ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Ενότητα 3: Κλασικό Στατικό Υπόδειγμα: Θεωρητικό Πλαίσιο. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων

Transcript

1 Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 3: Κλασικό Στατικό Υπόδειγμα: Θεωρητικό Πλαίσιο Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

2 Το Στατικό Κλασικό Υπόδειγμα Θεωρούμε σύστημα παραγωγής ενός μόνον εμπορεύματος. Καταρχάς υποτίθεται ότι, πρώτον, η παραγωγή είναι αγροτική και, συνεπώς, διέπεται από φθίνουσες οριακές αποδόσεις, δεύτερον, το παραγόμενο εμπόρευμα δεν εισέρχεται στην παραγωγή του και, επομένως, παράγεται μόνον μέσω εργασίας, η οποία υποτίθεται ομοιογενής, τρίτον, υπάρχουν δύο κοινωνικές τάξεις, δηλ., οι εργάτες, οι οποίοι καταναλώνουν το σύνολο του εισοδήματός των (μισθοί), και κεφαλαιοκράτες, οι οποίοι επισωρεύουν μέρος, ή το σύνολο, του εισοδήματός των (κέρδη),* τέταρτον, ο εργατικός πληθυσμός, ήτοι η προσφορά εργασίας, αυξάνεται (μειώνεται) όταν το ισχύον πραγματικό ωρομίσθιο αυξάνεται (μειώνεται) και πέμπτον, η προσφορά (παραγωγή) ισούται με τη ζήτηση στις αγορές του εμπορεύματος και χρήματος, ενώ στην αγορά εργασίας η ζήτηση και η προσφορά εξισορροπούνται μέσω μεταβολών του πραγματικού ωρομισθίου. *Στην παρούσα ανάληση δεν θα αναφερθούμε στην τρίτη κοινωνική τάξη, δηλ., τους γαιοκτήμονες, οι οποίοι καταναλώνουν το σύνολο του εισοδήματός των (γαιοπρόσοδοι).

3 Αγορά Εμπορεύματος (1) Υ=C+I (1) Υ=C+S (2) S=I (3)

4 Αγορά Εμπορεύματος (2) Η εξίσωση (1) ορίζει την από τις επιχειρήσεις πράγματι παραγόμενη συνολική ποσότητα προϊόντος, Y, ως το άθροισμα της συνολικής κατανάλωσης, C, και των συνολικών επενδύσεων, I. Η (2) ορίζει οτι το συνολικό εισόδημα, Y, ως το άθροισμα της συνολικής κατανάλωση, C, και των συνολικών αποταμιεύσεων, S. Η (3) υποδηλώνει την ταυτοτική ισότητα ανάμεσα στις αποταμιεύσεις και τις επενδύσεις («Νόμος του Say»).

5 Αγορά Χρήματος (1) M=L (4) L=kPY (5) M=Mo (6)

6 Αγορά Χρήματος (2) Η εξίσωση (4) υποδηλώνει την ταυτοτική ισότητα ανάμεσα στην προσφορά, Μ, και τη ζήτηση, L, χρήματος. Η (5) υποδηλώνει την ύπαρξη μίας χρονικής υστέρησης στην ζήτηση χρήματος, η οποία εκφράζεται μέσω της σταθερής παραμετρού k που είναι γνωστή ως μεταβλητή του Cambridge, και οφήλεται στην υστέριση που υπάρχει μεταξύ της εισπράξης και κατανάλωση/αποταμίευσή τους χρηματικού εισοδήματος, PY. Η (6) υποδηλώνει ότι η από την κεντρική τράπεζα προσφερόμενη ποσότητα χρήματος είναι εξωγενός δεδομένη, σταθερή, και ίση με Μο.

7 Αγορά Εργασίας (1) ND=NS=N (7) Y=f(N) (8) f(0)=0, f (N)>0 και f (N)<0 (8α) w=f (N)P (9)

8 Αγορά Εργασίας (2) Η εξίσωση (7) υποδηλώνει την ταυτοτική ισότητα ανάμεσα στην προσφορά, ΝS, και τη ζήτηση, ND, εργασίας, ήτοι την ύπαρξη η πλήρους απασχόλησης. Η (8) ορίζει τη λεγόμενη μακροοικονομική ή, αλλιώς, συναθροιστική (aggregate) συνάρτηση παραγωγής (δεξιό μέλος) και, συνεπώς, το προσφερόμενο προϊόν, Y, (αριστερό μέλος). Εδώ απαιτείται μία διευκρίνηση: στα πλαίσια της παρούσης μακροοικονομικής ανάλυσης δεν λαμβάνονται υπόψη οι μεταβολές που συντελούνται στο απόθεμα κεφαλαίου, K, δηλ. η ποσότητα του αποθέματος κεφαλαίου της οικονομίας θεωρείται εξωγενώς δεδομένη και σταθερή, ήτοι K = Kο. Συνεπώς, παριστά μία προσδιοριζόμενη από φυσικές και τεχνικές συνθήκες σχέση ανάμεσα στην εκροή του συστήματος και την ποσότητα της απασχολούμενης εργασίας, Ν, σχέση η οποία πληροί τις συνθήκες (8α). Δηλαδή, υποτίθεται (κατά σειρά) ότι, πρώτον, η αντιστοιχούσα σε μηδενικό επίπεδο απασχόλησης εκροή είναι μηδενική και, δεύτερον, το λεγόμενο «οριακό προϊόν» είναι θετικό αλλά φθίνον. Η (9), η οποία προκύπτει από την (7) και τις συνθήκες πρώτης τάξεως της μεγιστοποίησης των κερδών, f (N)=wP, ορίζει το ονομαστικό ωρομίσθιο.

9 Συνάρτηση Παραγωγής Y f(n) N

10 Ισορροπία στηναγορά Εργασίας w/p w/p NS ND NS ND w/p NS (w/p)* ND N* N

11 Επίλυση Υποδείγματος (1) Βήμα 1. Από την (7) προσδιορίζεται το N*, ήτοι ND=NS=Ν* Βήμα 2. Ως εκ τούτου, από την (8) προκύπτει ότι Υ*= f(n*) Βήμα 3. Παράλληλα, από τις (4)-(6) προκύπτει ότι Μο=kPΥ ενώ επιλύοντας την παραπάνω σχέση ως προς P προκύπτει ότι P=Mο/(kY) και, συνεπώς, δεδομένου του Υ* προκύπτει ότι P*=Mο/(kY*) Βήμα 4. Τέλος, δεδομένων των Ν* και P* προκύπτει ότι w*=f (N*)P*

12 Επίλυση Yποδείγματος (2) P IV III w P* P=Mo/(kY) w/p (w/p)* Y* Y NS N* ND f I N II

13 Επίλυση Yποδείγματος (3) Το τεταρτημόριο Ι παριστά την ισορροπία στην αγορά εργασίας. Το τεταρτημόριο ΙΙ παριστά την συνάρτηση παραγωγής. Το τεταρτημόριο ΙΙΙ παριστά την P=Mο/(kY), όπου P η εξαρτημένη και Υ η ανεξάρτητη μεταβλητή. Το τεταρτημόριο ΙV παριστά την σχέση μεταξύ ονομαστικού πραγματικού ωρομισθίου και τιμών.

14 AS: Συνολική Προσφορά (1) Από τις (1)-(3) έπεται η Υ=C+I δηλ., μία σταθερή συνάρτηση ανάμεσα στο P και το Υ, η οποίκαλείται μακροοικονομική ή συναθροιστική (aggregate) συνάρτηση προσφοράς, AS. H μακροοικονομική συνάρτηση προσφοράς έχει είναι ευθεία γραμμή κάθετη στον άξονα του Υ, στο σημείο που αντιστοιχεί στην πλήρη απασχόληση. Αυτό οφείλεται στην πλήρη ευελιξία των μισθών. Συνεπώς, η μεταβολή των τίμων δεν επηρεάζει την παράγωγη (βλ. το παρακάτω σχήμα).

15 AS: Συνολική Προσφορά (2) P AS Y

16 AD: Συνολική Ζήτηση (1) Από τις (4)-(6) έπεται η AD, ήτοι Y=Mο/(kP) η οποία ορίζει μία γνησίως φθίνουσα συνάρτηση ανάμεσα στο P και το Y και, ειδικότερα, εκφράζει τον γεωμετρικό τόπο των ζευγών (Y, P), για τα οποία η αγορά του εμπορεύματος και η αγορά χρήματος βρίσκονται σε ισορροπία. Αυτός ο γεωμετρικός τόπος καλείται μακροοικονομική ή συναθροιστική (aggregate) συνάρτηση ζητήσεως (AD βλ. το παρακάτω σχήμα).

17 AD: Συνολική Ζήτηση (2) P AD Y

18 Τιμή και Ποσότητα Ισορροπίας (1) H τιμή και ποσότητα ισορροπίας προκύπτει από την εξίσωση των ΑS και AD. Άρα δεδομένου ότι Υ*=C+I έχω P*=(C+I )(k/mο)

19 Τιμή και Ποσότητα Ισορροπίας (2) P AS AD P* Y* Y

20 Διαφάνειες βάσει του Μαριόλης, Θ. (2009) Το Κεϋνσιανό Στατικό Μακροοικονομικό Υπόδειγμα, Αθήνα, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου.

21 Σηµείωµα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται µε τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εµπορική Χρήση Παρόµοια Διανοµή 4.0 [1] ή µεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράµµατα κ.λ.π., τα οποία εµπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σηµείωµα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εµπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαµβάνει άµεσο ή έµµεσο οικονοµικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανοµέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαµβάνει οικονοµική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανοµέα του έργου και αδειοδόχο έµµεσο οικονοµικό όφελος (π.χ. διαφηµίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος µπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιµοποιεί το έργο για εµπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

22 Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιµο µε άδεια CC-BY διαθέσιµο µε άδεια CC-BY-SA διαθέσιµο µε άδεια CC-BY-ND διαθέσιµο µε άδεια CC-BY-NC διαθέσιµο µε άδεια CC- BY-NC-SA διαθέσιµο µε άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιµο µε άδεια CC0 Public Domain διαθέσιµο ως κοινό κτήµα Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου, παρά µόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δηµιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου και η δηµιουργία παραγώγων αυτού µε απλή αναφορά του δηµιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου µε αναφορά του δηµιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού µε την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου µε αναφορά του δηµιουργού. Δεν επιτρέπεται η δηµιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου µε αναφορά του δηµιουργού. Δεν επιτρέπεται η εµπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου µε αναφορά του δηµιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού µε την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εµπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου µε αναφορά του δηµιουργού. Δεν επιτρέπεται η εµπορική χρήση του έργου και η δηµιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου, η δηµιουργία παραγώγων αυτού και η εµπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δηµιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου, η δηµιουργία παραγώγων αυτού και η εµπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δηµιουργού. χωρίς σήµανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιµοποίηση του έργου.

23 Διατήρηση Σηµειωµάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συµπεριλαµβάνει: το Σηµείωµα Αναφοράς το Σηµείωµα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σηµειωµάτων το Σηµείωµα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) µαζί µε τους συνοδευόµενους υπερσυνδέσµους.

24 Χρηµατοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδηµαϊκά Μαθήµατα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηµατοδοτήσει µόνο την αναδιαµόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο) και από εθνικούς πόρους.