Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ω Ν Α Κ Α Δ Η Μ Α Ϊ Κ Ο Υ Ε Τ Ο Υ Σ

Transcript

1 Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ω Ν Α Κ Α Δ Η Μ Α Ϊ Κ Ο Υ Ε Τ Ο Υ Σ Α ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Τίτλος μαθήματος Μονάδες ECTS Μαθήματα κορμού 1 Θέματα Γνωσιοθεωρίας και Μεταφυσικής I 15 2 Θέματα Ηθικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας Ι 15 3 Θέματα Φιλοσοφίας της Επιστήμης I 15 4 Θέματα Φιλοσοφίας της Γλώσσας και του Νου Ι 15 5 Θέματα Φιλοσοφίας της Τέχνης Ι 15 B ΕΞΑΜΗΝΟ α/α Τίτλος μαθήματος Μονάδες ECTS Μαθήματα κορμού 1 Θέματα Γνωσιοθεωρίας και Μεταφυσικής ΙΙ 15 2 Θέματα Ηθικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας ΙΙ 15 3 Θέματα Φιλοσοφίας της Επιστήμης ΙΙ 15 4 Θέματα Φιλοσοφίας της Γλώσσας και του Νου ΙΙ 15 5 Θέματα Φιλοσοφίας της Τέχνης ΙΙ 15

2 Π Ε Ρ Ι Γ Ρ Α Φ Η Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ω Ν Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ω Ν Χειμερινό εξάμηνο 2015 Τίτλος του μαθήματος Κωδικός μαθήματος Έτος σπουδών / Eξάμηνο ECTS Διδάσκοντες Επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα Δεξιότητες Προαπαιτήσεις Περιεχόμενα (ύλη) μαθήματος Θέματα Ηθικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας Ι: Η πολιτική φιλοσοφία του John Rawls ο / 1 ο 15 Μ. Παρούσης και Α. Μιχαλάκης Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα μπορεί: να έχει μια εποπτική εικόνα των βασικών ερωτημάτων και θεμάτων που πραγματεύονται τα κείμενα του Rawls και των σχέσεων τους με την παράδοση της νεότερης πρακτικής φιλοσοφίας. κατανοεί τους βασικούς τεχνικούς όρους της θεωρίας του Rawls. να διακρίνει τις σχέσεις μεταξύ της θεωρίας του Rawls και της πρακτικής φιλοσοφίας του Kant. να ανασυγκροτεί και να αντιμετωπίζει κριτικά την εξέλιξη των ιδεών του Rawls από τη Θεωρία της Δικαιοσύνης μέχρι τον Πολιτικό Φιλελευθερισμό. να κατανοεί και να αποτιμά ορισμένες κριτικές που έχουν ασκηθεί στο έργο του Rawls. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα μπορεί: να μελετά και να κατανοεί τα κείμενα του Rawls. να ανασυγκροτεί την επιχειρηματολογία του Rawls και να την αποτιμά κριτικά. να αναδεικνύει τη σχέση της θεωρίας του Rawls με την παράδοση της νεότερης πρακτικής φιλοσοφίας και ιδιαίτερα με την φιλοσοφία του Kant. Καμία Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε την πολιτική φιλοσοφία του John Rawls εστιάζοντας αρχικά την προσοχή μας στο έργο του Θεωρία της Δικαιοσύνης (1971). Συγκεκριμένα θα εξετάσουμε ζητήματα που αφορούν τη μέθοδο δικαιολόγησης των αρχών δικαιοσύνης, το περιεχόμενο αυτών των αρχών αλλά και το ζήτημα της σταθερότητας ή της βιωσιμότητας μιας εύτακτης κοινωνίας, στην οποία πραγματώνονται οι εν λόγω αρχές. Στη συνέχεια θα μελετήσουμε συστηματικά την «καντιανή ερμηνεία» της θεωρίας του Rawls χρησιμοποιώντας ως κείμενο αναφοράς τις διαλέξεις του «Kantian Constructivism in Moral Theory» (1980). Στο τελευταίο μέρος του μαθήματος θα παρακολουθήσουμε το μετασχηματισμό της αρχικής θεωρίας του μέχρι τη τελική εκδοχή της όπως παρουσιάστηκε στο έργο του Πολιτικός Φιλελευθερισμός (1993). Ταυτόχρονα θα επιχειρηθεί η κριτική αποτίμηση και η ανάδειξη της ιδιαιτερότητας της προσέγγισης του Rawls μέσω της αντιπαράθεσής της με κοινοτιστικές κυρίως θεωρίες, οι οποίες είτε αμφισβητούν επιμέρους όψεις της, είτε εγείρουν γενικότερες ενστάσεις σχετικά με τη μέθοδο και το περιεχόμενο της θεωρίας του Rawls. Συνιστώμενη βιβλιογραφία για μελέτη Rawls, John [1971, ] Θεωρία της Δικαιοσύνης, Πόλις, Αθήνα, [1993, ] Πολιτικός Φιλελευθερισμός, Μεταίχμιο, Αθήνα, [2001] Η Δίκαιη Κοινωνία, Πόλις, Αθήνα, [1999] Το Δίκαιο των Λαών, Ισοπολιτεία, τ. VII, 1-2, 2003.

3 Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι Μέθοδοι αξιολόγησης /βαθμολόγησης - Collected Papers, επιμ. S. Freeman, Harvard University Press, Kymlicka, Will, Η Πολιτική Φιλοσοφία της Εποχής μας, Πόλις, Αθήνα, Μελά, Λία, John Rawls: Η προβληματική του συμβολαίου, Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα, Αθήνα, Μιχαλάκης, Ανδρέας, Το Δίκαιο και το Αγαθό: δοκίμιο για τη Θεωρία της Δικαιοσύνης του John Rawls, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, Μολύβας, Γρηγόρης, Δικαιώματα και θεωρίες δικαιοσύνης Rawls, Dworkin, Nozick, Sen, Πόλις, Αθήνα, Μολύβας, Γρηγόρης, Ηδονές προτιμήσεις και ανάγκες, Πόλις, Αθήνα, Παπαγεωργίου, Κωνσταντίνος Η Πολιτική Δυνατότητα της Δικαιοσύνης, Νήσος, Αθήνα,1994. Παρούσης, Μιχαήλ, Διαβουλευτική δημοκρατία και επικοινωνιακή ηθική, Ίνδικτος, Αθήνα, Σούρλας, Παύλος, «Πρόσωπα και Πολίτες: όψεις του φιλελευθερισμού και του κοινωνικού συμβολαίου», Ισοπολιτεία, 1, Baynes, Kenneth The Normative Grounds of Criticism, SUNY, New York, Freeman, Samuel John Rawls, Routledge, London, Kukathas, C. Pettit, P. Rawls: A Theory of Justice and Its Critics, Polity Press, Macintyre, Alasdair, Whose Justice, Which Rationality?, Duckworth, London, Sandel, Michael Liberalism and the Limits of Justice, δεύτερη έκδοση, Cambridge University Press. Cambridge, 1998 [ελλ. μετ. Ο Φιλελευθερισμός και τα Όρια της Δικαιοσύνης, μτφ. Κ. Γεωργοπούλου, εισ. επιμ. Γ. Μολύβας, Αθήνα: Πόλις.] Taylor, Charles, Οι πηγές του εαυτού, Ίνδικτος, Αθήνα, Taylor, Charles, Negative freedom, στο Philosophical Papers, τόμος ΙΙ, CUP. Cambridge, Παραδόσεις και συμμετοχή των φοιτητών μέσω σύντομων εισηγήσεων. Προφορικές παρουσιάσεις και τελική εργασία Τίτλος του μαθήματος Θέματα Φιλοσοφίας της Γλώσσας και του Νου Ι Κωδικός μαθήματος 1004 Έτος σπουδών/εξάμηνο 1ο / 1ο Μονάδες ECTS 15 Διδάσκοντες Γιάννης Ζεϊμπέκης, Κώστας Παγωνδιώτης και επισκέπτες καθηγητές 1 ο μέρος Κατοχή και χρήση εννοιών που είναι απαραίτητες για την έρευνα στην αναλυτική φιλοσοφία. Γνωριμία με σημασιολογικές προβληματικές που έχουν εφαρμογές στη μεταφυσική, τη γνωσιολογία και τη φιλοσοφία του νου. 2 ο μέρος Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν γνώση των κύριων Επιδιωκόμενα μαθησιακά προσεγγίσεων στην αναλυτική φιλοσοφία όσον αφορά τη φύση του νου και αποτελέσματα τη σχέση του με τον εγκέφαλο, το σώμα και τον κόσμο. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην εξοικείωση των φοιτητών με τις προτεινόμενες λύσεις σε θεμελιώδη προβλήματα της φιλοσοφίας του νου όπως είναι, μεταξύ άλλων, η αποβλεπτικότητα, η υποκειμενικότητα, η αυτοσυνειδησία, ο ενσώματος χαρακτήρας του νου και η ένταξή του στο φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον. Δεξιότητες Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι ικανοί Να υπερασπίζονται φιλοσοφικές θέσεις σε θεμελιακά ζητήματα του μαθήματος, Να συγκρίνουν και να αντιπαραβάλλουν τις κύριες προσεγγίσεις στη

4 Προαπαιτήσεις φιλοσοφία του νου και να εντοπίζουν βασικές παραδοχές πάνω στις οποίες στηρίζονται οι συγκεκριμένες προσεγγίσεις και Να βελτιώσουν την ικανότητα κριτικής ανάγνωση, σκέψης και γραφής φιλοσοφικών κειμένων Καμία Περιεχόμενα (ύλη) μαθήματος Το 1 ο μέρος «Φιλοσοφία της Γλώσσας» του σεμιναρίου είναι μια προχωρημένη εισαγωγή στη φιλοσοφική προβληματική των σημασιολογικά απλών εκφράσεων. Μετά από μια σύντομη επισκόπηση της περιγραφικής θεωρίας θα εξετάσουμε δύο κριτικές αυτής της θεωρίας: την αποκατάσταση της αναφορικότητας από τον Strawson και την τροπική προσέγγιση της σημασίας στον Kripke. Στο 2 ο μέρος θα εξετάσουμε τις κυρίαρχες απόψεις στη σύγχρονη φιλοσοφία όσον αφορά τη φύση του νου και τη σχέση του με τον εγκέφαλο, το σώμα και τον κόσμο. Για τον σκοπό αυτό θα ξεκινήσουμε από την καρτεσιανή εικόνα για το νου και στη συνέχεια θα εξετάσουμε τον λογικό συμπεριφορισμό, τη θεωρία ταυτότητας τύπου, τον ανώμαλο μονισμό, τον λειτουργισμό, την αναπαραστασιακή υπολογιστική θεωρία του νου και τον εξαλειπτικό υλισμό. Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τις λύσεις που έχουν προταθεί για ορισμένα θεμελιώδη προβλήματα της φιλοσοφίας του νου, συγκεκριμένα την αποβλεπτικότητα, την υποκειμενικότητα, την αυτοσυνειδησία, τον ενσώματο χαρακτήρα του νου και την ένταξή του στο φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον. Συνιστώμενη βιβλιογραφία για μελέτη 1 ο μέρος Saul Kripke, Naming and Necessity, Cambridge, Mass: Harvard University Press, 2001 [1980]. William Lycan, Φιλοσοφία της Γλώσσας, μτφρ. Γ. Μαραγκός, Αθήνα: Gutenberg, Strawson, P.F. On Referring, Mind 59 (1950), Strawson, P.F. Individuals, London: Routledge 2005 [1959]. 2 ο μέρος Churchland, P. M. (1984) Matter and Consciousness A contemporary Introduction to the Philosophy of Mind. MIT Press Davidson, D. (2001): "Mental Events" στο Essays on Actions and Events, Oxford: Oxford University Press. Davidson, D. (2004): "Turing's Test" στο Problems of Rationality. Oxford: Oxford University Press Dreyfus, H. (2007): "The Return of the Myth of the Mental", Inquiry, 50:4 Fodor, J. (1985): "Fodor's Guide to Mental Representation" στο Fodor, J. (1990): A Theory of Content & Other Essays. A Bradford Book-The MIT Press. Haugeland, J. (1998): The intentionality all-stars στο Haugeland, J. (1998): Having Thought. Harvard University Press. Haugeland, J.: Mind embedded and embodied στο J. Haugeland (1998): Having Thought. Harvard University Press Hofstadter, D.R. (1981/1993): «Στοχασμοί» στο Hofstadter, R. D. & Dennett, C. D.: Το Εγώ της Νόησης - Φαντασίες και Στοχασμοί για τον Εαυτό και την Ψυχή. Εκδόσεις Κάτοπτρο. Jackson, F. (1982): «Επιφαινόμενα Ποιοτικά Χαρακτηριστικά του Βιώματος» μτφ. Γ. Μαραγκός. Kim, J. (2005) Φιλοσοφία του Νου. Εκδόσεις Leader Books Kriegel U. (2004): "Consciousness and Self-Consciousness", The Monist, vol. 87, no. 2 McDowell, J. (2014): Ο Νους και ο Κόσμος. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Εισαγωγή και κεφ. 3 McDowell, J. (2007): "What Myth?", Inquiry, 50:4

5 Nagel, T. (1981/1993): «Τι νιώθει κανείς όντας νυχτερίδα;» στο Hofstadter, R. D. & Dennett, C. D.: Το Εγώ της Νόησης - Φαντασίες και Στοχασμοί για τον Εαυτό και την Ψυχή. Kάτοπτρο. Nagel, T. (1989): Θεμελιώδη Φιλοσοφικά Προβλήματα. Εκδόσεις Σμίλη, κεφ. 4. Nemirow L. (1990): Physicalism and the Cognitive Role of Acquaintance στο Lycan, W. (ed.) (1990): Mind and Cognition. Basil Blackwell. Noë, A. (2004): Action in Perception. Cambridge Mass., The MIT Press, κεφ. 1. Place U. T. (1956): "Is Consciousness a Brain Process?", British Journal of Pcychology, 47. Putnam, H. (1980): The nature of mental states στο N. Block (ed.) (1980): Readings in Philosophy of Psychology (Vol. One). Harvard University Press. Ryle, G. (1949): The Concept of Mind. Hutchinson s University Library, 1949, κεφ Searle, J. (1980/1993): «Νοήσεις, Εγκέφαλοι και Προγράμματα» στο Hofstadter, R. D. & Dennett, C. D.: Το Εγώ της Νόησης - Φαντασίες και Στοχασμοί για τον Εαυτό και την Ψυχή. Εκδόσεις Κάτοπτρο. Searle, J. (1992): The Rediscovery of the Mind. The MIT Press, Kεφάλαια 1-3, 6. Searle, J. (1993): Νους, Εγκέφαλος και Επιστήμη. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Shoemaker (1968/1994): Self-Reference and Self-Awareness στο Cassam, Q. (ed.) (1994): Self-Knowledge. Oxford University Press. Smart J.J.C. (1959): "Sensations and Brain Processes", Philosophical Review 68 Turing, A.M. (1950/1993): «Υπολογιστικές Μηχανές και Νοημοσύνη» στο Hofstadter, R. D. & Dennett, C. D.: Το Εγώ της Νόησης - Φαντασίες και Στοχασμοί για τον Εαυτό και την Ψυχή. Εκδόσεις Kάτοπτρο Zahavi, D. (2006): "Two Takes on a One-Level Account of Consciousness", Psyche, 12/2. Εαρινό εξάμηνο 2016 Τίτλος του μαθήματος Θέματα Γνωσιοθεωρίας και Μεταφυσικής ΙΙ Κωδικός μαθήματος 1006 Έτος σπουδών / εξάμηνο 1 ο / 2 ο Μονάδες ECTS 15 Διδάσκουσες Κάκια Γουδέλη και Μελίνα Μουζάλα Τίτλος του μαθήματος Θέματα Φιλοσοφίας της Επιστήμης ΙΙ: Aρχαία ελληνική φυσική φιλοσοφία και επιστήμη Κωδικός μαθήματος 1008 Έτος σπουδών/ εξάμηνο 1 ο / 2 ο Μονάδες ECTS 15 Διδάσκοντες Ελένη Περδικούρη και Στασινός Σταυριανέας Επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα Προαπαιτήσεις Περιεχόμενα (ύλη) μαθήματος Eισαγωγή των φοιτητών στα βασικά προβλήματα που αφορούν την επιστημονική γνώση μας για τη φύση, όπως αυτά διατυπώνονται στην αρχαία ελληνική κλασική φιλοσοφική σκέψη. Καμία Πλάτων 1. H σχέση του αισθητού κόσμου με το νοητό πρότυπο στην πλατωνική κοσμολογία. Η σύσταση της ψυχής του κόσμου (οντολογία και γνωσιολογία). 2. Η μαθηματική δομή του αισθητού σύμπαντος. 3. Η χώρα ως ενδιαμέσος μεταξύ του νοητού και του αισθητού (ύλη και

6 γίγνεσθαι). 4. Τελεολογία και μηχανισμός (αίτια και συναίτια). Αριστοτέλης 5. Ο ορισμός της φύσης στον Αριστοτέλη 6. Μηχανισμός και τελεολογία 7. Η φύση των άβιων όντων (τα τέσσερα στοιχεία) 8. Η φύση των έμψυχων όντων (βιολογία και ψυχολογία) Πλάτων Πλάτων. Τίμαιος, εισ.-μτφρ.-σχόλια Βασίλης Κάλφας, Πόλις, 1995 Brisson, L., Le Même et l'autre dans la structure ontologique du Timée de Platon, Παρίσι, 1974 Charlton, W., 1972, Aristotle and the Principle of Individuation, Phronesis, 17: F. M. Cornford, Plato's Cosmology: The Timaeus of Plato translated with a running commentary, Routledge & Kegan Paul 1937, Frede, M., «Being and Becoming in Plato», Oxford Studies in Ancient Philosophy, supl. vol. 1988: Gadamer, H. G., «Idea and reality in Plato's Timaeus», Dialogue and Dialectic, New Haven 1980: Gill, M. L., «Matter and flux in Plato's Timaeus», Phronesis XXXII 1987: Mohr, R., The Platonic Cosmology, Brill, 1985 Συνιστώμενη βιβλιογραφία για μελέτη Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι Μέθοδοι αξιολόγησης/ βαθμολόγησης Αριστοτέλης Aristotle, De generatione et corruptione, translated with notes by C. J. F. Williams, Oxford: Clarendon Press (Clarendon Aristotle Series), Aristotle, On coming-to-be and passing-away (De generatione and corruptione), revised Greek text with introduction and commentary by Harold H. Joachim, Oxford: Clarendon Press, 1926Aristotle, Physics, Books I-II, translated with introduction and notes by William Charlton, Oxford: Clarendon Press (Clarendon Aristotle Series), 1970 (2nd. ed. 1992) Aristotle, Physics, revised Greek text with introduction and commentary by William David Ross, Oxford: Clarendon Press, Hamlyn, D.W. [1968] Aristotle De Anima, Books II and III (with passages from Book I), translated with Introduction and Notes by D.W. Hamlyn, with a Report on Recent Work and a Revised Bibliography by Christopher Shields, Oxford: Clarendon Press. (First edition, 1968.) Nussbaum, Martha C. and Amélie Oksenberg Rorty (eds.), Essays on Aristotle's De Anima, first paperback edition, with an additional essay by M.F. Burnyeat, Oxford: Clarendon Press. (Originally published, 1992.) Σεμιναριακές συναντήσεις με ατομικές και ομαδικές παρουσιάσεις. Οι φοιτητές τριες θα αξιολογηθούν με γραπτές εργασίες κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, παρουσιάσεις, τελική εργασία εξαμήνου και τελική εξέταση.