Πρακτικά της Βουλής των Αντιπροσώπων

Transcript

1 Πρακτικά της Βουλής των Αντιπροσώπων Ι ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - ΣΥΝΟΔΟΣ Δ Συνεδρίαση 23 ης Σεπτεμβρίου 2014 Ώρα έναρξης: π.μ. Αρ. 1 (Σ. ΦΥΤΤΗΣ) Καλημέρα σε όλους. Συνάδελφοι, παρακαλώ, καθίστε. Κυρίες και κύριοι, κηρύσσω την έναρξη της σημερινής συνεδρίας της Βουλής. Παρακαλώ το γραμματέα να διαπιστώσει αν υπάρχει απαρτία. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: (Α. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ) Υπάρχει απαρτία, έντιμε κύριε Πρόεδρε. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα αρχίσουμε με μία αναφορά στη Διεθνή Ημέρα Δημοκρατίας. Τιμούμε σήμερα τη Διεθνή Ημέρα Δημοκρατίας, που καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ το 2007 να εορτάζεται στις 15 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Διακήρυξης της Δημοκρατίας της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης, και επικεντρώνεται φέτος στη συμμετοχή των νέων στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η Διεθνής Ημέρα Δημοκρατίας παρέχει μια ευκαιρία στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στα κοινοβούλια σε όλο τον κόσμο να επαναπροσδιορίσουν και να αναβαθμίσουν τη θέση τους στην παγκόσμια πολιτική σκηνή με γνώμονα τις αρχές και τις αξίες που στηρίζουν και ενισχύουν τη δημοκρατία, πρωτίστως μέσω της αξιολόγησης του βαθμού εμπλοκής των πολιτών στα πολιτικά δρώμενα, κυρίως των νέων ανθρώπων, αυτών που κρατούν στα χέρια τους το μέλλον της δημοκρατίας και των ίδιων των χωρών τους. Οι νέοι μας αντιμετωπίζουν σήμερα τις προκλήσεις μιας επιταχυνόμενης παγκόσμιας κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής. Συζητήσεις για πολλά ζητήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες και αφορούν και επηρεάζουν άμεσα τους νέους ανθρώπους δυστυχώς βρίσκουν τους νέους μας απόντες, κυρίως λόγω της πεποίθησής τους ότι οι προσδοκίες και οι απόψεις τους αγνοούνται από το υφιστάμενο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα. Συνεπώς, αποτελεί καθήκον όλων μας ως δημοκρατικά εκλεγμένων εκπροσώπων των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των πολιτών μας να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας, ώστε να υποβοηθηθεί η συμμετοχή της νεολαίας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μέσω κατάλληλων μεθόδων και δομών. Η μείωση της ηλικίας για το δικαίωμα ψήφου στα δεκαοκτώ αρχικά απέδωσε προς αυτή την κατεύθυνση, όμως παρατηρήσαμε την αύξηση της αδιαφορίας των νέων τα τελευταία χρόνια, όχι χωρίς λόγο βέβαια. Η κατρακύλα των θεσμών, η διαφθορά, η έλλειψη εμπιστοσύνης στο σύστημα αποτελούν πανευρωπαϊκά και παγκόσμια φαινόμενα. Προτεραιότητα είναι η στενότερη και ουσιαστικότερη επαφή με τον πολίτη. Η Βουλή μας και τα μέλη της έχουν αξιοποιήσει αρκετά τη νέα τεχνολογία σ αυτό το πλαίσιο. Θα προσπαθήσουμε ακόμα περισσότερο. Ένας χρησιμότατος θεσμός που έχουμε υιοθετήσει εδώ και αρκετά χρόνια είναι η Παιδοβουλή. Χρήσιμες είναι και οι πάμπολλες επισκέψεις μαθητών και φοιτητών στη Βουλή. Η ανάμειξη των νέων ανθρώπων στην πολιτική ζωή της Κύπρου είναι εξαιρετικής σημασίας. Σε μια πατρίδα που βιώνει επί σαράντα χρόνια την τουρκική κατοχή με όλα τα επακόλουθά της, οι νέοι αναμένεται να έχουν έντονη παρουσία στη δημόσια ζωή του τόπου, αφού οποιαδήποτε μελλοντική επίλυση του Κυπριακού 1

2 θα έχει πρωτίστως αντίκτυπο στο δικό τους μέλλον. συμμετοχή τους όσο καλύτερα μπορούμε. Πρέπει να διευκολύνουμε και να ενθαρρύνουμε τη Η συμμετοχή των νέων στη δημοκρατική διαδικασία πρέπει να βρίσκεται επίσης μεταξύ των προτεραιοτήτων της διεθνούς πολιτικής ατζέντας, καθιστώντας την μέσο ενδυνάμωσης και ενίσχυσης της δημοκρατίας, της ειρήνης και της σταθερότητας. Σ αυτά τα πλαίσια είμαστε και θα συνεχίσουμε να είμαστε ευεργετικά παρόντες. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ξεκινήσουμε με το Κεφάλαιο Δεύτερο της ημερήσιας διάταξης, που είναι η κατάθεση νομοσχεδίων και εγγράφων, επειδή υπάρχει μία πρόταση νόμου η οποία θα κατατεθεί σήμερα και για την οποία υπάρχει εισήγηση να κηρυχθεί επείγουσα και να ψηφιστεί σήμερα. Η πρόταση νόμου τιτλοφορείται «Ο περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως (Τροποποιητικός) (Αρ. 6) Νόμος του 2014». Συνεπώς, αν δεν υπάρχει οποιαδήποτε ένσταση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το θέμα αυτό κηρύσσεται επείγον και παραπέμπεται στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή με την παράκληση να συνέλθει, για να το μελετήσει και να ετοιμάσει τη σχετική έκθεση. Παρακαλώ τον πρόεδρο και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Συγκοινωνιών και Έργων να αποσυρθούν. Τα υπόλοιπα προτεινόμενα νομοθετήματα του Κεφαλαίου Δεύτερου κατατίθενται και παραπέμπονται στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές σύμφωνα με το σχετικό κατάλογο που έχει ήδη διανεμηθεί. Νομοσχέδια, κανονισμοί, εκθέσεις 1. Ο περί Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου (Αρ. 1) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 2. Ο περί της Συμφωνίας Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης του Κράτους του Κουβέιτ στους Τομείς της Ανώτερης Εκπαίδευσης και των Επιστημών (Κυρωτικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 3. Ο περί Ελέγχου των Γραφείων Κηδειών και Εγγραφής Λειτουργών Κηδειών και Ταριχευτών (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 4. Ο περί Μηχανών Παιγνιδιού, Μηχανών Επιδεξιότητας και Μηχανών Ψυχαγωγίας (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 5. Ο περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 6. Ο περί Νομικής Αρωγής (Τροποποιητικός) (Αρ. 6) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 7. Ο περί Νομικής Αρωγής (Τροποποιητικός) (Αρ. 7) Νόμος του (Η κατάθεση νομοσχεδίων και εγγράφων) Κατατέθηκαν από τους υπουργούς Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παιδείας και Πολιτισμού Εσωτερικών Εσωτερικών Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Παραπέμπονται στις επιτροπές Οικονομικών και Προϋπολογισμού Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εσωτερικών Εσωτερικών Νομικών Νομικών Νομικών 2

3 (Αρ. Φακ ). 8. Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 9. Ο περί Φαρμακοποιών (Σύλλογοι, Πειθαρχία και Ταμείο Συντάξεων) (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 10. Ο περί της Απαγόρευσης Πλήρωσης Κενών Θέσεων στο Δημόσιο και στον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα (Ειδικές Διατάξεις) (Τροποποιητικός) (Αρ. 1) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 11. Ο περί Προϋπολογισμού του 2014, Νόμος του 2013 (Τροποποιητικός) (Αρ. 1) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 12. Ο περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Διορισμό στη Δημόσια Υπηρεσία (Προσωρινές Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 13. Ο περί της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν για Συνεργασία στην Καταπολέμηση του Εγκλήματος (Κυρωτικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 14. Ο περί Πετρελαιοειδών (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 15. Ο περί Προϋπολογισμού του Ταμείου Δημόσιων Δανείων για το έτος 2015 Νόμος του (Αρ. Φακ ). 16. Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 4) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 17. Ο περί της Σύμβασης της Στοκχόλμης για τους Έμμονους Οργανικούς Ρύπους (Κυρωτικός) (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 18. Ο περί Ποινικού Κώδικα (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 19. Ο περί Δικαστηρίων (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του (Αρ. Φακ ). Οικονομικών Υγείας Οικονομικών Οικονομικών Οικονομικών Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γενικό Λογιστή της Δημοκρατίας εκ μέρους του Υπουργού Οικονομικών Οικονομικών Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Οικονομικών και Προϋπολογισμού Υγείας Οικονομικών και Προϋπολογισμού Οικονομικών και Προϋπολογισμού Οικονομικών και Προϋπολογισμού Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Οικονομικών και Προϋπολογισμού Οικονομικών και Προϋπολογισμού Περιβάλλοντος Νομικών Νομικών 20. Ο περί Συσκευών Αερολυμάτων Συγκοινωνιών και Έργων Συγκοινωνιών και Έργων 3

4 (Αεροζόλ) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 21. Ο περί Δημόσιας Προσφοράς και Ενημερωτικού Δελτίου (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 22. Ο περί των Προϋποθέσεων Διαφάνειας (Κινητές Αξίες προς Διαπραγμάτευση σε Ρυθμιζόμενη Αγορά) (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 23. Ο περί Ομορρύθμων και Ετερορρύθμων Συνεταιρισμών και Εμπορικών Επωνυμιών (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 24. Ο περί Προτύπων Ποιότητας και Ασφάλειας (Δωρεά, Προμήθεια, Έλεγχος, Επεξεργασία, Συντήρηση, Αποθήκευση και Διανομή) Ανθρώπινων Ιστών, Κυττάρων και Παράγωγων Προϊόντων (Τροποποιητικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 25. Ο περί της Κυπριακής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΚΥΠ) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 26. Ο περί της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία του Παιδιού από τη Σεξουαλική Εκμετάλλευση και Σεξουαλική Κακοποίηση (Κυρωτικός) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 27. Ο περί των Προϋποθέσεων Διαφάνειας (Κινητές Αξίες προς Διαπραγμάτευση σε Ρυθμιζόμενη Αγορά) (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 28. Ο περί Μετονομασίας του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Νόμος του (Αρ. Φακ ). 29. Οι περί Αποχετεύσεων Πάφου (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 30. Οι περί Πετρελαιοειδών (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 31. Οι περί Σπόρων (Λαχανικά) (Τροποποιητικοί) (Αρ. 3) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 32. Οι περί Σπόρων (Κατάλογοι Ποικιλιών των Καλλιεργουμένων Γεωργικών Ειδών) (Τροποποιητικοί) (Αρ. 2) Οικονομικών Οικονομικών Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Υγείας Οικονομικών Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Οικονομικών Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Εσωτερικών Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Οικονομικών και Προϋπολογισμού Οικονομικών και Προϋπολογισμού Εμπορίου και Βιομηχανίας Υγείας Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών Οικονομικών και Προϋπολογισμού Γεωργίας και Φυσικών Πόρων Εσωτερικών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γεωργίας και Φυσικών Πόρων Γεωργίας και Φυσικών Πόρων 4

5 Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 33. Οι περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Ειδικό Καθεστώς για Τηλεπικοινωνιακές, Ραδιοφωνικές και Τηλεοπτικές ή Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες που Παρέχονται από μη Εγκατεστημένα Υποκείμενα στο Φόρο Πρόσωπα) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 34. Οι περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Ειδικό Καθεστώς για Τηλεπικοινωνιακές Υπηρεσίες, Ραδιοφωνικές και Τηλεοπτικές ή Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες που Παρέχονται από Υποκείμενους στο Φόρο Εγκατεστημένους εντός της Δημοκρατίας αλλά μη Εγκατεστημένους στο Κράτος Μέλος Κατανάλωσης) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 35. Οι περί Δασών (Άδειες, Χρήση Δασικών Δρόμων και Εξαγωγή Δασικών Προϊόντων) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 36. Οι περί των Βασικών Απαιτήσεων (Εκπομπή Θορύβου στο Περιβάλλον από Εξοπλισμό προς Χρήση σε Εξωτερικούς Χώρους) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 37. Οι περί Δασών (Διάθεση Κρατικής Δασικής Γης) (Τροποποιητικοί) (Αρ. 2) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 38. Οι περί Ομορρύθμων και Ετερορρύθμων Συνεταιρισμών και Εμπορικών Επωνυμιών (Τροποποιητικοί) (Αρ. 2) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 39. Οι περί Ιατρών (Ειδικά Προσόντα) (Τροποποιητικοί) (Αρ. 2) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 40. Οι περί Οδοντιάτρων (Ειδικά Προσόντα) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 41. Οι περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Έλεγχος Διαφημίσεων) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 42. Οι περί Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας - Θέσεις Διευθυντή Κλινικής/Τμήματος και Βοηθού Διευθυντή Κλινικής/Τμήματος Οικονομικών Οικονομικών Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Υγείας Υγείας Εσωτερικών Υγείας Οικονομικών και Προϋπολογισμού Οικονομικών και Προϋπολογισμού Γεωργίας και Φυσικών Πόρων Περιβάλλοντος Γεωργίας και Φυσικών Πόρων Εμπορίου και Βιομηχανίας Υγείας Υγείας Εσωτερικών Νομικών 5

6 (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 43. Οι περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας της Δημοκρατίας (Διάθεση) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 44. Οι περί του Επιτρόπου Ρυθμίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομικών Υπηρεσιών (Όροι Πρόσληψης και Υπηρεσίας) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 45. Οι περί του Ασυμβιβάστου προς την Άσκηση των Καθηκόντων Ορισμένων Αξιωματούχων της Δημοκρατίας Ορισμένων Επαγγελματικών και Άλλων Συναφών Δραστηριοτήτων τους (Διαδικασία Έρευνας και Σύνταξης Πορίσματος της Επιτροπής) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 46. Οι περί Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας - Θέσεις Διευθυντή Κλινικής/Τμήματος και Βοηθού Διευθυντή Κλινικής/Τμήματος (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 47. Οι περί Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου - Θέση Λειτουργού Εσωτερικού Ελέγχου (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 48. Οι περί Ρύθμισης Οδών και Οικοδομών (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 49. Οι περί Τμήματος Γεωργίας - Θέση Ανώτερου Λειτουργού Γεωργίας (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 50. Οι περί Τμήματος Οδικών Μεταφορών - Θέση Βοηθού Πρώτου Ελεγκτή Μεταφορών (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 51. Οι περί Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού - Θέση Γενικού Διευθυντή (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 52. Οι περί Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (Ίδρυση Νέου Παραρτήματος, Νέων Σχολών και Τμημάτων κατά Σχολή, Προσφορά Νέων Προγραμμάτων Σπουδών και Προσφορά Διαπανεπιστημιακών Προγραμμάτων Σπουδών) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). Εσωτερικών Συγκοινωνιών και Έργων Οικονομικών Υγείας Οικονομικών Εσωτερικών Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Συγκοινωνιών και Έργων Παιδείας και Πολιτισμού Παιδείας και Πολιτισμού Εσωτερικών Συγκοινωνιών και Έργων Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως Νομικών Νομικών Εσωτερικών Νομικών Νομικών Νομικών Παιδείας 6

7 53. Οι περί Οργανισμού Νεολαίας - Θέση Γραμματειακού Λειτουργού (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 54. Οι περί Οργανισμού Νεολαίας - Θέση Λειτουργού Λογιστηρίου (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 55. Οι περί Τμήματος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών - Θέση Διευθυντή (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 56. Οι περί Πανεπιστημίου Κύπρου (Διοικητικό Προσωπικό) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 57. Οι περί Πανεπιστημίου Κύπρου (Συντάξεις Ακαδημαϊκού Προσωπικού) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 58. Οι περί Ψυχιατρικής Νοσηλείας Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 59. Οι περί Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου - Θέσεις Πρώτου Λειτουργού Εσωτερικού Ελέγχου, Ανώτερου Λειτουργού Εσωτερικού Ελέγχου και Λειτουργού Εσωτερικού Ελέγχου Α (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 60. Οι περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Γενικοί) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 61. Οι περί Αποκαταστάσεως Καταδικασθέντων Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 62. Οι περί Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού - Θέση Επιθεωρητή Δημοτικής Εκπαίδευσης (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 63. Οι περί Υπουργείου Υγείας, Διοίκηση- Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών - Κλάδος Επισκεπτριών Υγείας - Θέση Προϊσταμένης Λειτουργού Επισκεπτριών Υγείας (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 64. Οι περί Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας - Θέση Υγειονομικού Λειτουργού (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 65. Οι περί Υπουργείου Υγείας, Διοίκηση- Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, Παιδείας και Πολιτισμού Παιδείας και Πολιτισμού Συγκοινωνιών και Έργων Παιδείας και Πολιτισμού Παιδείας και Πολιτισμού Υγείας Οικονομικών Οικονομικών Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Παιδείας και Πολιτισμού Υγείας Υγείας Υγείας Παιδείας Παιδείας Νομικών Παιδείας Παιδείας Υγείας Νομικών Οικονομικών και Προϋπολογισμού Νομικών Νομικών Νομικών Νομικών Νομικών 7

8 Γενικός Νοσηλευτικός Κλάδος - Θέση Προϊστάμενου/ης Νοσηλευτικού Λειτουργού (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 66. Οι περί Υπουργείου Υγείας, Διοίκηση- Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών - Θέση Λειτουργού Νοσηλευτικών Υπηρεσιών (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 67. Οι περί Πυροβόλων και Μη Πυροβόλων Όπλων (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 68. Οι περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Τέλη) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 69. Οι περί της Αρχής Λιμένων Κύπρου (Σχέδια Υπηρεσίας Θέσεων) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 70. Οι περί Δημιουργίας Μητρώου Αγροτών και Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 71. Οι περί Τμήματος Δασών - Θέση Χειριστή Πτητικών Μέσων (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 72. Οι περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Ειδικές Απαλλαγές) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 73. Οι περί της Υγείας των Ζώων (Τέλη Τοποθέτησης Ενωτίων στα Αιγοπρόβατα) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 74. Οι περί Οργανισμού Νεολαίας (Συντάξεις και Χορηγήματα) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 75. Οι περί Εγγραφής Ψυχολόγων (Γενικοί) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 76. Οι περί Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (Φοιτητικά Θέματα και Θέματα Σπουδών) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 77. Οι περί Υπηρεσιακών Οχημάτων του Κρατικού Τομέα και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 78. Οι περί Ενιαίας Διαχείρισης Υδάτων (Ασφάλεια Μεγάλων Υπερυψωμένων Υγείας Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Υγείας Συγκοινωνιών και Έργων Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Οικονομικών Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Παιδείας και Πολιτισμού Υγείας Παιδείας και Πολιτισμού Οικονομικών Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Νομικών Νομικών Υγείας Συγκοινωνιών και Έργων Γεωργίας και Φυσικών Πόρων Νομικών Οικονομικών και Προϋπολογισμού Γεωργίας και Φυσικών Πόρων Παιδείας Υγείας Παιδείας Οικονομικών και Προϋπολογισμού Γεωργίας και Φυσικών Πόρων 8

9 Ταμιευτήρων) Κανονισμοί του (Αρ. Φακ ). 79. Έκθεση όσον αφορά την παραχώρηση εγκρίσεων που δόθηκαν από τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού προς την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, σύμφωνα με το εδάφιο (3) του άρθρου 4 των περί Προϋπολογισμού της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου για τα έτη 2011 και 2012 [Ν.34(ΙΙ)/2011 και Ν.25(ΙΙ)/2012 αντίστοιχα] - μεταφορά περισσεύματος άρθρων και πιστώσεων για κάλυψη ελλείμματος άλλων άρθρων. (Αρ. Φακ ). 80. Έκθεση όσον αφορά την παραχώρηση εγκρίσεων που δόθηκαν από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού προς τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού (Πίνακας αρ. 2 του 2013) σύμφωνα με το άρθρο 4 του περί Προϋπολογισμού του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού του 2013 Νόμου του 2013 [Ν. αρ. 38(ΙΙ) του 2013]. (Αρ. Φακ ). 81. Ειδικό έγγραφο (Υπ. Π. Π. 1/ Επιμελητές), σύμφωνα με την παράγραφο (α) του εδαφίου 3 του άρθρου 3 του περί της Διαδικασίας Πρόσληψης Εργοδοτουμένων Καθορισμένης Διάρκειας στη Δημόσια Υπηρεσία και για Άλλα Συναφή Θέματα Νόμου του 2011 [Ν. 25(Ι)/2011]. (Αρ. Φακ ). Νομοσχέδια, κανονισμοί, έγγραφα, εκθέσεις Εξαμηνιαία έκθεση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για την κατάσταση του νομίσματος και των κεφαλαίων και αξιών της τράπεζας κατά την 30 ή Ιουνίου 2014, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 119 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. (Αρ. Φακ ). Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Παιδείας και Πολιτισμού Παιδείας και Πολιτισμού Κατατέθηκε από Πρόεδρο της Δημοκρατίας Οικονομικών και Προϋπολογισμού Οικονομικών και Προϋπολογισμού Οικονομικών και Προϋπολογισμού Παραπέμπεται στην επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού Προτάσεις νόμου Κατατέθηκαν από Παραπέμπονται στις επιτροπές 1. Ο περί Προστασίας της Παραλίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του (Αρ. Φακ ). 2. Ο περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως (Τροποποιητικός) (Αρ. 7) Νόμος του (Αρ. Φακ ). Γιώργο Περδίκη, βουλευτή Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών Αντρέα Φακοντή, Κώστα Κώστα και Χριστάκη Τζιοβάνη εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις Εσωτερικών Συγκοινωνιών και Έργων 9

10 Προχωρούμε τώρα στο Κεφάλαιο Πρώτο της ημερήσιας διάταξης, που είναι η νομοθετική εργασία. Τα υπ αριθμόν 1 και 2 θέματα είναι οι αναπομπές του Προέδρου της Δημοκρατίας και τιτλοφορούνται «Ο περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2014» και «Ο περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2014». Η έκθεση είναι κοινή και για τις δύο αναπομπές. Η έκθεση θεωρείται αναγνωσθείσα. (Η σχετική έκθεση) Κοινή έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού και της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών για τους αναπεμφθέντες νόμους «Ο περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2014» και «Ο περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2014» Παρόντες: Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προϋπολογισμού: Άγγελος Βότσης, αναπλ. πρόεδρος Πρόδρομος Προδρόμου Μάριος Μαυρίδης Μαρία Κυριακού Γιάννος Λαμάρης Πάμπος Παπαγεωργίου Νίκος Νικολαΐδης Γιώργος Περδίκης Νίκος Κουτσού Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Εσωτερικών: Γιάννος Λαμάρης, πρόεδρος Στέλλα Μισιαούλη Δημητρίου Χρίστος Μέσης Κυριάκος Χατζηγιάννης Δημήτρης Συλλούρης Γιώργος Περδίκης Μη μέλη των επιτροπών: Ρίκκος Μαππουρίδης Σκεύη Κούτρα Κουκουμά Άριστος Δαμιανού Σοφοκλής Φυττής Ρούλα Μαυρονικόλα Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού και η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών επανεξέτασαν σε από κοινού συνεδρία τους, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2014, τους πιο πάνω νόμους, τους οποίους ψήφισε η Βουλή των Αντιπροσώπων στις 6 Σεπτεμβρίου 2014 και οι οποίοι αναπέμφθηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατ επίκληση του άρθρου 51.1 του συντάγματος. Στη συνεδρίαση αυτή κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ο Υπουργός Οικονομικών, εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, καθώς και ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος. Σκοπός του πρώτου υπό αναφορά αναπεμφθέντος νόμου είναι η τροποποίηση της βασικής νομοθεσίας για τις εργασίες πιστωτικών ιδρυμάτων, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα σε πελάτη πιστωτικού ιδρύματος ο οποίος θεωρεί ότι το ίδρυμα παρέβη οποιαδήποτε υποχρέωση έχει με βάση οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας που αφορά τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των δανείων να προβαίνει σε καταγγελία στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Σημειώνεται ότι η καταγγελία μπορεί να αφορά παραβάσεις που τελέστηκαν τόσο πριν όσο και μετά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του νόμου. Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση που κατά την ολοκλήρωση της διερεύνησης από το Διοικητή, η διάρκεια της οποίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τις σαράντα πέντε (45) ημέρες, διαπιστωθεί παράβαση, τότε οποιαδήποτε διαδικασία εκποίησης υποθήκης με εξασφάλιση επί κύριας κατοικίας, δυνάμει του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Νόμου, αναστέλλεται μέχρι την πλήρη άρση της παράβασης. Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις του αναπεμφθέντος νόμου, η διαδικασία της αναστολής της εκποίησης τερματίζεται και σε περίπτωση που η διαδικασία αναδιάρθρωσης του δανείου απολήγει σε υπογραφή νέας ή τροποποιημένης δανειακής σύμβασης. Όπως είναι γνωστό, με το δεύτερο υπό αναφορά αναπεμφθέντα νόμο σκοπείται η τροποποίηση της βασικής νομοθεσίας, ώστε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου να δύναται, για σκοπούς διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, να ρυθμίζει με την έκδοση ειδικών ή γενικών οδηγιών ή κατευθυντήριων γραμμών, ως ήθελε κρίνει αναγκαίο, δυνάμει των εξουσιών που της παρέχονται ως μακροπροληπτική αρχή, τον αριθμό και το είδος των γενόμενων εκάστοτε εκποιήσεων και άλλα συναφή με αυτά ζητήματα ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς. 10

11 Παράλληλα, σύμφωνα με τις διατάξεις του αναπεμφθέντος νόμου, προβλέπεται ότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου θα προβαίνει σε κατάταξη ανά κατηγορία των ενυπόθηκων δανείων για τα οποία έχουν αρχίσει ή έχουν ολοκληρωθεί διαδικασίες εκποίησης. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τους εισηγητές της σχετικής πρότασης νόμου, η ψήφισή της κρίθηκε αναγκαία στα πλαίσια της προώθησης και άλλων νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν τη διαδικασία εκποίησης ενυπόθηκων ακινήτων, με απώτερο στόχο να αποφευχθούν ανάμεσα σε άλλα οι μαζικές εκποιήσεις και η απότομη πτώση των τιμών των ακινήτων. Οι λόγοι της αναπομπής, όπως αυτοί αναφέρονται στην επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, ημερομηνίας 15 Σεπτεμβρίου 2014, οι οποίοι παρατίθενται αυτούσιοι, είναι οι ακόλουθοι: «1. Ο περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2014: (α) (β) (γ) (δ) (ε) Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 47Α του περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου, η Κεντρική Τράπεζα, στα πλαίσια της μακροπροληπτικής επίβλεψης του χρηματοοικονομικού συστήματος έχει ως απώτερο στόχο τη διαφύλαξη της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος και προς επίτευξη του στόχου αυτού οφείλει να παρακολουθεί και να αξιολογεί τους κινδύνους που απειλούν τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και να εφαρμόζει πολιτικές για αποτροπή ή περιορισμό των εν λόγω κινδύνων (περιλαμβανομένων και αυτών που δυνατόν να προκύψουν από μαζικές εκποιήσεις), Επειδή ήδη το εδάφιο (7) του άρθρου 47Α του περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου προνοεί για τη δυνατότητα της Κεντρικής Τράπεζας να εκδίδει ειδικές ή γενικές οδηγίες ή κατευθυντήριες γραμμές προς τις συνιστώσες του χρηματοοικονομικού συστήματος ως σύνολο ή ανά ομάδα ή ανά χρηματοοικονομικό ίδρυμα, επιχείρηση ή οντότητα, και Επειδή ήδη το εδάφιο (10Α) του άρθρου 47Α του περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου προνοεί για την υποχρέωση της Κεντρικής Τράπεζας να ενημερώνει τη Βουλή των Αντιπροσώπων με την κατάθεση σχετικής έκθεσης ανά τριμηνία για την εφαρμογή των διατάξεων του Μέρους VIA και του Μέρους VIB των περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμων του 1965 μέχρι 2014, και Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 42 του περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου, σε περίπτωση κατά την οποία η Κεντρική Τράπεζα διαπιστώσει ότι οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα παραβιάζει ή παραλείπει να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε οδηγία ή εγκύκλιο της Κεντρικής Τράπεζας, ο Διοικητής δύναται να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο το οποίο είναι ανάλογο και αποτρεπτικό, και Επειδή, σύμφωνα με τα άρθρα 127(4) και 282(5) της Συνθήκης της Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το έκτο σημείο του άρθρου 2(1) της Απόφασης του Συμβουλίου με αριθμό 98/415/EC1, κάθε κράτος μέλος οφείλει να λάβει γνωμάτευση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε σχέση με επικείμενη νομοθεσία που διέπει τα πιστωτικά ιδρύματα και ιδίως όσον αφορά θέματα σταθερότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων και των αγορών. Μετά τα πιο πάνω θεωρώ, με όλο το σεβασμό προς την άποψη της Βουλής των Αντιπροσώπων, πως η προτεινόμενη τροποποίηση του εν επικεφαλίδι Νόμου, υπερκαλύπτεται από τις υφιστάμενες πιο πάνω διατάξεις, ενώ την ίδια ώρα αποτρέπεται η ανάγκη γνωμάτευσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας [ίδε παράγραφο (ε) ανωτέρω] η οποία ας ληφθεί υπόψιν πως ως μέλος της τρόικας αντιτίθεται στην εν λόγω τροποποίηση. Ενόψει των όσων εκτίθενται πιο πάνω και ιδιαίτερα προσμετρώντας ότι η προτεινόμενη τροποποίηση δεν προσθέτει οποιοδήποτε όφελος προς τους δανειολήπτες, θα ήταν παράκλησή μου όπως γίνει αποδεκτή η αναπομπή και η Βουλή μην εμμείνει στην τροποποίηση αυτή. 2. Ο περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2014: (α) (β) Επειδή ήδη το εδάφιο (6) του άρθρου 47Α του περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου προνοεί για τη δυνατότητα της Κεντρικής Τράπεζας να αναπτύσσει και να εφαρμόζει κατάλληλα εργαλεία για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της και δη τη μακροπροληπτική επίβλεψη του χρηματοοικονομικού συστήματος, με απώτερο στόχο τη συμβολή της στη διασφάλιση της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος, και Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 14Γ(1) του περί της Σύστασης και Λειτουργίας του Ενιαίου Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσεως Νόμου του 2010 έως 2014, Χρεώστης δύναται, για σκοπούς διαδικασίας αναδιάρθρωσης πιστωτικών διευκολύνσεων, να υποβάλει αίτηση στον Επίτροπο προκειμένου αυτός να διορίσει διαμεσολαβητή για σκοπούς επίτευξης της διαδικασίας αναδιαρθρώσεων ιδίως όσον αφορά δανειολήπτες οι χορηγήσεις των 11

12 (γ) (δ) (ε) οποίων ανέρχονται μέχρι του ποσού των τριακοσίων πενήντα χιλιάδων ευρώ ( ) και οι οποίες εξασφαλίζονται με υποθήκη ή με σύμβαση εκχώρησης εξασφάλισης που κατατέθηκε στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας επί ακινήτου που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, και Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 14Β του περί της Σύστασης και Λειτουργίας του Ενιαίου Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσεως Νόμου του 2010 έως 2014, Ανεξάρτητα από τις διατάξεις οποιουδήποτε εν ισχύι Νόμου, ΑΠΙ δε δύναται να κινήσει δικαστική διαδικασία ή τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 52 του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου ή τη διαδικασία πώλησης ενυπόθηκου ακινήτου με πλειστηριασμό σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου ή η διαδικασία λήψης της κατοχής ή πώλησης ακινήτου που αποτελεί αντικείμενο χρηματοδοτικής μίσθωσης, εναντίον χρεώστη, για μη εκπλήρωση των υποχρεώσεών του που απορρέουν από πιστωτική διευκόλυνση, πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας που προβλέπεται στο παρόν Μέρος και στην Οδηγία Διαχείρισης Καθυστερήσεων, εκτός εάν ο χρεώστης δεν ασκήσει οποιοδήποτε από τα προβλεπόμενα δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου δικαιώματά του, και Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 42 του περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου, σε περίπτωση κατά την οποία η Κεντρική Τράπεζα διαπιστώσει ότι οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα παραβιάζει ή παραλείπει να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε οδηγία ή εγκύκλιο της Κεντρικής Τράπεζας, ο Διοικητής δύναται να επιβάλει πρόστιμο το οποίο είναι ανάλογο και αποτρεπτικό και Επειδή, σύμφωνα με τα άρθρα 44Β(3), 44Γ(3-δ), 44.1(3), 44.1Α(1), 44.1Γ και άλλες συναφείς διατάξεις του νόμου που τροποποιεί τους Περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμους του 1965 έως 2011, αλλά και με βάση οποιουσδήποτε άλλους εν ισχύι νόμους και κανονισμούς παρέχεται στο δανειολήπτη το δικαίωμα εγέρσεως πολιτικής αγωγής για την εξασφάλιση δικαστικού διατάγματος για αναστολή της διαδικασίας εκποιήσεως του ενυπόθηκου ακινήτου, είμαι της άποψης πως η παραβίαση από το δανειστή των οδηγιών ή των κανόνων δεοντολογίας που κατά καιρούς εκδίδει η Κεντρική Τράπεζα προς αναδιάρθρωση δανείου παρέχουν επαρκές αγώγιμο δικαίωμα στο δανειολήπτη, έτσι ώστε οι πρόνοιες του υπό κρίση Νόμου να μην προσθέτουν επιπλέον προστασία στον δανειολήπτη. Πέραν των ανωτέρω, το δικαίωμα των πολιτών να καταγγέλλουν παραβάσεις νόμων, κανονισμών ή οδηγιών (Κεντρικής Τράπεζας), που θεωρούνται μάλιστα ποινικά αδικήματα, δεν αποτελεί μόνο δικαίωμα αλλά υποχρέωση του καθενός και ως εκ τούτου, με όλο το σεβασμό, με τις διατάξεις του αναπεμπόμενου νόμου τα δικαιώματα του δανειολήπτη περιορίζονται.». Σημειώνεται ότι στην ίδια επιστολή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει ότι η ενάσκηση των συνταγματικών του δικαιωμάτων για αναπομπή των υπό αναφορά νόμων δεν πρέπει να εκληφθεί ως πρόθεση σύγκρουσης με τα κοινοβουλευτικά κόμματα, αλλά αντίθετα διαβεβαιώνει ότι επιδιώκει ακριβώς το αντίθετο, σε μια κοινή προσπάθεια επανόδου της χώρας σε συνθήκες οικονομικής σταθερότητας. Στο στάδιο της επανεξέτασης των νόμων ενώπιον των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών, ο Υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι θέση της κυβέρνησης είναι πως οι αναπεμφθέντες νόμοι δεν προσθέτουν οποιεσδήποτε περαιτέρω ουσιαστικές διασφαλίσεις προς τους δανειολήπτες πέραν αυτών που ήδη παρέχονται από τις υφιστάμενες νομοθεσίες. Ο ίδιος αξιωματούχος δήλωσε παράλληλα ότι η ψήφιση των νόμων δημιουργεί προβλήματα τόσο σε σχέση με την ένσταση της τρόικας όσο και με τη μη εκπλήρωση συμβατικής υποχρέωσης της Δημοκρατίας για διαβούλευση και λήψη σχετικής γνώμης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πριν από την ψήφιση οποιωνδήποτε νομοθεσιών αφορούν τις αρμοδιότητες της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Ο εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας δήλωσε συναφώς ότι το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας συμφωνεί με το περιεχόμενο των αναπομπών, για τους λόγους που αναλυτικά εκτίθενται στη σχετική επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο ίδιος εκπρόσωπος, απαντώντας σε σχετικά ερωτήματα μελών των επιτροπών, διευκρίνισε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας νομιμοποιείται βάσει των συνταγματικών του δικαιωμάτων που απορρέουν από το άρθρο 51 του συντάγματος να αναπέμψει οποιοδήποτε νόμο ή απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων, ανεξαρτήτως αν διαπιστώνεται συνταγματική παραβίαση ή όχι. Ο εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου δήλωσε ότι με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις του περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου [Ν. αρ. 138(Ι) του 2002] και ειδικότερα το άρθρο 47Α αυτού παρέχονται διευρυμένες εξουσίες στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου να ενεργεί ως μακροπροληπτική αρχή, οι οποίες περιορίζονται με τις διατάξεις του αναπεμφθέντος νόμου. Μέλη των επιτροπών, αφού έλαβαν υπόψη όλα όσα αναφέρονται πιο πάνω, εξέφρασαν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα αναφορικά με το περιεχόμενο των αναπομπών: 12

13 1. Οι λόγοι της αναπομπής, όπως αυτοί παρατίθενται στη σχετική επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας, δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένοι και αιτιολογημένοι, ενώ παράλληλα κρίνονται σε ορισμένα σημεία αντικρουόμενοι. 2. Οι αναπεμφθέντες νόμοι δεν παραβιάζουν καθ οιονδήποτε τρόπο τις διατάξεις του συντάγματος και συναφώς δεν μπορούν να κριθούν ως αντισυνταγματικοί. Ως εκ τούτου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενδέχεται να μη διαθέτει νομικό έρεισμα, βάσει του οποίου να νομιμοποιείται να προβεί σε αναφορά των νόμων στο Ανώτατο Δικαστήριο (άρθρο 140 του συντάγματος) και ενδεχομένως να οδηγηθεί στην αποδοχή των εν λόγω νόμων και στη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. 3. Απώτερος σκοπός της Βουλής των Αντιπροσώπων με την ψήφιση των νόμων ήταν η ενίσχυση των εξουσιών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ως αρμόδιας εποπτικής αρχής των πιστωτικών ιδρυμάτων και παράλληλα και συνεπαγόμενα η ενίσχυση των δανειοληπτών. 4. Η Βουλή των Αντιπροσώπων ως νομοθετική εξουσία είναι απόλυτα διατεθειμένη να συνεργαστεί με την εκτελεστική εξουσία για την αποφυγή και επίλυση οποιωνδήποτε προβλημάτων ενδεχομένως να προκύψουν από την πρακτική εφαρμογή των νόμων, καθώς και στην εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής εναλλακτικής διατύπωσης των διατάξεων των νόμων, υπό την προϋπόθεση ότι δεν επηρεάζεται η φιλοσοφία τους. 5. Η Βουλή των Αντιπροσώπων δεν αντιτίθεται στη λήψη σχετικής γνώμης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναφορικά με το περιεχόμενο των αναπεμφθέντων νόμων, εφόσον αυτό αποτελεί συμβατική υποχρέωση της Δημοκρατίας. 6. Η ψήφιση των νόμων δεν περιορίζει καθ οιονδήποτε τρόπο τις αρμοδιότητες της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ως μακροπροληπτικής αρχής, όπως αυτές απορρέουν από τη σχετική νομοθεσία που ρυθμίζει τη λειτουργία της, αντιθέτως, ενισχύουν και προσθέτουν στις αρμοδιότητές της και δη με τρόπο δυνητικό. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του αναπεμφθέντος νόμου εναπόκειται απόλυτα στη διακριτική ευχέρεια της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου να εφαρμόσει το νόμο, εφόσον οι νομικοί όροι που χρησιμοποιούνται είναι δύναται και ως ήθελε κρίνει αναγκαίο, να εκδώσει οδηγίες ή κατευθυντήριες γραμμές με τις οποίες να ρυθμίζει τον αριθμό και το είδος των εκποιήσεων ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς. 7. Με τους ψηφισθέντες νόμους παρέχονται διευρυμένες δυνατότητες και εξουσίες στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου οι οποίες δεν παρέχονται με βάση τις αντίστοιχες υφιστάμενες νομοθεσίες και ως εκ τούτου δεν τίθεται ζήτημα επικάλυψης. Συνεπακόλουθα, με τους εν λόγω νόμους δεν περιορίζονται, αλλά αντιθέτως ενισχύονται τα δικαιώματα των δανειοληπτών. Υπό το φως των πιο πάνω και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν τους, ο πρόεδρος και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού και ο πρόεδρος και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επί της αναπομπής των υπό αναφορά νόμων κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια του σώματος. Υπάρχει ερώτημα: Γίνεται δεκτή ή όχι η πρώτη αναπομπή, που αφορά τον περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμο; Παρακαλώ, ο κ. Κυπριανού. ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Θα προηγηθεί, αντιλαμβάνομαι, συζήτηση και για τα δύο θέματα από κοινού. Ναι, ναι... ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Και μετά θα γίνουν ξεχωριστές ψηφοφορίες. Ασφαλώς και έχει συμφωνηθεί στη Σύσκεψη από... ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Ναι. Τώρα, στο ερώτημά μου: Αντιλαμβάνομαι ότι θα ακολουθήσουμε την ίδια διαδικασία που ακολουθήσαμε, όταν συζητήσαμε το νομοσχέδιο και τις προτάσεις νόμου, στις 4 του Σεπτέμβρη. Θα ξεκινήσουμε δηλαδή με την ίδια διαδικασία που ακολουθούμε... 13

14 Δηλαδή από τα μικρότερα κόμματα προς τα μεγαλύτερα; ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Ναι, ναι. Μάλιστα. Και έχει συμφωνηθεί, αντιλαμβάνομαι, στη Σύσκεψη ότι το κάθε κόμμα, κάθε εκπρόσωπος κόμματος, θα μιλήσει τρία-τέσσερα λεπτά το πολύ. ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Όι, δεν εδεχτήκαμεν έτσι πράγμα, κύριε Πρόεδρε! Ώστε... ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Όι, κύριε Πρόεδρε, δε συζητήσαμε καν αυτό το θέμα μέσα σ ένα λογικό πλαίσιο. Επειδή ο κύριος... (Μη ευκρινή σχόλια από βουλευτές) Εντάξει, δε συμφωνήθηκε. Κάποιος εκπρόσωπος μού είπε ότι σας πλησίασε, σας πρότεινε αυτό το πράμα. Φαίνεται ότι δεν αντελήφθην καλώς. Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ: Λοιπόν, αρχίζουμε από τους ανεξάρτητους. Ο κ. Κουλίας θέλει να μιλήσει; Όχι, κύριε Πρόεδρε. Όχι. Η Συμμαχία των Πολιτών θέλει να μιλήσει; Όχι. Ο κ. Περδίκης... Ρ. ΜΑΥΡΟΝΙΚΟΛΑ: Θέλει να μιλήσει ο κ. Κουτσού. Ναι, παρακαλώ. Παρακαλώ, από τη θέση σας. Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ: Όσον αφορά την αναπομπή που έκανε ο Πρόεδρος στη Βουλή μας για το θέμα της Κεντρικής Τράπεζας, νομίζω ότι δεν επικαλείται κανένα συνταγματικό λόγο, αλλά επαναλαμβάνει και ο ίδιος ότι υπάρχει ήδη πρόνοια για αυτό το γεγονός. Άρα, αφού υπάρχει, σημαίνει ότι το νομοθέτημα δεν είναι αντισυνταγματικό. Γι αυτό το λόγο θα την απορρίψουμε. Για το άλλο, για την άλλη αναπομπή, θα περιμένω να ακούσω τις δικαιολογίες που θα δώσουν οι άλλοι συνάδελφοι. Ευχαριστώ. Και εγώ ευχαριστώ, κύριε Κουτσού. Ακολουθεί ο κ. Γιώργος Περδίκης των Οικολόγων. Αν θέλετε, μπορείτε να χρησιμοποιείτε και το βήμα εδώ, αν είναι για πολλή ώρα που θα μιλήσετε. Γ. ΠΕΡΔΙΚΗΣ: 14

15 Θα είναι πολύ σύντομα, κύριε Πρόεδρε, αυτά που θα πω και κατανοητά σε όλους. Εμείς απορρίπτουμε και τις δύο αναπομπές του Προέδρου, γιατί είναι εντελώς αβάσιμες. Στερούνται συνταγματικής και πολιτικής δικαιολόγησης. Δεν έχουν λόγο παρά μόνο έναν και ας είμαστε ειλικρινείς: Να ικανοποιήσουν τα καπρίτσια των γραφειοκρατών της τρόικας! Ούτε καν των ηγετών της τρόικας! Γιατί έχει διαπιστωθεί ότι η πολιτική ηγεσία αυτής της χώρας δεν είχε την ελάχιστη αξιοπρέπεια να απευθυνθεί στους ηγέτες της τρόικας και να τους πει το απλούστατο γεγονός: «Τι θέλετε τέλος πάντων; Αυτό που θέλατε καλώς ή κακώς η Βουλή το έκαμε.». Ποιο ήταν το προαπαιτούμενο, κύριε Πρόεδρε; Μία νομοθεσία για τις εκποιήσεις. Κουτσά, στραβά, με τη διαφωνία κάποιων εξ ημών, αυτό που ήθελε η τρόικα έγινε. Αυτό έλεγε το μνημόνιο: νομοθεσία για τις εκποιήσεις. Τι τους ενοχλούν τα δύο νομοσχέδια που έχουμε μπροστά μας; Το ένα, το οποίο δίνει το δικαίωμα στην Κεντρική Τράπεζα να ελέγχει το ρυθμό και τον αριθμό των εκποιήσεων, ώστε να μη φθάσουμε στο φαινόμενο των μαζικών εκποιήσεων... Γιατί να ενοχλεί την τρόικα αυτό το πράγμα; Ερωτώ! Και το άλλο, που δίνει στο δανειολήπτη το δικαίωμα να ζητά την εφαρμογή του νόμου και να επιτρέπει την αναστολή της διαδικασίας, όταν παραβιάζεται ο νόμος, που είναι κατά τα άλλα ποινικό αδίκημα και θα μπορούσε η Κεντρική Τράπεζα να τον πάρει και στη φυλακή τον τραπεζίτη... Αλλά, ώσπου να πάρει στη φυλακή τον τραπεζίτη, ο δανειολήπτης εννά χάσει το σπίτι του! Δαμαί έν η διαφορά! Αυτά τα δύο ασήμαντα ή μικρά, αν θέλετε, όπλα που δόθηκαν εις τους Κυπρίους θέλει η τρόικα να τα εξαφανίσει. Και κάποιοι θέλουν να επιδείξουν για ακόμα μια φορά αυτή τη δουλοπρέπεια, το ραγιαδισμό. Εμείς έθθα τους ακολουθήσουμε. Εμείς απλά δε θα τους ακολουθήσουμε. Καταψηφίζουμε τις αναπομπές. Ακολουθεί ο κ. Δημήτρης Συλλούρης... Δεν επιθυμεί να μιλήσει. Ακολουθεί η ΕΔΕΚ. Ο κ. Νικολαΐδης. Ν. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Αγαπητοί συνάδελφοι, Έχουμε μπροστά μας σήμερα δύο νόμους που ψήφισε η Βουλή, οι οποίοι αναπέμφθηκαν από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και οι δύο νόμοι, και οι δύο προτάσεις νόμου που αναπέμφθηκαν αφορούν εξουσίες που παρέχονται στην Κεντρική Τράπεζα. Ο μεν πρώτος αφορά την εξουσία της Κεντρικής Τράπεζας να ρυθμίζει τις εκποιήσεις, να παρεμβαίνει, όταν κρίνει ότι διακυβεύεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα του τόπου, όταν οι εκποιήσεις τείνουν να είναι μαζικές, που όλοι ξέρουμε και όλοι αναγνωρίζουμε πόσο καταστροφικό αυτό θα ήταν για την οικονομία του τόπου. Ο δεύτερος νόμος δίνει την εξουσία στην Κεντρική Τράπεζα να σταματά τις εκποιήσεις κύριας κατοικίας η οποία είναι σε υποθήκη, όταν κρίνει μετά από καταγγελία του δανειολήπτη ότι το πιστωτικό ίδρυμα δεν τίμησε τους κανονισμούς αναδιάρθρωσης του δανείου. Και τα δύο νομοθετήματα ήταν αναγκαία, γι αυτό και ψηφίστηκαν από την πλειοψηφία της Βουλής τόσο για την προστασία της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος όσο και για την προστασία των πολιτών και ιδιαίτερα των ευάλωτων δανειοληπτών από τυχόν αυθαιρεσίες των τραπεζών. Ο λόγος για τις αναπομπές που προτάσσεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας δεν είναι η αντισυνταγματικότητά τους αλλά το γεγονός -αυτή είναι η βασική επιχειρηματολογία- ότι οι εξουσίες που επιχειρείται να δοθούν στην Κεντρική Τράπεζα υπερκαλύπτονται από πρόνοιες της ήδη υφιστάμενης νομοθεσίας. Εμείς θεωρούμε ότι οι λόγοι που επικαλείται ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είναι αρκετά ικανοποιητικοί, που να ανατρέπουν την αναγκαιότητα να υπάρχουν αυτοί οι νόμοι. Δεν υφίστανται λόγοι, επαρκείς λόγοι και επαρκής δικαιολογία, για να γίνουν αποδεκτές οι αναπομπές του Προέδρου. Αυτό όμως σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια μέσα στα οποία οφείλει η Βουλή να αναζητήσει εκείνες τες διαφοροποιήσεις στο νόμο, που σε καμιά περίπτωση δε θα αλλάζουν την ουσία των νόμων και την αποτελεσματικότητά τους και τη φιλοσοφία τους. Θα μπορούσαν όμως αυτές οι διαφοροποιήσεις ενδεχομένως να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία μας ενάντια στην τρόικα, με την οποία έχουμε ένα ανοικτό μέτωπο, και, αν μπορούσε ταυτόχρονα να διευρυνθεί και η βάση στήριξης αυτών των νομοθετημάτων, αυτό επίσης θα ενίσχυε την πλευρά μας. Αγαπητοί συνάδελφοι, 15

16 Πρέπει να πούμε ότι έχουμε μια κρίση την οποία πρέπει να διαχειριστούμε, οφείλομε να τη διαχειριστούμε. Η κρίση και τα αδιέξοδα είναι υπαρκτά και αφορά αυτή η κρίση μια σειρά από ζητήματα. Πρώτον, το θέμα της επόμενης δόσης. Είτε το θέλουμε είτε όχι το έχουμε ανάγκη, για να ανταποκριθούμε στις τρέχουσες ανάγκες μας, και πρέπει να το λάβουμε υπόψη. Δεύτερον, το τραπεζικό σύστημα, τα stress tests, το κλίμα γενικότερα που επικρατεί στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Πρέπει να διαφυλάξουμε αυτό το κλίμα, είναι ευθύνη μας. Τρίτον, υπάρχει και το θέμα της γενικότερης διαχείρισης του μνημονίου και της στάσης μας απέναντι στην τρόικα. Πρέπει να πάρουμε επιτέλους τις αποφάσεις μας. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε το μνημόνιο. Πρέπει να αποφασίσομε ότι θα διεκδικήσομε αυτά που στοιχειωδώς οφείλομε να διεκδικήσομε. Και ασφαλώς, τέταρτον -και είναι αδιαπραγμάτευτο- επ ουδενί δεν πρέπει να υποβαθμίζομε το θέμα της προστασίας των πολιτών. Είναι πρώτιστο καθήκον αυτής της Βουλής, του κάθε νομοθετικού σώματος να ψηφίζει νόμους οι οποίοι προστατεύουν τους πολίτες και ιδιαίτερα τους ευάλωτους πολίτες και όχι νόμους οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο αυτούς τους πολίτες. Από τον τρόπο που θα διαχειριστούμε τα δύο νομοσχέδια, τους δύο νόμους σήμερα, θα εξαρτηθεί κατά πόσο είμαστε διατεθειμένοι να αντιμετωπίσομε αυτά τα σύνθετα προβλήματα του τόπου με σοβαρότητα και με μια διάθεση να τα λύσομε. Ένας δρόμος υπάρχει να τα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα αυτά, να παραμείνουμε σταθεροί σε αυτές τις αρχές που είπαμε προηγουμένως, σταθεροί στην ουσία των προβλημάτων, αλλά ταυτόχρονα να συνεχίσομε την προσπάθεια να βρούμε λύσεις. Και οι λύσεις ασφαλώς δε βρίσκονται με το να αποφεύγουμε να διερευνήσουμε τις οποιεσδήποτε πιθανότητες. Να ενισχύουμε την επιχειρηματολογία μας. Εκεί όπου μπορούν να διαφοροποιηθούν τα πράγματα, να επιχειρούμε διαφοροποίησή τους, νοουμένου ότι δεν παραβιάζονται οι βασικές αρχές που είπα προηγουμένως. Η ΕΔΕΚ, μέσα στα πλαίσια αυτών των αρχών, θα προσπαθήσει στη σημερινή συνεδρία να δρομολογήσει εκείνες τις λύσεις αναφορικά με τους δύο νόμους που έχουν αναπεμφθεί, που να μας δώσουν μια προοπτική αντιμετώπισης των τρομακτικά δύσκολων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τόπος και που πιστεύομε ότι, εάν υπάρξει το ανάλογο πνεύμα αντιμετώπισής τους, θα μπορέσουμε να εξέλθουμε από την κρίση και να μην οδηγηθούμε σε αδιέξοδα. Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Και εγώ ευχαριστώ, κύριε Νικολαΐδη. Ν. ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε; Ναι, κύριε Κατσουρίδη. Ν. ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ: Θέλω να εγείρω έναν προβληματισμό διαδικαστικό. Απολογούμαι που δεν το έκανα προηγουμένως, αλλά, επειδή θεωρώ ότι σε αυτή τη μάχη εφαρμογής του μνημονίου με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα έχουμε τζι άλλα παρόμοια φαινόμενα όπως το σημερινό, θέλω να διερωτηθώ -και, εάν θέλουν, ας το σχολιάσουν οι επόμενοι ομιλητές ή να ασχοληθεί η επιτροπή Νομικών- το εξής: Οι αναπομπές και οι αναφορές γίνονται στη βάση της αντισυνταγματικότητας. Όταν δεν επικαλούνται την αντισυνταγματικότητα και όταν δεν υπάρχει αντισυνταγματικότητα, μπορούν να γίνονται τζιαι μπορεί η Βουλή να ασχολείται με κάτι που δεν έχει βάση να ασχοληθεί θεσμικά; Γ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Ποιος το κρίνει αυτό; Ν. ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ: Βάλλω ερώτημα, δεν είπα! Εγώ βάλλω ερώτημα στο συνάδελφο που απάντησε πού τη θέση του! Μάλιστα. Είναι καλά να το βάλει ως ειδικό θέμα η επιτροπή Νομικών και να πάρει και τις γνώμες άλλων ειδικών γι αυτό το ειδικό ερώτημα. Παρακαλώ, συνεχίζουμε με τον εκπρόσωπο του Δημοκρατικού Κόμματος. Θα μιλήσει ο κ. Παπαδόπουλος; Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Ο κ. Βότσης. 16

17 Α. ΒΟΤΣΗΣ: Ο κ. Άγγελος Βότσης, παρακαλώ. Κύριε Πρόεδρε, Με την πολύ μικρή εισαγωγή του ότι θα ήμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση στο να αντιμετωπίσουμε αυτή τη δυσκολία, αν είχαμε ταυτόχρονα ενώπιόν μας το πλαίσιο αφερεγγυότητας υπό τη μορφή νομοθεσίας, και σημειώνοντας ότι για μας αυτό είναι το διακύβευμα, αυτή είναι η κρίσιμη, αν θέλετε, στιγμή που θα ξανακριθεί η κυβέρνηση -και έχει κριθεί αρνητικά μέχρι σήμερα- στο ότι δεν έχουμε ταυτόχρονα τα νομοθετήματα που αφορούν την αφερεγγυότητα μαζί με τα νομοθετήματα που αφορούν τις εκποιήσεις. Θέλουμε να πιστεύουμε -και εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση- ως Δημοκρατικό Κόμμα ότι τάχιστα θα ξεκαθαρίσει αυτό το θέμα. Το δικό μας κόμμα έχει συμβάλει στο να συμμετέχουμε σε αυτή τη διαδικασία διαμόρφωσης του πλαισίου του πολυνομοσχεδίου για την αφερεγγυότητα και θέλω να σημειώσω ότι αναμένουμε το συντομότερο δυνατόν, με όσα κεφαλαία μπορεί να γραφτεί η λέξη συντομότερο, να έχουμε ενώπιόν μας αυτά τα κείμενα. Σήμερα έχουμε μπροστά μας ένα επιμέρους, αν θέλετε, πρόβλημα το οποίο προκύπτει με τες αναπομπές που έχει κάνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η δική μας θέση είναι ότι στο πρώτο νομοσχέδιο δε θα αποδεχτούμε την αναπομπή του Προέδρου και θα υποστηρίξουμε το νέο κείμενο το οποίο, όπως το είχα εγώ εδώ στη σειρά... Εν πάση περιπτώσει, μιλούμε για το νομοσχέδιο που αφορά τη δυνατότητα της Κεντρικής Τράπεζας να περιορίσει τες μαζικές εκποιήσεις, όπως, επαναλαμβάνω, έχει διαμορφωθεί μετά από κάποιες μικρές αλλαγές οι οποίες έχουν γίνει. Όσον αφορά το άλλο νομοσχέδιο, θα πρέπει να βρούμε εκείνους τους τρόπους -και πιστεύω ότι θα βρούμε τους τρόπους στη συνέχεια της συνεδρίασης- να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα που δημιουργείται. Δεν παραγνωρίζομε ούτε τις δυσκολίες που έχουμε ενώπιόν μας ούτε τες προκλήσεις που έχουμε ενώπιόν μας ούτε τη διάθεση που έχουμε να βοηθήσουμε, ώστε αυτή την κρίσιμη ώρα να μη δώσουμε ακόμη περισσότερα εργαλεία σε όσους θέλουν να βρουν δικαιολογίες, για να μας δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα. Γι αυτό, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, το Δημοκρατικό Κόμμα θα λειτουργήσει με τρόπο, ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από αυτή τη δυσκολία την οποία αντιμετωπίζουμε. Μάλιστα. Ευχαριστώ, κύριε Βότση. Ακολουθεί ο κ. Κυπριανού από το ΑΚΕΛ. ΑΝΤΡΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Απλώς, κύριε Πρόεδρε, σε ό,τι αφορά την τελευταία αναφορά του κ. Βότση, να πω ότι προηγήθηκε η Σύσκεψη των Αρχηγών ή Εκπροσώπων των Κομμάτων, έγιναν όλες οι διαβουλεύσεις και δεν κρίνω ότι θα γίνουν από τώρα και στο εξής οι όποιες διαβουλεύσεις. Θα ψηφίσουμε στην ολομέλεια. Δεν ξέρω σε τι αναφέρεται! Κύριε Πρόεδρε, Αγαπητοί συνάδελφοι, Δεν μπορώ παρά να εκφράσω την έντονή μας απογοήτευση για το τι ακολούθησε την υπερψήφιση του νομοσχεδίου και των προτάσεων νόμου από την ολομέλεια της Βουλής στες 6 Σεπτεμβρίου Δε σας κρύβω ότι εμείς αναμέναμε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μια εντελώς διαφορετική στάση. Τον αναμέναμε να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του κυπριακού λαού και όχι τις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών μας, των εταίρων μας, των φίλων του, οι οποίοι θα έβλεπαν με ένα πνεύμα αλληλεγγύης τις προσπάθειες που θα κατέβαλλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Εμείς είχαμε ζητήσει από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να απευθυνθεί στις Βρυξέλλες, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πολιτικό επίπεδο και να επιχειρήσει να πείσει. Είχαμε δηλώσει μάλιστα την ετοιμότητά μας να μεταβούμε μαζί του σε μια προσπάθεια σε πολιτικό επίπεδο να πείσουμε για την ορθότητα της δικής μας προσέγγισης. Περί τίνος πρόκειται το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, κύριε Πρόεδρε; Είναι ένα νομοσχέδιο το οποίο αφορά μια κοινωνία της οποίας μια μεγάλη μερίδα είδε να χάνει τη δουλειά της, είδε να μειώνονται δραστικά τα εισοδήματά της και πλέον βρέθηκε σε σημείο να μεν μπορεί να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της στις τράπεζες, οι οποίες έχουν την κύρια ευθύνη γιατί φτάσαμε στο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα. Και αυτούς τους ανθρώπους, τους οποίους επιχείρησε η Βουλή να προστατεύσει, θέλουμε να τους στείλουμε το μήνυμα ότι θα πρέπει να χάσετε και τις περιουσίες σας, γιατί έτσι απαιτεί η τρόικα! Αναμέναμε λοιπόν, επαναλαμβάνω, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να υπερασπιστεί αυτό τον κόσμο. Και να μου επιτρέψετε να πω ότι φαίνεται ότι κάποιοι στην κυπριακή κοινωνία δεν έχουν επαφή με αυτό τον κόσμο. Συναναστρέφονται με άλλο κόσμο, στα σαλόνια, και θεωρούν ότι η ζωή που γίνεται από 17

18 εκείνους οι οποίοι περνούν από τα διάφορα σαλόνια έν η ζωή την οποία κάμνει όλος ο κόσμος εις την κυπριακή κοινωνία. Είναι πολύ εσφαλμένη η εντύπωση, εάν έχουμε αυτή την εικόνα στο μυαλό μας! Εάν βκούμε έξω στον κόσμο, θα δούμε ότι η πραγματική κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Αναμέναμε λοιπόν από τον Πρόεδρο να κάνει επαφές σε πολιτικό επίπεδο. Τόσο από συνομιλίες που είχαμε μαζί του, που είχα μαζί του εγώ προσωπικά, αλλά και με δημόσιες δηλώσεις που έγιναν από αξιωματούχους της κυβέρνησης, η ακλόνητή μου πεποίθηση είναι ότι δεν έγινε καμιά απολύτως επαφή σε πολιτικό επίπεδο. Δεν προσπάθησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να πείσει για τις απόψεις της πλειοψηφίας της Βουλής. Αντιθέτως, από την πρώτη στιγμή ξεκίνησε ένας νέος κύκλος κινδυνολογίας και προσπάθειας να ασκηθούν πιέσεις πάνω στη Βουλή, για να αναιρέσει θέσεις τις οποίες υποστήριξε προηγουμένως. Έγινε η αναφορά με ένα πολύ γελοίο επιχείρημα: «Επειδή ο Άντρος Κυπριανού είπε από το βήμα της Βουλής ότι, αν κάμει η κυβέρνηση αναπομπές, εννά προκληθεί πολιτική κρίση, εγώ έκαμα αναφορά στο Ανώτατο, για να μεν προκληθεί πολιτική κρίση». Η έννοια της δικής μου της αναφοράς, κύριε Πρόεδρε, ήταν ότι, εάν ο Πρόεδρος επέλεγε να συστρατευθεί με την τρόικα ενάντια στα συμφέροντα του κυπριακού λαού, ενάντια στη θέληση, στη βούληση της πλειοψηφίας της Βουλής, τότε θα προέκυπτε πολιτική κρίση. Και είτε με αναφορά ο Πρόεδρος απευθυνόταν στο Ανώτατο Δικαστήριο είτε με αναπομπές στη Βουλή των Αντιπροσώπων, το αποτέλεσμα θα ήταν ακριβώς το ίδιο, καμιά διαφορά. Βέβαια, θέλω να πάρω έτσι λίγο το μυαλό όλων μας πίσω σε εκείνες τις κρίσιμες μέρες πριν από την ολομέλεια του Σεπτέμβρη, τες Τετάρτες του Σεπτέμβρη. Θυμάστε τι κλίμα εκφοβισμού είχε δημιουργηθεί; «Πάμε την κατάσταση της οικονομίας στο Μάρτη του 2013 την επομένη ημέρα, εάν η Βουλή δεν υπερψηφίσει τα συγκεκριμένα νομοσχέδια». Επέρασαν δκυόμισι εβδομάδες. Είδατε να συμβαίνει τίποτε; Συνέβηκε εκείνο το οποίο είχαμε προβλέψει, ότι θα πρέπει να διαβουλευτούμε. Βέβαια, η διαβούλευση αντί δυστυχώς να γίνεται μαζί μας και να στηρίξουμε εμείς τον Πρόεδρο με την τρόικα, τι έκαμε ο Πρόεδρος; Επαναλαμβάνω, ταυτίστηκε με την τρόικα και επανέρχεται με εκβιαστικά τάχα διλήμματα στη Βουλή των Αντιπροσώπων! Πολύ σωστά έθεσε ο Νίκος ο Κατσουρίδης το ερώτημα. Μέχρι σήμερα ξέραμε ότι οι αναπομπές γίνονται στη βάση της αντισυνταγματικότητας. Γιατί έγιναν αυτή τη φορά οι αναπομπές; Δημόσιο και εθνικό συμφέρον. Και είναι και πλεονασμός! Να πιάσουμε το καθένα χωριστά. Ποιο είναι το δημόσιο και το εθνικό συμφέρον; Η απαίτηση της τρόικας. Με αυτή τη λογική, αν ό,τι απαιτεί η τρόικα είναι δημόσιο και εθνικό συμφέρον, ξέρετε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στην Κυπριακή Δημοκρατία; Θα αποφασίζουν κάποιοι υπηρεσιακοί στο ευρωπαϊκό επίπεδο και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων πρέπει αδιαμαρτύρητα να δέχονται ό,τι αποφασίζεται εκεί! Αυτό είναι το μέλλον που θέλουμε εμείς για την Κυπριακή Δημοκρατία; Αυτό είναι το όραμά μας για τη χώρα μας; Είναι αυτά που υποσχόταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προεκλογικά, όταν διεκδικούσε την ψήφο του κυπριακού λαού; Θέλετε να σας φρεσκάρω τη μνήμη σας τι έλεγε; Έλεγε: «Όταν έχεις φίλους, όταν έχεις ικανότητες και γνώσεις, όταν έχεις τη δυνατότητα να διαμορφώνεις εναλλακτικές και πειστικές προτάσεις, μπορείς να πείσεις». Αυτά μας έλεγε. Πού επήαν όλα αυτά τα οποία λέχθηκαν προεκλογικά σήμερα; Πού χάθηκαν; Να πάμε και στο δεύτερο επιχείρημα: «Είναι πλεονασμός. Υπάρχουν σε άλλες νομοθεσίες, εν χρειάζεται να τα ψηφίσουμε και αυτά, διότι ούτως ή άλλως υπάρχουν». Περίεργη λογική! Εάν προκαλείται τόση αναστάτωση στην κοινωνία, εάν ο κόσμος ανησυχεί, το λιγότερο που μπορούσε να κάμει η κυβέρνηση, αφού ούτως ή άλλως υπάρχουν αυτά, ήταν να πει: «Εντάξει, να τα ξανακάμουμε, για να σας καθησυχάσω, να μην προκαλείται όλη αυτή η κοινωνική αναταραχή». Ούτε αυτό το απλό πράγμα δεν το έκαμε για έναν απλούστατο λόγο, ότι δεν υπάρχουν αυτά όπως θέλει η Βουλή να τα ορίσει στις σχετικές νομοθεσίες! Και, αν είναι τόσο απλά όπως τα παρουσιάζει η κυβέρνηση, ε, έχω ένα αφελές ερώτημα: Έλεγέν μας ότι έχει φίλους, ότι πείθει, γιατί έχει πειστικές προτάσεις. Δεν κατάφερε γι αυτά τα πειστικά ζητήματα, τα οποία ήδη υπάρχουν σε υφιστάμενες νομοθεσίες, να πείσει τους φίλους του, τους εταίρους του, που θα του πρόσφεραν τόση αλληλεγγύη; Τόση είναι η αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης να διαπραγματεύεται με τους εταίρους μας; Λυπούμαι ειλικρινά! Πρέπει να σας πω ότι εκτός από όλα αυτά εμάς μας ανησυχούν και κάποια άλλα πράγματα, τα οποία έχουν δει το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες. Ξεκίνησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την επομένη της υπερψήφισης από τη Βουλή των συγκεκριμένων νόμων να προσπαθεί να καθησυχάσει την κοινή γνώμη, λέγοντας το εξής επιχείρημα: «Στηρίξετέ με να εφαρμόσουμε όλα αυτά τα οποία σας λέω και τον Ιούνιο του 2015 θα φύγουμε από το μνημόνιο και τότε θα κάμνουμε ό,τι θέλουμε. Θα ικανοποιήσω τις απαιτήσεις που υπάρχουν για διάφορες ανάγκες του κυπριακού λαού». Να μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω μία ήπια έκφραση, αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα! Θα φύγουμε από το μνημόνιο, όπως έφυγαν άλλες χώρες. Θα υπάρχει μηχανισμός παρακολούθησης για το πώς προωθείται, πώς αναπτύσσεται η πορεία της κυπριακής οικονομίας, στη βάση συγκεκριμένων δημοσιονομικών κριτηρίων, πολύ αυστηρών, όπως έχουν καθοριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επαναλαμβάνω, είδαμε τι συμβαίνει σε άλλες χώρες που έχουν ξεφύγει από το μνημόνιο; Συνεχίζεται η εφαρμογή των ίδιων μέτρων λιτότητας. Βέβαια, σε ένα ξέσπασμα ειλικρίνειας ο Υπουργός Οικονομικών το παραδέχτηκε σε συνέντευξή του την περασμένη Κυριακή. Και να φύγουμε από το μνημόνιο τον Ιούνιο του 2015, μας είπε, δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Τα μέτρα λιτότητας θα συνεχίσουν και για τα χρόνια τα 18

19 οποία θα ακολουθήσουν και πρέπει να λέμε την αλήθεια στον κόσμο, όχι να προσπαθούμε να τον καθησυχάζουμε, για να τον ξεγελούμε προσωρινά, ως παρακάτω, μέχρι να δούμε τι θα γίνει. Λέχθηκε όμως ακόμα κάτι από τον Υπουργό Οικονομικών. Όπως εξελίχθηκε η οικονομία του τόπου, λέει, δε χρειάζεται να αποκρατικοποιηθεί -εγώ λέω να ιδιωτικοποιηθεί- η Cyta, γιατί τα λεφτά που ήταν να πιάσουμε από την αποκρατικοποίησή της τα καλύψαμε με άλλους τρόπους. Όμως θα το κάνουμε, θα αποκρατικοποιήσουμε τη Cyta, γιατί είναι διαρθρωτική αλλαγή που πρέπει να γίνει. Γιατί, λέω εγώ, είναι η πολιτική τους φιλοσοφία, είναι ο πολιτικός τρόπος σκέψης τους. Και έρχομαι στην ουσία. Ανησυχούμε, κύριε Πρόεδρε, ότι με άλλοθι το μνημόνιο, με άλλοθι τάχα την επιμονή της τρόικας η κυβέρνηση προσπαθεί να επιβάλει τις πολιτικές της απόψεις στον κυπριακό λαό και στην πλειοψηφία της Βουλής των Αντιπροσώπων, θέτοντας ανύπαρκτα διλήμματα και εκβιασμούς ενώπιόν μας. Δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε με αυτό τον τρόπο εμείς και θέλω να το ξεκαθαρίσω. Να φέρω ένα παράδειγμα, κύριε Πρόεδρε, για το τι θα μπορούσε να πετύχει η κυβέρνηση. Γενικό Σχέδιο Υγείας: Τι συνέβηκε με αυτό το γενικό σχέδιο; Η προηγούμενη κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα, συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι υπόλοιποι κοινωνικοί εταίροι και από πάνω η τρόικα συμφωνήσαμε στο πλαίσιο στη βάση του οποίου θα λειτουργούσε το Γενικό Σχέδιο Υγείας. Ήρθε η νέα κυβέρνηση και το μόνο θέμα το οποίο διαπραγματεύεται έντονα με την τρόικα -σας παρακαλώ- και παίρνει συνεχείς παρατάσεις και συγκρούεται με την τρόικα είναι το θέμα του Γενικού Σχεδίου Υγείας, στο οποίο υπήρχε καθολική συμφωνία προηγουμένως. Γιατί; Για να εισαγάγει μέσα στο σχέδιο τις ασφαλιστικές εταιρείες. Για να εξυπηρετήσει κάποια συμφέροντα. Για να εξυπηρετήσει συμφέροντα, συγκρούεται με την τρόικα και διαπραγματεύεται και δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα. Για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του κυπριακού λαού, δεν μπορεί να το πράξει, γιατί η τρόικα απαιτεί, γιατί η τρόικα επιβάλλει, η τρόικα εκβιάζει. Αυτό είναι το επιχείρημα. Δε δεχόμαστε αυτά τα επιχειρήματα. Δεν είμαστε αφελείς, για να πειθόμαστε με τόση μεγάλη ευκολία ότι έτσι λειτουργούν τα πράγματα. Μας ανησυχεί επίσης το γεγονός ότι έχουν ήδη αποσταλεί μαζικά επιστολές για εκποιήσεις. Μας δηλώνει η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας ότι δεν πρόκειται να γίνουν εκποιήσεις. Μας λένε οι τράπεζες: «Μα, είμαστε ανόητοι να κάνουμε εκποιήσεις και να μειωθούν οι τιμές των ακινήτων;». Και την ώρα που μας δίνουν αυτές τις υποσχέσεις δημόσια, στέλνονται μαζικά επιστολές που λένε «εάν δεν αποπληρώσετε το δάνειό σας, θα γίνουν εκποιήσεις». Αυτά τα πράγματα εμείς δεν μπορούμε να τα παραγνωρίζουμε, όταν συζητούμε και τοποθετούμαστε, όταν ψηφίζουμε στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Θα καταψηφίσουμε λοιπόν και τις δύο αναπομπές του Προέδρου της Δημοκρατίας. Σε ό,τι αφορά την τροποποίηση η οποία προωθείται, πρέπει να σας πω ότι εγώ δεν κατάλαβα τη σκοπιμότητά της. Με μια γενικόλογη διατύπωση αντικαθιστούμε μια άλλη γενικόλογη διατύπωση. Δεν μπορώ να καταλάβω ποια είναι η σκοπιμότητα, γι αυτό εμείς δεν πρόκειται να ψηφίσουμε τίποτε. Θα καταψηφίσουμε και τις δύο αναπομπές και λέω από το βήμα της Βουλής ότι, επειδή δώσαμε αρκετό περιθώριο χρόνου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με την ελπίδα ότι θα χειριζόταν σε πολιτικό επίπεδο τα ζητήματα, για να διεκδικήσει τα δικαιώματα του κυπριακού λαού, και δεν το έπραξε, εμείς θα καταθέσουμε πρόταση νόμου για αναστολή της εφαρμογής της κύριας νομοθεσίας για τις εκποιήσεις. Ευχαριστώ, κύριε Κυπριανού. Ακολουθεί ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου από πλευράς Δημοκρατικού Συναγερμού. Α. ΝΕΟΦΥΤΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Προτού μπω στην πολιτική μου τοποθέτηση, θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο για ένα θέμα που τέθηκε από συνάδελφο διαδικαστικά. Αν αναφερόταν στο δικαίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας για αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο, έχει απόλυτο δίκαιο ότι οι μόνοι λόγοι που καθορίζονται από το σύνταγμα είναι αν υπάρχει σύγκρουση με το σύνταγμα ή σύγκρουση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Για την αναπομπή, όπως είναι η προκείμενη περίπτωση, δικαιούται ο Πρόεδρος να αποστείλει νομοθετήματα που ψήφισε η Βουλή, χωρίς να υπάρχει καμία αναφορά στο σύνταγμα, εξού και η πρακτική των τελευταίων δεκαετιών, αλλά και επί προηγούμενου Προέδρου, που έγιναν πολλές αναπομπές για καθαρά πολιτικούς λόγους. Κύριε Πρόεδρε, το είπα και την προηγούμενη φορά, θα το επαναλάβω. Αυτός ο χώρος του κοινοβουλίου δεν προσφέρεται για αντιπαραθέσεις. Είναι όμως το κατάλληλο βήμα να ακούονται οι απόψεις και ιδιαίτερα για την εκάστοτε κυβέρνηση και τα εκάστοτε κυβερνώντα κόμματα να παίρνουν και να λαμβάνουν υπόψη και την κριτική και τις άλλες απόψεις των άλλων κομμάτων. Οφείλουμε και έχουμε υποχρέωση να είμαστε δεκτικοί, να κατανοούμε και να προσπαθούμε να συνθέτουμε για το καλό του τόπου μας. Θέλω με πολύ ειλικρίνεια και σήμερα να δηλώσω ότι στην πορεία έχουν γίνει αρκετά λάθη και διαδικαστικά, αλλά και 19

20 κάποια που αγγίζουν ίσως ουσία ζητημάτων που απασχολούν την κοινή γνώμη και το κυπριακό κοινοβούλιο. Την ίδια ώρα όμως πρέπει να πιστώσουμε τη δύσκολη προσπάθεια μιας κυβέρνησης από τη μια να οδηγήσει τη χώρα σε σταθεροποίηση και από την άλλη να έχει να αντιμετωπίσει πολλές φορές απόλυτες και άτεγκτες θέσεις των δανειστών μας. Από την ημέρα της ψήφισης των νομοθετημάτων περί εκποιήσεων πρέπει να σημειώσουμε κάτι πάρα πολύ θετικό, την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να καλέσει τα κόμματα να συμμετέχουν σε μία διακομματική επιτροπή για το πολυνομοσχέδιο για την αφερεγγυότητα. Είναι μια θετικότατη πρωτοβουλία. Καλώ τη δική μου κυβέρνηση από το βήμα της Βουλής να υιοθετήσει αυτή την πρακτική για όλα τα εναπομείναντα ζητήματα που αφορούν τις δεσμεύσεις μας που απορρέουν από το μνημόνιο. Η διαπραγμάτευση και για τα επόμενα που έχουν απομείνει μπορεί κάλλιστα να γίνεται και στην παρουσία διακομματικής επιτροπής. Σέβομαι την απόφαση του ΑΚΕΛ για τη μη συμμετοχή στην επιτροπή για την αφερεγγυότητα. Θέλω να πιστεύω πως υπάρχει η δυνατότητα στα επόμενα ζητήματα να υπάρξει διαφοροποίηση, γιατί όλοι πιστεύουμε πως, όπως και πολύ σωστά το θέτει συχνά ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ και έχει απόλυτο δίκαιο, σε σημαντικά ζητήματα πρέπει να γίνεται προδιαβούλευση. Και θεωρώ ότι η συμμετοχή σε τέτοιες επιτροπές υιοθετεί αυτή τη σωστή πολιτικά θέση, να προηγούνται οι διαβουλεύσεις των αποφάσεων. Τη χώρα μας από την κρίση θα τη βγάλουμε όλοι εμείς, αν εμπιστευθούμε πρώτα τους εαυτούς μας! Καμία τρόικα ούτε θα αναλάβει ευθύνη, αλλά ούτε και θα γνοιαστεί για το εάν θα βάλουμε μπροστά τις μηχανές της ανάπτυξης της χώρας μας! Η αναπτυξιακή πολιτική, που θα ναι η αρχή της επίλυσης των μεγάλων προβλημάτων που ταλανίζουν το λαό μας, είναι πρωτίστως δική μας ευθύνη. Και, όταν λέω πρωτίστως, εννοώ την κυβέρνησή μου. Η υιοθέτηση και η υλοποίηση σωστών πολιτικών ανάπτυξης δεν εξαρτούνται από καμία έγκριση καμιάς τρόικας και κανενός δανειστού! Σε εμάς επαφίεται να ανασκουμπωθούμε, να πιστέψουμε στις δυνάμεις μας. Με συλλογικότητα και συνυπευθυνότητα όλες οι πλευρές της Βουλής να συνεργαστούμε, αν μας ζητηθεί από την κυβέρνηση, που πιστεύω ότι οφείλει να ζητήσει τη στήριξη του κοινοβουλίου, για να βγάλουμε τη χώρα από το τέλμα. Είπα και την προηγούμενη φορά ότι κατανοώ απόλυτα τις όποιες έγνοιες και ανησυχίες. Μπορεί σε κάποιο βαθμό αμφότερες οι πλευρές να υπερβάλλαμε, αλλά έχουμε την ίδια έγνοια, ανεξάρτητα από το σε ποια πτέρυγα της Βουλής καθόμαστε. Όμως, όποιες νομοθεσίες κι αν θεσπίσουμε, όποιες εξαγγελίες κι αν εξαγγείλουμε, όσους πολιτικούς λόγους κι αν εκστομίσουμε με ήπιο ή όχι τρόπο, δε θα σώσουμε τους πολίτες, εάν δε φύγει η οικονομία μας από την ύφεση, αν δεν επιτύχουμε την ανάπτυξη, αν δε γίνουν νέες επενδύσεις. Και δε θα υπάρξουν ξένες επενδύσεις, αν πρώτα δε γίνουν ντόπιες επενδύσεις. Και δεν μπορεί να υπάρξουν ντόπιες επενδύσεις, εάν δεν ξαναγίνουν τράπεζες οι τράπεζες, που σήμερα δεν υπάρχουν. Είναι μόνο για να πιέζουν με τρόπους πολλές φορές απαράδεχτους, με απαράδεχτα επιτόκια και απαράδεχτες ρήτρες, να βάζουν το μαχαίρι πάνω σε δανειολήπτες, που δεν είναι όλοι κακοί, αλλά που λόγω των συνθηκών αδυνατούν προσωρινά να αντεπεξέλθουν. Άρα, το μεγάλο στοίχημα, για να αλλάξουμε σελίδα, να δημιουργήσουμε ξανά ελπίδα και προοπτική, εστιάζεται στο αν θα πετύχουμε επιτέλους οικονομική ανάπτυξη. Την ίδια ώρα θέλω να στείλω και κάποια μηνύματα σε τρεις αποδέκτες. Την ώρα που αυτό το κοινοβούλιο, με όλα τα κουσούρια του, με όλες τις αδυναμίες του, με όλα τα λάθη του, συναισθανόμενο την εθνική ευθύνη, μελετά σοβαρά τρόπους διεξόδου από τα μεγάλα αδιέξοδα κάποιοι ανεξάρτητοι θεσμοί, παραγνωρίζοντας την κρισιμότητα των ημερών, προκαλούν και δυναμιτίζουν τις προσπάθειες να επιτευχθεί πνεύμα συνεννόησης και συναντίληψης. Η χώρα δίνει αγώνα σταθεροποίησης και όλοι έχουν ευθύνη να συμβάλουν στη σταθεροποίηση της χώρας και πρέπει να είναι προσεκτικοί πότε και ποιες αποφάσεις παίρνουν. Το δεύτερο είναι το εξής: Την ώρα που δικαιολογημένα εκφράζονται από τα πολιτικά κόμματα οι ανησυχίες για τις συμπεριφορές των τραπεζών δεν μπορεί οι διοικήσεις και οι διευθύνσεις να μένουν στο απυρόβλητο με τις πρακτικές που ζήσαμε τις τελευταίες μέρες. Για χρόνια δεν εκπλήρωναν το καθήκον τους στο να ενημερώνουν τους εγγυητές είτε για τα προβλήματα των δόσεων είτε για τις υπερχρεώσεις σε δάνεια στα οποία ο ανυποψίαστος πολίτης έμπαινε εγγυητής για ποσά που σήμερα είναι πολλαπλάσια του αρχικού. Και οι τράπεζες πρέπει να συναισθανθούν πως και αυτές έχουν μεγάλα διαπράξει εγκλήματα και πρέπει να πληρώσουν για τα δικά τους λάθη. Την ίδια ώρα δεν μπορεί, ενώ γίνεται προσπάθεια για πολιτική συναίνεση και κοινωνική ηρεμία, να ανατινάσσουν αυτές τις προσπάθειες! Το τρίτο είναι ότι η τρόικα πρέπει να κατανοήσει πως η επιτυχία ενός προγράμματος στηρίζεται και στην πολιτική και κοινωνική συναίνεση. Η επιτυχία ενός προγράμματος στηρίζεται και στην ψυχολογία, στηρίζεται και στο αίσθημα περηφάνιας ενός λαού. Δεν μπορεί να πετύχεις να σώσεις τη χώρα σου ταπεινωμένος! Γι αυτό και εμείς θα συνταχθούμε με τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις και όσον αφορά το δεύτερο νομοσχέδιο δε θα δεχθούμε την αναπομπή. Θα ψηφίσουμε μαζί με τις υπόλοιπες δυνάμεις το νέο διαμορφούμενο κείμενο. Όσον αφορά το πρώτο νομοσχέδιο, να μου επιτρέψετε, κύριε Πρόεδρε, τελειώνοντας, να θέσω ένα διαδικαστικό, αλλά και ουσιαστικό ζήτημα. Θεωρώ πως για το πρώτο νομοσχέδιο είχαμε και έχουμε την υποχρέωση να διαβουλευθούμε με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Γι αυτό εισηγούμαι προ της 20