Οπτικοακουστικά μέσα και Αρχιτεκτονική υπεύθυνος διδάσκων: Νίκος Τσινίκας Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ υπεύθυνος διδάσκων: Νίκος Τσινίκας Μάθημα 10 ο Απεικόνιση Ήχου και Ηχογράφηση Εικόνας

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Απεικόνιση Ήχου και Ηχογράφηση Εικόνας

5 Σκοποί ενότητας Σκοπός της παρουσίασης είναι να αναλυθούν οι έννοιες: ήχος και εικόνα, αρχιτεκτονική και μουσική 5

6 O ΗΧΟΣ, Ο ΘΟΡΥΒΟΣ ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ O ΗΧΟΣ, Ο ΘΟΡΥΒΟΣ ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗΝ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟ ΛΕΥΚΟ ΚΑΙ Η ΣΙΩΠΗ ΩΣ ΣΥΜΒΟΛΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ, ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ, ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΕΣ ΔΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΚΑΙ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΗΧΩΝ ΟΠΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΔΟΝΗΣΕΩΝ ΚΛΑΝΤΝΙ ΙΣΟΣΤΑΘΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΙΣΟΦΩΝΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΗΧΟΥ ΧΑΡΤΕΣ ΘΟΡΥΒΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΕ ΗΧΟΥΣ ΟΠΤΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ ΩΣ ΒΑΣΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ 6

7 Ο ήχος, ο θόρυβος και η μουσική στην ζωγραφική Josef Albers, Giacomo Balla, Max Bill, Charles Blanc-Gatti, Umberto Boccioni, Georges Braque, Sylvano Bussotti, Mikalojus Ciurlionis, Stuart Davis, Arthur Dove, Marcel Duchamp, Augusto Giacometti, Dick Higgins, Adolf Holzel, Johannes Itten, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Gustav Klimt, Iannis Kounellis, Frank Kupka, Alexander Laszlo, El Lissitzky, Gunter Maas, August Macke, Franz Marc, Henri Matisse, Mikhail Matyushin, Joan Miro, Piet Mondrian, Francis Picabia, Pablo Picasso, Jackson Pollock, Ivan Puni, Man Ray, B. Riley, Hans Richter, Aleksandr Rodchenko, Morgan Russell, Arnold Schoenberg, Robert Strubin, Alexei von Javlensky, Moritz von Schwind, Jacob Weder, 7

8 Moritz von Schwind ( ) Die Katzensymphonie (Le Chat Noir) (Cat Symphony [The Black Cat}, 1868 Pen and brush and dark brown ink over pencil, Pen in light brown ink (music lines) on beige Paper, 31,7 x 21,5 cm Staatliche Kunsthalle Karlsruhe, Kupferstichkabinett Robert Strübin ( ) Music Picture Stravinsky, a Few Bars from the Fïrebird Suite (Musikbild Strawinsky, Einige Takte aus Feuervogel ), c Gouache on paper, 80 x 50cm Collection of Max Wandeler, Lucerne 8

9 Marcel Duchamp, Having the apprentice in the sun, 1914 Σκίτσο ποδηλάτη πάνω σε άδεια μουσική σελίδα πεντάγραμμου με τίτλο Έχοντας τον μαθητευόμενο στον ήλιο. Eίναι πολύ δύσκολο να τεθούν τρία διαφορετικά στοιχεία συσχετισμένα μεταξύ τους όπως η εικόνα, η γλώσσα και η μουσική σημειογραφία. H σύνδεση των συστατικών διαφόρων μορφών τέχνης μεταξύ τους ήταν τμήμα του προβληματισμού της εποχής. H άδεια μουσική σελίδα συνεχίζει να εμπεριέχει μουσική, ο ποδηλάτης ανεβαίνει μάλλον στην μουσική ιστορία και το στυλ μοιάζει με διαφήμιση. H προσπάθεια ανάβασης είναι εμφανής και η άδεια μουσική σελίδα γεμίζει με ήχους της προσπάθειας και φουντώνει την φαντασία μας. O τίτλος, η γλώσσα, είναι από άγνωστο ποίημα. 9

10 V. Vasarely, 10

11 11

12 12

13 /2011/04/4.jpg 13

14 14

15 15

16 Rodchenko_ jpg 16

17 17

18 1/03/cataract.jpg 18

19 xposiciones/paul-klee/img/ordenespecial.jpg Ο ήχος, ο θόρυβος και η μουσική στην ζωγραφική Paul Klee 19

20 Concerto Cordes Vivaldi 20

21 Bruce Nauman Rhythmic Stamping 21

22 Jean Tinguely. Homage to New York, Αυτοκαταστρεφόμενη εγκατάσταση στον κήπο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη. Η τεράστια εγκατάσταση με τα παλιοσίδερα περιείχε ένα μετεωρολογικό αερόστατο, μία κόρνα αυτοκινήτου, 50 ρόδες ποδηλάτων, ένα πιάνο, χημικά που ανέδυαν φρικτές μυρωδιές, καπνούς σε απρογραμμάτιστη χρονική στιγμή και κινητήρες. Κατά λάθος, ο ιμάντας τοποθετήθηκε ανάποδα στα εγκαίνια και αντί να λειτουργήσει η ζωγραφική μηχανή που θα παρήγαγε αυτόματα σχέδια, δημιούργησε ένα χαοτικό συμβάν με φωτιές, ανατινάξεις μέχρι που ειδοποιήθηκε η πυροσβεστική για να μην συνεχιστεί το κακό και στο κτίριο. Μετά από αυτό το συμβάν, Ο Marcel Duchamp δήλωσε «για να μην πνιγούμε σε μία θάλασσα μετριότητας ο Tinguely και κάποιοι άλλοι που το διαισθάνθηκαν, προσπαθούν να καταστρέψουν την τέχνη πριν είναι πια πολύ αργά». Voices of the boat Johan Van Kreij 22

23 /ebook/show.php/dsgym- C115/540/3555,14588/ Jean Tinguely, metamatics Jean Tinguely, eureka Τα μετα-μηχανικά γλυπτά του Jean Tinguely, κίνηση και ήχος, που ονόμαζε metamatics, , με τη βοήθεια ηλεκτροκινητήρα πετούσαν χρώματα σε χαρτί παράγοντας ταυτόχρονα συγκεκριμένη μουσική. Jean Tinguely. Baluba III, Τα παλιοσίδερα κινούνται με κινητήρα μαζί με φτερά, σύρμα, λαστιχένιους ιμάντες, κουδούνια και ένα ηλεκτρικό φως πάνω σε μία ξύλινη βάση. H αντι-μηχανή, παράγει θορύβους και κρότους με ανιαρή και άσκοπη επανάληψη μέχρι την αυτο-καταστροφή της. 23

24 Hχος, θόρυβος και μουσική στην γλυπτική & τις εγκαταστάσεις του 20ου αιώνα L.Russolo, J.Tinguely, J.Soto, M.Riches, A.Oldorp, S.Roden, P.Corner, Τ.Marioni, P.Kowalski Kempelen s speaking machine, 1791 S.Roden, Moon Field 24

25 Hχος, θόρυβος και μουσική στην γλυπτική & τις εγκαταστάσεις του 20ου αιώνα Celeste Boursier-Mougenot, Living Sound Mobile, 2000 Toy store with moving toys David Kenedy, Τρεις Μουσικοί Πανκς, Σφεντούρι Αίγινας L.Russolo, J.Tinguely, J.Soto, M.Riches, A.Oldorp, S.Roden, P.Corner, Τ.Marioni, P.Kowalski 25

26 26

27 Hχος, θόρυβος και μουσική στην γλυπτική & τις εγκαταστάσεις του 20ου αιώνα Μετροταινία στον Αέρα Αποτύπωμα στη μεμβράνη, στο ταμπούρο από τη βούρτσα σε ρυθμό σουίνγκ Τ. Marioni 27

28 Alice Aycock, Tree of Life Fantasy,

29 Philip Corner, Ear Paper(s) Martin Riches, Talking Machine,

30 Robin Minard, Silent Music, 1999 Audience And Transformation, Achim Wollscheid 30

31 Daniel Spoerri, Piano Emmenthal,

32 R. Julius, Warum grau Nίκος Tσινίκας, 2000 Ηχητικό-Mουσικό, Γλυπτό-Μηχάνημα-Μακέτα- Παιχνίδι 32

33 Mary Hallock Greenwalt. Sarabet, όργανο χρωματικής μουσικής Stanton Macdonald-Wright, Συν-χρωμο κινητικοσκόπιο. Glass Harmonica O Tannenbaum 33

34 O λευκός πίνακας ζωγραφικής του Robert Rauschenberg, 1951 Ο λευκός πίνακας ήταν τρίπτυχο και μαζί με τον πίνακα, επωλείτο ένα κουτί άσπρη μπογιά έτσι ώστε να φρεσκάρεται από τους αγοραστές όταν γαριάζει και πιάνει σκόνη. Το λευκό και η σιωπή ως σύμβολα στην τέχνη Η σιωπή ως μουσική στο έργο του John Cage, 4 33, 1952 Τίτλος, χρονική διάρκεια. 29 Αυγούστου 1952, Woodstock, Ν.Υ. Η πρώτη πράξη διήρκησε 33, η δεύτερη 2 40 και η τρίτη Ο διάσημος πιανίστας David Tudor άνοιγε και έκλεινε το καπάκι του πιάνου. John Cage, Water Walk Στο πρώτο μέρος ακουγόταν το φύσημα του αέρα έξω από την αίθουσα, στο δεύτερο μέρος ακουγόταν η βροχή πάνω στη στέγη και στο τρίτο μέρος οι ήχοι των ακροατών που μιλούσαν μεταξύ τους ή αποχωρούσαν από την αίθουσα. Ο John Cage, μετά την εκτέλεση του άηχου-σιωπηλού έργου του εδήλωσε ότι η πρόθεσή του ήταν οι ακροατές να φανταστούν τις δικές τους μουσικές, να ακούσουν τους ήχους του περιβάλλοντος και να τους γλητώσει και από αυτόν τον αυταρχικό τύπο που αναγκάζει τους μουσικούς να παίζουν όπως ο ίδιος θέλει. Σε σχέση με την έννοια της σιωπής, ζήτησε κάποτε να συνειδητοποιήσει την απόλυτη σιωπή μέσα σε ένα ανηχωικό θάλαμο (100% απορρόφηση, χρόνος αντήχησης σχεδόν 0 s και μέγιστη ηχομόνωση). Όταν βγήκε έξω από τον θάλαμο είπε στους ακουστικούς ότι άκουγε κάτι χαμηλές και κάτι υψηλές συχνότητες οι οποίες τελικά ήταν το κυκλοφοριακό του σύστημα και το νευρικό του σύστημα. Που να βρει την απόλυτη ησυχία; 34

35 35

36 Καταγραφή, απεικόνιση της μουσικής, παρτιτούρες διευθυντή ορχήστρας Ο διευθυντής ορχήστρας πρέπει να γνωρίζει πιάνο, να είναι σολίστ σε τουλάχιστον ένα όργανο και να ξέρει την τεχνική όλων των οργάνων της ορχήστρας. Οι παρτιτούρες του διευθυντή ορχήστρας απεικονίζουν οργανωμένες μελωδίες ως προς τις κατηγορίες των μουσικών οργάνων της ορχήστρας. Κάθε γραμμή αντιπροσωπεύει και διαφορετικό μουσικό όργανο. Με μία ματιά φαίνονται οι διαφορετικές αντιστικτικές μελωδικές γραμμές και το πλέξιμό τους. Τηρείται η κατακορυφότητα που συμβολίζει και χαρακτηρίζει την χρονική διάρκεια των μέτρων. Aπεικονίζονται οι ομάδες των μουσικών οργάνων σε στοιβάδες όπως είναι τα ιστορικά ίχνη των πόλεων (π.χ. αρχαία, βυζαντινά, μοντέρνα) σε αντιπαράθεση με τις βασικές ομάδες οργάνων όπως τα κρουστά-κάτω, τα πνευστά-πιο πάνω και τα έγχορδα στην κορυφή ή αλλιώς ο ρυθμός στη βάση, η συνοδεία στη μέση και οι μελωδίες πάνω. Αλλη αυθαίρετη σχέση της παρτιτούρας με την αρχιτεκτονική είναι ότι αν θεωρηθεί ένα πλήρες έργο τότε η παρτιτούρα του διευθυντή ορχήστρας μοιάζει με το σύνολο των επιμέρους μελετών ενός κτιρίου (αρχιτεκτονική, στατική, ηλεκτρομηχανολογική μελέτη κ.ά.) καθώς και την καλή σχέση μεταξύ τους π.χ. σύμπτωση στατικών στοιχείων με την αρχιτεκτονική λειτουργία, αρμονική σχέση εγκαταστάσεων με την συνολική αισθητική του κτιρίου κ.ά. 36

37 Καταγραφή, απεικόνιση της μουσικής, παρτιτούρες Παρτιτούρα διευθυντή ορχήστρας 37

38 H avant-garde μουσική του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα ξεκινά με μία ιδέα έξω από την ίδια τη μουσική με ένα θέμα, μια ιδέα, η οποία εφαρμόζεται στη συνέχεια στον ήχο, τη μουσική (Jorge Silvetti). Tο ρεφρέν του Stockhausen είναι τυπωμένο σε μία διαφανή λουρίδα που περιστρέφεται σε διαφορετικές θέσεις για διαφορετικές ερμηνείες. Widder-Aries Καταγραφή, απεικόνιση της μουσικής, παρτιτούρες 38

39 Καταγραφή, απεικόνιση της μουσικής, παρτιτούρες Mουσικό έργο Continuum του Gyorgy Ligeti για πλήκτρα, prestissimo. Oι 2 νότες που επαναλαμβάνονται στα πρώτα μέτρα, είναι ίδιες για τα 2 χέρια. Δεξί δάχτυλο στο Σιb, αριστερό στο Σολ και αμέσως αντιστροφή των δαχτύλων. Oι γρήγορες κινήσεις αλληλο-εξουδετερώνουν τον ήχο και δεν ακούγεται τίποτα!. Φαίνεται ότι το κομμάτι αυτό δεν είναι φτιαγμένο για μουσική αλλά είναι ένας κάποιος περίεργος κάναβος, ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο, ένα γραφιστικό κόλπο, μία εικονική μεταφορά, μία οπτική μορφή που παρεπιπτόντως παράγει και ήχο! Θα μπορούσε να θεωρείται ένα μουσικό κομμάτι για απόλυτη ησυχία. Tελικά, η αλήθεια είναι πως γράφτηκε για όργανο με δύο σειρές πλήκτρων, (τσέμπαλο), και ότι τελικά ακούγεται ήχος (Jorge Silvetti). 39

40 Καταγραφή, απεικόνιση της μουσικής, παρτιτούρες CRUMP 1972 Night in the forest 40

41 Δισδιάστατη και τρισδιάστατη απεικόνιση ήχων Δισδιάστατη και τρισδιάστατη απεικόνιση ήχων 41

42 Δισδιάστατη και τρισδιάστατη απεικόνιση ήχων 42

43 Δισδιάστατη και τρισδιάστατη απεικόνιση ήχων 43

44 Aπεικόνιση Kατευθυντικότητας 44

45 Καμπύλες δονήσεων κλάντνι 45

46 Καμπύλες δονήσεων κλάντνι 46

47 Ισοσταθμικές & Ισοφωνικές Kαμπύλες Hχου Ray tracing technique 47

48 Ισοσταθμικές Ισοφωνικές καμπύλες ήχου ado_inteligibilidad_hall_unido_cardiff_reino _aislamiento_simulacion_acustica_calculo_ programa.jpg 48

49 Xάρτες θορύβου Passing truck with horn Pedestrian downtown 49

50 Xάρτες θορύβου Aircraft - Military fighter jet flyby 50

51 Μετάφραση των εικόνων σε ήχους Η περιβάλουσα καμπύλη με πράσινο χρώμα αναπαριστά ένα πιθανό περίγραμμα σπιτιών από μακριά. Τα διαγώνια στοιχεία είναι στέγες και τα οριζόντια είναι δώματα. Το βάθος τους είναι η ένταση. Αν θεωρήσουμε ότι τα φάσμα συχνοτήτων μετατρέπεται σε πεντάγραμμο, τότε κάθε περιβάλουσα καμπύλη, ηχεί με το δικό της τρόπο, όπως οι μελωδικές αντιστικτικές γραμμές. 51

52 Μετάφραση των εικόνων σε ήχους Οι μοναχοί στο Θιβέτ, αποτυπώνουν στοιχεία της φύσης όπως σχισμές στους βράχους, πέτρες, κροκάλες ποταμών, χώμα, κ.ά., σε διαφανές χαρτί. Στη συνέχεια σχεδιάζουν πάνω στο σχήμα ένα πλέγμα-κάναβο που αντιστοιχεί στο δικό τους αριθμητικό σύστημα γραφής της μουσικής τους. Οι ίδιες αυτές νότες μεταγράφονται στο δυτικό πεντάγραμμο και καταγράφονται οι εικόνες της φύσης ως μουσικά θέματα έτσι ώστε να μπορούν να ακούγονται. Πηγή: Kaempfer, Leonardo Vol. 37, No. 1, p. 25,

53 Ο Ιάννης Ξενάκης και η πλακέτα ήχου, UPIC (Unite Polyagogique Informatique de CEMEMU) 53

54 p-content/uploads/2014/08/xenakis- UPIC-2.jpg H πλακέτα ήχου, UPIC και πως ακούγεται ένα παιδικό σκίτσο. Ακης Δαούτης Ο Ιάννης Ξενάκης και η πλακέτα ήχου, UPIC (Unite Polyagogique Informatique de CEMEMU) 54

55 Artikulation Gyorgy Ligeti, Artikulation by Rainer Wehinger 55

56 Οπτικά μοτίβα ως βάση μουσικής σύνθεσης Πιθοπρακτά, μέτρα

57 Οπτικά μοτίβα ως βάση μουσικής σύνθεσης Οι δενδρώσεις στο έργο του Ιάννη Ξενάκη, Ερίχθων και η μακέτα από το Διάτοπο 57

58 Οπτικά μοτίβα ως βάση μουσικής σύνθεσης John Cage, Variations I, 1958 John Cage, Κονσέρτο για Πιάνο και Ορχήστρα 58

59 Οπτικά μοτίβα ως βάση μουσικής σύνθεσης Christian Moller, 1995 Ηλεκτροακουστική εγκατάσταση μετατροπής του αγγίγματος πάνω στην παρτιτούρα προς τη μουσική της Giacomo Balla, Noisemusical Instrument, 1914 John Cage, Παρτιτούρα με ιδεογράμματα για την Aria,

60 Μουσικά Οργανα Μπουκάλια μπύρας, σκάλα-πιάνο, πιάνο δαπέδου 60

61 Μουσικά Οργανα κρυστάλλινα ποτήρια, πριόνι-τσέλο 61

62 p+het+werk 62

63 Μουσικό όργανο, Theremin emin3.jpg in_jhall4.jpg Το ένα χέρι αλλάζει την τονικότητα και το άλλο την διαμόρφωση της κυματομορφής. 63

64 Πηγές εικόνων Διαφάνεια 6 meta.jpg copyright c_design_of_courtrooms.pdf copyright 7%20Antithorivikos%2002.pdf copyright Διαφάνεια 8 hwind.htm copyright Διαφάνεια 8 hwind.htm copyright 4/18/ /4a6eeea8-369f-4537-b f3136ad3_338.Jpeg Copyright Διαφάνεια 9 2mBoII/AAAAAAAAADk/ndUEUqXq6yc/s320/du champ_bike.png copyright Διαφάνεια _Image_1?$product$ copyright 64

65 Πηγές εικόνων Διαφάνεια 11 Franti%C5%A1ek_Kupka,_1912,_Amorpha,_fugu e_en_deux_couleurs_(fugue_in_two_colors),_ 210_x_200_cm,_Narodni_Galerie,_Prague.jpg copyleft sek-kupka/disks-of-newton-study-for-fugue-intwo-colors.jpg copyleft Διαφάνεια 12 y-kandinsky/around-the-circle-1940.jpg copyleft Διαφάνεια 13 a,_1913,_udnie_(young_american_girl,_the_d ance),_oil_on_canvas,_290_x_300_cm,_mus%c 3%A9e_National_d%E2%80%99Art_Moderne,_ Centre_Georges_Pompidou,_Paris..jpg copyleft Διαφάνεια 18 ondrian_broadway_boogie_woogie.jpg copyleft Διαφάνεια 19 maging_and_image_regording.pdf copyright Διαφάνεια /17/NY_Moma_klee_heroic_strokes.JPG copyleft /87/Paul_Klee_Fuge_in_Rot.jpg Copyleft 7SoI/AAAAAAAAA8g/96hEL7Fw438/s320/klee_drea m.jpeg Cc BY NC - ND 65

66 Πηγές εικόνων Διαφάνεια 21 ns/0/0d/highway-byways.png copyleft nmmcmvcy8ou/uo7gvangbki/aaaaaaaahay/ 2mj5AE5oI14/s1600/Paul+Klee,+Monument+on +the+border+of+the+fertile+country,+1929,+w atercolour+and+pen+on+paper,+mounted+on+c ardboard,+45.8x30.7+cm.jpg Creative Commons Διαφάνεια 22 com/2012/02/lovemachineblog.jpg Creative Commons Type/0/fcOid/ /filePointer / /fodoid/ /imageType/LARGE/inlineImage/true/1- P JPG copyright in_(tinguely_fountain)_pic1.jpg Creative Commons Διαφάνεια 23 CC- BY - SA QirSI/AAAAAAAAAQs/at1heUpcKy8/s1600- h/phpthumb_generated_thumbnail.jpg Copyright Διαφάνεια j3HpexhjNOf_P3YmryPKwJ94QGRtDb3Sbc6KY copyright Διαφάνεια 25, 26, 27 maging_and_image_regording.pdf copyright 66

67 Πηγές εικόνων Διαφάνεια 28 ri CC-BY-SA AA-Fantasy%20Sculpture-bFINAL-cropped.jpg copyright und_imaging_and_image_regording.pdf copyright Διαφάνεια 29 ustic_design_of_courtrooms.pdf Copyright Copyright Διαφάνεια 30 aging_and_image_regording.pdf copyright Διαφάνεια 31 Copyright aging_and_image_regording.pdf copyright Διαφάνεια 32 Mousiki%20kai%20katask%2008.pdf aging_and_image_regording.pdf copyright 67

68 Διαφάνεια %20Mousiki%20kai%20katask%2008.pdf Σχήμα 7 edrio_evgenidio/files/text_files/ii_kentrikes_eis igiseis/tsinikas_k_eisigisi.pdf Σελ.127, σχήμα 8/ copyright Διαφάνεια 34, 35, 37, 38, 39, 42, 44, 45 d_imaging_and_image_regording.pdf copyright Διαφάνεια 40 d_imaging_and_image_regording.pdf nes/sinfonias5.jpg copyright Διαφάνεια 41 e_450.jpg Copyright maging_and_image_regording.pdf copyright Προσωπικό αρχείο Διαφάνεια 43 what_is_it/what_is_it_inside_cover.jpg Copyright Διαφάνεια maging_and_image_regording.pdf copyright 68

69 Διαφάνεια 47, 48, 49, 50, 52, 57 d_imaging_and_image_regording.pdf copyright Διαφάνεια Kb2CI/AAAAAAAAAG8/wG3gyCfVtn0/S410/9.j pg / από τον ιστότοπο: Copyright Διαφάνεια %20AkoXenaki%2008.pdf Copyright Διαφάνεια 58 d_imaging_and_image_regording.pdf b.examiner.com/sites/default/files/styles/image _content_width/hash/65/12/6512eaced6fcaa45 ddc5d36a33fa4e11.jpg?itok=gjnbalnr copyright Διαφάνεια 59 ata/page24/image9.x100.jpg /09/cagechamber2r.jpg?w=600 d_imaging_and_image_regording.pdf Copyright 69

70 Διαφάνεια ozart_music copyright Διαφάνεια 61 d_imaging_and_image_regording.pdf Copyright Διαφάνεια 63 nblack/thereminblacks.jpg Copyright 70

71 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος Επεξεργασία: Τάσιου Στεφανία Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015