Πόλεμος της Ιωνίας, π.χ.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πόλεμος της Ιωνίας, π.χ."

Transcript

1 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, Περίληψη : Ο Ιωνικός πόλεμος ( π.χ.) αποτέλεσε τη συντονισμένη προσπάθεια Περσών, Σπαρτιατών και Ελλήνων της Ιωνίας να κατανικήσουν τη λαβωμένη από την καταστροφή της Σικελικής εκστρατείας Αθηναϊκή Συμμαχία. Η τελική νίκη των συμμάχων όμως επέτρεψε στους Πέρσες να επανακαταλάβουν τη Μικρά Ασία, που την είχαν χάσει το 479 π.χ. Χρονολόγηση π.χ. Γεωγραφικός Εντοπισμός Ελλήσποντος, Δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας 1. Εισαγωγή Μετά την καταστροφή των Αθηναίων στη Σικελία ( π.χ.), οι εχθροί της Αθήνας επιχείρησαν να αποτελειώσουν την αποδεκατισμένη υπερδύναμη. Διαφορετικά συμφέροντα και επιδιώξεις συνέκλιναν ώστε να συγκροτηθεί μια ετερόκλητη και ασταθής συμμαχία. 1 Τα μέλη της Αθηναϊκής Συμμαχίας, στην πραγματικότητα υποτελείς της Αθήνας, ανέλαβαν την πρωτοβουλία συνεννόησης με το σπαρτιατικό στρατόπεδο, προσβλέποντας στην απελευθέρωσή τους. Αντιπροσωπία της Λέσβου συνάντησε το βασιλιά Άγι της Σπάρτης, που είχε στρατοπεδεύσει στη Δεκέλεια της Αττικής. Πρέσβεις από την πόλη Ερυθραί και τη Χίο κατέφθασαν στη Σπάρτη ζητώντας από τους Λακεδαιμονίους να στείλουν ένα στόλο που θα επιτρέψει στους Ίωνες να αποστατήσουν. Με τον ίδιο στόχο εμφανίστηκαν στη Σπάρτη και οι απεσταλμένοι των Περσών σατραπών, οι οποίοι είχαν διαταχθεί από το Δαρείο Β να συλλέξουν το φόρο των πόλεων της επικράτειάς τους που ανήκαν στην Α Αθηναϊκή Συμμαχία. 2 Ο Φαρνάβαζος της Ελλησποντικής Φρυγίας έστειλε τον Καλλίγειτο από τα Μέγαρα και τον Τιμαγόρα από την Κύζικο με 25 τάλαντα. Ο Τισσαφέρνης της Λυδίας, που επιπρόσθετα είχε επιφορτισθεί με το καθήκον να καταστείλει την εξέγερση του Αμόργη στην Καρία, είχε την υποστήριξη του Αλκιβιάδη. Οι συμβουλές του τελευταίου στο Σπαρτιάτη έφορο Ένδιο και η προσδοκία των Σπαρτιατών να χρησιμοποιήσουν το χιακό στόλο, ώστε αργότερα να εκστρατεύσουν στον Ελλήσποντο, έγειρε την πλάστιγγα υπέρ του Τισσαφέρνη και των Χίων. Αποφασίστηκε να σταλεί ο συμμαχικός στόλος αποτελούμενος από 40 πλοία στη νήσο, με οικονομική συνεισφορά του σατράπη της Λυδίας. 3 Μπορούσαν να υπολογίζουν και στις ενισχύσεις του σικελικού και του ιταλικού εκστρατευτικού σώματος, υπό τον Ερμοκράτη των Συρακουσών και το Ρόδιο εξόριστο Δωριέα από τους Θουρίους. 2. Οι δυνάμεις των αντιπάλων πριν από τη σύγκρουση Η Αθήνα, αν και αντιμετώπιζε προβλήματα, μπορούσε ακόμη να ελπίζει στην αποφασιστικότητα των πεπειραμένων ηγετών της και στην ικανότητά της να αντεπεξέλθει στις συνθήκες του μακροχρόνιου ναυτικού πολέμου. Το βασικό της μειονέκτημα ήταν η προθυμία των συμμάχων της να αλλάξουν στρατόπεδο και η αναγκαιότητα να διεξάγει πολυμέτωπο αγώνα με πενιχρά μέσα. Στρατηγικά, το κέντρο της προσοχής των Αθηναίων παρέμενε η περιοχή του Ελλησπόντου, μοναδική διέξοδος για την τροφοδοσία της πόλης σε σιτηρά, ενώ οι επιχειρήσεις στην Ιωνία διεξάγονταν μόνο όταν υπήρχε σαφές πλεονέκτημα ή σοβαρός κίνδυνος περαιτέρω μείωσης της επιρροής της. Η τελική ήττα ήρθε μόνο από δικά της λάθη στο στρατιωτικό τομέα, αλλά και από την οικονομική της δυσπραγία. Η Σπάρτη, αν και έδειχνε ικανή να τελειώσει τον πόλεμο, τελικά ενεπλάκη σε μια περιπέτεια που δεν ήταν προετοιμασμένη να φέρει σε πέρας, τόσο από οικονομική άποψη όσο και από την πλευρά της ποιότητας του ναυτικού της. Η διοίκηση ήταν διχασμένη: κάθε Σπαρτιάτης ναύαρχος ακολουθούσε δική του πολιτική, ενώ και το σώμα των εφόρων στη Σπάρτη συχνά ερχόταν σε αντίθεση με το βασιλιά Άγι που βρισκόταν στη Δεκέλεια. Είχε όμως η Σπάρτη την πολυτέλεια να βασίζεται στην οικονομική και διπλωματική υποστήριξη των Περσών, οι οποίοι, βεβαίως, εγκαινίαζαν τη σύγκρουση με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Χωρίς οι τελευταίοι να είναι αναγκασμένοι να κινητοποιήσουν σημαντικές δυνάμεις, χρησιμοποίησαν τους Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 1/11

2 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, Πελοποννησίους περίπου σαν μισθοφόρους και είδαν με τη λήξη του πολέμου την επικράτειά τους να επανέρχεται στα όρια που είχε πριν από το 479 π.χ. Και αυτή η εξέλιξη όμως κινδύνεψε να αποτραπεί από τις ατελείωτες αντιπαλότητες μεταξύ των κύριων εκφραστών της εξουσίας της Αυτοκρατορίας στη Μικρά Ασία, των σατραπών της Λυδίας και της Ελλησποντικής Φρυγίας. Σε στρατιωτικό επίπεδο, η παρουσία τους ήταν ασήμαντη. Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Αιγαίου υπήρξαν ταυτόχρονα πρωταγωνιστές και θύματα του πολέμου. Αν και ορισμένοι από αυτούς συμμετείχαν με ενθουσιασμό στις αρχικές επιχειρήσεις των Σπαρτιατών και των συμμάχων τους, οι περισσότεροι δεν ήταν διατεθειμένοι να συνδράμουν ενεργά στον πόλεμο κατά της Αθήνας και περίμεναν προστασία για να αποστατήσουν. Γρήγορα βρέθηκαν εγκλωβισμένοι μεταξύ των τριών υπερδυνάμεων. Αναγκασμένοι να στηρίζονται στην οικονομική δύναμη των Περσών, οι Σπαρτιάτες ουσιαστικά τους παρέδωσαν. 3. Οι πρώτες επιχειρήσεις στην Ιωνία και τα νησιά του Αιγαίου Την άνοιξη του 412 π.χ., ο λακεδαιμονιακός στόλος κατέφθασε στη Χίο. Ο Αλκιβιάδης με το Σπαρτιάτη Χαλκιδέα κατόρθωσαν να μπουν στην πόλη και τη βοήθησαν να αποστατήσει. Οι Ερυθραί ακολούθησαν, ενώ και οι Κλαζομεναί πείσθηκαν από την παρουσία μιας μικρής ναυτικής δύναμης. 4 Παρά την αντίσταση των Αθηναίων, οι σύμμαχοι κατέλαβαν και την Τέω. 5 Το καλοκαίρι του ίδιου έτους, χάρη στις προσωπικές επαφές του Αλκιβιάδη, η Μίλητος αποστάτησε από την Αθηναϊκή Συμμαχία και αποτέλεσε το κέντρο της αντιαθηναϊκής συμμαχίας στη Μικρά Ασία. 6 Ακολούθησαν σύντομα η Λέβεδος και οι Εραί, παρά την αποτυχία του συμμαχικού στόλου απέναντι στους Αθηναίους στη θέση Διός Ιερόν. 7 Στο ίδιο διάστημα θα πρέπει να επαναστάτησε και η Έφεσος, η οποία παρέμεινε σταθερά αντιαθηναϊκή καθ όλη τη διάρκεια του πολέμου, καθώς και η Φώκαια. 8 Η Σάμος και η Λέσβος αποστάτησαν περίπου ταυτόχρονα. Στη Σάμο επανήλθαν και πέρασαν στο στρατόπεδο της Σπάρτης οι ολιγαρχικοί εξόριστοι στην Αναία, πόλη της Ιωνίας που βρισκόταν απέναντι από το νησί. Σύντομα όμως οι δημοκρατικοί κατόρθωσαν, με τη βοήθεια των πληρωμάτων 3 αθηναϊκών πλοίων, να ανακτήσουν τον έλεγχο και να εξορίσουν τους ολιγαρχικούς. Η Αθήνα κατόρθωσε να κρατήσει το στρατηγικό αυτό νησί με το μέρος της, καθιστώντας το σπουδαία ναυτική βάση, αν και αναγκάστηκε να παραχωρήσει ουσιαστική αυτονομία αυτή τη φορά. 9 Η Λέσβος αποστάτησε με τη βοήθεια στρατιωτικής δύναμης από τη Χίο, αλλά σύντομα μια αθηναϊκή δύναμη από 25 πλοία κατόρθωσε να καταλάβει τη Μυτιλήνη και μετά το υπόλοιπο νησί, παρά τις προσπάθειες του Σπαρτιάτη αρμοστή της Χίου Αστυόχου. Σύντομα οι Αθηναίοι επιβιβάστηκαν στη Χίο και τη λεηλάτησαν τρεις φορές. Εσωτερικές διαμάχες καταπνίγηκαν από τους Σπαρτιάτες με τη δολοφονία δημοκρατικών πολιτικών ηγετών και την εξορία άλλων. 4. Διπλωματικές διεργασίες στη Μικρά Ασία: οι συνθήκες Σπαρτιατών και Περσών Το καλοκαίρι του 412 π.χ., λοιπόν, μετά την αποστασία της Μιλήτου, συνάφθηκε η πρώτη συνθήκη συμμαχίας μεταξύ του Τισσαφέρνη και των Σπαρτιατών. Οι όροι της συνθήκης ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκοί για τον Τισσαφέρνη: στόχος ήταν αφενός μεν να λάβει πίσω ο βασιλιάς των Περσών όλες τις πόλεις που ανήκαν στους προγόνους του, αφετέρου δε να μοιραστεί ο συμμαχικός φόρος μεταξύ των δύο πλευρών. Οι Πελοποννήσιοι θα εκλάμβαναν ως εχθρούς τους τους αποστάτες από το περσικό κράτος, ενώ το ίδιο ίσχυε και αντίστροφα. Τέλος, κανένας από τους δύο συμβαλλομένους δεν είχε δικαίωμα να συνάψει χωριστά ειρήνη με την Αθήνα. 10 Οι Λακεδαιμόνιοι λοιπόν προσδοκούσαν καταρχάς οικονομικά οφέλη και δευτερευόντως μόνο τακτικά, την παρεμπόδιση της Αθήνας να εκμεταλλευτεί χρηματικά τους συμμάχους της. Κύριος στρατηγικός τους στόχος βέβαια ήταν η νίκη επί της Αθήνας στο ελλαδικό μέτωπο. Η προσπάθεια των Αθηναίων, βοηθούμενων από δύναμη Αργείων, να ανακαταλάβουν τη Μίλητο προσέκρουσε στη σθεναρή αντίσταση των ντόπιων και των Λακεδαιμονίων. 11 Αντίθετα, ο συντονισμός των δυνάμεων των συμμάχων απέφερε καρπούς. Oι Λακεδαιμόνιοι με τη βοήθεια των Λυκίων της Ξάνθου συνέτριψαν την εξέγερση του Αμόργου τον οποίο, ήδη Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 2/11

3 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, από το 414 π.χ., είχαν υποστηρίξει οι Αθηναίοι, παραβιάζοντας τη συνθήκη ειρήνης με την Περσία. Η Ιασσός, έδρα της επανάστασης, καταλήφθηκε και παραδόθηκε στον Τισσαφέρνη, ενώ οι κάτοικοί της πουλήθηκαν ως δούλοι. 12 O Τισσαφέρνης στο νότο προκάλεσε την αποστασία της Κνίδου, την οποία απέτυχαν να ανακαταλάβουν οι Αθηναίοι. Η απροθυμία του σατράπη να καταβάλει τα οφειλόμενα χρηματικά ποσά στους Λακεδαιμονίους είχε αποτέλεσμα μια πρόσκαιρη σύγκρουση, που πάντως διευθετήθηκε. 13 Ισως ως αποτέλεσμα αυτής της διαμάχης, οι Σπαρτιάτες ζήτησαν νέα συνθήκη, που συνήφθη το χειμώνα του π.χ., αφού προηγουμένως οι όροι εγκρίθηκαν και από τη διοίκηση στη Σπάρτη. Το κείμενο της νέας συνθήκης επέτρεπε στους Λακεδαιμονίους να ικανοποιήσουν την κοινή γνώμη της Ελλάδας. Αυτή τη φορά η συνθήκη συντάχθηκε στο όνομα του Πέρση βασιλιά και των γιων του και περιείχε τη ρητή διαβεβαίωση ότι οι τελευταίοι θα χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις που θα λάβουν χώρα στην επικράτειά τους. 14 Από τη μεριά τους οι Σπαρτιάτες έδιναν ρητή διαβεβαίωση ότι δε θα επιτεθούν στη Μικρά Ασία, ενώ ο βασιλιάς αποσιωπούσε την αξίωσή του στις ελληνικές πόλεις, κάτι που πάντως δε μετέβαλε την ουσία της αρχικής συμφωνίας. 15 Ο Αλκιβιάδης, που από τα μέσα του καλοκαιριού του 412 π.χ. είχε αποσκιρτήσει από το σπαρτιατικό στρατόπεδο, όπου είχε ζητηθεί η εκτέλεσή του από τον Αστύοχο, κατέφυγε στις Σάρδεις. Διέβλεψε την πιθανότητα να επανέλθει στην Αθήνα και επιχείρησε να διασπάσει το ασταθές μέτωπο μεταξύ Τισσαφέρνη και Σπαρτιατών. Τον συμβούλευσε λοιπόν να έρθει σε επαφή με την Αθήνα. Επιπλέον, ήρθε σε συνεννόηση με τον αθηναϊκό στόλο στη Σάμο, προτείνοντας να μεσολαβήσει υπέρ τους στον Τισσαφέρνη και το βασιλιά. Έγινε επίσης ο αποδέκτης των πρεσβειών των ελληνικών πόλεων που ζητούσαν οικονομική ενίσχυση από το σατράπη της Λυδίας, τους οποίους απέπεμψε. Ο σπαρτιατικός στόλος με 100 πλοία κατέφθασε στην Κνίδο, όπου ο Λίχας, επιφορτισμένος με αυξημένα στρατιωτικά και διπλωματικά καθήκοντα, απαίτησε τρίτη συνθήκη, γιατί οι όροι των προηγουμένων ήταν τόσο σκανδαλώδεις, που όχι μόνο ανάγκαζαν τη Σπάρτη να υποδουλώσει τους Έλληνες της Ασίας στους Πέρσες, αλλά άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να διεκδικήσει ο βασιλέας ως πατρογονικά όλα τα εδάφη της Βαλκανικής έως τη Βοιωτία. Υποστήριξε ότι οι Σπαρτιάτες μπορούσαν να συνεχίσουν τον πόλεμο χωρίς τα περσικά χρήματα. Η παρέμβαση του στόλου στη Ρόδο και η αποστασία της νήσου από την Αθήνα έδωσε την ευκαιρία στους Σπαρτιάτες να κάνουν πράξη τα περί ανεξάρτητης από τον Τισσαφέρνη πολιτικής. 16 Ο Τισσαφέρνης ενοχλημένος άρχισε να εξετάζει την περίπτωση να συμφωνήσει με την Αθήνα. Η προσπάθεια αυτή όμως απέτυχε, κυρίως γιατί ο Πέρσης σατράπης δεν ήταν σε θέση να εγκαταλείψει τους Σπαρτιάτες τους οποίους φοβόταν, αλλά και γιατί ο Αλκιβιάδης τελικά επιδίωξε να αυξήσει τα οφέλη για την περσική μεριά, ζητώντας από τους Αθηναίους πρέσβεις ακόμη και το δικαίωμα του βασιλιά να ναυπηγήσει στόλο στα παράλια, κάτι που έθετε σε κίνδυνο την αθηναϊκή ηγεμονία στη θάλασσα. 17 Έπειτα από διαπραγματεύσεις στην Καύνο, η τρίτη συνθήκη μεταξύ Περσών και Σπαρτιατών υπογράφηκε στην κοιλάδα του Μαιάνδρου το καλοκαίρι του 411 π.χ. με συμμετοχή από πλευράς Περσών του Τισσαφέρνη, των γιων του Φαρνάκη (του Φαρνάβαζου και του αδελφού του), καθώς και κάποιου Ιεραμένη. Η συνθήκη αυτή έλυσε την αμφιβολία σχετικά με τις πρώην κτήσεις των Αχαιμενιδών στην Ευρώπη, οι οποίες χάθηκαν οριστικά για το Δαρείο Β. Επανήλθε όμως η ρήτρα ότι η Ασία ανήκει στο βασιλιά και ότι αυτός έχει το δικαίωμα να διοικεί τις κτήσεις του κατά το δοκούν. Επίσης προβλεπόταν η υποχρέωσή του να συνδράμει στρατιωτικά με στόλο από φοινικικά πλοία που θα επιχειρούσε στο Αιγαίο. Ο Τισσαφέρνης θα έπρεπε να πληρώνει τον πελοποννησιακό στόλο μέχρι τη στιγμή που θα κατέφτανε ο περσικός Η μεταστροφή της Σπάρτης Ο φοινικικός στόλος έφτασε στην Άσπενδο όπου ακινητοποιήθηκε, είτε γιατί ο Τισσαφέρνης δεν είχε ποτέ τη διάθεση να τον ρίξει στη μάχη, όπως πιστεύει ο Θουκυδίδης, είτε γιατί αναταραχές στην Αίγυπτο και την Αραβία δεν επέτρεψαν τη δραστηριοποίησή του στο μέτωπο του Αιγαίου, όπως αναφέρει ο Διόδωρος. 19 Γεγονός είναι πάντως ότι ο σατράπης της Λυδίας δεν εκπλήρωσε την υποχρέωση για στρατιωτική συνδρομή, πιθανόν έπειτα από συμβουλή του Αλκιβιάδη, ο οποίος Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 3/11

4 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, από τη Σάμο κατέφυγε στην Καύνο και τη Φασήλιδα. Αναπόφευκτα, οι Σπαρτιάτες άρχισαν να θεωρούν ευνοϊκότερη την περίπτωση της συνεργασίας με το Φαρνάβαζο, καθώς ο τελευταίος υποσχόταν την οικονομική συντήρηση του στόλου. Εντωμεταξύ, οι ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας, πλην της Εφέσου, δεν αποδέχονταν με ευκολία τη μοίρα τους. 20 Οι Κλαζομεναί επανήλθαν στο αθηναϊκό στρατόπεδο, κάτι που ανάγκασε το Σπαρτιάτη Αστύοχο, σε συνεργασία με τον Αιγύπτιο ύπαρχο του Τισσαφέρνη, να αναλάβουν άμεση δράση εναντίον της. 21 Οι Μιλήσιοι εκδίωξαν τη φρουρά του Τισσαφέρνη, με αποτέλεσμα ο Σπαρτιάτης διοικητής Λίχας, αν και αντίθετος με τους ταπεινωτικούς όρους της τρίτης συνθήκης, να αναγκαστεί να τους επαναφέρει στην τάξη. 22 Η Κνίδος, η οποία είχε δεχθεί αρχικά τη φρουρά του σατράπη, στασίασε. 23 Αργότερα, όταν ο πόλεμος είχε ως κύριο θέατρο την περιοχή του Ελλησπόντου, τα επεισόδια στη Μικρά Ασία ήταν σποραδικά: η Ιασσός αποστάτησε (410 π.χ.), έδιωξε το Σπαρτιάτη αρμοστή και την περσική φρουρά και εγκαθίδρυσε δημοκρατία. 24 Η Χίος γνώρισε εσωτερικές διαμάχες: εξόριστοι «φίλοι των Λακεδαιμονίων», με τη βοήθεια του Σπαρτιάτη ναυάρχου Κρατησιππίδα, επέστρεψαν στο νησί και εκδίωξαν 600 αντιπάλους τους, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στον Αταρνέα, στα μικρασιατικά παράλια, και άρχισαν τον πόλεμο στους συμπατριώτες τους. 25 Η Σπάρτη αποφάσισε να στείλει το στόλο της στον Ελλήσποντο. Νέος ναύαρχος ήταν ο Μίνδαρος, ο οποίος, βλέποντας ότι ο φοινικικός στόλος δεν έφτανε, μετακίνησε το στόλο στα βόρεια, πλην 12 πλοίων που στάλθηκαν στη Ρόδο. Ο Τισσαφέρνης προσπάθησε να τον μεταπείσει, φυλακίζοντας και τον Αλκιβιάδη, ο οποίος έπειτα από λίγο δραπέτευσε Στρατιωτικές και διπλωματικές επιχειρήσεις στο μέτωπο του Ελλησπόντου Η δράση από κοινού που ανέλαβαν ο Μίνδαρος και ο Φαρνάβαζος, το π.χ., υπήρξε αποτελεσματική: επιτεύχθηκαν η αποστασία της Αβύδου, που αποτέλεσε τη ναυτική βάση των Λακεδαιμονίων ως το τέλος του πολέμου, ο έλεγχος της περιοχής από το Ροίτειον έως το Σίγειον, που κατέλαβε ο Δερκυλίδας, η προσωρινή αποστασία της Λαμψάκου που ανακατέλαβε ο Αθηναίος στρατηγός Στρομβιχίδης, της Κυζίκου, που άλλαξε χέρια δύο φορές, του Βυζαντίου και της Χαλκηδόνος, καθώς και η κατάληψη του Ιλίου. 27 Η Άντανδρος, που είχε επαναστατήσει το 412 π.χ., δέχτηκε τεράστια πίεση από τον Αρσάκη, αξιωματούχο του Τισσαφέρνη. Με τη βοήθεια των Σπαρτιατών και την ανοχή του Φαρνάβαζου, οι κάτοικοι της πόλης εκδίωξαν την περσική φρουρά, κήρυξαν την πόλη τους αυτόνομη και προσχώρησαν στο στρατόπεδο των Λακεδαιμονίων. 28 Η αθηναϊκή αντίδραση όμως υπήρξε αναπάντεχα έντονη: το 411 π.χ., χάρη στις ενισχύσεις του Αλκιβιάδη που παρενέβη αναπάντεχα, κατάφεραν σοβαρή ήττα στο συνασπισμό, σε ναυμαχία στην Άβυδο. Ο Αλκιβιάδης κλήθηκε από το στόλο στη Σάμο, ο οποίος ουσιαστικά ανέτρεψε την ολιγαρχική κυβέρνηση των Τετρακοσίων, να επανέλθει στη δράση. Κατά τη διάρκεια του π.χ., οι Αθηναίοι ασχολήθηκαν με τη συλλογή εισφοράς και τη συγκέντρωση χρημάτων και εφοδίων, ώστε να συνεχίσουν απερίσπαστοι τον πόλεμο. Την άνοιξη του 410 π.χ., ο Μίνδαρος από θαλάσσης και ο Φαρνάβαζος από στεριάς, τάχθηκαν εκ νέου αντιμέτωποι των Αθηναίων στην Κύζικο. Χάρη σ ένα τέχνασμα του Αλκιβιάδη, η ήττα των Πελοποννησίων ήταν ολοκληρωτική, ενώ και οι δυνάμεις του Φαρνάβαζου κατέρρευσαν, μόλις αποχώρησαν οι μισθοφόροι του. 29 Εγκαθιστώντας ένα σημείο ελέγχου στη Χρυσόπολι, έξω από το Βυζάντιο, οι Αθηναίοι επέβαλαν δασμό 10% σε κάθε πλοίο που διέσχιζε τον Ελλήσποντο. 30 Απελπισμένοι οι Σπαρτιάτες έστειλαν τον Ένδιο στην Αθήνα να ζητήσει ειρήνη, με μοναδικό όρο κάθε δύναμη να μείνει σ αυτά που κατέχει. Ο ηγέτης με τη μεγαλύτερη επιρροή όμως, ο Κλεοφών, έπεισε την εκκλησία του Δήμου να καταψηφίσει την πρόταση. Ο Φαρνάβαζος πρόσφερε στους Πελοποννησίους και τους συμμάχους τους τη δυνατότητα να ανοικοδομήσουν εκ νέου στόλο στην Άντανδρο. 31 Στο μεταξύ όμως οι Συρακούσιοι σύμμαχοι αποχώρησαν για να αντικρούσουν την καρχηδονιακή εισβολή στη Σικελία. Ο πόλεμος στον Ελλήσποντο συνεχίστηκε με επιτυχίες του Αλκιβιάδη. 32 Αντίθετα, λιγότερη πρόοδος επιτεύχθηκε στο ιωνικό μέτωπο. Αρχικά, οι Αθηναίοι αποβιβάστηκαν στην πόλη Πύγελα, νίκησαν τους Μιλησίους και Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 4/11

5 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, μπήκαν στην Κολοφώνα. Ο Θράσυλλος επέδραμε στη Λυδία, απ όπου απέσπασε αρκετή λεία και κατέστρεψε τη σοδειά, 33 όμως η αθηναϊκή επιδρομή στην Έφεσο αποκρούστηκε από τη σθεναρή αντίσταση των Εφεσίων, που είχαν δεχθεί ενισχύσεις Συρακουσίων, Σελινουντίων, Λακεδαιμονίων και ανδρών του Τισσαφέρνη. 34 Ο αθηναϊκός στρατός αναγκάστηκε να αποχωρήσει και να καταφύγει στη Λάμψακο, την οποία οχύρωσε. Την άνοιξη του 408 π.χ., οι Αθηναίοι πολιόρκησαν τη Χαλκηδόνα. Σε συνεννόηση με το Σπαρτιάτη φρούραρχο Ιπποκράτη, που επιχείρησε έξοδο, ο Φαρνάβαζος προσπάθησε να λύσει την πολιορκία. Όμως ο Αλκιβιάδης τον ανάγκασε σε βαριά στρατιωτική ήττα, ενώ ο Ιπποκράτης φονεύθηκε. 35 Ο Αθηναίος ναύαρχος έφτασε μέχρι το σημείο να επιδράμει ενάντια στους Θράκες της Βιθυνίας. 36 Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου, οι Σπαρτιάτες φαίνεται πως ζήτησαν για δεύτερη φορά, εξίσου ανεπιτυχώς, τη σύναψη ειρήνης με την Αθήνα. 37 Απογοητευμένος από τις απανωτές αποτυχίες και μπροστά στον κίνδυνο να πέσει η Χαλκηδόνα, ο Φαρνάβαζος συνήψε ανακωχή με τους Αθηναίους. Οι όροι ήταν να πληρώσει η πόλη αποζημίωση 20 ταλάντων και να θεωρείται φόρου υποτελής στην Αθήνα, με το ποσό που πλήρωνε πριν επαναστατήσει, αλλά και με την υποχρέωση να καταβάλει το φόρο για το διάστημα της αποστασίας της. Ο Φαρνάβαζος θα έπρεπε επίσης να συνοδεύσει αθηναϊκή πρεσβεία στα Σούσα. 38 Διαχειμάζοντας στο Γόρδιον, στα τέλη του 408 π.χ., οι Αθηναίοι συνάντησαν τη σπαρτιατική πρεσβεία του Βοιωτίου και αργότερα τον Κύρο το Νεότερο, που ως απεσταλμένος του βασιλιά είχε οδηγίες να συνεχίσει τον πόλεμο και να βοηθήσει με κάθε μέσο τους Λακεδαιμονίους. 39 Οι Αθηναίοι συνέχισαν τον πόλεμο με επιτυχία: η Σηλυβρία και το Βυζάντιο καταλαμβάνονται, ενώ σύντομα όλη η περιοχή των στενών πλην της Αβύδου θα περάσει στα χέρια τους. 40 Από τη Σάμο ο Αλκιβιάδης εκστράτευσε στην Καρία, όπου συγκέντρωσε το ποσό των 100 ταλάντων. Ήδη εκλεγμένος στρατηγός, επέστρεψε θριαμβευτής στην Αθήνα με μεγάλο αριθμό αιχμαλώτων και πλήθος λαφύρων και έλαβε τη διοίκηση των επιχειρήσεων σε ξηρά και θάλασσα. 41 Η συνέχεια των επιχειρήσεων στον Ελλήσποντο ανατέθηκε στο Θρασύβουλο, ο οποίος κατέλαβε τη Θάσο που είχε στασιάσει το 412 π.χ. Στις αρχές του 407 π.χ., η Αθήνα έχει σχεδόν πλήρως ανακτήσει τις θέσεις της στον Ελλήσποντο, αν και αναγκάστηκε να παραχωρήσει κάποια προνόμια στις πόλεις όπου ξαναπήρε τον έλεγχο, ενώ στην Ιωνία κατείχε τη Σάμο, την Κω, τις Κλαζομενές, την Ιασσό, την Κολοφώνα, το Νότιον, την Τέω και το Δελφίνιον στη Χίο. Στην Αιολίδα η Κύμη παρέμεινε σύμμαχος της Αθήνας, τουλάχιστον κατ όνομα. 7. Αλλαγή του σκηνικού: Κύρος και Λύσανδρος στη Μικρά Ασία Έχοντας λάβει τον τίτλο σατράπη της Καππαδοκίας, της Μεγάλης Φρυγίας και της Λυδίας, αλλά και αυτόν του καράνου από τον πατέρα του Δαρείο Β, ο δεκαεξάχρονος Κύρος αναλάμβανε τη διοίκηση των επιχειρήσεων σε όλο το μέτωπο, με σαφή εντολή την πλήρη οικονομική υποστήριξη των Σπαρτιατών, φέρνοντας μαζί του 500 τάλαντα. 42 Ο Τισσαφέρνης, περιορισμένος στην Καρία, και ο ηττημένος Φαρνάβαζος διατάσσονταν να υπαχθούν υπό τις διαταγές του. Σίγουρα η αποστολή του Κύρου σηματοδοτεί την αποτυχία τους στη μάχη κατά της Αθήνας. Ο Κύρος διέταξε το Φαρνάβαζο να κρατήσει σε αιχμαλωσία την πρεσβεία στο Γόρδιον, η οποία τελικά απελευθερώθηκε έπειτα από τρία χρόνια. 43 Η πρόταση του Τισσαφέρνη να επιλεγεί πολιτική φθοράς και των Αθηναίων και των Σπαρτιατών απορρίφθηκε ασυζητητί. 44 Το 407 π.χ. ο Λύσανδρος χρίστηκε ναύαρχος των σπαρτιατικών δυνάμεων. Έπειτα από μια περιοδεία στη Ρόδο, την Κω, τη Μίλητο και την Έφεσο, όπου έγινε δεκτός με μεγάλο ενθουσιασμό, συνάντησε τον Κύρο στις Σάρδεις και χάραξαν κοινή στρατηγική. Χάρη στις προσωπικές του σχέσεις με τις αριστοκρατίες των ελληνικών πόλεων, αλλά και την ικανότητά του να βρει πεδία συνεννόησης με τους Πέρσες, ο Λύσανδρος ανέτρεψε το σκηνικό του πολέμου. Έχοντας βάση την Έφεσο συγκέντρωσε στόλο 70 πλοίων, που αργότερα αυξήθηκαν σε Η Αθήνα προσπάθησε να συνεννοηθεί με τον Κύρο, αλλά απέτυχε. Αποφασίστηκε λοιπόν αντεπίθεση στην Ιωνία. Καταλήφθηκε η Φώκαια, όπου άρχισε να χτίζεται τείχος, προκειμένου να αποτελέσει ορμητήριο για περαιτέρω επιχειρήσεις. Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 5/11

6 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, Στις Κλαζομενές, όπου οι ολιγαρχικοί φαίνεται πως είχαν ξαναπάρει την εξουσία, χρειάστηκε η παρέμβαση του Αλκιβιάδη, για να σιγουρευτεί η θέση της στο πλευρό της Αθήνας. 46 Την άνοιξη του 406 π.χ. η Σπάρτη κατάφερε να κερδίσει μια νίκη στον αγώνα, που έμελλε να έχει πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις για την έκβαση του πολέμου. Ο αξιωματούχος του Αλκιβιάδη Αντίοχος, παραταγμένος στο Νότιον, δέχτηκε να δώσει ναυμαχία με το Λύσανδρο, παρά τις αντίθετες οδηγίες που είχε λάβει, και ηττήθηκε κατά κράτος. Κατόπιν, ο Αλκιβιάδης επιχείρησε ανεπιτυχώς να καταλάβει την Κύμη, τυπικά σύμμαχο της Αθήνας. Οι δύο αποτυχίες ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει στην Αθήνα μια εκστρατεία ενάντια στον Αλκιβιάδη, με τον οποίο βρισκόταν σε αντιπαράθεση ο Κλεοφών και οι ακραίοι της δημοκρατικής παράταξης. Αν και δεν καταδικάστηκε, ο Αλκιβιάδης δεν εξελέγη στρατηγός και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το στόλο και να καταφύγει στα κτήματά του στη Θράκη. Αντικαταστάθηκε από τον Κόνωνα, ο οποίος περιορίστηκε σε μικροεπιδρομές, με στόχο την εξασφάλιση εφοδίων για τη συντήρηση των ανδρών του. 8. Το τέλος του πολέμου Το 406 π.χ. έληξε η θητεία του Λυσάνδρου, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον Καλλικρατίδα, ο οποίος ανέτρεψε την πολιτική του προκατόχου του και προσπάθησε να διεξάγει τον πόλεμο με παραδοσιακά σπαρτιατικό πνεύμα, χωρίς περσική οικονομική ενίσχυση. Έτσι, ήρθε σε σύγκρουση με τον Κύρο. Συγκεντρώνοντας ναυτική δύναμη και χρήματα από τις συμμαχικές πόλεις, περιόδευσε στο Αιγαίο, όπου είχε κάποιες επιτυχίες, όπως η κατάληψη της Τέω, του αθηναϊκού προγεφυρώματος στη Χίο, του Δελφινίου, αλλά και της Μήθυμνας στη Λέσβο. Στη συνέχεια πολιόρκησε τον Κόνωνα στη Μυτιλήνη. Η Αθήνα και οι σύμμαχοί της έστειλαν τις τελευταίες εφεδρείες και στη ναυμαχία των Αργινουσών, το καλοκαίρι του 406 π.χ., κατανίκησαν και φόνευσαν τον Καλλικρατίδα. 47 Η σπουδαία αυτή νίκη, αντί να ενισχύσει την Αθήνα, οδήγησε πιθανόν στην ήττα της. Η αποτυχία των στρατηγών να περισυλλέξουν τους ναυαγούς από 12 πλοία, πιθανόν λόγω τρικυμίας, οδήγησε σε δίκη, στην οποία οι ικανότεροι στρατιωτικοί ηγέτες της πόλης καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν. 48 Το ηθικό του στόλου στη Σάμο καταρρακώθηκε. Εν τω μεταξύ, στη Σπάρτη έγινε φανερό ότι η νίκη θα ερχόταν μόνο με την επαναδραστηριοποίηση του Λυσάνδρου, ο οποίος, ως επιστολεύς (υποδιοικητής), αλλά ουσιαστικά αδιαφιλονίκητος ηγέτης, επανήλθε στη Μικρά Ασία το 405 π.χ. Με την οικονομική ενίσχυση του Κύρου αναδιοργάνωσε το στρατό στην Έφεσο και σχημάτισε νέο στόλο στην Άντανδρο. Με την αποχώρηση του Κύρου από τη Μικρά Ασία, παρέμεινε ο μοναδικός πρωταγωνιστής του αντιαθηναϊκού στρατοπέδου, με την εξουσιοδότηση να συλλέξει φόρο για λογαριασμό του. Οι επιχειρήσεις του αρχικά ήταν μικρής κλίμακας. Στη Μίλητο υποστήριξε τους ακραίους ολιγαρχικούς, υποχρεώνοντας εξορίστους να καταφύγουν στο Φαρνάβαζο που τους εγκατέστησε στη Βλαύνδο, ενώ κατέλαβε την Ιασσό και τις Κεδρέες στον Κεραμεικό κόλπο, εξανδραποδίζοντας ή εκτελώντας τους κατοίκους. 49 Μεταφέροντας τη μάχη εκ νέου στον Ελλήσποντο, πολιόρκησε και κατέλαβε τη Λάμψακο. Στην απέναντι όχθη, στους Αιγός Ποταμούς, ο Λύσανδρος και οι σύμμαχοι της Σπάρτης έδωσαν το αποφασιστικό χτύπημα στον αθηναϊκό στόλο. Οι Αθηναίοι αιφνιδιάστηκαν, ενώ βρίσκονταν ακόμη στη στεριά. Μόλις 12 από τα 180 αθηναϊκά πλοία διασώθηκαν, χάρη στον Κόνωνα. 50 Η ναυτική κυριαρχία της Αθήνας ήταν πλέον παρελθόν. Στον Ελλήσποντο οι πόλεις παραδόθηκαν στο Φαρνάβαζο ή δέχτηκαν Σπαρτιάτες αρμοστές, ενώ στο Αιγαίο όλοι οι σύμμαχοι της Αθήνας αυτομόλησαν, ενώ ακόμα και οι δημοκρατικοί της Σάμου συνθηκολόγησαν και εγκατέλειψαν την πόλη. Σύντομα η Αθήνα υπέκυψε στην πολιορκία από ξηρά και θάλασσα και ο Πελοποννησιακός πόλεμος τελείωσε. 9. Ιστορική αποτίμηση Το τέλος του Ιωνικού πολέμου βρήκε τους Έλληνες της Μικράς Ασίας σε δεινή θέση. Παρά τη σημαντική συνεισφορά των μεγαλυτέρων από αυτές στον αντιαθηναϊκό αγώνα (Μίλητος, Έφεσος), σύντομα βρέθηκαν υπόδουλες του Τισσαφέρνη ή των Σπαρτιατών αρμοστών και των δεκαρχιών, ολιγάριθμων ολιγαρχικών κυβερνήσεων απόλυτα αφοσιωμένων στο Λύσανδρο. Η επιθυμία για αυτονομία θα παραμείνει ανικανοποίητη: η φανερά επεκτατική σε βάρος των Ελλήνων δράση του Τισσαφέρνη θα οδηγήσει τις ελληνικές πόλεις μαζικά στο πλευρό του Κύρου που επαναστάτησε το 404 π.χ., ενώ και ο πόλεμος της Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 6/11

7 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, Σπάρτης κατά των Περσών ( π.χ.) θα καταλήξει τελικά στην πλήρη υποδούλωση των ελληνικών πόλεων στους Πέρσες με την ειρήνη του Ανταλκίδα. Στο ιδεολογικό επίπεδο όμως η τελευταία φάση του Πελοποννησιακού πολέμου θα αποτελέσει έναυσμα για τη διατύπωση του ισχυρότερου πολιτικού συνθήματος του 4ου αι. π.χ., την απελευθέρωση των Ελλήνων της Ασίας από τους βαρβάρους, που θα διατυπώσει ρητορικά ο Ισοκράτης και θα εκτελέσουν στο στρατιωτικό πεδίο ο Φίλιππος Β και ο Αλέξανδρος. 1. Η κατάσταση στην Ελλάδα μετά τα νέα της καταστροφής αποτυπώνεται με θαυμάσιο τρόπο στην εισαγωγή του βιβλίου 8 των Ιστοριών που συνέγραψε ο Θουκυδίδης, το οποίο είναι και η κυριότερη πηγή μας για τα γεγονότα έως την άνοιξη του 410 π.χ. και για την ονομασία «Ιωνικός πόλεμος», που όμως θα πρέπει να ερμηνευθεί ως γεωγραφικός προσδιορισμός. Η δεύτερη πηγή μας είναι τα Ελληνικά του Ξενοφώντος, όπου όμως η χρονολόγηση των γεγονότων είναι αρκετά προβληματική. Η πειστικότερη ανασύνθεση είναι αυτή του Robertson, N., The Sequence of Events in the Aegean in 408 and 407 B.C., Historia 29 (1980), σελ Ο D.M. Lewis, Sparta and Persia (Leiden 1977), σελ. 87, σημ. 25, προχωρά στην ενδιαφέρουσα παρατήρηση ότι πιθανό ο βασιλιάς αποφάσισε να δράσει κατά της Αθήνας πριν καν μάθει για την αθηναϊκή καταστροφή στη Σικελία. Σε αυτή την περίπτωση, το κίνητρό του πιθανό να ήταν η απροκάλυπτη ενίσχυση των Αθηναίων στην επανάσταση του Αμόργου στην Καρία. 3. Για τις διπλωματικές διεργασίες στη Σπάρτη βλ. Θουκ., Πλούτ., Αλκ. 24. Η απόφαση αργότερα επικυρώθηκε από το βασιλιά Άγι και το συμβούλιο της Πελοποννησιακής συμμαχίας σε συνέδριο στην Κόρινθο, βλ. Θουκ Πάντως, τα οχυρά στη Σιδούσσα και το Πτελεόν παρέμειναν, αρχικά τουλάχιστον, στα χέρια των Αθηναίων, βλ. Θουκ Ο Θουκ αναφέρει ότι συνδυασμένες χιακές δυνάμεις (23 τριήρεις) και πεζικό από τις Κλαζομενές και τις Ερυθρές σε συνεργασία με το Στάγη, αξιωματούχο του Τισσαφέρνους, εξεδίωξαν τους Αθηναίους και γκρέμισαν το αμυντικό τείχος που έχτισαν οι τελευταίοι. Με βάση το Διόδ. Σ πρέπει να υποθέσουμε ότι η Τέως θα πρέπει σύντομα να επανήλθε σε καλές σχέσεις με την Αθήνα. 6. Θουκ Θουκ Για την Έφεσο βλ. Lewis, D.M., Sparta and Persia (Leiden 1977), σελ. 90. Για τη Φώκαια βλ. Θουκ , Θουκ Διόδ. Σ IG I², 101. Η αυτονομία της νήσου πιστοποιείται από την επαναφορά του σαμιακού νομίσματος, που είχε πάψει να εκδίδεται το 439 π.χ. 10. Πρώτη συνθήκη: Θουκ Aν και οι Μιλήσιοι νίκησαν τους Αργείους, οι Πελοποννήσιοι ηττήθηκαν από τους Αθηναίους, οι οποίοι πολιόρκησαν την πόλη. Η πολιορκία όμως λύθηκε στο άκουσμα της είδησης ότι ο πελοποννησιακός στόλος είχε ήδη πλεύσει στην παρακείμενη Τειχιούσσα, βλ. Θουκ Θουκ Ο Γέργις της Ξάνθου συμμετείχε σκοτώνοντας σε μία μόνο μέρα επτά Αρκάδιους οπλίτες, βλ. TL 44c, στ Ο Τισσαφέρνης, σε συνάντηση στη Μίλητο, εκδήλωσε αδυναμία να πληρώσει το σύνολο των υποχρεώσεών του στους Πελοποννησίους και τους συμμάχους τους, οι οποίοι πάντως, έχοντας κρατήσει τα λάφυρα από τη λεηλασία της Ιασσού, κατόρθωσαν να έρθουν σε συμβιβασμό. 14. Θουκ Η ανάλυση των όρων της συνθήκης και η σημασία τους παρουσιάζεται με σαφή και καθαρό τρόπο από το Lewis, D.M., Sparta and Persia (Leiden 1977), σελ Γενικά για τις τρεις περσοσπαρτιατικές συνθήκες βλ. Lévy, Ε., Les trois traités entre Sparte et le roi, BCH 107 (1983), σελ Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 7/11

8 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 16. Μικρότερης εμβέλειας αψιμαχίες προηγήθηκαν στην Κω, τη Σύμη και την περιοχή της Αλικαρνασσού, χωρίς όμως σημαντικά αποτελέσματα. 17. Θουκ Θουκ Θουκ Διοδ. Σ Yπέρ της δεύτερης άποψης βλ. Lewis, D.M., The Phoenician Fleet in 411, Historia 7 (1958), σελ Η Έφεσος ήταν φιλική στον Τισσαφέρνη, ο οποίος θυσίαζε συχνά στην Εφεσία Άρτεμι: Θουκ Θουκ Οι κάτοικοι εκδιώχθηκαν από τις Κλαζομενές, που ήταν νησί, στη Δαφνούντα στην ενδοχώρα, αλλά επέστρεψαν σύντομα στην πόλη και στις αθηναϊκές συμπάθειές τους. 22. Θουκ Όταν ο Λίχας πέθανε στην πόλη, οι τοπικές αρχές αρνήθηκαν στους Σπαρτιάτες το δικαίωμα να διαλέξουν το σημείο για την ταφή του. 23. Για την Κνίδο βλ. Θουκ Ξεν., Ελλ Θα ανακαταληφθεί από το Λύσανδρο πολύ αργότερα, βλ. Διόδ. Σ Διόδ. Σ Δεν είναι βέβαιο αν η Χίος παρέμενε εχθρική στους Αθηναίους ή προσπάθησε να ακολουθήσει πολιτική ουδετερότητας. 26. Ξεν., Ελλ Πλούτ., Αλκ. 27.7, Για Άβυδο και Λάμψακο βλ. Θουκ Στράβ Για Ροίτειον και Σίγειον βλ. Θουκ Για Κύζικο βλ. Θουκ Διόδ. Σ Ξεν., Ελλ και Για Βυζάντιο βλ. Θουκ Για Ίλιον βλ. Ξεν., Ελλ Άντανδρος: Θουκ Η πόλη τειχίστηκε από τους Συρακουσίους με την άδεια του Φαρνάβαζου, βλ. Ξεν., Ελλ Ξεν., Ελλ Πλούτ., Αλκ Διόδ. Σ Ξεν. Ελλ Πολύβ Ξεν., Ελλ Ο Φαρνάβαζος ηττήθηκε στη χώρα της Αβύδου και η επικράτειά του λεηλατήθηκε: Ξεν., Ελλ Πλούτ., Αλκ., Ξεν., Ελλ Ξεν., Ελλ κ.ε. 35. Ξεν., Ελλ Πλούτ., Αλκ., Ξεν., Ελλ Ανδροτίων, FGrHist 324 F 44. Η θέση της Σπάρτης είχε βελτιωθεί από την επανακατάληψη της Πύλου το 408 π.χ., αλλά είχε επιβαρυνθεί σημαντικά στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Το μόνο στο οποίο τελικώς συμφώνησαν οι Αθηναίοι ήταν η ανταλλαγή αιχμαλώτων. 38. Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ., Πλούτ., Αλκ Σχετικά με την ανακωχή βλ. Amit, M., Le traité de Chalcédoine entre Pharnabaze et les Stratèges Athéniens, AC 42 (1973), σελ Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 8/11

9 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 39. Παλιότερα έχει υποστηριχθεί η άποψη ότι η πρεσβεία του Βοιωτίου υπέγραψε νέα, τέταρτη περσοσπαρτιατική συνθήκη. Βλ. Lewis, D.M., Sparta and Persia (Leiden 1977), σελ Η άποψη αυτή έχει καταρριφθεί με πειστικά επιχειρήματα από τον Tuplin, Ch., The treaty of Boiotios, AchHist 2 (1987), σελ Διόδ. Σ Πλούτ., Αλκ. 30 IG I 3, Για την εκστρατεία στην Καρία βλ. Ξεν., Ελλ Πλούτ., Αλκ Σύμφωνα με το Robertson, N., The Sequence of Events in the Aegean in 408 and 407 B.C., Historia 29 (1980), σελ. 287, η εκστρατεία θα πρέπει να κράτησε μία εκστρατευτική περίοδο. Για την επιστροφή του Αλκιβιάδου στην Αθήνα, βλ. Ξεν., Ελλ Ξεν., Ελλ Κατά μία άποψη, προβλήματα με τους Πισιδούς και τους Μυσούς στη Φρυγία και την Καππαδοκία ίσως να συνέτειναν στο να προστεθούν οι δύο αυτές σατραπείες στη διοίκηση του Κύρου. Ο βασιλιάς ήταν τότε απασχολημένος με επιχειρήσεις εναντίον επαναστατημένων λαών στη Μηδία και την Καταονία. 43. Ξεν., Ελλ Πιθανόν πρόκειται για λάθος, καθώς δύο από τους πρεσβευτές βρίσκονται ήδη στην Αθήνα τον επόμενο χρόνο. Ίσως πρέπει να διαβάσει κανείς «3 μήνες». Βλ. Amit, M., Le traité de Chalcédoine entre Pharnabaze et les Stratèges Athéniens, AC 42 (1973), σελ. 453, σημ Ξεν., Ελλ Θεωρείται πιθανό ότι η ανεπιτυχής προσπάθεια των Αθηναίων να πείσουν τον Τισσαφέρνη να παρέμβει υπέρ τους στο βασιλιά οφείλεται στην επιρροή του Αλκιβιάδου στον παλιό του φίλο. 45. Για ενθουσιώδη υποδοχή βλ. Διόδ. Σ Πλούτ., Λύσ Ξεν., Ελλ Πολιτική βάση ανάμεσα σε τοπικές ολιγαρχίες, βλ. Πλούτ., Λύσ , Ξεν., Ελλ , 5.13 Nep., Lys Για τη Φώκαια βλ. Ξεν., Ελλ Για τις Κλαζομενές βλ. Διόδ. Σ Ξεν., Ελλ Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Στο μνημείο που στήθηκε στους Δελφούς για να τιμηθεί η νίκη, πλην των Σπαρτιατών, αναφέρονται και Χίοι, Ρόδιοι, Κνίδιοι, Εφέσιοι, Μιλήσιοι, Σάμιοι εξόριστοι και πιθανόν Ερυθραίοι διοικητές τριήρεων, βλ. Παυσ Fouilles de Delphes, III 1, σελ Βιβλιογραφία : Amit M., "Le traité de Chalcédoine entre Pharnabaze et les Stratèges Athéniens", AC, 42, 1973, Debord P., L Asie Mineure au IVe siècle. Pouvoirs et jeux politiques ( a.c.), Bordeaux 1999 Harrison C.M., Coins of the Persian Satraps, Philadelphia 1982 Kagan D., The Fall of the Athenian Empire, London 1987 Lewis D., Sparta and Persia, Leiden 1977 Meiggs R., The Athenian Empire, Oxford 1972 Olmstead A.T., The History of the Persian Empire, 6, Chicago 1970 Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 9/11

10 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, Bockisch G., "Die Politik der Lakaidemonien in Ionien von ", Helikon, 8, 1968, Lévy Ε., "Les trois traités entre Sparte et le Roi", BCH, 107, 1983, Lewis D., "Persian Gold in Greek International Relations", REA, 91, 1989, Robertson N., "The sequence of events in the Aegean in 408 and 407 B.C.", Historia, 29, 1980, Westlake H.D., "Ionians in the Ionian War", CQ, 29, 1979, 9-44 Γλωσσάριo : αρμοστής, ο Στρατιωτικός τίτλος που χρησιμοποιούσε η Σπάρτη για τους διοικητές των φρουρών της στις ελληνικές πόλεις κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. κάρανος, ο Στρατιωτικός τίτλος της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας. Η λέξη σημαίνει «κύριος των πάντων». Ο κάτοχός του ήταν επιφορτισμένος με τη διεκπεραίωση εκστρατειών ή με την κατάπνιξη επαναστάσεων. Είχε εκτεταμένες δικαιοδοσίες πάνω στους τοπικούς αξιωματούχους της αυτοκρατορίας και δρούσε ανεξάρτητα από αυτούς, υπαγόμενος απευθείας στο βασιλιά. Τετρακόσιοι, οι Κίνημα ολιγαρχικών στην Αθήνα μετά την Σικελική καταστροφή, που βασίστηκε σε σώμα 400 βουλευτών. Ο πληθυσμός με πολιτικά δικαιώματα μειώθηκε, με βάση το εισόδημα και επιχειρήθηκε μετριοπαθής στροφή της εξωτερικής πολιτικής. Όμως, τα δημοκρατικά πληρώματα του στόλου στη Σάμο παρενέβησαν και ανέτρεψαν την κατάσταση, επαναφέροντας, αναίμακτα, την δημοκρατία. Χρονολόγιο 413 π.χ.: Καταστροφή του αθηναϊκού εκστρατευτικού σώματος στη Σικελία. Η Αθηναϊκή Συμμαχία σε αναβρασμό. Ο Δαρείος Β διατάζει τους σατράπες του να συλλέξουν φόρο από τις μικρασιατικές πόλεις της Αθηναϊκής Συμμαχίας. χειμώνας π.χ.: Διπλωματικές διεργασίες στη Σπάρτη. Οι Σπαρτιάτες αποφασίζουν να στείλουν στόλο σε βοήθεια των Χίων και του Τισσαφέρνη εναντίον των Αθηναίων. άνοιξη 412 π.χ.: Ο σπαρτιατικός στόλος στη Χίο. Αποστασία από την Αθηναϊκή Συμμαχία της Λέσβου, της Σάμου και της Μιλήτου. καλοκαίρι 412 π.χ.: Πρώτη συνθήκη μεταξύ Σπάρτης και Περσών τέλος 412 π.χ.: Κατάπνιξη της εξέγερσης του Αμόργη στην Ιασσό της Καρίας χειμώνας π.χ.: Δεύτερη συνθήκη Σπάρτης και Περσών καλοκαίρι 411 π.χ.: Τρίτη συνθήκη Σπάρτης και Περσών τέλος 411 π.χ.: Οι Σπαρτιάτες σπεύδουν σε βοήθεια του Φαρνάβαζου στον Ελλήσποντο 411 π.χ.: Ήττα της συμμαχίας Λακεδαιμονίων Φαρνάβαζου στη ναυμαχία της Αβύδου 410 π.χ.: Ήττα της συμμαχίας Λακεδαιμονίων Φαρνάβαζου στη ναυμαχία της Κυζίκου 409 π.χ.: Ήττα των Σπαρτιατών και του Φαρνάβαζου στην περιοχή της Αβύδου. Αποτυχία διάσπασης της πολιορκίας της Χαλκηδόνος. Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 10/11

11 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 408 π.χ.: Ο Φαρνάβαζος συνάπτει ανακωχή με τους Αθηναίους. Ο Κύρος αναλαμβάνει τη διοίκηση των περσικών δυνάμεων στη Μικρά Ασία και λαμβάνει την εντολή να χρηματοδοτήσει τις σπαρτιατικές επιχειρήσεις. Ο Αλκιβιάδης επιστρέφει στην Αθήνα. 407 π.χ.: Ο Λύσανδρος ορίζεται ναύαρχος των Λακεδαιμονίων άνοιξη 407 π.χ.: Ο Λύσανδρος νικά τον Αθηναίο Αντίοχο στο Νότιον 406 π.χ.: Ο νέος ναύαρχος Καλλικρατίδας συγκρούεται με τον Κύρο. Καταλαμβάνει την Τέω, τη Μήθυμνα και το Δελφίνιο στη Χίο. Ήττα και θάνατος του Καλλικρατίδα στη ναυμαχία των Αργινουσών. 405 π.χ.: Ο Λύσανδρος επιστρέφει στη Μικρά Ασία ως επιτροπεύς (υποδιοικητής του στόλου) καλοκαίρι 405 π.χ.: Καταστροφή του αθηναϊκού στόλου στους Αιγός Ποταμούς 404 π.χ.: Η Αθήνα συνθηκολογεί. Τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου. Η Μικρά Ασία στα χέρια του Λυσάνδρου και των Περσών. Δημιουργήθηκε στις 15/1/2017 Σελίδα 11/11

413 Ο Σπαρτιάτης Άγης, μετά την καταστροφή των Αθηναίων στη Σικελία, τειχίζει τη Δεκέλεια στην Αττική και αποκλείει τους Αθηναίους από ξηράς

413 Ο Σπαρτιάτης Άγης, μετά την καταστροφή των Αθηναίων στη Σικελία, τειχίζει τη Δεκέλεια στην Αττική και αποκλείει τους Αθηναίους από ξηράς Θέμα της διδακτικής πρότασης Η 3 η φάση του Πελοποννησιακού πολέμου: Δεκελεικός πόλεμος Τάξη: Α Γυμνασίου Στοχοθεσία Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να προσδιορίσουν τη δράση των αντιμαχόμενων ομάδων κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ. Ο Θηραμένης ήταν ένας Αθηναίος πολιτικός, εξέχων στην τελευταία δεκαετία του

ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ. Ο Θηραμένης ήταν ένας Αθηναίος πολιτικός, εξέχων στην τελευταία δεκαετία του ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ Ο Θηραμένης ήταν ένας Αθηναίος πολιτικός, εξέχων στην τελευταία δεκαετία του ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Ο Θηραμένης γεννήθηκε στην Κέα το 451π.Χ., αλλά υιοθετήθηκε από τον Άγνωνα, έναν αρχαίο πολιτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ - Ο ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ - Ο ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ - Ο ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Ποιος πόλεμος ονομάζεται Πελοποννησιακός: Ο καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Αθήνας - Σπάρτης και των συμμαχικών τους πόλεων-κρ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΒΙΒΛΙΟ 3 ο,70 (1,2)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΒΙΒΛΙΟ 3 ο,70 (1,2) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΒΙΒΛΙΟ 3 ο,70 (1,2) Εμφύλια διαμάχη στην Κέρκυρα Μετά την καταστολή της αποστασίας των Μυτιληναίων από τους Αθηναίους και την κατάληψη των Πλαταιών από τους Σπαρτιάτες(427π.Χ.),

Διαβάστε περισσότερα

Τάσσης Βασίλειος 12ο Λύκειο

Τάσσης Βασίλειος 12ο Λύκειο Η εποχή του Περικλή Ενίσχυση του δημοκρατικού πολιτεύματος Επέκταση της εμπορικής επιρροής των Αθηναίων στην Δύση (ίδρυση της αποικίας των Θουρίων το 444/3 π.χ.) Ο Πειραιάς εξελίσσεται στο κυριότερο εμπορικό

Διαβάστε περισσότερα

Η μετατροπή της Αθηναϊκής Συμμαχίας σε Ηγεμονία

Η μετατροπή της Αθηναϊκής Συμμαχίας σε Ηγεμονία Θέμα της διδακτικής πρότασης Η μετατροπή της Αθηναϊκής Συμμαχίας σε Ηγεμονία Τάξη: Α Γυμνασίου Στοχοθεσία Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να προσδιορίσουν την πορεία που οδήγησε την Αθήνα σε ρόλο ηγεμόνα

Διαβάστε περισσότερα

Οι Συρακούσες μέσα από τον Πλάτωνα και το Θουκυδίδη. Οβαλίδη Μελίνα Κατερίνα Νέζη

Οι Συρακούσες μέσα από τον Πλάτωνα και το Θουκυδίδη. Οβαλίδη Μελίνα Κατερίνα Νέζη Οι Συρακούσες μέσα από τον Πλάτωνα και το Θουκυδίδη. Κάντε Μία εργασία κλικ για των να επεξεργαστείτε : τον υπότιτλο του υποδείγματος Οβαλίδη Μελίνα Κατερίνα Νέζη 24/5/2011 Λατομεία και Ιστορία Τι μας

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι Εσωτερική κρίση εξωτερικοί κίνδυνοι 1054-10811081 Στο σημερινό μάθημα θα δούμε: 1. τα εσωτερικά προβλήματα 2. τους εξωτερικούς κινδύνους 3. κυρίως τη μάχη στο Ματζικέρτ και τις συνέπειές της Ανασκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά. Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι. Το θέμα Εισαγωγή Στόχοι Διαδικασία. Αξιολόγηση Πηγές. Σελίδα του καθηγητή

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά. Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι. Το θέμα Εισαγωγή Στόχοι Διαδικασία. Αξιολόγηση Πηγές. Σελίδα του καθηγητή Εισαγωγή Στόχοι Διαδικασία Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Αξιολόγηση Πηγές Ξενοφῶντος Ἑλληνικά Ιστοεξερευνητική προσέγγιση για τους μαθητές της Α Λυκείου Σελίδα του καθηγητή Γιώργος Γιαννικόπουλος Αιγός

Διαβάστε περισσότερα

Γεγονότα τα οποία συνέβησαν στη διάρκεια της 1 ης φάσης του Πελοποννησιακού πολέμου Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Αρχίδαμος λεηλατεί την Αττική

Γεγονότα τα οποία συνέβησαν στη διάρκεια της 1 ης φάσης του Πελοποννησιακού πολέμου Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Αρχίδαμος λεηλατεί την Αττική Θέμα της διδακτικής πρότασης Η 1 η φάση του Πελοποννησιακού πολέμου: Δεκαετής ή Αρχιδάμειος πόλεμος Τάξη: Α Γυμνασίου Στοχοθεσία Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να προσδιορίσουν τη δράση των αντιμαχόμενων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 479 323 π.χ.

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 479 323 π.χ. ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 479 323 π.χ. Α. Η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΔΗΛΟΥ Ή Α ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ (478 431 π.χ.) ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1. Οι ελληνικές πόλεις παραμέρισαν τις διαφορές τους και συμμάχησαν για την αντιμετώπιση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΙΑ Π.Χ.

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΙΑ Π.Χ. 1 Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΙΑ 415-413 Π.Χ. Ο ΔΕΚΕΛΕΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 413-404 π.χ. Η εκστρατεία στη Σικελία 2 Ο Αλκιβιάδης πείθει την εκκλησία του δήμου να οργανώσει μεγάλη εκστρατεία στη Σικελία για βοήθεια στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΠ 11 - ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ onlearn.gr - ελπ - εαπ. Το κράτος που ανέλαβε ο Αλέξανδρος ( 336 πΧ) ήταν στρατιωτικά έτοιμο να εισβάλει στην Περσία Ο Αλέξανδρος συνέχισε

ΕΛΠ 11 - ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ onlearn.gr - ελπ - εαπ. Το κράτος που ανέλαβε ο Αλέξανδρος ( 336 πΧ) ήταν στρατιωτικά έτοιμο να εισβάλει στην Περσία Ο Αλέξανδρος συνέχισε ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ - Το κράτος που ανέλαβε ο Αλέξανδρος ( 336 πχ) ήταν στρατιωτικά έτοιμο να εισβάλει στην Περσία - Ο Αλέξανδρος συνέχισε την εκστρατεία ενισχύοντας τη θέση του απέναντι στους

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912)

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 Ιστορία Γ Γυμνασίου Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Χρονολόγιο 1897-1908 Μακεδόνικος Αγώνας 1912-1913 Βαλκανικοί πόλεμοι 1914-1918 Α' Παγκόσμιος

Διαβάστε περισσότερα

Α Δηλιακή συμμαχία Πηγαίνετε στη σελίδα 99 και διαβάστε την πηγή. Ποια ήταν η έδρα της συμμαχίας; Ποιοι συμμετείχαν; Ποιος ήταν ο στόχος της συμμαχίας

Α Δηλιακή συμμαχία Πηγαίνετε στη σελίδα 99 και διαβάστε την πηγή. Ποια ήταν η έδρα της συμμαχίας; Ποιοι συμμετείχαν; Ποιος ήταν ο στόχος της συμμαχίας Κλασική εποχή Κλασική εποχή ονομάζεται η περίοδος από το 480 έως το 323 π.χ. Γιατί έχουν επιλεγεί αυτά τα έτη; 480π.Χ.: τέλος των περσικών πολέμων 323π.Χ.: θάνατος Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τι ονομάζουμε σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ )

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ενότητα Γ «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821 1830) 1 Κεφάλαιο 9 Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ. 106 109) Οι αρχικές επιτυχίες των Ελλήνων επαναστατών θορύβησαν την Υψηλή Πύλη. Την άνοιξη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο πόλεμος του Βιετνάμ(1965-1975) ήταν η μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά την διάρκεια του

Διαβάστε περισσότερα

Αλκιβιάδης. Γέννηση. Θάνατος. Υπηρεσία/κλάδο ς. Βαθμός. Μάχες/πόλεμοι. περίπου 450 π.χ Αθήνα, Ελλάδα. 404 π.χ. Φρυγία

Αλκιβιάδης. Γέννηση. Θάνατος. Υπηρεσία/κλάδο ς. Βαθμός. Μάχες/πόλεμοι. περίπου 450 π.χ Αθήνα, Ελλάδα. 404 π.χ. Φρυγία Γέννηση Θάνατος Υπηρεσία/κλάδο ς Βαθμός Μάχες/πόλεμοι Αλκιβιάδης περίπου 450 π.χ Αθήνα, Ελλάδα 404 π.χ. Φρυγία Αθήνα (415 412 π.χ. Σπάρτη) (412 411 π.χ. Περσία) Στρατηγός Ναυμαχία της Αβύδου (410 π.χ)

Διαβάστε περισσότερα

Πέρσες και Έλληνες. υο κόσ'οι συγκρούονται

Πέρσες και Έλληνες. υο κόσ'οι συγκρούονται Πέρσες και Έλληνες υο κόσ'οι συγκρούονται Περσική Αυτοκρατορία Ιδρυτής ο Κύρος Α Πέρσες: ινδοευρω7αϊκή ο9οεθνία Νίκησαν τους Μήδους και τους αφο9οίωσαν Κράτος 7ολυεθνικό Περσική Αυτοκρατορία Περσική Αυτοκρατορία

Διαβάστε περισσότερα

Project. Εργασία των : Μαρίας Τσάκα Άντζελας Πέτκο Γιώργου Κρητικού Αλέξανδρου Παππά

Project. Εργασία των : Μαρίας Τσάκα Άντζελας Πέτκο Γιώργου Κρητικού Αλέξανδρου Παππά Project Εργασία των : Μαρίας Τσάκα Άντζελας Πέτκο Γιώργου Κρητικού Αλέξανδρου Παππά Θέμα 300 : Η άνοδος της Διαφορές ανάμεσα στην ταινία και την ιστορία Η ταινία βασίζεται σε ομώνυμο κόμικ του Φρανκ Μίλλερ,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Οι βυζαντινοί ήταν καλά πληροφορημένοι για τις γειτονικές χώρες από δικούς τους ανθρώπους. Όταν έφταναν επισκέπτες, έμποροι, μισθοφόροι ή στρατιωτικοί φυγάδες, ή ακόμα κρατικές

Διαβάστε περισσότερα

Εκστρατείες των Περσών κατά των Ελλήνων κατά τα έτη 492? 479 π.χ.

Εκστρατείες των Περσών κατά των Ελλήνων κατά τα έτη 492? 479 π.χ. «Π Ε Ρ Σ Ι Κ Α» Εκστρατείες των Περσών κατά των Ελλήνων κατά τα έτη 492? 479 π.χ. Διακρίνονται σε τρεις φάσεις: Α) 492 π.χ.: Μαρδόνιος κατά Θράκης και Μακεδονίας Β) 490 π.χ.: Δάτις και Αρταφέρνης κατά

Διαβάστε περισσότερα

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία 29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι Νορμανδοί απειλούν την αυτοκρατορία και την Πόλη. Η Ανατολική και η Δυτική εκκλησία χωρίζονται οριστικά.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 (σελ ) Η επανάσταση στα νησιά του Αιγαίου

Κεφάλαιο 5 (σελ ) Η επανάσταση στα νησιά του Αιγαίου Ιστορία ΣΤ τάξης Γ Ενότητα «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821 1830) 1 Κεφάλαιο 5 (σελ. 90 93) Η επανάσταση στα νησιά του Αιγαίου Η επανάσταση διαδόθηκε γρήγορα στα νησιά του Αιγαίου. Σπουδαίοι ναυτικοί, όπως ο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Ομάδα 1 η Δήμου Σωτήρης, Νακούτση Ευαγγελία, Τσιώλης Φώτης

ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Ομάδα 1 η Δήμου Σωτήρης, Νακούτση Ευαγγελία, Τσιώλης Φώτης ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Ομάδα 1 η Δήμου Σωτήρης, Νακούτση Ευαγγελία, Τσιώλης Φώτης ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ Η Αθηναϊκή δημοκρατία ήταν το πολιτικό σύστημα που αναπτύχθηκε στην πόλη-κράτος της

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ )

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 5 η ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 3 Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ. 186 189) Οι προσδοκίες, που καλλιέργησε στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς το κίνηµα των Νεοτούρκων το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 4 Ο πόλεμος των τριάντα

Διαβάστε περισσότερα

Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη. 3 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ ) Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ.

Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη. 3 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ ) Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ. Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη 3 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ. 15-19) Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ. 15-19) ΑΣΚΗΣΗ 1. Αντιστοιχίζω ό,τι ταιριάζει : Μάχη Μαραθώνα Παυσανίας

Διαβάστε περισσότερα

TAK TAK ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ! Σ ΕΦΑΓΑ, ΠΑΛΙΟΒΑΡΒΑΡΕ! Σ ΕΜΕΝΑ ΜΙΛΑΣ, ΣΚΟΥΛΗΚΙ ΑΘΗΝΑΙΕ;

TAK TAK ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ! Σ ΕΦΑΓΑ, ΠΑΛΙΟΒΑΡΒΑΡΕ! Σ ΕΜΕΝΑ ΜΙΛΑΣ, ΣΚΟΥΛΗΚΙ ΑΘΗΝΑΙΕ; ΕΝΑ ΗΛΙΟΛΟΥΣΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΠΡΩΙΝΟ ΤΟΥ 490 Π.Χ., ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ ΡΟΜΑΚΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ. TAK TAK Σ ΕΦΑΓΑ, ΠΑΛΙΟΒΑΡΒΑΡΕ! Σ ΕΜΕΝΑ ΜΙΛΑΣ, ΣΚΟΥΛΗΚΙ ΑΘΗΝΑΙΕ; ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ! ΛΕΝΕ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΕΛΩΡΙΟΙ ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΚΥΚΛΩΠΕΣ.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8. Η γερµανική επίθεση και ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος (σελ )

Κεφάλαιο 8. Η γερµανική επίθεση και ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ενότητα Ε - «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 8 Η γερµανική επίθεση και ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος (σελ. 208 211) Μετά την αποτυχία των Ιταλών να καταλάβουν την Ελλάδα, έσπευσαν να τους

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018 ΤΑΞΗ : Α ΤΜΗΜΑ : 2 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018 ΤΑΞΗ : Α ΤΜΗΜΑ : 2 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΕΛΕΝΗ ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018 ΤΑΞΗ : Α ΤΜΗΜΑ : 2 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΕΛΕΝΗ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ Η Αθήνα, στην αρχαιότητα, εκτός από μεγάλη πολιτική δύναμη ήταν και μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία (55ΑΥ2) Διδάσκων: Α. Farrington (email: eduserv@otenet.gr. Έλεγχος προόδου (Ενότητες 4 5)

Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία (55ΑΥ2) Διδάσκων: Α. Farrington (email: eduserv@otenet.gr. Έλεγχος προόδου (Ενότητες 4 5) Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία (55ΑΥ2) Διδάσκων: Α. Farrington (email: eduserv@otenet.gr 1. Ποια από τις ακόλουθες μάχες δεν έχει σχέση με τους Μηδικούς Πολέμους; α. η μάχη της Μυκάλης β. η μάχη

Διαβάστε περισσότερα

«Τα Κερκυραϊκά» Η Κέρκυρα στις παραμονές του Πελοποννησιακού πολέμου

«Τα Κερκυραϊκά» Η Κέρκυρα στις παραμονές του Πελοποννησιακού πολέμου «Τα Κερκυραϊκά» Η Κέρκυρα στις παραμονές του Πελοποννησιακού πολέμου Εισαγωγή Την περίοδο που εξετάζουμε υπήρχαν δύο Μεγάλες Δυνάμεις: η Αθήνα και η Σπάρτη. Ανάμεσα στις δύο πόλεις υπήρχε μία λανθάνουσα

Διαβάστε περισσότερα

Προϊστορική περίοδος

Προϊστορική περίοδος ΕΦΕΣΟΣ Ιστορικό πλαίσιο Θέση Η Έφεσος βρίσκεται σε απόσταση 70 χλμ. νότια της Σμύρνης, κοντά στις εκβολές του ποταμού Καΰστρου. Κατοικήθηκε αδιάλειπτα έως τις ημέρες μας, αν και παρήκμασε μετά την αραβική

Διαβάστε περισσότερα

Το τέλος της Επανάστασης και η ελληνική ανεξαρτησία (σελ )

Το τέλος της Επανάστασης και η ελληνική ανεξαρτησία (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Γ Ενότητα «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830)» 1 Κεφάλαιο 18 Το τέλος της Επανάστασης και η ελληνική ανεξαρτησία (σελ. 142 145) Μετά τη Ναυµαχία του Ναυαρίνου, οι διπλωµατικές ενέργειες για

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαία Ελληνική Ιστορία. Ενότητα 9: Σικελική εκστρατεία Τριάκοντα τύραννοι Αγγελική Σύρκου Τμήμα Φιλολογίας

Αρχαία Ελληνική Ιστορία. Ενότητα 9: Σικελική εκστρατεία Τριάκοντα τύραννοι Αγγελική Σύρκου Τμήμα Φιλολογίας Αρχαία Ελληνική Ιστορία Ενότητα 9: Σικελική εκστρατεία Τριάκοντα τύραννοι Αγγελική Σύρκου Τμήμα Φιλολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Άβυδος (Αρχαιότητα) Περίληψη : Άλλες Ονομασίες Nağara (σημ.) Γεωγραφική Θέση. Ιστορική Περιοχή. Διοικητική Υπαγωγή IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Άβυδος (Αρχαιότητα) Περίληψη : Άλλες Ονομασίες Nağara (σημ.) Γεωγραφική Θέση. Ιστορική Περιοχή. Διοικητική Υπαγωγή IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Για παραπομπή : Τσουκαλά Βικτωρία,, 2002, Περίληψη : Η αρχαία Άβυδος ήταν πόλη της Τρωάδας, η οποία εξαιτίας της στρατηγικής της θέσης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής μέχρι την Ύστερη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΙΑΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΩΝ

ΣΚΙΑΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΩΝ ΣΚΙΑΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΩΝ Ο Ξενοφώντας είναι θετικός και δραστήριος, αλλά με μια τάση ρομαντική η οποία εξηγείται από την περιπετειώδη ζωή του και το περιεχόμενο ορισμένων από τα έργα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013 2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΤΑΞΗ: Α ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ ΩΡΑ: 8.00 10.00 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 6/6/2014 ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 10η: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη. Ελληνική επανάσταση και ευρωπαϊκή διπλωματία ( )

ΕΝΟΤΗΤΑ 10η: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη. Ελληνική επανάσταση και ευρωπαϊκή διπλωματία ( ) Πέμπτη, 11 Δεκέμβριος 2014 17:36 ΕΝΟΤΗΤΑ 10η: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη Ελληνική επανάσταση και ευρωπαϊκή διπλωματία (18211830) 1823: στροφή στην ευρωπαϊκή διπλωματία από τον Άγγλο υπουργό Εξωτερικών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ )

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ε Ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 4 Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ. 190 193) Το 1914 ξέσπασε στην Ευρώπη ο Α' Παγκόσµιος Πόλεµος. Η Ελλάδα, αφού οδηγήθηκε σε διχασµό

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του

1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ (976-1025) 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του ήταν η Ελένη,

Διαβάστε περισσότερα

Η «ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ» της ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Η «ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ» της ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ Η «ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ» της ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ Ουρανία Παλιάτσου Πηνελόπη Ρίζου για τη διδακτική ενότητα «Η ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ» - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (750 π.χ.) ΕΩΣ ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ ΤΗΣ ΣΤΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαία Ελληνική Ιστορία

Αρχαία Ελληνική Ιστορία Αρχαία Ελληνική Ιστορία Ενότητα 11: Θήβα (Επαμεινώνδας, Πελοπίδας) Αγγελική Σύρκου Τμήμα Φιλολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ H ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ Στην εποχή του Θουκυδίδη πραγματοποιείται ένα σπουδαίο γεγονός που έγινε βασική αιτία να εξασθενίσουν οι Αρχαίες Ελληνικές πόλεις καθώς να συντριβή το πολιτισμικό μεγαλείο της αρχαίας

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

600 π.χ. - 300 π.χ. Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΠΛΙΤΗΣ

600 π.χ. - 300 π.χ. Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΠΛΙΤΗΣ 600 π.χ. - 300 π.χ. Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΠΛΙΤΗΣ ΠΛΗΣΙΑΣΕ, ΝΥΞΕ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΙΑ ΛΟΓΧΗ Ή ΤΟ ΞΙΦΟΣ ΕΚ ΤΟΥ ΣΥΝΕΓΓΥΣ ΚΑΙ ΦΟΝΕΥΣΕ ΕΝΑΝ ΑΝΔΡΑ. ΑΝΤΙΤΑΞΕ ΠΕΛΜΑ ΣΤΟ ΠΕΛΜΑ, ΘΕΣΕ ΑΣΠΙΔΑ ΣΤΗΝ ΑΣΠΙΔΑ, ΠΡΟΤΑΞΕ ΛΟΦΙΟ ΣΤΟ ΛΟΦΙΟ, ΚΡΑΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 27/28/29/30

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 27/28/29/30 ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ ΑΙΤΙΑ: (συμπληρώστε τα κενά) Α/ Οικονομικά αίτια 1893: 1898: Αρχές 20 ου αι. : κάνει δύσκολη τη διάθεση των ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές και περιόρισε τα εμβάσματα των Ελλήνων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Οι πρεσβευτές πρόσωπα σεβαστά και απαραβίαστα

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Οι πρεσβευτές πρόσωπα σεβαστά και απαραβίαστα Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Α. Η βυζαντινή διπλωματία Οι πρεσβευτές πρόσωπα σεβαστά και απαραβίαστα Μέθοδοι της βυζαντινής διπλωματίας: Ευκαιριακές αποστολές πρέσβεων Χορηγίες ( χρήματα ή δώρα

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1ο ΘΕΜΑ 1.α. (Ι). Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις ως προς την ορθότητά τους, γράφοντας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα από τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017 2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018 ΤΑΞΗ: Α ΧΡΟΝΟΣ: 7:45-9.45 Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ Α. Α. 1. α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Ο αρχηγός της αποστολής κατά το β αποικισμό ονομαζόταν: α) ευγενής β) ιδρυτής γ) οικιστής

ΟΜΑΔΑ Α. Α. 1. α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Ο αρχηγός της αποστολής κατά το β αποικισμό ονομαζόταν: α) ευγενής β) ιδρυτής γ) οικιστής ΟΜΑΔΑ Α Α. 1. α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Ο αρχηγός της αποστολής κατά το β αποικισμό ονομαζόταν: α) ευγενής β) ιδρυτής γ) οικιστής 2. Η σάρισα ήταν: α) Η επίσημη ονομασία της μακεδονικής φάλαγγας.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί Β. Αριστοκρατία β. Κριτήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ α. η αραβική εξάπλωση με την καθοδήγηση των δύο πρώτων χαλιφών οι Άραβες εισέβαλαν και κατέκτησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα τις πλούσιες χώρες της Εγγύς

Διαβάστε περισσότερα

Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ημερομηνία: Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ημερομηνία: Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ημερομηνία: Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΕΦ. 2 ὐ ὑπεδέχοντο ὺς ῶ Ἀθ ίω φρ ρ ὺς ὑ ς ἀφέ ς ρ ς Ἀ β ῃ φ ς Π ρ

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6400 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1o ΘΕΜΑ 1.α. Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες ερωτήσεις: 1. Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΘΟΥΚΥ Ι Η ΙΣΤΟΡΙΑ, ΒΙΒΛΙΟ ΙΙΙ, ΚΕΦ. 70 (ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ)

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΘΟΥΚΥ Ι Η ΙΣΤΟΡΙΑ, ΒΙΒΛΙΟ ΙΙΙ, ΚΕΦ. 70 (ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ) A A N A B P Y T A 1 9 5 0 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2012-13 ΘΟΥΚΥ Ι Η ΙΣΤΟΡΙΑ, ΒΙΒΛΙΟ ΙΙΙ, ΚΕΦ. 70 Ηλίας Κουρκουλάκος (ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ) 1. Να καταγράψετε τη δομή του κεφαλαίου 70 2. Να παρουσιάσετε τα κίνητρα των Κορινθίων

Διαβάστε περισσότερα

Μικρασιατική καταστροφή

Μικρασιατική καταστροφή Μικρασιατική καταστροφή Η εκστρατεία στη Μ. Ασία Μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου πολέμου οι νικήτριες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ξεκίνησαν εργασίες με σκοπό τη διανομή των εδαφών. Η απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Administrator Πέμπτη, 06 Νοέμβριος :06 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 06 Νοέμβριος :11

Συντάχθηκε απο τον/την Administrator Πέμπτη, 06 Νοέμβριος :06 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 06 Νοέμβριος :11 Το καλοκαίρι, οι κάτοικοι των Μεγάρων που δοκιμάζονταν πολύ και από τον πόλεμο που τους έκαναν οι Αθηναίοι (οι οποίοι έκαναν τακτικά εισβολή στο έδαφός τους δυο φορές το μ' όλο τους το στρατό) και από

Διαβάστε περισσότερα

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα.

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η τροφή της Αρχαϊκής οικογένειας ήταν αποτελούνταν από λαχανικά, ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η ενδυμασία των Αρχαίων Ελλήνων ήταν κομψή, αλλά όχι εξεζητημένη. Το βασικό

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α.

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Χρονολόγιο 1844: Συνταγματική μοναρχία (σύνταγμα) 1862: Έξωση του Όθωνα

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαία Ελληνική Ιστορία

Αρχαία Ελληνική Ιστορία Αρχαία Ελληνική Ιστορία Ενότητα 10: Ανάκαμψη της Αθήνας - Αγησίλαος Αγγελική Σύρκου Τμήμα Φιλολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΙΠΠΟΣ Β ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΦΙΛΙΠΠΟΣ Β ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ Β ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΙΛΙΠΠΟ Β Ο Φίλιππος της Μακεδονίας ή Φίλιππος Β o Μακεδών (382 336 π.χ.)ήταν ο βασιλιάς που έκανε τη Μακεδονία ισχυρό κράτος, ένωσε υπό την ηγεμονία του τα

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕ ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΕΚΦΩΝΗΤΗΣ 1: Καλημέρα σας από το Α1news. Διακόπτουμε το πρόγραμμά μας για να σας μεταδώσουμε ένα έκτακτο δελτίο ειδήσεων. Τρομερές καταστροφές υπέστησαν οι περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία (55ΑΥ2) Διδάσκων: Α. Farrington ( Ενότητα 6: Ιστορική Αφήγηση Β ( π.χ.

Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία (55ΑΥ2) Διδάσκων: Α. Farrington (  Ενότητα 6: Ιστορική Αφήγηση Β ( π.χ. Διδάσκων: Α. Farrington (email: eduserv@otenet.gr Ενότητα 6: Ιστορική Αφήγηση Β (404 338 π.χ.) 1. 404 371 π.χ. : Η κυραρχία της Σπάρτης Η Σπαρτιατική διοίκηση της πρώην αθηναϊκής θαλασοοκρατίας Η πιο σημαντική

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 3. Ξενοφών Γρύλλου Ερχιεύς Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 1. Η ΖΩΗ ΤΟΥ 1. Να δώσετε βασικές πληροφορίες για την καταγωγή του Ξενοφώντα και για το οικογενειακό περιβάλλον µέσα στο οποίο µεγάλωσε. 2. Σε ποια εποχή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ π.χ. (σελ ) 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ π.χ. (σελ ) 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 480-323 π.χ. (σελ. 98-114) 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β 1. Κίμων Α. Έκλεισε ειρήνη για 30 χρόνια 2. Εφιάλτης Β. Αριστοκρατικός, υπέρμαχος της συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 4η: Φιλική Εταιρεία Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 9 Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους

Ενότητα 9 Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους Ενότητα 9 Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους Ιστορία Γ Γυμνασίου Ivan Aivazovskiy (1846): Ναυμαχία στο Ναβαρίνο στις 2 Οκτωβρίου 1827 Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΟΜΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΩΣ ΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ. Χρονολογία. 100.000 ως 20.000 10.000. 7000 ως 6000. Νεότερη

ΣΥΝΤΟΜΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΩΣ ΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ. Χρονολογία. 100.000 ως 20.000 10.000. 7000 ως 6000. Νεότερη ΣΥΝΤΟΜΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΩΣ ΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ Χρονολογία Ελλάδα - Αιγαίο 100.000 ως 20.000 Μέση και Νεότερη Παλαιολιθική 10.000 Μεσολιθική εποχή 7000 ως 6000 Έναρξη Νεολιθικής 5600 Μέση

Διαβάστε περισσότερα

3. Μιχαήλ Η' και Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγοι. α. Η εξωτερική πολιτική του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου

3. Μιχαήλ Η' και Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγοι. α. Η εξωτερική πολιτική του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου 3. Μιχαήλ Η' και Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγοι α. Η εξωτερική πολιτική του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου Στόχοι: Ο Μιχαήλ Η' (1261-1282) έπρεπε: να αντιμετωπίσει την επιθετικότητα των Λατίνων και να αποκαταστήσει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2009. Κλάδος: ΠΕ 02 Φιλολόγων ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2009. Κλάδος: ΠΕ 02 Φιλολόγων ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2009 Κλάδος: ΠΕ 02 Φιλολόγων ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Ερώτημα 1 Ο α) Στόχοι - να γνωρίσουν οι μαθητές το στρατηγικό σχέδιο του Περικλή και να το εντάξουν στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

"Συρακουσία" το πλοίο του Ιέρωνα

Συρακουσία το πλοίο του Ιέρωνα 0ι Συρακούσες, το μεγαλύτερο ελληνιστικό κέντρο στη Δύση, ήτανε ως την κυριαρχία των Αράβων μία από τις μεγαλύτερες και ωραιότερες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας. Από αυτό το παρελθόν ανήκουν τα παραμείναντα

Διαβάστε περισσότερα

2. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (610-641). ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

2. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (610-641). ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ 2. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (610-641). ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Συμπλήρωση κενών Να συμπληρώσετε τα κενά του αποσπάσματος, βάζοντας στην κατάλληλη θέση μία από τις ακόλουθες λέξεις (τρεις

Διαβάστε περισσότερα

Έλληνες Ενταγμένοι στην Αχαιμενιδική Αριστοκρατία

Έλληνες Ενταγμένοι στην Αχαιμενιδική Αριστοκρατία Περίληψη : Από τον Κύρο το Μέγα μέχρι το Δαρείο Γ πολλοί Έλληνες, καθώς και οι αυτόχθονες αριστοκράτες, επιδίωξαν τη βασιλική εύνοια ή βρέθηκαν στην υπηρεσία Περσών σατραπών, αν και δεν είχαν μερίδιο στην

Διαβάστε περισσότερα

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Βούλγαροι Αρχικά ζουν σε εδάφη του Βυζαντίου εμποδίζουν άλλους λαούς να μετακινηθούν Αργότερα ιδρύουν κράτος προσπαθούν

Διαβάστε περισσότερα

Ορτυγία. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος

Ορτυγία. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος Ορτυγία Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος Τοποθεσία Πού βρίσκεται; Το νησί της Ορτυγίας βρίσκεται στην κάτω Ιταλία στις Συρακούσες. Τα αξιοθέατα: Ο ναός του Απόλλωνα üη πλατεία

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1ο: Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 2, 1, 16-19

ΘΕΜΑ 1ο: Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 2, 1, 16-19 ΘΕΜΑ 1ο: Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 2, 1, 16-19 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ 2. Τι γνωρίζετε για την καταγωγή (γέννηση, οικογενειακό περιβάλλον), τη μόρφωση του Ξενοφώντα και τις πολιτικές συνθήκες της εποχής του; 3. α) ὁρμώμενοι,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ ΒΙΒΛΙΟ 3 ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ ΒΙΒΛΙΟ 3 ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ ΒΙΒΛΙΟ 3 ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 70 1 Οι Κερκυραίοι λοιπόν βρίσκονταν σε εμφύλιο πόλεμο, από τότε που επέστρεψαν σ αυτούς οι αιχμάλωτοι που είχαν συλληφθεί στις ναυμαχίες για την υπόθεση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ( π. Χ)

Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ( π. Χ) 1) α: Κύριες πηγές για την ιστορία της εποχής της Αθηναϊκής ηγεμονίας είναι:. 1) β. Αντιστοιχίστε τα δεδομένα της στήλης Α με αυτά της στήλης Β Α 1. Ελληνοταμίες 2. τερματισμός Ελληνοπερσικών πολέμων 3.

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα της διδακτικής πρότασης. Τάξη: Α Γυμνασίου. Στοχοθεσία. Διδακτική πορεία. Δραστηριότητες. 1 η Δραστηριότητα

Θέμα της διδακτικής πρότασης. Τάξη: Α Γυμνασίου. Στοχοθεσία. Διδακτική πορεία. Δραστηριότητες. 1 η Δραστηριότητα Θέμα της διδακτικής πρότασης Η 2 η φάση του Πελοποννησιακού πολέμου: Σικελική εκστρατεία Τάξη: Α Γυμνασίου Στοχοθεσία Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να προσδιορίσουν τη δράση των αντιμαχόμενων ομάδων κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΤΑ: α. Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Ποιοι μετακινούνταν; Πού μετακινούνταν; Πώς μετακινούνταν;

ΚΑΡΤΑ: α. Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Ποιοι μετακινούνταν; Πού μετακινούνταν; Πώς μετακινούνταν; ΚΑΡΤΑ: α Πηγή 1: Κείμενο αρχαιολόγου Χιλιάδες ειδώλια, μικρά και μεγάλα, βρέθηκαν σε διάφορα ιερά της Κύπρου. Οι προσκυνητές αφιέρωναν τα ειδώλια στους θεούς και τις θέες τους. Πολλοί άνθρωποι όπως αγρότες,

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου.

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου. ιαρκεια 90 λεπτα Παικτεσ 4 Ηλικια 12+ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Το Autokrator είναι ένα μεσαιωνικό στρατιωτικό παιχνίδι, για τις μάχες μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων μεταξύ 7ου και 11ου αιώνα μ.χ.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 5 (ΠΕΝΤΕ) ΣΕΛΙΔΕΣ.

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 5 (ΠΕΝΤΕ) ΣΕΛΙΔΕΣ. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ:Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 06/06/2017 ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 2 Ώρες ΩΡΑ: 08:00-10:00 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ..

Διαβάστε περισσότερα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ η εκπαίδευση ήταν ιδιαίτερα στρατιωτική. τα παιδιά μάθαιναν να αντέχουν όχι μόνο στον πόνο αλλά και σε δύσκολες συνθήκες επιβίωσης από ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ - ΑΡΧΑΙΑ ΡΗΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ.. 3 ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ.. 7 ΠΑΤΑΞΟΝ ΜΕΝ, ΑΚΟΥΣΟΝ ΔΕ 10 3 ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ Η αρχαία ελληνική ρηματική φράση

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Επανάληψη Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ο Κωνσταντίνος Βυζάντιο 1. Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο: νέο διοικητικό κέντρο η Κωνσταντινούπολη 2. 313

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ Ο όρος ελληνισμός σήμαινε αρχικά ότι κάποιος μιλάει ελληνικά και ότι συμπεριφέρεται σαν Έλληνας, κατά συνέπεια συμπεριλάμβανε και τους εξελληνισμένους μη Έλληνες. Από το έτος 336

Διαβάστε περισσότερα

Η εποχή του Ναπολέοντα ( ) και το Συνέδριο της Βιέννης (1815)

Η εποχή του Ναπολέοντα ( ) και το Συνέδριο της Βιέννης (1815) Η εποχή του Ναπολέοντα (1799 1815) και το Συνέδριο της Βιέννης (1815) 1799 1804: Πρώτος Ύπατος «ένας ισχυρός λαϊκός ηγέτης που δεν ήταν βασιλιάς» Ο Ναπολέων «σώζει» το Διευθυντήριο Μάρτιος 1797: οι πρώτες

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας (Προσφυγικό-Κρητικό) ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΣΗ ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α) Υπουργείο Περιθάλψεως (1917) (μον. 5) β) Προσωρινή Κυβέρνηση Κρήτης (μον. 5) γ)

Διαβάστε περισσότερα

Πόλεμος και Πολιτική

Πόλεμος και Πολιτική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθημα 3 ο : Η Ελληνική Αρχαιότητα. Η ακμή και η παρακμή της Πόλης. Μακεδονικός τρόπος πολέμου. 4 ος αι. π.χ. 4 ος αι. μ.χ. Γεώργιος Μαργαρίτης,

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Λογοτεχνίας. Χρήστος Ντούρος Γ 1

Εργασία Λογοτεχνίας. Χρήστος Ντούρος Γ 1 Εργασία Λογοτεχνίας 2. Να δημιουργήσετε ένα video ή power point, στο οποίο θα παρουσιάζετε το χρονικό του ξεριζωμού των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από την καταστροφή της Σμύρνης μέχρι την εγκατάστασή τους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ π.χ.

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ π.χ. ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 323 30 π.χ. Θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου Έλλειψη διαδόχου (νόμιμου και ικανού) διασπαστικές τάσεις: 1. Εξεγέρσεις (Αθηναίων και Αιτωλών) εναντίον των Μακεδόνων υποταγή των Αθηναίων 2. Εξεγέρσεις

Διαβάστε περισσότερα

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους 30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους Οι σταυροφόροι βοηθούμενοι από τους Βενετούς καταλαμβάνουν την Πόλη. Πολλοί Έλληνες αναγκάζονται να φύγουν και να ιδρύσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ Ξενοφώντος Ἑλληνικά, Βιβλίο 2 ο Κεφάλαιο 2, 1-4 από το πρωτότυπο Κεφάλαιο 2, 16-23 από το πρωτότυπο Κεφάλαιο 3, 11-16 από τη μετάφραση Κεφάλαιο 3, 50-56 από το πρωτότυπο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 12. Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου - ο ιονύσιος Σολωµός (σελ )

Κεφάλαιο 12. Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου - ο ιονύσιος Σολωµός (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Γ Ενότητα «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830)» 1 Κεφάλαιο 12 Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου - ο ιονύσιος Σολωµός (σελ. 118 121) Τον Απρίλιο του 1825 ξεκίνησε η δεύτερη πολιορκία του

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ Σχολική χρονιά 2008-2009

ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ Σχολική χρονιά 2008-2009 ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ Σχολική χρονιά 2008-2009 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 2 Ιουνίου 2009 ΩΡΑ: 07:45 10:15 Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τρία μέρη και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 480-323 π.χ. (5ος + 4ος αι.)

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 480-323 π.χ. (5ος + 4ος αι.) ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 480-323 π.χ. (5ος + 4ος αι.) Ονομασία Υπεροχή συντελεστών & επιτευγμάτων Διαχρονική επιβίωση & πνευματική επιβολή στα μεταγενέστερα δημιουργήματα Διαμόρφωση αξιών- θεμελίων δυτικού πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

Η Ναυμαχία στο Νότιον (407 π.χ.) Η λανθασμένη τακτική

Η Ναυμαχία στο Νότιον (407 π.χ.) Η λανθασμένη τακτική PART D: Humanities and Political Sciences Η Ναυμαχία στο Νότιον (407 π.χ.) Η λανθασμένη τακτική Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου Συγγραφεύς Ερευνήτρια Ναυτικής Ιστορίας Μέλος Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΟΛΟΡΟΥ ΑΛΙΜΟΥΣΙΟΣ (460-395 π.χ.)

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΟΛΟΡΟΥ ΑΛΙΜΟΥΣΙΟΣ (460-395 π.χ.) ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΟΛΟΡΟΥ ΑΛΙΜΟΥΣΙΟΣ (460-395 π.χ.) Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Ο Μεγάλος επιστήμων, ιστορικός, πολιτικός και στρατηγός, γεννήθηκε στον Δήμο Αλλιμούντα (Άλιμος) της Αττικής. Ήταν γιος

Διαβάστε περισσότερα