Σχέδιο συµπερασµάτων του Συµβουλίου σχετικά µε την εφαρµογή της πολιτικής της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα

Transcript

1 Σχέδιο συµπερασµάτων του Συµβουλίου σχετικά µε την εφαρµογή της πολιτικής της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα Το Συµβούλιο δέχεται µε ικανοποίηση τη δεύτερη Ετήσια Έκθεση Ανασκόπησης της εφαρµογής της πολιτικής της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τον εκδηµοκρατισµό, και βάσει της έκθεσης αυτής καταλήγει στα ακόλουθα συµπεράσµατα. Ι. ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑ Α. Επιδόσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της Επιτροπής των Ηνωµένων Εθνών για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα (ΕΑ ) και της Τρίτης Επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών (ΓΣΗΕ) 1. Το Συµβούλιο συµπεραίνει ότι οι προτεραιότητες της ΕΕ όσον αφορά την πολιτική ανθρωπίνων δικαιωµάτων περιλαµβάνουν την απαίτηση για υψηλές επιδόσεις και πολύτιµη συµβολή στα κύρια πολυµερή φόρουµ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, που είναι η Επιτροπή των Ηνωµένων Εθνών για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα (ΕΑ ) και η Τρίτη Επιτροπή της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών, όπως φάνηκε για µια ακόµη φορά από τις επιτυχείς πρωτοβουλίες που ανέλαβε η ΕΕ στις φετινές συνόδους. 2. Το Συµβούλιο εκφράζει τη λύπη του όσον αφορά τις εξελίξεις της 59ης συνόδου της Τρίτης Επιτροπής της ΓΣΗΕ, όπου παρά τις δραστήριες και εποικοδοµητικές ενέργειες της ΕΕ, εµποδίστηκε η διεξαγωγή της συζήτησης µέσω της υποβολής αιτήσεων µη λήψης µέτρων. Το Συµβούλιο είναι αποφασισµένο να µετέλθει κάθε µέσο στη διάθεσή του για να εξασφαλίσει αποτελεσµατικές επιδόσεις της ΕΕ στα κύρια πολυµερή φόρουµ στον τοµέα των ανθρώπινων δικαιωµάτων, καθώς και µια αποτελεσµατικότερη στρατηγική ανοίγµατος προς άλλους εταίρους και περιφερειακές οµάδες καθώς και αποτελεσµατικότερη εξωτερική παρασκηνιακή πολιτική προώθηση των πρωτοβουλιών της ΕΕ. Η ΕΕ θα χρησιµοποιήσει, ιδίως, όλα τα µέσα στη διάθεσή της για να εξαλείψει την τάση παρακώλυσης της συζήτησης ανά χώρα ψηφισµάτων µέσω της προσφυγής σε αιτήσεις µη λήψης µέτρων στα κύρια φόρουµ των Ηνωµένων Εθνών. 1

2 3. Το Συµβούλιο εξακολουθεί να θεωρεί τα ανά χώρα ψηφίσµατα ως ουσιαστικό µέσο πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων, που έχουν κρίσιµη σηµασία για την αξιοπιστία της ΕΑ και της Τρίτης Επιτροπής. 4. Το Συµβούλιο υπογραµµίζει την ανάγκη µεταρρύθµισης του ΟΗΕ, ιδίως όσον αφορά τους φορείς τους σχετικούς µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα, καθώς και την επιθυµία της ΕΕ να διαδραµατίσει ενεργό ρόλο στην εν λόγω µεταρρυθµιστική διαδικασία, και µετά από την επιστολή που απέστειλε η Προεδρία το Σεπτέµβριο του 2004 προς τον Πρόεδρο της Οµάδας Υψηλού Επιπέδου επικροτεί, στη συνάρτηση αυτή, την έµφαση που δίνεται σε ζητήµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων στην έκθεση της Οµάδας Υψηλού Επιπέδου. Β. Αξιολόγηση των διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώµατα 5. Το Συµβούλιο υπογραµµίζει τη σηµασία των διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, ως ζωτικού µέσου της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ στον τοµέα των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, και θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς, µέσω των κατάλληλων οµάδων και επιτροπών του Συµβουλίου, τη συνέπεια και τη συνοχή της πολιτικής της ΕΕ σε όλο το φάσµα και µεταξύ των διαφόρων διεξαγοµένων διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώµατα µε βάση τις κατευθυντήριες γραµµές της ΕΕ για τους διαλόγους στον τοµέα των ανθρώπινων δικαιωµάτων. 6. Το Συµβούλιο υπογραµµίζει ορισµένες κατευθυντήριες αρχές για την έναρξη νέων διαρθρωµένων διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, και συγκεκριµένα : µείζονες ανησυχίες για την επί τόπου κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στην εκάστοτε χώρα, επίδειξη αυθεντικής δέσµευσης εκ µέρους των αρχών της χώρας αυτής για τη διεξαγωγή διαλόγου µε την ΕΕ όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώµατα και για τη βελτίωση της εκάστοτε κατάστασης των ανθρώπινων δικαιωµάτων επί τόπου, και εύλογα αναµενόµενα θετικά αποτελέσµατα του διαλόγου σχετικά µε την επί τόπου κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Εξάλλου, θα πρέπει να επιβεβαιωθεί η ικανότητα της ΕΕ (ως προς τους θεσµικούς και ανθρώπινους πόρους) να αρχίσει νέους διαρθρωµένους διαλόγους. 2

3 7. Το Συµβούλιο τονίζει ότι χρειάζεται, όπως έδειξαν οι αξιολογήσεις των διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώµατα µε την Κίνα και το Ιράν, να επιδεικνύει η πλευρά ΕΕ µεγαλύτερη συνέπεια και συνοχή στους διαλόγους αυτούς προκειµένου να βελτιώνεται η αποτελεσµατικότητά τους ως σηµαντικού στοιχείου της εξωτερικής πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων της ΕΕ. Η COHOM και άλλες σχετικές οµάδες θα προβαίνουν σε τακτική ανασκόπηση όλων των διαλόγων, η οποία αποτελεί σηµαντικό µέσο για την εξασφάλιση της συνέπειας και συνοχής τους. Γ. Κατευθυντήριες γραµµές ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα 8. Το Συµβούλιο υπογραµµίζει τη σηµασία της ουσιαστικής εφαρµογής των υφισταµένων κατευθυντηρίων γραµµών για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και εκφράζει εν προκειµένω την ικανοποίησή του για την θετική αξιολόγηση της εφαρµογής των κατευθυντηρίων γραµµών της ΕΕ όσον αφορά τη θανατική ποινή, ιδίως µε την εκτεταµένη δράση η οποία ανελήφθη έναντι τρίτων χωρών, όπως η εγγραφή του ζητήµατος της θανατικής ποινής σε διµερείς διαλόγους και τα συστηµατικά διαβήµατα σε περιπτώσεις τέτοιων ποινών. 9. Το Συµβούλιο σηµειώνει ότι πρέπει να τύχουν εκτενέστερης εφαρµογής οι κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε τα βασανιστήρια, και συνιστά να χρησιµοποιούνται περισσότερο τα επιχειρησιακά εργαλεία που αναφέρονται στις κατευθυντήριες γραµµές, όπως οι πολιτικοί διάλογοι, τα διαβήµατα και οι δηλώσεις. 10. Το Συµβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του όσον αφορά το Πρόγραµµα ράσης για την εφαρµογή των κατευθυντηρίων γραµµών για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις, µε το οποίο συνδυάζονται οι διάφοροι επί µέρους τύποι θεµατικών και κατά περιοχή γνώσεων των κρατών µελών σε µια ολοκληρωµένη προσέγγιση της ΕΕ, το οποίο προστίθεται στα βήµατα που έχουν γίνει µέχρι σήµερα για την εφαρµογή αυτών των κατευθύνσεων και σε στενή συνεργασία µε ειδικούς ΜΚΟ και οργανισµούς των ΗΕ. 3

4 11. Το Συµβούλιο εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι οι φετινές κατευθυντήριες γραµµές για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωµάτων αποτελούν αντικείµενο του Ετήσιου Φόρουµ Ανθρωπίνων ικαιωµάτων, στις 9 και 10 εκεµβρίου, το οποίο θα επεξεργαστεί πρακτικά εργαλεία εφαρµογής, ιδίως για τις επί τόπου αποστολές της ΕΕ. 12. Το Συµβούλιο τονίζει, εν γένει, ότι η αξιολόγηση της εφαρµογής των διαφόρων κατευθυντηρίων γραµµών για τα ανθρώπινα δικαιώµατα καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη να εξασφαλισθεί µια συνεκτική, ορατή και ουσιαστική πολιτική της ΕΕ στον τοµέα των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Παράλληλα, χρειάζεται σοβαρή µελέτη προτού διατυπωθούν νέες κατευθυντήριες γραµµές. ΙΙ. ΑΝΟΙΓΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ. Ενισχυµένη συνεργασία µε ΜΚΟ και διαφάνεια 13. Το Συµβούλιο χαιρετίζει τη σύσταση της υποεπιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα και προσβλέπει σε ενεργή συνεργασία µε την εν λόγω υποεπιτροπή. 14. Το Συµβούλιο θεωρεί τους ΜΚΟ ως στρατηγικούς εταίρους της ΕΕ στον τοµέα της πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων. ιαδραµατίζουν εξαιρετικά πολύτιµο ρόλο στην παρακολούθηση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων ανά την υφήλιο και θα εξακολουθήσουν, εποµένως, να συµµετέχουν ενεργά στην εφαρµογή της πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων της ΕΕ. Ε. Οργανισµός Ανθρωπίνων ικαιωµάτων της ΕΕ 15. Το Συµβούλιο προτρέπει προς περαιτέρω υλοποίηση της συµφωνίας των αντιπροσώπων των κρατών µελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου του εκεµβρίου 2003 προκειµένου να ιδρυθεί ένας Οργανισµός Ανθρωπίνων ικαιωµάτων της ΕΕ, ο οποίος θα παίξει σηµαντικό ρόλο στην τόνωση της συνοχής και συνέπειας της ενωσιακής πολιτικής ανθρώπινων δικαιωµάτων, χωρίς αυτό να προδικάζει τη συγκεκριµένη εντολή καθηκόντων του Οργανισµού αυτού. 4

5 ΣΤ. Προσωπικός Αντιπρόσωπος του ΓΓ/ΥΕ για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα 16. Το Συµβούλιο επικροτεί την απόφαση διορισµού ενός Προσωπικού Αντιπροσώπου του ΓΓ/ΥΕ για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα στο χώρο της ΚΕΠΠΑ, ως συµβολή στη συνοχή και τη συνέπεια της πολιτικής της ΕΕ στον τοµέα των ανθρώπινων δικαιωµάτων, µε το δέοντα σεβασµό των αρµοδιοτήτων της Επιτροπής. ΙΙΙ. Ανασκόπηση των προτεραιοτήτων της ΕΕ Ζ. Προτεραιότητες ΕΕ όσον αφορά την πολιτική ανθρωπίνων δικαιωµάτων 17. Το Συµβούλιο επιβεβαιώνει ότι οι προτεραιότητες της ΕΕ στον τοµέα της πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων περιλαµβάνουν την απαίτηση για υψηλές επιδόσεις και πολύτιµη συµβολή στα κύρια πολυµερή φόρουµ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, όπως είναι η Επιτροπή των Ηνωµένων Εθνών για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα (ΕΑ ) και η Τρίτη Επιτροπή της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών, την ενίσχυση του συστήµατος του ΟΗΕ για την προαγωγή και την προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωµάτων, τη συνεπή συζήτηση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στους διαλόγους της µε τρίτες χώρες και την ουσιαστική εφαρµογή όλων των άλλων µέσων πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων, περιλαµβανοµένων των κατευθυντηρίων γραµµών για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τονίζει στη συνάρτηση αυτή ότι η αποτελεσµατική τους εφαρµογή εξακολουθεί να έχει ύψιστη σηµασία. 5

6 Παράρτηµα του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ εύτερη ετήσια έκθεση προόδου σχετικά µε τη συνέχεια των συµπερασµάτων του Συµβουλίου της 25ης Ιουνίου 2001 για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τον εκδηµοκρατισµό σε τρίτες χώρες. υνάµει των συµπερασµάτων του Συµβουλίου της 10ης εκεµβρίου 2002, η Οµάδα «Ανθρώπινα ικαιώµατα» (ΟΑ ) συνέταξε την ακόλουθη δεύτερη ετήσια έκθεση προόδου σχετικά µε τη συνέχεια των συµπερασµάτων του Συµβουλίου της 25ης Ιουνίου 2001 για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τον εκδηµοκρατισµό σε τρίτες χώρες. Η παρούσα έκθεση συµπληρώνει την εκτεταµένη αξιολόγηση της επιτευχθείσας προόδου όσον αφορά την εφαρµογή της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τον εκδηµοκρατισµό σε τρίτες χώρες (COM (2001) 252), που περιλαµβάνεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που εγκρίθηκε τον Ιούλιο 2004 (SEC (2004) 1041). Η δοµή της παρούσας έκθεσης ακολουθεί τη δοµή της έκθεσης της COHOM µε ηµεροµηνία 25 Νοεµβρίου 2002, που επισυνάπτεται στα συµπεράσµατα του εκεµβρίου 2002 (έγγρ /02). Η πρώτη ανασκόπηση περιλαµβάνεται στο έγγραφο 5751/04 της 11ης Φεβρουαρίου

7 Ι. ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑ 1. Ενδυνάµωση του ρόλου της COHOM * Τον Μάρτιο 2004, το Συµβούλιο ενέκρινε συµπεράσµατα, τα οποία εκπόνησε η COHOM, σχετικά µε τη γενική θέση της ΕΕ κατά τη φετινή 60ή σύνοδο της Επιτροπής Ανθρωπίνων ικαιωµάτων των Ηνωµένων Εθνών (ΕΑ 60), περιλαµβανοµένης της θέσης που πρέπει να ληφθεί όσον αφορά το Ιράν και την Κίνα. * Καθ όλο το έτος, η COHOM συνέχισε την πρακτική της χρήσης σχολιασµένων ηµερησίων διατάξεων και της έγκρισης συµπερασµάτων µε πιο επιχειρησιακό προσανατολισµό. * Στην αρχή της ιρλανδικής και της ολλανδικής Προεδρίας πραγµατοποιήθηκε παρουσίαση και συζήτηση σχετικά µε τις προτεραιότητες των αντίστοιχων εξαµήνων. * Για την προετοιµασία της ΕΑ 59, οι γεωγραφικές οµάδες είχαν συµµετάσχει κυρίως µέσω coreu και επαφών µεταξύ της Προεδρίας της COHOM και των Προεδριών των γεωγραφικών οµάδων. Σε κοινή συνεδρίαση COHOM /COASI (Οµάδα «Ασία-Ωκεανία») συζητήθηκαν οι προτεραιότητες της ΕΑ καθώς και η προετοιµασία του διαλόγου ΕΕ-Κίνας περί ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Η Οµάδα «Μέση Ανατολή και Περσικός Κόλπος» (COMEM) έλαβε επίσης µέρος στην προετοιµασία του διαλόγου ΕΕ-Ιράν σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα. * Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στην COHOM και στις ενδιαφερόµενες γεωγραφικές οµάδες τις προτεραιότητες των Αποστολών Παρατηρητών για τις εκλογές. * Η COHOM είχε επίσης κοινή συνεδρίαση µε την Οµάδα ΟΑΣΕ, στις 10 Ιουνίου 2004, για να συζητηθούν οι επόµενες συνεδριάσεις ΟΑΣΕ. 7

8 2. Ενδυνάµωση του ρόλου της Γραµµατείας του Συµβουλίου * Καθ όλο το 2004, η Γραµµατεία του Συµβουλίου συνέχισε τις προσπάθειές της για την ενσωµάτωση των ανθρώπινων δικαιωµάτων και του εκδηµοκρατισµού σε όλα τα συναφή τµήµατα της ΚΕΠΠΑ, µεταξύ άλλων και µέσω των Γραφείων Συνδέσµου της Γραµµατείας του Συµβουλίου στη Γενεύη και στη Νέα Υόρκη. * Η Οµάδα ράσης για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα πραγµατοποίησε τακτικές συνεδριάσεις στις οποίες συµµετείχαν οι υπεύθυνοι για γεωγραφικές περιοχές και θεµατικές ενότητες ειδικοί υπάλληλοι εντός της Γραµµατείας του Συµβουλίου, καθώς και εκπρόσωποι της Μονάδας Πολιτικής, του Ιδιαίτερου Γραφείου του Ύπατου Εκπροσώπου και της Επιτροπής. Η Οµάδα αυτή συγκεντρώνει τους υπαλλήλους που ασχολούνται µε θέµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων, τόσο στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ όσο και σε τοµείς κοινοτικής αρµοδιότητας, ενισχύοντας µε αυτό τον τρόπο τη γενική συνειδητοποίηση των θεµάτων που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώµατα και προωθώντας τη ροή πληροφοριών µεταξύ διαφόρων τοµέων. Τακτικά επίσης διεξάγονται εσωτερικές διαβουλεύσεις για συγκεκριµένα θέµατα ή χώρες που δηµιουργούν ανησυχίες. * Η Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου παρέχει σηµαντική βοήθεια σε κάθε Προεδρία για την εξασφάλιση της συνέχειας που δίνεται στις πρωτοβουλίες της ΕΕ και συνεργάζεται στενά µε την Επιτροπή ως πυρήνας επαφής για την κοινωνία των πολιτών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. * Η Γραµµατεία του Συµβουλίου εκπονεί επίσης σηµειώµατα προφορικών παρεµβάσεων σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα σε συναντήσεις Τρόικας µε τρίτες χώρες. 8

9 3. Ενδυνάµωση του ρόλου των αρχηγών αποστολής * Κατά το 2004, οι αρχηγοί αποστολής της ΕΕ παρουσίασαν εκθέσεις και προέβησαν σε διαβήµατα σύµφωνα µε τις κατευθυντήριες γραµµές όσον αφορά τα βασανιστήρια, τη θανατική ποινή, τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις, και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, καθώς και την κοινή θέση σχετικά µε το Π. * Οι αρχηγοί αποστολής υπέβαλαν ειδικά δελτία αναφοράς ανά χώρα σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα (βλ. παρακάτω). * Ανεκτίµητη ήταν η συµβολή των αρχηγών αποστολής στο Πεκίνο και στην Τεχεράνη στην προετοιµασία και τη συνέχεια των διαλόγων ΕΕ-Κίνας και ΕΕ-Ιράν σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα κατά το Τόνωση της συνέπειας µεταξύ κοινοτικής δράσης και ΚΕΠΠΑ * Η απόφαση του 2003 να επεκταθεί η εντολή της COHOM και σε θέµατα πρώτου πυλώνα ώστε να καλύπτει όλες τις πτυχές των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώµατα, ήταν προφανώς ένα σηµαντικό βήµα προς την εξασφάλιση µεγαλύτερης συνέπειας µεταξύ της κοινοτικής δράσης και της ΚΕΠΠΑ. * ιάφορα θέµατα πρώτου πυλώνα υποβλήθηκαν στην COHOM. Η COHOM διεξήγαγε µια πρώτη συζήτηση µε θέµα την επισκόπηση των διαλόγων µε τρίτες χώρες περί ανθρωπίνων δικαιωµάτων και το ρόλο της ίδιας εν προκειµένω. Ασχολήθηκε επίσης µε το θέµα της κοινοτικής και διµερούς συνεργασίας για την εφαρµογή των κατευθυντηρίων γραµµών σχετικά µε τα παιδιά σε ένοπλες συρράξεις. Είχε µια πρώτη συζήτηση σχετικά µε τις πτυχές ανθρωπίνων δικαιωµάτων της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για κανονισµό του Συµβουλίου περί εφαρµογής συστήµατος γενικευµένων δασµολογικών προτιµήσεων, και µε την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής µε θέµα τις µελλοντικές δηµοσιονοµικές προοπτικές ( ). 9

10 * Η δράση της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, µεταξύ άλλων µέσω διαλόγου, διαβηµάτων και πρωτοβουλιών σε διεθνή φόρουµ, ενισχύθηκε χάρη στην υποστήριξη την οποία εξακολούθησαν να παρέχουν η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για τη ηµοκρατία και τα Ανθρώπινα ικαιώµατα (EIDHR) καθώς και άλλα κοινοτικά προγράµµατα εξωτερικής βοήθειας σε σχέδια τα οποία αφορούν ευρύ φάσµα µεληµάτων σχετικών µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα, όπως είναι τα βασανιστήρια, τα δικαιώµατα των παιδιών, η διεθνής δικαιοσύνη, συµπεριλαµβανοµένου του Π, ο αγώνας κατά της θανατικής ποινής και η υποστήριξη της δηµοκρατίας, της καλής διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου. * Κατά το 2004 συνεχίσθηκε η εξαιρετική συνεργασία µεταξύ της Γραµµατείας του Συµβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων, σύµφωνα µε τις αντίστοιχες αρµοδιότητές τους, πράγµα που βοήθησε πολύ στην επίτευξη αυτού του στόχου. Παραδείγµατα της συνεργασίας αυτής ήταν, µεταξύ άλλων, η από κοινού προετοιµασία των συνόδων διαλόγου ΕΕ-Ιράν και ΕΕ-Κίνας για τα ανθρώπινα δικαιώµατα η µεγαλύτερη από κοινού οργάνωση και συµµετοχή σε συνεδριάσεις σχετικές µε βασικές προτεραιότητες της ΕΕ, όπως το θέµα των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις συµµετοχή και παροχή κατάρτισης υπαλλήλων της ΕΕ σε θέµατα ανθρωπίνων δικαιωµάτων συµβολή στην εφαρµογή των διαφόρων κατευθυντηρίων γραµµών. * Τα ανθρώπινα δικαιώµατα συµπεριλαµβάνονται πλέον στα ανά χώρα έγγραφα στρατηγικής της Επιτροπής και στα εθνικά ενδεικτικά προγράµµατα. 5. Ενίσχυση της συνεργασίας µεταξύ των πρεσβειών των κρατών µελών και των αποστολών της Επιτροπής * όθηκαν οδηγίες στις κοινοτικές αντιπροσωπίες σχετικά µε την εφαρµογή των κατευθυντηρίων γραµµών σχετικά µε τα παιδιά σε ένοπλες συγκρούσεις, µεταξύ άλλων και σε ό,τι αφορά τη συνεργασία µε τις πρεσβείες των κρατών µελών και τις ανά χώρα οµάδες των ΗΕ. 10

11 6. Ανασκόπηση των αποφάσεων ΕΕ στους κόλπους της ΕΑ /ΓΣΗΕ * Η COHOM συνέχισε την αξιολόγηση των επιδόσεων της ΕΕ στο πλαίσιο της ΕΑ υπό το φως της πείρας που αποκτήθηκε από την ΕΑ 60 βάσει έκθεσης που συνέταξαν οι εµπειρογνώµονες των κρατών µελών στη Γενεύη. Ορισµένες από τις συστάσεις βελτίωσης εφαρµόστηκαν ήδη κατά τις προετοιµασίες για την Τρίτη Επιτροπή της 59ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών. * Στις 29 Νοεµβρίου 2004, η COHOM πραγµατοποίησε ειδική συνεδρίαση µε θέµα την ανασκόπηση της συµβολής της ΕΕ στην ΕΑ και τη διερεύνηση τρόπων βελτίωσης της αποτελεσµατικότητάς της. * Η COHOM αξιολόγησε τα αποτελέσµατα της Τρίτης Επιτροπής της 59ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών βάσει µιας έκθεσης αξιολόγησης που εκπόνησαν οι εµπειρογνώµονες της Νέας Υόρκης, µε στόχο τη βελτίωση των επιδόσεων κατά την 61η ΕΑ και την 60ή ΓΣΗΕ. 7. Συνοχή µεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών πολιτικών της ΕΕ * Η Ετήσια Έκθεση της ΕΕ του 2004 ακολούθησε τη βελτιωµένη µορφή της προηγούµενης έκθεσης και περιείχε αναφορές σχετικά µε ζητήµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων εντός της ΕΕ, καθώς και αξιολόγηση πολιτικών. * Η ιυπηρεσιακή Οµάδα Ανθρώπινων ικαιωµάτων της Επιτροπής καλύπτει τη συστηµατική εξέταση των εσωτερικών ζητηµάτων σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα και προωθεί τη συνοχή µεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώµατα. 11

12 * Το 2003 αποφασίσθηκε να επεκταθεί η εντολή του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Φαινοµένων Ρατσισµού και Ξενοφοβίας, ώστε να µετατραπεί σε Οργανισµό Ανθρωπίνων ικαιωµάτων. Στις 25 Οκτωβρίου 2004, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηµοσίευσε σχετική ανακοίνωση και δροµολόγησε δηµόσιες διαβουλεύσεις µε την κοινωνία των πολιτών και άλλους ενδιαφερόµενους. * εν υπάρχει µια ειδική υπηρεσία αρµόδια για εσωτερικά θέµατα ανθρωπίνων δικαιωµάτων, αλλά ασχολούνται µε τα θέµατα αυτά διάφορες Οµάδες του Συµβουλίου και συνεδριάσεις Τρόικας (ιδίως στους τοµείς ΕΥ, ΟΑΣΕ/Συµβούλιο της Ευρώπης και Κοινωνικές Υποθέσεις). 8. Κοινή στρατηγική της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τον εκδηµοκρατισµό * Τον Ιούνιο του 2004, το Συµβούλιο ενέκρινε κατευθυντήριες γραµµές της ΕΕ σχετικά µε τους Υπερασπιστές των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων. * Η COHOM ανέλαβε αξιολογήσεις της εφαρµογής των κατευθυντηρίων γραµµών σχετικά µε την Πρόληψη των Βασανιστηρίων, τα Παιδιά και τις Ένοπλες Συγκρούσεις, τη Θανατική Ποινή, καθώς και των κατευθυντηρίων γραµµών για τους ιάλογους περί Ανθρωπίνων ικαιωµάτων, και υπέβαλε συστάσεις για µελλοντική συνέχεια. * Η COHOM εκπόνησε αξιολόγηση των ιαλόγων περί Ανθρωπίνων ικαιωµάτων µε την Κίνα και το Ιράν, κατόπιν της οποίας το Συµβούλιο ενέκρινε συµπεράσµατα τον Οκτώβριο του 2004, περιλαµβάνοντας συστάσεις για τους διάλογους στο µέλλον. Στην COHOM συζητήθηκε επίσης µια επισκόπηση όλων των διεξαγοµένων διαλόγων περί ανθρωπίνων δικαιωµάτων, καθώς και µια ανάλυση των διαφόρων τύπων διαλόγων και των κριτηρίων έναρξής τους. 12

13 ΙΙ. ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Παραδείγµατα της προόδου που σηµειώθηκε κατά την περίοδο την οποία καλύπτει η παρούσα έκθεση σχετικά µε την ενσωµάτωση της παραµέτρου των ανθρώπινων δικαιωµάτων σε όλες τις πτυχές της λήψης αποφάσεων και της πρακτικής όσον αφορά τις πολιτικές είναι, µεταξύ άλλων, τα εξής : * Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέχισε κατά το 2004 τη βασική, προηγµένη και ειδικευµένη επιµόρφωση σε θέµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων για το προσωπικό στην έδρα της και στις αποστολές της Επιτροπής. * Ο Γενικός Γραµµατέας / Ύπατος Εκπρόσωπος κ. Solana και ο Επίτροπος κ. Patten έθιξαν επανειληµµένως θέµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων µε τρίτες χώρες κατά τη διάρκεια συνεδριάσεων της Τρόικας και διµερών και πολυµερών συνεδριάσεων, και συναντήθηκαν µε µέλη της αντιπολίτευσης διαφόρων χωρών. * Οι αρχηγοί αποστολής της ΕΕ ανά τον κόσµο εκπόνησαν δελτία αναφοράς για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, τα οποία περιλαµβάνουν πληροφορίες για το σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και την εφαρµογή πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων από τρίτες χώρες. * Τα µελήµατα ανθρωπίνων δικαιωµάτων ενισχύθηκαν στο πλαίσιο της εµπορικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως καταδεικνύεται, µεταξύ άλλων από παραδείγµατα επιτυχούς ενσωµάτωσης που παρατίθενται στο έγγραφο εργασίας της Επιτροπής. 13

14 ΙΙΙ. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 9. Σχέσεις µε το κοινό * Παρά τις σηµαντικές προσπάθειες που καταβλήθηκαν, δεν στάθηκε επί του παρόντος δυνατή η δηµιουργία της διοργανικής ιστοσελίδας για τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Πάντως, οι ιστοσελίδες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συµβουλίου επεκτάθηκαν και ενηµερώθηκαν και δηµιουργήθηκε µια νέα ευρωπαϊκή πύλη εισόδου για θέµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων. Η Ετήσια Έκθεση για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα αναφέρει τις σχετικές διευθύνσεις ιαδικτύου της Επιτροπής, του Συµβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 10. Σχέσεις µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο * Μέλη της Τρόικας είχαν το Σεπτέµβριο του 2004 ανεπίσηµες συναντήσεις µε µέλη της νεοσυσταθείσας υποεπιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα, για να συζητηθούν οι προτεραιότητες της Προεδρίας καθώς και ορισµένα άλλα ζητήµατα ανθρωπίνων δικαιωµάτων που απασχολούν σοβαρά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η κα le Flautre, Μέλος του Κοινοβουλίου, Πρόεδρος της υποεπιτροπής, προσκλήθηκε σε ανταλλαγή απόψεων µε τα µέλη της COHOM, το Νοέµβριο του 2004, για να συζητήσει σχετικά µε τους τοµείς προτεραιότητας της πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωµάτων της ΕΕ. Το Νοέµβριο του 2004 έγινε και άλλη µία ανταλλαγή απόψεων µεταξύ της Προεδρίας και της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. * Η Προεδρία ενηµέρωσε τα ενδιαφερόµενα µέλη του Κοινοβουλίου σχετικά µε τα αποτελέσµατα της Επιτροπής Ανθρωπίνων ικαιωµάτων των ΗΕ, και οι βουλευτές αντάλλαξαν απόψεις µε τους Αρχηγούς Αποστολών στη Γενεύη κατά τη σύνοδο της ΕΑ. 14

15 * Η Γραµµατεία του Συµβουλίου και η Επιτροπή συνέχισαν ανεπίσηµες επαφές µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ιδίως δε µε τη Γραµµατεία του Κοινοβουλίου. * Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απήντησε µε λεπτοµερές έγγραφο στην Ετήσια Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα. * Το Σεπτέµβριο του 2004 άρχισε να συνεδριάζει µια ανεπίσηµη διοργανική οµάδα µε αντικείµενο τα δικαιώµατα των παιδιών, αποτελούµενη από υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Γενικής Γραµµατείας του Συµβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, µε σκοπό την ανταλλαγή απόψεων επί πρωτοβουλιών και βέλτιστων πρακτικών. 11. Σχέσεις µε την κοινωνία των πολιτών/ τους ΜΚΟ * Εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και των ΜΚΟ συνεργάστηκαν στενότατα µε την ιρλανδική Προεδρία κατά την προετοιµασία των κατευθυντήριων γραµµών της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, οι οποίες εγκρίθηκαν από το Συµβούλιο τον Ιούνιο του 2004, συµµετέχοντας σε σχετικό σεµινάριο το Μάιο. * ιεξάγεται διαρθρωµένος διάλογος, στη Γενεύη, µεταξύ των εµπειρογνωµόνων της ΕΕ σε θέµατα ανθρώπινων δικαιωµάτων και των κυριοτέρων ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, µε ιδιαίτερη έµφαση στην προετοιµασία της ΕΑ. Κατά το 2004 πραγµατοποιήθηκαν πολλές συνεδριάσεις, σε διάφορα επίπεδα. * Οι ΜΚΟ εξακολούθησαν να αποτελούν εταίρους ζωτικούς για την εκτέλεση των προγραµµάτων εξωτερικής βοήθειας της ΕΕ, συµπεριλαµβανοµένης της EIDHR. ιεξήχθησαν επίσης παρατεταµένες συνεδριάσεις µε ΜΚΟ, σε µια νέα «Οµάδα δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώµατα», στο πλαίσιο του µελλοντικού προγραµµατισµού της EIDHR για το

16 12. COHOM, Προεδρία, εθνικά πεδία δράσης * Εκπρόσωποι της ιεθνούς Αµνηστίας, της «Human Rights Watch» και της ιεθνούς Οµοσπονδίας για τα ικαιώµατα του Ανθρώπου προσκλήθηκαν σε συναντήσεις µε µέλη της COHOM τον Ιανουάριο του 2004 για να συζητήσουν την προετοιµασία της ΕΑ 60, και τον Ιούνιο για να συζητήσουν τα αποτελέσµατά της. Τον Οκτώβριο του 2004 προσκλήθηκαν και πάλι σε άτυπη ανταλλαγή απόψεων για διάφορα θέµατα σχετικά µε την Τρίτη Επιτροπή. * Η Προεδρία, ενίοτε µε τη βοήθεια της Γραµµατείας του Συµβουλίου, συνέχισε τις τακτικές ενηµερώσεις πριν και µετά τις συνεδριάσεις της COHOM µε τους εκπροσώπους της ιεθνούς Αµνηστίας, της «Human Rights Watch» και της ιεθνούς Οµοσπονδίας για τα ικαιώµατα του Ανθρώπου. * Μέλη της Τρόικας συµµετείχαν επίσης στις συνεδριάσεις της Οµάδας Επαφής της ΕΕ για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα, που οργανώνονται από τις κυριότερες ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα στο τέλος και στην αρχή κάθε Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συνήθως στους χώρους του Κοινοβουλίου, και προβλέπουν ευρεία συµµετοχή ΜΚΟ και Ευρωβουλευτών, καθώς και την παρουσία άλλων αντιπροσωπιών των κρατών µελών. Μετά το διάλογο ΕΕ-Κίνας περί ανθρωπίνων δικαιωµάτων οργανώθηκε µια ξεχωριστή συνεδρίαση απολογισµού. 13. Φόρουµ Συζήτησης της ΕΕ για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα * ΜΚΟ συµµετείχαν ενεργά στη διοργάνωση της ετήσιας συζήτησης του φόρουµ υπό την αιγίδα της ολλανδικής Προεδρίας, η οποία το 2004 εστιάσθηκε στο θέµα των Υπερασπιστών των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων. Οι Πρεσβείες της ΕΕ, οι οποίες θα διαδραµατίσουν κεντρικό ρόλο στη εφαρµογή των κατευθυντηρίων γραµµών, συµµετείχαν επίσης ενεργά στην προετοιµασία του φόρουµ και προσκλήθηκαν να παραστούν για πρώτη φορά. 16

17 IV. ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ * Εκπονήθηκαν ξεχωριστές εκθέσεις ανασκόπησης σχετικά µε την εφαρµογή των κατευθυντηρίων γραµµών όσον αφορά τα βασανιστήρια (2001), τη θανατική ποινή (1998), τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις (2003) και τους διαλόγους για τα ανθρώπινα δικαιώµατα (2001). Είναι ακόµη νωρίς για µια ανασκόπηση των κατευθυντηρίων γραµµών όσον αφορά τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. 14. Σύσφιξη της συνεργασίας µεταξύ της ΕΕ και των Ηνωµένων Εθνών καθώς και άλλων διεθνών και περιφερειακών φορέων * Κατά το 2004 η Προεδρία διαβουλεύθηκε µε την Ύπατη Αρµοστεία των Ηνωµένων Εθνών για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα όσον αφορά τις προετοιµασίες της ΕΑ 60 και διάφορα άλλα θέµατα, όπως οι δραστηριότητες των µηχανισµών των Ηνωµένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και των ειδικών εισηγητών. * Υπήρξε επίσης στενή συνεργασία µε τον Ειδικό Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραµµατέα των Ηνωµένων Εθνών για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις, και µε την UNICEF σχετικά µε την εφαρµογή των κατευθυντήριων γραµµών της ΕΕ για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις. Ο Ειδικός Εκπρόσωπος των ΗΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωµάτων συµµετείχε στην επεξεργασία των κατευθυντηρίων γραµµών της ΕΕ για το θέµα αυτό και προσκλήθηκε να συµµετάσχει στην ετήσια συζήτηση του Φόρουµ Ανθρωπίνων ικαιωµάτων. * Η UNICEF έχει διαδραµατίσει καίριο ρόλο στην πρόοδο της επιµόρφωσης υπαλλήλων της ΕΕ στο θέµα των δικαιωµάτων των παιδιών, µεταξύ άλλων και µε την σύγκληση ενός σεµιναρίου στο ερευνητικό κέντρο Innocenti της UNICEF, στη Φλωρεντία τον Ιούλιο του * Ευρύ φάσµα διεθνών οργανισµών εξακολούθησε να λαµβάνει υποστήριξη δυνάµει της EIDHR και άλλων µέσων των σχεδίων για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τον εκδηµοκρατισµό