ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ"

Transcript

1 ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ Σπουδάστρια: ΚΥΡΙΑΚΟΥ Η ΣΟΦΙΑ Εισηγητής καθηγητής: ΒΡΑΧΝΑΚΗΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ Ηράκλειο, 2010

2 2 Η εργασία αφιερώνεται στην οικογένεια µου και σε όλους όσους µε βοήθησαν.

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...ΣΕΛ.5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΣΤΙΧΟ ΕΝΤΡΟΥ ΣΕΛ Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ..ΣΕΛ ΜΕΘΟ ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ...ΣΕΛ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΦΡΟΝΤΙ ΕΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΙΧΟ ΕΝΤΡΟΥ ΣΕΛ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΙΧΟ ΕΝΤΡΟΥ ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ...ΣΕΛ.18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΕΝΩΣΗ ΜΑΣΤΙΧΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΙΟΥ..ΣΕΛ Η ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Ε.Μ.Χ..ΣΕΛ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΣΙΧΛΑΣ ΣΕΛ.25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ.ΣΕΛ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ.ΣΕΛ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ...ΣΕΛ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ.ΣΕΛ.44 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ...ΣΕΛ.47 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ..ΣΕΛ.52 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..ΣΕΛ.55 3

4 Περίληψη Η Χίος, το νησί της µαστίχας, βρίσκεται στο ανατολικό Αιγαίο και σήµερα µαζί µε τα γειτονικά νησιά, τις Οινούσες, τα Ψαρά και τα Αντίψαρα αποτελεί τον Νοµό Χίου που ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Η περίφηµη µαστίχα, που είναι γνωστή σε ολόκληρο τον κόσµο για το σπάνιο άρωµα της όπως και τις θεραπευτικές της ιδιότητες της, αποτελεί ένα από τα σηµαντικότερα αγροτικά προϊόντα του νησιού και δηµιουργεί έκπληξη το γεγονός ότι η καλλιέργεια είναι δυνατή µόνο στο νότιο τµήµα της, το οποίο είναι ιδιαίτερα ξηρό και θερµό στα λεγόµενα «Μαστιχοχώρια». Η συλλογή, η επεξεργασία, η συσκευασία, η διάθεση της µαστίχας και των προϊόντων της, είναι οι κύριες δραστηριότητες της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, οπού είναι ένας υποχρεωτικός συνεταιρισµός για όλους τους µαστιχοπαραγωγούς. Σήµερα η καλλιέργεια της µαστίχας, δεν συµβάλλει µόνο στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονοµίας του νησιού, αλλά και στην διατήρηση µιας παράδοσης που διαρκεί αιώνες τώρα. 4

5 1. Εισαγωγή Η Χίος, το νησί της µαστίχας και του Οµήρου βρίσκεται στο ανατολικό Αιγαίο και σήµερα µαζί µε τα µικρότερα γειτονικά νησιά, τις Οινούσσες, τα Ψαρά και τα Αντίψαρα αποτελεί το Νοµό που ανήκει διοικητικά στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Η συνολική έκταση του νησιού ανέρχεται σε 904 τ. µ. και ο πληθυσµός σε περίπου µόνιµους κατοίκους. Το νησί από τα αρχαία χρόνια ανέπτυξε σηµαντική εµπορική και ναυτική δραστηριότητα. Οι Χιώτες ναυτικοί είχαν εµπορικές σχέσεις µε αξιόλογους πολιτισµούς, όπως ο Μινωικός και ο Φοινικικός. Από µαρτυρίες της εποχής λάδι, κρασί και σιτηρά ήταν τα κυριότερα εµπορεύσιµα είδη που παρήγαγε το νησί και το αντάλλασσε µε υφάσµατα, αγγεία και είδη διατροφής. Στα µεταγενέστερα χρόνια και ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, επηρεάστηκε σηµαντικά η ζωή των κατοίκων. Υπήρξαν καταλυτικές αλλαγές στην αρχιτεκτονική, αλλά και την γεωργία. Την θέση των αµπελώνων πήραν µεγάλες εκτάσεις εσπεριδοειδών που ακόµα και σήµερα αποτελούν σηµαντικό κοµµάτι της χιακής οικονοµίας. Την εποχή της Τουρκοκρατίας τα προϊόντα της Χίου, έδωσαν στους κατοίκους της µοναδικά προνόµια. Η µαστίχα έδωσε φορολογικές ελαφρύνσεις, απαλλαγή από το παιδοµάζωµα, και την αρπαγή των κοριτσιών για τα χαρέµια καθώς και την άδεια τήρησης της χριστιανικής θρησκείας. Απέφερε επίσης και σηµαντικά έσοδα στο νησί. Αυτός είναι και ο λόγος που η Χίος άργησε να ξεσηκωθεί εναντίον των κατακτητών. Η ολική καταστροφή του νησιού το 1822, αφάνισε τις υπάρχουσες καλλιέργειες. Σιγά-σιγά η ζωή ξαναβρήκε τον ρυθµό της. Οι κάτοικοι ασχολήθηκαν κυρίως µε τη ναυτιλία και υπόλοιπες δραστηριότητες ήρθαν σε δεύτερη µοίρα. Με την γεωργία είχε ασχοληθεί ελάχιστο µέρος του τοπικού πληθυσµού και κυρίως οι γυναίκες. Μόνο η µαστίχα συνέχισε να ανθεί. Μετά την απελευθέρωση του νησιού από τους Τούρκους, οι Χιώτες άρχισαν να ασχολούνται πάλι µε την καλλιέργεια της γης. Για την καλύτερη διάθεση της µαστίχας, δηµιουργήθηκε το 1938 η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, όπου είναι ένας αναγκαστικός συνεταιρισµός όλων των Μαστιχοπαραγωγών του νησιού και σύµφωνα µε το νόµο 1390/1938 αποτελεί τον αποκλειστικό φορέα διαχείρισης της µαστίχας 5

6 Χίου. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1970, ο συνεταιρισµός αυτός αποτελούσε τον πιο κερδοφόρο σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η περίφηµη µαστίχα, που είναι γνωστή σε ολόκληρο τον κόσµο για το σπάνιο άρωµα της και τις ιδιαίτερες θεραπευτικές ιδιότητες της, αποτελεί ένα από τα σηµαντικότερα αγροτικά προϊόντα του νησιού. Όπως ήταν φυσιολογικό, έδωσε το όνοµα της στους µεσαιωνικούς οικισµούς στη νότια Χίο που περιγράφονται ως Μαστιχοχώρια. Αυτή είναι η κοινή ονοµασία των 24 χωριών της νότιας Χίου, γιατί µόνο εκεί ευδοκιµεί ο Μαστιχοφόρος σχίνος που η εκµετάλλευση του µέχρι και σήµερα αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήµατος για τους κατοίκους της περιοχής και κάθε χρόνο παράγονται 120 περίπου τόνοι µαστίχας, οι οποίοι στη συνέχεια εξάγονται σε πολλές χώρες στον κόσµο. Τα Μαστιχοχώρια (Εικ.1), αρχίζουν από την παραλιακή ανατολική πλευρά και καταλήγουν στη δυτική. Χωρίζονται από τα καµποχώρια, που βρίσκονται στο κεντρικό τµήµα του νησιού, µε µία νοητή γραµµή που αρχίζει από την Καλλιµασιά, ακολουθεί την οροσειρά Ανέµωνας, Άγιος Γεώργιος Συκούσης και καταλήγει στο Λιθί. Κατά την παράδοση, στην περιοχή αυτή µαρτύρησε από τους Ρωµαίους ο Άγιος Ισίδωρος το 255 µ. Χ. Συγκεκριµένα αυτή την εποχή αυτοκράτορας ήταν ο στρατηγός έκιος, φανατικός διώκτης των χριστιανών, ο οποίος απαίτησε από όλους τους υπηκόους της αυτοκρατορίας να δηλώσουν εγγράφως την πίστη τους στους αρχαίους θεούς και να αποκηρύξουν τον χριστιανισµό. Έτσι, το µατωµένο σώµα του άγιου Ισίδωρου σύρθηκε κάτω από τους σκίνους και η γη ποτίστηκε µε το άγιο αίµα και το έκκριµα του σκίνου είναι τα δάκρυα αυτού του δέντρου που έζησε αυτό το µαρτύριο. Βέβαια πρέπει να αναφερθεί ότι η παραγωγή της µαστίχας ήταν γνωστή από την αρχαιότητα, οπότε η σύνδεση της µε το µαρτύριο του Αγίου Ισίδωρου αποτελεί απλά την χριστιανική εκδοχή του φαινοµένου αυτού. 6

7 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ ΡΟΜΗ Αρχαιότητα Εικόνα 1. Το νότιο τµήµα της Χίου Ο πρώτος κάτοικος και βασιλιάς της Χίου, σύµφωνα µε την παράδοση ήταν ο Οινοποίωνας, γιος του ιονύσου και της Αριάδνης, ο οποίος ήλθε από την Κρήτη και δίδαξε στους ντόπιους την καλλιέργεια του κρασιού. Από τις περιορισµένες ανασκαφές των τελευταίων χρονών συνάγεται ότι στη Χίο είχε αναπτυχθεί αξιόλογος πολιτισµός κατά την 3η χιλιετία π.χ. (εποχή του Χαλκού). Ως πρώτους κατοίκους του νησιού οι αρχαίοι (Στράβων) θεωρούσαν τους θεσσαλικής καταγωγής Πελασγούς (γύρω στο 1600 π.χ.). Λίγο αργότερα έρχονται οι Λέλεγες από τη µικρασιατική ακτή, οι Κάρες από την Καρία και οι Άβαντες από την Εύβοια. Τελευταίοι φτάνουν οι Ίωνες από την Αττική (γύρω στο 1100 π.χ). Εκτός από µικρά διαλείµµατα σε όλη την αρχαιότητα η Χίος περιφρούρησε την ελευθερία της και έµεινε συνειδητά στο πλευρό των δηµοκρατικών δυνάµεων του ελληνικού χώρου. Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο Όµηρος καταγόταν από τη Χίο και έζησε σε αυτήν τον 8ο αιώνα π.χ.. Στους επόµενους αιώνες από τη Χίο προήλθαν και άλλα σηµαντικά ιστορικά πρόσωπα, όπως ο τραγικός ποιητής Ίων (5ος αι. π.χ.), ο ιστορικός Θεόποµπος (4ος αι. π.χ.) και αρκετοί σηµαντικοί γλύπτες του 5ου και 6ου αιώνα π.χ., όπως ο Γλαύκος, που θεωρείται ότι ανακάλυψε τη συγκόλληση των µετάλλων. Τον 6ο αιώνα η Χίος ήταν µία πόλη που αριθµούσε κατοίκους, µία από τις µεγαλύτερες πόλεις της αρχαιότητας. Οι χιώτες έγιναν πλούσιοι επειδή είχαν αναπτύξει τη γεωργική παραγωγή (κρασί), τη βιοτεχνία, τη ναυτιλία και το εµπόριο. Συσσωρεύτηκαν πλούτη στο νησί µε αποτέλεσµα την υπερβολική πολυτέλεια. Χαρακτηριστικό του επιπέδου ζωής κατά την περίοδο εκείνη είναι οι φράσεις "Χιακή διασκέδαση" και "Χιακός τρόπος ζωής". Ο Θουκυδίδης χαρακτηρίζει τους Χιώτες σαν "ευδαίµονες και σώφρονες" και επαινεί το κράτος της πόλης τους. Η µαστίχα ήταν ιδιαίτερα δηµοφιλής για τις ιδιότητές της από τότε και αποτελούσε επίσης µια πηγή πλούτου. Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν την Μαστίχα για τις θεραπευτικές της ιδιότητες όπως ο Πλίνιος, ο Θεόφραστος, ο ιοσκουρίδης, ο Γαληνός. Η αρχαιότερη πληροφορία για την Μαστίχα, έρχεται από τον Ηρόδοτο, κατά τον 5ο αιώνα π.χ. Οι φαρµακευτικές της ιδιότητες ήταν γνωστές και στον Ιπποκράτη. Οι κυρίες της Ρώµης χρησιµοποιούσαν οδοντογλυφίδες από Μαστιχόδενδρα λόγω της ιδιότητας που είχαν να λευκαίνουν τα δόντια. 7

8 Βυζαντινή εποχή εν υπάρχουν αξιόπιστες πηγές για την οργάνωση τη συγκοµιδή και το εµπόριο της µαστίχας κατά την βυζαντινή περίοδο. Πάντως, όσο καιρό το νησί βρισκόταν υπό την εξουσία της βυζαντινής αυτοκρατορίας το εµπόριο της µαστίχας ήταν µονοπώλιο του Έλληνα αυτοκράτορα. Η µαστίχα απέδιδε στα αυτοκρατορικά ταµεία του βυζαντινού διοικητή του νησιού περίπου χρυσά νοµίσµατα. Ο τελευταίος βυζαντινός διοικητής του νησιού, εντεταλµένος του αυτοκράτορα, ήταν ο Λέων Καλόθετος (1329 µέχρι 1346). Η οικονοµία της Χίου ήταν ανθηρή στα χρόνια του Βυζαντίου χάρη στη µαστίχα. Το προϊόν ήταν πασίγνωστο στα εµπορικά κέντρα της Ευρώπης και της Ανατολής. Λίγα χρόνια µετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους σταυροφόρους της 4ης σταυροφορίας (1204) ο Μιχαήλ Παλαιολόγος αναγκάστηκε να εκχωρήσει εµπορικά προνόµια στους Γενοβέζους στη Χίο. Ετσι, το βυζαντινό σύστηµα παραγωγής και διαχείρισης της µαστίχας κληρονοµήθηκε αναγκαστικά από τους Γενοβέζους. Κυριαρχία Γενοβέζων Όταν η Χίος περιήλθε στην κυριαρχία των Γενοβέζων ( ) η παραγωγή της µαστίχας έλαβε νέες διαστάσεις. Αυτή την εποχή (1349) ιδρύθηκε η περίφηµη «Μαόνα», ένα είδος µετοχικής ναυλωτικής µονοπωλιακής επιχείρησης, η οποία είχε την ευθύνη της Μαστίχας µε µόνη υποχρέωση να δαπανά για την άµυνα του τόπου. Οι δώδεκα γενουατικές οικογένειες που κυβέρνησαν το νησί, οι «Ιουστινιάνοι», παράλληλα µε την προώθηση του εξαγωγικού εµπορίου της µαστίχας, ανέπτυξαν βιοτεχνίες µεταξωτών, εισήγαγαν την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών και γενικά έχτισαν τα θεµέλια σύγχρονης οργάνωσης της οικονοµίας του νησιού. Οι Μαονέζοι οργάνωσαν την παραγωγή και το εµπόριο της Μαστίχας µε σύστηµα. 8

9 Τουρκοκρατία Στο ζυγό της Οθωµανικής αυτοκρατορίας η Χίος περιήλθε το Το νησί ήταν δώρο του πρώτου Σουλτάνου προς την αγαπηµένη του Σουλτάνα, Βαλιδέ- Χανούµ, η οποία, για χάρη της µαστίχας, ασκούσε επιρροή υπέρ των ραγιάδων µαστιχοπαραγωγών. Έτσι, κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής οι κάτοικοι που ασχολούνται µε τη µαστίχα είχαν ιδιαίτερα προνόµια. Τα χωριά που είχαν ως κύρια εργασία την καλλιέργεια της µαστίχας (Μαστιχοχώρια) ήταν αυτοδιοικούµενα, χωρίς να έχουν σχέση µε την εξουσία του νησιού. Απλά ήταν υπό τον έλεγχο του «Σακίζεµινί» (φοροεισπράκτορα της µαστίχας), ο οποίος είχε ως συµβούλους τους «Σακίζ-βεκιλερί». Αυτοί εκλέγονταν από τους δηµογέροντες των Μαστιχοχωρίων οι οποίοι αποτελούσαν την βουλή που λεγόταν «Κοινό των Μαστιχοχωρίων». Ο Σουλτάνος συντηρούσε «Σώµα Χωρικών» για την καταγραφή της διακίνησης της µαστίχας. Η τουρκική ονοµασία της Χίου ήταν Σακίζ-Αδασί, από το Σακίζ = µαστίχα και Αδά = νήσος. Ο «Σακίζ-εµινί» ερχόταν µια φορά το χρόνο στο νησί για να εισπράξει «υπέρ του δηµοσίου» τον φόρο της µαστίχας, έναντι οποιουδήποτε άλλου φόρου (κρασάδικα, προβατάδικα, χασαπάδικα ), πλην του κεφαλικού (χαράτσι). Η ποσότητα της µαστίχας που έπρεπε να παραδοθεί ως φόρος κυµαινόταν ανάλογα µε την παραγωγή. Σύµφωνα µε φιρµάνι του Σουλτάνου Οσµάν Γ οι µαστιχοχωρίτες: «απηλλαγµένοι παντός φόρου καταβάλλωσι 300 κιβώτια µαστίχης, ήτοι οκάδες». Η καλύτερη ποιότητα της µαστίχας προοριζόταν για τις περίπου 100 γυναίκες στο χαρέµι του Σουλτάνου, που µασούσαν τους κόκκους προκειµένου να αποκτήσουν ευχάριστη αναπνοή, αλλά και να διασκεδάζουν την ανία τους. Άλλα προνόµια των µαστιχοχωρίων ήταν να µη γίνεται παιδοµάζωµα στο νησί, το δικαίωµα να ασκούν ελεύθερα τη λατρεία τους και να ηχούν οι καµπάνες των εκκλησιών τους. Κατά την εποχή της συγκοµιδής οι είσοδοι, «πύλες», των µαστιχοχωρίων έκλειναν τα βράδια, για την προστασία της παραγωγής. Για να εισέλθει κάποιος έπρεπε να έχει την άδεια του Αγά. Κατά την διάρκεια της Τουρκικής κατοχής οι τιµωρίες για τους κλέφτες της µαστίχας παρέµειναν επίσης ιδιαίτερα αυστηρές. Στην καταστροφή του 1822 οι Τούρκοι έδειξαν κάποια επιείκεια στα µαστιχοχώρια, προκειµένου να µην στερηθούν τη µαστίχα. Μετά την πυρπόληση όµως της ναυαρχίδας από τον Κανάρη και το θάνατο του Καρά-Αλί, επακολούθησε καταστροφή παρά τις αντίθετες διαταγές. Το αποτέλεσµα ήταν η κατακόρυφη πτώση της παραγωγής για µία δεκαετία.. 9

10 Το 1853 επί Μαχµούτ Β, δόθηκαν ξανά τα προνόµια. Γνωστοί άνθρωποι των τεχνών και των γραµµάτων, όπως ο Ντελακρουά και ο Ουγκώ απαθανάτισαν µε την τέχνη τους τις µαρτυρικές στιγµές της σφαγής του Νεότερη Ελλάδα Η Χίος παρέµεινε υπό τουρκική κατοχή για άλλα 80 χρόνια, µετά το 1830 που ιδρύθηκε το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, µέχρι τον Βαλκανικό πόλεµο. Απελευθερώθηκε από τους Τούρκους και ενώθηκε µε την Ελλάδα στις 11 Νοεµβρίου Από το 1890 η παραγωγή αυξάνει συνεχώς και στα η παραγωγή φθάνει τις οκάδες. Από το 1910 µέχρι το 1920 η παραγωγή ελαττώνεται λόγω του βαλκανικού και του πρώτου παγκόσµιου πολέµου, οπότε αναγκάστηκαν πολλοί παραγωγοί να στραφούν προς άλλες καλλιέργειες, όπως π.χ. αυτή του καπνού. Από τότε παρατηρήθηκε µια µικρή αύξηση στην παραγωγή χωρίς βέβαια την αντίστοιχη ζήτηση. Στα 1929 ο νόµος 4381 περιορίζει την επέκταση της καλλιέργειας, οπότε σταθεροποιείται και η παραγωγή στις οκάδες. Το 1938 ιδρύεται η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, η οποία µέχρι και σήµερα έχει την αποκλειστική διάθεση της µαστίχας. 1.Βοτανική περιγραφή, καλλιέργεια του µαστιχόδεντρου και παράγοντες που το ευνοούν 1.1 ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΙΧΟ ΕΝ ΡΟΥ Ο µαστιχοφόρος σχίνος (Εικ.2), επιστηµονικά Pistacia Lentiscus var. Chia της οικογένειας Anacardaceae είναι θάµνος αειθαλής ύψους 2-3 µέτρων ο οποίος αναπτύσσεται µε βραδύτητα. Τα άρρενα άτοµα είναι εκείνα που αποδίδουν περισσότερη και καλύτερη ποιότητα µαστίχας και αυτά κυρίως καλλιεργούνται. Για τον λόγο αυτό και οι παραγωγοί τα αποκαλούν καρπόσκινα. Ο σχίνος είναι ανθεκτικό φυτό, ευπαθές µόνο στην παγωνιά και την κακοµεταχείρηση. Οι νέες φυτείες προέρχονται από κλαδιά παλαιότερων δέντρων (τα µοσχεύµατα) και οι παλιές ανανεώνονται µε παραφυάδες ή καταβολάδες. Είναι φυτό δίοικο, δηλαδή τα αρσενικά 10

11 και τα θηλυκά άνθη είναι σε διάφορα άτοµα (φυτά) µε µορφή µικρών και πυκνών ταξιανθιών. Η εµφάνιση των ταξιανθιών που είναι µασχαλιαίες ή επάκριες, γίνεται από τα µέσα Μαρτίου περίπου και η άνθηση συµπληρώνεται κατά το τέλος του ίδιου µήνα ή αρχές Απριλίου. Εικόνα 2. Ο µαστιχοφόρος σχίνος Τα φύλλα του µαστιχόδενδρου (Εικ.3), χρώµατος σκούρου πράσινου, είναι σύνθετα µε 3-4 ζεύγη φυλλαρίων, άλλοτε πτερωτά σε ζεύγη και άλλοτε όχι. Τα φυλλάρια είναι επιµήκη και σκληρά µε λεία την επιφάνεια. Ο βλαστός, δεν είναι ευθύς, έχει χρώµα ανοιχτό γκρίζο στα νεαρά άτοµα και σταχτόµαυρο στα ηλικιωµένα. Τα αναπαραγωγικά όπως και τα βλαστικά µέρη του µαστιχόδεντρου διατρέχονται από ρητινοφόρους αγωγούς. 11

12 Εικόνα 3. Τα φύλλα του µαστιχόδενδρου Η πλήρης ανάπτυξη του σχίνου επέρχεται στα χρόνια. Η παραγωγή της µαστίχας αρχίζει από τον 5 ο ή 6 ο χρόνο ενώ το µέγιστο της απόδοσης ( γραµµάρια) εµφανίζεται από τον 12 ο 15 ο έτος της ηλικίας. Το δέντρο ζει πάνω από εκατό χρόνια αλλά από το εβδοµηκοστό έτος αρχίζει η παρακµή του (έχουν γίνει αναφορές για µαστιχόδεντρα 200 ετών). 1.2 Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Η καλλιέργεια, η συλλογή και η επεξεργασία της µαστίχας καλύπτουν όλες τις εποχές του χρόνου ενώ παράλληλα συνδυάζεται και µε άλλες παραδοσιακές καλλιέργειες όπως αυτή της ελιάς και αποτελεί οικογενειακή ασχολία. Τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο γίνεται το κλάδεµα των χαµηλών κλαδιών, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο το σκάψιµο και µέχρι το τέλος της άνοιξης έχουν ολοκληρωθεί όλες οι εργασίες περιποίησης του φυτού. Το καλοκαίρι είναι η εποχή της παραγωγής και συλλογής της µαστίχας, που ξεκινά µε την προετοιµασία του εδάφους τον Ιούνιο. Προηγείται ο συστηµατικός καθαρισµός του εδάφους κάτω από το δέντρο και ακολουθεί το στρώσιµο ειδικού ασβεστολιθικού χώµατος (ασπρόχωµα), το οποίο συγκρατεί την µαστίχα που στάζει από το δέντρο. Τον Ιούλιο ξεκινά το κέντηµα των δέντρων που αποτελεί την κορυφαία πράξη στην καλλιέργεια της µαστίχας και διαρκεί περίπου 75 ηµέρες. Το «κέντηµα» (Εικ.4) είναι η χάραξη του κορµού και των κλαδιών των δέντρων µε αιχµηρά εργαλεία ( τα κεντητήρια), µε σκοπό την έκκριση της µαστίχας. Η µαστίχα στάζει στο έδαφος µε την µορφή δακρύων και αφού παραµείνει εκεί για ηµέρες στερεοποιείται σε µορφή κρυσταλλικού κόκκου, οπότε είναι έτοιµη για συλλογή. 12

13 Εικόνα 4. Η διαδικασία του κεντήµατος 1.3 ΜΕΘΟ ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ Πριν το κέντηµα και την συλλογή της µαστίχας, κάτω από τον σχίνο γίνεται µία κυκλική περιοχή. Καθάρισµα (ξύσιµο): Ανάλογα µε τις καιρικές συνθήκες στα τέλη Ιουνίου ή αρχές Ιουλίου, οι µαστιχοπαραγωγοί αρχίζουν να καθαρίζουν την περιοχή των µαστιχόδεντρων µε φτυάρια, µυστριά και ξυστριά (τα οποία είναι ειδικά εργαλεία σχεδιασµένα για το καθάρισµα) αν και για καλύτερο καθάρισµα οι παραγωγοί χρησιµοποιούν συνήθως το µυστρί. Σκούπισµα: Μετά το καθάρισµα ακολουθεί το σκούπισµα της καθορισµένης περιοχής µε κοινή σκούπα ή ακόµα και µε την χρήση κλαδιών µε πράσινα φύλλα του σχίνου. Ισοπέδωση ή ασπροχωµάτιση: Η ισοπέδωση γίνεται µε άσπρο χώµα καλά κοσκινισµένο που στρώνεται στο έδαφος, πιέζεται καλά και γίνεται απόλυτα λείο. Το ασπρόχωµα προτιµάται από το µαύρο, γιατί όταν η µαστίχα πέφτει πάνω του, αποκτά λαµπρότητα και στεγνώνει ευκολότερα, καθώς το ασπρόχωµα είναι ανθρακικό ασβέστιο. 13

14 Εικόνα 5. Ισοπέδωση του εδάφους µε ανθρακικό ασβέστιο Πρώτο κέντηµα (ρήνιασµα): Η µαστίχα είναι το αποτέλεσµα του τραυµατισµού του φλοιού του βλαστού µε το κεντητήρι. Οι τοµές (κεντήµατα) επαναλαµβάνονται µερικές φορές από τις αρχές Ιουλίου και το τέλος του Αυγούστου. Οι τοµές είναι κάθετες ή επιµήκεις και εισχωρούν σε βάθος 4-5 χιλιοστά. Ο αριθµός των τοµών είναι ανάλογος µε το µέγεθος και την ηλικία του δέντρου. Αρχίζει από και φτάνει τις 100 κεντιές σε όλη την διάρκεια του κεντήµατος. Το κέντηµα γίνεται δύο φορές την εβδοµάδα και διαρκεί 5-6 εβδοµάδες. Οι κάθετες τοµές προτιµούνται γιατί επουλώνονται. Το κέντηµα γίνεται τις πρωϊνές ώρες. Η στερεοποίηση της µαστίχας (πήξιµο) διαρκεί από ή ακόµα και µέχρι 20 ηµέρες. Πρώτη συλλογή: Η πρώτη συλλογή γίνεται µετά τις 15 Αυγούστου όταν έχουν συµπληρωθεί 6-10 κεντήµατα. Όταν στερεοποιηθεί η µαστίχα αρχίζει το πρώτο µάζεµα µε ένα ειδικό εργαλείο που λέγεται τιµητήρι ή καµωτήρι. Πρώτα µαζεύεται η χοντρή µαστίχα που έπεσε στο τραπέζι. Με το ίδιο εργαλείο συλλέγεται η µαστίχα που έχει πήξει στον κορµό του δέντρου, τα λεγόµενα «δάκρυα» και αυτή που κρέµεται από τα κλαριά. Η µαστίχα που συλλέγεται από τον µαζεντή (συλλέκτη) µε το τιµητήρι τοποθετείται αρχικά στο «καυκί» (ένα ρηχό πανεράκι). Η υπόλοιπη µαστίχα στο έδαφος συλλέγεται µε σκούπες ή µε τα χέρια. Η µεταφορά από το χωράφι γίνεται µε ειδικά µικρά κοφίνια, τα καλαθούνια ή χανικοκάλαθα. Η αποθήκευση γίνεται σε ξύλινα κιβώτια και σε δροσερούς χώρους. εύτερο κέντηµα: Μετά το πρώτο κέντηµα (ρήνιασµα) ακολουθεί και δεύτερο για 5-6 εβδοµάδες και στη φάση αυτή επαναλαµβάνονται οι ίδιες 14

15 εργασίες µέχρι την τελευταία συλλογή του φθινοπώρου. Κάθε δέντρο πρέπει να κεντηθεί φορές. εύτερο µάζεµα κεντιάς: Είναι και το τελικό. Ακολουθείται η ίδια µέθοδος µε το πρώτο, αλλά µέρες µετά το πήξιµο. Πραγµατοποιείται µετά τις 15 Σεπτεµβρίου και οι παραγωγοί συλλέγουν όλα τα δάκρυα από τον κορµό και το έδαφος. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η προθεσµία συλλογής τελειώνει στις 15 Οκτωβρίου εκάστοτε έτους. Καθαρισµός: Όταν οι καλλιεργητές συγκεντρώσουν την παραγωγή τους, πρώτα την κοσκινίζουν ή διαφορετικά την «ταχταρίζουν», ξεχωρίζοντας έτσι την µαστίχα από τα φύλλα και το χώµα. Έπειτα διαλύεται σαπούνι σε κρύο νερό και δηµιουργείται πλούσιος αφρός. Η µαστίχα πλένεται καλά και ξεπλένεται µε άφθονο κρύο νερό. Μετά αφήνεται σε ξηρό µέρος µέσα στο σπίτι, προκειµένου να στεγνώσει καλά. Όταν στεγνώσει η µαστίχα, οι παραγωγοί χρησιµοποιούν ένα µικρό µαχαίρι για να ξεκολλήσουν ξένες ύλες, που τυχόν έµειναν πάνω στους κόκκους (τσίµπηµα). Εικόνα 6. Η επεξεργασία της µαστίχας στο σπίτι 1.4 ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΦΡΟΝΤΙ ΕΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΙΧΟΦΟΡΟΥ ΣΧΙΝΟΥ Φυτείες Η θέση των φυτειών των µαστιχόδεντρων εξαρτάται από τοπικούς παράγοντες. Συνήθως συναντώνται σε µικρές και επίπεδες περιοχές, σε κοιλάδες, κατά µήκος των δρόµων ή κοντά στα ίδια τα χωριά. Η συνολική 15

16 έκταση που καταλαµβάνουν τα µαστιχόδεντρα είναι στρέµµατα, περίπου το 12% της καλλιεργήσιµης γης. Κάθε φυτεία αποτελείται από µερικές δεκάδες δέντρα φυτεµένα σε σειρές. Οι κόµες των δέντρων ακουµπούν µεταξύ τους αν και διατίθεται αρκετή απόσταση µεταξύ των κορµών. Πιθανότατα η απευθείας επίδραση των ηλιακών ακτινών στον κορµό και η θέρµανση του να επιδρούν στην ποσότητα του εκκρινόµενου προϊόντος. Στις ορεινότερες περιοχές οπού το έδαφος έχει κάποια κλίση συναντώνται και καλλιέργειες κατά βαθµίδες. Η ηλικία της κάθε φυτείας, αν κρίνουµε από το ύψος των δέντρων ποικίλλει. Τα ηλικιωµένα µαστιχόδεντρα φτάνουν συνήθως τα 4-5 µέτρα σε ύψος. Ο βλαστός διακλαδίζεται µε την παρέµβαση του καλλιεργητή σε 2-4 πλάγιους οι οποίοι διακλαδίζονται παραπέρα και δηµιουργούν µία πυκνή κόµη. Η πορεία της εξέλιξης της κόµης του δέντρου έχει µεγάλη σηµασία εφόσον θα πρέπει να υπάρχει άνετη πρόσβαση στον κορµό κατά την περίοδο του κεντήµατος και της συλλογής της µαστίχας. Πολλαπλασιασµός Το µαστιχόδεντρο πολλαπλασιάζεται αποκλειστικά µε τµήµατα βλαστών (µοσχεύµατα) µε εµφανείς οφθαλµούς. Για τις φυτείες επιλέγονται µόνο τα αρσενικά δέντρα (καρπόσκινα). Μεγάλα µοσχεύµατα κόβονται και φυτεύονται στην οριστική τους θέση µε κάποια σχετική κλίση. Τα µοσχεύµατα επισηµαίνονται από την προηγούµενη χρονιά και φυτεύονται κατά τους µήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο. Το βάθος κυµαίνεται από 40 µέχρι 50 εκατοστά, ενώ η απόσταση µεταξύ των δέντρων προτιµάται γύρω στα 3-4 µέτρα για να διευκολύνεται το όργωµα και το σκάψιµο. Τα τελευταία χρόνια άρχισαν να χρησιµοποιούνται ορµόνες ριζοβολίας µε ικανοποιητικά αποτελέσµατα. Κλάδεµα Από το 3 ο έτος της ηλικίας του µαστιχόδεντρου αρχίζει το κλάδεµα του. Κάθε χρόνο επιβάλλεται ένα µικρό κλάδεµα των δέντρων και καθαρισµός από τα ξερά κλαδιά, το λεγόµενο κλαδοκάθαρο. Κάθε 5-6 χρόνια επιβάλλεται ένα κλάδεµα συστηµατικό έτσι ώστε να ευνοείται ο αερισµός και η καλύτερη εκµετάλλευση της ηλιακής ακτινοβολίας. Επίσης διευκολύνονται και οι διάφορες καλλιεργητικές εργασίες όπως το σκάψιµο, η λίπανση κλπ. Μετά από κάθε κλάδεµα οι πρόσφατες τοµές επαλείφονται 16

17 µε στεγανωτική ουσία το «κατράµι»για την αποφυγή παθογόνων µικροοργανισµών από τα ανοιχτά αγγεία της τοµής. Ποτίσµατα Τα νέα φυτά µετά το φύτεµα έχουν ιδιαίτερη ανάγκη από νερό. Το καλοκαίρι της πρώτης χρονιάς επιβάλλονται 2, 3 ή και 4 ποτίσµατα ανάλογα τις συνθήκες που επικρατούν. Το πότισµα κατά το καλοκαίρι της 2 ης και της 3 ης χρονιάς µετά το φύτεµα εγγυάται µεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας. Τα µεγάλα µαστιχόδεντρα δεν έχουν ανάγκη να ποτιστούν καθόσον αντέχουν πολύ στην ξηρασία. Αντίθετα η µεγάλη υγρασία ταλαιπωρεί το δέντρο µέχρι σηµείου αποξηράνσεως. Επιπλέον υποβιβάζεται η ποιότητα της µαστίχας ενώ αυξάνεται ο κίνδυνος µολύνσεων. Λίπανση Το µαστιχόδεντρο έχει ελάχιστες εδαφικές απαιτήσεις και ευδοκιµεί σε άγονα, πετρώδη και φτωχά εδάφη. Παρόλα αυτά µια ορθολογιστική λίπανση, µε αζωτούχα κυρίως λιπάσµατα, προάγει σηµαντικά την ανάπτυξη και την απόδοση του. Η λίπανση γίνεται κάθε χρόνο τον Ιανουάριο ή Φεβρουάριο και η ποσότητα λιπάσµατος που διατίθεται ανά δέντρο κυµαίνεται από 0,5 µέχρι 1 κιλό. Μία εναλλακτική µορφή λίπανσης αναφέρεται η λεγόµενη «χλωρή λίπανση». Τον µήνα Οκτώβριο σπέρνονται στην φυτεία σπόροι από ψυχανθή, κατά προτίµηση κουκιά. Όταν τα ψυχανθή φτάσουν στο στάδιο της άνθησης επακολουθεί όργωµα και κατά συνέπεια διακοπή της καλλιέργειας. Μία καλλιέργεια ψυχανθών (κουκιά) στην φυτεία των µαστιχόδεντρων εµπλουτίζει το χωράφι µε άζωτο, το οποίο είναι στοιχείο ζωτικό για την ανάπτυξη του µαστιχόδεντρου. 1.5 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΙΧΟ ΕΝΤΡΟΥ 17

18 Η καλλιέργεια του µαστιχόδεντρου ήταν πάντα στενά συνδεδεµένη µε το νησί της Χίου (χρονολογείται από τον 3 ο αιώνα). ηµιουργεί έκπληξη το γεγονός ότι δεν υπήρξε επιτυχής ανάπτυξη της πουθενά αλλού, στην ηπειρωτική ή την νησιωτική Ελλάδα ή ακόµη και στις γειτονικές ακτές της Ανατολής. Κάποια αποτελέσµατα παρατηρήθηκαν στα νησιά Αµοργός, Αντίπαρος, Ρόδος και Λέσβος όµως οι προσπάθειες απέτυχαν και εγκαταλείφθηκαν. Στο ίδιο το νησί της Χίου η καλλιέργεια είναι δυνατή µόνο στο νότιο τµήµα του νησιού, το οποίο είναι ιδιαίτερα ξηρό και θερµό. Η αιτία γι αυτήν την µοναδικότητα πιθανό να οφείλεται, εκτός από την µακρόχρονη παράδοση και σε κάποια εδαφολογικά και κλιµατολογικά στοιχεία, τα οποία ευνοούν την καλλιέργεια του µαστιχόδεντρου µόνο στη Χίο και στο συγκεκριµένο τµήµα της, όπου δέντρο και φύση σε µία µαγική συνταγή µας χαρίζουν την ευχαρίστηση, την ανακούφιση και γιατρειά µέσα από τα πολύτιµα δάκρυα της µαστίχας. Θερµοκρασίες Ιαν. Πίνακας 1. Θερµοκρασίες στη Χίο κατά τη διάρκεια του έτους Φεβ ρ. Μήνες Μαρ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αυγ. Σεπτ. Οκτ. Νοεµ. εκέµ. Μέση 9,6 9,7 11,6 15,1 19, ,4 25,9 22,7 18,1 13,6 11 Μέγιστη 19, ,4 27,8 35, , ,8 25,4 21 Μικρότερη ,2 5 9, ,4-0,6-2 Οι γεωλογικοί σχηµατισµοί της νήσου έχουν ηφαιστειογενή και ασβεστολιθική προέλευση. Σύµφωνα µε γεωλογικές χαρτογραφήσεις τα παλαιότερα πετρώµατα της Χίου εντοπίζονται στο βορειοδυτικό τµήµα της και συνίσταται κυρίως από παλαιοζωικά κλασικά πετρώµατα καθώς και ασβεστόλιθους. Το υπόλοιπο µεγαλύτερο µέρος του νησιού αποτελείται κυρίως από µεσοζωικούς ασβεστόλιθους και δολοµίτες, οι οποίοι καλύπτουν διάφορες χρονολογικές περιόδους. Επίσης στη Χίο εκδηλώθηκε περιορισµένης έκτασης µειοκαινική δραστηριότητα (Εικ.5), όπως µαρτυρούν οι σχετικά µικρές εµφανίσεις όξινων ηφαιστειακών πετρωµάτων, ενώ στο κεντρικό και νότιο τµήµα του νησιού εµφανίζονται 18

19 τριτογενούς εποχής ιζήµατα που σχηµατίστηκαν από θαλάσσιες, λιµναίες και χερσαίες αποθέσεις. Συγκεκριµένα, το έδαφος στο οποίο καλλιεργείται ο µαστιχοφόρος σχίνος είναι σχετικά πετρώδες, ασβεστολιθικό µε ποσοστό ασβεστίου που ποικίλει από 20-50%. Τα ασβεστολιθικά εδάφη ευνοούν την ανάπτυξη του µαστιχόδεντρου, σε αντίθεση µε τα άγονα πετρώδη. Εικόνα 7. Ηφαιστειογενή πετρώµατα από την ύπαρξη υποθαλάσσιων ηφαιστείων (νότιο τµήµα της Χίου). Το κλίµα της Χίου είναι το τυπικό µεσογειακό εύκρατο κλίµα, δηλαδή υποτροπικά ξηρό. Βασικές ιδιαιτερότητες του µεσογειακού κλίµατος είναι οι υγροί, δροσεροί, σύντοµοι χειµώνες και τα ζεστά, ξηρά καλοκαίρια. Ένα βασικό χαρακτηριστικό της Ανατολικής Μεσογείου, στη θέση που βρίσκεται και η Χίος, είναι η ηλιοφάνεια. Υπάρχει µεγάλη ηλιοφάνεια καθ όλη την διάρκεια του έτους. Συγκεκριµένα η Χίος έρχεται Τρίτη µεταξύ των περιοχών της Ελλάδας σε ώρες ηλιοφάνειας, ενώ έχει τις περισσότερες ώρες χωρίς νέφη απ όλη την χώρα. Εξαιτίας των µελτεµιών, των βόρειωνβορειοανατολικών ανέµων που πνέουν σταθερά το καλοκαίρι, η θερµοκρασία σπάνια ανεβαίνει πάνω από τους 43-44ο C. Το φθινόπωρο είναι αρκετά υγρό και η άνοιξη έχει µικρή διάρκεια γιατί ο µεν χειµώνας είναι όψιµος, το δε καλοκαίρι αρχίζει πρώιµα. Ουσιαστικά η Χίος δεν έχει ακραίες κλιµατολογικές συνθήκες και σε συνδυασµό µε την καταλληλότητα του εδάφους, ευνοείται η ανάπτυξη του µαστιχόδεντρου. Ο χειµώνας κρατά περίπου 3 µήνες ( Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο). Παρ όλα αυτά υπήρξαν τέτοιοι χειµώνες οι οποίοι ήταν πολύ καταστρεπτικοί για τα µαστιχόδεντρα. Έχει γίνει αναφορά ότι τον Ιανουάριο του 1850 η θερµοκρασία έπεσε στους -5ο C µε συνέπεια τις µεγάλες καταστροφές στα µαστιχόδεντρα. Η καταστροφή αυτή έµεινε στην ιστορία της νήσου γνωστή ως «καυτριά». Παρόµοιες ζηµιές µικρότερης 19

20 έκτασης, προκλήθηκαν κατά τις χρονολογίες 1928 και 1932 αντίστοιχα µε την πτώση της θερµοκρασίας. Επίσης, η υψηλή θερµοκρασία δρα ανασταλτικά για την ανάπτυξη του δέντρου, όπως παρατηρήθηκε τον Ιούλιο του 1987 µε την άνοδο της θερµοκρασίας στους 47 ο C. 2. Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου και η επεξεργασία της µαστίχας 2.1 Η ΕΝΩΣΗ ΜΑΣΤΙΧΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΙΟΥ Εικόνα 8. Κτίριο ιοίκησης Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου (Εικ.6) αποτελείται από µέλη από αγροτικές οικογένειες οργανωµένα σε 20 πρωτοβάθµιους συνεταιρισµούς. Η κύρια δραστηριότητα της Ένωσης, είναι η συλλογή, η επεξεργασία, η συσκευασία και η διάθεση της µαστίχας και των προϊόντων της. Παράλληλα αναπτύσσει και άλλες δραστηριότητες όπως η διαχείριση ελαιουργείων, λιπασµάτων, αλευροµύλων παραγωγή και διαχείριση ζωοτροφών, αντιπροσώπευση ασφαλειών, χρηµατοπιστωτικές εργασίες προς όφελος των µελών της όπως και των γεωργών του νησιού γενικότερα. Η Ένωση διοικείται από εννεαµελές διοικητικό συµβούλιο του οποίου τρία µέλη είναι µόνιµα και έξι αιρετά. Οι εκλογές γίνονται κάθε τρία χρόνια. Ακόµα, υπάρχουν και 118 εκλεγµένοι αντιπρόσωποι από 20 συνεταιρισµούς, που απαρτίζουν τη Γενική Συνέλευση, η οποία συνέρχεται κάθε εκέµβρη. Το απασχολούµενο προσωπικό της Ένωσης ανέρχεται σε 65 άτοµα. Ο ετήσιος κύκλος είναι της τάξης των δραχµών. Συνεπώς, εκτός από την αναγκαστική συλλογή και το µονοπώλιο του προϊόντος η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου παίζει σηµαντικό ρόλο στην οικονοµία και στην κοινωνική ζωή του νησιού, όπως επίσης βοηθά τον παραγωγό και προστατεύει την παραγωγή του. 20

21 Το κυριότερο πρόβληµα που αντιµετωπίζουν οι µαστιχοπαραγωγοί είναι η ικανοποίηση της ζήτησης αγοράς. Ύστερα από την µεγάλη στροφή των καταναλωτών προς τα φυσικά προϊόντα, αυξήθηκε η ζήτηση της µαστίχας Χίου σε βαθµό που να µην επαρκεί πλέον η παραγόµενη µέχρι σήµερα ποσότητα. Έτσι η παραγωγή της µαστίχας δεν καλύπτει τις ανάγκες της αγοράς. Η αρχική επεξεργασία (καθαρισµός) της φυσικής µαστίχας γίνεται µε παραδοσιακό τρόπο µε αποτέλεσµα να επιβαρύνεται το τελικό προϊόν µε µεγάλο κόστος εργατικών. Το προϊόν αντιµετωπίζει έντονο ανταγωνισµό από µη φυσικά υποκατάστατα µε αποτέλεσµα να µειώνονται συνεχώς οι πωλήσεις και ιδιαίτερα στις παραδοσιακές αγορές. Η αναζήτηση νέων εφαρµογών κυρίως στον χώρο της ιατρικής και της φαρµακοτεχνίας ενέχει τον κίνδυνο εµπλοκής και ανταγωνισµού της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών µε οργανωµένα µονοπωλιακά συµφέροντα στα οποία θα ευρεθεί ανίσχυρη. Η µοναδικότητα του προϊόντος σε παγκόσµιο επίπεδο δίνει τη δυνατότητα στην Ένωση να αυξάνει τις τιµές και να ισορροπεί την ζήτηση. Από την άλλη µεριά όµως αυτή η µοναδικότητα είναι αποτρεπτική στην έρευνα για την µεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στην παραγωγική διαδικασία. Τα προϊόντα της µαστίχας εκτός από την ελληνική αγορά διατίθενται και στο εξωτερικό, µε τον µεγαλύτερο όγκο των εξαγωγών στις Αραβικές και Ισλαµικές χώρες. Σήµερα η καλλιέργεια της µαστίχας στη Χίο, δεν συµβάλλει µόνο στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονοµίας του νησιού, αλλά και στην διατήρηση µιας παράδοσης που διαρκεί αιώνες τώρα. 2.2 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΣΤΗΝ Ε.Μ.Χ Όταν η µαστίχα φτάσει στις εγκαταστάσεις της Ε.Μ.Χ. αποθηκεύεται σε ψυγεία µε χαµηλή θερµοκρασία (4 ο C), µέχρι να χρησιµοποιηθεί. Ανάλογα τον αριθµό των παραγγελιών βγαίνει η αντίστοιχη ποσότητα από τους αποθηκευτικούς χώρους για την τελική επεξεργασία. Καθαρισµός: Αρχικά η µαστίχα πλένεται πολλές φορές και απλώνεται για να στεγνώσει. Μετά το στέγνωµα τοποθετείται πάνω σε ταβάδες (µεγάλα τραπέζια), όπου οι γυναίκες κάνουν ένα δεύτερο «τσίµπηµα» χρησιµοποιώντας σουγιαδάκια για να την καθαρίσουν µε µεγαλύτερη φροντίδα. Κατόπιν η Ένωση, χρησιµοποιώντας ένα ειδικό µηχάνηµα διαλογής ξεχωρίζει την καθαρή µαστίχα σε χονδρή, ψιλή, καζανοµάστιχο και σκόνη. 21

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ. Ασπασία Καρατζά Μαρία Μπεκιάρη Σαράντος Ανδριώτης Γιάννης Γιαννάκας Στρατής Βαμβουρέλλης

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ. Ασπασία Καρατζά Μαρία Μπεκιάρη Σαράντος Ανδριώτης Γιάννης Γιαννάκας Στρατής Βαμβουρέλλης ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ Ασπασία Καρατζά Μαρία Μπεκιάρη Σαράντος Ανδριώτης Γιάννης Γιαννάκας Στρατής Βαμβουρέλλης H Μαστίχα Χίου είναι η φυσική ρητίνη που βγαίνει από τον κορμό & τα κλαδιά του σχίνου. Η έκκριση

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Σμυρνιούδης Διευθυντής Έρευνας & Ανάπτυξης

Ηλίας Σμυρνιούδης Διευθυντής Έρευνας & Ανάπτυξης Ηλίας Σμυρνιούδης Διευθυντής Έρευνας & Ανάπτυξης Η μαστίχα Χίου Η μαστίχα Χίου, αποτελεί 100% φυσικό προϊόν, προέρχεται από τον κορμό και τα κλαδιά του μαστιχόδεντρου (Pistacia Lentiscus var. Chia), Το

Διαβάστε περισσότερα

Βοτανική Περιγραφή. Μαστιχόδενδρο ή σχίνος Ταξινόμηση και ποικιλίες. Καλλιέργεια του σχίνου. Βλαστικό μέρος. Ταξικαρπίες. Καλλιεργούμενα είδη

Βοτανική Περιγραφή. Μαστιχόδενδρο ή σχίνος Ταξινόμηση και ποικιλίες. Καλλιέργεια του σχίνου. Βλαστικό μέρος. Ταξικαρπίες. Καλλιεργούμενα είδη Μαστιχόδενδρο ή σχίνος Ταξινόμηση και ποικιλίες Καλλιεργούμενα είδη Pistacia lentiscus var. Chia Οικ. Anacardaceae 1 2 Καλλιέργεια του σχίνου Ελλάδα (Χίος) 20.000 στρ. 2.500.000 δένδρα 4.500 αγροτικές

Διαβάστε περισσότερα

Γ1, 3 ο Δημοτικό σχολείο Αρτέμιδας

Γ1, 3 ο Δημοτικό σχολείο Αρτέμιδας Γ1, 3 ο Δημοτικό σχολείο Αρτέμιδας Η φραουλιά Η φράουλα ένα φυτό της άνοιξης. Είναι πολυετές, έρπον κυρίως αλλά και αναρριχώμενο ποώδες φυτό με τριχωτά σύνθετα φύλλα που αποτελούνται από 3 φυλλάρια που

Διαβάστε περισσότερα

Ινστιτούτο ασικών Ερευνών. πολύτιµες ιδιότητες»

Ινστιτούτο ασικών Ερευνών. πολύτιµες ιδιότητες» ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ινστιτούτο ασικών Ερευνών (Βασιλικά, Λουτρά Θέρµης) ρ. Ιωάννης Σπανός Τακτικός Ερευνητής «Κρανιά: Μία νέα καλλιέργεια µε πολύτιµες ιδιότητες» Λαµία, 16Μαϊου 2012 Τοποθέτηση

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΟΛΒΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Στους χάρτες που ακολουθούν απαριθμώ τους μαστιχοπαραγωγούς(4.850 στο σύνολο) ανά χωριό και επισημαίνω και τα σημεία σύνδεσης με το εργαστήρι.

Στους χάρτες που ακολουθούν απαριθμώ τους μαστιχοπαραγωγούς(4.850 στο σύνολο) ανά χωριό και επισημαίνω και τα σημεία σύνδεσης με το εργαστήρι. η αφορμή Την διπλωματική μου εργασία επέλεξα να τοποθετήσω στο νησί του Β.Αιγαίου τη Χίο. Με πολύ αγάπη και συνέπεια γιατί μου έλειπε η βιωματική μου σχέση με το νησί προσπάθησα να ερευνήσω και να κατανοήσω

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ

ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΜΥΡΩΝΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Μ.Sc. 2 ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟ 2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος...3 1. Τι είναι αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά...3 2. Παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση της καλλιέργειας...3

Διαβάστε περισσότερα

Πατάτες Ποιότητα 3 Να έχουν χαμηλό ποσοστό νιτρικών αλάτων (που ως γνωστό είναι βλαβερά για την υγεία των νεαρών ατόμων) και να μην έχουν υπολείμματα

Πατάτες Ποιότητα 3 Να έχουν χαμηλό ποσοστό νιτρικών αλάτων (που ως γνωστό είναι βλαβερά για την υγεία των νεαρών ατόμων) και να μην έχουν υπολείμματα Πατάτες Πατάτες Ποιότητα 3 Να έχουν χαμηλό ποσοστό νιτρικών αλάτων (που ως γνωστό είναι βλαβερά για την υγεία των νεαρών ατόμων) και να μην έχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων πέραν των επιτρεπτών ορίων, σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Ο Πλίνιος μάλιστα γράφει ότι η Κρήτη ήταν η πατρίδα δύο δένδρων με μεγάλη ιατρική χρησιμότητα του κρητικού πεύκου και του κρητικού κυπαρισσιού, από

Ο Πλίνιος μάλιστα γράφει ότι η Κρήτη ήταν η πατρίδα δύο δένδρων με μεγάλη ιατρική χρησιμότητα του κρητικού πεύκου και του κρητικού κυπαρισσιού, από ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ Ο Ιπποκράτης υποστηρίζει πως η τροφή μπορεί να γίνει και φάρμακο. Τα βότανα χρησιμοποιήθηκαν σε θεραπευτικές πρακτικές ως φαρμακευτικά είδη αλλά και ως φορείς της θεϊκής ευλογίας. Οι

Διαβάστε περισσότερα

GANODERMA LUCIDUM (ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ ΤΟ ΦΩΤΕΙΝΟΝ)

GANODERMA LUCIDUM (ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ ΤΟ ΦΩΤΕΙΝΟΝ) (ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ ΤΟ ΦΩΤΕΙΝΟΝ) Ο Βασιλιάς των Βοτάνων Επί χιλιάδες χρόνια, το Γανόδερμα θεωρείται από τους Κινέζους ότι είναι το σπουδαιότερο ιατρικό βότανο. Το έχουν αποκαλέσει και «το καλύτερο γιατρικό». Η

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ Το ακτινίδιο είναι θάμνος με άνθη χρώματος λευκού. Τα φύλλα του έχουν ωοειδές σχήμα και στο κάτω μέρος τους έχουν χνούδι. Ο καρπός του είναι εδώδιμος, με γλυκόξινη γεύση. Το εξωτερικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ Οι ελιές και το ελαιόλαδο αποτελούν βασικό στοιχείο της διατροφής των Ελλήνων από την αρχαιότητα ακόμη. Επίσης αποτελούν ουσιαστικό μέρος της Μεσογειακής δίαιτας για την οποία τόσο

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

aγρoterra #14 Αγροτικές εξαγωγές Τα προϊόντα-πρωταγωνιστές τού αύριο Πλήρης οδηγός για την αλόη και η ελληνική εμπειρία 14/09/2013

aγρoterra #14 Αγροτικές εξαγωγές Τα προϊόντα-πρωταγωνιστές τού αύριο Πλήρης οδηγός για την αλόη και η ελληνική εμπειρία 14/09/2013 π ε ρ ι ο δ ι κ η ε κ δ ο σ η τ η ς ε φ η μ ε ρ ι δ α σ ε π ε ν δ υ τ η σ aγρoterra #14 14/09/2013 Μάρκετινγκ Εξάγεις; Χτίσε τον «μύθο» των προϊόντων σου Καλλιέργειες Λαχανικά: Μπορούμε να γίνουμε ο κήπος

Διαβάστε περισσότερα

Ελαιόλαδο και Καταναλωτής

Ελαιόλαδο και Καταναλωτής Ελαιόλαδο και Καταναλωτής ΕΘΙΑΓΕ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΡΟΠΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ INTERNATIONAL OLIVE COUNCIL ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΧΑΝΙΩΝ PREFECTURE OF CHANIA Το ελαιόλαδο είναι ένας φυσικός χυμός που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΑΙΟΛΑΙΟ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ

ΕΛΑΙΟΛΑΙΟ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ 3 η ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΛ ΚΑΤΩ ΑΧΑΪΑΣ ΕΛΑΙΟΛΑΙΟ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 Η ΟΜΑ Α ΜΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΡΡΙΚΟΥ ΠΕΤΡΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μέλη ομάδας: Θεοφανίδη Χαρά Ηλιάδης Γιάννης Γιάτα Ένι Κυριακόπουλος Αντώνης

Μέλη ομάδας: Θεοφανίδη Χαρά Ηλιάδης Γιάννης Γιάτα Ένι Κυριακόπουλος Αντώνης Μέλη ομάδας: Θεοφανίδη Χαρά Ηλιάδης Γιάννης Γιάτα Ένι Κυριακόπουλος Αντώνης Περιεχόμενα 1 Εισαγωγή 2 Κύκλος ζωής 3 Καλλιέργεια 4 Συγκομιδή-Παραγωγή 5 Παράγωγα και χρήσεις 6 Ιστορία Ολυμπιακοί αγώνες και

Διαβάστε περισσότερα

Τοιχοποιία Ι Επισκευές

Τοιχοποιία Ι Επισκευές Τοιχοποιία Ι Επισκευές Τα κατεστραμμένα ή φθαρμένα μέρη της τοιχοποιίας επισκευάζονται ακολουθώντας τις παραδοσιακές τεχνικές. Ο τεχνίτης πριν ξεκινήσει πρέπει να έχει έτοιμα τα απαιτούμενα υλικά: πέτρες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΟΜΙΛΙΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΠΟΓΛΟΥ ΣΤΗΝ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΙΣ 29-30/ 3/2013 ΣΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΟΜΙΛΙΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΠΟΓΛΟΥ ΣΤΗΝ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΙΣ 29-30/ 3/2013 ΣΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΟΜΙΛΙΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΠΟΓΛΟΥ ΣΤΗΝ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΙΣ 29-30/ 3/2013 ΣΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ. Στην αρχή της ομιλίας του ο Γεωπόνος κ. Παύλος Καπόγλου, συγγραφέας του βιβλίο «ΣΤΕΒΙΑ:

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Βιομηχανία μπισκότων. Εργασία στο μάθημα της τεχνολογίας Διαμαντοπούλου Μαρία Ιωάννου Βασιλική- Νεκταρία Ιωάννου Μαρία-Φανουρία σχολικό έτος

Βιομηχανία μπισκότων. Εργασία στο μάθημα της τεχνολογίας Διαμαντοπούλου Μαρία Ιωάννου Βασιλική- Νεκταρία Ιωάννου Μαρία-Φανουρία σχολικό έτος Βιομηχανία μπισκότων Εργασία στο μάθημα της τεχνολογίας Διαμαντοπούλου Μαρία Ιωάννου Βασιλική- Νεκταρία Ιωάννου Μαρία-Φανουρία σχολικό έτος 2017-18 Μπισκότο Το μπισκότο είναι γλύκισμα από ζύμη διαμορφωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Μάρτιος 2014 ΜΟΝΟ ΓΙΑ 1 15 ΜΑΡΤΙΟΥ

Μάρτιος 2014 ΜΟΝΟ ΓΙΑ 1 15 ΜΑΡΤΙΟΥ Μάρτιος 2014 Αγαπητοί φίλοι, όσο κι αν φαίνεται ότι πέρασε ο χειμώνας, ο μήνας που ξεκινάει είναι ορισμένες φορές αρκετά επικίνδυνος. Η αλλαγή του καιρού αλλά και οι έντονες εναλλαγές της Θερμοκρασίας

Διαβάστε περισσότερα

Ο EΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΥΤΟΦΥΗΣ ΛΥΚΙΣΚΟΣ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΛΥΚΙΣΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο EΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΥΤΟΦΥΗΣ ΛΥΚΙΣΚΟΣ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΛΥΚΙΣΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο EΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΥΤΟΦΥΗΣ ΛΥΚΙΣΚΟΣ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΛΥΚΙΣΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο ΛΥΚΙΣΚΟΣ ( HUMULUS LUPULUS) (γερμανικά HOPFEN και αγγλικά HOPS. Ο Γεωπόνος Παύλος Καπόγλου αναφέρθηκε στις δυνατότητες

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΓΚΙΝΑΡΑ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΓΚΙΝΑΡΑ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΑΓΚΙΝΑΡΑ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΛΥΕΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Ελαιόλαδο. από Φιλοπεριβαλλοντικά Συστήματα Διαχείρισης

Ελαιόλαδο. από Φιλοπεριβαλλοντικά Συστήματα Διαχείρισης Ελαιόλαδο από Φιλοπεριβαλλοντικά Συστήματα Διαχείρισης Γιατί Ελαιόλαδο και γιατί από Φιλοπεριβαλλοντικά Συστήματα Διαχείρισης; Δεν υποβαθμίζει: - το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους - τη βιολογική αξία

Διαβάστε περισσότερα

Σπόροι Chia, Μπανάνα, Σοκολάτα, Νιφάδες Βρώμης, Corn Flakes Καλαμποκιού, Corn Flakes Σοκολάτας

Σπόροι Chia, Μπανάνα, Σοκολάτα, Νιφάδες Βρώμης, Corn Flakes Καλαμποκιού, Corn Flakes Σοκολάτας Μπάρα Chia Μπανάνα Σπόροι Chia, Μπανάνα, Σοκολάτα, Νιφάδες Βρώμης, Corn Flakes Καλαμποκιού, Corn Flakes Σοκολάτας Οι σπόροι Chia περιέχουν τα ωφέλιμα για την υγεία Ω-3 και Ω-6 λιπαρά οξέα. Χάρη στις φυτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΚΙΑ ΣΥΚΙΑ - ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ

ΣΥΚΙΑ ΣΥΚΙΑ - ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ ΣΥΚΙΑ Καταγωγή: Ν. Αραβία Βοτανική ταξινόµηση: Οικ.: Moraceae FicuscaricaL. Βοτανικοί Χαρακτήρες Θηλυκοδίοικο (αρρενοσυκιά-µόνοικο, ηµεροσυκιά θηλυκά άνθη) Φυλλοβόλο Μέτριο έως µεγάλο µέγεθος, µαλακό ξύλο

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ;

Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ; 6 ο Γυμνάσιο Ν. Σμύρνης Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ; Σχολικό Έτος 2004-2005 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟ ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ; 2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η μαστίχα της Χίου είναι ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΡΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ ALOE VERA

ΣΕΙΡΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ ALOE VERA Ρύπανση του περιβάλλοντος, δυσμενείς εξωτερικές συνθήκες, κακή διατροφή αποτελούν μόνο κάποιους από τους παράγοντες που αποδυναμώνουν τις λειτουργίες προστασίας και αναδόμησης της επιδερμίδας. Το δέρμα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Το πεπτικό σύστημα στον άνθρωπο αποτελείται από: Τον Πεπτικό ή γαστρεντερικό σωλήνα στον οποίο υπάρχουν : Η στοματική κοιλότητα Ο φάρυγγας Ο οισοφάγος Το στομάχι Το λεπτό έντερο

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα μας το κλίμα. Και οι παράγοντες που το επηρεάζουν.

Θέμα μας το κλίμα. Και οι παράγοντες που το επηρεάζουν. Θέμα μας το κλίμα. Και οι παράγοντες που το επηρεάζουν. 1 Που συμβαίνουν οι περισσότερες βροχοπτώσεις; Κυρίως στη θάλασσα. Και μάλιστα στο Ισημερινό. Είδαμε γιατί στο προηγούμενο μάθημα. Ρίξε μία ματιά.

Διαβάστε περισσότερα

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν :

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν : ΟΥΛΙΤΙ Α Τα ούλα αποτελούν τµήµα των µαλακών ιστών του στόµατος. Περιβάλλουν τα δόντια και τα καλύπτουν προστατευτικά. Τα ούλα ενός φυσιολογικού υγιούς δοντιού φτάνουν στην αδαµαντίνη του δοντιού προστατεύοντας

Διαβάστε περισσότερα

❷ Η εµφάνιση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίµων. ❸ Η θρεπτική αξία των τροφίµων. ❻ Η προσαρµογή στο νέο προφίλ των τροφίµων

❷ Η εµφάνιση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίµων. ❸ Η θρεπτική αξία των τροφίµων. ❻ Η προσαρµογή στο νέο προφίλ των τροφίµων Ποιότητα Ορισµός Η έννοια της ποιότητας όπως αυτή ορίζεται από τον ιεθνή Οργανισµό Τυποποίησης (ISO) αναφέρεται στο σύνολο των ιδιοτήτων και των χαρακτηριστικών ενός προϊόντος τα οποία του προσδίδουν τη

Διαβάστε περισσότερα

«Η ΠΟΙΚΙΛΙΑΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ»

«Η ΠΟΙΚΙΛΙΑΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ» «Η ΠΟΙΚΙΛΙΑΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ: Δρ ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΙΜΑΚΗΣ ΧΗΜΙΚΟΣ - ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ Η Ήπειρος υπήρξε από παλιά μεγάλη αμπελουργική ζώνη σε έκτασή που δεν έχει καμία σχέση με την σημερινή κατάσταση.

Διαβάστε περισσότερα

Τύποι εμφιαλωμένων νερών. Επιτραπέζιο νερό Μεταλλικό νερό Ανθρακούχο νερό

Τύποι εμφιαλωμένων νερών. Επιτραπέζιο νερό Μεταλλικό νερό Ανθρακούχο νερό Εμφιαλωμένο νερό Τι είναι; Εμφιαλωμένο νερό καλείται το νερό που πωλείται στο εμπόριο συσκευασμένο αεροστεγώς εντός γυάλινων ή πλαστικών φιαλών ή δοχείων και προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. Τύποι

Διαβάστε περισσότερα

Tel :+30 211 40 93 230 Fax: +30 211 40 93 230 Email: info@worldcapital.gr Web: www.worldcapital.gr

Tel :+30 211 40 93 230 Fax: +30 211 40 93 230 Email: info@worldcapital.gr Web: www.worldcapital.gr Tel :+30 211 40 93 230 Fax: +30 211 40 93 230 Email: info@worldcapital.gr Web: www.worldcapital.gr ------ Χυμοί & Νέκταρ Royal Berry ------- Οι χυμοί και τα νέκταρ Royal Berry αποτελούν μια νέα καινοτόμα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. Ιστορικά στοιχεία για τα σύκα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. ΓΕΝΙΚΑ 2.1 Καλλιέργεια 2.2 Κλίμακα και έδαφος 2.3 Πολλαπλασιασμός 2.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. Ιστορικά στοιχεία για τα σύκα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. ΓΕΝΙΚΑ 2.1 Καλλιέργεια 2.2 Κλίμακα και έδαφος 2.3 Πολλαπλασιασμός 2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. Ιστορικά στοιχεία για τα σύκα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. ΓΕΝΙΚΑ 2.1 Καλλιέργεια 2.2 Κλίμακα και έδαφος 2.3 Πολλαπλασιασμός 2.4 Κλάδεμα συκιάς 2.5 Άνθηση Γονιμοποίηση 2.6 Εχθροί συκιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΦΥΤΕΜΕΝΟΥ ΔΩΜΑΤΟΣ. Γενικές πληροφορίες σε σχέση με τη φύτευση και την άρδευση στο φυτεμένο δώμα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΦΥΤΕΜΕΝΟΥ ΔΩΜΑΤΟΣ. Γενικές πληροφορίες σε σχέση με τη φύτευση και την άρδευση στο φυτεμένο δώμα ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΦΥΤΕΜΕΝΟΥ ΔΩΜΑΤΟΣ Γενικές πληροφορίες σε σχέση με τη φύτευση και την άρδευση στο φυτεμένο δώμα Για την αύξηση και την ανάπτυξη των φυτών απαιτείται νερό και χώμα πλούσιο σε θρεπτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ. Δημήτρης Σάββας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών

ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ. Δημήτρης Σάββας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ Δημήτρης Σάββας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Καταγωγή του φυτού Η πιπεριά κατάγεται από την κεντρική Αμερική. Αρχικά η πιπεριά χρησιμοποιήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Πολύτιµα εθνικά προϊόντα. Η Μαστίχα της Χίου. Ένα κατεξοχήν πράσινο προϊόν. Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Τµήµα Χηµείας

Πολύτιµα εθνικά προϊόντα. Η Μαστίχα της Χίου. Ένα κατεξοχήν πράσινο προϊόν. Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Τµήµα Χηµείας Πολύτιµα εθνικά προϊόντα Η Μαστίχα της Χίου Ένα κατεξοχήν πράσινο προϊόν Μαρούλης Απόστολος 2, Χαριτίδου Ειρήνη 1, Χατζηαντωνίου Κωνσταντίνα 2 Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Τµήµα Χηµείας 1. 2310226008,

Διαβάστε περισσότερα

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1 Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1 ΦΟΡΤΙΑ Υπό τον όρο φορτίο, ορίζεται ουσιαστικά το πoσό θερµότητας, αισθητό και λανθάνον, που πρέπει να αφαιρεθεί, αντίθετα να προστεθεί κατά

Διαβάστε περισσότερα

Ο κρόκος, το χρυσάφι της ελληνικής γης όπως αποκαλείται, συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή, πολύτιμα και ακριβότερα μπαχαρικά για το άρωμα, το χρώμα,

Ο κρόκος, το χρυσάφι της ελληνικής γης όπως αποκαλείται, συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή, πολύτιμα και ακριβότερα μπαχαρικά για το άρωμα, το χρώμα, GREEK RED SAFFRON Ο κρόκος, το χρυσάφι της ελληνικής γης όπως αποκαλείται, συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή, πολύτιμα και ακριβότερα μπαχαρικά για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΛΟΙ ΠΡΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΝΕΡΟΥ

ΑΠΛΟΙ ΠΡΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΝΕΡΟΥ ΑΠΛΟΙ ΠΡΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΝΕΡΟΥ Με απλούς πρακτικούς τρόπους, µπορούµε όλοι µας να κάνουµε µία προσπάθεια ώστε να µειώσουµε την κατανάλωση νερού στο µπάνιο, στην κουζίνα, και στον κήπο. ΤΡΟΠΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Μέχρι σήµερα γνωρίζατε ότι η κατανάλωση ψωµιού είναι µία απολαυστική και θρεπτική συνήθεια. Από σήµερα η αγαπηµένη σας αυτή καθηµερινή συνήθεια µπορεί να παρέχει στον οργανισµό ακόµη περισσότερα θρεπτικά

Διαβάστε περισσότερα

Τα δέντρα που δακρύζουν. Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης 4 0 Γυμνάσιο Μυτιλήνης Σχολικό Έτος: 2013-2014

Τα δέντρα που δακρύζουν. Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης 4 0 Γυμνάσιο Μυτιλήνης Σχολικό Έτος: 2013-2014 Τα δέντρα που δακρύζουν Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης 4 0 Γυμνάσιο Μυτιλήνης Σχολικό Έτος: 2013-2014 H Περιβαλλοντική μας Ομάδα Αποτελείται από 32 μαθητές της Γ γυμνασίου (11 αγόρια και 21 κορίτσια).

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΡΑΠΈΖΙΑΣ Ε Μ Ι Τ.

ΕΠΙΤΡΑΠΈΖΙΑΣ Ε Μ Ι Τ. ΕΠΙΤΡΑΠΈΖΙΑΣ Ε Μ Ι Τ. Καβάλα 1993 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Α) ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ Β) ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Γ) ΖΩΝΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ Δ,. ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΕΛΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Επεξεργασία Μεταποίηση. ΝτουµήΠ. Α.

Επεξεργασία Μεταποίηση. ΝτουµήΠ. Α. Επεξεργασία Μεταποίηση ΝτουµήΠ. Α. 1 Επεξεργασία Μεταποίηση Ως επεξεργασία ή µεταποίηση ενός πρωτογενούς γεωργικού προϊόντος χαρακτηρίζεται το σύνολο των χειρισµών και επεµβάσεων µετά τη συγκοµιδή του,

Διαβάστε περισσότερα

Βότανα και Αρχαιότητα

Βότανα και Αρχαιότητα Θεραπευτικά Βότανα Γενικά για τα Βότανα «Βότανα είναι όλα τα χρήσιμα φυτά και αφορά τα φυτά των οποίων, οι ρίζες, τα άνθη χρησιμεύουν ως τροφή ή θεραπεία, χάρη στο άρωμά τους ή με κάποιον άλλο τρόπο» Τους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΙΝΙ ΙΟ ΑΚΤΙΝΙ ΙΑ - ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ. Καταγωγή: Κίνα. Βοτανική ταξινόµηση: Οικ.: Actinidiaceae Actinidia chinensis var. hispida τύπου hispida L.

ΑΚΤΙΝΙ ΙΟ ΑΚΤΙΝΙ ΙΑ - ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ. Καταγωγή: Κίνα. Βοτανική ταξινόµηση: Οικ.: Actinidiaceae Actinidia chinensis var. hispida τύπου hispida L. Καταγωγή: Κίνα ΑΚΤΙΝΙ ΙΟ Βοτανική ταξινόµηση: Οικ.: Actinidiaceae Actinidia chinensis var. hispida τύπου hispida L. Καρπός πλούσιος σε βιταµίνη C ΒοτανικοίΧαρακτήρες ίοικο Φυλλοβόλο, αναρριχώµενο, πολυετές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝ. ΣΤΕΡΓΙΟΥ << ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ>>

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝ. ΣΤΕΡΓΙΟΥ << ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ>> ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝ. ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΡΥΜΟΥ ΠΡΕΣΠΩΝ > ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ Ηεξημέρωσητουφασολιούξεκινάπριναπό7000 χρόνια στην Κεντρική Αμερική. Το γένος Phaseolus

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΟΛΝΤΟ (PEUMUS BOLDUS) Βασιλείου Ιωάννα Φαρμακοποιός Μ.Ρ.Α.

ΜΠΟΛΝΤΟ (PEUMUS BOLDUS) Βασιλείου Ιωάννα Φαρμακοποιός Μ.Ρ.Α. ΜΠΟΛΝΤΟ (PEUMUS BOLDUS) Βασιλείου Ιωάννα Φαρμακοποιός Μ.Ρ.Α. ΜΠΟΛΝΤΟ (PEUMUS BOLDUS) Το μπόλντο ανήκει στην οικογένεια των Monimiaceae. Eίναι αυτοφυές της περιοχής των Άνδεων της Χιλής και του Περού, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία της ζάχαρης

Η ιστορία της ζάχαρης ΖΑΧΑΡΗ Η ιστορία της ζάχαρης H λέξη ζάχαρη προέρχεται ετυμολογικά από την σανσκριτική λέξη śarkara, που αρχικά σήμαινε άμμος ή χαλίκι. Το αρχαίο ινδικό όνομά της γκάουρα προφανώς προήλθε από την ονομασία

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΙΠΕΡΙΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΠΙΠΕΡΙΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

«Ο αιθέριος θησαυρός του τόπου μας». Ηλίας Ντζάνης, Γεωπόνος πρ. πρ/νος Κ.Σ.Ε Αγρινίου ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΘΙΑΓΕ)

«Ο αιθέριος θησαυρός του τόπου μας». Ηλίας Ντζάνης, Γεωπόνος πρ. πρ/νος Κ.Σ.Ε Αγρινίου ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΘΙΑΓΕ) Τα Αρωματικά Φυτά. «Ο αιθέριος θησαυρός του τόπου μας». Τάσεις Προοπτικές. Ηλίας Ντζάνης, Γεωπόνος πρ. πρ/νος Κ.Σ.Ε Αγρινίου ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΘΙΑΓΕ) τα ερωτήματα: 1. Τι είναι Αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά? 2.

Διαβάστε περισσότερα

Η εταιρία εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ασφάλειας των τροφίμων ISO 22.000:2005 πιστοποιημένο από την TÜV HELLAS.

Η εταιρία εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ασφάλειας των τροφίμων ISO 22.000:2005 πιστοποιημένο από την TÜV HELLAS. από το 1966 Το Χθες Το πρώτο τυροκομείο της οικογένειας ιδρύθηκε το 1966, από τον παππού της οικογένειας Γρηγόρη στο χωριό Χύδηρα της Λέσβου. Το χωριό Χύδηρα είναι ένα μικρό σχετικά χωριό δυτικά του νησιού,

Διαβάστε περισσότερα

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών;

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών; ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Τι είναι οι πρωτεϊνες; Η ονομασία πρωτεϊνες προέρχεται από το ρήμα πρωτεύω και σημαίνει την εξαιρετική σημασία που έχουν οι πρωτεϊνες για την υγεία του ανθρώπινου σώματος. Από την εποχή των Ολυμπιακών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΗ: Αντωνοπούλου Ακριβή Γιάτα Κλίντον. Γεωργόπουλος Παναγιώτης Αραμπατζάκης Βασίλης. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον κ.

ΜΕΛΗ: Αντωνοπούλου Ακριβή Γιάτα Κλίντον. Γεωργόπουλος Παναγιώτης Αραμπατζάκης Βασίλης. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον κ. ΜΕΛΗ: Γεωργόπουλος Παναγιώτης Αραμπατζάκης Βασίλης Αντωνοπούλου Ακριβή Γιάτα Κλίντον Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον κ. Παρασκευόπουλο Ιστορικό Πλαίσιο: - Πρωτοεμφανίστηκε πριν από 5.000 χρόνια στην Αφρική.

Διαβάστε περισσότερα

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΑΡΧΕΣ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Συνδυασµός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Προσφέρει τη δυνατότητα χρησιµοποίησης των ζωντανών οργανισµών για την παραγωγή χρήσιµων προϊόντων 1 Οι ζωντανοί οργανισµοί

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία Παρασκευής «Παραδοσιακών Ζυμαρικών» Θεοφάνης Γεωργόπουλος, Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, ΤΕΙ Θεσσαλίας

Τεχνολογία Παρασκευής «Παραδοσιακών Ζυμαρικών» Θεοφάνης Γεωργόπουλος, Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, ΤΕΙ Θεσσαλίας Τεχνολογία Παρασκευής «Παραδοσιακών Ζυμαρικών» Θεοφάνης Γεωργόπουλος, Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, ΤΕΙ Θεσσαλίας Φοιτητές: Ηλιάνα Γκοβίνα Κατερίνα Κάμπα Δημήτρης Φραγκούλης Χρήστος

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

Διαβάστε περισσότερα

Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα

Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα Αρωματικά Φυτά Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα Η προσθήκη του κατάλληλου βοτάνου μπορεί να κάνει πιο γευστικό και πιο ελκυστικό κάποιο φαγητό. Η γεύση, όμως, είναι ζήτημα προσωπικής προτίμησης και υπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Αθηνά Μωραΐτη Χατζηθάνου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc.

Γράφει: Αθηνά Μωραΐτη Χατζηθάνου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. Γράφει: Αθηνά Μωραΐτη Χατζηθάνου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. Οι ξηροί καρποί είναι ιδιαίτερα αγαπητοί από τους περισσότερους: αμύγδαλα, καρύδια, φιστίκια, φουντούκια, κάσιους, κτλ προτιμώνται

Διαβάστε περισσότερα

Για πόσο χρονικό διάστημα παραμένει φρέσκος ο καφές αφού ανοιχτεί;

Για πόσο χρονικό διάστημα παραμένει φρέσκος ο καφές αφού ανοιχτεί; ΚΑΦΕΣ AURILE Γενικές Πληροφορίες Πώς καβουρδίζεται ο καφές Aurile; Ο καφές Aurile καβουρδίζεται για περίπου 20 λεπτά στους 210 C (ο τρόπος αυτός είναι γνωστός ως American Roast). Κατά τη διάρκεια του καβουρδίσματος,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ & BEYOND Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014 Cellier Κριεζώτου

ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ & BEYOND Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014 Cellier Κριεζώτου ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ & BEYOND ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ & BEYOND Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014 Cellier Κριεζώτου ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ Το Μοσχοφίλερο πιθανότατα είναι µια απο τις πιο παλιές Ελληνικές ποικιλίες, καθώς σύµφωνα µε ισχυρισµούς

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση της σοκολάτας ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΚΟΡΥΦΑΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΟΠΟΙΪΑ & ΤΗ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Η χρήση της σοκολάτας ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΚΟΡΥΦΑΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΟΠΟΙΪΑ & ΤΗ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ Η χρήση της σοκολάτας ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΚΟΡΥΦΑΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΟΠΟΙΪΑ & ΤΗ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΟΥΒΕΡΤΟΥΡΕΣ 1. Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ Όλες οι σοκολάτες γενικά είναι πολύ ευαίσθητες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΣΤΗΡΙ, ΤΑΨΙ. Έβαζαν πάνω τα καρβέλια να φουσκώσουν.

ΠΛΑΣΤΗΡΙ, ΤΑΨΙ. Έβαζαν πάνω τα καρβέλια να φουσκώσουν. ΣΚΑΦΙΔΙ Το χρησιμοποιούσαν για να κάνουν το ζυμάρι. Έπρεπε εκεί να ετοιμάσουν το αλεύρι, να αναπιαστεί το προζύμι και να γίνει ο ζυμωτός, δηλαδή το ζυμάρι. Μετά το τέλος του ζυμωτού η σκάφη πλενόταν και

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΧΛΩΡΟΥ ΣΚΟΡΔΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΧΛΩΡΟΥ ΣΚΟΡΔΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΧΛΩΡΟΥ ΣΚΟΡΔΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΟΛΒΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ ΕΔΑΦΟΣ Φυσικές ιδιότητες Δομή και σύσταση Χρώμα Βάθος Διαπερατότητα Διαθέσιμη υγρασία Θερμοκρασία Χημικές ιδιότητες ph Αλατότητα Γονιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΞΕΝΟ ΓΑΛΑ. Στην περίπτωση που για κάποιο σοβαρό λόγο δεν είναι εφικτός ο μητρικός

ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΞΕΝΟ ΓΑΛΑ. Στην περίπτωση που για κάποιο σοβαρό λόγο δεν είναι εφικτός ο μητρικός ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΞΕΝΟ ΓΑΛΑ Στην περίπτωση που για κάποιο σοβαρό λόγο δεν είναι εφικτός ο μητρικός θηλασμός δίνεται στο μωρό ξένο γάλα χρησιμοποιώντας μπιμπερό. H επιλογή του κατάλληλου γάλακτος είναι

Διαβάστε περισσότερα

«ΣΤΕΒΙΑ» Μάθημα: Τεχνολογία και Ποιοτικός Έλεγχος Πρόσθετων & Γλυκαντικών Υλών. Επιβλέπων καθηγητής: Πρόδρομος Σκενδερίδης

«ΣΤΕΒΙΑ» Μάθημα: Τεχνολογία και Ποιοτικός Έλεγχος Πρόσθετων & Γλυκαντικών Υλών. Επιβλέπων καθηγητής: Πρόδρομος Σκενδερίδης ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ «ΣΤΕΒΙΑ» Μάθημα: Τεχνολογία και Ποιοτικός Έλεγχος Πρόσθετων & Γλυκαντικών Υλών Επιβλέπων καθηγητής: Πρόδρομος Σκενδερίδης Καραμπέτσα Ελένη Μακρυγιάννη Μαρία-Ραφαηλία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «Ταξιδεύοντας με την Ελιά στο χρόνο και στην Ευρώπη» ΥΠΟΤΙΤΛΟΣ «Η Ελιά στη μεσογειακή διατροφή»

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «Ταξιδεύοντας με την Ελιά στο χρόνο και στην Ευρώπη» ΥΠΟΤΙΤΛΟΣ «Η Ελιά στη μεσογειακή διατροφή» ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΡΑΝΙΔΙΟΥ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «Ταξιδεύοντας με την Ελιά στο χρόνο και στην Ευρώπη» ΥΠΟΤΙΤΛΟΣ «Η Ελιά στη μεσογειακή διατροφή» Παπασταύρου Ζαμπέτα Πέτρου Γεωργία Πλατανίτης Τάκης Κιοφύρης

Διαβάστε περισσότερα

Η αχλαδιά αφού φυτευτεί στο χωράφι κλαδεύεται στα 70εκ-120εκ από το έδαφος. Έκτοτε αφήνουμε το δέντρο να αναπτυχθεί μέχρι την αρχή του 3 ου

Η αχλαδιά αφού φυτευτεί στο χωράφι κλαδεύεται στα 70εκ-120εκ από το έδαφος. Έκτοτε αφήνουμε το δέντρο να αναπτυχθεί μέχρι την αρχή του 3 ου Αχλάδι Έχει πάρα πολλές ποικιλίες και υποποικιλίες. Είναι φυλλοβόλο δέντρο και ευδοκιμεί σε μέρη που δεν χαρακτηρίζονται ούτε από την υπερβολική ζέστη ούτε από το υπερβολικό κρύο. Καλλιεργείται σε όλη

Διαβάστε περισσότερα

Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι ένα φυτό που ξεκίνησε το μακρύ του «ταξίδι» από την Κίνα και έρχεται να κατακτήσει τα ελληνικά χωράφια.

Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι ένα φυτό που ξεκίνησε το μακρύ του «ταξίδι» από την Κίνα και έρχεται να κατακτήσει τα ελληνικά χωράφια. Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι ένα φυτό που ξεκίνησε το μακρύ του «ταξίδι» από την Κίνα και έρχεται να κατακτήσει τα ελληνικά χωράφια. Το φυτό Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι γνωστό εδώ και αιώνες

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ & ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΛΑΔΙΟΥ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΡΑΤΕΑΣ 2013

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ & ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΛΑΔΙΟΥ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΡΑΤΕΑΣ 2013 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ & ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΛΑΔΙΟΥ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΡΑΤΕΑΣ 2013 Στην αρχαία Ελλάδα, όταν ήκμαζαν, η φιλοσοφία, τα μαθηματικά, η γεωμετρία, και γεννιόταν η ιατρική επιστήμη,

Διαβάστε περισσότερα

Το φυτό: η καλλιέργεια και η συλλογή της σοδειάς του αειθαλούς φυτού (γένος Coffea) συνεπάγεται κοπιαστική εργασία και υψηλό οικονοµικό κόστος. Το φυτό του καφέ ανήκει στην οικογένεια των ρουβιίδων,

Διαβάστε περισσότερα

Ήπιες µορφές ενέργειας

Ήπιες µορφές ενέργειας ΕΒ ΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ήπιες µορφές ενέργειας Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Επιλέξετε τη σωστή από τις παρακάτω προτάσεις, θέτοντάς την σε κύκλο. 1. ΥΣΑΡΕΣΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ

ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΩΣ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟ Από την 4η χιλιετία π.χ. και μέχρι πριν από λίγα χρόνια συστηματικά και στις μέρες μας σποραδικά χρησιμοποιείται ως φωτιστική ύλη. Αυτό επιβεβαιώνεται από τους περίφημους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γ Γυμνασίου. «Μείωση των θερμικών απωλειών από κλειστό χώρο με τη χρήση διπλών τζαμιών»

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γ Γυμνασίου. «Μείωση των θερμικών απωλειών από κλειστό χώρο με τη χρήση διπλών τζαμιών» 3 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 2017 ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γ Γυμνασίου «Μείωση των θερμικών απωλειών από κλειστό χώρο με τη χρήση διπλών τζαμιών» του μαθητή Διονύση Κλαδά Μάιος 2017 1 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών. Το ελαιόλαδο, "υγρό χρυσάφι" κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή

Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών. Το ελαιόλαδο, υγρό χρυσάφι κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ, ΜSc Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών Το ελαιόλαδο, "υγρό χρυσάφι" κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή θρεπτικών συστατικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΧΘΡΩΝ - ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2017 (Συνοπτική περιγραφή) Πληροφορίες: Νικόλαος Ι.

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΧΘΡΩΝ - ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2017 (Συνοπτική περιγραφή) Πληροφορίες: Νικόλαος Ι. ΑΣΗΜΙ ΤΥΜΠΑΚΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΝΩ ΒΙΑΝΝΟΣ ΣΗΤΕΙΑ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ ΧΑΝΙΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΑΛΕΛΛΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΡΟΥΤΑ-ΛΑΧΑΝΙΚΑ Τα φρούτα-λαχανικά δεν είναι τροφές

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγική Ανθοκομία. Ορτανσία. Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου

Παραγωγική Ανθοκομία. Ορτανσία. Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου TEI Πελοποννήσου Εργαστήριο Παραγωγική Ανθοκομία Θέμα Παραγωγική Ανθοκομία Ποικιλίες Καλλιέργεια Απαιτήσεις Ορτανσία Προβλήματα Ασθένειες Εχθροί Γεώργιος Δημόκας * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου

Διαβάστε περισσότερα

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Αποφλοίωση και καθαρισμός Πολλά φυτικά προϊόντα π.χ, μήλα, πατάτες χρειάζονται αποφλοίωση ή καθαρισμό μερικών τμημάτων τους πριν από την κατεργασία.

Διαβάστε περισσότερα

ΕίδηΚερασιάς SABRINA SUMN 314CH C.O.V

ΕίδηΚερασιάς SABRINA SUMN 314CH C.O.V ΤοΚεράσι Ηκερασιά είναι αγγειόσπερµο δικότυλο φυτό που ανήκει στο γένοςπρούµνη (Prunus), στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae), και είναι δε συγγενής τηςβυσσινιάς. Είναι φυλλοβόλο δέντρο µε ύψος που

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Α1 α) Λάθος β) Σωστό γ) Σωστό δ) Λάθος ε) Σωστό Α2 1- ε 2- δ 3- στ 4- α 5- γ ΘΕΜΑ Β Β1 Η χλωρή λίπανση

Διαβάστε περισσότερα

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά ΓΕΝΙΚΑ Το γιαούρτι προέρχεται από το αγελαδινό, κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, το οποίο βράζεται και αργότερα, όταν η θερμοκρασία του κατέβει στους 40 50 ο C προστίθεται η μαγιά και αφήνεται να πήξει. Αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Σύμφωνα με κάποιες έρευνες ο βασικός παράγοντας αύξησης της παχυσαρκίας είναι η υπερβολική κατανάλωση σοκολάτας σε συνδυασμό με άλλα ανθυγιεινά

Σύμφωνα με κάποιες έρευνες ο βασικός παράγοντας αύξησης της παχυσαρκίας είναι η υπερβολική κατανάλωση σοκολάτας σε συνδυασμό με άλλα ανθυγιεινά Σύμφωνα με κάποιες έρευνες ο βασικός παράγοντας αύξησης της παχυσαρκίας είναι η υπερβολική κατανάλωση σοκολάτας σε συνδυασμό με άλλα ανθυγιεινά τρόφιμα. Η καλή ποιότητα σοκολάτας υγείας δύσκολα προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

RPOJECT 6 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΓΥΡΩ

RPOJECT 6 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΓΥΡΩ RPOJECT 6 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΓΥΡΩ ΒΟΤΑΝΑ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ Τα φύλλα έχουν αντισηπτικές, αποχρεμπτικές και σπασμολυτικές ιδιότητες.το φυτό έχει στομαχικές, τονωτικές και καρδιοτονωτικές

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει χαρακτηριστικά «Mare Mediterraneum» ως μεταξύ δύο ηπείρων

Διαβάστε περισσότερα

Η διαχρονική αξία της ελιάς για την Ελλάδα. Σταύρος Βέμμος Αναπληρωτής Καθηγητής Διευθυντής Εργαστηρίου Δενδροκομίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Η διαχρονική αξία της ελιάς για την Ελλάδα. Σταύρος Βέμμος Αναπληρωτής Καθηγητής Διευθυντής Εργαστηρίου Δενδροκομίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Η διαχρονική αξία της ελιάς για την Ελλάδα Σταύρος Βέμμος Αναπληρωτής Καθηγητής Διευθυντής Εργαστηρίου Δενδροκομίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Η ελιά στη σύγχρονη εποχή Η Ελαιοκαλλιέργεια στην σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛ ΥΠΕΡΥΘΡΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ. Λύσεις τελευταίας τεχνολογίας με υπεροχή!

ΠΑΝΕΛ ΥΠΕΡΥΘΡΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ. Λύσεις τελευταίας τεχνολογίας με υπεροχή! ΠΑΝΕΛ ΥΠΕΡΥΘΡΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Λύσεις τελευταίας τεχνολογίας με υπεροχή! Πάνελ υπέρυθρης θέρµανσης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: A. Προηγµένη τεχνολογία παραγωγής και εξοπλισµός Η χρήση της τεχνολογίας του FR4 πλαστικοποιηµένου

Διαβάστε περισσότερα

Αναδάσωση. Εισαγωγή. Το δάσος. Η φωτιά. Αναδάσωση: φυσική ή τεχνητή;

Αναδάσωση. Εισαγωγή. Το δάσος. Η φωτιά. Αναδάσωση: φυσική ή τεχνητή; Αναδάσωση. Αναδάσωση: φυσική ή τεχνητή; Εισαγωγή Το δάσος Τα δάση δεν αποτελούν απλώς ένα σύνολο δένδρων και θάµνων, αλλά πλούσια οικοσυστήµατα µε πολλά είδη φυτών και ζώων, που αλληλοσυνδέονται µε πολύπλοκες

Διαβάστε περισσότερα

Συλλογή απορριµµάτων µε το σύστηµα «πόρτα-πόρτα»

Συλλογή απορριµµάτων µε το σύστηµα «πόρτα-πόρτα» 1 Συλλογή απορριµµάτων µε το σύστηµα «πόρτα-πόρτα» 2 Κάδοι για τη συλλογή των απορριµµάτων Οι κάδοι που µοιράστηκαν στα πρώτα πιλοτικά σπίτια είναι τέσσερις µεγάλοι κάδοι χωρητικότητας 120 λίτρων καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ. Ε και Στ τάξη

ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ. Ε και Στ τάξη ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ Ε και Στ τάξη Μελέτη πεδίου Πεύκο Επιστημονική ονομασία: Pinus Περιγραφή: Αειθαλή δεντρα με χοντρό και φολιδωτό κορμό και ύψος από 15μ. 80μ. Μπορούν να ζήσουν για πολλά χρόνια. Πού

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ

ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 3 ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΩΣ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΟΡΙΖΟΥΜΕ ΤΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΩΣ ΚΥΡΙΟ ΣΚΟΠΟ ΤΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΡΥΠΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ. Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

Σημ.: Προσθέσθε άνηθο στο φαγητό σας αφού τελειώσει το μαγείρεμα γιατί ο βρασμός το καταστρέφει

Σημ.: Προσθέσθε άνηθο στο φαγητό σας αφού τελειώσει το μαγείρεμα γιατί ο βρασμός το καταστρέφει There are no translations available. ΑΝΗΘΟΣ 50ΓΡΑΜΜΑΡΙΩΝ - Καλή πηγή ανόργανων συστατικών, όπως ασβεστίου, μαγγανίου, σιδήρου, μαγνησίου. Ο άνηθος εμποδίζει ή γενικότερα ρυθμίζει τη βακτηριακή ανάπτυξη.

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΜΕΛΙΤΖΑΝΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

«Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr!

«Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr! «Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr! Όλοι γνωρίζουν την παροιμία»ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα». Πλέον έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ

ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 1 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΦΥΣΙΚΗΣ B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 17 Απριλίου, 2005 Ώρα: 10:00-12:30 Προτεινόµενες Λύσεις ΜΕΡΟΣ Α 1. (α) Από το δεύτερο σχήµα, επειδή ο ζυγός ισορροπεί, προκύπτει

Διαβάστε περισσότερα