ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΑΡΓΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ»

Transcript

1 Α.Τ.Ε.Ι ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ: Σ.Τ.Ε Φ ΤΜΗΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΑΡΓΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ» ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΒΟΛΑΝΗΣ ΣΠΙΝΟΣ ΚΑΒΑΛΑ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010

2 1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΑΦΗΣ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΦΥΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΣΗΣ-ΕΞΟΔΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ - ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟΥΣ, ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ, ΕΙΣΑΓΩΓΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΙΔΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ - ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΕΞΕΔΡΕΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ...56

3 4.1 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΟΙΟΤΗΤΑ, ΥΓΕΙΑ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑ ΓΕΩΤΡΗΣΕΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

4 1) ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ασφάλεια εργασίας έχει γίνει πλέον ένα πολύ καυτό θέμα στην βιομηχανία πετρελαίου αλλά και φυσικού αερίου, που εξετάζουν τις νέες προκλήσεις με μεγάλη συγκέντρωση και αποφασηστικότητα. Αντιμέτωπες με ένα ενδεχόμενο ακρωτηριασμού των καταρτισμένων εμπειρογνωμόνων ασφαλείας, οι ενεργειακές επιχειρήσεις πρέπει να πραγματοποιήσουν ό,τι μια μακροπρόθεσμη στρατηγική απαιτεί. Η ασφάλεια είναι κυρίαρχη στην επιτυχή λειτουργία οποιασδήποτε δυνατότητας στη βιομηχανία πετρελαίου ή αερίου. Λαμβάνοντας υπόψη την ενδεχομένως επικίνδυνη φύση των διαδικασιών και το κόστος οποιοσδήποτε διάσπασης που προκαλείται από την αποτυχία να εφαρμοστούν τα σωστά πρότυπα, από τις εμπορικές, λειτουργικές και ηθικές σκοπιές, πληρώνει για να επενδύσει στην ασφάλεια. Οι επιχειρήσεις εξερεύνησης και παραγωγής (Ε&Ρ) δουλεύουν σκληρά για να εξασφαλίσουν ότι τα υψηλά πρότυπα της βιομηχανίας της ασφάλειας απαιτούν, για να μετρήσουν την επίδραση σε ένα διεθνές ή ακόμα και εθνικό επίπεδο που οι καταστάσεις μπορούν να είναι δύσκολες. «Είναι δύσκολο να μετρηθεί η απάντηση της βιομηχανίας στην ασφάλεια,» λέει Magne Ognedal, διευθυντής της Νορβηγικής αρχής ασφάλειας πετρελαίου. «Στη Νορβηγία, είναι πολύ δύσκολο να αφοριούνται οι χερσαίες διαδικασίες τις παράκτιες δεδομένου ότι υπάρχουν διαφορετικές σχετικές στατιστικές. Γενικά, η βιομηχανία έχει την υγεία και ασφάλεια υψηλά στην ημερήσια διάταξη, εθνικά και διεθνώς. Υπάρχει σοβαρή εργασία που γίνεται στα συγκεκριμένα ζητήματα. Το Ognedal έχει μια φήμη ως γκουρού της Νορβηγίας στην ασφάλεια αλλά και ευρέως γίνεται σεβόμενο έξω από τη πατρίδα του, έτσι όταν σημαιοστολίζει επάνω τις προκλήσεις που το πετρέλαιο και η βιομηχανία φυσικού αερίου πρέπει επειγόντως να εξετάσουν, αυτό πληρώνει για να ακούσει τις ανησυχίες του. «Υπρχουν πολλές ευκαιρίες να βελτιωθεί η ασφάλεια στη βιομηχανία,» απαιτεί. «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αποκτηθεί η τεχνική και οργανωτική ακεραιότητα σε διαδικασίες.» Θεωρεί ότι η συμπίεση αυτών των εμποδίων είναι οργανωτική ακεραιότητα: η δυνατότητα μιας επιχείρησης να εξασφαλίσει ότι έχει τους ανθρώπους με τις σωστές δεξιότητες για να επιτηρήσει τα ζητήματα ασφάλειας, αυτό είναι κάτι που είναι όλο και περισσότερο δύσκολο να επιτευχθεί στα προσεχή έτη. Οι δεξιότητες ασφάλειας έχουν γίνει λιγοστά προϊόντα, αλλά αντίθετα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που η βιομηχανία επιδιώκει, δεν υπάρχει καμία επιφύλαξη που περιμένει να βρεθεί. Η κατάρτιση, οι δεξιότητες και η εμπειρία δεν μπορούν να ανακαλυφθούν πρέπει να δημιουργηθούν.

5 Η βιομηχανία όχι μόνο έχει δικαιώματα, αλλά και ευθύνες, τονίζουν οι άνθρωποι της Ognedal. Εάν οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εξασφαλίσουν το σωστό επίπεδο ικανότητας σε θέματα ασφάλειας, τότε τα προγράμματα πρέπει να αναβληθούν - με τις ενδεχομένως αυστηρές οικονομικές συνέπειες. Ήδη έχει βάλει αυτό το δόγμα στη δράση, αποτρέποντας τα προγράμματα στη Νσρβηγία από την ενέργεια έως ότου συναντούν την απαραίτητη ασφάλεια προτύπου. «Οι οργανώσεις πσυ τρέχουν τη δραστηριότητα εν λόγω πρέπει να έχουν την ικανότητα και αυτή η ικανότητα να αποδώσει ακίνδυνα,» λέει η Ognedal. «Υπάρχει μια αγορά σήμερα για τους επαγγελματίες με τις σωστές δεξιότητες. Έναντι τσυ επιπέδου δραστηριότητας βιομηχανίας, υπάρχει μια έλλειψη των ειδικευμένων ανθρώπων, και η διαθεσιμότητα της ικανότητας ασφάλειας τεντώνεται. Οι νέες εγκαταστάσεις γεώτρησης βγαίνουν τώρα από τα ναυπηγεία ενώ η βιομηχανία φαίνεται παγκόσμια για τους σωστούς ανθρώπους, αλλά προποθέτει την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την εμπειρία. Αυτσί οι άνθρωποι πρέπει να είναι σε ισχύ εάν μια εγκατάσταση γεώτρησης πρόκειται να λειτουργήσει προσεκτικά και ακίνδυνα, αλλά θα περάσουν έτη προτού να υπάρξει ικανοποιητική ικανότητα των διαθέσιμων καταρτισμένων ανθρώπων.» 1.1) Αντιμετώπιση των τεχνικών προβλημάτων Η βιομηχανία δεν μπορεί να εστιάσει απλώς στο ζήτημα δεξιοτήτων: οι τεχνικές προκλήσεις προκύπτουν επίσης. Με τις νέες διαδικασίες, τα τεχνικά ζητήματα είναι ίσως απλούστερα δεδομένου ότι απαιτούν τη φυσική υποδομή για να ανταποκριθούν στα απαραίτητα πρότυπα. Το σκυρόδεμα και ο χάλυβας πρέπει να είναι υγιείς, τα σωστά συστήματα ασφάλειας πρέπει να είναι σε ισχύ και σι λειτουργίες όπως οι διαδικασίες κλεισίματος πυρόσβεσης και έκτακτης ανάγκης πρέπει να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Οι εξεταστικοί μηχανισμοί και τα πρότυπα είναι σαφείς για τις νέες διαδικασίες. Το πρόβλημα είναι με την αυξανόμενη τάση προς την επέκταση της ζωής των περιουσιακών στοιχείων. Ε&Ρ οι επιχειρήσεις επενδύουν βαριά στα φρεάτια, τις εγκαταστάσεις γεώτρησης, τις σωληνώσεις τους και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας, και είναι πρόθυμοι να μεγιστοποιήσουν την επιστροφή τους. Δεδομένου ότι η σφαιρική ζήτηση για τους πόρους αυξάνεται και η βιομηχανία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις επιφυλάξεις πιο πλήρως και

6 αποτελεσματικότερα, η παράταση ζωής έχει γίνει μια προτεραιότητα για πολλές διαδικασίες. «Ως αφετηρία, λέμε ότι μια δυνατότητα έχει μια ζωή του σχεδίου 25 ετών, και για εκείνη την περίοδο ο χειριστής έχει μια υποχρέωση να την διατηρήσει και να εξασφαλίσει ότι είναι στη καλή φόρμα,» σημειώνει η Ognedal. «Όταν οι επιχειρήσεις θέλουν να επεκτείνουν τη χρήση της για άλλα δέκα έτη ή περισσότεροι, έπειτα υπάρχει ένας κίνδυνος. Η πρόκληση είναι να καταδείξει σε μας ότι είναι ασφαλές να το κάνει έτσι.» Για τώρα, η δυσκολία είναι ότι δεν υπάρχει κανένα πρότυπο σε ισχύ. «Χρόνος απαιτείται για να βρεθεί και να εκπαιδευτεί το προσωπικό.» Οι αρχές πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η εξεταστική διαδικασία δεν είναι οικονομικά βιώσιμη και όχι τόσο σύνθετη ώστε να καθυστερηθούν ή να αναστατωθούν τα σχέδια παραγωγής. Δεν πρέπει, φυσικά, να υπάρξει κανένας συμβιβασμός στην ποιότητα. Η πρόκληση είναι να ισορροπηθεί η αυστηρότητα με την πρακτικότητα. Η Νορβηγική αρχή ασφάλειας πετρελαίου έχει εργαστεί παράλληλα με τη βιομηχανία για να αναπτύξει μια εξεταστική διαδικασία ασφάλειας για τα προγράμματα παράτασης ζωής, η θέση παρατηρητών, της εξασφαλίζει ότι μπορεί να εγκρίνει οποιεσδήποτε οδηγίες γρήγορα. «Οι δομές για μια αναθεώρηση δεν είναι σε ισχύ ακόμα, αλλά έρχονται σύντομα.» λέει η Ognedal. Ή βιομηχανία έχει αναπτύξει ένα έγγραφο καθοδήγησης περιγράφοντας πώς πρέπει να γίνει. Θα υπάρξει μια περιγεγραμμένη διαδικασία για τη νορβηγική βιομηχανία, αλλά και για άλλες χώρες που θα είναι σε θέση να την χρησιμοποιήσουν. Έχουμε εξετάσει την επέκταση διάρκειας ζωής για μερικές παράκτιες εγκαταστάσεις - μετά από τα μέρη της εργασίας από μας και τις επιχειρήσεις σχετικές - έτσι ώστε κάθε χώρα δεν είναι απαραίτητο να αναπτύξει το δικό της πρόγραμμά. Είναι μια διαδικασία τυποποίησης. Θα υπάρξει ένας οδηγός, ο οποίος μπορεί έπειτα να μεταφραστεί για να ταιριάξει κάθε συγκεκριμένη λειτουργία.» 1.2) Τεχνική και λειτουργική ακεραιότητα Η προτεραιότητα για την Νορβηγική αρχή ασφάλειας πετρελαίου είναι η τεχνική και λειτουργική αποδοτικότητα. Στα μέσα του 2007, εφάρμοσε ένα σημαντικό πρόγραμμα για να εξεταστεί η επέκταση της ζωής παραγωγής. Τα κύρια προϊόντα του προγράμματος είναι:. Μια έρευνα για τον αντίκτυπο της γήρανσης των υλικών και των δομών στην ασφάλεια. Δοκιμές στις δομές που αφαιρούνται από το νορβηγικό ηπειρωτικό ράφι.

7 Πρόχειρες οδηγίες για τις αιτήσεις και για τη συγκατάθεση για να εττεκτείνει τη ζωή παραγωγής. Πρότυπα Norsok από τη νορβηγική ένωση βιομηχανίας πετρελαίου για τα προγράμματα παράτασης ζωής. Τα πρότυπα Norsok οριστικοποιούνται αυτήν την περίοδο, και θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως η βάση για τις διεθνείς οδηγίες. 1.3) Σαφής νοοτροπία Εάν η εστίασή της είναι στη μακροπρόθεσμη πρόκληση των δεξιοτήτων ή των βραχυπρόθεσμων τεχνικών ζητημάτων, το σημαντικότερο βήμα που η βιομηχανία μπορεί να πάρει, είναι να επαναξιολογηθεί η στάση της απέναντι στην ασφάλεια γενικά, λέει η Ognedal. Θεωρείται πλέον στη Νορβηγία, όπως και σε πολλές περιοχές, το πετρέλαιο και τη συμμόρφωση απόψεων βιομηχανίας φυσικού αερίου ως υποχρέωση παρά μια ευκαιρία, αλλά πιέζει τις επιχειρήσεις για να την δει ακριβώς, ως αφετηρία. Παραδείγματος χάριν, η σύνδεση της ημερήσιας διάταξης ασφάλειας με τα περιβαλλοντολογικά θέματα μπορεί να αποκαλύψει ευκαιρίες για τα κέρδη αποδοτικότητας που φέρνουν το εμπορικό όφελος. «Η βιομηχανία πρέπει να λάβει υπόψη καλύτερα την καλή διαχείριση ασφάλειας σαν ένα θετικό πράγμα,» λέει. «Η ασφάλεια, η τεχνική ακεραιότητα και η αποφυγή της ζημιάς στο εξωτερικό περιβάλλον σημαίνουν που δεν είναι εκεί πιθανό να είναι κανένας έχων διαρροή σωλήνας. Αυτό είναι κάτι πολύ καλό για την επιχείρηση.» Η επίτευξη αυτής της αλλαγής στη νοοτροπία είναι μια πρόκληση. Απαιτεί τη συμμετοχή της διοίκησης στις επιχειρήσεις για να ωθήσει το ζήτημα της ασφάλειας προς τα εμπρός, ιδιαίτερα στα πλαίσια της πολιτικής για το περιβάλλον. Εντούτοις, η δέσμευση είναι σε αυτό το επίπεδο απίθανη εκτός αν τα ανώτερα στελέχη έχουν μια σαφή άποψη των ζητημάτων ασφάλειας μέσα στην επιχείρησή τους. Η Ognedal θεωρεί ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθεί ένα σύνολο σχετικών βασικών δεικτών απόδοσης (KPIs) που θα υποστηρίξουν τις διαδικασίες λήψης απόφασης και θα δώσουν έμφαση στη σημασία της ασφάλειας στην απόδοση μιας επιχείρησης. «Πρέπει να εξετάσετε περισσότερο από ακριβώς τις στατιστικές τραυματισμών προσωπικού,» τονίζει η Ognedal. 'Είναι μια προσπάθεια να αποκτηθεί η κορυφαία διαχείριση και να συγκεντρωθούν οι πληροφορίες που απαιτούνται για μια επιχείρηση εάν θελήσει να αντιδράσει. Δεν υπάρχει κανένα τυποποιημένο σύνολο KPIs ακόμα στη Νορβηγία. Οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν απασχοληθεί στο ζήτημα σε ένα κομμάτι, αλλά το KPIs τους ποικίλλει με κάθε λειτουργία. Η διοίκηση χρειάζεται μια σαφή πολιτική, με τους στόχους όπως η εξάλειψη

8 οττοιασδήποτε ανεκτέλεστης τταραγγελίας στη συντήρηση στον κρίσιμο εξοπλισμό ασφάλειας. Κατόπιν μπορεί να προσδιορίσει το KPIs που πρέπει να παραδώσει τέτοιες πολιτικές.» Οι συμβουλές του είναι ότι οι επιχειρήσεις παίρνουν τουλάχιστον μια σαφή εικόνα όπου είναι όσον αφορά τις πολιτικές και τις διαδικασίες ασφάλειας με τη συγκομιδή του απέραντου ποσού στοιχείων διαθέσιμου σε αυτές. Από αυτήν την λεπτομερή άποψη, μια επιχείρηση μπορεί να σχεδιάσει μια σειρά μαθημάτων προς τη μεγαλύτερη αποδοτικότητα και να υιοθετήσει μια δυναμική μέθοδο στην ασφάλεια. Ο χρόνος είναι ουσιαστικός και η Ognedal ηχεί την κλήση για τη άμεση δράση. Η βιομηχανία θα έκανε καλά να προσέξει την προειδοποίησή του.

9 2) ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2.1) ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Ο 1. ο τεχνικός ασφάλειας παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συμβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέματα σχετικά με την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων. Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, το οποίο σελιδομετρείται και θεωρείται από την επιθεώρηση εργασίας. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ. αυτό το βιβλίο. 2. Ειδικότερα ο τεχνικός ασφάλειας: α) συμβουλεύει σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προμήθειας μέσων και εξοπλισμού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσματικότητας των ατομικών μέσων προστασίας, καθώς και διαμόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας, β) ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων, πριν από τη λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και μεθόδων εργασίας πριν από την εφαρμογή τους και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχημάτων, ενημερώνοντας σχετικά τους αρμόδιους προϊσταμένους των τμημάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης. 2.2) Επίβλεψη συνθηκών εργασίας 1. Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:

10 α) να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει μέτρα αντιμετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρμογή τους, β) να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας, γ) να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών του και να προτείνει μέτρα για την αποτροπή παρόμοιων ατυχημάτων, δ) να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων. 2. Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση: α) να μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενημερώνει και καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελματικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους, β) να συμμετέχει στην κατάρτιση και εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 3. Η άσκηση του έργου του τεχνικού ασφάλειας δεν αποκλείει την ανάθεση σ. αυτόν από τον εργοδότη και άλλων καθηκόντων, πέρα από το ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησής του ως τεχνικού ασφάλειας. 4. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζομένους. Τυχόν διαφωνία του με τον εργοδότη, για θέματα της αρμοδιότητάς του, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασής του. Σε κάθε περίπτωση η απόλυση του τεχνικού ασφάλειας πρέπει να είναι αιτιολογημένη. 5. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο.

11 2.3) ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ο γιατρός εργασίας παρέχει υποδείξεις και συμβουλές στον εργοδότη, στους εργαζομένους και στους εκπροσώπους τους, γραπτά ή προφορικά, σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Τις γραπτές υποδείξεις ο γιατρός εργασίας καταχωρεί στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 6 του νόμου αυτού. Ο εργοδότης λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων ττου καταχωρούνται σ. αυτό το βιβλίο. 2. Ειδικότερα ο γιατρός εργασίας συμβουλεύει σε θέματα: α) σχεδιασμού, προγραμματισμού, τροποποίησης της παραγωγικής διαδικασίας, κατασκευής και συντήρησης εγκαταστάσεων, σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, β) λήψης μέτρων προστασίας, κατά την εισαγωγή και χρήση υλών και προμήθειας μέσων εξοπλισμού, γ) φυσιολογίας και ψυχολογίας της εργασίας, εργονομίας και υγιεινής της εργασίας, της διευθέτησης και διαμόρφωσης των θέσεων και του περιβάλλοντος της εργασίας και της οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας, δ) οργάνωσης υπηρεσίας παροχής πρώτων βοηθειών, ε) αρχικής τοποθέτησης και αλλαγής θέσης εργασίας για λόγους υγείας, προσωρινά ή μόνιμα, καθώς και ένταξης ή επανένταξης μειονεκτούντων ατόμων στην παραγωγική διαδικασία, ακόμη και σε υπόδειξη αναμόρφωσης της θέσης εργασίας και στ) δεν επιτρέπεται ο γιατρός εργασίας να χρησιμοποιείται, για να επαληθεύει το δικαιολογημένο ή μη, λόγω νόσου, απουσίας εργαζομένου.

12 2.4) ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ 1. Ο γιατρός εργασίας προβαίνει σε ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων σχετικό με τη θέση εργασίας τους, μετά την πρόσληψή τους ή την αλλαγή θέσης εργασίας, καθώς και σε περιοδικό ιατρικό έλεγχο κατά την κρίση του επιθεωρητή εργασίας ύστερα από αίτημα της επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, όταν τούτο δεν ορίζεται από το νόμο. Μεριμνά για τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων και μετρήσεων παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος σε εφαρμογή των διατάξεων που ισχύουν κάθε φορά. Εκτιμά την καταλληλότητα των εργαζομένων για τη συγκεκριμένη εργασία, αξιολογεί και καταχωρεί τα αποτελέσματα των εξετάσεων, εκδίδει βεβαίωση των παραπάνω εκτιμήσεων και την κοινοποιεί στον εργοδότη. Το περιεχόμενο της βεβαίωσης πρέπει να εξασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζομένου και μπορεί να ελεγχθεί από τους υγειονομικούς επιθεωρητές του Υπουργείου Εργασίας, για την κατοχύρωση του εργαζομένου και του εργοδότη. 2. Επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων προστασίας της υγείας των εργαζομένων και πρόληψης των ατυχημάτων. Για το σκοπό αυτό: α) επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας και αναφέρει οποιαδήποτε παράλειψη, προτείνει μέτρα αντιμετώπισης των παραλείψεων και επιβλέπει την εφαρμογή τους, β) επεξηγεί την αναγκαιότητα της σωστής χρήσης των ατομικών μέτρων προστασίας, γ) ερευνά τις αιτίες των ασθενειών που οφείλονται στην εργασία, αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών και προτείνει μέτρα για την πρόληψη των ασθενειών αυτών, δ) επιβλέπει τη συμμόρφωση των εργαζομένων στους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, ενημερώνει τους εργαζομένους για τους κινδύνους που προέρχονται από την εργασία τους, καθώς και για τους τρόπους πρόληψής τους.

13 ε) παρέχει επείγουσα θεραπεία σε περίπτωση ατυχήματος ή αιφνίδιας νόσου. Εκτελεί προγράμματα εμβολιασμού των εργαζομένων με εντολή της αρμόδιας διεύθυνσης υγιεινής της νομαρχίας, όπου εδρεύει η επιχείρηση. 3. Ο γιατρός εργασίας έχει υποχρέωση να τηρεί το ιατρικό και επιχειρησιακό απόρρητο. 4. Ο γιατρός εργασίας αναγγέλλει μέσω της επιχείρησης στην επιθεώρηση εργασίας ασθένειες των εργαζομένων που οφείλονται στην εργασία. 5. Ο γιατρός εργασίας πρέπει να ενημερώνεται από τον εργοδότη και τους εργαζομένους για οποιοδήποτε παράγοντα στο χώρο εργασίας και έχει επίπτωση στην υγεία. 6. Η επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων στον τόπο εργασίας δεν μπορεί να συνεπάγεται οικονομική επιβάρυνση γι. αυτούς και πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας τους. 2.5) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Fie- 2 ROV ί 1. Η μελέτη των χώρων εργασίας πρέπει να αποβλέπει στη δημιουργία ασφαλούς και υγιεινού περιβάλλοντος και ακώλυτης ροής της εργασίας. Οι διαστάσεις των χώρων εργασίας πρέπει να είναι ανάλογες με το είδος της παραγωγικής διαδικασίας και τον αριθμό των εργαζομένων.

14 2. Σε κάθε θέση εργασίας πρέπει να υπολσγίζεται ελεύθερη επιφάνεια ώστε ο εργαζόμενος να μπορεί να κινείται ανεμπόδιστα κατά την εκτέλεση της εργασίας ταυ. 3. Σε θέσεις εργασίας με αυξημένο κίνδυνο ατυχήματος, που δεν εποπτεύονται και που βρίσκονται έξω από το οπτικό ή το ακουστικό πεδίο των υπόλοιπων θέσεων εργασίας, κατά την κρίση του τεχνικού ασφάλειας, πρέπει να υπάρχουν συστήματα με τα οποία, σε περίτπωση κινδύνου, να μπορούν να ειδοποιηθούν πρόσωπα για παροχή βοήθειας. 4. Χώροι εργασίας, που δεν είναι κλειστοί από κάθε πλευρά, επιτρέπονται μόνο εφόσον αυτό είναι απαραίτητο για λόγους λειτουργίας ή παραγωγής. Το ίδιο ισχύει και για χώρους εργασίας, όπου οι πύλες ή οι θύρες οδηγούν άμεσα στο ύπαιθρο και παραμένουν συνέχεια ανοιχτές. Οι θέσεις εργασίας των μη ολόπλευρα κλειστών χώρων εργασίας ή εκείνων που παραμένουν συνέχεια ανοιχτοί διευθετούνται έτσι, ώστε οι εργαζόμενοι να προφυλάσσονται από τις καιρικές συνθήκες. 5. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, ορίζονται: α) το ελάχιστο ύψος των χώρων εργασίας, σε συνάρτηση με την επιφάνειά τους, ο ελάχιστος απαιτούμενος όγκος κατά εργαζόμενο και εργασία, η ελάχιστη ελεύθερη επιφάνεια κίνησης στη θέση εργασίας ή γύρω από αυτή, καθώς και ο απαιτούμενος εξοπλισμός και εφοδιασμός των χώρων εργασίας για την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου αυτού, β) οι απαιτούμενοι χώροι υγιεινής, ενδιαίτησης και παροχής ιατρικών υπηρεσιών, γ) σι κατασκευαστικές απαιτήσεις των διαφόρων στοιχείων των κτιριακών εγκαταστάσεων, ώστε να αποτρέπεται ο επαγγελματικός κίνδυνος που προέρχεται από αυτές. 2.6) ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΦΥΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΣΗΣ-ΟΔΟΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

15 1. ο εργοδότης οφείλει να καταρτίσει σχέδιο διαφυγής και διάσωσης από τους χώρους εργασίας, εφόσον απαιτείται από τη θέση, την έκταση και το είδος της εκμετάλλευσης. Το σχέδιο διαφυγής και διάσωσης πρέπει να αναρτάται σε κατάλληλες θέσεις στους χώρους εργασίας. Το σχέδιο πρέπει να δοκιμάζεται τακτικά, με ασκήσεις ή άλλο πρόσφορο τρόπο, ώστε σε περίπτωση κινδύνου ή καταστροφής να μπορούν οι εργαζόμενοι να διασωθούν. 2. Η χάραξη, οι διαστάσεις και η διευθέτηση των οδών διάσωσης και των εξόδων κινδύνου πρέπει να είναι ανάλογες με τις εγκαταστάσεις, τη χρήση και την επιφάνεια των χώρων εργασίας, καθώς και με τον αριθμό των εργαζομένων. Οι οδοί διάσωσης επισημαίνονται κατάλληλα και πρέπει να οδηγούν σε ελεύθερο ή ασφαλή χώρο από το συντομότερο δυνατό δρόμο. 2.7) ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ-ΈΛΕΓΧΟΣ 1. Ο εργοδότης οφείλει να συντηρεί τους τόπους εργασίας και να μεριμνά για την κατά το δυνατό άμεση αποκατάσταση των ελλείψεων, που έχουν σχέση με την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων. Αν από τις ελλείψεις αυτές προκαλείται άμεσος και σοβαρός κίνδυνος για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, πρέπει να διακόπτεται αμέσως η εργασία, στο σημείο που εμφανίζονται οι ελλείψεις, μέχρι την αποκατάστασή τους. 2. Τα συστήματα ασφάλειας για την πρόληψη και την άρση του επαγγελματικού κινδύνου πρέπει να συντηρούνται τακτικά και να ελέγχονται για την ικανότητα λειτουργίας τους, τουλάχιστο μια φορά το εξάμηνο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τις ισχύουσες διατάξεις ή επιβάλλεται από τους κανόνες της

16 επιστήμης και της τεχνικής εμπειρίας. Η χρονολογία συντήρησης και ελέγχου καθώς και οι σχετικές παρατηρήσεις πρέπει να καταχωρούνται ενυπόγραφα από τον αρμόδιο, που έκανε τη συντήρηση ή τον έλεγχο, σε ειδικό βιβλίο. 3. Οι εγκαταστάσεις και τα μέσα παροχής πρώτων βοηθειών πρέπει να ελέγχονται τακτικά με μέριμνα του εργοδότη για την πληρότητα και την ικανότητα χρησιμοποίησής τους. 2.8) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Αερισμός-Εξαερισμός Στους χώρους εργασίας ο αέρας πρέπει να ανανεώνεται κατάλληλα, ανάλογα με τη φύση εργασίας και τη σωματική προσπάθεια που απαιτείται για την εκτέλεσή της (καθιστική εργασία, ελαφρά). Σε περίτπωση που η ανανέωση επιτυγχάνεται με τεχνητά μέσα ή συστήματα (εξαερισμός-κλιματισμός), τότε αυτά πρέπει να λειτουργούν συνεχώς. Κάθε βλάβη του συστήματος πρέπει να επισημαίνεται κατάλληλα από αυτόματη διάταξη, ενσωματωμένη στο σύστημα ή το μέσο. 2. Θερμοκρασία Οι χώροι εργασίας, καθώς και οι βοηθητικοί χώροι σε όλη τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας πρέπει να έχουν θερμοκρασία ανάλογη με τη φύση της εργασίας και τη σωματική προσπάθεια που απαιτείται για την εκτέλεσή της. Περιοχές θέσεων εργασίας που βρίσκονται υπό την επίδραση υψηλών θερμοκρασιών που

17 εκλύονται από τις εγκαταστάσεις, πρέπει να ψύχονται μέχρι μια ανεκτή θερμοκρασία, όσο αυτό είναι πρακτικά δυνατό Φωτισμός α) Οι χώροι εργασίας, διαλείμματος και πρώτων βοηθειών πρέπει να έχουν άμεση οπτική επαφή με εξωτερικό χώρο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από ειδική διάταξη. Εξαιρούνται οι: -Χώροι εργασίας, στους οποίους τεχνικοί λόγοι παραγωγής δεν επιτρέπουν άμεση οπτική επαφή με τον εξωτερικό χώρο. -Χώροι εργασίας, με επιφάνεια κάτοψης πάνω από 2000 μ2, εφόσον υπάρχουν επαρκή διαφανή ανοίγματα στην οροφή. β) Οι εγκαταστάσεις φωτισμού των χώρων εργασίας και διαδρόμων κυκλοφορίας κατασκευάζονται ή διευθετούνται με τρόπο, ώστε να μη δημιουργούνται κίνδυνοι για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. Ειδικότερα ο τεχνητός φωτισμός πρέπει: - Να είναι ανάλογος με το είδος και τη φύση της εργασίας. - Να έχει χαρακτηριστικά φάσματος παραπλήσια με του φυσικού φωτισμού. - Να ελαχιστοποιεί τη θάμβωση. - Να μη δημιουργεί αντιθέσεις και εναλλαγές φωτεινότητας. - Να διαχέεται, διευθύνεται και κατανέμεται σωστά. γ) Οι ανάγκες σε φωτισμό γενικό ή τοπικό ή συνδυασμένο γενικό και τοπικό, καθώς και η ένταση του φωτισμού εξαρτώνται από το είδος και τη φύση της εργασίας και την οπτική προσπάθεια πσυ απαιτεί. δ) Αν από το είδος απασχόλησης των εργαζομένων και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιχείρησης είναι δυνατό να προκόψουν κίνδυνοι ατυχήματος από απρόοπτη διακοπή του γενικού φωτισμού, πρέπει να υπάρχει εφεδρικός φωτισμός ασφάλειας. Η ένταση του εφεδρικού φωτισμού είναι το 1/100 της έντασης του γενικού και οπωσδήποτε όχι μικρότερη από το 1 λουξ (LUX).

18 ε) Οι διακόπτες του τεχνητού φωτισμού πρέπει να είναι εύκολα προσιτοί, ακόμα και στο σκοτάδι και να είναι τοποθετημένοι κοντά στις εισόδους και εξόδους, καθώς και κατά μήκος των διαδρόμων κυκλοφορίας και των θυρίδων προσπέλασης. 2.9) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ 1. Μηχανές, συσκευές και εργαλεία με την έννοια του νόμου αυτού είναι τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται στους τόπους εργασίας και που κινούνται με οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, εκτός από την ανθρώπινη. 2. Οι μηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασμένα έτσι, ώστε με την ορθή τοποθέτηση και χρήση τους να μη δημιουργούν κινδύνους για τους εργαζόμενους. 3. Οι μηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασμένα έτσι, ώστε τα κινούμενα στοιχεία τους, που είναι δυνατό να δημιουργήσουν κινδύνους για τους εργαζομένους, να μην είναι προσιτά ή να αποκλείεται τυχαία επαφή μαζί τους στο μέτρο που αυτό δεν παρακωλύει τη λειτουργία και χρήση τους.

19 4. Αν δεν είναι δυνατό να αποτραπεί η ύπαρξη εξωτερικών και προσιτών στους εργαζομένους περιστρεφόμενων στοιχείων ή στοιχείων μετάδοσης της κίνησης, πρέπει να λαμβάνονται ιδιαίτερα μέτρα προστασίας των εργαζομένων από αυτά. 5. Στις μηχανές, συσκευές και εργαλεία και στο μέτρο που δεν παρακωλύεται ο σκοπός χρήσης τους, πρέπει να αποφεύγονται οι αιχμηρές γωνίες και ακμές, καθώς και οι τραχείες επιφάνειες. 6. Αν κατά τη λειτουργία των μηχανών, συσκευών και εργαλείων είναι δυνατό να εκσφενδονισθούν στοιχεία ή τεμάχιά τους ή υποπαράγωγα της λειτουργίας τους (ρινίσματα, σκόνες ή άλλα) και στο μέτρο που δημιουργούνται κίνδυνοι για τους εργαζομένους, πρέπει να λαμβάνονται ιδιαίτερα προστατευτικά μέτρα, όπως προστατευτικές καλύπτρες, εγκαταστάσεις αναρρόφησης και άλλα. 7. Οι ηλεκτρικές μηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασμένα έτσι, ώστε κατά τη χρήση τους να υπάρχει επαρκής προστασία από τους κινδύνους της ηλεκτρικής ενέργειας ) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟΥΣ, ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Για την εφαρμογή του κεφαλαίου αυτού νοείται ως: 1. "Παράγοντας" κάθε φυσικός, χημικός και βιολογικός παράγοντας, που ενυπάρχει κατά την εργασία και είναι δυνατό να είναι επιβλαβής για την υγεία των εργαζομένων ή επικίνδυνος από άλλη άποψη, ανεξάρτητα από τη φυσική του κατάσταση. 2. "Οριακή τιμή έκθεσης" το ανώτερο επίπεδο έκθεσης των εργαζομένων σ. έναν παράγοντα, το οποίο καθορίζεται κατά τις διατάξεις αυτού του κεφαλαίου ως η ανώτερη τιμή συγκέντρωσης ή έντασής του στον

20 τόπο εργασίας, πάνω από την οποία δεν επιτρέπεται να εκτίθενται οι εργαζόμενοι. 3. "Οριακή τιμή βιολογικού δείκτη" η ανώτερη επιτρεπόμενη συγκέντρωση ενός παράγοντα, ο οποίος μετρείται απευθείας σε σωματικούς ιστούς, σωματικά υγρά ή στον εκττνεόμενο αέρα ή έμμεσα από την ειδική δράση του στον οργανισμό ) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ, ΕΙΣΑΓΩΓΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ 1. Ο εργοδότης οφείλει να γνωρίζει τους κινδύνους τους οποίους συνεπάγονται για την υγεία των εργαζομένων παράγοντες που χρησιμοποιούνται ή δημιουργούνται στους τόπους εργασίας και, προκειμένου να συμμορφωθεί με τις παραπάνω απαιτήσεις, δικαιούται να ζητά από τον παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προμηθευτή των παραγόντων αυτών πληροφορίες τόσο για τους κινδύνους που συνεπάγονται για την υγεία των εργαζομένων όσο και για τις μεθόδους ασφαλούς χρήσης τους. 2. Τα πρόσωπα που παρασκευάζουν, εισάγουν, θέτουν σε κυκλοφορία ή παραχωρούν με οποιοδήποτε τρόπο παράγοντες για επαγγελματική χρήση έχουν υποχρέωση: α) Να βεβαιώνονται, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, ότι οι παράγοντες αυτοί δεν παρουσιάζουν κίνδυνο για την υγεία των προσώπων που τους χρησιμοποιούν, εφόσον χρησιμοποιούνται κατάλληλα για την εργασία που έχουν προδιαγράφει. β) Να παρέχουν γραπτές πληροφορίες σχετικά με τα επικίνδυνα χαρακτηριστικά των παραγόντων και τους κινδύνους για την υγεία των εργαζομένων που εκτίθενται σ. αυτούς, καθώς και γραπτές οδηγίες για την ορθή χρήση και τον τρόπο προφύλαξης από τους γνωστούς κινδύνους, γ) Να διεξάγουν μελέτες και έρευνες και να ενημερώνονται με οποιονδήποτε τρόπο για την εξέλιξη των επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων, ώστε να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις των εδαφίων α. και β. της παραγράφου αυτής. 3. Δεν επιτρέπεται η χρήση ή η διακίνηση στους χώρους εργασίας χημικών παραγόντων σε συσκευασίες και με τρόπους που δεν πληρούν τις απαιτήσεις των σχετικών διατάξεων.

21 2.1.3) ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ 1. Ο εργοδότης οφείλει να παίρνει μέτρα, ώστε να αποφεύγεται ή να ελαχιστοποιείται η έκθεση των εργαζομένων σε παράγοντες, όσο είναι πρακτικά δυνατό. Σε κάθε περίπτωση το επίπεδο έκθεσης πρέπει να είναι κατώτερο από εκείνο που ορίζει η "οριακή τιμή έκθεσης". 2. Ο εργοδότης, για να συμμορφωθεί με τις διατάξεις της παραγράφου 1, υποχρεούται να παίρνει κατά σειρά τα πιο κάτω μέτρα: α) να αντικαθιστά, όσο είναι πρακτικά δυνατό, τους παράγοντες που είναι επιβλαβείς για την υγεία των εργαζομένων ή επικίνδυνοι με άλλους αβλαβείς ή λιγότερο επιβλαβείς, καθώς και να περιορίζει τη χρήση τους στο χώρο εργασίας, β) να αντικαθιστά, όσο είναι πρακτικά δυνατό, παραγωγικές διαδικασίες, μεθόδους και μέσα που δημιουργούν στους χώρους εργασίας παράγοντες, οι οποίοι θεωρούνται επιβλαβείς για την υγεία ή επικίνδυνοι, με άλλες που δε δημιουργούν καθόλου τους παράγοντες αυτούς ή τους δημιουργούν σε επίπεδο χαμηλότερο από εκείνο που ορίζει η κατά περίτπωση "οριακή τιμή έκθεσης", γ) να περιορίζει, όσο είναι πρακτικά δυνατό, τον αριθμό των εργαζομένων που εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν σε παράγοντες και το χρόνο έκθεσής τους, δ) να παρέχει μέτρα και μέσα ατομικής προστασίας στους εργαζομένους, όταν δεν είναι πρακτικά δυνατό να αποφευχθεί η επιβλαβής έκθεσή τους με τους τρόπους, που αναφέρονται στην παράγραφο αυτή. 3. Ο εργοδότης εκτός από τις υποχρεώσεις της προηγούμενης παραγράφου πρέπει να λαμβάνει και τα εξής μέτρα: α) να ελέγχει τη συγκέντρωση ή ένταση των παραγόντων στους χώρους εργασίας και τα επίπεδα έκθεσης των εργαζομένων σ. αυτούς, πριν αρχίσει η λειτουργία μηχανών ή εγκαταστάσεων και σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους, καθώς και να αξιολογεί τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα του ιατρικού ελέγχου των εργαζομένων σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 27 για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων, β) να ενεργεί τακτικό έλεγχο και συντήρηση των μέσων, συσκευών ή συστημάτων που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου, ώστε αυτά να λειτουργούν σωστά και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των διατάξεων του νόμου αυτού.

22 γ) να προβλέπει και να λαμβάνει ειδικά επείγοντα μέτρα για τις περιπτώσεις έκτακτων περιστατικών, που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες υπερβάσεις των "σριακών τιμών έκθεσης", δ) να εγκαθιστά σηματοδότηση προειδοποίησης και ασφάλειας των χώρων εργασίας και συστήματα συναγερμού, ε) να τηρεί και να ενημερώνει, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις και τις οδηγίες της αρμόδιας αρχής, καταλόγους των εργαζομένων που εκτίθενται στους παράγοντες και βιβλία καταχώρησης των αποτελεσμάτων των ελέγχων που γίνονται σύμφωνα με τα προηγούμενα εδάφια ) ΕΙΔΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ο 1. Οι αντιπρόσωποι των εργαζομένων στην επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας ή ο αντιπρόσωπος των εργαζομένων για την υγιεινή και ασφάλεια ή, όπου δεν υπάρχουν αυτοί, οι εργαζόμενοι δικαιούνται να έχουν: α) Πληροφόρηση από τον εργοδότη για τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται με την έκθεσή τους σε παράγοντες για τις "οριακές τιμές έκθεσης", για τα τεχνικά μέτρα πρόληψης που πρέπει να τηρούνται και για τις προφυλάξεις που πήρε ο εργοδότης και πρέπει να τηρούν οι εργαζόμενοι. β) Πρόσβαση και ενημέρωση για το αποτέλεσμα των επιπέδων έκθεσης και για τα συλλογικά ανώνυμα αποτελέσματα των εργαστηριακών και βιολογικών εξετάσεων, που είναι ενδεικτικές της έκθεσής τους. γ) Πληροφόρηση σε περιπτώσεις υπέρβασης των "οριακών τιμών έκθεσης" για τα αίτια της υπέρβασης και τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν για να αντιμετωπισθεί. δ) Πληροφόρηση και επιμόρφωση για τη βελτίωση των γνώσεών τους σχετικά με τους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειμένοι. 2. Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να πληροφορείται τα αποτελέσματα των ατομικών του κλινικών, εργαστηριακών και βιολογικών εξετάσεων πσυ είναι ενδεικτικά της έκθεσής του.

23 2.1.5) ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ- ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Α. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση: 1. Να λαμβάνει κάθε μέτρο που απαιτείται, ώστε να εξασφαλίζονται οι εργαζόμενοι και οι τρίτοι που παραβρίσκονται στους τόπους εργασίας από κάθε κίνδυνο που μπορεί να απειλήσει την υγεία ή τη σωματική τους ακεραιότητα. 2. Να εφαρμόζει κάθε υπόδειξη των τεχνικών και υγειονομικών επιθεωρητών εργασίας και γενικά να διευκολύνει το έργο τους μέσα στην επιχείρηση. 3. Να επιβλέπει την ορθή εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 4. Να λαμβάνει συλλογικά μέτρα προστασίας των εργαζομένων. 5. Να γνωστοποιεί στους εργαζόμενους τον επαγγελματικό κίνδυνο από την εργασία τους. 6. Να ενθαρρύνει την εκπαίδευση των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 7. Να ενημερώνει τους εργαζομένους για τη νομοθεσία που ισχύει σχετικά με την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και για τον τρόπο εφαρμογής της από την επιχείρηση. 8. Να καταρτίζει πρόγραμμα προληπτικής δράσης και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση. 9. Να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων στο οποίο να αναγράφονται τα αίτια και η περιγραφή του ατυχήματος.

24 Β. Οι εργαζόμενοι έχουν υποχρέωση: 1. Να εφαρμόζουν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας. 2. Να χρησιμοποιούν τα ατομικά μέσα προστασίας. 3. Να διατηρούν τις διατάξεις και τους μηχανισμούς ασφάλειας. 4. Να παρακολουθούν τα σχετικά σεμινάρια σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας.

25 ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 177/1997 "Ελάχιστες ττροδιαγραφές για τη βελτίωση της ττροστασίας, της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στις εξορυκτικές δια γεωτρήσεων βιομηχανίες σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/91/ΕΟΚ" (Φ.Ε.Κ. 150/Α/ ) Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις: α. των άρθρων 1 (παράγραφοι 1, 2, 3, 4 και 5) και 3 του ν. 1338/83 "Εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου" (34/Α) όπως τροποποιήθηκαν αντίστοιχα με το άρθρο 6 του ν. 1440/84 "Συμμετοχή της Ελλάδας στο κεφάλαιο, στα αποθεματικά και στις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, στο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακας και Χάλυβας και του Οργανισμού Εφοδιασμού EURATOM" (70/Α) και με το άρθρο 65 του ν. 1892/90 "Για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη και άλλες διατάξεις" (101/Α) και β. της παραγράφου 2 του άρθρου δευτέρου του ν.2077/92 "Κύρωση της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και των σχετικών πρωτοκόλλων και δηλώσεων που περιλαμβάνονται στην τελική Πράξη" (136/Α). 2. Τις διατάξεις των άρθρων 1 (παράγραφος 3) και 36 του ν. 1568/85 "Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων" (177/Α). 3. Τις διατάξεις του άρθρου 39 του ν. 1836/89 (79/Α) "Προώθηση της απασχόλησης και της επαγγελματικής κατάρτισης και άλλες διατάξεις". 4. Τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 2224/94 "Ρύθμιση θεμάτων εργασίας, συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και οργάνωσης Υπουργείου Εργασίας και των εποπτευομένων από αυτό νομικών προσώπων και άλλες διατάξεις" (112/Α) 5. Την αριθ. ΔΙΔΚ/Φ4.4.1/21566 "Ανάθεση αρμοδιοτήτων Υπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης στους Υφυπουργούς Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης".(ΦΕΚ 932/10-1 Ο Ι 996 τ.β'). 6. Την αριθμ. 8/ γνώμη του Συμβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. 7. Τις διατάξεις του άρθρου 29Α του ν. 1558/85 "Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα" (137/Α), που προστέθηκε

26 με το άρθρο 27 του ν. 2081/92 "Ρύθμιση του θεσμού των Επιμελητηρίων κλπ." (154/Α). 8. Οτι με την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος δεν θα προκληθεί πρόσθετη δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή του κρατικού προϋπολογισμού ή προϋπολογισμού ΝΠΔΔ, δεδομένου ότι οι δαπάνες εντάσσονται στα πλαίσια των ήδη εγκεκριμένων προϋπολογισμών για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 39 του ν. 1836/89, ο οποίος έχει επεκταθεί και στο Δημόσιο. 9. Την αριθμ. 105/ γνωμοδότηση του Συμβουλίου Επικρατείας, μετά από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης, Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας και Πρόνοιας αποφασίζουμε: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Αρθρο 1 Αντικείμενο - Πεδίο εφαρμογής 1. Σκοπός του παρόντος προεδρικού διατάγματος είναι η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας περί της ασφαλείας και υγιεινής των εργαζομένων προς τις διατάξεις της οδηγίας 92/91/ΕΟΚ της 3ης Νοεμβρίου 1992 "Περί των ελαχίστων προδιαγραφών για τη βελτίωση της προστασίας, της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στις εξορυκτικές διά γεωτρήσεων βιομηχανίες" (ΕΕ L 348/ ) 2. Το παρόν προεδρικό διάταγμα καθορίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στις εξορυκτικές διά γεωτρήσεων βιομηχανίες όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 του παρόντος διατάγματος. Οι διατάξεις του εφαρμόζονται επιπλέον των γενικών διατάξεων για την υγιεινή και την ασφάλεια της εργασίας που ισχύουν κάθε φορά. 3. Για την εφαρμογή του παρόντος διατάγματος στο Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και ΟΤΑ ισχύουν και οι ιδιαίτερες ρυθμίσεις της ΚΥΑ 88555/3293/88 "Υγιεινή και ασφάλεια του προσωπικού του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ" (721/Β) που κυρώθηκε με το άρθρο 39 του ν. 1836/89 "Προώθηση της απασχόλησης και της επαγγελματικής κατάρτισης και άλλες διατάξεις" (79/Α). 4. Οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος δεν εφαρμόζονται; α. Στο ένστολο προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας. β. Στο οικιακό υπηρετικό προσωπικό. 5. Στις περιπτώσεις των εδαφίων α και β της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου πρέπει να εξασφαλίζεται.

27 όσο αυτό είναι δυνατόν, η ασφάλεια και η υγεία του εν λόγω ττροσωττικού, εν όψει των στόχων του τταρόντος. Άρθρο 2 Ορισμοί Για τους σκοπούς του παρόντος διατάγματος νοούνται ως: 1. Εξορυκτικές δια γεωτρήσεων βιομηχανίες: Ολες οι βιομηχανίες οι οποίες, α. εξορύσσουν ορυκτές ύλες δια γεωτρήσεων ή/και β. προβαίνουν στην αναζήτηση κοιτασμάτων με σκοπό την εξόρυξη με τη μέθοδο αυτή ή/και γ. προετοιμάζουν τις εξορυχθείσες ύλες για την πώληση με εξαίρεση τις δραστηριότητες μεταποίησης των πρώτων υλών. 2. Χώροι εργασίας: Το σύνολο των χώρων που προορίζονται να καταλάβουν θέσεις εργασίας που περιλαμβάνουν τις δραστηριότητες καθώς και τις εγκαταστάσεις που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τις εξορυκτικές δια γεωτρήσεων βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως των καταλυμάτων, στους οποίους έχουν πρόσβαση οι εργαζόμενοι στο πλαίσιο της εργασίας τους. 3. Αρμόδια επιθεώρηση εργασίας: Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (τα Κέντρα Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου ή οι Διευθύνσεις επιθεώρησης εργασίας και οι Διευθύνσεις απασχόλησης με τα αρμόδια Τμήματα τεχνικής και υγειονομικής επιθεώρησης εργασίας ή τα Τμήματα και Γραφεία επιθεώρησης εργασίας κ.λ.π.). ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ Άρθρο 3 Γενικές υποχρεώσεις 1. Για τη διαφύλαξη της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου: α. Οι χώροι εργασίας να σχεδιάζονται, κατασκευάζονται, εξοπλίζονται, τίθενται σε χρήση, λειτουργούν και συντηρούνται κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να εκτελέσουν την εργασία που τους έχει ανατεθεί χωρίς κίνδυνο για την ασφάλεια ή και την υγεία των ίδιων ή και των άλλων εργαζομένων. β. Η λειτουργία των επανδρωμένων χώρων εργασίας να γίνεται υπό την επίβλεψη υπευθύνου προσώπου. γ. Οι εργασίες που συνεπάγονται ιδιαίτερους κινδύνους να αναθέτονται μόνο σε ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό και να εκτελούνται σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί, δ. Ολες οι οδηγίες ασφάλειας να είναι καταληπτές από όλους τους εργαζόμενους τους οποίους αφορούν. ε. Να υπάρχουν οι κατάλληλες εγκαταστάσεις για παροχή πρώτων βοηθειών.

28 στ. Οι απαιτούμενες ασκήσεις ασφάλειας να εκτελούνται σε τακτά διαστήματα. 2. Ο εργοδότης φροντίζει για τη σύνταξη και την ενημέρωση εγγράφου σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία, στο εξής καλούμενο " έγγραφο ασφάλειας και υγείας", το οποίο καλύπτει και τις απαιτήσεις των άρθρων 7, 8 και 11 του π.δ. 17/96 "Μέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 89/391/ΕΟΚ και 91/383/ΕΟΚ" 3. Στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας μεταξύ άλλων: α. Καταγράφονται, επισημαίνονται και εκτιμούνται όλοι οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν όλοι οι εργαζόμενοι. β. Καθορίζονται τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν και, αν χρειαστεί, το υλικό προστασίας που πρέπει να χρησιμοποιηθεί. γ. Αποδεικνύεται και αιτιολογείται ότι ο σχεδιασμός, η χρησιμοποίηση και η συντήρηση του χώρου εργασίας και των εξοπλισμών εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. 4. Το έγγραφο ασφάλειας και υγείας συντάσσεται από τους τεχνικό ασφάλειας, γιατρό εργασίας. Εσωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης (ΕΣΥΠΠ) ή Εξωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞΥΠΠ), πριν αρχίσει η εργασία, και προσαρμόζεται καταλλήλως όταν στο χώρο εργασίας επέρχονται αλλαγές, επεκτάσεις ή/και σημαντικές μετατροπές. 5. Οταν πολλές επιχειρήσεις μοιράζονται τον ίδιο τόπο εργασίας, οι εργοδότες είναι υπεύθυνοι για όλα τα θέματα που υπάγονται στον έλεγχό τους και οφείλουν να συνεργάζονται για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με την ασφάλεια, την υγεία και την υγιεινή και λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των δραστηριοτήτων να συντονίζουν τις δραστηριότητές τους για την προστασία των εργαζομένων και την πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων, να αλληλοενημερώνονται και να ενημερώνει ο καθένας τους υπ αυτόν εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους για τους κινδύνους αυτούς. 6. Την ευθύνη συντονισμού των δραστηριοτήτων αναλαμβάνει ο εργοδότης που έχει υπό τον έλεγχό του τον τόπο εργασίας και διευκρινίζει στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας το σκοπό, τα μέτρα και τις λεπτομέρειες εφαρμογής του συντονισμού αυτού. Ο συντονισμός αυτός δεν θίγει την ευθύνη των μεμονωμένων εργοδοτών όπως προβλέπεται στις κείμενες διατάξεις. 7. Ο εργοδότης για κάθε σοβαρό ή και θανατηφόρο εργατικό ατύχημα, καθώς και για κάθε κατάσταση σοβαρού κινδύνου υποβάλλει αμέσως έκθεση στην αρμόδια επιθεώρηση εργασίας.

29 Στην έκθεση αυτή αναγράφονται μεταξύ των άλλων τα αίτια, η περιγραφή του ατυχήματος και τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή επανάληψης παρόμοιων συμβάντων. Εν ανάγκη, ο εργοδότης ενημερώνει το έγγραφο ασφάλειας και υγείας αναφέροντας τα ληφθέντα μέτρα προς αποφυγή επαναλήψεων. Άρθρο 4 Προστασία από πυρκαγιά, έκρηξη και ατμόσφαιρα που θέτει σε κίνδυνο την υγεία Ο εργοδότης λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα και τις προφυλάξεις ανάλογα με το είδος της εγκατάστασης προκειμένου: α. Να αποφεύγεται, να ανιχνεύεται και να καταπολεμάται η εκδήλωση και εξάπλωση πυρκαγιών και εκρήξεων. β. Να εμποδίζεται η δημιουργία εκρηκτικής ατμόσφαιρας ή/και ατμόσφαιρας που θέτει σε κίνδυνο την υγεία των εργαζομένων. Άρθρο 5 Μέσα εκκένωσης και διάσωσης Ο εργοδότης μεριμνά για την ύπαρξη και συντήρηση κατάλληλων μέσων εκκένωσης και διάσωσης έτσι ώστε σε περίπτωση κινδύνου, οι εργαζόμενοι να μπορούν να εκκενώσουν τους χώρους εργασίας κατά τρόπο άνετο, ταχύ και απολύτως ασφαλή. Άρθρο 6 Συστήματα επικοινωνίας, προειδοποίησης και συναγερμού Ο εργοδότης μεριμνά για την ύπαρξη και εγκατάσταση συστημάτων συναγερμού και άλλων απαραίτητων μέσων επικοινωνίας που να επιτρέπουν, όταν χρειαστεί, την άμεση έναρξη των επιχειρήσεων αμέσου βοήθειας, εκκένωσης και διάσωσης. Άρθρο 7 Ενημέρωση των εργαζομένων 1. Στα πλαίσια της ενημέρωσης των εργαζομένων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται για όλα τα ληπτέα μέτρα όσον αφορά την ασφάλεια και την υγεία στους χώρους εργασίας και ειδικότερα για τα μέτρα σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 3, 4, 5 και 6 του παρόντος διατάγματος. 2. Οι πληροφορίες πρέπει να είναι κατανοητές από τους εργαζόμενους τους οποίους αφορούν. Άρθρο 8 Επίβλεψη της υγείας Πέραν των ισχυουσών διατάξεων για την επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να εξασφαλίζει ότι κάθε εργαζόμενος υπόκειται σε ιατρικό έλεγχο της υγείας του σχετικό με τη θέση εργασίας του:

30 α. Μετά την ττρόσληψή του και πριν αναλάβει τα καθήκοντα του. β. Κατά την αλλαγή θέσης εργασίας και πριν την τοποθέτησή του στη νέα θέση. γ. Σε τακτά διαστήματα που δεν μπορούν να υπερβούν τα 2 χρόνια. Άρθρο 9 Διαβούλευση και συμμετοχή των εργαζομένων Στα πλαίσια της διαβούλευσης και της συμμετοχής των εργαζομένων σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, οι εργοδότες ζητούν τη γνώμη των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους και διευκολύνουν τη συμμετοχή τους, αναφορικά με τα θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή του παρόντος διατάγματος. Άρθρο 10 Χώροι εργασίας που χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά Οι χώροι εργασίας που χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά μετά τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος πρέπει να ικανοποιούν τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας που περιέχονται στο παράρτημα του άρθρου 13 του παρόντος διατάγματος. Άρθρο 11 Χώροι εργασίας που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί Οι χώροι εργασίας που έχουν χρησιμοποιηθεί ήδη πριν από τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος πρέπει να πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας που περιέχονται στο παράρτημα του άρθρου 13 του παρόντος διατάγματος, το αργότερο μέχρι την Άρθρο 12 Μεταβολές των χώρων εργασίας Στην περίπτωση που οι χώροι εργασίας υφίστανται μετά τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος, μεταβολές, επεκτάσεις ή/και μετατροπές ο εργοδότης λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε οι παραπάνω μεταβολές, επεκτάσεις ή/και μετατροπές να είναι σύμφωνες με τις αντίστοιχες ελάχιστες προδιαγραφές που περιέχονται στο παράρτημα του άρθρου 13 του παρόντος διατάγματος. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' ΔΙΆΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 13 Προσάρτηση Παραρτημάτων Προσαρτάται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του παρόντος το παράρτημα που αναφέρεται στα άρθρα 10, 11 και 12 του παρόντος διατάγματος και έχει ως ακολούθως: 5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΛΆΧΙΣΤΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΛΙ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΛΝΛΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΆΡΘΡΟ 13 Προκαταρκτική τταρατήρηση Οι υποχρεώσεις που προβλέπονται στο παρόν παράρτημα εφαρμόζονται κάθε φορά που το απαιτούν τα

31 χαρακτηριστικά του χώρου εργασίας ή της δραστηριότητας, οι ττεριστάσεις ή κάποιος ιδιαίτερος κίνδυνος ΤΜΗΜΑA Ελάχιστες κοινές προδιαγραφές για τους τομείς των "χερσαίων" και των "θαλάσσιων" εργασιών 1. Σταθερότητα, στερεότητα, αντοχή και ευστάθεια Οι χώροι εργασίας πρέπει να σχεδιάζονται, να κατασκευάζονται, να εγκαθίστανται, να λειτουργούν, να επιτηρούνται και να συντηρούνται έτσι ώστε να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις αναμενόμενες εξωτερικές καταπονήσεις. Η δομή, η στερεότητα, η αντοχή και η ευστάθειά τους πρέπει να αντιστοιχούν στον τύπο της χρήσης τους. 2. Οργάνωση και εποπτεία 2.1. Οργάνωση των χώρων εργασίας Οι χώροι εργασίας πρέπει να είναι οργανωμένοι έτσι ώστε να παρέχουν επαρκή προστασία από τους κινδύνους. Πρέπει να διατηρούνται καθαροί και οι επικίνδυνες ουσίες ή τα κατάλοιπα πρέπει να απομακρύνονται ή να ελέγχονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην δημιουργούν οποιοδήποτε κίνδυνο για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων Οι θέσεις εργασίας σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με εργονομικά κριτήρια, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης να μπορούν οι εργαζόμενοι να παρακολουθούν τις εργασίες που εκτελούνται στη θέση εργασίας τους Οι ζώνες εντός των οποίων υφίσταται ιδιαίτερος κίνδυνος πρέπει να οριοθετούνται και να επισημαίνονται με προειδοποιητικές πινακίδες Υπεύθυνος Κάθε χώρος εργασίας στον οποίο υπάρχει προσωπικό πρέπει ανά πάσα στιγμή να βρίσκεται υπό την ευθύνη υπεύθυνου ατόμου και το οποίο να έχει ορισθεί από τον εργοδότη. Τα άτομα αυτά αναφέρονται μέσω του προϊσταμένου τους στον τεχνικό ασφάλειας της επιχείρησης από τον οποίο και λαμβάνουν σχετικές οδηγίες. Τα άτομα αυτά πρέπει να είναι επιπέδου τουλάχιστον Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος με ειδικότητα ανάλογη με την παραγωγική διαδικασία του τμήματος και να έχουν λάβει κατάλληλη επιμόρφωση Εποπτεία Για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων ο τεχνικός ασφάλειας της επιχείρησης ασκεί εποπτεία κατά τη διάρκεια όλων των εκτελουμένων εργασιών Εργαζόμενοι με τις απαιτούμενες ικανότητες Σε κάθε χώρο εργασίας στον οποίο υπάρχει προσωπικό, πρέπει να υπάρχει επαρκής αριθμός εργαζομένων που να διαθέτουν τις αναγκαίες ικανότητες, εμπειρία και κατάρτιση για να εκτελούν τα καθήκοντα που τους έχουν

32 ανατεθεί Πληροφόρηση, καθοδήγηση και κατάρτιση Στους εργαζομένους πρέπει να παρέχεται η αναγκαία πληροφόρηση, καθοδήγηση, κατάρτιση και επανεκπαίδευση, προκειμένου να εξασφαλίζεται η υγεία και η ασφάλειά τους. Ο εργοδότης μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι να λαμβάνουν κατανοητές οδηγίες έτσι ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια και υγεία ούτε η δική τους, ούτε των άλλων εργαζομένων Γρατπές οδηγίες Για κάθε χώρο εργασίας, πρέπει να υπάρχουν γραπτές οδηγίες με τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων και την ασφαλή χρήση του εξοπλισμού. 6 Στις οδηγίες αυτές πρέπει να περιλαμβάνονται πληροφορίες για τη χρήση του εξοπλισμού παροχής άμεσης βοήθειας και τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στο χώρο εργασίας ή κοντά σ αυτόν Ασφαλείς τρόποι εργασίας Για κάθε χώρο εργασίας ή για κάθε δραστηριότητα πρέπει να εφαρμόζονται ασφαλείς μέθοδοι εργασίας Άδεια εργασίας Όταν το έγγραφο ασφάλειας και υγείας το επιβάλλει, πρέπει να θεσπίζεται σύστημα άδειας εργασίας για την εκτέλεση επικίνδυνων εργασιών ή ακίνδυνων συνήθως εργασιών, οι οποίες μπορούν, σε συνδυασμό με άλλες ενέργειες, να προκαλέσουν σοβαρούς κινδύνους. Η άδεια εργασίας πρέπει να εκδίδεται από τον υπεύθυνο ασφάλειας μετά από έγκριση του τεχνικού ασφάλειας, πριν από την έναρξη των εργασιών, και πρέπει να καθορίζει τους όρους που πρέπει να πληρούνται και τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται πριν, κατά και μετά τις εργασίες Τακτικός έλεγχος των μέτρων για την ασφάλεια και την υγεία Ο εργοδότης πρέπει να εξετάζει τακτικά τα μέτρα που λαμβάνονται για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας και της υγείας, προκειμένου να εξασφαλίζει την τήρηση των απαιτήσεων του παρόντος. 3. Μηχανολογικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός και εγκαταστάσεις 3.1. Γενικά Ο μηχανολογικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός πρέπει να επιλέγεται, να τοποθετείται, να τίθεται σε λειτουργία, να λειτουργεί και να συντηρείται έτσι ώστε να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων, λαμβάνοντας υπόψη τις άλλες διατάξεις του παρόντος και τις διατάξεις των π.δ. 377/93