ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

Transcript

1 ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

2 1 ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΑΤΥΠΩΝ ΜΥΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΩΝ ΣΕ ΝΕΡΟ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΛΙΝΙΚΩΝ, ΣΧΟΛΕΙΩΝ, ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΩΝ- ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΚΑΙ ΚΟΛΥΜΒΗΤΙΚΩΝ ΔΕΞΑΜΕΝΩΝ Κέλναρ Γίρζι 1, Σκούρογλου Αναστάσιος 2, Κρικέλης Βασίλειος 3, Μηνάς Αναστάσιος 3, Χατζηχριστοδούλου Χρήστος 4, Μαυρίδου Αθηνά 5 1Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων, Γ.Π.Ν «Αττικόν» 2 Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων, Γ.Ν.Ν.Θ «Η Σωτηρία», 3 Καθηγητής Μικροβιολογίας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Λάρισας, Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων, 4 Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 5 Καθηγήτρια Μικροβιολογίας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Εισαγωγή - Σκοπός: Ο ρόλος των άτυπων μυκοβακτηριδίων στη Δημόσια Υγεία είναι υψίστης σημασίας, καθώς τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σημαντική αύξηση της συχνότητας των λοιμώξεων που οφείλονται σε αυτά. Η διερεύνηση της πιθανής ύπαρξης άτυπων μυκοβακτηριδίων στο νερό ύδρευσης κλινικών, σχολείων, βρεφονηπιακών- παιδικών σταθμών, κολυμβητικών δεξαμενών και περαιτέρω η ταυτοποίηση των ειδών με μοριακές τεχνικές. Υλικό - Μεθοδολογία: Τα σημεία στα οποία έγινε δειγματοληψία προήλθαν από νερό βρυσών (νοσοκομεία, σχολεία, παιδικούς-βρεφονηπιακούς σταθμούς, κολυμβητήρια) της Αθήνας και τις γύρω περιφέρειες, όπως και από τον Νομό Κορινθίας, την Πάτρα, την Λάρισα και την Καρδίτσα. Για τη συλλογή των δειγμάτων χρησιμοποιήθηκαν αποστειρωμένες σκουρόχρωμες γυάλινες φιάλες όγκου 500ml ή 1000ml (προκειμένου να μειωθεί το μικροβιακό φορτίο και να είναι ευκολότερη η ανάδειξη των άτυπων μυκοβακτηριδίων προστέθηκε στα δείγματα μισή ώρα πριν τη διήθηση τους η απολυμαντική ουσία CPC, Cetylpyridinium chloride, 0.005%). Τα δείγματα νερού διηθήθηκαν από ειδικά μικροβιοκρατή αποστειρωμένα φίλτρα, στην συνέχεια οι μεμβράνες μεταφέρθηκαν σε τρυβλία με θρεπτικό υλικό Middlebrook 7H10 και τοποθετήθηκαν στον επωαστικό κλίβανο στους 37 ο C για περίπου 20 ημέρες. Τα απομονωθέντα στελέχη ταυτοποιήθηκαν με την μέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR) και του αντίστροφου υβριδισμού (Hain Lifescience GenoType Mycobacterium CM/AS kit, Hain Lifescience, Germany) (Torvinen Eila, 2009) Αποτελέσματα: Από τα 112 δείγματα που συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν ανευρέθηκαν 14 δείγματα (δηλαδή 12,5%) στα οποία απομονώθηκαν άτυπα μυκοβακτηρίδια και ήταν τα M. gordonae, M. lentiflavum, M. chelonae και M. fortuitum. Έγινε συσχέτιση των θετικών δειγμάτων και φαίνεται ότι από τα 112 δείγματα σε κανένα δείγμα δεν βρέθηκε συγκέντρωση χλωρίου μικρότερη του 0,1mg/lt ενώ στα 106 δείγματα, 94,6% η συγκέντρωση του υπολειμματικού χλωρίου ήταν 0,1-0,5 mg/lt και στην συγκέντρωση αυτή βρέθηκαν τα άτυπα μυκοβακτηρίδια (ph 6,5-7,5). Συμπεράσματα: Η Ελληνική νομοθεσία δεν περιλαμβάνει τον έλεγχο των μυκοβακτηριδίων στην βακτηριολογική εξέταση των νερών ύδρευσης. Η προστασία της Δημόσιας Υγείας θεωρείται από τους πλέον ζωτικούς τομείς των υπηρεσιών υγείας. Οι Υπηρεσίες Υγείας θα πρέπει να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στα μέλη της κοινότητας που είναι επιρρεπή σε λοιμώξεις. Ο συνεχής έλεγχος για NTM ολόκληρου του δικτύου παροχής νερού δεν συνίσταται καθώς η καλλιέργεια και η ταυτοποίηση τους είναι μια δαπανηρή και χρονοβόρος διαδικασία. Η περιοδική όμως εξέταση του νερού ειδικά σε μονάδες νοσοκομείων και κλινικών που φιλοξενούν ανοσοκατασταλμένους ασθενείς αποτελεί αναγκαία ενέργεια.

3 2 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΙΟΥ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ Α ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Η. Αντωνίου 1, Ε. Πετεινάκη 2, Β. Κρικέλης 3, Χ.Χατζηχριστροδούλου. 4 1Παιδιατρική κλινική Νοσοκομείου Καρδίτσας 2Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας 3ΤΕΙ Λάρισας 4Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Σκοπός: Η εκτίμηση της συχνότητας των αντισωμάτων έναντι του ιού της ηπατίτιδας Α στην περιοχή της Θεσσαλίας και η συσχέτιση με δημογραφικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού-τόπος διαμονής, γεωγραφικό διαμέρισμα, ηλικία. Υλικό - Μεθοδολογία: Δείγμα του πληθυσμού από τους νομούς Καρδίτσας, Λάρισας, Τρικάλων, με αναλογική ως αναφορά την ηλικία, νομό και τον τόπο κατοικίας. Συγκεντρωθήκαν συνολικά 542 οροί αίματος 122 από την Καρδίτσα, 286 από την Λάρισα, 134 από τα Τρίκαλα. Τα δείγματα αίματος συνελλέγησαν από τα νομαρχιακά νοσοκομεία, μικροβιολογικά εργαστήρια και τμήματα αιμοδοσίας, καθώς και από ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια και των τριών νομών. Κατά την συλλογή των δειγμάτων διατηρήθηκε η ανωνυμία. Η αναζήτηση των αντισωμάτων έγινε με ανοσοενζυμική μέθοδο ELISA. Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων έγινε με την χρήση του προγράμματος Epi-Info (version CDC- Atlanta) and SPSS (15.0) software. Αποτελέσματα: Στο σύνολο των έγκυρων δειγμάτων(536) που αναλύθηκαν, 4 από αυτά- ποσοστό 0,7% έχουν θετικά IgΜ αντισώματα (βρίσκονται σε φάση οξείας λοίμωξης ή πρόσφατης επαφής) και 375 άτομα- ποσοστό 69,7% έχουν θετικά IgG αντισώματα. Η κατανομή των θετικών IgG ανάμεσα στα δυο φύλα(άνδρες72,9%, γυναίκες 67,6%) παρουσιάζει μικρή διαφοροποίηση, χωρίς να είναι ισχυρά στατιστικά σημαντικό (p<0,077), όπως και η κατανομή ανάλογα με τον τόπο διαμονής, αστική και αγροτική περιοχή(67% και 72% αντίστοιχα) (p<0,19). Διαφοροποίηση στα ποσοστά θετικών IgG, παρατηρείται ανάμεσα στους τρεις νομούς με μικρότερη συχνότητα στον νομό Καρδίτσας-59,3% σε σχέση με τους νομούς Λάρισας-72,6% και Τρικάλων ποσοστό-73,2% θετικών IgG(p<0,0017). Σημαντικές διαφορές (p<0,001) καταγράφονται στην κατανομή των αντισωμάτων ανά ηλικιακή ομάδα: Βρέθηκαν πολύ υψηλά ποσοστά ανοσίας στις μεγαλύτερες ηλικίες >55χρονών 97,1% και έως 100% στους >75χρονών. Υψηλά επίσης είναι τα ποσοστά θετικών αντισωμάτων στις ομάδες 1-14 χρονών 69% και χρονών 56,7%. Η μικρότερη συχνότητα αντισωμάτων βρέθηκε στις ηλικίες ετών με μέγιστο ποσοστό 40,3%, έτσι ώστε ο πλέον επίνοσος πληθυσμός να είναι οι νεαροί ενήλικες χρονών. Συμπεράσματα: Από τα αποτελέσματα της έρευνας, προκύπτει ότι η νόσος εξακολουθεί να είναι παρούσα, ιδιαίτερα στις νεαρούς ενήλικες, που εμφανίζεται με βαρύτερη κλινική εικόνα και σοβαρότερες παρενέργειες. Η καθιέρωση του μαζικού εμβολιασμού στην νηπιακή ηλικία και η συνεχής επιδημιολογική επιτήρηση μπορεί να συμβάλει στην μείωση της επίπτωσης της νόσου και προστασία του πληθυσμού.

4 3 ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΑΛΜΟΝΕΛΛΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Καλλιόπη Γεωργαντζά 1, Δήμητρα Ντινούλη 1, Βασίλης Κρικέλης 1, Αναστάσιος Μηνάς 1, Αρετή Μακρή 2, Δήμητρα Κυριλλίδη 3 1Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων, Σ.Ε.Υ.Π., Τ.Ε.Ι. Λάρισας 2Τμήμα Νοσηλευτικής, Σ.Ε.Υ.Π., Τ.Ε.Ι. Λάρισας 3Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σκοπός: Η Salmonella ανήκει στην οικογένεια των Enterobacteriaceae και προκαλεί σαλμονελλώσεις, οι οποίες είναι ζωοανθρωπονόσοι. Θεωρείται από τους συχνότερους αιτιολογικούς παράγοντες των εντερικών λοιμώξεων, οι οποίες οφείλονται στην κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων. Εμφανίζονται σε υψηλό ποσοστό σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές του κόσμου. Αποτελούν κατά τον ΠΟΥ μία από τις σοβαρότερες απειλές της Δημόσιας Υγείας, εξαιτίας των αυξημένων κρουσμάτων και οικονομικών συνεπειών. Ο σκοπός της εργασίας ήταν η απομόνωση και τυποποίηση των σαλμονελλών, καθώς και η σύγκριση της συχνότητας των απομονωθέντων στελεχών σε σχέση με την πηγή απομόνωσης. Υλικό -Μεθοδολογία: Εξετάστηκαν 70 δείγματα, ήτοι: 27 περιβαλλοντικά, τα οποία προέρχονται από την Ε.Σ.Δ.Υ., το Κ.Ε.Δ.Υ. και τον Πηνειό ποταμό και 43 από τον πληθυσμό, προερχόμενα από νοσοκομειακά ιδρύματα της Θεσσαλίας και την μονάδα επεξεργασίας λυμάτων Λάρισας. Για την απομόνωση των σαλμονελλών εφαρμόστηκε η μέθοδος που συνιστάται από το ISO 6579:2002, καθώς και η απευθείας σπορά σε ειδικά Θ.Υ. Η τυποποίηση πραγματοποιήθηκε με ορολογικές δοκιμασίες, όπως περιγράφεται στο σχήμα Kaufman-White. Αποτελέσματα: Προέκυψαν 51 θετικά δείγματα, εκ των οποίων 18 περιβαλλοντικά και 33 από τον πληθυσμό. Ο συχνότερος ορότυπος ήταν η S. enteritidis με συνολικό ποσοστό 68,6%. Στα περιβαλλοντικά το ποσοστό ήταν 33,3& και στον πληθυσμό 87,5%, με την πλειοψηφία των θετικών δειγμάτων να προέρχονται από παιδιατρικές κλινικές. Συμπεράσματα: Οι σαλμονελλώσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό 99/2003/CE, με τον οποίο η επιτήρηση των ζωονόσων είναι υποχρεωτική. Είναι αναγκαίο να γίνεται έλεγχος τροφίμων και μονάδων εκτροφής, βελτίωση των υγειονομικών συνθηκών, οι χειριστές τροφίμων να ακολουθούν τους κανόνες υγιεινής και οι φορείς να απομακρύνονται.

5 4 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΝΩΠΟΥ ΚΡΕΑΤΟΣ ΜΕ ΗΠΙΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ Ζησοπούλου Αντιγόνη 1, Φούκης Βασίλειος 1 και Γιαβάσης Ιωάννης 1* 1 Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων, Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Λάρισας, Σκοπός: Στόχος της εργασίας ήταν να μειωθεί ο πληθυσμός παθογόνων βακτηρίων στην επιφάνεια σφάγιων-κρεατοτεμαχίων, ώστε το νωπό κρέας να καταστεί ασφαλέστερο, χωρίς να αλλάζουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (χρώμα, γεύση, άρωμα, υφή) του νωπού κρέατος. Επιλέχθηκαν για τον σκοπό αυτό ήπιες προ-επεξεργασίες που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε μια κρεατοβιομηχανία αμέσως μετά τη σφαγή ή την παραλαβή νωπού κρέατος, ή πριν από την μεταποίησή του. Υλικά Μέθοδοι: Για τα πειράματα χρησιμοποιήθηκε φρέσκο κρέας (φιλέτο μόσχου από μπούτι του ίδιου ζώου), σε τεμάχια 100gr και πάχους περίπου 2cm, στα οποία εμβολιάστηκαν επιφανειακά τα βακτήρια: Listeria monocytogenes Salmonella typhimurium Escherichia coli Staphylococcus aureus Clostridium perfringens Στη συνέχεια, στα επιμολυσμένα τεμάχια κρέατος εφαρμόστηκαν οι εξής επεξεργασίες: ψεκασμός με διάλυμα NaCl 5% (4ml διαλύματος/100g κρέατος) ψεκασμός με διάλυμα NaCl 10% (ομοίως) ψεκασμός με διάλυμα γαλακτικού οξέος 5% (4ml διαλύματος/100g κρέατος) ψεκασμός με διάλυμα γαλακτικού οξέος 10% (ομοίως) άτμιση για 30 sec ή 15 sec ανά πλευρά (σε απόσταση περίπου 0,5m) άτμιση για 60 sec ή 30 sec ανά πλευρά (ομοίως) ακτινοβολία UV για 30 min ή 15 min ανά πλευρά (περίπου 1m απόσταση από τη λάμπα UV) ακτινοβολία UV για 60 min ή 30 min ανά πλευρά (ομοίως) Μετά το τέλος των επεξεργασιών τα κρεατοτεμάχια συντηρήθηκαν στους 4 C για 3 ημέρες, πριν καταμετρηθούν οι πληθυσμοί κάθε παθογόνου. Συμπεράσματα: Α. Σύγκριση επίδρασης μεταξύ διαφορετικών παθογόνων Σημαντική μείωση της S.typhimurium με άτμιση και ψεκασμό με γαλακτικό (κατά 3log). Μικρότερη επίδραση της UV ακτινοβολίας με μείωση 1log Μείωση της E.coli κατά 3log έπειτα από UV-30 ακτινοβολία, μικρότερη μείωση με άτμιση και ψεκασμό με γαλακτικό οξύ (μείωση 1log) Περιορισμένη επίδραση όλων των επεξεργασιών έναντι της L.monocytogenes, συγκριτικά πιο αποτελεσματική η άτμιση 15, και ο ψεκασμός με γαλακτικό 10% (1,4 και 1,2log μείωση αντίστοιχα) Μείωση 1,4 log του S.aureus με άτμιση και 1,3log με UV-30. Ελάχιστη επίδραση του ψεκασμού με γαλακτικό/αλάτι Σημαντική μείωση του C.perfringens με όλες τις επεξεργασίες, ιδίως με ψεκασμό με αλάτι (2,8log μείωση) και άτμιση (2,6log μείωση)

6 Β. Σύγκριση αποτελεσματικότητας μεταξύ διαφορετικών επεξεργασιών Αποτελεσματικότερη η UV-15 απ ότι η UV-30 για αρκετούς μικροοργανισμούς, πιθανώς λόγω μεγάλης παραμονής σε θερμοκρασία περιβάλλοντος στην UV-30. Πιο ευαίσθητη στην UV η Ε.coli και το C.perfringens. Πιο ευαίσθητη στην επίδραση άτμισης η S.typhimurium και το C.perfringens. Σπουδαιότερη γενικά η επίδραση της άτμισης για 15. Σημαντική η επίδραση του ψεκασμού με γαλακτικό για όλους του παθογόνους (ιδίως για την S.typhimurium), εκτός του S.aureus. Σημαντική η επίδραση του ψεκασμού με αλάτι έναντι των C.perfringens και S.typhimurium. Ανεπηρέαστος ο S.aureus. Συνολική αποτελεσματικότητα των επεξεργασιών (κατά σειρά αντιμικροβιακής δράσης) : άτμιση ψεκασμός γαλακτικού ψεκασμός αλατιού ακτινοβολία UV Συμπερασματικά, οι επεξεργασίες αυτές, και ιδίως ο ψεκασμός με γαλακτικό ή αλάτι αποτελούν απλές και αποτελεσματικές μεθόδους για τη βελτίωση της υγιεινής κατάστασης του νωπού κρέατος. Η άτμιση είναι αποτελεσματική, αλλά εκτός του κόστους της, επιφέρει ελαφρύ αποχρωματισμό. Η UV ακτινοβολία, τουλάχιστον σε θερμοκρασία δωματίου και για τους χρόνους που επιλέχθηκαν, δεν εμφανίζεται αποτελεσματικότερη των ψεκασμών ώστε να προτιμηθεί.

7 5 ΕΛΕΓΧΟΣ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΚΡΕΜΩΝ, ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ Ή ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ Δέσποινα Γιακομίδη 1, Χρυσούλα Κιζλάρη 2 1Τεχνολόγος Ιατρικών εργαστηρίων, Λάρισα 2Κτηνίατρος, Λάρισα Σκοπός: Στην παρούσα μελέτη παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη της χρήσης βρεφικού γάλακτος και κρεμών στη διατροφή των βρεφών, γίνεται σύγκρισή τους με το μητρικό θηλασμό και αξιολογείται η σημασία τους στην διατροφή των βρεφών και παιδιών κατά τα πρώτα έτη της ζωής τους. Περιγράφονται όλα τα είδη βρεφικών γαλάτων και κρεμών που κυκλοφορούν στη χώρα μας, καταγράφονται τα συστατικά τους, σύμφωνα με τη συσκευασία τους και αναλύεται η μέση ποσοστιαία σύστασή τους. Με βάση τον λόγο ύπαρξης της κάθε ουσίας συστατικού στο γάλα και την κρέμα διαχωρίζονται εκείνες, οι οποίες θεωρούνται να έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να προέρχονται από γενετική τροποποίηση. Αυτό γίνεται βάσει των γνωστών γενετικών τροποποιήσεων που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια σε διάφορα είδη φυτών και οι οποίες θα μπορούσαν να ανιχνευθούν στο τελικό προϊόν που προέκυψε. Υλικό - Μεθοδολογία: Η απομόνωση του DNA επιδιώχτηκε τόσο με παραλλαγές της μεθόδου CTAB όσο και με τη χρήση εξειδικευμένων κιτ που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την απομόνωση DNA από σύνθετες τροφές που περιέχουν γαλακτοκομικά προϊόντα καθώς και φυτικής προέλευσης συστατικά. Αποτελέσματα - Συμπεράσματα: Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες, δεν επιτεύχθηκε η απομόνωση φυτικού DNA που να φέρει γενετική τροποποίηση. Δείγματα από τις ίδιες σκόνες παιδικών γαλάτων και κρεμών που χρησιμοποιήθηκαν στο πειραματικό στάδιο στάλθηκαν σε διαπιστευμένο εργαστήριο για ανίχνευση γενετικών τροποποιήσεων, το οποίο, ωστόσο, απέδωσε το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα.

8 6 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΕΝΖΥΜΙΚΟΥ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΑΡΑΟΞΟΝΑΣΗΣ 1 (ΡΟΝ1) ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ Μαρία Κόκουβα 1, Γεώργιος Χατζηγεωργίου 2, Γεώργιος Ραχιώτης 1, Ουρανία Πινακά 1, Νικόλαος Παπαδούλης 3, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου 1 1Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 2Νευρολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 3Αιματολογικό Τμήμα και Αιμοδοσία, «Κουτλιμπάνειο και Τριανταφύλλειο» Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας Σκοπός: Η οικογένεια των γονιδίων της Παραοξονάσης (PON) αποτελείται από τις PON1, PON2 και PON3 που έχουν χαρτογραφηθεί στο μακρύ σκέλος του χρωμοσώματος 7. Η PON1 είναι γνωστό ότι έχει την ιδιότητα να υδρολύει τα ξενοβιοτικά στον ανθρώπινο ορό. Σκοπός ήταν να διερευνηθεί η συσχέτιση μεταξύ των πολυμορφισμών της PON1 Gln192Arg και Leu55Met και της ανάπτυξης Αιματολογικών Νεοπλασιών (ΑΝ) στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας. Υλικό - Μεθοδολογία: Η Θεσσαλίας είναι η δεύτερη σημαντικότερη περιφέρεια σε αγροτική παραγωγή της Ελλάδας. Οι πάσχοντες ήταν άτομα που νοσηλεύτηκαν στα δύο νοσοκομεία της πόλης με ιστολογικά επιβεβαιωμένες ΑΝ, ενώ οι μάρτυρες για οξέα νοσήματα και απουσία ΑΝ και οποιασδήποτε άλλης νεοπλασίας. Χρησιμοποιήθηκε προτυπωποιημένο ερωτηματολόγιο για να εκτιμηθεί η έκθεση σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα (φππ). Η γονιδιακή ανάλυση έγινε με τις τυποποιημένες μεθόδους του εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας. Η στατιστική ανάλυση έγινε με τα μοντέλα της Τακτικής Λογαριθμικής και της Πολυτομικής Παλινδρόμησης ενώ έγινε και έλεγχος Hardy-Weinberg. Αποτελέσματα: Δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ Leu55Met. Η παρουσία του αλληλίου Gln συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ΑΝ τόσο στους ομοζυγώτες (OR=1,94 CI=1,42-2,66) όσο και στους ετεροζυγώτες (OR=1,81 CI=0,95-3,44). Ακόμη και όταν ελέγχθηκαν οι συγχυτικοί παράγοντες φύλο, ηλικία, έκθεση σε φππ, κάπνισμα και οικογενειακό ιστορικό (για ΑΝ, άλλες νεοπλασίες, ανοσολογικά νοσήματα) η παρουσία του αλληλίου Gln ήταν ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου ανάπτυξης ΑΝ (OR=1,86 CI=1,34-2,59). Συμπεράσματα: Η παρουσία του αλληλίου Gln συνδέεται με την ανάπτυξη ΑΝ. Χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση των πολυμορφισμών της ΡΟΝ1 και της σημασία τους στην ατομική ευαισθησία, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχει έκθεση σε φππ.

9 7 ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Μπιθημήτρης Ιωάννης 1, Κέλναρ Ελένη 2, Σταυρακάκης Εμμανουήλ 3, Κέλναρ Γίρζι 4 1Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων, Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε, Μεταπτυχιακός Φοιτητής- ΜΠΣ «Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία και Περιβαλλοντική Υγιεινή» 2Τεχνολόγος Γεωπόνος- Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, 3Τεχνολόγος Γεωπόνος- Μηχανική Βιοσυστημάτων, 4Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων, MSc «Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία και Περιβαλλοντική Υγιεινή», Π.Γ.Ν "Αττικόν" Εισαγωγή: Γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (GMO, genetically modified organisms) είναι ο οργανισμός (μικρόβιο, φυτό ή ζώο) στον οποίο το γενετικό υλικό τροποποιήθηκε με την παρέμβαση τεχνικών γενετικής μηχανικής και βιοτεχνολογίας. Οι λόγοι που οδήγησαν τους βιοεπιστήμονες στην δημιουργία των GMO s ήταν ο διαρκώς αυξανόμενος πληθυσμός της γης, η μείωση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων της γης και η αυξανόμενη ζήτηση για τρόφιμα. Η μέθοδος της γενετικής τροποποίησης των φυτών βασίζεται καταρχήν στην σύλληψη του προϊόντος και στην ικανότητα τεχνικής επιτευξιμότητας. Κατόπιν στην επιλογή- μετασχηματισμού του γονιδίου το οποίο τροποποιείτε και τέλος η διασταύρωση του GM φυτού με φυτά υψηλής απόδοσης. Σκοπός: Οι λόγοι που τροποποιούνται γενετικά τα φυτά, είναι να καταστηθούν ανθεκτικά σε ζιζανιοκτόνα, σε βλαπτικούς οργανισμούς όπως ( έντομα, βακτήρια, παράσιτα μύκητες, ιούς), σε περιβαλλοντικές καταπονήσεις, αύξηση θρεπτικής αξίας και το κυριότερο να μετατραπούν σε πηγές ποιοτικών προϊόντων με την βέλτιστη δυνατή απόδοση. Υλικό - Μεθοδολογία: Οι μέθοδοι για την ανίχνευση γενετικά τροποποιημένων φυτών βασίζονται στην ανίχνευση πρωτεϊνών δηλ. στην ανάλυση των ειδικών πρωτεϊνών που μεταφέρονται στο φυτό (υβριδοποίηση πρωτεϊνών κατά Western Blot, Elisa, Lateral Flow Strips) και οι μέθοδοι που βασίζονται στην ανάλυση DNA ( υβριδοποίηση κατά Southern, PCR, RT PCR) Αποτελέσματα: Τα γενετικά τροποποιημένα φυτά απαιτούν την μικρότερη δυνατή ποσότητα ζιζανιοκτόνων και παρασιτοκτόνων σε συνδυασμό με την καλλιέργεια σε αμιγώς ακατάλληλα περιβάλλοντα χάρη στην αυξημένη αντοχή των φυτών σε ξηρασία και ακραίες θερμοκρασίες. Χάρη σε αυτές τους τις ιδιότητες έχουμε την μικρότερη δυνατή συσσώρευση στους ζωντανούς οργανισμούς ουσιών τοξικών και ενδυνάμει καρκινογόνων ουσιών. Δευτερευόντως ακολουθεί η προστιθέμενη θρεπτική αξία των καρπών των γενετικά τροποποιημένων φυτών. Στον αντίποδα εντοπίζετε ένα πλήθος αρνητικών επιδράσεων στην ανθρώπινη υγεία, όπως αλλεργιογόνους δράσεις, γονίδια ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά, αλλοιώσεις των σιελογόνων αδένων, πρόκληση αλλεργιών στον άνθρωπο. Συμπεράσματα: Στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα γενετικά τροποποιημένα φυτά και οι καρποί τους, περνούν από εξονυχιστικούς ποιοτικούς ελέγχους (ιχνηλασιμότητα) και πρέπει να φέρουν ειδική σήμανση. Σε αντίθεση στην Ελλάδα οι έλεγχοι δε είναι επαρκείς. Το 93,3% των καταναλωτών στην Ελλάδα και το 70,9% στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά να συνεχιστεί η εναντίωση στη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών παρόλο που η επιστήμη της βιοτεχνολογίας δύναται να παράγει GMO s.

10 8 ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕSCHERICHIA COLI Ο157:Η7 ΣΕ ΚΟΠΡΑΝΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΖΩΩΝ, ΣΕ ΖΩΙΚΑ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ Παρασκεύη Μπούκη 1, Μαρία Μπουνίτση 1 1Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας Ιατρικής Σχολής Θεσσαλίας, Λάρισα Εισαγωγή-Σκοπός: Η Ε.coli ορότυπου Ο157:Η7 είναι ένα παθογόνο που προκαλεί στον άνθρωπο διάρροια, αιμορραγική κολίτιδα και αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο (HUS). Σημαντικό χαρακτηριστικό είναι η ικανότητά του να παράγει δυο τοξίνες (shiga like toxins). Υλικό-Μεθοδολογία: Η παρουσία του παθογόνου μικροοργανισμού Ε.coli Ο157:Η7 ερευνήθηκε στο διάστημα Μάρτιος-Απρίλιος 2008 σε κόπρανα ζώων από περιοχές της Θεσσαλίας, κρεατοσκευάσματα, νωπό γάλα και φυτικά προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας. Η δειγματοληψία αφορούσε 37 δείγματα από κόπρανα βοοειδών, 19 δείγματα από κόπρανα προβάτων, 30 δείγματα από διάφορα κρεατοσκευάσματα, 32 δείγματα νωπό γάλα και 9 δείγματα φυτικά προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας. H εξέταση των δειγμάτων στα κόπρανα περιλάμβανε ανάπτυξη σε υπόστρωμα Sorbitol MacConkey Agar(SMAC). Στα τρόφιμα η εξέταση περιλάμβανε αρχική ανάπτυξη σε προεμπλουτιστικό ζωμό και στην συνέχεια καλλιέργεια σε υπόστρωμα Sorbitol MacConkey Agar(SMAC). Ακολούθως έγινε επιβεβαίωση των ύποπτων αποικιών με βιοχημική εξέταση (API 20E), και ορολογική με Latex O157. Αποτελέσματα: Σε κανένα από τα δείγματα δεν απομονώθηκε E.coli O157:H7. Σε δύο δείγματα από κόπρανα προβάτων, σε δύο δείγματα από κρεατοσκευάσματα (βοοειδή) σε ένα δείγμα από γάλα(αγελαδινό) και σε ένα δείγμα φυτικού προϊόντος βιολογικής καλλιέργειας απομονώθηκαν αποικίες άλλων οροτύπων E.coli εκτός του O157, που δεν ζύμωναν τη σορβιτόλη (NSF). Σε όλα τα δείγματα που εξετάσθηκαν, απομονώθηκαν αποικίες Ε. coli. Συμπεράσματα: Διάφορες μελέτες που έχουν διεξαχθεί δείχνουν ότι αυτός ο παθογόνος μικροοργανισμός έχει ανιχνευθεί και στην Ελλάδα. Αν και ο επιπολασμός της E.coli O157:H7 είναι χαμηλός, στρατηγικές ελέγχου θα πρέπει να εισαχθούν για την προστασία της δημόσιας υγείας και για ετοιμότητα σε περίπτωση μιας πιθανής έξαρσης κρουσμάτων.

11 9 ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΗ ΛΥΜΜΑΤΟΛΑΣΠΗ ΑΠΟ ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ Δήμητρα Ντινούλη 1, Καλλιόπη Γεωργαντζά 2, Αναστάσιος Μηνάς 2, Βασίλειος Κρικέλης 2, Μαριάννα Ριζούλη 3, Αργύρης Παπακωνσταντίνου 1. 1Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Λάρισας, 2Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Σ.Ε.Υ.Π., Τ.Ε.Ι Λάρισας, 3Τμήμα Διατροφολογίας Διαιτολογίας Τ.Ε.Ι Σητείας, Κρήτη Εισαγωγή: Η διαχείριση της επεξεργασμένης ιλύος είναι βασισμένη συνήθως στην διάθεση της σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α). Ο προσανατολισμός και προς άλλους τρόπους διάθεσης αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής μελέτης. Σκοπός: Η δυνατότητα γεωργικής αξιοποίησης της επεξεργασμένης ιλύος που παράγεται από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων ώστε η επιστροφή, αξιοποίηση και ενσωμάτωση της στο φυσικό περιβάλλον να είναι ασφαλής και σύμφωνη με την Οδηγία 86/278 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υλικό Μεθοδολογία: Συλλέχθηκαν 30 δείγματα κατά την διάρκεια 5 μηνών και αναλύθηκαν τρεις φορές. Αρχικά την ημέρα που παρελήφθησαν, και ανά δεκαπέντε (15) ημέρες. Πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις, για την εκτίμηση του πληθυσμού των ολικών κολοβακτηριοειδών και των E.coli και έλεγχος για την ύπαρξη του παθογόνου μικροοργανισμού Salmonella spp. Η διαδικασία ορίστηκε τοιουτοτρόπως, με σκοπό να αναδείξει τυχόν συσχέτιση χρόνου, εποχικότητας και τιμών. Αποτελέσματα: Η έρευνα επικεντρώθηκε στη καταγραφή των μικροβιολογικών χαρακτηριστικών της αφυδατωμένης ιλύος. Διαπιστώθηκε ύπαρξη διαφοροποιημένων τιμών και συσχέτιση χρόνου και εποχικότητας με το μικροβιακό φορτίο των Ε.coli στην ιλύ. Σχετικά με την ποιοτική εκτίμηση της Σαλμονέλλας το ποσοστό δεν αντιβαίνει στους κανονισμούς. Συμπεράσματα: Η εδαφική της διάθεση είναι μεν ελκυστική μέθοδος εξαιτίας πολλαπλών πλεονεκτημάτων. Πρέπει όμως να διερευνηθεί σε ποιες καλλιέργειες θα εφαρμοσθεί ώστε να αποφεύγονται οι κίνδυνοι για την δημόσια υγεία και να εξασφαλίζεται αξιοποιήσιμη και εκμεταλλεύσιμη γεωργική παραγωγή.

12 10 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ ΓΙΑ ΤA ΕΤH ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ. Πολυξένη Φουντουκίδου 1,Μαρία Παπαγιάννη 2,Στέργιος Δούμας 3, Γίρζι Κέλναρ 4, Αντώνης Κατσιούλης 5. 1 ΤΙΕ Msc Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία &Περιβαλλοντική Υγιεινή,Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας Δ/νση Δημόσιας Υγείας. 2 Οδοντίατρος, Msc Δημόσια Υγεία ΕΣΔΥ, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας Δ/νση Δημόσιας Υγείας. 3 Οδοντίατρος, Φοιτητής Τμήματος Ιατρικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. 4 ΤΙΕ Msc Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία &Περιβαλλοντική Υγιεινή Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. 5 Βιοστατιστικός, Msc Εφαρμοσμένη Στατιστική, Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Εισαγωγή: Η ενημέρωση των ταξιδιωτών για τα νοσήματα που ενδημούν στη χώρα που θα επισκεφτούν και οι προφυλάξεις που θα πρέπει να πάρουν, είναι σημαντικά όπλα για την πρόληψη αυτών. Σκοπός: Μελετήθηκε η εμβολιαστική κάλυψη των ταξιδιωτών με ορισμένα <<εξωτικά εμβόλια>> και χάπια, σε σχέση με τον προορισμό τους,την ηλικία,και τον σκοπό του ταξιδιού τους. Υλικά και μέθοδοι: Κατά τα έτη , 97 μεμονωμένα άτομα επισκέφθηκαν το γραφείο ταξιδιωτικής ιατρικής θέλοντας να ενημερωθούν για την εμβολιαστική κάλυψη που χρειάζονταν πριν πραγματοποιήσουν το ταξίδι τους. Συμπληρώθηκε ερωτηματολόγιο για την ηλικία,τον προορισμό, το σκοπό και την εμβολιαστική κάλυψη είχαν. Αποτελέσματα: Από τα 97 άτομα το 62% εμβολιάστηκε για τον κίτρινο πυρετό, στο 89% χορηγήθηκαν χάπια ελονοσίας, 2%εμβολιάστηκε με TD. 8% για Ηπατίτιδα Α, 1% για Ηπατίτιδα Α & Β, 1%για Ηπατίτιδα Α &τύφο, 23% για Τύφου,1% για Τύφο & TD, 1% με το εμβόλιο Η1Ν1. 4% αρνήθηκε να πάρει χάπια ελονοσίας, 2% να εμβολιαστεί με άλλα εμβόλια και 3% μεtd & IPV. Συχνότερος προορισμός, 54% Αφρική, 24% Αμερική, 8% Ασία. 12% ταξίδεψαν Ιανουάριο και Αύγουστο, 10% Μάιο, Σεπτέμβριο. Σκοπός ταξιδιού, 56% για αναψυχή, 22% για εργασία,15%για εθελοντισμό. Ηλικίες, 33% από το , 19% από , 17% και Συμπεράσματα: Όλα τα άτομα που προσήλθαν για πληροφορίες ήταν μεμονωμένα. Δυστυχώς τα ταξιδιωτικά γραφεία δεν ενημερώνουν τους ταξιδιώτες για την εμβολιαστική κάλυψη που πρέπει να έχουν. Η εμβολιαστική κάλυψη για τον κίτρινο πυρετό και η ανθελονοσιακή αγωγή κρίθηκε ικανοποιητική.

13 11 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΕΧΙΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΥΓΙΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Βασίλειος Φωτίου 1, Ευθυμία Πετεινάκη 2, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου 1 Αναστάσιος Μηνάς 2 1Κτηνίατρος 2Επίκουρος Καθηγήτρια Μικροβιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 3Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 4Αναπληρωτής Καθηγητής Μικροβιολογίας, Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων, ΤΕΙ Λάρισας Εισαγωγή -Σκοπός: Ο κυστικός εχινόκοκκος είναι ένα παράσιτο με κοσμοπολίτικη κατανομή. Παγκόσμια έχουν καταγραφεί 2-3 εκατομμύρια περιπτώσεων. Σκοπός της εργασίας είναι ο προσδιορισμός του οροεπιπολασμού της υδατίδωσης σε φαινομενικά υγιή πληθυσμό, στους νομούς Τρικάλων, Λάρισας και Καρδίτσας, περιοχές με σημαντική αγροκτηνοτροφική οικονομία. Υλικό Μεθοδολογία: Το δείγμα αποτελείται από 542 ορούς αίματος που επιλέχθηκαν τυχαία και αναλογικά με τον πληθυσμό των νομών, τον αστικό και αγροτικό πληθυσμό και την ηλικία, σύμφωνα με την απογραφή του πληθυσμού το Η ανίχνευση των αντιεχινοκοκκικών IgG αντισωμάτων έγινε με ανοσοενζυμική μέθοδο (ELISA - virion/serion). Αποτελέσματα: Βρέθηκαν 6 θετικά δείγματα με τιμή μεγαλύτερη από 15 u/ml, δηλαδή η οροθετικότητα ανέρχεται στο 1,1% του συνολικού δείγματος (πραγματική νοσηρότητα του πληθυσμού 0-1,5%). Από την πολυπαραγοντική ανάλυση προκύπτει ότι ο παράγοντας που επηρεάζει τα αποτελέσματα της έρευνας είναι η ηλικία (P value = 0,009<0,05). Στην ηλικιακή ομάδα 65 και άνω ανήκουν τα 5 από τα 6 θετικά δείγματα, ενώ δεν εντοπίζεται κανένα θετικό δείγμα έως την ηλικία των 24 ετών. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα συμφωνούν με τα καταγεγραμμένα κρούσματα από το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Δεδομένου ότι δεν διαπιστώνεται μείωση του επιπολασμού της νόσου στα παραγωγικά ζώα και στο σκύλο, η απουσία νέων κρουσμάτων (μικρές ηλικίες) συνδέεται με την αλλαγή των παραγόντων που σχετίζονται με τη μετάδοση της νόσου: βελτίωση του επιπέδου υγιεινής και του τρόπου λειτουργίας των σφαγείων. Συγκεκριμένα τα μέτρα που εφαρμόζονται σήμερα και έχουν άμεση σχέση με την υδατίδωση (και με άλλες ζωονόσους), είναι η βιομηχανοποίηση των σφαγείων και η αδρανοποίηση των ζωικών υποπροϊόντων.

14 12 ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΕ ΕΠΙΒΑΤΗΓΑ ΠΛΟΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παναγιώτης Ζήσης, Ευσταθία Παπαρίζου, Ελένη Μαλισιόβα, Βαρβάρα Μουχτούρη, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου Εργαστήριο Υγιεινής & Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εισαγωγή-Σκοπός: Η υγιεινή στα πλοία και ιδιαίτερα η ασφάλεια τροφίμων και νερών είναι σημαντική για την δημόσια υγεία. Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να αποτυπώσει το επίπεδο υγιεινής σε επιβατηγά πλοία στην Ελλάδα και να διερευνήσει εάν η εφαρμογή του συστήματος Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP) συνεισφέρει στην ασφάλεια. Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να αποτυπώσει το επίπεδο υγιεινής σε επιβατηγά πλοία στην Ελλάδα και να διερευνήσει εάν η εφαρμογή του συστήματος Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP) συνεισφέρει στην ασφάλεια τροφίμων στα πλοία. Υλικά-Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκαν επιθεωρήσεις σε 17 πορθμεία στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας ένα προτυποποιημένο δελτίο ελέγχου, που είχε ανώτερη βαθμολογία τους 135 βαθμούς. Συλλέχθηκαν 34 δείγματα νερού και 17 δείγματα τροφίμων, τα οποία και αναλύθηκαν με πρότυπες μεθόδους. Τα αποτελέσματα της επιθεώρησης και τα μικροβιολογικά αποτελέσματα συσχετίστηκαν με τα κύρια χαρακτηριστικά των πλοίων (ημερομηνία νηολόγησης, χωρητικότητα κλπ). Αποτελέσματα: Το 53% (9/17) των πλοίων που συμμετείχαν συγκέντρωσαν ικανοποιητική βαθμολογία, ενώ το 64.7 % (11/17) των πλοίων εφάρμοζε το σύστημα HACCP. Τα πλοία που εφάρμοζαν HACCP συγκέντρωσαν υψηλότερη βαθμολογία κατά την επιθεώρηση υγιεινής σε σύγκριση με αυτά που δεν εφάρμοζαν HACCP. Η διαφορά ήταν σημαντική στην κατηγορία του δελτίου ελέγχου «τρόφιμα» (p<0.001), «εξοπλισμός» (p<0.001) και «διαχείριση υλικών» (p<0.001). Και τα 34 αποτελέσματα των αναλύσεων νερού ήταν αρνητικά για ολικά κολοβακτηριοειδή, E. coli και Εντερόκοκκο. Από τα 17 δείγματα τροφίμων που αναλύθηκαν, μόνο ένα ήταν θετικό για Salmonella spp. Το θετικό δείγμα προερχόταν από ένα πλοίο που βαθμολογήθηκε χαμηλά (63) και δεν εφάρμοζε σύστημα HACCP. Συμπεράσματα: Το επίπεδο υγιεινής στα πλοία στην Ελλάδα ήταν γενικά αποδεκτό αλλά με σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Η εφαρμογή του συστήματος HACCP στα πλοία στην Ελλάδα φαίνεται να είναι ένα βήμα για την προστασία του καταναλωτή, σε σχέση με τα τροφιμογενή νοσήματα. Κρίνεται απαραίτητο τόσο το επίπεδο υγιεινής, όσο και το HACCP να εφαρμόζονται και να ελέγχονται επαρκώς, προκειμένου να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία στα πλοία.

15 13 ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΔΥΝΗΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Μιχάλης Κατσένης 1, Ανδρέας Τσακάλωφ 1 Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα. Εισαγωγή Σκοπός: Σκοπός της εργασίας είναι ο εντοπισμός των δυνητικών πηγών ρύπανσης, από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων στο Νόμο Τρικάλων. Αποτελέσματα: Στη μελέτη καταγράφηκαν οι δυνητικές πηγές ρύπανσης του Νομού Τρικάλων, έγινε αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης και της επικινδυνότητας σε θέματα που αφορούν: Τους Χ.Α.Δ.Α της περιοχής της, της επικινδυνότητας τους και της επίδρασης που μπορούν να έχουν στη ποιότητα του νερού. Τις γεωργικές δραστηριότητες στο Νομό, με τη χρήση των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων (κατηγορίες, σύσταση, ιδιότητες, επιπτώσεις). Τις επιχειρήσεις, βιομηχανίες με τα βιομηχανικά τους απόβλητα (σύσταση, ποιότητα, τρόπος επεξεργασίας) που μπορούν να αποτελέσουν πιθανές πηγές ρύπανσης των επιφανειακών και υπόγειων νερών. Την ποιότητα των αστικών υγρών αποβλήτων από αστικά κέντρα και οικισμούς της περιοχής. Συμπεράσματα: Έγινε λεπτομερής καταγραφή των βιομηχανιών, βιοτεχνιών και επιχειρήσεων, που επιτρέπει τον αποτελεσματικότερο μηχανισμό παρακολούθησης για την καλύτερη δυνατή διαχείριση των βιομηχανικών αποβλήτων με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους. Ιδιαίτερα ο Πηνειός αποτελεί αποδέκτη των υγρών αποβλήτων διαφόρων βιομηχανιών και βιοτεχνιών που λειτουργούν στο Νόμο Τρικάλων. Καταγράφηκαν τα απόβλητα και ο βαθμός επικινδυνότητας των Χ.Α.Δ.Α (οι περισσότεροι λειτουργούσαν πριν το έτος 2000). Τέλος, καταγράφηκαν οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων που λειτουργούν στα αστικά κέντρα της περιοχής και κρίνεται απαραίτητος ο εκσυγχρονισμός και η επέκτασής τους, ενώ παράλληλα υπάρχει πληθώρα οικισμών, όπου η λειτουργία απορροφητικών βόθρων αποτελεί σημαντική πηγή ρύπανσης των επιφανειακών και υπόγειων νερών.

16 14 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΙ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ, ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Καρανίκα Μαρία, Κολοκυθοπούλου Φωτεινή, Δασκαλάκη Αγγελική, Μπλιάμπτη Ιωάννα, Δασκαλόπουλος Κων/νος, Πούπης Δημήτριος, Κατσιαφλάκα Άννα, Χατζηχριστοδούλου Χρήστος. Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα. Εισαγωγή: Το μικροβιολογικό τμήμα του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας, λειτουργεί από τον Μάρτιο του Από τον Οκτώβριο του 2008 είναι και επίσημα τμήμα του Περιφερειακού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας (ΠΕΔΥ) Θεσσαλίας. Ρόλος του είναι η πρόληψη και η διερεύνηση υδατογενών και τροφιμογενών εξάρσεων κρουσμάτων με τη διεξαγωγή μικροβιολογικών αναλύσεων σε περιβαλλοντικά καθώς και σε κλινικά δείγματα. Υλικό-Μεθοδολογία: Τα δείγματα που δέχεται προέρχονται τόσο από τις μονάδες υγείας όσο και από τις διευθύνσεις υγιεινής των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων της 5 ης Υγειονομικής Περιφέρειας. Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται στο εργαστήριο βασίζονται σε διεθνή πρότυπα ISO, αντιπροσωπευτικές των πιο σύγχρονων πρακτικών, ενώ οι παράμετροι που αναλύονται είναι αυτές που υποδεικνύονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αποτελέσματα: Κατά τη διάρκεια των 2 χρόνων λειτουργίας του, από το Μάρτιο του 2008 έως και τον Απρίλιο του 2010 έχει δεχθεί συνολικά 1151 δείγματα.από αυτά τα 542 (47,9%) είναι δείγματα πόσιμου νερού, 281(24,41%) δείγματα νερού για ανίχνευση Λεγεωνέλλας, 165 (14,34%) δείγματα από ακτές κολύμβησης,72 (6,26%) δείγματα εμφιαλωμένου νερού, 43(3,74%) δείγματα κολυμβητικών δεξαμενών και 48(4,17%) δείγματα τροφίμων. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση του πόσιμου νερού, επί συνόλου 542 δειγμάτων, τα 142 (26,27%) δείγματα προέρχονται από αστικές περιοχές,106 (19,55%) δείγματα από ημιαστικές και 294 (54,18%) δείγματα από αγροτικές περιοχές. Τα δείγματα που υπερβαίνουν τα όρια που ορίζει η νομοθεσία ανά κατηγορία, είναι 20 (14,05%) από τις αστικές περιοχές, 61 (57,56%) από τις ημιαστικές και 116 (39,51%) από τις αγροτικές. Συμπεράσματα: Αν και το μικροβιολογικό εργαστήριο είναι νέο σε λειτουργία και έχει υπό ανάπτυξη κι άλλα πεδία όπως η ανίχνευση ιών και παρασίτων σε περιβαλλοντικά δείγματα καθώς και η εφαρμογή νέων μεθόδων μοριακής μικροβιολογίας, έχει να επιδείξει σημαντικό έργο στη διάρκεια των 2 ετών ζωής του που συντελεί στην προστασία της δημόσιας υγείας της περιφέρειας.

17 15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΛΕΓΕΩΝΕΛΛΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΙ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ, ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Κατσιαφλάκα Άννα, Καρανίκα Μαρία, Κολοκυθοπούλου Φωτεινή, Δασκαλάκη Αγγελική, Μπλιάμπτη Ιωάννα, Δασκαλόπουλος Κων/νος, Κερασιώτης Πέτρος, Χατζηχριστοδούλου Χρήστος. Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα. Εισαγωγή: Η Λεγεωνέλλα είναι ένα gram αρνητικό βακτηρίδιο που αποτελεί το αίτιο της Νόσου των Λεγεωναρίων, μίας άτυπης πνευμονίας με υψηλό ποσοστό θνητότητας, που μεταδίδεται από το νερό στον άνθρωπο με τη μορφή αερολύματος. Η πρόληψη της ενδονοσοκομειακής λεγεωνέλλωσης είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για την προστασία της υγείας των νοσηλευόμενων ασθενών δεδομένου ότι ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς είναι ανοσοκατεσταλμένοι και επομένως πιο ευάλωτοι. Υλικό-Μεθοδολογία: Στο χρονικό διάστημα από τον Μάρτιο του 2008 έως και τον Μάιο του 2010 το εργαστήριο Υγιεινής κι Επιδημιολογίας έχει δεχθεί συνολικά 225 περιβαλλοντικά δείγματα για την ανίχνευση κι απομόνωση της Λεγεωνέλλας από 4 εκ των 11 συνολικά μονάδων υγείας της 5 ης Υγειονομικής Περιφέρειας. Από αυτά τα 20 (8,88%) προέρχονται από πύργους ψύξης, 194 (86,22%) από δίκτυο ύδρευσης, 2 (0,88%) από βραστήρες, 4 (1,77%) από ψύκτες, 3 (1,33%) από νεφελοποιητές, 1 (0,44%) από κλιματιστικό και 1 (0,44%) από αποσκληρωτή νερού. Η μέθοδος καλλιέργειας που εφαρμόζεται είναι η διήθηση δειγμάτων νερού μέσω μεμβράνης σύμφωνα με τη μέθοδο ISO Αποτελέσματα: Τα 32 (14,22%) από τα 225 δείγματα που αναλύθηκαν βρέθηκαν θετικά και προέρχονται από το σύνολο των μονάδων υγείας από τις οποίες ελήφθησαν δείγματα. Εκ του συνόλου των 32 θετικών δειγμάτων σε 18 (56,25%) ανιχνεύτηκε Legionella pneumophila sg 1, σε 8 (25%) Legionella pneumophila sg 2-14 και σε 7 (21,8%) Legionella spp. Με βάση τα κριτήρια του EWGLI, 3 μονάδες υγείας πληρούσαν τις προϋποθέσεις για τη λήψη διορθωτικών ενεργειών: με τιμές της Legionella spp. >10000 cfu/l σε 16 σημεία του συνόλου των 22 θετικών (72,72%). Μόνο σε μία μονάδα η συνιστώμενη διαδικασία με βάση τα αποτελέσματα των αναλύσεων ήταν ο επανέλεγχος των σημείων δειγματοληψίας. Η Λεγεωνέλλα ανιχνεύτηκε σχεδόν σε όλες τις μονάδες υγείας της 5 ης ΥΠΕ από τις οποίες ελήφθησαν δείγματα. Συμπεράσματα: Η εφαρμογή τακτικών υγειονομικών κι εργαστηριακών ελέγχων στα δίκτυα ύδρευσης και στους πύργους ψύξης των μονάδων υγείας και η λήψη μέτρων ελέγχου κατά της Λεγεωνέλλας αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για την προάσπιση της εύθραυστης υγείας των νοσηλευομένων ασθενών στα ελληνικά νοσοκομεία.

18 16 ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΔΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μ. Χατζηνικού, Μ. Γεννατά, Δ. Γκαγτζής, Α.Τσακάλωφ, Χ. Χατζηχριστοδούλου Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιατρικής, Λάρισα Εισαγωγή: Το Χημικό Τμήμα του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας διενεργεί αναλύσεις σε ύδατα που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, με στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας από τις δυσμενείς επιπτώσεις που οφείλονται στη ρύπανση του νερού, διασφαλίζοντας ότι είναι υγιεινό και καθαρό. Επίσης, διενεργεί αναλύσεις σε περιβαλλοντικά δείγματα, καθώς και σε επεξεργασμένα απόβλητα που προορίζονται για διάθεση στο περιβάλλον, με σκοπό την διασφάλιση της ποιότητας αυτών. Η λειτουργία του εργαστηρίου είναι βασισμένη στις αρχές του ISO Υλικά - Μεθοδολογία: Από την έναρξη λειτουργίας του εργαστηρίου (1/4/2009) έχουν αναπτυχθεί μεθοδολογίες αναλύσεων που καλύπτουν 30 παραμέτρους ποιότητας υδάτων (μέτρηση αρσενικού, χρωμίου, ph, BOD, COD, κ.α.) και έχουν διεξαχθεί χημικές αναλύσεις σε σύνολο 191 δειγμάτων, από τα οποία τα 80 αφορούν σε ύδατα ανθρώπινης κατανάλωσης και περιβαλλοντικά δείγματα, ενώ τα 111 αφορούν σε απόβλητα μονάδων βιολογικών καθαρισμών. Από τα δείγματα που αφορούν τα ύδατα ανθρώπινης κατανάλωσης, το 90% προέρχονται από δίκτυα ύδρευσης, το 8,75% από γεωτρήσεις και το 1,25% από επιφανειακά ύδατα. Αποτελέσματα: Στα δείγματα που αναλύθηκαν βρέθηκαν εκτός των ορίων που προκύπτουν από την Υ2/2600/2001 για τα νιτρικά 4 σε σύνολο 80 δειγμάτων (5%), νιτρώδη 1 σε σύνολο 77 δειγμάτων (1,3%), αρσενικό 4 σε σύνολο 27 δειγμάτων (14,8%) και για σίδηρο 1 σε σύνολο 10 δειγμάτων (10%). Από τα δείγματα που αφορούν απόβλητα βιολογικών καθαρισμών τα 28,8% είναι από τυροκομεία - γαλακτοβιομηχανίες, 15,3% από σφαγεία, 10,8% από μονάδες βιολογικών καθαρισμών δήμων, 6,3% από περιβαλλοντικά δείγματα και 38,7% από λοιπές βιομηχανίες. Αναλύονται με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία 91271/EU. Από τις μετρήσεις μας παρατηρήθηκε βελτίωση των αποτελεσμάτων με την πάροδο του χρόνου, δηλαδή μείωση των τιμών και συμμόρφωση των φορέων με την νομοθεσία. Συμπεράσματα: Το Χημικό Τμήμα του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας συμβάλει στην προστασία των υδάτων και του περιβάλλοντος διενεργώντας όλες τις χημικές αναλύσεις που απαιτεί η ελληνική νομοθεσία Υ2/2600/2001 για τα ύδατα και η ευρωπαϊκή νομοθεσία 91271/EU για τα περιβαλλοντικά δείγματα και απόβλητα

19 17 ΜΕΛΕΤΗ ΣΕΙΡΑΣ ΣΕ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΔΟΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ ΣΥΓΚΡΙΝΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ Δ.Παπαγιάννης,Γ. Ραχιώτης, Μ.Γκουτζίδης,Χ Χατζηχριστοδούλου. Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιατρικής, Λάρισα Σκοπός: Εκπονήθηκε συγχρονική ερευνητική μελέτη από το εργαστήριο υγιεινής και επιδημιολογίας του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνεργασία με τον Δήμο Λαρισαίων, με σκοπό να εκτιμηθεί η επαγγελματική έκθεση στον ιό ηπατίτιδας Α και ο επιπολασμός της νόσου σε εργαζόμενους δημοτικής καθαριότητας καθώς και ο προσδιορισμός πιθανών παραγόντων κινδύνου. Υλικό - Μεθοδολογία: Υλικό της έρευνας αποτέλεσαν 157 σε σύνολο 330 ατόμων που απασχολούνται στην υπηρεσία οδοκαθαριστών, υπηρεσία αποκομιδής στερεών αποβλήτων και υπηρεσία πράσινου και δενδροκομίας. Κατά την προσωπική συνέντευξη συμπληρώθηκε ατομικό βιβλιάριο επαγγελματικού κινδύνου κατά το πρότυπο του ΕΛΙΝΥΑΕ που διέπεται από ιατρικό απόρρητο, και περιλάμβανε πλήρη λήψη ιατρικού και επαγγελματικού ιστορικού με ιδιαίτερη έμφαση στον επαγγελματικό κίνδυνο, καθώς και εργαστηριακό έλεγχο αντισωμάτων ηπατίτιδας Α. Έγινε ο χωρισμός σε δύο ομάδες βάση της πιθανής έκθεσης στον επαγγελματικό κίνδυνο. Επίσης, στο τελικό δείγμα περιελήφθη ομάδα υπαλλήλων γραφείου (n= 50). Ο προσδιορισμός των δεικτών ηπατίτιδας Α anti-hav έγινε με την ανοσοενζυμική μέθοδο ELISA. Για την στατιστική επεξεργασία των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο SPSS.Για την μονοπαραγοντική ανάλυση των δεδομένων (ποιοτικά χαρακτηριστικά) χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Χ 2 test ενώ για τα ποσοτικά χαρακτηριστικά studentst-test. Αποτελέσματα: 72 άνδρες ποσοστό 52,2% και 18 γυναίκες ποσοστό 26,1% βρέθηκαν anti-hav (+), ενώ 66 άνδρες ποσοστό 47,8% και 51 γυναίκες ποσοστό 73,9% βρέθηκαν anti-hav (-). Η διαφορά στον επιπολασμό του anti-hav (+) κατά φύλλο ήταν στατιστικά σημαντική (x square test, p<0,001). Η διάρκεια εργασίας ήταν για τους μεν anti-hav (+) μέσος όρος 18,12 έτη με σταθερή απόκλιση 6,62 ενώ για τους εργαζόμενους με anti-hav (-) ήταν 13,46 έτη με σταθερή απόκλιση 6,6 και η διαφορά ήταν στατιστικά σημαντική (student s t test, p<0.001). Σχετικά με το επάγγελμα, 61 από τους 118 εργαζόμενους στην καθαριότητα (ποσοστό 51,7%) anti-hav (+)ενώ στην ομάδα ελέγχου 28 από τους 89 (ποσοστό 32,6%) ήταν anti-hav (-),(x square test, p<0,016). Τέλος σχετικά με το χαρακτηριστικό της εκπαιδευτικής κατάστασης στους εργαζόμενους με anti-hav (+) 71/106 άτομα ποσοστό 67% είχαν μόρφωση μικρότερη ή ίση των εννέα ετών και 19/101 ποσοστό 18,8% μόρφωση πάνω από εννέα έτη. Η διαφορά ήταν στατιστικά σημαντική(x square test, p<0,001). Συμπεράσματα: Στην μονοπαραγοντική ανάλυση μας για τον επιπολασμό των anti- HAV (+) στους εργαζόμενους συλλογής στερεών αποβλήτων του Δήμου Λάρισας καταγράφηκε μη στατιστικά σημαντική διαφορά σε σχέση με την έκθεση στην εργασία p< 0,016 X 2test. Υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά σε σχέση με το φύλλοx 2test, με τα χρόνια παραμονής στην εργασία student s-t-test, και την εκπαιδευτική στάθμη X 2test. Σε Ελληνική μελέτη 41 που έγινε σε 151 εργαζόμενους σε εργαζόμενους στην αποκομιδή σκουπιδιών αποκαλύφθηκε ότι οι εργάτες στην αποκομιδή είχαν

20 υψηλότερο επιπολασμό anti-hav (+) σε σχέση με τους εργαζόμενους που δεν είχαν εκτεθεί στον πιθανό παράγοντα κινδύνου. Η διάρκεια της εργασίας δεν συνδυάστηκε με αυξημένο επιπολασμό anti-hav(+) και η επαγγελματική έκθεση επίσης δεν αύξησε τον επιπολασμό. Επίσης σε μία όμοια μελέτη των Corrao et al 42 δεν βρέθηκε αύξηση του επιπολασμού της ηπατίτιδας Α στους εργαζόμενους αποκομιδής σκουπιδιών. Παρότι η μελέτη μας είχε περιορισμούς (περιγραφική συγχρονική) δεν μας επιτρέπει να διατυπώσουμε αιτιολογική συσχέτιση μεταξύ anti-hbc(+) και anti-hav (+) και των ευρεθέντων από την ανάλυση πιθανών παραγόντων κινδύνου.

21 18 ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΕΜΠΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΜΕ ΤΑ ΠΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Μαρία Παπαγιάννη 2, Πολυξένη Φουντουκίδου 1, Στέργιος Δούμας 3, Γίρζι Κέλναρ 4, Αντώνης Κατσιούλης 5. 1 ΤΙΕ Msc Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία & Περιβαλλοντική Υγιεινή,Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας, Δ/νση Δημόσιας Υγείας. 2 Οδοντίατρος, Msc Δημόσια Υγεία ΕΣΔΥ, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας, Δ/νση Δημόσιας Υγείας. 3 Οδοντίατρος, Φοιτητής Τμήματος Ιατρικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. 4 ΤΙΕ Msc Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία &Περιβαλλοντική Υγιεινή Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας. 5 Βιοστατιστικός, Msc Εφαρμοσμένη Στατιστική Τμήμα Ιατρικής, Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.. Εισαγωγή: Η εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών αποτελεί δείκτη της επάρκειας των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Σκοπός: Καταγραφή της εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών της πέμπτης δημοτικού στο Δήμο Λάρισας,κατά το σχολικό έτος Υλικό - Μεθοδολογία: Κατά το σχολικό έτος ,έγινε επίσκεψη στα 45 συνολικά δημοτικά σχολεία του Δήμου Λάρισας. Εξετάσθηκαν τα Βιβλιάρια Υγείας των παιδιών της πέμπτης τάξης δημοτικού, ηλικίας 10 ετών. Εξετάσθηκαν 1325 βιβλιάρια σε σύνολο αγόρια, 676 κορίτσια, ποσοστό 96%. Συλλέχθηκαν οι εξής πληροφορίες: α)ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης Β) εμβολιαστική κάλυψη γ) επάγγελμα-μόρφωση γονέων, ασφαλιστικός φορέας παιδιού. Ακολούθησε στατιστική επεξεργασία με το πρόγραμμα SPSS. Αποτελέσματα: Από τα 1325 παιδιά, 94,8% είχαν ελληνική εθνικότητα ενώ 5,2% αλλοδαπή. Η αναλογία αγοριών κοριτσιών ήταν 49,1% αγόρια προς 50,9% κορίτσια. 46,2% ήταν πλήρως εμβολιασμένα και 53,6% ελλειπώς. Οι δόσεις των εμβολίων που εντάχθηκαν στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών πριν το 1990, DTP, Πολιομυελίτιδας, MMR είχαν γίνει σε ποσοστό 95-98%. (MMR 95%). Για τα εμβόλια έως το 2000, ηπατίτιδας Β και αιμόφιλου ινφλουέντσας b, 97%. Για τα εμβόλια μετά το 2006, η εμβολιαστική κάλυψη ποικίλει. Κατά του μηνιγγιτιδόκοκκο C ήταν 90%, κατά του πνευμονιόκοκκου 5% και κατά της ανεμευλογιάς 7,4%. 45,4% είχαν νοσήσει από ανεμοβλογιά. Για την Ηπατίτιδας Α ήταν εμβολιασμένο το 68% και κατά της φυματίωσης το 92%.34,3% είχαν ασφάλεια ΙΚΑ, 27% Δημόσιο, 15,2% ΟΑΕΕ και τα υπόλοιπα σε άλλους φορείς. Ελλιπή εμβολιαστική κάλυψη είχαν 52% οι Έλληνες, και 77,9% οι αλλοδαποί. Συμπεράσματα: Το ποσοστό πλήρους εμβολιασμού κρίνεται ικανοποιητικό. Βρέθηκε συσχέτιση καταγωγής και ελλιπούς εμβολιαστικής κάλυψης.

22 19 ΈΛΕΓΧΟΣ ΝΙΤΡΙΚΩΝ ΝΙΤΡΩΔΩΝ ΣΕ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ Εσκίογλου Ιορδάνης, Εσκίογλου Ελισσάβετ, Αγναντής Χρήστος, Τσακάλωφ Ανδρέας, Χατζηχριστοδούλου Χρήστος Εργαστήριο Υγιεινής & Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Εισαγωγή: Οι γεωργικές καλλιέργειες και πιο συγκεκριμένα η χρήση αζωτούχων χημικών λιπασμάτων αποτελούν κύρια πηγή ρύπανσης των υπογείων υδάτων απο νιτρικά και νιτρώδη ιόντα. Η παρουσία τους σε πόσιμα νερά, υποβαθμίζει την ποιότητα αυτών και τα καθιστά επικύνδινα για τη Δημόσια Υγεία. Σκοπός: Η διερεύνηση της παρουσίας των νιτρικών και νιτρωδών ιόντων σε πόσιμα νερά των Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού Λάρισας. Υλικό Μεθοδολογία: Ελήφθησαν 164 αντιπροσωπευτικά δείγματα από 28 Δήμους και 4 Κοινότητες του νομού και μετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις των νιτρικών και νιτρωδών με τη μέθοδο της φασματοφωτομετρίας και της χρωματογραφίας (ιοντική χρωματογραφία). Οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν κατά το χρονικό διάστημα Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Αποτελέσματα: Οι συγκεντρώσεις των νιτρικών στο πόσιμο νερό του Νομού Λάρισας κυμάνθηκαν απο 0,22mg/lt (Δ.Δ. Λυκουδίου Δήμου Σαρανταπόρου) έως 49,97 mg/lt (Δ.Δ. Συκαμινέας, Κοινότητα Βερδικούσας). Αντίστοιχα οι συγκεντρώσεις των νιτρωδών κυμάνθηκαν από μηδενική τιμή (μη ανιχνεύσιμα) έως 0,166 mg/lt (Δ.Δ. Σωτηρίτσας, Δήμος Μελιβοίας). Συμπεράσματα: Σε γενικές γραμμές, τα επίπεδα των νιτρικών και ιδιαίτερα των νιτρωδών ιόντων στο πόσιμο νερό ήταν κάτω από τα ανώτατα επιτρεπτά όρια, εκτός από ορισμένα Δημοτικά Διαμερίσματα στα οποία παρατηρήθηκαν αυξημένες τιμές, χωρίς όμως να υπερβαίνουν την ανώτατη επιτρεπτή συγκέντρωση νιτρικών σύμφωνα με την ΚΥΑ Υ2/2600/2001. ΤΑ συγκεκριμένα Δημοτικά Διαμερίσματα χρίζουν ιδιαίτερης προσοχής και τακτικού ελέγχου προκειμένου να αποφευχθούν απρόσμενες αυξήσεις συγκεντρώσεων των ιόντων αυτών.

23 20 ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΝΤΕΡΙΚΩΝ ΙΩΝ ΣΕ ΑΣΤΙΚΑ ΛΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΟΠΡΑΝΩΝ. Βόντας Α. 1, Πλακοκέφαλος Η. 1, Γραμουστιάνου Ε. 1, Χατζηχριστοδούλου Χ. 2, Μηνάς Α. 1, Κρικέλης Β. 1 1Εργαστήριο Ιολογίας, Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων, ΑΤΕΙ Λάρισας 2Εργαστήριο Υγιεινής & Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η αναζήτηση και ταυτοποίηση των Νοροϊών, Αδενοϊών και Ροταϊών σε δείγματα αστικών λυμάτων και συσχέτιση με διαρροϊκά δείγματα κοπράνων με τη χρήση της ELISA και RT-PCR. Υλικό - Μεθοδολογία: Υλικό της έρευνας αποτέλεσαν 20 δείγματα αστικών λυμάτων από το βιολογικό καθαρισμό της πόλης και 105 διαρροϊκά δείγματα κοπράνων από το βακτηριολογικό εργαστήριο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας. Η συλλογή των δειγμάτων πραγματοποιήθηκε το Η αναζήτηση και ταυτοποίηση των Νοροϊών, Αδενοϊών και Ροταϊών έγινε με ELISA και PCR. Αποτελέσματα: Μετά την αναζήτηση του αντιγόνου με ELISA και τα 20 δείγματα των αστικών βρέθηκαν θετικά για Αδενοϊό και Ροταϊό ενώ για Νοροϊό βρέθηκαν 9. Στα δείγματα κοπράνων βρέθηκαν 13 θετικά για Νοροϊό, 14 θετικά για Αδενοϊό και 25 δείγματα θετικά για Ροταϊό. 9 δείγματα είχαν αμφίβολα αποτελέσματα στη παρουσία ιών. Όλα τα δείγματα εξετάστηκαν με RT-PCR για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων της ELISA και την εξακρίβωση των ιϊκών γονοτύπων. Με το μοριακό έλεγχο βρέθηκαν θετικά όλα τα δείγματα των αστικών λυμάτων και τα 95 από τα 105 δείγματα κοπράνων. Ο συγκριτικός έλεγχος των περιβαλλοντικών και κλινικών δειγμάτων έδειξε την ύπαρξη των ίδιων γονοτύπων. Συμπεράσματα: Διαπιστώνεται ότι η διασπορά των ιών στο περιβάλλον και κατ επέκταση στην κοινότητα είναι συνεχής. Ως εκ τούτου, η εφαρμογή μοριακών τεχνικών είναι χρήσιμη στην καθημερινή εργαστηριακή πρακτική ως εργαλείο επιδημιολογικής διερεύνησης των κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας.