ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 2012:

Transcript

1 ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 2012: ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Ελλάδα είναι συνταγματική δημοκρατία με πολυκομματικό Κοινοβούλιο. Στις 17 Ιουνίου, η χώρα διεξήγαγε εθνικές εκλογές και ορκίστηκε μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού αποτελούμενη από τα πολιτικά κόμματα της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ), του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ) και της Δημοκρατικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ), με Πρωθυπουργό τον αρχηγό της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά. Οι πολιτικές Αρχές διατηρούν τον έλεγχο των σωμάτων ασφαλείας. Τα πιο σημαντικά προβλήματα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια του έτους αφορούσαν την απρόκλητη ρατσιστική βία εναντίον μεταναστών και εναντίον ατόμων οι οποίοι θεωρήθηκαν αλλοδαποί, τις συνθήκες στα κρατητήρια και στις φυλακές μεταναστών, την άσχημη μεταχείριση παράτυπων μεταναστών, τις διακρίσεις εναντίον των Ρομά και την εκμετάλλευση παιδιών Ρομά. Οι δυνάμεις ασφαλείας έθεσαν υπό κράτηση πολλούς μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων ασυνόδευτων ανηλίκων, για μεγάλα χρονικά διαστήματα κάτω από υπερβολικά συνωστισμένες και ανθυγιεινές συνθήκες μέχρι να εκδικασθούν οι υπόθεσεις τους. Άλλα προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιελάμβαναν την κακοποίηση κρατουμένων από τις δυνάμεις ασφαλείας, περιορισμούς στην ελευθερία του λόγου και στη θρησκευτική ελευθερία, περιπτώσεις απέλασης ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών, ανεπαρκείς δυνατότητες για την υποδοχή και την παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες άσυλο και σε πρόσφυγες, φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, περιστατικά αντισημιτισμού, εμπορία και διακίνηση ανθρώπων, περιορισμούς στην ελευθερία αυτοπροσδιορισμού ορισμένων εθνοτικών μειονοτικών ομάδων, καθώς και διακρίσεις εναντίον, και κοινωνικός αποκλεισμός, της επίσημα αναγνωρισμένης «Μουσουλμανικής μειονότητας» στη Θράκη. Τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν επίσης καταγγελίες για υπερβολική χρήση αστυνομικής βίας εναντίον διαδηλωτών, συνήθως κατά τη διάρκεια βίαιων διαδηλώσεων στις οποίες τραυματίστηκαν και αστυνομικοί. Η κυβέρνηση έλαβε μέτρα για τη δίωξη και την τιμωρία των παραβατών λειτουργών, είτε αυτοί ανήκαν στις δυνάμεις ασφαλείας ή σε άλλους φορείς της κυβέρνησης.

2 ΕΛΛΑΔΑ 2 Ενότητα 1. Σεβασμός της Ακεραιότητας του Ανθρώπου, Συμπεριλαμβανομένης της Ελευθερίας από: α. Αυθαίρετη ή Παράνομη Αφαίρεση Ζωής Δεν υπήρξαν αναφορές ότι οι κυβέρνηση ή εκπρόσωποί της προέβησαν σε φόνους, είτε αυθαίρετα, είτε παράνομα. β. Εξαφανίσεις Δεν υπήρξαν αναφορές για εξαφανίσεις που να συνδέονται με πολιτικά κίνητρα. γ. Βασανιστήρια και Άλλες Μορφές Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας Η νομοθεσία απαγορεύει αυτές τις πρακτικές και παρέχει εγγυήσεις σε ύποπτους που κρατούνται για εγκληματικές πράξεις, καθώς και σε παράτυπους μετανάστες υπό κράτηση. Όμως, κατά τη διάρκεια του έτους αρκετές διεθνείς, καθώς και μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) κατήγγειλαν την κακοποίηση παράτυπων μεταναστών και ατόμων αιτούντων άσυλο από την αστυνομία και από προσωπικό του λιμενικού σώματος. Στις 7 Απριλίου, αστυνομικές δυνάμεις καταστολής τραυμάτισαν σοβαρά τον πρόεδρο της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδος, ο οποίος κάλυπτε μια διαδήλωση στην Αθήνα. Η Διεθνής Αμνηστία (ΔΑ) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων καταδίκασε μαζί με την Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδος την αστυνομία για την καταγγελθείσα χρήση υπερβολικής βίας εναντίον διαδηλωτών. Τον Ιούνιο, η Επιτροπή Κατά των Βασανιστηρίων (CAT) των Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με επίμονες καταγγελίες για βασανιστήρια και κακομεταχείριση από την αστυνομία κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, ελέγχων πλήθους, οδικών αστυνομικών ελέγχων, και συλλήψεων ή κρατήσεων, ακόμη και σε εγκαταστάσεις του τμήματος ποινικών υποθέσεων. Η επιτροπή επανέλαβε τις ανησυχίες της του 2011 για συνεχιζόμενες καταγγελίες κακομεταχείρισης παράτυπων μεταναστών, ατόμων αιτούντων άσυλο και Ρόμα από την αστυνομία. Τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν επίσης καταγγελίες για υπερβολική χρήση αστυνομικής βίας εναντίον διαδηλωτών, συνήθως κατά τη διάρκεια βίαιων διαδηλώσεων στις οποίες τραυματίστηκαν και αστυνομικοί.

3 ΕΛΛΑΔΑ 3 Κατά τη διάρκεια του έτους, αναφέρθηκαν τουλάχιστον 11 περιστατικά αστυνομικής κακομεταχείρισης μεταναστών. Στις 19 Δεκεμβρίου η αστυνομία έθεσε σε διαθεσιμότητα έναν φρουρό για επίθεση εναντίον ενός κρατούμενου παράνομου μετανάστη από το Πακιστάν, και άρχισε τις έρευνες σχετικά με τις καταγγελίες άσκησης βίας. Συνθήκες στις Φυλακές και στα Κρατητήρια Οι συνθήκες στις φυλακές και στα κρατητήρια δεν πληρούσαν τα διεθνή πρότυπα. Τα προβλήματα περιελάμβαναν υπερβολικό συνωστισμό, έλλειψη προμηθειών υλικού, άσχημες συνθήκες υγιεινής, και αδυναμία των Αρχών να διαχωρίσουν τους ενήλικες κρατούμενους από τους ανήλικους, καθώς και τους κατάδικους από τους προσωρινά κρατούμενους. Φυσικές Συνθήκες: Τον Ιανουάριο ο συνολικός αριθμός των κρατουμένων του σωφρονιστικού συστήματος ήταν ενώ η χωρητικότητα του συστήματος ήταν μόνο για Οι φυλακές της Τρίπολης είχαν χωρητικότητα για 85 φυλακισμένους αλλά ο συνολικός αριθμός των κρατουμένων ήταν 180. Τον ίδιο μήνα, οι φυλακές Κορυδαλλού και Χαλκίδας αρνούνταν να στεγάσουν πρόσθετους φυλακισμένους λόγω σοβαρού συνωστισμού. Οι φυλακές Κορυδαλλού είχαν χωρητικότητα για 800 φυλακισμένους αλλά κρατούσαν Σύμφωνα με στατιστικές της 1 ης Ιανουαρίου, οι φυλακισμένοι της χώρας περιελάμβαναν 562 γυναίκες και 587 ανήλικους που κρατούνταν ξεχωριστά από τους ενήλικες άνδρες. Σύμφωνα με αναφορές, δεν υπήρχε πρόβλημα θανάτων σε φυλακές ή σε κρατητήρια. Οι φυλακισμένοι και τα άτομα υπό κράτηση είχαν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Σύμφωνα με τοπικές και διεθνείς οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένου και του Βοηθού Συνηγόρου του Πολίτη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και της Διεθνούς Αμνηστίας, η χώρα εξακολουθούσε να βρίσκεται σε κατάσταση ανθρωπιστικής κρίσης όσον αφορά το σωφρονιστικό σύστημα και την κράτηση παράνομων μεταναστών. Στην αναφορά του Ιουνίου η Επιτροπή Κατά των Βασανιστηρίων (CAT) των Ηνωμένων Εθνών πρότεινε μέτρα για την επίλυση μακρόχρονων προβλημάτων στο σωφρονιστικό σύστημα και στα κρατητήρια, επαναλαμβάνοντας τις ανησυχίες της για την αδυναμία βελτίωσης των συνθηκών σε κρατητήρια αστυνομικών

4 ΕΛΛΑΔΑ 4 τμημάτων και φυλακών. Συγκεκριμένα η CAT ανέφερε τον μεγάλο συνωστισμό στις σχετικές εγκαταστάσεις, τις αδιάκριτες ενδοσωματικές έρευνες κρατουμένων, την έλλειψη υλικών προμηθειών όπως στρώματα και κλινοσκεπάσματα, και άθλιες συνθήκες υγιεινής σε πολλά αστυνομικά τμήματα και φυλακές λόγω ανεπάρκειας σε προμήθειες και σε προσωπικό (περιλαμβανομένου του νοσηλευτικού προσωπικού). Η CAT των Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε επίσης ανησυχίες ότι συχνά η αστυνομία δεν διαχώριζε ασυνόδευτους ανήλικους ή ανήλικους που αιτούνταν άσυλο από ενήλικες, οι οποίοι κρατούνταν σε κακές συνθήκες συνωστισμού. Έκανε έκκληση για τη δρομολόγηση συστηματικού ελέγχου σε όλα τα κρατητήρια, καθώς και για το διαχωρισμό προσωρινών κρατουμένων από καταδικασμένους φυλακισμένους και των ανηλίκων από τους ενήλικες. Επιπλέον, η CAT εξέφρασε την ανησυχία για μια νομοθετική τροποποίηση η οποία επιτρέπει την κράτηση ατόμων με λοιμώδεις νόσους που αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία. Σε μια περίπτωση τον Μάιο, η αστυνομία εφαρμόζοντας αυτήν την τροποποίηση συνέλαβε, κράτησε, άσκησε δίωξη και επέβαλε την πραγματοποίηση ιατρικών εξετάσεων για τον ιό του Έιτζ σε 31 άτομα που θεωρήθηκε ότι επιδίδονταν στην πορνεία για εσκεμμένη πρόκληση σοβαρών σωματικών βλαβών. Οι Αρχές δημοσίευσαν φωτογραφίες και προσωπικά δεδομένα των κρατούμενων στην ιστοσελίδα τους. Τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ καταδίκασαν τις ενέργειες της αστυνομίας. Η CPT διαπίστωσε ότι οι εγκαταστάσεις κράτησης παράνομων μεταναστών δεν πληρούσε τα καθιερωμένα πρότυπα της CPT. Τον Δεκέμβριο, ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ έκανε αιφνιδιαστικές επισκέψεις σε κρατητήρια μεταναστών και διαπίστωσε ακατάλληλες συνθήκες, όπως την έλλειψη θέρμανσης και ζεστού νερού. Κατέγραψε παράπονα για την ανεπάρκεια φαγητού ή για φαγητό κακής ποιότητας, έλλειψη σαπουνιού και άλλων προϊόντων υγιεινής, καθώς και για ανεπάρκεια ρουχισμού και κουβερτών. Κατά τη διάρκεια του χρόνου σημειώθηκαν σποραδικές διαμαρτυρίες σε φυλακές και απεργίες πείνας για τον συνωστισμό, τις μεγάλες περιόδους κράτησης και τις ακατάλληλες συνθήκες. Διοίκηση: Η τήρηση αρχείων για τους φυλακισμένους θεωρήθηκε επαρκής. Υπήρχαν δυνατότητες επιβολής εναλλακτικών καταδικών για μη βίαιους παραβάτες, όμως τα δικαστήρια δεν εφάρμοσαν αυτήν την επιλογή. Η Επιθεώρηση

5 ΕΛΛΑΔΑ 5 Φυλακών, ένας ημιαυτόνομος φορέας επικεφαλής του οποίου είναι ένας δικαστής, έκανε τυπικές και αιφνιδιαστικές επισκέψεις, κατά τη διάρκεια των οποίων οι φυλακισμένοι μπορούσαν να υποβάλλουν παράπονα στην επιθεώρηση. Οι φυλακισμένοι μπορούσαν επίσης να υποβάλλουν παράπονα σε εισαγγελείς που είναι αρμόδιοι για τις φυλακές και στον Συνήγορο του Πολίτη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Οι φυλακισμένοι έχουν πρόσβαση σε επισκέπτες, μπορούν να ακολουθούν τις θρησκευτικές τακτικές τους και έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν παράπονα στις δικαστικές Αρχές χωρίς λογοκρισία. Έλεγχος: Η κυβέρνηση επέτρεψε σε ανεξάρτητους μη κυβερνητικούς παρατηρητές να ελέγξουν τις συνθήκες σε φυλακές και κρατητήρια. Οι παρατηρητές περιελάμβαναν τοπικές και διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), τον ειδικό εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, την CPT, τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, την Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, την Ιατρική Παρέμβαση καθώς και τον βοηθό Συνήγορο του Πολίτη για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα ανθρώπινα δικαιώματα έκανε συχνές, σχεδόν αιφνιδιαστικές επισκέψεις σε φυλακές όλης της χώρας. Οι παρατηρητές διερεύνησαν καταγγελίες για απάνθρωπες συνθήκες. δ. Αυθαίρετη Σύλληψη ή Κράτηση Το Σύνταγμα και ο νόμος απαγορεύουν την αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση. Ωστόσο, η αστυνομία συνέχισε να διεξάγει επιχειρήσεις «σκούπα» μεγάλης κλίμακας σε δημόσιους χώρους, περιλαμβανομένων λεωφορείων και σταθμών του μετρό, και προέβη σε προσωρινή κράτηση μεγάλου αριθμού ατόμων που θεωρήθηκαν παράνομοι μετανάστες με βάση τη φυσική τους εμφάνιση, μερικές φορές κάτω από άθλιες συνθήκες και συνθήκες συνωστισμού, για όσο καιρό διερευνούσε το καθεστώς παραμονής τους στη χώρα. Παρόμοιες επιχειρήσεις «σκούπα» υπήρξε συνηθισμένη πρακτική κατά τη διάρκεια του έτους. Τον Αύγουστο η αστυνομία ξεκίνησε την επιχείρηση «Ξένιος Ζεύς» για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, από τον Αύγουστο μέχρι τις 24 Νοεμβρίου έκανε προσωρινή κράτηση ατόμων που θεωρήθηκαν παράνομοι μετανάστες. Ακόλουθα, οι Αρχές διαπίστωσαν ότι μόνο από τα άτομα που κρατήθηκαν ήταν στη χώρα παράνομα και ελευθέρωσε τους υπόλοιπους 50,751. Ανάμεσα στα άτομα που κρατήθηκαν προσωρινά περιλαμβάνονταν ξένοι τουρίστες και διαπιστευμένοι διπλωμάτες.

6 ΕΛΛΑΔΑ 6 Ο Ρόλος της Αστυνομίας και των Υπηρεσιών Ασφαλείας Η αστυνομία είναι αρμόδια για την επιβολή του νόμου και την τήρηση της τάξης στο εσωτερικό της χώρας και υπάγεται στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Το Λιμενικό Σώμα είναι υπεύθυνο για την επιβολή του νόμου μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα και υπάγεται στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου. Η αστυνομία και ο στρατός είναι συνυπεύθυνοι για την επιβολή του νόμου σε ορισμένες παραμεθόριες περιοχές. Σε γενικές γραμμές, οι πολιτικές Αρχές διατήρησαν αποτελεσματικά τον έλεγχο της αστυνομίας και του λιμενικού σώματος. Η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας διεξήγαγε έρευνες σε καταγγελίες για διαφθορά και ατιμωρησία της αστυνομίας. Η έκθεση της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας για το 2010 έδειξε αύξηση των υποθέσεων διαφθοράς στην αστυνομία και στον δημόσιο τομέα γενικά. Στη διάρκεια του έτους, το προσωπικό της αστυνομίας και του λιμενικού σώματος εκπαιδεύτηκε από υπουργεία, περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς, ΜΚΟ και ακαδημίες υπηρεσιών σε θέματα κατά του ρατσισμού και της εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων, στην ταυτοποίηση θυμάτων, στην αναγνώριση ατόμων αιτούντων άσυλο, στην προστασία μαρτύρων και στις διαδικασίες συνέντευξης μαρτύρων, καθώς και στον έλεγχο του πλήθους. Διαδικασίες Σύλληψης και Μεταχείριση Κρατουμένων Για να γίνουν συλλήψεις, ο νόμος απαιτεί της έκδοση δικαστικών ενταλμάτων, εκτός αν γίνουν επ αυτοφώρω, ενώ απαγορεύει τις αυθαίρετες συλλήψεις. Στην πράξη, η αστυνομία δεν τηρούσε πάντοτε αυτές τις διατάξεις. Η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να οδηγήσει τους κρατούμενους ενώπιον τακτικού ανακριτή μέσα σε 24 ώρες κι εκείνος πρέπει να εκδώσει ένταλμα κράτησης ή να δώσει εντολή να αφεθούν ελεύθεροι. Οι αρχές γενικά τηρούν αυτές τις διατάξεις. Η προφυλάκιση μπορεί να διαρκέσει 18 μήνες, ανάλογα με τη σοβαρότητα του εγκλήματος. Το δικαστικό συμβούλιο μπορεί να διατάξει την απελευθέρωση των κρατουμένων ενώ εκκρεμεί η δίκη τους. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, οι προφυλακισμένοι αποτελούν περίπου το 41% του συνολικού αριθμού των φυλακισμένων, συμβάλλοντας έτσι στο φαινόμενο του υπερπληθυσμού των φυλακών. Ορισμένοι δικηγόροι υπεράσπισης και ακτιβιστές του νομικού κλάδου υποστήριξαν ότι ενώ η προσωρινή κράτηση (προφυλάκιση) υποτίθεται ότι έπρεπε

7 ΕΛΛΑΔΑ 7 να εφαρμόζεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, έχει γίνει πλέον κανόνας. Επίσης επεσήμαναν ότι η περίοδος της προσωρινής κράτησης ήταν υπερβολικά μεγάλη. Ο νόμος προβλέπει την απελευθέρωση με καταβολή εγγύησης κατηγορουμένων που κρατούνται με την κατηγορία διάπραξης κακουργήματος, αλλά και για πιο ελαφρές κατηγορίες, εκτός αν κάποιος δικαστικός λειτουργός κρίνει ότι υπάρχει κίνδυνος να διαφύγει ο κατηγορούμενος στο εξωτερικό. Οι Αρχές γενικά σεβάστηκαν τη νομοθεσία παρέχοντας το δικαίωμα στους κρατούμενους να επικοινωνήσουν με στενούς συγγενείς τους ή με τρίτα πρόσωπα, να έχουν πρόσβαση σε δικηγόρο και σε ιατρικές υπηρεσίες. Οι Αρχές παρείχαν σε ξένους κρατούμενους πληροφοριακά πακέτα σε πολλές γλώσσες που περιέγραφαν τις διαδικασίες αίτησης ασύλου και για τα δικαιώματά τους ως κρατούμενοι, αν και αυτό δεν γίνονταν πάντα άμεσα. Αν και σε γενικές γραμμές οι Αρχές πληροφορούσαν άμεσα τους κρατούμενους σχετικά με τις κατηγορίες εναντίον τους, υπήρχαν περιπτώσεις όπου ξένοι κρατούμενοι δεν είχαν πρόσβαση σε διερμηνείς διορισμένους από το δικαστήριο. Νομική εκπροσώπηση από τον δικηγορικό σύλλογο παρέχονταν μόνο σε άπορους κατηγορούμενους που αντιμετώπιζαν κατηγορίες κακουργήματος. Επιταχυμένες διαδικασίες μπορούν να εφαρμοστούν για άτομα που κατηγορούνται για πλημμελήματα. Όμως, λιγότερο από το 10 τοις εκατό των σχετικών υποθέσεων εκμεταλλεύτηκε το πλεονέκτημα των επιταχυμένων διαδικασιών. Οι κατηγορούμενοι είχαν το δικαίωμα παράστασης δικηγόρου, όμως επειδή η αστυνομία υποχρεούται να οδηγήσει του κρατούμενους ενώπιον τακτικού ανακριτή μέσα σε 24 ώρες από την κράτησή τους, υπήρξαν ισχυρισμοί ότι αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα περιόριζε τη δυνατότητά τους να παρουσιάσουν επαρκή υπεράσπιση. Οι κατηγορούμενοι μπορούν να ζητήσουν αναβολή για να προετοιμάσουν την υπεράσπισή τους, όμως το δικαστήριο δεν υποχρεούται να τους την παράσχει. Προφυλάκιση: Προφυλάκιση επιβλήθηκε περίπου στο 41% των υποθέσεων. Οι δίκες, ιδιαίτερα σε αστικές υποθέσεις, μπορεί καθυστερήσουν για πολλά χρόνια επειδή τα δικαστήρια είναι υπερφορτωμένα με υποθέσεις και το προσωπικό τους ανεπαρκές. Επιπλέον, πολλοί δικαστές έκαναν στάσεις εργασίας κατά τη διάρκεια του έτους για διαμαρτυρία σε περικοπές μισθών και συντάξεων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, επιδεινώνοντας περαιτέρω το πρόβλημα. ε. Άρνηση Δίκαιης Δημόσιας Δίκης Η νομοθεσία προβλέπει την ύπαρξη ανεξάρτητης δικαιοσύνης και η κυβέρνηση γενικά σεβάστηκε αυτόν τον κανόνα εμπράκτως. Ωστόσο, κάποιοι παρατηρητές

8 ΕΛΛΑΔΑ 8 ανέφεραν ότι το δικαστικό σώμα ήταν αναποτελεσματικό και ενίοτε υπέκυπτε σε επιρροές και διαφθορά. Η δικαιοσύνη έδειξε μεγαλύτερη επιείκεια σε άτομα τα οποία ισχυρίστηκαν ότι είχαν πολιτικά κίνητρα όταν κατέστρεφαν ξένες περιουσίες σε σύγκριση με άλλα άτομα τα οποία δεν προέβαλαν τέτοιον ισχυρισμό. Για παράδειγμα, σε ορισμένους αναρχικούς επιβλήθηκαν ποινές με αναστολή αντί φυλάκισης ή προστίμου. Γενικά, οι Αρχές σεβάστηκαν τις αποφάσεις δικαστηρίων και δεν αναφέρθηκαν περιπτώσεις όπου το αποτέλεσμα της δίκης ήταν προαποφασισμένο. Διαδικασίες Διεξαγωγής Δίκης Ο νόμος προβλέπει το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, και η ανεξάρτητη δικαιοσύνη, γενικώς, εφάρμοσε αυτό το δικαίωμα στην πράξη. Οι κατηγορούμενοι απολαμβάνουν το τεκμήριο της αθωότητας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι δίκες είναι δημόσιες, ενώ στις περισσότερες υποθέσεις κακουργημάτων χρησιμοποιούνται ένορκοι. Η νομοθεσία επιτρέπει την άρνηση του δικαιώματος δίκης με ενόρκους σε περιπτώσεις βίαιης τρομοκρατίας. Οι κατηγορούμενοι έχουν το δικαίωμα να παρίστανται στη δίκη και να συμβουλεύονται δικηγόρο εγκαίρως. Η κυβέρνηση παρέχει δικηγόρους σε άπορους κατηγορούμενους που αντιμετωπίζουν κατηγορίες κακουργήματος. Οι κατηγορούμενοι μπορούν να παρουσιάσουν μάρτυρες και αποδεικτικά στοιχεία για την υπεράσπισή τους και να υποβάλλουν ερωτήσεις στους μάρτυρες κατηγορίας. Οι κατηγορούμενοι και οι συνήγοροι υπεράσπισής τους έχουν πρόσβαση στα αποδεικτικά στοιχεία του δικαστηρίου που σχετίζονται με την υπόθεσή τους και έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν έφεση. Κατηγορούμενοι που δεν μιλούν την Ελληνική γλώσσα έχουν δικαίωμα να έχουν διερμηνέα διορισμένο από το δικαστήριο. Ορισμένες ΜΚΟ ανέφεραν ότι κατά τη διάρκεια του έτους η ποιότητα και η διαθεσιμότητα διερμηνέων για άτομα που δεν μιλούσαν Ελληνικά διέφερε από δίκη σε δίκη. Η κυβέρνηση αναγνωρίζει τη Σαρία (τον Ισλαμικό νόμο) ως νομοθεσία που ρυθμίζει τα οικογενειακά και αστικά θέματα της Μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης. Τα μέλη της Μουσουλμανικής μειονότητας έχουν επίσης το δικαίωμα του πολιτικού γάμου και μπορούν να προσφύγουν στα αστικά δικαστήρια. Πολιτικοί Κρατούμενοι Δεν υπήρξαν αναφορές για ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων.

9 ΕΛΛΑΔΑ 9 Αστικές Ένδικες Διαδικασίες και Ένδικα Μέσα Γενικά, υπάρχουν ανεξάρτητες και αμερόληπτες δικαστικές αρχές για αστικά θέματα. Η νομοθεσία παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να μηνύσει την κυβέρνηση για αποζημίωση για παραβιάσεις δικαιωμάτων. Αποφάσεις του Περιφερειακού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Άτομα μπορούν να κάνουν προσφυγές για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το κράτος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECHR). Η κυβέρνηση συμμορφώθηκε με τις αποφάσεις του ECHR που προέβλεπαν την καταβολή χρηματικών αποζημιώσεων, όμως δεν έχει εφαρμόσει τις αποφάσεις του ECHR σχετικά με την αναγνώριση της Στέγης Μακεδονικού Πολιτισμού και της Τουρκικής Νεολαίας της Ξάνθης. στ. Αυθαίρετη Παραβίαση της Ιδιωτικής Ζωής, του Οικογενειακού ή Οικιακού Ασύλου ή του Προσωπικού Απορρήτου (Αλληλογραφία) Το Σύνταγμα και η νομοθεσία απαγορεύουν την αυθαίρετη παραβίαση της ιδιωτικής ζωής, του οικογενειακού και του οικιακού ασύλου ή του προσωπικού απορρήτου της αλληλογραφίας. Παρ όλα αυτά, ΜΚΟ όπως το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ), ανέφεραν ότι οι Αρχές δεν σεβάστηκαν πάντα στην πράξη τις διατάξεις αυτές, όπως φαίνεται από τις εφόδους που φέρεται ότι έκανε σε καταυλισμούς Ρομά και σε συνοικίες μεταναστών. Σύμφωνα με τις ΜΚΟ, η αστυνομία και οι εισαγγελείς που πραγματοποίησαν εφόδους και έρευνες σε συνοικίες Ρομά και μεταναστών συχνά εισέβαλαν σε κατοικίες χωρίς ένταλμα αναζητώντας ύποπτους για εγκληματικές ενέργειες, ναρκωτικά και όπλα. Οι έφοδοι της αστυνομίας σε καταυλισμούς Ρομά ήταν συνήθης πρακτική με την διεξαγωγή της τελευταίας παρόμοιας εφόδου στις 29 Νοεμβρίου. Ενότητα 2. Σεβασμός των Πολιτικών Ελευθεριών, οι οποίες Περιλαμβάνουν: α. Ελευθερία του Λόγου και του Τύπου Το Σύνταγμα προβλέπει την Ελευθερία του Λόγου και η κυβέρνηση γενικά σεβάστηκε αυτά τα δικαιώματα εμπράκτως. Ελευθερία του Λόγου: Οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να ασκούν κριτική στην κυβέρνηση, δημοσίως ή ιδιωτικά, χωρίς να υφίστανται αντίποινα και η κυβέρνηση

10 ΕΛΛΑΔΑ 10 δεν προσπάθησε να εμποδίσει αυτή την κριτική. Παρ όλα αυτά, η νομοθεσία προβλέπει τη δίωξη ατόμων που «εκ προθέσεως προτρέπουν άλλους σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν μίσος ή βία κατά προσώπων ή ομάδων προσώπων εκ μόνου του λόγου της φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής τους ή εκφράζουν απόψεις που προσβάλουν άτομα ή ομάδες ατόμων λόγω της φυλετικής ή της εθνοτικής καταγωγής τους». Στην πράξη η κυβέρνηση ποτέ δεν έχει επικαλεστεί αυτές τις προβλέψεις. Για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι το κόμμα της Χρυσής Αυγής είχε έμβλημα παρόμοιο με τη σβάστικα, χρησιμοποίησε ναζιστικούς χαιρετισμούς και οι ηγέτες του έκαναν αντισημιτικές δηλώσεις, κανένας βουλευτής της Χρυσής Αυγής δεν κατηγορήθηκε για ομιλίες μίσους. Ελευθερία του Τύπου: Τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης ήταν ενεργά και εξέφρασαν ένα ευρύ φάσμα απόψεων. Τον Οκτώβριο η Ελληνική Ραδιοφωνία- Τηλεόραση (ΕΡΤ) έθεσε σε διαθεσιμότητα δύο εκφωνητές ειδήσεων επειδή επανέλαβαν ισχυρισμούς που πρώτα αναφέρθηκαν από τον διεθνή Τύπο, ότι η αστυνομία είχε κακοποιήσει και είχε κακομεταχειριστεί μετανάστες και αριστεριστές κρατούμενους σε ένα αστυνομικό τμήμα των Αθηνών, και οι οποίοι άσκησαν κριτική στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη για τον τρόπο που χειρίστηκε την υπόθεση. Οι Αρχές επανέφεραν τους δύο εκφωνητές μετά τη λήξη της προσωρινής τους διαθεσιμότητας. Οι διοίκηση της ΕΡΤ υποστήριξε ότι η διαθεσιμότητα ήταν μια τυπική πειθαρχική ενέργεια γιατί οι δύο παραβίασαν τα δημοσιογραφικά πρότυπα έχοντας επαναλάβει αναπόδεικτους ισχυρισμούς και μη δίνοντας τη δυνατότητα στο επικρινόμενο πρόσωπο να απαντήσει. Η νομοθεσία επιτρέπει στους εισαγγελείς να διατάξουν την κατάσχεση έντυπων που προσβάλουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θίγουν θρησκείες, έχουν άσεμνο περιεχόμενο, προπαγανδίζουν υπέρ της βίαιης ανατροπής του πολιτικού συστήματος ή αποκαλύπτουν στρατιωτικά μυστικά. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), ένας ανεξάρτητος ρυθμιστικός φορέας, εποπτεύει τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Η νομοθεσία υποχρεώνει τους τηλεοπτικούς σταθμούς να μεταδίδουν τουλάχιστον το 25 τοις εκατό του προγράμματος τους στην Ελληνική γλώσσα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς ποικίλει. Επίσης, η νομοθεσία υποχρεώνει τους εθνικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς να μεταδίδουν εκπομπές όλο το εικοσιτετράωρο και ορίζει τα κατώτατα όρια για την κεφαλαιοποίηση τους και τον αριθμό των εργαζομένων. Τα τελευταία χρόνια, ο εκπρόσωπος για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) έχει ζητήσει να μειωθούν αυτές οι προϋποθέσεις ισχυριζόμενος ότι το υψηλό τους επίπεδο δυσκολεύει μειονότητες,

11 ΕΛΛΑΔΑ 11 διάφορες κοινότητες και σταθμούς χαμηλού κόστους να λάβουν την απαραίτητη άδεια, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την πολυφωνία. Στις 28 Οκτωβρίου, η αστυνομία συνέλαβε έναν Έλληνα δημοσιογράφο για παραβίαση των νόμων περί προσωπικού απορρήτου επειδή δημοσίευσε τη «Λίστα Λαγκάρντ» που περιείχε πάνω από ονόματα Ελλήνων που φέρονταν ως φοροφυγάδες και οι οποίοι είχαν λογαριασμούς σε Ελβετικές τράπεζες. Την 1 η Νοεμβρίου το δικαστήριο αθώωσε τον δημοσιογράφο αλλά η εισαγγελικές αρχές άσκησαν έφεση στην απόφαση αυτή και στο τέλος του χρόνου εκκρεμούσε ακόμη ο προσδιορισμός ημερομηνίας για την εκδίκαση της υπόθεσης. Τον Μάιο ο εκπρόσωπος για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) καταδίκασε μια επίθεση που έγινε εναντίον ενός δημοσιογράφου από αγνώστους. Σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, το βράδυ της 9 ης Μαΐου στην Αθήνα, τρία άτομα αγνώστων στοιχείων επιτέθηκαν εναντίον του Κωνσταντίνου Μπογδάνου, έναν παρουσιαστή του ραδιοφώνου και δημοσιογράφο του τηλεοπτικού σταθμού Σκάϊ, καθώς μετέβαινε στο αυτοκίνητό του. Ο Μπογδάνος ισχυρίστηκε ότι τα άτομα που του επιτέθηκαν γνώριζαν ότι ήταν δημοσιογράφος γιατί ανέφεραν τον τηλεοπτικό σταθμό του Σκάϊ κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Ο Μπογδάνος νοσηλεύθηκε σε νοσοκομείο με κακώσεις στο κεφάλι και με κάταγμα στο χέρι και βγήκε από το νοσοκομείο στις 10 Μαΐου. Η αστυνομία δεν μπόρεσε να εντοπίσει τους δράστες και δεν έκανε συλλήψεις. Νομοθεσία για τη Συκοφαντική Δυσφήμιση/Εθνική Ασφάλεια: Η νομοθεσία προβλέπει ποινικές κυρώσεις για την συκοφαντική δυσφήμιση. Όμως στις περισσότερες περιπτώσεις δυσφήμισης, οι κατηγορούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγύηση μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης και δεν φυλακίστηκαν. Η νομοθεσία προβλέπει ότι η κυβέρνηση μπορεί να ασκήσει «άμεσο έλεγχο» στους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς σε περιπτώσεις έκτακτης εθνικής ανάγκης και θέτει όρια ιδιοκτησίας στις ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες. Οι κρατικοί σταθμοί μετέδιδαν της απόψεις της κυβέρνησης, αλλά παρείχαν επίσης αντικειμενική ενημέρωση για τις θέσεις των άλλων πολιτικών κομμάτων. Ελευθερία του Διαδικτύου Η κυβέρνηση δεν επέβαλε κανέναν περιορισμό στην πρόσβαση στο Διαδίκτυο ούτε υπήρξαν αναφορές ότι παρακολουθούσε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή διαδικτυακά φόρα συζητήσεων χωρίς κατάλληλη νομική εξουσιοδότηση.

12 ΕΛΛΑΔΑ 12 Σύμφωνα με τις στατιστικές της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών, περίπου το 53 τοις εκατό του πληθυσμού της χώρας χρησιμοποίησε το Διαδίκτυο το Τον Σεπτέμβριο η μονάδα ηλεκτρονικού εγκλήματος της αστυνομίας συνέλαβε έναν άνδρα 27 ετών με την κατηγορία της κακόβουλης βλασφημίας και προσβολής της θρησκείας. Σύμφωνα με αναφορές, ο άνδρας δημιούργησε μια σελίδα στο Facebook χρησιμοποιώντας ένα όνομα που έπαιζε με το όνομα ενός θρυλικού καλόγερου του Άγιου Όρους γνωστού για τις προφητείες του για την Ελλάδα και τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Η μονάδα ηλεκτρονικού εγκλήματος κατέσχεσε τον φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή του άνδρα και έσβησε τη σελίδα από το Facebook. Στο τέλος του χρόνου δεν είχε οριστεί ημερομηνία για την εκδίκαση της υπόθεσης. Ακαδημαϊκή Ελευθερία και Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Η κυβέρνηση δεν επέβαλε περιορισμούς στην ακαδημαϊκή ελευθερία ή σε οποιαδήποτε πολιτιστική εκδήλωση, ούτε αναφέρθηκαν περιπτώσεις παρέμβασής της σε πολιτιστικές εκδηλώσεις εθνοτικών ομάδων. Τον Ιούνιο η αστυνομία ανταποκρινόμενη σε μια καταγγελία, έθεσε υπό κράτηση, ανέκρινε και μετά από μερικές ώρες άφησε ελεύθερους τρεις ηθοποιούς του θεατρικού έργου Κόρπους Κρίστι το οποίο απεικόνιζε τον Ιησού και τους Απόστολους σαν ομοφυλόφιλους. Η παραγωγοί του έργου ακύρωσαν τις παραστάσεις τρεις εβδομάδες μετά την πρεμιέρα τον Οκτώβριο λόγω των καθημερινών διαδηλώσεων από μέλη θρησκευτικών οργανώσεων και από υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής. Η Διεθνής Αμνηστία έκανε έκκληση στις Ελληνικές Αρχές να εξασφαλίσουν την ελευθερία της έκφρασης των ατόμων που συμμετείχαν στο θεατρικό έργο. Ο επίσκοπος Πειραιώς κατέθεσε μήνυση για βλασφημία εναντίον των ηθοποιών, του σκηνοθέτη και του παραγωγού με τον ισχυρισμό ότι προσέβαλαν την Ορθόδοξη θρησκεία. Στις 16 Νοεμβρίου, η εισαγγελία Αθηνών ανταποκρινόμενη στη μήνυση του επισκόπου άσκησε ποινική δίωξη για βλασφημία εναντίον των ατόμων που συμμετείχαν στο θεατρικό έργο. Στο τέλος του χρόνου δεν είχε οριστεί ημερομηνία για την εκδίκαση της υπόθεσης. β. Ελευθερία του Συνέρχεσθαι Ειρηνικώς και Συνεταιρίζεσθαι Ελευθερία του Συνέρχεσθαι Το Σύνταγμα και η νομοθεσία προβλέπουν την ελευθερία του συνέρχεσθαι και η κυβέρνηση γενικά σεβάστηκε εμπράκτως αυτό το δικαίωμα.

13 ΕΛΛΑΔΑ 13 Ελευθερία του Συνεταιρίζεσθαι Αν και η νομοθεσία προβλέπει την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, η κυβέρνηση εξακολουθεί να θέτει νομικούς περιορισμούς στα ονόματα ενώσεων πολιτών οι οποίοι αυτό-προσδιορίζονται ως «Μακεδόνες» ή ενώσεων που περιελάμβαναν τον όρο «Τουρκικός» (βλ. Ενότητα 6, Εθνικές/Φυλετικές/Εθνοτικές Μειονότητες). γ. Θρησκευτική Ελευθερία Δείτε την έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Έκθεση Διεθνών Θρησκευτικών Ελευθεριών στην ηλεκτρονική διεύθυνση δ. Ελευθερία Κίνησης, Εκτοπισμός στο Εσωτερικό της Χώρας, Προστασία Προσφύγων και Ανιθαγενών Το Σύνταγμα και η νομοθεσία προβλέπουν την ελεύθερη μετακίνηση εντός της χώρας, τα ταξίδια στο εξωτερικό, τη μετανάστευση και τον επαναπατρισμό για όλους τους πολίτες, και η κυβέρνηση σεβάστηκε αυτά τα δικαιώματα στην πράξη. Η κυβέρνηση συνεργάστηκε με την Ύπατη Αρμοστεία για Πρόσφυγες των Ηνωμένων Εθνών (UNHCR) και με άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις για να προσφέρει προστασία και βοήθεια σε πρόσφυγες και σε αιτούντες άσυλο. Ταξίδια στο Εξωτερικό: ΜΚΟ και διεθνείς οργανώσεις διαπίστωσαν ότι μετανάστες με προσωρινή άδεια παραμονής αντιμετώπιζαν παρατεταμένες καθυστερήσεις για την ανανέωση της άδειάς τους, με αποτέλεσμα μερικές φορές να υφίστανται άρνηση του δικαιώματός τους να επιστρέψουν στη χώρα, γεγονός που περιόριζε πρακτικά την ελεύθερη μετάβασή τους στο εξωτερικό. Πολλοί από τους ένα εκατομμύριο μετανάστες περίπου εκτιμάται ότι διέμεναν στη χώρα σε ημι-νόμιμο καθεστώς, αφού η άδεια παραμονής τους είχε λήξει ενώ βρίσκονταν στη διαδικασία ανανέωσης. Στη διάρκεια του έτους, ΜΚΟ ανέφεραν πολλαπλές περιπτώσεις όπου γίνονταν συνοπτική απέλαση μεταναστών χωρίς να τηρηθεί η προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία. Η νομοθεσία προβλέπει τη νομιμοποίηση παράτυπων μεταναστών αν είναι σε θέση να αποδείξουν με σφραγίδα θεώρησης εισόδου στη χώρα ή με αριθμό φορολογικού μητρώου ότι είχαν εισέλθει στη χώρα πριν από το Παρ όλα αυτά, ο Συνήγορος του Πολίτη για τα ανθρώπινα δικαιώματα επεσήμανε ότι το σύστημα νομιμοποίησης παρέμενε ανοργάνωτο και δεν είχε δημιουργηθεί βάση δεδομένων για την καταχώρηση μεταναστών που κατείχαν άδεια παραμονής.

14 ΕΛΛΑΔΑ 14 Προστασία των Προσφύγων Χορήγηση Ασύλου: Η νομοθεσία της χώρας προβλέπει χορήγηση ασύλου και ανθρωπιστικής προστασίας, αλλά το σύστημα χορήγησης προστασίας στους πρόσφυγες που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση θεωρείται ευρέως ανεπαρκές, δεδομένου του μεγάλου αριθμού παράνομων μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα. Σύμφωνα με τις στατιστικές του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, η αστυνομία κατά τους πρώτους 10 μήνες το έτους συνέλαβε άτομα που εισήλθαν παράνομα στη χώρα σε σύγκριση με άτομα για τους πρώτους 10 μήνες του 2011, δηλαδή υπήρξε μείωση σχεδόν 15 τοις εκατό. Ο μεγάλος αριθμός παράνομων μεταναστών αιτούντων άσυλο δημιούργησε ιδιαίτερα προβλήματα δοκιμάζοντας τις αντοχές του συστήματος χορήγησης ασύλου της χώρας. Η UNHCR, ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, η Διεθνής Αμνηστία, η CPT και η CAT του ΟΗΕ, ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η Οργάνωση Human Rights Watch, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εξέφρασαν όλοι την ανησυχία τους για την προβληματική πολιτική και τις πρακτικές της χώρας στο θέμα του ασύλου. Συγκεκριμένα προβλήματα περιελάμβαναν σοβαρά προβλήματα στην πρόσβαση παροχής ασύλου λόγω διαρθρωτικών αδυναμιών και μη λειτουργικών μηχανισμών ελέγχου, απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης για αιτούντες άσυλο, την έλλειψη μόνιμων κέντρων υποδοχής και τη χρήση ειδικών εγκαταστάσεων, μη ανεπτυγμένα συστήματα παροχής κοινωνικής προνοίας για πρόσφυγες, ανεπαρκή συμβουλευτική υποστήριξη για την ομαλή ένταξη στην κοινωνία προσφύγων και αιτούντων άσυλο, την έλλειψη κατάλληλων εγκαταστάσεων για ασυνόδευτους ανήλικους, και ανεπαρκή διερμηνεία και νομική συμβουλευτική υποστήριξη για αιτούντες άσυλο, ιδιαίτερα στα σημεία εισόδου της χώρας. Τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ επέκριναν επίσης τις αστυνομικές επιχειρήσεις «σκούπα» εναντίον μεταναστών με τον ισχυρισμό ότι βασίζονταν μόνο στη φυσική τους εμφάνιση. Αυτές οι αστυνομικές επιχειρήσεις «σκούπα» με τον κωδικό Ξένιος Ζεύς, ξεκίνησαν τον Αύγουστο και συνέχισαν μέχρι το Νοέμβριο. Οι αστυνομία συνέλαβε άτομα που θεωρήθηκε ότι ήταν παράτυποι μετανάστες και οι ΜΚΟ ισχυρίστηκαν ότι η αστυνομία έθεσε ορισμένα άτομα υπό διοικητική κράτηση σε συνθήκες συνωστισμού χωρίς να ελέγξει και να διαχωρίσει τους πρόσφυγες από τους άλλους μετανάστες. Η UNHCR δήλωσε τον Μάιο ότι ενώ αναγνώριζε τις προκλήσεις της παράνομης μετανάστευσης, η χώρα θα έπρεπε να διασφαλίσει ότι τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας πρέπει να έχουν

15 ΕΛΛΑΔΑ 15 πρόσβαση στις διαδικασίες παροχής ασύλου. Προσέθεσε ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να επιστρέφει πρόσφυγες που προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες σε χώρες όπου η ζωή τους θα διέτρεχε κίνδυνο. Λειτουργοί προστασίας της UNHCR επανέλαβαν ότι η πρόσβαση στη διαδικασία παροχής ασυλίας ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Το Τμήμα Ασύλου της Ελληνικής Αστυνομίας ανέφερε ότι από τον Ιανουάριο μέχρι το Νοέμβριο του 2011, υποβλήθηκαν νέες αιτήσεις χορήγησης ασύλου. Την ίδια χρονική περίοδο η κυβέρνηση εξέτασε αιτήσεις σε πρώτο και δεύτερο βαθμό και χορήγησε καθεστώς πρόσφυγα σε 85 άτομα (1,9%) και ειδικό ανθρωπιστικό καθεστώς σε 69 άτομα (1,3%). Η νομοθεσία ασύλου του Ιανουαρίου 2011 ορίζει ότι οι αποφάσεις για αιτήσεις που αφορούν τη χορήγηση ασύλου πρέπει να εκδίδονται μέσα σε τρεις μήνες, ενώ για κανονικές αιτήσεις μέσα σε έξι μήνες. Όμως οι Αρχές δεν τήρησαν αυτή την προθεσμία. Η UNHCR διαπίστωσε ότι η εφαρμογή αυτού του νόμου βελτίωσε την κατάσταση κατά τη διάρκεια του 2011 καθώς οι λειτουργοί ενέκριναν πάνω από το 30% των αιτήσεων σε δεύτερο βαθμό. Παρ όλα αυτά, τα προβλήματα που είχαν σχέση με την πρόσβαση και την καταχώρηση των αιτήσεων, καθώς και με τις συνθήκες κράτησης των λαθρομεταναστών συνέχισαν να υφίστανται. Τον Μάιο, στην έκθεσή του, ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου επανέλαβε της δηλώσεις που είχε κάνει το προηγούμενο έτος, ότι άτομα που έπρεπε να χαίρουν προστασίας δεν είχαν πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου, ενώ οικονομικοί μετανάστες χρησιμοποιούσαν και εκμεταλλεύονταν το σύστημα ασύλου για να εξασφαλίσουν την παραμονή τους στη χώρα. Ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη παρότρυνε την κυβέρνηση να δημιουργήσει μια νέα υπηρεσία ασύλου και να εφαρμόσει το νόμο. Ασφαλής Χώρα Προέλευσης/ Διέλευση: Η χώρα τήρησε τον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ» που αναφέρεται στην επιστροφή αιτούντων άσυλο στην πρώτη χώρα εισόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επαναπροώθηση: Στην πράξη, η κυβέρνηση προσέφερε μόνο περιορισμένη προστασία από τον κίνδυνο απέλασης ή επιστροφής προσφύγων σε χώρες όπου απειλείτο η ζωή ή η ελευθερία τους λόγω της φυλής, της εθνικότητας ή της συμμετοχής τους σε κάποια κοινωνική ομάδα ή πολιτική πεποίθηση. Σύμφωνα με την CAT του ΟΗΕ, στην πράξη δεν χορηγήθηκε στους αιτούντες άσυλο προστασία από απέλαση ή επιστροφή σε άλλη χώρα.

16 ΕΛΛΑΔΑ 16 Κακοποίηση Προσφύγων: Πολλαπλές τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ διαπίστωσαν ότι οι συνθήκες για τους κρατούμενους από τις Αρχές λαθρομετανάστες και αιτούντες άσυλο δεν ήταν ικανοποιητικές και επέκριναν ιδιαίτερα τις διαδικασίες κράτησης και τις εγκαταστάσεις για πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο ως ανεπαρκείς. Οι συνθήκες παράτυπων μεταναστών και ανηλίκων αιτούντων άσυλο ήταν ιδιαίτερα δύσκολες, με ασυνόδευτους ανήλικους να κρατούνται περιστασιακά μαζί με ενήλικες σε κέντρα κράτησης υπό ταπεινωτικές, απάνθρωπες και ανθυγιεινές συνθήκες. Η UNHCR ανέφερε ότι περίπου με ασυνόδευτοι ανήλικοι έφταναν στη χώρα κάθε χρόνο. Οι ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες δεν είχαν ασφαλή καταλύματα ούτε νόμιμους κηδεμόνες και ήταν εύκολο να μείνουν άστεγοι ή να καταστούν θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης. Η CAT του ΟΗΕ στις προτάσεις της του Ιουνίου και ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών στις προτάσεις του Δεκεμβρίου ανέφερε ότι οι αιτούντες άσυλο αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα πρόσβασης στις διαδικασία ασύλου λόγω διαρθρωτικών αδυναμιών και λόγω των μη λειτουργούντων μηχανισμών ελέγχου. Η CAT του ΟΗΕ και ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών ανέφεραν ότι ασυνόδευτοι ανήλικοι ή διαχωρισμένοι ανήλικοι αιτούντες άσυλο δεν καταχωρούνταν σωστά και κρατούνταν συστηματικά κάτω από άθλιες συνθήκες, συχνά μαζί με ενήλικές. Πολλοί από αυτούς κατέληξαν άστεγοι στους δρόμους όπου αντιμετώπισαν αυξημένους κινδύνους εκμετάλλευσης και βίας. Πρόσβαση σε Βασικές Υπηρεσίες: Μετά από επισκέψεις στα κρατητήρια στην περιοχή του Έβρου, στα νησιά του Αιγαίου, στην Πάτρα, στην Κόρινθο, καθώς και σε αστυνομικά κρατητήρια στην Αθήνα και στην περιοχή της Αττικής, ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών και ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ισχυρίστηκαν ότι οι Αρχές της χώρας κρατούσαν μετανάστες, περιλαμβανομένων μελών ευπαθών ομάδων όπως ασυνόδευτους ανήλικους, σε συνωστισμένα κελιά, και δεν διαχώριζαν τους ενήλικες άνδρες από τους ασυνόδευτους ανήλικους. Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κρεβάτια, και εγκαταστάσεις υγιεινής και καθαριότητας ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Το φαγητό ήταν ανεπαρκές και κακής ποιότητας, ενώ η πρόσβαση σε διερμηνείς, δικηγόρους και τηλέφωνα ήταν σπάνια και όχι εγγυημένη. Προσωρινή Προστασία: Υπήρχε ένα κέντρο στέγασης προσφύγων περίπου 67 χιλιόμετρα (42 μίλια) από την Αθήνα αλλά δεν ήταν επιθυμητό για πολλούς πρόσφυγες λόγω της απόστασής του από την πρωτεύουσα. Δεν υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία για τον αριθμό των προσφύγων υπό προσωρινή προστασία.

17 ΕΛΛΑΔΑ 17 Ενότητα 3. Σεβασμός των Πολιτικών Δικαιωμάτων: Το Δικαίωμα των Πολιτών να Αλλάζουν την Κυβέρνησή τους Το Σύνταγμα και η νομοθεσία παρέχουν στους πολίτες το δικαίωμα να αλλάζουν ειρηνικά την κυβέρνησή τους και οι πολίτες άσκησαν αυτό το δικαίωμα στην πράξη με περιοδικές, ελεύθερες και δίκαιες εκλογές με καθολική ψηφοφορία. Εκλογές και Πολιτική Συμμετοχή Πρόσφατες Εκλογές: Οι παρατηρητές θεώρησαν τις κοινοβουλευτικές εκλογές που διεξήχθηκαν στις 6 Μαΐου και στις 17 Ιουνίου ελεύθερες και δίκαιες. Συμμετοχή Γυναικών και Μειονοτήτων: Η Βουλή είχε 60 γυναίκες βουλευτές σε σύνολο 300 βουλευτικών εδρών και μια γυναίκα στο 17-μελές υπουργικό συμβούλιο σαν αποτέλεσμα των εκλογών της 17 ης Ιουνίου. Βάσει συστήματος ποσόστωσης, το 30 τοις εκατό υποψηφίων όλων των κομμάτων για την τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι γυναίκες. Το 2010, στα τρία ανώτατα δικαστήρια οι 14 από τους 61 δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας ήταν γυναίκες, όπως και τα 28 από τα 59 μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου και 3 από τους 62 δικαστές του Αρείου Πάγου. Στο κοινοβούλιο υπήρχαν τρεις βουλευτές από τη Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Δεν υπήρχαν μέλη κάποιας μειονότητας στο υπουργικό συμβούλιο. Περίπου το ένα τρίτο των Ρομά δεν ήταν εγγεγραμμένοι στα δημοτολόγια για να ψηφίσουν. Ενότητα 4. Διαφθορά και Έλλειψη Διαφάνειας στην Κυβέρνηση Η νομοθεσία προβλέπει ποινικές κυρώσεις για περιπτώσεις διαφθοράς στο δημόσιο. Τα μέσα ενημέρωσης, οι επιχειρηματική κοινότητα, διεθνείς οργανώσεις και ΜΚΟ συνέχισαν να εκφράζουν την ανησυχία τους για τα υψηλά επίπεδα διαφθοράς στο δημόσιο. Η επιβολή της νομοθεσίας και των κανονισμών κατά της διαφθοράς ήταν ασθενική και σποραδική, ενώ οι μόνιμοι και ειδικοί δημόσιοι φορείς για την καταπολέμηση της διαφθοράς ήταν ιδιαίτερα επιρρεπείς σε πολιτικές επιρροές, και το προσωπικό στους φορείς αυτούς άλλαζε συχνά. Στην ετήσια Έκθεση Αντίληψης Διαφθοράς της οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο, η οργάνωση ανέφερε ότι η διαφθορά ήταν ενδημική και δεν περιορίζονταν στον δημόσιο τομέα, και υπογράμμισε την αποτυχία της

18 ΕΛΛΑΔΑ 18 χώρας να περιορίσει την εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Από το 2011, διάφοροι ειδικοί δημόσιοι φορείς διεξήγαγαν έρευνες σε επιχειρήσεις διαφόρων τομέων για κατηγορίες διαφόρων μορφών διαφθοράς, όπως δωροδοκίες και μίζες. Μια υπόθεση διαφθοράς που έλαβε μεγάλη δημοσιότητα, περιελάμβανε έναν πρώην υπουργό άμυνας που κατηγορήθηκε από την κυβέρνηση μαζί με μερικά μέλη της οικογένειας του για διοχέτευση δημόσιου χρήματος σε εξωχώριους τραπεζικούς λογαριασμούς και για εταιρείες φαντάσματα, καθώς και για την αποδοχή δωροδοκιών από εργολάβους του ιδιωτικού τομέα. Η εκδίκαση της υπόθεσης συνεχίζονταν μέχρι το τέλος του έτους. Η φοροδιαφυγή ήταν εκτεταμένη σε φυσικά πρόσωπα και σε επιχειρήσεις της χώρας. Ένα ειδικό σώμα δίωξης οικονομικού εγκλήματος του Υπουργείου Οικονομικών διεξήγαγε αρκετές έρευνες το 2012 σε κυκλώματα λαθρεμπορίας καυσίμων που λειτουργούσαν κατά ένα μέρος για την αποφυγή υψηλών φόρων στη βενζίνη και στα καύσιμα θέρμανσης. Κατά τη διάρκεια του έτους, η εφορία κατέβαλε επίσης προσπάθειες για την πάταξη της φοροδιαφυγής στο Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) σε εταιρείες. Σε ένα περιστατικό που έλαβε ευρεία δημοσιότητα, οι κάτοικοι ενός νησιού κοντά στην Αθήνα ήρθαν σε αντιπαράθεση και καταδίωξαν εφοριακούς που προσπάθησαν να εισπράξουν μη καταβεβλημένο ΦΠΑ από ξενοδοχεία και εστιατόρια. Όμως, οι Αρχές επέστρεψαν και τελικά εισέπραξαν τον μη καταβεβλημένο φόρο. Παρά τις κάποιες επιτυχίες στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αρκετές πηγές συνέχισαν να ισχυρίζονται την συνέργεια εφοριακών στη φοροδιαφυγή φυσικών προσώπων και εταιρειών με αντάλλαγμα τη λήψη δωροδοκιών από αυτούς τους φορολογούμενους. Ένα στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών που ήταν υπεύθυνο για τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος παραιτήθηκε το 2012 διαμαρτυρόμενο για την έλλειψη πολιτικής βούλησης για την αναμόρφωση του συστήματος και για την αντιμετώπιση της διαφθοράς εφοριακών. Στο τέλος του έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που βοηθά την Ελλάδα στην εκπλήρωση των δεσμεύσεών της για διαρθρωτική μεταρρύθμιση είχε καθορίσει την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και τη διαφθορά στο δημόσιο σαν προτεραιότητες για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της χώρας. Συνεχίστηκαν επίσης οι αναφορές για φαινόμενα διαφθοράς στους κόλπους της αστυνομίας. Κατά τη διάρκεια του έτους, η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Αστυνομίας έλαβε πολλά πειθαρχικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της απόταξης και της προσωρινής αργίας αστυνομικών που είχαν εμπλακεί σε υποθέσεις διαφθοράς οι οποίες αφορούσαν κυρίως την έκδοση πλαστών εγγράφων, φαινόμενα δωροληψίας, παράνομες ενέργειες ως προς τη χρήση όπλων

19 ΕΛΛΑΔΑ 19 και εκρηκτικών, παράνομη απελευθέρωση ατόμων που τελούσαν υπό κράτηση, μαστροπεία και παραβάσεις σχετικές με τη νομιμοποίηση αλλοδαπών. Τον Δεκέμβριο η αστυνομία διέλυσε μια σπείρα διακίνησης ναρκωτικών στη Βόρεια Ελλάδα και ασκήθηκε ποινική δίωξη εναντίον 57 ατόμων, περιλαμβανομένων έξι αστυνομικών και τον επικεφαλής της μονάδας δίωξης ναρκωτικών του Βόλου. Υπάρχουν νόμοι που προβλέπουν τη δημοσιοποίηση του «πόθεν έσχες» για τους βουλευτές και για υψηλόβαθμα στελέχη του δημόσιου τομέα. Σε γενικές γραμμές, η κυβέρνηση παρείχε και δημοσιοποίησε αυτές τις πληροφορίες. Το 2010, η Γενική Εισαγγελία δημιούργησε μια ομάδα για να διευκολύνει τη δίωξη του οικονομικού εγκλήματος στον δημόσιο τομέα. Οι Αρχές οργάνωσαν την ομάδα αυτή ώστε να συνεργάζεται στενά με το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος του Υπουργείου Οικονομικών και τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία ήταν αρμόδια για υποθέσεις διαφθοράς σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα. Η νομοθεσία προβλέπει το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η κυβέρνηση. Ωστόσο, ΜΚΟ και παρατηρητές των μέσων ενημέρωσης διαπίστωσαν ότι η πρόσβαση σε τέτοιες πληροφορίες ενίοτε ήταν δύσκολη λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων. Ενότητα 5. Στάση της Κυβέρνησης Σχετικά με Έρευνες Διεθνών και μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για Πιθανά Φαινόμενα Παραβίασης Ανθρώπινων Δικαιωμάτων Πολλές εγχώριες και διεθνείς οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικά λειτουργούσαν χωρίς κυβερνητικούς περιορισμούς από την πλευρά της κυβέρνησης, ερευνώντας και δημοσιεύοντας τα ευρήματά τους για υποθέσεις που αφορούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι συχνά ήταν συνεργάσιμοι και ανταποκρίθηκαν θετικά στις απόψεις τους. Κυβερνητικοί Οργανισμοί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα: Η νομοθεσία προβλέπει την ύπαρξη ανεξάρτητου Συνηγόρου του Πολίτη. Ο Συνήγορος ήταν ένα αποτελεσματικό μέσον στα χέρια των πολιτών για να καταγγείλουν προβλήματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η υπηρεσία έλαβε επαρκείς πόρους για να εκτελεί τις διάφορες λειτουργίες της που περιελάμβαναν τη διαμεσολάβηση ανάμεσα σε ιδιώτες και φορείς της δημόσιας διοίκησης, καθώς επίσης την προάσπιση και προώθηση των δικαιωμάτων του παιδιού.

20 ΕΛΛΑΔΑ 20 Ο Συνήγορος του Πολίτη διαθέτει πέντε Βοηθούς Συνηγόρους, αρμόδιους αντιστοίχως για τα δικαιώματα του ανθρώπου, τα δικαιώματα του παιδιού, τις σχέσεις πολίτη-κράτους, την υγεία και την κοινωνική πρόνοια, και τα προβλήματα που αφορούν την ποιότητα της ζωής. Κατά τη διάρκεια του έτους, στον αρμόδιο για θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου βοηθό Συνήγορο του Πολίτη, υποβλήθηκαν καταγγελίες που αφορούσαν τον χειρισμό θεμάτων από την κυβέρνηση σχετικά με τη στέγαση και τις ρυθμίσεις εργασίας των μεταναστών, τον συνωστισμό στις φυλακές και στα κρατητήρια λαθρομεταναστών, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις συνθήκες διαβίωσης ευπαθών ομάδων όπως οι Ρομά και οι μετανάστες, τις κατασχέσεις περιουσίας Ρομά λόγω απλήρωτων στεγαστικών δανείων, τα προβλήματα στη χορήγηση ασύλου και θεώρησης εισόδου στη χώρα, τις αυθαίρετες και αδικαιολόγητες διοικητικές αποφάσεις σχετικά με επαγγελματικά δικαιώματα και την εγγραφή σε επαγγελματικές ενώσεις, τις αδικαιολόγητες δυσκολίες των διαδικασιών απόκτησης ιθαγένειας, τις διακρίσεις κατά αλλοδαπών, τις καταγγελίες για βάναυση συμπεριφορά από την αστυνομία και την αύξηση της εγκληματικότητας και των αστέγων στο κέντρο της Αθήνας, τις συνθήκες στις φυλακές ανηλίκων, τα προβλήματα στη διαδικασία απόκτησης ιθαγένειας για αλλοδαπούς ενήλικες και τα σχολικά προβλήματα παιδιών Ρομά. Η χρηματοδοτούμενη από το κράτος Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) είναι ένας αυτόνομος φορέας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος αποτελεί συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας σε θέματα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Στελεχώνεται από εκπροσώπους της κυβέρνησης, συνδικαλιστικών αρχών, πολιτικών κομμάτων, κοινωνικών οργανώσεων, ανεξάρτητων Αρχών και από ακαδημαϊκούς. Λόγω της αντιληπτής αύξησης περιστατικών ρατσιστικής βίας, η ΕΕΔΑ μαζί με την UNHCR και 23 τοπικές ΜΚΟ τον Οκτώβριο του 2011 δημιούργησαν το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας. Η οργάνωση που διέθετε επαρκείς πόρους για να εκτελέσει τις λειτουργίες της, παρακολουθούσε και κατέγραφε περιστατικά ρατσιστικής βίας στη χώρα μέσα από εθελοντικές καταθέσεις θυμάτων, παρείχε υπηρεσίες σε θύματα, και αύξησε την ευαισθητοποίηση για την καταπολέμηση του φαινομένου. Στις 23 Οκτωβρίου το δίκτυο ανακοίνωσε τα ευρήματά του. Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, το δίκτυο κατέγραψε 87 περιπτώσεις ρατσιστικής βίας εναντίον προσφύγων και μεταναστών. Εβδομήντα τρεις από τις περιπτώσεις προέκυψαν στην Αθήνα. Το δίκτυο ανέφερε ότι ο πραγματικός αριθμός βίαιων περιστατικών ήταν πιθανόν υψηλότερος λόγω της συμμετοχής σε αυτά παράτυπων μεταναστών και του φόβου να αναφέρουν τα περιστατικά. Το δίκτυο παρείχε λεπτομερείς προτάσεις στις οποίες η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει άμεσα.

21 ΕΛΛΑΔΑ 21 Ενότητα 6. Διακρίσεις, Διακρίσεις Λόγω κοινωνικής Θέσης και Εμπορία Ανθρώπων Το Σύνταγμα και η νομοθεσία απαγορεύουν τις διακρίσεις βάσει φυλής, φύλου, αναπηρίας, γλώσσας ή κοινωνικής θέσης. Ωστόσο, στην πράξη η κυβέρνηση δεν παρείχε με συνέπεια προστασία σε σχέση με τα δικαιώματα αυτά. Γυναίκες Βιασμός και Ενδοοικογενειακή Βία: Ο βιασμός, συμπεριλαμβανομένου και του συζυγικού βιασμού αποτελεί έγκλημα. Τα ποσοστά καταδίκης για βιασμό ήταν χαμηλά για όσους συλλαμβάνονταν για πρώτη φορά, αλλά οι ποινές ήταν αυστηρές για τους υπότροπους. Σύμφωνα με στατιστικές της αστυνομίας, θύματα ανέφεραν 112 περιπτώσεις βιασμού ή απόπειρας βιασμού στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Συνήθως, στα θύματα βιασμού παρέχονταν ιατρική, ψυχολογική, κοινωνική και νομική βοήθεια από κρατικές υπηρεσίες και ΜΚΟ. Η ενδοοικογενειακή βία, συμπεριλαμβανομένης της συζυγικής κακοποίησης, εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα. Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ), μια ανεξάρτητη κρατική υπηρεσία, ανέφερε ότι η ενδοοικογενειακή βία ήταν σύνηθες φαινόμενο και κατάρτισε προγράμματα για την καταπολέμηση της, όπως την ενθάρρυνση και την ενδυνάμωση των θυμάτων να αναφέρουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και παρέχοντας υπηρεσίες στέγασης στα θύματα. Η νομοθεσία προβλέπει τη δίωξη όλων των εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας, χωρίς υποχρέωση του θύματος να υποβάλλει μήνυση. Οι ποινές κυμαίνονται από δύο ως δέκα έτη φυλάκισης, ανάλογα με τη βαρύτητα του εγκλήματος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΓΓΙΦ, μόνο 6% με 10% των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας κατήγγειλε την κακοποίηση στην αστυνομία και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών των υποθέσεων κατέληξε σε δίκη. Από τον Μάρτιο του 2011 (όταν εγκατέστησε την τηλεφωνική γραμμή έκτακτης ανάγκης για κακοποίηση γυναικών) μέχρι τον Μάιο του 2012, η ΓΓΙΦ δέχθηκε κλήσεις από θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Η ΓΓΙΦ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, οργάνωσε σεμινάρια κατάρτισης αστυνομικών για την αντιμετώπιση θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Οι ΜΚΟ ανέφεραν ότι τα δικαστήρια ήταν επιεική προς τους άντρες δράστες σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας. Σε γενικές γραμμές, τα αστυνομικά τμήματα διέθεταν ένα εγχειρίδιο για τον τρόπο που πρέπει να συμπεριφέρονται οι αστυνομικοί σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας.

22 ΕΛΛΑΔΑ 22 Η ΓΓΙΦ παρείχε συμβουλευτικές υπηρεσίες και υποστήριξη σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Στην Αθήνα και στον Πειραιά, σε δύο καταφύγια για κακοποιημένες γυναίκες και παιδιά, η ΓΓΙΦ παρείχε υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της νομικής και ψυχολογικής υποστήριξης. Η ΓΓΙΦ διαθέτει μια τηλεφωνική γραμμή έκτακτης ανάγκης για κακοποιημένες γυναίκες που λειτουργεί όλο το εικοσιτετράωρο, ενώ το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης διαθέτει επίσης μια τηλεφωνική γραμμή παροχής συμβουλών και ψυχολογικής υποστήριξης σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Εξάλλου, ο Δήμος Αθηναίων, η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία και διάφορες ΜΚΟ διέθεταν καταφύγια και κέντρα στα οποία μπορούσαν να καταφύγουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας για συμβουλές και βοήθεια. Η αστυνομία κατέγραψε 80 βιασμούς κατά τη διάρκεια του έτους σε σύγκριση με τους 84 του Κυβερνητικές στατιστικές για την έκταση των βιασμών, της ενδοοικογενειακής βίας και της συζυγικής κακοποίησης δεν υπήρχαν ή, αν υπήρχαν, δεν ήταν επικαιροποιημένες. Επίσης δεν υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία για ποινικές διώξεις, καταδίκες και ποινές φυλάκισης για βιασμούς και εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας. Σεξουαλική Παρενόχληση: Η νομοθεσία απαγορεύει τη σεξουαλική παρενόχληση και προβλέπει ποινές φυλάκισης που κυμαίνονται από δύο μήνες μέχρι και πέντε χρόνια. Το 2010, ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη δέχθηκε «πολύ μικρό» αριθμό καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση με μόνο 13 καταγγελίες, όλες από γυναίκες. Δεν υπάρχουν νεότερα στοιχεία. Αξιόπιστες πηγές ανέφεραν ότι παρά το γεγονός ότι το φαινόμενο ήταν εκτενές, οι γυναίκες αποθαρρύνονταν να κάνουν καταγγελία και μηνύσεις από συνάδελφους και μέλη των οικογενειών τους. Ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη ανέφερε ότι η αντιμετώπιση υποθέσεων σεξουαλικής παρενόχλησης είναι δύσκολη, αφού συχνά δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία και μάρτυρες για να υποστηρίξουν τους ισχυρισμούς του θύματος. Στην έκθεσή του, το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας των Φύλων (ΚΕΘΙ) ανέφερε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών που υπήρξαν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας τους δεν υπέβαλαν μηνύσεις, ενώ κάποιες από αυτές παραιτήθηκαν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Κέντρου, κάθε χρόνο 30% με 50% των εργαζόμενων γυναικών και 10% εργαζόμενων ανδρών υφίστανται σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας τους. Δικαιώματα Αναπαραγωγής: Γενικά, η κυβέρνηση σέβεται τα δικαιώματα αναπαραγωγής ατόμων και ζευγαριών. Μέσα αντισύλληψης υπάρχουν ευρέως διαθέσιμα σε καταστήματα και νοσοκομεία και η κυβέρνηση σεβάστηκε το