Με ενοίκιο η πρώτη κατοικία Δέσμευση Αναστασιάδη ότι, μέσω ενοικιαγοράς, ο κόσμος δεν θα χάσει τα σπίτια του

Transcript

1 01- KATHI 15-9 NEW_master_saturday 9/14/13 12:17 AM Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Eτος 5 ο Aρ. φύλλου 257 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Ενισχυμένη) ΓΡΑΦΟΥΝ ΣHMEPA Ανδρέας Παράσχος: Η μαγιά της διαπλοκής δεν σώζει την Τράπεζα Γιάννης Αντωνίου: Υποθηκευμένες ζωές ως επανάληψη μιας τραγωδίας Παναγιώτης Τσαγγάρης: Καρογιάν, Νικόλας, Κυπριακό και ημικρατικοί Ελένη Ξένου: Ζητείται παράδειγμα προς μίμηση και πυξίδα ελπίδας Λευτέρης Αδειλίνης: Το ένα χέρι νίβει τ άλλο... και τα δυο τα σόγια μας ΑΡΘΡΟ ΑΝΤΡΟΥ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Η κυπριακή εμπειρία και οι ευρωπαϊκές αποφάσεις. Σελ. 22 ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ Όλα δείχνουν πρωτιά Μέρκελ H Ευρώπη έχει το βλέμμα της στραμμένο στις γερμανικές εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου και μάλιστα το ενδιαφέρον στο εξωτερικό είναι μεγαλύτερο παρά στην ίδια τη Γερμανία. Όλα δείχνουν ότι η Άγκελα Μέρκελ παραμένει κυρίαρχος στο πολιτικό σκηνικό. Σελ. 22 Με ενοίκιο η πρώτη κατοικία Δέσμευση Αναστασιάδη ότι, μέσω ενοικιαγοράς, ο κόσμος δεν θα χάσει τα σπίτια του Δεν ασχολείται με το Βαρώσι Διστακτικός ο Ντάουνερ Την ενόχληση της Λευκωσίας προκαλεί η δυστοκία του Αλεξάντερ Ντάουνερ στην προώθηση της πρότασης για άνοιγμα της κλειστής περιοχής των Βαρωσίων, την οποία υποστηρίζει η Ουάσινγκτον. Οι συνομιλητές Μαυρογιάννης και Ερντούγκ αρχίζουν την προετοιμασία της επανάληψης των συνομιλιών, εντός Οκτωβρίου. Σελ. 12 Μάχη Αρχηγών οι Ευρωεκλογές Τα ονόματα-ατού Προθέρμανση για τις ευρωεκλογές κάνουν τα κόμματα, μιας και η εν λόγω εκλογική μάχη κρίνεται ως άκρως σημαντική με πολλά να διακυβεύονται για όλες τις δυνάμεις. Βάπτισμα πυρός για Αβέρωφ, τεστ αντοχής για Άντρο, θρίλερ το ΔΗΚΟ, κονταροχτυπιούνται ΕΔΕΚ ΚΙΠΟ. Σημείο αναφοράς για ΕΥΡΩΚΟ και Πράσινους. Σελ. 6 Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην «Κ» Η εξωτερική μας πολιτική έχει αλλάξει πλήρως, είμαστε στο χαράκωμα της Ε.Ε. και όχι της Συρίας. Ενώπιον κινδύνου αφόρητων πιέσεων από την Τρόικα για πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα το 2014 βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση, αν δεν βελτιωθούν τα δημόσια έσοδα. Οι διεθνείς δανειστές εμφανίζονται αποφασισμένοι να ζητήσουν νέες περικοπές, αν δεν εισπραχθούν «Κοριοί» Κύπρου στη Συρία Σε μια εφ όλης της ύλης συνέντευξη στην «Κ» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης αποκαλύπτει τη φόρμουλα της κυβέρνησης αποτροπή μαζικής εκποίηση και πώλησης της πρώτης κατοικίας και σημειώνει: «Έχουμε πρόταση που ευελπιστώ ότι σύντομα θα περάσει από τη Βουλή, με την οποία προβλέπεται ότι ο Οργανισμός Στέγης ή άλλος Οργανισμός θα μπορεί να αγοράσει την οικία στην τιμή του οφειλομένου δανείου και θα την ενοικιάζει στον ιδιοκτήτη, ο οποίος θα έχει το δικαίωμα εντός δεκαετίας να επαναγοράσει το ακίνητο στην τιμή του ποσού που χρωστούσε στην τράπεζα». Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλά ακόμα για το ζήτημα της ανοικοδόμησης της Αμμοχώστου αλλά και το αεροδρόμιο της Τύμπου, για την προοπτική μέσω Κύπρου το φυσικό αέριο να φτάνει στις αγορές της Ε.Ε. και της Ασίας, σημειώνει ότι δεν ηγέρθη θέμα αγωγού μέσω Τουρκίας και αναφέρεται σε μετοχοποίηση και όχι πλήρη αποξένωση των ημικρατικών οργανισμών. Σελ. 4-5 «Τρύπα» 4 δισ. ευρώ στην Ελλάδα Κρίσιμο τεστ για την κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά το λουκέτο στην παιδεία Στην Κύπρο βρίσκονται τα «αφτιά» της βρετανικής υπηρεσίας ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων GCHQ την οποία στηρίζει και η Ουάσινγκτον. Τα κομβικά σημεία του μηχανισμού ηλεκτρονικής υποκλοπής δεδομένων βρίσκονται σε Δεκέλεια, Ακρωτήρι και Τρόοδος. Σελ. 7 φόροι άμεσα και δεν καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή. Στις 22 Σεπτεμβρίου θα φθάσουν στην Αθήνα οι επικεφαλής της Τρόικας, και έως τότε τα τεχνικά κλιμάκια θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τον έλεγχο των πεπραγμένων κατά το τελευταίο δίμηνο. Σελ. 16, 17 ΑSSOCIATED PRESS Μείωση εκροών αλλά κι ανησυχία στην Τρ. Κύπρου Τρύπα ολκής η εμπιστοσύνη Μειώθηκαν οι εκροές καταθέσεων σε μια κρίσιμη στιγμή για τα ταμεία της Τράπεζας Κύπρου. Στη μείωση συνέβαλε η έξοδος της τράπεζας από την εξυγίανση. Ωστόσο, η απουσία αξιόπιστων στοιχείων, ισολογισμού και αποτελεσμάτων συνεχίζει να ασκεί πιέσεις στην εμπιστοσύνη. Ακόμα και κρατικό χρέος αποφεύγουν επενδυτές εξαιτίας της αβεβαιότητας που υπάρχει. Βαρύ πλήγμα επέφερε η έντονη φημολογία για αποκλεισμό μελών του Δ.Σ. Οικονομική, σελ. 4 ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Κι άλλα κοιτάσματα στο «12» Αρχίζουν γεωτρήσεις το 2014 Πέραν του κοιτάσματος στο οποίο ολοκληρώθηκε η πρώτη επιβεβαιωτική γεώτρηση, η Noble προχώρησε σε έρευνες και σε άλλα σημεία του οικοπέδου «12» και τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Η αμερικανική εταιρεία εντόπισε και άλλα κοιτάσματα φυσικού αερίου εντός του οικοπέδου και θα αρχίσει διερευνητικές γεωτρήσεις εντός του Τα αποτελέσματα της επιβεβαιωτικής αναμένονται αρχές Οκτωβρίου και μαζί θα ανακοινωθεί κατά πόσον απαιτείται και δεύτερη γεώτρηση. Η Λευκωσία βρίσκεται σε αγώνα δρόμου χρονικά ώστε να έχει την ευχέρεια να διεισδύσει στις αγορές της Άπω Ανατολής, γιατί εάν περιοριστεί στην αγορά της Ε.Ε. τότε το τερματικό θα είναι λιγότερο επικερδές απ ό,τι οι αγωγοί. Σελ. 6 Χωρίς λεφτά Μητροπόλεις και Μοναστήρια Δεν πωλήθηκε ο «Λόγος» Άδεια είναι τα ταμεία και της Εκκλησίας. Οι απώλειες εισοδημάτων της Αρχιεπισκοπής είναι δραματικές, ενώ σε ιδιαίτερα δεινή οικονομική κατάσταση είναι Μοναστήρια και Μητροπόλεις. Η Μητρόπολη Κύκκου δεν πληρώνει ούτε και τους υπαλλήλους της. Την ίδια ώρα, όμως, η Εκκλησία θέλει να διασφαλίσει τα συμφέροντά της στην «Ελληνική Τράπεζα» και παίρνει στους ώμους της το βάρος της ανακεφαλαιοποίησης. Σελ. 11 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Χωρίς υπεκφυγές Το επόμενο μεγάλο στοίχημα της Κύπρου είναι η πορεία των ιδιωτικοποιήσεων. Βασικός στόχος του μνημονίου, που πρέπει να υλοποιηθεί νοικοκυρεμένα και προσεκτικά. Η πολιτική ηγεσία εξακολουθεί να αποφεύγει τη σαφή τοποθέτηση στο θέμα. Η κυβέρνηση πρέπει να πει τα πράματα με το όνομά τους και να συζητήσει με τα κοινοβουλευτικά κόμματα όλες τις παραμέτρους, αναζητώντας σαφείς τοποθετήσεις από το καθένα εξ αυτών. Το μάθημα από το φιάσκο της ψήφισης του νομοσχεδίου για τον Συνεργατισμό, πρέπει να διδάξει κυβέρνηση αλλά και αντιπολίτευση πως η έλλειψη σοβαρότητας δεν πλήττει μόνο τον τόπο αλλά και τους ίδιους προσωπικά, αν αυτό κρίνεται ως πιο σημαντικό. Μοναδικός σοβαρός δρόμος πλέον είναι να ξεκαθαρίσει ο καθένας τη θέση του χωρίς άλλες υπεκφυγές. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS ΤΕΥΧΟΣ 18 OKΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΓΙΟΥΡΟΠΑ ΛΙΓΚ Οι ομοιότητες ΑΠΟΕΛ με Μακάμπι Πολλά είναι τα κοινά σημεία των δύο ομάδων που θα κοντραριστούν την Πέμπτη στο Γιουρόπα Λιγκ. Τα μυστικά της ισραηλίτικης ομάδας. ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ Περίοδος αλλαγών για Τράμπζονσπορ Το scouting report της πρώτης αντιπάλου του Απόλλωνα στο Γιουρόπα Λιγκ, Τράμπζονσπορ. Πολλές αλλαγές, με νέο προπονητή και πρόεδρο.

2 02-KATHI NEW_Master_cy 9/13/13 9:37 PM Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Η μαγιά της διαπλοκής Η Κύπρος για να σωθεί χρειάζεται, εκτός των άλλων, να επανακτήσει ένα αξιόπιστο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Θα μπορούσε μέχρι την περασμένη Τρίτη. Πια όμως δεν μπορεί. Το παλιό σύστημα, όπως αντιλαμβάνεται και ο πλέον αφελής, βούλιαξε κάτω από το βάρος της αναλγησίας μιας κάστας ανθρώπων, που ενώ παρουσιάζονταν ως «οι αξιότιμοι κύριοι» της αφρόκρεμας της κυπριακής κοινωνίας δεν ήταν τίποτε άλλο παρά λωποδύτες λευκού κολάρου. Τραπεζίτες, ελεγκτές, δικηγόροι, ντιβέλοπερς και μεγαλέμποροι. Ανάμεσά τους, σαν αναγκαίο συστατικό ζύμωσης, ήταν και πολιτικοί κάτι σαν τη μαγιά στο ψωμί, οι οποίοι φυσικά έπαιζαν το ρόλο της μαγιάς στη διαπλοκή. Πότε μεσολαβώντας προς τα κέντρα άσκησης εκτελεστικής εξουσίας, για να διευκολύνουν «τον φίλο ντιβέλοπερ» να εξασφαλίσει μια άδεια, πότε αλλάζοντας συντελεστές και πότε σκαρώνοντας νόμους-εφαλτήρια προώθησης συγκεκριμένων συμφερόντων. Όλα φυσικά με το αζημίωτο, τόσο για τους ίδιους όσο και για τα κόμματά τους. Με το ξέσπασμα της κρίσης που φόρτωσε στον ανώνυμο πολίτη ένα δυσβάστακτο μνημονιακό χρέος, θα νόμιζε κανείς ότι όλοι αυτοί, οι τέως «αξιότιμοι κύριοι» είτε θα ζητούσαν συγγνώμη και θα αυτοκτονούσαν είτε θα κρύβονταν μέχρι να τους διαγράψει η συλλογική μνήμη. Κι όμως! Είδαμε τραπεζίτες να καταφθάνουν από το εξωτερικό κοτσονάτοι για να καταθέσουν ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την Οικονομία, να μας λένε πως για όλα φταίνε οι άλλοι και να αναχωρούν πάλι για τις επαύλεις τους, απολαμβάνοντας τα εκατομμύρια, «της σκληρής τους δουλειάς», σίγουροι ότι οι εντολοδόχοι τους, πολιτικοί, θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να τους βγάλουν καθαρούς από τον στάβλο του Αυγεία. Είδαμε ντιβέλοπερς να δηλώνουν ότι δεν έχουν λεφτά για να εξυπηρετούν τα δάνεια των εκατοντάδων εκατομμυρίων που πήραν από τις Τράπεζες των οποίων υπήρξαν μέλη των Δ.Σ. και να θέλουν από πάνω να καθορίσουν και εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Είδαμε δικηγόρους και ελεγκτές να διαγκωνίζονται για να έχει ο καθείς τον δικό του στο νέο Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου. Όλοι αυτοί, στόχευαν να ποδηγετήσουν και τη νέα τράπεζα, ώστε από τη μία να συνεχίσουν να ελέγχουν το σύστημα και από την άλλη να μη βρεθούν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη, αν καμιά φορά αποφάσιζε να καθαρίσει στον στάβλο του Αυγεία. Όμως από μόνοι τους τίποτα δεν θα μπορούσαν να πετύχουν αν δεν υπήρχε η μαγιά της διαπλοκής. Ένας νοήμων άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι για να υπάρξει ξανά αξιόπιστο χρηματοπιστωτικό σύστημα στον τόπο, χρειάζεται να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του ανώνυμου πολίτη στην τράπεζα ώστε να πηγαίνει και να καταθέτει ξανά τις οικονομίες του, να της εμπιστεύεται το κομπόδεμά του. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει αν το τιμόνι της «νέας» Τράπεζα αναλάμβαναν τιμονιέρηδες με καθαρά χέρια ή τουλάχιστον μη εξαρτημένοι. Το μόνο εμπόδιο που υπήρχε ήταν η Αρχή Εξυγίανσης, δηλαδή η Κεντρική Τράπεζα, η οποία δεν έδειχνε διάθεση συνθηκολόγησης. Τότε άρχισε η ζύμωση από τη μαγιά της διαπλοκής και προέκυψε μια νέα Αρχή Εξυγίανσης κι ένα νέο Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου, το οποίο εκπροσωπεί και πάλι συγκροτημένα συμφέροντα πλην όμως των συμφερόντων της τεράστιας πλειοψηφίας των καταθετών. Εκείνων που θα πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη για να μπορέσει να επιβιώσει. Γι αυτό είναι καταδικασμένη να αποβιώσει ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ/ Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ Ο Πέτρος Κληρίδης παραιτήθηκε. Πότε ανέλαβε; Ένας βοσκός του βασιλιά της Λυδίας ονόματι Γύγης βρίσκει τυχαία ένα μαγικό δακτυλίδι εκεί που βόσκει τα πρόβατά του. Την επόμενη μέρα, περιεργαζόμενος το εύρημά του, διαπίστωσε ότι αυτό είχε μία αξιοπερίεργη μαγική δυνατότητα. Περιστρέφοντας τη «σφενδόνην» όπως την ονομάζει ο Πλάτωνας προς το εσωτερικό της παλάμης του, γινόταν αόρατος και εμφανιζόταν πάλι, γυρίζοντας το δακτυλίδι προς την αντίστροφη φορά. Ο ταπεινός βοσκός είχε λοιπόν στα χέρια του ένα τεράστιο όπλο. Μπορούσε να κάνει οτιδήποτε επιθυμούσε, χωρίς να γίνεται αντιληπτός και κυρίως, χωρίς να τιμωρείται. Χάρη σε αυτό ο Γύγης έγινε εραστής της βασίλισσας και με τη βοήθειά της σκότωσε τον αφέντη του και πήρε ο ίδιος την εξουσία. Ο Γλαύκωνας, που διηγείται τη φανταστική αυτή ιστορία, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τελικά είναι στη φύση του ανθρώπου να αδικεί, όταν μάλιστα ξέρει εκ των προτέρων ότι δεν θα υποστεί τις συνέπειες της αδικίας του. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος διόρισε τον Πέτρο Κληρίδη ως γενικό εισαγγελέα της Δημοκρατίας, σε διαδοχή του Σόλωνα Νικήτα ο οποίος παραιτήθηκε. Ο κύριος Νικήτας, ένας εξαίρετος δικαστικός, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, γιατί ήθελε να καταδικαστούν οι ένοχοι της χρηματιστηριακής απάτης. Χάος μας χωρίζει. Ο καιρός κύλησε, ο Γύγης- Πέτρος Κληρίδης ήρθε και βρήκε τον εαυτό του απέναντι στην υπόθεση εξαγοράς της ρωσικής Uniastrum. Για να ξεκινήσω από τα ύστερα. Τι έκανε; Τίποτα; Κι όμως έγινε Γύγης, από την πλευρά που τον έκανε αόρατο. Εμείς οι άλλοι βλέπαμε, όπως και οι Καρογιάν και Δημητριάδης που είπαν να τον πάρουν από το χέρι μπας και ξεκουνήσει (ο δε διοικητής από τις 4/12/12). Μάταια. Ο κ. Κληρίδης εξέφρασε την «πεποίθηση» ότι με βάση τα ευρήματα της έκθεσης της Alvarez & Marsal σε σχέση με τη συγκεκριμένη εξαγορά «δεν προκύπτουν ποινικά αδικήματα». Ανασαίνει ο Ορφανίδης, πρώην διοικητής της Κεντρικής. Προηγήθηκε το Μαρί. Λέει στον Χριστόφια να κάνει επιτροπή, την κάνει ο πρώην ΠΤΔ και τελικά δεν έχει κανένα νόημα η επιτροπή. Όπως δεν έχει νόημα και η διερευνητική για την οικονομία η οποία ακόμη πάει (;), αν και, ο Αναστασιάδης πήρε τη σύμφωνο γνώμη του γενικού εισαγγελέα για να τη διορίσει. Ο Παπασάββας τα είπε όχι εγώ ( Καθημερινή). Επιστροφή στο μέλλον: Στην υπόθεση Ροζίνσκα με τον Έφορο Εταιρειών, χάθηκε εταιρεία εκατομμυρίων ευρώ με τη διαδικασία που υπάρχει στον Έφορο και με τις υπογραφές, χωρίς να υπάρχει κάποια πιστοποίηση. Φις μπόινγκ, θα το έλεγε ο Βουτσάς. Η αστυνομία μετά από έρευνα έστειλε στον γενικό εισαγγελέα το πράσινο φως για ποινική δίωξη το Τι έγινε; Γύγης ο Πέτρος, τίποτα δεν έγινε. Γιατί; Αλήθεια, μπορεί να απαντήσει σε αυτό το απλό, γιατί; Ήρθε η υπόθεση με τον γιο του. Η δράση ήταν άμεση, ο Γύγης έστριψε αλλιώς τη σφενδόνη. Με απλά λόγια για να καταλαβαινόμαστε. Φεύγοντας, πρώιμα ο Πέτρος Κληρίδης από την Εισαγγελία της Δημοκρατίας, δεν ικανοποίησε και στις προαναφερθείσες αλλά και σε άλλες υποθέσεις, σε καμία περίπτωση το περί δικαίου αίσθημα, αναφορικά με τους πολίτες τούτης της χώρας. Αναφορικά με άλλους, συνεχώς! Με τόσες επαναλαμβανόμενες αλλά χαμένες ευκαιρίες να αποδείξει ότι υπάρχει διαφάνεια και ισονομία, τόσο στον θεσμό όσο και στον τόπο εν γένει, αλήθεια ακόμη ρωτάτε πώς φτάσαμε ώς εδώ; Όταν του δείχνει ο Καρογιάν στην επιστολή του, όλες τις ενδείξεις για τη διάπραξη συγκεκριμένων ποινικών αδικημάτων στην εξαγορά της Uniastrum με το βάρος της διερεύνησης αυτών των αδικημάτων να πέφτει στον γενικό εισαγγελέα και αυτός να περιμένει τι και πώς να περάσει το καλοκαίρι να βγει στη σύνταξη και δεν κουνάει το δαχτυλάκι του, τι περιμένετε να γίνει στη συνέχεια; Σε καμία, επαναλαμβάνω, από τις προαναφερθείσες ή και άλλες υποθέσεις που έριξαν τη βαριά τους σκιά πάνω στο πτώμα της Δημοκρατίας μας, δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Σύμφωνα και με τα λεγόμενα Παπασάββα, αναλωθήκαμε σε χτυπήματα ενδοϋπηρεσιακά, κάτω από τη μέση, σε κωλυσιεργίες επικίνδυνες και σε συμβουλές προς τα πολιτικά πρόσωπα που ήταν τουλάχιστον έωλες. Από τη στιγμή που ο Γύγης κατάλαβε ότι ανέβηκε στον θρόνο και δεν θα μπορέσει κανείς να τον πειράξει, από εκείνη τη στιγμή δεν είχαμε γενικό εισαγγελέα αλλά ένα «γνωστό» για τους γνωστούς και τους φίλους του. Εμένα, δεν με πειράζει αν φεύγει ή όχι για να μη μειωθεί το εφάπαξ, όπως ακούστηκε. Δικαίωμά του, αν ισχύει. Εμένα με πειράζει, ότι δεν ήρθε ποτέ την ώρα που κατέφθαναν στον τόπο μας, οι πιο εξαιρετικές μέρες που θα μπορούσε να οραματιστεί ο γλωσσοπλάστης και γεννήτορας της λέξεως «κάθαρση»! Απουσία, ποινικών διαστάσεων tsikalasm@sppmedia.com ΣΚΙΤΣΟ: Μυρτώ Αριστείδου Ο ΦΙΛΙΣΤΩΡ Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ 49 χρόνια πρίν στην «Κ» 15.ΙΧ.1964 ΔΙΩΓΜΟΙ ΕΛΛΗΝΩΝ: Παρά την δήλωσιν του Τούρκου αντιπροσώπου κ. Εράλπ, ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας, ότι δεν πρόκειται να γίνουν και νέοι διωγμοί των Ελλήνων της Τουρκίας, ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ορχάν Οζτράκ ανεκοίνωσε χθες ότι Ελληνες υπήκοοι θα απελαθούν εντός του αρχομένου από αύριον δεκαημέρου. VICTOR MARTIN: (Από την στήλην «Σημειώσεις ενός Αθηναίου».) Φίλος της στήλης μου, αγγέλλει από την Γενεύην τον θάνατον ενός των μεγαλυτέρων ελληνιστών της εποχής μας, του Βικτώρ Μαρτέν, ο οποίος ήτο, πράγμα αρκετά σπάνιον, τόσον διακεκριμένος φιλόλογος, όσον και σπουδαίος ιστορικός. Εις την Ελλάδα το όνομά του έγινεν γνωστόν διά του έργου του «Ο Διεθνής Βίος εις την Αρχαίαν Ελλάδα» [ ]. Φιλόλογος και ιστορικός, αλλά και παλαιογράφος ο Βικτώρ Μαρτέν αποκατέστησε το κείμενον μιας αγνώστου έως τότε κωμωδίας του Μενάνδρου «Ο Δύσκολος» [ ]. ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΕΙΡΗΝΗ: Η πριγκίπισσα Διάδοχος Ειρήνη εκήρυξεν εξ ονόματος του Βασιλέως την Κυριακήν [13 Σεπτεμβρίου 1964] εις το Ηρώδειον την έναρξιν των εργασιών του 12ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Κοινωνικής Προνοίας. ΚΟΝΓΚΟ: Λεοπολντβίλ, 14.- Λευκοί μισθοφόροι στρατιώται, ως εγνώσθη εξ εγκύρων πηγών της πρωτευούσης του Κονγκό, εφόνευσαν κατά το Σαββατοκύριακον πλέον των 50 επαναστάτας εις επίθεσίν των εναντίον της πόλεως Λιζάλα, την οποίαν κατέχουν οι επαναστάται. Τελικώς, η επίθεσίς των απεκρούσθη, αλλ οι επαναστάται είχον βαρείας απωλείας. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ: Το υπουργείον Παιδείας ανεκοίνωσε τους χώρους, εις τους οποίους θα διεξαχθούν οι εισητήριοι εξετάσεις διά τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα Αθηνών και Πειραιώς. Εις τας υπολοίπους εκπαιδευτικάς περιφερείας της χώρας οι κατά τόπους επιθεωρηταί θα καθορίσουν τας αιθούσας όπου θα διεξαχθούν οι διαγωνισμοί, οι οποίοι αρχίζουν από αύριον. [ ] Η σειρά επιτυχίας δι έκαστον σπουδαστήν κατά σχολήν θα καθορισθή δι ηλεκτρονικού εγκεφάλου, τα δε δελτία επιτυχίας, εφ όσον συγκεντρώσουν τουλάχιστον 190 μονάδας, θα αποσταλούν διά συστημένης επιστολής. ΔΩΡΑ ΣΤΡΑΤΟΥ: Τα «Λαϊκά μπαλλέτα» της κ. Δώρας Στράτου παρουσιάζουν κατά την τρέχουσαν εβδομάδα, με την ευκαιρίαν των βασιλικών γάμων, πρόγραμμα με χορούς και νυφιάτικα τραγούδια. Με άριστα το 10 EΝΩΝΟΥΜΕ ΔΥΝAΜΕΙΣ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ Ανοίξαμε και σας περιμένουμε... 1Στους μετόχους. Έχουν τον πόνο τους και είναι μεγάλος, κάποιοι από αυτούς επένδυσαν στις μετοχές της Τράπεζας Κύπρου τις οικονομίες μιας ζωής. Όμως, το ότι ως μέτοχοι δεν συμμετείχαν ορθολογιστικά στις Γ.Σ. που έβγαζαν διοικήσεις, και άφηναν μια παρέα να κάνει την τράπεζα ό,τι θέλει, ήταν λάθος. Αυτό πληρώνουν τώρα. 2Στον Father. Τα προβλήματα ξεκίνησαν με την απόσυρση του Σόλωνα Τριανταφυλλίδη και την εκλογή Ρολόγη και Αριστοδήμου στην Προεδρία. Ο αστικός μύθος λέει, μάλιστα, πως πρόεδρος μετά τον Ρολόγη θα ήταν άλλος και με προσωπική παρέμβαση του Father μπήκε ο γίγαντας Αρίστο. Ο οποίος, λες και δεν έφταναν τα φέσια που έριξε στην τράπεζα, έκανε μάλιστα με bail out προσωπικές διασώσεις σε media. Με ξένα οπίσθια... 3Στον Ντίνο. Μας πήραν τις Τράπεζες, μας πήραν τον ELA, μας πήγαν για κούρεμα, μας παίρνουν και τον Ντίνο. Κάποιοι πέθαναν κάποτε για την Ένωση, όχι την εφημερίδα του Φτωχόπουλου. 4Στον Λούκι Λουκ. Πάντως, αν ο σπονδοφόρος ήταν υπουργός Δικαιοσύνης και του εξήγγειλε ο Κουλέρμος τις συλλήψεις (που αρνιόταν ο ίδιος ο υπουργός να κάνει) απο το πρωτοσέλιδο της Αλήθειας, θα παραιτούμουν και θα επέστρεφα στην παλιά μου δουλειά, ως παρουσιαστής στον ΑΝΤ1. 5Στη Φλόγα. Μπορεί να άναψε η φλόγα στην πλατφόρμα, πήραν όμως και τα μπατζάκια μας φωτιά με τα διαπλεκόμενα που μυρίστηκαν αέριο, φωτιά και λαύρα. Καλωσορίσατε στη νέα Κύπρο. 6Στα μπατζάκια. Την ώρα που η καύση του φυσικού αερίου έσπερνε ρίγη συγκίνησης στον κυπριακό λαό, στο νομικό παρασκήνιο ετοιμάζεται το μεγάλο μπαμ που θα ξεπλύνει το κάζο του Eurogroup από τους Healthy στιβαρούς ώμους. 7Στον Healthy. Ναι! Είναι εδώ ενωμένος δυνατός. Όποιος νόμιζε πως ο πρόεδρος Φούλης έστησε την αλλαγή της νομοθεσίας για την αρχή εξυγίανσης προφανώς είτε είναι βλαξ είτε αχάπαρος, πάντως, δεν είναι Λεμεσιανός. Ο Healthy Πρόεδρος επέστρεψε δυνατός απο τις διακοπές και ξεκίνησε τις εφόδους στην τρόικα και τον Πανίκο με προπετάσματα φούλικου καπνού. Το Healthy Προεδρικό πλέον μετά την επανακατάληψη του Λόφου γράφει απ έξω: «Ανοίξαμε και σας περιμένουμε». 8Στη νέα τάξη πραγμάτων. Έσκασαν μύτη τα Typhoon, άρχισαν I love souxou mouxou mantalakia! playstation παιχνιδάκια με τους πυραύλους, τα υποβρύχια, τα ιπτάμενα ραντάρ, τα υποβρύχια έκαναν τα ψάρια στον Πρωταρά να χάσουν τον ύπνο τους, και εκεί που περιμέναμε όλοι το πάρτι να ξεκινήσει... στοπ. Απο πότε πολεμικές ταινίες έγιναν διπλωματικά θρίλερ; 9Στο όραμα. «Δεν πρέπει να εγκαταλείπεις τον εαυτό σου Χεμ. Φυσικά, δεν μου πέφτει λόγος. Αλλά δεν μπορείς να γίνεις αγριάνθρωπος. Για όνομα του Θεού, συμμαζέψου και πήγαινε τουλάχιστον να κουρευτείς». Με τα πιο πάνω λόγια βγαλμένα απο το μέχρι πρόσφατα ανέκδοτο διήγημα του Έρνεστ Χέμινγουεϊ «Όταν ζούσαμε ευτυχισμένοι στο Παρίσι» θα μπορούσε να ξεκινούσε την πρώτη επιστολή στον μποέμ νέο πρόεδρο της Τράπεζας Κύπρου ο διοικητής Πανίκος. Σε μία ιστορία. Κάποιος σημαντικός άνθρωπος για όλους μας, 10 πλήρης ημερών, δίνει την τελευταία μάχη απο τις πολλές της ζωής του. Όλοι προσευχόμαστε γι αυτόν, γιατί μας εξέπληξε θετικά τόσες φορές. Πρόεδρε δυνατά! Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-ADV HONDA_Master_cy 9/13/13 7:00 PM Page 1 Ο στόλος μεγαλώνει και οι τιμές χαμηλώνουν! Τώρα έχεις κάθε λόγο να επιλέξεις HONDA. ΝΕΟ CRV 1.6 ES DIESEL CRV 2.0 ES Auto από τώρα CRV 2.2 DIESEL ES Auto από τώρα CIVIC 1.8 ES Auto από τώρα ACCORD ES GT Auto από τώρα Jazz 1.4 ES Auto από τώρα Jazz Hybrid ES Auto από τώρα Demstar Automotive Ltd: Λευκωσία: / Λεμεσός, Sams Motors: Λάρνακα: / Παραλίμνι: / Πάφος:

4 POLITIKI_Master_cy 9/13/13 4:35 PM Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟ ΘΕΜΑ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ «Κ» Κυπριακό αέριο σε Ε.Ε. και Ασία Υπάρχει και το ενδεχόμενο προπώλησης, όταν επιβεβαιωθούν οι ποσότητες Δεν τίθεται θέμα αγωγού από την Τουρκία Συνέντευξη στους Α. ΠΑΡΑΣΧΟ, Γ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ, Π. ΤΣΑΓΓΑΡΗ, Μ. ΠΕΡΣΙΑΝΗ Οι σχεδιασμοί της Λευκωσίας στο ενεργειακό δεν ανατρέπονται από αποφάσεις τρίτων ούτε και εξαρτώνται από όποιες σκοπιμότητες ενδεχομένως να εγερθούν στο τραπέζι των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού, τονίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ». Παραμονές της έναρξης της νέας προσπάθειας για λύση, ο κ. Νίκος Αναστασιάδης στέλνει σαφές μήνυμα προς πολλούς αποδέκτες: «Δεν μπορεί να υπάρχει μια τάση απόσχισης ή εμμονής στην ύπαρξη δύο κρατών και να αναμένουν ότι θα ωφεληθούν οι Τουρκοκύπριοι. Εκείνο που θα βοηθήσει σημαντικά είναι η επίλυση του Κυπριακού». Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επαναβεβαιώνει την απόφαση της κυβέρνησης για δημιουργία τερματικού ξεκαθαρίζοντας ότι δεν ηγέρθη θέμα αγωγού μέσω Τουρκίας. «Λόγω γεωστρατηγικής θέσης η Κύπρος προσφέρεται ως πηγή προμήθειας αερίου όχι μόνον προς την Ευρώπη αλλά και προς την Ασία» υποδεικνύει και αναφέρει ότι είναι υπαρκτό το ενδεχόμενο προπώλησης αερίου, όταν επιβεβαιωθούν οι ποσότητες στην κυπριακή ΑΟΖ. Για την οικονομία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκφράζει την αισιοδοξία ότι είναι δυνατή η επάνοδος της Κύπρου στις διεθνείς αγορές ενωρίτερα. Αισιόδοξος εμφανίζεται και για την Τράπεζα Κύπρου, τονίζοντας ότι υπάρχει η δυνατότητα ανάκαμψης και επιστροφής στην κερδοφορία, αρκεί όμως, όπως υποδεικνύει, να τερματιστούν οι παρεμβάσεις. Να μας επιτρέψετε να ξεκινήσουμε με μια ερώτηση για την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην περιοχή μας, διότι μας επηρεάζει άμεσα. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση; Κατ αρχάς να εκφράσω την ευχή όπως γίνει κατορθωτή η εξεύρεση λύσης μέσω της διπλωματίας, προς αποφυγή εχθροπραξιών. Και βεβαίως εφόσον είναι στην περιοχή μας θα μπορούσε κανείς να πει ότι πιθανότατα να επηρεάσει αρνητικά την κατάσταση στην Κύπρο αλλά από την ώρα που έχει διασφαλιστεί ότι η Κύπρος δεν θα αποτελέσει ορμητήριο, αλλά χώρο υποδοχής, αυτό στέλνει ένα μήνυμα ότι είμαστε ασφαλές μέρος, αν ληφθεί υπόψη ότι οι πολίτες ευρωπαϊκών και άλλων χωρών που βρίσκονται στην εμπόλεμη ζώνη θα φιλοξενηθούν χρησιμοποιώντας την Κύπρο ως διαμετακομιστικό σταθμό, ως ασφαλές καταφύγιο. Τυχόν επέκταση των πολεμικών ενεργειών, ενδεχομένως, ναι, να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την όλη περιοχή. Εάν δηλαδή δεν περιοριστούν σε κτυπήματα στη Συρία αλλά ενδεχομένως να υπάρξει ανταπόδοση, από πλευράς συμμάχων της Συρίας και εννοώ το Ιράν, αντιλαμβάνεσθε ότι η όλη κατάσταση μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο. Και πάλι όμως πιστεύω ότι η υπεύθυνη στάση που τηρεί η Κύπρος και η επιλογή της, ως καταφύγιο των Ευρωπαίων πολιτών, διασφαλίζει ότι τουλάχιστον δεν είμαστε στον χώρο όπου μπορεί να δεχθεί αρνητικά πλήγματα. Ο προκάτοχός σας είπε ότι Λευκωσία και Δαμασκός βρίσκονται στο ίδιο χαράκωμα. Ισχύει αυτό; Βρισκόμαστε στο ίδιο χαράκωμα; Βρισκόμαστε στο χαράκωμα της Ε.Ε. και των χωρών που καταδικάζουν τη χρήση κάθε μέσου μαζικής δολοφονίας και συνεπώς η πολιτική της κυπριακής κυβέρνησης, θα πρέπει να πω, έχει αναθεωρηθεί πλήρως. Αυτό που κατά την άποψή μας θα πρέπει να γίνει είναι μια πολιτική διευθέτηση του συριακού προβλήματος με διαφύλαξη βεβαίως της κυριαρχίας της χώρας και των θρησκευτικών μειονοτήτων. Η ενδεχόμενη επικράτηση ακραίων στοιχείων δεν θα φέρει σε καλύτερη θέση ούτε τους κατοίκους της Συρίας ούτε όσους επιθυμούν την απομάκρυνση του Άσαντ. Να επανέλθουμε στην αρχική ερώτηση κ. Πρόεδρε. Λόγω αυτής της έκρυθμης κατάστασης στη Συρία υπάρχει αναστολή των διαδικασιών επί της θαλάσσης σε σχέση με την εξόρυξη αερίου; Εξ όσων γνωρίζω όχι. Όμως από ό,τι πληροφορούμαι επηρεάζονται κάποιες σεισμογραφικές έρευνες, λόγω του ηλεκτρονικού πολέμου, όμως, αυτό είναι κάτι που πρέπει να θεωρείται περιορισμένης χρονικής έκτασης και ως εκ τούτου δεν θα ανατρέψει σχεδιασμούς. Γενικότερα όμως όλη αυτή η κατάσταση στην περιοχή μας πόσο επηρεάζει τους σχεδιασμούς μας στο ενεργειακό; Δεν νομίζω ότι θα πρέπει να επηρεάσει τους σχεδιασμούς μας. Οι σχεδιασμοί μας είναι σταθεροί και καθορισμένοι, έτσι ώστε να μπορέσουμε να διαδραματίσουμε και τον ρόλο που πλέον αναβαθμισμένα διεκδικούμε, λόγω της ανευρέσεως των υδρογονανθράκων, λόγω των άριστων σχέσεων που διατηρούμε με τρίτες χώρες, τις σημαντικά βελτιωμένες σχέσεις με το Ισραήλ χωρίς να επηρεάζονται ποσώς οι σχέσεις μας με την Αίγυπτο, οι οποίες αντίθετα ισχυροποιούνται, όπως και με τον Λίβανο. Το ίδιο θα επιθυμούσαμε και με τη Συρία, εάν και εφόσον ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Ο στόχος μας είναι η δημιουργία τερματικού Τα πρώτα έσοδα από το κυπριακό φυσικό αέριο, που θα τυγχάνει επεξεργασίας στο τερματικό, υπολογίζονται στο έτος Ωστόσο, σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, είναι υπαρκτό το ενδεχόμενο προπώλησης φυσικού αερίου, όταν επιβεβαιωθούν οι ποσότητες στα τεμάχια της Κυπριακής ΑΟΖ. «Δεν μπορεί να υπάρχει μία τάση απόσχισης ή εμμονής στην ύπαρξη δύο κρατών και να αναμένουν ότι θα ωφεληθούν οι Τουρκοκύπριοι. Εκείνο που θα βοηθήσει σημαντικά είναι η επίλυση του Κυπριακού». υγροποίησης. Αυτός ο στόχος παραμένει, ανεξαρτήτως των αποφάσεων του Ισραήλ; Βεβαίως. Πρέπει να υπενθυμίσω κάτι. Η δημιουργία τερματικού υγροποίησης δεν εξαρτάται μόνο από τα αποτελέσματα των ερευνών στο οικόπεδο 12. Αδειοδοτημένες είναι εταιρείες και σε άλλες θαλάσσιες περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ. Εντός του 2014 οι εταιρείες θα πραγματοποιήσουν διερευνητικές γεωτρήσεις για να διαπιστώσουν τις ποσότητες που φαίνεται να υπάρχουν. Αλλά θα πω κάτι ακόμη. Η οποιαδήποτε εξέλιξη δεν ανατρέπεται είτε από αποφάσεις τρίτων είτε από τις όποιες σκοπιμότητες και βεβαίως υπονοώ την οποιαδήποτε έγερση τέτοιου ζητήματος κατά τη διάρκεια των συνομιλιών. Η ανεύρεση υδρογονανθράκων αποτελεί ένα κίνητρο για όλους, γιατί μπορεί να διασφαλίσει και την ειρήνη και την ευημερία και την ευρύτερη συνεργασία στην περιοχή. Το Ισραήλ έχει δικά του αποθέματα. Υπάρχει κίνδυνος από στρατηγικός μας σύμμαχος να γίνει ανταγωνιστής μας στην αγορά φυσικού αερίου; Νομίζω ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Οι μέχρι στιγμής συνομιλίες για συνεργασία στο αντίθετο οδηγούν. Εξάλλου δεν είναι μόνον οι χώρες της περιοχής που έχουν φυσικό πλούτο. Οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές προέρχονται από άλλες περιοχές. Οδικός χάρτης από ειδικούς για τερματικό Από επιχειρηματικής πλευράς το τερματικό είναι βιώσιμο; Εάν το κράτος θα διατηρήσει τον έλεγχο του τερματικού, κόστους 16 δισ., σημαίνει μια επένδυση τουλάχιστον κατά το ήμισυ. Βρισκόμαστε στη διαδικασία εργοδότησης εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι όχι μόνον θα χαράξουν έναν οδικό χάρτη, αλλά για να δώσουν όλα εκείνα τα στοιχεία που θα ληφθούν υπόψη ώστε να καταστεί βιώσιμη μια ανάλογη μονάδα. Εγώ πιστεύω ότι υπάρχουν όλες οι προοπτικές να είναι βιώσιμη. Οι ενδείξεις είναι ότι πέραν των δικών μας ευρημάτων, η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να έχουμε μια συνεργασία με το Ισραήλ. Υπάρχει το ενδεχόμενο συνεργασίας και με τον Συνεπώς εκείνο που έχει σημασία είναι η προσήλωση στον προγραμματισμό έτσι ώστε, αν θέλετε, να μην υπάρξει υπερπροσφορά που θα μειώσει τις τιμές. Αμέσως μετά τις επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις θα πρέπει να προβληματιστούμε και για τον τρόπο διάθεσης του αερίου. Έσοδα από το αέριο πότε θα έχουμε; O υπουργός Ενέργειας σε συνέντευξη στην «Κ» δήλωσε ότι από το 2019 θα αρχίσουν τα έσοδα από το φυσικό αέριο. Εννοεί από την εκμετάλλευση. Υπάρχει και το ενδεχόμενο προπώλησης, όταν και εφόσον έχεις επιβεβαιωμένες τις ποσότητες. Φυσικά, μπορεί να έχεις έσοδα και ενωρίτερα. Ο υπολογισμός του 2019 για έσοδα από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου είναι από τους σχεδιασμούς για την κατασκευή του τερματικού κατά τον χρόνο που έχει προκαθοριστεί. Θα εξαρτηθεί βεβαίως από τα ευρήματα στα υπόλοιπα τεμάχια. Έχει υποβληθεί οποιαδήποτε πρόταση προς τη δική μας πλευρά για διέλευση αερίου μέσω αγωγού από την Τουρκία; Η άλλη πλευρά εγείρει θέμα δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων στα έσοδα από το αέριο. Η διασφάλιση των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας διασφαλίζει αυτομάτως και τα δικαιώματα του συνόλου των κατοίκων, υπό την αίρεση βεβαίως της εξεύρεσης λύσης του Κυπριακού. Δεν μπορεί να υπάρχει μια τάση απόσχισης ή εμμονής στην ύπαρξη δύο κρατών και να αναμένουν ότι θα ωφεληθούν οι Τουρκοκύπριοι. Εκείνο που θα βοηθήσει σημαντικά είναι η επίλυση του Κυπριακού. Για τον αγωγό πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι ούτε ηγέρθη, ούτε εγείρεται αυτή την ώρα τέτοιο θέμα. Οι αποφάσεις της κυβέρνησης είναι η δημιουργία τερματικού, η υλοποίηση του ευρωασιατικού δικτύου, το οποίο περιλαμβάνεται στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνεπώς τα θέματα που αναφέρονται ενδεχομένως να μην είναι στους σχεδιασμούς οποιουδήποτε λόγω κόστους και ευχέρειας διάθεσης του αερίου που θα υγροποιείται στο τερματικό. Λίβανο και με άλλες χώρες. Λόγω γεωστρατηγικής θέσης η Κύπρος προσφέρεται ως πηγή προμήθειας αερίου όχι μόνον προς την Ευρώπη αλλά και προς την Ασία. Αυτά όμως δεν πραγματοποιούνται μέσα από αγωγούς αλλά μέσα από τη δημιουργία σταθμού υγροποίησης. Να αναφέρω εδώ επίσης το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Ελλάδα. Το θέμα έχει ήδη συζητηθεί σε πολιτικό επίπεδο και βρίσκεται σε εξέλιξη συζήτηση ανάμεσα σε τεχνοκράτες των Υπουργείων. Είναι περιττό να σημειώσω ότι η συνεργασία μας με την ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται στο υψηλότερο δυνατόν επίπεδο και οι σχέσεις μας είναι άριστες και παραγωγικές. Όλα στο τραπέζι για την ενδιάμεση λύση Πείτε μας λίγα λόγια για την ενδιάμεση λύση κ. Πρόεδρε. Φαίνεται να υπάρχει μια επιμονή στο υγροποιημένο φυσικό αέριο, ενώ υπάρχει εναλλακτική λύση προμήθειας από το Ισραήλ και μεταφοράς του στην Κύπρο σε συμπιεσμένη μορφή. Ακριβώς επειδή πολιτική της κυβέρνησης είναι η κατά το δυνατόν συντομότερη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, κάλεσα δύο φορές όλους τους εμπλεκόμενους και η διαδικασία παρατάθηκε για δύο και πλέον μήνες, στην προσπάθεια να μην αφήσουμε καμία από τις υπαλλακτικές λύσεις που να μην εξεταστεί. Ούτε το συμπιεσμένο αποκλείεται, ούτε η καλωδιακή σύνδεση με το Ισραήλ αποκλείεται, ούτε βεβαίως και οι προσφορές που είναι υπό εξέταση και υπό διαπραγμάτευση αυτή τη στιγμή. Αρκεί να είναι προς όφελος του καταναλωτή. Υπάρχουν όντως καταγγελίες ότι η Αρχή Ηλεκτρισμού καθορίζει μέσα από συγκεκριμένη μεθοδολογία ότι η χρήση μαζούτ είναι πιο συμφέρουσα από το φυσικό αέριο. Εν ανάγκη θα ζητήσω από τη γενική ελέγκτρια να ελέγξει την ορθότητα των ισχυρισμών της Αρχής Ηλεκτρισμού. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να πετύχουμε τη χαμηλότερη δυνατή τιμή στο ηλεκτρικό ρεύμα το συντομότερο δυνατόν. Είναι μέσα στο ίδιο πλαίσιο που έχει εξαγγελθεί η πολιτική για την πράσινη ανάπτυξη με την επιχορήγηση των φωτοβολταϊκών συστημάτων σε ευάλωτες ομάδες και σε όλα τα νοικοκυριά, βιομηχανικές και ξενοδοχειακές μονάδες και όχι μόνον. Επειδή παρακολουθώ να υπάρχει μια γραφειοκρατική καθυστέρηση από πλευράς πολεοδομικών ή άλλων διαδικασιών, εντός των ημερών θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη και θα τεθούν αυστηρά χρονοδιαγράμματα για την αδειοδότηση «Ούτε το συμπιεσμένο, ούτε η καλωδιακή σύνδεση με το Ισραήλ αποκλείεται, ούτε και οι προσφορές που είναι υπό εξέταση. Αρκεί να είναι προς όφελος του καταναλωτή». εγκατάστασης φωτοβολταϊκών. Θέλω να τονίσω ότι αυτό το φαινόμενο της γραφειοκρατίας και της καθυστέρησης θα πάρει οριστικά τέλος εντός των επομένων εβδομάδων. Ή προσαρμόζονται ή θα προσαρμοστούν οι έχοντες την ευθύνη. Εξετάζεται το ενδεχόμενο κάποια από τα έσοδα να καταβληθούν υπέρ της προώθησης μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών, έστω και έμμεσα, για παράδειγμα για την ανοικοδόμηση της Αμμοχώστου; Είναι πάρα πολύ νωρίς να μιλάμε για το πώς θα διατεθούν τα έσοδα αλλά τίποτα δεν αποκλείεται. Ένα ποσοστό μπορεί να διατεθεί και για το δημόσιο χρέος και για την ανοικοδόμηση και για έργα ανάπτυξης. Αλλά και ένα άλλο μέρος θα πρέπει να αποταμιεύεται κατά τρόπο που να διασφαλίζει τις μελλοντικές γενιές. Δεν θα πρέπει να συμπεριφερθούμε κατά τρόπο νεόπλουτου, ο οποίος έχει την εντύπωση ότι με το να κερδίσει ένα στοιχείο πλούτου θα πρέπει να το δαπανήσει αμέσως ακόμα και σε μη αναγκαίες υποχρεώσεις. Το πρώτιστο που πρέπει να μας διακρίνει είναι το νοικοκύρεμα και ο εκσυγχρονισμός του κράτους. Και βεβαίως η δημιουργία συνθηκών μέσα από τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα έτσι ώστε η ανάπτυξη να έρθει μέσα από επενδύσεις. Το φυσικό αέριο είναι για να δώσει πνοή στο παρόν αλλά και να διασφαλίσει το μέλλον. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

5 POLITIKI_Master_cy 9/13/13 4:35 PM Page 5 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΤΟ ΘΕΜΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Δεδομένη η διασφάλιση της πρώτης κατοικίας Δεν θα υπάρξει πλήρης αποξένωση των ημικρατικών οργανισμών αλλά μετοχοποίηση Το πρώτο θέμα ως προς την υλοποίηση του Μνημονιακού προγράμματος σχετίζεται με τις αποκρατικοποιήσεις. Σε αυτή τη φάση η Κύπρος είναι εντός των χρονοδιαγραμμάτων, η κρίσιμη στιγμή όμως έρχεται το επόμενο τρίμηνο. Πού είμαστε ως προς τις ιδιωτικοποιήσεις; Δεν τίθεται θέμα άμεσης υλοποίησης των όρων του Μνημονίου που προβλέπουν αποκρατικοποίηση ή κατά τη δική μας άποψη, μετοχοποίηση. Αναφέρομαι και χρησιμοποιώ τον όρο μετοχοποίηση, διότι μέσω της μετοχοποίησης, από τη μία μπορείς να διαθέσεις σε στρατηγικό επενδυτή μέρος του μετοχικού κεφαλαίου και από την άλλη δεν θα υπάρξει πλήρης αποξένωση την ημικρατικών οργανισμών. Με βάση και τις πρόνοιες του Μνημονίου του 2012 και τη Δανειακή Σύμβαση, προβλέπεται να εξασφαλιστεί ποσό 1,4 δισ. ευρώ, διότι δυστυχώς, χωρίς αυτή την ενίσχυση, το δημόσιο χρέος κρίθηκε ότι δεν είναι βιώσιμο. Πιστεύω, ειδικά για την περίπτωση των ημικρατικών οργανισμών, ότι μπορούμε να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία. Δηλαδή, από τη μία να διατηρήσουμε την κερδοφορία αλλά και την πλειοψηφία του μετοχικού πακέτου και από την άλλη να αποφύγουμε αυτό που παρατηρείται σήμερα με τη συνεχή πτώση της κερδοφορίας των «Η κεφαλαιακή επάρκεια της Τρ. Κύπρου είναι τέτοια που με σωστή διαχείριση τής επιτρέπει όχι απλώς να επιβιώσει αλλά σύντομα να μπει σε κερδοφορία. Αυτό που έχει σημασία είναι να σταματήσουν οι παρεμβάσεις από οποιονδήποτε» οργανισμών, αλλά και τη διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Ταυτόχρονα, θα περιορίσουμε το κόστος παραγωγής το οποίο, ως γνωστόν, επιβαρύνει τους καταναλωτές. Σε ό,τι αφορά αυτό το θέμα βρισκόμαστε εντός των μνημονιακών προνοιών, με την ανάθεση μελέτης σε συμβουλευτικό οίκο για την εκπόνηση μελετών για το μέλλον και τις προοπτικές ημικρατικών οργανισμών. Μετά την ψήφιση από τη Βουλή του Νομοσχεδίου για τα μέλη των Δ.Σ. των Ημικρατικών, πότε προτίθεστε να διορίσετε τα νέα συμβούλια; Μόλις περάσει και το Νομοσχέδιο για τη δημιουργία Αρχής Ανεξάρτητων Διορισμών και Προαγωγών, έτσι ώστε να μπορούμε να διορίσουμε τους πλέον κατάλληλους και όχι τους πλέον κομματικά κατάλληλους. Άρα μιλάμε για αρχές του Ενωρίτερα ενδεχομένως. Κύριε Πρόεδρε, όλος ο κόσμος συζητά για την Τράπεζα Κύπρου. Θέλουμε τη δική σας απάντηση, αν μπορείτε να μας πείτε, ευθέως. Σώζεται η Τράπεζα ή δεν σώζεται; Έχω την εντύπωση ότι η κεφαλαιακή επάρκεια της Τράπεζας είναι τέτοια που με σωστή διαχείριση τής επιτρέπει όχι απλώς να επιβιώσει αλλά σύντομα να ξεπεράσει τα προβλήματα και να μπει σε κερδοφορία. Αυτό που έχει σημασία είναι να σταματήσουν οι παρεμβάσεις από οποιονδήποτε. Και όταν λέω παρεμβάσεις από οποιονδήποτε δεν εξαιρώ καμία αρχή. Εσείς δέχεστε πιέσεις, παρεμβάσεις; Από ποιον; Κύριε Πρόεδρε, είναι ξεκάθαρο ότι διακυβεύονται πολλά συμφέροντα, εξού και ο πόλεμος για την επικράτηση στην Τράπεζα. Το σημαντικότερο συμφέρον είναι να επιβιώσει η Τράπεζα, να σταθεροποιηθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και να επιβιώσει τόσο η Τράπεζα όσο και ο Συνεργατισμός. Εάν όλοι εργαστούμε με σύνεση και προς το ευρύτερο καλό του τόπου και όχι των εξατομικευμένων συμφερόντων, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι αυτό θα είναι προς όφελος όλων. Συνεπώς δεν αντιλαμβάνομαι γιατί πρέπει να ασκούνται ή διανοούνται κάποιοι ότι μπορεί να την ελέγξουν. Για να κάνουν την τράπεζα τι; Η Τράπεζα δεν ανήκει ούτε στους επισφαλείς οφειλέτες, ούτε στους όποιους άλλους, ανήκει στους μετόχους της. Και οι μέτοχοι έχουν καθήκον να εκλέξουν ένα Διοικητικό Συμβούλιο που μέσα από την ορθή διαχείριση θα ξαναφέρει την τράπεζα με τον δυναμισμό που τη διέκρινε στο παρελθόν. Και έχει όλες τις προοπτικές να συμβεί τούτο. Πιέσεις θα αρχίσετε να δέχεστε αύριο από τους πολίτες όταν θα αρχίσουν να τους παίρνουν τα σπίτια τους. Είπατε ότι θα διορίσετε διαμεσολαβητή ο οποίος θα διευθετεί τα χρέη. Μάλιστα. Πότε θα γίνει αυτό; Ήδη το νομοσχέδιο εστάλη στη Βουλή και ευελπιστώ ότι σύντομα θα γίνει πράξη. Αλλά θέλω να επισημάνω ότι η νομοθεσία που αφορά εκποιήσεις κατοικιών έχουμε εξασφαλίσει να μετατεθεί περί το τέλος Νοεμβρίου. Συν δύο χρόνια που απαιτούνται οι διαδικασίες, συν ο διαμεσολαβητής που μπορεί να παρεμβαίνει για να αναδιαρθρώνει τα δάνεια. Έχουμε και την άλλη πρόταση που ετοιμάσαμε και ευελπιστώ ότι σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή και θα ψηφισθεί, η οποία προβλέπει ότι ο Οργανισμός Στέγης ή άλλος Οργανισμός θα μπορεί να αγοράσει την οικία στην τιμή του οφειλομένου δανείου και θα την ενοικιάζει στον ιδιοκτήτη, ο οποίος θα έχει το δικαίωμα εντός δεκαετίας να επαναγοράσει το ακίνητο στην τιμή του ποσού που χρωστούσε στην τράπεζα. Αντιλαμβάνεστε ότι η διασφάλιση της οικίας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη για τους νοικοκυραίους, για τους κατόχους πρώτης κατοικίας κ.λπ. Είναι μέσα στο ίδιο πλαίσιο που εμείς σαν κυβέρνηση δεν αρνούμαστε να συζητηθεί από το νέο Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου και η δημιουργία μιας επενδυτικής τράπεζας, η οποία αφού αναδιαρθρώσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και με μια ρευστότητα που έχει το κράτος τη δυνατότητα να παραχωρήσει, να βοηθήσει ώστε έτσι να υπάρξει πραγματικά η διάσωση ακόμη και προβληματικών δανείων και οφειλετών. Με κρατικές εγγυήσεις; Όχι. Υπάρχει η ρευστότητα των τριών δισεκατομμυρίων που υπήρχαν από τότε που αποφασίστηκε η παροχή βοήθειας προς τις τράπεζες. Το ποσό ήταν μεγαλύτερο και δεν απορροφήθηκε στην ολότητά του. Υπάρχουν λοιπόν τα τρία δισ. που αναλογούν στην Τράπεζα Κύπρου. Το ένα τρίτο θα μπορούσε να παραχωρηθεί στην Τράπεζα Αναπτύξεως για να αποπερατωθούν έργα ανάπτυξης που έχουν παγώσει. Χρειάζεται βεβαίως η εμπειρογνωμοσύνη από ικανούς διοικητικούς και εκτελεστικούς ώστε να αποφύγουμε αυτό που ανησυχεί πολλούς, δηλαδή την κάθοδο κάποιων εταιρειών οι οποίες ειδικεύονται σ αυτά. Όπως συμβαίνει, για να το πω παραστατικά, με τα γεράκια όταν μυριστούν ότι κάπου υπάρχει πτώμα. Εμείς δεν θέλουμε να υπάρξει πτώμα. Γι αυτό μιλώ για αναδιάρθρωση δανείων έτσι ώστε να δοθεί η άνεση με την ανάκαμψη της οικονομίας να αποφύγουμε τη χρεοκοπία, είτε εταιρειών ανάπτυξης, είτε άλλων. Είμαι αισιόδοξος ότι εάν επικρατήσει η σύνεση και όχι οι σκοπιμότητες μπορεί ανέτως να επιτύχουμε την επάνοδό μας στις αγορές, συντομότερα όπως είπα και τις προάλλες. Είπατε για το Επειδή η μεγάλη ανησυχία είναι κατά πόσον το χρέος είναι βιώσιμο, σχεδιάζει η κυβέρνηση οποιεσδήποτε κινήσεις μέσα στη διετία για αναδιάρθρωση του χρέους. Εφόσον τηρούμε με συνέπεια και πειθαρχία τις υποχρεώσεις μας όπως προβλέπονται στη δανειακή σύμβαση, το 2016 θα αντλήσουμε άλλα 5,3 δισ., τα οποία θα χρησιμοποιήσουμε για την αναδιάρθρωση του χρέους αλλά ενδεχομένως και για σκοπούς ανάπτυξης. Πρέπει να σας πω επίσης ότι αναμένουμε και σημαντική βοήθεια από πλευράς Ε.Ε. και εντός των ημερών ευελπιστώ ότι θα έχουμε μια συμφωνία για 100 εκατομμύρια το 2014, 100 εκατομμύρια το 2015 και ευελπιστούμε σε άλλα πενήντα εκατομμύρια το 2016, από τα διάφορα Διαρθρωτικά Ταμεία. Σημαντική είναι επίσης και η απόφαση για αύξηση της συγχρηματοδότησης έργων από την Ε.Ε. σε ποσοστό 80-85%. Η ανάγκη παρουσίας ενός υψηλόβαθμου εντεταλμένου της Ε.Ε. στη νέα προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού είναι εκ των ων ουκ άνευ, ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στη συντακτική ομάδα της «Κ». Τα «γεράκια» και το δραματικό Eurogroup Βρισκόμαστε στο στάδιο προεργασίας για την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό. Μπορείτε να μας πείτε πάνω σε ποιά βάση θα αρχίσουν οι συνομιλίες; Εννοείτε από πλευράς διαδικασίας ή ουσίας; Από πλευράς ουσίας. Θεωρώ ότι τα θέματα είναι δύο. Το ένα είναι αυτό της διαδικασίας. Για να υπάρχουν αποτελέσματα θα πρέπει στον διάλογο πέραν από τις δύο κοινότητες να εμπλακεί και η Τουρκία και η Ε.Ε. και εάν χρειάζεται και η Ελλάδα. Ο διορισμός του διαπραγματευτή επί πλήρους απασχόλησης διευκολύνει στο να γίνονται οι συνομιλίες χωρίς προσκόμματα ή διαλείμματα. Το γεγονός ότι συνομιλητής της ε/κ πλευράς δεν είναι κρατικός αξιωματούχος δίνει την ευχέρεια απευθείας διαλόγου με την Τουρκία. Την ίδια ώρα, η ανάγκη παρουσίας ενός υψηλόβαθμου εντεταλμένου της Ε.Ε. είναι εκ των ων ουκ άνευ, δεδομένου ότι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ομόσπονδο, διζωνικό, δικοινοτικό καθεστώς δεν θα τερματίσει την ανάγκη της χώρας να ανταποκρίνεται πλήρως στις υποχρεώσεις της ως μέλους της Ε.Ε. Άρα, το πρώτο σκέλος αφορά τη διαδικασία, πάντα υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, να το ξεκαθαρίσουμε. Το δεύτερο αφορά την ουσία και για μας η ουσία παραμένει μία: Η βάση λύσης δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτήν που περιέχεται στις Συμφωνίες Κορυφής 1977 και 1979, στις σχετικές αποφάσεις του Σ. Ασφαλείας, στη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου 2006 και βεβαίως δεν μπορεί να παραγνωρίζονται οι ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Πολλές φορές τα τελευταία χρόνια έχει λεχθεί ότι η παρέλευση του χρόνου δεν λειτουργεί υπέρ μας. Έγινε πολλή συζήτηση για τις «γενναιόδωρες προσφορές» όπως χαρακτηρίστηκαν, του προκατόχου σας. Θέλουμε να σταθούμε στο θέμα των εποίκων. Για εσάς το θέμα ήταν ο αριθμός των 50 χιλιάδων που αναφέρθηκε ή ήταν λάθος ότι το έθεσε χωρίς να το διαπραγματευτεί; Νομίζω ότι παρά να ασχοληθούμε με το τι πιθανόν να έγινε στο παρελθόν, είναι πιο σημαντικό να δούμε πώς με τη διαπραγμάτευση θα διασφαλίσουμε ότι θα ανακοπεί η ροή εποίκων από την Τουρκία Εκείνοι που με επέκριναν ψήφισαν εν μια νυκτί εκείνο που απέρριψαν, χωρίς καμιά ουσιαστική τροπολογία, προκειμένου να σώσουν τον Συνεργατισμό. Επειδή μιλήσατε για γεράκια, κύριε Πρόεδρε, θα σας ρωτήσω το εξής. Επιστρέφοντας από το δραματικό Eurogroup ανακοινώσατε την απόφαση για διορισμό ερευνητικής επιτροπής, ακολούθησαν διάφορα φαιδρά και μη. Ο κόσμος διερωτάται: Θα πληρώσει κανένας για όλα αυτά που συνέβησαν; Οι ποινικοί ανακριτές προχωρούν στο έργο τους, το ίδιο και η Ερευνητική Επιτροπή. Βεβαίως, η Επιτροπή αυτοπεριορίστηκε σε κάποια στιγμή στο να αποδώσει πολιτικές ευθύνες. Οι ποινικοί ανακριτές είναι εκείνοι που θα βοηθήσουν έτσι ώστε μέσα από τις καταθέσεις που δόθηκαν στις διάφορες ερευνητικές επιτροπές να επισημάνουν πού και ποια αδικήματα και εναντίον ποιων στοιχειοθετούνται αδικήματα έτσι ώστε να προσαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης. Η απόφασή μας είναι δεδομένη, το θέμα είναι να στοιχειοθετηθούν αδικήματα. Επειδή έχετε αναφερθεί στο δραματικό Eurogroup, αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω το εξής. Κάποιοι με επέκριναν επειδή στις 15 Μαρτίου αποδέχτηκα μια απομείωση καταθέσεων, το γνωστό κούρεμα, που αντιστοιχούσε με τους τόκους ενάμιση χρόνου και απέρριπταν το επιχείρημα που προέβαλλα, ότι δηλαδή, μπροστά στην ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και της χρηματοδότησης του κράτους ώστε να αποφύγει τη στάση πληρωμών, υπαναχώρησα από δεσμεύσεις που ανέλαβα πριν και μετά τις εκλογές. Διερωτώμαι πόσο σήμερα, εκείνοι που με και ότι για εκείνους που παραμένουν για μακρύ χρονικό διάστημα και θα επιτραπεί να αποκτήσουν την κυπριακή ιθαγένεια, τα κριτήρια πρέπει να είναι αυστηρά. Σε τι αποβλέπετε με την επικείμενη αποστολή επιστολών στον γ.γ. του ΟΗΕ, στον πρόεδρο της Κομισιόν και στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου; Σκοπός των επιστολών δεν είναι να αποδοθούν ευθύνες αλλά για την καλύτερη δυνατή προετοιμασία του νέου κύκλου συνομιλιών, έτσι ώστε να δίδεται προοπτική και ελπίδα. Και είναι εδώ που εντάσσεται και η πρόταση για μια σειρά από μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Γιατί θα πρέπει να υπάρξει μια νέα δυναμική, η οποία μπορεί να έρθει μέσα από γενναίες αποφάσεις, που αφορούν ουσιαστικά μέτρα εμπιστοσύνης από τουρκικής πλευράς, όπως το άνοιγμα των τουρκικών λιμένων και αεροδρομίων και η επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της, υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών. Και από δικής μας πλευράς, η λειτουργία του λιμανιού της Αμμοχώστου υπό την εποπτεία της Ε.Ε. και η έναρξη συζητήσεων για το άνοιγμα ιδιαίτερα σημαντικών κεφαλαίων για τη συνέχιση και την ώθηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. Ανάλογες κινήσεις θα βοηθήσουν στο να διεγείρουν και πάλιν το ενδιαφέρον του συνόλου των Κυπρίων, Ε/κ και Τ/κ, στην προοπτική λύσης του Κυπριακού και στις δυνατότητες που παρέχονται μέσα από τη λύση να αντιμετωπίσουμε και την οικονομική κρίση. Το δεύτερο στοιχείο είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον διάλογο και μεταξύ των εμπλεκομένων σε αυτόν. Όπως για παράδειγμα ότι αυτή τη φορά η Τουρκία μέσα από συγκεκριμένες κινήσεις, εννοεί ότι επιθυμεί λύση και θα εργαστεί γι αυτό στο τραπέζι των συνομιλιών. επέκριναν, μπορεί να δικαιολογούνται, όταν εν μια νυκτί, όχι μόνο δεσμευόντουσαν απέναντι στους διαδηλωτές που βρίσκονταν έξω από τη Βουλή αλλά και στη συνέχεια, μέσα στη Βουλή, αφού απέρριψαν το νομοσχέδιο, όταν διαπίστωσαν ότι καταρρέει ο Συνεργατισμός μόνον, όχι ολόκληρο το κράτος και για ενάμισι δισ., ψήφισαν εκείνο που απέρριψαν, χωρίς καμιά ουσιαστική τροπολογία, προκειμένου να σώσουν τον Συνεργατισμό. Εγώ χαίρομαι που το έπραξαν, γιατί ήταν πράξη ευθύνης. Εξαρχής θα έπρεπε να το είχαν πράξει. Όταν έχεις να σώσεις το κράτος και όχι μόνο τον Συνεργατισμό, θα πρέπει να είσαι λιγότερο υπεύθυνος; Αυτό το λέω για να προβληματιστούμε. Μπορεί να ήταν δυσάρεστη η απόφαση, της 15ης Μαρτίου. Αλλά, μακάρι να γινόταν αποδεκτή. Σήμερα δεν θα ήμασταν στο σημείο που είμαστε. Και θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα και καλύτερες προοπτικές. Και τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα εάν η Δανειακή Σύμβαση είχε συνομολογηθεί τότε που έπρεπε. Θα είμαι γενναιόδωρος, όχι υποχωρητικός «Θα πρέπει να υπάρξει μια νέα δυναμική, η οποία μπορεί να έρθει μέσα από γενναίες αποφάσεις» Εσείς θα είστε γενναιόδωρος στο τραπέζι των συνομιλιών; Γενναιόδωρος όχι υπό την έννοια των υποχωρήσεων που θα καθιστούν μια λύση απαράδεκτη για τον Ελληνισμό. Γενναιόδωρος υπό την έννοια ότι θα πρέπει να εργαστούμε συλλογικά έτσι ώστε να επιτύχουμε μια λύση που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων χωρίς να παραγνωρίζει εκείνες των Τουρκοκυπρίων. Εάν υπάρξει η βούληση και η αποφασιστικότητα και είναι εδώ που χρειάζεται η γενναιότητα, μπορεί να επιτύχουμε μια λύση μέσα από συγκεκριμένες προτάσεις που μπορούν να συμβάλουν προς τούτο. Γενναία απόφαση θα μπορούσε να είναι η λειτουργία του αεροδρομίου της Τύμπου με το ίδιο καθεστώς όπως το λιμάνι της Αμμοχώστου; Η πρότασή μας είναι σαφής και συγκεκριμένη και έχει ήδη μεταφερθεί στους ενδιαφερόμενους αποδέκτες. Την ίδια στιγμή, ως κυβέρνηση, προετοιμαζόμαστε με διάφορα σενάρια για την αντιμετώπιση κάθε ενδεχομένου. Θα έχουμε, σε κάθε περίπτωση, πειστικές απαντήσεις για να μην εκχωρήσουμε κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κύριε Πρόεδρε, ενώπιόν μας έχουμε ένα έγγραφο του ΟΗΕ. Αυτό το έγγραφο το αποδεχόμαστε πλην μερικών εξαιρέσεων και ξεκινάμε τις συνομιλίες από εκεί; Οι εταίροι σας στην κυβέρνηση τι λένε; Ποτέ το έγγραφο του κ. Ντάουνερ δεν θεωρήθηκε ως έγγραφο βάσης για συνέχιση του διαλόγου. Και ούτε έγινε ποτέ δεκτό ως τέτοιο. Έγινε δεκτό ως έγγραφο αναφοράς στα πρακτικά που τηρήθηκαν και στο τι συνέβη μεταξύ Σίγουρα υπάρχουν θέματα που είναι κοινώς παραδεκτά και υπάρχουν θέματα που είναι υπό αμφισβήτηση. Δεν μπορεί να παραγνωρίσεις τις αντιδράσεις σε προτάσεις που αποτέλεσαν συγκλήσεις μεταξύ των κυρίων Ταλάτ και Χριστόφια, όταν η πλειοψηφία του κυπριακού ελληνισμού, των πολιτικών δυνάμεων, τάσσονται εναντίον. Εάν θέλεις μια δεύτερη απόρριψη θα παριστάνεις τον γενναίο αλλά εκείνο που θα συμβεί είναι να απορριφθεί ενδεχομένως μια λύση με ανάλογο περιεχόμενο και αυτή θα ήταν η χείριστη των επιλογών. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

6 06 - POLITIKI_Master_cy 9/13/13 9:48 PM Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Θρίλερ για Αρχηγούς οι Ευρωεκλογές Μετ εμποδίων οι συνεργασίες Χωρίς αρκετές προοπτικές η πρωτοβουλία Οικολόγων Οκτώβριο βάζει μπρος η ΕΔΕΚ Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Με ζυμώσεις για την επερχόμενη εκλογική μάχη της Ευρωβουλής βρίσκει το φθινόπωρο τις πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες θέλουν έως το τέλος του 2013 να έχουν έτοιμους τους υποψηφίους που θα κονταροχτυπηθούν για τις έξι έδρες στις Βρυξέλλες και Στρασβούργο. Οι εκλογές του Μαΐου 2014 συγκεντρώνουν αρκετό ενδιαφέρον, αφού αυτές θα αποτελούν και ουσιαστικό τεστ για τα κόμματα. Πρόκειται για μία εκ των λίγων περιπτώσεων στην έως τώρα κομματική ζωή του τόπου που σε μια εκλογική μάχη διακυβεύονται τόσα πολλά για όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Για την Πινδάρου η μάχη των Ευρωεκλογών θα αποτελεί το «βάπτισμα πυρός» για τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Για το ΑΚΕΛ ένα ισχυρό τεστ μετά την αποτυχημένη πενταετή διακυβέρνηση. Για το ΔΗΚΟ η μάχη Μαΐου είτε θα <<<<<<< Δημήτρης Παπαδάκης το ισχυρό ατού των Σοσιαλιστών στο ψηφοδέλτιο για την Ευρωβουλή. αποτελεί μια θριαμβευτική επιβεβαίωση του Μάριου Καρογιάν είτε θα είναι η πρώτη δοκιμασία του Νικόλα Παπαδόπουλου. Ισχυρό στοίχημα θα είναι για την ΕΔΕΚ κατά πόσο διατηρεί τα ηνία της τέταρτης δύναμης. Για τον Γιώργο Λιλλήκα σημείο σταθμός εάν θα πετύχει να ξεφύγει από τα μικρά ποσοστά που εξασφαλίζουν διαχρονικά νέα κινήματα και κόμματα, ενώ για το ΕΥΡΩΚΟ θα αποτελεί στίγμα για τη μελλοντική του πορεία. Τέλος, για τους Οικολόγους, οι Ευρωεκλογές αναμένεται να αποτελέσουν μάχη βεβαίωσης ότι παραμένουν στο προσκήνιο, έστω και με χαμηλά ποσοστά. Η τακτική και τα ατού Κατόπιν τούτων για τους πολιτικούς Αρχηγούς οι Ευρωεκλογές αποτελούν ορόσημο με τον ένα ή τον άλλον τρόπο Είναι από τις μοναδικές φορές που γύρω από μία εκλογική μάχη διακυβεύονται τόσα πολλά για όλα σχεδόν τα κόμματα του τόπου. Οι Ευρωεκλογές Μαΐου θα αποτελούν βάπτισμα πυρός για Αβέρωφ Νεοφύτου και τεστ αντοχών για Άντρο Κυπριανού. <<<<<<< Τα ατού των άλλων: Θεοχάρους για ΔΗΣΥ, Σταύρος Μαλάς για ΑΚΕΛ, Αντιγόνη για ΔΗΚΟ. τόσο για τους ίδιους και το πολιτικό τους προφίλ και μέλλον όσο και για τους κομματικούς τους σχηματισμούς, μιας και αρκετά πράγματα θα κριθούν ή έστω θα δρομολογηθούν προς συγκεκριμένη πορεία με αποτέλεσμα το τεστ Μαΐου να λειτουργεί ως «προάγγελος» για την επομένη. Ως εκ τούτου η μάχη αναμένεται να είναι σκληρή και τα κόμματα εν αντιθέσει με τις Ευρωεκλογές του 2009, όπου παρατηρήθηκαν απόλυτα φαβορί και για τις έξι έδρες στις Βρυξέλλες, αναμένεται ότι θα κινηθούν με ισοδύναμες περίπου υποψηφιότητες εντός των ψηφοδελτίων τους, έτσι ώστε να δημιουργηθεί η απαιτούμενη κομματική δυναμική, ενεργοποιώντας όσο το δυνατό περισσότερους ψηφοφόρους, με στόχο για την κάθε πολιτική δύναμη να καταγράψει όσο το δυνατό υψηλότερα ποσοστά. Αυτό δεν αποκλείει βεβαίως και τα ισχυρά ατού του κάθε κόμματος στο ψηφοδέλτιο, τα οποία μπορεί να θεωρούνται και τα απόλυτα φαβορί. Για παράδειγμα από πλευράς ΔΗΣΥ, φαβορί θεωρείται η νυν ευρωβουλευτής Ελένη Θεοχάρους, ενώ για το ΑΚΕΛ οι πρώτες παρασκηνιακές ζυμώσεις κάνουν λόγο για τον Σταύρο Μαλά. Από την άλλη, στο ΔΗΚΟ φαβορί θεωρείται η επίσης νυν Ευρωβουλευτής, Αντιγόνη Παπαδοπούλου, αλλά την ίδια ώρα το ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟ αυτή τη χρονιά δεν αναμένεται να είναι όπως του 2009 «της τελευταίας στιγμής» αλλά μάλλον θα αποτελείται κατά κύριο λόγο από καθαρόαιμα κομματικά στελέχη, έτσι ώστε να δημιουργηθεί η απαιτούμενη δυναμική. Ωστόσο για το ΔΗΚΟ κομβικό σημείο αποτελούν οι ενδοκομματικές εκλογές την 1η Δεκεμβρίου και εκ των πραγμάτων, αφού ουδείς μπορεί να θεωρηθεί εκ των προτέρων ως ο απόλυτος νικητής εκ των δύο, Καρογιάν- Νικόλα, ο όποιος προγραμματισμός για τις Ευρωεκλογές αιωρείται. Στην ΕΔΕΚ αναμένεται να επαναδιεκδικήσει ο νυν Ευρωβουλευτής Σοφοκλής Σοφοκλέους αλλά και ο Δημήτρης Παπαδάκης. Το ισχυρό στέλεχος των Σοσιαλιστών εκτιμάται ότι θα είναι και το ισχυρό ατού του ψηφοδελτίου. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Χαμηλές προσδοκίες για συμμαχίες Επί τάπητος βρίσκεται και το ενδεχόμενο, αν και απομακρυσμένο, των συνεργασιών μεταξύ κάποιων πολιτικών δυνάμεων. Ουσιαστικά πρόκειται για προσπάθειες συνεργασίας ΕΔΕΚ, Οικολόγων και Κίνησης Πολιτών (ΚΙΠΟ). Συνομιλώντας με κομματικούς αξιωματούχους φαίνεται όμως πως δύσκολα έως πολύ δύσκολα θα ευδοκιμήσει μια τέτοια προσπάθεια συνεργασίας. Κυρίως από πλευράς ΕΔΕΚ αλλά και Γ. Λιλλήκα εντοπίζεται «απροθυμία» για μια τέτοια ενέργεια. Σοσιαλιστές και ΚΙΠΟ, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, κρίνουν ότι το καλύτερο για τα ίδια τα Κινήματα είναι η διεκδίκηση έδρας με δικό τους ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο. Από τη μία η ΕΔΕΚ νιώθει «προδομένη» από τον Γιώργο Λιλλήκα και θεωρεί τις Ευρωεκλογές ως την κατάλληλη αρένα για να «δείξει στον εκλεκτό της για τις προεδρικές εκλογές ποιος είναι το αφεντικό», ενώ από την άλλη στην ΚΙΠΟ θεωρούνται οι ευρωεκλογές ως ένα καλό σημείο για να αποδείξουν ότι δεν πρόκειται για ένα «συνηθισμένο νέο μικρό κόμμα αλλά για μια δυναμική εξέλιξη που θα ταρακουνήσει τα κομματικά δρώμενα». Ως εκ τούτου ουδείς θέλει να κρύψει τα ποσοστά του μέσα σε ένα συνασπισμό δυνάμεων. Οι Οικολόγοι ανέλαβαν πρωτοβουλία αποστέλλοντας γραπτώς την πρόσκληση προς τα δύο κόμματα για διάλογο με στόχο τη συνεργασία «τριών και πλέον δυνάμεων». Οι Πράσινοι θέτουν ως σημεία αναφοράς της όποιας συνεργασίας προκύψει τη διατήρηση της ανεξαρτησίας του κάθε κόμματος αλλά και την κοινή προσπάθεια για Νομοθεσία οριζόντιας ψηφοφορίας. Από πλευράς ΕΔΕΚ είναι αδιαμφισβήτητη και αδιαπραγμάτευτη παράμετρος πως το ψηφοδέλτιο θα πρέπει να είναι κάτω από τη σκεπή του Σοσιαλδημοκρατικού Ευρωπαϊκού Κόμματος. Πάντως ΕΔΕΚ και ΚΙΠΟ δεν αναμένεται να απορρίψουν εκ προοιμίου την πρόταση των Οικολόγων αλλά από την άλλη δεν επιθυμούν να εισέλθουν σε μακρόσυρτες διαδικασίες. «Οργανωτική εκκίνηση για τις Ευρωεκλογές στην ΕΔΕΚ θα γίνει στις 20 Οκτωβρίου μαζί με το Καταστατικό Συνέδριο», δήλωσε στην «Κ» στέλεχος των Σοσιαλιστών, κάτι που ερμηνεύεται ότι η όποια συζήτηση για συνεργασία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τότε (στο μεταξύ από οργανωτικής πλευράς στην ΕΔΕΚ ήδη γίνεται «προθέρμανση» με 65 περιφερειακές συσκέψεις ενόψει και του καταστατικού συνεδρίου του Κινήματος). Το ίδιο μήνυμα εισπράττεται και από την ΚΙΠΟ, ότι δηλαδή οι όποιες διαβουλεύσεις για ενδεχόμενη συνεργασία πρέπει να ολοκληρωθούν έως τα τέλη Οκτωβρίου. Η Άπω Ανατολή κρίνει το Τερματικό Εάν η αγορά θα είναι μόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση, τότε ο αγωγός θα αφήνει περισσότερα κέρδη στη Λευκωσία Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ <<<<<<< Εντόπισε κι άλλα κοιτάσματα στο «12» η Noble. Το 2014 αρχίζει γεωτρήσεις σε διαφορετικά σημεία στο «Αφροδίτη». Η φλόγα άναψε και αρχές Οκτωβρίου αναμένονται τα επίσημα αποτελέσματα. Εάν χρειαστεί και δεύτερη επιβεβαιωτική, τότε θα αναμένουμε έως το καλοκαίρι του Σε οριακό χρονικό σημείο για τη βιωσιμότητα ή όχι τερματικού υγροποίησης κινείται η Κυπριακή Δημοκρατία, αφού τα δεδομένα στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου αλλάζουν με γοργούς ρυθμούς και η Λευκωσία θα πρέπει να διασφαλίσει τα συμφέροντά της στη διεθνή αγορά το συντομότερο δυνατόν. Σύμφωνα με επισημάνσεις εμπειρογνωμόνων η όποια καθυστέρηση, τόσο στις επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις όσο και στην υπογραφή συμφωνίας για το τερματικό υγροποίησης, προϋποθέσεις για την προπώληση του φυσικού αερίου, ενδεχομένως να θέσουν την Κύπρο εκτός σημαντικών διεθνών αγορών με αποτέλεσμα να χαθεί το αβαντάζ του Τερματικού έναντι των αγωγών. Πιο συγκεκριμένα και εν ολίγοις, σε τεχνοκρατικό επίπεδο, τα δεδομένα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι πως οι πλέον συμφέρουσες αγορές αυτή την περίοδο για πώληση και προπώληση φυσικού αερίου είναι η Άπω Ανατολή. Στις αγορές αυτές γίνεται «επίθεση» από πλευράς εταιρειών που διαχειρίζονται κοιτάσματα φυσικού αερίου των ΗΠΑ, αλλά αυτό δεν αποκλείει και την ανάμειξη της Κύπρου. Ωστόσο, κάθε καθυστέρηση που παρατηρείται και συνεπώς παρατείνει την ημερομηνία παράδοσης (αυτή τη στιγμή, με τους σημερινούς σχεδιασμούς και εξελίξεις, η Κύπρος θα μπορεί να παραδώσει υγροποιημένο φυσικό αέριο στις αγορές το 2020) θέτει τον κίνδυνο αποκλεισμού της Λευκωσίας από τις συμφέρουσες αγορές της Άπω Ανατολής. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η Κύπρος θα πρέπει να επικεντρωθεί στις ευρωπαϊκές αγορές και μόνον, όπου όμως οι τιμές διαφέρουν και είναι σαφώς χαμηλότερες. Ως εκ τούτου, υπάρχει ο κίνδυνος, εάν χαθεί το μομέντουμ των αγορών της Άπω Ανατολής, η μέθοδος εξαγωγής φυσικού αερίου μέσω αγωγών αντί μέσω υγροποίησης θα είναι πολύ πιο συμφέρουσα για την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία. Εξέλιξη δηλαδή, η οποία ενδεχομένως να θέσει τη Λευκωσία υπό την ομηρία της Άγκυρας, ειδικότερα εάν το κυπριακό συνεχίσει να παραμένει άλυτο, μιας και η Άγκυρα θα ελέγχει κατά κύριο λόγο τον αγωγό προς Ε.Ε. Προπώληση Τα μέχρι στιγμής δεδομένα θα επιτρέπουν να γίνει προπώληση φυσικού αερίου εντός του 2014 για παραγωγή στις αγορές το Αυτό θα δώσει το πλεονέκτημα στη Λευκωσία να μπορέσει να αποταθεί στις αγορές ανά το παγκόσμιο για υγροποιημένο αέριο. Ωστόσο, για να μπορέσει η Λευκωσία να προχωρήσει σε προπώληση εντός του 2014 υπάρχουν δύο προϋποθέσεις: Πρώτον. Να κλείσει η συμφωνία εντός του 2014 για το τερματικό μεταξύ Λευκωσίας και Noble. Δεύτερον. Για να μπορεί να οριστικοποιηθεί η συμφωνία θα πρέπει η Noble να είναι βέβαιη για τις ποσότητες που υπάρχουν στο «Αφροδίτη». Και εδώ προκύπτει μερική ΚΥΠΕ <<<<<<< Εάν η Λευκωσία χάσει το μομέντουμ με τις ψηλές τιμές στην Άπω Ανατολή, τότε ο αγωγός θα συμφέρει περισσότερο απ ό,τι το τερματικό. εμπλοκή εάν απαιτηθεί και δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση στο εν λόγω τεμάχιο. Σύμφωνα με πληροφορίες από άτομα που έχουν γνώση του θέματος, μία δεύτερη γεώτρηση θα μπορεί να γίνει εντός των πρώτων έξι μηνών του Κατ επέκταση τα χρονικά όρια για τη Λευκωσία στενεύουν αρκετά, αφού η όποια καθυστέρηση στις συμφωνίες παρατείνει και την ημερομηνία που θα μπορεί να παραδώσει η Κύπρος στις αγορές υγροποιημένο αέριο. Το κατά πόσο θα χρειαστεί και δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση θα ανακοινωθεί κατά πάσα πιθανότητα αρχές Οκτωβρίου από τη Noble, όταν η εταιρεία, δηλαδή, θα παρουσιάσει και τα αποτελέσματα της πρώτης γεώτρησης. Παράλληλα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η τελική επενδυτική απόφαση για το Τερματικό αναμένεται να παρθεί περί τα τέλη του Οι συνολικές ποσότητες φυσικού αερίου στα έξι αδειοδοτημένα οικόπεδα στην κυπριακή ΑΟΖ (Noble «12», ENI «2», «3» και «9», TOTAL «10» και «11») εκτιμούνται γύρω στα 40tcf. Ποσότητα που επιτρέπει ιδιαίτερη ευελιξία για πωλήσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου στη διεθνή αγορά. Στο «Αφροδίτη» τα αποτελέσματα της πρώτης επιβεβαιωτικής γεώτρησης θα καταδείξουν εάν οι ποσότητες κυμαίνονται γύρω στα 5+ ή στα 7+ tcf. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το Τερματικό υγροποίησης κρίνεται ως βιώσιμο (αλλά ενδεχομένως και όχι ως πιο επικερδές απ ό,τι οι αγωγοί) με ποσότητες πέραν των 5tcf (4,5 για εξαγωγή και 0,5 για τις ανάγκες της Κύπρου). Πάντως, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Noble εντόπισε και άλλα κοιτάσματα εντός του οικοπέδου «12» και οι αρχικές ενδείξεις είναι αρκετά αισιόδοξες, Μάλιστα, η εταιρεία προγραμματίζει γεωτρήσεις για άλλα κοιτάσματα στο οικόπεδο «12» εντός του Επιπλέον, ιδιαίτερες ελπίδες για μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου υπάρχουν και για το οικόπεδο «9» της ΕΝΙ, ενώ η TOTAL θα ολοκληρώσει τις έρευνες στα δικά της οικόπεδα (10 και 11) και αρχίζει την ανάλυση των αποτελεσμάτων. Οι επιλογές για ενδιάμεση Μετά και την εξέλιξη με την ITE- RA φαίνεται πως πλέον οι επιλογές για ενδιάμεση λύση προμήθειας φυσικού αερίου της Κύπρου περιορίζονται σε δύο. Πρώτη επιλογή. Αγορά φυσικού αερίου από το οικόπεδο του Ισραήλ «Ταμάρ», συμπίεση και μεταφορά στην Κύπρο, υπό μορφή συμπιεσμένου αερίου (CNG). Δεύτερη επιλογή. Αξιολόγηση και υιοθέτηση της πρότασης Noble για μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου για τις ανάγκες της ΑΗΚ από το «Αφροδίτη» με τη μέθοδο «SPAR», στην οποία δηλαδή χρησιμοποιείται προσωρινά ειδική πλατφόρμα ανόρυξης φυσικού αερίου και μεταφορά του στην ξηρά με μικρό αγωγό 12 ιντσών από το «Αφροδίτη» στο Βασιλικό. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε τα τελευταία οκτώ χρόνια για μεταφορά φυσικού αερίου στην ξηρά από τον Κόλπο του Μεξικού. Μία τρίτη επιλογή θα είναι και πάλι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), εάν μετά από έρευνα της γενικής ελέγκτριας διαφανεί ότι οι αριθμοί και τα δεδομένα δεν ήταν όπως αυτά παρουσιάστηκαν και κριθεί η πρόταση της ITERA ως μη συμφέρουσα. Σε μια τέτοια περίπτωση είναι πολύ πιθανό είτε η κυβέρνηση να αποδεχθεί τελικά την πρόταση της ρωσικής εταιρείας είτε να προχωρήσει εκ νέου σε διαγωνισμό για προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου.

7 07 - POLITIKI_Master_cy 9/13/13 6:05 PM Page 7 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Οι Βάσεις σε ρόλο Big Brother για τη Συρία Στην Κύπρο τα «αφτιά» της βρετανικής υπηρεσίας ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων GCHQ την οποία στηρίζει και η Ουάσινγκτον Των ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ και ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ Παρά τις διαβεβαιώσεις που έλαβε η Λευκωσία από το Λονδίνο ότι οι βρετανικές στρατιωτικές Βάσεις δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως ορμητήριο κατά της Συρίας σε περίπτωση στρατιωτικής επιχείρησης, δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται η συμβολή των Βάσεων στον ηλεκτρονικό πόλεμο που μαίνεται εδώ και χρόνια. Είναι άγνωστο από πού προήλθαν οι πληροφορίες που ισχυρίζεται ο Λευκός Οίκος ότι διαθέτει για τη χημική επίθεση στη Συρία. Είναι όμως βέβαιο ότι αυτή την εποχή τα «αφτιά» της βρετανικής υπηρεσίας ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων GCHQ στην Κύπρο έχουν στραφεί προς τις επικοινωνίες της Συρίας. «Γιατί είμαστε ακόμα στην Κύπρο;», διερωτάτο στις αρχές της περασμένης δεκαετίας ο Βρετανός ανταποκριτής Ρόμπερτ Φισκ. «Ο θολωτός σταθμός υποκλοπών στην κορυφή <<<<<<< Σε Δεκέλεια, Ακρωτήρι και Τρόοδος τα κομβικά σημεία του μηχανισμού ηλεκτρονικής υποκλοπής δεδομένων. του όρους Τρόοδος και οι Βάσεις παρακολούθησης στη Δεκέλεια και το Ακρωτήρι, με τα συστήματα ηλεκτρονικών υποκλοπών που μπορούν να διεισδύσουν ώς τη Σιβηρία και το Ιράν, είναι η αιτία που η Βρετανία συνεχίζει να έχει ρόλο στο νησί». Και μαζί με τη Βρετανία και οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με έγγραφα της NSA που αποκάλυψε ο Έντουαρντ Σνόουντεν, οι ΗΠΑ καταβάλλουν τα μισά έξοδα για τη λειτουργία μιας εκ των βασικών βρετανικών εγκαταστάσεων υποκλοπής στην Κύπρο. Ως αντάλλαγμα, η GCHQ οφείλει να λαμβάνει υπόψη της τις αμερικανικές προτεραιότητες. Επισήμως, πάντως, η μόνη επίσημη αναφορά που έγινε μέχρι τώρα από το Λονδίνο σε σχέση με τον ρόλο των Βάσεων είναι η δήλωση εκπροσώπου του Βρετανικού Υπουργείου Άμυνας προ δεκαπενθημέρου, όταν έκαναν την εμφάνισή τους στους κυπριακούς ουρανούς έξι μαχητικά Eurofighter Typhoon της RAF. «Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι στο πλαίσιο του εν εξελίξει σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης, 6 RAF Typhoon αναχαιτιστικά αεροσκάφη αναπτύσσονται σήμερα το πρωί στην περιοχή Ακρωτηρίου στην Κύπρο. Αυτό αποτελεί καθαρά ένα συνετό και προληπτικό μέτρο για την εξασφάλιση της προστασίας των Βρετανών και την υπεράσπιση των περιοχών των Βρετανικών Βάσεων σε μια περίοδο αυξημένης έντασης στην ευρύτερη περιοχή», ανέφερε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Άμυνας. Είπε επίσης ότι «είναι μια κινητικότητα αμυντικών αεροσκαφών που επιχειρούν σε ρόλο αέρος-αέρος μόνο», και διαβεβαίωσε ότι τα αεροσκάφη «δεν αναπτύσσονται για να λάβουν μέρος σε οποιαδήποτε στρατιωτική δράση εναντίον της Συρίας». Τα χαρακτηριστικά των Typhoon που σταθμεύουν στο Ακρωτήρι Μήκος: 15,96 μ. Πλάτος: 10,95 μ. Αυτονομία: 1835 χλμ. (αποστολή αεράμυνας). Υπέρυθροι αισθητήρες. Σύστημα αναρτημένο στο κράνος του χειριστή εντοπίζει, κλειδώνει και βάλλει κατά στόχων με πυραύλους αέρος-αέρος. Stealth: Υλικά με υψηλή απορροφητικότητα στις ακτίνες radar καλύπτουν τα ευαίσθητα σημεία κοντά του απορροφητήρες αέρος και το πιλοτήριο. Η άτρακτος και τα φτερά καλύπτονται με υλικά που μειώνουν την εντοπισιμότητα από radar. Προσβολή Στόχων Εδάφους: SCALP (Σύστημα Κρούσης Αέρος-Εδάφους Μεγάλης Εμβέλειας), επίσης γνωστό ως Storm Shadow, με εμβέλεια 500 χλμ. Η συγκεκριμένη μονάδα εκτελεί αποστολές αντίστοιχες του Tomahawk. Η Μεγάλη Βρετανία διαθέτει 900 μονάδες. Αερόφρενο Κάθισμα εκτόξευσης χειριστή Martin Baker Υποδοχή για ανεφοδιασμό εν πτήσει. Radar Doppler πολλαπλού ρόλου. Μπορεί να εγκλωβίσει μέχρι 8 στόχους σε απόσταση 150 χλμ. Το Eurofighter είναι πιστοποιημένο για τον παρόμοιου τύπου Taurus και τον πύραυλο Harpoon αέρος-επιφανείας, κατά ναυτικών στόχων. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει όλη τη γκάμα των Paveway (πύραυλοι ακριβείας), τους Alarm και Harm (κατά radar), και βλήματα χαμηλότερης τεχνολογίας. Αεράμυνα: Με πυραύλους ΑSRAAM (Advanced Short Range Air-Air Missile) που βάλλει στα 10 χλμ., αλλά και το δίδυμό του ΑMRAAM μέσης εμβέλειας (50 χλμ.), το αεροσκάφος έχει πλήρη αυτοάμυνα και ικανότητα προσβολής. Χρησιμοποιεί επίσης τους αμερικανικούς Sidewinder και IRIS-T μέσου βεληνεκούς. Πιστοποιείται για τον πύραυλο METEOR, αέρος-αέρος που βάλλει σε αποστάσεις πέρα από τον ορίζοντα. Υποδοχή αέρος με μεταβλητό σχηματισμό. Πτερύγια σε σχηματισμό «Δ». Ταχεία απογείωση σε μικρή απόσταση, ενώ ο μη αεροδυναμικός σχεδιασμός προσδίδει μεγάλη ευελιξία. Πλήρης ηλεκτρονικός χειρισμός. Ρυμουλκούμενο αντίμετρο κατά radar (καλώδιο 100 μ.). Κεντρική δεξαμενή καυσίμων. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΡΕΤΑΝΙΑ Ανθρωποώρες συντήρησης για κάθε ώρα πτήσης: Eurofighter 9 F-14 Tomcat 63 F/A Tornado 16 ΙΤΑΛΙΑ Δύο κινητήρες turbofan. Μέγιστη ταχύτητα 2.3 mach. Συγκρίσιμο μόνο με το αμερικανικό F-22 Πηδάλιο Φορέας αλεξιπτώτου Variable-area afterburner Κυψελοειδή πτερύγια με δεξαμενή καυσίμων. Φορέας ηλεκτρονικών αντίμετρων και αντένα επικοινωνιών ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑ Οι πύραυλοι θα δείξουν τις προθέσεις Το Eurofighter Typhoon ήταν φυσιολογική επιλογή για τις βρετανικές Βάσεις, αφού εκτός από το γεγονός ότι αποτελεί το πιο προηγμένο μαχητικό της RAF, «προσφέρεται» για αποστολές αεράμυνας, σε αντίθεση με το προηγούμενης γενιάς Tornado, το οποίο ειδικεύεται στην προσβολή επίγειων στόχων. Τα ηλεκτρονικά μέτρα και αντίμετρα του Eurofighter το καθιστούν ικανό να αντιμετωπίσει δυνητικές απειλές από τα συριακά Sukhoi παλαιότερης γενιάς, αλλά και τα Mig-29 που σχεδιάστηκαν ως αντίβαρο για τα F-15 και F-16 των δυτικών και αποτελούν τη μεγαλύτερη άμεση απειλή για τις αεροπορίες που ενδεχομένως να επιχειρήσουν στην περιοχή. Πάντως, η ικανότητα του Eurofighter (αλλά και του παλαιότερου Tornado) να βάλλει κατά στόχων με τους πυραύλους Storm Shadow (δίδυμο του γαλλικού SCALP), καθιστούν το αεροσκάφος μια φυσιολογική επιλογή. Οι Storm Shadow, από τους οποίους η RAF διαθέτει 900 μονάδες στο οπλοστάσιό της, είναι σχεδιασμένοι για να εκτελούν αποστολές παρόμοιες με εκείνες των Tomahawk, οι οποίοι όμως έχουν πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια. Οι Storm Shadow, ωστόσο, είναι πιο προηγμένης τεχνολογίας, ιδίως όσον αφορά στα αντίμετρα και στην πολεμική κεφαλή. Οι δύο πύραυλοι στηρίζονται σε παρόμοιας φύσης συστήματα πλοήγησης. Πάντως, αναλυτές εκτιμούν πως μια επίθεση με Tomahawk είναι πιο πιθανή από την επιλογή των Storm Shadow. Παρόλο ότι δεν αναμένεται χερσαία επιχείρηση για πολιτικούς λόγους, αναλυτές παρακολουθούν στενά το οπλοστάσιο που θα επιλεγεί σε περίπτωση κτυπημάτων κατά της Συρίας. Εάν γίνουν επιχειρήσεις με πυραύλους Alarm ή Harm, οι οποίοι ειδικεύονται στην καταστροφή μονάδων αεράμυνας, αυτό θα ερμηνευτεί ως ένδειξη πως οι επιχειρήσεις δεν θα είναι σύντομες σε διάρκεια. Τα συγκεκριμένα συστήματα «ακολουθούν» τις εκπομπές των radar και κατευθύνονται προς αυτά, με στόχο να παραλύσουν τις δυνατότητες της χώρας που δέχεται την επίθεση, να αντιμετωπίσει επιθέσεις από αέρος. Γι αυτό και μια πιθανή χρήση τους θα θεωρηθεί ως η αυλαία για γενικότερες επιθέσεις. Όσον αφορά στην γκάμα των paveway, αυτοί θα ήταν χρήσιμοι για την καταστροφή τεθωρακισμένων μονάδων ή άλλων τακτικών στόχων. Ωστόσο, η χρήση τους βάζει τα αεροσκάφη βαθειά εντός της εμβέλειας των συστημάτων αεράμυνας της Συρίας (όπως τους S-400 που προσβάλλουν στόχους σε απόσταση μέχρι και 400 χιλιόμετρα). Πιθανότερο σενάριο είναι τα Eurofighter να χρησιμοποιηθούν ως αναχαιτιστικά κατά της συριακής αεροπορίας, εάν αυτή αποφασίσει να επιχειρήσει, ενώ δεν πρέπει να αποκλείεται και η αξιοποίηση των δυνατοτήτων των Storm Shadow.

8 08-PARAPOLITIKA_Master_cy 9/13/13 10:20 PM Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Περεστρόικα στην ΤΚ, με χαβιάρι, βότκα και καζατσόκ! Καλός ο Λακκοτρύπης «Εκπληκτικά καλό» χαρακτήρισε τον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Λακκοτρύπη, Αμερικανός αξιωματούχος που παρακολούθησε την Τετάρτη στην Ουάσινγκτον την ομιλία του στη δεξαμενή σκέψης Atlantic Council για ενεργειακά. To ακροατήριο περιορισμένο και εκλεκτό, με ακαδημαϊκούς, αναλυτές ενεργειακών θεμάτων, αλλά και αξιωματούχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, οι οποίοι υπέβαλαν πολλές και πολύ συγκεκριμένες ερωτήσεις. Απ ό,τι μας είπαν, ο κ. Λακκοτρύπης πέρασε με επιτυχία την «ανάκριση» και απέσπασε εγκωμιαστικά σχόλια για τη βαθειά γνώση των θεμάτων και την αναλυτική του σκέψη. Κάνοντας μία συνολική αποτίμηση των επαφών, να συμπληρώσουμε πως χάρη στα ενεργειακά και τη συνεργασία με αμερικανικές και εβραϊκές εταιρείες «ανοίγουν πολλές πόρτες» και υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση της Κύπρου. Για παράδειγμα, όταν κάποια στιγμή στο «Ατλαντικό Συμβούλιο» έγινε μία πολύ συγκεκριμένη ερώτηση για το πώς θα βρεθούν τα χρήματα για την εξόρυξη και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, παρενέβη ο εκπρόσωπος της Noble Energy που είπε ότι και η εταιρεία είναι σε θέση να εξασφαλίσει και να επενδύσει μεγάλα ποσά, αλλά και το ενδιαφέρον από μέρους Αμερικανών επενδυτών είναι τεράστιο. Με ντιρεκτίβα Δεν απέκτησε μόνο νέο Δ.Σ. η Τράπεζα Κύπρου, απέκτησε και νέα ισχυρή πρόσβαση στο Κρεμλίνο, διά του αντιπροέδρου της, Βλαδίμηρου Στραχαλκόβσκι, τέως πράκτορα της Κα Γκε Μπε και συναδέλφου του πανίσχυρου Πούτιν. Η αλήθεια είναι ότι «ο δικός μας», ο νέος πρόεδρος εννοείται, Κρίστης Χασάπης είναι πιο όμορφος από τον Ρώσο, όμως η εποχή της πασαρέλας παρήλθε ανεπιστρεπτί, (άσε που έχασε και η Αλεξάνδρα). Η τοποθέτηση του Βλαδίμηρου στη θέση του αντιπροέδρου έγινε μέσω ντιρεκτίβας η οποία δεν επιδεχόταν οποιαδήποτε αντίρρηση. Κάτι σαν το πιστόλι που ξαφνικά τοποθετείται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης και όλοι συμφωνούν χωρίς δεύτερη κουβέντα. Άκουσα ότι «οι δικοί μας» στο νέο Δ.Σ. της ΤΚ θα αρχίσουν πάραυτα μαθήματα ρωσικής γλώσσας Τρεις ημέρες σας ακούγαμε με κ. Πολυβίου να αγορεύετε στα ραδιόφωνα υπέρ της δικηγορικής σας δεινότητας, η οποία προστάτευσε τους δικούς σας πελάτες (Τρ. Κύπρου) και έπεισε τον δικηγόρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) και συγγενή σας Άντη Τριανταφυλλίδη να συμβουλεύσει τους πελάτες του να μην κοινοποιήσουν τα δύο εξαιρετικά σημαντικά πορίσματα της ΕΚ, περί αύξησης των κεφαλαιουχικών ελλειμμάτων της ΤΚ και περί αγοράς ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά. Το αναπάντητο ερώτημα είναι κατά πόσον, τοιουτοτρόπως, προστατεύσατε έτσι περίτεχνα και τα δικά σας οικονομικά συμφέροντα στην ΤΚ. και χορού. Τουλάχιστον ένα καζατσόκ θα το χορέψουν πού θα πάει! Πιάσε και μια βότκα ρε σύντροφε και δείξε τους πώς πίνεται ντα τνα (άσπρο πάτο). Α γεια σου! Τώρα πριν αρχίσουν τα ζόρια Το παρασκήνιο Κι ύστερα σου λένε ότι δεν υπήρξε πολιτικό παρασκήνιο με αφορμή την εκλογή του νέου Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου. Και πολιτικό και κομματικό και αρχιερατικό παρασκήνιο υπήρξε. Μάλιστα, ο αρχιεπίσκοπος δεν άφησε πέτρα που να μη σηκώσει ώστε να περιληφθεί ο δικός του, Κωνσταντίνος Κατσαρός, στη λίστα. Προς τούτο κινήθηκαν και οι πολιτικοί αρχηγοί της συγκυβέρνησης και ο ύπατος άρχων σύμφωνα με πληροφορίες του Ιανού. Μάλιστα, κάποιος φέρεται να είπε περίπου, (η στήλη το διατυπώνει με περισσή κομψότητα), «βάλτε στη λίστα τον Κατσαρό, διαφορετικά ποιος ακούει τον αρχιεπίσκοπο, θα μας στείλει όλους στον έξω από δω». Νενικήκαμεν Εκεί όμως που κάηκαν στην κυριολεξία τα τηλέφωνα κομματικών αρχηγών ήταν κατά τη συνάντηση της Αρχής Εξυγίανσης (βλ. συγκυβέρνηση) με τους μεγαλοδικηγόρους (βλ. Ρώσοι) και τους εκπροσώπους των Ταμείων Προνοίας. Από μία προσεκτική ανάγνωση των Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Πρόεδρος Αναστασιάδης Μας είπε την Παρασκευή ότι η ανέλιξη των δημόσιων λειτουργών δεν θα σχετίζεται πλέον ούτε με την κομματική ούτε με την ιδεολογική τους ταυτότητα αλλά μόνο με την απόδοσή τους. Πε αλλόναν Πρόεδρε! ΚΥΠΕ αποτελεσμάτων των μαχών που έγιναν και που ήταν σκληρές και άγριες προκύπτει ότι οι δικηγόροι κέρδισαν εκείνο που είχαν θέσει ως αντικειμενικό στόχο, εκλέγοντας στο συμβούλιο έξι Ρώσους και παίρνοντας και τη θέση του αντιπροέδρου. Αυτό, παρόλο που στην εξέλιξη των συζητήσεων φάνηκε ότι υποχώρησαν, αφού επέμεναν αρχικά να πάρουν τη θέση του προέδρου του Δ.Σ. και επτά μέλη στο νέο συμβούλιο. Οι της Αρχής Εξυγίανσης αντέδρασαν (για τ όνομα του Θεού, Ρώσος πρόεδρος στην Τράπεζα Κύπρου γίνεται;), μαζί τους και για λόγους πατριωτικούς τάχθηκαν και οι των Ταμείων Προνοίας και στο τέλος αποκτήσαμε Χασάπη πρόεδρο και πράκτορα αντιπρόεδρο! Ο δε Αβέρωφ σε ρόλο Φειδιππίδη ανέκραξε: Νενικήκαμεν! Καρατόμηση Πάντως, από το περιβάλλον του Μάικ Σπανού δημοσίως δηλώνεται ότι ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ ήταν εκείνος που διέγραψε τον κ. Σπανό από τη λίστα των υποψηφίων για το νέο Δ.Σ., του οποίου ακουγόταν μάλιστα ότι θα ήταν και ο πρόεδρος. Γιατί ο κ. Νεοφύτου θεώρησε ότι ο άνθρωπος που τυγχάνει της εμπιστοσύνης του Προέδρου Αναστασιάδη δεν ήταν fit and proper για το νέο Δ.Σ. της ΤΚ, ουδείς μπορεί μετά βεβαιότητας να πει αλλά ούτε και επιβεβαιώνεται αρμοδίως η πληροφορία ότι ο «πρωθυπουργός» της συγκυβέρνησης «καρατόμησε» τον Σπανό χάριν του Χασάπη. Μην ακούω λοιπόν ότι το νέο Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου εξελέγη χωρίς κομματικές ή πολιτικές παρεμβάσεις και πως υπάρχει ισοζύγιο μεταξύ των τάσεων που το απαρτίζουν διότι, και είναι ουσιώδες, απουσιάζει η μεγάλη τάση που είναι η τεράστια μάζα των καταθετών Η συγκάλυψη Το ζήτημα δεν είναι αυτό όμως. Το ζήτημα είναι ότι την Τρίτη οι μισοί των υπευθύνων της οικονομικής τραγωδίας που μαστίζει τον τόπο κάθονταν στις πρώτες σειρές της Γ.Σ. της ΤΚ και οι άλλοι μισοί έστρωναν το παιχνίδι από το παρασκήνιο. Αντικειμενικός στόχος σαφής: Να συγκαλυφθούν όσο το δυνατό περισσότερα και περισσότεροι. Τώρα, αν κάποιοι ήταν πολύ απρόσεκτοι, μπορεί να τους τσιμπήσει η λαβίδα του νόμου και σαν τη μαρίδα να καταναλωθούν δίκην μεζέ από το φιλοθεάμον κοινό. Αλλά μην περιμένετε κάποιο μεγάλο ψάρι ως κυρίως πιάτο Το είπε ο Πρόεδρος Στη συνέντευξή του σήμερα στην «Κ» ο Πρόεδρος Αναστασιάδης λέει για την Τράπεζα Κύπρου: «Έχω την εντύπωση ότι η κεφαλαιακή επάρκεια της Τράπεζας είναι τέτοια που με σωστή διαχείριση της επιτρέπει όχι απλώς να επιβιώσει αλλά σύντομα να ξεπεράσει τα προβλήματα και να μπει σε κερδοφορία. Αυτό που έχει σημασία είναι να σταματήσουν οι παρεμβάσεις από οποιονδήποτε. Και όταν λέω παρεμβάσεις από οποιονδήποτε εννοώ καμιάς αρχής εξαιρουμένης». Δεσμεύεσαι Πρόεδρε; Ο ευτυχής κ. Ντάουνερ Νικητής των αυστραλιανών εκλογών της περασμένης Κυριακής αναδείχθηκε το φιλελεύθερο κόμμα του Αλεξάντερ Ντάουνερ, αλλά από τις πρώτες πληροφορίες, ο ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα και μακροβιότερος υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας δεν έχει λάβει μέχρι στιγμής το τηλεφώνημα του νέου πρωθυπουργού που θα του προτείνει υπουργικό θώκο. Ούτε κάποιες δημοσιογραφικές πληροφορίες ακούστηκαν περί αυτού στον αυστραλιανό Τύπο, αν και ο Big Al τη Δευτέρα με άρθρο του έδινε συμβουλές σ αυτούς που έχουν τέτοιες φιλοδοξίες. Έτσι, με βάση αυτά τα δεδομένα, δεν βλέπω να «ξεκολλά» από την Κύπρο ο κυρ Αλέξανδρος κι όταν ο υπερατλαντικός Ιανός του έστειλε συγχαρητήρια για τη νίκη του κόμματός του κι ευχές για τα γενέθλιά του (την περασμένη Δευτέρα) αλλά και «με το καλό υπουργός», απάντησε πως «είναι ευτυχής που εργάζεται για τον ΟΗΕ». Ευτυχής, λοιπόν, ο Ντάουνερ, δεν ξέρω όμως πόσο ευτυχής είναι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, που πάλι «του τα είπε» του Αυστραλού, που έδειχνε διστακτικός στο να προσπαθήσει να πείσει την Άγκυρα για την πρόταση για επιστροφή της Αμμοχώστου. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ Η κοινή γνώση και η μυστική τεχνογνωσία Το μυστικό για ένα από τα καλύτερα γλυκά της Θεσσαλονίκης, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ένας ξακουστός ζαχαροπλάστης στην τηλεόραση, βρίσκεται στη χρήση ξύλινης κουτάλας και όχι μεταλλικής για το ανακάτεμα του «πειρασμού». Κατά τα άλλα, η συνταγή είναι γραμμένη σχεδόν πανομοιότυπη, σε όλα τα βιβλία μαγειρικής. Οι κατασκευαστές προϊόντων σε όλο τον κόσμο, από τα καθημερινά έτοιμα φαγητά, μέχρι τα αντικείμενα υψηλής τεχνολογίας, διατηρούν ως επτασφράγιστα μυστικά, λεπτομέρειες για την κατασκευή τους. Εκπληκτικές ιστορίες ακούει κανείς για τους επιστήμονες σε εργαστήρια υψηλής τεχνολογίας, οι οποίοι πληρώνονται «βασιλικά» και απολαμβάνουν «πριγκιπικές» περιποιήσεις, αλλά σε ένα απολύτως ελεγχόμενο περιβάλλον. ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Μια «τρελή» ιστορία διαδραματίστηκε πριν από μερικά χρόνια και στο νησί μας. Κύπριος επιστήμονας σε ερευνητικό κέντρο υψηλής τεχνολογίας στην Αμερική, ήλθε στην Κύπρο για να παραστεί στον γάμο της αδελφής του. Μεταφέρθηκε στο νησί με ιδιωτικό αεροσκάφος, συνοδευόμενος από ομάδα σωματοφυλάκων, για να παραμένει στο νησί για τρεις μέρες και να αναχωρήσει και πάλι φρουρούμενος για το μυστικό ερευνητικό κέντρο. Ανάλογες «τρελές» ιστορίες ακούει κανείς και για τα ερευνητικά κέντρα της Ρωσίας, όπου οικοδομήθηκαν ειδικές πόλεις, μόνο για να ζουν και να πειραματίζονται τα δυνατά μυαλά της χώρας. Στις προηγμένες τεχνολογικά χώρες, οι μάνατζερ και οι ερευνητές έχουν και συγκεκριμένη τιμή, η οποία ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο, ενώ συχνά «πωλούνται και αγοράζονται» όπως τους ποδοσφαιριστές, σε αστρονομικές τιμές. Η λογική είναι απλή, αφού τα αποτελέσματα της δουλειάς τους, φέρνουν τεράστια κέρδη στις εταιρείες, άρα και στους μετόχους. Όλα ξεκινούν και τελειώνουν στην απλή αλήθεια, που λέει ότι άλλο η γνώση και άλλο η τεχνογνωσία. Στις προηγμένες χώρες, αυτό που μετρά για την εξασφάλιση μιας δουλειάς, είναι πρώτα και κύρια οι εμπειρίες, αυτό που λέγεται βιογραφικό και ακολούθως τα διπλώματα. Σε πολλές χώρες, άνθρωποι χωρίς πτυχία, μπορούν και διδάσκουν και σε πανεπιστήμια, με μόνη απόδειξη τις δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και το ταλέντο τους σε μια ορισμένη επιστήμη. Στην Αμερική πολλά πανεπιστήμια δεν αφήνουν τους φοιτητές να αποκτήσουν μεταπτυχιακό δίπλωμα, αν δεν έχουν επαγγελματική εμπειρία για σειρά ετών. Στο ίδιο μήκος κύματος και η αξιολόγηση των μάνατζερ, αφού κανείς δεν ενδιαφέρεται για τα διπλώματα που έχουν, αλλά όλοι αναζητούν τις επαγγελματικές επιτυχίες που είχαν σε προηγούμενες δουλειές. Φυσικά, τα διπλώματα και οι γνώσεις αποτελούν καλές βάσεις, για τις επαγγελματικές επιτυχίες, αλλά σε καμία περίπτωση, δεν υπερκαλύπτουν τα ταλέντα των ανθρώπων. Στην Κύπρο εξακολουθούμε να θεοποιούμε τα διπλώματα, ακόμη και στις ανώτατες διευθυντικές θέσεις του Δημοσίου. Σπουδαίοι καθηγητές πανεπιστημίων, χωρίς όμως βιογραφικά σε υπεύθυνες διευθυντικές θέσεις, αναλαμβάνουν θέσεις κλειδιά, με αποτέλεσμα να μην τολμούν να πάρουν αποφάσεις ή και το χειρότερο να μην τολμούν να ρισκάρουν. Περιορίζονται σε μελέτες επί μελετών, σε συσκέψεις επί συσκέψεων και προσπαθούν να χωθούν πίσω από επιστολές και νομικές γνωματεύσεις, ως καλοί υπάλληλοι. Επί της ουσίας όλα κινούνται στο «ρελαντί», όλα τα προβλήματα αναμένουν τον χρόνο για να τα λύσει και στο τέλος της ημέρας οι «ακριβοπληρωμένοι» ταγοί της πολιτικής, της οικονομίας, των επιστημών και της διοίκησης, το μόνο που πετυχαίνουν είναι να βγάζουν τρύπες στο νερό. Στην Κύπρο έχουμε καλούς μάνατζερ και καλούς επιστήμονες, μόνο που το «δύσμοιρο» και χρεοκοπημένο Δημόσιο προτιμά να ακριβοπληρώνει ξένους, παρά να χρησιμοποιήσει τους δικού του. Αλλά όποιος πληρώνει έχει και το αποτέλεσμα που θέλει και επιπλέον δεν χρειάζεται να δώσει και εξηγήσεις. Και επιβεβαιώνεται το ρητό που λέει ότι «κανένας προφήτης δεν είναι αγαπητός στην πατρίδα του». ΚΥΠΕ

9 09-GNOMES CY_Master_cy 9/13/13 9:23 PM Page 9 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Το ένα χέρι νίβει τ άλλο... Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Τ ο λέμε συχνά. Ζούμε σε ένα μικρό νησί και γνωρίζουμε καλά ο ένας τον άλλον. Κυρίως εξυπηρετούμε ο ένας τον άλλον με το αζημίωτο και με διάφορους τρόπους. Οι πολίτες τρέχουν στους πολιτικούς για διορισμούς στο Δημόσιο, τους ημικρατικούς και στις τράπεζες. Τα ρουσφέτια, αλλά και οι ευκολίες σε συγγενείς, φίλους και γνωστούς δίνουν και παίρνουν. Όλα αυτά θεωρούνται φυσιολογικά. Να έχει κάποιος μια θέση εξουσίας, να ασκεί έστω και μικρή επιρροή και να μη βοηθήσει τον ξάδελφο, τον κουμπάρο ή τους φίλους τους; Για τον στενό οικογενειακό κύκλο δεν το συζητώ. Εμπίπτει στη σφαίρα του αυτονόητου. Στο τέλος, όλο αυτό το διαπλεκόμενο σύστημα καταλήγει στο να εξουδετερώσει κάθε μορφή αποτελεσματικής εποπτείας στη λειτουργία θεσμών και κρατικών υπηρεσιών. Δημιουργείται ένα πλέγμα εξαρτήσεων, όπου ο θείος εποπτεύει τον ανιψιό και το αντίστροφο. Είναι δυνατόν υπό αυτές τις συνθήκες να κάνει ο επόπτης καλά τη δουλειά του; Η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα ήταν μέχρι πρόσφατα ο επόπτης των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων. Μεταξύ άλλων είχε και την ευθύνη να διασφα- <<<<<<< λίζει ότι τα δάνεια προς συνεργατιστές ή και πολίτες δί- Πείθει κανέναν ο κ. Χλωρακιώτης με δονταν με αυστηρή τήρηση των κανονισμών και κριτηρίων. Και κυρίως ότι υπήρχαν αυτά που λέει; Πιστεύει κανείς ότι διαθέσιμες οι εξασφαλίσεις η ΣΚΤ θα εξαντλούσε τους ελέγ- κακών δανείων. ώστε να καλυφθεί τη έκθεση του/των ΣΠΙ σε περίπτωση χους για δάνεια Ο Ερωτόκριτος Χλωρακιώτης διετέλεσε για χρόνια γενικός διευθυντής της Συνερ- που αφορούσαν την οικογένεια του γατικής Κεντρικής Τράπεζας. Μέσα στα καθήκοντά του επικεφαλής της; ήταν προφανώς και το να διασφαλίζει ότι δεν δίνονταν δάνεια με προνομιακούς όρους. Αντ αυτού, όμως, φθάσαμε στο σημείο να λάβει η οικογένεια του κ. Χλωρακιώτη δάνεια εκατομμυρίων. Ο ίδιος λέει ότι δεν υπάρχει καμία σκιά στη χορήγηση των δανείων. Επιμένει ότι είναι διασφαλισμένο και το τελευταίο σεντ. Πείθει κανέναν ο κ. Χλωρακιώτης με αυτά που λέει; Πιστεύει κανείς ότι η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα θα εξαντλούσε τους ελέγχους για δάνεια που αφορούσαν την οικογένεια του επικεφαλής της; Ανάλογες καταστάσεις είχαμε και στην Τράπεζα Κύπρου. Όπου μέλη του προηγούμενου Διοικητικού Συμβουλίου λάμβαναν δάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων που τώρα δυσκολεύονται ή αδυνατούν να αποπληρώσουν. Πόσο άρτια ήταν η εσωτερική εποπτεία της Τράπεζας Κύπρου; Και τι είδους εποπτεία ασκούσε η Κεντρική Τράπεζα; Η Κεντρική Τράπεζα έπρεπε να εξετάσει την καταλληλότητα όλων των υποψηφίων για το νέο ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου, που εξελέγη την περασμένη Τρίτη. Απεδείχθη ότι για μέλη του ΔΣ δεν είχε ολοκληρωθεί ο έλεγχος. Προκύπτει πως δύο από τα νέα μέλη δεν πέρασαν το τεστ καταλληλότητας. Και διερωτάται κανείς... Πώς είναι δυνατόν η Κεντρική να επέτρεψε να μπουν τα ονόματα υποψηφίων για τους οποίους δεν ήταν σίγουρη στα ψηφοδέλτια για το νέο ΔΣ της Κύπρου; Τι σόι εποπτεία είναι αυτή που παράγει τραγελαφικές καταστάσεις και πλήττει ακόμα περισσότερο την αξιοπιστία κράτους και τραπεζών; Και είναι ορθό στην Αρχή Εξυγίανσης προβληματικών τραπεζών να συμμετέχει ένα πολιτικό πρόσωπο, ο υπουργός Οικονομικών; Ακόμα και τις καλύτερες προθέσεις να έχει κανείς, και δεν αμφισβητώ τις προθέσεις του Χάρη Γεωργιάδη, δύσκολα απομακρύνει την υποψία ότι, υπ αυτές τις συνθήκες, η Αρχή είναι ευάλωτη σε επιρροές και πιέσεις. Τελικά, φάνηκε πως στο νέο ΔΣ της Κύπρου διορίστηκαν πρόσωπα που εκπροσωπούν τις βασικές ομάδες των μετόχων. Κι αυτό μόνο θετικά μπορεί να ιδωθεί. Μπορούμε, όμως, να είμαστε σίγουροι ότι το Υπουργείο Οικονομικών στήριξε μόνο τους πιο κατάλληλους; Τελικά η έλλειψη αποτελεσματικής εποπτείας θεσμών και υπηρεσιών είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος σήμερα. Δεν ήταν τόσο φανερό στο παρελθόν, διότι υπήρχαν λεφτά, το σύστημα πολιτικών και οικογενειακών εξυπηρετήσεων δούλευε για όλους και ουδείς ήθελε να το αλλάξει. Αν δεν υπήρχε σοβαρή εποπτεία, που δεν υπήρχε, δεν χάλαγε κι ο κόσμος. Η πρακτική αυτή, λανθασμένη και επικίνδυνη όπως απεδείχθη, είναι καιρός να εγκαταλειφθεί. Πρόκειται για πιεστική ανάγκη. Το δυστύχημα είναι πως τα περισσότερα πολιτικά πρόσωπα, που κατέστρεψαν ας μην ξεχνάμε τον τόπο, δεν το έχουν αντιληφθεί. Ο φίλος της παρέας και η σύζυγός του συζητούσαν για την ανασφάλεια που αισθάνονται στη δουλειά τους. Είναι και οι δύο τραπεζικοί. Κυρίαρχο θέμα στην κουβέντα τι άλλο από τη μεγάλη ανατροπή που έφερε στη ζωή τους (και στις ζωές όλων μας) η κατάρρευση των πάλαι ποτέ συμβόλων της σιγουριάς και της φερεγγυότητας. Εκεί λοιπόν που σαν σκιά του εαυτού τους μιλούσαν για τα Ταμεία Προνοίας, τα δάνεια, τα εφάπαξ και τα λοιπά, είχαν να ασχοληθούν και με το παιδί τους, που έπαιζε και φώναζε αμέριμνο. «Αναίσθητε» είπε ενοχλημένη η μητέρα του. «Εμείς αύριο μπορεί να μην έχουμε δουλειά αλλά εσύ» Ο μικρός συνέχισε χωρίς να αποκριθεί. Της απάντησε όμως η μάνα της με τη σοφία που κουβαλά στα άσπρα της μαλλιά: «Κάνει ακριβώς όπως έκανες εσύ το 74, που έκλαιγες και ήθελες να σε πάρουμε στη θάλασσα την ώρα που τα αεροπλάνα έριχναν βόμβες» της είπε. Η εικόνα που περιγράψαμε έχει δύο αναγνώσεις: Η μία είναι η ελπίδα που κρύβει η ζωή, «που συνεχίζεται και ουδόλως σκοτίζεται», κάτι σαν τον Θεό του Ελύτη, που όπως το χε συνήθειο, ξημέρωνε στην ίδια πάντοτε ώρα, επειδή δεν κάτεχε από στόχους ή τέτοια. Η δεύτερη ανάγνωση είναι τραγική: Τραγική γιατί παρά τις δυσκολίες και τις κακουχίες, παρά τις απώλειες και σε ανθρώπινες ζωές, το 74 οι άνθρωποι, ακόμη και μέσα στην απελπισία τους, μπορούσαν να δουν και λίγο φως στο βάθος του τούνελ. Πολλοί ξενιτεύτηκαν, άλλοι έκαναν δύο και τρεις δουλειές για να τα φέρουν βόλτα, και το κυριότερο, είχαν ένα συλλογικό όνειρο, ένα κοινό στόχο, μια αγκαλιά που σκέπασε σαν πέπλο ολόκληρη την Κύπρο ακόμη και τις ώρες που φλεγόταν. Σήμερα το ατομικό κυριαρχεί του συλλογικού, οι άνθρωποι αισθάνονται προδομένοι από όλους και από παντού. Και το χειρότερο, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. ΑΠΟΨΕΙΣ ΑΡΑΔΕΣ / Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υποθηκευμένες ζωές <<<<<<< Να διδαχθούμε από τους γονείς μας και να αντλήσουμε δύναμη από τα παιδιά μας. Εκτός όμως από εμπιστοσύνη δεν υπάρχουν δουλειές. Όχι δεύτερες και τρίτες για ένα επιπλέον εισόδημα όπως τότε, αλλά ούτε και πρώτες δουλειές για ένα μεροκάματο για τα στοιχειώδη. Ακόμη κάτι που καθιστά χειρότερα τα σημερινά δεδομένα σε σύγκριση με τότε είναι οι ανάγκες που έχουμε να καλύψουμε χωριστά ο καθένας από εμάς στο σπίτι του αλλά και η κοινωνία μας σε συλλογικό επίπεδο: Οι ευκολίες μας, οι ανέσεις μας, οι υποχρεώσεις μας, όλα αυτά για τα οποία είμαστε καταχρεωμένοι. To 74 υπήρχαν άνθρωποι που έχασαν τα πάντα, είχαν όμως τα ψυχικά αποθέματα να ξαναρχίσουν από το μηδέν, γιατί ακριβώς είχαν μάθει να κτίζουν από το μηδέν. Δεν είχαν εύκολη πρόσβαση στο χρήμα όπως τώρα, δεν μπορούσαν με δύο υπογραφές να δανειστούν όσα ήθελαν για να κτίσουν σπίτι, για να το επιπλώσουν, ούτε για να έχουν και δύο αυτοκίνητα, ούτε για να πάνε διακοπές, ούτε, ούτε, ούτε. Τότε οι άνθρωποι μάζευαν γρόσια για να τα κάνουν σελίνια και τα σελίνια για να τα κάνουν λίρα. Με δέος έπαιρναν την απόφαση να δανειστούν και να κτίσουν. Έφτιαχναν πρώτα τα θεμέλια, έκλειναν πρόχειρα μια-δυο κάμαρες για να μείνουν, μέχρι να μπορέσουν να το τελειώσουν. Πολλοί δε ήταν εκείνοι που δεν χάρηκαν ποτέ το καινούργιο φτωχικό τους, γιατί έμεναν στα «βοηθητικά» που έκτιζαν δίπλα και ενοικίαζαν το σπίτι τους ώστε να έχουν ένα σταθερό εισόδημα, που τους εξασφάλιζε και τη χρηματοδότηση. Σήμερα όλα αυτά είναι μακρινές εικόνες από το παρελθόν. Ευτυχώς ακόμη είναι ζωντανοί οι άνθρωποι εκείνης της γενιάς που τα έζησαν και μας τα θυμίζουν. Όπως η γιαγιά του μικρού, που μέσα στο διάβα της ζωής της έμαθε να ξεχωρίζει τα σημαντικά από τα φαύλα, έτσι κι εμείς, θα πρέπει να αντλήσουμε δύναμη να ξαναφτιάξουμε την υποθηκευμένη ζωή μας, όχι από το μηδέν όπως οι γονείς μας, αλλά από τα πολλά μηδενικά που εμφανίζονται στους τρεχούμενους, στις κάρτες και στα δάνειά μας. Ίσως και στις ψυχές μας, αν κρίνουμε από τον θυμό που βγάζουμε ακόμη και στο άκουσμα του γέλιου του «αναίσθητου» παιδιού μας. antoniouy@kathimerini.com.cy ΚΥΠΕ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Καρογιάν, Νικόλας και Κυπριακό Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Τ ην 1η Δεκεμβρίου το ΔΗΚΟ θα επιλέξει τη νέα του ηγεσία. Και θα επιλέξει για πρόεδρο έναν εκ των δύο ενδιαφερόμενων. Οι ΔΗΚΟϊκοί θα επιλέξουν εάν θα συνεχίσει να βρίσκεται στο πηδάλιο του ΔΗΚΟ ο Μάριος Καρογιάν ή εάν θα αναλάβει τη σκυτάλη ο Νικόλας Παπαδόπουλος. Τα επιχειρήματα υπέρ και κατά του ενός ή του άλλου είναι αρκετά. Άλλωστε, σε όλες τις κομματικές εκλογικές διαδικασίες ακούγονται πολλά θετικά και πολλά αρνητικά εκατέρωθεν. Δεν είναι όμως αυτό το θέμα μας, ούτε και θα ασχοληθούμε επί του παρόντος για το ποιος εκ των δύο είναι ο ικανότερος ή ο καταλληλότερος άλλωστε αυτό ίσως να είναι και εν πολλοίς υποκειμενικό Όμως υπάρχει ένα ευρύτερο θέμα σε σχέση με το ΔΗΚΟ. Πέραν των κομματικών πλαισίων. Που επηρεάζει τη διακυβέρνηση του τόπου. Διότι το ΔΗΚΟ είναι βασικός εταίρος στη συγκυβέρνηση και χωρίς αυτό, ο Νίκος Αναστασιάδης θα πρέπει να περνά μέσα από χίλια μύρια κύματα κάθε φορά που θα θέλει Νομοθεσίες ώστε να διευκολύνεται η διακυβέρνησή του. Αυτό είναι <<<<<<< το ένα. Το άλλο, είναι πως Ο Νικόλας γνωρίζουμε ότι τάσσεται ον μόνο από ένα κόμμα, τον χωρίς το ΔΗΚΟ ο Νίκος Αναστασιάδης θα στηρίζεται πλέ- κατά της συνέχισης ΔΗΣΥ, αφού θεωρείται αμφίβολο εάν το ΕΥΡΩΚΟ θα αντέξει την πίεση να βρίσκεται των συνομιλιών απ εκεί που σταμάτησαν. Ο Μάριος στη συγκυβέρνηση μόνο του. Πολιτικά ομιλούντες αυτό ερμηνεύεται και ως «πολιτική Καρογιάν τι λέει; απομόνωση». Αυτά όμως είναι τα περιφερειακά ζητήματα. Επί της ουσίας, διακυβεύονται δύο θέματα. Το ένα άκρως σοβαρό και το άλλο λιγότερο. Πρόκειται για το Κυπριακό και τις ιδιωτικοποιήσεις των ημικρατικών. Για να μη ζήσουμε συνθήκες αλαλούμ, όπως έχουμε συνηθίσει, λογικά θα πρέπει να υπάρξει σοβαρό ξεκαθάρισμα εντός του ΔΗΚΟ επί των δυο ζητημάτων. Και λογικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να ζητήσει από τους εταίρους του, να ξεκαθαρίσουν τις θέσεις και προθέσεις τους επί τούτων. Για το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν από τώρα τις θέσεις τους, τόσο ο Νικόλας Παπαδόπουλος όσο και ο Μάριος Καρογιάν, ως οι διεκδικητές της προεδρίας του ΔΗΚΟ και συνεπώς ο ένας εκ των δύο, ο νικητής, θα είναι αυτός που θα έχει και τον κύριο λόγο για την αγαστή και αρμονική συνεργασία με τον Νίκο Αναστασιάδη. Συμφωνούν ή διαφωνούν; Συμφωνούν με την ιδιωτικοποίηση ή έστω τη μερική μετοχοποίηση των τριών, σε πρώτη φάση, ημικρατικών οργανισμών; ΣΥΤΑ, ΑΗΚ και Αρχή Λιμένων; Από τις παλαιότερες τοποθετήσεις των δύο θα λέγαμε ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος δεν θα είχε πρόβλημα ποσώς, σε αντίθεση με τον Μάριο Καρογιάν, ο οποίος έδωσε μάχη προεκλογικά να λάβει και γραπτώς συγκεκριμένη δέσμευση από τον Νίκο Αναστασιάδη. Ωστόσο, φτάνουμε στο διά ταύτα, και οι πολίτες, όχι μόνο οι ΔΗΚΟϊκοί, πρέπει να γνωρίζουν. Ποια είναι η θέση τους; Τόσο του Καρογιάν όσο και του Νικόλα. Είναι υπέρ ή κατά; Θα ζήσουμε το θέατρο του παραλόγου για ακόμη μία φορά όπου πολιτικοί τάσσονται είτε υπέρ είτε κατά αλλά κάνουν εντελώς το αντίθετο; Καλό είναι να το αποφύγουμε αυτή τη φορά, διότι οι πολίτες μπούχτισαν Το δεύτερο θέμα, πολύ πιο σοβαρό από τους ημικρατικούς είναι το Κυπριακό. Τι λένε οι δύο ισχυροί άντρες του ΔΗΚΟ; Να συνεχίσουν οι συνομιλίες απ εκεί που έχουν σταματήσει ή όχι; Ο Νικόλας Παπαδόπουλος με παλαιότερες δημόσιες τοποθετήσεις του ξεκαθάριζε ότι η βάση που διεξάγονταν οι συνομιλίες επί Χριστόφια ήταν λανθασμένη και πως οι όποιες συνομιλίες αρχίσουν τώρα πρέπει να είναι επί νέας ή έστω άλλης βάσης ακόμη και εάν ο Αναστασιάδης δεν αποδεχτεί τις υποχωρήσεις Χριστόφια. Τώρα τι λέει; Είναι υπέρ ή κατά της συνέχισης των συνομιλιών απ εκεί που έμειναν; Το τοπίο όμως πρέπει να ξεκαθαρίσει και από τη δική του πλευρά ο Μάριος Καρογιάν. Τι λέει ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ; Συμφωνεί να συνεχίσουν οι συνομιλίες απ εκεί που έμειναν ή θέλει και αυτός καινούργια βάση; Διότι οι καθαρές κουβέντες βοηθούν στην αποφυγή των ευτράπελων. Και λίαν συντόμως θα βρεθούμε ενώπιον σοβαρότατων διλημμάτων; Ιδιωτικοποίηση / μετοχοποίηση ή όχι; Λύση ή κωλυσιεργία; Και Καρογιάν και Νικόλας πρέπει να τοποθετηθούν. Ξεκάθαρα tsangarisp@kathimerini.com.cy Π ρώτα γέμισε το ποτήρι της με κρασί και ύστερα στράφηκε προς το μέρος μου παίρνοντας βαθειά ανάσα. Λοιπόν; είπε. «Εσύ από ποιον πολιτικό μας θα ήθελες να πάρεις συνέντευξη;». Η πρώτη μου αντίδραση ήτανε να γελάσω. «Το θεωρείς αστείο;» με ρώτησε έκπληκτη λες και υπήρχε κάποιος νοήμων άνθρωπος που θα εκλάμβανε τη συγκεκριμένη ερώτηση σαν κάτι περισσότερο από αστείο (και μάλιστα κακόγουστο). «Από κανέναν απολύτως», της απάντησα με την ευχή πως θα αλλάζαμε κουβέντα. Σήκωσε το φρύδι ειρωνικά υπονοώντας πως «δεν βράζουν όλοι τους στο ίδιο καζάνι». Το μόνο βέβαιο είναι πως δεν βράζουν στο καζάνι που βράζουμε εμείς, ήθελα να της πω αλλά προτίμησα να μη χαλαστώ βραδιάτικα. «Τους θεωρείς όλους υπεύθυνους;» με ρώτησε σε ήπιο τόνο. «Όλους» AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Ζητείται παράδειγμα προς μίμηση <<<<<<< Ακολουθούν το κομματικό GPS την ώρα που ο κόσμος αναγκάζεται να αλλάξει όλη τη γεωγραφία της ελπίδας του. της απάντησα έχοντας πλήρη επίγνωση ότι θα με χαρακτήριζε απόλυτη. Δεν ήμουνα απόλυτη. Στην προκείμενη περίπτωση ίσχυε αυτό που μου είχε πει τις προάλλες ένας ποιητής, όταν καθόμασταν σε ένα από τα ζαχαροπλαστεία της παλιάς πόλης και μιλούσαμε για βυθίσεις που σε βγάζουν σε ένα άλλο κοίταγμα ζωής. Μου είχε πει πως όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος γίνεται πιο ευθύς, δεν θέλει δηλαδή να χάνει χρόνο με τα περιττά. Ξέρει πώς έχουνε τα πράγματα, ξέρει πως υπάρχουν συντεταγμένες, αλλά ξέρει επίσης πως δεν χρειάζεται να σε προσδιορίζουν αυτές οι συντεταγμένες. Μπορείς απλώς να τις παρατηρείς χωρίς να είσαι δέσμιος τους. Γι αυτό και προτιμάς να λες δύο τρεις κουβέντες αλλά που να χτυπάνε κατευθείαν κέντρο. Ίσως λοιπόν μεγάλωσα και περπατάω πια σ αυτό το σχοινί της ενηλικίωσης, όπου επιζητώ εκείνες τις δύο-τρεις κουβέντες που να εμπεριέχουν αλήθεια και όχι τα φούμαρα μιας καμουφλαρισμένης λαϊκούρας. «Η ευθύνη τους επιβεβαιώνεται καθημερινά», είπα αφού είχαν πέσει κάποια λεπτά σιωπής. Τι εννοείς, απόρησε. «Πως κανένας πολιτικός από την μέρα της κρίσης, δεν μίλησε σαν πολιτικός που έχει συναίσθηση, συνείδηση και επίγνωση της ευθύνης του για αυτή την κρίση», είπα και ο τόνος της φωνής μου άρχισε να γίνεται έντονος. Εξακολουθούν όλοι τους να χρησιμοποιούν το ίδιο GPS. Δεν άλλαξαν ούτε χάρτη, ούτε και θεώρησαν αναγκαίο να φύγουν από τις συντεταγμένες της μικροκομματικής τους γεωγραφίας, την ίδια ώρα που ο κόσμος αναγκάζεται να αλλάξει όλη τη γεωγραφία της ελπίδας του. Το μόνο που κάνουν είναι να προσπαθούν να καμουφλάρουν τις μικροκομματικές τους ανεπάρκειες κάτω από τον μανδύα λέξεων που κατά τη γνώμη τους θα βοηθήσουν στη διατήρηση των ποσοστών (όπως διερεύνηση, διαλεύκανση, διαχείριση, αισιοδοξία, κτλ. κτλ.). Η συναίσθηση, η συνείδηση και η επίγνωση δεν χρειάζονται όμως τίποτα περισσότερο από ένα βλέμμα για να δηλώσουν τη παρουσία τους και δεν είδα σε κανενός πολιτικού το βλέμμα αυτή την ένδειξη. Ούτε σε αυτούς που σιώπησαν, ούτε στους άλλους που δεν τόλμησαν, ούτε σε κείνους που δεν ήξεραν, ούτε στους άλλους που ήξεραν, ούτε σε αυτούς που δεν διαχώρισαν εγκαίρως τη θέση τους, ούτε σε κείνους που κακώς παρέμειναν στη θέση τους. Η παρωδία της συνεδρίασης της Βουλής και οι καθημερινές τους αντιπαραθέσεις και επιχειρήματα, όλα εκεί συνηγορούν: Πως κανένας τους δεν μοιάζει να νιώθει υπόλογος απέναντι στους ανθρώπους που καλούνται να διαχειριστούν την ανατροπή της ζωή τους. Μια ανατροπή η οποία δεν προήλθε από θεομηνία αλλά επειδή ένα μάτσο πολιτικοί συμπεριφέρθηκαν (και εξακολουθούν να συμπεριφέρονται) σαν πολιτικάντηδες. Χωρίς διορατικότητα και χωρίς τόλμη να σκεφτούν πέρα από τα τετραγωνικά μιας κάλπης. «Είναι ένας τύπος» συνέχισα «Ιρλανδός, ήρθε στην Κύπρο όταν έχασε τα πάντα στη χώρα του και άρχισε τη ζωή του από το μηδέν. Απ αυτόν θέλω να πάρω συνέντευξη. Γιατί, αν μη τι άλλο, εκείνος θα μου πει τις δύο τρεις αυτές κουβέντες που χτυπάνε κέντρο. Και στο σημείο που είμαστε αυτό χρειάζεται ο κόσμος. Ένα παράδειγμα προς μίμηση. Και όχι ακόμη ένα προς αποφυγήν. Τα υπόλοιπα είναι περιττά».

10 10-EPISTOLES CY_Master_cy 9/13/13 6:21 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Ο Γιάννος Κρανιδιώτης και η Κύπρος Toυ ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ Σ τις 14 Σεπτεμβρίου 1999 χάθηκε ο Γ. Κρανιδιώτης με εκείνον τον απίστευτο τρόπο πάνω από το Βουκουρέστι. Έκτοτε έχουν καταγραφεί εξελίξεις, κυρίως η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και το ευρώ, η οικονομική κρίση και το άλυτο Κυπριακό. Το ερώτημα τίθεται από πολλούς. Θα ήταν διαφορετική η πορεία της Κύπρου αν ο Γ. Κρανιδιώτης παρέμενε πρωταγωνιστής εξελίξεων; Ασφαλώς η μοίρα της Κύπρου θα ήταν διαφορετική αν στις Προεδρικές Εκλογές του 1998, γινόταν εφικτό να είχε επιλεγεί υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο ίδιος ενδιαφερόταν και έγιναν σημαντικές συναντήσεις για να επιλεγεί τελικά ο Γ. Ιακώβου «ανθ ημών Γουλιμής». Απόφαση στερούμενης μακροπρόθεσμης σκέψης, και παρά το γεγονός ότι σε σχετική δημοσκόπηση, δύο υποψηφιότητες νικούσαν άνετα τον Γ. Κληρίδη. Η μία ήταν εκείνη του Γ. Κρανιδιώτη. Έτσι ακυρώθηκε ένα σενάριο που είχε βέβαιο νικητή τον Γ. Κρανιδιώτη, αλλά κυρίως νικητή την Κύπρο, την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό, την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, την επίλυση του Κυπριακού με αξιοποίηση της Ε.Ε., τη βελτίωση της θέσης της στον σύγχρονο κόσμο. Αυτά τα οποία ζει σήμερα η Κύπρος έχουν ως μια βασική αφετηριακή αιτία, τους μικροκομματικούς υπολογισμούς γύρω από τις προεδρικές εκλογές του Στη συνέχεια η Λευκωσία δεν μπόρεσε να κτίσει τον επόμενο μεγάλο στόχο: την επίλυση του κυπριακού με την Ε.Ε. να γίνεται ο καταλύτης της λύσης. Στις 11 Απριλίου 1995 ο Γ. Κρανιδιώτης έλεγε στη Λευκωσία, στη Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή Κύπρου Ε.Ε. τα εξής: «Μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την επίλυση του κυπριακού θα μπορούσε να περιλαμβάνει τα πιο κάτω:1. Διορισμό Συντονιστή της Ε.Ε. για το Κυπριακό. 2. Μέτρα και προγράμματα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Ε/κ και Τ/κ. 3. Εναρμόνιση του νομικού πλαισίου προετοιμασία της κοινωνίας για την ένταξη. 4. Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για το Κυπριακό. 5. Ευρωπαϊκό σχέδιο για την επίλυση του Κυπριακού το οποίο θα εναρμονίζεται με το ευρωπαϊκό κεκτημένο...». Μετά την ένταξη καμία μέριμνα επί του συγκεκριμένου θέματος, καμία προετοιμασία ή πρωτοβουλία, μέχρι που τα δεδομένα πήραν την κατηφόρα με την οικονομική κρίση. Όσοι με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους συνέβαλαν στον για δέκα χρόνια εκτροχιασμό του καταλυτικού ρόλου της Ε.Ε., σήμερα κάθονται στην κερκίδα και παριστάνουν τους σχολιαστές. Στην τότε συζήτηση σχετικά με το ερώτημα «ένταξη-λύση» ο Γ. Κρανιδιώτης γινόταν ευθύς. Καταγράφω από τη συνάντησή μας στις 27 Ιουλίου 1999 στην Αθήνα: «Το να ενταχθεί μόνο η Κύπρος, so what, αφού η Κύπρος οικονομικά είναι καλύτερη, όλη η υπόθεση είναι να λύσουμε το πρόβλημα!». Στο ερώτημα «τι θα κάνεις πρώτο, αν περάσει το Ελσίνκι», δεν σκέφθηκε δευτερόλεπτο:«θα πάω στην Κερύνεια, θα μιλήσω στο τ/κ επιμελητήριο...». Ύστερα μου διάβασε μερικά από τα άθλια κείμενα που γράφονταν στη Λευκωσία για να πλήξουν τον δρόμο για το Ελσίνκι. Θύμωνε: «Μα δεν φεύγει ο τουρκικός στρατός με ξόρκια. Εδώ χρειάζεται σχέδιο, οι 15 να ανοίξουν τον δρόμο στην ένταξη, έτσι θα πάμε στο Ελσίνκι...». Σηκώθηκε από το γραφείο του. Μου λέει, «διάβασε αυτό για να δεις τι γίνεται». Μπροστά του ήταν σε απομαγνητοφώνηση δηλώσεις που έγιναν στο ΡΙΚ «αυτά για το Ελσίνκι τα απορρίπτουμε, δεν τα λέει το ΠΑΣΟΚ, τα λέει ο Κρανιδιώτης, άλλο ΠΑΣΟΚ, άλλο Κρανιδιώτης!!!». Η παρουσίαση από τη Ρωσία της πρότασης για διεθνή έλεγχο και καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας αποδεδειγμένα ακολούθησε χρονικά την παρουσίαση της αντίστοιχης πρότασης από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ κ. Καρογιάν. Σημειωτέο ότι η πρόταση Καρογιάν ενσωματώθηκε και στο σχετικό ψήφισμα που ενέκρινε η κυπριακή Βουλή. Με αυτήν η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) απόδειξε ότι μπορεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις στην περιοχή και έγκαιρα να παρουσιάζει προτάσεις που υπηρετούν την ειρήνη και την σταθερότητα. Δεν ισχυρίζομαι πως η Ρωσία και οι ΗΠΑ πήραν την ιδέα από την Κύπρο. Μπορεί ναι αλλά μπορεί και όχι. Πάντως και οι δύο χώρες είχαν καταστεί ενήμερες της πρότασης τόσο μέσα από τα κυπριακά ΜΜΕ τα οποία παρακολουθούν συστηματικά όσο και κατ ιδίαν. Η ΚΔ είναι μία μικρή χώρα. Η συμβολή της σε τέτοιες κρίσεις εστιάζεται στην παροχή των υποδομών της για υποστήριξη των όποιων επιχειρήσεων πολεμικών και ανθρωπιστικών. Στην προκειμένη περίπτωση εκείνο που αποδείχθηκε είναι το ότι πέραν αυτού μπορούμε ως ΚΔ να συμβάλλουμε και με τις ιδέες μας, αν αυτές είναι σωστά και έγκαιρα διατυπωμένες, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν από τους μεγάλους των οποίων τα συμφέροντα μπορούν να υπηρετήσουν. Θυμηθείτε τον ρόλο μας στους αδέσμευτους. Αλλά παρόμοια παραδείγματα έχουμε και στην Ε.Ε. με χώρες όπως το Λουξεμβούργο και η Σουηδία. Αλλά το πόσο σωστά στοχευμένη ήταν η κυπριακή εμπνεύσεως πρόταση αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι σημαντικά στοιχεία της είχαν αναδειχθεί στη δημόσια δήλωση της βαρόνης Άστον μετά το Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. Η ανάγκη ενεργοποίησης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) είναι το πιο χαρακτηριστικό σημείο και επί αυτού εμμένει η Γαλλία. Επιπρόσθετα Σ την Κύπρο, για διάφορους λόγους, υπάρχει έλλειψη πληροφόρησης για τις αποφάσεις που λαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμα και αν δίνεται η πληροφόρηση, συχνά είναι ελλιπής. Ακόμα συχνότερα, η ανάλυσή της είναι μεροληπτική. Η επίσημη ανάγνωση των αποφάσεων συνήθως αποτελείται από ευχολόγια και διακηρύξεις. Λόγια «βαρετά» στα αφτιά όλων. Πίσω όμως από αυτά, βρίσκεται η ουσία, που εφαρμοζόμενη πλέον στην πράξη, επηρεάζει τον καθένα. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν δύο αλήθειες γι αυτές τις αποφάσεις. Αλήθεια πρώτη: ο λαός μας βίωσε το πώς λαμβάνονται αυτές οι αποφάσεις. Τότε που το κούρεμα ονομάστηκε «τέλος αλληλεγγύης». Τότε που η πολιτική επίθεσης κατά των εργαζομένων, των μικρομεσαίων στρωμάτων και των νέων ονομάστηκε «πολιτική εξυγίανσης της οικονομίας». Αφού η σημερινή κυβέρνηση δεν κατανοεί ή καμώνεται πως δεν κατανοεί, ότι αυτή είναι η πραγματικότητα, αφού δεν αντέδρασε και δεν αντιτάχθηκε, αναλαμβάνει ολόκληρη την ευθύνη για τις μεγάλες αποφάσεις που Κυπριακή Δημοκρατία και συριακή κρίση η σοφία της πρότασης Καρογιάν αναμένεται να επιβεβαιωθεί και στον ρόλο της Ρωσίας στην καταστροφή του συριακού χημικού οπλοστασίου. Παρά την ανέλπιστα μεγάλη της επιτυχία η παρουσίαση της πρότασης από πλευράς ΔΗΚΟ είχε μετριοπαθέστερους και πολύ ρεαλιστικούς στόχους. Αυτοί είχαν αναλυτικά εξηγηθεί στην επιστολή που ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ είχε αποστείλει στον υπουργό των Εξωτερικών. Κεντρικός στόχος της πρότασης Καρογιάν ήταν να καλύψει τα κενά που μέχρι εκείνη τη στιγμή υπήρχαν στην κατά τα άλλα ορθή κυπριακή πολιτική έναντι της κρίσης στη Συρία. Συγκεκριμένα η ΚΔ είχε ήδη καταδικάσει τη χρήση των χημικών Η κυπριακή εμπειρία και οι ευρωπαϊκές αποφάσεις Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ Του ΑΝΤΡΟΥ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ AP όπλων και ζητούσε την τιμωρία των ενόχων κάτι που σε μεγάλο βαθμό στήριζε την αμερικανική θέση. Παρόμοια είναι και η θέση που πήραν οι 11 από τις χώρες των G20. Παράλληλα, η ΚΔ εξέφραζε την προθυμία να συνεισφέρει στον ανθρωπιστικό τομέα. Η θέση αυτή συνιστούσε σιωπηρή στήριξη στην αμερικανική επιχείρηση και προκαλούσε τη δυσφορία δύο σημαντικών για μας χωρών εκείνων της Ρωσίας και της Αιγύπτου. Επιπλέον, η στάση αυτή και το ενδεχόμενο άμεσης, και μετά την απόφαση του βρετανικού Κοινοβουλίου, έμμεσης χρήσης των βάσεων δημιουργούσαν φόβους μήπως η ΚΔ αποτελέσει στόχων ανταποδοτικών πληγμάτων (π.χ. με τρομοκρατικά κτυπήματα) από την πλευρά της Συρίας. Είχε μάλιστα εκτιμηθεί πως το χειρότερο σενάριο θα ήταν η συριακή κυβέρνηση να συμπεριλάμβανε, με δήλωση υπουργού της, την ΚΔ στους ενδεχόμενους στόχους ανταποδοτικών πληγμάτων κάτι που είχε κάνει για το Ισραήλ και την Τουρκία. Αντιλαμβάνεστε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν φοβερά καταστροφικό για τον τουρισμό μας και γενικότερα την ήδη κλυδωνιζόμενη από την κρίση οικονομία μας. Τέλος, η μέχρι εκείνη την στιγμή στάση μας θα μας άφηνε εκτεθειμένους στην περίπτωση νίκης του Άσαντ. Το ενδεχόμενο αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί από κανέναν. Το ίδιο θα ίσχυε και στην περίπτωση κατάρρευσης του καθεστώτος και τριχοτόμησης της Συρίας, αφού τότε θα είχαμε θαλάσσια σύνορα με το κρατίδιο των Αλάουι που κατοικούν και ελέγχουν την παραλιακή ζώνη Λατάκεια- Ταρτούς. Με την πρόταση Καρογιάν η ΚΔ εξακολουθεί να στηρίζει τους στόχους των ευρωατλαντικών της εταίρων (αποτροπή νέας χρήσης των χημικών και τιμωρία των ενόχων). Απλώς πρότεινε να επιδιωχθεί η υλοποίηση των στόχων αυτών με πολιτικά και διπλωματικά μέσα. Η παρότρυνση αυτή ενυπάρχει και στην απόφαση της Επιτροπής Εξωτερικών της αμερικανικής Γερουσίας. Τέλος, να επισημάνουμε πως χωρίς την αμερικανική στρατιωτική πίεση δεν θα ήταν ρεαλιστικό να αναμένουμε πως θα μπορούσαν τα πράγματα να οδηγηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Η διαδικασία για διαμόρφωση του σχετικού ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας ευρίσκεται σε εξέλιξη. Ευχόμαστε παρά τα όποια εμπόδια η τελική κατάληξη των προσπαθειών που καταβάλλονται να είναι θετική. Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και πρόεδρος της επιτροπής διεθνών σχέσεων του Δημοκρατικού Κόμματος. λήφθηκαν σε βάρος του κυπριακού λαού. Αλήθεια δεύτερη: καμία σοβαρή πολιτική απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν λαμβάνεται χωρίς διαπάλη. Διαπάλη συμφερόντων, διαπάλη μεταξύ κρατών και αρχουσών τάξεων ανάλογα με τη δύναμη τους, κυρίως την οικονομική. Δύναμη που συναρτάται με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας και άλλων παραγόντων. Η Γερμανία, επιβάλλει τη θέση της, όχι επειδή είναι μια «κακή» χώρα, αντιθέτως. Το ίδιο το οικονομικό σύστημα και οι πολιτικές αποφάσεις περιλαμβανομένης της νέας Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2009) δημιουργούν τις προϋποθέσεις υπερίσχυσης του ισχυρού έναντι του αδυνάτου. Ο ρόλος των μικρών κρατών, γενικά ο ρόλος των αδυνάτων σε αυτή την εξίσωση, είτε είναι των εργαζομένων ή των φτωχών, είναι υποτυπώδης. Οι όροι που εγκρίθηκαν με τη Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι όροι που ευνοούν τους ισχυρούς. Αυτή δεν εγκρίθηκε ούτε από δημοψήφισμα ούτε με λαϊκή διαβούλευση, όχι τυχαία. Στη μόνη χώρα που έγινε δημοψήφισμα, στην Ιρλανδία, το όχι του λαού της μετατράπηκε σε ναι, όταν της επιβλήθηκε δεύτερο δημοψήφισμα. Ούτε το γαλλικό όχι εισακούστηκε, αντιθέτως αποτέλεσε την αφορμή, να καταργηθεί η δυνατότητα δημοψηφίσματος σε κάθε κράτος. Ο λεγόμενος ανόθευτος ανταγωνισμός που περιλαμβάνεται στη Συνθήκη, δηλαδή η εκμετάλλευση στην πλήρη της ανάπτυξη στο πλαίσιο του καπιταλισμού, είναι το πλαίσιο το οποίο βιώνουμε σήμερα τέσσερα χρόνια μετά την έγκριση της και μεσούσης της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Η συγκέντρωση των εξουσιών στο διευθυντήριο των Βρυξελλών το οποίο με τη σειρά του εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ισχυρών, είναι ένα ακόμα αποτέλεσμα της Συνθήκης. Η επιβολή της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας ότι τα κράτη πρέπει να έχουν πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, κουτσουρεμένη κοινωνική πολιτική, επιθετική πολιτική σε μισθούς και δικαιώματα, είναι το αποτέλεσμα της παροχής αυτής της εξουσίας στις κυρίαρχες δυνάμεις των Βρυξελλών. Το ΑΚΕΛ καταψήφισε τη Συνθήκη και γι αυτό επικρίθηκε. Σήμερα, μία πιο ψύχραιμη ματιά μπορεί να καταδείξει που μας οδηγεί η εφαρμογή της. Όμως, όταν ο λαός συνειδητοποιήσει τη δύναμη του, τότε θα υπάρξει πραγματική προοπτική θεμελιωδών αλλαγών. Μια τέτοια συνείδηση φαίνεται να αναπτύσσεται σε πολλές χώρες της Ένωσης. Σήμερα, το 67% των Ευρωπαίων, σύμφωνα με το τελευταίο βαρόμετρο στην Ε.Ε., θεωρεί ότι η φωνή του δεν εισακούγεται από την Ε.Ε. Οι Κύπριοι έχουν την ίδια άποψη στο ποσοστό ρεκόρ, του 89% του πληθυσμού. Το 72% των Ευρωπαίων θεωρεί ότι η κατάσταση στην Ε.Ε. είναι αρνητική, ενώ η κατάσταση στην Κύπρο είναι αρνητική σε ποσοστό 98%. Η αναγνώριση της πραγματικής κατάστασης προσφέρει το προζύμι για πολιτικό και κοινωνικό αγώνα που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές. Ασχέτως εάν οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η κυβέρνηση δεν θέλουν ούτε να το ακούσουν αυτό. Για εκείνους, όλα θα παν ρολόι με μερικές «παράπλευρες απώλειες». Για τον λαό όμως; Ο κ. Άντρος Κυπριανού είναι γενικός γραμματέας της ΚΕ του ΑΚΕΛ.

11 11-EPIKAIROTHTA_Master_cy 9/13/13 6:02 PM Page 11 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Άδεια τα ταμεία (και) της Εκκλησίας Δραματικές οι απώλειες εισοδημάτων για την Αρχιεπισκοπή, σε δεινή οικονομική κατάσταση Μοναστήρια και Μητροπόλεις Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Σε κατάσταση οικονομικής καταστολής έχουν περιπέσει εκκλησιαστικοί οργανισμοί οι οποίοι από τον περασμένο Μάρτιο ανηφορίζουν τον δικό τους οικονομικό Γολγοθά. Η λαϊκή ρήση που αποτύπωνε γλαφυρά την οικονομική τους ευρωστία «το μοναστήρι να είναι καλά» αποτελεί μακρινή ανάμνηση μιας άλλης εποχής. Πέντε μήνες μετά το σοκ που υπέστη η οικονομία του τόπου από το κούρεμα των καταθέσεων, εκκλησιαστικοί οργανισμοί βρίσκονται στα πρόθυρα να πέσουν σε «κώμα» με άγνωστο το χρόνο ανάρρωσής τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της δραματικής κατάστασης που επικρατεί <<<<<<< Δεν πληρώνει ούτε τους υπαλλήλους της η Μητρόπολη Κύκκου και στην Εκκλησία είναι το μοναστήρι του Κύκκου, από τα πλουσιότερα όχι μόνο της Κύπρου αλλά και της περιοχής, μέχρι πρότινος. Η λάμψη του πλούτου που το ακολουθούσε έχει σβήσει σε σημείο μάλιστα που το Μετόχι να μην είναι σε θέση να καταβάλλει εγκαίρως ακόμα και τη μισθοδοσία των υπαλλήλων. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» οι εργαζόμενοι σε όλες τις υπηρεσίες της Μητρόπολης Κύκκου και Τηλλυρίας παραμένουν απλήρωτοι τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Πήραν διαβεβαιώσεις ότι θα τους καταβληθούν τα δεδουλευμένα τις επόμενες μέρες με μια διαφορά: Οι μισθοί τους θα είναι «κουρεμένοι». Πληροφορίες από το Μετόχι υποστηρίζουν ότι οι εργαζόμενοι είχαν να επιλέξουν ανάμεσα σε μια μισθολογική μείωση 50% ή σε απολύσεις. Την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Μητρόπολη Κύκκου επιβεβαίωσε στην «Κ» ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, ο οποίος την απέδωσε στην καθίζηση που έχει υποστεί η αγορά ακινήτων. «Έχει προβλήματα, γιατί η μονή Κύκκου έχει μια κολοσσιαία περιουσία. Τα ελλείμματα που είχε εκάστοτε τα κάλυπτε με την πώληση οικοπέδων. Σήμερα δεν μπορεί να πουλήσει και βρέθηκε σε αυτή την κατάσταση». Παρά την οικονομική στενότητα που επικρατεί στο Μετόχι εργαζόμενοι εμφανίζονται ιδιαίτερα εξοργισμένοι με τα ποσά που δαπανούνται για κάποια έργα τα οποία δεν έχουν επηρεαστεί από την κρίση, όπως για παράδειγμα το ολοκαίνουργιο κτήριο που θα στεγάσει τη Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής, του οποίου την ανέγερση έχει αναλάβει ο Μητροπολίτης Κύκκου, Νικηφόρος. «Έχει μια μείωση στα έσοδα της η Μητρόπολη Κύκκου αλλά όχι στον βαθμό που έχει η Αρχιεπισκοπή η οποία έχασε σχεδόν το 60% των εισοδημάτων της. Η μονή Κύκκου θα έχασε ένα 10%. Χρειάζεται πιο σφιχτή διαχείριση επειδή τα πράγματα άλλαξαν», σημείωσε ο Αρχιεπίσκοπος. Σε κατάσταση οικονομικού συναγερμού βρίσκονται σχεδόν όλες οι Μητροπόλεις, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο. Τα μεγαλύτερα προβλήματα αντιμετωπίζουν οι προσφυγικές μητροπόλεις οι οποίες ακόμα και στις καλές εποχές ήταν οικονομικά εξαρτημένες από την αρωγή της Αρχιεπισκοπής. Σε δύσκολη θέση βρίσκονται όμως και οι νέες μητροπόλεις οι οποίες «προικοδοτήθηκαν» εν τη γενέσει τους με μετοχές της Ελληνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Κύπρου. Μετοχές η αξία των οποίων καταποντίστηκε με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν σοβαρό οικονομικό πρόβλημα. Όπως μας είπε ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας, «το βάρος στήριξης των Μητροπόλεων αυτών έχει πέσει εξ ολοκλήρου στις πλάτες της Αρχιεπισκοπής τόσο για τα διοικητικά έξοδα όσο και για τη μισθοδοσία των κληρικών». Δραματικές απώλειες υπέστησαν τα ταμεία της Εκκλησίας μετά το κούρεμα καταθέσεων τον περασμένο Μάρτιο. Η Αρχιεπισκοπή απώλεσε τον κυρίαρχο λόγο που είχε στην Τράπεζα Κύπρου και δεν θέλει να πάθει το ίδιο και στην Ελληνική Τράπεζα. Κούρσα για έλεγχο της Ελληνικής <<<<<<< Η Εκκλησία θα πάρει το βάρος της ανακεφαλαιοποίησης Ιεραρχώντας τις προτεραιότητες της Εκκλησίας από επιχειρηματικής απόψεως η Ελληνική Τράπεζα και η Τράπεζα Κύπρου βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της ατζέντας. Παρά τις έντονες αντιδράσεις για το ότι άφησε στο πέρασμά του το κούρεμα των καταθέσεων παρασκηνιακά ο Αρχιεπίσκοπος φαίνεται να πήρε διαβεβαιώσεις και να έριξε τους τόνους εξασφαλίζοντας το καλύτερο, υπό τις περιστάσεις, για τα συμφέροντα της Εκκλησίας. Στο θέμα της Τράπεζας Κύπρου η εκλογή νέου Διοικητικού Συμβουλίου κρίνεται από τον Προκαθήμενο ως μία επιτυχία της Εκκλησίας η οποία επιθυμούσε τη συναίνεση. Με την τράπεζα να ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έχει μπροστά της ο Αρχιεπίσκοπος έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε καταθέτες και νέα διοίκηση. Συγκεκριμένα, κάλεσε το καταθετικό κοινό να στηρίξει τη νέα τράπεζα και συνέστησε στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο συνετή διοίκηση με ορίζοντα την παραχώρηση μερισμάτων στους μετόχους, οι οποίοι «δεν πρέπει να αποκαρδιωθούν». Αυτό όμως που καίει την Εκκλησία είναι η τιμή της παλαιάς μετοχής της Τράπεζας Κύπρου η οποία είναι στο ένα σεντ. «Είναι αμαρτία από τον Θεό να χάσουν την περιουσία τους οι παλιοί μέτοχοι. Πάρα πολλοί αγόρασαν τις μετοχές στις 13 λίρες την καθεμία» σημείωσε. Το θέμα αυτό όπως αποκάλυψε στην «Κ» ήταν στην ατζέντα των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων. Στο άλλο καυτό θέμα, αυτό της Ελληνικής Τράπεζας, η Εκκλησία, όπως αποκαλύπτει ο Αρχιεπίσκοπος, θα πάρει στους ώμους της το φορτίο της ανακεφαλαιοποίησής της. «Η Εκκλησία θα συνεχίσει να έχει λόγο στην τράπεζα, διατηρώντας τα ίδιο μετοχικό ποσοστό της». Προς αυτή την κατεύθυνση η Εκκλησία θα επιδιώξει να μετατρέψει σε μετοχές τα αξιόγραφα που έχει στην τράπεζα, ενώ θα αγοράσει αξιόγραφα από όσους δεν επιθυμούν να τα μετατρέψουν σε μετοχές. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Δεν πωλήθηκε μερίδιο του «Λόγου» <<<<<<< Δημοσιογραφική και όχι μετοχική η συνεργασία Mega με Φιλελεύθερο Το τηλεοπτικό κανάλι της Εκκλησίας «Ο Λόγος», το οποίο βρίσκεται σε καθεστώς συνεργασίας με το Mega, βρέθηκε τις τελευταίες μέρες στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και έδωσε έναυσμα για φημολογίες, μετά από πληροφορίες που έφεραν την Αρχιεπισκοπή, ως μεγαλομέτοχο του καναλιού, να έχει προχωρήσει στην παραχώρηση μετοχικού πακέτου στον δημοσιογραφικό οργανισμό «Ο Φιλελεύθερος». Οι πληροφορίες έκαναν λόγο για είσοδο του «Φιλελευθέρου» στον τηλεοπτικό χώρο με αγορά του 30% των μετοχών. Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας διέψευσε στην «Κ» τις πληροφορίες, «Δεν μπαίνουμε στα περιουσιακά του Φιλελεύθερου ούτε ο Φιλελεύθερος στα περιουσιακά στοιχεία του σταθμού. Όπως μας εξήγησε, αυτό που έχει συμφωνηθεί με τον «Φιλελεύθερο» είναι μια δημοσιογραφική και εμπορική συνένωση. «Την Εκκλησία την ενδιαφέρει να έχει τη δική της φωνή μέσω του καναλιού. Πολύ σύντομα η Εκκλησία θα ρίξει χρήμα στο κανάλι για σκοπούς επένδυσης στις κτηριακές εγκαταστάσεις και στον τεχνολογικό εξοπλισμό».

12 12- POLITIKI_Master_cy 9/13/13 7:39 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Στρώνουν το τραπέζι για τις συνομιλίες Aγκάθι στην επικείμενη αφετηρία του διαλόγου oι συγκλίσεις Χριστόφια με Ταλάτ και Ερογλου Ηνωμένα Εθνη Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Μετά το δείπνο που είχαν με τον ειδικό σύμβουλο του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Αλεξάντερ Ντάουνερ, και την ολοκλήρωση των επαφών του τελευταίου με τους ηγέτες των δύο πλευρών, οι συνομιλητές, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οσμάν Ερντούγκ έχουν αναλάβει το δύσκολο έργο της προσεκτικής προετοιμασίας της επανάληψης των συνομιλιών, που τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι θα γίνει μέσα στον Οκτώβριο. Η θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς, με την οποία φαίνεται να συμφωνούν επί της ουσίας οι ΗΠΑ και φραστικά τουλάχιστον τα Ηνωμένα Έθνη, είναι πως πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι και οι δύο πλευρές μιλούν για το ίδιο πράγμα κι ότι την ίδια στιγμή, όταν οι δύο ηγέτες συναντηθούν, δεν θα είναι μία κίνηση δημοσίων σχέσεων και εντυπωσιασμού, αλλά η έναρξη μιας ουσιαστικής διαδικασίας που θα έχει προοπτική να ολοκληρωθεί επιτυχώς «σχετικά σύντομα». Με βάση αυτό ως δεδομένο, θα πρέπει στη συνάντηση Αναστασιάδη Έρογλου να επαναβεβαιώσουν τις αρχές της λύσης του Κυπριακού όσο πιο ξεκάθαρα γίνεται και το δεύτερο να υπάρξει συμφωνία για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί στις διαπραγματεύσεις. Οι δύο συνομιλητές είχαν την Πέμπτη την πρώτη τους συνάντηση σε θετικό κλίμα, ωστόσο, οι διαφορές παραμένουν κι όπως φαίνεται σύμφωνα με καλά ενημερωμένη ελληνοκυπριακή πηγή θα ακολουθήσουν πολλές άλλες. Παρότι καμία από τις πλευρές δεν αμφισβητεί ότι οι συνομιλίες των ηγετών θα επαναληφθούν τον Οκτώβριο (το προσδιορίζει εξάλλου και το τελευταίο ψήφισμα του Σ.Α.), η ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει ότι εκείνο που έχει σημασία είναι η σωστή προετοιμασία, παρά το να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα. Αφού όποιος χρόνος εξοικονομηθεί σε μια βιαστική προετοιμασία, θα χαθεί στο μέλλον, με σοβαρό κόστος και στην ουσία της διαπραγμάτευσης. Παρότι το έγγραφο Ντάουνερ με τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις δεν είναι αυτές τις μέρες το ζητούμενο, θεωρείται βέβαιο πως θα απασχολήσει το πρώτο στάδιο των συνομιλιών, καθώς θα πρέπει αφενός να ξεκαθαριστούν τα θέματα που έχουν συμφωνήσει ο τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας με τους κ.κ. Έρογλου και Ταλάτ, ποια ζητήματα θέλουν να επαναδιαπραγματευθούν οι κ.κ. Αναστασιάδης και Έρογλου και ποια ζητήματα απομένουν. Κι ενώ τα δύο πρώτα θέματα είναι μάλλον διαδικαστικού χαρακτήρα, αυτά που απομένουν και είναι τα δυσκολότερα στο Κυπριακό, πέραν από σκληρό πάρε δώσε, πιθανόν να περικλείουν και χρονικούς περιορισμούς. Από μέρους του κ. Έρογλου σε κάθε ευκαιρία τίθενται καταληκτικά χρονοδιαγράμματα, ενώ ο πρόεδρος Αναστασιάδης, παρότι δεν τα συζητά δημόσια στις επαφές του με τα Ηνωμένα Έθνη και εκπροσώπους του διεθνούς παράγοντα, δηλώνει πως ούτε ο ίδιος ενδιαφέρεται να εμπλακεί σε ατέρμονες συνομιλίες κι αυτός είναι ο λόγος που επιμένει στην καλή τους προετοιμασία. Από αρκετούς δυτικούς μεσολαβητές προτείνεται, μετά την ολοκλήρωση του πρώτο σκέλους (της συμπλήρωσης δηλαδή του εγγράφου Ντάουνερ), η διαδικασία να περάσει στην πενταμερή. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στα τέλη του μήνα, θα δώσει την ευκαιρία στον γενικό γραμματέα Μπαν Κι Μουν να συζητήσει το Κυπριακό με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, αλλά και την Ελλάδα και την Τουρκία και άλλες χώρες, δίνοντας το στίγμα των δικών του προθέσεων για τη διαδικασία. Στο παιχνίδι η Ουάσινγκτον Εκείνο που είναι βέβαιο στις επόμενες διαπραγματεύσεις είναι η καθοριστική εμπλοκή του αμερικανού παράγοντα. Η Ουάσινγκτον το έχει καταστήσει σαφές και στην κυπριακή κυβέρνηση, αλλά και στους ηγετικούς παράγοντες της Ομογένειας των ΗΠΑ, με τους οποίους διατηρεί στενότατη επαφή και σε αντίθεση με όσα συνέβαιναν, όταν πρέσβης ήταν ο κ. Ούρμπανσικ, ο νέος πρέσβης συμβουλεύεται συχνά τους ομογενείς. Η Ουάσινγκτον πριν εξαγγείλει την άμεση εμπλοκή θα αναμένει την επανάληψη των συνομιλιών και στα σχέδιά της υπάρχει κι η προοπτική διορισμού ειδικού απεσταλμένου (του Λευκού Οίκου ή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ) για το Κυπριακό. Στο πλαίσιο της ενεργότερης αμερικανικής παρέμβασης αλλά και την πολιτικής στήριξης του Προέδρου Αναστασιάδη εντάσσεται κι αποδοχή από Ψυχρός εμφανίζεται ο Αλεξάντερ Ντάουνερ έναντι της πρότασης της κυβέρνησης για την Αμμόχωστο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές από τη Λευκωσία. Διστακτικός ο Ντάουνερ για Βαρώσι Το πακέτο ΜΟΕ για επιστροφή των Βαρωσίων, με αντάλλαγμα το άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων της Κύπρου και «νομιμοποίηση» της λειτουργίας του αεροδρομίου της Τύμπου υπό την κάλυψη των Ηνωμένων Εθνών αναμενόταν να συζητηθεί στη συνάντηση του ειδικού συμβούλου Αλεξάντερ Ντάουνερ με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, την Παρασκευή στην Άγκυρα. Παρότι οι Αμερικανοί υποστηρίζουν την πρόταση και το σκεπτικό που τη συνόδευε (για πολιτική στήριξη του Προέδρου Αναστασιάδη), η Λευκωσία πιστεύει πως «δεν την προωθεί ένθερμα ο ειδικός σύμβουλος Αλεξάντερ Ντάουνερ», που από την αρχή εξέφρασε επιφυλάξεις, λέγοντας ότι δεν θα την αποδεχθούν οι Τούρκοι, γιατί χάνουν διαπραγματευτικό πλεονέκτημα. Στη συνάντηση Αναστασιάδη Ντάουνερ την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «ύψωσε πάλι τον τόνο της φωνής του», λέγοντας στον ειδικό σύμβουλο πως πρέπει να μέρους του αντιπροέδρου Μπάντεν να συναντηθεί μαζί του, στις 27 ή τις 28 Σεπτεμβρίου, όταν ο Κύπριος Πρόεδρος θα βρίσκεται στην Αμερική για τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης. Ωστόσο, λόγω των εξελίξεων στη Συρία, ο Λευκός Οίκος δεν είναι ακόμη σε θέση να ορίσει την ακριβή ημερομηνία. Επαφές στην έδρα του ΟΗΕ θα έχουν και εκπρόσωποι πάει στην Άγκυρα και να πείσει τον Νταβούτογλου για τη σημασία της. Το πόσο ένθερμα θα «παλέψει» την πρόταση ο Αυστραλός διπλωμάτης και πόσο θετικά θα την αντιμετωπίσουν οι Τούρκοι μένει να αποδειχθεί. Εκείνο, ωστόσο, που προβληματίζει αρκετούς αναλυτές είναι τι θα συμβεί αν η τουρκική κυβέρνηση πει το ναι στην ιδέα συζήτηση του πακέτου των ΜΟΕ (παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις της ουσίας του Κυπριακού) και την ίδια στιγμή ζητήσει να συμπεριληφθεί σ αυτό και η δέσμευση για συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Ελληνοκυπριακές πηγές στη Λευκωσία προδικάζουν ότι η υποβολή τέτοιου όρου θα σημάνει τη λήξη της συζήτησης, όμως κάποιοι σκέφτονται πως η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων δεν θα ξεκινήσει πριν από μία δεκαετία κι ούτως ή άλλως, στο πλαίσιο της λύσης, υπάρχει συμφωνία πως οι φυσικοί πόροι της νήσου ανήκουν και στις δύο κοινότητες. των Τουρκοκυπρίων. Αυτή την εβδομάδα θα έλθει για επαφές με τη Γραμματεία και μέλη του Σ.Α. ο συνομιλητής Οσμάν Ερτούγκ και θα ακολουθήσει ο ούτω καλούμενος «υπουργός Εξωτερικών» Ναμί. Θεωρείται βέβαιη και η έλευση του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ντερβίς Έρογλου, μετά την αναχώρηση από τις ΗΠΑ του Προέδρου Αναστασιάδη. ΚΥΠΕ Χαμηλές προσδοκίες από την τ/κ πλευρά Εικόνα απαισιοδοξίας και προβληματισμού μεταδίδει η τουρκοκυπριακή ηγεσία ενόψει της επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό. Ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας Ντερβίς Έρογλου και οι συνεργάτες του εκφράζουν έντονο προβληματισμό για το μέλλον των συνομιλιών, ισχυριζόμενοι ότι η νέα ελληνοκυπριακή ηγεσία δεν εκπέμπει θετικά μηνύματα για το μέλλον του Κυπριακού. Σε μια περίοδο κατά την οποία δέχεται αυστηρή κριτική από διάφορες τ/κ πολιτικές δυνάμεις σε ό,τι αφορά την αδιάλλακτη γραμμή που ακολουθεί στο τραπέζι των συνομιλιών, το στρατόπεδο του Τ/κ ηγέτη επιχειρεί για ακόμη μία φορά να δείξει ότι οι ευθύνες για το αδιέξοδο στο τραπέζι των συνομιλιών βαραίνουν την ε/κ πλευρά και όχι την τ/κ ηγεσία. Με πρόσφατες δημόσιες τοποθετήσεις του, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης επιχειρεί να δείξει ότι η τ/κ ηγεσία είναι αντιμέτωπη με την αδιαλλαξία της ε/κ πλευράς, η οποία έχει δρομολογήσει τη «βυζαντινή στρατηγική» με στόχο να πλήξει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και της τουρκικής πλευράς στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. «Κάποιοι Τουρκοκύπριοι πολιτικοί προτείνουν στην τ/κ ηγεσία να παραδώσει τα Βαρώσια άνευ όρων στην ε/κ πλευρά. Οι εν λόγω κύριοι δεν προτείνουν κάτι αντίστοιχο στην ε/κ πλευρά. Για ποιο λόγο η ε/κ πλευρά να μην προβεί σε μια παραχώρηση;», αναρωτιέται ο συνομιλητής της τ/κ πλευράς και στενός σύμβουλος του Έρογλου, Ατά Ατούν. Σύμφωνα με Τουρκοκύπριους αναλυτές, πίσω από την προσπάθεια του κ. Ατούν και των συνεργατών του κ. Έρογλου κρύβονται δύο πραγματικότητες: Πρώτον, η τ/κ ηγεσία εισέρχεται στη νέα περίοδο για το Κυπριακό, έχοντας χαμηλές προσδοκίες και κυριευμένη από απαισιοδοξία. Η ηγεσία της τ/κ κοινότητας πιστεύει ότι οι νέες συνθήκες, οι οποίες επικρατούν στην Κύπρο και την ανατολική Μεσόγειο, ενδέχεται να ανοίξουν τον δρόμο για τη διαιώνιση του status quo στο Κυπριακό. Φυσικά, η συγκεκριμένη αντίληψη έρχεται σε αντίθεση με την οπτική γωνία της Άγκυρας, η οποία βλέπει ιστορικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Δεύτερον, η τουρκοκυπριακή κεντροαριστερά, της οποίας η πορεία κατά τις τελευταίες «βουλευτικές εκλογές» κρίνεται ως επιτυχής, παρά το γεγονός ότι δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει τη «βουλευτική» πλειοψηφία, δεν κρύβει τον έντονο προβληματισμό της σχετικά με την πολιτική γραμμή και την πάγια τακτική που ακολουθεί ο κ. Έρογλου. Πριν και μετά τις «εκλογές», ο ιστορικός ηγέτης της τ/κ κεντροαριστεράς Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και η ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) ξεκαθάρισαν τη διαφωνία τους με τη γραμμή Έρογλου. Οι εκπρόσωποι της κεντροαριστεράς τονίζουν ότι παρά την ακαμψία της ελληνοκυπριακής πλευράς, η τ/κ ηγεσία είναι αυτή, η οποία έχει τη μερίδα του λέοντος στη μεγάλη αποτυχία των συνομιλιών. Η ένταση στις σχέσεις κεντροαριστεράς τ/κ ηγεσίας φάνηκε την περασμένη εβδομάδα για ακόμη μία φορά στο πλαίσιο της συνάντησης της «κυβέρνησης συνεργασίας» με τον κ. Έρογλου. Ο «Πρωθυπουργός» Οζκάν Γιοργκαντζίογλου και ο «υπουργός Εξωτερικών» Οζντίλ Ναμί υπογράμμισαν τη σημασία της προόδου στις συνομιλίες. Από την πλευρά τους, ο κ. Έρογλου και ο «αντιπρόεδρος της κυβέρνησης» Σερντάρ Ντενκτάς επέλεξαν να περιχαρακωθούν πίσω από τις πάγιες θέσεις τους. ΝΙΚΟΣ ΣΤΕΛΓΙΑΣ Με εύσημα η δόση στην Κύπρο Θετικό το πρώτο βήμα της Λευκωσίας, υπάρχει όμως δρόμος Η ΕΟΚΑ μέσα από την τ/κ οπτική «Το Ανεπιθύμητο Βρέφος, η Κυπριακή Δημοκρατία» Του ανταποκριτή μας στις Βρυξέλλες ΝΙΚΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ Ανοίγει ο δρόμος για την ανακεφαλαιοποίηση των Συνεργατικών τραπεζών στην Κύπρο, μετά την απόλυτα θετική έκβαση του Eurogroup, το οποίο συνήλθε ατύπως στο Βίλνιους της Λιθουανίας την Παρασκευή. Στις 27 Σεπτεμβρίου, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας αναμένεται να εγκρίνει την εκταμίευση 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ προς τη χώρα, ποσό που αναμένεται να χρησιμοποιηθεί για τον Συνεργατισμό. Στις 16 Σεπτεμβρίου θα συνεδριάσει και το Διοικητικό Συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, για την εκταμίευση των 86 εκατομμυρίων ευρώ, της δικής του συμμετοχής στο Κυπριακό Πρόγραμμα Στήριξης. Η ασυνήθιστα θερμή επίσημη ανακοίνωση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης είναι ενδεικτική της πλήρους αλλαγής του κλίματος έναντι της Λευκωσίας: «Το Eurogroup σημειώνει με ικανοποίηση ότι η Τράπεζα Κύπρου εξήλθε του καθεστώτος εξυγίανσης στις 30 Ιουλίου και ότι οι εναπομείνασες σημαντικές προκλήσεις στο τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζονται, ιδιαίτερα για την αναδιάρθρωση του συνεργατικού τομέα και την ανακεφαλαιοποίηση των υπόλοιπων πιστωτικών ιδρυμάτων». Εν ολίγοις, ανοικτά ζητήματα και «γκρίζα σημεία» δεν υπάρχουν, όπως άλλωστε είχε επιβεβαιώσει και ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης, μιλώντας σε δημοσιογράφους την Πέμπτη. Το σχεδόν πανηγυρικό κλίμα εξηγείται αφενός μεν από τη σπουδή των Βρυξελλών να εμπνεύσουν αέρα αισιοδοξίας και σταθερότητας, μετά από τρία συναπτά έτη συστημικής κρίσης του κοινού νομίσματος, αφετέρου δε από την ικανοποίηση που επικρατεί για την ανταπόκριση της Λευκωσίας στις απαιτήσεις της Τρόικας. Με άλλα λόγια, η αξιολόγηση του περασμένου Ιουλίου συνέβαλε τα μέγιστα στην αποκατάσταση του κύρους της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά τα «βαρομετρικά χαμηλά» που καταγράφηκαν επί κυβερνήσεως Χριστόφια, αλλά και τον περασμένο Μάρτιο, κατά τις δραματικές διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στο «κούρεμα» των καταθέσεων. Η «συμφιλίωση» Βρυξελλών-Λευκωσίας αναμένεται, άλλωστε, να επισημοποιηθεί με την επικείμενη επίσκεψη του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη στην έδρα της Ε.Ε., αλλά και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπέι, στην Κύπρο. Τα παραπάνω βέβαια δεν σημαίνουν ότι η Κύπρος έχει φτάσει στο τέλος του δρόμου. Τουναντίον, στην ανακοίνωση του Eurogroup επισημαίνεται ότι είναι αναγκαίο να προχωρήσει το σχέδιο δράσης κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος, απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να απαλλαγεί η χώρα από τη φήμη του «πλυντηρίου». Επιπλέον, «λόγω της αβεβαιότητας των οικονομικών προοπτικών, είναι απολύτως αναγκαίο να προχωρήσει άμεσα η υλοποίηση των συμφωνημένων πολιτικών, οι οποίες είναι απαραίτητες για την επιτυχία του Προγράμματος». Όπως έλεγαν άλλωστε διπλωματικές πηγές στην «Κ», την περασμένη εβδομάδα, «η Κύπρος έμαθε από το παράδειγμα της Ελλάδας και ανακτά σιγά-σιγά κομμάτι της χαμένης της αξιοπιστίας». Ίσως όμως το πλέον σημαντικό μάθημα από την Ελλάδα είναι ότι μετά από μία απολύτως θετική πρώτη αξιολόγηση, η τότε κυβέρνηση εφησύχασε, επαναπαύτηκε και το πρόγραμμα εξετράπη εκτός τροχιάς υλοποίησης, με ολέθριες συνέπειες για την οικονομία... Ένα από τα μεγαλύτερα κενά στην κυπριακή ιστοριογραφία είναι η έλλειψη δικοινοτικών μελετών με θέμα τις κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας του 20ού αιώνα. Η έλλειψη του απαιτούμενου προσόντος, δηλαδή της άριστης γνώσης των ελληνικών και τουρκικών, εμποδίζει τους επίδοξους μελετητές από την εκπόνηση μιας σφαιρικής μελέτης. Επιπλέον οι επιστημονικές και ιδεολογικές προκαταλήψεις, τις οποίες δεν μπορούν να υπερπηδήσουν οι ερευνητές που ασχολούνται με την τόσο ευαίσθητη κυπριακή ιστορία, περιορίζουν το αποτέλεσμα των ερευνών εγκλωβίζοντας την ιστοριογραφία σε επαναλαμβανόμενα μοτίβα γεμάτα από προκαταλήψεις αντί τεκμηριωμένων στοιχείων. Υπό τη σκιά της προαναφερόμενης εικόνας, την οποία παρουσιάζει η σύγχρονη κυπριακή ιστοριογραφία, η μελέτη του συνεργάτη της «Κ», Νίκου Στέλγια υπό τον τίτλο «Το Ανεπιθύμητο Βρέφος, η Κυπριακή Δημοκρατία» επιχειρεί να απαντήσει σε μια σειρά ερωτημάτων. Το βασικό ερώτημα που θέτει η έρευνα είναι o τρόπος με τον οποίο η δράση της ΕΟΚΑ καταγράφηκε στις σελίδες των τουρκοκυπριακών εφημερίδων την περίοδο Στην προσπάθεια αυτή, όπως είναι φυσικό, προκύπτουν και επιμέρους ερωτήματα, όπως το ποια είναι η αντίδραση της τουρκοκυπριακής κοινότητας απέναντι στην δράση της ΕΟΚΑ; Ποιες δυναμικές απελευθερώνονται και ποιες ιδέες αντιπαραβάλλονται εκ μέρους της τουρκοκυπριακής κοινότητας; Ποιες θέσεις πρεσβεύουν οι Τουρκοκύπριοι αρθρογράφοι και δημοσιογράφοι; Πώς μεταβάλλεται <<<<<<< Βιβλίο του συνεργάτη της «Κ» Νίκου Στέλγια. η στάση της τουρκοκυπριακής κοινότητας όσο εντείνεται η δράση της ΕΟΚΑ; Πώς επηρεάζει η δράση της ΕΟΚΑ τις σχέσεις της τουρκοκυπριακής κοινότητας με τη βρετανική κυβέρνηση; Ο συνεργάτης της «Κ» Νίκος Στέλγιας γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το Το 2004 αποφοίτησε από το Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Ενημέρωσης του Παντείου Πανεπιστημίου. Το 2006 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στην κατεύθυνση Οθωμανικής Ιστορίας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του ίδιου πανεπιστημίου, και τέλος τον Μάρτιο του 2013 ολοκλήρωσε τον διδακτορικό κύκλο σπουδών του στο ίδιο τμήμα. Το θέμα της διατριβής του αποτέλεσαν τα τουρκικά πολιτικά κόμματα κατά την περίοδο Κατά την περίοδο , οι σπουδές και το ακαδημαϊκό έργο του Νίκου Στέλγια υποστηρίχθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας και το Ωνάσειο Ίδρυμα. Από το 2009 μέχρι σήμερα, ο Νίκος Στέλγιας είναι ο ανταποκριτής της «Κ» στην Κωνσταντινούπολη. Τον Ιούνιο του 2013, κυκλοφόρησε στην Τουρκία, από τις Εκδόσεις Kalkedon, η μελέτη του με τίτλο «Η Τουρκία Αντιμέτωπη με τον Εθνικισμό (Türkiye nin Milliyetçilikle mtihan )», όπου τίθενται υπό το μικροσκόπιο οι τελευταίες εξελίξεις στο Κουρδικό. Εκδήλωση παρουσίασης Το βιβλίο του Νίκου Στέλγια που κυκλοφορεί στην τουρκική από τον εκδοτικό Khora, (αργότερα θα κυκλοφορήσει και στην ελληνική) θα παρουσιαστεί σε δικοινοτική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στις 18 Σεπτεμβρίου, στις 7 μ.μ., στις εγκαταστάσεις του CCMC στην Λευκωσία (προαύλιο του ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας).

13 13- KOINONIA_Master_cy 9/13/13 9:40 PM Page 13 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΚΟΙΝΩΝΙΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 Φαγητό από καρδιάς δίνει ο Stelios Επεκτείνεται και στη Λευκωσία η πρωτοβουλία που άρχισε στη Λεμεσό ο συμπατριώτης μας Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ «Είναι συγκλονιστικό ν απλώνουν το τρεμάμενο χέρι τους ηλικιωμένοι, που ποτέ στη ζωή τους δεν φαντάζονταν πως στα υστερινά τους θα αντιμετωπίσουν το φάσμα της πείνας. Είναι τραγικό να έρχονται πεντάχρονα παιδιά, να πάρουν το δικό τους σάντουιτς και να ζητούν δύο ακόμη για τους άνεργους γονείς τους. Κι άνθρωποι ξένοι που μέχρι χθες είχαν δουλειά κι εξοικονομούσαν κάποια λεφτά να στέλνουν στις οικογένειές τους στο εξωτερικό, τώρα να μην έχουν τα μέσα να αυτοσυντηρηθούν». Αυτές τις εικόνες βιώνει και μας περιγράφει ο επιχειρηματίας Στέλιος Χατζηιωάννου, εμπνευστής και οργανωτής της δραστηριότητας «φαγητό από καρδιάς», που άρχισε από τη Λεμεσό και θα επεκταθεί στη Λευκωσία. Πώς σκεφτήκατε την ιδέα και πώς αποφασίσατε να το οργανώσατε; Όλα άρχισαν, όταν ευρισκόμενος στο εξωτερικό, άκουσα για το κούρεμα στις κυπριακές τράπεζες. Προσπαθώ σε περιπτώσεις να βοηθήσω όπως μπορώ το νησί μου, ενισχύοντας επιχειρήσεις, δικοινοτικές συνεργασίες, φιλανθρωπικά ιδρύματα, περιβαλλοντικές οργανώσεις. Στο άκουσμα των εξελίξεων, ήταν, αν θυμάμαι 26 του Μάρτη, είπα ότι η γενέτειρα έχει σοβαρό πρόβλημα. Κατάλαβα ότι έρχεται φτώχεια, πείνα σε προσωπικό επίπεδο και θα υπάρχει πρόβλημα επιβίωσης του απλού ανθρώπου. Κάτι έπρεπε να κάνω. Πώς μπορούσατε να παρέμβετε; Να σας εξηγήσω. Το να βοηθάς έναν επιχειρηματία να δημιουργήσει θέσεις εργασίας είναι θεμιτό. Είναι όμως κάτι μακροπρόθεσμο, ο κόσμος είχε ανάγκη από πιο άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση. Έτσι σκέφτηκα το «φαγητό από καρδιάς». Μια απλή δραστηριότητα. Δηλαδή; Ουσιαστικά, ερχόμαστε να βοηθήσουμε με την προσφορά ενός σάντουιτς την ημέρα, τον κάθε συμπολίτη μας, τον κάθε άνθρωπο που έφτασε σ αυτή την ανάγκη. Δεν κάνουμε καμιά διάκριση. Καταγράφουμε μόνο κάποια στοιχεία για να κανονίζουμε τις ποσότητες υλικών που προμηθευόμαστε. Η φιλοσοφία μας είναι «κάθε άνθρωπος ένα σνακ την κάθε εργάσιμη μέρα». Οι ανάγκες, δυστυχώς, μέρα με τη μέρα μεγαλώνουν. Θα τερματίσετε αυτή τη δράση σας, τον ερχόμενο Μάιο, όπως εξαγγείλατε; Ήταν ένα πιλοτικό πρόγραμμα και βάλαμε εξ ανάγκης κάποιες ημερομηνίες, ώστε να υπολογίσουμε τα δεδομένα αναλόγως της κίνησης, να καθορίσουμε τον πιο βολικό χώρο, τον τρόπο διανομής του σνακ. Στην αρχή βγάζαμε τραπέζια στο παρκάκι, απέναντι από το πατρικό μου κι ερχόταν οι έχοντες ανάγκη. Μετά χρησιμοποιήσαμε ένα εσωτερικό χώρο διανομής του φαγητού. Ακόμη αναζητούμε τους πλέον ενδεδειγμένους τρόπους για την καλύτερη οργάνωση του εγχειρήματός μας. Όπως προέκυψε έχουμε τώρα χίλιους εγγεγραμμένους, εκ των οποίων οι μισοί Στο πρόχειρο κυλικείο που δημιουργήθηκε στη Λεμεσό, ο Στέλιος Χατζηιωάννου μοιράζει σάντουιτς, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «φαγητό από καρδιάς» που ανέλαβε ο ίδιος. <<<<<<< Στέλιος Χατζηιωάννου: «Μετά το κούρεμα» κατάλαβα ότι έρχεται φτώχεια και πείνα, κάτι έπρεπε να κάνω». έρχονται για το καθημερινό τους σάντουιτς. Οι μεγάλες ανάγκες θα καθορίσουν νομίζω και την επέκταση του προγράμματός μας. Όπως και τη διεύρυνσή του. Αναζητούμε ακόμη δύο σημεία διανομής στη Λεμεσό κι ένα στη Λευκωσία. Πολλοί επαινούν την πρωτοβουλία σας; Αναμένετε υποστήριξη στο έργο σας από κάποιους οργανισμούς ή επιχειρηματίες; Χρειάζεται να έχεις κάποια γνώση, να διαθέτεις χρόνο και χρήμα. Πρέπει να μπορείς να ανταποκρίνεσαι συνετά με συνέπεια χωρίς να χάσεις τον έλεγχο. Δεν μπορείς να προσφέρεις τα πάντα αρχικά και ενόσω οι ανάγκες αυξάνονται, εσύ να μην μπορείς να ανταποκριθείς και να κάνεις πίσω. Αν θέλει κάποιος να μας βοηθήσει έχει δύο τρόπους, νομίζω. Να ενισχύσει με τη συμμετοχή του τα άλλα σημεία διανομής. Αυτά που θα λειτουργήσουμε τον επόμενο μήνα. Θα ήταν ευχής έργο ταυτόχρονα κάποιοι προμηθευτές να μας κάνουν καλύτερες τιμές στα προϊόντα που μας παραδίδουν, ποτέ δεν ζητάμε δωρεάν, για να μπορούμε να βοηθούμε περισσότερο κόσμο. Κι όταν λέτε κόσμο, φαντάζομαι εννοείτε τον καθένα που απευθύνεται κοντά σας. Σίγουρα. Δεν πιστεύω στις διακρίσεις. Όλοι άνθρωποι είμαστε. Κι οι ξένοι που απευθύνονται κοντά μας, είχαν πριν τις δουλειές τους και ξαφνικά ήρθαν στη μεγάλη ανάγκη, αφού η πείνα δεν κάνει διακρίσεις. Οποιοσδήποτε έρθει και μας δώσει ένα ονοματεπώνυμο, ένα αριθμό τηλεφώνου και μια διεύθυνση, για να ξέρουμε πού θα τον βρούμε, έχει δικαίωμα να βοηθηθεί. ΚΥΠΕ Ουρές στα κοινωνικά παντοπωλεία Ο κόσμος τρέχει στα κοινωνικά παντοπωλεία. Τα άπορα παιδιά περιμένουν στην ουρά κατά το πρώτο διάλειμμα, για το δωρεάν σάντουιτς (άνευ χυμού εφέτος), προσφορά κάποιων εταιρειών ή ιδρυμάτων. Υπάρχουν όμως και πολλές οικογένειες, πολλοί ηλικιωμένοι, όπως και αλλοδαποί που δεν ξέρουν «πού την κεφαλήν κλίναι», ελπίζοντας σε κάποιο αόριστο χέρι ελεημοσύνης και βοήθειας. Μπαίνει βαρύς ο χειμώνας του 2013 για την Κύπρο. Αυτή τη στιγμή το Κοινωνικό παντοπωλείο της Λεμεσού δέχεται 30 αιτήσεις την εβδομάδα, όλες όπως αποδεικνύεται από δικαιούχους. Στις λίστες βοήθειας βρίσκονται ήδη 400 οικογένειες, οι οποίες δύο φορές τον μήνα εφοδιάζονται με τα απαραίτητα είδη πρώτης ανάγκης. Όπως μας εξηγεί η Πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πρόνοιας του Δημοτικού Συμβουλίου Λεμεσού κ. Εύη Τσολάκη, η επάρκεια των ειδών που <<<<<<< Μαζί με τρόφιμα «μοιράζουν» και ψυχολογική στήριξη. προσφέρονται στους δικαιούχους είναι εξασφαλισμένη και για τον επόμενο μήνα. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει η ίδια δυνατότητα κάλυψης των απόρων τους χειμερινούς μήνες, αφού στη βάση των δεδομένων οι ανάγκες του κόσμου θα αυξηθούν ραγδαία. Ήδη προγραμματίζεται, εντός του Οκτώβρη, η διοργάνωση μιας συναυλίας για ενίσχυση του Κοινωνικού Παντοπωλείου της Λεμεσού. Συμβολή στο έργο ενίσχυσης θα έχει κι ο ομάδα των ποδηλατιστών της Λεμεσού, που τους προηγούμενους μήνες στο πλαίσιο της «εκστρατείας αγάπης» βρισκόταν σε ελληνικές πόλεις συγκεντρώνοντας αγαθά και χρήματα για κάλυψη των αναγκών του Κοινωνικού Παντοπωλείου της πόλης. Ένα βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα σε σχέση με τα άτομα που απευθύνονται στα κοινωνικά παντοπωλεία, όπως το εντοπίζει η κ. Τσολάκη, είναι η ανάγκη ψυχολογικής κάλυψης και στήριξής του. «Δεν είναι απλώς η προμήθειά τους με τα χρειώδη, μας αποκαλύπτει η κ. Τσολάκη, αλλά η κατάθλιψη, η απελπισία, η κοινωνική απομόνωση την οποία βιώνουν τα μέλη οικογενειών που στηρίζονται» Το Κοινωνικό Παντοπωλείο της Λεμεσού έχει απευθυνθεί και τακτικά έχει τη συνδρομή ειδικών του Γραφείου Κοινωνικής Ευημερίας για αντιμετώπιση των περιγραφόμενων προβλημάτων.

14 14-GNOMES ELLADA_Master_cy 9/13/13 10:50 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Kυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Τα ίδια ερωτήματα συζητούνται αυτές τις ημέρες στο Βερολίνο, στην Αγκυρα, ακόμη και στη Δαμασκό: «Τελείωσε το παγκόσμιο σύστημα όπως το μάθαμε μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο;», «Πώς θα μοιάζει ο κόσμος χωρίς την Αμερική στον ρόλο της υπερδύναμης και του "αφεντικού";». Εύλογα ερωτήματα μετά τα όσα έχουν μεσολαβήσει τις τελευταίες εβδομάδες. Στην πολιτική και ιδιαίτερα στη διεθνή πολιτική δεν έχει σημασία πόσο ισχυρός πραγματικά είσαι. Αυτό που μετράει στο τέλος της ημέρας είναι πόσο διατεθειμένος και πρόθυμος είσαι να <<<<<< Και μετά την Αμερική; Ο κ. Ομπάμα τα θαλάσσωσε. Δήλωσε έτοιμος να επιτεθεί στη Συρία, αλλά μετά έμοιαζε σαν να ζητάει... συγγνώμη που θα το κάνει και διστακτικός για το αν είναι σωστό ή όχι. χρησιμοποιήσεις την ισχύ σου και, το κυριότερο, πώς σε βλέπουν οι υπόλοιποι «παίκτες». Ο κ. Ομπάμα τα θαλάσσωσε. Δήλωσε έτοιμος να επιτεθεί στη Συρία, αλλά μετά έμοιαζε σαν να ζητάει... συγγνώμη που θα το κάνει και διστακτικός για το εάν είναι σωστό ή όχι. Προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, ζητώντας την άδεια του Κογκρέσου για μια «απλή» επέμβαση, μειώνοντας πολύ την ισχύ του θώκου του και εντός και εκτός ΗΠΑ. Το έκανε, βεβαίως, γιατί ένιωσε το τσουνάμι του απομονωτισμού, που σαρώνει την αμερικανική κοινή γνώμη μετά τον στρατηγικά άφρονα και αδιέξοδο πόλεμο του Μπους στο Ιράκ. Πέραν τούτου, όμως, ο κ. Ομπάμα παραχώρησε στον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν ζωτικό χώρο και ρόλο στην παγκόσμια σκηνή. Ο κ. Πούτιν αποδείχθηκε σκληρός παίκτης και με ρεαλισμό επέβαλε τους δικούς του όρους στην κρίση της Συρίας. Είναι, προς το παρόν, ο μεγάλος κερδισμένος αυτής της Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ υπόθεσης. Αντιθέτως, η Ευρώπη και οι ηγέτες της είναι από τους χαμένους. Η Γερμανία δεν νιώθει άνετα σε ρόλο μεγάλης δύναμης και προτιμά τον ρόλο του Ευρωπαίου αρχιλογιστή. Η Μ. Βρετανία μοιάζει σκιά του παλιού της εαυτού, ξέρει να παίζει το γεωπολιτικό παιχνίδι όσο κανείς άλλος, αλλά δεν μπορεί πλέον να το παίξει. Ο κ. Ολάντ μιμήθηκε τον προκάτοχό του, αλλά δεν του βγήκε. Περιθωριοποιημένη η Ευρώπη έγινε απλός παρατηρητής σε μια μεγάλη διεθνή κρίση και τώρα βλέπει με τρόμο ότι οι ΗΠΑ, που κάλυπταν την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αποσύρονται στη «γωνιά τους». Και μέσα σε όλα αυτά έχουμε και την Τουρκία σε ρόλο μεγάλου χαμένου γιατί στον κ. Ερντογάν δεν βγήκε η πασιέντζα και, αντιθέτως, θα έχει να διαχειρισθεί ένα μείζον κουρδικό ζήτημα. Πώς, λοιπόν, θα μοιάζει ο κόσμος μας, αν συνεχισθούν χωρίς εκπλήξεις όσα ζούμε αυτές τις μέρες; Πολλοί βετεράνοι Ευρωπαίοι αναλυτές πίστευαν και πιστεύουν ότι η Αμερική ήταν βολική για να τη βρίζουμε, αλλά χρήσιμη ως βασικό «αφεντικό» σε έναν επικίνδυνο και χαοτικό κόσμο. Το πιθανότερο είναι για ένα μεγάλο διάστημα να μην πάρει κανείς τη θέση της, να επέλθει μια μορφή χάους, με πολλούς παίκτες, αλλά καμία συγκεκριμένη «αρχιτεκτονική». Και για να έλθουμε στα δικά μας. Παλαιότερα, ο εκάστοτε Ελληνας πρωθυπουργός ήξερε ότι, αν συνέβαινε κάτι με την Τουρκία, ένα τηλεφώνημα στον Λευκό Οίκο θα έφερνε κάποιου είδους μεσολάβηση ή παρέμβαση. Σήμερα είναι πολύ πιθανό (α) να ακούσει από τον συνομιλητή του πως «είστε μακριά για μας, δεν μπλέκουμε» ή και (β) να μη σηκώσει κανείς το τηλέφωνο στην Αγκυρα, αν οι Αμερικανοί αποφασίσουν να «μπλέξουν». Το μήνυμα της διστακτικότητας και της απαγκίστρωσης από στρατηγικές υποχρεώσεις, που εκπέμπει τώρα η Ουάσιγκτον, το έχουν ήδη λάβει και αποκωδικοποιήσει όλοι οι διεθνείς «παίκτες», όλοι ανεξαιρέτως. Σενάρια αμηχανίας Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ Η παρούσα κυβέρνηση έχει διάρκεια βίου περίπου δεκαπέντε μηνών. Διαθέτει ισχνή πλειοψηφία στη Βουλή. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει είναι δραματικές, η δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης ογκούται και παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου, το ενδεχόμενο εκλογών έχει αρχίσει να αιωρείται. Η χώρα ευρίσκεται ενώπιον μιας πολιτικής αστάθειας, και επειδή δεν υπάρχει ενδεχόμενο αναδείξεως μιας αυτοδύναμης κυβερνήσεως, ανέκυψε και το «θέμα» σχηματισμού μιας κυβερνήσεως της Νέας Δημοκρατίας με τη Χρυσή Αυγή πολύ πριν προκληθεί, πριν από λίγες ημέρες η «δημοσιογραφική αναταραχή». Οπως συμβαίνει σε πλείστες όσες περιπτώσεις, έτσι και η πρόσφατη ασυναρτησία οφείλεται σε πλήρη άγνοια της συμπεριφοράς της συντηρητικής παρατάξεως, αλλά και της φύσεως του φαινομένου της Χρυσής Αυγής. Η έλξη των Ελλήνων ψηφοφόρων προς το ιδιόμορφο αυτό πολιτικό φαινόμενο άρχισε με την ανεξέλεγκτη είσοδο μεταναστών στη χώρα μας, με την αδυναμία του κράτους να εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτών. Δεν εξαντλήθηκε όμως εκεί. Δεν οφείλεται ούτε στη δραματική αύξηση της ανεργίας, στην απομείωση των μισθών και σε όσα συνεπάγεται ο εκσυγχρονισμός της οικονομίας, διότι από τα αρνητικά αυτά φαινόμενα αντλεί την ισχύ του και ο ΣΥΡΙΖΑ και εν μέρει το ΚΚΕ. Η Χρυσή Αυγή είναι η έκφραση μιας «επαναστατικής» διαθέσεως των παραδοσιακών Δεξιών προς την αιφνίδια μετάλλαξη της Νέας Δημοκρατίας. Η Αριστερά δημιούργησε τον μύθο ότι η συντηρητική παράταξη ήταν το κόμμα της επιχειρηματικότητος. Το αντίθετο συνέβαινε. Από της πρώτης εμφανίσεώς της η Δεξιά στην Ελλάδα υπήρξε πάντα κοινωνική. Η Δεξιά υπήρξε επίσης κατά τεκμήριο κρατικιστική. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ίδρυσε τη ΔΕΗ επί ΕΡΕ και επί Ν.Δ. κρατικοποίησε τον Ομιλο Ανδρεάδη και την Ολυμπιακή. Η Δεξιά ήταν ο υπέρμαχος του εθνικού κράτους σε όλες τις εκφάνσεις του, αλλά το κράτος απισχνούται διότι αυτό επιβάλλει η πραγματικότητα. Ο δεξιός ψηφοφόρος δεν υπέστη μόνον απομείωση του εισοδήματός του, αλλά βιώνει και την πλήρη κατάρρευση του ιδεολογήματος, που τον διαφοροποιούσε από άλλες κατηγορίες πολιτών αυτής της χώρας. Οι χαρακτηρισμοί που αποδίδουν στη Χρυσή Αυγή ρατσιστικό ή ναζιστικό κόμμα δεν τον αφορούν. Αισθάνεται ότι κινείται στο κενό. Οσο για τα σενάρια περί συνεργασίας, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η Ν.Δ. δεν πρόκειται ποτέ να συναινέσει. Η συντηρητική παράταξη ανεξαρτήτως της επωνυμίας της Λαϊκό Κόμμα, Ελληνικός Συναγερμός, ΕΡΕ και Νέα Δημοκρατία ουδέποτε ανήλθε στην εξουσία με στρατιωτικό κίνημα λειτούργησε πάντα αυστηρώς εντός κοινοβουλευτικού πλαισίου. Το κόμμα που συνδεόταν με διάφορα κινήματα ήταν οι Φιλελεύθεροι του Ελευθερίου Βενιζέλου και όχι το Λαϊκό Κόμμα. Αλλά ούτε η Χρυσή Αυγή επρόκειτο ποτέ να συναινέσει. Στόχος της είναι η συντριβή του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος. Δυστυχώς, η κατάσταση είναι πολύ σοβαρότερη από όσο φαντάζονται όσοι διαμορφώνουν άποψη, συνομιλώντας με πολιτικούς δίχως να λαμβάνουν υπόψη τι συγκροτεί πράγματι τον πυρήνα μιας όποιας παρατάξεως. Ο κύκλος της δημοκρατίας Γίνεται ολοένα πιο φανερό ότι η οικονομική κρίση μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς κίνδυνους για τη δημοκρατία όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη και όπου αλλού εκδηλώνονται αισθήματα αδικίας και ανασφάλειας. Ενώ είχαμε συνηθίσει στην ιδέα ότι κάθε οικονομία κάνει κύκλους μεταξύ ανάπτυξης και ύφεσης, πιστεύαμε ότι η δημοκρατία, όταν έχει εδραιωθεί, είναι δεδομένη, ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται. Σήμερα, όμως, βλέπουμε ότι και στη δική μας εποχή, ύστερα από δεκαετίες ευημερίας και κοινωνικής γαλήνης, το πολίτευμά μας αντιμετωπίζει μια ιδιότυπη ύφεση: η αδύναμη οικονομία επέτρεψε τη χαλάρωση δεσμών κοινωνικής συνοχής και βγήκαν στην επιφάνεια δυνάμεις που θα υπονομεύσουν τη δημοκρατία ακόμη περισσότερο. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η δημοκρατία μπορεί να αποδυναμωθεί. Το ερώτημα είναι: πώς θα ενδυναμωθεί πάλι; Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε ότι εδώ στην ίδια την Αθήνα, η γέννηση της δημοκρατίας δεν ήταν εύκολη υπόθεση και το πείραμα δεν κράτησε για πολλά χρόνια. Εμείς, όμως, πιστεύαμε ότι με την πτώση της δικτατορίας το 1974 και κυρίως με την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση η δημοκρατία στη χώρα μας ήταν μονόδρομος. Σήμερα διαπιστώνουμε ότι η δημοκρατία στη μεταπολεμική Ευρώπη βασίστηκε στην πολιτική ισχυρών κρατών (με την έννοια των κρατικών δομών, όχι της στρατιωτικής ισχύος) που προστάτευαν τους πολίτες και τους προσέφεραν ένα επίπεδο ζωής που δεν είχε φανταστεί κανείς πριν από τον πόλεμο. Εδώ και αρκετά χρόνια, όμως, η μορφή των οικονομιών άλλαξε, με λιγότερους βιομηχανικούς εργάτες και αγρότες, με την ανάπτυξη υπηρεσιών που δεν ήταν «δεμένες» με κάποια συγκεκριμένη χώρα, με την παγκοσμιοποίηση. Με τον καιρό, το κόστος των ευρωπαϊκών κρατών έγινε δυσβάσταχτο για τα δημόσια ταμεία και άρχισε η αναζήτηση λύσεων και πολιτικών που θα έλυναν το πρόβλημα (της απόκτησης νέων πόρων και της περικοπής εξόδων) χωρίς καταστροφικές συνέπειες. Το πρόβλημα, όμως, δεν λύνεται χωρίς να προκληθούν οι αντιδράσεις που βλέπουμε σήμερα στην Ελλάδα και αλλού. Ενώ για αρκετά χρόνια η παγκοσμιοποίηση λειτουργούσε υπέρ των ευρωπαϊκών οικονομιών, σήμερα μετατράπηκε σε απειλή την οποία αδυνατούν να αντιμετωπίσουν. Σε κοινωνίες που ευημερούν, κάποιες ομάδες ενισχύονται (είτε είναι συνδικάτα είτε τραπεζίτες), ώστε να αποκτήσουν τέτοια δύναμη που ασκούν Σε οκτώ μήνες από σήμερα, στις εκλογές για το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι ψηφοφόροι σε όλη την Ευρώπη θα κρίνουν τι έχουμε πετύχει από κοινού τα τελευταία πέντε χρόνια. Τα χρόνια αυτά σημαδεύτηκαν από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, η οποία άρχισε πριν από ακριβώς πέντε χρόνια, όταν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ανέλαβε τις Fannie Mae και Freddie Mac και η Lehman Brothers ζήτησε να υπαχθεί στις διατάξεις του κώδικα περί πτώχευσης. Η Ευρώπη, όμως, απάντησε αποφασιστικά. Αναδιαρθρώνουμε τον χρηματοοικονομικό μας τομέα, έτσι ώστε οι καταθέσεις των πολιτών να είναι ασφαλείς βελτιώσαμε τον τρόπο συνεργασίας των κυβερνήσεων καθώς και τον τρόπο επιστροφής τους σε υγιή δημόσια οικονομικά και τον εκσυγχρονισμό των οικονομιών τους και κινητοποιήσαμε πάνω από 700 δισεκατομμύρια ευρώ για τη διάσωση των χωρών που είχαν πληγεί από την κρίση. Για την Ευρώπη η ανάκαμψη είναι πλέον ορατή. Με βάση τα στοιχεία και τις εξελίξεις, όπως έχουν σήμερα, έχουμε κάθε λόγο να το πιστεύουμε. Αυτό που έχει πλέον σημασία είναι πώς θα αξιοποιήσουμε αυτήν την πρόοδο. Θα αντλήσουμε αυτοπεποίθηση ώστε να συνεχίσουμε αυτό που έχουμε αρχίσει ή θα αφήσουμε να πάνε χαμένα τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας; Το μήνυμά μου είναι σαφές: θα πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας. Πρέπει να συνεχίσουμε με την αναδιάρθρωση των οικονομιών μας για ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Αυτό που πρωτίστως πρέπει να κάνουμε είναι η τραπεζική ένωση. Ετσι θα εξασφαλιστεί ότι πλέον δεν θα πληρώνουν οι φορολογούμενοι τις τραπεζικές αποτυχίες. Και θα αποκατασταθεί η κανονική δανειοδότηση της οικονομίας, κυρίως των μικρών μας επιχειρήσεων, αφού ακόμη δεν υπάρχει επαρκής ροή χρήματος στην οικονομία. Τελικά, ένα είναι το θέμα: ανάπτυξη για να αποφύγουμε μια ανάκαμψη χωρίς δουλειές. Γι αυτό πρέπει να εξαλείψουμε τα εμπόδια που συναντούν εταιρείες και πολίτες με δυναμισμό και να αξιοποιήσουμε το πλήρες δυναμικό της ενιαίας αγοράς. Σ αυτό το πλαίσιο, προωθούμε περαιτέρω την ενιαία αγορά για τις τηλεπικοινωνίες, που θα μειώσει το κόστος παραγωγής για τους καταναλωτές. Θα επενδύσουμε περισσότερα στην καινοτομία και την επιστήμη, αλλά και στις δεξιότητες, την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση για την υποστήριξη ταλέντων. Θα υποβάλουμε περαιτέρω προτάσεις για μια βιομηχανική πολιτική που θα ανταποκρίνεται στον 21ο αιώνα, θα δημιουργήσουμε νέες δυνατότητες εμπορίου, θα προωθήσουμε την ατζέντα μας για την κλιματική αλλαγή και θα αντιμετωπίσουμε τον αντίκτυπο των τιμών της ενέργειας στην ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή. Το οφείλουμε σε αυτούς στους οποίους η ανάκαμψη δεν έχει ακόμη γίνει αισθητή, στα 26 εκατομμύρια των ανέργων μας, επειδή τα σημερινά επίπεδα ανεργίας είναι τόσο οικονομικά μη βιώσιμα όσο και πολιτικά και κοινωνικά απαράδεκτα. Σε αυτήν τη χρονική στιγμή, με μια εύθραυστη ανάκαμψη, ο μεγαλύτερος κίνδυνος που βλέπω είναι πολιτικής φύσης, πράγμα που σημαίνει ότι είναι Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ δυσανάλογα μεγάλη επιρροή στην πολιτική της χώρας. Οταν η χώρα αναγκάζεται να αλλάξει, οι μεταρρυθμίσεις προκαλούν την αντίδραση όσων αισθάνονται ότι απειλούνται. Οι αντιδράσεις παίρνουν τη μορφή απεργιών, διαδηλώσεων και την καταψήφιση των υπερμάχων των αλλαγών. Αυτό σημαίνει ότι τα κόμματα που βρίσκονται στην κυβέρνηση δεν τολμούν να δυσαρεστήσουν τους πρώην ευνοημένους τους έως την ώρα που η ζημία στην οικονομία τα αναγκάζει έτσι, τα κόμματα που απορρίπτουν τις αλλαγές ενισχύονται. Εάν η αντιπολίτευση είναι ισχυρή και κερδίσει τις εκλογές, τουλάχιστον θα γίνει μια προσπάθεια να κυβερνηθεί η χώρα εάν η αντιπολίτευση αποτελείται από ακραία (αντιμαχόμενα μεταξύ τους) κόμματα, η πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανασφάλεια, πιθανότατα σε βία, και, μαζί με το πολιτικό αδιέξοδο, και σε οικονομική κατάρρευση. Η δημοκρατία απειλείται από το γεγονός ότι το δημόσιο ταμείο δεν μπορεί πλέον να ικανοποιεί τους περισσότερους πολίτες, και αυτό απελευθερώνει ακραίες δυνάμεις, οι οποίες τάζουν και χρήματα, και ασφάλεια, και αξιοπρέπεια, και ό,τι άλλο έχει ανάγκη ο ταπεινωμένος πολίτης. Την ίδια ώρα, η οικονομική TΡΙΤΗ ΓΝΩΜΗ Η κατάσταση της Ευρωπαϊκής Eνωσης Του JOSE MANUEL BARROSO* José Manuel Barroso, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: «Αν δεν σας αρέσει η Ευρώπη ως έχει, βελτιώστε τη! Βρείτε τρόπους να την καταστήσετε ισχυρότερη, εσωτερικά και εξωτερικά. Αλλά μην την εγκαταλείπετε». AP κρίση αποδυναμώνει το «κέντρο» που αποτελείται από τη μεγάλη μάζα πολιτών που ήταν κερδισμένοι από την ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος και τώρα κλονίζονται από τη μείωση εσόδων, αλλά και από το γεγονός ότι αυτοί σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος με τους φόρους που πληρώνουν. Ο πολίτης, ο οποίος αισθανόταν κομμάτι ενός ισχυρού συνόλου, βρίσκεται ξαφνικά ορφανός και μόνος: από κόμμα και αρχηγό (επειδή τον έχουν εξαπατήσει, αφήνοντάς τον στο έλεος της οικονομικής κρίσης και των μεταρρυθμίσεων), από κοινωνικό περίγυρο (επειδή επικρατεί ο διχασμός), από προοπτικές (επειδή πληρώνει περισσότερα για λιγότερα αγαθά), από μέλλον (επειδή θέσεις εργασίας εξαφανίζονται ενώ οι συντάξεις εξανεμίζονται). Ο πολίτης είναι μόνος, αδικημένος και απρόβλεπτος. Ο κύκλος της δημοκρατίας θα αρχίσει να αναπτύσσεται όταν συσπειρωθούν υπεύθυνοι πολιτικοί και πολίτες απ όλο το πολιτικό φάσμα, για να δείξουν ότι σβήνουν οι διαχωριστικές γραμμές και ότι όλοι είναι ίσοι πλέον και ταγμένοι σε κοινό αγώνα για τη δημοκρατία και την ανάπτυξη. Ετσι μόνο θα πείσουν τους πολίτες πως όσο δύσκολη και αν είναι η πραγματικότητα, υπάρχει η βούληση να προστατευθεί η δημοκρατία από την απελπισία και τη βία. δουλειά των κυβερνήσεων να παρέχουν τη βεβαιότητα και την προβλεψιμότητα, που λείπουν ακόμη από τις αγορές. Σταθερότητα: αυτό μετράει πάνω απ όλα. Υπάρχουν κάποιοι που ισχυρίζονται ότι η εξασθένηση της Ευρώπης θα κάνει τη χώρα τους ισχυρότερη, ότι η Ευρώπη αποτελεί βάρος και ότι θα είναι καλύτερα χωρίς αυτήν. Η απάντησή μου είναι σαφής: όλοι χρειαζόμαστε μια Ευρώπη ενωμένη, ισχυρή και ανοιχτή. Στον σημερινό κόσμο, το ευρωπαϊκό επίπεδο είναι απαραίτητο για την προστασία των αξιών και των προτύπων μας. Βέβαια, όπως με κάθε ανθρώπινη προσπάθεια, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι τέλεια. Επομένως, το ερώτημα είναι: θέλουμε να βελτιώσουμε την Ευρώπη ή να την εγκαταλείψουμε; Η απάντησή μου είναι σαφής: να ασχοληθούμε με την Ευρώπη! Αν δεν σας αρέσει η Ευρώπη ως έχει, βελτιώστε τη! Βρείτε τρόπους να την καταστήσετε ισχυρότερη, εσωτερικά και εξωτερικά. Αλλά μην την εγκαταλείπετε. Η Ευρώπη πρέπει να επικεντρωθεί εκεί όπου μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερη αξία. Πρέπει να ανταποκρίνεται στο εκάστοτε μέγεθος των περιστάσεων -κάτι που ενδεχομένως δεν έκανε σε ορισμένες περιπτώσεις στο παρελθόν. Υπάρχουν, όμως, σημαντικοί τομείς στους οποίους η Ευρώπη πρέπει να επιτύχει μεγαλύτερη ολοκλήρωση, μεγαλύτερη ενότητα. Εκεί που μόνο μια ισχυρή Ευρώπη μπορεί να δώσει αποτελέσματα. Γι αυτόν το λόγο πιστεύω ότι η πολιτική ένωση πρέπει να αποτελεί τον πολιτικό μας ορίζοντα. Του χρόνου κλείνει ένας αιώνας από τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Το περσινό βραβείο Νομπέλ μάς θύμισε ότι η Ευρώπη είναι ένα πρότζεκτ ειρήνης. Απευθύνομαι σε αυτούς που επιχαίρουν για τις δυσκολίες της Ευρώπης και επιθυμούν να επιστρέψουν στην απομόνωση: η Ευρώπη πριν από την ολοκλήρωση, με τους διαχωρισμούς, τον πόλεμο, τα χαρακώματα, δεν είναι αυτό που επιθυμούν και αξίζουν οι πολίτες. Η ευρωπαϊκή ήπειρος ποτέ στην ιστορία της δεν γνώρισε μια τόσο μακρά περίοδο ειρήνης όσο αυτή από τη δημιουργία της ευρωπαϊκής κοινότητας. Στο διάστημα μέχρι τις εκλογές για το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της εποχής μας, μόνο αν ενισχύσουμε τη συναίνεση επί των βασικών μας στόχων. Πολιτικά, η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να παραμείνει ανοιχτή σε όλα τα κράτη-μέλη, μια κοινότητα ίσων. Οικονομικά και κοινωνικά πρέπει να συμπληρώνουμε τις εθνικές προσπάθειες με την ευρωπαϊκή υπευθυνότητα και αλληλεγγύη. Και πρέπει να διασφαλίσουμε τις αξίες μας, όπως το κράτος δικαίου. Η πόλωση που μπορεί να προκύψει από την κρίση θέτει σε κίνδυνο το σχέδιο που μας ενώνει. Η ερώτηση, λοιπόν, είναι: ποια εικόνα της Ευρώπης θα παρουσιάσουμε στους ψηφοφόρους; Την αντικειμενική εικόνα ή τη γελοιογραφία της; Τους μύθους ή τα γεγονότα; Την τίμια, λογική εικόνα ή την εξτρεμιστική και λαϊκίστικη; Η διαφορά είναι σημαντική. Σε οκτώ μήνες από τώρα οι ψηφοφόροι θα αποφασίσουν. Τώρα εναπόκειται σε εμάς να δουλέψουμε για την Ευρώπη. * Ο κ. José Manuel Barroso είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

15 15-ELLADA_Master_cy 9/13/13 11:30 PM Page 15 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Το μεγάλο προκύπτει ως άθροισμα των μικρών Για να φτιάξεις τη μερακλίδικη την αστακομακαρονάδα, προϋποτίθεται ότι έχεις τον τρόπο για να μαγειρέψεις τον αστακό ή, καλύτερα, την «αστακουδιά», όπως ήταν το χαϊδευτικό του τερατώδους όψεως οστρακόδερμου εφόσον προοριζόταν για γαστριμαργική χρήση, κατά τη χρυσή εποχή των καραμπουζουκλήδων, τότε που το ΠΑΣΟΚ (πράσινο ή γαλάζιο, μικρή η διαφορά...) ήταν στην κυβέρνηση και «ο λαός στην εξουσία». Αναρίθμητοι ήσαν οι τρόποι αυτοί: ο καθένας μπορούσε να βρει τον δικό του, φτάνει να είχε φαντασία και δημιουργικότητα. Εγώ, σήμερα, που είναι Κυριακή και θέλω να σας σερβίρω κάτι ανάλαφρο, είπα να σας παρουσιάσω μια τέτοια συνταγή της πράσινης περιόδου του ΠΑΣΟΚ από το ηρωικό και αλησμόνητο Τη μαγική εποχή, που υπουργός Προεδρίας ήταν ο Α. ο Πεπονής, Οικονομικών ο Δ. ο Τσοβόλας, Υγείας ο Α. ο Κακλαμάνης (υπάρχει ακόμη), Αμύνης ο Ι. ο Χαραλαμπόπουλος (ομοίως), Εργασίας ο Γ. ο Γεννηματάς και Εσωτερικών κάποιος Παν. Μαρκόπουλος, τον οποίον, λυπάμαι πολύ, αλλά δεν τον θυμάμαι καθόλου. Εκείνη τη χρονιά οι προαναφερθέντες υπέγραψαν μια κοινή υπουργική απόφαση, η οποία θέσπιζε σε όλους τους υπαλλήλους του Δημοσίου των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ «μία ημέρα αδείας μετ αποδοχών ανά δίμηνο πέραν της κανονικής», εφόσον ανήκαν στην κατηγορία των εργαζομένων «μπροστά σε οθόνες οπτικής καταγραφής» (έτσι έλεγαν τότε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή). Ο παραλογισμός της σύλληψης ότι, επειδή χρησιμοποιείς υπολογιστή, δικαιούσαι και έξι ημέρες πληρωμένη άδεια τον χρόνο υποστηρίζεται και από το πλήθος των άλλων ρυθμίσεων που περιλαμβάνει η απόφαση και, κυρίως, από την αδιανόητη σχολαστικότητά τους. Διαβάζουμε, λ.χ., ότι «καθιερώνονται 15λεπτα διαλείμματα κάθε δύο ώρες κατά τη διάρκεια του ωραρίου για όσους εργαζόμενους απασχολούνται μπροστά σε οθόνες πάνω από 4 ώρες την ημέρα συνολικά ή κάνουν διορθωτική εργασία ανεξαρτήτως ωρών». Διευκρινίζεται, δε, ότι «τα διαλείμματα αυτά δεν συσσωρεύονται» και ότι «για όσους παίρνουν ήδη διάλειμμα μισής ώρας, το διάλειμμα αυτό συμψηφίζεται με το παραπάνω χωρίς συσσώρευση». Θεσπίζονται, επίσης, η «διενέργεια ειδικών μελετών αντιμετώπισης του θορύβου σε κάθε μηχανογραφικό κέντρο», η «διενέργεια σεμιναρίων επιμόρφωσης για τους κινδύνους και τα μέτρα προστασίας των εργαζόμενων μπροστά σε οθόνες», ενώ λαμβάνεται πρόνοια για απίθανες εργονομικές ρυθμίσεις, όπως «κοινά φώτα και όχι φθορισμού ύστερα από αίτημα των εργαζόμενων, εξασφάλιση σκούρων επιφανειών στα τραπέζια, εξασφάλιση χώρου μπροστά στο πληκτρολόγιο ή ειδικού πλαισίου για τη στήριξη του χεριού». Πολλά είναι τα ερωτήματα που γεννώνται. Τι να υποθέσει κάποιος, προκειμένου ίσα ίσα να αρχίσει να προσπαθεί να κατανοήσει τη λογική βάσει της οποίας οργανωνόταν και λειτουργούσε ένα τέτοιο Δημόσιο; (Διότι να καταφέρει να την κατανοήσει πλήρως, το θεωρώ αδύνατον!). Ηξεραν άραγε οι νομοθέτες το 1988 τι ακριβώς είναι οι «κομπιούτερ» ή νόμιζαν ότι είναι κάτι περίπου σαν το κομπρεσέρ; Κι επίσης, αν το κράτος δεν είχε χρεοκοπήσει, αν συνεχίζαμε ακάθεκτοι να χτίζουμε τον Υπαρκτό Ελληνισμό και η λογική που υπαγόρευε αυτό τον προστατευτισμό εξακολουθούσε να πραγματώνεται σε νομοθετικές ρυθμίσεις του παραπάνω είδους, τι είδους πρόνοιες υπέρ όσων εργάζονται «μπροστά Ο Γιάννης Μπουτάρης προσπαθεί να πείσει τον Παναγιώτατο (εντός Θεσσαλονίκης) ή απλώς Σεβασμιώτατο (εκτός Θεσσαλονίκης), να επιστρέψει στην τηλεόραση από την οποία τόσο πολύ έχει λείψει! σε οθόνες οπτικής καταγραφής» θα είχαμε επινοήσει; Μήπως -διερωτώμαι- δωρεάν «χαρτομάντηλα» για όσους κατεβάζουν τσόντες από το Διαδίκτυο, σεμινάρια για τις επιπτώσεις του αυνανισμού και «διενέργεια ειδικών μελετών» για την ανέγερση στο Δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ «υγειονομικώς ασφαλών χώρων εκτόνωσης»; (Συγχωρήστε με, αλλά στην εποχή του Internet, τη μεγαλύτερη κίνηση έχουν, αποδεδειγμένα, οι ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου η ζωή είναι σκληρή, λυπάμαι αν σας πληγώνω...). Ωστόσο, το Internet ήλθε, όπως ήλθαν και τα κινητά τηλέφωνα, που υποτίθεται ότι αύξησαν την έκθεση των χρηστών στην ακτινοβολία. Ευτυχώς κανείς δεν σκαρφίστηκε ηλίθιες προστατευτικές ρυθμίσεις της λειτουργίας του Δημοσίου για όλα αυτά. Επίσης, όμως, κανείς δεν σκέφθηκε να καταργήσει την εξαήμερη άδεια για την χρήση του υπολογιστή, που είχε EUROKINISSI θεσπισθεί πριν από 25 χρόνια. Ως προχθές αυτό, όταν ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ότι επιτέλους καταργείται. Με κάτι τέτοια παλαβά, όμως, μαγειρεύτηκε η αστακομακαρονάδα που απολαμβάναμε. Για κάτι τέτοια δανειζόμασταν. Αυτά δημιουργούσαν τις «ανελαστικές δαπάνες». Διότι, όπως ανακοινώθηκε από τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης, οι εργατοώρες που προκύπτουν από την κατάργηση της συγκεκριμένης άδειας αντιστοιχούν στην πρόσληψη επιπλέον υπαλλήλων. Ιδού, λοιπόν, πώς συνέβαινε το επίπεδο των υπηρεσιών του Δημοσίου συνεχώς να πέφτει, αλλά οι ανάγκες του σε δυναμικό υπαλλήλων ολοένα να αυξάνονται. Τα διάφορα μικρά που σιγά σιγά σωρεύονταν έκαναν τη μεγάλη διαφορά. Μας έπρηξαν τα συκώτια όλα αυτά τα χρόνια με τα μεγάλα συμφέροντα, αλλά από κάτω, ήταν τα πολλά, μικρά και συνασπισμένα συμφέροντα που αποδείχθηκαν ακαταμάχητα. Υπό το βάρος όλων αυτών -το δικό μας βάρος, δηλαδή- καταρρεύσαμε. Κάτι τέτοια εκφύλισαν την αντίληψη της εργασίας στη συνείδηση του κόσμου και την έκαναν αντιπαραγωγική στο επίπεδο της πραγματικής οικονομίας. Αραγε χρειαζόταν να μας επιβληθεί το Μνημόνιο, ώστε να καταλάβουμε ότι χρειάζεται να αλλάξουμε την οργάνωση του κράτους μας; Ηταν ανάγκη να πρέπει να δίνουμε κάθε τόσο εξηγήσεις στους δανειστές μας για το πού πάνε τα λεφτά τους, ώστε να αρχίσουμε να ξεμπερδεύουμε επιτέλους με βλακώδεις παραλογισμούς; Ωστε να καταλάβουμε ότι οι κανονιστικές ρυθμίσεις δεν υποκαθιστούν τον κοινό νου στη λειτουργία του κράτους και ότι πρέπει να υπάρξει μια λογική ισορροπία στην οργάνωση του κράτους μεταξύ των συμφερόντων των πελατών του και των συμφερόντων των λειτουργών του; (Δεν είναι συμπτωματικό ότι ο παραλογισμός της πραγματικότητας αποτυπώθηκε στη γλώσσα: ίσως είμαστε η μοναδική χώρα, όπου ώς και οι ταξιτζήδες ασκούν «λειτούργημα»...). Το ερώτημα της προηγουμένης παραγράφου δεν είναι ρητορικό. Ναι, δυστυχώς για εμάς, χωρίς το Μνημόνιο δεν θα είχαμε ξεκινήσει να προσπαθούμε να κάνουμε όσα θα έπρεπε να είχαμε κάνει αυτοβούλως. Και δεν είναι βέβαια η έκβαση της προσπάθειας, καθώς, ακόμη και τώρα, τρία χρόνια αργότερα, μέσα στην κυβέρνηση και μάλιστα στις τάξεις των προερχομένων από τη Ν.Δ. υπουργών, δίνονται παρασκηνιακές μάχες ιδεολογικού χαρακτήρα με αφορμή την κινητικότητα, οι οποίες σε ένα υποτιθέμενο κεντροδεξιό κόμμα θα έπρεπε να έχουν κριθεί προ πολλού. Οι προσπάθειες των λίγων που προσπαθούν να αναμορφώσουν το κράτος υπονομεύονται από τη δράση των πολλών που προσπαθούν να το συντηρήσουν, προκειμένου να διασώσουν την πελατεία τους. Σε μια τέτοια αμφίρροπη μάχη, ο καθοριστικός ρόλος είναι του πρωθυπουργού. Αυτός μόνον μπορεί να οδηγήσει την κυβέρνηση με τρόπο ώστε να κάνει τη διαφορά, είτε μέσω της σταθερής στήριξής του στις μικρές μεταρρυθμίσεις, όπως η κατάργηση της γελοίας «άδειας υπολογιστή», είτε μέσω της επιμονής του στην επιλογή των κατάλληλων προσώπων για τις κρίσιμες θέσεις, ανεξαρτήτως της κομματικής προέλευσής τους. Εν τέλει, η μεγάλη μεταρρύθμιση θα προκύψει από το άθροισμα των μικρών, εφόσον προωθούνται σταθερά και με επιμονή. kassimatis@kathimerini.gr

16 16-ELLADA_Master_cy 9/13/13 11:33 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Δημοσιονομική «τρύπα» 4 δισ. ευρώ Νέες περικοπές για την επόμενη διετία θα ζητήσει η τρόικα αν δεν εισπραχθούν φόροι και δεν καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή Του ανταποκριτή μας στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΝΙΚΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ Αν δεν βελτιωθεί άμεσα και δραστικά ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός και δεν καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή, τότε η τρόικα θα ζητήσει την επιβολή πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων, τονίζουν στην «Κ» αρμόδιοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, εν όψει της αξιολόγησης του Ελληνικού Προγράμματος Προσαρμογής, που ξεκινάει τυπικά στις 23 Σεπτεμβρίου (ουσιαστικά έχει ήδη ξεκινήσει). Οι ίδιες υψηλόβαθμες πηγές τονίζουν ότι υπάρχει δημοσιονομικό κενό της τάξης των 4 δισ., για τα επόμενα δύο χρόνια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της προηγούμενης αξιολόγησης. Αυτή η «τρύπα» δεν συνδέεται με το χρηματοδοτικό κενό στο ελληνικό πρόγραμμα, το 2014, το οποίο προκλήθηκε από την άρνηση των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης να μετακυλίσουν τις λήξεις των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου που έχουν στη διάθεσή τους (χαρτοφυλάκιο ANFAs) και δεν μπορεί να καλυφθεί από τις όποιες αποφάσεις του Eurogroup για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Η Ελλάδα ούτως ή άλλως δεν θα πληρώνει τόκους για τα δάνεια από την Ευρωζώνη τα επόμενα χρόνια, ενώ θεωρείται δεδομένο ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τη χώρα μας και μετά τον Αύγουστο του 2014, όταν τελειώνει το τρέχον Πρόγραμμα. Εντός στόχων το 2013 Με άλλα λόγια, η «τρύπα» που θα πρέπει να καλυφθεί αφορά την εκτέλεση των προϋπολογισμών και το πρωτογενές τους αποτέλεσμα, ανεξαρτήτως αναγκών εξυπηρέτησης χρέους ή πολιτικών αποφάσεων της Ευρωζώνης. Για το 2013, η τρόικα δεν θα ζητήσει νέα μέτρα, καθώς η μείωση του ελλείμματος κινείται εντός στόχων. Εντούτοις, κοινοτικές πηγές επισημαίνουν ότι το καλό «ταμειακό» αποτέλεσμα επιτυγχάνεται για τρεις λόγους: Πρώτον, ο προϋπολογισμός υπο-εκτελείται, με εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στις δημόσιες επενδύσεις και την ανάπτυξη. Δεύτερον, η διαδικασία διευθέτησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους εξελίσσεται με πιο αργούς ρυθμούς από το αναμενόμενο, κάτι που επίσης βλάπτει την οικονομία. Και τρίτον, δεν λαμβάνεται υπόψη ο κίνδυνος να πέσουν «πολλοί φόροι μαζί» στο τέλος του 2013, με αποτέλεσμα οι πολίτες να μην μπορέσουν να ανταποκριθούν. Με αυτούς τους τρόπους καλύπτεται ουσιαστικά το κενό που ανακύπτει από τις υστερήσεις του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Οι λεπτομερείς δειγματοληπτικοί έλεγχοι δεν προχωρούν και η ανταπόκριση στα προγράμματα ρύθμισης οφειλών στο Δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία είναι περιορισμένη, τονίζουν αρμόδιοι αξιωματούχοι. Ως εκ τούτου, τα οφέλη που είχαν προϋπολογιστεί από την αναδιάρθρωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού δεν υπήρξαν. Ενας από τους βασικούς λόγους που εντοπίζουν οι Βρυξέλλες για τη συγκεκριμένη υστέρηση είναι η αδυναμία του θεσμικού πλαισίου επιβολής κυρώσεων. Οσοι χρωστάνε φόρους, δηλαδή, δεν πιστεύουν ότι θα πάθουν τίποτα αν δεν μπουν σε ρύθμιση, υπογραμμίζει στην «Κ» απολύτως ενήμερη ευρωπαϊκή πηγή. Μολονότι η υπο-εκτέλεση θα αποδειχθεί επαρκής για το 2013, δεν συμβαίνει το ίδιο και για το 2014, καθώς η τρόικα είναι πεπεισμένη ότι αν σταματήσει η είσπραξη του Τέλους Ακινήτων από τη ΔΕΗ, θα δημιουργηθεί ανυπέρβλητο πρόβλημα. Ο νέος ενιαίος φόρος ακινήτων δεν θα εισπράττεται, όπως δεν εισπράττονται και οι άλλοι εκκρεμείς φόροι σήμερα, πιστεύουν στις Βρυξέλλες. Οπερ σημαίνει ότι στην επικείμενη αξιολόγηση θα πρέπει η κυβέρνηση να πείσει τους ελεγκτές είτε ότι έχει βρει τρόπο για να βελτιώσει τα ποσοστά εισπραξιμότητας είτε να παρατείνει το λεγόμενο «χαράτσι» είτε να κλείσει την «τρύπα» που θα δημιουργηθεί με άλλα μέτρα. Για το 2015 και το 2016 Ακόμη μεγαλύτερο δημοσιονομικό κενό εντοπίζεται το 2015 και το 2016, όπως άλλωστε καταγράφεται στο Μνημόνιο. Στην αξιολόγησή της, η τρόικα θα ζητήσει να προσδιοριστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα μέτρα που θα ληφθούν για να το καλύψουν, χωρίς ωστόσο να επιμείνει «και στην τελευταία λεπτομέρεια». Πάντως, παρότι οι τεχνοκράτες συμμερίζονται την ανάγκη να αποφευχθούν οριζόντιες παρεμβάσεις, τονίζουν ότι με δεδομένη την κατάσταση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, δεν υπάρχει τρόπος να αποφευχθούν απτά δημοσιονομικά μέτρα, όπως περικοπές στη χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, περαιτέρω μείωση των αμυντικών δαπανών, κλείσιμο ζημιογόνων κρατικών μηχανισμών κ.λπ. Εξάλλου, η Ελλάδα δεν θα βρίσκεται σε ύφεση το 2015 και το 2016, υπενθυμίζουν, οπότε περιθώριο για μέτρα υπάρχει. Αν το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίξει ότι οι τρύπες θα καλυφθούν από τη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης και άλλες διαρθρωτικές παρεμβάσεις, η τρόικα δεν θα αποδεχθεί το επιχείρημα αυτό, λόγω των φτωχών μέχρι σήμερα αποτελεσμάτων. Αντιθέτως, μέρος του χρηματοδοτικού κενού για το 2015 θα μπορούσε να κλείσει είτε με τη χρήση μέρους από το πιθανολογούμενο πρωτογενές πλεόνασμα φέτος, είτε να πειστεί η τρόικα ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης το 2014 θα είναι μεγαλύτεροι. «Η Ελλάδα είτε θα πρέπει να ζητήσει νέα παράταση για την επίτευξη των δημοσιονομικών της στόχων, κάτι που σημαίνει περισσότερα νέα χρήματα από τους εταίρους της, είτε να βρει τρόπο να επιτύχει τους στόχους στους οποίους έχει δεσμευθεί», δήλωσε στην «Κ» υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Μελανό σημείο» η καθυστέρηση ιδιωτικοποιήσεων Σκεπτικισμός με αισιοδοξία από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Στο επίκεντρο της αξιολόγησης της τρόικας θα βρεθεί η πορεία των ιδιωτικοποιήσεων. Μολονότι υπάρχει κατανόηση για την υστέρηση στην ιδιωτικοποίηση εταιρειών του Δημοσίου, λόγω της έλλειψης διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος, δεν συμβαίνει το ίδιο με τα πενιχρά αποτελέσματα από την πώληση ακίνητης περιουσίας. Στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι για την υστέρηση σε αυτό το μέτωπο ευθύνεται αποκλειστικά η ελληνική κυβέρνηση, καθώς τα περί ων ο λόγος ακίνητα δεν είναι έτοιμα προς πώληση, είτε γιατί το Δημόσιο δεν έχει διευθετήσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς είτε λόγω πολεοδομικών παραβάσεων. «Τα προβλήματα αυτά δεν θα λύνονταν αν το ΤΑΙΠΕΔ μεταφερόταν στο Λουξεμβούργο, ή οπουδήποτε αλλού», υποστηρίζει στην «Κ» αρμόδια κοινοτική πηγή, προειδοποιώντας παράλληλα ότι η καθυστέρηση στις ιδιωτικοποιήσεις θα επηρεάσει αρνητικά και την προβολή βιωσιμότητας του χρέους, που θα συνοδεύει την επόμενη αξιολόγηση. Ανάλογη επιβάρυνση στη βιωσιμότητα του χρέους προκαλεί εξάλλου και ο αποπληθωρισμός, λόγω της αρνητικής επίδρασής του στο ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας. Σε ό,τι αφορά το θέμα που προέκυψε με το κλείσιμο δημοσίων επιχειρήσεων, στελέχη της τρόικας χαρακτηρίζουν «απίστευτες ανοησίες» τα περί απαίτησης να κλείσει ο ΟΣΕ. Αντιθέτως, μελανό προβλέπεται το μέλλον της ΕΛΒΟ, ενώ τα ΕΑΣ θα μπορέσει να επιβιώσει μόνο σε μία πολύ συρρικνωμένη και ως εκ τούτου βιώσιμη μορφή, ως τμήμα των ενόπλων δυνάμεων. Τα σχέδια περί παραμονής των ΕΑΣ στην αγορά και εξαγωγών χαρακτηρίζονται μη ρεαλιστικά από την τρόικα, αφού σε μια τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να επιστραφεί πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ παράνομων κρατικών ενισχύσεων. Μεγάλο πρόβλημα με παράνομες κρατικές ενισχύσεις, ύψους άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ υπάρχει και με τη ΛΑΡΚΟ, με την τρόικα να εμφανίζεται δυσαρεστημένη για τις πολύμηνες καθυστερήσεις της κυβέρνησης στις <<<<<< Τι λέει η τρόικα για το θέμα του ΟΣΕ Πώς βλέπουν οι Βρυξέλλες το μέλλον των δημόσιων εταιρειών ΕΛΒΟ, ΕΑΣ και ΛΑΡΚΟ. σχετικές διαπραγματεύσεις με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν. Παρ όλα αυτά, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαβεβαιώνουν με νόημα ότι η «διαπραγμάτευση παραμένει ανοιχτή» και τεχνικοί παράγοντες, όπως οι συνέπειες που θα έχει στη διαδικασία πώλησης των ενεργητικών στοιχείων της εταιρείας τυχόν διακοπή της παραγωγής, θα ληφθούν υπόψη. Με άλλα λόγια, στις Βρυξέλλες αναμένουν αξιόπιστες αντιπροτάσεις και ελπίζουν ότι το θέμα των τριών εταιρειών θα κλείσει σύντομα. Για την κινητικότητα στο Δημόσιο, η τρόικα είναι διατεθειμένη να δώσει μικρή παράταση ώς τον Οκτώβριο, για το σκέλος που αφορά την ολοκλήρωση του πρώτου κύματος, που αφορά υπαλλήλους, αλλά εκφράζει προβληματισμό για το αν η Ελλάδα θα καταφέρει να εντάξει υπαλλήλους συνολικά Στις 22 Σεπτεμβρίου θα φθάσουν στην Αθήνα οι επικεφαλής της τρόικας, και έως τότε τα τεχνικά κλιμάκια θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τον έλεγχο των πεπραγμένων κατά το τελευταίο δίμηνο. στο σχήμα, μέχρι το τέλος του έτους. Επιπλέον, ικανοποίηση επικρατεί και για το σχέδιο νόμου για τον νέο κώδικα των δικηγόρων που της είχε αποστείλει η κυβέρνηση, αλλά Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εφιστούν την προσοχή σε πολιτικές παρεμβάσεις της τελευταίας στιγμής που θα μπορούσαν να μεταβάλλουν το περιεχόμενο της αρχικής πρότασης. Για τις τράπεζες Τέλος, σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η εντύπωση που επικρατεί στις Βρυξέλλες είναι ότι η χώρα μας δεν θα πρέπει να έχει μεγάλες προσδοκίες ότι θα περισσέψουν χρήματα από τα 50 δισεκατομμύρια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, για να χρησιμοποιηθούν ώστε να καλύψουν άλλες τρύπες. Η εκτίμηση είναι ότι ο έλεγχος της Blackrock που θα ολοκληρωθεί στα τέλη του έτους (δηλαδή πολύ μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του Σεπτεμβρίου) θα βγάλει στην επιφάνεια επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες. Αυτές οι ανάγκες θα πρέπει να καλυφθούν από τις ίδιες τις τράπεζες, το 2014, είτε με νέες αυξήσεις κεφαλαίου είτε με πωλήσεις θυγατρικών. Μόνο αν οι τράπεζες βρουν μόνες τους τα χρήματα που θα χρειαστούν και δεν προσφύγουν στα αδιάθετα κονδύλια του ΤΧΣ θα περισσέψουν λεφτά από το πακέτο των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ. Με άλλα λόγια, είναι κάτι που θα γνωρίζουμε σε πολλούς μήνες από σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η αποστολή της τρόικας θα ζητήσει να γίνουν αξιόπιστες ρυθμίσεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κατά τη διάρκεια της επικείμενης αξιολόγησης. ΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑΣ PHASMA / Γ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Με σκεπτικισμό βλέπουν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τη διαβεβαίωση της ελληνικής κυβέρνησης ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα. Η αίσθηση που επικρατεί είναι πως, σε γενικές γραμμές, το πρόγραμμα κινείται στη σωστή κατεύθυνση (on track) και πως στο δημοσιονομικό σκέλος τα πράγματα εξελίσσονται καλά, με αποτέλεσμα να μην χρειαστούν επιπλέον μέτρα εντός του 2013, αλλά όπως επισημαίνεται, «το πραγματικό ερώτημα είναι τι θα γίνει το 2014». Υπό αυτό το πρίσμα, αναρωτιούνται τι ακριβώς εννοεί η ελληνική κυβέρνηση όταν υπογραμμίζει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να επιβληθούν νέα μέτρα. Εάν εννοεί ότι δεν θα υπάρξουν νέες οριζόντιες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, τότε πρόκειται για μια θέση που έχει κάποια βάση, σημειώνουν χαρακτηριστικά, αλλά προσθέτουν ότι εάν εννοεί πως όλα πάνε καλά και δεν θα χρειαστεί καμία περαιτέρω παρέμβαση, τότε είναι αμφίβολο ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύσει. Η νέα αξιολόγηση περιγράφεται ως η πιο δύσκολη της τελευταίας περιόδου, με το κύριο πρόβλημα να εστιάζεται στο χρηματοδοτικό κενό του επομένου έτους. Στο πλαίσιο αυτό από το Ταμείο διαμηνύουν ότι οι Ευρωπαίοι έχουν δεσμευτεί να βοηθήσουν την Ελλάδα, παρέχοντας επαρκή στήριξη, και πρέπει να καταλήξουν στον τρόπο με τον οποίο θα καλύψουν το κενό, κάτι που προς το παρόν, δεν έχουν κάνει. Σε ό,τι αφορά το δημοσιονομικό σκέλος, επισημαίνουν ότι μπορεί να μην υπάρξει σημαντικό «άνοιγμα» εάν τα στοιχεία που δίνονται στη δημοσιότητα αντικατοπτρίζουν πλήρως την κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουν ότι το όποιο κενό προκύψει, δύσκολα θα καλυφθεί από τη βελτίωση στην είσπραξη φόρων, η οποία περιγράφεται μεν ως «ορατή», αλλά «μικρή». Η αποστολή θα δώσει επίσης έμφαση στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Ισως, μάλιστα να καταθέσει εισηγήσεις για αλλαγές στη δομή και λειτουργία του, ενώ ζητούμενο είναι να διασφαλισθεί η αξιοπιστία του προϋπολογισμού του Παρά τις εμφανείς δυσκολίες, στο ΔΝΤ σπεύδουν παράλληλα να αντλήσουν κάποια αισιοδοξία από το γεγονός ότι είναι η τρίτη κατά σειρά αξιολόγηση όπου σε γενικές γραμμές τα πράγματα προχωρούν σχετικά καλά, εξέλιξη που σε σχέση με το παρελθόν αποτελεί σημαντική μεταστροφή προς το καλύτερο. Τονίζεται, δε, ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει «αξιέπαινη πρόοδο» για τη μείωση των δημοσιονομικών και εξωτερικών ανισορροπιών, αλλά απομένουν να γίνουν πολλά στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αλλωστε, το Ταμείο επιθυμεί σε αυτή την πλευρά της εξίσωσης να πέσει το βάρος των παρεμβάσεων το αμέσως προσεχές διάστημα, αλλά και σε αυτό το πεδίο η μέχρι τώρα εμπειρία τούς καθιστά πολύ διστακτικούς. Τέλος, ψηλά στην ατζέντα του ΔΝΤ παραμένει η αναγκαιότητα ελάφρυνσης του χρέους ώστε να καταστεί αυτό βιώσιμο, αλλά για ευνόητους λόγους οι αρμόδιοι αξιωματούχοι του Ταμείου επιλέγουν να μην υπεισέλθουν στο συγκεκριμένο θέμα λίγο πριν από τις γερμανικές εκλογές. Σαμαράς - Λαγκάρντ Την πορεία της ελληνικής οικονομίας σχεδιάζει να συζητήσει ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, με τη γενική διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, κατά την πενθήμερη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Εάν, όπως αναμένεται, κλείσει η συνάντηση για τις 2 ή 3 Οκτωβρίου, δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι παρών σε αυτήν ο επικεφαλής του ελληνικού προγράμματος, Πόουλ Τόμσεν, η συμμετοχή του οποίου θα εξαρτηθεί από το εάν θα έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση στην Αθήνα. <<<<<< Το Ταμείο θεωρεί ότι η νέα αξιολόγηση είναι η πιο δύσκολη, ενώ κύριο πρόβλημα αποτελεί το χρηματοδοτικό κενό του Ο κ. Σαμαράς θα μεταβεί αρχικά στη Νέα Υόρκη, όπου θα μιλήσει σε ομογενειακή εκδήλωση και θα έχει επαφές με επιχειρηματίες. Στη συνέχεια θα συναντηθεί στην Ουάσιγκτον με ηγετικά στελέχη του Κογκρέσου προσβλέπει και σε συνάντηση με τον αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν θα μιλήσει σε «δεξαμενή σκέψης», και θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη για να παραβρεθεί σε εκδήλωση της «Ελληνικής Πρωτοβουλίας», στην οποία θα είναι παρών ο Μπιλ Κλίντον. Πιο λεπτομερείς συζητήσεις με την κ. Λαγκάρντ και όλους τους αρμόδιους υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Ταμείου θα έχει ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ, που διεξάγεται στις Οκτωβρίου, όταν θα αρχίσουν να αποσαφηνίζονται οι μετεκλογικές προθέσεις του Βερολίνου.

17 17-ELLADA_Master_cy 9/13/13 11:18 PM Page 17 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΕΛΛΑΔΑ Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Κρίσιμο τεστ η απεργία των καθηγητών «Πρέπει να μείνουν ανοιχτά τα σχολεία», δηλώνει στην «Κ» ο υπουργός Παιδείας, Κ. Αρβανιτόπουλος Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ «Θα επιτρέψουν οι γονείς στα παιδιά τους να προχωρήσουν σε καταλήψεις σχολείων, δηλαδή στην ουσία να γίνουν πιόνια στη σύγκρουση που επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ με την κυβέρνηση;» αναρωτήθηκε, μιλώντας στην «Κ», πολιτικός με θητεία σε υπουργικό θώκο του υπουργείου Παιδείας. Η απάντηση θα δοθεί από τον Οκτώβριο, και αφού θα έχει κριθεί στην πράξη η δυναμική των απεργιακών κινητοποιήσεων -αρχίζουν αύριο- των εκπαιδευτικών οι οποίοι «ανέλαβαν» να πυροδοτήσουν την πρώτη μάχη στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ για ακραία αντιπολίτευση με τελικό στόχο να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές. Ειδικότερα, ο υπουργός Παιδείας κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος θεωρεί την απεργία των εκπαιδευτικών πολιτική επιλογή. «Προχωρήσαμε σε νομοθετικές ρυθμίσεις για επαναπρόσληψη σε δομές επαγγελματικής κατάρτισης εκπαιδευτικών τεχνικών ειδικοτήτων που είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα. Οι υπόλοιποι απ όσους είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα θα απορροφηθούν από το υπουργείο Υγείας και Δήμους. Καλύψαμε τις ανάγκες των σχολείων σε δασκάλους και καθηγητές νοικοκυρεύοντας το σύστημα και μειώνοντας τις δαπάνες κατά 300 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αισθάνονται ασφάλεια, αφού αποδώσαμε σε όλους οργανική θέση σε σχολείο. Υστερα από όλα αυτά, τα σχολεία πρέπει να μείνουν ανοιχτά προς όφελος των μαθητών και της ελληνικής οικογένειας», δήλωσε στην «Κ» ο κ. Αρβανιτόπουλος. Από την πλευρά του, πάντως, ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ κ. Θέμης Κοτσιφάκης, μιλώντας στην «Κ», αρ- νήθηκε ότι πίσω από τις κινητοποιήσεις των καθηγητών κρύβεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Βέβαια, η ηγεσία της ΟΛΜΕ πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η ρητορική της «εφάπτεται» εκείνης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Να στηρίξετε τον αγώνα των γονιών σας πάνω απ όλα και των καθηγητών σας» είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας απευθυνόμενος σε μαθητές την ημέρα του αγιασμού για τη νέα σχολική χρονιά, και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι «οι κινητοποιήσεις στην εκπαίδευση θα πυροδοτήσουν ένα μεγάλο κύμα ανατροπής» όπως είπε. «Υστερα από τούτο τον Σεπτέμβρη τίποτε δεν θα είναι πια το ίδιο. Αυτή τη μάχη ή θα την κερδίσουν οι πολιτικές της τρόικας και της κυβέρνησης ή θα την κερδίσουμε εμείς. Εμείς, οι καθηγητές σου, σου ζητάμε να σταθείς στο πλάι μας, να προσθέσεις την αποφασιστικότητά σου στη δική μας» λέει η επιστολή της ΟΛΜΕ προς τους μαθητές. Από αύριο, πάντως, ημέρα έναρξης της πενθήμερης απεργίας της ΟΛΜΕ και της διήμερης των ιδιωτικών εκπαιδευτικών της ΟΙΕΛΕ, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος θα βρεθούν τα ποσοστά συμμετοχής των εκπαιδευτικών στην κινητοποίηση. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ποσοστό συμμετοχής μεταξύ 30% με 40% θα ικανοποιήσει τις συνδικαλιστικές ηγεσίες. Η άλλη όχθη θεωρεί ότι η συμμετοχή των εκπαιδευτικών θα είναι μικρή, κρίνοντας και από τη χαμηλή συμμετοχή (10% με 20%) στις συνελεύσεις στις αρχές Σεπτεμβρίου για τη λήψη της τελικής απόφασης για τις κινητοποιήσεις. Το βέβαιο είναι ότι τα υψηλότερα ποσοστά θα καταγραφούν Τετάρτη και Πέμπτη, ημέρες κατά τις οποίες η ΑΔΕΔΥ έχει προκηρύξει 48ωρη απεργία, στην οποία θα συμμετάσχει και η Διδασκαλική Ομοσπονδία. l 17 Τι δρομολογείται σε ΑΕΙ και ΤΕΙ Αναστάτωση υπάρχει και στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς το υπ. Παιδείας θα προχωρήσει «μόνο του» στον ορισμό του αριθμού των διοικητικών υπαλλήλων ανά ίδρυμα, ώστε να συμπληρωθούν οι που θα τεθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας. Ηδη οι διοικητικοί υπάλληλοι προχωρούν από αύριο σε νέα πενθήμερη απεργία, με αποτέλεσμα να μην έχουν αρχίσει οι εγγραφές φοιτητών, ενώ σε πολλά ιδρύματα έχει διακοπεί η εξεταστική του Σεπτεμβρίου, με αποφάσεις της Συγκλήτου. Ειδικότερα, σήμερα υπάρχουν διοικητικοί υπάλληλοι, εκ των οποίων οι σε πανεπιστήμια και περίπου σε ΤΕΙ. Καθώς ήταν γνωστή η άρνηση των ιδρυμάτων να συναινέσουν στη διαθεσιμότητα, το υπ. Παιδείας έχει προχωρήσει σε εναλλακτικό σχεδιασμό. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι διοικητικοί υπάλληλοι που θα τεθούν σε διαθεσιμότητα θα προέλθουν από οκτώ πανεπιστήμια, και κυρίως τα μεγαλύτερα. Ενδεικτικά, στο ΕΜΠ φέρεται να αναλογούν 500, στο Αθηνών 600 και στο ΑΠΘ Μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν ότι η διαθεσιμότητα θα γίνει με κατάργηση κλάδων με έκδοση υπουργικής απόφασης. Η Σύνοδος Πρυτάνεων θα συνεδριάσει την Τρίτη για να εκτιμήσει την κατάσταση, όμως θεωρείται ότι το πρόβλημα στα τρία μεγάλα ΑΕΙ θα είναι οξύτατο. Ενδεικτικά, ο προεδρεύων της Συνόδου, πρύτανης του ΑΠΘ κ. Ιω. Μυλόπουλος, μίλησε για υποστελέχωση των ιδρυμάτων καθώς η αναλογία διοικητικών υπαλλήλων προς ενεργούς φοιτητές είναι 3,5:100, ενώ η διεθνής αναλογία είναι υπάλληλοι ανά 100 φοιτητές.

18 18-ADV PROSFORA_Master_cy 9/13/13 6:29 PM Page 1 ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ Η Kαθημερινή επανακυκλοφορεί όλα τα άλμπουμ από τους αγαπημένους σύγχρονους Έλληνες τραγουδιστές! Δημήτρης Μητροπάνος Η εθνική μας μοναξια Αντώνης Ρέμος- Κλειστά τα στόματα ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

19 19-ELLADA_Master_cy 9/13/13 11:11 PM Page 19 Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 Καταπέλτης οι εισαγγελείς κατά του Άκη Αντίστροφη μέτρηση για τον πρώην πανίσχυρο υπουργό, ο οποίος κινδυνεύει με φυλάκιση διά βίου Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝΔΡΟΥ Συντριπτικές οι αποδείξεις για την ενοχή του Άκη Τσοχατζόπουλου κατά τους εισαγγελείς που πρότειναν να «εγκλειστεί στη φυλακή διά βίου», καταφέροντας κατά του πρώην υπουργού ισχυρότατο ηθικό ράπισμα και κατηγορώντας τον ευθέως «για περιφρόνηση των θεσμών και για καταπάτηση του όρκου που έδωσε ως πολιτικός να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον». Οι εισαγγελικές αγορεύσεις, που ολοκληρώθηκαν δρομολογώντας πλέον την τελευταία φάση της πολύκροτης δίκης, της πρώτης στη χώρα για εκτεταμένη πολιτική διαφθορά, στηρίχθηκαν στο σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων της ογκωδέστατης δικογραφίας, για να καταλήξουν σε πρόταση ενοχής για τους 17 από τους 19 κατηγορουμένους. Οι εισαγγελείς Γεωργία Αδειλίνη και Παν. Παναγιωτόπουλος κονιορτοποίησαν την υπερασπιστική γραμμή του κ. Τσοχατζόπουλου περί «σκευωρίας» και κατέρριψαν το επιχείρημά του, ότι στη δίκη κρίσιμο ήταν να κληθούν τα μέλη του τότε ΚΥΣΕΑ και οι υπουργοί που τον διαδέχθηκαν στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. «Επιχείρησε κατά τη διάρκεια της δίκης, είπε η κ. Αδειλίνη, διάχυση ευθυνών. Εκμεταλλευόμενος την άποψη ότι όλοι τα παίρνουν. Όμως, συνέχισε η εισαγγελέας, από τις χρηματορροές το σοβαρότερο που αποδείχθηκε είναι ότι μίζες πήρε μόνον ο ίδιος». Για ατράνταχτα στοιχεία ενοχής κατά του πρώην υπουργού μίλησε και ο κ. Παναγιωτόπουλος που ανέφερε ότι «αρκούν τρεις ημερομηνίες και πέντε αριθμοί για να καταδειχθεί πληρέστατα η ενοχή του». Ο εισαγγελέας αναφέρθηκε στις αγορές ακινήτων που πραγματοποίησε μέσα σε ενάμιση μήνα από τον Νοέμβριο του 1999 ώς τις αρχές Φεβρουαρίου του 2000 η εταιρεία-πλυντήριο Torcaso. «Μέσα σε ενάμιση μήνα, τόνισε, η εταιρεία αυτή διάβαζε Τσοχατζόπουλος δαπάνησε 2 δισ. δραχμές. Αυτός ο πακτωλός χρημάτων Αρχές Οκτωβρίου αναμένεται η ετυμηγορία του Δικαστηρίου για τον Άκη Τσοχατζόπουλο με τους εισαγγελείς να ζητούν τη φυλάκισή του διά βίου. από πού προήλθε, από την υπουργική σας αποζημίωση;» διερωτήθηκε απευθυνόμενος στον πρώην υπουργό. Οι εισαγγελείς περιέγραψαν το μέγεθος της πολιτικής διαφθοράς με πρωταγωνιστή τον κ. Τσοχατζόπουλο παραθέτοντας σωρεία επιβαρυντικών στοιχείων που προκύπτουν από τις δικαστικές έρευνες. «Πήρε, είπε η εισαγγελέας, τόσες μίζες που ούτε ο ίδιος δεν μπορούσε να τις υπολογίσει. Μίζες σε βαλίτσες, σε τσάντες, σε επιταγές, από λογαριασμό σε λογαριασμό, από εταιρεία σε εταιρεία, από άτομο σε άτομο, χέρι με χέρι». Εντύπωση προκάλεσε η βεβαιότητα των εισαγγελέων ότι από το σύνολο του μαύρου πολιτικού χρήματος που διακινήθηκε σε δύο εξοπλιστικά προγράμματα υποβρύχια και ρώσικοι πύραυλοι εντοπίστηκαν μόνον ελάχιστα από τις δικαστικές έρευνες. «Άγνωστο σε ποιες μυστικές κρύπτες είναι φυλαγμένα» ανέφερε ο κ. Παναγιωτόπουλος, σημειώνοντας «μιλώ για τα 10, το 1 και τα 80 εκατ. ευρώ που ο ίδιος ο Τσοχατζόπουλος καταγράφει στις σημειώσεις του». Οι εισαγγελείς εξαπολύοντας βαρύ ηθικό κατηγορώ κατά του πρώην υπουργού, δεν άφησαν αναπάντητη ούτε τη θέση του περί «πολιτικής δίκης». «Η δίκη αυτή δεν είναι πολιτική, δεν είναι πολιτικά τα κακουργήματα, σημείωσε ο εισαγγελέας. «Βρίσκεστε εδώ, είπε στον δικαζόμενο πρώην υπουργό, γιατί διαπράξατε και πρέπει να το συνειδητοποιήσετε βαρύτατα εγκλήματα. Ατιμωτικά σε βάρος της ελληνικής Πολιτείας και του ελληνικού λαού». Σημαντικές ήταν οι τοποθετήσεις των εισαγγελέων για την ουσία της δίκης στην οποία προσέδωσαν τη βαρύτητα και την ιστορικότητα που της αξίζει, ενώ πήραν θέση για τον ρόλο της Δικαιοσύνης στην προσπάθεια κάθαρσης του πολιτικού συστήματος. «Να έχει συνέπεια και συνέχεια, είπε η κ. Αδειλίνη, η προσπάθεια της πολιτείας για αυτοκάθαρση του πολιτικού μας συστήματος και να μην εμφανιστεί η υπόθεση Τσοχατζόπουλου ως φωτοβολίδα». «Η ελληνική Δικαιοσύνη, πρόσθεσε ο κ. Παναγιωτόπουλος, πρέπει να ρίξει βαρύ τον πέλεκυ για εκείνους που θα αποδειχθεί ότι έκλεψαν, πλούτισαν και ασέλγησαν κατά της Πολιτείας από τις θέσεις που τους εμπιστεύθηκε». Σφυροκόπημα δέχθηκε από τους εισαγγελείς και η κ. Βασιλική Σταμάτη για την οποία πρότειναν να κηρυχθεί ένοχη κατά το κατηγορητήριο, παραθέτοντας στοιχεία ότι γνώριζε την παράνομη προέλευση των χρημάτων και υπήρξε αποδέκτης τους. Με την ολοκλήρωση των εισαγγελικών αγορεύσεων η δίκη εισήλθε ήδη στο τελευταίο στάδιο με τους συνηγόρους να παίρνουν πλέον τη σκυτάλη και την απόφαση του δικαστηρίου να αναμένεται στις αρχές Οκτωβρίου. Καταβεβλημένος ο πρώην υπουργός Ντίνος Μιχαηλίδης εξέρχεται από τα δικαστήρια της Ευελπίδων στην Αθήνα, μετά την παρουσίασή του στον ανακριτή. Έλαβε προθεσμία να απολογηθεί την Τετάρτη. Θα παραμείνει κρατούμενος, ενώ στη συνέχεια θα αποφασιστεί η προφυλάκισή του ή μη. Εντός των ημερών αναμένεται και η απόφαση για την έκδοση του υιού του, Μιχάλη. ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΠΕ-ΜΠΕ Διεκδικούν ένα εκατομμύριο από τον καθένα Του ΚΩΣΤΑ ΟΝΙΣΕΝΚΟ Την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να διεκδικήσει ένα εκατομμύριο ευρώ από κάθε κατηγορούμενο που θα καταδικαστεί επανέλαβε η πολιτική αγωγή που εκπροσωπεί το ελληνικό Δημόσιο στη δίκη του Άκη Τσοχατζόπουλου. Κατά τη διαδικασία της Παρασκευής, οι συνήγοροι του Δημοσίου ολοκλήρωσαν τις αγορεύσεις τους συντασσόμενοι με τις προτάσεις των εισαγγελέων περί της ενοχής των κατηγορουμένων. «Δώστε τα στοιχεία που λέτε ότι έχετε. Αποκαλύψτε άλλα πρόσωπα διαφθοράς, όσο ψηλά και αν βρίσκονται», είπε κατά την ολοκλήρωση της αγόρευσής του ο Διονύσης Κολοβός, απευθυνόμενος στον πρώην υπουργό. Τον κάλεσε να μιλήσει έστω και την «ύστατη στιγμή» δίνοντας μια «χαραμάδα ελπίδας» στον ελληνικό λαό ότι η κατάσταση αλλάζει. «Η ιστορία είναι στη γωνία και καταγράφει. Δώστε στον εαυτό σας ευκαιρία μερικής λεύκανσης του ονόματός σας», είπε μεταξύ άλλων. Η πολιτική αγωγή, όπως εξάλλου και η εισαγγελέας, μία μέρα νωρίτερα, εκτίμησαν ότι υπάρχουν κι άλλα χρήματα, τα οποία δεν έχουν βρεθεί. Η διαδικασία της Παρασκευής δεν πέρασε χωρίς εντάσεις, καθώς ο Άκης Τσοχατζόπουλος αντιδρούσε έντονα ακούγοντας την πολιτική αγωγή να αναφέρεται στον ίδιο και σε άτομα της οικογένειάς του. «Να με αποκαλείτε υπουργό, παρακαλώ, δεν είμαστε φιλαράκια», είπε κάποια στιγμή απευθυνόμενος σε συνήγορο πολιτικής αγωγής.

20 20-KOSMOS_Master_cy 9/13/13 10:46 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΕΘΝΗ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013 Κινήσεις τακτικής στη συριακή σκακιέρα Ο Μπαράκ Ομπάμα ασκεί πίεση στη Μόσχα για την εφαρμογή της όποιας συμφωνίας χωρίς να θέσει σε δοκιμασία το Κογκρέσο Του THOMAS L. FRIEDMAN Μια καινούργια κατάσταση πραγμάτων διαμορφώθηκε, αναφορικά με την κρίση στη Συρία, κατά τις τελευταίες ημέρες με τη ρωσική πρόταση για την παράδοση του συριακού, χημικού οπλοστασίου στη διεθνή κοινότητα. Πρόταση, η οποία υιοθετήθηκε από τον Μπαράκ Ομπάμα, τους συμμάχους της Αμερικής και την Κίνα, ενώ έγινε δεκτή με κάπως αόριστο τρόπο από τη Συρία. Ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Υπάρχουν ακόμη σοβαρές πιθανότητες να πρόκειται απλώς για ροκάνισμα του χρόνου από τους Ρώσους και τους Σύρους. Αλλά ακόμη κι αν σοβαρολογούν, τίθενται σοβαρότατα πρακτικά και πολιτικά προβλήματα όσον αφορά τον εντοπισμό, τη συγκέντρωση και την καταστροφή των συριακών, χημικών όπλων από τη διεθνή κοινότητα. Γεγονός παραμένει ότι αν ένα μεγάλο «αν» εφαρμοστεί αυτή η ιδέα, θα πρόκειται για ένα αίσιο τέλος της πρόσφατης κρίσης. Η διεθνής απαγόρευση χρήσης χημικών όπλων θα έχει γίνει σεβαστή, χωρίς να χρειαστεί η Αμερική να εμπλακεί σε άλλον ένα πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να δικαιολογήσει κανείς την απόφαση του Ομπάμα και του Κογκρέσου να αναβάλουν την ψηφοφορία για την εξουσιοδότηση προσφυγής στη στρατιωτική βία, αλλά να διατηρήσουν ανοιχτό αυτό το ενδεχόμενο, αν η Ρωσία και η Συρία δεν ενεργήσουν με καλή πίστη. Κατ αυτόν τον τρόπο, ο Αμερικανός πρόεδρος ασκεί πίεση για την εφαρμογή της όποιας συμφωνίας χωρίς να θέσει σε δοκιμασία το Κογκρέσο. Γιατί αν αποτύγχανε να λάβει την έγκριση των βουλευτών και γερουσιαστών, οι Ρώσοι και οι Σύροι δεν θα ένιωθαν καμία πίεση. Ολα αυτά μπορεί να ακούγονται τρομερά μπερδεμένα και είναι! Η Αραβική Ανοιξη, «κινούμενη άμμος» για χριστιανούς Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ Παρότι ο Αμερικανός πρόεδρος και οι επιτελείς του συνέβαλαν στη σύγχυση, υπάρχουν βαθύτεροι λόγοι γι αυτήν. Ο Μπαράκ Ομπάμα καλείται να αντιμετωπίσει έναν αραβικό κόσμο που δεν μοιάζει καθόλου με ό,τι γνώρισαν όλοι οι προκάτοχοί του. Μέχρι το 2010, η αραβική Μέση Ανατολή ήταν σχετικά σταθερή για 35 χρόνια. Ο συνδυασμός Ψυχρού Πολέμου, ισχυρών, απολυταρχικών καθεστώτων που θρέφονταν από το πετρέλαιο και ειρήνης μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ συντηρούσε τη σταθερότητα. Ωστόσο, στην αρχή της τρέχουσας δεκαετίας η σύγκλιση μιας σειράς παραγόντων οδήγησε στην κατάρρευση καθεστώτα που έμοιαζαν άτρωτα. Σε κάθε περίπτωση, η συριακή κρίση θέτει ορισμένα ενοχλητικά διλήμματα. Ουδείς θα επιθυμούσε να δει Αμερικανούς στρατιώτες επί συριακού εδάφους, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Ωστόσο, είναι αδύνατο να φανταστούμε λύση στο πρόβλημα του συριακού εμφυλίου πολέμου χωρίς την εγκατάσταση κάποιας ξένης δύναμης. Από τη στιγμή που η Συρία δεν διαθέτει ούτε κάποιον Αραβα Νέλσον Μαντέλα, ούτε έναν στρατό με κύρος στον λαό (όπως εκείνος της Αιγύπτου) για να καθοδηγήσει τη μετάβαση σε μια νέα κατάσταση, χρειάζεται κάποιου είδους εξωτερική βοήθεια. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα πρέπει, κάποια στιγμή, να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα. Εξίσου ενοχλητικά διλήμματα τίθενται αναφορικά με τους Αραβες συμμάχους της Αμερικής. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο φόβος του κομμουνισμού και η εξάρτηση από το πετρέλαιο καθιστούσαν την Αμερική πρόθυμη να συμμαχήσει με όποιον έπαιρνε το μέρος της εναντίον των Σοβιετικών, χωρίς να πολυσκοτίζεται για το τι είδους αξίες καλλιεργούσε στη χώρα του. Σήμερα, όμως, Η κατάληψη της Μααλούλα από ενόπλους της ισλαμιστικής οργάνωσης Gabnet al Nusra, που θεωρείται παρακλάδι της Αλ Κάιντα, προκάλεσε οδυνηρή αίσθηση στον χριστιανικό κόσμο της Μέσης Ανατολής. «Σ εμάς ο φύλακας-άγγελος ήταν οι Βεδουίνοι», λέει στην «Κ» εκκλησιαστικός παράγοντας που σχετίζεται με το ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Ορος Σινά, όπου οι είκοσι μοναχοί εμφανίζονται «κάπως ανακουφισμένοι». Η άνοδος του στρατού στην εξουσία στην Αίγυπτο, προκάλεσε ένα αίσθημα ασφάλειας τόσο στα δέκα εκατομμύρια Κόπτες Χριστιανούς όσο και στους ελληνορθόδοξους και αραβορθόδοξους. Στις μέρες της αβεβαιότητας, με τον κίνδυνο του εμφυλίου πολέμου ορατό, η μονή Σινά είχε ως ασπίδα προστασίας τους Βεδουίνους! Μολονότι μουσουλμάνοι οι ίδιοι, οι Βεδουίνοι ύψωσαν τείχος προστασίας στη μικρή «νησίδα» του χριστιανισμού απέναντι στους φανατικούς ομοθρήσκους τους, επειδή θεωρούν τη μονή ως το «μάννα» της ερήμου η οικονομία των νομάδων εξαρτάται εν πολλοίς από αυτήν. Αρκετοί εργάζονται στο μοναστήρι και πάρα πολλοί άλλοι βγάζουν το ψωμί τους από τον θρησκευτικό τουρισμό που αναπτύσσεται όλο και πιο δυναμικά. Κάποιες απειλές εξτρεμιστών μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Μόρσι, παρέμειναν κενές περιεχομένου, καθώς έλαβαν το μήνυμα των φημισμένων Βεδουίνων πολεμιστών. Αν όμως στο βιβλικό όρος το μοναστήρι-σύμβολο της χριστιανοσύνης παραμένει «ανέγγιχτο», στο υπόλοιπο τόξο, από το Ιράκ και τη Συρία και τη Λιβύη, ο «Χριστός ξανασταυρώνεται». Οι πόλεμοι και οι τεκτονικές εξελίξεις στην κινούμενη άμμο της Αραβικής Ανοιξης, βύθισαν σε «βαθύ χειμώνα» τα εκατομμύρια των χριστιανών και άνοιξαν τις πύλες του ξεριζωμού από εστίες όπου ο χριστιανισμός άνθησε και συνυπήρξε στα βάθη των αιώνων αρμονικά με το Ισλάμ. «Το φονικό μας ξίφος δεν θα σηκωθεί από τους λαιμούς των χριστιανών όχι μόνο στο Ιράκ, αλλά και στη Συρία, τον Λίβανο και την Αίγυπτο», προειδοποιούσε το παρακλάδι της Αλ Κάιντα, που ανέλαβε την ευθύνη για τη σφαγή 47 χριστιανών μέσα σε εκκλησία στη Βαγδάτη, όπου η μετατροπή του Ιράκ σε απέραντο πεδίο συγκρούσεων μεταξύ ένοπλων ισλαμιστικών ομάδων και κυβερνητικών δυνάμεων, βρίσκεται σε εξέλιξη. Αποτέλεσμα; Από το χριστιανών έχουν απομείνει μόνο και η φυγή συνεχίζεται. Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Αλ Μαλικί απηύθυνε έκκληση στους συμπατριώτες του χριστιανούς να μην εγκαταλείψουν τη χώρα και ο πρόεδρος των Κούρδων του Ιράκ Μπαρζανί τους κάλεσε να μεταναστεύουν στο Βόρειο Ιράκ όπου, όπως τους διαβεβαίωσε, «θα ζήσετε σε παράδεισο ασφαλείας». Στη Λιβύη, οι δεκάδες φυλές με τις ένοπλες πτέρυγές τους έχουν χωρίσει την επικράτεια σε ζώνες επιρροής και ελάχιστοι χριστιανοί έχουν απομείνει. «Είχαμε χιλιάδες Ελληνες, Ρώσους, Ουκρανούς, Βούλγαρους, Κύπριους με τις οικογένειές τους, που εργάζονταν και ζούσαν εδώ, αλλά αναγκάστηκαν να φύγουν. Η κατάσταση δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση. Στον εμφύλιο κατέστρεψαν νεκροταφεία μας, έσπασαν τάφους, δεν άφησαν τίποτα όρθιο. Τώρα απέμειναν δύο ναοί, ένας στη Βεγγάζη και ένας στην Τρίπολη, ο Αγιος Γεώργιος των Σκλάβων. Σε αυτήν ο ιερέας λειτουργεί τις Κυριακές με δύο μόνο πιστούς», είπε στην «Κ» ελληνορθόδοξος ιερωμένος που δραστηριοποιείται στη Λιβύη και ζήτησε να μην γραφεί το όνομά του «για λόγους που κατανοείτε». Μια παλιά ρήση στη Μέση Ανατολή έλεγε πως «αν η Παλαιστίνη είναι ο πυρήνας της γέννησης του Χριστού, η Συρία είναι ο πυρήνας του χριστιανισμού». Τώρα αυτό μάλλον ανήκει στο παρελθόν, αφού η χώρα αδειάζει. Οσοι δεν μπορούν να φύγουν, αναγκάζονται να αμυνθούν στο πλευρό του Ασαντ. Ο 19χρονος Σαλίμ Νάχας σκοτώθηκε τον περασμένο Ιούλιο, πολεμώντας εναντίον ανταρτών στη συνοικία Rashdeen στο Χαλέπι. Στην αρχή η οικογένειά του ήταν με τους εξεγερμένους, όταν όμως οι αντάρτες μπήκαν στο Χαλέπι και άρχισαν να σκοτώνουν χριστιανούς φίλους και συγγενείς του, εντάχθηκε σε ένοπλη ομάδα του καθεστώτος. Πολλοί έκαναν το ίδιο σε άλλες περιοχές της χώρας. Από τη Συρία και το Ιράκ, τις δύο κυρίως αιμορραγούσες χώρες, οι χριστιανοί συρρέουν κατά χιλιάδες στον Λίβανο αλλά και την Ιορδανία. Πολλοί στην περιοχή φοβούνται ότι η δημογραφική αλλοίωση θα ανατρέψει και τις ευαίσθητες θρησκευτικές και εθνοτικές ισορροπίες αυτών των χωρών, ειδικά στον Λίβανο, προκαλώντας επικίνδυνη αποσταθεροποίηση. Ο Ζορζ Σβάιμπ, χριστιανός, οδοντίατρος, ζει στη Βηρυτό. «Καταλαβαίνω τους χριστιανούς που φεύγουν. Πώς να ζήσεις σε μια διαλυμένη χώρα; Υπάρχει φόβος να ξεσπάσει εμφύλιος και στον Λίβανο αν οι Αμερικανοί χτυπήσουν τη Συρία. Ο κόσμος ήδη αποθηκεύει τρόφιμα, το έκανα και εγώ. Στη Δύση δεν μπορούν να καταλάβουν τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. Οταν έφευγαν κύματα χριστιανών από το Ιράκ και τώρα από τη Συρία δεν συνειδητοποιούσαν ότι κάποια στιγμή θα την εγκαταλείψουν όλοι, κάτι που επιδιώκουν οι σκληροί ισλαμιστές», είπε ο κ. Σβάιμπ στην «Κ». διαβάζουμε για χιλιάδες νέους Αραβες και άλλους μουσουλμάνους που έρχονται μέχρι και από την Αυστραλία να καταταγούν στις ένοπλες οργανώσεις της Συρίας, οι οποίες αγωνίζονται για να μετατρέψουν τη χώρα τους σε σουνιτικό, ισλαμικό κράτος. Δεν διάβασα πουθενά για νέους Αραβες να πηγαίνουν να πολεμήσουν στο πλευρό των έντιμων στοιχείων του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, που επιθυμούν μια πλουραλιστική, δημοκρατική Συρία. Είναι ευτυχές γεγονός ότι οι περισσότεροι Αραβες ηγέτες του Περσικού Κόλπου υποστηρίζουν δημοσίως την Αμερική και οι περισσότεροι από αυτούς είναι μετριοπαθείς, για τα δεδομένα της Μέσης Ανατολής. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουν ότι τα τζαμιά και τα φιλανθρωπικά ιδρύματα αυτών των χωρών χρηματοδοτούν τους φανατικούς του ισλαμικού «ιερού πολέμου». Με τη Σοβιετική Ενωση να αποτελεί παρελθόν και την πετρελαϊκή εξάρτηση να έχει εξασθενίσει, οι Αμερικανοί δεν έχουν καμιά διάθεση σήμερα να σπαταλήσουν το αίμα και τον πλούτο τους για να υπερασπιστούν χώρες και λαούς του αραβικού κόσμου που δεν συμμερίζονται τις αξίες τους και δεν είναι έτοιμοι να μοιραστούν τις θυσίες. Δεν μπορούμε να το κάνουμε και δεν το χρειαζόμαστε πλέον. Επομένως, πρέπει να δώσουμε δίκιο στον Μπαράκ Ομπάμα που υποστηρίζει ένα σημαντικό θέμα αρχής σε μια χαοτική περιοχή του κόσμου. Αλλά πρέπει να δώσουμε δίκιο και στον αμερικανικό λαό, ο οποίος έχει να διαμηνύσει κάτι σημαντικό στους ηγέτες του: είναι δύσκολο να γονατίσουμε τους «Χίτλερ» της Μέσης Ανατολής, όταν οι χώρες αυτής της περιοχής δεν έχουν αναδείξει κάποιους «Τσώρτσιλ» ικανούς να σταθούν απέναντί τους. THE NEW YORK TIMES Επτά ερωτοαπαντήσεις για τις οικονομικές συνέπειες μιας επέμβασης AFP Η κατάληψη της Μααλούλα Ηταν ξημερώματα της προπερασμένης Τετάρτης, όταν στην αρχαία χριστιανική πόλη Μααλούλα, είκοσι μίλια βορειοδυτικά της Δαμασκού μια ισχυρότατη έκρηξη συγκλόνισε το βαθύ φαράγγι. Ενας καμικάζι - βομβιστής που επέβαινε σε αυτοκίνητο γεμάτο με εκρηκτικά ανατινάχθηκε σ ένα από τα οκτώ σημεία ελέγχου, παίρνοντας μαζί του στον θάνατο οκτώ στρατιώτες. Αμέσως μετά ακολούθησε εισβολή είκοσι μικρών φορτηγών που μετέφεραν ενόπλους, οι οποίοι πυροβολούσαν στον αέρα. Χωρίς να συναντήσουν καμία αντίσταση κατέλαβαν ένα μεγάλο ξενοδοχείο, εγκατέστησαν φρουρές στις εισόδους του φαραγγιού και διέταξαν τους κατοίκους να μείνουν στα σπίτια τους. Οταν αργότερα έφτασαν δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού ξεκίνησαν οι συγκρούσεις. Από την ημέρα εκείνη η ιδιότυπη «ασυλία» που απολάμβανε η πόλη - σύμβολο στην οποία ζούσαν αρμονικά περίπου χριστιανοί και μουσουλμάνοι, με τους πρώτους να πλειοψηφούν, αποτελεί ανάμνηση. Η κατάληψη της Μααλούλα από ενόπλους της ισλαμιστικής οργάνωσης Gabnet al Nusra, που θεωρείται παρακλάδι της Αλ Κάιντα, προκάλεσε οδυνηρή αίσθηση στον χριστιανικό κόσμο της Μέσης Ανατολής, καθώς μέχρι τότε θεωρείτο ένα από τα ασφαλέστερα μέρη για τους χριστιανούς της Συρίας. «Περνάμε δύσκολες στιγμές, ο Θεός θα μας προστατεύσει. Δεν μπορώ να σας πω κάτι άλλο, καταλαβαίνετε», ήταν τα λίγα λόγια που εκστόμισε κατά τη δύσκολη τηλεφωνική επικοινωνία, που είχε μέσω κινητού, με την «Κ» μια μοναχή της μονής Αγίας Θέκλας, ενός εκ των δύο παλαιών μοναστηριών της Μααλούλα. Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Χρειάστηκαν να περάσουν σχεδόν τέσσερις δεκαετίες για να τεθεί υπό αμφισβήτηση μια βασική θεωρία, την οποία πίστευαν οι οικονομολόγοι από την εποχή του Τζόσεφ Σουμπέτερ, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα: ένας πόλεμος «επαναφέρει» την οικονομία. Η θεωρία της «δημιουργικής καταστροφής» καταρρίφθηκε πρόσφατα και έδωσε τη θέση της στην πολιτική και τη διπλωματία. Σήμερα οι ηγέτες καλούνται να ζυγίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις με τις πολιτικές. Το ίδιο συμβαίνει σήμερα και με το θέμα της Συρίας. Ο προβληματισμός των ειδικών και η «διπλωματική μάχη» αποκωδικοποιείται σε 7 ερωτήσεις-απαντήσεις. 1.Μπορεί ένας πόλεμος σε μία τόσο μικρή οικονομία να έχει μεγάλες επιπτώσεις στις αγορές; Ναι. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για μεγαλύτερες συνέπειες από εκείνες που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στη Λιβύη ή από τις πρόσφατες εξελίξεις στην Αίγυπτο. Οπως, εξηγούν, το μέγεθος σε αυτές τις περιπτώσεις δεν παίζει ρόλο. Η Lehman Brothers που χρεοκόπησε πριν από πέντε χρόνια ήταν μικρή σε σχέση με τα μεγέθη των υπολοίπων αμερικανικών τραπεζών, αλλά ήταν αρκετά μεγάλη για να «διαλύσει» την παγκόσμια οικονομία. Και η ελληνική οικονομία είναι πολύ μικρή σε σχέση με την Ευρωζώνη (ούτε το 1%), αλλά στηρίχθηκε με πάνω από 200 δισ. ευρώ για να μην χρεοκοπήσει και προκαλέσει αλυσιδωτούς και άλλους συστημικούς κινδύνους. 2. Πόσο σημαντική είναι η οικονομία της Συρίας; Πρόκειται για μια μικρή οικονομία, με ΑΕΠ περίπου 75 δισ. δολαρίων, όσο περίπου το ΑΕΠ του Αζερμπαϊτζάν. Επίσης, η Συρία δεν διαθέτει ορυκτό πλούτο, φυσικό αέριο, πετρέλαιο κ.λπ, ούτε μεγάλες επιχειρήσεις. 3. Πώς επηρεάζει η Συρία την παγκόσμια οικονομία; Εμμεσα και συγκεκριμένα μέσω Τουρκίας. Σχόλια γεωπολιτικών αναλυτών επισημαίνουν πως μια εμπλοκή στη Συρία μπορεί να προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία και παράλληλα εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου. Η άνοδος των τιμών των καυσίμων θα επιβαρύνει τις οικονομίες της Ευρωζώνης με «εισαγόμενο πληθωρισμό», ο οποίος δεν μπορεί να τιθασευτεί με μέτρα νομισματικής πολιτικής, δηλαδή με αύξηση επιτοκίων. Ετσι, θα δούμε την ΕΚΤ μπροστά σε ένα δίλημμα: να αυξάνονται οι πληθωριστικές πιέσεις και ταυτόχρονα να διστάζει να αυξήσει τα επιτόκια (ή ακόμα και να τα αφήσει σταθερά), προκειμένου να συγκρατήσει τις τιμές. Διότι αυτός είναι ο ρόλος της κεντρικής τράπεζας, να ελέγχει τον πληθωρισμό. Την ίδια ώρα, όμως, οι οικονομίες της Ευρωζώνης θα υποφέρουν, καθώς η εκτίμηση ότι η ΕΚΤ δεν θα μειώσει τα επιτόκια θα ενισχύει την ισοτιμία του ευρώ, μειώνοντας τις εξαγωγές, την ανταγωνιστικότητα και με άλλα λόγια την ανάπτυξη. Εκροές κεφαλαίων Από την άλλη πλευρά, η πτώση του δολαρίου θα «προκαλεί» τη Fed να περιορίσει μια ώρα νωρίτερα τα μέτρα στήριξης. Ή τουλάχιστον έτσι θα πιστεύουν ή θα φοβούνται οι αγορές και οι επενδυτές. Οπως και να έχει, η αβεβαιότητα αυτή θα εντείνει τις πιέσεις στις αναδυόμενες αγορές οι οποίες ήδη ραπίζονται από εκροές κεφαλαίων. 4. Πόσο διάστημα μπορεί να διαρκέσουν οι παρενέργειες; Αυτό εξαρτάται από τη διάρκεια των επιχειρήσεων και τις επιπλοκές που θα δημιουργηθούν. Γενικά, οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι αγορές θα δέχονται τις συνέπειες για τουλάχιστον έξι μήνες από την επέμβαση. 5. Πόσο υπολογίζεται το οικονομικό κόστος για τις ΗΠΑ; Οι εκτιμήσεις ξεκινούν από μερικά εκατομμύρια δολάρια και ξεπερνούν το 1 δισ. Πρόσφατο δημοσίευμα του έγκριτου περιοδικού Defense News σημειώνει ότι αν ο πρόεδρος Ομπάμα επιτεθεί στη Συρία το κόστος θα ανέλθει κατά πάσα πιθανότητα «σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε εξοπλισμούς», συμπεριλαμβανομένων 1,5 εκατομμυρίων για κάθε πύραυλο Raytheon Tomahawk που θα εκτοξευθεί. Επίσης, το κόστος του αεροπλανοφόρου Navy s USS Nimitz υπολογίζεται σε 25 εκατ. δολάρια την εβδομάδα (μαζί με τη σχετική υποστήριξη). Αν ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις τότε το κόστος θα αυξηθεί σε τουλάχιστον εκατ. δολάρια την εβδομάδα. 6. Πόσο κόστισε ο πόλεμος στο Ιράκ και το Αφγανιστάν; Σύμφωνα με μελέτη του Harvard, 4 τρισ. δολάρια. 7. Από τι εξαρτάται το κόστος; Κυρίως από την εξέλιξη και το είδος των πολεμικών επιχειρήσεων, των οπλικών συστημάτων, των καυσίμων κ.λπ. Επίσης, εξαρτάται από τη γενικότερη υποστήριξη των πολεμικών πλοίων που πλέουν στην Ανατολική Μεσόγειο, το συμπληρωματικό κόστος εγκατάστασης διαφόρων μονάδων ειδικών δυνάμεων, όπως αυτές που θα χρειαστεί να προστατεύσουν τις κατά υψηλού κινδύνου τόπους αμερικανικές πρεσβείες, καθώς και το ακριβές κόστος των πυραύλων που θα εκτοξευθούν.