2. ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΕΙΣ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008

Transcript

1

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας καλωσορίζει στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα στο εκπαιδευτικό αντικείμενο Ψυχογηριατρική. Η ανάγκη συνεχούς επιμόρφωσης και πιστοποίησης επαγγελματικών δεξιοτήτων οδήγησε το Κ.Ε.Κ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο σχεδιασμό των πρωτοποριακών αυτών Προγραμμάτων Κατάρτισης, με γνώμονα τη διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση, αναπτύσσοντας κυρίως, την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Η ανάπτυξη των προγραμμάτων στηρίχτηκε κυρίως: στην εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α. από πιλοτικά προγράμματα, τα οποία αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δημιουργία των Προγραμμάτων εξ Αποστάσεως Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης, στη γνώση των καθηγητών του, αλλά και καθηγητών άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, στην πρακτική εμπειρία ειδικευμένων επιστημόνων διεθνούς κύρους, στην άρτια και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Ιδρύματος. Στη συνέχεια, σας παρουσιάζουμε αναλυτικά το πρόγραμμα σπουδών για το εκπαιδευτικό αντικείμενο Ψυχογηριατρική, τις προϋποθέσεις συμμετοχής σας σε αυτό, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες που πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμες, για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα του προγράμματος. 2. ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΕΙΣ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008 Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Το ΚΕΚ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι πιστοποιημένο (Κ.Π ) από τον επίσημο εθνικό φορέα για την ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση του Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Ελλάδα (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.), από τον Οκτώβριο του Σε συνέχεια της πρώτης απόφασης πιστοποίησης, και σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες σχετικά με την εφαρμογή του Συστήματος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, το ΚΕΚ λαμβάνει σε ετήσια βάση, Βεβαίωση Ανανέωσης Πιστοποίησης. Πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008 Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (e-learning) του ΚΕΚ του ΕΚΠΑ, από τον Ιούλιο του 2008, και μετά από σχετική αξιολόγησή του από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.), διαθέτει Πιστοποίηση Διαχείρισης Συστήματος Ποιότητας, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008. Η συγκεκριμένη πιστοποίηση τεκμηριώνει με αντικειμενικό τρόπο την ικανότητα του Οργανισμού να παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα με συνέπεια, διασφαλίζοντας

3 συγχρόνως, την ικανοποίηση των απαιτήσεων του καταρτιζόμενου. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος, μεριμνά για την τήρηση επιμέρους διεργασιών που εξασφαλίζουν τη διαρκή βελτίωσή του, καθώς και τη συμμόρφωσή του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του τελικού αποδέκτη των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαίδευσης. 3. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η Ψυχογηριατρική σήμερα έχει εξελιχθεί σε γνωστικό πεδίο με στέρεη επιστημονική και κλινική βάση. Είναι αυτή που συναντά τις άλλες ιατρικές ειδικότητες σχεδόν σε κάθε βήμα. Με την άσκηση της Ψυχογηριατρικής η ολιστική προσέγγιση του ασθενούς με βάση το βιοψυχοκοινωνικό πρότυπο στο γενικό νοσοκομείο αλλά και στην κοινότητα εφαρμόζεται κατά τρόπο απολύτως ικανοποιητικό. Η άνοδος του προσδόκιμου επιβίωσης, που οδήγησε σε συνεχή αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων στις σύγχρονες κοινωνίες, ήταν ο παράγοντας καθοριστικής σημασίας που κατέστησε αδήριτη την ανάγκη ανάπτυξης της Γεροντολογίας αλλά και της Ψυχογηριατρικής. Άλλωστε, η στόχευση μιας ομαλής εξέλιξης της γήρανσης έχει ανάγκη ψυχολογικής προσέγγισης. Στο παρόν πρόγραμμα παρουσιάζονται ζητήματα περί της γήρανσης και ο εκπαιδευόμενος πληροφορείται μεθόδους αξιολόγησης των ψυχιατρικών διαταραχών στους ηλικιωμένους. Εξετάζει την ψυχογηριατρική νοσολογία και την ψυχιατρική Το παρόν πρόγραμμα θα προσφέρει εξειδικευμένες πληροφορίες στους ψυχιάτρους αλλά και σε εκπαιδευόμενους αντίστοιχων κλάδων ώστε να διευκολυνθεί το δύσκολο έργο που επιτελούν, ιδιαίτερα εκείνων που εργάζονται στο γενικό νοσοκομείο. Απώτερος σκοπός του προγράμματος είναι να συμβάλει στην προαγωγή της ψυχικής υγείας. 4. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΔΕΚΤΟΙ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΤΡΟΠΟΣ EΝΤΑΞΗΣ Η έναρξη του Προγράμματος γίνεται με δημόσια αναγγελία (τόσο στον Τύπο, όσο και στο Διαδίκτυο), όπου καθορίζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την ένταξη του ενδιαφερόμενου στο Πρόγραμμα. Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν: απόφοιτοι ΑΕΙ και ΑΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία Λόγω του περιορισμένου αριθμού των θέσεων συμμετοχής, θα τηρηθούν αυστηρά τα παρακάτω κριτήρια επιλογής υποψηφίων. Κριτήρια Επιλογής Υποψηφίων Βαθμός πτυχίου ή Απολυτηρίου Λυκείου Επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας

4 Επιπρόσθετές γνώσεις και ικανότητες (γνώσεις Η/Υ, συμμετοχή σε σεμινάρια, εργασιακή εμπειρία) Η αίτηση συμμετοχής υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας Η αποδοχή ή η απόρριψή της αίτησης συμμετοχής ανακοινώνεται στον υποψήφιο εκπαιδευόμενο ατομικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 5. ΤΟ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ Η επιτυχής ολοκλήρωση των (4) μαθημάτων που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης στο γνωστικό αντικείμενο «Ψυχογηριατρική». Παρακάτω, παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευομένων. 6. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΦΟΙΤΗΣΗΣ Η χρονική διάρκεια του Προγράμματος είναι (3) μήνες, ενώ ο απαιτούμενος χρόνος διδασκαλίας εκτιμάται στις 80 ώρες. Η οργάνωση της δομής του προγράμματος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης βασίζεται σε επίπεδο διδακτικών ενοτήτων. Η εκτίμηση του απαιτούμενου χρόνου διδασκαλίας αποσκοπεί στην διευκόλυνση των ενδιαφερομένων αναφορικά με τον υπολογισμό του χρόνου ενασχόλησής τους με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Προκύπτει δε, από τον συνολικό αριθμό των διδακτικών ενοτήτων του εκπαιδευτικού υλικού, επί την αναγωγή των απαιτούμενων ωρών διδασκαλίας του σε ώρες δια ζώσης διάλεξης (ανάλογα με τον γνωστικό όγκο και τον βαθμό δυσκολίας του), ανά διδακτική ενότητα. Τα παραπάνω βασίζονται σε εκτιμώμενα στοιχεία, ενώ, όπως είναι ευνόητο, η τελική εκτίμηση του χρόνου ενασχόλησης του εκπαιδευομένου, υπόκειται σε υποκειμενικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το προηγούμενο γνωστικό του επίπεδο και η προσωπική ικανότητα αφομοίωσης γνώσεων. Το συνολικό κόστος φοίτησης είναι 650 ευρώ. Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε τραπεζικό λογαριασμό και εκδίδεται απόδειξη είσπραξης στα στοιχεία του μετέχοντα. 7. ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ Τα προαπαιτούμενα για την παρακολούθηση του Προγράμματος από τους εκπαιδευόμενους είναι: Πρόσβαση στο Διαδίκτυο Κατοχή προσωπικού Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών

5 8. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Το περιεχόμενο του κάθε μαθήματος που βρίσκεται στο Διαδίκτυο αφορά στα κύρια σημεία της θεωρίας και είναι εμπλουτισμένο κυρίως με τα εξής: παραδείγματα λυμένες ασκήσεις ασκήσεις αυτοαξιολόγησης μελέτες περιπτώσεων πάνω σε πραγματικά δεδομένα πρόσθετη βιβλιογραφία Μέσω του συγκεκριμένου τρόπου παρουσίασης των μαθημάτων επιτυγχάνεται η εμπέδωση της θεωρίας με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο απ ότι σε ένα παραδοσιακού τύπου έντυπο. Παράλληλα, η δομή των μαθημάτων είναι διαμορφωμένη, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να: καθοδηγεί το σπουδαστή στη μελέτη του, προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή με το μαθησιακό υλικό, επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες, αξιολογεί και ενημερώνει το σπουδαστή για την πρόοδο του, εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις με τη χρήση πρακτικών εφαρμογών. 9. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η διδασκαλία στα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του ΚΕΚ διεξάγεται μέσω του διαδικτύου, προσφέροντας στον εκπαιδευόμενο «αυτονομία», δηλαδή δυνατότητα μελέτης ανεξαρτήτως περιοριστικών παραγόντων, όπως η υποχρέωση της φυσικής του παρουσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος διατίθεται σταδιακά, ανά διδακτική ενότητα, μέσω ειδικά διαμορφωμένων ηλεκτρονικών τάξεων. Κατά την εξέλιξη κάθε μαθήματος αναρτώνται σε σχετικό link οι απαραίτητες για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανακοινώσεις, όπως: Το Χρονοδιάγραμμα υποβολής των ασκήσεων το οποίο περιλαμβάνει τις ημερομηνίες διάθεσης των ενοτήτων και τις προθεσμίες υποβολής των αντίστοιχων tests, Ο Οδηγός Μελέτης ανά Διδακτική Ενότητα που στοχεύει στην διευκόλυνση της οργάνωσης της μελέτης του εκπαιδευόμενου, Η Τελική Εργασία η οποία διατίθεται κατά την ολοκλήρωση του μαθήματος (εφόσον το απαιτεί η φύση του μαθήματος) και αφορά το σύνολο της διδακτέας ύλης. Ο εκπαιδευόμενος, αφού ολοκληρώσει τη μελέτη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλείται να υποβάλει ηλεκτρονικά, το αντίστοιχο τεστ. Τα τεστ περιλαμβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντήσεων, πολλαπλής επιλογής, αληθούς/ψευδούς δήλωσης, ή upload, όπου ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να διατυπώσει και να επισυνάψει την απάντησή του.

6 Παράλληλα, παρέχεται πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη δεδομένου ότι ο εκπαιδευόμενος μπορεί να απευθύνεται ηλεκτρονικά (για το διάστημα που διαρκεί το εκάστοτε μάθημα) στον ορισμένο εκπαιδευτή του, μέσω ενσωματωμένου στην πλατφόρμα ηλεκτρονικού συστήματος επικοινωνίας, για την άμεση επίλυση αποριών σχετιζόμενων με τα μαθήματα και τις ασκήσεις αξιολόγησης. Τέλος, το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται και σε ηλεκτρονική μορφή (e-book), προκειμένου να διευκολυνθούν οι εκπαιδευόμενοι σε περιπτώσεις που προτιμούν την έντυπη έκδοσή του. 10. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ (HELP DESK) Μέσω του ενσωματωμένου στην εκπαιδευτική πλατφόρμα συστήματος επικοινωνίας, ο εκπαιδευόμενος έχει επίσης τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην Διοικητική ή Τεχνική Υποστήριξη του προγράμματος, ανάλογα με τη φύση του ζητήματος που τον απασχολεί. 11. ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Σε κάθε διδακτική ενότητα ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να επιλύει και να υποβάλλει ηλεκτρονικά το αντίστοιχο τεστ, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα που έχει δοθεί από τον εκπαιδευτή του. Η βαθμολογία προηγούμενων διδακτικών ενοτήτων ανακοινώνεται στον εκπαιδευόμενο πριν την προθεσμία υποβολής του τεστ της επόμενης ενότητας. Η κλίμακα βαθμολογίας κυμαίνεται από 0 έως 100%. Συνολικά, η βαθμολογία κάθε μαθήματος προκύπτει κατά το 60% από τις ασκήσεις αξιολόγησης και κατά το υπόλοιπο 40% από την τελική εργασία, η οποία εκπονείται στο τέλος του συγκεκριμένου μαθήματος και εφόσον το απαιτεί η φύση αυτού. Η χορήγηση του Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης πραγματοποιείται, όταν ο εκπαιδευόμενος λάβει σε όλα τα μαθήματα βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Σε περίπτωση που η συνολική βαθμολογία ενός ή περισσοτέρων μαθημάτων δεν ξεπερνά το 50%, ο εκπαιδευόμενος έχει τη δυνατότητα επανεξέτασης των μαθημάτων αυτών μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του προγράμματος. Η βαθμολογία που θα συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία επανεξέτασής του είναι και η οριστική για τα εν λόγω μαθήματα, με την προϋπόθεση ότι ξεπερνά εκείνη που συγκέντρωσε κατά την κανονική διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε διαφορετική περίπτωση διατηρείται η αρχική βαθμολογία. 12. ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ - ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ Πέρα από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού απαιτούνται τα εξής:

7 Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Η διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόμενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, εξουσιοδοτημένο στέλεχος του ΚΕΚ, επικοινωνεί τηλεφωνικώς με ένα τυχαίο δείγμα εκπαιδευόμενων, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμμετείχαν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος, εάν αντιμετώπισαν προβλήματα σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό, την επικοινωνία με τον ορισμένο εκπαιδευτή τους, καθώς και με τη γενικότερη μαθησιακή διαδικασία. Η τηλεφωνική επικοινωνία διεξάγεται με την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος, ενώ η μέση χρονική διάρκειά της συγκεκριμένης διαδικασίας είναι περίπου 2-3 λεπτά. Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης, εφόσον κληθεί, ή μη ταυτοποίησής του κατά τη διεξαγωγή της, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν η βαθμολογία που έχει συγκεντρώσει ο εγγεγραμμένος στο πρόγραμμα είναι προβιβάσιμη. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων Η διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου όπου ο μετέχων μπορεί να δει σύντομη περιγραφή των εν λόγω προγραμμάτων, καθώς και να υποβάλλει ηλεκτρονικά τη φόρμα ταξινόμησής τους, με βάση το βαθμό προτίμησης που τους αποδίδει. Στοχεύει δε, στη μελέτη και τον σχεδιασμό ενεργειών, προς την κατεύθυνση της κάλυψης πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Προγράμματος E-learning του ΕΚΠΑ. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων Η διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου uoa.gr/evalprograms από τον εκπαιδευόμενο μετά την περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος της εν λόγω διαδικασίας αξιολόγησης είναι αφενός η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διενέργεια της μαθησιακής διαδικασίας και αφορούν την εκπαιδευτική, γραμματειακή και τεχνική υποστήριξη, και αφετέρου στη μελέτη και το σχεδιασμό ενεργειών προς την κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθμισης του Προγράμματος e-learning του ΕΚΠΑ, μέσω της ανάπτυξης νέων εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτελεσματικότερη αφομοίωση των προσφερόμενων γνώσεων, καθώς και στη διασφάλιση της πρακτικής εφαρμογής αυτών, σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. Αποπληρωμή του συνόλου των διδάκτρων Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να μην έχει οικονομικής φύσεως εκκρεμότητες. Σε περίπτωση που

8 υπάρχουν τέτοιες, το πιστοποιητικό σπουδών διατηρείται στο αρχείο της Γραμματείας, για εύλογο χρονικό διάστημα και μέχρι την κάλυψη της εκκρεμότητας. 13. ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Οι συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού είναι μέλη ΔΕΠ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ή και ειδικοί εμπειρογνώμονες με ιδιαίτερη συγγραφική καταξίωση, οι οποίοι κατέχουν πολύ βασικό ρόλο στην υλοποίηση του προγράμματος. Συγγράφουν τα βασικά κείμενα και αναλαμβάνουν την επιστημονική ευθύνη για την μετατροπή του εκπαιδευτικού υλικού σε e-learning μορφή. 14. Ο ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Ο Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του Προγράμματος είναι ο Πολίτης Αντώνης. Επίκουρος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ο οποίος έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της ακαδημαϊκής διαδικασίας για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 15. ΠΩΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ Η ΎΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Μάθημα - Η Διαδικασία της Γήρανσης και η Αξιολόγηση του Ηλικιωμένου Ασθενούς Διδακτική Ενότητα 1: Βιολογία και Νευροπαθολογία της Γήρανσης Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με την θεωρητική τοποθέτηση του τι σημαίνει «γερνάω». Όσο περισσότερο μεγαλώνει ο μέσος όρος ζωής, τόσο περισσότερο θα αποκαλύπτονται νοσήματα φθοράς. Η φυσιολογική πορεία στη γήρανση συχνά συνεπάγεται μια βαθμιαία έκπτωση ορισμένων λειτουργιών, όπως της όρασης, της ακοής, της όσφρησης, της αναπνευστικής κ.α. -παρόλα αυτά όμως, η φυσιολογική πορεία του γήρατος δεν χαρακτηρίζεται από ψυχικές και νοητικές διαταραχές. Η παρουσία ψυχικής διαταραχής, φαρμακευτικών εξαρτήσεων ή κατάχρησης ουσιών θα πρέπει να αναγνωρίζεται και να θεραπεύεται ως ανεξάρτητη νόσος. Διδακτική Ενότητα 2: Η Αξιολόγηση της Σωματικής Υγείας - Οι Εργαστηριακές Εξετάσεις Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να πραγματευτούμε τον τρόπο που πρέπει να εξετάζουμε ένα

9 ηλικιωμένο άτομο. Μαθαίνουμε ποιες είναι οι αναμενόμενες μεταβολές που θα αντιμετωπίσουμε ενώ ταυτόχρονα γνωρίζουμε και τις εργαστηριακές παραμέτρους τις οποίες πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην πρόληψη νοσημάτων όπως ο καρκίνος του προστάτη και του τραχήλου της μήτρας. Διδακτική Ενότητα 3: Η Νευροψυχολογική Εκτίμηση Σκοπός της ενότητας αυτής είναι να γνωρίσουμε τους διάφορους τρόπους εξέτασης του εγκεφάλου. Αρχικά θα ασχοληθούμε με τις απεικονιστικές μεθόδους. Στη συνέχεια θα μελετήσουμε την σχέση «εγκέφαλος-συμπεριφορά». Τέλος, θα μελετήσουμε τις μεθόδους νεροψυχολογικής εκτίμησης και θα μάθουμε να αναγνωρίζουμε τις ενδείξεις νοητικής έκπτωσης Διδακτική Ενότητα 4: Η Ψυχιατρική Αξιολόγηση Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η ψυχιατρική εκτίμηση ενός γηριατρικού ασθενούς. Σημαντικό σημείο είναι ο χώρος όπου λαμβάνεται η συνέντευξη από τον ασθενή. Στη συνέχεια, ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη λήψη ενός καλού ιατρικού ιστορικού, το οποίο μπορεί να φανερώσει πολλές κρίσιμες πληροφορίες για τον ασθενή. Τέλος, βλέπουμε πώς πραγματοποιείται η νευρολογική εκτίμηση και η συμπεριφορική αξιολόγηση. Μάθημα - Ψυχικές Διαταραχές Ηλικιωμένων Διδακτική Ενότητα 1: Delirium Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να πραγματευτούμε την έννοια του delirium. Πρόκειται για μια οξεία και συνήθως αντιστρεπτή κατάσταση. Αρχικά θα ασχοληθούμε με την επιδημιολογία και του παράγοντες κινδύνου που προδιαθέτουν για delirium. Επίσης θα δούμε ποιες είναι οι ιδιαίτερες κλινικές εκδηλώσεις και πως βγαίνει η διάγνωση. Τέλος, θα ασχοληθούμε με το ποια είναι η πορεία της συγκεκριμένης πάθησης και ποιες οι κατάλληλες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Διδακτική Ενότητα 2: Αγχώδεις Διαταραχές Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να πραγματευτούμε τις αγχώδεις διαταραχές των ηλικιωμένων. Στις διαταραχές αυτές περιλαμβάνονται οντότητες όπως φοβίες, διαταραχές κοινωνικού άγχους, αγοραφοβία, διαταραχή πανικού και άλλες. Αφού ασχοληθούμε με την αιτιοπαθογένεια τους, θα ορίσουμε την κάθε διαταραχή και θα μιλήσουμε για το πώς θα κάνομε την διαφοροδιάγνωση. Τέλος, θα ασχοληθούμε με τις θεραπείες που μπορούμε να παρέχουμε σε αυτούς τους ασθενείς. Διδακτική Ενότητα 3: Αυτοκτονικότητα Σκοπός αυτής της ενότητας είναι να πραγματευτούμε το αντικείμενο της αυτοκτονικότητας. Θα αναλύσουμε τις οντότητες που περιλαμβάνονται στην αυτοκτονικότητα και στη συνέχεια θα αναλύσουμε τα επιδημιολογικά στοιχεία και τους παράγοντες κινδύνου. Ακολούθως θα δούμε

10 πώς γίνεται η αξιολόγηση του ασθενή με τάση αυτοκτονίας και σε ποιες προληπτικές παρεμβάσεις μπορούμε να προβούμε. Διδακτική Ενότητα 4: Διαταραχές λόγω Χρήσης Ουσιών Σκοπός της ενότητας αυτής είναι να ασχοληθούμε με τις διαταραχές που εμφανίζονται από την χρήση αλλά και κατάχρηση ουσιών. Ο πληθυσμός των ατόμων τρίτης ηλικίας αυξάνεται ραγδαία με αποτέλεσμα τα επόμενα χρόνια να αυξηθούν και τα αντίστοιχα προβλήματα. Οι ουσίες που χρησιμοποιούν κυρίως οι ηλικιωμένοι είναι το αλκοόλ αλλά και οπιούχα. Θα δούμε επίσης πώς αντιμετωπίζονται τα διάφορα στερητικά σύνδρομα. Διδακτική Ενότητα 5: Διαταραχές του Ύπνου Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να πραγματευτούμε τις διαταραχές του ύπνου. Οι διαταραχές κατά τον ύπνο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ή το αίτιο πολύ σημαντικών παθολογικών καταστάσεων, και γι αυτό πρέπει ο κλινικός ιατρός να τις αναγνωρίζει και θεραπεύει. Εκτός από την αϋπνία, η οποία αποτελεί την κατεξοχήν διαταραχή, θα μιλήσουμε και ειδικότερα για το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών καθώς και για τις διαταραχές του ύπνου κατά τα ανοϊκά σύνδρομα. Διδακτική Ενότητα 6: Διαταραχές των Γνωσιακών Λειτουργιών, Άνοιες Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να γνωρίσουμε τις διαταραχές των γνωσιακών λειτουργιών που λαμβάνουν χώρα στις άνοιες. Δεν θα περιοριστούμε μόνο στην κλασική μορφή άνοιας αλλά θα μιλήσουμε και για ειδικές περιπτώσεις όπως την νόσο με σωμάτια Lewy, την μετωποκροταφική εκφύλιση κ.α. Επίσης θα γνωρίσουμε τα τεστ που μας είναι χρήσιμα για την διάγνωση των παραπάνω διαταραχών ενώ στο τέλος θα ασχοληθούμε και με την αντιμετώπισή τους. Διδακτική Ενότητα 7: Η Σεξουαλικότητα στη Μεγάλη Ηλικία - Ψυχώσεις Η παρούσα ενότητα περιλαμβάνει δύο διαφορετικά αντικείμενα. Στο πρώτο μέρος θα αντιληφτούμε πώς μεταβάλλεται η σεξουαλικότητα στην τρίτη ηλικία. Επίσης θα διαπιστώσουμε πώς η φαρμακευτική αγωγή αλλά και τα συμπαραμαρτούντα νοσήματα μπορούν να επηρεάσουν την σεξουαλική υγεία. Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με τις ψυχώσεις της τρίτης ηλικίας. Πιο συγκεκριμένα θα μιλήσουμε για τη σχιζοφρένεια, την παραφρένεια αλλά και τις παραληρητικές διαταραχές. Διδακτική Ενότητα 8: Συναισθηματικές Διαταραχές Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να πραγματευτούμε τις συναισθηματικές διαταραχές των ηλικιωμένων. Αρχικά θα αναπτύξουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η γηριατρική κατάθλιψη. Ακολούθως θα δούμε ποιες είναι οι επικείμενες επιπλοκές αυτής της κατάθλιψης, ενώ τέλος θα μιλήσουμε για τις θεραπευτικές παρεμβάσεις που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές.

11 Μάθημα Θεραπείες Διδακτική Ενότητα 1: Ψυχοθεραπείες - Ηλεκτροσπασμοθεραπεία Αντικείμενο της παρούσας ενότητας είναι δύο δυνατότητες αντιμετώπισης που προτείνει η ψυχογηριατρική. Η πρώτη είναι η ψυχοθεραπεία και η δεύτερη η ηλεκτροσπασμοθεραπεία. Θα γνωρίσουμε ποιοι μύθοι υπάρχουν σχετικά με την ψυχοθεραπεία στην τρίτη ηλικία και θα ανακαλύψουμε ποιους εναλλακτικούς τρόπους ψυχοθεραπείας μπορούμε να εφαρμόσουμε σε έναν ηλικιωμένο ασθενή. Τέλος, θα δούμε πότε εφαρμόζεται η ηλεκτροσπασμοθεραπεία και ποιες είναι οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειές της Διδακτική Ενότητα 2: Φαρμακευτικές Θεραπείες Σκοπός αυτής της ενότητας είναι να πραγματευτούμε τις φαρμακευτικές θεραπείες οι οποίες έχουν θέση στα ψυχιατρικά νοσήματα της τρίτης ηλικίας. Αρχικά θα μελετήσουμε για ποιους λόγους η φαρμακοκινητική και η φαρμακοδυναμική των σκευασμάτων επηρεάζεται με την πρόοδο της ηλικίας. Στη συνέχεια θα μας απασχολήσουν αναλυτικά οι διάφορες κατηγορίες φαρμάκων όπως αντιψυχωσικά, αντικαταθλιπτικά, σταθεροποιητικά συναισθήματος κτλ. Σε κάθε κατηγορία φαρμάκων θα αναλύσουμε τις ενδείξεις χορήγησης, τις οδούς χορήγησης καθώς και τη διάρκεια της κάθε θεραπείας. Μάθημα - Ειδικά Θέματα Διδακτική Ενότητα 1: Το Πένθος Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να πραγματευτούμε το θέμα του πένθους. Αρχικά θα ορίσουμε τι σημαίνει πένθος και στην συνέχεια θα δούμε που αυτό διαφοροποιείται από την θλίψη. Ακολούθως θα αναλύσουμε τα πέντε στάδια του πένθους όπως αυτά οριοθετούνται από τους διάφορους συγγραφείς. Επιπλέον θα δούμε ποιες βιολογικές διεργασίες είναι αποτέλεσμα του πένθους και με ποιες ιατρικές οντότητες συσχετίζονται. Τέλος θα αναλύσουμε την κοινωνική διάσταση του πένθους στην τρίτη ηλικία και θα μιλήσουμε για τη διαχείρισή του. Διδακτική Ενότητα 2: Ζητήματα Ηθικής και Δεοντολογίας στην Άσκηση της Ψυχογηριατρικής Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να αναπτυχθούν τα θέματα δεοντολογίας που άπτονται της άσκησης της ψυχογηριατρικής. Σε πολλές περιπτώσεις, η ψυχίατρος είναι αναγκασμένος να συμμετέχει σε πλήθος αποφάσεων του ηλικιωμένου ασθενούς όπως στην υποβοηθούμενη ευθανασία ή είναι υποχρεωμένος να δεχτεί την απαίτηση της «άρνησης θεραπείας». Τότε πρέπει να λάβει πλήθος παραγόντων υπόψη προκειμένου να πράξει το ορθό, τόσο ιατρικά όσο και ηθικά.

12 16. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ «Ψυχογηριατρική»