Τεχνοοικονομική Μελέτη

Transcript

1 Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τεχνοοικονομική Μελέτη Ενότητα 5: Εκτίμηση κόστους προϊόντων Σκόδρας Γεώργιος, Αν. Καθηγητής Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ψηφιακά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοπός της ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι να αναφερθούν και να αναλυθούν οι παρακάτω κατηγορίες για την εκτίμηση κόστους προϊόντων Συνολικές δαπάνες λειτουργίας Άμεσα έξοδα παραγωγής Μόνιμες επιβαρύνσεις Πρόσθετα έξοδα Γενικά έξοδα 4

5 Συνολικές δαπάνες λειτουργίας(1) Για τον καθορισμό του κόστους προϊόντων απαιτείται η εκτίμηση των συνολικών δαπανών λειτουργίας τις εγκατάστασης Διαιρώντας τις δαπάνες αυτές με την ετήσια παραγωγής υπολογίζουμε το κόστος ανά μονάδα προϊόντος Η ακρίβεια στον καθορισμό του κόστους προϊόντος είναι ανάλογη της φάσης της μελέτης και εξαρτάται κυρίως από την αξιοπιστία των διαθέσιμων στοιχείων Τα πιο αξιόπιστα στοιχεία προέρχονται από τη λειτουργία παρεμφερών εγκαταστάσεων 5

6 Συνολικές δαπάνες λειτουργίας(2) Οι συνολικές δαπάνες λειτουργίας περιλαμβάνουν: I. Έξοδα παραγωγής A. Άμεσα έξοδα B. Μόνιμες επιβαρύνσεις C. Πρόσθετα έξοδα II. Γενικά έξοδα A. Έξοδα διοίκησης B. Έξοδα διανομής και πωλήσεων C. Έξοδα έρευνας και ανάπτυξης D. Τόκοι 6

7 Συνολικές δαπάνες λειτουργίας(3) I. Στα έξοδα παραγωγής (Manufacturing Costs) περιλαμβάνονται όλα τα έξοδα που είναι άμεσα συνδεδεμένα με την παραγωγική διαδικασία. τα άμεσα έξοδα παραγωγής εξαρτώνται από το ρυθμό παραγωγής, οι μόνιμες επιβαρύνσεις και τα πρόσθετα έξοδα είναι σχετικά σταθερά και ανεξάρτητα από το ρυθμό παραγωγής II. Στα γενικά έξοδα (General Expenses) περιλαμβάνονται τα υπόλοιπα έξοδα που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η λειτουργία της παραγωγικής μονάδας, όπως τα έξοδα : διοίκησης, διανομής και πωλήσεων, τεχνολογικής ανάπτυξης και έρευνας κλπ. 7

8 Συνολικές δαπάνες λειτουργίας(4) Ι ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α. Άμεσα Έξοδα Παραγωγής ~60% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας 1. Πρώτες ύλες 10-50% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας 2. Εργατικά ~15% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας 3. Επιστασία ~15% του Α2 4. Βοηθητικές Παροχές 10-20% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας 5. Συντήρηση & επισκευές ~ 6% του παγίου κεφαλ. 6. Διάφορα Υλικά ~15% του Α5 ή 0.5-1% του παγίου κεφαλ 7.Έξοδα Εργαστηρίου 10-20% του Α2 8. Δικαιώματα 0-6% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας Β. Πρόσθετα Έξοδα 50-70% των (Α2+Α3+Α4) Ή 5-15% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας ΙΙ. ΓΕΝΙΚΑ ΈΞΟΔΑ ΙΙΙ. ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ι + ΙΙ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ 1-5% του ΙΙΙ 8

9 Άμεσα έξοδα παραγωγής(1) 1. Πρώτες Ύλες Η ποσότητα τους καθορίζεται από τα ισοζύγια μάζας Εκφράζονται σε μονάδες βάρους ανά μονάδα προϊόντος και ανά έτος Η τιμή τους προσδιορίζεται με βάση προσφορές προμηθευτών, εμπορικά περιοδικά ή ειδικές διαπραγματεύσεις Γενικά το κόστος πρώτων υλών μειώνεται όταν αυξάνεται η ποσότητά τους Στην περίπτωση προμήθειας μεγάλων ποσοτήτων πρώτων υλών, πρέπει να εξετασθεί αν το κέρδος που προκύπτει μπορεί να αντισταθμίσει την αύξηση του κόστους αποθήκευσης 9

10 Άμεσα έξοδα παραγωγής(2) 2. Εργατικά (Operating Labor) Διακρίνονται δύο κατηγορίες προσωπικού: ειδικευμένο και ανειδίκευτο Για προκαταρκτικές εκτιμήσεις των ανθρωποωρών εργασίας χρησιμοποιούνται (ελλείψει ειδικών δεδομένων) στοιχεία από τη Βιβλιογραφία Μια συνήθης μέθοδος καθορισμού του απαιτούμενου αριθμού ανθρωποωρών είναι η μέθοδος Wessel, στην οποία χρησιμοποιείται η έννοια των σταδίων μιας διαδικασίας (processing steps) Στάδιο διαδικασίας είναι κάθε φυσική διεργασία ή χημική αντίδραση που λαμβάνει χώρα σε ειδική συσκευή ή συνδυασμό συσκευών, π.χ. αντίδραση/αντιδραστήρας, απόσταξη, εξάτμιση, ξήρανση, διήθηση κλπ 10

11 Άμεσα έξοδα παραγωγής(3) Για τον υπολογισμό των εργατικών με τη μέθοδο Wessel χρησιμοποιείται η σχέση: ανθρωποώρες ( )( ) = tπροϊόντος α ( ) ημέρα στάδιο ημέρα Ο συντελεστής α εξαρτάται από το είδος της εγκατάστασης Είδος εγκατάστασης Α Διαλείπουσα λειτουργία ή Σύνολο μικρών μονάδων Β Μέσες συνθήκες ή/και μερική αυτοματοποίηση 16 Γ Μεγάλες συσκευές αυτοματοποιημένες ή Συστήματα για διεργασίες ρευστών Για να καθορίσουμε το είδος της εγκατάστασης και τα στάδια της διαδικασίας χρειαζόμαστε το διάγραμμα ροής της διαδικασίας α

12 Άμεσα έξοδα παραγωγής(4) Παράδειγμα Να υπολογισθούν με τη μέθοδο Wessel οι ετήσιες εργατοώρες που απαιτούνται για την παραγωγή νιτροβενζολίου με μια διαδικασία που έχει τρία βασικά στάδια, δηλ: 1. ανάκτηση-συμπύκνωση οξέος, 2. έκπλυση και 3. απόσταξη προϊόντος Η εγκατάσταση λειτουργεί 300d/y και έχει δυναμικότητά Q = 9000 t/y Γνωρίζουμε επίσης ότι η εγκατάσταση ανήκει στην κατηγορία Γ οπότε α = 11 ανθρωποώρες ημέρα στάδιο α tπροϊόντος ημέρα t / y 300d/ y

13 Άμεσα έξοδα παραγωγής(5) δηλαδή οι ανάγκες σε εργατικά είναι: ανθρωποώρες = 25 ( ημέρα)( στάδιο ) (3 στάδια) x (25 ανθρωποώρες/ημέρα/στάδιο) = 75 ανθρωποώρες /ημέρα (75 ανθρωποώρες/ημέρα) x (365 ημέρες/έτος) = ανθρωποώρες /έτος ΠΡΟΣΟΧΗ!! οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να αμείβονται όταν γίνεται συντήρηση Μ άλλα λόγια η επιβάρυνση είναι: (75 ανθρωποώρες /ημέρα) / (30 t προϊόντος /ημέρα) = 2,5 ανθρωποώρες /t προϊόντος 13

14 Άμεσα έξοδα παραγωγής(6) 3. Επιστασία (Supervisory and clerical labor) Οι ανθρωποώρες για επιστασία εξαρτώνται από: το απασχολούμενο προσωπικό και το είδος της διαδικασίας Το κόστος επιστασίας ανέρχεται κατά μέσο όρο στο ~15% του κόστους των εργατικών 14

15 Άμεσα έξοδα παραγωγής(7) 4. Βοηθητικές παροχές (Utilities) περιλαμβάνουν δαπάνες για: Νερό ψύξης Ατμό υψηλής πίεσης Ηλεκτρική ενέργεια Ατμό χαμηλής πίεσης Καύσιμα (στερεά, υγρά ή αέρια) Λοιπές παροχές π.χ. αέρας οργάνων αδρανή αέρια ψυκτικά ρευστά Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους βοηθητικών παροχών αφορά νερό ψύξης, ατμό & ηλεκτρική ενέργεια. 15

16 Άμεσα έξοδα παραγωγής(8) Οι ποσότητες των βοηθητικών παροχών υπολογίζονται από κατάλληλα ισοζύγια μάζας και ενέργειας Το κόστος των βοηθητικών παροχών υπολογίζεται με βάση τις τιμές που ισχύουν στον τόπο εγκατάστασης Συνήθως οι εγκαταστάσεις βοηθητικών παροχών εξυπηρετούν διάφορες μονάδες, οι οποίες χρεώνονται ανάλογα με τις ανάγκες τους Για προκαταρκτικές εκτιμήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν και δεδομένα από τη βιβλιογραφία 16

17 Άμεσα έξοδα παραγωγής(9) 5. Συντήρηση και Επισκευές Οι δαπάνες αυτές αφορούν συντήρηση σε τακτά χρονικά διαστήματα και περιοδικές επισκευές Περιλαμβάνουν το κόστος των υλικών, των εργατικών και της επίβλεψης Το ύψος των δαπανών συντήρησης εξαρτάται και από το είδος της διαδικασίας 17

18 Άμεσα έξοδα παραγωγής(10) Στον Πίνακα δίνεται ενδεικτικά το κόστος συντήρησης για διάφορες διαδικασίες Ετήσιο κόστος συντήρησης (% της πάγιας επένδυσης) Είδος διαδικασίας Εργατικά Υλικά Σύνολο Απλές χημικές διαδικασίες Συνήθεις διαδικασίες Ομαλές συνθήκες λειτουργίας Πολύπλοκες διαδικασίες Δύσκολες συνθήκες λειτουργίας Σοβαρή διάβρωση Εκτεταμένος ηλεκτρονικός εξοπλισμός

19 Άμεσα έξοδα παραγωγής(11) 6. Διάφορα Υλικά (Operating Supplies) Περιλαμβάνονται υλικά δεν μπορούν να θεωρηθούν ούτε πρώτες ύλες, ούτε υλικά συντήρησης (π.χ. λιπαντικά, γραφική ύλη, υλικά καθαριότητα κλπ) Το ετήσιο κόστος τους ανέρχεται σε περίπου 15% του κόστους επισκευής και συντήρησης 7. Έξοδα Εργαστηρίου Σ αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται το κόστος δοκιμών για τον έλεγχο της διαδικασίας και το κόστος του ελέγχου ποιότητας προϊόντων Χονδρικά αποτελεί το 10%-20% του κόστους των εργατικών 8. Δικαιώματα Τρίτων (Patents and Royalties) Πολλές φορές η τεχνολογία (μέθοδος) που χρησιμοποιείται σε μια εγκατάσταση καλύπτεται από πατέντα που ανήκουν σε τρίτους. Έτσι η εγκατάσταση επιβαρύνεται ανάλογα ώστε να αντιμετωπισθούν οι απαιτήσεις των κατόχων των πατέντων ή άλλες συναφείς απαιτήσεις 19

20 Συνολικές δαπάνες λειτουργίας(5) Ι. ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α. Άμεσα Έξοδα Παραγωγής ~60% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας Β. Μόνιμες Επιβαρύνσεις 10-20% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας 1. Τοπικοί φόροι 1-4% του πάγιου κεφαλαίου 2. Ασφάλιση ~1% του πάγιου κεφαλαίου C. Πρόσθετα Έξοδα 50-70% των (Α2+Α3+Α4) ή 5-15% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας ΙΙ. ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΙΙΙ. ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ Ι + ΙΙ 1-5% του ΙΙΙ 20

21 Μόνιμες επιβαρύνσεις 1. Τοπικοί Φόροι Οι φόροι αυτοί επιβάλλονται από τις τοπικές (Δημοτικές ή Νομαρχιακές) αρχές και είναι ανεξάρτητοι απ τον φόρο εισοδήματος 2. Ασφάλιση Το κόστος ασφάλισης των εγκαταστάσεων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως: το είδος της διαδικασίας, το μέγεθος των εγκαταστάσεων, την περιοχή κλπ Η ασφάλιση εγκαταστάσεων γίνεται από ειδικευμένες ασφαλιστικές εταιρίες 21

22 Συνολικές δαπάνες λειτουργίας(6) Ι. ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α. Άμεσα Έξοδα Παραγωγής ~60% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας Β. Μόνιμες Επιβαρύνσεις 10-20% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας Γ. Πρόσθετα Έξοδα 50-70% των (Α2+Α3+Α4) ή 5-15% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας ΙΙ. ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΙΙΙ. ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ Ι + ΙΙ 1-5% του ΙΙΙ 22

23 Πρόσθετα έξοδα Τα έξοδα αυτά αν και δεν σχετίζονται άμεσα με την παραγωγική διαδικασία, είναι απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία της μονάδας Σ αυτά μπορούν να περιλαμβάνονται δαπάνες για: Ιατρική Υπηρεσία/Πρώτες Βοήθειες Υπηρεσία Ασφάλειας Εργαστήρια ελέγχου Χώρους συσκευασίας και αποθήκευσης Εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης προσωπικού Μεταφορές μέσα στο χώρο των εγκαταστάσεων Έξοδα Τηλεπικοινωνιών κλπ 23

24 Συνολικές δαπάνες λειτουργίας (7) Ι. ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΙΙ. ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Α. Έξοδα διοίκησης ~20-30% του Α2 Β. Έξοδα διανομής και πωλήσεων 2-10% των συνολ. Δαπανών λειτουργίας Γ. Έξοδα έρευνας και Ανάπτυξης 2-5% των ακαθάριστων εσόδων Δ. Τόκοι Εξαρτώνται από το δανειζόμενο κεφάλαιο ΙΙΙ. ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ι + ΙΙ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ 1-5% του ΙΙΙ 24

25 Γενικά έξοδα(1) Α. Έξοδα Διοίκησης Περιλαμβάνουν όλες τις δαπάνες που σχετίζονται με τη διοίκηση, όπως: μισθούς διοικητικού προσωπικού όλων των βαθμίδων δαπάνες για αναλώσιμα και εξοπλισμό γραφείων διοίκησης, τηλεπικοινωνίες κλπ Οι δαπάνες αυτές εκτιμώνται στο 20-30% των εργατικών Β. Έξοδα Διανομής και Πωλήσεων Οι δαπάνες αυτής της κατηγορίας πολύ δύσκολο να προβλεφθούν και εκτιμάται ότι μπορεί να κυμαίνονται μεταξύ 2 και 20% του τελικού κόστους προϊόντων Στις δαπάνες αυτές περιλαμβάνονται: έξοδα διανομής προϊόντων έξοδα διαφήμισης δαπάνες για τεχνική ενημέρωση πελατών κλπ 25

26 Γενικά έξοδα(2) Γ. Δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη Η χημική βιομηχανία δαπανά μεγάλο μέρος των ακαθαρίστων εσόδων της σε έρευνα και ανάπτυξη. Ορισμένοι κλάδοι (π.χ. φαρμακοβιομηχανία) δαπανούν μεγαλύτερα ποσά Δ. Τόκοι Αν ο επιχειρηματικός οργανισμός έχει δανεισθεί κεφάλαια για την επένδυση, τότε οι τόκοι που αναλογούν λαμβάνονται υπόψη στην κοστολόγηση των προϊόντων Συνήθως οι κρατικές αρχές δεν επιτρέπουν να αφαιρεθούν οι τόκοι κατά τον καθορισμό του φορολογητέου εισοδήματος 26

27 Παράδειγμα(1) Μελετάται μια μονάδα αποσκλήρυνσης νερού για τροφοδοσία ατμολέβητα. Βρέθηκε ότι η σκληρότητα του νερού οφείλεται στην παρουσία Ca(HCO 3 ) 2. Προτείνεται δε η κατεργασία του νερού με υδράσβεστο Ca(OH) 2 και στη συνέχεια η κροκίδωση του σχηματιζόμενου CaCO 3 και ο διαχωρισμός του με καθίζηση. Γνωρίζουμε ότι: ανά κυβικό μέτρο νερού απαιτείται υδράσβεστος αξίας 0.15 και κροκιδωτικό αξίας 0.3, η απαιτούμενη παροχή νερού λέβητα είναι 1.5 m 3 /h, η εγκατεστημένη ισχύς για τη μονάδα θα είναι 5 kw και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας είναι 0.06 /kwh Θεωρείται ότι: η μονάδα λειτουργεί συνεχώς, ο συντελεστής λειτουργικότητας είναι λ = 0.95, απαιτείται μία εργατοώρα ανά 8ωρο και το κόστος της εργατοώρας είναι 15 27

28 Παράδειγμα(2) Βρέθηκε ότι η πάγια επένδυση για μια αντίστοιχη μονάδα με δυναμικότητα 1000 l / min ήταν το έτος Ζητούνται: Το ετήσιο κόστος λειτουργίας της μονάδας (συμπεριλαμβανομένης και της απόσβεσης) Το κόστος αποσκλήρυνσης ανά m 3 νερού Αν υποτεθεί ότι η αποσκλήρυνση του νερού χρεώνεται προς 5.0 / m 3 : να υπολογισθεί το καθαρό κέρδος και να εκτιμηθεί η οικονομικότητα της μονάδας Λόγος δεικτών M&S 2011 / 1990 = 4 Οι δαπάνες για ενοίκια, πρόσθετα έξοδα και γενικά έξοδα μπορούν να θεωρηθούν αμελητέες 28

29 Παράδειγμα (3) I ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α Άμεσα έξοδα παραγωγής 60% του συνόλου + 1. Πρώτες ύλες 10-50% του συνόλου + 2. Εργατικά 15% του συνόλου 3. Επιστασία 15% του Α Βοηθητικές υπηρεσίες 10-20% του συνόλου 5. Συντήρηση και επισκευές 6% του παγίου 6. Διάφορα υλικά 15% του Α5 7. Έξοδα εργαστηρίου 10-20% του Α2 Χ 8. Δικαιώματα 0-6% του συνόλου Β Μόνιμες επιβαρύνσεις 10-20% του συνόλυ + 1. Απόσβεση 10 του παγίου κεφαλαίου 2. Φόροι 1-4% του παγίου κεφαλαίου 3. Ασφάλιση 1% του παγίου κεφαλαίου Χ 4. Ενοίκια 8-12% της αξίας κτηρίων 29

30 Παράδειγμα (4) Συνέχεια του πίνακα II Γ Πρόσθετα έξοδα 50 70% των (Α2+Α3+Α5) ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Α 1. Διοίκηση 20-30% του Α2 Χ Β Διανομή & Πωλήσεις 2-10% του συνόλου Χ Γ Έρευνα και ανάπτυξη 2-5% των ακαθαρ. Εσόδων Χ Δ Τόκοι Αναλόγως του κεφαλαίου ΙΙΙ ΣΥΝ. ΔΑΠΑΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ι + ΙΙ Απρόβλεπτα 1-5% του ΙΙΙ 30

31 Παράδειγμα (5) ΕΤΗΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Η απαιτούμενη παροχή νερού λέβητα είναι Q=(1.5 m 3 /h)(24h/d)(365d/y)(0.95)=12483=12500 m 3 /y) ΠΑΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗ Η πάγια επένδυση για μια αντίστοιχη μονάδα δυναμικότητας 1000 l/min ήταν το έτος I F70 = I FB70 (Q/Q B ) 0.6 = 56000(1.5/60)0.6 =6125$ Q B =(1000 l/min) (60 min/h) / (1000 l/m 3 ) = 60 m 3 /h Λόγος δεικτών M&S 2011/1990=4. I F11 =I F90 (M&S 11 / M&S 90 ) = 6125(4/1)=

32 Παράδειγμα (6) ΕΞΟΔΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Κόστος πρώτων υλών απαιτείται υδράσβεστος αξίας 1.5 /m 3 νερού και κροκιδωτικό αξίας 3.0 /m 3.. Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας εγκατεστημένη ισχύς 5kW και κόστος ηλεκτρικής ενέργειας 0.06 / kwh C HE = (5kW)(24h/d)(365d/y)(0.95)(0.06 / kwh) = 2500 /yr Κόστος εργατικών απασχολεί μία εργατοώρα ανά 8ωρο και το κόστος εργατοώρας είναι 15 C E =(3 εργατοώρες/d)(365d/y)(15 /εργατοώρα) = /y 32

33 Παράδειγμα(7) I ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α Άμεσα έξοδα παραγωγής 60% του συνόλου 1. Πρώτες ύλες 10-50% του συνόλου Εργατικά 15% του συνόλου Επιστασία 15% του Α Βοηθητικές υπηρεσίες 10-20% του συνόλου Συντήρηση και επισκευές 6% του παγίου Διάφορα υλικά 15% του Α Έξοδα εργαστηρίου 10-20% του Α Β Μόνιμες επιβαρύνσεις 10-20% του συνόλου 1.Απόσβεση 10% του παγίου κεφαλαίου Φόροι 1-4% του παγίου κεφαλαίου Ασφάλιση 1% του παγίου κεφαλαίου Ενοίκια 8-12% της αξίας κτηρίων 0 Γ Πρόσθετα έξοδα 50-70% των (Α2+Α3+Α5)

34 Παράδειγμα(8) ΙΙ ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Α Διοίκηση 20-30% 4125 Β Διανομή & Πωλήσεις 2-10% του συνόλου Γ Έρευνα & Ανάπτυξη 2-5% των ακαθαρ εσόδων 0 0 Δ Τόκοι Αναλόγως του κεφαλαίου ΙΙΙ ΣΥΝ. ΔΑΠΑΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ι + ΙΙ Ετήσιο κόστος λειτουργίας : 53.3x % του ΙΙΙ

35 Παράδειγμα(9) Κόστος λειτουργίας: 53.3x10 3 Ποσότητα νερού : 1.25x10 4 m 3 Κόστος αποσκλήρυνσης : 53.3x10 3 /1.25x10 4 m 3 = 4.3 / m 3.η αποσκλήρυνση του νερού χρεώνεται προς 5.0 / m 3. R = S C =1.25x10 4 ( ) = 9.2x10 3 /y P= R (1-t) = 9.2x10 3 (1-0.5) = 4.6x10 3 /y ROI = P/I =0.5x10 4 / 2.45x10 4 = 0.2 POT = I/(P+dI F ) = 2.45x10 4 / (4.6x x2.45x10 4 ) =3.5 y 35

36 Τέλος Ενότητας 36

37 Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Σκόδρας Γεώργιος. «Τεχνοοικονομική Μελέτη». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: eclass.uowm.gr/courses/mech245/ 37

38 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Όχι Παράγωγα Έργα Μη Εμπορική Χρήση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] h t t p ://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό 38

39 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 39