Α κύκλος Βιωµατικών Εργαστηρίων Υπηρεσίας Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας Γραφείου ιασύνδεσης Ιονίου Πανεπιστηµίου

Transcript

1 Α κύκλος Βιωµατικών Εργαστηρίων Υπηρεσίας Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας Γραφείου ιασύνδεσης Ιονίου Πανεπιστηµίου Πώς εµφανίζονται στον εκπαιδευτικό και στον εργασιακό χώρο Εισήγηση : Ελεάννα Καλούδη, Σύµβουλος Σταδιοδροµίας Σύµβουλος Οικογένειας

2 Λόγοι για τους οποίους επιθυµώ να συµµετάσχω στα εργαστήρια «Θα ήθελα πολύ να ενηµερωθώ για το συγκεκριµένο θέµα λόγω του ότι η φύση της δουλειάς µου είναι τέτοια ώστε πολλές φορές δεν ξέρω, αν το άγχος µου οφείλεται στον χαρακτήρα µου ή στο αντικείµενο της εργασίας µου και πολύ θα ήθελα να το ελέγξω. ιότιπιστεύω ότιθαέχεικαλύτεροαποτέλεσµα στηνδουλειάµου και στην προσωπική µου ζωή». «Γενικά είµαι πολύ αγχώδης σε ότι αφορά τα µαθήµατα και την µετέπειτα εξέλιξη µου. Θα ήθελα να µάθω τόσο τις συνέπειες αλλά και τις επιπτώσεις του άγχους στο τοµέα των σπουδών και τις εργασίας. Τέλος, ο βασικόςλόγος που µε ώθησε στο να δηλώσω συµµετοχή είναι το ότι θέλω να διορθώσω το πρόβληµα αυτόγιαναείµαι και πιο ήρεµος σε ότι έχει να κάνει µε τηδουλείαµου αλλά και ταυτόχρονα πιο αποδοτικός». «Επιθυµώ να λάβω µέρος στα εργαστήρια διότι βρίσκω τις ενότητες που θα συζητηθούν πολύ ενδιαφέρουσες και πιστεύω πως θα βοηθηθώ πολύ στην προσωπική και επαγγελµατική µου ζωή και στην αντιµετώπιση κυρίως του άγχους. Γενικά, είµαι αγχώδης άνθρωπος και συχνά πιέζοµαι από τις απαιτήσεις των σπουδών µου και των λοιπών υποχρεώσεων µου. Προσπαθώ λοιπόν συχνά να αποβάλλω το άγχος µόνος µου. Κρίνω λοιπόν σηµαντικό το γεγονός πως µου δίνεται η ευκαιρία να ακούσω κάποιους ανθρώπους εξειδικευµένους πάνω στο θέµα και να µάθω νέα πράγµατα τα οποία είµαι σίγουρος πως θα βοηθήσουν τόσο την απόδοση µου όσο και την αντιµετώπιση προβληµάτων που επηρεάζουν την ψυχολογική µου διάθεση». «Θεωρώ ενδιαφέρον τον κύκλο εργαστηρίων «Άγχος και κατάθλιψη στην εκπαίδευση και την εργασία», τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε πρακτικά ζητήµατα της απόδοσης µου, σαν ενιαία µονάδα ανθρώπινου δυναµικού. Προσδοκώ λοιπόν, από τους αµφίδροµους ή όχι διαλόγους που θα πραγµατοποιηθούν στα εργαστήρια, να κατανοήσω την επιστηµονική προσέγγιση τον κύριων παραγόντων (άγχος, κατάθλιψη, ζήτηµα του χρόνου, πανικός λευκής σελίδας-ιδέας, ανανέωση, κ.ό.κ.) και την αποστασιοποίηση µου από αυτούς. εν περιµένω βέβαια ότι δεν θα έχω Τι ποτέ είναι ξανά άγχος άγχος και τι και κατάθλιψη. κατάθλιψη, µετά τον κύκλο των εργαστηρίων! Απλά, είµαιυπέρτουδιαλόγουκαιτων τεχνικών Ελεάννα αντιµετώπισης Καλούδη. αντίστοιχων ζητηµάτων».

3 Λόγοι για τους οποίους επιθυµώ να συµµετάσχω στα εργαστήρια Ερωτήµατα τύπου: Τι προκαλεί το άγχος µου; Ο χαρακτήρας µου ή η φύση της δουλειάς µου; Ποιες είναι οι επιπτώσεις του άγχους; Στις σπουδές Στην εργασία Στην προσωπική ζωή Ποιες είναι οι επιστηµονικές απόψεις για το άγχος και την κατάθλιψη; Ποιες είναι οι τεχνικές αντιµετώπισης του άγχους και της κατάθλιψης; Ανάγκη για: Ηρεµία Απόδοση Στήριξη επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής Αποστασιοποίηση από άγχος

4 Βιωµατική άσκηση 1 ο µέρος: Άγχος και Αυτοαξιολόγηση Είναι το άγχος που βιώνω δηµιουργικό; Βιώνω άγχος σε φυσιολογικό βαθµό; Τι µε έχει κάνει αγχώδη; Γνωρίζω πώς να εκφράζω το άγχος µου; Ποια εµπόδια συναντώ στην έκφραση του άγχους µου; Σε ποιους τοµείς της ζωής µου έχει αρνητική επίδραση το άγχος; Τι αποφασίζω σε σχέση µε τοάγχος µου;

5 Το ΑΓΧΟΣ "άγχω" πιέζω δυνατά το λαιµό, πνίγω, στραγγαλίζω "άγχοµαι" πνίγοµαι, αυτοκτονώ µε αγχόνη "αγχόνη" βρόγχος, σκοινί για απαγχονισµό, κρέµασµα, πνίξιµο Από τα παραπάνω γίνεται φανερό, ότι εννοιολογικά το ΑΓΧΟΣ είναι µια πολύ σοβαρή και δυσάρεστη κατάσταση όπου κάποιος αισθάνεται σαν να πνίγεται. Εντούτοις πρόκειται για: Φυσιολογική αντίδραση του οργανισµού απέναντι σε έναν επικείµενο κίνδυνο. Μηχανισµό προστασίας και κινητοποίησης του οργανισµού µας απέναντι σε καταστάσεις που απαιτούν την άµεση αντίδρασή µας.

6 Μύθοι και αλήθειες για το Άγχος Το άγχος είναι ίδιο για όλους Το άγχος είναι πάντα αρνητικό ε µπορούµε να αποφύγουµε το άγχος καθώς υπάρχει παντού Οι τεχνικές αντιµετώπισης του άγχους είναι αποτελεσµατικές για τον καθένα Εάν δεν παρουσιάζω κανένα σύµπτωµα, δεν έχω άγχος Μόνο τα σηµαντικά συµπτώµατα άγχους αξίζουν την προσοχή µου

7 Γνωριµία µε το Άγχος Είδη (παθολογικού) άγχους: Γενικευµένη αγχώδης διαταραχή ιαταραχή πανικού Αγοραφοβία Φοβία ιαφορά άγχους στρες ιάγνωση και θεραπεία του άγχους

8 Η Συµπτωµατολογία του Άγχους σωµατικά συµπτώµατα ταχυπαλµίες, τρεµούλα, πονοκέφαλος, πόνος ή πλάκωµα στο στήθος, κόµπος στο λαιµό, δύσπνοια, φούντωµα, εξάψεις,κρυάδες και ρίγη,, ναυτία και ζαλάδες, τάση για λιποθυµία, µουδιάσµατα, ξηροστοµία, διάρροια ή συχνουρία. συναισθηµατικά ή ψυχικά συµπτώµατα ανησυχία, εκνευρισµός, δυσφορία, ταραχή, υπερένταση, στενοχώρια, αναστάτωση, αγωνία, έννοια, νευρικότητα, αίσθηµα ότι κάτι κακό θα συµβεί, έλλειψη ενδιαφέροντος για τη ζωή, δυσκολία συγκέντρωσης. σε επίπεδο συµπεριφοράς επιθετικότητα, αποφυγή δραστηριοτήτων, κατανάλωση τοξικών ουσιών.

9 Ερεθίσµατα του άγχους: Γνωριµία µε το Άγχος οι ερµηνείες για τα γεγονότα Καθορίζουν τα συναισθήµατα και τη συµπεριφορά µας η «γνωστική τριάδα» Πεποιθήσεις για: τον εαυτό µας τον κόσµο τους άλλους Έκφραση του άγχους: µέσο για τη διαχείριση του συναισθήµατος Εµπόδια στη διαχείρισή του άγχους Συζήτηση

10 Το φαινόµενο του φαύλου κύκλου εµφάνισης του άγχους γνωστική κατάσταση ατόµου: πιστεύει ότι κινδυνεύει η σωµατική του υγεία και ότι βρίσκεται σε κίνδυνο. συνέπεια: προκαλείται περισσότερο άγχος και αυτό µε τη σειρά του φέρνει περισσότερα σωµατικά συµπτώµατα.

11 Καθηµερινές λύσεις για την καλύτερη αντιµετώπιση του άγχους Ψυχική ευελιξία και προσαρµοστικότητα Αναθεώρηση στόχων Αναζήτηση του γέλιου Θετική αντιµετώπιση του λάθους Οργάνωση-Επιλεκτικότητα Συζήτηση Αντιµετώπιση και αποδοχή των αλλαγών Ευχάριστες δραστηριότητες Χαλάρωση και περισυλλογή

12 Βιωµατική άσκηση 2 ο µέρος: Άγχος και Αυτοαξιολόγηση Είναι το άγχος που βιώνω δηµιουργικό; Βιώνω άγχος σε φυσιολογικό βαθµό; Τι µε έχει κάνει αγχώδη; Γνωρίζω πώς να εκφράζω το άγχος µου; Ποια εµπόδια συναντώ στην έκφραση του άγχους µου; Σε ποιους τοµείς της ζωής µου έχει αρνητική επίδραση το άγχος; Τι αποφασίζω σε σχέση µε τοάγχος µου;

13 Κατάθλιψη Η κατάθλιψη είναι µια πολύ σοβαρή ψυχική νόσος Σήµερα είναι εύκολη στην θεραπεία της Εµφανίζεται σε ποικίλες µορφές

14 Βιωµατική άσκηση 1 ο µέρος: Κατάθλιψη και Αυτοαξιολόγηση Πόσο συχνά αισθάνοµαι µελαγχολία και θλίψη; Λειτουργεί ποτέ η θλίψη θετικά; Υπάρχουν φορές που παρότι αισθάνοµαι ιδιαίτερα δραστήριος υποβόσκουν αρνητικά συναισθήµατα; Ποια πράγµατα µου προκαλούν δυσάρεστα συναισθήµατα; Τι κάνω όταν αισθάνοµαι θλίψη και µελαγχολία; Πόσο εκτιµώ τονεαυτόµου; Πόσο εκτιµώ τουςγύρωµου; Τι αποφασίζω για τα δυσάρεστα συναισθήµατα που µε καταβάλουν;

15 Κλινικές µορφές κατάθλιψης Χρόνια Κατάθλιψη. Παραληρητική Κατάθλιψη, υσθυµία Εποχιακή κατάθλιψη Άτυπη κατάθλιψη, ευτεροπαθής κατάθλιψη Επιλόχεια Κατάθλιψη Καταθλιπτική ψευδοάνοια ιπολική διαταραχή ή µανιοκατάθλιψη

16 Συνεχόµενη θλίψη Συµπτώµατα της Κατάθλιψης Απώλεια ενέργειας και εξάντληση Περισσότερη ή λιγότερη όρεξη για φαγητό Περισσότερος ή λιγότερος ύπνος Τάσεις αποµόνωσης, κοινωνική απόσυρση Άγχος, ανησυχία, αναποφασιστικότητα Απογοήτευση, αδιαφορία Απώλεια του ενδιαφέροντος για την αναζήτηση ερωτικού συντρόφου Αισθήµατα ενοχής, αυτοµεµψίας και αναξιότητας Κακή διάθεση, κατά το µεγαλύτερο µέρος της ηµέρας σχεδόν κάθε ηµέρα Μείωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες Ανησυχία και απαισιοδοξία για το µέλλον. Μερικές φορές σκέψεις σχετικά µε το θάνατο και την αυτοκτονία

17 Πότε το αίσθηµα της θλίψης είναι θετικό; υναµική αντιµετώπιση αντιξοοτήτων στη ζωή µας Αυτογνωσία - Προσπάθειανααλλάξουµε τονεαυτόµας ώστε να αποφεύγουµε στο µέλλον τις αρνητικές συνέπειες ανώριµων συµπεριφορών Όταν η θλίψη αντί να µειώνεται µε το πέρασµα του χρόνου γίνεται πιο έντονη και διαρκεί περισσότερο από δύο εβδοµάδες εµποδίζοντας τις φυσιολογικές δραστηριότητες της οµαλής ζωής όπως είναι η δουλειά, η διατροφή, ο ύπνος και οι στενές µας σχέσεις τότε είναι πιθανόν να υποφέρουµε από κατάθλιψη και να χρειαζόµαστε τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να την αντιµετωπίσουµε. Αυτό που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη δεν είναι η παρουσία των αρνητικών αισθηµάτων αλλά η µεγάλη ένταση και η µακρά τους διάρκεια.

18 Βιωµατική άσκηση 1 ο µέρος: Κατάθλιψη και Αυτοαξιολόγηση Πόσο συχνά αισθάνοµαι µελαγχολία και θλίψη; Λειτουργεί ποτέ η θλίψη θετικά; Υπάρχουν φορές που παρότι αισθάνοµαι ιδιαίτερα δραστήριος υποβόσκουν αρνητικά συναισθήµατα; Ποια πράγµατα µου προκαλούν δυσάρεστα συναισθήµατα; Τι κάνω όταν αισθάνοµαι θλίψη και µελαγχολία; Πόσο εκτιµώ τονεαυτόµου; Πόσο εκτιµώ τουςγύρωµου; Τι αποφασίζω για τα δυσάρεστα συναισθήµατα που µε καταβάλουν;

19 ΑΓΧΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ «Εδώ και 10 µήνες, διαπιστώνω µια αλλαγή στον εαυτό µου που µου έχει στοιχίσει την ψυχική µου ηρεµία. Με πολύ απλά λόγια, δεν έχω καθόλου όρεξη για διάβασµα. Η σκέψη να µελετήσω µε αφήνει αδιάφορο και συχνά θα έλεγα µε ενοχλεί. Ίσως βοηθήσει να αναφέρω ότι αυτό το τελευταίο διάστηµα έχουν προκύψει κάποια προσωπικά προβλήµατα. Πιστεύω ότι έχουν παίξει κάποιο ρόλο στην αλλαγή µου. Όµως, το ότι εξαιτίας αυτής της αλλαγής τα έχω πάει χάλια σε δύο εξεταστικές και το ότι οι γονείς µου έχουν αρχίσει να µε πιέζουν έχει χειροτερέψει τα πράγµατα. Το άγχος µου γίνεται όλο και πιο έντονο και η διάθεσή µου να διαβάσω χειροτερεύει ακόµα περισσότερο. Τι µπορώ να κάνω;»

20 ΑΓΧΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ «Είµαι φοιτητής 25 ετών και ζω µε τους γονείς µου. Τα τελευταία 5 χρόνια η ζωή µου δεν έχει κανένα ενδιαφέρον. Έχω κάνει σκέψεις ακραίες για τις οποίες έχω αισθανθεί ενοχές και τις οποίες δεν θα ήθελα να αναλύσω περαιτέρω. Συνειδητοποιώ ότι µεγάλο µέρος της ευθύνης για την κατάσταση που βιώνω αφορά τους γονείς µου και την πίεση που µου ασκούν. Νοµίζουν ότι µπορούν ακόµα ναµε ελέγχουνεφόσονδενείµαι οικονοµικά ανεξάρτητος. εν ευχαριστούνται µε τίποτααπόό, τι κάνω, είναι επικριτικοί και ακόµα καιη δική τους σχέση χαρακτηρίζεται από ανταγωνισµό και ζήλεια. Κατά περιόδους έχω εργαστεί σε διάφορους χώρους για να µπορώ τουλάχιστον να καλύπτω τα απολύτως προσωπικά µου έξοδα. Ούτε µε αυτές τις προσπάθειές µου είναι ευχαριστηµένοι. Γενικώς καµιά δική µου ενέργεια δεν είναι αρκετή. Εξαιτίας όλων αυτών, ηδιάθεσήµου για παρακολούθηση µαθηµάτων στο πανεπιστήµιο αλλά και για διάβασµα, έχει µειωθεί. Βρίσκοµαι στο έκτο έτος κι ακόµα χρωστάω τουλάχιστον τα µισά µαθήµατα που προβλέπονται για το πτυχίο. Τόσο η προσωπική µου όσο η εκπαιδευτική και κατ' επέκταση η επαγγελµατική µου ζωή έχουν καταστραφεί εξαιτίας τους. Πως µπορώ να αλλάξω τον τρόπο που βλέπω τη ζωή και το µέλλον µου;»

21 ΑΓΧΟΣ-ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Στην εργασία µου µε προβληµατίζουν οι τρελοί ρυθµοί δουλειάς σε συνδυασµό µε την απίστευτη χαρτούρα και γραφειοκρατία. το αίσθηµα ανασφάλειας ό, τι οποιαδήποτε στιγµή είµαστε σε έλεγχο από τον οποιοδήποτε. η ανικανότητα και η µη ανάληψη ευθυνών από ανωτέρους κάθε είδους, που µετακυλούν ενίοτε στο κεφάλι σου τις δικές τους ευθύνες και που πολλές φορές, χωρίς να σου εξασφαλίζουν τις υποδοµές, περιµένουν να γίνεις golden boy ή gilr και ισχυρίζονται ότι όλα είναι τέλεια. η συµπεριφορά πολλών δηµοσίων υπαλλήλων, που συναναστρέφοµαι που είτε σε µειώνουν, είτε αντί να βοηθήσουν σε µπερδεύουν χειρότερα και που νοµίζουν ότι είναι οι πάπες της Ρώµης

22 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΑΓΧΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΤΟΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΧΩΡΟ δυσκολίες αυτόνοµου τρόπου ζωής µη αποτελεσµατική διαχείριση χρόνου διαµόρφωση νέων διαπροσωπικών σχέσεων ασυµφωνία προσδοκιών πραγµατικότητας ασυµφωνία επαγγελµατικού προφίλ επαγγελµατικών διεξόδων κατανοµή εκπαιδευτικού και προσωπικού χρόνου συναισθηµατική υπερεπένδυση στην εκπαίδευση προσωπικής και οικονοµικής φύσης προβλήµατα