Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας
|
|
- Ἠλύσια Στεφανόπουλος
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας Ενότητα 6: Αρχιτεκτονικές Μνημών UMA, NUMA Δρ. Μηνάς Δασυγένης Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ψηφιακά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
4 Σκοπός της Ενότητας Η κατανόηση των βασικών αρχιτεκτονικών διαμοιραζόμενης μνήμης παράλληλων συστημάτων. Η παρουσίαση παραδειγμάτων παραλληλοποίησης. 4
5 Συστήματα παράλληλης επεξεργασίας και μνήμη (a) A shared-memory multiprocessor. (b) A message-passing multicomputer. (c) A wide area distributed system. 5
6 Οργάνωση Μνήμης σε πολυ-πύρηνα συστήματα Intel Xeon 7500 (8 cores, Nehalem-EX) AMD Opteron 6100 (12 cores Magny-Cours) Πάνω στην ίδια μητρική, μπορούν να τοποθετηθούν πολλαπλές συσκευασίες (sockets) που η κάθε μια έχει πολλαπλούς πυρήνες. Κάθε socket διαχειρίζεται (με τους ελεγκτές μνήμης) μια ομάδα από chip μνήμης. Ο επεξεργαστής έχει πολύ καλό χρόνο πρόσβασης σε αυτή την ομάδα. Αν όμως θελήσει να προσπελάσει μνήμη που βρίσκεται σε άλλο επεξεργαστή, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσει, κάποιο ειδικό κανάλι επικοινωνίας (QPI ή HT) για να το ζητήσει από κάποιον άλλο επεξεργαστή. 6
7 Οργάνωση μνήμης σε κατανεμημένα συστήματα Λογικά κατανεμημένη μνήμη: κάθε μνήμη έχει δικιά της διεύθυνση και μπορεί να προσπελαστεί μόνο από τους επεξεργαστές στους οποίους ανήκει (αν κάποιος εξωτερικός επεξεργαστής απαιτεί κάτι από τη μνήμη, πρέπει να το ζητήσει από τον τοπικό επεξεργαστή). Κοινόχρηστη κατανεμημένη μνήμη (Distributed Shared Memory): Όλες οι μνήμες είναι χωρικά κατανεμημένες, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο χώρο διευθύνσεων. Έτσι, ένας απομακρυσμένος επεξεργαστής, μπορεί να γράψει άμεσα σε μια μνήμη που βρίσκεται στην τοπική μνήμη ενός άλλου επεξεργαστή. 7
8 Κατηγορίες παράλληλων συστημάτων Shared-memory multiprocessors: Every CPU has equal access to the entire physical memory. Message-passing multicomputers: Each CPU has it s own memory. The CPU s communicate with each other using messages over the interconnection structure. Wide area distributed system: Computer systems connected over a network. Communication is again by messages but there is a delay due to the network. 8
9 Κατηγοριοποίηση των συστημάτων μοιραζόμενης μνήμης Uniform Memory Access (UMA) Ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης. NonUniform Memory Access (NUMA) Μη ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης. Cache-Only Memory Architecture (COMA). 9
10 Η αρχιτεκτονική μνήμης Uniform Memory Access (UMA) 10
11 Uniform Memory Access (UMA) Ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης (1/2) Η κοινή μνήμη είναι προσβάσιμη από όλους τους επεξεργαστές μέσω ενός δικτύου διασύνδεσης με τον ίδιο τρόπο που ένας και μόνο επεξεργαστής έχει πρόσβαση στην μνήμη. Το δίκτυο δίκτυο διασύνδεσης μπορεί να είναι: απλός δίαυλος, πολλαπλός δίαυλος, διασταύρωσης (single bus, multiple buses, crossbar). Κάθε επεξεργαστής έχει ίση ευκαιρία για εγγραφή/ανάγνωση στη μνήμη καθώς και ίση ταχύτητα πρόσβασης. SMP systems (Symmetric Multiprocessor systems): Επειδή η πρόσβαση στη μνήμη είναι ισορροπημένη. 11
12 Uniform Memory Access (UMA) Ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης (2/2) Η UMA οργάνωση Μνήμης είναι από τις πιο δημοφιλείς στα συστήματα διαμοιραζόμενης μνήμης. Εμπορικά παραδείγματα παραδείγματα: Sun Starfire Servers, HP V series, Compaq AlphaServer GS. 12
13 Παράδειγμα Sequent (1/3) Παράδειγμα 'Sequent Computer Systems. Από τα πρώτα SMP (1984). Διατηρούσε συνάφεια μνήμης. Εκτελούσε ORACLE UNIX (τέλος 1980 αρχή 1990). Στο τέλος του 1990 τροποποίησαν τα συστήματά τους σε NUMA, και αγοράστηκαν από την IBM. Το 2000 η INTEL προσέφερε την αρχιτεκτονική Itanium και οδήγησε σε πτώση τιμών. Το 2002 η IBM απέλυσε τους μηχανικούς της SEQUENT και σταμάτησε η παραγωγή τους. 13
14 Παράδειγμα Sequent (2/3) Balance 21000: 20 8Mhz NS32016 Write-through cache Common memory SCSI, ethernet 4.2BSD Unix Πελάτες: Τράπεζες, Κυβέρνηση, Εμπορικές επιχειρήσεις, πανεπιστήμια. 14
15 Παράδειγμα Sequent (3/3) Symmetry Intel cpu copy-back. 64bit memory bus. DYNIX/ptx (Unix + 4.2BSD). Oracle support (databases). Added high availability and Oracle Parallel Server. Επόμενες εκδόσεις 486, Pentium... Χρήση ccnuma. 15
16 Sequent 16
17 Ένα τυπικό σύστημα SMP Καθυστέρηση L1,L2,L3,memory. 17
18 Συστήματα UMA με σύνδεση απλού διαύλου (1/2) Three bus-based multiprocessors. (a) Without caching. (b) With caching. (c) With caching and private memories. UMA : Uniform access to the entire memory, same access times for all CPU s. 18
19 Συστήματα UMA με σύνδεση απλού διαύλου (2/2) Each CPU has to wait for the bus to be idle to read or write to the memory. For 2 or 3 computers, bus contention is manageable (a). Δημιουργείται πρόβλημα συναγωνισμού στη μνήμη αφού όλοι οι επεξεργαστές χρησιμοποιούν μια κοινή μνήμη. For larger number of CPU s, a cache is added to the CPU. Since reads can be satisfied by cache contents, there will be less traffic on the bus (b). Επιλύει εν μέρει το πρόβλημα του συναγωνισμού. Writing has to be managed! Some systems have private and shared memories (c). Mostly private memory is used. Shared memory is for shared variables between CPUs. Needs carefull programming! 19
20 Συστήματα UMA Η χρήση κρυφής μνήμης αντιμετωπίζει το πρόβλημα του ανταγωνισμού της μνήμης, αλλά δημιουργεί ένα άλλο πρόβλημα. Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι της συνάφειας μνήμης (επίσης ονομάζεται συνέπεια κρυφής μνήμης), και εμφανίζεται όταν κάποιος επεξεργαστής γράφει σε μια θέση μνήμης, η οποία βρίσκεται στη κρυφή μνήμη άλλου επεξεργαστή. Ο άλλος επεξεργαστής θα έχει λοιπόν άκυρα δεδομένα. 20
21 Μια λύση στο πρόβλημα της συνέπειας κρυφής μνήμης Τεχνική write-through. Μόλις κάποιος επεξεργαστής γράψει, γίνεται broadcast της τιμής στον κοινό διάδρομο. Όλοι οι επεξεργαστές ακούν τον κοινό διάδρομο. Αν κάποιος κρατάει αντίγραφο τότε ενημερώνει ανάλογα την αντίστοιχη θέση. 21
22 UMA με πολλαπλά αρθρώματα Μια λύση στον ανταγωνισμό της μνήμης είναι η χρήση πολλαπλών τμημάτων ή αρθρωμάτων μνήμης. Απαιτείται δίκτυο διασύνδεσης που να επιτρέπει ταυτόχρονη πρόσβαση σε διαφορετικές μονάδες μνήμης. Ασφαλώς όλα τα τμήματα δημιουργούν μια κοινή μνήμη που όλοι οι επεξεργαστές έχουν ίδιο χρόνο πρόσβασης σε κάθε διεύθυνση. Μπορεί να εμφανιστεί συνωστισμός αν απαιτούνται πολλαπλές ταυτόχρονες προσβάσεις στο ίδιο τμήμα μνήμης. 22
23 Τεχνική της μη διαδοχικής διευθυνσιοδότησης Μια τεχνική επίλυση είναι να μην είναι συνεχόμενες οι διευθύνσεις μνήμης σε κάθε τμήμα. Μονάδα Μνήμης #1 Μονάδα Μνήμης #2 Μονάδα Μνήμης #3 Διεύθυνση 0 Διεύθυνση 1 Διεύθυνση 2 Διεύθυνση 3 Διεύθυνση 4 Διεύθυνση 5 Διεύθυνση 6 Διεύθυνση 7 Διεύθυνση 8 Διεύθυνση 9 Διεύθυνση 10 Διεύθυνση 11 Έτσι αν οι επεξεργαστές ζητήσουν τις διευθύνσεις μνήμης 0,1,2,3,4,5 τότε δε θα παρουσιαστεί συνωστισμός. 23
24 Συστήματα UMA με σύνδεση δίαυλο διασταύρωσης (1/2) (a) (b) An 8 8 crossbar switch. An open crosspoint. (c) A closed crosspoint. 24
25 Συστήματα UMA με σύνδεση δίαυλο διασταύρωσης (2/2) Use of a single bus limits (even with caches) the number of CPUs to about 16 or 32 CPUs. A crossbar switch connecting n CPUs to k memories may solve this problem. A crosspoint is a small electronic switch. Contention for memory is still possible if k < n. Partitioning the memory into n units may reduce the contention. 25
26 Συστήματα UMA με σύνδεση διακόπτη (switch) (1/2) (a) A 2 2 switch with two input lines, A and B, and two output lines, X and Y. (b) A message format. Module: memory unit. Address: an address within a module. Opcode: Read or Write. Value: value to be written. 26
27 Συστήματα UMA με σύνδεση διακόπτη (switch) (2/2) 27
28 Η αρχιτεκτονική μνήμης NUMA 28
29 Κατηγοριοποιήσεις NUMA Simple NUMA cache coherence is not kept by the hardware (CM*,Cenju, T3D, RWC-1, Earth simulator). CC (Cache Coherent)-NUMA providing coherent cache. (DASH, Alewife, Origin, SynfinityNUMA, NUMA-Q). COMA (Cache Only Memory Architecture): No home memory (DDM,KSR-1). 29
30 Η αρχιτεκτονική μνήμης Simple NUMA 30
31 Non Uniform Memory Access (NUMA) Μη ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης Κάθε επεξεργαστής έχει άμεση & ταχύτατη πρόσβαση σε ένα τμήμα της κοινής μνήμης. Υπάρχει ένας κοινός χώρος διεύθυνσης μνήμης (shared address space). Ο χρόνος πρόσβασης σε κάθε άρθρωμα μνήμης εξαρτάται από την απόσταση του κάθε επεξεργαστή από αυτό ==> Μη Ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης. Το δίκτυο διασύνδεσης μπορεί να είναι: ιεραρχικοί δίαυλοι, δένδρα, (hierarchical buses, tree). Η απόδοση εξαρτάται από την «τοπικότητα των δεδομένων» -- data locality δηλ για το αν οι αιτήσεις από τους επεξεργαστές για δεδομένα αφορούν τοπικές ή όχι θέσεις μνήμης. 31
32 Non Uniform Memory Access (1/2) Providing shared memory whose access latency and bandwidth are different by the address. Usually, its own memory module is easy to be accessed, but ones with other PUs are not. All shared memory modules are mapped into a unique logical address space, thus the program for UMA machines works without modification. Also called a machine with Distributed Shared Memory A machine with Centralized Shared memory (UMA). 32
33 Non Uniform Memory Access (2/2) A PU can access memory with other PUs/Clusters, but the cache coherence is not kept. Simple hardware. Software cache support functions are sometimes provided. Suitable for connecting a lot of PUs: Supercomputers: Cenju, T3D, Earth simulator, IBM BlueGene, Roadrunner. Why recent top supercomputers take the simple NUMA structure; Easy programming for wide variety of applications. Powerful interconnection network. 33
34 Η NUMA χρησιμοποιήθηκε το 1970 πρώτη φορά 34
35 NUMA Cray T3D (1993) Using. Alpha
36 NUMA Earth Simulator 2002 (1/2) 36
37 NUMA Earth Simulator 2002 (2/2) 37
38 ΙΒΜ BlueGene/L 38
39 Το μοντέλο NUMA 39
40 NUMA και SMP Η NUMA έχει σχεδιαστεί για να ξεπεράσει τα όρια κλιμάκωσης που υπάρχουν στα SMP (UMA). Ασφαλώς απαιτείται διασύνδεση υψηλής ταχύτητας. Και η αρχιτεκτονική NUMA και η UMA έχουν κοινό χώρο διευθύνσεων μνήμης. 40
41 Ορισμός της τοπικής μνήμης Τι ονομάζουμε τοπική μνήμη; Η μνήμη που βρίσκεται στον ίδιο δίαυλο με τον επεξεργαστή που εκτελεί μια διεργασία. Κάθε μνήμη που δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία ονομάζεται απομακρυσμένη μνήμη. 41
42 Ένα παράδειγμα με NUMA Έστω ψήνουμε ένα κέικ. Κάποια υλικά τα έχουμε στο ντουλάπι (local memory). Κάποια θα τα δανειστούμε από το γείτονα (remote memory). Προσπαθούμε να έχουμε όσα παραπάνω από τα υλικά που χρειαζόμαστε στο ντουλάπι μας. Το ντουλάπι μας όμως χωράει συγκεκριμένο αριθμό υλικών (όχι όλα). Μπορούμε να αφήσουμε μερικά στο γείτονα αν δε χωράνε στο δικό μας ντουλάπι. 42
43 Ένα τυπικό σύστημα NUMA Καθυστέρηση L1, L2, L3, local memory, remote cache, remote memory. 43
44 Μη ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης Characteristics of NUMA machines: There is a single address space visible to all CPUs (σημαντικό στοιχείο: Κοινός χώρος διευθύνσεων). Access to remote memory is via LOAD and STORE instructions. Access to remote memory is slower than access to local memory. 44
45 NonUniform Memory Access (NUMA) (a) A 256-node directory-based multiprocessor. (b) Division of a 32-bit memory address into fields. (c) The directory at node
46 NonUniform Memory Access (NUMA) (1/2) Let us assume that each node has one CPU, 16 MB of ram and a cache. The total memory is 2 32 bytes, divided up into 2 26 cache lines (blocks) of 64 bytes each. The total memory is allocated among nodes, with 0-16 MB in node 0, MB in node 1, and so on. Each node has a directory containing an entry for each of the 2 18 (262,144) 64-byte cache lines. Each directory entry is 9 bits (cache presence bit + 8 bits for a node number), so the total directory size is 2 18 * 9 = 2,359,296 bits = 294,912 bytes. We will assume that a cache line (memory block) is held in the cache of one node only (single copy). 46
47 NonUniform Memory Access (NUMA) (2/2) The directory of each node is kept in an extremely fast specialpurpose hardware, since directory must be queried on every instruction that references memory (so expensive). Παράδειγμα: Let us assume that CPU 20 references the address 0x This address corresponds node 36, block 4, offset 8 in decimal (Γιατί;). Node 20 sends a request message to node 36 to find whether block 4 is cached or not (NOT from Figure (c)). Node 36 fetches block 4 from it s local ram, sends it back to the to node 20, and updates the directory entry to indicate that the line is now cached at node
48 Η αρχιτεκτονική μνήμης ccnuma 48
49 Αρχιτεκτονική ccnuma (1/3) Σχεδόν όλοι οι υπολογιστές έχουν μια τοπική cache εκτός από την τοπική μνήμη για να εκμεταλλευτούν την τοπικότητα της αναφοράς. Απαιτείται ένας μηχανισμός για τη συνέπεια μνήμης. Η εγκατάσταση μιας cache απαιτεί ειδικό εξοπλισμό προκειμένου να διατηρηθεί η συνάφεια της μνήμης. Έτσι δημιουργούνται οι υπολογιστές NUMA με συνάφεια κρυφής μνήμης (Cache Coherant NUMA). 49
50 Αρχιτεκτονική ccnuma (2/3) Για να διατηρηθεί η συνάφεια χρησιμοποιείται διαεπεξεργαστική επικοινωνία ανάμεσα στους ελεγκτές κρυφής μνήμης. Υπάρχει αρκετά μειωμένη απόδοση αν πολλαπλοί επεξεργαστές προσπαθούν να προσπελάσουν την ίδια περιοχή μνήμης σχεδόν την ίδια στιγμή. Τα λειτουργικά συστήματα που υποστηρίζουν NUMA προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν αυτές τις περιπτώσεις. Χρησιμοποιούνται ειδικά πρωτόκολλα συνάφειας μνήμης για να μειώνεται η επικοινωνία στο ελάχιστο. 50
51 Αρχιτεκτονική ccnuma (3/3) Εμπορικά παραδείγματα ccnuma: Συστοιχίες επεξεργαστών AMD Opteron. Συστοιχίες επεξεργαστών Intel Itanium. Απαιτείται ειδική υποστήριξη από το chipset (motherboard): SGI Shub. Intel E8870. HP sx
52 CC-NUMA Origin 3000 (2000) 52
53 JUMP-1 (CC-NUMA) (1/2) 53
54 JUMP-1 (CC-NUMA) (2/2) 54
55 NUMA/συστοιχία υπολογιστών Η NUMA μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα είδος συστοιχίας υπολογιστών με πολύ ισχυρή ζεύξη. Η NUMA μπορεί να υλοποιηθεί εξολοκλήρου σε software ή σε hardware. Ασφαλώς η υλοποίηση με λογισμικό προκαλεί πάρα πολύ μεγάλη καθυστέρηση. 55
56 Ερωτήσεις αυτοαξιολόγησης (1/2) Ποιες είναι οι κατηγορίες των πολυεπεξεργαστών ως προς την αρχιτεκτονική μνήμης που διαθέτουν; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της κάθε κατηγορίας; Στα συστήματα UMA κοινού διαύλου ποιο στοιχείο προσδιορίζει το μέγιστο αριθμό επεξεργαστών; Τι ονομάζεται ανταγωνισμός μνήμης και που εμφανίζεται; Πως αντιμετωπίζεται; Η χρήση κρυφής μνήμης τι πρόβλημα δημιουργεί και πως αντιμετωπίζεται; Η λύση των πολλαπλών τμημάτων μνήμης επιλύει το πρόβλημα συνωστισμού/ανταγωνισμού; 56
57 Ερωτήσεις αυτοαξιολόγησης (2/2) Πως αντιμετωπίζεται ο συνωστισμός μνήμης σε συστήματα UMA με πολλαπλά τμήματα μνήμης. Δώστε ένα παράδειγμα. Από τι εξαρτάται η απόδοση ενός πολυεπεξεργαστή NUMA; 57
58 Η χρήση της διαμοιραζόμενης μνήμης μπορεί να γίνει σε διάφορα επίπεδα 58
59 Σελιδοποίηση Διαμοιραζόμενης μνήμης (1/3) (a) Pages of the address space distributed among four machines. When a CPU references an address that is not local, a trap occurs, and the DSM software fetches the page containing the address and restarts the faulting instruction. 59
60 Σελιδοποίηση Διαμοιραζόμενης μνήμης (2/3) 60
61 Σελιδοποίηση Διαμοιραζόμενης μνήμης (3/3) 61
62 NonUniform Memory Access (NUMA) Μη ομοιόμορφη προσπέλαση μνήμης Εμπορικά παραδείγματα: SGI Origin 3000, Cray T3E, AMD Opteron processor, Intel Itanium. 62
63 Η αρχιτεκτονική μνήμης COMA 63
64 Cache - Only Memory Architecture (COMA) (1/5) Σε αυτή την κατηγορία η κοινή μνήμη είναι η κρυφή (cache). Κάθε επεξεργαστής έχει άμεση πρόσβαση σε ένα τμήμα της κοινής μνήμης πιο αργή πρόσβαση στις απομακρυσμένες κρυφές μνήμες. Υπάρχει μια επιπλέον cache μνήμη (D) που συμβάλει την απομακρυσμένη πρόσβαση στις κρυφές. Υπάρχει ένας κοινός χώρος μνήμης (cache shared address). 64
65 Cache - Only Memory Architecture (COMA) (2/5) Η τοπική μνήμη κάθε κόμβου (πχ. DRAM) χρησιμοποιείται ως cache. Διαφέρει από την αρχιτεκτονική NUMA η οποία χρησιμοποιεί την τοπική μνήμη ως κανονική μνήμη. Στη ΝUMA κάθε διεύθυνση μνήμης αντιστοιχεί σε μια συγκεκριμένη διεύθυνση τοπικής μνήμης ενός κόμβου. Η αντιστοίχηση αυτή δεν αλλάζει ποτέ. Στην COMA η αντιστοίχηση αλλάζει. 65
66 Cache - Only Memory Architecture (COMA) (3/5) Μόλις απαιτηθεί πρόσβαση σε μια διεύθυνση που δεν είναι τοπική, έχει ως συνέπεια να μεταναστεύσει η αντίστοιχη γραμμή στην τοπική μνήμη του νέου κόμβου. Σε σύγκριση με τη NUMA αυτό ελαχιστοποιεί τον αριθμό των πλεοναζόντων αντιγράφων και επιτρέπει πιο αποδοτική χρήση των πόρων μνήμης. Υπάρχει όμως ένα σημαντικό πρόβλημα... 66
67 Cache - Only Memory Architecture (COMA) (4/5) Το σημαντικό πρόβλημα της COMA είναι πως να βρεθούν τα συγκεκριμένα δεδομένα (δεν υπάρχει ποια σταθερή αντιστοίχηση). Επίσης υπάρχει το πρόβλημα τι να γίνει αν γεμίσει η τοπική μνήμη από δεδομένα που έχουν μεταναστεύσει από άλλους κόμβους. Συνήθως χρησιμοποιούνται τεχνικές υλικού για συνάφεια μνήμης. Υπάρχουν υβριδικές αρχιτεκτονικές όπως NUMA-COMA (χρησιμοποιήθηκε στο Sun Wildfire). 67
68 Cache - Only Memory Architecture (COMA) (5/5) Εμπορικά Παράδειγμα: KSR 1, KSR 2 68
69 Διαφορές πολυ-υπολογιστών 69
70 Διαφορές σε Προγραμματισμό Οι πολυ-επεξεργαστές επικοινωνούν με μια κοινή μνήμη, οπότε οι προγραμματιστές χρησιμοποιούν σημαφόρους και άλλες κοινές δομές. Οι πολυ-υπολογιστές δεν έχουν κοινή μνήμη και η επικοινωνία γίνεται με πέρασμα μηνυμάτων. Πιο σύνθετος και δύσκολος. Πότε γίνεται η επικοινωνία, πως γίνεται. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το δίκτυο διασύνδεσης. Η βασική μονάδα επικοινωνίας σε κάθε επεξεργαστή είναι το ΠΑΚΕΤΟ. 70
71 Οι πολυ-υπολογιστές χρησιμοποιούν πακέτα Το πακέτο επικοινωνίας έχει δυο τμήματα: Επικεφαλίδα. Κωδικός επεξεργαστή προορισμού. Μέγεθος μηνύματος. Αριθμό αναγνώρισης μηνύματος. Πεδίο ελέγχου. Δεδομένα. Αρχικά η επικοινωνία ήταν store-and-forward. Τώρα είναι circuit-switched message passing. (Ποια είναι και τι περιλαμβάνει η βασική μονάδα επικοινωνίας στους πολυ-υπολογιστές;;) 71
72 Δρομολόγηση σε δίκτυα Omega (1/2) Σε κάθε CPU αντιστοιχεί ένας δυαδικός αριθμός. Σε κάθε μνήμη αντιστοιχεί ένας δυαδικός αριθμός. Οι αριθμοί είναι ίδιου αριθμού ψηφίων. Για να επικοινωνήσει μια CPU με μια μνήμη, θα πρέπει να οργανωθούν κάποιοι διακόπτες κατάλληλα. Αν θα αλλάξει ένας διακόπτης σε κάθε επίπεδο, εξαρτάται από το αν είναι διαφορετικά τα bit σε αυτό το επίπεδο. Αν είναι θα αλλάξει, διαφορετικά δε θα αλλάξει. Π.χ. Ο cpu 011 για να συνδεθεί στη μνήμη 001 θα πρέπει: Στο πρώτο επίπεδο να μην αλλάξει ο διακόπτης. Στο δεύτερο επίπεδο να αλλάξει ο διακόπτης. Στο τρίτο επίπεδο να μην αλλάξει ο διακόπτης. 72
73 Δρομολόγηση σε δίκτυα Omega (2/2) Ο μεταγωγέας λοιπόν του σταδίου i τίθεται σε ευθεία αν si=ti (όπου η CPU έχει sn-1sn-2...s0 και η μνήμη tn-1tn-2...t0) διαφορετικά τίθεται σε ανταλλαγή. (Πως γίνεται η δρομολόγηση στο δίκτυο διασύνδεσης Ωμέγα; Δώστε ένα παράδειγμα) 73
74 Δρομολόγηση σε υπερκύβους Πως γίνεται η δρομολόγηση σε υπερκύβους; Γίνεται η πράξη XOR ανάμεσα στη διεύθυνση του στοιχείου αποστολέα και του στοιχείου παραλήπτη. Ο αριθμός που προκύπτει δείχνει αν πρέπει να γίνει μετακίνηση στο συζυγή υπερκύβο n-1 διαστάσεων ή όχι. Παράδειγμα. Αν ο επεξεργαστής 0011 θέλει να επικοινωνήσει με τον επεξεργαστή 1101 τότε 0011 XOR 1101 = δηλαδή αρχικά πρέπει να γίνει μετακίνηση στον αντίστοιχο επεξεργαστή του συζυγούς υπερκύβου n 1 = 3. κ.ο.κ. 74
75 Παράδειγμα δικτύου Ωμέγα με 8 κόμβους 75
76 Στοιχεία Παράλληλου Προγραμματισμού 76
77 Εύρεση παραλληλίας Σε προηγούμενη διάλεξη έγινε κατανοητό ότι πρέπει να βρεθεί ή να δημιουργηθεί η παραλληλία σε μια εφαρμογή προκειμένου να μπορεί να εκτελεστεί αποτελεσματικά σε ένα παράλληλο σύστημα. Πως βρίσκεται όμως η παραλληλία; 77
78 Που μπορεί να βρεθεί η παραλληλία σε μια εφαρμογή; 78
79 Τι είναι ένα γράφημα εξαρτήσεων; Γράφημα = (κόμβοι, βέλη). Για κάθε κόμβο: Εκχώρηση μεταβλητής (εκτός από τις μεταβλητές του δείκτη). Σταθερά. Χερισμός ή λειτουργία κλήσης. Τα βέλη δείχνουν τη χρήση των μεταβλητών και των σταθερών: Δεδομένα ροής. Έλεγχος ροής. Τα γραφήματα μας επιτρέπουν την οπτική αναπαράσταση των εξαρτήσεων, καθοδηγώντας μας στις αποφάσεις παραλληλοποίησης. 79
80 Παράδειγμα γράφου εξάρτησης 1 for ( i = 0; i < 3; i++) a[i] = b[i] / 2.0; 80
81 Εύκολα φαίνεται ότι μπορεί να παραλληλοποιηθεί με domain decomposition For (i = 0; i < 3; i++) Είναι δυνατόν με a[i] = b[i] / 2.0; Domain decomposition 81
82 Παράδειγμα γράφου εξάρτησης 2 for (i = 1; i < 4; i++) a[i] = a[i 1] * b[i]; 82
83 Δε μπορεί να γίνει παραλληλοποίηση με domain decomposition for (i = 1; i < 4; i++) a[i] = a[i 1] * b[i]; No domain decomposition 83
84 Παράδειγμα γράφου εξάρτησης 3 a = f(x, y, z); b = g(w, x); t = a + b; c = h(z); s = t / c; 84
85 Μπορεί να γίνει παραλληλοποίηση μέσω tasks a = f(x, y, z); b = g(w, x); t = a + b; c = h(z); s = t / c; Task Decomposition με 3 πυρήνες. Όμως, απαιτείται συγχρονισμός. 85
86 Παράδειγμα γράφου εξάρτησης 4 for ( i = 0; i < 3; i++) a[i] = a[i] / 2.0; Μπορεί να χρησιμοποιηθεί domain decomposition. Αν όμως έχουμε λίγο διαφορετικό κώδικα. 86
87 Παράδειγμα γράφου εξάρτησης 5 for ( i = 0; i < 3; i++) { a[i] = a[i] / 2.0; if (a[i] < 1.0) break; } Η εκτέλεση συνεχίζεται στην επόμενη επανάληψη, μόνο όταν δεν ισχύει η συνθήκη. Υπάρχουν συνθήκες ή εξαρτήσεις ελέγχου στον κώδικα. Δε μπορούμε να τραβήξουμε κατακόρυφες γραμμές. 87
88 (Αυτοαξιολόγηση) Πως μπορείτε να παραλληλοποιήσετε τα εξής: (1/2) Αλλαγή μεγέθους φωτογραφίας. Αναζήτηση ενός εγγράφου για όλες τις περιπτώσεις μιας λέξης. Ενημέρωση ενός υπολογιστικού φύλλου. Μεταγλωττίζοντας ένα πρόγραμμα. Προανάκληση σελίδων σε ένα πρόγραμμα περιήγησης στο Web. Χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου για να πληκτρολογήσετε μία αναφορά. 88
89 (Αυτοαξιολόγηση) Πως μπορείτε να παραλληλοποιήσετε τα εξής: (2/2) Αλλαγή μεγέθους φωτογραφίας (domain decomposition). Ψάχνοντας ένα έγγραφο (domain decomposition). Ενημέρωση ενός υπολογιστικού φύλλου (domain decomposition με συγχρονισμό). Μεταγλωττίζοντας ένα πρόγραμμα (task decomposition του κάθε ανεξάρτητου αρχείου). Προανάκληση σελίδων (task decomposition). Χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου (task decomposition). 89
90 Εύκολη/Δύσκολη παραλληλοποίηση Ευκολότερη Λύση Παραλληλοποίησης Πιο Δύσκολη ή Ακόμα και Αδύνατη Λύση Παραλληλοποίησης Μεγαλύτερα σύνολα δεδομένων Μικρότερα σύνολα δεδομένων Πυκνές μήτρες Αραιές μήτρες Διαιρώντας το διάστημα μεταξύ των πυρήνων Διαιρώντας τον χρόνο μεταξύ των πυρήνων 90
91 Συνεργασία παράλληλων διεργασιών Παραλληλοποίηση υπολογιστών -- πολλαπλές διεργασίες που συνεργάζονται ώστε να επιταχυνθεί η λύση μιας εργασίας. Συνεργασία -> συνεργασία διεργασίας. Τα είδη της συνεργασίας είναι: Ανταλλαγή πληροφοριών (επικοινωνία). Κρατώντας μακριά, του ενός από του άλλου δρόμου (συγχρονισμός). 91
92 Το μοντέλο αρχιτεκτονικής UMA 92
93 Αξιολογώντας τα μοντέλα παραλληλοποίησης Πώς ανταλλάσσουν πληροφορίες οι διεργασίες; Πώς συγχρονίζονται οι διεργασίες; Στο μοντέλο επιμερισμένης μνήμης, και τα δύο επιτυγχάνονται μέσα από κοινόχρηστες μεταβλητές. Επικοινωνία: buffer. Συγχρονισμός: semaphore. 93
94 Η μεθοδολογία παραλληλοποίησης Μελέτη προβλήματος, ακολουθιακό πρόγραμμα, ή τμήμα κώδικα. Αναζητήστε ευκαιρίες για παραλληλισμό. Χρησιμοποιήστε νήματα για να εκφράσετε τον παραλληλισμό. Τα νήματα είναι τμήματα των διεργασιών... 94
95 Τι είναι διεργασία; Ένα πρόγραμμα σε κάποια κατάσταση εκτέλεσής του: Κώδικας. Δεδομένα. Χώρος Λογικής διεύθυνσης. Πληροφορίες για το τι περιλαμβάνει μία διεργασία: Κατάσταση της διεργασίας. Μετρητή προγράμματος. Τιμές των καταχωρητών των πυρήνων. Μνήμη διαχείρισης πληροφοριών. 95
96 Τα νήματα είναι ελαφριές διεργασίες Μια μονάδα ελέγχου μέσα σε μια διεργασία -- Carver and Tai. Κύριο νήμα εκτελεί την βασική λειτουργία του προγράμματος. Κύριο νήμα μπορεί να δημιουργήσει άλλα νήματα ώστε να εκτελεί άλλες λειτουργίες. Τα νήματα έχουν δικό τους μετρητή προγράμματος, αντίγραφο των καταχωρητών του πυρήνα και στοίβα από εγγραφές δραστηριοποίησης. Τα νήματα μοιράζονται δεδομένα διεργασιών, κώδικα, χώρο διευθύνσεων, και άλλες πηγές. Τα νήματα έχουν χαμηλότερη επιβάρυνση από τις διεργασίες. Η διεργασία έχει πολύ μικρή επιβάρυνση δημιουργίας σε αντίθεση με τη διεργασία. 96
97 Τα νήματα είναι αρκετά ευέλικτα Νήματα τα οποία είναι αρκετά ευέλικτα ώστε να εφαρμοστούν: Domain decomposition. Task decomposition. Pipelining. 97
98 Domain Decomposition με νήματα 98
99 Task decomposition με νήματα 99
100 Pipeline και νήματα 100
101 Τα νήματα έχουν ιδιωτικές και κοινόχρηστες μεταβλητές 101
102 Παράδειγμα domain decomposition με νήματα (1/2) Ακολουθιακός Κώδικας: int a[1000], i; for ( i = 0; i < 1000; i++) a[i] = foo(i); 102
103 Παράδειγμα domain decomposition με νήματα (2/2) Ακολουθιακός Κώδικας: int a[1000], i; for ( i = 0; i < 1000; i++) a[i] = foo(i); Νήμα 0: for ( i = 0; i < 500; i++) a[i] = foo(i); Νήμα 1: for ( i = 0; i < 1000; i++) a[i] = foo(i); Το a[ ] πρέπει να είναι κοινόχρηστη μεταβλητή. Το i πρέπει να είναι ιδιωτική μεταβλητή. 103
104 Παράδειγμα task decomposition με νήματα (1/2) int e; main ( ) { int x[10], j, k, m; j = f(x,k); m = g(x, k);... } int f (int *x, int k) { int a; a = e * x[k] * x[k]; return a; } int g(int *x,int k) { int a; k = k 1; a = e /x[k]; return a; } 104
105 Παράδειγμα task decomposition με νήματα (2/2) int e; main ( ) { int x[10], j, k, m; j = f (x, k); m = g (x, k)... } int f (int *x, int k) Νήμα 0 { int a; a = e * x[k] * x[k]; return a; } int g (int *x, int k) Νήμα 1 { int a; k = k 1; a = e / x[k]; return a; } Τα e, x[ ] πρέπει να είναι κοινόχρηστες μεταβλητές. Τα k, a πρέπει να είναι ιδιωτικές μεταβλητές. Ενδεχομένως, το e μπορεί να είναι και static (καλύτερη απόδοση). 105
106 Σύνοψη: Ιδιωτικές και κοινόχρηστες μεταβλητές Κοινόχρηστες μεταβλητές: Στατικές μεταβλητές. Μεταβλητές σωρού. Περιεχόμενα του χρόνου εκτέλεσης της στοίβας κατά τη στιγμή της κλήσης. Ιδιωτικές μεταβλητές: Μεταβλητές δείκτη βρόχου. Χρόνος εκτέλεσης των λειτουργιών της στοίβας που επικαλείται από το νήμα. Χρησιμοποιήθηκε υλικό από Intro to Parallel Programming της Intel. 106
107 Τέλος Ενότητας 107
108 Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Μηνάς Δασυγένης. «Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: 108
109 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Όχι Παράγωγα Έργα Μη Εμπορική Χρήση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] h t t p ://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό 109
110 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 110
Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας Ενότητα 6: Αρχιτεκτονικές Μνημών UMA, NUMA Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων
Διαβάστε περισσότεραΑρχιτεκτονική Υπολογιστών
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 13: (Μέρος Γ ) Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών
Διαβάστε περισσότεραΑρχιτεκτονική Υπολογιστών
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 13: (Μέρος Γ ) Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών
Διαβάστε περισσότεραΑρχιτεκτονική Υπολογιστών
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 10: Ιεραρχία Μνήμης. Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών http://arch.icte.uowm.gr/mdasyg
Διαβάστε περισσότεραΣυστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας Ενότητα 3: MPI_Get_count, non blocking send/recv, εμφάνιση και αποφυγή αδιεξόδων Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org
Διαβάστε περισσότεραΣυστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας Ενότητα 2: OpenMPI Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής
Διαβάστε περισσότεραΑρχιτεκτονική Υπολογιστών
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 13: (Μέρος Β ) Λειτουργικό Σύστημα Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής
Διαβάστε περισσότεραΣυστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Συστήματα Παράλληλης & Κατανεμημένης Επεξεργασίας Ενότητα 5: MPI_Reduce Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής
Διαβάστε περισσότεραΑρχιτεκτονική Υπολογιστών
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 13: (Μέρος Α ) Ενσωματωμένα Συστήματα Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Πληροφορική
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Εισαγωγή στην Πληροφορική Ενότητα 8: Λειτουργικά Συστήματα Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά
Διαβάστε περισσότεραΝέες Τεχνολογίες και Καλλιτεχνική Δημιουργία
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Νέες Τεχνολογίες και Καλλιτεχνική Δημιουργία Ενότητα # 9: Ψηφιακός Ήχος - Audacity Θαρρενός Μπράτιτσης Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραEM 361: Παράλληλοι Υπολογισμοί
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ EM 361: Παράλληλοι Υπολογισμοί Ενότητα #2: Αρχιτεκτονική Διδάσκων: Χαρμανδάρης Ευάγγελος ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στον δομημένο προγραμματισμό
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στον δομημένο προγραμματισμό Ενότητα 5 η : Πίνακες (Προχωρημένα Θέματα) Αν. καθηγητής Στεργίου Κώστας e-mail: kstergiou@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην πληροφορική
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στην πληροφορική Ενότητα 2: Βασικές αρχές λειτουργίας και χρήσης του υπολογιστή Αγγελίδης Παντελής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός Υπολογιστών & Υπολογιστική Φυσική
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Προγραμματισμός Υπολογιστών & Υπολογιστική Φυσική Ενότητα 4: Δομές Ελέγχου Νικόλαος Στεργιούλας Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στους Αλγορίθμους
Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση Συγχώνευση & απαρίθμηση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΛογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)
Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2) Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην πληροφορική
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στην πληροφορική Ενότητα 7: Εισαγωγή στα δίκτυα Η/Υ (μέρος Α) Αγγελίδης Παντελής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Άδειες Χρήσης Το
Διαβάστε περισσότεραΔιοικητική Λογιστική
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διοικητική Λογιστική Ενότητα 10: Προσφορά και κόστος Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην πληροφορική
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στην πληροφορική Ενότητα 4: Ψηφιακή Λογική, Άλγεβρα Boole, Πίνακες Αλήθειας (Μέρος Α) Αγγελίδης Παντελής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στους Αλγορίθμους
Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση - Συγχώνευση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων
Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 7: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην πληροφορική
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στην πληροφορική Ενότητα 1: Βασικές έννοιες της πληροφορικής Αγγελίδης Παντελής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Άδειες Χρήσης Το
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στους Αλγορίθμους
Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 6 η Άσκηση - DFS δένδρα Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΟργάνωση Υπολογιστών
Οργάνωση Υπολογιστών Επιμέλεια: Γεώργιος Θεοδωρίδης, Επίκουρος Καθηγητής Ανδρέας Εμερετλής, Υποψήφιος Διδάκτορας Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν υλικό
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός Η/Υ. 7 η ενότητα: Αρχεία. Τμήμα. Τεχνολόγων Περιβάλλοντος. ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Προγραμματισμός Η/Υ 7 η ενότητα: Αρχεία Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων
Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 4: Στρατηγικοί προσανατολισμοί Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΣχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών
Σχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών Ενότητα 7: Μελέτη του πρωτοκόλλου OSPF Άγγελος Μιχάλας Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 10η Άσκηση Αλγόριθμος Dijkstra
Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 1η Άσκηση Αλγόριθμος Dijkra Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upara.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΠληροφορική ΙΙ Θεματική Ενότητα 5
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Πληροφορική ΙΙ Θεματική Ενότητα 5 Λογικοί Τελεστές Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά
Διαβάστε περισσότεραΤεχνολογία & Καινοτομία - Αρχές Βιομηχανικής Επιστήμης
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τεχνολογία & Καινοτομία - Αρχές Βιομηχανικής Επιστήμης Ενότητα: Εισαγωγή Αν. Καθηγητής Μπακούρος Ιωάννης Τηλ.: 24610 56660, e-mail: ylb@uowm.gr,
Διαβάστε περισσότεραΛογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.
Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους. Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων
Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 9: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
Διαβάστε περισσότεραΔομές Δεδομένων Ενότητα 1
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Εισαγωγή Απόστολος Παπαδόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή Θέματα H/W. Χάρης Μανιφάβας Τμήμα Εφ. Πληροφορικής & Πολυμέσων ΤΕΙ Κρήτης. Κατανεμημένα Συστήματα (Ε) Εισαγωγή: Θέματα H/W 1
Εισαγωγή Θέματα H/W Χάρης Μανιφάβας Τμήμα Εφ. Πληροφορικής & Πολυμέσων ΤΕΙ Κρήτης Εισαγωγή: Θέματα H/W 1 Θέματα Hardware Τα ΚΣ αποτελούνται από πολλαπλά CPUs ιαφορετικοί τρόποι σύνδεσης και επικοινωνίας
Διαβάστε περισσότεραΛειτουργικά Συστήματα
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Λειτουργικά Συστήματα Ενότητα 0: Εισαγωγικό Μάθημα Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών http://arch.icte.uowm.gr/mdasyg
Διαβάστε περισσότεραΤεχνοοικονομική Μελέτη
Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τεχνοοικονομική Μελέτη Ενότητα 7: Σχέση μεταξύ εσόδων και ανάκτηση κεφαλαίου Σκόδρας Γεώργιος, Αν. Καθηγητής gskodras@uowm.gr Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Πληροφορική
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Εισαγωγή στην Πληροφορική Ενότητα 13: Κατανεμημένα Συστήματα [βασισμένο στο Coulouris, Dollimore and Kindberg, Distributed Systems: Concepts and Design,
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Πληροφορική
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Εισαγωγή στην Πληροφορική Ενότητα 7: Τεχνολογία Λογισμικού Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 11: The Unreal Past Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons
Διαβάστε περισσότεραΣχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών
Σχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών Ενότητα 6: Δρομολόγηση κατάστασης ζεύξης Άγγελος Μιχάλας Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΑνοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος
Διαβάστε περισσότεραΑνοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται
Διαβάστε περισσότεραΕιδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ
Ειδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ Ενότητα 9: Shortest Path First - SPF Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για
Διαβάστε περισσότεραΔομημένος Προγραμματισμός
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Δομημένος Προγραμματισμός Ενότητα 1: Εισαγωγή Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο
Διαβάστε περισσότεραΑνοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος
Διαβάστε περισσότεραΒάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων Ενότητα 2: Εισαγωγή Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά
Διαβάστε περισσότεραΣυστήματα Αναμονής. Ενότητα 1: Εισαγωγή. Αγγελική Σγώρα Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ
Συστήματα Αναμονής Ενότητα 1: Εισαγωγή Αγγελική Σγώρα Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως
Διαβάστε περισσότεραΛειτουργικά Συστήματα
1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λειτουργικά Συστήματα Ενότητα 9 : Ιδεατή Μνήμη 1/2 Δημήτριος Λιαροκάπης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής
Διαβάστε περισσότεραΔιοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας
Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας Ενότητα 8: Αξιολόγηση και επιλογή αγορών στόχων από ελληνική εταιρία στον κλάδο παραγωγής και εμπορίας έτοιμου γυναικείου Καθ. Αλεξανδρίδης Αναστάσιος Δρ. Αντωνιάδης
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ψηφιακή Οικονομία Άσκηση αυτοαξιολόγησης 4 Mαρίνα Μπιτσάκη Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών CS-593 Game Theory 1. For the game depicted below, find the mixed strategy
Διαβάστε περισσότεραΘερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Διπλ. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc. Διασφάλιση
Διαβάστε περισσότεραΑρχιτεκτονική υπολογιστών
1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αρχιτεκτονική υπολογιστών Ενότητα 12 : Δομή και Λειτουργία της CPU 2/2 Φώτης Βαρζιώτης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής
Διαβάστε περισσότεραΕιδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ
Ειδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ Ενότητα 9: OSPF - Open Shortest Path First (Μέρος 1) Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΠολυπύρηνοι επεξεργαστές Multicore processors
Πολυπύρηνοι επεξεργαστές Multicore processors 1 Μετάβαση στους πολυπύρηνους(1) Απόδοση των µονοεπεξεργαστών 25% ετήσια βελτίωση της απόδοσης από το 1978 έως το 1986 Κυρίως από την εξέλιξη της τεχνολογίας
Διαβάστε περισσότεραΜεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση
Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών 2 - Εργαστήριο
Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών 2 - Εργαστήριο Ενότητα 4: Τελεστές - Αλγόριθμος Διδάσκουσα: Τσαγκαλίδου Ροδή Τμήμα: Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΑΦΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΑΦΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ενότητα 10: Πρότυπα Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός Η/Υ. Ενότητα 5: Εντολές Επανάληψης
Προγραμματισμός Η/Υ Ενότητα 5: Νίκος Καρακαπιλίδης, Καθηγητής Δημήτρης Σαραβάνος, Καθηγητής Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών Σκοποί ενότητας Έλεγχος της ροής του προγράμματος
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Δομές δεδομένων Άσκηση αυτοαξιολόγησης Παναγιώτα Φατούρου Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών ΗΥ2, Ενότητα : Ασκήσεις και Λύσεις Άσκηση 1 Ενότητα : Υλοποίηση Λεξικών µε
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων
Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 2: Οργάνωση και Διοίκηση Εισαγωγή Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική Πληροφορικής
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διδακτική Πληροφορικής Ενότητα 4: Διδακτικός μετασχηματισμός βασικών εννοιών πληροφορικής Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons
Διαβάστε περισσότεραΑσφάλεια Πληροφοριακών Συστημάτων
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ασφάλεια Πληροφοριακών Συστημάτων Ενότητα 3: Διαχείριση Ταυτότητας Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 1
Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 1 Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στα Λειτουργικά
Εισαγωγή στα Λειτουργικά Συστήματα Ενότητα 6: Διαχείριση Μνήμης Ι Γεώργιος Φ. Φραγκούλης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σεάδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός Η/Υ. Βασικές Προγραμματιστικές Δομές. ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος
Προγραμματισμός Η/Υ Βασικές Προγραμματιστικές Δομές ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος Δομή Ελέγχου Ροής (IF) Η εντολή IF χρησιμοποιείται όταν
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Πληροφορική
Εισαγωγή στην Πληροφορική Αριθμητικά Συστήματα ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς Βασικές Έννοιες Ένα Αριθμητικό Σύστημα αποτελείται από ένα
Διαβάστε περισσότεραΔιεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη Ενότητα 8: Η Οικονομική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γρηγόριος Ζαρωτιάδης Άδειες Χρήσης Το
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων
Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 11: Θεωρία Οργάνωσης & Διοίκησης Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΙόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Κρυφές Μνήμες. (οργάνωση, λειτουργία και απόδοση)
Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2016-17 Κρυφές Μνήμες (οργάνωση, λειτουργία και απόδοση) http://mixstef.github.io/courses/comparch/ Μ.Στεφανιδάκης Ιεραρχία συχνά και το
Διαβάστε περισσότεραΛογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους (1)
Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους (1) Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για
Διαβάστε περισσότεραΔομές Δεδομένων Ενότητα 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Στοίβα Απόστολος Παπαδόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΒάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων Ενότητα 3: Μοντέλα βάσεων δεδομένων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 9η Άσκηση - Αλγόριθμος Prim
Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 9η Άσκηση - Αλγόριθμος Prim Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Emil: zro@ei.uptrs.r Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός Η/Υ. Αλγόριθμοι. ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος
Προγραμματισμός Η/Υ Αλγόριθμοι ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος Ανάπτυξη Λογισμικού Η διαδικασία ανάπτυξης λογισμικού μπορεί να παρομοιαστεί
Διαβάστε περισσότεραΕιδικά Θέματα Δικτύων Ι
Ειδικά Θέματα Δικτύων Ι Ενότητα 7: Δρομολόγηση (Μέρος 3) Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΤεχνικό Σχέδιο - CAD
Τεχνικό Σχέδιο - CAD Προσθήκη Διαστάσεων & Κειμένου ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος Εντολές προσθήκης διαστάσεων & κειμένου Στο βασική (Home)
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων
Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Στρατηγικός Προγραμματισμός Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματική Ανάλυση Ι
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Μαθηματική Ανάλυση Ι Ενότητα 10: Δυναμοσειρές Επίκουρος Καθηγητής Θ. Ζυγκιρίδης e-mail: tzygiridis@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 4
Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 4 Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΕιδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ. Ενότητα 8: Δρομολόγηση κατάστασης ζεύξης (Μέρος 2) Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ
Ειδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ Ενότητα 8: Δρομολόγηση κατάστασης ζεύξης (Μέρος 2) Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΔιοικητική Λογιστική
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διοικητική Λογιστική Ενότητα 6: Μέθοδοι ς Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο
Διαβάστε περισσότεραΜηχανική Μάθηση Hypothesis Testing
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Μηχανική Μάθηση Hypothesis Testing Γιώργος Μπορμπουδάκης Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Procedure 1. Form the null (H 0 ) and alternative (H 1 ) hypothesis 2. Consider
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός Υπολογιστών & Υπολογιστική Φυσική
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Προγραμματισμός Υπολογιστών & Υπολογιστική Φυσική Ενότητα 6: Πίνακες και Δείκτες Νικόλαος Στεργιούλας Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΛογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους
Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΕιδικά Θέματα Δικτύων Ι
Ειδικά Θέματα Δικτύων Ι Ενότητα 4: Στατικές διαδρομές Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΕκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην πληροφορική
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στην πληροφορική Ενότητα 4: Ψηφιακή Λογική, Άλγεβρα Boole, Πίνακες Αλήθειας (Μέρος B) Αγγελίδης Παντελής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
Διαβάστε περισσότεραΟΡΟΛΟΓΙΑ -ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΟΡΟΛΟΓΙΑ -ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 4: Passive Voice Σταυρούλα Ταβουλτζίδου ΜΗΧ/ΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛ.&ΜΗΧ/ΚΩΝ ΑΝΤΙΡ.ΤΕ-ΜΗΧ/ΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΝέες Τεχνολογίες και Καλλιτεχνική Δημιουργία
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Νέες Τεχνολογίες και Καλλιτεχνική Δημιουργία Ενότητα # 2: Αρχεία Ψηφιακών εικόνων Θαρρενός Μπράτιτσης Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΣχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών
Σχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών Ενότητα 4: Στατική δρομολόγηση Άγγελος Μιχάλας Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 1: Elements of Syntactic Structure Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια
Διαβάστε περισσότεραΠρογραμματισμός H/Y Ενότητα 4: Δείκτες. Επικ. Καθηγητής Συνδουκάς Δημήτριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Προγραμματισμός H/Y Ενότητα 4: Δείκτες Επικ. Καθηγητής Συνδουκάς Δημήτριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 9: Inversion Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός
Διαβάστε περισσότεραΤίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός
Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός Κεφάλαιο Γ.4: Ολοκλήρωση με Αντικατάσταση Όνομα Καθηγητή: Γεώργιος Ν. Μπροδήμας Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική της Πληροφορικής
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 14: Διδακτικές Προσεγγίσεις για τον Προγραμματισμό Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε
Διαβάστε περισσότεραΑρχιτεκτονική υπολογιστών
1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Αρχιτεκτονική υπολογιστών Ενότητα 1 : Οργάνωση και Αρχιτεκτονική υπολογιστών Φώτης Βαρζιώτης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τμήμα Μηχανικών
Διαβάστε περισσότερα