«Η Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού & Θερµότητας στην Ευρώπη και στην Ελλάδα: κατάσταση, προβλήµατα & προοπτικές»

Transcript

1 «Η Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού & Θερµότητας στην Ευρώπη και στην Ελλάδα: κατάσταση, προβλήµατα & προοπτικές» C. Theofylaktos Μηχανολόγος Μηχανικός Ελληνικού Συνδέσµου Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας (Ε.Σ.Σ.Η.Θ.)

2 Εισαγωγή ΗΕυρωπαϊκήΈνωση καλύπτει τις ενεργειακές της ανάγκες κατά 80% µε τη χρήση ορυκτών καυσίµων. Ο ιεθνής Οργανισµός Ενέργειας προβλέπει ότι ηευρωπαϊκήένωσηθα αυξήσει τις εισαγωγές της σε ενέργεια από 50% που είναι σήµερα, σε 70% έως το Ευρώπη 25: ενεργειακή κατανάλωση ανά τοµέα Πηγή: «Panorama of Energy», Eurostat 2007

3 Η χρήση των ορυκτών καυσίµων παράγει αέριες εκποµπές, που συµβάλλουν στη δηµιουργία του φαινοµένου του θερµοκηπίου και στην προκαλούµενη κλιµατική αλλαγή. Η µείωση των εκποµπών µπορεί να επιτευχθεί: Με την παραγωγή καθαρής ενέργειας ΑΠΕ Με τη βέλτιστη αξιοποίηση των διατιθέµενων καυσίµων ΣΗΘ Με την εφαρµογή µέτρων εξοικονόµησης και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας περιορισµός της σπατάλης και επίτευξη υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας Με άλλα υποστηρικτικά µέσα µηχανισµοί Κυότο

4 Τι είναι συµπαραγωγή; Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και Θερµότητας (ΣΗΘ) είναι η ταυτόχρονη παραγωγή χρήσιµης θερµικής, ηλεκτρικής ή και µηχανικής ενέργειας Όταν παράγεται και ψυκτική ενέργεια έχουµε τριπαραγωγή Τα συστήµατα ΣΗΘ είναι διαφόρων µεγεθών και µε εύρος ηλεκτρικής ισχύος, από λιγότερο από 5 kw e (µικρές µηχανές για µια µονοκατοικία) µέχρι 500 MW e (συστήµατα τηλεθέρµανης ή βιοµηχανικά συστήµατα).

5 Αλλάζοντας του κανόνες Σήµερα Κεντρικός σταθµός ηλεκτροπαραγωγής Αύριο: διασπαρµένη και επί τόπου παραγωγή µε πλήρως ενσωµατωµένη διαχείριση δικτύου Φωτοβολταϊκά ίκτυο µεταφοράς αποθήκευση Έλεγχος ροής αποθήκευση Κατοικία ίκτυο διανοµής Τοπικός σταθµός ΣΗΘ αποθήκευση ιάταξη ποιότητας ισχύος ιάταξη ποιότητας ισχύος αποθήκευση Αιολικό πάρκο Κατοικία µε οικιακή ΣΗΘ Εργοστάσιο Εµπορικό κτίριο Ενσωµάτωση αποκεντρωµένων ενεργειακών πηγών: ένα σύστηµα καθαρότερο, φθηνότερο και πιο αξιόπιστο

6 Πλεονεκτήµατα της ΣΗΘ Η ΣΗΘ βελτιστοποιεί την παροχή ενέργειας προς τους καταναλωτές, ενώ ταυτόχρονα ωφελεί την Εθνική Οικονοµία, αφού: Έχει αυξηµένη απόδοση κατά τη µετατροπή και χρήση της ενέργειας ηµιουργεί λιγότερες εκποµπές προς το περιβάλλον, ιδιαίτερα του CO 2 Προσφέρει σηµαντική εξοικονόµηση οικονοµικών πόρων Αποτελεί σηµαντική ευκαιρία για την προώθηση αποκεντρωµένων λύσεων ηλεκτροπαραγωγής Μειώνει τις πιθανότητες blackout Μειώνει την εξάρτηση από εισαγωγές ηµιουργεί συνθήκες ανταγωνισµού στην ηλεκτροπαραγωγή ηµιουργεί αυξηµένη απασχόληση

7 Η ΣΗΘ στην Ευρώπη

8 υσλειτουργία στην Ευρώπη Προτάσεις πολιτικής στην Ευρώπη για τη ΣΗΘ Στρατηγική για τη ΣΗΘ 1997 στόχος 18% Σχέδιο ράσης για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα 2006 επιβεβαίωση του στόχου 18% LCP (Large Combustion Plants) όλες οι θερµικές µονάδες ηλεκτροπαραγωγής θα πρέπει να είναι για ΣΗΘ IPPC η ΣΗΘ είναι βέλτιστη διαθέσιµη τεχνολογία (BAT) Οδηγία 2004/8/EC δεν τίθενται στόχοι ράσεις στα Κράτη Μέλη = καθυστερήσεις, αλλά καθυστέρηση και στην Ε.Ε. (µεθοδολογία) Η αρχή της επικουρικότητας χρησιµοποιήθηκε από τα Κ-Μ για να κάνουν λίγα, τίποτα ή να κάνουν την κατάσταση χειρότερη

9 Η ΣΗΘ ως ποσοστό της ηλεκτροπαραγωγής (2006) EU Average UK Sw eden Spain Portugal The Netherlands Italy Ireland Greece Germany France Finland Denmark Belgium Austria

10 Η ΣΗΘ ως ποσοστό της ηλεκτροπαραγωγής (2006 & 2010) EU Average UK Sw eden Spain Portugal The Netherlands Italy Ireland Greece Germany France Finland Denmark Belgium Austria

11 ΗΣΗΘστηνΕλλάδα σήµερακαισταεπόµενα χρόνια

12 Νοµοθεσία που επηρεάζει τις επενδύσεις ΣΗΘ δεκαετία νοµοθεσία 1960 Ν 349/69 Ν. 1559/85 ΥΠ. ΑΠ. 2708/ ΥΠ. ΑΠ. 2752/88 ΥΠ. ΑΠ. 2769/88 ΥΠ. ΑΠ. 2841/88 δεκαετία νοµοθεσία Ν. 1892/90 Ν. 1914/90 Ν. 2165/93 Ν. 2244/94 ΥΠ. ΑΠ. 8295/95 Ν. 2773/99 Ν. 2941/2001 Ν. 3175/2003 Ν. 3299/2004 Ν. 3426/2005 Ν. 3468/2006 Ν. 3734/2009

13 Άλλες ρυθµίσεις Πέραν των νοµοθετικών ρυθµίσεων, έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη: Σχέδιο ράσης Ενεργειακής Απόδοσης, Νοέµβριος πλαίσια της Οδηγίας 2006/32/ΕΚ 2008, στα Έκθεση Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασµού Υπό επεξεργασία σχέδιο νόµου για τη ΧΑΤ και τις ΕΕΥ Παράλληλα, η ΡΑΕ: έχει εκδώσει: την απόφαση 136/ για τη χορήγηση άδειας παραγωγής και τη γνωµοδότηση 332 Α /2006 για την τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, διευκρινίζοντας θέµατα για την ΣΥΘΗΑ ενώ στις 5 εκεµβρίου 2008 ολοκληρώθηκε η δηµόσια διαβούλευση του κειµένου συµπλήρωσης του Κανονισµού Αδειών Παραγωγής και Προµήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, που σκοπό έχει τη ρύθµιση των όρων και των προϋποθέσεων για τη χορήγηση Άδειας ιανοµής Θερµικής Ενέργειας σε Τρίτους.

14 Τα τελευταία χρόνια, κύρια οικονοµικά εργαλεία υποστήριξης ενεργειακών επενδύσεων απετέλεσαν και αποτελούν: το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ενέργειας(ΕΠΕ) του Β ΚΠΣ, το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ανταγωνιστικότητα» (ΕΠΑΝ) του Γ ΚΠΣ, το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηµατικότητα» (ΕΠΑΕ ή ΕΠΑΝ ΙΙ) του ΚΠΣ και οι Αναπτυξιακοί Νόµοι 2601/98, 3299/04 και 3522/06

15 Το επενδυτικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα σήµερα Το χρονικό διάστηµα (Ιούλιος 2007 Οκτώβριος 2008) έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕ 16 αιτήσεις ΣΗΘ, εγκατεστηµένης ισχύος 60,11 MW, για χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας: Νοσοκοµεία: 5 ισχύος 4,51 MW Ξενοδοχεία: 3 ισχύος 1,89 MW Βιοµηχανίες: 2 ισχύος 23,454 MW ευτερογενής τοµέας: 5 ισχύος 29,92 MW Τριτογενής τοµέας: 1 ισχύος 0,34 MW Ενώ µέχρι το Μάιο του 2007 η ΡΑΕ γνωµοδότησε θετικά για 53 εγκαταστάσεις ΣΗΘ εγκατεστηµένης ισχύος 718,08 MW.

16 Ωστόσο: Η αγορά της Συµπαραγωγής µέχρι και σήµερα, παρ όλαταθετικάβήµατα που έγιναν από το ΥΠΑΝ (π.χ. Ν.2773/99, Ν.3468/06, επιδοτήσεις σε συστήµατα ΣΗΘ τόσο από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ενέργειας, ΕΠΕ, του Β ΚΠΣ όσο και από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ανταγωνιστικότητα» του Γ ΚΠΣ, κ.λπ.), παραµένει δύσπιστη και σε κατάσταση αναµονής, γιατί έχει συναντήσει έναν αριθµό εµποδίων.

17 Προοπτικές της ΣΗΘ στην Ελλάδα Αναµένεται ότι µε τηνεφαρµογή του Νόµου 3734/2009 θα δοθεί η δυνατότητα να τεθεί η Συµπαραγωγή στην Ελλάδα σε δυναµική τροχιά ανάπτυξης. Παράλληλα, όµως, ζητήµατα που αφορούν: σε τιµολόγια ηλεκτρικής ενέργειας από ΣΗΘ, πρόσβαση στο δίκτυο και εγγυήσεις προέλευσης, άρση γραφειοκρατικών εµποδίων και ειδικότερα στην αδειοδοτική διαδικασία της µικρής και πολύ µικρής συµπαραγωγής που απευθύνεται σε µικρούς επενδυτές θα πρέπει να αντιµετωπιστούν ολοκληρωµένα και µε σαφή στρατηγική.

18 Η πραγµατική κατάσταση στην Ελλάδα σήµερα Ηεµπειρία από τη λειτουργία µονάδων ΣΗΘ είναι πικρή: Το σηµερινό περιβάλλον της Ελληνικής ενεργειακής αγοράς, καθιστά απαγορευτική κάθε σκέψη για νέες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις. Παράλληλα, είναι ζηµιογόνα πλέον η λειτουργία των λίγων υφιστάµενων µονάδων. Σχεδόν όλες οι εφαρµογές ΣΗΘ του ιδιωτικού τοµέα που επιδοτήθηκαν από το ΕΠΕ/Β ΚΠΣ δεν λειτουργούν. Τέλος, οι εγκαταστάσεις που έχουν επιδοτηθεί στα πλαίσια του ΕΠΑΝ δεν µπορούν να ανταπεξέλθουν στη σηµερινή εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία στο τοµέα της Ενέργειας.

19 Προτάσεις του ΕΣΣΗΘ Ο Ελληνικός Σύνδεσµος Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας: στοχεύοντας στην ουσιαστική προώθηση της συµπαραγωγής, και θεωρώντας ότι, πέρα από την ενίσχυση του κόστους επένδυσης σε µονάδες συµπαραγωγής, πρέπει να εξασφαλιστεί η λειτουργία τους σε βάθος χρόνου, εξέτασε τα προβλήµατα που περιορίζουν τη διάδοση της ΣΗΘ, καθώς και αυτά που οδηγούν τις εγκατεστηµένες µονάδες σε διακοπή της λειτουργίας τους, σύµφωνα µε δεδοµένα που συγκεντρώθηκαν από Μέλη του.

20 Το συµπέρασµα είναι ότι παρόλη την κρατική ενίσχυση στο κόστος εγκατάστασης των µονάδων ΣΗΘ, η περαιτέρω λειτουργία τους απαιτεί τη λήψη πρόσθετων µέτρων, όπως: την υποχρεωτική εγκατάσταση µονάδων ΣΗΘ σε ορισµένους τοµείς δραστηριοτήτων, όπως δηµόσια και ιδιωτικά νοσοκοµεία και κλινικές, ξενοδοχειακές µονάδες, κ.α. τη µείωση τις τιµής του φυσικού αερίου ή την επιδότηση της τιµής αγοράς του από της µονάδες ΣΗΘ, την αύξηση της τιµής αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από τον ΕΣΜΗΕ ή τη ΕΗ, µεταβαλλόµενη ανάλογα µε τιςδιεθνείςτιµές καυσίµων.

21 Χρήσιµες ηλεκτρονικές διευθύνσεις Ελληνικός Σύνδεσµος Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υπουργείο Ανάπτυξης Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας Cogen Europe Ευρωπαϊκός Σύνδεσµος για την προώθηση της Συµπαραγωγής WADE World Alliance for Decentralized Energy

22 Ευχαριστώ για την προσοχή σας