ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21 / 09 /2014

Transcript

1 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21 / 09 /2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Ιοντισμός μιας μοριακής ένωσης ονομάζεται: α. η πρόσληψη ή η αποβολή ηλεκτρονίων από αυτή β. η μετατροπή της σε ιόντα, όταν αυτή βρεθεί σε ηλεκτρικό πεδίο γ. η διαδικασία μετατροπής των μορίων της σε ηλεκτρικά δίπολα δ. ο σχηματισμός ιόντων κατά τη διάλυσή της στο νερό. A2. Το l είναι οξύ σύμφωνα με τη θεωρία Brönsted - Lowry, διότι: α. είναι ηλεκτρολύτης β. όταν διαλύεται στο νερό ελευθερώνει ιόντα Η + γ. αντιδρά με βάσεις δ. μπορεί να παρέχει πρωτόνια σε άλλες ενώσεις. A3. Η τιμή της σταθεράς ιοντισμού του οξικού οξέος σε υδατικό διάλυμα εξαρτάται: α. από τη φύση του οξέος γ. από το είδος του διαλύτη β. από τη θερμοκρασία δ. από όλους τους παραπάνω παράγοντες. Μονάδες 5 A4. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. i. Όλα τα οξέα σύμφωνα με τη θεωρία Brönsted - Lowry είναι υδρογονούχες ενώσεις. (Σ) ii. iii. iv. Με βάση το δεδομένο ότι το ΗΝΟ 2 είναι ισχυρότερο οξύ από το, προκύπτει ότι το ΝΟ 2 - είναι ασθενέστερη βάση από το -. (Σ) Για το l δεν ορίζεται σταθερά ιοντισμού. (Λ) Όταν αραιώνουμε ένα διάλυμα με προσθήκη νερού το p αυξάνεται. (Λ) v. Στο καθαρό νερό τα μισά μόρια συμπεριφέρονται ως οξύ και τα άλλα μισά ως βάση. (Λ) A5. Να βρείτε το pη διαλύματος στο οποίο [Η 3 Ο + ] = 100[ΟΗ - ]. Δίνεται Kw = [Η 3 Ο + ]'[ΟΗ ( ]'='10 (14' 'η.'[η 3 Ο + ][Η 3 Ο + ]'='10 (14' η.'[η 3 Ο + ] 2 '='10 (12 'η.'[η 3 Ο + ]'='10 (6' M'η.'p'='6 100 Σελίδα 1 από 5

2 ΘΕΜΑ Β Β1. Δίνεται διάλυμα ΝaΟΗ 0,1 M, διάλυμα Δ 1. Ποιο το p του διαλύματος Δ,; Έχουμε διάλυμα του ισχυρού ηλεκτρολύτη aοη οπότε προκειμένου να βρούμε την [ΟΗ - ] άρα και το p θα κάνουμε πινακάκι 2 γραμμών: mol / L aοη a + + ΟΗ - 1 Αρχικά ΒΑΣΗΣ(1) - - Τελικά - ΒΑΣΗΣ(1) ΒΑΣΗΣ(1) Προφανώς [ΟΗ - ] = 0,1 mol/l άρα pοη = 1 και p = 13. Β2. Πόσα ml νερού πρέπει να προστεθούν σε 400 ml του Δ 1 για να πάρουμε διάλυμα ΝaΟΗ 0,001 Μ; Από τον τύπο της αραίωσης έχουμε: n ΑΡΧΙΚΑ = n ΤΕΛΙΚΑ ή ΑΡΧ V ΑΡΧ = ΤΕΛ V ΤΕΛ ή 0,1 0,4 = 0,001 V ΤΕΛ ή V ΤΕΛ = 40 L οπότε V ΝΕΡΟΥ = ml. Β3. Ποια η συγκέντρωση του διαλύματος που προκύπτει από την ανάμειξη 400 ml διαλύματος Δ 1, 400 ml διαλύματος a 0,2 Μ, 400 ml νερού και 0,4 g a. Βρίσκουμε τα mol του ΝaΟΗ: n"= m Mr ή"n"= 0,4 ή"n"="0,01"mol 40 Για να βρούμε την συγκέντρωση του διαλύματος που προκύπτει θα χρησιμοποιήσουμε τον τύπο: n 1 + n 2 + n ΣΤΕΡΕΟΥ = n ΤΕΛΙΚΑ ή 1 V V 2 + n ΣΤΕΡΕΟΥ = ΤΕΛ V ΤΕΛ ή 0,4 0,1 + 0,4 0,2 + 0,01 = ΤΕΛ (0,4 + 0,4 + 0,4) ή ΤΕΛ = 0,11 Μ. Β4. Πόσα ml νερού πρέπει να προστεθούν σε 400 ml του Δ 1 για να μεταβληθεί το p του κατά μία μονάδα; Με την προσθήκη νερού σε διάλυμα βάσης το p μειώνεται και τείνει στο 7. Άρα το p του Δ 2 θα είναι ίσο με 12 οπότε po ίσο με 2 και [ΟΗ - ] (2) = 0,01 mol/l. Για να βρούμε την τελική συγκέντρωση του ισχυρού ηλεκτρολύτη κάνουμε νέο πινακάκι 2 γραμμών: mol / L aοη a + + ΟΗ - 1 Αρχικά ΒΑΣΗΣ(2) - - Τελικά - ΒΑΣΗΣ(2) ΒΑΣΗΣ(2) Προφανώς ΒΑΣΗΣ(2) = 0,01 Μ. Από τον τύπο της αραίωσης έχουμε: n ΑΡΧΙΚΑ = n ΤΕΛΙΚΑ ή ΑΡΧ V ΑΡΧ = ΤΕΛ V ΤΕΛ ή 0,1 0,4 = 0,01 V ΤΕΛ ή V ΤΕΛ = 4 L οπότε V ΝΕΡΟΥ = 3600 ml. Δίνεται Ar(a) = 23, Ar() = 1, Ar() = 16 και ότι η προσθήκη του στερεού δεν μεταβάλει τον όγκο του διαλύματος. Σελίδα 2 από 5

3 ΘΕΜΑ Γ Γ1. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις συμπληρωμένες με τους σωστούς όρους: i. Διπεπτίδιο ονομάζεται το μόριο που σχηματίζεται από τη συνένωση δύο αμινοξέων με το σχηματισμό ενός πεπτιδικού δεσμού. ii. Το κοβάλτιο είναι συστατικό της βιταμίνης Β12. iii. Οι ανεξάρτητες πεπτιδικές αλυσίδες που συνθέτουν το πρωτεϊνικό μόριο ονομάζονται υπομονάδες. iv. Η καλσιτονίνη είναι ένα πεπτίδιο με 32 αμινοξέα που εκκρίνεται από το θυροειδή αδένα και ελαττώνει την περιεκτικότητα του πλάσματος σε ασβέστιο. Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. i. Τα αμινοξέα αποτελούν : α. δομικά συστατικά β. μακρομόρια γ. πρόδρομα μόρια δ. κυτταρικά οργανίδια ii. Η α έλικα αποτελεί : α. πρωτοταγή δομή της πρωτεΐνης β. δευτεροταγή δομή της πρωτεΐνης γ. τριτοταγή δομή της πρωτεΐνης δ. τεταρτοταγή δομή της πρωτεΐνης iii. Η σύνθετη πρωτεΐνη που περιέχει υδατάνθρακες ονομάζεται : α. μέταλλοπρωτεΐνη β. γλυκοπρωτεΐνη γ. υδατοπρωτεΐνη δ. λιποπρωτεΐνη Γ3. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα πο αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είνα λανθασμένη. i. Το οξικό οξύ ανήκει στα ενδιάμεσα συστατικά του κυττάρου. (Σ) ii. iii. Η τριτοταγής δομή μιας πρωτεΐνης στηρίζεται σε ισχυρούς δεσμούς. (Λ) Τα αμινοξέα δρουν ως οξέα μέσω της καρβοξυλομάδας τους. (Σ) Σελίδα 3 από 5

4 Γ4. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης 1 και δίπλα σε κάθε γράμμα έναν από τους αριθμούς της Στήλης 2, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχηση. Στήλη 1 Στήλη 2 α. φθόριο 1. σύνθεση ορμονών του θυρεοειδούς β. ψευδάργυρος 2. εναπόθεση αλάτων στα οστά γ. μεταλλοπρωτεΐνη 3. συστατικό των ενζύμων δ. χαλκός 4. κερουλοπλασμίνη ε. ιώδιο 5. αιμοσφαιρίνη α β. γ. δ. ε Γ5. Ποιες είναι οι φυσικοχημικες ιδιότητες του νερού; Σχολικό βιβλίο σελίδα 13 : << Οι δεσμοί υδρογόνου.. ποσά θερμότητας.>> ΘΕΜΑ Δ Η γλυκίνη είναι το πιο απλό αμινοξυ με και ισοηλεκτρικό σημείο pi = 5,97. Δ1. Τι είναι το ισοηλεκτρικό σημείο; Να γράψετε σε ποια μορφή συναντάμε την γλυκίνη όταν βρίσκεται σε διάλυμα με p μεγαλύτερο από το ισοηλεκτρικό σημείο της. Σχολικό βιβλίο σελίδα 19: << Σε υδατικό διάλυμα τα αμινοξέα μπορούν να βρε- θούν σε τρεις διαφορετικές μορφές, που είναι οι εξής: ουδέτερη (μορφή I), θετικά φορτισμένη, (μορφή II) και αρνητικά φορτισμένη (μορφή III).. ενώ παρουσιάζει την ελάχιστη διαλυτότητα.>> Σε pη > pl, το αμινοξύ εμφανίζεται φορτισμένο αρνητικά, στην μορφή ΙΙΙ, άρα για την αλανίνη έχουμε: % Δ2. Να γραψετε τις αντιδράσεις σχηματισμού των πιθανών διπεπτιδίων που θα προκύψουν από την ένωση της γλυκίνης με την αλανίνη. Η αλανίνη είναι ένα αμινοξύ με πλευρική ομάδα ' 2 Σελίδα 4 από 5

5 ' 2 Δ3. Πως θα μπορούσαμε να προσδιορίσουμε αυτά τα αμινοξέα; Σχολικό βιβλίο σελίδα 20: «Τα αμινοξέα δίνουν.. προσδιορισμό των αμινοξέων». Δ4. Το παραπάνω διπεπτίδιο αποτελεί προϊόν υδρόλυσης μιας πρωτεΐνης. Ποιοι δεσμοί θα συμμετέχουν στην διαμόρφωση της τριτοταγής δομής της πρωτεΐνης αυτής; Σχολικό βιβλίο σελίδα 28: «Στην τριτοταγή δομή συμβάλλουν διάφοροι δεσμοί.. δύο κυστεϊνών». Σελίδα 5 από 5