Δώδεκα Διαγωνίσματα στις Αρχές Οικονομικής Θεωρίας. Δώδεκα Διαγωνίσματα. στις Αρχές Οικονομικής Θεωρίας

Transcript

1 Δώδεκα Διαγωνίσματα στις Αρχές Οικονομικής Θεωρίας

2 Τα διαγωνίσματα, που ακολουθούν, καλύπτουν όλα τα κεφάλαια της εξεταστέας ύλης των πανελλαδικών εξετάσεων, για το μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας. Όπως φαίνεται και στον τίτλο τους: το πρώτο και το δεύτερο αφορούν τις Βασικές Οικονομικές Έννοιες, το τρίτο και το τέταρτο, τη Ζήτηση των Αγαθών, το πέμπτο και το έκτο, την Παραγωγή της Επιχείρησης & και το Κόστος Παραγωγής, το έβδομο και το όγδοο, το κεφάλαιο της Προσφοράς των Αγαθών ενώ το ένατο και το δέκατο ασχολούνται με το τελευταίο κεφάλαιο της ύλης, αυτό του Προσδιορισμού των Τιμών. Τα δύο τελευταία διαγωνίσματα (δηλαδή, το ενδέκατο και το δωδέκατο) αφορούν όλη την ύλη κι είναι αυτό θα το παρατηρήσει ο μαθητής- μεγαλύτερης δυσκολίας.

3 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΩΤΟ (στο 1 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Εξέλιξη των αναγκών σημαίνει δημιουργία νέων αναγκών. Α.2. Το κύριο χαρακτηριστικό των οικονομικών αγαθών είναι ότι βρίσκονται σε περιορισμένες ποσότητες σε σχέση με τις ανάγκες που ικανοποιούν. Α.3. Ως εργασία ορίζουμε το σύνολο των γνώσεων κι ικανοτήτων που αποκτά ο άνθρωπος με τη μόρφωση και την εμπειρία. Α.4. Η λήψη αποφάσεων των οικονομούντων ατόμων βασίζεται στη βεβαιότητα του αποτελέσματος κι όχι στις προσδοκίες που τα άτομα διαμορφώνουν για τα αποτελέσματα των πράξεών τους. Α.5. Ένα από τα πλεονεκτήματα του καταμερισμού των έργων είναι ότι κάθε άτομο μπορεί να ασχοληθεί εκεί όπου μπορεί να αποδώσει περισσότερο αντί να κάνει ταυτόχρονα και τις δουλειές στις οποίες δεν είναι αποδοτικό. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Ένας από τους παρακάτω όρους δεν αποτελεί ιδιότητα των αναγκών : α. ο πολλαπλασιασμός β. η μίμηση γ. η εξέλιξη δ. ο κορεσμός Α.7. Μία από τις παρακάτω προτάσεις δεν αποτελεί βασική υπόθεση πάνω στην οποία στηρίζεται η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων: α. Τα αγαθά που διαθέτει μια οικονομία βρίσκονται σε έλλειψη σχετικά με τις ανάγκες των ανθρώπων. β. Η οικονομία παράγει μόνο δύο αγαθά. γ. Η οικονομία χρησιμοποιεί όλους τους παραγωγικούς συντελεστές που έχει διάθεσή της αποδοτικά.

4 δ. Η τεχνολογία παραγωγής είναι δεδομένη. ΟΜΑΔΑ Β Από τις ιδιότητες των αναγκών να περιγράψετε αυτήν της εξέλιξης (μονάδες 5) και του πολλαπλασιασμού (μονάδες 5). Αναλύστε τους βασικούς λόγους που συντελούν τόσο στην εξέλιξη όσο και στον πολλαπλασιασμό των αναγκών (μονάδες 15). ΟΜΑΔΑ Γ Δίνεται ο παρακάτω πίνακας παραγωγικών δυνατοτήτων μιας υποθετικής οικονομίας που παράγει 2 κατηγορίες αγαθών (κεφαλαιουχικά & καταναλωτικά), με δεδομένη τεχνολογία παραγωγής και χρησιμοποιώντας τους παραγωγικούς της συντελεστές πλήρως κι αποδοτικά : ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΑΓΑΘΑ Α 0 50 Β Γ Δ Ε Ζ 39 0 α. Να σχεδιάσετε την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας (ΚΠΔ) (μονάδες 6) Ποια είναι η μορφή της; (μονάδες 2) β. Να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας των κεφαλαιουχικών αγαθών (μονάδες 6). Είναι αυξανόμενο, φθίνον ή σταθερό; (μονάδες 2) γ. Χαρακτηρίστε τον παρακάτω συνδυασμό, με τη βοήθεια του κόστους ευκαιρίας: Θ (ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΑ = 16, ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ = 32) (μονάδες 6) δ. Ανάμεσα στους συνδυασμούς Γ (ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΑ = 22, ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ = 34) & Δ (ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΑ = 30, ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ = 22) ποιον πρέπει να επιλέξει να παράγει η οικονομία, προκειμένου να παρουσιάσει στο μέλλον, μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης (μονάδα 1); Εξηγήστε την απάντησή σας (μονάδες 2). ΟΜΑΔΑ Δ Μια φανταστική οικονομία που παράγει 2 αγαθά Χ και Ψ, με δεδομένη τεχνολογία και χρησιμοποιώντας όλους τους παραγωγικούς συντελεστές αποδοτικά, εκφράζει της παραγωγικές της δυνατότητες μέσα από την παρακάτω σχέση : Ψ = 70 Χ

5 α. Να σχεδιάσετε την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας (μονάδες 6). β. Να βρεθεί το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Χ σε όρους Ψ, όταν το αγαθό Χ αυξάνεται από 50 σε 60 μονάδες. (μονάδες 5) γ. Μια μεταβολή στην τεχνολογία παραγωγής, οδήγησε σε μια νέα συνάρτηση με τύπο : Ψ = 90 Χ Βελτιώθηκε ή χειροτέρευσε η τεχνολογία; (μονάδες 2) Αιτιολογήστε την απάντησή σας. (μονάδες 5) δ. Τι θα συμβεί στην αρχική καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων, αν η ανεργία μειωθεί από 5% σε 2% ; (μονάδες 2) Γιατί ; (μονάδες 5)

6 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ (στο 1 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Ανθρώπινο κεφάλαιο είναι η καταβολή ανθρώπινης προσπάθειας, σωματικής και πνευματικής, για την παραγωγή κάποιου προϊόντος. Α.2. Μία από τις βασικές υποθέσεις πάνω στις οποίες στηρίζεται η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων αναφέρεται στο ότι η τεχνολογία της παραγωγής είναι δεδομένη. Α.3. Η αγορά δεν περιορίζεται σε ένα γεωγραφικό χώρο, αλλά περιλαμβάνει όλα εκείνα τα μέσα με τα οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί μια αγοραπωλησία κι όλους τους σχετικούς χώρους. Α.4. Τα αγαθά που βρίσκονται ελεύθερα στη φύση δεν αποτελούν αντικείμενο μελέτης της Πολιτικής Οικονομίας. Α.5. Το χαρακτηριστικό των εργαλείων είναι ότι αποτελούν προϊόντα παραγωγής και χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία για την παραγωγή άλλων προϊόντων. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Μία από τις παρακάτω προτάσεις δεν αποτελεί πλεονέκτημα του καταμερισμού των έργων : α. Κάθε άτομο μπορεί να απασχοληθεί εκεί που μπορεί να αποδώσει περισσότερο. β. Οδηγεί σε φθίνον κόστος ευκαιρίας, κάνοντας ολοένα και πιο αποδοτικούς τους συντελεστές παραγωγής. γ. Το άτομο αναπτύσσει σιγά-σιγά μεγάλη δεξιοτεχνία αυξάνοντας την απόδοσή του. δ. Η μεγάλη εξειδίκευση οδηγεί σε βελτιώσεις του τρόπου παραγωγής.

7 Α.7. Οι ροές του οικονομικού κυκλώματος: α. είναι ασυνεχείς, δηλαδή δε συμβαίνουν σε κάθε χρονική στιγμή. β. έχουν πάντοτε το ίδιο μέγεθος, δηλαδή ο όγκος των συναλλαγών δεν μπορεί να μεταβάλλεται. γ. είναι αμφίδρομες, που σημαίνει ότι κινούνται και στις 2 κατευθύνσεις. δ. δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω. ΟΜΑΔΑ Β Από τις κατηγορίες των αγαθών να αναλύσετε αυτές των διαρκών και καταναλωτών αγαθών (μονάδες 10) καθώς και των κεφαλαιουχικών και καταναλωτικών αγαθών (μονάδες 15). ΟΜΑΔΑ Γ Η συνάρτηση : Ψ = 20 Χ εκφράζει τις παραγωγικές δυνατότητες μιας φανταστικής οικονομίας που παράγει 2 αγαθά Ψ και Χ, με δεδομένη τεχνολογία και χρησιμοποιώντας όλους τους παραγωγικούς συντελεστές αποδοτικά. α. Να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Χ, όταν αυτό αυξάνεται από 10 σε 15 μονάδες. (μονάδες 6) β. Να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Ψ, όταν αυτό αυξάνεται από 2 σε 8 μονάδες. (μονάδες 6) γ. Ποια είναι τα συμπεράσματά σας για το κόστος ευκαιρίας και ποια για την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων; (μονάδες 7) δ. Τι θα συμβεί στην καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων αν η ανεργία αυξηθεί από 13% σε 20%; (μονάδες 6) Δίνεται ο παρακάτω πίνακας : ΟΜΑΔΑ Δ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ Ψωμί Κρασί Α Β Γ Δ Ε Να σχεδιάσετε την ΚΠΔ. (μονάδες 4) 2. Να βρείτε το κόστος ευκαιρίας του ψωμιού & το κόστος ευκαιρίας του κρασιού. (μονάδες 4)

8 3. Να χαρακτηρίσετε το κόστος. Να εξηγήσετε τη σημασία του & να το ερμηνεύσετε με βάση τους παραγωγικούς συντελεστές. (μονάδες 4) 4. Να χαρακτηρίσετε (υπολογιστικά) τον συνδυασμό Κ (Ψωμί = 80, Κρασί = 20). (μονάδες 4) 5. Ποια είναι η θυσία που θα επωμιστεί η οικονομία αν αυξήσει την ποσότητα του κρασιού από 40 σε 60 μονάδες; (μονάδες 5) 6. Αν κάθε μονάδα κρασιού κοστίζει 10 ευρώ, ποιο είναι το χρηματικό κόστος του ψωμιού όταν η ποσότητα του τελευταίου αυξάνεται από 50 σε 75 μονάδες. (μονάδες 4)

9 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ TΡΙΤΟ (στο 2 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι ο λόγος της ποσοστιαίας μεταβολής της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. Α.2. Αν η μεταβολή των προτιμήσεων δεν είναι ευνοϊκή για ένα προϊόν, τότε μειώνεται η ζήτησή του. Α.3. Στη ζήτηση υπάρχουν δύο μόνο αλγεβρικές μορφές συναρτήσεων, δηλαδή η γραμμική κι η ισοσκελής υπερβολή. Α.4. Από τους προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης μόνο το εισόδημα των καταναλωτών επηρεάζει τόσο την ατομική όσο και την αγοραία ζήτηση. Α.5. Η ζήτηση ενός αγαθού μεταβάλλεται προς την ίδια κατεύθυνση είτε αυξηθεί η τιμή του υποκατάστατού του είτε αυξηθεί η τιμή του συμπληρωματικού του αγαθού. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Όταν ένα αγαθό έχει εισοδηματική ελαστικότητα ίση με -2, συμπεραίνουμε πως : α. η ζήτησή του είναι ελαστική β. είναι κατώτερο γ. είναι κανονικό δ. τίποτα από τα πάραπάνω. Α.7. Η αύξηση της τιμής ενός αγαθού οδήγησε σε μείωση της συνολικής δαπάνης των καταναλωτών. Το εν λόγω αγαθό : α. έχει ανελαστική ζήτηση β. είναι κατώτερο γ. έχει ελαστική ζήτηση δ. δεν έχει υποκατάστατο.

10 ΟΜΑΔΑ Β Να διατυπώσετε τους ορισμούς των παρακάτω εννοιών : α. χρησιμότητα ενός αγαθού (μονάδες 4) β. χρηματικό εισόδημα (μονάδες 4) γ. τιμή ενός αγαθού (μονάδες 4) δ. ορθολογική συμπεριφορά ενός καταναλωτή (μονάδες 4) ε. ισορροπία καταναλωτή (μονάδες 4) καθώς και το νόμο της ζήτησης (μονάδες 5). ΟΜΑΔΑ Γ Μια ατομική επιχείρηση μεταφορών δαπανά κάθε μέρα ένα σταθερό χρηματικό ποσό για καύσιμα, ανεξάρτητα από τις ημερήσιες μεταβολές της τιμής του πετρελαίου κίνησης. Η ζήτηση της εταιρείας για το εν λόγω καύσιμο, δίνεται από τον τύπο : 100 P α. Να δείξετε το ποσό που δαπανά η εταιρεία για καύσιμα, εξηγώντας την απάντησή σας. (μονάδες 6) β. Ποια είναι η τοξοειδής ελαστικότητα ζήτησης ανάμεσα στις τιμές των 10 και των 25 ; (μονάδες 6) γ. Τι πρέπει να συμβεί για να αυξήσει η επιχείρηση τη δαπάνη της για πετρέλαιο κίνησης; (μονάδες 7) δ. Η επιχείρηση προσδοκά πως το επόμενο διάστημα θα αυξηθούν τα εισοδήματά της. Ποια από τις ακόλουθες συναρτήσεις μπορεί να αποτελέσει τη νέα συνάρτηση ζήτησής της για καύσιμα; (μονάδες 2) 50 P 100 P Γιατί; (μονάδες 4). 150 P

11 ΟΜΑΔΑ Δ Η ελαστικότητα ζήτησης ενός αγαθού (ως προς την τιμή) είναι ίση με -2 κι αυξάνεται η τιμή του κατά 50%. α. Η συνολική δαπάνη των καταναλωτών θα αυξηθεί ή θα μειωθεί; (μονάδες 2) Εξηγήστε. (μονάδες 4) β. Ποια θα είναι η ποσοστιαία μεταβολή της συνολικής δαπάνης; (μονάδες 6) γ. Αν η αρχική τιμή του αγαθού ήταν 10 και η αρχική ζητούμενη ποσότητα 24 μονάδες, να υπολογίσετε τη μεταβολή της συνολικής δαπάνης. (μονάδες 6) δ. Αν η συνάρτηση ζήτησης είναι γραμμική, να βρεθεί ο τύπος της. (μονάδες 7)

12 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ (στο 2 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Η απόλυτη τιμή της ελαστικότητας τόξου είναι ανάμεσα στις τιμές της ελαστικότητας των 2 άκρων του τόξου. Α.2. Η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για ένα αγαθό είναι τα συνολικά έσοδα όλων των παραγωγών από την παραγωγή και τη διάθεση αυτού του αγαθού. Α.3. Η εισοδηματική ελαστικότητα υπολογίζεται με το λόγο της ποσοστιαίας μεταβολής της τιμής του αγαθού προς την ποσοστιαία μεταβολή του εισοδήματος. Α.4. Τα αγαθά των οποίων η ζήτηση μειώνεται, όταν το εισόδημα των καταναλωτών αυξάνεται, ονομάζονται κανονικά αγαθά. Α.5. Η γνώση της ελαστικότητας ζήτησης ενός αγαθού είναι πολύ σημαντική για τις επιχειρήσεις και το κράτος. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Η μείωση της τιμής ενός αγαθού Α οδήγησε σε αύξηση της ζήτησης ενός αγαθού Β. Από τα παραπάνω φαίνεται πως τα αγαθά Α και Β είναι: α. κατώτερα β. υποκατάστατα γ. κανονικά δ. συμπληρωματικά Α.7. Η μεταβολή ενός προσδιοριστικού παράγοντα της ζήτησης, άλλαξε τόσο την ατομική ζήτηση ενός καταναλωτή όσο και την αγοραία ζήτηση του αγαθού. Η παραπάνω μεταβολή προσδιοριστικού παράγοντα σίγουρα δεν είναι: α. μια αύξηση του αριθμού των καταναλωτών β. μια προσδοκία για μελλοντική μείωση της τιμής του αγαθού γ. μια αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών

13 δ. μια μείωση της τιμής του συμπληρωματικού αγαθού ΟΜΑΔΑ Β Από τους προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης να αναλύσετε το εισόδημα (μονάδες 15), τις προτιμήσεις των καταναλωτών (μονάδες 5) και τις προσδοκίες των καταναλωτών σχετικά με τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών (μονάδες 5). (Δεν είναι απαραίτητη η χρήση διαγραμμάτων) ΟΜΑΔΑ Γ Ο καταναλωτής ενός προϊόντος παρουσιάζει γραμμική συνάρτηση ζήτησης με τύπο: Q D = 77 11P α. Σε ποια τιμή, η ζητούμενη ποσότητά του είναι ίση με 44 μονάδες; (μονάδες 3) β. Τι θα συμβεί στη συνάρτηση ζήτησης, αν η αύξηση του εισοδήματός του οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης κατά 2%; (μονάδες 6) γ. Σύμφωνα με το ερώτημα β., το αγαθό είναι κανονικό ή κατώτερο; (μονάδες 2) Εξηγήστε. (μονάδες 3) δ. Σε ποια τιμή, η ελαστικότητα ζήτησης θα είναι ίση με τη μονάδα σε απόλυτη τιμή; (μονάδες 6) Τι συμβαίνει στη συνολική δαπάνη του καταναλωτή, σ αυτό το επίπεδο τιμής; (μονάδες 5). ΟΜΑΔΑ Δ Παρατηρήστε προσεκτικά τον πίνακα που ακολουθεί, με τα δεδομένα της ζήτησης ενός καταναλωτή, για σοκολάτες γάλακτος μέσα σ ένα μήνα. Συνδυασμός Τιμή Σοκολάτας Γάλακτος (σε ) Ζητούμενη ποσότητα Σοκολάτας Γάλακτος (σε τεμάχια) Εισόδημα καταναλωτή (σε ) Τιμή Σοκολάτας Υγείας (σε ) Α 0, Β 0, Γ ,8 Δ ,8 Ε 1, ,9 Ζ 1, ,95 α. Να εξηγήσετε που οφείλεται η πτώση της ζητούμενης ποσότητας για το αγαθό, από 17 σε 10 τεμάχια (δηλαδή από το συνδυασμό Β στον συνδυασμό Γ). (μονάδες 6) β. Πόσες καμπύλες ζήτησης μπορείτε να σχεδιάσετε; (μονάδες 2) Γιατί; (μονάδες 4)

14 γ. Αν η συνάρτηση ζήτησης του αγαθού είναι γραμμική, να υπολογίσετε τη ζητούμενη ποσότητα του καταναλωτή για τιμή ίση με 0,85. (μονάδες 7) δ. Να χαρακτηρίσετε το αγαθό με τη βοήθεια της εισοδηματικής ελαστικότητας. (μονάδες 6)

15 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠEMΠΤΟ (στο 3 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Σταθερός είναι ένας παραγωγικός συντελεστής που χρησιμοποιείται στη διαδικασία παραγωγής ενός αγαθού. Α.2. Η συνειδητή προσπάθεια για κάποιο τελικό αποτέλεσμα αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της παραγωγικής διαδικασίας. Α.3. Στην παρακάτω συνάρτηση παραγωγής : Q = f(l, K ) είναι φανερό πως υπάρχει ένας σταθερός κι ένας μεταβλητός συντελεστής. Α.4. Η βραχυχρόνια περίοδος παραγωγής δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από ένα χρόνο. Α.5. Οριακό προϊόν ενός συντελεστή είναι η μεταβολή που επέρχεται στο συνολικό προϊόν, όταν μεταβάλλεται ο μεταβλητός συντελεστής κατά μία μονάδα. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Η συνάρτηση παραγωγής μιας επιχείρησης είναι της μορφής: Q = f ( L, K), όπου L = εργασία και Κ = κεφάλαιο. Για την επιχείρηση, σταθερός συντελεστής είναι: α. η εργασία β. το κεφάλαιο γ. κι οι 2 παραπάνω συντελεστές παραγωγής δ. κανένας από τους παραπάνω παραγωγικούς συντελεστές Α.7. Μια εταιρεία παραγωγής επίπλων απασχολεί 5 εργάτες και καθένας τους παράγει από 5 καρέκλες. Το μέσο προϊόν της εργασίας για την παραπάνω επιχείρηση είναι: α. ίσο με 25 β. ίσο με 5 γ. άγνωστο

16 δ. τίποτα από τα παραπάνω ΟΜΑΔΑ Β Να περιγράψετε (με τη βοήθεια παραδειγμάτων) τα χαρακτηριστικά στοιχεία της παραγωγικής διαδικασίας. (μονάδες 15) Τι γνωρίζετε για τη βραχυχρόνια και τη μακροχρόνια περίοδο παραγωγής ; (μονάδες 10) ΟΜΑΔΑ Γ Τα δεδομένα γύρω από την παραγωγή μιας επιχείρησης παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: L Q Ζητείται : α. Να υπολογίσετε το μέσο και το οριακό προϊόν της επιχείρησης, σε κάθε επίπεδο παραγωγής. (μονάδες 7) β. Ισχύει ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. (μονάδες 6) γ. Αν κάθε μονάδα εργασίας αμοίβεται με 50 ενώ οι πρώτες ύλες για κάθε μονάδα προϊόντος κοστίζουν 12, να υπολογίσετε το οριακό κόστος της επιχείρησης μέχρι τις 55 μονάδες προϊόντος. (μονάδες 6) δ. Πόσο θα μεταβληθεί το κόστος αν η ποσότητα παραγωγής αυξηθεί από 10 σε 20 μονάδες; (μονάδες 6) ΟΜΑΔΑ Δ E L (σε ώρες) Q

17 Ο παραπάνω πίνακας αναφέρεται σε μια γεωργική επιχείρηση που χρησιμοποιεί τους παραγωγικούς συντελεστές Ε = έδαφος, L = εργασία αλλά και πρώτες ύλες. Κάθε μονάδα του συντελεστή εδάφους κοστίζει 500 ευρώ, κάθε μονάδα εργασίας κοστίζει 40 ευρώ ενώ οι πρώτες ύλες για κάθε μονάδα παραγωγής αντιστοιχούν σε 10 ευρώ. Να βρεθεί : i. συνολικό κόστος των 30 παραγόμενων μονάδων. ii. Tο μέσο μεταβλητό κόστος των 45 παραγόμενων μονάδων. iii. Tο επίπεδο παραγωγής στο οποίο αντιστοιχεί το συνολικό κόστος των 3000 ευρώ. iv. Tο επίπεδο εργασίας που αναλογεί στις 12 παραγόμενες μονάδες. v. Oι παραγόμενες μονάδες που αντιστοιχούν στις 3,5 ώρες εργασίας. (κάθε υποερώτημα βαθμολογείται με 5 μονάδες)

18 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΤΟ (στο 3 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Η καμπύλη του οριακού κόστους αρχικά κατέρχεται, φθάνει σε ένα κατώτατο σημείο, και στη συνέχεια ανέρχεται. Α.2. Το μέσο σταθερό κόστος μειώνεται συνεχώς όσο αυξάνεται η παραγωγή, γιατί η ίδια δαπάνη επιμερίζεται (κατανέμεται) σε περισσότερες μονάδες προϊόντος. Α.3. Η καμπύλη του σταθερού κόστους είναι μια ευθεία γραμμή παράλληλη προς τον άξονα της ποσότητας, πράγμα που σημαίνει ότι το σταθερό κόστος παραμένει αμετάβλητο, ανεξάρτητα από την παραγόμενη ποσότητα. Α.4. Οι καμπύλες του μέσου σταθερού και μέσου συνολικού κόστους στη βραχυχρόνια περίοδο έχουν το σχήμα του λατινικού γράμματος U, ως συνέπεια του νόμου της φθίνουσας ή μη ανάλογης απόδοσης. Α.5. Η συνάρτηση παραγωγής εκφράζει τη σχέση που συνδέει την ελάχιστη ποσότητα προϊόντος, που μπορεί να παραχθεί σε ορισμένο χρόνο, με συγκεκριμένες ποσότητες συντελεστών και με δεδομένη την τεχνολογία παραγωγής. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης οφείλεται: α. στο ότι μεταβάλλονται οι αναλογίες ανάμεσα στους σταθερούς και τους μεταβλητούς συντελεστές β. στο ότι παραμένουν σταθερές οι αναλογίες ανάμεσα στους σταθερούς και τους μεταβλητούς συντελεστές γ. σε αιτίες που δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμα δ. στη συνεχή βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής Α.7. Το μέσο συνολικό κόστος είναι: α. πάντοτε μεγαλύτερο από το μέσο σταθερό κόστος β. ίσο με το άθροισμα των AFC και AVC, σε κάθε επίπεδο παραγωγής

19 γ. ισχύει και το α και το β δ. δεν ισχύει κανένα από τα παραπάνω ΟΜΑΔΑ Β Να διατυπώσετε τους ορισμούς των παρακάτω εννοιών: α. Συνολικό προϊόν (μονάδες 5) β. Μέσο προϊόν (μονάδες 5) γ. Οριακό προϊόν (μονάδες 5) δ. Οριακό κόστος (μονάδες 5) καθώς και το νόμο της φθίνουσας απόδοσης (μονάδες 5). ΟΜΑΔΑ Γ Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει κάποια από τα δεδομένα μιας επαρχιακής επιχείρησης: Q FC VC TC AFC AVC ATC MC α. Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα. (μονάδες 6) β. Να υπολογιστεί το μέσο συνολικό κόστος των 5 μονάδων προϊόντος. (μονάδες 6) γ. Ποια είναι η μεταβολή και η ποσοστιαία μεταβολή του μεταβλητού κόστους, όταν η παραγωγή μειώνεται από 3 σε 1 παραγόμενη μονάδα; (μονάδες 6) δ. Ποιο κόστος της παραπάνω επιχείρησης δεν επηρεάζεται από το νόμο της φθίνουσας απόδοσης; (μονάδα 1) Γιατί; (μονάδες 6) ΟΜΑΔΑ Δ E L (σε εργατοώρες) Q

20 Ο παραπάνω πίνακας αναφέρεται σε μια γεωργική επιχείρηση που χρησιμοποιεί μόνο δύο παραγωγικούς συντελεστές, Ε = έδαφος και L = εργασία. α. Βρισκόμαστε σε βραχυχρόνια ή σε μακροχρόνια περίοδο; Εξηγήστε. (μονάδες 3) β. Χαρακτηρίστε τους δύο παραγωγικούς συντελεστές. (μονάδες 3) γ. Υπολογίστε το μέσο και το οριακό προϊόν. (μονάδες 4) δ. Ισχύει ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης; Εξηγήστε. (μονάδες 3) ε. Τι θα συμβεί στην καμπύλη του συνολικού προϊόντος αν μεταβληθεί η τεχνολογία; (μονάδες 4) στ. Σε πόσες ώρες εργασίας παράγονται οι 30 μονάδες του προϊόντος; (μονάδες 4) ζ. Σε 2,5 εργατοώρες, πόσες μονάδες προϊόντος παράγονται; (μονάδες 4)

21 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΒΔΟΜΟ (στο 4 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης του οριακού κόστους, που βρίσκεται πάνω από την καμπύλη του μέσου μεταβλητού κόστους, αποτελεί τη μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης. Α.2. Για να ισχύει ο νόμος της προσφοράς θα πρέπει όλοι οι προσδιοριστικοί παράγοντες να είναι σταθεροί, δηλαδή το ceteris paribus να είναι σε ισχύ. Α.3. Η μεταβολή των τιμών των παραγωγικών συντελεστών κινείται στην ίδια κατεύθυνση με τη μεταβολή της προσφοράς του αγαθού. Α.4. Ένας από τους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς είναι και οι προτιμήσεις των καταναλωτών. Α.5. Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες για ένα γεωργικό προϊόν οδηγούν σε μείωση της προσφοράς του, δηλαδή σε μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα αριστερά. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Στη γραμμική συνάρτηση προσφοράς της μορφής: Qs= γ +δp, δεν μπορεί να ισχύει ένα από τα παρακάτω: α. δ = -0,5 β. γ = 1000 γ. δ = 0,5 δ. γ = -3 Α.7. Μια επιχείρηση με αρχική συνάρτηση προσφοράς : Qs= 10 + P, βλέπει τις τιμές των παραγωγικών της συντελεστών να μειώνονται. Μετά τη μεταβολή αυτή, η νέα συνάρτηση προσφοράς μπορεί να είναι: α. Qs=8 + P β. Qs=10 - P

22 γ. Qs=12 + P δ. Qs= P ΟΜΑΔΑ Β Να αναλύσετε τους βασικότερους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς (μονάδες 25). (δεν είναι απαραίτητη η χρήση διαγραμμάτων) ΟΜΑΔΑ Γ Μια βιοτεχνική επιχείρηση στα Γιάννενα έχει συνάρτηση προσφοράς: Qs = 10 +5P α. Ποια ποσότητα προσφέρει η επιχείρηση στην τιμή των 7 ευρώ; (μονάδες 6) β. Να βρεθεί η ελαστικότητα προσφοράς όταν η τιμή μειώνεται από 3 σε 1 ευρώ. (μονάδες 6) γ. Μια αύξηση στα ημερομίσθια των εργαζομένων μετέβαλλε την προσφορά της επιχείρησης. Η νέα συνάρτηση προσφοράς μπορεί να είναι μόνο μια από τις παρακάτω: i) Qs = 5 +5P ii) Qs = 10 +5P iii) Qs = 15 +5P Εξηγήστε. (μονάδες 7) δ. Αν στην αγορά της πόλης υπάρχουν 19 ακόμη πανομοιότυπες επιχειρήσεις, να βρείτε την αγοραία προσφερόμενη ποσότητα στην τιμή των 10 ευρώ. (μονάδες 6) ΟΜΑΔΑ Δ Μια επιχείρηση με γραμμική συνάρτηση προσφοράς έχει στο σημείο Α (P = 4, Qs = 10) ελαστικότητα προσφοράς ίση με 2. Ζητείται : α. ο τύπος της συνάρτησης προσφοράς. (μονάδες 12) β. Σε ποια τιμή, η προσφερόμενη ποσότητα μηδενίζεται; (μονάδες 6) γ. Η βελτίωση της τεχνολογίας οδήγησε σε αύξηση της προσφοράς κατά 20%. (μονάδες 2) Ποια θα είναι η νέα προσφερόμενη ποσότητα στην τιμή των 7 ευρώ; (μονάδες 5)

23 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΓΔΟΟ (στο 4 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Η καμπύλη προσφοράς μιας επιχείρησης δείχνει τις ποσότητες του αγαθού που είναι διατεθειμένη να παράγει και να προσφέρει σε κάθε τιμή του αγαθού. Α.2. Η αγοραία καμπύλη προσφοράς ενός αγαθού προκύπτει γραφικά από το κάθετο άθροισμα των ατομικών καμπυλών προσφοράς. Α.3. Ο νόμος της προσφοράς δεν ισχύει όταν μεταβάλλονται οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών. Α.4. Οι καιρικές συνθήκες, ως προσδιοριστικός παράγοντας, δεν επηρεάζουν στον ίδιο βαθμό την προσφορά όλων των αγαθών. Α.5. H δυνατότητα της επιχείρησης να προσαρμόζεται στα δεδομένα της προσφοράς της είναι καλύτερη, όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα προσαρμογής. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Η ελαστικότητα προσφοράς μιας επιχείρησης για ένα αγαθό στη βραχυχρόνια περίοδο, είναι σε σχέση με τη μακροχρόνια περίοδο : α. μεγαλύτερη β. μικρότερη γ. ίση δ. δεν μπορούμε να γνωρίζουμε Α.7. Η συνάρτηση προσφοράς με τύπο: Qs = 14, έχει πάντοτε ελαστικότητα προσφοράς ίση με: α. τη μονάδα β. -1 γ. το άπειρο δ. το μηδέν

24 ΟΜΑΔΑ Β Με τη βοήθεια διαγραμμάτων να περιγράψετε τη μεταβολή στην προσφερόμενη ποσότητα (μονάδες 8), στην προσφορά (μονάδες 8) καθώς και την ταυτόχρονη μεταβολή προσφοράς και προσφερόμενης ποσότητας (μονάδες 9). ΟΜΑΔΑ Γ Τα παρακάτω δεδομένα ανήκουν σε μια ανώνυμη εταιρεία στο χώρο του λαδιού για το έτος 1999: Q (σε τόνους) VC α. Να βρείτε τον πίνακα προσφοράς της επιχείρησης. (μονάδες 6) β. Να βρεθεί η ελαστικότητα προσφοράς όταν η τιμή του λαδιού αυξάνεται από 1250 δραχμές σε 2500 δραχμές (μονάδες 6) γ. Ποια είναι η τοξοειδής ελαστικότητα ανάμεσα στις τιμές των 750 και των 1250 δραχμών; (μονάδες 6) δ. Αν στον κλάδο παραγωγής λαδιού υπάρχουν 9 πανομοιότυπες εταιρείες που προσφέρουν το αγαθό, να διαμορφωθεί ο αγοραίος πίνακας προσφοράς. (μονάδες 7). ΟΜΑΔΑ Δ O ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει τις ατομικές προσφορές στον κλάδο ενός αγαθού που παράγεται από 3 επιχειρήσεις: Ρ Qs Α Qs Β Qs Γ α. Να κατασκευαστεί ο αγοραίος πίνακας προσφοράς. (μονάδες 6) β. Ποιος παραγωγός παρουσιάζει γραμμική συνάρτηση προσφοράς; (μονάδες 2) Εξηγήστε. (μονάδες 5)

25 γ. Να βρεθεί ο τύπος της παραπάνω συνάρτησης. (μονάδες 5) Ποια θα είναι η προσφερόμενη ποσότητα του εν λόγω παραγωγού, στην τιμή των 20 ; (μονάδες 1) δ. Η αύξηση των μισθών των εργαζομένων στον κλάδο, οδήγησε σε μείωση της προσφοράς κατά 10%. Να υπολογιστεί η ελαστικότητα προσφοράς και για τις 3 επιχειρήσεις, όταν η τιμή μειώνεται από 14 σε 12 μετά την παραπάνω αύξηση των μισθών. (μονάδες 6)

26 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ENAΤΟ (στο 5 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Η βασική επιδίωξη των επιχειρήσεων είναι η επίτευξη της μέγιστης χρησιμότητας για τους καταναλωτές από την χρησιμοποίηση ενός αγαθού. Α.2. Τιμή ισορροπίας ενός αγαθού είναι η τιμή στην οποία η ζητούμενη ποσότητα έχει ελάχιστη διαφορά από την προσφερόμενη ποσότητα. Α.3. Η αύξηση της ζήτησης ενός αγαθού, ανεξάρτητα από τις αλλαγές στην προσφορά του, θα οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του αγαθού. Α.4. Κάθε κατώτατη τιμή που επιβάλλει το κράτος σ ένα αγαθό, είναι μεγαλύτερη από την τιμή ισορροπίας. Α.5. Η επιβολή ανώτατης τιμής πρέπει να είναι βραχυχρόνια, για να αποφεύγεται η «μαύρη αγορά». Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Έλλειμμα δημιουργείται σε μία αγορά, κάθε φορά που η ζητούμενη ποσότητα είναι: α. διαφορετική από την προσφερόμενη ποσότητα β. ίση με την προσφερόμενη ποσότητα γ. μεγαλύτερη από την προσφερόμενη ποσότητα δ. μικρότερη από την προσφερόμενη ποσότητα Α.7. «Μαύρη αγορά» εμφανίζεται σε μία αγορά που το κράτος έχει επιβάλλει: α. ανώτατη τιμή β. τιμή ασφάλειας γ. τιμή παρέμβασης δ. κατώτατη τιμή

27 ΟΜΑΔΑ Β Να περιγράψετε τις επιπτώσεις της μεταβολής μόνο της ζήτησης στο σημείο ισορροπίας ενός αγαθού (μονάδες 13) καθώς και τις επιπτώσεις της μεταβολής μόνο της προσφοράς στο σημείο ισορροπίας (μονάδες 12). ΟΜΑΔΑ Γ Στην αγορά ενός αγροτικού αγαθού, οι συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς δίνονται από τους παρακάτω τύπους : QD = 40/Ρ & QS = 5Ρ 2 Ζητείται : α. να βρεθεί η τοξοειδής ελαστικότητα ζήτησης ανάμεσα στις τιμές των 2 και των 4 ευρώ. (μονάδες 6,25) β. Ποια είναι η ελαστικότητα προσφοράς του αγαθού όταν η τιμή μειωθεί από 5 σε 3 ευρώ; (μονάδες 6,25) γ. Να υπολογιστεί η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας. (μονάδες 6,25) δ. Η βελτίωση των καιρικών συνθηκών οδήγησε σε διπλασιασμό της προσφοράς του. Ποια θα είναι η νέα ποσότητα ισορροπίας στην αγορά; (μονάδες 6,25). ΟΜΑΔΑ Δ Στη μεσαιωνική Γαλλία, η ζήτηση για κρασί προέρχεται από τέσσερις κοινωνικές τάξεις : τους φεουδάρχες, που παρουσιάζουν (ως τάξη) τη συνάρτηση ζήτησης : QD = Ρ τους έμπορους, με συνάρτηση ζήτησης : QD = Ρ τους αγρότες, που έχουν συνάρτηση ζήτησης : QD = Ρ & τους μάστορες, που παρουσιάζουν ζήτηση : QD = Ρ Η αγοραία προσφορά κρασιού από τους Γάλλους οινοποιούς δίνεται από τον ακόλουθο πίνακα: Ρ Q S (σε χιλιάδες λίτρα) α. Να βρεθεί η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας του κρασιού. β. Αν η αγοραία συνάρτηση προσφοράς είναι γραμμική, να βρείτε τον τύπο της. γ. Ποιο είναι το πλεόνασμα κρασιού που θα εμφανιστεί στην τιμή των 12 χρηματικών μονάδων;

28 δ. Ποια πρέπει να είναι η ατομικά προσφερόμενη ποσότητα κρασιού για κάθε οινοποιητική επιχείρηση, ώστε συνολικά οι πανομοιότυπες επιχειρήσεις του κλάδου να είναι 100; (Κάθε υποερώτημα βαθμολογείται με 6,25 μονάδες)

29 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΔΕΚAΤΟ (στο 5 ο κεφάλαιο) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5., να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1. Το έλλειμμα που δημιουργείται από την εφαρμογή μιας κατώτατης τιμής, το αγοράζει το κράτος και το διαθέτει σε αγορές του εξωτερικού ή σε περίοδο μειωμένης παραγωγής. Α.2. Τα ελλείμματα και οι παράνομες αγορές που δημιουργούνται από την επιβολή ανώτατων τιμών, αποδεικνύουν πως το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει στη λειτουργία της αγοράς. Α.3. Σε μια αγορά οι επιδιώξεις των επιχειρήσεων έρχεται σε απόλυτη συμφωνία με τις επιδιώξεις των καταναλωτών. Α.4. Μια αύξηση μόνο της ζήτησης ενός αγαθού, μπορεί να αφήσει την ποσότητα ισορροπίας του αμετάβλητη. Α.5. Εάν το κράτος θεωρεί την τιμή ισορροπίας ενός αγαθού υπερβολική γιατί είναι πρώτης ανάγκης κι η υψηλή του τιμή θίγει τις φτωχότερες κοινωνικές τάξεις, τότε μπορεί με αγορανομική διάταξη, να επιβάλλει ανώτατη τιμή πώλησης Ρ Α, η οποία είναι μικρότερη από την τιμή ισορροπίας. Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. & Α.7., να γράψετε τον αριθμό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Αν μια συνάρτηση (ζήτησης ή προσφοράς) είναι γραμμική και δίνονται δύο σημεία της ευθείας με τις συντεταγμένες τους, για παράδειγμα Α (P 1, Q 1 ) και B (P 2, Q 2 ), μπορούμε να προσδιορίσουμε τον τύπο της συνάρτησης από τη σχέση: α. (Q 1 Q) / (P 1 P) = (Q 1 Q) / (P 1 P) β. (Q Q 1 ) / (P P 1 ) = (Q 2 Q 1 ) / (P 2 P 1 ) γ. (Q 1 Q) / (P 1 P) = (Q 1 Q 2 ) / (P 1 P 2 ) δ. (Q Q 1 ) / (P P 1 ) = (Q 1 Q 2 ) / (P 1 P 2 )

30 Α.7. Σε μία αγορά, οι επιδιώξεις των επιχειρήσεων και των καταναλωτών : α. είναι σε αρμονία μεταξύ τους β. έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους γ. είναι τις περισσότερες φορές, άγνωστες δ. κανένα από τα παραπάνω δεν ισχύει ΟΜΑΔΑ Β Να αναλύσετε, με τη βοήθεια διαγράμματος, την επιβολή της ανώτατης τιμής στην αγορά ενός αγαθού (μονάδες 25). ΟΜΑΔΑ Γ Μια αγορά με γραμμικές συναρτήσεις αγοραίας ζήτησης και αγοραίας προσφοράς, παρουσιάζει τα παρακάτω δεδομένα: P Q D Q S α. Να βρεθεί η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας. (μονάδες 6,25) β. Να υπολογιστεί το έλλειμμα που θα εμφανιστεί στην αγορά, στην τιμή των 8,5 χρηματικών μονάδων. (μονάδες 6,25) γ. Αν η τιμή των 9,5 χρηματικών μονάδων γίνει ανώτατη, να βρείτε το πιθανό «καπέλο» που θα εμφανιστεί στην αγορά. (μονάδες 6,25) δ. Μια μεταβολή στις προτιμήσεις των καταναλωτών αυξάνει τη ζήτηση κατά 20 μονάδες (δηλαδή η ζητούμενη ποσότητα αυξάνεται κατά 20 μονάδες σε κάθε επίπεδο τιμής). Να βρεθεί η νέα ποσότητα ισορροπίας. (μονάδες 6,25). ΟΜΑΔΑ Δ Η ατομική συνάρτηση ζήτησης ενός καταναλωτή στην αγορά CD κλασσικής μουσικής είναι: Q D = 10 0,2P. Η ατομική συνάρτηση προσφοράς μιας επιχείρησης στον κλάδο είναι : Q S = 4 + 0,1P. Στην αγορά υπάρχουν εκτός του καταναλωτή άλλοι 99 που συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο καθώς και 99 ακόμα πανομοιότυπες επιχειρήσεις που προσφέρουν το αγαθό. Ζητείται:

31 α. Να βρεθεί αλγεβρικά η τιμή κι η ποσότητα ισορροπίας. β. Ποια είναι η τιμή στην οποία εμφανίζεται έλλειμμα 270 μονάδων του αγαθού; γ. Σε ποια τιμή το πλεόνασμα φτάνει τις 120 μονάδες αγαθού; δ. Αν επιβληθεί ανώτατη τιμή 15 ευρώ, ποιο είναι το πιθανό «καπέλο»; ε. Αν μακροπρόθεσμα όλο το προϊόν (που προσφέρεται) πωλείται στη μαύρη αγορά, ποια θα είναι η μεταβολή στα συνολικά έσοδα των παραγωγών; Τι κερδίζουν οι παραγωγοί από την εφαρμογή του καπέλου; στ. Η επιβολή κατώτατης τιμής 30 ευρώ, τι μεταβολή θα επιφέρει (σε σχέση με την αρχική ισορροπία) στα συνολικά έσοδα των παραγωγών; ζ. Ποια θα είναι η ποσοστιαία μεταβολή της συνολικής δαπάνης των καταναλωτών; η. Να υπολογιστεί το κόστος που θα επωμιστεί το κράτος. (Κάθε υποερώτημα βαθμολογείται με 3,125 μονάδες)

32 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΝΔΕΚAΤΟ (σ όλη την ύλη) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1 μέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. (Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 3 μονάδες) Α.1 Το εναλλακτικό κόστος υπολογίζεται μεταξύ δύο συνεχόμενων συνδυασμών ποσοτήτων, παρ ότι θα μπορούσε κανείς να υπολογίσει το κόστος μεταξύ δύο μη συνεχόμενων συνδυασμών. Α.2 Σε μια τελείως ανελαστική ζήτηση, τη συνολική δαπάνη των καταναλωτών θα επηρεάζει κάθε φορά μονάχα η μεταβολή της τιμής. Α.3 Η καμπύλη του οριακού προϊόντος τέμνει πάντοτε την καμπύλη του μέσου προϊόντος από κάτω προς τα πάνω στη μέγιστη τιμή του. Α.4 Η ελαστικότητα προσφοράς είναι μεγαλύτερη στη μακροχρόνια απ ό,τι στη βραχυχρόνια περίοδο. Α.5 Ταυτόχρονη μείωση της ζήτησης και της προσφοράς ενός αγαθού είναι δυνατό να μη μεταβάλλει την ποσότητα ισορροπίας. Στις παρακάτω προτάσεις, Α.6 και Α.7, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.(κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 5 μονάδες) Α.6 Μια επιχείρηση μεγιστοποιεί τα κέρδη της όταν: α. η τιμή που πουλάει το αγαθό της είναι ίση με την τιμή του μέσου της καμπύλης ζήτησης. β. το οριακό της προϊόν μηδενίζεται. γ. η τιμή του προϊόντος της εξισώνεται με το οριακό της κόστος. δ. διαθέτει το αγαθό της στη μαύρη αγορά. Α.7 Ένα από τα παρακάτω οικονομικά μεγέθη δεν μπορεί να πάρει αρνητικές τιμές: α. Η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή. β. Το μέσο προϊόν μιας επιχείρησης. γ. Η ελαστικότητα ζήτησης ως προς το εισόδημα. δ. Το οριακό προϊόν μιας επιχείρησης. ΟΜΑΔΑ Β Να περιγράψετε, με τη βοήθεια διαγράμματος, την ταυτόχρονη μεταβολή ζητούμενης ποσότητας και ζήτησης. Μονάδες 25

33 ΟΜΑΔΑ Γ Η συνάρτηση παραγωγικών δυνατοτήτων μιας φανταστικής οικονομίας που παράγει μονάχα τα αγαθά Φ & Ζ, με δεδομένη τεχνολογία και απασχολώντας πλήρως κι αποδοτικά τους παραγωγικούς της συντελεστές, δίνεται από τον παρακάτω τύπο: Φ = Ζ α. Πόσες μονάδες του Ζ πρέπει να θυσιάσει η οικονομία για να παραγάγει τις πρώτες 350 μονάδες του Φ; β. Τι συμβαίνει όταν η οικονομία παράγει το συνδυασμό Α (Φ = 468, Ζ = 432); γ. Έστω ότι οι τιμές των δύο αγαθών είναι ίσες. Να αποδείξετε πως το τετράγωνο του εναλλακτικού κόστους ενός εκ των αγαθών της είναι ίσο με το λόγο των χρηματικών κοστών των δύο αγαθών. δ. Να χαρακτηρίσετε την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων, το κόστος ευκαιρίας και να τα ερμηνεύσετε οικονομικά. ε. Θεωρήστε ότι η αύξηση της ανεργίας στην οικονομία οδήγησε αρκετούς εργαζόμενούς της στο να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες. Το αποτέλεσμα ήταν η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων να μετακινηθεί παράλληλα κι ο συνδυαμός Α να γίνει μέγιστος. Να δείξετε σ ένα διάγραμμα τις δύο καμπύλες καθώς και τον παραπάνω συνδυασμό. (Κάθε υποερώτημα βαθμολογείται με 5 μονάδες) ΟΜΑΔΑ Δ Στην αγορά ενός αγαθού, με γραμμικές συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς, το κράτος, προκειμένου να προστατεύσει το εισόδημα των παραγωγών, επέβαλε τιμή ασφάλειας ίση με 10 ευρώ. Το αποτέλεσμα της κρατικής παρέμβασης ήταν τα τελικά συνολικά έσοδα των παραγωγών (ύψους 440 ευρώ) να γίνουν ίσα με το κόστος της αγοράς του πλεονάσματος από το κράτος. Πριν από την επιβολή της παραπάνω τιμής, η ελαστικότητα ζήτησης, όταν η τιμή αυξανόταν από την τιμή ισορροπίας στην τιμή των 10 ευρώ, ήταν ίση με -4, ενώ η ελαστικότητα προσφοράς (κατά την ίδια μεταβολή) ήταν ίση με 8/9. α. Σε ποια τιμή η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή τείνει στο άπειρο; β. Να βρεθεί η τιμή κι η ποσότητα ισορροπίας στην αγορά. γ. Υπολογίστε την τιμή στην οποία η ελαστικότητα ζήτησης ισούται με -3.

34 δ. Μια αύξηση των μισθών των εργαζομένων στον κλάδο του αγαθού οδήγησε σε μεταβολή της προσφοράς του. Πλέον, σε κάθε επίπεδο τιμής η προσφερόμενη ποσότητα μεταβλήθηκε κατά 4 μονάδες. Να εξηγήσετε αν η συνολική δαπάνη των καταναλωτών, σε σχέση με το αρχικό σημείο ισορροπίας, αυξήθηκε. (Στο υποερώτημα αυτό μη λάβετε υπόψη την επιβολή της τιμής ασφάλειας) ε. Να δείξετε σε ένα σχήμα την αρχική και την τελική ισορροπία στην αγορά του αγαθού. (Κάθε υποερώτημα βαθμολογείται με 5 μονάδες)

35 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΔΩΔΕΚAΤΟ (σ όλη την ύλη) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1 μέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη.(κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 3 μονάδες) Α.1 Έστω ότι η κατανάλωση βενζίνης σε μία πόλη είναι λίτρα την εβδομάδα κι η τιμή του λίτρου 2 ευρώ, με ελαστικότητα ζήτησης -0,5. Αν το κράτος επιθυμεί, για διάφορους λόγους, να μειωθεί η ζητούμενη ποσότητα κατά 10%, θα επιβάλλει πρόσθετη φορολογία επί της τιμής ίση με 40 λεπτά. Α.2 Τα αγαθά Χ και Ψ είναι υποκατάστατα. Μία αύξηση της τιμής του ενός θα οδηγήσει σε αύξηση της συνολικής δαπάνης των καταναλωτών για το άλλο. Α.3 Σε δύο παράλληλες καμπύλες ζήτησης, εκείνη που βρίσκεται δεξιότερα έχει, σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο τιμής, τη μικρότερη ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή. Α.4 Η ελαστικότητα της προσφοράς μετρά την αντίδραση της προσφοράς στις μεταβολές της τιμής. Α.5 Σε μια κοίλη καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων, η οικονομία δεν απασχολεί αποδοτικά τους παραγωγικούς της συντελεστές, με συνέπεια αυτοί να είναι ολόενα και λιγότερο αποδοτικοί. Στις παρακάτω προτάσεις, Α.6 και Α.7, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.(κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 5 μονάδες) Α.6 Αν σπουδάζετε, το κόστος ευκαιρίας των σπουδών σας περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω εκτός από: α. Το κόστος των φροντιστηριακών μαθημάτων β. Το κόστος των διδάκτρων που πληρώνετε γ. Την απώλεια του εισοδήματος που θα είχατε, αν εργαζόσαστε αντί να πάτε στο πανεπιστήμιο δ. Το κόστος διατροφής σας κατά τη διάρκεια των σπουδών 1 Α.7 Στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής μιας επιχείρησης, όπου κάποια στιγμή θα ισχύσει ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης: α. πρώτα μεγιστοποιείται το μέσο, μετά το οριακό κι έπειτα το συνολικό προϊόν. β. πρώτα μεγιστοποιείται το οριακό, μετά το μέσο κι έπειτα το συνολικό προϊόν. γ. πρώτα μεγιστοποιείται το μέσο, μετά το συνολικό κι έπειτα το οριακό προϊόν. 1 Απαντήσετε προσεκτικά σ αυτήν την ερώτηση κλειστού τύπου, που υπάρχει στο σχολικό βιβλίο.

36 δ. πρώτα μεγιστοποιείται το οριακό, μετά το συνολικό κι έπειτα το μέσο προϊόν. ΟΜΑΔΑ Β Από τις ειδικές περιπτώσεις καμπύλης ζήτησης κι ελαστικότητας, να αναλύσετε την ελαστικότητα στην ευθεία καμπύλη ζήτησης, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο διάγραμμα. Μονάδες 25 ΟΜΑΔΑ Γ Μια υποθετική οικονομία μπορεί να παράγει 2 αγαθά Ω & Φ, με δεδομένη τεχνολογία και χρησιμοποιώντας πλήρως κι αποδοτικά το μοναδικό παραγωγικό συντελεστή της. Η οικονομία απασχολεί 3 εργαζόμενους. Η παραγωγή του αγαθού Χ δίνεται μέσα από τη σχέση: Q Ω = 2L (όπου Q Ω = ποσότητα του αγαθού Ω που παράγεται και L = αριθμός των εργαζόμενων που χρησιμοποιείται στην παραγωγή του αγαθού) ενώ η παραγωγή του αγαθού Φ δίνεται μέσα από τη σχέση: Q Φ = 2L (όπου Q Φ = ποσότητα του αγαθού Φ που παράγεται και L = αριθμός των εργαζόμενων που χρησιμοποιείται στην παραγωγή του αγαθού). Στην αγορά του αγαθού Φ, οι γραμμικές συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς δίνονται από τις παρακάτω σχέσεις: Q S = -0,5 + 2P & Q D = 1 - P α. Να δείξετε ότι σε ένα ορθοκανονικό σύστημα αξόνων, η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας σχηματίζει, με τους δύο άξονες, ορθογώνιο ισοσκελές τρίγωνο. β. Ποιο είναι το χρηματικό κόστος του αγαθού Ω; Δείξτε τις πράξεις σας. γ. Αν όλες οι ποσότητες και των δύο αγαθών παράγονται από μία και μόνο επιχείρηση (μονοπώλιο), να σχεδιάσετε την καμπύλη του μέσου προϊόντος εργασίας του αγαθού Φ. δ. Να δείξετε, με τη βοήθεια της ελαστικότητας, ότι αν η επιχείρηση επιθυμεί να μεγιστοποιήσει τα έσοδά της, τότε δεν πρέπει ούτε να αυξήσει αλλά ούτε και να μειώσει την προσφορά του αγαθού Φ. ε. Η επιβολή μιας τιμής παρέμβασης στο αγαθό Φ οδήγησε σε μια αύξηση των συνολικών εσόδων της επιχείρησης κατά 200%. Ποια είναι η τιμή αυτή; (Κάθε υποερώτημα βαθμολογείται με 5 μονάδες)

37 ΟΜΑΔΑ Δ Μια επιχείρηση που παράγει ένα αγαθό, απασχολεί μόνο δύο μεταβλητούς (πρώτες ύλες & εργασία) και μόνο δύο σταθερούς συντελεστές παραγωγής. Η ίδια επιχείρηση βρίσκεται στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής και το συνολικό προϊόν της εργασίας της αυξάνεται αρχικά με αύξοντες και στη συνέχεια με φθίνοντες ρυθμούς. Γνωρίζετε επίσης ότι η αμοιβή του συντελεστή εργασία είναι w=1350 χρηματικές μονάδες(χ.μ) ενώ το κόστος των πρώτων υλών ανά μονάδα αγαθού φτάνει τις 45 χ.μ. Το σταθερό κόστος της επιχείρησης είναι ίσο με χ.μ. ενώ η αμοιβή του δεύτερου σταθερού συντελεστή που χρησιμοποιεί είναι διπλάσια από αυτήν του πρώτου. Συνολικό Προϊόν (Q) Μέσο Προϊόν Εργασίας (ΑΡ) Οριακό Κόστος (MC) Ποσότητα 1 ου Σταθερού Συντελεστή Ποσότητα 2 ου Σταθερού Συντελεστή 0 ; ; ; ; α ; ; β ; ; γ 25 83,56 ; ; δ ; ε 40 61,875 ; ; ζ 50 58,5 ; ; η ; ; θ ; 3 Αν ο παραπάνω πίνακας αναφέρεται στην εν λόγω επιχείρηση: α. να συμπληρώσετε τα κενά του [με το χαρακτηριστικό σύμβολο (;)]. Εξηγήστε την απάντησή σας. (μονάδες 3,6) β. Σε ποιες ποσότητες παραγωγής ισχύει: Μέσο Προϊόν=Οριακό Προϊόν ; Γιατί; (μονάδες 4) γ. Περιγράψτε την πορεία του οριακού κόστους. Που μπορεί να οφείλεται η πορεία αυτή; (μονάδες 4) δ. Να δημιουργήσετε τον πίνακα προσφοράς της επιχείρησης. Παρουσιάστε το συλλογισμό σας. (μονάδες 3) ε. Να αποδείξετε, με τη βοήθεια πράξεων, ότι το αγαθό που παράγει η επιχείρηση δεν μπορεί να είναι ένα ευπαθές γεωργικό αγαθό. (μονάδες 3) στ. Να υπογίσετε τις αμοιβές των δύο σταθερών συντελεστών παραγωγής. (μονάδες 3,4) ζ. Να βρεθεί η ποσότητα παραγωγής δ αν γνωρίζετε ότι σ αυτήν το μέσο συνολικό κόστος είναι ίσο με 100 χ.μ. (μονάδες 4) Μονάδες 25