Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 2: Φορτίο εργασίας, μετρήσεις και πειράματα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 2: Φορτίο εργασίας, μετρήσεις και πειράματα"

Transcript

1 Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 2: Φορτίο εργασίας, μετρήσεις και πειράματα Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής

2 Περιεχόμενα ενότητας Ορισμός φορτίου εργασίας Ιεραρχία κατηγοριών φορτίου εργασίας Πλεονεκτήματα συνθετικών φορτίων εργασίας Μείξεις εντολών Προγράμματα πυρήνα Συνθετικά προγράμματα Προγράμματα σύγκρισης TPC benchmarks SPEC Επιλογή φορτίου εργασίας Χαρακτηρισμός φορτίου εργασίας Ελεγκτές (Monitors) Σχεδιασμός και διαχείριση χωρητικότητας Σχεδιασμός πειραμάτων 2

3 Ορισμός φορτίου εργασίας Φορτίο Εργασίας (ΦΕ) είναι το σύνολο των απαιτήσεων επεξεργασίας που επιβάλλονται σε ένα σύστημα από την κοινότητα των χρηστών του, στη διάρκεια κάποιας χρονικής περιόδου. ΦΕ Μελέτης: ΦΕ που χρησιμοποιείται σε μελέτη απόδοσης πληροφοριακού συστήματος. 3

4 Ιεραρχία κατηγοριών φορτίου εργασίας Πραγματικό φορτίο εργασίας: παρατηρείται σε σύστημα υπό πραγματικές συνθήκες Συνθετικό φορτίο εργασίας : τεχνητή κατασκευή ειδική για μελέτες που χρησιμοποιείται με ελεγχόμενο τρόπο Μη-εκτελέσιμο : δεν είναι δυνατή η χρησιμοποίησή του σε πειράματα απευθείας στο πραγματικό σύστημα(π.χ. μέση τιμή, διασπορά ) Εκτελέσιμο : χρησιμοποιείται και σε πραγματικό σύστημα 4

5 Πλεονεκτήματα συνθετικών φορτίων εργασίας Αποτελούν αξιόπιστα μοντέλα των πραγματικών φορτίων εργασίας Δεν χρειάζονται συλλογές πραγματικών δεδομένων, οι οποίες συνήθως είναι τεράστιες και είναι πιθανό να περιέχουν ευαίσθητα στοιχεία Μπορούν να τροποποιηθούν εύκολα χωρίς να επηρεάζεται η λειτουργία του συστήματος Μπορούν εύκολα να μεταφερθούν σε διάφορα συστήματα, κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους τους Πολλές φορές έχουν ενσωματωμένους μηχανισμούς μετρήσεων 5

6 Πλεονεκτήματα συνθετικών φορτίων εργασίας Αποτελούν αξιόπιστα μοντέλα των πραγματικών φορτίων εργασίας Δεν χρειάζονται συλλογές πραγματικών δεδομένων, οι οποίες συνήθως είναι τεράστιες και είναι πιθανό να περιέχουν ευαίσθητα στοιχεία Μπορούν να τροποποιηθούν εύκολα χωρίς να επηρεάζεται η λειτουργία του συστήματος Μπορούν εύκολα να μεταφερθούν σε διάφορα συστήματα, κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους τους Πολλές φορές έχουν ενσωματωμένους μηχανισμούς μετρήσεων 6

7 Μείξεις εντολών (1) Μείξη εντολών : σύνολο διαφόρων εντολών χαμηλού επιπέδου του συστήματος, μαζί με τις σχετικές συχνότητες εμφάνισης των εντολών αυτών Μείξη εντολών Gibson (1959) 7

8 Μείξεις εντολών (2) Με την εκτέλεση ενός συνόλου αντιπροσωπευτικών προγραμμάτων σε κάθε ένα από τα συστήματα που θα μελετήσουμε και την καταγραφή του αριθμού εμφανίσεων των επιμέρους τύπων εντολών, μπορούμε να υπολογίσουμε τη σχετική συχνότητα εμφάνισης του τύπου εντολών i. Γνωρίζοντας τους χρόνους εκτέλεσης t i κάθε τύπου εντολών i για το συγκεκριμένο σύστημα, μπορούμε να υπολογίσουμε το μέσο χρόνο εκτέλεσης της μείξης εντολών για κάθε σύστημα, i f i t i f i 8

9 Μείξεις εντολών (2) Με την εκτέλεση ενός συνόλου αντιπροσωπευτικών προγραμμάτων σε κάθε ένα από τα συστήματα που θα μελετήσουμε και την καταγραφή του αριθμού εμφανίσεων των επιμέρους τύπων εντολών, μπορούμε να υπολογίσουμε τη σχετική συχνότητα εμφάνισης του τύπου εντολών i. Γνωρίζοντας τους χρόνους εκτέλεσης t i κάθε τύπου εντολών i για το συγκεκριμένο σύστημα, μπορούμε να υπολογίσουμε το μέσο χρόνο εκτέλεσης της μείξης εντολών για κάθε σύστημα, i f i t i f i 9

10 Μείξεις εντολών (3) Συγκρίνοντας τις τιμές του τ για τα διαφορετικά συστήματα μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις σχετικά με τη σχετική απόδοσή τους. Αν διαλέξουμε ως μονάδα χρόνου το microsecond (μsec), τότε η ποσότητα 1/τ αντιπροσωπεύει την ταχύτητα της CPU σε MIPS. 10

11 Μειονεκτήματα μείξεων εντολών Οι σημερινοί υπολογιστές υποστηρίζουν περισσότερους πολύπλοκους τύπους εντολών που δεν αντιπροσωπεύονται στις γνωστές μείξεις. Ο χρόνος εκτέλεσης μιας εντολής t i δεν είναι πλέον σταθερός. Οι μείξεις δεν παίρνουν υπόψη τους νέες δυνατότητες όπως η ιδεατή διευθυνσιοδότηση κ.α. Οι μείξεις εντολών είναι χρήσιμες ουσιαστικά μόνο όταν πρόκειται να συγκρίνουμε την ταχύτητα επεξεργαστών σε συστήματα με παρόμοιες αρχιτεκτονικές. 11

12 Προγράμματα πυρήνα (1) Προγράμματα πυρήνα (kernels): μικρά τμήματα προγράμματος που αντιπροσωπεύουν τον εσωτερικό βρόχο μιας συχνά χρησιμοποιούμενης εφαρμογής Σύνολο εντολών ή μια λειτουργία που εμφανίζεται συχνά στο βασικό πυρήνα εκτέλεσης μιας ή περισσοτέρων κατηγοριών εφαρμογών του συστήματος Γενίκευση των μείξεων εντολών Π.χ. μία ρουτίνα αντιστροφής πίνακα, ένα πρόγραμμα επίλυσης διαφορικών εξισώσεων 12

13 Προγράμματα πυρήνα (2) Χρήσιμα στα αρχικά στάδια σχεδιασμού των τμημάτων ενός συστήματος Χρήσιμα για αξιολόγηση τμημάτων λογισμικού + - Διατηρούν τα περισσότερα μειονεκτήματα των μείξεων εντολών Δεν κάνουν χρήση των συσκευών εισόδου-εξόδου Δεν χρησιμοποιούν πραγματικά δεδομένα του συστήματος 13

14 Προγράμματα σύγκρισης Προγράμματα σύγκρισης (benchmarks) : πλήρη προγράμματα γραμμένα σε γλώσσα υψηλού επιπέδου, τα οποία θεωρούνται αντιπροσωπευτικά κλάσεων προγραμμάτων εφαρμογών. Αξιολογούν την απόδοση του συνολικού συστήματος σε ρεαλιστικές συνθήκες. Είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να χρησιμοποιούν και να αξιολογούν τους περισσότερους πόρους του συστήματος. Xρησιμοποιούνται συχνά στη διαδικασία επιλογής προμηθευτή για ένα σύστημα. Γνωστά προγράμματα σύγκρισης TPC benchmarks, SPEC 14

15 TPC benchmarks Προδιαγράφηκαν από το TPC (Transaction Processing Performance Council), στο οποίο συμμετέχουν κατασκευαστές, χρήστες (π.χ. Τράπεζες), σύμβουλοι συστημάτων επεξεργασίας διεργασιών (transaction processing systems) και δημιουργήθηκε το Εκτιμούν την απόδοση επεξεργαστών, υποσυστήματος Ι/Ο, του ΛΣ και του υποσυστήματος διαχείρισης ΒΔ. Βασική μετρική απόδοσης : ρυθμαπόδοση μετρημένη σε TPS (διεργασίες ανά δευτερόλεπτο), υπό τον περιορισμό ότι το 90% των διεργασιών έχουν χρόνο απόκρισης το πολύ 2 sec : TPC-C, version 5.11 Νέα benchmarks: TPC-E που είναι On-Line Transaction Processing (OLTP) workload, το TPC-H για περιβάλλοντα υποστήριξης αποφάσεων (decision support), το TPC-Energy. 15

16 SPEC (1) Το SPEC (Standard Performance Evaluation Corporation) δημιουργήθηκε, επίσης, το 1988 από εξέχουσες βιομηχανίες παραγωγής υπολογιστών, με σκοπό να αναπτύξει ένα πρότυπο σύνολο προγραμμάτων σύγκρισης Τα αρχικά προγράμματα σύγκρισης SPEC, χρησιμοποιούσαν κυρίως τη CPU, τη μονάδα κινητής υποδιαστολής και λιγότερο το υποσύστημα μνήμης. Χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για τη σύγκριση των ταχυτήτων διαφορετικών CPU. 16

17 SPEC (2) Η έκδοση 1.0 του SPEC benchmark suite (1990), αποτελείται από 10 προγράμματα σύγκρισης που αντιπροσωπεύουν διάφορες επιστημονικές και τεχνολογικές εφαρμογές: 1. GCC: Μετρά το χρόνο που χρειάζεται ο μεταγλωττιστής GNU C για να μετατρέψει 19 προεπεξεργασμένα αρχεία πηγαίου κώδικα σε γλώσσα assembly. Το πρόγραμμα αυτό σύγκρισης, είναι αντιπροσωπευτικό ενός περιβάλλοντος τεχνολογίας λογισμικού εκτιμώντας την αποδοτικότητα της μεταγλώττισης σε ένα σύστημα. 2. Espresso: Είναι ένα εργαλείο αυτοματισμού ηλεκτρονικού σχεδιασμού (EDA Electronic Design Automation), το οποίο κάνει ελαχιστοποίηση Boolean συναρτήσεων για προγραμματιζόμενους λογικούς πίνακες (PLA Programmable Logic Arrays). Μετρά το χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση ενός συνόλου επτά μοντέλων εισόδου. 3. Spice 2g6: Ένας ακόμα εκπρόσωπος του EDA, το Spice 2g6 είναι ένα εργαλείο προσομοίωσης αναλογικών κυκλωμάτων. Μετρά το χρόνο προσομοίωσης ενός διπολικού κυκλώματος. 4. Doduc: Εκτελεί μία προσομοίωση Monte Carlo για συγκεκριμένες λειτουργίες πυρηνικού αντιδραστήρα. Δοκιμάζει ιδιαίτερα την αποτελεσματικότητα της cache μνήμης. 5. NASA7: Συλλογή από επτά προγράμματα πυρήνα που χρησιμοποιούν αριθμητική κινητής υποδιαστολής, τα οποία εκτελούν λειτουργίες πινάκων με δεδομένα διπλής ακρίβειας. 17

18 SPEC (3) 6. LI: Μετρά το χρόνο επίλυσης του προβλήματος των 9 βασιλισσών με τη χρήση του διερμηνευτή της γλώσσας LISP. 7. Eqntott: Μεταφράζει μία λογική αναπαράσταση μιας Boolean εξίσωσης, σε ένα πίνακα αληθείας. 8. Matrix300: Εκτελεί διάφορες λειτουργίες πινάκων με τη χρήση ρουτινών LINPACK, σε πίνακες μεγέθους 300 x 300. Χρησιμοποιεί αριθμητική κινητής υποδιαστολής διπλής ακρίβειας. 9. Fpppp: Είναι ένα πρόγραμμα σύγκρισης από την περιοχή της κβαντικής φυσικής, το οποίο είναι γραμμένο σε FORTRAN και χρησιμοποιεί αριθμητική κινητής υποδιαστολής διπλής ακρίβειας. 10. Tomcatv: Είναι ένα πρόγραμμα παραγωγής πλεγμάτων με τα ίδια κατασκευαστικά χαρακτηριστικά όπως το Fpppp. 18

19 SPEC (4) Τώρα, είναι το SPEC CPU2006, που αποτελείται από 30 προγράμματα και μετρά: CPU Memory architecture Compilers : Και άλλα benchmarks: SPECweb2009 για WWW servers SPECjAppServer2004 για Java Servers SPECsfs2008 για file servers SPECpower_ssj2008 για ενεργειακά χαρακτηριστικά. 19

20 SPEC (5) ΜΕΤΡΙΚΕΣ SPECthruput: ο λόγος του χρόνου που απαιτεί η εκτέλεση κάθε προγράμματος στο υπό μελέτη σύστημα, προς το χρόνο που απαιτεί η εκτέλεση του ίδιου προγράμματος σε ένα σύστημα αναφοράς (στο SPECcpu2006 είναι το Sun Ultra Enterprise , με ULTRASPARK II processor) 20

21 SPEC (6) SPECmark : η συνολική απόδοση του συστήματος. Ορίζεται ως ο Γεωμετρικός Μέσος Όρος (ΓΜΟ) των SPECthruput των n προγραμμάτων σύγκρισης. Δηλαδή: n SPECmark = 1 2 n όπου είναι το SPECthruput του προγράμματος i. ΓΜΟ: i μειώνει την επίδραση των ακραίων τιμών Αριθμητικού Μέσου Όρου = Αριθμητικού Μέσου Όρου όταν τα i είναι ίσα 21

22 Επιλογή φορτίου εργασίας Βασικοί παράγοντες 1. Υπηρεσίες που προσφέρει το υπό μελέτη σύστημα Καθορισμός στοιχείων μελέτης και σημαντικότερων υπηρεσιών που θα πρέπει να χρησιμοποιεί το φορτίο εργασίας 2. Επίπεδο λεπτομέρειας στην περιγραφή των απαιτήσεων των χρηστών 3. Αντιπροσωπευτικότητα του φορτίου εργασίας 4. Παρακολούθηση αλλαγών στη συμπεριφορά των χρηστών με την εξέλιξη του χρόνου 22

23 1. Υπηρεσίες που προσφέρει το υπό μελέτη σύστημα Παράδειγμα ιεραρχικής άποψης Συστήματος Επεξεργασίας Διεργασιών Διεργασίες Εφαρμογές (Benchmark) Εντολές και Υπηρεσίες Λ/Σ Λειτουργικό Σύστημα (Συνθετικό Πρόγραμμα) Εντολές CPU CPU (Πρόγραμμα Πυρήνα) Αριθμητικές Εντολές ALU (Μείξη Εντολών) 23

24 2. Επίπεδο λεπτομέρειας Πιθανές λύσεις: Περισσότερο χρησιμοποιούμενη αίτηση: Συχνά χρησιμοποιείται ως αρχικό φορτίο εργασίας. Χρήσιμη όταν ο τύπος αυτός αιτήσεων κυριαρχεί σε σχέση με τις υπόλοιπες, ή καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος των πόρων του συστήματος. Συχνότητα τύπων αιτήσεων: Καταγραφή διαφόρων αιτήσεων, των χαρακτηριστικών τους και των συχνοτήτων εμφάνισής τους. Ακολουθίες αιτήσεων: Ακολουθία πραγματικών αιτήσεων μαζί με τους χρόνους υποβολής τους, την οποία ονομάζουμε ίχνος (trace). Πολύ μεγάλο και συχνά ανεπιθύμητο επίπεδο λεπτομέρειας. Μέση απαίτηση χρήσης πόρων: Χρησιμοποιείται στις αναλυτικές τεχνικές Κατανομή απαιτήσεων χρήσης πόρων: Σε περιπτώσεις που έχουμε μεγάλη διασπορά στις απαιτήσεις, ή δεν έχουμε μια γνωστή θεωρητική κατανομή. 24

25 3. Αντιπροσωπευτικότητα Το φορτίο εργασίας θα πρέπει να αντιπροσωπεύει τα παρακάτω χαρακτηριστικά της εφαρμογής 1. Ρυθμός Αφίξεων 2. Απαιτήσεις Χρήσης Πόρων 3. Τρόπος Χρήσης Πόρων: Σχετίζεται με την ακολουθία και το μέγεθος χρήσης των διαφορετικών πόρων του συστήματος από μια εφαρμογή. 25

26 4. Παρακολούθηση αλλαγών Οι χρήστες αλλάζουν συμπεριφορά ανάλογα με τις υπηρεσίες που τους προσφέρονται από τα νέα συστήματα και έτσι τα φορτία εργασίας γίνονται πολλές φορές άχρηστα μόλις γίνουν κατανοητά. Οι χρήστες έχουν την τάση να προσαρμόζουν τις απαιτήσεις τους έτσι ώστε να βελτιστοποιούν την απόκριση από το σύστημα, προσανατολιζόμενοι στις υπηρεσίες που το σύστημα προσφέρει πιο αποδοτικά 26

27 Χαρακτηρισμός φορτίου εργασίας Η διαδικασία μελέτης του πραγματικού περιβάλλοντος των χρηστών, παρατήρησης των βασικών χαρακτηριστικών του και κατασκευής ενός φορτίου εργασίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές. Χρήστες: άνθρωποι, προγράμματα, σταθμοί εργασίας (ανάλογα με το σύστημα) Παράμετροι φορτίου εργασίας: ποσότητες που μετρώνται για να χαρακτηρίσουν το φορτίο εργασίας( αιτήσεις εξυπηρέτησης, απαιτήσεις πόρων συστήματος), όπως: τύποι διεργασιών, μεγέθη πακέτων, ρυθμός αφίξεων 27

28 Τεχνικές χαρακτηρισμού παραμέτρων φορτίου εργασίας (1) 1. Μέση τιμή αν έχουμε παρατηρήσει n τιμές 2. Διακύμανση 1 x n { x, x2,, x 3. Ιστογράμματα i 1 μιας παραμέτρου Παρουσιάζουν τις σχετικές συχνότητες των διαφόρων τιμών μιας παραμέτρου Και σε μορφή πίνακα n 1 n s 2 } x i 1 n 1 n i 1 ( x i x) 2 28

29 Τεχνικές χαρακτηρισμού παραμέτρων 4. Ακολουθίες Markov φορτίου εργασίας (2) Περιγράφονται από ένα πίνακα μεταβάσεων ο οποίος περιέχει τις πιθανότητες να έχουμε επόμενη αίτηση ενός τύπου, δεδομένου του τύπου της τελευταίας αίτησης. Παράδειγμα: Από/Προς CPU Δίσκος Τερματικό CPU Δίσκος Τερματικό

30 Τεχνικές χαρακτηρισμού παραμέτρων φορτίου εργασίας (3) Αντίστοιχο Διάγραμμα Καταστάσεων Πιθανοτήτων Μεταβάσεων Τερματικό CPU Δίσκος

31 Τεχνικές χαρακτηρισμού παραμέτρων 5. Ομαδοποίηση φορτίου εργασίας (4) Ομαδοποίηση παρόμοιων στοιχείων σε ομάδες. Ένα μέλος κάθε ομάδας μπορεί να επιλεγεί ώστε να αντιπροσωπεύει την ομάδα στη μελέτη ως φορτίο εργασίας 31

32 Τεχνικές χαρακτηρισμού παραμέτρων φορτίου εργασίας (5) Παράδειγμα: Λειτουργίες Δίσκου Χρόνος CPU 32

33 Ελεγκτές (Monitors) Εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση του επιπέδου δραστηριότητας σε ένα πληροφοριακό σύστημα. Πρέπει να κατασκευάζονται και να χρησιμοποιούνται με τρόπο ώστε να μην επηρεάζουν τη λειτουργία του συστήματος Δύο χαρακτηριστικά: Τύπος Τρόπος Λειτουργίας 33

34 Υλικοί Ελεγκτές Τύποι ελεγκτών (1) Εργαλεία μέτρησης που εντοπίζουν γεγονότα μέσω της παρακολούθησης προκαθορισμένων σημάτων Παρακολουθούν την κατάσταση των τμημάτων υλικού, όπως οι καταχωρητές, οι θέσεις μνήμης και τα κανάλια εισόδου/εξόδου. Σήμερα κυρίως για Μπαταρίες, Ανεμιστήρες, Θερμοκρασία. Παραδείγματα: HWMonitor, SpeedFan 34

35 Λογισμικοί Τύποι ελεγκτών (2) Αποτελούνται από ρουτίνες που έχουν εισαχθεί στο λογισμικό ενός πληροφοριακού συστήματος. Ενεργοποιούνται με την εμφάνιση συγκεκριμένων γεγονότων, ή σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Στην κατηγορία αυτή: Accounting Systems (billing) Program Analyzers Log systems Παραδείγματα: ipmonitor, AlertBot, MS Performance Monitor 35

36 Υβριδικοί Τύποι ελεγκτών (3) Συνδυασμοί υλικών και λογισμικών ελεγκτών Ρουτίνες Λογισμικού: Υπεύθυνες για τον εντοπισμό γεγονότων και μεταβίβαση της πληροφορίας σε ειδικούς καταχωρητές. Υλικό: Υπεύθυνο για την καταγραφή των δεδομένων, αποφεύγοντας την επιβάρυνση των λειτουργιών Ι/Ο του συστήματος. Χρήσιμοι, αν είναι ενσωματωμένοι στο σύστημα Σήμερα, οι Υλικοί είναι ουσιαστικά Υβριδικοί Παράδειγμα: Diamond 36

37 Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα ελεγκτών 37

38 Τρόποι λειτουργίας ελεγκτών Καταγραφή γεγονότων Συλλογή πληροφοριών από το σύστημα τις χρονικές στιγμές εμφάνισης συγκεκριμένων γεγονότων Όταν ο ρυθμός εμφάνισης γεγονότων γίνει πολύ μεγάλος, οι ρουτίνες του ελεγκτή εκτελούνται πολύ συχνά και η επιβάρυνση στο σύστημα φτάνει σε ανεπιθύμητα επίπεδα (ανεκτό έως 5%) Δειγματοληψία Συλλογή πληροφοριών για το σύστημα σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Η επιβάρυνση εξαρτάται από: τον αριθμό των μεταβλητών που μετρώνται και το μέγεθος του διαστήματος δειγματοληψίας. Δοσοληψία: Επιβάρυνση vs Ακρίβεια Μετρήσεων 38

39 Σχεδιασμός και διαχείριση χωρητικότητας Ο σχεδιασμός χωρητικότητας (capacity planning) διασφαλίζει ότι θα υπάρχουν διαθέσιμοι αρκετοί πόροι, ώστε να εξυπηρετούνται με αποδοτικό τρόπο τα μελλοντικά φορτία εργασίας, ικανοποιώντας παράλληλα τις απαιτήσεις απόδοσης του συστήματος. Η διαχείριση χωρητικότητας (capacity management) αφορά τη μεγιστοποίηση της απόδοσης του υπάρχοντος συστήματος. 39

40 Βήματα στο σχεδιασμό και τη διαχείριση χωρητικότητας 1. Προετοιμασία του συστήματος για μετρήσεις. 2. Καταγραφή της χρήσης του συστήματος. 3. Χαρακτηρισμός του φορτίου εργασίας. 4. Εκτίμηση της απόδοσης για διαφορετικές εναλλακτικές επιλογές. 5. Υιοθέτηση της επιλογής με το μικρότερο λόγο κόστους/απόδοσης. 40

41 Παράδειγμα Σχεδιασμού Χωρητικότητας 41

42 Σχεδιασμός πειραμάτων (1) Ασχολείται με τον προσδιορισμό του αριθμού των διαφορετικών πειραμάτων, των συνδυασμών των επιπέδων των παραγόντων για κάθε πείραμα και των αριθμών επαναλήψεων για κάθε πείραμα. Παράδειγμα (Σχεδιασμός νέου σταθμού εργασίας): Παράγοντες με τα επίπεδά τους: 1. Τύπος CPU: Pentium III, UltraSPARC III, R12000 RISC 2. Μέγεθος Μνήμης: 16MB, 32MB, 64MB 3. Αριθμός Δίσκων: 1, 2, 3, 4 4. Φορτίο Εργασίας: Γραμματειακό, Διοικητικό, Επιστημονικό 5. Επίπεδο Χρηστών: Λύκειο, ΑΕΙ-ΤΕΙ, Μετ/κοί-Διδάκτορες 42

43 Σχεδιασμός πειραμάτων (2) Για δύο παράγοντες Α και Β λέμε ότι αλληλεπιδρούν, αν η επίδραση ενός από τους δύο εξαρτάται από το επίπεδο του άλλου. Παράδειγμα απόδοσης συστήματος με και χωρίς αλληλεπίδραση παραγόντων: 43

44 Μέθοδοι σχεδιασμού πειραμάτων (1) Απλός Σχεδιασμός Αρχίζουμε με μια τυπική διάταξη του συστήματος και αλλάζουμε την τιμή ενός παράγοντα τη φορά, για να δούμε πως ο παράγοντας αυτός επηρεάζει την απόδοση. Με k παράγοντες, με τον i-οστό παράγοντα να έχει n i επίπεδα, ο απλός σχεδιασμός απαιτεί n πειράματα: n 1 i 1 1) Παράδειγμα: Έστω μια τυπική διάταξη: R12000, 2 δίσκοι, 32 MB μνήμη, διοικητικό, ΑΕΙ-ΤΕΙ. Τότε: n = = 12 k ( n i Ο απλός σχεδιασμός δεν είναι αποδοτικός στατιστικά, ενώ δεν αντιμετωπίζει ικανοποιητικά την τυχόν αλληλεπίδραση παραγόντων 44

45 Μέθοδοι σχεδιασμού πειραμάτων (2) Πλήρως Παραγοντικός Σχεδιασμός Αξιοποιεί όλους τους δυνατούς συνδυασμούς επιπέδων των παραγόντων. Παράδειγμα: n n = (3 CPU) x (3 επίπεδα μνήμης) x (4 οδηγοί δίσκων) x (3 φορτία εργασίας) x (3 επίπεδα χρηστών) = = 324 πειράματα k i 1 n i 45

46 Μέθοδοι σχεδιασμού πειραμάτων (3) Κλασματικός Παραγοντικός Σχεδιασμός Χρησιμοποιούμε ένα κλάσμα μόνο του πλήρως παραγοντικού σχεδιασμού. Εναλλακτικά μπορούμε (ή και σε συνδυασμό): Να μειώσουμε τον αριθμό των επιπέδων παραγόντων Να μειώσουμε τον αριθμό των παραγόντων 46

47 Μέθοδοι σχεδιασμού πειραμάτων (4) Παράδειγμα (αγνοούμε τον παράγοντα «Αριθμός Δίσκων») Αριθμός Πειράματος CPU Επίπεδο Μνήμης Τύπος Φορτίου Εργασίας Επίπεδο Εκπαίδευσης 1 SPARC 16M Διοικητικό Λύκειο 2 SPARC 32M Επιστημονικό Μεταπτυχιακό 3 SPARC 64M Γραμματειακό ΑΕΙ ΤΕΙ 4 R M Επιστημονικό ΑΕΙ ΤΕΙ 5 R M Γραμματειακό Λύκειο 6 R M Διοικητικό Μεταπτυχιακό 7 Pentium 16M Γραμματειακό Μεταπτυχιακό 8 Pentium 32M Διοικητικό ΑΕΙ ΤΕΙ 9 Pentium 64M Επιστημονικό Λύκειο 47

48 Τέλος Ενότητας

49 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 49

50 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση

51 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Ιωάννης Γαροφαλάκης, «Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων». Έκδοση: 1.0. Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: 51

52 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 52

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών συστημάτων. Γιάννης Γαροφαλάκης. Καθηγητής

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών συστημάτων. Γιάννης Γαροφαλάκης. Καθηγητής Κεφάλαιο 2 : Φορτίο εργασίας, μετρήσεις και πειράματα Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών συστημάτων Γιάννης Γαροφαλάκης Καθηγητής Ορισμός φορτίου εργασίας Φορτίο Εργασίας (ΦΕ) είναι το σύνολο των απαιτήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 1: Εισαγωγή. Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 1: Εισαγωγή. Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 1: Εισαγωγή Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής Περιεχόμενα ενότητας Ορισμός πληροφοριακού συστήματος Κύρια κριτήρια

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαχείρισης έργου υπό συνθήκες αβεβαιότητας

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαχείρισης έργου υπό συνθήκες αβεβαιότητας Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαχείρισης έργου υπό συνθήκες αβεβαιότητας 1 Περιεχόμενα 1 η Άσκηση... 4 2 η Άσκηση... 7 3 η Άσκηση... 10 Χρηματοδότηση... 12 Σημείωμα Αναφοράς... 13 Σημείωμα Αδειοδότησης...

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Αναμονής. Ενότητα 1: Εισαγωγή. Αγγελική Σγώρα Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ

Συστήματα Αναμονής. Ενότητα 1: Εισαγωγή. Αγγελική Σγώρα Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Συστήματα Αναμονής Ενότητα 1: Εισαγωγή Αγγελική Σγώρα Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 7: Η επιλογή των πιθανοτικών κατανομών εισόδου

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 7: Η επιλογή των πιθανοτικών κατανομών εισόδου Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 7: Η επιλογή των πιθανοτικών κατανομών εισόδου Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής Περιεχόμενα ενότητας Εισαγωγή Συλλογή

Διαβάστε περισσότερα

1 η Διάλεξη. Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων

1 η Διάλεξη. Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων 1 η Διάλεξη Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων 1 Περιεχόμενα 1 η Άσκηση... 3 2 η Άσκηση... 3 3 η Άσκηση... 3 4 η Άσκηση... 3 5 η Άσκηση... 4 6 η Άσκηση... 4 7 η Άσκηση... 4 8 η Άσκηση... 5 9 η Άσκηση... 5 10

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαγραμμάτων περίπτωσης χρήσης (1ο Μέρος)

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαγραμμάτων περίπτωσης χρήσης (1ο Μέρος) Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων διαγραμμάτων περίπτωσης χρήσης (1ο Μέρος) 1 Περιεχόμενα 1 η Άσκηση Λειτουργίες του βιβλίου διευθύνσεων σε ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου... 4 2 η Άσκηση Λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση Συγχώνευση & απαρίθμηση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 7: Παράγωγος, ελαστικότητα, παραγώγιση συναρτήσεων (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

Δομημένος Προγραμματισμός

Δομημένος Προγραμματισμός Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Δομημένος Προγραμματισμός Ενότητα 1: Εισαγωγή Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση - Συγχώνευση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Διπλ. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc. Διασφάλιση

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 11: Διανύσματα (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων &

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Η/Υ. Ενότητα 2β: Αντίστροφο Πρόβλημα. Δημήτρης Σαραβάνος, Καθηγητής Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών

Εισαγωγή στους Η/Υ. Ενότητα 2β: Αντίστροφο Πρόβλημα. Δημήτρης Σαραβάνος, Καθηγητής Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών Εισαγωγή στους Η/Υ Ενότητα 2β: Δημήτρης Σαραβάνος, Καθηγητής Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών Σκοποί ενότητας Εύρεση συνάρτησης Boole όταν είναι γνωστός μόνο ο πίνακας αληθείας.

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Ενότητα 12: Ιδιοτιμές και Ιδιοδιανύσματα Σγάρμπας Κυριάκος Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σκοποί ενότητας Ιδιοτιμές και Ιδιοδιανύσματα

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 4: Δίκτυα Συστημάτων Αναμονής

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 4: Δίκτυα Συστημάτων Αναμονής Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 4: Δίκτυα Συστημάτων Αναμονής Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής Γιατί δίκτυα συστημάτων αναμονής; Τα απλά συστήματα

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Ενότητα 4: Κλασσική και Κβαντική Πιθανότητα Σγάρμπας Κυριάκος Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2) Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2) Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 19: Εισαγωγή στα τετραγωνικά δυναμικά. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 19: Εισαγωγή στα τετραγωνικά δυναμικά. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Κβαντική Φυσική Ι Ενότητα 19: Εισαγωγή στα τετραγωνικά δυναμικά Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι μια πρώτη επαφή με την έννοια των τετραγωνικών

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 8: Εφαρμογές παραγώγων Μελέτη και βελτιστοποίηση συναρτήσεων μιας μεταβλητής (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητική Λογιστική

Διοικητική Λογιστική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διοικητική Λογιστική Ενότητα 10: Προσφορά και κόστος Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμητική Ανάλυση. Ενότητα 1: Εισαγωγή Βασικές Έννοιες. Φραγκίσκος Κουτελιέρης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών

Αριθμητική Ανάλυση. Ενότητα 1: Εισαγωγή Βασικές Έννοιες. Φραγκίσκος Κουτελιέρης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ενότητα 1: Εισαγωγή Βασικές Έννοιες Φραγκίσκος Κουτελιέρης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΚΟΥΤΕΛΙΕΡΗΣ Εισαγωγή 2 Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή 2. Αριθμητική παραγώγιση

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός

Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός Κεφάλαιο Γ.4: Ολοκλήρωση με Αντικατάσταση Όνομα Καθηγητή: Γεώργιος Ν. Μπροδήμας Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 5: Ακολουθίες, όρια, σειρές (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται

Διαβάστε περισσότερα

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 2: Οργάνωση χρόνου και χώρου στα νηπιαγωγεία

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 2: Οργάνωση χρόνου και χώρου στα νηπιαγωγεία Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 2: Οργάνωση χρόνου και χώρου στα νηπιαγωγεία Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Περιγραφή των

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Υπολογιστές

Εισαγωγή στους Υπολογιστές Εισαγωγή στους Υπολογιστές Εργαστήριο 2 Καθηγητές: Αβούρης Νικόλαος, Παλιουράς Βασίλης, Κουκιάς Μιχαήλ, Σγάρμπας Κυριάκος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Άσκηση 2 ου εργαστηρίου

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Πληροφορική

Εισαγωγή στην Πληροφορική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Εισαγωγή στην Πληροφορική Ενότητα 8: Λειτουργικά Συστήματα Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 6 η Άσκηση - DFS δένδρα Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ενότητα 10: Διαχείριση Έργων (2ο Μέρος)

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ενότητα 10: Διαχείριση Έργων (2ο Μέρος) Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ενότητα 10: Διαχείριση Έργων (2ο Μέρος) Γρηγόριος Μπεληγιάννης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα. Εισαγωγή στις βάσεις δεδομένων

Ενότητα. Εισαγωγή στις βάσεις δεδομένων Ενότητα 1 Εισαγωγή στις βάσεις δεδομένων 2 1.1 Βάσεις Δεδομένων Ένα βασικό στοιχείο των υπολογιστών είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να επεξεργάζονται εύκολα και γρήγορα μεγάλο πλήθος δεδομένων και πληροφοριών.

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορική ΙΙ Θεματική Ενότητα 5

Πληροφορική ΙΙ Θεματική Ενότητα 5 Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Πληροφορική ΙΙ Θεματική Ενότητα 5 Λογικοί Τελεστές Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Έργων. Ενότητα 10: Χρονοπρογραμματισμός έργων (υπό συνθήκες αβεβαιότητας)

Διαχείριση Έργων. Ενότητα 10: Χρονοπρογραμματισμός έργων (υπό συνθήκες αβεβαιότητας) Διαχείριση Έργων Ενότητα 10: Χρονοπρογραμματισμός έργων (υπό συνθήκες αβεβαιότητας) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων &

Διαβάστε περισσότερα

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων Ενότητα 7: Βέλτιστος έλεγχος συστημάτων διακριτού χρόνου Καθηγητής Αντώνιος Αλεξανδρίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σημείωμα

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Επιχειρήσεων

Διοίκηση Επιχειρήσεων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Η λήψη των αποφάσεων Ευγενία Πετρίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΜ 361: ΠΑΡΑΛΛΗΛΛΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ (PARALLEL COMPUTING) ΣΕΙΡΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ: 1η Όνομα Καθηγητή: Χαρμανδάρης Ευάγγελος Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική υπολογιστών

Αρχιτεκτονική υπολογιστών 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Αρχιτεκτονική υπολογιστών Ενότητα 1 : Οργάνωση και Αρχιτεκτονική υπολογιστών Φώτης Βαρζιώτης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τμήμα Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Ευφυής Προγραμματισμός

Ευφυής Προγραμματισμός Ευφυής Προγραμματισμός Ενότητα 13: Δημιουργία Βάσεων Κανόνων Από Δεδομένα- Αξιολόγηση Βάσης Κανόνων Ιωάννης Χατζηλυγερούδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Δημιουργία Βάσεων Κανόνων

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Επιχειρηματική Αριστεία Ενότητα 1.3.3: Μεθοδολογία εφαρμογής προγράμματος Ολικής Ποιότητας

Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Επιχειρηματική Αριστεία Ενότητα 1.3.3: Μεθοδολογία εφαρμογής προγράμματος Ολικής Ποιότητας Διοίκηση Ολικής Ποιότητας & Επιχειρηματική Αριστεία Ενότητα 1.3.3: Ψωμάς Ευάγγελος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων (Δ.Ε.Α.Π.Τ.) Υποενότητα

Διαβάστε περισσότερα

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών Ενότητα 3: Βαθμωτός Έλεγχος Ασύχρονων Μηχανών Επαμεινώνδας Μητρονίκας - Αντώνιος Αλεξανδρίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Ενότητα 23: Υπολογισμοί σε Κβαντικά Κυκλώματα ΙΙ Σγάρμπας Κυριάκος Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σκοποί ενότητας Υπολογισμοί

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 6: Όριο και συνέχεια συναρτήσεων (Θεωρία) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Βελτιστοποίηση

Εφαρμοσμένη Βελτιστοποίηση Εφαρμοσμένη Βελτιστοποίηση Ενότητα 1: Το πρόβλημα της βελτιστοποίησης Καθηγητής Αντώνιος Αλεξανδρίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σημείωμα Αδειοδότησης Το

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία των Επιστημών του Ανθρώπου: Στατιστική

Μεθοδολογία των Επιστημών του Ανθρώπου: Στατιστική Μεθοδολογία των Επιστημών του Ανθρώπου: Στατιστική Ενότητα 2: Βασίλης Γιαλαμάς Σχολή Επιστημών της Αγωγής Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Περιεχόμενα ενότητας Παρουσιάζονται οι βασικές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 1: Εκτιμητές και Ιδιότητες. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 1: Εκτιμητές και Ιδιότητες. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 1: Εκτιμητές και Ιδιότητες. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ι. Ενότητα 2: Θερμοδυναμικές συναρτήσεις. Σογομών Μπογοσιάν Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών

ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ι. Ενότητα 2: Θερμοδυναμικές συναρτήσεις. Σογομών Μπογοσιάν Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ι Ενότητα 2: Θερμοδυναμικές συναρτήσεις Σογομών Μπογοσιάν Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας αυτής είναι η εισαγωγή νέων θερμοδυναμικών συναρτήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Γλωσσών Προγραμματισμού και Μεταφραστών

Αρχές Γλωσσών Προγραμματισμού και Μεταφραστών Αρχές Γλωσσών Προγραμματισμού και Μεταφραστών Ενότητα 2: Mεταφραστές Καθ. Γιάννης Γαροφαλάκης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Λειτουργία Μετάφρασης ΑΡΧΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (Source) L A ΓΛΩΣΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Ευφυής Προγραμματισμός

Ευφυής Προγραμματισμός Ευφυής Προγραμματισμός Ενότητα 10: Δημιουργία Βάσεων Κανόνων Από Δεδομένα-Προετοιμασία συνόλου δεδομένων Ιωάννης Χατζηλυγερούδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Δημιουργία Βάσεων Κανόνων

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Ενότητα 1: Εισαγωγή Σγάρμπας Κυριάκος Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας αυτής είναι μια εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 12: Ασκήσεις. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 12: Ασκήσεις. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Κβαντική Φυσική Ι Ενότητα 12: Ασκήσεις Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Άσκηση 12.1 Να υπολογιστεί η μέση ενέργεια σωματιδίου που περιγράφεται από την κυματοσυνάρτηση ψ x = 1 3 ψ 1

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 9: Ολοκληρώματα (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακή Έρευνα

Επιχειρησιακή Έρευνα Επιχειρησιακή Έρευνα Ενότητα 10: Ειδικές περιπτώσεις επίλυσης με τη μέθοδο simplex (2o μέρος) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6: 1η εργαστηριακή άσκηση και προσομοίωση με το SPICE Χατζόπουλος Αλκιβιάδης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη Ενότητα 3 Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών: Βασικές Αρχές και Κριτική Θεώρηση Ελευθερία

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 5: Εισαγωγή στην Προσομοίωση

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 5: Εισαγωγή στην Προσομοίωση Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 5: Εισαγωγή στην Προσομοίωση Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής Σκοποί ενότητας Κατά τη διάρκεια της ζωής ενός συστήματος,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Πληροφορική

Εισαγωγή στην Πληροφορική Εισαγωγή στην Πληροφορική Λογισμικό Συστήματος & Εφαρμογών ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς Γενική Δομή Υπολογιστών Λειτουργικό σύστημα Υπολογιστής

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης (ΜΒΑ) Ενότητα 5: Διαχείριση Έργων υπό συνθήκες αβεβαιότητας

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης (ΜΒΑ) Ενότητα 5: Διαχείριση Έργων υπό συνθήκες αβεβαιότητας Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης (ΜΒΑ) Ενότητα 5: Διαχείριση Έργων υπό συνθήκες αβεβαιότητας Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας

Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Κβαντική Επεξεργασία Πληροφορίας Ενότητα 11: Είδη και μετασχηματισμοί πινάκων Σγάρμπας Κυριάκος Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σκοποί ενότητας Είδη και μετασχηματισμοί

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων

Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων Ενότητα 3: Μοντέλα βάσεων δεδομένων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Γλωσσών Προγραμματισμού και Μεταφραστών

Αρχές Γλωσσών Προγραμματισμού και Μεταφραστών Αρχές Γλωσσών Προγραμματισμού και Μεταφραστών Ενότητα 7: Υπορουτίνες Καθ. Γιάννης Γαροφαλάκης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Ορισμός Αφαίρεση με χρήση υπορουτινών (subroutine abstraction)

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Ι Ενότητα 5

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Ι Ενότητα 5 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Ι Ενότητα 5: Ενισχυτές με FET Χατζόπουλος Αλκιβιάδης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχ. Υπολογιστών Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Οντοκεντρικός Προγραμματισμός

Οντοκεντρικός Προγραμματισμός Οντοκεντρικός Προγραμματισμός Ενότητα 2: Η ΓΛΩΣΣΑ JAVA Γενικά Χαρακτηριστικά ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ιωάννης Χατζηλυγερούδης, Χρήστος Μακρής Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ Ενότητα # 11: Συμβάσεις Διασφάλισης Επιπέδου Ποιότητας Υπηρεσιών (ΣΔΕΠΥ) II Καθηγητής Χρήστος Ι. Μπούρας Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Πατρών

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 1

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 1 Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Φροντιστήριο 1 Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακή Έρευνα

Επιχειρησιακή Έρευνα Επιχειρησιακή Έρευνα Ενότητα 8: Επίλυση με τη μέθοδο Simplex (2 ο μέρος) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων (Δ.Ε.Α.Π.Τ.)

Διαβάστε περισσότερα

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων Ενότητα 1: Εισαγωγή Καθηγητής Αντώνιος Αλεξανδρίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική ΙΙΙ. Ενότητα 4: Ηλεκτρικά Κυκλώματα. Γεώργιος Βούλγαρης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Φυσική ΙΙΙ. Ενότητα 4: Ηλεκτρικά Κυκλώματα. Γεώργιος Βούλγαρης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Φυσική ΙΙΙ Ενότητα 4: Ηλεκτρικά Κυκλώματα Γεώργιος Βούλγαρης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Ασκήσεις ΦΙΙΙ Ασκήσεις κυκλωμάτων συνεχούς ρεύματος. Κανόνες Kirchhoff. Γ. Βούλγαρης 2 Ο Νόμος των Ρευμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση

Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση Ενότητα: Εργασίες Διδάσκων: Βασίλης Κόμης, Καθηγητής komis@upatras.gr www.ecedu.upatras.gr/komis/ Τμήμα Επιστημών

Διαβάστε περισσότερα

Καθ. Γιάννης Γαροφαλάκης. ΜΔΕ Επιστήμης και Τεχνολογίας Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

Καθ. Γιάννης Γαροφαλάκης. ΜΔΕ Επιστήμης και Τεχνολογίας Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Α Α Π Σ Δ 11: Ε Σ Α M/G/1 Καθ Γιάννης Γαροφαλάκης ΜΔΕ Επιστήμης και Τεχνολογίας Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Το σύστημα αναμονής M/G/1 I Θεωρούμε ένα σύστημα στο οποίο οι πελάτες φθάνουν

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων

Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων 1 Περιεχόμενα 1 η Άσκηση ΠΣ Υπολογισμού Μισθοδοσίας... 4 Χρηματοδότηση... 12 Σημείωμα Αναφοράς... 13 Σημείωμα Αδειοδότησης... 14 2 Πίνακας εικόνων Εικόνα 1: Διάγραμμα Επιπέδου

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη ISO Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας

Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη ISO Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας ISO 17025 5.9. ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ (1) 5.9.1 Το Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Ουρανία Κούβου Εθνικὸ καi Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Ενότητα 2. Το παιδικό σχέδιο ως γνωστική διεργασία:

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Ουρανία Κούβου Εθνικὸ καi Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Ενότητα 2. Το παιδικό σχέδιο ως γνωστική διεργασία:

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Ουρανία Κούβου Εθνικὸ καi Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Ενότητα 2. Το παιδικό σχέδιο ως γνωστική διεργασία:

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Ουρανία Κούβου Εθνικὸ καi Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Ενότητα 2. Το παιδικό σχέδιο ως γνωστική διεργασία:

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακή Έρευνα

Επιχειρησιακή Έρευνα Επιχειρησιακή Έρευνα Ενότητα 5: Εφαρμογές Γραμμικού Προγραμματισμού (1 ο μέρος) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων

Διαβάστε περισσότερα

Διαφήμιση και Δημόσιες Σχέσεις Ενότητα 9: Σχέσεις διαφημιστή-διαφημιζόμενου

Διαφήμιση και Δημόσιες Σχέσεις Ενότητα 9: Σχέσεις διαφημιστή-διαφημιζόμενου Διαφήμιση και Δημόσιες Σχέσεις Ενότητα 9: Σχέσεις διαφημιστή-διαφημιζόμενου Θεοδωρίδης Προκόπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων (Δ.Ε.Α.Π.Τ.)

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Πληροφορική

Εισαγωγή στην Πληροφορική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Εισαγωγή στην Πληροφορική Ενότητα 7: Τεχνολογία Λογισμικού Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Ενότητα 10 η : Ανάλυση Εικόνας. Καθ. Κωνσταντίνος Μπερμπερίδης Πολυτεχνική Σχολή Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Ενότητα 10 η : Ανάλυση Εικόνας. Καθ. Κωνσταντίνος Μπερμπερίδης Πολυτεχνική Σχολή Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Ψηφιακή Επεξεργασία και Ανάλυση Εικόνας Ενότητα 10 η : Ανάλυση Εικόνας Καθ. Κωνσταντίνος Μπερμπερίδης Πολυτεχνική Σχολή Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Σκοποί ενότητας Εισαγωγή στη ψηφιακή ανάλυση εικόνας

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: Εργαστήριο Φυσικής Ι

Τίτλος Μαθήματος: Εργαστήριο Φυσικής Ι Τίτλος Μαθήματος: Εργαστήριο Φυσικής Ι Ενότητα: Επαναληπτικές Ασκήσεις Ενότητας 4 Όνομα Καθηγητή: Γεωργά Σταυρούλα Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 2: Γραμμικές συναρτήσεις (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 7: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 0: Εισαγωγικά Στοιχεία

Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 0: Εισαγωγικά Στοιχεία Οικονομικά για Μη Οικονομολόγους Ενότητα 0: Καθηγητής: Κώστας Τσεκούρας Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Σκοποί ενότητας Σε αυτή την ενότητα παρουσιάζονται οι βασικές

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 2: Σύστημα δύο σωματιδίων-αρχή της αντιστοιχίας. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 2: Σύστημα δύο σωματιδίων-αρχή της αντιστοιχίας. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Κβαντική Φυσική Ι Ενότητα 2: Σύστημα δύο σωματιδίων-αρχή της αντιστοιχίας Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Σκοπός ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι η σύντομη παρουσίαση μελέτης της

Διαβάστε περισσότερα

Μυελού των Οστών Ενότητα #1: Ερωτήσεις κατανόησης και αυτόαξιολόγησης

Μυελού των Οστών Ενότητα #1: Ερωτήσεις κατανόησης και αυτόαξιολόγησης Δωρεά Κυττάρων Αίματος και Μυελού των Οστών Ενότητα #1: Ερωτήσεις κατανόησης και αυτόαξιολόγησης για τη Δωρεά Κυττάρων Αίματος και Μυελού των Οστών Αλέξανδρος Σπυριδωνίδης Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων

Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων Βέλτιστος Έλεγχος Συστημάτων Ενότητα 4: Το γενικευμένο πρόβλημα βέλτιστου ελέγχου για συστήματα συνεχούς Καθηγητής Αντώνιος Αλεξανδρίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους. Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους. Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων

Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Βάσεις Περιβαλλοντικών Δεδομένων Ενότητα 2: Εισαγωγή Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 4: Εκθετικές και λογαριθμικές συναρτήσεις (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομένων Ενότητα 1

Βάσεις Δεδομένων Ενότητα 1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Ιωάννης Μανωλόπουλος, Καθηγητής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 1: Εισαγωγή

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 1: Εισαγωγή Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 1: Εισαγωγή Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να ενημερωθούν οι

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2

Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Διδακτική των εικαστικών τεχνών Ενότητα 2 Ουρανία Κούβου Εθνικὸ καi Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Ενότητα 2. Το παιδικό σχέδιο ως γνωστική διεργασία:

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 1: Προσομοίωση ενός συστήματος αναμονής

Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 1: Προσομοίωση ενός συστήματος αναμονής Τεχνικές Εκτίμησης Υπολογιστικών Συστημάτων Ενότητα 1: Προσομοίωση ενός συστήματος αναμονής Γαροφαλάκης Ιωάννης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχ/κών Η/Υ & Πληροφορικής Περιεχόμενα ενότητας Διατύπωση του προβλήματος

Διαβάστε περισσότερα

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών

Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών Προηγμένος έλεγχος ηλεκτρικών μηχανών Ενότητα 9: Άμεσος Διανυσματικός Έλεγχος Ασύγχρονων Μηχανών με προσανατολισμό στην μαγνητική ροή του δρομέα Επαμεινώνδας Μητρονίκας - Αντώνιος Αλεξανδρίδης Πολυτεχνική

Διαβάστε περισσότερα