Χαίρετε ἐν Κυρίῳ. Ἀγαπητοί μου ἀδελφοὶ καὶ παιδιά μου τῆς ἐνορίας Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Θεσσαλονίκης,

Transcript

1

2

3 2

4 3 Ἀγαπητοί μου ἀδελφοὶ καὶ παιδιά μου τῆς ἐνορίας Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Θεσσαλονίκης, Χαίρετε ἐν Κυρίῳ. Μὲ τὴν ἔκδοση καὶ κυκλοφορία τοῦ παρόντος Ἡμερολογίου τῆς Ἐνορίας σας γιὰ τὸν προσεγγίζοντα καινούργιο χρόνο 2013, ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸ ἱερὸ Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου, εὑρίσκω τὴν εὐκαιρία νὰ ἀπευθύνω πρὸς ὅλους σᾶς, ἐγκάρδιες πατρικὲς Εὐχές, γιὰ νὰ εἶναι καὶ τὸ ἔτος αὐτὸ εἰρηνικό, ὑγιεινὸ καὶ πλούσιο σὲ εὐλογίες ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία, ὥστε ὅλοι μας διὰ πρεσβειῶν τῆς Κυρίας Θεοτόκου, νὰ ἀγωνιζώμεθα γιὰ τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητα. Εὔχομαι ἰδιαίτερα στὰ παιδιά μας καὶ στοὺς νέους μας, ποὺ εἶναι ἡ ἐλπίδα γιὰ τὸ μέλλον τῆς Πατρίδος μας, νὰ προοδεύουν κατὰ πάντα, νὰ τοὺς προστατεύῃ ὁ Θεὸς ἀπὸ τοὺς μυρίους κινδύνους ποὺ τοὺς περικυκλώνουν, νὰ εἶναι κοντὰ στοὺς γονεῖς τους καὶ νὰ ἔχουν ἐπιτυχίες στὰ μαθήματά τους καὶ στὶς σπουδές τους. Καὶ πρὸ πάντων νὰ μὴ λησμονοῦν ποτὲ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας ποὺ τοὺς θέλουν πάντοτε κοντά τους, μέσῳ τῆς Ἐνορίας τους, ὁ δὲ ἅγιος Τριαδικὸς Θεὸς νὰ ἀναδεικνύῃ πολλοὺς ἀξίους καὶ ἱκανοὺς λειτουργοὺς καὶ διακόνους τῆς Ἐκκλησίας Του. Καλὴ καὶ εὐλογημένη χρονιά - Ἔτη πολλά.

5 4 Πρόλογοσ Ἀγαπητά μου παιδιά, Στὸ ἱερὸ Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου ἀναφέρεται τό ἡμερολόγιό μας τοῦ ἔτους Τό Εὐχέλαιο εἶναι ἕνα ἀπό τά ἑπτά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, τό ὁποῖο τελεῖται στό ναό ἤ καί στό σπίτι καί ἔχει ὡς σκοπό τήν ἴαση σωματικῶν καί ψυχικῶν ἀσθενειῶν. Ἡ σύσταση τοῦ Εὐχελαίου, ὅπως καί τῶν ὑπολοίπων Μυστηρίων, ἀνάγεται στήν Καινή Διαθήκη καί πιό συγκεκριμένα στήν Καθολική Ἐπιστολή τοῦ Ἰακώβου (5, 14-15): «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας καί προσευξάσθωσαν ἐπ αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ». Δηλαδή εἶναι κάποιος ἀπό σᾶς ἄρρωστος; Νά προσκαλέσει τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας νά προσευχηθοῦν γι αὐτόν καί νά τόν ἀλείψουν μέ λάδι, ἐπικαλούμενοι τό ὄνομα τοῦ Κυρίου. Καί ἡ προσευχή πού γίνεται μέ πίστη θά σώσει τόν ἄρρωστο ὁ Κύριος θά τόν κάνει καλά. Κι ἄν ἔχει ἁμαρτίες, θά τοῦ τίς συγχωρέσει. Καθώς ἡ πρώτη μαρτυρία περί τοῦ Εὐχελαίου συναντᾶται στήν Καθολική Ἐπιστολή τοῦ Ἰακώβου, ἡ συγγραφή τῆς ἀκολουθίας τοῦ Εὐχελαίου ἀποδόθηκε στὸν Ἅγιο Ἰάκωβο τόν Ἀδελφόθεο, χωρίς ὅμως κάτι τέτοιο νά ἰσχύει στήν πραγματικότητα. Ἡ ἀπόδοση τῆς πατρότητας τῆς ἀκολουθίας τοῦ Εὐχελαίου στόν Ἅγιο Ἰάκωβο τὸν Ἀδελφόθεο ὀφείλεται καί στη συχνότατη μνεία τοῦ ὀνοματός του στίς εὐχές, καθώς καί στήν παρεμβολή τροπαρίων πρός τιμήν του. Ὁ Χριστὸς, ὅταν θεράπευε ἀσθενεῖς, τοὺς προέτρεπε νὰ μὴν ἁμαρτάνουν στὸ μέλλον. Ἀπὸ τὴν προτροπὴ αὐτὴ ἐξάγεται τὸ

6 5 συμπέρασμα ὅτι πολλὲς σωματικὲς ἀσθένειες ὀφείλονται στὶς ἁμαρτίες τοῦ ἀσθενῆ. Ἡ Ἐκκλησία μὲ τὸ Εὐχέλαιο δὲν ἐνδιαφέρεται τόσο γιὰ τὴ θεραπεία τῶν ἀσθενειῶν τοῦ σώματος, ὅσο γιὰ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τὴν ἐπανασύνδεσή της μὲ τὸν Κύριο. Τὸ ὅτι δὲν ἔχουμε ἄμεσα θεραπεία τῶν σωματικῶν ἀσθενειῶν αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι ἡ σωματικὴ ὑγεία ἔχει παροδικὸ χαρακτῆρα, ἐνῶ ἡ ψυχικὴ ὑγεία ἐξασφαλίζει τὴν αἰώνια σωτηρία. Ἐπίσης οἱ ἀσθένειες στὴν πλειοψηφία τους ἀποτελοῦν μέσο θεραπείας τῆς ψυχῆς: κάθαρση ἀπό ξεχασμένες ἁμαρτίες, αὐτογνωσία, ταπείνωση κ.λπ. Μὲ τὴ μετάνοια καὶ τὴ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν ὁ καθένας ἐπανασυνδέεται μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸν Θεό. Ἀγαπητά μου παιδιά ἐν Κυρίῳ, Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐκδόσεως τοῦ νέου ἡμερολογίου εὔχομαι τὸ ἔτος 2013 νὰ εἶναι γιὰ ὅλους σας καὶ γιὰ τὸν καθένα ξεχωριστὰ ἔτος ἀληθινά σωτήριο, εἰρηνικό καί ὑγιεινό μέ τή χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἄς μᾶς ἐνισχύει νά ὑπομένουμε τούς πειρασμούς καί τίς δοκιμασίες αὐτῆς τῆς περιόδου. Ἄς μήν ξεχνάμε ὅτι ἡ ζωή μας, ἡ πατρίδα μας, ὁ κόσμος ὁλόκληρος εἶναι στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνος εἶναι ὁ Δημιουργός καί Κυβερνήτης τοῦ σύμπαντος. Ἄς ἐμπιστευθοῦμε ὅτι ἡ πανσοφία του θεωρεῖ καλό καί ὠφέλιμο. Καλή καί εὐλογημένη χρονιά! Μέ πατρικές εὐχές Ἀρχιμανδρίτης Νικόλαος Παπαγεωργίου

7 6 Τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας Μυστήριο εἶναι ἡ θεοσύστατη Ἀκολουθία, μέ τήν ὁποία μεταδίδεται στόν ἄνθρωπο μέ τρόπο αἰσθητό καί ὑλικό, ταυτόχρονα ὅμως ἀθέατο καί πνευματικό, ἡ Χάρη τοῦ Ἁγ. Πνεύματος καί ἀποβλέπει στήν ἀναγέννηση καί σωτηρία του. Τά Μυστήρια συστάθηκαν ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριο καί ὁρίστηκαν ἀπό Αὐτόν ὡς μέσα πού χορηγοῦν καί μεταδίδουν τή Χάρη Του. Γι αὐτό ἡ χρήση τους εἶναι ἀπαραίτητη καί ἀπολύτως ἀναγκαία. Τά μυστήρια στήν Ὀρθόδοξη Ἀνατολική Ἐκκλησία εἶναι ἑπτά: Τό Βάπτισμα, τό Χρίσμα, ἡ Θεία Εὐχαριστία, ἡ Μετάνοια- Εξομολόγηση, ἡ Ἱερωσύνη, ὁ Γάμος καί τό Εὐχέλαιο. Τά τέσσερα πρῶτα εἶναι ὑποχρεωτικά, δηλ. τό Βάπτισμα, τό Χρίσμα, ἡ Θεία Εὐχαριστία καί ἡ Μετάνοια-Ἐξομολόγηση. Χωρίς αὐτά κανένας δέν μπορεῖ νά λάβει τή θεία Χάρη καί νά πετύχει τή σωτηρία τῆς ψυχῆς του. Τά ἄλλα τρία, δηλ. ἡ Ἱερωσύνη, ὁ Γάμος καί τό Εὐχέλαιο, εἶναι προαιρετικά. Ὅποιος θέλει γίνεται ἱερέας-ὅποιος θέλει στεφανώνεται. Ὅποιος θέλει συμμετέχει στό Εὐχέλαιο.

8 7 Τό Μυστήριο τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου Τό Μυστήριο τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου ἀποβλέπει στήν ἴαση κάθε ψυχικῆς καί σωματικῆς ἀσθένειας. Ὁμολογουμένως ἡ ὑγεία εἶναι δῶρο Θεοῦ, ὅμως ἐκτιμᾶμε περισσότερο αὐτό τό δῶρο, ὅταν ἀρρωστήσουμε. Καί τότε πόση παρηγοριά καί ψυχική δύναμη δέν παίρνουμε ἀπό τήν Ἀκολουθία τοῦ Εὐχελαίου μέ τούς ψαλμούς, τούς ὕμνους, τίς δεήσεις, τά Ἀποστολικά καί Εὐαγγελικά Ἀναγνώσματα καί τίς κατανυκτικές εὐχές! Οἱ ἰάσεις πού συμβαίνουν εἶναι βέβαια καί καθοριστικά ἀποτέλεσμα τῆς προσευχῆς ἐκείνων γιά τούς ὁποίους τελεῖται τό Μυστήριο, ἀλλά εἶναι καί ἀποτέλεσμα τῶν εὐχῶν πού λέει ἡ Ἐκκλησία μέ τό στόμα τῶν ἱερέων. Ἡ Ἑλλαδική Ἐκκλησία τελεῖ τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου στούς ναούς κάθε Μεγάλη Τετάρτη. Ὁ δικός μας ναός πέρα ἀπό τήν καθορισμένη αὐτή ἡμέρα τελεῖ τό Ἱερό Εὐχέλαιο ἄλλες δύο φορές τό χρόνο, μία κατά τήν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς τῶν Χριστουγέννων καί μία κατά τήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Δηλαδή τρεῖς φορές τό χρόνο. Ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν εἶναι πολύ μεγάλη. Αὐτό σημαίνει ὅτι τό Μυστήριο αὐτό εἶναι λαοφιλέστατο, βαθιά ριζωμένο στίς ψυχές τῶν πιστῶν. Γι αὐτό καί πολλοί πιστοί τελοῦν τό Εὐχέλαιο καί στά σπίτια τους, ὅταν ὑπάρχει ἀνάγκη.

9 8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 1 Κολ. β 8-12 Λουκ. β 20-21, Περιτ. Χριστοῦ, - Μ. Βασιλείου 6 Τιτ. β 11-14, γ 4-7 Ματθ. γ Ἁγίων Θεοφανείων - 7 Πράξ. ιθ 1-8 Ἰωάν. α Τιμίου Προδρόμου - 13 Ἐφεσ. δ 7-13 Ματθ. δ Ι βαρύς 17 Ἑβρ. ιγ Λουκ. στ Ἁγ. Αντωνίου - 18 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε Ἀθανασίου & Κυρίλλου - 20 Β Κορ. δ 6-15 Λουκ. ιβ ΙΑ πλ. δ 25 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἰωάν. ι 9-16 Γρηγ. Θεολόγου - 27 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Λουκ. ιθ 1-10 Α α 30 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε Τριῶν Ἱεραρχῶν - Νηστεῖες μηνός Ἰανουαρίου Ἀπό 1ης ἕως 4ης: κατάλυσις εἰς πάντα. Τήν 5ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 6ην: κατάλυσις εἰς πάντα. Τήν 9ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 11ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 16ην καί 18ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 23ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 25ην καί 30ήν: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου.

10 9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Τ Περιτομή ΙΗΣΟΥ Χριστού, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου Καισαρείας 2 T Σιλβέστρου Ρώμης, Θεαγένους ἱερομ. Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ ὁσίου 3 Π Μαλαχίου πρ., Γορδίου μ., Θωμαΐδος μάρτ. ἐν Λέσβῳ 4 Π Σύναξις 70 Ἀποστόλων, Θεοκτίστου ὁσίου 5 Σ Θεοπέμπτου & Θεωνᾶ μαρτ., Συγκλητικῆς ὁσίας 6 Κ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ (Ἀργία, Μ. Ἁγιασμός) 7 Δ Ἡ Σύναξις Ἰωάννου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ 8 Τ Δομνίκης ὁσίας, Γεωργίου Χοζεβίτου 9 Τ Πολυεύκτου μ., Εὐστρατίου θαυματ. ὁσ., Παρθένας Ἐδεσσαίας 10 Π Γρηγορίου Νύσσης, Δομετιανοῦ Μελιτινῆς 11 Π Θεοδοσίου ὁσ. Κοινοβιάρχου, Θεοδοσίου ὁσ. Μονῆς Φιλοθέου ἐν Ἄθῳ 12 Σ Τατιανῆς, Μερτίου, Εὐθασίας μαρτύρων 13 Κ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ, Ἑρμύλου & Στρατονίκου μαρτ. 14 Δ Ἁγίων Ἀββάδων τῶν ἐν Σινᾷ & Ραϊθῷ ἀναιρεθέντων, Νίνας ἰσαποστ. 15 Τ Παύλου τοῦ Θηβαίου, Ἰωάννου τοῦ Καλυβίτου ὁσίων 16 Τ Προσκύνησις τιμίας ἁλύσεως Ἀπ. Πέτρου, Νικολάου Μυτιληναίου νεομ. 17 Π Ἀντωνίου Μεγάλου, Γεωργίου νεομ. ἐν Ἰωαννίνοις 18 Π Ἀθανασίου & Κυρίλλου πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας 19 Σ Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, Ἀρσενίου Κερκύρας 20 Κ ΙΒ ΛΟΥΚΑ (10 ΛΕΠΡΩΝ), Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου 21 Δ Μαξίμου ὁμολογ., Νεοφύτου & Ἁγνῆς μ., Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ 22 Τ Τιμοθέου Ἀπ., Ἀναστασίου ὁσιομ. τοῦ Πέρσου 23 Τ Διονυσίου ὁσ. τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ, Κλήμεντος Ἀγκύρας, Ἀγαθαγγέλου μ. 24 Π Ξένης ὁσ., Βαβύλα ἱερομ., Νεοφύτου Ἐγκλ., Φίλωνος Καρπασίας θαυμ. 25 Π Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Αὐξεντίου νεομ. Βελλάς Ἰωαννίνων 26 Σ Ξενοφῶντος &Μαρίας ὁσ. & συνοδείας, Κλήμεντος ὁσ. τοῦ Ἀθηναίου (τοῦ ἐν Σαγματᾷ) 27 Κ Ιε ΛΟΥΚΑ (ΖΑΚΧΑΙΟΥ), Ἀνακομιδή λειψάν. Ἰωάννου Χρυσοστόμου 28 Δ Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, Παλλαδίου, Χάριτος μάρτ. 29 Τ Ἀν. λειψ. Ἰγνατίου Θεοφόρου, Δημητρίου Χιοπολίτου νεομ. 30 Τ Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, (Ἑορτή Παιδείας), Ἱππολύτου Ρώμης & τῶν σύν αὐτῷ 31 Π Κύρου & Ἰωάννου Ἀναργύρων, Ἀρσενίου ὁσ. τοῦ ἐν Πάρῳ Νέα Σελήνη Πρῶτο Τέταρτο Πανσέληνος Τελ. Τέταρτο

11 10 Γιατί ὀνομάζονται Μυστήρια Μυστήριο ὀνομάζεται, διότι δέν πιστεύουμε ὅσα βλέπουμε, ἀλλά ἄλλα βλέπουμε καί ἄλλα πιστεύουμε. Τέτοια εἶναι καί ἡ φύση τῶν Μυστηρίων μας. Ὁπωσδήποτε διαφορετική στάση καί διάθεση ἔχω ἐγώ σχετικά μέ αὐτά καί διαφορετική ὁ ἄπιστος. Ἐγώ ἀκούω ὅτι σταυρώθηκε ὁ Χριστός καί ἀμέσως θαυμάζω τή φιλανθρωπία Του. Ἀκούει ἐκεῖνος καί νομίζει ὅτι ἀπό ἀδυναμία σταυρώθηκε. Ἀκούω ἐγώ ὅτι ἔγινε δοῦλος καί θαυμάζω τή φροντίδα καί τό ἐνδιαφέρον Του γιά τόν ἄνθρωπο. Ἀκούει ἐκεῖνος καί τό θεωρεῖ ἀτιμία. Ἀκούω ἐγώ ὅτι πέθανε καί ἐκπλήττομαι γιά τή δύναμή Του, γιατί παρόλο πού πέθανε δέν κρατήθηκε στόν ἅδη, ἀλλά ἀναστήθηκε καί κατήργησε τό θάνατο. Τό ἀκούει ἐκεῖνος καί ὑποπτεύεται ἀδυναμία. Ἀκούοντας γιά ἀνάσταση ἰσχυρίζεται ὅτι εἶναι μύθος. Ἐγώ ὅμως ἀποδέχθηκα τίς ἀποδείξεις πού μοῦ ἔδωσε ἡ πραγματική ἐξέλιξη τῶν γεγονότων καί προσκυνῶ τό προαιώνιο σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἀκούει ἐκεῖνος γιά βάπτισμα καί τό θεωρεῖ ἁπλῶς λουτρό μέ νερό. Ἐγώ ὅμως βλέπω ὄχι ἁπλῶς αὐτό πού φαίνεται ἀλλά τό λουτρό τῆς ψυχῆς καί τόν καθαρισμό της ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἐκεῖνος νομίζει ὅτι τό σῶμα μου μόνο ἔχει λουστεῖ, ἐγώ ὅμως εἶμαι πεπεισμένος ὅτι καί ἡ ψυχή

12 11 μου ἔχει γίνει καθαρή καί ἁγία καί συλλογίζομαι τόν τάφο, τήν ἀνάσταση, τόν ἁγιασμό, τή δικαιοσύνη, τή λύτρωση, τήν υἱοθεσία, τήν οὐράνια κληρονομιά, τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, τή χορήγηση τοῦ θείου Πνεύματος. Διότι δέν κρίνω αὐτά πού φαίνονται ἀνάλογα μέ τήν εἰκόνα πού δέχονται τά σωματικά μου μάτια ἀλλά ἀνάλογα μέ αὐτά πού βλέπουν τά μάτια τῆς διανοίας καί τῆς ψυχῆς μου. Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος P.G 61, 55-56

13 12 Ἡ σύσταση τοῦ μυστηρίου τοῦ Εὐχελαίου Ἡ σύσταση εἰδικοῦ μυστηρίου γιά τή θεραπεία τῶν ἀσθενῶν μαρτυρεῖται σαφῶς ἀπό τόν Ἀπόστολο Ἰάκωβο, ὁ ὁποῖος λέει: «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῶ ὀνόματι τοῦ Κυρίου καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ» (Ἰακ. ε, 14-15). Προτύπωση αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου ἀποτελεῖ ἡ ἐνέργεια τῶν Ἀποστόλων κατά τήν πρώτη ἀποστολή τους ἀπό τόν Κύριο, κατά τήν ὁποία ἄλειφαν μέ λάδι πολλούς ἀρρώστους καί τούς θεράπευαν (Μάρκ. στ 13). Στά ἀρχαῖα λειτουργικά βιβλία βρίσκουμε εἰδικές εὐχές ἁγιασμοῦ ἐλαίου, ὥστε νά ἀποκτήσει δύναμη ἰαματική. Σύν τῶ χρόνῳ οἱ εὐχές αὐτές ἐξελίχθηκαν σέ πλήρη, ἐκτενέστατη μάλιστα, ἀκολουθία γιά χάρη τῶν ἀσθενῶν, ἡ ὁποία πλουτίστηκε μέ ἁγιογραφικά ἀναγνώσματα καί συνδέθηκε μέ τή Θεία Λειτουργία. Σήμερα ὅμως, ὅπως εἶναι γνωστό, τό Εὐχέλαιο τελεῖται αὐτοτελῶς χωρίς Θεία Λειτουργία, ὅπως τό Βάπτισμα καί ὁ Γάμος. Σύμφωνα μέ τά παραπάνω τό Εὐχέλαιο πρῶτο

14 13 καί κύριο στόχο του ἔχει τή θεραπεία τῶν σωματικῶν ἀσθενειῶν. Ἐφόσον ὅμως στό συγκεκριμένο χωρίο τοῦ Ἰακώβου γίνεται λόγος καί γιά ἄφεση ἁμαρτιῶν, τό Εὐχέλαιο θεωρήθηκε εὔλογα μυστήριο πού συμπληρώνει τήν Ἱερά Ἐξομολόγηση καί προπαρασκευάζει γιά τή Θεία Κοινωνία. Γι αὐτό συνηθίζεται ἡ τέλεσή του στίς Σαρακοστές. Ἡ τέλεση Εὐχελαίου γιά τή θεραπεία ἀσθενοῦς ζητεῖται σήμερα σπανιότερα ἀπό τούς πιστούς, ὁπωσδήποτε ὅμως κατά τήν τέλεσή του μεταξύ τῶν ἄλλων ὑπάρχει καί τό αἴτημα τῆς διαφύλαξης τῆς σωματικῆς ὑγείας. Σήμερα συνηθίζεται ἡ τέλεση εὐχελαίου καί ὅταν δέν ὑπάρχει φανερή σωματική ἀσθένεια. Ὁ ἱερέας δέν μπορεῖ βέβαια νά ἀρνηθεῖ τήν τέλεσή του, ἐφόσον οἱ πιστοί ἐπιζητοῦν τήν ψυχική ἤ τή σωματική τους ὑγεία. Πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Παπαγιάννη Λειτουργική-Τελετουργική

15 14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 2 Ἑβρ. ζ 7-17 Λουκ. β Ὑπαπαντή Χριστοῦ - 3 Β Κορ. δ 6-15 Ματθ. κβ Β β 10 Β Τιμ. β 1-10 Ματθ. κε Γ γ 17 Β Κορ. στ 16-ζ Ι Ματθ. ιε Δ δ 24 Β Κορ. δ 6-15 Λουκ. ιη Ε πλ. α Νηστεῖες μηνός Φεβρουαρίου Τήν 1ην, 6ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 8ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 13ην, 15ην, 20ήν καί 22αν: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 27ην: κατάλυσις εἰς πάντα (πρώτη ἑβδομάς Τριωδίου).

16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Π Τρύφωνος μ., Βασιλείου Θεσ/νίκης, Ἀναστασίου νεομ. ἐκ Ναυπλίου 2 Σ ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Ἀγαθοδώρου, Ἰορδάνου Τραπ. 3 Κ ιε ματθαιου (Νομικοῦ), Συμεών τοῦ Θεοδ., Ἄννης πρ. 4 Δ Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου, Ἀβραμίου ἱερομ., Ἰωσήφ Χαλεπλῆ νεομ. 5 Τ Ἀγάθης μ., Θεοδοσίου ὁσ. ἐν Σκοπέλῳ 6 Τ Βουκόλου Σμύρνης, Φωτίου ΚΠόλεως τοῦ μεγάλου 7 Π Παρθενίου Λαμψάκου, Λουκᾶ ὁσ. ἐν Στειρίῳ, Γεωργίου νεομ. Κρήτης 8 Π Θεοδώρου Στρατηλάτου μεγαλομάρτ., Ζαχαρίου Προφήτου 9 Σ Νικηφόρου μ., Μαρκέλλου Σικελίας, Παγκρατίου Ταυρομενίου μ. 10 Κ ΙΣΤ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Ταλάντων), Χαραλάμπους ἱερομ., Ζήνωνος ὁσ. ταχυδρόμου 11 Δ Βλασίου Σεβαστείας ἱερομ., Θεοδώρας τῆς βασιλίσσης, Βλασίου ἱερομ. ἐν Σκλαβαίνοις 12 Τ Μελετίου Ἀντιοχείας, Ἀντωνίου Β ΚΠόλεως 13 Τ Ἀκύλα & Πρισκίλλης ἀπ., Μαρτινιανοῦ ὁσ., Εὐλογίου Ἀλεξανδρείας 14 Π Αὐξεντίου, Ἀβραάμου, Μάρωνος ὁσ., Νικολάου νεομ. Κορινθίου 15 Π Ὀνησίμου ἀπ., Ἀνθίμου ἐν Χίῳ, Ἰωάννου ν. ὁσιομ. ἐκ Χαλάστρας 16 Σ Παμφίλου μάρτυρος, Φλαβιανοῦ ΚΠόλεως 17 Κ ΙΖ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΧΑΝΑΝΑΙΑΣ), Θεοδώρου Τήρωνος, Μαρκιανοῦ & Πουλχερίας βασιλ. 18 Δ Λέοντος Πάπα Ρώμης, Ἀγαπητοῦ Σινάου, Παρηγορίου μ. 19 Τ Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας, Ἀρχίππου ἀπ., Νικήτα ν. ἱερομ. τοῦ Ἠπειρώτου 20 Τ Λέοντος Κατάνης, Ἀγάθωνος Πάπα Ρώμης 21 Π Εὐσταθίου Ἀντιοχείας, Τιμοθέου ὁσ., Ζαχαρίου Ἱεροσολύμων 22 Π Εὕρεσις λειψ. τῶν ἐν τοῖς Εὐγενίου μ., Ἀθανασίου ὁμολογ., Βαραδάτου ὁσ. 23 Σ Πολυκάρπου Σμύρνης, Γοργονίας ὁσίας 24 Κ ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (Ἀρχή Τριωδίου), A & Β εὕρ. τ. κεφαλῆς Ἁγ. Ἰωάννου Προδρόμου 25 Δ Ταρασίου ΚΠόλεως, Ρηγίνου Σκοπέλου ἱερομάρτυρος 26 Τ Πορφυρίου Γάζης, Φωτεινῆς μ. & ἰσαπ. τῆς Σαμαρείτιδος 27 Τ Προκοπίου Δεκαπολίτου, Γελασίου μίμου 28 Π Βασιλείου ὁσ. ὁμολ., Κυράννης νεομ. τῆς ἐν Θεσ/νίκῃ, Προτερίου Ἀλεξανδρείας 15

17 16 ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΩΝ Τό πρῶτο ἀποστολικό καί εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Ἰακ. 5, Λουκ. 10, 25-37) Τά ἀναγνώσματα αὐτά εἶναι πρῶτα στή σειρά, διότι εἶναι καί τά παλαιότερα πού συναντᾶμε στήν ἀκολουθία τοῦ Εὐχελαίου, ἤδη ἀπό τόν 8ο αἰ., ὅπως φαίνεται στό χειρόγραφο Εὐχολόγιο τοῦ Βαρβερινοῦ κώδικα 336. Ὁ Ἀπόστολος περιέχει ἐκεῖνο τό χωρίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἐπάνω στό ὁποῖο θεμελιώνεται ἡ σύσταση τοῦ μυστηρίου τοῦ Εὐχελαίου. Ὁ ἀναστημένος Χριστός ἐπί σαράντα ἡμέρες ἐμφανιζόταν στούς μαθητές Του καί τούς ἔδινε διάφορες ὁδηγίες γιά τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὄχι μόνο τήν οὐράνια ἀλλά καί τήν ἐπίγεια, τήν Ἐκκλησία Του. Μία ἀπό αὐτές εἶναι καί αὐτή πού ἀναφέρει ὁ Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος: «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; Προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας...». Τό Εὐαγγέλιο ἀφηγεῖται τήν παραβολή τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη, πού συμβολίζει τό Χριστό, τόν Ἰατρό ψυχῶν καί σωμάτων, ὁ Ὁποῖος μέ τήν ἄπειρη φιλανθρωπία Του θεραπεύει τίς ψυχές καί τά σώματά μας.

18 17 Τό δεύτερο ἀποστολικό καί εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Ρωμ. 15, Λουκ. 19, 1-10) Ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συνιστᾶ στούς χριστιανούς νά ἀνέχονται μέ ἀγάπη καί νά βαστάζουν τά ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων. Οἱ «δυνατοί» ἀπό ἄποψη ὑγείας ὀφείλουν νά ὑποφέρουν καί τίς ἰδιοτροπίες τοῦ ἄρρωστου συνανθρώπου τους. Ὁ Θεός, πού εἶναι Θεός τῆς ὑπομονῆς καί τῆς παρηγοριᾶς, θά δώσει τή δύναμη. Τό Εὐαγγέλιο ἀναφέρεται στή μετάνοια καί στή σωτηρία τοῦ Ζακχαίου. Ἡ Ἐκκλησία ὑπογραμμίζει τή χάρη καί τή δύναμη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μπορεῖ ἕναν ἄνθρωπο σάν τό Ζακχαῖο -πνευματικά ἤ σωματικά ἄρρωστο- νά τόν θεραπεύσει καί νά τόν ἀλλάξει ριζικά. Τό τρίτο ἀποστολικό καί εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Α Κορ. 12, 27-13, 8 - Ματθ. 10, 1, 5-8) Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀρχίζει μέ τά χαρίσματα τοῦ Θεοῦ στήν Ἐκκλησία Του καί συμπληρώνεται μέ τόν ὑπέροχο ὕμνο τῆς ἀγάπης, γιά νά δείξει ὅτι τό Εὐχέλαιο διαπνέεται ἀπό ἀγάπη καί φιλανθρωπία. Τό Εὐαγγέλιο ἀναφέρεται στήν ἐξουσία καί στή θεραπευτική δύναμη πού ἔδωσε ὁ Κύριος στούς Μαθητές Του καί κατ ἐπέκταση σέ ὅλη τήν Ἐκκλησία. Ἄς μήν ὑποτιμοῦμε λοιπόν τούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας καί ἄς μήν ἀμφισβητοῦμε!

19 18 Τό τέταρτο ἀποστολικό καί εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Κορ. Β, 6, 16-7, 1 - Ματθ. 8, 14-18) Ὁ Ἀπόστολος ὑπενθυμίζει τήν ἀξία τοῦ σώματος, πού εἶναι «ναός τοῦ Θεοῦ» καί κατοικητήριο τῆς ψυχῆς. Ἔμμεσα ἔτσι ὑποδεικνύεται στόν ἄρρωστο ἡ σωτήρια μετάνοια, γιά νά ἐνεργοποιηθεῖ ἡ ἴαση τοῦ σώματος. Τό Εὐαγγέλιο ἀναφέρεται στή θεραπεία τῆς πεθερᾶς τοῦ Πέτρου ἀπό τόν Κύριο, ὁ Ὁποῖος «τάς ἀσθενείας ἡμῶν ἔλαβε καί τάς νόσους ἐβάστασε» σύμφωνα μέ τά λόγια τοῦ προφήτη Ἠσαΐα. Τό ἄκουσμα στερεώνει τήν ἐλπίδα στή θεϊκή ἀγάπη καί παντοδυναμία. Τό πέμπτο ἀποστολικό καί εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Κορ. Β, 1, Ματθ. 25, 1-13) Ὀ Ἀπόστολος θυμίζει στόν ἄρρωστο τήν προσωπική περιπέτεια τοῦ ἀπ. Παύλου, ὁ ὁποῖος κινδύνευσε καί ὁ Θεός τόν ἔσωσε. Τί περισσότερο χρειάζεται ὁ ἄρρωστος ἀπό τά παρήγορα αὐτά λόγια; Τό Εὐαγγέλιο ἀναφέρεται στήν παραβολή τῶν δέκα παρθένων καί ἀπό τό λάδι, τό ὑλικό πού ἁγιάζεται μέ τό Εὐχέλαιο, μεταφέρει τή σκέψη μας στό πνευματικό λάδι, πού εἶναι οἱ ἀρετές καί τά ἔργα ἀγάπης, γιά τήν εἴσοδο στό Νυμφώνα τοῦ Χριστοῦ.

20 19 Τό ἕκτο ἀποστολικό καί εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Γαλάτ. 5, 22-6, 2 - Ματθ. 15, 21-28) Ὁ Ἀπόστολος ἀναφέρεται στούς καρπούς τοῦ Ἁγ. Πνεύματος καί καταλήγει προτρέποντας παιδαγωγικότατα ὅσους περιποιοῦνται ἀρρώστους νά σηκώνουν ἀγόγγυστα τό βάρος βέβαιοι ὅτι τηροῦν τό νόμο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Τό Εὐαγγέλιο ἀναφέρεται στή θεραπεία τῆς κόρης τῆς Χαναναίας καί ἐξυμνεῖ τήν πίστη, τήν καρτερικότητα καί τήν ὑπομονή τῆς μητέρας. Τό ἕβδομο ἀποστολικό καί εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Θεσσ. Α, 5, Ματθ. 9, 9-13) Ὁ τελευταῖος Ἀπόστολος τοῦ Εὐχελαίου προτρέπει καί στηρίζει καί ἀρρώστους καί ὑγιεῖς δίνοντας τίς καταλληλότερες συμβουλές τήν πιό κατάλληλη στιγμή. Τό Εὐαγγέλιο ἀναφέρεται στήν πρόσκληση τοῦ τελώνη Ματθαίου καί ἔχει σχέση καί μέ τούς «κακῶς ἔχοντας», πού ἔχουν ἀνάγκη ἀπό τόν Ἰατρό ψυχῶν καί σωμάτων, καί μέ τούς ὑγιεῖς, πού περιθάλπουν τούς ἀρρώστους. Τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι σαφές: «ἔλεον θέλω καί οὐ θυσίαν».

21 20 ΜΑΡΤΙΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 3 Α Κορ. στ Λουκ. ιε ΣΤ πλ. β 9 Α Θεσ. δ Λουκ. κα 8-9, 25-27, Ψυχοσάββατον, Τῶν 40 Μαρτύρων - 10 Α Κορ. η 8-θ 2 Ματθ. κε Ζ βαρύς 17 Ρωμ. ιγ 11-ιδ 4 Ματθ. στ Η πλ. δ 23 Β Τιμ. β 1-10 Μάρκ. β 23-γ 5 Θαῦμα Ἁγ. Θεοδώρου - 24 Ἑβρ. ια 24-26, Ἰωάν. α Θ α 25 Ἑβρ. β Λουκ. α Εὐαγγελισμοῦ - 31 Ἑβρ. α 10-β 3 Μάρκ. β 1-12 Ι β Νηστεῖες μηνός Μαρτίου Τήν 1ην: κατάλυσις εἰς πάντα (πρώτη ἑβδομάς Τριωδίου). Τήν 6ην καί 8ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 13ην καί 15ην: κατάλυσις εἰς πάντα πλήν κρέατος (ἑβδομάς Τυρινῆς). Περίοδος Μεγ. Τεσσαρακοστῆς (18-3 ἕως 26-4): Ἀπό Δευτέρας ἕως Παρασκευῆς: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Σάββατα καί Κυριακάς: κατάλυσις μόνον οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 25ην: κατάλυσις ἰχθύος. Τήν 26ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου.

22 ΜΑΡΤΙΟΣ Π Εὐδοκίας ὁσ., Μαρκέλλου & Ἀντωνίνης μ., Παρασκευᾶ Τραπεζουντίου νεομ. 2 Σ Ἡσυχίου μ., Θεοδότου Κυρηνείας, Νικολάου Πλανᾶ ὁσ. 3 Κ ΑΣΩΤΟΥ, Εὐτροπίου, Κλεονίκου, Βασιλίσκου μαρτ. 4 Δ Γερασίμου ὁσ. Ἰορδανίτου, Παύλου & Ἰουλιανῆς μ. 5 Τ Μάρκου ὁσ. Ἀθηναίου, Γεωργίου νεομ. ἐκ Ραψάνης, Κόνωνος ὁσιομ. 6 Τ Τῶν ἐν Ἀμορίῳ 42 Μαρτ., Μνήμη εὑρ. Τιμίου Σταυροῦ 7 Π Λαυρεντίου ὁσ. Μεγάρων, Ἐφραίμ, Βασιλέως, Εὐγενίου κ.λπ. ἱερομ. 8 Π Θεοφυλάκτου Νικομηδείας ὁσ., Ἑρμοῦ ἀπ., Παύλου ὁμολογητοῦ 9 Σ Ψυχοσάββατον, Τῶν Ἁγίων 40 Μαρτύρων ἐν Σεβαστείᾳ 10 Κ AΠΟΚΡΕΩ, Κοδράτου Κορίνθου, Ἀναστασίας τῆς Πατρικίας 11 Δ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων, Θεοδώρας Ἄρτης 12 Τ Θεοφάνους ὁσ. ὁμολογητοῦ, Γρηγορίου Διαλόγου 13 Τ Πουπλίου Ἀθηνῶν ἱερομ., Ἀνακ. λειψ. Νικηφόρου ΚΠόλεως 14 Π Βενεδίκτου ὁσ., Εὐσχήμονος ὁμολογητοῦ Λαμψάκου 15 Π Ἀγαπίου καί τῶν σύν αὐτῷ μ., Ἀριστοβούλου Βρετανίας 16 Σ Σαβίνου, Ἰουλιανοῦ μ., Χριστοδούλου ὁσ. ἐν Πάτμῳ 17 Κ ΤΥΡΙΝΗΣ, Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, Θεοστηρίκτου ὁσ. τοῦ ὁμολ. 18 Δ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ, Κυρίλλου Ἱεροσολύμων, Τροφίμου μ., Ἀνανίου ὁσ. 19 Τ Χρυσάνθου & Δαρείας μαρτύρων, Δημητρίου Τορναρᾶ νεομ. 20 Τ Τῶν ἐν Μ. Ἁγ. Σάββα ἀναιρ. ὁσίων, Νικήτα ὁμολ., Ἀπολλωνιάδος 21 Π Θωμᾶ ΚΠόλεως, Ἰακώβου ὁσ. ὁμολ., Μιχαήλ τοῦ Εὐρυτάνος νεομ. 22 Π Α ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Βασιλείου ἱερομ., Καλλινίκης μάρτ., Εὐθυμίου νεομ. ἐκ Δημητσάνης 23 Σ Θαῦμα Κολλύβων Ἁγ. Θεοδώρου, Νίκωνος & 199 μαθητῶν μαρτ. 24 Κ Α ΝΗΣΤΕΙΩΝ ( Ὀρθοδοξίας), Ἀρτέμονος Σελευκείας, Παρθενίου Γ ΚΠόλεως 25 Δ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (Ἐθνική ἑορτή) 26 Τ Σύναξις Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου ὁμολογητοῦ 27 Τ Ματρώνης τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ, Φιλητοῦ & Λυδίας μαρτ. 28 Π Ἱλαρίωνος τοῦ νέου, Ἡρωδίωνος ἐκ τῶν Ο ἀποστόλων 29 Π Β ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Μάρκου Ἀρεθουσίων, Κυρίλλου διακόνου & τῶν σύν αὐτοῖς μ. 30 Σ Ἰωάννου ὁσ. τῆς Κλίμακος, Ζαχαρίου νεομ. Κορίνθου 31 Κ Β ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Γρ. Παλαμᾶ), Ὑπατίου Γαγγρῶν, Ἀκακίου ὁμ., Θεοφίλου Κρητός 21

23 22 Γιατί ἑπτά ἀποστολικά καί εὐαγγελικά ἀναγνώσματα; Τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου ἦταν σέ χρήση ἀπό πολύ νωρίς στήν Ἐκκλησία. Στή βυζαντινή ἐποχή εἶχε ἐπικρατήσει νά τελεῖται ἀπό ἑπτά ἱερεῖς, διότι ὁ ἅγιος Ἰάκωβος λέει: «ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους...» (πολλούς, ὄχι ἕναν). Ἡ ὅλη ἀκολουθία ἀποτελεῖται ἀπό ψαλμούς, ὕμνους, ἑπτά ἀποστολικά καί εὐαγγελικά ἀναγνώσματα, ἑπτά εὐχές καί μία ἐπιπλέον εὐχή. Στό τέλος γίνεται ἡ χρίση στό μέτωπο σταυροειδῶς. Τά ἑπτά ἀποστολικά καί εὐαγγελικά ἀναγνώσματα, πού διαβάζονται κατά τήν τέλεση τοῦ Εὐχελαίου, δέν εἶναι τυχαῖα. Αὐτοί πού ἔχουν συνθέσει ἀπό τά παλιά χρόνια τήν ἀκολουθία τοῦ Μυστηρίου ἦταν φωτισμένοι ἄνθρωποι. Διάλεξαν περικοπές πού ἔχουν σχέση μέ τήν ὑγεία, τή θερα-

24 23 πεία τῆς νόσου, τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τή σωτηρία αὐτῶν πού μετανοοῦν. Ὁ ἀριθμός 7 στήν Ἐκκλησία εἶναι συμβολικός. Σημαίνει τήν τελειότητα καί τό πλήρωμα τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή μέ τό Εὐχέλαιο ὁ ἄνθρωπος παίρνει τά πάντα. Γεμίζει ἀπό τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἔννοια τοῦ ἀριθμοῦ 7 πάντοτε θεωροῦνταν συμβολική τῆς τελειότητας καί τοῦ πληρώματος. Στήν Ἁγία Γραφή γίνονται ἀναφορές στόν ἀριθμό 7 συμβολικά. Ἑπτά φορές ἔδωσε ἐντολή ὁ Θεός στούς Ἰουδαίους νά κάνουν τό γύρο τῆς Ἱεριχοῦς, πού εἶχε πελώρια τείχη, μέ ἑπτά ἱερεῖς, ἑπτά σάλπιγγες, πού θά σάλπιζαν. Τήν ἕβδομη τά τείχη ἔπεσαν. Ἑπτά φορές ὁ προφήτης Ἐλισαῖος γονάτισε πάνω σέ ἕνα νεκρό παιδί μιᾶς χήρας καί τό ἐπανέφερε στή Ζωή. Ἑπτά φορές προσευχήθηκε ὁ προφήτης Ἠλίας καί ἄνοιξαν οἱ κλειστοί οὐρανοί καί ἔβρεξε ἔπειτα ἀπό τριάμισι χρόνια. Ἀρχιμ. Καλλιστράτου Ν. Λυράκη Τό Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου

25 24 Ἡ ὑγεία ὡς καρπός τοῦ Εὐχελαίου Ὁ ἄρρωστος χριστιανός ζητάει ἀπό τό Θεό τήν ὑγεία του ἤ προσευχόμενος μόνος του ἤ τό καλύτερο διά μέσου τοῦ μυστηρίου τοῦ Εὐχελαίου. Ἐκτός ἀπό τήν Ἰατρική ἐπιστήμη, τά φάρμακα κ.λπ. σέ καμιά ἄλλη «δύναμη» δέν ἐπιτρέπεται νά καταφεύγει. Δυστυχῶς μερικοί μέσα στήν ἀπελπισία τους ἀναζητοῦν βοήθεια σέ μάγους, σέ ἄθλιους ἐμπόρους τῆς ἀνθρώπινης συμφορᾶς. Οἱ Πατέρες διαμαρτύρονται ἔντονα γιά τίς ἐνέργειες αὐτές τῶν χριστιανῶν. Ὁ ἅγ. Κύριλλος Ἀλεξανδρείας συμβουλεύει πατρικά: Ὅταν προσεύχεσαι μόνος σου γιά τόν ἑαυτό σου, νά προφέρεις τίς θεῖες λέξεις ἐσύ ἔτσι θά ἐνεργήσεις καλύτερα παρά ἐκεῖνοι (δηλ. οἱ μάγοι κ. λπ.) δοξάζοντας τό Θεό καί ὄχι τά ἀκάθαρτα πνεύματα (P.G 68, 472). Πάντοτε ὅμως δέν ἀκολουθεῖ ἡ πλήρης θεραπεία. Ἡ ἀνάκτηση τῆς ὑγείας παρατηρεῖ ὀρθά ὁ Π. Τρεμπέλας στή Δογματική του ἀνήκει στή θεία Πρόνοια καί εὐδοκία. «Ὁ πρός Θεόν καί τούς ἁγίους αὐτοῦ προστρέχων ἐν ἀνάγκαις καί ἀσθενείαις, εἰ συμφέρει τούτῳ, καί τῶν σωματικῶν ἀναγκῶν λύεται καί τῶν νοσημάτων ἀπαλλάττεται» διδάσκει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς (Ὁμιλία ΛΑ ).

26 25 Ἄς μή στενοχωριέται λοιπόν ὁ πιστός μήπως τάχα ἡ πνευματική του ἀδυναμία ἤ οἱ ἁμαρτίες καί ἡ ὀλιγοπιστία του δέν ἐπέτρεψαν νά ἀπολαύσει τήν ποθητή ὑγεία. Ὄχι! Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δέν τόν ἐγκατέλειψε. Ὁ Κύριος ἀγρυπνεῖ παρακολουθώντας σπλαχνικά τό πλοῖο τῆς ζωῆς του, καθώς χτυπιέται ἀπό τά κύματα τοῦ σωματικοῦ πόνου. Δέν εἶναι τυχαία ἡ πνευματική καί σωματική δωρεά πού ἀπολαμβάνει ὁ πιστός. Αἰσθάνεται ἀνακούφιση, πιό ἐλαφρό τό βάρος τῆς ἀρρώστιας καί ἡ ἐλπίδα φτερώνει τήν ψυχή του. Ἡ ὑπομονή καί ἡ καρτερία ἔρχονται νά τοῦ συμπαρασταθοῦν. Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Π. Ἀβαγιανοῦ Τό Ἱερό Εὐχέλαιο

27 26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 7 Ἑβρ. δ 14-ε 6 Μάρκ. η 34-θ Ι ΙΑ γ 14 Ἑβρ. στ Μάρκ. θ Α δ 21 Ἑβρ. θ Μάρκ. ι Β πλ. α 27 Ἑβρ. ιβ 28-ιγ 8 Ἰωάν. ια 1-45 Τοῦ Λαζάρου - 28 Φιλιπ. δ 4-9 Ἰωάν. ιβ 1-18 Τῶν Βαΐων - Νηστεῖες μηνός Ἀπριλίου Περίοδος Μεγ. Τεσσαρακοστῆς (18-3 ἕως 26-4): Ἀπό Δευτέρας ἕως Παρασκευῆς: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Σάββατα καί Κυριακάς: κατάλυσις μόνον οἴνου καί ἐλαίου. Μεγάλη Ἑβδομάς (29-4 ἕως 4-5): αὐστηρά νηστεία.

28 ΑΠΡΙΛΙΟΣ Δ Ὁσίας Μαρίας Αἰγυπτίας, Μακαρίου ὁμολογητοῦ 2 Τ Τίτου ὁσ. θαυμ., Ἀμφιανοῦ & Αἰδεσίου μ., Θεοδώρας παρθενομ. 3 Τ Νικήτα ὁσίου ὁμολογητοῦ, Ἰωσήφ ὑμνογράφου 4 Π Γεωργίου ὁσ. ἐν Μαλαιῷ, Ζωσιμᾶ ὁσ., Νικήτα ἐν Σέρραις 5 Π Γ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Κλαυδίου, Διοδώρου, Νικηφόρου κ.λπ. μ. 6 Σ Εὐτυχίου ΚΠόλεως, Τῶν ἐν Περσίδι 120 μαρτ. 7 Κ Γ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Σταυροπροσκυνήσεως), Καλλιοπίου & Ἀκυλίνης μαρτ. 8 Δ Ἡρωδίωνος, Ἀγάβου, Ρούφου, Ἀσυγκρίτου, Φλέγοντος & Ἑρμοῦ ἐκ τῶν 70 Ἀπ. 9 Τ Εὐψυχίου μάρτ., Βαδίμου ὁσιομ. σύν 7 μαθητῶν 10 Τ Τερεντίου & τῶν σύν αὐτῷ μ., Γρηγορίου Ε Κπόλεως, Δήμου ἐν Σμύρνῃ 11 Π Ἀντίπα Περγάμου, Τρυφαίνης μ., Ματρώνης ὁσ. τῆς ἐν Κυζίκῳ 12 Π Δ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Βασιλείου Παρίου ὁμολ., Ἀνθούσης ὁσίας 13 Σ Μαρτίνου πάπα Ρώμης ὁμολ., Ζωΐλου μάρτ. 14 Κ Δ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἰωάν. Κλίμακος), Ἀριστάρχου ἐκ τῶν Ο Ἀποστ. 15 Δ Κρήσκεντος μ., Λεωνίδου Ἀθηνῶν, Ἀναστασίας & Βασιλλίσης μ. 16 Τ Ἀγάπης, Εἰρήνης, Χιονίας μ., Λεωνίδου & τῶν σύν αὐτῷ μαρτ. ἐν Κορίνθῳ 17 Τ Συμεών ἱερομ. Περσίδος, Μακαρίου Κορίνθου 18 Π Μ. ΚΑΝΩΝ, Σάββα στρατηλ., ὁσ. Ἰωάννου & Ἀθανασίας ἐξ Αἰγίνης 19 Π ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ, Παφνουτίου ἱερομ., Φιλίππας, Γεωργίου Πισιδίας 20 Σ Θεοδώρου τοῦ Τριχινᾶ, Ἀθανασίου ὁσ. Μ. Μετεώρου 21 Κ Ε ΝΗΣΤΕΙΩΝ, Ὁσ. Μαρίας Αἰγυπτίας, Σάββα τοῦ ἐν Καλύμνῳ, Ἰανουαρίου ἱερ. 22 Δ Θεοδώρου Συκεώτου, Ναθαναήλ ἀποστ. 23 Τ Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου (μετ. Β Διακ.), Γεωργίου νεομ. ἐκ Κύπρου 24 Τ Ἐλισάβετ ὁσ. θαυμ., Νικολάου νεομ. ἐν Μαγνησίᾳ 25 Π Μάρκου Εὐαγγελιστοῦ (μετ. Γ Διακ.), Μακεδονίου ΚΠόλεως 26 Π Βασιλέως Ἀμασείας ἱερομάρτ., Γλαφύρας & Ἰούστας ὁσ. 27 Σ ΕΓΕΡΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ, Συμεών Ἱεροσολύμων 28 Κ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ, Τῶν ἐν Κυζίκῳ 9 μαρτύρων, Μέμνονος θαυματουργοῦ 29 Δ Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ, Ἰωσήφ Παγκάλου 30 Τ Μ. ΤΡΙΤΗ, Τῶν 10 Παρθένων 27

29 28 Ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν «κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ». Ὅπως φαίνεται καθαρά ἀπό τή συγκεκριμένη αὐτή φράση τῆς καθολικῆς ἐπιστολῆς τοῦ Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου μέ τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου προσφέρεται στόν πιστό ἐκτός ἀπό τή θεραπεία τῆς ἀρρώστιας καί ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν του. Ἡ χάρη τοῦ Χριστοῦ ἐνεργεῖ ὄχι μόνο στό σῶμα ἀλλά καί στήν ψυχή τοῦ χριστιανοῦ. Μερικές φορές μάλιστα ἡ ὑγεία καί ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς ἀποκαθιστᾶ καί τήν ὑγεία τοῦ σώματος. Ὁ Χριστός στά θαύματα πού ἔκανε πρῶτα συγχωροῦσε τίς ἁμαρτίες τῶν ἀρρώστων καί ἔπειτα τούς θεράπευε σωματικά. Στό σημεῖο ὅμως αὐτό ἄς προσέξουμε ὅσα ὀρθά σημειώνει ὁ ἀείμνηστος καθηγητής Π. Τρεμπέλας: «Δέον νά ἔχωμεν ὑπ ὄψιν ὅτι κατ οὐδένα λόγον τό Εὐχέλαιον δύναται νά ἀντικαταστήσῃ τό μυστήριον τῆς μετανοίας. Δύναται μέν τοῦτο νά παρέχηται καί εἰς πιστούς εἰλικρινῶς μετανοήσαντας καί μετά τήν ἐν τῷ μυστηρίῳ τῆς μετανοίας κάθαρσιν αὐτῶν ζητοῦντας εἰς συμπλήρωσιν τῆς μετανοίας των καί τήν ἀπό τοῦ Εὐχελαίου ἄφεσιν. Ἀλλά τό Εὐχέλαιον καθίσταται ὄντως συμπλήρωμα τῆς ἐξομολογήσεως οὐχί δι ἁμαρτήματα λελογισμένως καί ἐκ προθέσεως ἀποσιωπηθέντα, ἀλλά δι ὅσα ἐν ἀγνοίᾳ τοῦ ὅτι εἰσίν

30 ἁμαρτήματα ἤ δι ὅσα ἐλησμόνησεν ὅλως ὁ ἐξομολογηθείς ἤ καί δι ἀνεπάρκειαν λόγου καί σύγχυσιν τῆς διανοίας ὑπό τῆς ἀσθενείας παρέλιπε νά ὁμολογήσῃ καί νά ζητήσῃ δι αὐτά τό θεῖον ἔλεος παρ ὅλην τήν εἰλικρινῆ διάθεσιν, τήν ὁποίαν εἶχεν ἵνα ποιήσῃ ταῦτα... Ἄνθρωποι τέλος ἀσθενεῖς ἤ ὁπωσδήποτε ἀνίκανοι νά ἐκφρασθῶσιν, ἀδυνατοῦντες δέ διά τοῦτο νά ὁμολογήσωσι τήν ἁμαρτίαν αὐτῶν πρό τοῦ πνευματικοῦ ἤ καί ὑπό τῆς βαρείας αὐτῶν ἀσθενείας ἐμποδιζόμενοι, ἐκδηλοῦντες ὅμως εἰλικρινῆ μετάνοιαν διά νευμάτων καί δακρύων καί στεναγμῶν, ἀναμφιβόλως συγχωροῦνται διά τοῦ μυστηρίου τοῦ Εὐχελαίου». 29

31 30 Ἡ εὐχή τῆς συγχωρήσεως σέ νεοελληνική ἀπόδοση Λίγο πρίν ἀπό τήν ἀπόλυση ὁ πρῶτος ἀπό τούς ἱερεῖς διαβάζει μεγαλόφωνα τή συγχωρητική εὐχή, ἐνῶ οἱ πιστοί εἶναι γονατισμένοι καί οἱ ἱερεῖς κρατοῦν πάνω ἀπό τά κεφάλια τους τό ἱερό Εὐαγγέλιο: «Βασιλιᾶ ἅγιε, σπλαχνικέ καί πολυέλεε, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ καί Λόγε τοῦ Θεοῦ, Ἐσύ πού εἶσαι ἡ πηγή τῆς ζωῆς, Ἐσένα ἐπικαλοῦμαι, πού δέν θέλεις τό θάνατο τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ἀλλά ἐπιθυμεῖς νά ἐπιστρέψει αὐτός καί νά ζεῖ αἰώνια. Δέν τοποθετῶ ἐγώ ὁ ἁμαρτωλός τό δικό μου χέρι ἐπάνω στό κεφάλι αὐτῶν πού προσῆλθαν ἐνώπιόν Σου μετανοημένοι γιά τίς ἁμαρτίες τους καί ἱκετεύουν νά τούς παράσχεις ἄφεση ἁμαρτιῶν διά μέσου ἡμῶν τῶν ἱερέων. Τοποθετῶ τό δικό Σου κραταιό καί δυνατό χέρι διά μέσου τοῦ ἁγίου αὐτοῦ Εὐαγγελίου, πού κρατοῦν οἱ συλλειτουργοί μου ἐπάνω στά κεφάλια αὐτῶν τῶν δούλων Σου. Ἅπλωσε τό παντοδύναμο αὐτό χέρι Σου ἐπάνω ἀπό τούς δούλους Σου. Μαζί τους Σέ παρακαλῶ καί Σέ ἱκετεύω, Ἐσένα τό φιλάνθρωπο, ὁ Ὁποῖος βλέπεις πάντοτε μέ πάρα πολλή συμπάθεια τούς ἀνθρώπους καί δέν μνησικακεῖς γιά τίς παραβάσεις τῶν ἐντολῶν Σου, ἀλλά μακροθυμεῖς γι αὐτές. Ἐσύ πού εἶσαι ὁ

32 Θεός καί ὁ Σωτήρας μας Ἐσύ πού δώρησες διά μέσου τοῦ προφήτη Σου Νάθαν στό μετανοημένο Δαυίδ τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτημάτων του Ἐσύ πού δέχτηκες μέ εὐμένεια τήν προσευχή μετανοίας τοῦ Μανασσῆ δέξου καί τή μετάνοια αὐτῶν τῶν δούλων σου, οἱ ὁποῖοι μετανοοῦν γιά τά πλημμελήματά τους. Καί δεῖξε τή συνηθισμένη σου ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους διαγράφοντας ὅλα τά παραπτώματά τους. Διότι Ἐσύ εἶσαι ὁ Θεός μας καί Ἐσύ μᾶς προέτρεψες νά συγχωροῦμε ἀπεριόριστες φορές ὅσους πέφτουν σέ ἁμαρτίες, ἐπειδή, ὅπως ἀπεριόριστη καί ἄπειρη εἶναι ἡ μεγαλωσύνη Σου, ἔτσι εἶναι καί τό ἔλεός Σου. Γι αὐτό Σοῦ ἁρμόζει κάθε δοξολογία, τιμή καί προσκύνηση τώρα καί πάντοτε στούς ἀπέραντους αἰῶνες. Ἀμήν». 31

33 32 ΜΑΪΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 5 Πράξ. α 1-8 Ἰωάν. α 1-17 Τό Ἅγιον Πάσχα - 6 Πράξ. ιβ 1-11 Ἰωάν. α Ἁγ. Γεωργίου - 8 Πράξ. β Ἰωάν. ιθ 25-28, κα Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου - 10 Πράξ. γ 1-8 Ἰωάν. β Ζωοδόχου Πηγῆς - 12 Πράξ. ε Ἰωάν. κ Α - 19 Πράξ. στ 1-7 Μάρκ. ιε 43-ιστ 8 Δ β 21 Πράξ. κστ 1, Ἰωάν. ι 1-9 Ἁγ. Κων/νου & Ἑλένης - 26 Πράξ. θ Ἰωάν. ε 1-15 Ε γ 29 Πράξ. ιδ 6-18 Ἰωάν. ζ Μεσοπεντηκοστῆς - Νηστεῖες μηνός Μαΐου Ἀπό τήν 1ην ἕως 4ην: αὐστηρά νηστεία. Τήν 15ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 17ην, 22αν, 24ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 29ην: κατάλυσις ἰχθύος. Τήν 31ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Κατά τόν Ἅγ. Νικόδημον Ἁγιορείτην τήν περίοδο τοῦ Πεντηκοσταρίου καταλύεται ἔλαιον καί οἶνος εἰς ὅλας τάς Τετάρτας καί Παρασκευάς. (Βλ. σχόλιο εἰς τόν 20όν Κανόνα τῆς Α Οἰκουμ. Συνόδου).

34 ΜΑϊΟΣ Τ Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, Τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ 2 Π Μ. ΠΕΜΠΤΗ, Ὁ Μυστικός Δεῖπνος 3 Π Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Τά Ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου 4 Σ Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ, Ἡ εἰς Ἅδου Κάθοδος Κυρίου 5 Κ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου, Εἰρήνης μεγαλομ. 6 Δ Β ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ, Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου, Σεραφείμ Δομβοῦς 7 Τ Ραφαήλ, Νικολάου & Εἰρήνης μ., Μάρκου Εὐαγγελιστοῦ 8 Τ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Ἀρσενίου ὁσ. Μεγάλου 9 Π Ἠσαΐου πρ., Χριστοφόρου μεγαλομ., Νικολάου ὁσιομ. τοῦ ἐν Βουνένοις 10 Π Ζωοδόχου Πηγῆς, Σίμωνος ἀποστόλου τοῦ Ζηλωτοῦ, Λαυρεντίου ὁσ. 11 Σ Κυρίλλου & Μεθοδίου ἰσ., Μωκίου ἱερομ., Ἀργυροῦ νεομ. τοῦ Ἐπανομίτου 12 Κ ΤΟΥ ΘΩΜΑ, Ἐπιφανίου Κύπρου, Γερμανοῦ ΚΠόλεως 13 Δ Γλυκερίας μάρτ., Σεργίου ὁμολ., Εὐθυμίου Μ. Ἰβήρων ὁσ. 14 Τ Ἰσιδώρου Χίου, Θεράποντος Κύπρου ἱερομ., Λεοντίου Ἱεροσολύμων 15 Τ Παχωμίου ὁσ. μεγάλου, Ἀχιλλίου Λαρίσης 16 Π Θεοδώρου τοῦ ἡγιασμένου, Γεωργίου Μυτιλήνης ὁμολ. 17 Π Ἀνδρονίκου & Ἰουνίας ἀπ., Ἀθανασίου Χριστιανουπόλεως Τριφυλίας 18 Σ Διονυσίου, Ἀνδρέου, Παύλου, Χριστίνης, Ἡρακλείου & τῶν σύν αὐτῷ 19 Κ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ, Πατρικίου Προύσσης & σύν αὐτῷ μαρτ. 20 Δ Θαλλελαίου μ., Λυδίας Φιλιπ., Μετακομ. λειψ. Ἁγ. Νικολάου Μύρων 21 Τ Κωνσταντίνου καί Ἑλένης τῶν Ἰσαποστόλων 22 Τ Δημητρίου & Παύλου νεομ. ἐν Τριπόλει, Βασιλίσκου μάρτ. 23 Π Μιχαήλ Συννάδων, Μαρίας μυροφ. Κλωπᾶ 24 Π Συμεών ὁσ. ἐν Θαυμαστῷ ὄρει, Μελετίου στρατ. & τῶν σύν αὐτῷ μ. 25 Σ Ἡ Γ Εὕρ. Τιμίας κεφ. Προδρόμου, Κελεστίνου μάρτ. 26 Κ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ, Κάρπου & Ἀλφαίου ἐκ τῶν 70 Ἀπ. 27 Δ Ἰωάννου Ρώσου ὁμολ., Ἑλλαδίου ἱερομ., Θεράποντος ἱερομ. 28 Τ Εύτυχοῦς Μελιτηνῆς, Ἑλικωνίδος μάρτ., Νικήτα Χαλκηδόνος 29 Τ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ, Θεοδοσίας Κων/τίσσης ὁσιομ., Ὑπομονῆς ὁσ. 30 Π Ἰσαακίου ὁσ., Ναταλίου μ., Ἐμμελείας ἁγ. μητρός Μεγ. Βασιλείου 31 Π Ἑρμείου μάρτ., Εὐσεβίου μάρτ., Εὐσταθίου ΚΠόλεως 33

35 34 Τό Ἔλαιον καί τό ἔλεος Ὅτι ὁ ἕνας σκοπός τοῦ Εὐχελαίου εἶναι ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτημάτων, σύμφωνα μέ τά σαφέστατα λόγια τοῦ Ἀδελφόθεου, διδασκόταν ἀπό τά ἀρχαιότατα χρόνια στήν Ἐκκλησία, ὅπου τό ἅγιο Ἔλαιο συνδεόταν πολλές φορές μέ τή μετάνοια. Ὁ Ὠριγένης λ.χ. ἀπαριθμώντας μία μία τίς περιστάσεις, κατά τίς ὁποῖες παρέχεται ἀπό τό Θεό συγγνώμη, δέν παρέλειψε ἀνάμεσα σέ αὐτές νά ἀπαριθμήσει καί αὐτήν πού παρέχεται μέσω τοῦ Εὐχελαίου: «Πρώτη ἄφεση ἁμαρτιῶν εἶναι μέ τό Βάπτισμα. Δεύτερη μέ τό μαρτύριο. Τρίτη ἐκείνη πού παρέχεται ἐξαιτίας τῆς ἐλεημοσύνης πού παρασχέθηκε... Τέταρτη ἄφεση μᾶς προσφέρεται, ὅταν καί ἐμεῖς, συγχωροῦμε στούς ἀδελφούς

36 35 μας τά παραπτώματά τους... Πέμπτη, ὅταν κάποιος ἐπαναφέρει ἕναν ἁμαρτωλό ἀπό τήν ὁδό τῆς πλάνης... Ἕκτη ἐξαιτίας τῆς ὑπερβολικῆς ἀγάπης σύμφωνα μέ τό ἁγιογραφικό χωρίο «σοῦ συγχωροῦνται οἱ πολλές σου ἁμαρτίες, διότι ἀγάπησες πολύ» (Λουκ. ζ, 47-48). Ὑπάρχει καί μία ἀκόμη, ἡ ἕβδομη, ἄν καί εἶναι δύσκολη καί κοπιαστική, δηλ. ἡ συγχώρηση πού παρέχεται μέ τή μετάνοια γιά τά πλημμελήματα, ὅταν δηλ. ὁ ἁμαρτωλός βρέχει μέ δάκρυα τό στρῶμα του..., ὅταν δεν κοκκινίζει ἀποκαλύπτοντας στόν ἱερέα τό ἁμάρτημά του καί ζητώντας ἀπό αὐτόν τό φάρμακο... Σέ αὐτό ἀναφέρεται καί αὐτό πού εἶπε ὁ ἀπ. Ἰάκωβος. «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας καί προσευξάσθωσαν ἐπ αὐτόν... κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ». Κατά τόν μεγάλο λοιπόν διδάσκαλο τό ἅγιο Ἔλαιο ἀληθινά παρέχει συγχώρηση καθαρίζοντας ὁλωσδιόλου τήν ψυχή ἀπό τό βρωμερό περιεχόμενό της. Ἀπό τά ἀρχαῖα λοιπόν χρόνια μέχρι σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας παραθέτει τό ἅγιο Ἔλαιο μαζί μέ τήν ἐξομολόγηση, ἰδιαίτερα τή Μ. Τετάρτη, ὁπότε καί μέ τό ἕνα μυστήριο καί μέ τό ἄλλο θωρακίζει τά τέκνα της πρός τή Μ. Πέμπτη, τήν κατεξοχήν ἡμέρα τῆς Θείας Κοινωνίας. Κωνσταντίνου Ν. Καλλινίκου Ὁ Χριστιανικός Ναός

37 36 ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ Γιατί δέν πραγματοποιεῖται ἡ θεραπεία τοῦ σώματος; Ὑπάρχουν περιπτώσεις πού τελεῖται τό Εὐχέλαιο, ἀλλά ὁ ἀσθενής δέν βλέπει καλυτέρευση στήν ὑγεία του. Ποῦ εἶναι τότε ἡ βεβαίωση τοῦ θείου Ἰακώβου; Ἡ αἰτία εἶναι κατά κανόνα ἡ ἔλλειψη πίστης καί ἐλπίδας. Εἶναι παρατηρημένο ὅτι ὁ ἀσθενής πού πιστεύει στή χάρη τοῦ Μυστηρίου καί ἑνώνει τίς προσευχές του μέ τίς εὐχές τῶν ἱερέων ἔχει τό προσδοκώμενο ἀποτέλεσμα. Ὁ ἄρρωστος χρειάζεται νά προσεύχεται μέ πίστη καί θερμότητα ψυχῆς. «Νά ζητάει μέ πίστη χωρίς νά διστάζει στό παραμικρό ὅτι ὁ Θεός θά τόν εἰσακούσει» (Ἰακ. Α 6). Ὅταν ὁ ἄρρωστος ἀλείφεται καί νομίζει ὅτι εἶναι ἁπλό λάδι, πῶς θά θεραπευθεῖ; Ὅταν πιστεύει κάπως, ἀλλά μένει ἀδιάφορος, ἀμετανόητος γιά τίς ἁμαρτίες του, πού εἶναι ἐνδεχόμενο νά ἔχουν προκαλέσει καί τή σωματική ἀσθένεια, πῶς νά ἐνεργήσει ἀποτελεσματικά τό Μυστήριο; Ὅταν οἱ συγγενεῖς δέν συμμετέχουν, δέν προσεύχονται, δέν παρευρίσκονται στό Μυστήριο, πῶς τότε νά ἐνεργήσει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ;

38 37 Ὁ Κύριος, ὅταν τοῦ ἔφερναν ἀσθενεῖς νά τούς θεραπεύσει, δέν ζητοῦσε τήν πίστη; Στόν πατέρα τοῦ σεληνιαζόμενου παιδιοῦ δέν εἶπε «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι»; Καί μόνο ὅταν ὁ δυστυχισμένος πατέρας ὁμολόγησε τήν πίστη του μέ τό «Πιστεύω, Κύριε βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ» (Μάρκ. θ 24), τότε τό θεράπευσε. Ἄλλοτε πάλι διακηρύττεται στό Εὐαγγέλιο: «Δέν ἔκανε ἐκεῖ πολλά θαύματα ἐξαιτίας τῆς ἀπιστίας τους» (Ματθ. ιγ, 58). Ἀλλά καί ἡ καθημερινή ζωή ἔχει νά παρουσιάσει πολλούς πού θεραπεύτηκαν μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Δέν εἶναι λίγα καί τά παραδείγματα ἐκεῖνα πού ἡ Ἰατρική ἐπιστήμη διαψεύστηκε στίς προβλέψεις της. Ἀρχιμ. Κ. Λ.

39 38 ΙΟΥΝΙΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 2 Πράξ. ια Ἰωάν. δ 5-42 Ζ δ 9 Πράξ. ιστ Ἰωάν. θ 1-38 Η πλ. α 12 Πράξ. ιη Ἰωάν. ιβ Ἀπόδ. Πάσχα - 13 Πράξ. α 1-12 Λουκ. κδ Τῆς Ἀναλήψεως - 16 Πράξ. κ 16-18, Ἰωάν. ιζ 1-13 Ι πλ. β 22 Α Θεσ. δ Ἰωάν. κα Ψυχοσάββατον - 23 Πράξ. β 1-11 Ἰωάν. ζ 37-52, η 12 Τῆς Πεντηκοστῆς - 24 Ἐφεσ. ε 8-19 Λουκ. α 1-25, 57-68, 76, 80 Ἁγ. Πνεύματος, Γεν. Προδρόμου - 29 Β Κορ. ια 21-ιβ 9 Ματθ. ιστ Πέτρου καί Παύλου - 30 Ἑβρ. ια 33-ιβ 2 Ματθ. θ 36, ι Αποστόλων Α πλ. δ Νηστεῖες μηνός Ἰουνίου Τήν 5ην, 7ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 12ην: κατάλυσις ἰχθύος. Τήν 14ην, 19ην καί 21ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Ἑβδομάς Ἁγ. Πνεύματος (24 ἕως 29-6): κατάλυσις εἰς πάντα. Κατά τόν Ἅγ. Νικόδημον Ἁγιορείτην τήν περίοδο τοῦ Πεντηκοσταρίου καταλύεται ἔλαιον καί οἶνος εἰς ὅλας τάς Τετάρτας καί Παρασκευάς. (Βλ. σχόλιο εἰς τόν 20όν Κανόνα τῆς Α Οἰκουμ. Συνόδου).

40 ΙΟΥΝΙΟΣ Σ Ἰουστίνου φιλοσόφου μάρτ., Θεσπεσίου μάρτ. 2 Κ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ, Νικηφόρου ΚΠόλεως, Κωνσταντίνου νεομ. τοῦ ἐξ Ἀγαρηνῶν 3 Δ Λουκιλλιανοῦ & Παύλης μαρτ. & 4 νηπίων, Ἀθανασίου ὁσ. θαυματ. 4 Τ Μητροφάνους ΚΠόλεως, Μάρθας & Μαρίας 5 Τ Δωροθέου Τύρου, Νικάνδρου ἱερομ., Μάρκου νεομ. ἐν Χίῳ 6 Π Ἱλαρίωνος ὁσ. τοῦ νέου (Μ. Δαλμάτων), Ἀττάλου ὁσ. θαυματ., Γελασίου μ. 7 Π Θεοδότου Ἀγκύρας, Ζηναΐδος μάρτ., Σεβαστιανῆς ὁσίας 8 Σ Ἀν. λειψ. Θεοδώρου Στρατηλ., Καλλιόπης μ., Θεοφάνους νεομ. ἐν ΚΠόλει 9 Κ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ, Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Ἀνανίου μάρτ. 10 Δ Ἀλεξάνδρου & Ἀντωνίνης μαρτ., Τιμοθέου Προύσης ἱερομ. 11 Τ Βαρθολομαίου & Βαρνάβα Ἀπ., Παναγίας Ἄξιόν ἐστιν 12 Τ ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΕΟΡΤΗΣ ΠΑΣΧΑ, Ὀνουφρίου ὁσ., Πέτρου τοῦ ἐν Ἄθῳ 13 Π ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ, Ἀκυλίνης μάρτ., Ἀντιπάτρου Βόστρων 14 Π Ἐλισσαίου πρ., Μεθοδίου ΚΠόλεως ὁμολ., Νήφωνος ὁσ. Ἀθωνίτου 15 Σ Ἀμώς πρ., Ἱερωνύμου ὁσ., Αὐγουστίνου Ἱππῶνος 16 Κ ΑΓ. 318 ΠΑΤΕΡΩΝ (Α Οἰκ. Σύν.), Τύχωνος & Μνημονίου Ἀμαθοῦντος Κύπρου 17 Δ Ἰσαύρου διακ., Βασιλείου & Ἰννοκεντίου Ἀθηναίων μ. 18 Τ Λεοντίου Αἰγίνης, Ὑπατίου, Θεοδούλου & Αἰθερίου μαρτ. 19 Τ Ἰούδα ἀποστόλου, Παϊσίου ὁσίου τοῦ μεγάλου 20 Π Μεθοδίου Πατάρων, Νικολάου Καβάσιλα 21 Π Ἰουλιανοῦ μάρτ., Τερεντίου ἱερομ., Νικήτα νεομ. Νισυρίου 22 Σ Ψυχοσάββατον, Εὐσεβίου Σαμοσάτων, Ζήνωνος & Ζηνᾶ μαρτ. 23 Κ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ, Ἀγριππίνης μ., Ἀριστοκλέους πρεσβ. 24 Δ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, Παναγίας Φανερωμένης, Γενέθλ. Ἰωάννου Προδρόμου 25 Τ Φεβρωνίας ὁσιομ., Ὀρεντίου μ., Διονυσίου ὁσ. ἐκ Κορησσοῦ Καστορίας 26 Τ Δαβίδ ὁσίου ἐν Θεσ/νίκῃ, Ἰωάννου Γοτθίας 27 Π Σαμψών Ξενοδόχου ὁσ., Μαρκίου & Μαρκίας μαρτ. 28 Π Εὕρεσις λειψ. Κύρου & Ἰωάννου τῶν Ἀναργύρων 29 Σ ΠΕΤΡΟΥ & ΠΑΥΛΟΥ Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων 30 Κ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ, Σύναξις τῶν 12 Ἀποστόλων 39

41

42

43 42 ΙΟΥΛΙΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 1 Α Κορ. ιβ 27 - ιγ 8 Ματθ. ι Ι, 5-8 Ἁγ. Ἀναργύρων - 7 Γαλ. γ 22-δ 5 Ματθ. δ Β α 11 Β Κορ. στ 1-10 Λουκ. ζ Ἁγ. Εὐφημίας - 14 Τίτ. γ 8-15 Ματθ. ε Γ β 17 Γαλ. γ 23-δ 5 Μάρκ. ε Ἁγ. Μαρίνης - 20 Ἰακ. ε Λουκ. δ Προφήτου Ἠλιοῡ - 21 Ρωμ. στ Ματθ. η 5-13 Δ γ 25 Γαλ. δ Λουκ. η Ἁγ. Ἄννης - 26 Γαλ. γ 23-δ 5 Μάρκ. ε Ἁγ. Παρασκευῆς - 27 Β Τιμ. β 1-10 Λουκ. κα ἤ Ἰωάν. ιε 17 - ιστ 2 Ἁγ. Παντελεήμονος - 28 Ρωμ. ι 1-10 Ματθ. η 28-θ Ι Ε δ Νηστεῖες μηνός Ἰουλίου Τήν 3ην, 5ην, 10ην, 12ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 17ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 19ην, 24ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον). Τήν 26ην: κατάλυσις οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 31ην: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον).

44 ΙΟΥΛΙΟΣ Δ Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων τῶν ἐν Ρώμῃ 2 Τ Παναγίας ἐν Βλαχέρναις, Κοΐντου μάρτ. 3 Τ Ὑακίνθου μάρτ., Ἀνατολίου ΚΠόλεως, Γερασίμου ἐκ Μεγ. Χωρίου νέου ὁσιομ. 4 Π Ἀνδρέου Κρήτης, Μιχαήλ Χωνιάτου Ἀθηνῶν 5 Π Ἀθανασίου ἐν Ἄθῳ, Λαμπαδοῦ ὁσ., Κυπριανοῦ νέου ὁσιομ. ἐκ Κλειστοῦ 6 Σ Σισώη ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Λουκίας τῆς Παρθένου 7 Κ Β ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΤΩΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ, Κυριακῆς μεγαλομ. 8 Δ Προκοπίου μεγαλ., Θεοφίλου Ζίχνης 9 Τ Παγκρατίου ἱερομ., Μιχαήλ (Πακνανᾶ) Ἀθηναίου νεομ. 10 Τ Τῶν ἐν Νικοπόλει Ἀρμενίας 45 μ., Παρθενίου & Εὐμενίου μ. 11 Π Εὐφημίας μεγαλομ., Ὄλγας ἰσαποστ., Νεκταρίου ὁσιομ. Βρυούλων 12 Π Πρόκλου & Ἱλαρίου μαρτ., Βερονίκης τῆς αἱμορροούσης 13 Σ Σύναξις Ἀρχαγγ. Γαβριήλ, Στεφάνου ὁσ. τοῦ Σαββαΐτου 14 Κ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ (Δ Οἰκ. Σύνοδος.), Ἀκύλα ἀπ., Ἰούστου μ. 15 Δ Κηρύκου & Ἰουλίττης μαρτ., Βλαδιμήρου ἰσαποστ. βασ. του Ρώσου 16 Τ Ἀθηνογένους ἱερομ., Φαύστου μάρτυρος 17 Τ Μαρίνης μεγαλομάρτυρος, Βερονίκης, Σπεράτου μ. 18 Π Αἰμιλιανοῦ μ., Παύλου, Θέης & Οὐαλεντίνης μ., Ὑακίνθου μ., Παμβῶ ὁσ. 19 Π Μακρίνης & Δίου ὁσίων, Θεοδώρου Σαββαΐτου 20 Σ Προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου 21 Κ Δ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἰωάννου & Συμεών τοῦ Σαλοῦ, Παρθενίου Ἄρτης 22 Δ Μαρίας Μαγδαληνῆς Μυροφ. 23 Τ Φωκᾶ ἱερομ., Ἰεζεκιήλ πρ., Πελαγίας ὁσ. ἐν Τήνῳ 24 Τ Χριστίνης μεγαλομάρτ., Θεοφίλου Ζακυνθίου νεομάρτ. 25 Π Ἡ Κοίμησις Ἁγ. Ἄννης μητρός Ὑ.Θ, Ὀλυμπιάδος διακόνου 26 Π Παρασκευῆς ὁσιομάρτ., Ἑρμολάου ἱερομάρτ. 27 Σ Παντελεήμονος μεγαλομ. & ἰαματικοῦ, Ἀνθούσης ὁσ. ὁμολ. 28 Κ Ε ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Προχόρου, Νικάνορος, Τίμωνος διακ., Εἰρήνης Χρυσοβαλάντου 29 Δ Καλλινίκου μ., Θεοδότης μ. & τέκνων, Θεοδοσίου Β τοῦ Μικροῦ 30 Τ Σίλα, Σιλουανοῦ, Κρήσκεντος, Ἐπαινετοῦ & Ἀνδρονίκου ἐκ τῶν 70 ἀπ. 31 Τ Εὐδοκίμου τοῦ δικαίου, Ἰωσήφ τοῦ ἀπό Ἀριμαθαίας 43

45 44 Ἡ πίστη ὑπάρχει, ἀλλά ἡ θεραπεία δέν ἔρχεται. Γιατί; Συμβαίνει ὁ ἀσθενής νά ζεῖ στήν ἁμαρτία καί ὁ Θεός θέλει νά τόν παιδαγωγήσει καί νά τόν ὁδηγήσει σέ συναίσθηση καί μετάνοια, γιά νά σωθεῖ. Πολλές φορές ὑπάρχει μέσα στόν ἄνθρωπο ὁ κακοήθης ὄγκος τῆς ἁμαρτίας ἤ πρόκειται νά ἀναπτυχθεῖ. Καί εἶναι ἀποδεδειγμένο στίς περιπτώσεις αὐτές ὅτι τό πιό ἀποτελεσματικό φάρμακο εἶναι ὁ πόνος. Πόσοι δέν ἐξαγνίστηκαν στό κρεβάτι τοῦ πόνου! Ἐάν ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ θέλει νά τόν καταρτίσει στήν πίστη καί νά τόν κάνει περισσότερο πιστό, δέν μᾶς πέφτει λόγος νά γογγύσουμε οὔτε νά ὀλιγοπιστήσουμε. Ἀρχιμ. Κ. Λ.

46 45 Ἡ πίστη ὑπάρχει. Ἡ μετάνοια εἶναι εἰλικρινής. Ὁ ἀσθενής ἐνάρετος. Ἡ θεραπεία δέν ἔρχεται. Τί συμβαίνει; Ὅτι ἦλθε ἡ ὥρα τοῦ θανάτου. Ὁ Θεός δέν μᾶς ὑπόσχεται ἀθανασία. Αὐτήν μᾶς τήν ἐπιφυλάσσει στόν οὐρανό. Ἐδῶ μᾶς ὑπόσχεται ὑγεία, ὅταν εἶναι συμφέρον καί πρόκειται νά τή χρησιμοποιήσουμε γιά τό καλό τῆς ψυχῆς μας. Ὑπάρχει ὅμως καί ἡ ὥρα πού θά ἔρθει ὁ θάνατος. Τί νά ζητᾶμε μέ τό Εὐχέλαιο; Ἐξασφάλιση ἀθανασίας; Αὐτό ἀντίκειται στό σχέδιο τῆς ἀπολυτρώσεώς μας καί τῆς ἀναγεννήσεώς μας διά τοῦ Χριστοῦ, πράγμα τό ὁποῖο ἀπαιτεῖ νά πάψουμε «νά στενάζουμε, ὄχι διότι θέλουμε νά ξεντυθοῦμε τό σῶμα, ἀλλά διότι θέλουμε νά ντυθοῦμε τό οὐράνιο σῶμα, γιά νά καταποθεῖ ἡ θνητότητα τοῦ σημερινοῦ σώματος ἀπό τήν ἄφθαρτη ζωή τοῦ ἄλλου» (Β Κορ. 5, 4). Ἀρχιμ. Κ. Λ.

47 46 Ποῦ τελεῖται τό Εὐχέλαιο; Στό ναό ἤ καί κατ, οἶκον; Στά πρῶτα χρόνια μετά τήν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας σύμφωνα μέ τήν Παράδοσή της τά Μυστήρια καί ὁρισμένες ἀκολουθίες ἦταν συνδεδεμένα μέ τή θεία Λειτουργία. Αὐτό συνέβαινε καί μέ τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου. Κατά τήν τέλεση τῆς θείας Εὐχαριστίας διαβάζονταν οἱ εὐχές τοῦ Εὐχελαίου καί μετά τό πέρας αὐτῆς γινόταν ἡ χρίση τοῦ ἀσθενῆ στό ναό. Ἐάν αὐτός ἐμποδιζόταν, ἡ χρίση γινόταν στήν οἰκία του, ὅπου μετέβαινε ὁ ἱερέας ἔχοντας μαζί του τό Ἅγιο Ἔλαιο. Ἔπειτα ἀποσυνδέθηκε τό μυστήριο ἀπό τή θεία Λειτουργία. Ἄρα κατά τά πρῶτα χρόνια τῆς Ἐκκλησίας τό Εὐχέλαιο τελοῦνταν ἀναγκαστικά στό ναό. Ἡ Ὀρθόδοξος Ρωσική Ἐκκλησία τελεῖ τό Εὐχέλαιο πάντοτε στό ναό ἀκόμη καί γιά τούς ἀσθενεῖς πού δέν μποροῦν λόγω τῆς ἀσθενείας τους νά φτάσουν ἐκεῖ, καί μάλιστα μετά τή θεία Λειτουργία στό μέσο τοῦ ναοῦ, ἐνῶ ὁ ἄρρωστος κάθεται σέ κάθισμα στραμμένος πρός τό Ἅγιο Βῆμα. Μόνο γιά τούς ἀσθενεῖς πού εἶναι κλινήρεις τό Εύχέλαιο τελεῖται στά σπίτια τους. Ἀπό τήν Καθολική ὅμως ἐπιστολή τοῦ Ἰακώβου φαίνεται ὅτι ἐάν κάποιος εἶναι ἀσθενής, πρέπει νά προσκαλέσει τούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτή ἡ πρόσκληση ἀφορᾶ τήν τέλεση τοῦ Μυστηρίου κατ οἶκον. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία δίνει τή

48 47 δυνατότητα νά τελεῖται τό ἱερό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου καί στό ναό καί στίς οἰκίες τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ὄχι ὅμως αἱρετικῶν ἤ ἀλλοθρήσκων. Πάντως ἡ Ἐκκλησία τελώντας τό ἱερό Εὐχέλαιο στό σπίτι τῶν Ὀρθοδόξων συνεχίζει τή συνήθεια τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος ἐπισκεπτόταν τά σπίτια καί θεράπευε τούς ἀσθενεῖς τῆς οἰκογενείας. Πρωτοπρεσβυτέρου Θεμιστ. Στ. Χριστοδούλου, Δρ. Θ. Τό Ἱερόν Εὐχέλαιον

49 48 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ Ἀναγνώσματα Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΟΡΘΡΟΥ ΗΧΟΣ 4 Ρωμ. ιβ 6-14 Ματθ. θ 1-8 ΣΤ πλ. α 6 Β Πέτρ. α Ματθ. ιζ 1-9 Μεταμορφώσεως - 11 Ρωμ. ιε 1-7 Ματθ. θ Ζ πλ. β 15 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια Κοιμ. Θεοτόκου - 18 Α Κορ. α Ματθ. ιδ Η βαρύς 23 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια Ἀποδ. Κοιμ. Θεοτόκου - 25 Α Κορ. γ 9-17 Ματθ. ιδ Θ πλ. δ 29 Πράξ. ιγ Μάρκ. στ Ἀποτ. Κεφ. Προδρόμου - 31 Ἑβρ. θ 1-7 Λουκ. ι 38-42, ια Τιμίας Ζώνης - Νηστεῖες μηνός Αὐγούστου Περίοδος νηστείας Δεκαπενταυγούστου (1ης ἕως 14ης): Ἀπό Δευτέρας ἕως Παρασκευῆς: νηστεία (δένκαταλύεται ἔλαιον). Σάββατα καί Κυριακάς: κατάλυσις μόνον οἴνου καί ἐλαίου. Τήν 6ην: κατάλυσις ἰχθύος. Τήν 16ην, 21ην, 23ην, 28ην, 29ην καί 30ήν: νηστεία (δέν καταλύεται ἔλαιον).

50 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ Π Ἡ Πρόοδος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τῶν 7 παίδων Μακκαβαίων 2 Π Ἀνακ. λειψ. Ἁγ. Στεφάνου, Θεοδώρου νεομ. Δαρδανελλίων 3 Σ Δαλματίου, Φαύστου & Ἰσαακίου ὁσ., Θεοδώρας τῆς ἐν Θεσ/νίκῃ 4 Κ ΣΤ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Τῶν ἐν Ἐφέσῳ 7 παίδων, Εὐδοκίας ὁσίας 5 Δ Εὐσιγνίου μ., Εὐγενίου ὁσ. τοῦ Αἰτωλοῦ, Νόννης μητρ. Γρ. Θεολόγου 6 Τ Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7 Τ Δομετίου ὁσιομ., Νικάνορος ὁσ. θαυμ., Θεοδοσίου ὁσ. ἰαματικοῦ 8 Π Αἰμιλιανοῦ Κυζίκου, Μύρωνος Κρήτης, Τριανταφύλλου Ζαγορᾶς 9 Π Ματθίου ἀποστ., Ἁγίων 10 μαρτύρων ἐν τῇ Χαλκῇ Πύλῃ 10 Σ Λαυρεντίου ἀρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώμης τοῦ ἐξ Ἀθηνῶν 11 Κ Ζ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Εὔπλου διακ. μεγαλομ., Νήφωνος ΚΠόλεως 12 Δ Φωτίου & Ἀνικήτου, Παμφίλου & Καπίτωνος μαρτ. 13 Τ Μαξίμου ὁμολογητοῦ, Δωροθέου & Δοσιθέου ὁσίων 14 Τ Μιχαίου προφ., Συμεών τοῦ Τραπεζουντίου τοῦ Χρυσοχόου 15 Π ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 16 Π Διομήδους μ., Τιμοθέου Εὐρίπου, Σταματίου νεομ. ἐκ Πηλίου 17 Σ Μύρωνος μάρτ., Παύλου & Ἰουλιανῆς μαρτ. 18 Κ ή ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Φλώρου & Λαύρου, Λέοντος & Ἕρμου μ. 19 Δ Ἀνδρέου μεγαλομ. Στρατηλ., Θεοφάνους ὁσ. τοῦ θαυματουργοῦ 20 Τ Σαμουήλ πρ., Ἡλιοδώρου & Δοσᾶ μ., Ἀβραμίου ὁσ. (Ρῶσος) 21 Τ Θαδδαίου ἀποστόλου, Βάσσης & τέκνων αὐτῆς 22 Π Ἀγαθονίκου & σύν αὐτῷ μαρτύρων 23 Π Ἀπόδοσις Κοιμήσεως Ὑ.Θ., Παναγίας Προυσιωτίσσης 24 Σ Κοσμᾶ Ἐθνομ. τοῦ Αἰτωλοῦ, Εὐτυχοῦς ἱερομ. 25 Κ Θ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Τίτου ἀπ. Γορτύνης Κρήτης, Ἐπιφανίου, Μηνᾶ ΚΠόλεως 26 Δ Ἀδριανοῦ & Ναταλίας μ., Ἰωάσαφ ὁσ., Ἀττικοῦ μάρτ., Τιθόη ὁσ. 27 Τ Φανουρίου μεγαλομάρτυρος, Ποίμενος ὁσίου 28 Τ Μωυσέως ὁσ. τοῦ Αἰθίοπος, Διομήδους, Λαυρεντίου μ. 29 Π Μνήμη ἀποτομῆς τιμίας κεφαλῆς Ἰωάννου Βαπτιστοῦ 30 Π Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου, Παύλου Πατριαρχῶν ΚΠόλεως 31 Σ Κατάθεσις Τιμίας Ζώνης Ὑπεραγίας Θεοτόκου 49

51 50 Ποῦ πρέπει νά τελεῖται τό Μυστήριο; Τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου ἦταν σέ χρήση ἀπό πολύ νωρίς στήν Ἐκκλησία. Στή βυζαντινή ἐποχή εἶχε ἐπικρατήσει νά τελεῖται τό Μυστήριο ἀπό ἑπτά ἱερεῖς, διότι ὁ ἅγιος Ἰάκωβος λέει: «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους». Ποῦ τελεῖται τό Μυστήριο; Τό ἄριστο καί ἐπιβεβλημένο εἶναι νά γίνεται στό ναό. Ἐφόσον ὁ ἀσθενής δέν μπορεῖ νά προσέλθει ἤ νά μεταφερθεῖ στό ναό, γίνεται νά τελεστεῖ στό σπίτι τοῦ ἀσθενῆ. Στό ναό ἡ ἀτμόσφαιρα βοηθάει στήν κατάνυξη καί στήν προσευχή. Ἐξάλλου καί τά τροπάρια τοῦ Μυστηρίου προϋποθέτουν τό ναό. Στούς ἱερούς ναούς, τελεῖται γιά ὅλους τούς πιστούς, ἀσθενεῖς καί ὑγιεῖς, καί ὅλοι ἀλείφονται ἀπό τούς ἱερεῖς μέ τό ἅγιο ἔλαιο «εἰς ἴασιν ψυχῆς καί σώματος». Ἀλλά δέν εἶναι ὑποχρεωτικό. Εἶναι προαιρετικό. Πάντως, εἴτε στό ναό τελεῖται τό Εὐχέλαιο εἴτε στό σπίτι, στοιχεῖο ἀπαραίτητο γιά τήν τέλεση καί τήν πλούσια χάρη ἀπό τό Μυστήριο εἶναι ἀφενός ἡ εὐλαβής στάση καί ἀφετέρου ἡ προσευχή μέ πίστη. Δυστυχῶς συμβαίνει καί στό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου ἐκεῖνο πού γίνεται καί στά ἄλλα Μυστήρια. Τί θόρυβος! Τί ἀταξία! Ὅλα αὐτά δείχνουν ὅτι δέν ὑπάρχει ἡ συναίσθηση τῆς ἱερότητας. Ἀκόμη χειρό-

52 51 τερα, πολλοί χριστιανοί μετέχουν στό Εὐχέλαιο πού τελεῖται τή Μεγάλη Τετάρτη στούς ἱερούς ναούς καί τή Μεγάλη Πέμπτη προσέρχονται καί κοινωνοῦν, διότι πιστεύουν ὅτι καθαρίζουν οἱ ψυχές τους ἀπό ὅλες τίς ἁμαρτίες, ἐπειδή συμμετεῖχαν στό Εὐχέλαιο τῆς Μεγάλης Τετάρτης! Αὐτό δέν εἶναι σωστό. Διότι τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου δέν ἀντικαθιστᾶ τό μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ὁ ἅγιος Συμεών Θεσσαλονίκης διδάσκει ὅτι πρῶτα τελεῖται τό μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως καί τοῦ Εὐχελαίου καί κατόπιν τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Αὐτή εἶναι ἡ πατερική γραμμή καί κανείς δέν πρέπει νά ἐνεργεῖ διαφορετικά. Ἀρχιμ. Κ. Λ.

53 52 Πότε τελεῖται τό ἱερό Εὐχέλαιο; Ὁ ἅγιος Συμεών ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης στό λειτουργικό ὑπόμνημά του περί τοῦ μυστηρίου τοῦ ἁγίου Εὐχελαίου τονίζει τό χρόνο τελέσεώς του σύμφωνα πάντοτε μέ τήν ἐκκλησιαστική πατερική ἀντίληψη. Ἔτσι ἐπισημαίνει τρεῖς φορές: α)ὅταν ὑπάρχει ἀσθενής, β)στήν περίπτωση πού ὁ πιστός ἐπιθυμεῖ νά προσέλθει στά Ἄχραντα Μυστήρια καί γ)σέ κάθε πιστό πού, ἀφοῦ ἔπεσε σέ ἁμάρτημα, ἐξομολογήθηκε τήν ἁμαρτία του, δέχτηκε τόν πνευματικό κανόνα ἀπό τόν ἐξομολόγο του, τόν ἐκτέλεσε καί μέ τήν ἄδειά του προσέρχεται στό ἱερό μυστήριο τῆς θείας Εύχαριστίας. Μερικοί ἀπό τούς χριστιανούς μας νομίζουν ὅτι τό Εὐχέλαιο πρέπει νά τελεῖται μόνο κατά τή Μ. Τεσσαρακοστή. Αὐτό εἶναι ἐν μέρει ἀλήθεια. Σύμφωνα ὅμως μέ τά ὅσα μᾶς ἀνέφερε καί ὁ ἅγιος Συμεών Θεσσαλονίκης κάθε φορά πού ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία διανύει στάδιο καθιερωμένης νηστείας, μετά τήν ὁποία ἀκολουθεῖ Θεία Εὐχαριστία, τότε μπορεῖ νά τελεῖται τό ἱερό Εὐχέλαιο. Ἄρα τό Εὐχέλαιο τελεῖται καί κατά τίς ἄλλες καθιερωμένες Σαρακοστές, ὅπως τῶν Χριστουγέννων, τοῦ Δεκαπενταυγούστου, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Μπορεῖ νά τελεστεῖ καί ὅποτε