ΘΕΜΑ: Προσδιορισμός των προτεραιοτήτων για την Περιφερειακή Στρατηγική Καινοτομίας της ΑΜΘ με βάση την Έξυπνη Εξειδίκευση

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΦΟΡΕΑΣ : Ε.Κ. «Αθηνά» Ερευνητικό Κέντρο Καινοτομίας στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας των Επικοινωνιών και της Γνώσης ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : Κτίριο Ε.Κ. «Αθηνά», Πανεπιστημιούπολη, Κιμμέρια Ξάνθης ΤΘ 159, ΤΚ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ : Δρ. Χρήστος Εμμανουηλίδης ΤΗΛΕΦΩΝΟ : FAX : ΗΛ.ΤΑΧΥΔΡ. : chrisem@ceti.gr Ξάνθη, ΘΕΜΑ: Προσδιορισμός των προτεραιοτήτων για την Περιφερειακή Στρατηγική Καινοτομίας της ΑΜΘ με βάση την Έξυπνη Εξειδίκευση ΣΧΕΤ: ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ: ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΞΥΠΝΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ, Μάρτιος 2014 Ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση της Περιφέρειας ΑΜΘ για τη διαβούλευση επί του παραπάνω σχετικού, κατατίθενται στις συνέχεια προτάσεις για τις προτεραιότητες της Περιφερειακής Στρατηγικής Καινοτομίας. Το ΕΚ 'Αθηνά' έχει συμμετάσχει στη διαδικασία RIS3 της ΠΑΜΘ με υποβολή συγκεκριμένων στοιχείων και με σχετικές παρουσιάσεις, στο πλαίσιο της λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Καινοτομίας. Το ΕΚ 'Αθηνά' αποτελεί ερευνητικό οργανισμό που δραστηριοποιείται σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο στην Επιστήμη και τις Εφαρμογές της Πληροφορικής, των Επικοινωνιών και της Γνώσης ( Σχεδιάζει και υλοποιεί στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας δια μέσου των Ερευνητικών Ινστιτούτων και Μονάδων του. Δραστηριοποιείται σε ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων ΤΠΕ, περιλαμβάνοντας αντικείμενα όπως Πληροφορική και Επιστήμη Υπολογιστών, Συστήματα Αυτοματισμών, Δίκτυα Επικοινωνιών, Βιομηχανικά Συστήματα, Τεχνολογία Μετρήσεων και Αναλύσεων, Διαχείριση Δεδομένων Μεγάλης Κλίμακας, κλπ, τόσο ως προς τη βασική έρευνα όσο και ακολουθώντας όλη την αλυσίδα μέχρι την ανάπτυξη πρωτοτύπων εφαρμογών που απευθύνονται σε διαφορετικά πεδία δραστηριοτήτων και κλάδων παραγωγικής δραστηριότητας. Η τεχνογνωσία του ΕΚ 'Αθηνά' στην υποστήριξη και την ενίσχυση της Καινοτομίας αποτυπώνεται στη δραστηριοποίησή του για τη σχεδίαση, ανάπτυξη και διαχείριση συστάδων καινοτομικών επιχειρήσεων μέσα από τη μονάδα Corallia Clusters (corallia.org), η οποία αποτελεί και την περισσότερο αναγνωρίσιμη τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο Ελληνική πρωτοβουλία για την υποστήριξη Innovation Clusters. Αντικατοπτρίζεται επίσης στην ανάπτυξη σειράς τεχνοβλαστών για την επιχειρηματική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων έρευνας και ανάπτυξης ( Κατά την πρόσφατα ολοκληρωθείσα αξιολόγηση των Ερευνητικών Κέντρων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, τα Ινστιτούτα του ΕΚ 'Αθηνά' διακρίθηκαν για τόσο για την ποιότητα όσο και την παραγωγικότητά τους, επιτυγχάνοντας εξαιρετικά ερευνητικά αποτελέσματα με αναλογικά σημαντικά χαμηλή τακτική κρατική χρηματοδότηση, τεκμηριώνοντας έτσι ένα πολύ υψηλό βαθμό αποδοτικότητας σε σχέση με την περιορισμένη συγκριτικά ένταση της κρατικής επένδυσης σε Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία.

2 Σε Ευρωπαϊκό και Εθνικό επίπεδο διακρίνεται για την προσέλκυση σημαντικού αριθμού ανταγωνιστικών ερευνητικών έργων, των οποίων ο συνολικός προϋπολογισμός είναι πολλαπλάσιος της τακτικής κρατικής επιχορήγησης του φορέα με εξαιρετικά υψηλό συνεπώς δείκτη αποτελεσματικότητας προς κόστος. Διακρίνεται επίσης με την ανάδειξή του σε φορέα υποστήριξης της διοργάνωσης σημαντικών διεθνών συνεδρίων, όπως τα συνέδρια της Ελληνικής Προεδρίας για τις Ερευνητικές Υποδομές (ICRI 2014) και Βιομηχανικές Τεχνολογίες (Industrial Technologies 2014), αλλά και συνεδρίων που εστιάζουν σε Βιομηχανικά Συστήματα και Διαδικασίας Παραγωγής, όπως το IEEE International Conference on Industrial Technologies (ICIT 2012), το IFIP Advances in Production Management Systems (APMS 2012) και το World Congress on Engineering Asset Management (WCEAM 2009). Σε Εθνικό επίπεδο αποτέλεσε μεταξύ άλλων τον φορέα που σχεδίασε και υλοποίησε την πλατφόρμα για τα Δημόσια Ανοικτά Δεδομένα (geodata.gov.gr). Η Τεχνογνωσία του ΕΚ 'Αθηνά' μπορεί να αξιοποιηθεί προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης της επένδυσης της Περιφέρειας ΑΜΘ στην Έρευνα και την Καινοτομία, τόσο σε παρεμβάσεις οριζόντιας κατεύθυνσης, με στόχο την εμβάθυνση και διεύρυνση της διείσδυσης των ΤΠΕ στον παραγωγικό ιστό, όσο και στην Περιφερειακή Διοίκηση, όσο και σε καθετοποιημένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας σε κλάδους που αποτελούν προτεραιότητα της ΠΑΜΘ στη νέα προγραμματική περίοδο. Προς αυτή την κατεύθυνση ακολουθεί μια αρχική ενδεικτική πρόταση δράσεων / προτεραιοτήτων για τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευση της ΠΑΜΘ. Α. Οριζόντιες Προτεραιότητες και Δράσεις Προτεραιότητα 1. Αναβάθμιση της θεσμικής ικανότητας του Περιφερειακού Συστήματος Καινοτομίας και των συστατικών του μερών όσον αφορά. Προτεινόμενη δράση Ο1: Δημιουργία μεθοδολογίας για τη σχεδίαση και υλοποίηση κύκλων ανάδρασης για την υποστήριξη του συστήματος καινοτομίας της Περιφέρειας, που να περιλαμβάνει: (α) καθορισμός μεθοδολογίας αποτύπωσης των επιπτώσεων δράσεων στο σύστημα καινοτομίας. Η μεθοδολογία δεν θα βασίζεται στην ίδια την ένταση της ενίσχυσης (π.χ. ύψος χρηματοδότησης) και σε πρωτογενή αποτελέσματα (π.χ. ισοδύναμο ΙΠΑ θέσεων εργασία κατά τη διάρκεια της ενίσχυσης) αλλά θα εστιάζει στην παραγωγή αξίας σε σχέση με την ένταση της ενίσχυσης. Στόχος της μεθοδολογίας είναι να αποτυπώνεται η προστιθέμενη αξία της ενίσχυσης σε σχέση με την ένταση της ενίσχυσης (return on investment/research investment intensity), μετρούμενη με συγκεκριμένους δείκτες. Η μεθοδολογία αυτή θα επιτρέπει την αποτελεσματικότερη υποστήριξη μηχανισμού παρακολούθησης του προγράμματος, ώστε να υποστηρίζεται η ΠΑΜΘ στην προσπάθειά της να επικαιροποιεί τον προγραμματισμό με κύκλους ανάδρασης που εστιάζουν στο παραγόμενο αποτέλεσμα και τη σχέση του με το κόστος επένδυσης, βελτιώνοντας δείκτες τύπου αξία/προς ύψος επένδυσης : (β) σχεδίαση, υποστήριξη και λειτουργία συστήματος, παρατηρητηρίου και πλατφόρμας παρακολούθησης και αξιολόγησης της καινοτομικής δραστηριότητας με βάση μεθοδολογία και δείκτες που έχουν καθορισθεί και διερεύνησης / σχεδίασης συνεργειών με δράσεις του Horizon 2020 για τις οποίες απαιτείται συμπληρωματικότητα με Περιφερειακές Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης (γ) Πλατφόρμα υποστήριξης διαδικτυακής επιχειρηματικότητας. Αξιοποίηση και μεταφορά Τεχνογνωσίας της Μονάδας Corallia του ΕΚ 'Αθηνά' σε όλα τα παραπάνω. Προτεραιότητα 2. Αναβάθμιση και διατήρηση του ανθρώπινου κεφαλαίου Προτεινόμενες δράσεις: Προτεινόμενη δράση Ο2.1. Υποστήριξη της εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας για ενήλικες, με εστίαση στο επιχειρείν. Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του ΙΕΛ/ΕΚ 'Αθηνα' στη μεθοδολογία το σχεδιασμό και την τεχνολογικά υποβοηθούμενη εκμάθηση της γλώσσας. Προτεινόμενη δράση Ο2.2. Υποστήριξη της εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας για με εστίαση στην αναβάθμιση του πολυγλωσσικού ανθρώπινου δυναμικού της περιοχής. Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του ΙΕΛ/ΕΚ 'Αθηνα' στη μεθοδολογία το σχεδιασμό και την τεχνολογικά υποβοηθούμενη εκμάθηση της γλώσσας. Προτεινόμενη δράση Ο2.3. Στοχευμένη δράση ενίσχυσης της δια βίου μάθησης σε αντικείμενα προτεραιοτήτων για την ΠΑΜΘ, με συνεργασία με τους υπόλοιπους οργανισμούς παραγωγής γνώσης της ΠΑΜΘ. Υποστήριξη διοργάνωσης εκπαιδευτικού προγράμματος για την επιχειρηματικότητα και την

3 καινοτομία σε συνεργασία με τους υπόλοιπους οργανισμούς παραγωγής γνώσης της ΠΑΜΘ και τους φορείς υποστήριξης της Επιχειρηματικής δραστηριότητας (π.χ. Επιμελητήρια και με υποστήριξη ΣΕΒ, ΣΒΒΕ, ΣΕΠΕ, ΣΕΠΒΕ). Υποστήριξη προγράμματος ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων για ενήλικες. Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του ΕΚ 'Αθηνά' στην τεχνολογικά υποβοηθούμενη και εξατομικευμένη μάθηση με συστήματα ηλεκτρονικής μάθησης και αυτοαξιολόγησης δεξιοτήτων, καθώς και τεχνογνωσίας ανάπυξης πολυμεσικά εμπλουτισμένων εκπαιδευτικών εφαρμογων. Προτεινόμενη δράση Ο2.4. Συνεργασία με τους επιχειρηματικούς φορείς και φορείς συντονισμού και προώθησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς και με τους φορείς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και άλλους ερευνητικούς φορείς ώστε αξιοποιώντας εθνικά και διεθνή δίκτυα συνεργειών, μέσω της ενίσχυσης της δράσης να προσφέρεται η δυνατότητα προσέλκυσης ταλαντούχων φοιτητών, νέων ερευνητών και διδασκόντων σε αντικείμενα που σχετίζονται με τις κλαδικές προτεραιότητες της Περιφέρειας. Η συγκεκριμένη δράση μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά άλλων δράσεων έρευνας και καινοτομίας που υποστηρίζονται από το Horizon 2020, λειτουργώντας ενισχυτικά και με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Προτεραιότητα 3. Στοχευμένη προσφορά γνώσης, ενίσχυση της απορρόφησης γνώσης και διέγερση του επιχειρηματικού δυναμισμού Προτεινόμενη δράση Ο3.4. Στοχευμένη δράση ανάπτυξης κοινής δομής πειραματισμού του ερευνητικού και παραγωγικού τομέα με εστίαση στους παρακάτω τομείς δραστηριοτήτων (α) Τεχνολογίες φυσικοχημικών αναλύσεων και μετρήσεων (β) Τεχνολογίες ψηφιακών μέσων (Digital Media) / ψηφιοποίησης (Digitization). Αξιοποίηση σχετικής εργαστηριακής υποδομής του ΕΚ 'Αθηνά' στην Ξάνθη. Προτεραιότητα 4. Ενίσχυση της έντασης και της ποιότητας των ενδο-περιφερειακών και δια-περιφερειακών δικτυώσεων. Προτεινόμενη δράση Ο4.4. (α) Σχεδίαση μεθοδολογίας και σχεδιασμός δημιουργίας συστάδων καινοτομικής δραστηριότητας στους τομείς / αλυσίδες αξίας προτεραιότητας για την ΠΑΜΘ (β) υλοποίηση, λειτουργία, υποστήριξη και προώθηση στην Ελλάδα και το εξωτερικό συστάδων καινοτομικής δραστηριότητας (γ) Σχεδίαση και λειτουργία δομής υποστήριξης επιτάχυνσης νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών (δ) Διοργάνωση τακτικών δράσεων προώθησης και διάχυσης της καινοτομίας σε Περιφερειακό, Εθνικό και Διεθνές επίπεδο. Αξιοποίηση και μεταφορά Τεχνογνωσίας της Μονάδας Corallia του ΕΚ 'Αθηνά'. B. Κάθετες Προτεραιότητες και Δράσεις Προτεραιότητα 1. Μετασχηματισμός αγροδιατροφικού συμπλέγματος Προτεινόμενη δράση Κ1.1. Διαρκής χαρτογράφηση, αποτύπωση και διαχείριση δεδομένων και γνώσης για την υποστήριξη των ενεργειών μετασχηματισμού του αγροδιατροφικού τομέα. Απαιτείται συνέργεια με φορείς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με δραστηριοποίηση σε επί μέρους αντικείμενα (περιβάλλοντος, αγροτικής ανάπτυξης, κλπ) και με αντίστοιχους παραγωγικούς φορείς. Η δράση περιλαμβάνει (α) πληροφοριακή υποδομή διαχείρισης δεδομένων μεγάλης κλίμακας με γεωαναφορά. Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του ΕΚ 'Αθηνά' σε διαχείριση δεδομένων μεγάλης κλίμακας με γεωαναφορά. (β) υποστήριξη της συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων μέσα από φυσικοχημικές αναλύσεις. Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και υποδομής του ΕΚ 'Αθηνά' για σχεδιασμό και υλοποίηση φυσικοχημικών μετρήσεων και διάθεσή της σε προσωπικό των παραγωγικών φορέων ή των λοιπών φορέων παραγωγής γνώσης για την υποστήριξη της αποτύπωσης και της ικανότητας πιστοποίησης. (γ) ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος καταγραφής, αναζήτησης και εξαγωγής γνώσης για την υποστήριξη της διαδικασίας του μετασχηματισμού με πρόβλεψη για ενσωμάτωση και αξιοποίηση της δυνατότητας συνεισφοράς στη γνώση όλων των εμπλεκόμενων μερών. Αξιοποίηση και διάθεση της γνώσης ενσωματώνοντας τεχνογνωσία ευφυών συστημάτων, επεξεργασίας φυσικής γλώσσας και διαχείρισης γνώσης του ΕΚ 'Αθηνά' για την παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών προς τελικούς χρήστες (παραγωγούς, όργανα σχεδιασμού δράσεων μετασχηματισμού, επενδυτές κλπ). (δ) ανάπτυξη δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού σε θέματα Product and Asset Lifecycle Management (νέων αποφοίτων και ερευνητών, νέων επιχειρηματιών, προσωπικού παραγωγικών φορέων) σε συνεργασία με τους αντίστοιχους παραγωγικούς φορείς και φορείς παραγωγής γνώσης της Περιφέρειας).

4 Σημειώνεται ότι η δράση προτείνεται να επεκταθεί με εφαρμογή στον αναδυόμενη τομέα των υδατοκαλλιεργειών με απαραίτητη συμμετοχή και συνεργασία με το ΙΝΑΛΕ. Προετεραιότητα 2. τη μεγέθυνση και εμπέδωση των αναδυόμενων κλάδων της περιφερειακής οικονομίας. Προτεινόμενη δράση Κ2.2. Ενσωμάτωση πρακτικών Product and Asset Lifecycle Management για την ενίσχυση της αποδοτικότητας της παραγωγής, την μείωση του κόστους και την ενδυνάμωση του branding των τοπικών προϊόντων. Η δράση περιλαμβάνει (α) σχεδιασμό μεθοδολογίας Product and Asset Lifecycle Management, λαμβάνοντας υπόψη διεθνή πρότυπα και οδηγίες και προσαρμογή του για εφαρμογή στους ισχυρούς και αναδυόμενους κλάδους της ΠΑΜΘ (ιδιαίτερα στον κλάδο τροφίμων/ποτών με ενίσχυση του branding μέσω διασύνδεσης με γεωγραφικά/ιστορικά/πολιτισμικά δεδομένα, και στους λοιπούς κλάδους για την αύξηση της αποδοτικότητας της διαχείρισης των τεχνικών πόρων (b) αποτύπωση και μοντελοποίηση της αξιακής αλυσίδας. (γ) εφαρμογή και ενσωμάτωση πληροφοριακών λύσεων και συστημάτων Product and Asset Lifecycle Management και διασύνδεσή τους με πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων (ERP) ή διαχείρισης συντήρησης (CMMS). (δ) ανάπτυξη λύσεων ηλεκτρονικής υποστήριξης μάθησης, ανάπτυξης και αξιολόγησης δεξιοτήτων σε θέματα Product and Asset Lifecycle Management για την ενίσχυση της ικανότητας του ανθρώπινου δυναμικού. Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του ΕΚ 'Αθηνά' στο χώρο, μέσα από τη συμμετοχή σε διεθνής οργανισμούς όπως το International Society of Engineering Asset Management, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή European Asset Management Committee της EFNMS και το WG5.7 της International Federation of Information Processing 'Advances in Production Management Systems) και το WG A-MEST (Advanced Maintenance Engineering Services and Technologies) της International Federation of Automatic Control (IFAC).. Προτεινόμενη δράση Κ2.3. Τεχνολογικά υποβοηθούμενη ολοκλήρωση της αξιακής αλυσίδας στο χώρο του τουρισμού. (α) σχεδίαση και ανάπτυξη ολοκληρωμένης πλατφόρμας καταγραφής, προβολής και λειτουργικής ολοκλήρωσης της αξιακής αλυσίδας (διασύνδεση stakeholders από το χώρο του σχεδιασμού και της προβολής, παραγωγικών φορέων προσφοράς υπηρεσιών (ταξιδιωτικών γραφείων, ξενοδοχείων, μεταφορικών μέσων, πολιτιστικών φορέων, κλπ). Η πλατφόρμα περιλαμβάνει (α) σχεδίαση και ανάπτυξη επιπέδου δεδομένων (β) σχεδίαση και ανάπτυξη μηχανισμών αναζήτησης δεδομένων (β) σχεδίαση και ανάπτυξη έξυπνων διεπαφών που βελτιώνουν τη χρηστικότητα της παροχής υπηρεσίας (π.χ. φωνητικών διεπαφών, προσαρμοζόμενων και εξατομικευμένων διεπαφών) (γ) προσαρμογή της ανάπτυξης συστήματος προγραμματισμού επισκέψεων στην περιοχή της ΠΑΜΘ για την ενίσχυση της ελκυστικότητας και την παροχή πρακτικής υποστήριξης στους επισκέπτες, με ολοκλήρωση δεδομένων όλης της αξιακής αλυσίδας (δ) μηχανισμούς και περιεχόμενο εικονικής προβολής και περιήγησης με χρήση χαρτών, τρισδιάστατων αναπαραστάσεων κλπ. (e) προσαρμογή για διαφορετικές πτυχές θεματικού τουρισμού (π.χ. θρησκευτικός τουρισμός, εναλλακτικός τουρισμός, συνεδριακός τουρισμός κλπ). Αξιοποίηση σχετικής τεχνογνωσίας του ΕΚ 'Αθηνά' στην προβολή πολιτιστικού αποθέματος, ανάπτυξη πληροφοριακών λύσεων για τον πολιτισμό και τον τουρισμό, τεχνολογίες και υπηρεσίες τρισδιάστατης ψηφιοποίησης και αναπαράστασης, φωνητικές τεχνολογίες και τεχνολογίες εξατομίκευσης ψηφιακών υπηρεσιών. Σχετικοί σύνδεσμοι: corallia.org geogata.gov.gr clepsydra.ceti.gr Commitee.html welcom-project.ceti.gr

5 mvp.gnomon.com.gr Χρήστος Εμμανουηλίδης Κύριος Ερευνητής (Β ) Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά