ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ «ΑΙΓΑΛΕΩ 21 ος ΑΙΩΝΑΣ»

Transcript

1 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ «ΑΙΓΑΛΕΩ 21 ος ΑΙΩΝΑΣ» Ομιλία του Παναγιώτη Μπιτούνη, Προέδρου του ΑΣΔΑ και Επικεφαλή της δημοτικής παράταξης «Αιγάλεω 21 ος Αιώνας», στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Αιγάλεω σε συγκέντρωση με θέμα «Σύγχρονη Ριζοσπαστική Αριστερά» ( ) Ο διάλογος για την Αριστερά είναι ένας διάλογος που έχει αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια και θα συνεχίζεται για πολλά χρόνια ακόμη. Γίνεται δε πάντα πιο έντονος όταν τα πολιτικά κόμματα της Αριστεράς βρίσκονται σε υποχώρηση ή σε κρίση. Όταν ο διάλογος έχει ως στόχο να απαντήσει απλά και μόνο στο ερώτημα τι είναι αριστερά, δεν καταλήγει πουθενά. Η αναζήτηση καθαρών και ωραίων ιδεών και ορισμών για την Αριστερά οδήγησε σε εσωστρέφεια και αδιέξοδα. Σήμερα είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι ο κόσμος έχει προβλήματα με απαιτήσεις για τη λύση τους. Δεν είναι η έννοια της Αριστεράς ικανή και αναγκαία συνθήκη για ικανοποίηση των προσδοκιών των ανθρώπων αλλά η πολιτική και οι πολιτικοί τρόποι αντιμετώπισής της. Η Αριστερά στην Ελλάδα ιστορικά ήταν η δύναμη που στήριξε τους αγώνες για Δημοκρατία και εκφράστηκε πολιτικά ως αντιμεταξική, ως αντιφασιστική, ως αντιβασιλική, αντιδεξιά, αντιχουντική. Ήταν φανερό ότι το πολιτειακό ήταν αιχμή για την τότε Αριστερά. Όμως σήμερα έχει αποκατασταθεί η Δημοκρατία. Δεν μπορεί σήμερα η Αριστερά να προσδιορίζεται ως αντί και πάλι. Οφείλει να προσδιοριστεί μέσα στις νέες συνθήκες, να δημιουργήσει όραμα, να δει την πραγματικότητα, να την αναλύσει και να μην πέσει στη λογική ότι μέχρι να ανασυγκροτηθούμε είμαστε και αντιπασοκ, τελοσπάντων γιατί υπάρχει κίνδυνος να μας πουν δεξιούς.

2 Όταν το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές το 1981 κατέκτησε την πολιτική ηγεμονία έχοντας και μαζί του την στήριξη πλατιών στρωμάτων, της εργατικής τάξης και των μικρομεσαίων ενσωματώνοντας στο πολιτικό του οπλοστάσιο αυτό της ευρύτερης Αριστεράς αλλά και του Κέντρου. Το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση συνέβαλε με καινοτόμες μεταρρυθμίσεις, χρησιμοποιώντας το κράτος, χωρίς αλλαγές σε αυτό, ασκώντας πατερναλιστική πολιτική στα κοινωνικά στρώματα που το στήριξαν. Πολλοί υποστήριξαν ότι αυτό οδήγησε σε λαϊκισμό και κρατισμό. Ο Α. Παπανδρέου ξεκίνησε στην πορεία την διαδικασία μεταρρύθμισης της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ μια μεταρρύθμιση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ανάλογες αλλαγές για διαφορετικούς λόγους ξεκίνησε το 1985 και στην παραδοσιακή Αριστερά, που κατέληξαν στην Ανανεωτική Αριστερά με θεσμικά κοινοβουλευτική έκφραση. Είναι η αναζήτηση πολιτικής σήμερα έκφρασης της Αριστεράς κυρίαρχο ζητούμενο για την Ελληνική κοινωνία. Δεν αρκεί σήμερα η επίκληση της Δημοκρατίας, χρειάζεται να επεξεργασθεί θέσεις για την Δημοκρατία με ποιοτικές απαντήσεις. Η ανάπτυξη της ιδιωτικής κοινωνίας απαιτεί πρόταση για την κοινωνία των πολιτών. Η κοινωνία της Αλληλεγγύης ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες παγκοσμιοποίησης αποκτά νέο ενδιαφέρον. Με νέα όμως εργαλεία, με καινούργια και σαφή διατύπωση της σημερινής ταυτότητας της κοινωνίας χωρίς γενικευμένες διατυπώσεις. Σήμερα οι άνθρωποι έχουν γίνει πιο πραγματιστές και η επανάληψη νοημάτων του παρελθόντος τους αφήνει αδιάφορους, ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους. Ο χρόνος των αλλαγών έχει σχεδόν μηδενιστεί και πρέπει να ξανασκεφθούμε όσα έχουμε κατακτήσει σε σχέση με τις αλλαγές. Η γνώση είναι δύναμη σήμερα της Αριστεράς γιατί η γνώση και η πληροφορία είναι όπλα που ανάλογα πώς θα τα χειριστεί σήμερα και η Αριστερά, θα μπορέσει να παίξει ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών. Η Αριστερά έχει πλέον ένα πλήθος εμπειριών. Σήμερα απαιτείται η νέα διαμόρφωση ταυτότητας, ο σαφής προσδιορισμός της. Υπάρχουν αρνητικές και θετικές εμπειρίες. Αν η Αριστερά σήμερα αναζητήσει την ιδεολογική καθαρότητα με την αξία μόνο της θεωρίας θα οδηγηθεί στο περιθώριο. Δεν εμπνέουν μόνο αυτά. d:\vassilis\sites\mpitounis\pdf\omil_aristera.doc 2

3 Ζούμε σε εποχή και θα συνεχίσουμε να ζούμε, ανθρώπων πραγματιστών. Η διαμόρφωση πολιτικής πρόταση πολιτικού σχεδίου για τον 21 ο αιώνα που θα συνθέτει όραμα, αξίες, ιδέες, προγραμματικές επιλογές και δυνάμεις σε μια νέα στρατηγική πρόταση. Κανένα τμήμα της Αριστεράς από μόνο του, ούτε το ΠΑΣΟΚ ως κόμμα, ως μέρος της Αριστεράς δεν μπορεί να κερδίσει και να διαμορφώσει αριστερό κίνημα πλειοψηφίας. Σήμερα πρέπει η Αριστερά να διαμορφώσει έναν κοινωνικό συνασπισμό εξουσίας μέσα από ένα οικουμενικό σχέδιο. Το όραμα της κεντροαριστεράς μπορεί να αποτελέσει την νέα πρόκληση πρότασης ως αρχή. Αυτό προκύπτει από τις μεγάλες αλλαγές στον Κόσμο, στην Ευρώπη στην πατρίδα μας και συνδέεται με την κρίση ταυτότητας της Αριστεράς σε προγραμματικό επίπεδο. Το ΠΑΣΟΚ όμως πιστεύει ότι η κρίση είναι αρνητική, μόνο όταν τα κόμματα, οι κοινωνίες, οι πολίτες δεν έχουν δύναμη ανανέωσης, προσαρμογής και δυνατότητα ελέγχου των νέων εξελίξεων. Η κρίση είναι κρίση, όταν υπάρχει στασιμότητα, εμμονή στο παρελθόν, όταν κυριαρχούν οι δυνάμεις της συντήρησης. Η παγκόσμια κρίση σηματοδοτεί την ώρα των μεγάλων αποφάσεων και των μεγάλων πρωτοβουλιών της Αριστεράς. Μόνο η σύγχρονη Αριστερά είναι σήμερα σε θέση να δώσει ικανοποιητική απάντηση τόσο στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων όσο και στην ταυτόχρονη ανάπτυξη όλης της κοινωνίας. Στην Ευρώπη σήμερα καταγράφονται 2 μεγάλα ρεύματα. Το ένα δρα αμυντικά, αδυνατεί να κατανοήσει και ερμηνεύσει τις εξελίξεις. Κηρύσσει επιστροφή στο παρελθόν ως απάντηση στις προσκλήσεις του μέλλοντος, δημιουργεί κλίμα πανικού και καταστροφής. Ζητά επιστροφή στο προστατευτικό εθνικό κράτος και τη διατήρηση κεκτημένων χωρίς να έχει απάντηση πώς θα διατηρηθούν τα κεκτημένα. Η σημερινή Αριστερά έχει καθήκον να ανασυντάξει τον ιδεολογικό, θεωρητικό και πολιτικό εξοπλισμό της, να διαμορφώσει θέσεις που στο νέο παγκόσμιο περιβάλλον θα διασφαλίσει ταυτόχρονα την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων αλλά και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η σημερινή σύγχρονη Αριστερά είναι ο φυσικός κληρονόμος των μεγάλων δημοκρατικών παραδόσεων που σηματοδότησαν αστικές επαναστάσεις τον 18 ο και 19 ο d:\vassilis\sites\mpitounis\pdf\omil_aristera.doc 3

4 αιώνα. Οι ελευθερίες, τα δικαιώματα του ατόμου, η ισότητα, η αδελφοσύνη, η δικαιοσύνη, η κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Όμως σήμερα πρέπει να εκφράσει και αξίες που παλιότερα αγνοήθηκαν όπως την ποιότητα ζωής, τον πολιτισμό, την παιδεία, την διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Η Αριστερά σήμερα καλείται να ξεπεράσει τα τείχη της οικονομιστικής αντίληψης και να εντάξει στην σκέψη της όσα αφορούν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Στη χώρα μας μετά την μεταπολίτευση επικράτησε ένας κομματικός ανταγωνισμός ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και στην παραδοσιακή Αριστερά. Ανταγωνισμός αντιφατικός και αρνητικός για την υπόθεση της προοδευτικής πρότασης. Η Δεξιά πριν τη χούντα αλλά και μετά την μεταπολίτευση είχε χαρακτηριστικά διαφορετικά από αυτά που σήμερα χρησιμοποιεί παραπλανητικά το νεοφιλελεύθερο μοντέλο και ακολουθεί. Η Δεξιά δεν αλλάζει πρόσωπο, ερωτοτροπεί με πρόσωπα, λαϊκίζει επικίνδυνα και οι αριστερές δυνάμεις αντιπαρατίθενται λυσσαλέα για το πια θα κερδίσει από τις δυνάμεις του άλλου και τελικά όλες χάνουν: το είδαμε και στις πρόσφατες Δημοτικές Εκλογές σε όλη την Ελλάδα. Και είναι όλες οι Εκλογές πολιτικές εκλογές όπου πρέπει να αντιπαρατίθενται πολιτικές προτάσεις διαμόρφωσης της κοινωνίας. Σήμερα η Ελλάδα έχει μπει σε ένα νέο ιστορικό κύκλο και θεωρώ ότι ωριμάζει ότι η περίοδος της μεγάλης προγραμματικής άνθισης μέσα από μια μοναχική πορεία έχει εξαντληθεί και ότι οι διαπραγματεύσεις κορυφής με την συγκόλληση και την παράθεση επιμέρους πολιτικών δεν διαμορφώνει την νέα αριστερή πρόταση. Σήμερα δεν αρκούν οι διαπιστώσεις, σήμερα απαιτείται μια στρατηγική για την σύγχρονη Αριστερά. Προγραμματική σε έναν παγκόσμιο ορίζοντα. Δεν μπορεί να αναφερόμαστε μόνο αρνητικά για το τέλος του διπολισμού. Σίγουρα δεν μπορεί να είναι αυτό το τέλος της Ιστορίας. Οι συγκρούσεις, οι πόλεμοι, η φτώχεια, η καταπίεση είναι μια πραγματικότητα. Και η ιστορική αναφορά για εκ νέου ύπαρξη μιας νέας Ρωσίας ως αντίποδα της Αμερικής δεν πρέπει να είναι για την Αριστερά μονόδρομος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα από την διαμόρφωση ενός υπερεθνικού κινήματος πολιτών προσφέρει για την Αριστερά νέες δυνατότητες και πρακτικές. Είχε την τάση η Αριστερά γενικότερα να επαναπαύεται στην νομοτελειακή βεβαιότητα και την κουλτούρα της απόλυτης αλήθειας των ιδεών. Φαίνεται όμως ότι ο κόσμος d:\vassilis\sites\mpitounis\pdf\omil_aristera.doc 4

5 μετασχηματίζεται όχι νομοτελειακά αλλά βάσει σχεδιασμού των καπιταλιστικών κέντρων σε νεοφιλελεύθερη επιλογή και σε κάθε περίπτωση είναι ανάγκη ο επαναπροσδιορισμός και ο σχεδιασμός πάνω σε καινούργια δεδομένα και αναζητήσεις. Είναι αλήθεια σήμερα ότι η άνοδος της νεοφιλελεύθερης πολιτικής έχει δημιουργήσει αγωνία σε όλα τα αριστερά κόμματα για ανασυγκρότηση και επαναπροσδιορισμό γιατί ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι κάτι που επικράτησε ξαφνικά και ότι μπόρα είναι και θα περάσει. Είναι αποτέλεσμα λαθών στην πολιτική, λαθών στο κράτος πρόνοιας, στη γραφειοκρατία, στο συντεχνιασμό. Είναι αποτέλεσμα λαθών πολιτικής που εξυπηρετούσαν μικροπολιτικά οφέλη. Μάλλον λάθη πολλά από πολλούς για πολλά. Σήμερα πρέπει να ανταπαρατεθούμε με ανανεωμένες ιδέες, πρακτικές και μεθόδους με επίκλυση του γενικότερου συμφέροντος και όχι των στενών ομαδικών κομματικών ή προσωπικών συμφερόντων. Η παρουσία της Αριστεράς σήμερα μπορεί να παρακολουθήσει το δίλλημα εκσυγχρονισμός ή καθυστέρηση ; Αν ο εκσυγχρονισμός είναι απάντηση στο νεοφιλελευθερισμό γιατί όχι ; Αν ο εκσυγχρονισμός είναι αντίληψη που θέλει την αγορά να μην απαλλάσεται από πολιτικές ρυθμίσεις γιατί όχι ; Αν πολλά, αν γιατί όχι. Είναι ο εκσυγχρονισμός η σύγχρονη Αριστερά ; Φυσικά όχι, απαντούν οι πιο πολλοί. Αν ομώς διαφωνεί η Αριστερά πρέπει αντί να χλευάζει με τη λογική της υποτιθέμενης αριστερής αυθεντικότητας, πρέπει αντί να χρησιμοποιεί αρχαϊκά εργαλεία σκέψης και γενικόλογες ρητορίες, να διαμορφώσει την πραγματιστική εναλλακτική πρόταση σύνθεσης και όχι αντιπαράθεσης μόνο. Γιατί σήμερα η επίκλυση των αξιών μόνο, δεν λέει πολλά πράγματα. Το όραμα δεν μπορεί να έχει δυναμική όταν είναι μακριά από την κοινωνική δυναμική, όταν είναι μακριά από το εφικτό. Η ενότητα δράσης των δυνάμεων της Αριστεράς διεθνώς αλλά και στη χώρα μας, είναι η απάντηση στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα και πρέπει οι δυνάμεις της Αριστεράς υπεύθυνα και με τόλμη να τοποθετηθούν σε ζητήματα που αφορούν τη ζωή μας. Πρέπει να δώσουμε περιεχόμενο στις θεωρητικές σκέψεις της Αριστεράς που θα διαμορφωθούν, χρειαζόμαστε ένα καινούργιο σχέδιο για την Ευρώπη του 21ου Αιώνα, για την Ελλάδα του 21ου Αιώνα, για τη Δυτική Αθήνα του 21ου Αιώνα. Ενα καινούργιο σχέδιο και πρόταση της Αριστεράς για το Αιγάλεω του 21ου Αιώνα. Χρειάζεται όμως σχέδιο μετάβασης από τις πρακτικές των λαθών στις πρακτικές της σύγκλισης και της αποτελεσματικότητας. d:\vassilis\sites\mpitounis\pdf\omil_aristera.doc 5

6 Η Αριστερά σήμερα θα δημιουργήσει σχέδιο και πρόταση αν ξεφύγει από μόνο τις κομματικές διαδικασίες και αν αγκαλιάσει σε διάλογο δυναμικά πολιτικά υποκείμενα για διαμόρφωση μιας ολοένα και μεγαλύτερης κοινωνικής πολιτικής πλειοψηφίας. Η σύγχρονη Αριστερά θα πρέπει να θεωρήσει ότι για την όποια επιτυχία επιδιώκει, είναι δύσκολο σήμερα το αποτέλεσμα, γιατί : Η πολιτική δεν συγκινεί, ο κόσμος δείχνει αδιάφορος, δε διαβάζει, δεν παρακολουθεί πολιτικές συγκεντρώσεις. Τα ΜΜΕ λειτουργούν με χρώματα και εικόνες, διαμορφώνουν πρότυπα και αξίες σύμφωνα με την αγορά και τα συμφέροντα των καπιταλιστών. Η εξαγορά σήμερα των τηλεοπτικών σταθμών από το κεφάλαιο πρέπει να ανησυχεί την Αριστερά και πρέπει να βρεί τρόπους να αντιδράσει. Οι επιμέρους σήμερα δυνάμεις της Αριστεράς ωφείλουν να καθορίσουν τους στόχους, να καθορίσουν τί θέλουν να κάνουν και μετά να καθορίσουν την στρατηγική υλοποίησής τους κάτω από συνθήκες που διαμορφώνονται μερικές φορές και έξω από τη θέλησή τους. Το βασικό ουσιώδες διαφορετικό για την Αριστερά απέναντι στο δεξιό είναι το αίτημα της κοινωνικής συνοχής ως ηθική αρχή αλλά και ως κοινωνική αναγκαιότητα. Η σύγχρονη σήμερα Αριστερά πρέπει να προτάξει και να προωθήσει τα δικαιώματα : Στην πλήρη απασχόληση Στο ελάχιστο εισόδημα Στις υψηλής ποιότητας παροχές στην Υγεία και στην Παιδεία Στη διαβίωση σε ποιοτικό φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον Στις ισότιμες ευκαιρίες Η σύγχρονη Αριστερά πρέπει : Να μείνει προσηλωμένη στην ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή ανάπτυξη πρωτοβουλιών με ενεργητικούς πόλους απασχόλησης αύξηση παραγωγικότητας αναδιανωμή πλούτου συμμετοχή των πολιτών στα κέντρα αποφάσεων να απαιτεί όχι μόνο λιγότερο κράτος αλλά καλύτερο κράτος κράτος αναπτυξιακό κράτος οδηγό για την απρόσκοπη ενσωμάτωση της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση d:\vassilis\sites\mpitounis\pdf\omil_aristera.doc 6

7 H Ευρωπαϊκή σύγχρονη Αριστερά σήμερα συρικνώνεται λειτουργώντας πολλές φορές αμυντικά μήπως την πουν δεξιά και άλλωτε δεξιοαπαντά μικροπολιτικά γιατί δεν έχει σαφή προσδιορισμό θέσεων απόψεων και πρακτικής. Πιστεύω ότι η ευθύνη για μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή Αριστερά είναι μεγάλη. Η εμμονή σε στόχους κοινωνίας σε πρακτικές αριστερές δηλαδή προοδευτικές, είναι μονόδρομος και δεν πρέπει να φτάσει η Αριστερά, όπως έχει πει ο Παπαγιαννάκης από το «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε» για μια ακόμη φορά να πει «Προλετάριοι όλων των χωρών μας συγχωρείτε» Εχει μεγάλη ευθύνη για αυτό, γιατί είναι δεδομένο ότι η Αριστερά που θέλει να είναι Αριστερά δεν έχει να παλέψει μέσα σε κάποια δεδομένα μόνο αλλά και να αλλάξει τα δεδομένα για να μπορεί να παλέψει για αυτό που θέλει. Οι έννοια της Αριστεράς στη χώρα μας είναι σημματοδοτημμένη με μνήμες, με ευαισθησίες, με πολλούς αγώνες που τους γνωρίζουμε όλοι. Σήμερα η παγκόσμια Αριστερα είναι σε αναζήτηση ταυτότητας. Ισως δεν υπάρχουν αποκρυσταλλωμένες απόψεις που υπήρχαν παλιότερα για το τί είναι Αριστερό και τί όχι. Αν θέλουμε τα πράγματα να είναι καλά, τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν και για αυτό πρέπει να μεταβάλουμε και τα εργαλεία αλλά και τους στόχους. Οταν είδε η μικρή μου κόρη να γράφω αυτά που σας λέω σήμερα και είδε την πρόσκλησή σας, με ρώτησε τί είναι σύγχρονη Αριστερά και τί θα κάνει, δηλαδή ποιό είναι το ΜΕΛΛΟΝ. Και στο μυαλό μου χωρίς να το θέλω ήρθε ο στίχος του ποιητή «δεν είμαι αισιόδοξος, το μέλλον έχει πολύ ξηρασία» Δεν της το είπα όμως γιατί δεν μπορεί να είναι έτσι, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο δρόμο μας που θα κρατούν νερό. Υπήρχαν πολλοί άνθρωποι στο παρελθόν και στους οποίους χρωστάμε να παλαίψουμε, ώστε η Αριστερά να είναι η πηγή της ζωής και της δημιουργίας για ολόκληρο τον κόσμο. d:\vassilis\sites\mpitounis\pdf\omil_aristera.doc 7