ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ. Η γυναίκα της Ρούμελης στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας

Transcript

1 ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ Η γυναίκα της Ρούμελης στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας Η Επιτροπή Περιοχής Αν. Στερεάς-Εύβοιας του ΚΚΕ με τούτη την εκδήλωση τιμά τις μαχήτριες της Ρούμελης που πάλεψαν μέσα από τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, και ταυτόχρονα αποτίει φόρο τιμής σε όλες και όλους τους αγωνιστές που έδωσαν τη ζωή τους, που πέρασαν δεκάδες χρόνια στην προσφυγιά, στην εξορία, στις φυλακές τιμάμε και όλους όσους μέχρι σήμερα είναι στο μετερίζι του αγώνα και που παρά τις δυσκολίες της ζωής και τα προβλήματα υγείας κρατάνε άσβεστη φλόγα του αγώνα, της βεβαιότητας ότι η καπιταλιστική βαρβαρότητα δεν είναι αιώνια, μπορεί να ανατραπεί και θα ανατραπεί. Η εκδήλωσή μας δεν φιλοδοξεί απλά να τονίσει τον ηρωικό χαρακτήρα ενός κορυφαίου ταξικού αγώνα όπως αυτός του Δ Σ Ε, ούτε ακόμη να αναδείξει τον αυτονόητο ιδιαίτερο ρόλο και σημασία που είχε σε εκείνες τις συνθήκες η συμμετοχή νέων κοριτσιών και γυναικών σε αυτόν τον αγώνα. Κυρίως επιδιώκει να αναδείξει όλα εκείνα τα στοιχεία που με τη αφομοίωσή τους από τη νέα γενιά θα μετατραπούν σε έμπνευση, σε πάλη για να κατακτηθεί το δίκιο της τάξης μας, να κατακτήσει τη δική της εξουσία, την εξουσία της εργατικής τάξης. Επιδιώκουμε μέσα από την εκδήλωση να συγκινήσουμε αλλά και να εμπνεύσουμε όχι μόνο τους νέους και τις νέες της ΚΝΕ για το δίκιο του αγώνα που κάνουν σήμερα, αλλά και ευρύτερα τμήματα της νεολαίας στα οποία η αστική τάξη και τα επιτελεία της επιχειρούν να ενσπείρουν την απογοήτευση, τον συμβιβασμό, την ηττοπάθεια, στρεβλώνοντας την ιστορική αλήθεια μέσα από την εκπαίδευση στοχεύοντας εν τέλει στην εδραίωση στην συνείδησή τους της αιωνιότητας του καπιταλιστικού συστήματος. Επικεντρώνει η σημερινή εκδήλωση την προσοχή της στην δράση του ΔΣΕ στη Ρούμελη και στη ρουμελιώτισσα μαχήτρια, γιατί τούτος ο τόπος έδωσε στον ηρωικό αγώνα του Δ Σ Ε σημαντικά μεγάλο αριθμό ανταρτισσών. Αντάρτισσες από τη Ρούμελη βρίσκουμε ενταγμένες τόσο στην ευρύτερη περιοχή της ίδιας της Ρούμελης από την Αιτωλοακαρνανία μέχρι την Εύβοια όσο και στη Θεσσαλία και φυσικά στη Δυτική Μακεδονία. Ρουμελιώτισσες συναντάμε στη ΙΙ Μεραρχία με Διοικητή το Διαμαντή (Γ. Αλεξάνδρου), στην Ι Μεραρχία με Διοικητή τον Γιώτη (Χαρίλαο Φλωράκη) και σχεδόν σε όλες τις Ταξιαρχίες στο Γράμμο και στο Βίτσι. Στη Ρούμελη η συμμετοχή των γυναικών στον αγώνα του ΔΣΕ έχει τις δικές της ρίζες, έχει τις παρακαταθήκες της στην ΕΑΜική αντίσταση. Ήταν πρόσφατη η συμμετοχή των γυναικών στον απελευθερωτικό αγώνα μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ όπου μεγάλα τμήματα της νεολαίας, νέων αγοριών και κοριτσιών μπήκαν σε αυτόν τον αγώνα. Οι πρώτες αντάρτισσες εμφανίστηκαν στα βουνά της Ρούμελης τον Απρίλη του Η θέση των πρώτων γυναικών στο αντάρτικο δεν ήταν εύκολη. Είχαν να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τις πρωτόγνωρες ταλαιπωρίες και τα βάσανα του ανταρτοπόλεμου, όχι μόνο τις προλήψεις και τις παραδόσεις αιώνων που τοποθετούσαν τη γυναίκα στο σπίτι της, αλλά και το γεγονός ότι η γυναίκα θα αποτελούσε μονάδα μέσα σε ένα τεράστιο σύνολο ανταρτών. Για αυτό και στην αρχή η υποδοχή που έγινε στις πρώτες αντάρτισσες ήταν λίγο διστακτική. Η πρώτη δουλειά που ανατέθηκε στις αντάρτισσες ήταν σε διάφορες υπηρεσίες, κυρίως στην υπηρεσία περίθαλψης των ανταρτών, στα Νοσοκομεία κλπ. Όμως γρήγορα η προθυμία, ο ζήλος και η αυταπάρνηση που δείχνανε, η εμμονή τους στον αγώνα απέδειξαν ότι ήταν άξιες να κρατήσουν στα χέρια τους και το ΕΛΑΣίτικο τουφέκι. Έτσι πέρασαν στον ενεργό ΕΛΑΣ εντάχθηκαν στη ΧΙΙΙ Μεραρχία και συνέβαλαν στην ένδοξη ιστορία της. Από τις πρώτες αντάρτισσες ήταν η Κούλα Ντάνου από την Δρακοσπηλιά, η Ντίνα από το Ροβολιάρη, η ηρωική Θύελλα (Μένη Παπαηλιού) που έπεσε παλικαρίσια στη μάχη της Αθήνας. 1

2 Συστάθηκε Διμοιρία ανταρτισσών με Διοικητή Διμοιρίας την ανθυπολοχαγό Γεωργία Παλιγιαννοπούλου και καπετάνισσα τη Μαρία Φέρλα. Στη μάχη της Μακρακώμης Νοέμβρη του 1943 οι αντάρτισσες πολέμησαν παλικαρίσια από τις γραμμές του Τάγματος Θανάτου του 36 ΟΥ Συντάγματος ενάντια στα μηχανοκίνητα μέσα των Γερμανών. Στην εκστρατεία στην Ήπειρο, στη μάχη στο Σταυρό Θεοδώριανων δείξανε πως στην παλικαριά δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στον αντάρτη και στην αντάρτισσα. Όπως παλικαρίσια αντιμετώπισαν γυναίκες που βοήθησαν στην αντίσταση του λαού ενάντια στο φασισμό τα στρατοδικεία και τις εκτελέσεις:14 γυναίκες εκτελέστηκαν στη Σπερχειάδα 18 του Ιούνη 1944, ενώ στη διάρκεια της κατοχής στη Λαμία εκτελούνται από τους Γερμανούς: η Μαρία Τσάμη, η Μαρία Αμπλιανίτη μαζί με τον άνδρα της, η Μαρίτσα Καρανάσιου με απαγχονισμό, η Αριάδνη Δαλαρή, οδοντίατρος, μετά από φρικτά βασανιστήρια. Έδωσε και η γυναίκα της Ρούμελης το δικό της μερτικό στον αγώνα για την απελευθέρωση από την τριπλή κατοχή. Μετά την απελευθέρωση και την στρατιωτική ήττα των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στη μάχη του Δεκέμβρη 1944 έρχεται να σφραγίσει τις εξελίξεις η απαράδεκτη από την πλευρά του ΚΚΕ και των δυνάμεων του ΕΑΜ η συμφωνία της Βάρκιζας. Η συμφωνία που υπογράφηκε στις 12 Φλεβάρη 1945 και που υποτίθεται ότι θα καθόριζε τους όρους για τη λεγόμενη «πολιτική- δημοκρατική ομαλότητα» θα παίξει στη συνέχεια κομβικό ρόλο στην ένταση της κατάστασης. Πριν προλάβει να στεγνώσει το μελάνι στα χαρτιά της συμφωνίας εξαπολύθηκε ένα άνευ προηγουμένου κύμα τρομοκρατίας εναντίον των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος, του ΕΑΜ, των φίλων και των συμπαθούντων του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, εναντίον όσων συμμετείχαν στον αγώνα για την απελευθέρωση μέσα από τις γραμμές της ΕΑΜικής αντίστασης. Η περίοδος αυτή από τη συμφωνία της Βάρκιζας μέχρι το φθινόπωρο του 1946 που ιδρύεται επισήμως ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας έμεινε γνωστή ως περίοδος της «λευκής τρομοκρατίας». Στην περιοχή της Στερεάς και στην Εύβοια εκείνο το χρονικό διάστημα ξεφυτρώνουν σαν έτοιμες από καιρό και αναλαμβάνουν δράση 22 συμμορίες με πιο γνωστές τις συμμορίες του Σούρλα, του Βουρλάκη, του Τσαμαδιά, του Λασπιά, του Σόλια και άλλων και αριθμούν από 385 έως 750 μέλη. Καθοδηγούνται από τους Εγγλέζους, συνεργάζονται στενά με τη χωροφυλακή και άλλες διοικητικές αρχές, επιδεικνύουν μεγάλη βιαιότητα και εγκληματούν ενάντια σε αγωνιστές και αγωνίστριες χωρίς να λογοδοτούν πουθενά. Πρώτο θύμα γυναίκα αυτής της περιόδου, ίσως και πανελλαδικά είναι η Μαρία Αρκουμάνη ΕΠΟΝίτισσα που εκτελείται από εθνοφύλακες στη Λιβαδειά 27 Φλεβάρη 1945, ενώ τραυματίζονται πολλοί άλλοι αγωνιστές από αυτή την επίθεση. Από την έκθεση που υπάρχει για αυτή την περίοδο (Φλεβάρης 1945-Οκτώβρης 1946), το Γραφείο Περιοχής Ανατολικής Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ καταγράφει τα παρακάτω: Δολοφονημένοι: 350 μεταξύ αυτών ο γραμματέας ΚΚΕ Εύβοιας Μπακόλας Μήτσος και ο γραμματέας ΚΚΕ Φωκίδας Φώτης Τσίγκας. Δολοφονημένες γυναίκες αυτής της περιόδου 8 Τραυματισμοί 857 Βασανισμοί Συλλήψεις Φυλακισμένοι 692 Απόπειρες φόνων 168 Λεηλασίες- Καταστροφές 690 Βιασμοί 29. Αυτά είναι μόνο μέρος από το όργιο τρομοκρατίας που είχε εξαπολυθεί και πολλά από τα περιστατικά αφορούν γυναίκες ΕΠΟΝίτισσες, γυναίκες της αντίστασης. 2

3 Εξαιτίας του κύματος τρομοκρατίας αρκετοί αγωνιστές ήδη βρίσκονται στα βουνά της Ρούμελης ως καταδιωκόμενοι πχ ο Νάκος Μπέλης δεν έχει καν επιστρέψει στο σπίτι του μετά την απελευθέρωση, κρύβεται στην Όθρυ. Έτσι ως τις 20 Οκτώβρη 1946 στην ευρύτερη περιοχή της Ρούμελης καταγράφονται 90 αγωνιστές, στις ομάδες Μπελή-Παλαιολόγου 53 και Διαμαντή 36. Μέσα στο 1946 από τον Ιούλη ως τον Δεκέμβρη οι ομάδες αυτές, παρότι ολιγομελείς διαλύουν αρκετές φορές υπέρτερες κυβερνητικές δυνάμεις όπως: το Τάγμα Γεωργίου, το Τάγμα Αντωνοπούλου- Χαλδούπη στο Κυριακοχώρι, το Τάγμα Κρανιά, μέχρι τότε όσες προσπάθειες και αν έγιναν από τον κυβερνητικό στρατό να διαλύσουν αυτές τις ομάδες γύριζαν πίσω κυριολεκτικά τα υπολείμματα τους. Ταυτόχρονα οι δυνάμεις του ΔΣΕ ελευθερώνουν ένα μεγάλο μέρος της Δυτ. Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, αρκετοί αγωνιστές έχουν αναθαρρήσει, νέοι μαχητές εντάσσονται στο ΔΣΕ. Στις αρχές του 1947 οι δυνάμεις του Δ Σ Ε στη Ρούμελη ανέρχονται σε 350 μαχητές μεταξύ αυτών και λίγες μαχήτριες. Μέχρι τότε λίγες αντάρτισσες είχαν ενταχθεί στις ομάδες των διωκόμενων αγωνιστών. Το Γενάρη 1947 δημιουργήθηκε το Αρχηγείο Ρούμελης με Περιφερειακά Αρχηγεία: Παρνασσίδας, Δωρίδας, Δυτικής Στερεάς, Ευρυτανίας και Φθιώτιδας. Το Μάρτη του 1947 αρχίζει η επιχείρηση του κυβερνητικού στρατού με την ονομασία «terminus» όπου στέφεται με απόλυτη αποτυχία αφού διαλύθηκαν για άλλη μια φορά όλα τα Τάγματα τα οποία προσπάθησαν να εγκλωβίσουν το Δημοκρατικό Στρατό. Σε αυτό το διάστημα αναδεικνύονται οι μεγάλες ικανότητες των στελεχών του Δημοκρατικού Στρατού όπως του Διαμαντή, του Τριαντάφυλλου, του Γιώτη, του Παπούα και άλλων. Η πρώτη νεκρή αντάρτισσα μαχήτρια του Δημοκρατικού Στρατού στη Ρούμελη είναι η Πόπη Ψωμά από τη Λαμία, που τραυματίζεται θανάσιμα στη μάχη του Δαδιού. Στα τέλη του 1947 υλοποιώντας την απόφαση της 3 ης Ολομέλειας του ΚΚΕ, κατατάσσονται πολλοί εθελοντές στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας στη Ρούμελη και αρκετές γυναίκες. Στο τέλος του 1947 η δύναμη του ΔΣΕ Ρούμελης φτάνει τις 5500, μόνο το τελευταίο τετράμηνο λόγω των στρατολογιών αυξάνεται κατά μαχητές και μαχήτριες ενώ πάνω από χίλιες είναι νέες κοπέλες που κατατάσσονται στο ΔΣΕ. Οι μαχητές και οι μαχήτριες στο μεγαλύτερο μέρος τους προέρχονται από την Ευρυτανία, τη Δυτική Φθιώτιδα, από τα χωριά του Δομοκού και της ορεινής Φωκίδας και Ναυπακτίας. Ορισμένα στοιχεία για κάποια χωριά είναι χαρακτηριστικά. Στο σύνολο των καταταγμένων στο ΔΣΕ στα παρακάτω χωριά η αναλογία είναι οι εξής: Κρίκελλο από τους 40 ενταγμένους στο ΔΣΕ 13 είναι γυναίκες Φυλιαδωνα Δομοκού από τους 75 οι 29 είναι γυναίκες Ομβριακή από τους 110 οι 25 γυναίκες. Περιβόλι από τους 88 οι 19 γυναίκες Καίτσα από τους 83 οι 24 γυναίκες Σοφιάδα από τους 29 οι 5 γυναίκες Οι νέες κοπέλες που εντάχθηκαν στο ΔΣΕ γνώριζαν τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν όμως προτίμησαν να σταθούν με αξιοπρέπεια απέναντι στην βία και στον εξευτελισμό και να αντιπαλέψουν στα ίσα τον ισχυρότερο σε όπλα αντίπαλο. Γι αυτό βλέπουμε το ζήλο που επέδειξαν στην εκμάθηση των όπλων και της τακτικής του αντάρτικου πολέμου. Ωστόσο για την εκπαίδευση όλων αυτών των νέων μαχητών και κυρίως των μαχητριών απαραίτητο ήταν η δημιουργία εκπαιδευτικών χώρων, τα έμπεδα όπως ονομάστηκαν. Αναφέρει ο Β. Αποστολόπουλος στο βιβλίο του «Το χρονικό μιας εποποιίας» «.Οι νέες κοπέλες που εντάχθηκαν στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας ήταν κατά βάση χωριατοπούλες οι περισσότερες άβγαλτα κορίτσια που έμελλε όμως να εξελιχθούν σε σπουδαίες μαχήτριες. Τα προβλήματα που έπρεπε να λυθούν και μάλιστα σύντομα και καίρια ήταν πολλά: εκπαίδευση στρατωνισμός, διατροφή, ενδυμασία, ιδιαίτερα προβλήματα όπως το χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, αγραμματοσύνη, παραδοσιακές αρχές. 3

4 Χρειαζόταν λοιπόν να παρθούν όλα εκείνα τα μέτρα που θα εκπαίδευαν ολόπλευρα τις κοπέλες : στρατιωτικά, τεχνικά, πολιτικά, ιδεολογικά, ηθικά. Η εξειδικευμένη διαφωτιστική δουλειά να παντρεύεται με εξειδικευμένα πρακτικά μέτρα. Η εγκατάσταση των έμπεδων έγινε σε δύο απόμερα χωριά στα Δολιανά και τα Ρωσκά, τα οποία η Ευρυτανική φύση προίκισε με απόρθητα βουνά. Το τμήμα χωρίστηκε σε δύο λόχους και οι λόχοι σε διμοιρίες. Πλάι σε κάθε διμοιρία τοποθετήθηκε και μία συνειδητή και πεπειραμένη αντάρτισσα που θα ήταν σύμβουλος των γυναικών σε όλα. Το πρόγραμμα που ετοιμάστηκε περιλάμβανε ασκήσεις, καθήκοντα, ψυχαγωγία. Συνδύαζε αρμονικά την στρατιωτική εκπαίδευση, την καθαριότητα, την ξεκούραση, τη θεωρία και την ψυχαγωγία. Ποιήματα, αινίγματα, ανέκδοτα γεμίζουν τις βραδιές των ανταρτισσών και τις όπλιζαν με δύναμη και θάρρος. Αντηχούσαν τα βουνά από γέλια και τραγούδια και βέβαια η βραδιά δεν έκλεινε ποτέ χωρίς τον καθιερωμένο έλεγχο. Γινόταν απολογισμός της μέρας συζήτηση για την πρόοδο και τις δυσκολίες. Σχεδιασμός της επόμενης αναζητώντας ακόμη πιο μεθοδικούς τρόπους δουλειάς. Τα κορίτσια άρχισαν σιγά-σιγά να αντιλαμβάνονται ποιο είναι το δίκιο και το ανθρώπινο, άρχισαν να βλέπουν τον κόσμο με ταξική ματιά. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι τα έμπεδα ήταν για τα κορίτσια ένα μεγάλο σχολείο. Οι αντάρτισσες μέσα σε αυτό το διάστημα είχαν μάθει τόσα ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε συνθήκες μάχης καθώς πλησιάζει ο χρόνος που θα δοκιμάζονταν σε τέτοιες πραγματικές συνθήκες. Η επιχείρηση έμπεδα γυναικών είχε στεφθεί με επιτυχία οι αντάρτισσες ήταν έτοιμες τώρα πλέον να ριχτούν στη μάχη να γράψουν μαζί με τους συντρόφους τους κόκκινες, κατακόκκινες σελίδες ιστορίας...» Από την άνοιξη του 1948 στο Τροβάτο των Αγράφων ξεκίνησε τη λειτουργία της και η Σχολή Αξιωματικών του Κλιμακίου Γενικού Αρχηγείου Νότιας Ελλάδας, που στη διάρκεια της ύπαρξης της λειτούργησαν δύο σειρές Α και Β από τις οποίες αποφοίτησαν συνολικά 220 Ανθυπολοχαγοί Πεζικού και Ανθυπολοχαγοί Πολιτικοί Επίτροποι, εξ αυτών οι 32 ήταν γυναίκες. Ανθυπολοχαγοί Πολιτικοί Επίτροποι ονομάστηκαν η Κατίνα Μανιτάρα και Μαστρογούλα Κούλα. Από τις σχολές τόσο του ΚΓΑΝΕ όσο και του ΓΑ αποφοίτησαν αρκετές Ρουμελιώτισσες, αντάρτισσες ικανές και ας ήταν μικρές σε ηλικία, να καθοδηγήσουν τμήματα μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες και σε μόνιμο εχθρικό κλοιό. Από το 1948 μέχρι τον Ιούλιο του 1949 η ΙΙ Μεραρχία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας με διοικητή τον Διαμαντή- είναι από τις λίγες φορές που το όνομα χαρακτηρίζει και ταυτίζεται τόσο απόλυτα με το συγκεκριμένο πρόσωπο- έδωσε δεκάδες μάχες, ξέφυγε πολλές φορές από τον ασφυκτικό κλοιό που περιέκλειε γύρω της με πολύ ισχυρές δυνάμεις ο εχθρικός στρατός, έκανε ελιγμούς και περάσματα που ακόμη και η ανθρώπινη φαντασία μοιάζει ανίκανη να πραγματοποιήσει. Έκανε επιθετικές ενέργειες και κατέλαβε σημαντικές πόλεις. Μαζί με την Ι Μεραρχία κατέλαβαν την Καρδίτσα και το Καρπενήσι αλλά και κωμοπόλεις όπως την Αράχοβα, το Λιδορίκι, το Δομοκό και άλλες. Με μαχητές και μαχήτριες, όπως την Ελένη Μακρυνιώτη που ήταν οι εθελοντές των εθελοντών πραγματοποίησε την εξαιρετικά επικίνδυνη διείσδυση στον Ελικώνα- Πάρνηθα με το ηρωικό τάγμα του Κρόνου(Κ. Αντωνόπουλου) αποτελούμενη από διλοχία μπαίνοντας πραγματικά στο στόμα του λύκου και στοχεύοντας στο να διευκολύνει την έξοδο ανταρτών από την Αθήνα. Αντίστοιχη είναι και η συγκρότηση του Ανεξάρτητου Τάγματος Εύβοιας με επικεφαλής τον Ανάποδο Θύμιο Καψή που πάλεψε μέχρι το Νοέμβρη του 49 απασχολώντας υπέρτερες δυνάμεις του εχθρικού στρατού ώστε να ελαφρύνει το μέτωπο της Ρούμελης και του Γράμμου. Δεν φιλοδοξούμε να δώσουμε σήμερα όλη την πορεία της θρυλικής ΙΙ Μεραρχίας και των μαχητών και μαχητριών της. Όμως αξίζει να συγκεντρωθεί ιστορία της ΙΙ Μεραρχίας της Ρούμελης γιατί εκτός από ξέχειλο ηρωισμό και αυτοθυσία έχει στοιχεία στρατιωτικής τακτικής εφάμιλλα αν όχι και μεγαλύτερης αξίας με τα αντίστοιχα του μετώπου στο Γράμμο- Βίτσι που μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο ειδικής μελέτης. 4

5 Η Ρούμελη έδωσε και σημαντικό αριθμό μαχητών στο μέτωπο του Γράμμου που με πορείες έφτασαν ως εκεί υλοποιώντας τις αποφάσεις του Κόμματος και του Γ.Α. Ανταρτοπούλες από τη Ρούμελη εντάχθηκαν και στις τρεις πορείες που πραγματοποιήθηκαν από το Αρχηγείο Ρούμελης από τον Οκτώβρη 1947 ως το Φλεβάρη Πήραν μέρος πάνω από 800 μαχήτριες σε αυτές τις πορείες κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες με δεδομένο ότι αυτές πραγματοποιήθηκαν το φθινόπωρο και το χειμώνα και πραγματικά ανταποκρίθηκαν στο μέγιστο βαθμό. Υπήρξαν βέβαια και σοβαρές απώλειες ιδιαίτερα στην ηρωική πορεία των άοπλων το Φλεβάρη- Μάρτη 1948 με το πέρασμα από την Κάρλα, τον Όλυμπο, τα Χάσια για να καταλήξουν τελικά στο Γράμμο. Εντάχθηκαν σε μονάδες του Γράμμου και έγραψαν σελίδες λαμπρής ιστορίας. Πολλές ρουμελιώτισσες υπερασπίστηκαν τις βουνοκορφές της Πίνδου. Υπερασπίστηκαν τον Κλέφτη το καλοκαίρι 1948 και έδωσαν τη ζωή τους πολλές Ρουμελιώτισσες στην 102 Ταξιαρχία, αφού η Ταξιαρχία αυτή αποτελούνταν κατά 80% από μαχητές και μαχήτριες από τη Ρούμελη. Αξίζει αναφοράς ως ενδεικτική στο πως πολέμησε και σκοτώθηκε μία μαχήτρια η Παρασκευή Γαλάνη από τη Βράχα Ευρυτανίας Η Παρασκευή Γαλάνη ήταν 24 ετών, από τις πρώτες αντάρτισσες στο ΔΣΕ της Ρούμελης έφυγε για το Γράμμο τον Οκτώβριο του 1947 με την πρώτη πορεία και εντάχθηκε στις αρχές του 1948 στην 102 Ταξιαρχία και στον επίλεκτο λόγο τον Αυτοματιστών. Η 102 Ταξιαρχία τον Ιούνιο του 1948 υπερασπιζόταν τον τομέα του Δυτικού Γράμμου. Όταν έσπασε το μέτωπο του Δυτικού Γράμμου ο λόχος της Παρασκευής μάχονταν νοτιότερα, στο Κάμενικ, πήρε διαταγή να συμπτυχθεί αμυνόμενος με όλα τα μέσα βορειότερα προς το χωριό Πληκάτι και να υπερασπιστεί την ψηλότερη κορυφή του Γράμμου με την ονομασία Στις 14 Αυγούστου 1948 ο λόχος των Αυτοματιστών έπεσε ηρωικά μαχόμενος σε μία άνιση μάχη για να κρατήσει το στρατηγικό σημείο που ήταν η συγκεκριμένη κορυφή. Η Παρασκευή επικεφαλής μιας μικρής ομάδας διασωθέντων, από το μεσημέρι κατέλαβε και κράτησε μαχόμενη έως τη νύχτα ένα αντάρτικο πολυβολείο στο ύψωμα «Μαύρη πέτρα» το οποίο είναι βορειοδυτικά του Γράμμου δίπλα στα Αλβανικά σύνορα, το αμέσως προηγούμενο από την ψηλότερη κορυφή του Αφού σκοτώθηκε και ο τελευταίος μαχητής ο χειριστής πολυβόλου ΒΙΚΕΡΣ, η Παρασκευή πήρε το πολυβόλο στα χέρια της αμύνθηκε και καθήλωσε ολόκληρο το 521 Τάγμα του αντιπάλου κυβερνητικού στρατού έως τις 3 η ώρα μετά τα μεσάνυχτα ξημερώματα της 15 Αυγούστου Να πώς διηγείται ο Γιάννης Χούπας, τραγικός αντίπαλος στη μάχη αυτή που ήταν πρώτος ξάδερφος της και υπηρετούσε ως νοσοκόμος στον κυβερνητικό στρατό στο 521 Τάγμα Πεζικού: «.εμπόδιο στην αποστολή μας ήταν ένα αντάρτικο πολυβολείο που κρατούσε γερά το ύψωμα «Μαύρη πέτρα». Αυτό ήταν το τελευταίο ύψωμα πριν το Εκεί οι αντάρτες μας κράτησαν μέσα στη ρεματιά όλη την ημέρα της 14 Αυγούστου. Με συνεχόμενες επιθέσεις δεν μπορούσαμε να το καταλάβουμε. Είχαμε πολλούς νεκρούς. Το βράδυ στις τρεις η ώρα μετά τα μεσάνυχτα ο ταγματάρχης μας απελπισμένος δίνει τη διαταγή στον επιλοχία με «έρπειν» να συρθεί ως το πολυβολείο και να ρίξει χειροβομβίδες ώστε να εξοντώσει τους αντάρτες που μας έκαναν τόση ζημιά, αλλιώς να μη γυρίσει πίσω. Έτσι και έγινε. Όταν έπεσαν οι χειροβομβίδες και σίγησε το πολυβόλο, εγώ σαν νοσοκόμος του τάγματος πήγα να δω για πιθανούς επιζώντες τραυματίες αντάρτες. Εκεί βρήκα νεκρή πάνω στο πολυβόλο την αγαπημένη ξαδέρφη και συνομήλική μου Παρασκευή Γαλάνη ζέστη ακόμα. Ταράχτηκα πολύ. Με έπιασε τρέμουλο. Έκανα μέρες να συνέλθω. Δίπλα της από ώρες ήταν πέντε έξι νεκροί αντάρτες. Στο τάγμα μου είχε κάνει μεγάλη ζημιά και νομίζαμε ότι έχουμε να κάνουμε με αρκετούς αντάρτες. Δεν ξέραμε ότι την ζημιά μας την έκανε μία γυναίκα μία νέα κοπέλα. Εκεί στο ύψωμα «Μαύρη πέτρα» του Γράμμου λίγα μέτρα τα Αλβανικά σύνορα ζήτησα από τον Ταγματάρχη και θάψαμε αυτή την ηρωική γυναίκα μαζί με τα παράσημα ανδρείας που κρεμόταν στην τσέπη του χιτωνίου της.στη μέσα τσέπη της είχε πρόσφατη διαταγή του Αρχηγείου των ανταρτών που την παρασημοφορούσε για ηρωικές πράξεις της στη μάχη του Κλέφτη που προηγήθηκε τον Ιούλη του Ας είναι αιωνία η μνήμη της». 5

6 Αγαπητοί σ/σ φ/φ στον μικρό απολογισμό που κάνουμε μέσα από την εκδήλωσή μας δεν μπορούμε να μη συμπεριλάβουμε και τα στρατοδικεία. Στις αίθουσες των οποίων από τη μια πλευρά αναδείχτηκε το μίσος και η τυφλή μανία εκδίκησης ενάντια στον ταξικό αγώνα στα πρόσωπα των αγωνιστών και από την άλλη το μεγαλείο και η περηφάνεια για τον αγώνα τους από τους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ. Στην ιστορία έμεινε ο «Κινίνος» στρατοδίκης της Λαμίας για τις θανατικές καταδίκες που μοίραζε απλόχερα όμως τον επισκιάζει το μεγαλείο της ηρωικής δασκάλας στέλεχους του ΚΚΕ Βαγγελίτσας Κουσιάντζα που πριν εκτελεστεί έσυρε πρώτη το χορό μαζί με τους συντρόφους της και ανάγκασε τους στρατιώτες του εκτελεστικού αποσπάσματος να κατεβάσουν τα όπλα και να μην εκτελέσουν τη διαταγή. Τότε επιστράτευσαν τους ΜΑΥδες για να επιτελέσουν το αισχρό καθήκον. Θα μείνει στην ιστορία η Αλίκη Τσουκαλά, η Κούλα η Ντάνου και πολλές άλλες που πήγαν στο εκτελεστικό απόσπασμα σαν σε γιορτή. Στη Ρούμελη λειτουργούσαν δύο στρατοδικεία στη Λαμία και στη Θήβα που δίκαζαν τόσο τους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας όσο και εκείνους που βοηθούσαν με διάφορους τρόπους. Τα στρατοδικεία αυτά είχαν το χαρακτηριστικό της ιδιαίτερης αυστηρότητας στην ποινή του θανάτου στις αποφάσεις τους. Από το στρατοδικείο της Λαμίας δικάστηκαν 3294 υποθέσεις επιβλήθηκαν ποινές: 416 σε θάνατο, εκτελέστηκαν 213 από αυτούς 24 γυναίκες, σε ισόβια 300, σε ποινές φυλάκισης μέχρι 20 χρόνια Από το στρατοδικείο Θήβας που λειτούργησε και β τμήμα στη Χαλκίδα δικάστηκαν1245 υποθέσεις και επιβλήθηκαν ποινές: σε θάνατο 137 εκτελέστηκαν 58 από αυτούς γυναίκες 9, σε ισόβια114, σε ποινές φυλάκισης μέχρι 20 χρόνια 442. Το δικό τους φόρο αίματος έδωσαν οι ρουμελιώτισσες στον τιτάνιο αγώνα του ΔΣΕ. Έπεσαν ηρωικά σε μάχες, στα εκτελεστικά αποσπάσματα είτε κάτω από απάνθρωπα βασανιστήρια των συμμοριών. Πάλεψαν για να κρατήσουν την αξιοπρέπεια και την τιμή του αγώνα σε ψηλό επίπεδο πίστευαν ακλόνητα στο δίκιο του αγώνα τους δίνοντας για αυτό ακόμα και τη ζωή τους. Κοντά στις λίγες ως παράδειγμα επώνυμες αναφορές που κάναμε σήμερα, υπάρχουν εκατοντάδες ρουμελιώτισσες που ο αγώνας και η θυσία τους θα μείνει για πάντα στο μυαλό και στην συνείδηση κάθε κομμουνιστή κάθε τίμιου ανθρώπου. Από τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει, στον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας έχουν δώσει τη ζωή τους πάνω από 173 μαχήτριες, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί από τη Ρούμελη. Όμως η καταγραφή τόσο των ονομάτων όσο και μαρτυριών και άλλων ντοκουμέντων που εμπλουτίζουν την ιστορία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, την ιστορία του ΚΚΕ θα συνεχιστεί και φιλοδοξούμε μέχρι τα 100 χρόνια του Κόμματος να έχουμε συγκεντρώσει το ανάλογο υλικό που θα μας επιτρέψει να εκδώσουμε μπροσούρα αφιερωμένη στις Ρουμελιώτισσες αντάρτισσες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΙΣ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΙΣΣΕΣ ΑΝΤΑΡΤΙΣΣΕΣ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΟΥ ΗΡΩΙΚΟΥ ΔΣΕ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΑΜΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ 6