Ομιλία του επιτίμου πρόεδρου της Νέας Δημοκρατίας, πρώην πρωθυπουργού, κ. Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης

Transcript

1 Χανιά 10 Μαΐου 2007 Ομιλία του επιτίμου πρόεδρου της Νέας Δημοκρατίας, πρώην πρωθυπουργού, κ. Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης Σεβασμιότατοι, Κυρίες και Κύριοι, Θέλω πρώτα να ευχαριστήσω το Συμβούλιο της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης για τη σημερινή τιμητική εκδήλωση στο πρόσωπό μου. Ιδιαίτερα ευχαριστώ τον Πρόεδρο της, τον άξιο νέο Μητροπολίτη Κισσάμου & Σελίνου, κ. Αμφιλόχιο, ο οποίος μέσα σε σύντομο χρόνο κέρδισε την εκτίμηση αλλά και την αγάπη όλων μας, και τον ακάματο Γενικό Διευθυντή της, κ. Αλέξανδρο Παπαδερό. Αποδέχομαι την τιμή, γιατί μου απονέμεται στην ιδιαίτερη πατρίδα μου από ένα Ίδρυμα που τιμά, όχι μόνον την Κρήτη και την εκκλησία της, αλλά, κατά κοινή αναγνώριση, απέκτησε Πανελλαδική και παγκόσμια ακτινοβολία. Η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης είναι δημιούργημα του παλαιού αγαπητού μου φίλου, του τ.μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου, κ. Ειρηναίου, ο οποίος είχε από την πρώτη στιγμή συμπαραστάτη και πολύτιμο βοηθό του, τον κ. Αλέξανδρο Παπαδερό. Στον τ. Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου, κ. Ειρηναίο ο νομός, αλλά και η τοπική μας εκκλησία οφείλουν πολλά. Προέτρεχε της εποχής του και σε όλη τη μακρά πορεία του έπαιρνε πρωτοβουλίες που εκάλυπταν ανάγκες, όχι μόνον της τοπικής εκκλησίας, αλλά και της κοινωνίας γενικότερα. Το όραμα που πραγματοποίησε ο κ. Ειρηναίος ήταν η δημιουργία στη γωνιά αυτής της Κρητικής γης, δίπλα στο ιστορικό Μοναστήρι της Γωνιάς, το πρώτο αμιγώς Συνεδριακό Κέντρο της Ελλάδος. Η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης άρχισε να χτίζεται το 1964 και αναγνωρίσθηκε από την πολιτεία ως Κοινωφελές, «μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα» Ίδρυμα με διάταγμα το Ήδη από την πρώτη φάση της λειτουργίας της, σε 1

2 μικρότερη κλίμακα, η Ακαδημία λειτούργησε με μεγάλη επιτυχία ως Συνεδριακό Κέντρο που διέθετε τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για διαμονή και διατροφή των Συνέδρων. Εδώ, στην ταπεινή και απομακρυσμένη περιοχή της Κρητικής γης, στην απόλυτη γαλήνη και ηρεμία αναβίωσε, στην εποχή μας, το πνεύμα του αρχαίου Συμποσίου και του Ορθοδόξου Κοινοβίου, που ήταν η συνάντηση ανθρώπου με τον άνθρωπο και ο διάλογος. Το κύριο έργο της Ορθοδόξου Ακαδημίας είναι να ασκήσει διάλογο, αλλά παράλληλα να διδάξει διάλογο. Το δεύτερο είναι ίσως πιο σημαντικό, γιατί στην εποχή μας ξεχάσαμε τι θα πει διάλογος. Δεν γίνεται κοινωνικός διάλογος γιατί αυτόν τον αντιλαμβανόμαστε συνήθως, από τη μια πλευρά, ως αναγκαία ενοχλητική διαδικασία και από την άλλη, ως ευκαιρία να επιβάλλουμε στο ακέραιο την άποψή μας, κι αν αυτό δεν είναι δυνατόν, να εμποδίσουμε οποιαδήποτε λύση οποιαδήποτε αλλαγή. Στην Ελλάδα που εγέννησε και συστηματοποίησε τον διάλογο καθιερώσαμε σήμερα αδιέξοδο μονόλογο. Τα πάθη και οι ακρότητες κυριαρχούν. Σαν παλαιός πολιτικός, παρατηρώ με λύπη, ότι σήμερα στη χώρα μας τείνει να καταργηθεί και ο πολιτικός διάλογος. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έχουν ξεφύγει από τον προορισμό τους, που ακόμη και το Σύνταγμα ρητώς προσδιορίζει, και θυσιάζουν τα πάντα στην ακροαματικότητα, ρίχνοντας το επίπεδο διαρκώς χαμηλότερα. Αλλά και στη Βουλή, που είναι κατ εξοχήν ο τόπος του διαλόγου, ο ένας μονόλογος διαδέχεται τον άλλον. Δεν υπάρχει θέση και αντίλογος. Δεν γίνεται προσπάθεια να καταλάβει ο ένας τον άλλον. Δεν επιδιώκεται να αναζητηθεί η σύμπτωση απόψεων. Το πρώτο κτίριο της Ακαδημίας εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 1968, λίγους μήνες μετά το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών. Χρειαζόταν θάρρος για την έναρξη ελευθέρου διαλόγου, σε καθεστώς Δικτατορίας, την εποχή του μονολόγου. Η Ακαδημία τόλμησε. Αντιστάθηκε στον πειρασμό, αψήφησε τις ταλαιπωρίες, επιβεβαίωσε και ανέδειξε τις αξίες, στις οποίες στηρίχθηκε η δημιουργία της, τις αξίες της ελεύθερης σκέψης και του υπεύθυνου διαλόγου. Κατ αρχήν του διαλόγου της Εκκλησίας με τον σύγχρονο άνθρωπο για τα προβλήματα της ζωής, τα βιοτικά και τα πνευματικά. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει βέβαια τα δόγματά της και στηρίζεται στην Αγιογραφική και Πατερική της παράδοση. Σε αντίθεση όμως, με άλλες Εκκλησίες δεν έχει δογματισμό και σχολαστικότητα. Έχει ελεύθερη σκέψη και είναι πιο κοντά 2

3 στον άνθρωπο. Σ αυτήν δεν έχουν θέση οι φανατισμοί, οι μισαλλοδοξίες, οι διακρίσεις και οι αποκλεισμοί. Προπαντός όμως, η Ορθοδοξία είναι η Εκκλησία των ανοικτών οριζόντων. Κατά τα εγκαίνια του νέου Συνεδριακού Κέντρου της Ακαδημίας ο τότε Πατριάρχης Αλεξανδρείας είχε τονίσει ότι η Ακαδημία είναι : «Το μετερίζι όπου μπορέσαμε να μιλήσουμε με όλους, είτε με Χριστιανούς, είτε με το Ισλάμ, είτε με άθεους, είτε με πολιτικούς και άλλους εκπροσώπους των ανθρώπων σήμερα» και ευχήθηκε να συνεχίσει το Ίδρυμα την οικουμενική του πορεία συμπορευόμενο με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αυτό πράγματι έγινε και συνεχίζεται με επιτυχία μέχρι σήμερα.. Είναι πολλές οι μορφές του διαλόγου που καλλιέργησε η Ακαδημία σε πολλά επίπεδα και προς πολλές κατευθύνσεις. Αυτό υπαγορεύει η αποστολή της Ορθοδοξίας, αυτό χρειάζεται ο σύγχρονος άνθρωπος, η σύγχρονη κοινωνία., η τοπική, η εθνική, η παγκόσμια. Μάλιστα σήμερα, που η παγκοσμιοποίηση επιβάλλει στη ζωή των λαών τους δικούς της κανόνες, που ο κόσμος μικραίνει, οι αποστάσεις και ο χρόνος τείνουν να μηδενιστούν, σήμερα που τα προβλήματα του περιβάλλοντος γίνονται διαρκώς και περισσότερο απειλητικά, ο διάλογος είναι πολύ περισσότερο, παρά στο παρελθόν, όρος επιβίωσης του ανθρώπου. Ιδιαιτέρως, θέλω να σταθώ στο διάλογο μεταξύ θρησκευμάτων και μεταξύ εθνοτήτων : Όταν, προ μερικών ετών, υπεστηρίχθη η άποψη ότι οι προσεχείς πόλεμοι θα είναι θρησκευτικοί, όλοι μας το θεωρήσαμε παραδοξολογία. Κι όμως, σήμερα οι σχέσεις μας με το Ισλάμ είναι το μεγάλο πρόβλημα της ανθρωπότητας. Η σκληρή αντιπαράθεση δεν δίνει σε καμία περίπτωση λύση. Βαθαίνει το χάσμα και φανατίζει. Χρειάζεται η ανθρώπινη προσέγγιση. Η κατανόηση, ο ισότιμος διάλογος, η αναζήτηση κοινών σημείων, και υπάρχουν πολλά μεταξύ των μονοθεϊστικών θρησκειών. Και ο διάλογος μεταξύ των εθνοτήτων που θα επιτρέψει σε διαφορετικούς λαούς να ζουν μαζί σε πολυεθνικά κράτη αποτελεί επιτακτική ανάγκη, την οποία ανέδειξαν οι τελευταίες εξελίξεις, στην περιοχή μας. Αρκεί να θυμηθούμε τη διάλυση της τ. Γιουγκοσλαβίας, το έγκλημα του βομβαρδισμού της Σερβίας και τις ανοικτές πληγές, που άφησε ο Εμφύλιος στην περιοχή, καθώς και το ανοικτό άλυτο ακόμη πρόβλημα του Κοσσόβου. Να θυμηθούμε το δράμα της Κύπρου, που δεν έφθασε ακόμη σε λύση, της Κύπρου όπου δύο εθνικές κοινότητες πρέπει να ζήσουν μαζί. Η 3

4 διχοτόμηση, που απειλητικά προβάλλει στον ορίζοντα θα είναι αυτό αποτελεί για μένα πεποίθηση- καταστροφή για τον Κυπριακό Ελληνισμό. Τέλος ο Παγκόσμιος Διάλογος, στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών, που πρέπει να ενισχυθεί, αποτελεί τη μόνη ελπίδα για να αντιμετωπισθούν τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας, που είναι η προστασία του περιβάλλοντος, ο έλεγχος των γεννήσεων, η μείωση της αποστάσεως μεταξύ του πλούσιου Βορρά και του φτωχού Νότο, απόσταση που δυστυχώς, ακόμη και σήμερα, εξακολουθεί να αυξάνει. Αυτήν την ανάγκη, ενός παγκόσμιου διαλόγου, σήμερα τη δέχονται όλοι, έστω και αν στην πράξη πολλοί δεν είναι έτοιμοι να τον κάνουν. Βέβαιον είναι δυστυχώς, ότι παρά τους αίσιους οιωνούς με τους οποίους μπήκε, όπως ελπίζαμε, ο καινούργιος αιώνας, χωρίς να μας επιφυλάσσει καινούργιους μεγάλους πολέμους μας θέτει μπροστά σε νέα προβλήματα. Σταθερά επιδεινώνεται η βιαιότητα, η αγριότητα, η τρομοκρατία. Καινούργιες απειλές εμφανίζονται στον ορίζοντα που ο σημερινός άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίσει. Η διανόηση γενικά και η επιστήμη ειδικότερα αποτελούν περιοχή αναγκαίου διαλόγου. Τον 4 ο μ.χ. αιώνα η Χριστιανική Εκκλησία, που έβγαινε από την περίοδο των Διωγμών χρειάσθηκε να δοκιμασθεί στο καμίνι της νέας ελευθερίας και να διαλεχθεί με την ανήσυχη, κριτική, ελληνική διανόηση. Επέτυχε τότε τη μεγάλη σύνθεση Ελληνικής Φιλοσοφίας Χριστιανικής Διδασκαλίας και έθεσε τις πνευματικές και κοινωνικές βάσεις, στις οποίες στηρίζεται μέχρι σήμερα. Προκλήσεις για σκέψεις, διάλογο και σύνθεση έρχονται σήμερα από τα εργαστήρια και τις επιστήμες αιχμής. Πολλά επιτεύγματά των είναι θαυμαστά. Αμφισβητούνται όμως, πολλά αρχέτυπα και στερεότυπα. Δημιουργούνται ηθικά και άλλα διλλήματα. Αλλάζει ριζικά ο ρυθμός και η ποιότητα ζωής, στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ευρύτατος είναι και εδώ, ο χώρος διαλόγου και συνεισφοράς της Εκκλησίας. Σημειώνω με ικανοποίηση ότι η Ακαδημία συνεργάζεται με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Κρήτης και απασχολείται ιδιαίτερα με θέματα παιδείας και εκπαίδευσης ανηλίκων. Παράλληλα όμως, απασχολείται δημιουργικά με τοπικά ζητήματα και ακόμη χωρίς, «η ίδια να κομματίζεται»,διευκολύνει και τον πολιτικό διάλογο σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Το 1991 στην περίοδο της Κυβέρνησής μου, όταν μου εζητήθη να βοηθήσω στη δημιουργία του νέου Συνεδριακού Κέντρου, η Ορθόδοξη Ακαδημία ήταν ήδη 4

5 καταξιωμένη. Αυτονόητο χρέος μου ήταν να βοηθήσω μια τέτοια προσπάθεια μοναδική, απ όσο γνωρίζω σε πανελλαδική κλίμακα. Είμαι ευτυχής γιατί μπόρεσα θετικά να ανταποκριθώ και παρακολουθώ έκτοτε με ικανοποίηση και περηφάνια τη σταθερή ανοδική πορεία της Ακαδημίας και την πανελλαδική και παγκόσμια αναγνώριση του έργου που επιτελεί. Αυτό που θαυμάζω και ιδιαίτερα τιμώ είναι ότι η Ορθόδοξη Ακαδημία και αυτό χαρακτηρίζει γενικότερα το πολυσχιδές έργο του Μητροπολίτη Ειρηναίου- προσεγγίζει και συνδέει την Εκκλησία με τις ανησυχίες, τα προβλήματα και τις ανάγκες του σημερινού ανθρώπου και με όραμα αλλά και με ρεαλισμό, ανοίγει νέους δρόμους. Χαρακτηριστικό είναι ότι η τοπική Εκκλησία δημιούργησε πριν από 40 χρόνια αμιγώς Συνεδριακό Κέντρο τη σημασία των συνεδρίων για τον τουρισμό, σήμερα αρχίζουμε να την αντιλαμβανόμαστε- όταν δεν καταφέραμε ακόμη να αποκτήσουμε στο νομό μας ξενοδοχείο 5 αστέρων με μεγάλο Συνεδριακό Κέντρο. Όταν ο πολύτιμος χώρος των Αγίων Αποστόλων που απαλλοτρίωσα πριν από 40 χρόνια, λόγω της στενοκεφαλιάς ορισμένων τοπικών αρχόντων που συνθηκολογούν με μια ασήμαντη μειοψηφία, που στηρίζει την ακραία άρνηση παραμένει ανεκμετάλλευτος. Κινδυνεύει να γίνει σκουπιδότοπος, αντί να στεγάσει υψηλών προδιαγραφών ξενοδοχείο με μεγάλο Συνεδριακό κέντρο που θα αλλάξει και θα ανεβάσει το επίπεδο του τουρισμού στα Χανιά. Αγαπητοί φίλοι, Είμαι ευτυχής γιατί μου εδόθη η ευκαιρία να εκφράσω την υπερηφάνεια που αισθάνομαι ως Χανιώτης για το έργο που επιτελεί η Ορθόδοξη Ακαδημία. Εύχομαι να συνεχίσει σταθερά την ανοδική της πορεία με την ίδια επιτυχία επί πολλά έτη. Συγχαίρω τους δημιουργούς της, εστήριξα, στηρίζω την ωραία προσπάθεια και δηλώνω ότι όσο υπάρχω θα συνεχίσω με όλες μου τις δυνάμεις αρωγός και συμπαραστάτης της. 5