Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης 2016

Transcript

1 Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης 2016 (1 η Ιανουαρίου η Δεκεμβρίου 2016) Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 3556/2007 ΑΡ.ΜΗΤΡΩΟΥ ΑΕ 13165/06/Β/86/14 Έδρα: Ερυθρού Σταυρού 4 & Λεωφ. Κηφισίας, , Μαρούσι Αττικής

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. Δηλώσεις Εκπροσώπων του Διοικητικού Συμβουλίου... 5 Β. Έκθεση Ανεξάρτητων Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών... 6 Γ. Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου.. 8 Δ. Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις Κατάσταση Οικονομικής Θέσης της 31ης Δεκεμβρίου 2016 (Ενοποιημένη και Εταιρική) Κατάσταση Συνολικών Εσόδων χρήσης 2016 (Ενοποιημένη και Εταιρική) Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων χρήσης 2016 (Ενοποιημένη και Εταιρική) Κατάσταση Ταμειακών Ροών χρήσης 2016 (Ενοποιημένη και Εταιρική) Γενικές πληροφορίες για τον Όμιλο Πλαίσιο Κατάρτισης Οικονομικών Καταστάσεων Δήλωση Συμμόρφωσης Βάση Επιμέτρησης Νόμισμα Παρουσίασης Χρήση Εκτιμήσεων Συγκριτικά στοιχεία και στρογγυλοποιήσεις Αλλαγή στις Λογιστικές Πολιτικές Νέα Πρότυπα, Διερμηνείες, Αναθεωρήσεις και Τροποποιήσεις υφιστάμενων Προτύπων τα οποία έχουν τεθεί σε ισχύ και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση Βασικές Λογιστικές Πολιτικές Ενοποίηση Μετατροπή ξένου νομίσματος Ενσώματα πάγια Άυλα στοιχεία του ενεργητικού Απομείωση Αξίας μη χρηματοοικονομικών στοιχείων του ενεργητικού Χρηματοοικονομικά μέσα Αποθέματα Εμπορικές απαιτήσεις Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα ταμειακών διαθεσίμων Μη κυκλοφορούντα στοιχεία του ενεργητικού ταξινομημένα ως κατεχόμενα προς πώληση Μετοχικό κεφάλαιο Δάνεια Διακανονισμοί πρακτορείας απαιτήσεων (Factoring) Φορολογία εισοδήματος & αναβαλλόμενος φόρος Παροχές στο προσωπικό Προβλέψεις Κρατικές επιχορηγήσεις Αναγνώριση εσόδων και εξόδων Χρηματοοικονομικά εργαλεία

3 7.20 Μισθώσεις Κέρδη ανά Μετοχή Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και παραδοχές της διοίκησης Δομή του Ομίλου και μέθοδος ενοποίησης εταιρειών Πληροφόρηση κατά τομέα Επεξηγηματικές σημειώσεις επί των Οικονομικών Καταστάσεων Ενσώματα πάγια Υπεραξία Έλεγχος απομείωσης υπεραξίας και αύλων με απροσδιόριστη ωφέλιμη ζωή στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις Έλεγχος απομείωσης στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις Παραδοχές που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της αξίας λόγω χρήσης Άυλα στοιχεία του ενεργητικού Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις Επενδύσεις σε ακίνητα Λοιπά μη κυκλοφορούντα στοιχεία του ενεργητικού Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις / υποχρεώσεις Αποθέματα Πελάτες και λοιπές εμπορικές απαιτήσεις Λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία ενεργητικού Εμπορικό Χαρτοφυλάκιο Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά Αποθεματικά Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία Επιχορηγήσεις Δανειακές υποχρεώσεις Προβλέψεις Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις Φόροι εισοδήματος πληρωτέοι Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Πωλήσεις Παροχές σε εργαζομένους Έξοδα ανά λειτουργία Λοιπά έσοδα / έξοδα εκμετάλλευσης Χρηματοοικονομικά κόστη / έσοδα Λοιπά χρηματοοικονομικά αποτελέσματα Φόρος εισοδήματος Κέρδη ανά μετοχή

4 11.31 Δεσμεύσεις Ενδεχόμενες απαιτήσεις υποχρεώσεις Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών μέσων Σκοποί και πολιτικές διαχείρισης κινδύνων Γεγονότα μετά την ημερομηνία της Κατάστασης Οικονομικής Θέσης Ε. Στοιχεία και Πληροφορίες Z. Διαδικτυακός τόπος ανάρτησης της Ετήσιας Οικονομικής Έκθεσης

5 A. Δηλώσεις Εκπροσώπων του Διοικητικού Συμβουλίου (ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 4 ΠΑΡ.2 ΤΟΥ Ν.3556/2007) Στις κατωτέρω δηλώσεις, οι οποίες λαμβάνουν χώρα σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 Ν. 3556/2007, όπως ισχύει σήμερα, προβαίνουν οι ακόλουθοι Εκπρόσωποι του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας: 1. Αθανάσιος Παπανικολάου, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου 2. Γεώργιος Πολίτης, Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και 3. Ανδρέας Καρταπάνης, Διευθύνων Σύμβουλος, Οι κάτωθι υπογράφοντες, υπό την ως άνω ιδιότητά μας, ειδικώς προς τούτο ορισθέντες από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία ΥΓΕΙΑ Α.Ε. δηλώνουμε και βεβαιώνουμε με την παρούσα ότι εξ όσων γνωρίζουμε: (α) οι ετήσιες εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις του ΥΓΕΙΑ Α.Ε. για τη χρήση 1/1/ /12/2016, οι οποίες καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα ισχύοντα λογιστικά πρότυπα, απεικονίζουν κατά τρόπο αληθή τα στοιχεία του ενεργητικού και των υποχρεώσεων, τα ίδια κεφάλαια και τα κέρδη ή ζημίες χρήσεως της Εταιρείας, καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο και (β) η έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, απεικονίζει κατά τρόπο αληθή, την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση του ΥΓΕΙΑ Α.Ε., καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζουν. Μαρούσι, 3 Απριλίου 2017 Οι βεβαιούντες, Αθανάσιος Παπανικολάου Ανδρέας Καρταπάνης Γεώργιος Πολίτης Πρόεδρος του Δ.Σ. Διευθύνων Σύμβουλος Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. 5

6 Β. Έκθεση Ανεξάρτητων Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών Προς τους Μετόχους της Εταιρείας ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΥΓΕΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Έκθεση Ελέγχου επί των Εταιρικών και Ενοποιημένων Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΥΓΕΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, οι οποίες αποτελούνται από την εταιρική και ενοποιημένη κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης της 31ης Δεκεμβρίου 2016, τις εταιρικές και ενοποιημένες καταστάσεις συνολικού εισοδήματος, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών και μεθόδων και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη της Διοίκησης για τις Εταιρικές και Ενοποιημένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις Η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλίδες, που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου, που έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία (ΦΕΚ/Β /2848/ ). Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις εταιρικές και τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλίδων της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης. Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα, από κάθε ουσιώδη άποψη, την οικονομική θέση της Εταιρείας ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΥΓΕΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και των θυγατρικών αυτής κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016, τη χρηματοοικονομική τους επίδοση και τις ταμειακές τους ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 6

7 Έμφαση Θέματος Εφιστούμε την προσοχή σας στην επεξηγηματική σημείωση 12.3 των συνημμένων ενοποιημένων και εταιρικών οικονομικών καταστάσεων, όπου γίνεται αναφορά στο γεγονός ότι το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων του Ομίλου και της Εταιρείας υπερβαίνουν το σύνολο των κυκλοφορούντων στοιχείων του ενεργητικού κατά ποσό 155,1 εκ. και 65,5 εκ. αντίστοιχα. Όπως αναφέρεται στην επεξηγηματική σημείωση των συνημμένων οικονομικών καταστάσεων ο Όμιλος και η Εταιρεία βρίσκονται σε συζητήσεις με τις πιστώτριες τράπεζες με σκοπό την αναδιοργάνωση υφιστάμενων δανειακών υποχρεώσεων ποσού 132,7 εκ. και 90,9 εκ. αντίστοιχα. Η αναχρηματοδότηση των δανειακών υποχρεώσεων αποτελεί βασική προϋπόθεση της επάρκειας του κεφαλαίου κίνησης του Ομίλου και της Εταιρείας. Οι παραπάνω συνθήκες υποδηλώνουν την ύπαρξη αβεβαιότητας σχετικής με την απρόσκοπτη συνέχιση της δραστηριότητας του Ομίλου και της Εταιρείας. Επίσης, όπως αναφέρεται στην σημείωση 12.3, η Διοίκηση του Ομίλου έχει προβεί στον σχεδιασμό κατάλληλων δράσεων για τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής θέσης του Ομίλου και της Εταιρείας και την ομαλή συνέχιση των δραστηριοτήτων τους, προϋπόθεση η οποία έχει ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη των συνημμένων οικονομικών καταστάσεων με βάση την αρχή της συνέχισης της επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους. Στη γνώμη μας δεν διατυπώνεται επιφύλαξη σε σχέση με το θέμα αυτό. Έκθεση επί Άλλων Νομικών και Κανονιστικών Απαιτήσεων Λαμβάνοντας υπόψη ότι η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση της Έκθεσης Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου και της Δήλωσης Εταιρικής Διακυβέρνησης που περιλαμβάνεται στην έκθεση αυτή, κατ εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 5 του άρθρου 2 (μέρος Β) του Ν. 4336/2015, σημειώνουμε ότι: α) Στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου περιλαμβάνεται δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, η οποία παρέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που ορίζονται στο άρθρο 43ββ του Κωδ. Ν. 2190/1920. β) Κατά τη γνώμη μας η Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου έχει καταρτισθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές απαιτήσεις των άρθρων 43α και 107Α και της παραγράφου 1 (περιπτώσεις γ και δ ) του άρθρου 43ββ του Κωδ. Ν. 2190/1920 και το περιεχόμενο αυτής αντιστοιχεί με τις συνημμένες ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31η Δεκεμβρίου γ) Με βάση τη γνώση που αποκτήσαμε κατά το έλεγχό μας, για την Εταιρεία ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΥΓΕΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και το περιβάλλον της, δεν έχουμε εντοπίσει ουσιώδεις ανακρίβειες στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού της Συμβουλίου. Αθήνα, 3 Απριλίου 2017 Οι Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Δήμητρα Παγώνη Δημήτρης Δουβρής Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ

8 Γ. Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου Κύριοι Μέτοχοι, Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του «Δ.Θ.Κ.Α. ΥΓΕΙΑ Α.Ε» ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΠΟ 1/1/2016 ΕΩΣ 31/12/2016 Σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/1920 άρθρο 43α παράγραφος 3, άρθρο 107 παράγραφος 3 και άρθρο 136 παράγραφος 2, με τις διατάξεις του νόμου 3556/2007 άρθρο 4 παράγραφοι 2(γ), 6, 7 και 8, καθώς και την απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 7/448/ άρθρο 2 και του Καταστατικού της Εταιρείας, σας υποβάλλουμε για την κλειόμενη εταιρική χρήση από 1/1/2016 έως 31/12/2016 την Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου. Στην παρούσα έκθεση περιγράφονται χρηματοοικονομικές πληροφορίες του Ομίλου και της Εταιρείας για τη χρήση του 2016, σημαντικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην περίοδο και η επίδρασή τους στις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Επίσης, γίνεται περιγραφή των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που η Εταιρεία ενδέχεται να αντιμετωπίσει κατά την οικονομική χρήση του 2017 και παρατίθενται οι σημαντικές συναλλαγές που καταρτίσθηκαν μεταξύ της Εταιρείας και συνδεδεμένων με αυτήν προσώπων. (Α) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 1. Επισκόπηση Δραστηριοτήτων για τη χρήση 1/1-31/12/2016 Στην παρούσα οικονομική συγκυρία με τη συνεχιζόμενη ύφεση και την έντονη ενδογενή αβεβαιότητα να παραμένει η μεγαλύτερη απειλή για την εκκίνηση της προσδοκώμενης ανάκαμψης και ανάπτυξης, ο Όμιλος Υγεία ανταποκρινόμενος στις προκλήσεις συνεχίζει να καταγράφει αξιοσημείωτη λειτουργική κερδοφορία επιβεβαιώνοντας την επιτυχή διαχείριση των στρατηγικών επιλογών της Διοίκησης. Σύμφωνα με την πρόσφατη κλαδική μελέτη της ICAP (Ιούλιος 2016, σελ. 135) για τις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας μεταξύ 24 εταιρειών του κλάδου, η μητρική εταιρεία «ΥΓΕΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕ» κατέλαβε για δεύτερη συνεχή χρονιά την 1η θέση βάσει κερδών EBITDA (κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) και την 1η θέση βάσει Ιδίων Κεφαλαίων επιβραβεύοντας με αυτό τον τρόπο τις στοχευμένες διαχρονικά επιλογές της Διοίκησης και τη σταθερή προσήλωση για τη συνεχή βελτίωση των οικονομικών μεγεθών. Ο Όμιλος Υγεία και το 2016 έδωσε προτεραιότητα στη διατήρηση επαρκούς ρευστότητας και τη συνεχή βελτίωση της χρηματοοικονομικής διάρθρωσης, σε συνδυασμό με τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών του με έμφαση στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Ανασταλτικός παράγοντας της περαιτέρω εξέλιξης της οικονομικής δραστηριότητας του Ομίλου αποτελούν τα προβλήματα ρευστότητας του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (εφεξής «ΕΟΠΥΥ») και η συνεχιζόμενη καθυστέρηση εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του. Επιπλέον, η μονομερής από πλευράς Δημοσίου παράταση ισχύος της εφαρμογής εκπτώσεων και του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (rebate και claw-back αντίστοιχα) του άρθρου 100 του Ν.4172/2013 (ΦΕΚ 167Α/2013) μέχρι και την 31 η Δεκεμβρίου 2018 έχει επιδεινώσει τις προσδοκίες του Ομίλου στο σκέλος της συνεργασίας με τον ΕΟΠΥΥ. Πρόσθετη αρνητική επίπτωση στην αγορά των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας έχει επέλθει από την αύξηση του ΦΠΑ στο 24% στις παρεχόμενες υπηρεσίες δευτεροβάθμιας περίθαλψης, καθώς επίσης και από την αλλαγή του ισχύοντος συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών από 26% σε 29%. Τα ανωτέρω αναφερόμενα κλαδικά προβλήματα σε συνδυασμό με το ευρύτερο επιχειρηματικό και κοινωνικό τοπίο όπου παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στη χάραξη μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού για την εξασφάλιση μιας μακροπρόθεσμης βιώσιμης ανάπτυξης με κοινωνική ευημερία και όφελος, έχουν οδηγήσει σε έντονη αβεβαιότητα για την πιθανή βελτίωση του εγχώριου οικονομικού κλίματος και εκ νέου κινητοποίησης της επιχειρηματικότητας. 8

9 Βασικοί άξονες στρατηγικής του Ομίλου Υγεία για το επόμενο διάστημα αποτελούν: 1) η ενίσχυση του κυρίαρχου ρόλου του Ομίλου στην Ελλάδα παρέχοντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας, 2) η διατήρηση επαρκούς ρευστότητας διευρύνοντας εμπορικές συνεργασίες και εκμεταλλευόμενος το συγκριτικό πλεονέκτημα που κατέχει στον κλάδο, 3) η συνεχής αύξηση της λειτουργικής αποδοτικότητας των επιχειρηματικών δράσεων των εταιρειών του Ομίλου σε συνδυασμό με τα κοστολογικά πλεονεκτήματα τα οποία πηγάζουν από τη μεγιστοποίηση των συνεργιών εντός του Ομίλου ΥΓΕΙΑ και 4) η εκμετάλλευση επενδυτικών ευκαιριών που ενδέχεται να προκύψουν. Η απεικόνιση των οικονομικών μεγεθών στα ενοποιημένα και εταιρικά στοιχεία, τα οποία περιλαμβάνουν την επίδραση από την εφαρμογή των μηχανισμών επιστροφής Rebate και Claw-back του άρθρου 100 του Ν. 4172/2013 στα αντίστοιχα κονδύλια, είναι η ακόλουθη : Κύκλος Εργασιών: Σε ενοποιημένο επίπεδο ο κύκλος εργασιών του 2016, από συνεχιζόμενες δραστηριότητες, ανήλθε σε 227,7 εκ. Ευρώ περίπου σημειώνοντας αύξηση 3,4%, έναντι 220,3εκ. Ευρώ το Ο κύκλος εργασιών στην Εταιρεία ανήλθε σε 126,0 εκ. Ευρώ έναντι 124,4 εκ. Ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Μικτά Κέρδη: Τα ενοποιημένα μικτά κέρδη, από συνεχιζόμενες δραστηριότητες, αυξήθηκαν κατά 39,8% στα 36,1 εκ. Ευρώ έναντι 25,9 εκ. Ευρώ το Αντίστοιχα, στην Εταιρεία τα μικτά κέρδη διαμορφώθηκαν στα 22,8 εκ. Ευρώ έναντι 17,2 εκ. το προηγούμενο έτος. Κέρδη (ζημίες) προ τόκων, φόρων, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) : Τα ενοποιημένα κέρδη προ τόκων, φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA), από συνεχιζόμενες δραστηριότητες παρουσίασαν σημαντική βελτίωση της τάξεως του 45,5% και ανήλθαν στα 32 εκ. Ευρώ έναντι κερδών 22 εκ. Ευρώ το Το ενοποιημένο περιθώριο των κερδών προ τόκων, φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA margin) διαμορφώθηκε στο 14% έναντι 10% το Το EBITDA στην Εταιρεία ανήλθε το 2016 σε 25,3 εκ. Ευρώ, έναντι 20,8 εκ. το 2015 παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση της τάξεως του 21,7% ενώ το περιθώριο EBITDA ως ποσοστό των πωλήσεων διαμορφώθηκε στο 20,1% έναντι 16,7% το Κέρδη (ζημίες) προ τόκων, φόρων, επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBIT): Τα ενοποιημένα λειτουργικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBIT), από συνεχιζόμενες δραστηριότητες, παρουσίασαν σημαντική βελτίωση και ανήλθαν σε κέρδη ύψους 13,5 εκ. Ευρώ έναντι κερδών 2,5 εκ. Ευρώ το Τα αντίστοιχα κέρδη προ τόκων, φόρων και επενδυτικών αποτελεσμάτων του ΥΓΕΙΑ ανήλθαν σε 16 εκ. Ευρώ, έναντι κερδών 11,5 εκ. Ευρώ το Κέρδη (ζημιές) προ φόρων (ΕΒΤ): Οι ενοποιημένες ζημιές προ φόρων του Ομίλου, από συνεχιζόμενες δραστηριότητες, ανήλθαν, στα -1,4 εκ. Ευρώ έναντι ζημιών -29,9 εκ. Ευρώ το Αντίστοιχα, στην Εταιρεία οι ζημιές, λόγω της απομείωσης των συμμετοχών σε θυγατρικές, ανήλθαν στα -5,3 εκ. Ευρώ έναντι ζημιών -46 εκ. Ευρώ το Καθαρά Κέρδη (ζημιές) μετά από Φόρους & Μη Ελέγχουσες Συμμετοχές: Τα καθαρά αποτελέσματα του Ομίλου ανήλθαν σε κέρδη 0,8 εκ. Ευρώ έναντι ζημιών -26,6 εκ. Ευρώ το Οι ζημιές μετά από φόρους της Εταιρείας ανήλθαν στα -3,8 εκ. Ευρώ, έναντι ζημιών -44,4 εκ. Ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Ενσώματα Πάγια: Τα ενσώματα πάγια του Ομίλου την 31/12/2016 ανέρχονταν σε 173,9 εκ. Ευρώ και αντιστοιχούν στο 40,5% του Συνολικού Ενεργητικού του Ομίλου, έναντι αυτών της προηγούμενης χρήσης που ήταν 183,9 εκ. Ευρώ και αντιστοιχούσαν στο 41,5% του Συνολικού Ενεργητικού του Ομίλου. Τα ενσώματα πάγια της Εταιρείας την 31/12/2016 ανέρχονταν σε 72,1 εκ. Ευρώ και αντιστοιχούν στο 25,9% του Συνολικού Ενεργητικού της Εταιρείας, έναντι αυτών της προηγούμενης χρήσης που ήταν 79 εκ. Ευρώ και αντιστοιχούσαν στο 26,4% του Συνολικού Ενεργητικού της Εταιρείας. Υπεραξία: Η υπεραξία του Ομίλου 31/12/2016 ανέρχεται σε 82,7 εκ. Ευρώ και αντιστοιχεί στο 19,3% του Συνολικού Ενεργητικού του Ομίλου, έναντι της προηγούμενης χρήσης που ήταν 82,7 εκ. Ευρώ και αντιστοιχούσε στο 18,6% του Συνολικού Ενεργητικού του Ομίλου. 9

10 Πελάτες και Λοιπές Εμπορικές Απαιτήσεις: Οι Πελάτες και Λοιπές Εμπορικές Απαιτήσεις του Ομίλου την 31/12/2016 ανήλθαν σε 62,9 εκ. Ευρώ έναντι 63,6 εκ. Ευρώ την προηγούμενη χρήση μειωμένες κατά 0,72 εκ. Ευρώ και αντιπροσωπεύουν ποσοστό του Συνολικού Ενοποιημένου Ενεργητικού, το οποίο ανέρχεται σε 14,6% έναντι 14,3% την προηγούμενη χρήση. Οι Πελάτες και Λοιπές Εμπορικές Απαιτήσεις της Εταιρείας ανήλθαν σε 47 εκ. Ευρώ έναντι 41,7 εκ. Ευρώ την προηγούμενη χρήση αυξημένες κατά 5,3 εκ. Ευρώ κυρίως λόγω της καθυστέρησης εξόφλησης οφειλομένων από τα Δημόσια ασφαλιστικά ταμεία και αντιπροσωπεύουν ποσοστό του Συνολικού Ενεργητικού της Εταιρείας, το οποίο ανέρχεται σε 16,9% έναντι 13,9% το Ίδια Κεφάλαια: Τα ενοποιημένα Ίδια Κεφάλαια (προ μη ελεγχουσών συμμετοχών) την 31/12/2016 ανέρχονται σε 119,4 εκ. Ευρώ έναντι 118,3 εκ. Ευρώ το Τα Ίδια Κεφάλαια της Εταιρείας ανέρχονται σε 138,9 εκ. Ευρώ από 142,5 εκ. Ευρώ το Καθαρός Δανεισμός: Ο ενοποιημένος καθαρός δανεισμός (δάνεια μείον ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα) διαμορφώθηκε στα 143,1 εκ. Ευρώ το 2016 από 145,6 εκ. Ευρώ το Ο καθαρός δανεισμός της Εταιρείας διαμορφώθηκε στα 90,4 εκ. Ευρώ το 2016 από 85,8 εκ. Ευρώ το 2015 και ο δείκτης καθαρού δανεισμού ως προς κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκε για το 2016 στην Εταιρεία σε 3,57. Προμηθευτές και Λοιπές Υποχρεώσεις: Οι Προμηθευτές και Λοιπές Υποχρεώσεις του Ομίλου την 31/12/2016 ανήλθαν σε 66,5 εκ. Ευρώ έναντι 79,3 εκ. Ευρώ το Οι Προμηθευτές και Λοιπές Υποχρεώσεις της Εταιρείας την 31/12/2016 ανήλθαν σε 16,3 εκ. Ευρώ έναντι 35 εκ. Ευρώ το Καθαρές Ταμειακές Ροές από Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες: Οι καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου ανήλθαν σε 7,7 εκ. Ευρώ το 2016 από 17 εκ. Ευρώ το Οι ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες ανήλθαν σε -5 εκ. Ευρώ, από -5,1 εκ. Ευρώ, το Τα ταμειακά διαθέσιμα σε επίπεδο Ομίλου ανήλθαν σε 14,85 εκ. Ευρώ το 2016 από 14,24 εκ. Ευρώ το Οι καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες της Εταιρείας ανήλθαν σε -1,6 εκ. Ευρώ από 11,5 εκ. Ευρώ, με ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες -2,8 εκ. Ευρώ το 2016 και -5,8 εκ. Ευρώ το Τα ταμειακά διαθέσιμα της Εταιρείας ανήλθαν σε 2,5 εκ. Ευρώ το 2016 από 8,7 εκ. Ευρώ το Παράγοντες δημιουργίας αξίας και μέτρησης επιδόσεων (Στο πλαίσιο της εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών «Εναλλακτικοί Δείκτες Μέτρησης Απόδοσης» της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA/2015/1415el) που εφαρμόζονται από την 3 η Ιουλίου 2016 στους Εναλλακτικούς Δείκτες Μέτρησης Απόδοσης (ΕΔΜΑ)) Ο Όμιλος αξιολογεί τα αποτελέσματα και την απόδοσή του σε μηνιαία βάση εντοπίζοντας έγκαιρα και αποτελεσματικά αποκλίσεις από τους στόχους και λαμβάνοντας διορθωτικά μέτρα. Η αποδοτικότητα του Ομίλου επιμετράται με τη χρήση χρηματοοικονομικών δεικτών απόδοσης που χρησιμοποιούνται διεθνώς: EBITDA (Earnings Before Interest Taxes Depreciation & Amortization) - «Κέρδη προ τόκων, φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων»: Ο δείκτης προσθέτει στα λειτουργικά κέρδη προ τόκων και φόρων με τις συνολικές αποσβέσεις ενσώματων & άυλων παγίων στοιχείων, τα κέρδη/ ζημίες από την πώληση ενσώματων παγίων και τις αποσβέσεις επιχορηγήσεων. Όσο μεγαλύτερος ο δείκτης τόσο πιο αποτελεσματική είναι η λειτουργία της επιχείρησης. Ο δείκτης ανήλθε: για τον Όμιλο στην κλειόμενη χρήση σε 32 εκ. και στην προηγούμενη σε 22 εκ. για την Εταιρεία στην κλειόμενη χρήση σε 25,3 εκ. και στην προηγούμενη σε 20,8 εκ. ROCE (Return on Capital Employed) - «Αποδοτικότητα συνολικών απασχολούμενων κεφαλαίων»: Ο δείκτης διαιρεί τα κέρδη προ τόκων και φόρων με τα συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια, τα οποία είναι το άθροισμα του Μέσου Όρου της Καθαρής Θέσης των δύο τελευταίων ετών και του Μέσου Όρου του συνόλου των δανειακών υποχρεώσεων των δύο τελευταίων ετών. Όσο μεγαλύτερος ο δείκτης τόσο πιο αποτελεσματική είναι η χρήση των απασχολούμενων κεφαλαίων. 10

11 Ο δείκτης ανήλθε: για τον Όμιλο στην κλειόμενη χρήση σε 4,84% και στην προηγούμενη σε 0,83%. για την Εταιρεία στην κλειόμενη χρήση σε 6,84% και στην προηγούμενη σε 4,42%. ROE (Return on Equity) - «Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων»: Ο δείκτης διαιρεί τα κέρδη μετά από φόρους από συνεχιζόμενες δραστηριότητες με το μέσο όρο της Καθαρής Θέσης των δύο τελευταίων ετών. Όσο μεγαλύτερος ο δείκτης τόσο πιο αποτελεσματική είναι η χρήση των ιδίων κεφαλαίων. Ο δείκτης ανήλθε: για τον Όμιλο στην κλειόμενη χρήση σε 0,63% και στην προηγούμενη -20,1%. για την Εταιρεία στην κλειόμενη χρήση σε -2,69% και στην προηγούμενη -27%. (Β) Σημαντικές Επιχειρηματικές Αποφάσεις και Γεγονότα 1. Σημαντικά γεγονότα κατά την περίοδο αναφοράς Τον Μάρτιο του 2016 υπογράφτηκε η αναδιοργάνωση του δανείου της θυγατρικής εταιρείας «HYGEIA HOSPITAL TIRANA ShA» εξασφαλίζοντας μέσω του επαναπροσδιορισμού των δόσεων κεφαλαίου, βραχυπρόθεσμη ρευστότητα για την λειτουργία του Νοσοκομείου. Την 24η Ιουνίου 2016 πιστοποιήθηκε η Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) της θυγατρικής εταιρείας «ΒΕΑΤΙFIC A.E.» που είχε αποφασιστεί με την από 27/5/2016 απόφαση της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της εταιρείας, κατά το ποσό των 615 χιλ. Μετά την παραπάνω ΑΜΚ δεν μεταβάλλεται η άμεση συμμετοχή του ΥΓΕΙΑ Α.Ε. στη θυγατρική, καθώς ήδη ανέρχεται στο 100%. Την 27η Ιουνίου 2016 το ΥΓΕΙΑ ανακοίνωσε ότι ανανέωσε με επιτυχία, για μια ακόμα τριετία, τη διαπίστευση Joint Commission International (JCI) και παραμένει το μοναδικό νοσοκομείο στην Ελλάδα που έχει λάβει αυτή τη διάκριση από το πλέον έγκριτο και διεθνώς αναγνωρισμένο Πρότυπο Διαπίστευσης Οργανισμών Υγείας. Την 4η Ιουλίου 2016 το ΥΓΕΙΑ ανακοίνωσε ότι η Αρετή Σουβατζόγλου παραιτήθηκε από Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας παραμένοντας μη εκτελεστικό μέλος αυτού. Την 6η Ιουλίου 2016 ανακοινώθηκε ότι το Κέντρο Μαστού του ΜΗΤΕΡΑ αναγνωρίστηκε ως πλήρες μέλος του «Breast Centres Network», του πρώτου διεθνούς δικτύου κλινικών αποκλειστικά για τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Στις 8 και 9 Ιουλίου 2016 πραγματοποιήθηκε η 6η κατά σειρά δράση του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου ΥΓΕΙΑ «Ταξιδεύουμε για την ΥΓΕΙΑ» στη Λέρο. Kλιμάκιο 110 εθελοντών, αποτελούμενο από ιατρούς, νοσηλευτικό, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό του Ομίλου ταξίδεψε στο νησί, όπου εξέτασε κατοίκους και πραγματοποίησε σχεδόν δωρεάν ιατρικές και διαγνωστικές εξετάσεις. Την 14η Ιουλίου 2016 το ΥΓΕΙΑ ανακοίνωσε την ανασυγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου με τον κ. Βγενόπουλο Ανδρέα να αναλαμβάνει καθήκοντα προέδρου-μη εκτελεστικού μέλους και την κ. Σουβατζόγλου Αρετή να παραμένει στο ΔΣ ως μη εκτελεστικό μέλος. Παράλληλα, καθήκοντα αντιπροέδρου μη εκτελεστικού μέλους αναλαμβάνει ο κ. Ευστρατιάδης Γεώργιος και εκτελεστικού μέλους ο κ. Ιωάννης Ανδρέου. Την 27η Οκτωβρίου 2016 το ΥΓΕΙΑ ανακοίνωσε, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 596/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 και τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2016/1055 της Επιτροπής της 29ης Ιουνίου 2016, ότι η μέτοχος «MARFIN INVESTMENT GROUP ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ», πρόσωπο που δύναται να θεωρηθεί ότι έχει στενό δεσμό με πρόσωπα που ασκούν διευθυντικά καθήκοντα στο ΥΓΕΙΑ, ενημέρωσε την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το ΥΓΕΙΑ ότι: Την ήρθη το ενέχυρο επί μετοχών του ΥΓΕΙΑ, κυριότητος της ως άνω μετόχου, υπέρ της «ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ERGASIAS A.E.». Η τιμή κλεισίματος της μετοχής του ΥΓΕΙΑ την ανήλθε σε 0,153 ευρώ. Την ενεχυριάσθηκαν και (ήτοι συνολικά ) μετοχές του ΥΓΕΙΑ, κυριότητος της ως άνω μετόχου, υπέρ της «ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ERGASIAS A.E.». Η τιμή κλεισίματος της μετοχής του ΥΓΕΙΑ την ανήλθε σε 0,152 ευρώ. 11

12 Την 8η Δεκεμβρίου 2016 το ΥΓΕΙΑ, λόγω της αιφνίδιας απώλειας του Ανδρέα Βγενόπουλου ανακοίνωσε την ανασυγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου με τον κ. Αθανάσιο Παπανικολάου να αναλαμβάνει καθήκοντα Προέδρου-Μη Εκτελεστικού Μέλους, τον κ. Δημήτριο - Ελευθέριο Μαντζαβίνο, την κα. Κωνσταντίνα Ψώνη καθήκοντα Εκτελεστικού Μέλους, τον κ. Φώτη Καρατζένη Μη Εκτελεστικό Μέλος και τον κ. Νικόλαο Δαμασκόπουλο Ανεξάρτητο Μη εκτελεστικό Μέλος, σε αντικατάσταση παραιτηθέντων Μελών. Επιπλέον, το Διοικητικό Συμβούλιο όρισε νέο μέλος στην Επιτροπή Ελέγχου, η οποία πλέον αποτελείται από τους: Γεώργιο Ευστρατιάδη, Αλέξανδρο Εδιπίδη, Νικόλαο Δαμασκόπουλο. Το Δεκέμβριο του 2016, ολοκληρώθηκε ο φορολογικός έλεγχος των ανέλεγκτων χρήσεων της Εταιρείας από τον οποίο προέκυψαν πρόσθετοι φόροι και προσαυξήσεις ποσού 1,07 εκ. εκ των οποίων ποσό 492 χιλ. αφορά απόφαση για διορθωτικό προσδιορισμό Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου. Με την παραλαβή των προσωρινών φύλλων ελέγχου, η Εταιρεία προχώρησε στην υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων σύμφωνα με το Ν. 4446/2016 ενώ αναμένεται η λήψη των οριστικών φύλλων ελέγχου εντός του Η Διοίκηση της Εταιρείας αμφισβητεί το ως άνω πόρισμα ελέγχου για το ποσό των 492 χιλ. και προτίθεται να καταθέσει άμεσα, με την μη αποδοχή των σχετικών οριστικών φύλλων ελέγχου όταν της επιδοθούν, ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, σύμφωνα με το άρθρο 63 του Ν.4174/2013, προκειμένου να επιδιώξει την ακύρωση της σχετικής απόφασης. Σημειώνεται ότι, η Εταιρεία με εξαίρεση το αμφισβητούμενο ποσό, έχει επιβαρύνει με επαρκείς προβλέψεις τις οικονομικές καταστάσεις προηγουμένων χρήσεων και ως εκ τούτου δεν επιβαρύνονται επιπροσθέτως τα αποτελέσματα της τρέχουσας χρήσης. 2. Σημαντικά γεγονότα μετά τη λήξη της χρήσης Την 21η Μαρτίου 2017 το ΥΓΕΙΑ ανακοίνωσε την ανασυγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου με τον κ. Αθανάσιο Χριστόπουλο να αναλαμβάνει καθήκοντα Ανεξάρτητου Μη Εκτελεστικού Μέλους σε αντικατάσταση του παραιτηθέντος κ. Αλέξανδρου Εδιπίδη. Περαιτέρω το Διοικητικό Συμβούλιο όρισε τον κ. Αθανάσιο Χριστόπουλο ως νέο μέλος της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία πλέον αποτελείται από τους κ.κ. Γεώργιο Ευστρατιάδη, Αθανάσιο Χριστόπουλο και Νικόλαο Δαμασκόπουλο. (Γ) ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ Ο Όμιλος εταιρειών ΥΓΕΙΑ δραστηριοποιείται στο χώρο της ελληνικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες παροχής υγείας. Ο κλάδος των ιδιωτικών υπηρεσιών παροχής υγείας στην Ελλάδα παρουσιάζει διαχρονικά σημαντικές ιδιαιτερότητες. Τα προβλήματα δυσλειτουργίας, η αδυναμία κάλυψης της αυξανόμενης ζήτησης και η χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών των περισσοτέρων νοσοκομείων του ΕΣΥ σε συνδυασμό με την έλλειψη προσωπικού έχουν αποτελέσει με την πάροδο των ετών τον κυριότερο παράγοντα που έχει μετατοπίσει τη νοσηλευτική κίνηση στον ιδιωτικό τομέα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις σημαντικής ανάπτυξης. Την τελευταία 15ετία οι ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας παρουσίασαν αξιόλογη ανάπτυξη υιοθετώντας και αξιοποιώντας τη γρήγορη προσαρμογή των εταιρειών του κλάδου στις ραγδαίες τεχνολογικές ιατρικές εξελίξεις. Η επίδραση όμως των οικονομικών συνθηκών των τελευταίων ετών με την παρατεταμένη ύφεση έχουν οδηγήσει στον περιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και στη σημαντική επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, την αύξηση της ανεργίας και τη μείωση της καταναλωτικής δαπάνης. Ταυτόχρονα, η έλλειψη ρευστότητας, η επιβολή υψηλών συντελεστών ΦΠΑ και η στενότητα στην τραπεζική χρηματοδότηση έχουν οδηγήσει σε περαιτέρω διόγκωση των υφιστάμενων προβλημάτων σε καταναλωτές και επιχειρήσεις. Σημαντική εξέλιξη των τελευταίων ετών αποτελεί η έναρξη συνεργασίας του Ομίλου Υγεία με τον ΕΟΠΥΥ από το 2012 η οποία έχει μεν διευρύνει τη βάση των εισαγωγών ασθενών αυξάνοντας όμως παράλληλα και τα οφειλόμενα υπόλοιπα του οργανισμού προς τις κλινικές του Ομίλου. Επιπλέον, τα ελλείμματα του ασφαλιστικού φορέα έχουν οδηγήσει στην υιοθέτηση μέτρων μονομερών περικοπών (rebate και claw back) στις δαπάνες νοσηλείας μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων (άρθρο 100 του Ν.4172/2013) και των μετέπειτα σχετικών Υπουργικών αποφάσεων οι οποίες θα εξακολουθήσουν να ισχύουν μέχρι και το Από τα ανωτέρω είναι προφανές ότι οι προοπτικές για τον εγχώριο κλάδο παροχής υπηρεσιών υγείας για το επόμενο διάστημα είναι συνυφασμένες με την πορεία της ελληνικής οικονομίας και τη δυνατότητα εκπλήρωσης των συμβατικών οικονομικών υποχρεώσεων του ΕΟΠΥΥ. Κομβικό σημείο αποτελεί και ο καθορισμός του θεσμικού πλαισίου υλοποίησης ή μη νέας σύμβασης συνεργασίας μεταξύ ΕΟΠΥΥ και ιδιωτικών κλινικών, με ταυτόχρονη παροχή δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος αποπληρωμών των συσσωρευμένων 12

13 οφειλομένων ποσών προς τους ιδιώτες παρόχους υγείας, την κατάρτιση προϋπολογισμού ανά συνεργαζόμενο πάροχο και ο έλεγχος των υποβολών σε πραγματικό χρόνο. Ο Όμιλος παρακολουθώντας τις τρέχουσες συνθήκες που βιώνει η ελληνική οικονομία με τις επιπτώσεις της πολύχρονης ύφεσης να είναι ορατές σε όλους τους τομείς της, αξιολογεί την ανακτησιμότητα της αξίας των ενσώματων και άυλων περιουσιακών του στοιχείων με βάση τις προβλεπόμενες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνθήκες της αγοράς και την πορεία υλοποίησης των εγκεκριμένων επιχειρηματικών πλάνων της Διοίκησης. Ο Όμιλος αξιολογώντας τα ανωτέρω συνεχίζει να κινείται με γνώμονα το μακροπρόθεσμο συμφέρον των συμμετεχόντων (stakeholders) της επιχείρησης, επικεντρώνοντας στην εισαγωγή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας (added value services), την υλοποίηση επενδύσεων σε τεχνολογία αιχμής (cutting edge technology) προσαρμοζόμενος ταχύτατα στην εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και τεχνολογίας, τη διάθεση καινοτόμων υπηρεσιών σε εξειδικευμένες αγορές (niche markets) έχοντας πάντα στο επίκεντρο την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας με σεβασμό στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. Η Διοίκηση παρακολουθεί τις εξελίξεις και προσαρμόζει τους βασικούς άξονες της στρατηγικής της ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι αρνητικές συνέπειες της παρατεταμένης κρίσης δημιουργώντας παράλληλα τις προϋποθέσεις για εκμετάλλευση τυχόν ευκαιριών που θα δημιουργηθούν. 1. Κίνδυνος από τον Ανταγωνισμό Στον κλάδο των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα έντονος. Οι μεγάλοι Όμιλοι του κλάδου έχουν εδραιώσει την παρουσία τους και παρέχουν ένα ευρύ φάσμα ιατρικών υπηρεσιών. Οι βασικοί άξονες ανταγωνισμού μεταξύ των ιδιωτικών μονάδων υγείας επικεντρώνονται κυρίως στην παροχή σύγχρονου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών με το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό, στην ταχύτητα ανταπόκρισης προς τον ασθενή και στη δυνατότητα επέκτασης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων για στέγαση νέων τμημάτων. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε ότι αρκετές ιδιωτικές κλινικές περιλαμβάνουν από τμήματα μαιευτικής κλινικής, μέχρι και διαγνωστικά κέντρα έτσι ώστε να καλύπτουν ένα ευρύτερο φάσμα υπηρεσιών. Ένα ακόμα πεδίο ανταγωνισμού που παρατηρείται στον κλάδο της ιδιωτικής παροχής υπηρεσιών υγείας είναι η επέκταση των συνεργασιών των ιδιωτικών μονάδων με ασφαλιστικές εταιρείες, για την κάλυψη νοσηλίων μεγαλύτερου εύρους ασθενών. Ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ ως κυρίαρχος παίκτης στον κλάδο που δραστηριοποιείται, αξιοποιεί τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα έχοντας εξασφαλίσει αποκλειστικές συνεργασίες με ιδιώτες ιατρούς υψηλού κύρους και παρέχοντας κορυφαία ποιότητα υπηρεσιών υγείας σύμφωνα με τα διεθνή, μοναδικά για την Ελλάδα, πιστοποιημένα στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ πρότυπα. Ωστόσο, σε περίπτωση που ο Όμιλος διακόψει την αναπτυξιακή και επενδυτική του πολιτική, η ανταγωνιστική του θέση ενδεχομένως να επηρεαστεί σημαντικά, επηρεάζοντας με τον τρόπο αυτό και την χρηματοοικονομική κατάστασή του. 2. Εξάρτηση από συμβάσεις με ασφαλιστικές εταιρείες Το ΥΓΕΙΑ Α.Ε. διαθέτει μακροχρόνιες συμβάσεις με τις ισχυρότερες ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες παρουσιάζουν μεγάλη πιστοληπτική ικανότητα τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά όπως η ΕΘΝΙΚΗ, η ING, η ALLIANZ, η BUPA, η METLIFE, η ΙΝΤERAMERICAN, η GENERALI, η GROUPAMA, η ΑΧΑ κτλ. Η Εταιρεία επιπλέον διατηρεί σύμβαση με τη Mednet Ελλάς Α.Ε., η οποία ως εταιρεία ασφαλιστικής πρακτόρευσης διαχειρίζεται ασφαλιστικά προγράμματα νοσοκομειακής κάλυψης ασφαλιστικών εταιρειών στην Ελλάδα. Βασικά κριτήρια επιλογής για τη σύναψη συμβάσεων αποτελούν η φερεγγυότητα και οικονομική ευρωστία των ασφαλιστικών εταιρειών με ταυτόχρονη διερεύνηση του εύρους παροχών προς τους ασφαλισμένους τους. 13

14 Οι ανωτέρω συμφωνίες εξασφαλίζουν συγκριτικό πλεονέκτημα στον Όμιλο παρέχοντας συνεχή αναπτυξιακή πορεία, μεγαλύτερο όγκο ασθενών και παροχή επαρκούς ρευστότητας μειώνοντας παράλληλα σε μεγάλο βαθμό την έκθεση του Ομίλου σε κίνδυνο ανταγωνισμού και έλλειψης ταμειακών ροών. 3. Συναλλαγματικός Κίνδυνος Ο συναλλαγματικός κίνδυνος είναι ο κίνδυνος διακύμανσης της αξίας των χρηματοοικονομικών μέσων, των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων εξαιτίας των μεταβολών στις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Η μεγάλη πλειονότητα των συναλλαγών και των υπολοίπων του Ομίλου είναι σε Ευρώ, όπως και οι δανειακές υποχρεώσεις, προς εκμετάλλευση χαμηλότερων επιτοκίων. Ως εκ τούτου, η έκθεση σε συναλλαγματικούς κινδύνους αξιολογείται ως χαμηλή. Ο Όμιλος ενδέχεται να επηρεαστεί από τις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών του ευρώ έναντι του τοπικού νομίσματος (Lek), αναφορικά με την επένδυση στην Αλβανία, μόνο ως προς τα στοιχεία της Καθαρής Θέσης από την μετατροπή του ισολογισμού της εταιρείας σε ευρώ. Σε κάθε περίπτωση όμως, η Διοίκηση του Ομίλου παρακολουθεί διαρκώς τους συναλλαγματικούς κινδύνους, που ενδέχεται να προκύψουν και αξιολογεί την ανάγκη λήψης σχετικών μέτρων. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η έκθεση του Ομίλου σε ξένα νομίσματα κατά την 31/12/2016: 31/12/ /12/2015 LEK LEK Ονομαστικά ποσά Χρημ/κά περιουσιακά στοιχεία Χρημ/κές υποχρεώσεις (7.677) (7.331) Βραχυχρόνια έκθεση (5.995) (5.717) Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την ευαισθησία του αποτελέσματος της χρήσης, καθώς και των ιδίων κεφαλαίων σε μεταβολές συναλλάγματος +/-10%. 31/12/ /12/2015 LEK LEK Αποτέλεσμα χρήσης (προ φόρων) Καθαρή Θέση (1.661) (1.388) Σε περίπτωση αποδυνάμωσης του ευρώ έναντι των ανωτέρω ξένων νομισμάτων θα προκύψει η ισόποση αντίθετη επίδραση στα ίδια κεφάλαια και τα αποτελέσματα. 4. Κίνδυνος επιτοκίου Ο κίνδυνος διακύμανσης επιτοκίων συνίσταται στην πιθανότητα η εύλογη αξία των μελλοντικών χρηματοροών ενός χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου να παρουσιάσει διακυμάνσεις εξαιτίας μεταβολών στα επιτόκια της αγοράς. Επιδίωξη του Ομίλου είναι η επίτευξη της βέλτιστης ισορροπίας/σχέσης μεταξύ του κόστους δανεισμού και των τυχόν επιπτώσεων στα κέρδη και τις ταμειακές ροές που δύνανται να επιφέρουν οι μεταβολές των επιτοκίων. Ο Όμιλος παρακολουθεί και διαχειρίζεται το δανεισμό και γενικά την οικονομική του στρατηγική προβαίνοντας στη συνδυασμένη χρήση βραχυπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου δανεισμού. Πολιτική του Ομίλου είναι να παρακολουθεί διαρκώς τις τάσεις των επιτοκίων, καθώς και τις χρηματοδοτικές του ανάγκες. Επίσης, πολιτική του Ομίλου είναι να ελαχιστοποιήσει την έκθεση του στο κίνδυνο ταμειακών ροών επιτοκίου όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση. Οι μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις έχουν ως βάση το κυμαινόμενο επιτόκιο. Την 31η Δεκεμβρίου 2016, ο Όμιλος είναι εκτεθειμένος στις μεταβολές της αγοράς του επιτοκίου όσον αφορά τον τραπεζικό δανεισμό, ο οποίος υπόκειται σε μεταβλητό ποσοστό επιτοκίου ανά χρηματοδότηση με βάση τις επίσημες τιμές Euribor. Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την ευαισθησία του αποτελέσματος της χρήσης, καθώς και των ιδίων κεφαλαίων σε μια λογική μεταβολή του επιτοκίου της τάξεως του +1% ή 1% (2015: +/-1%). 14

15 Ο ΟΜΙΛΟΣ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μεταβλητή Μεταβλητή Μεταβλητή Μεταβλητή 1% -1% 1% -1% 1% -1% 1% -1% 31/12/ /12/ /12/ /12/2015 Αποτέλεσμα χρήσης (μετά φόρων) (1.587) (1.447) (937) 937 (957) 957 Καθαρή Θέση (1.587) (1.447) (937) 937 (957) Κίνδυνος ρευστότητας Η παρακολούθηση του κινδύνου ρευστότητας εστιάζεται στην ορθή διαχείριση του χρονικού συσχετισμού των ταμειακών ροών και στην ταυτόχρονη εξασφάλιση επαρκών ταμειακών διαθεσίμων για την κάλυψη των τρεχουσών συναλλαγών. Οι ανάγκες ρευστότητας παρακολουθούνται σε διάφορες χρονικές περιόδους, σε καθημερινή και εβδομαδιαία βάση, καθώς και σε μια κυλιόμενη περίοδο 30 ημερών. Οι μακροπρόθεσμες ανάγκες ρευστότητας για τους επόμενους 6 μήνες και το επόμενο έτος προσδιορίζονται μηνιαία. Στηv παρούσα φάση o Όμιλος εκμεταλλευόμενος το μέγεθος και τη φήμη του στην αγορά έχει διατηρήσει τη διαπραγματευτική του δύναμη παρά τα υφιστάμενα μέτρα ελέγχου και περιορισμού της κίνησης κεφαλαίων, κυρίως προς το εξωτερικό, όπου δραστηριοποιούνται οι κυριότεροι προμηθευτές υγειονομικού υλικού του Ομίλου Υγεία. Ο Όμιλος, επιπλέον, αξιοποιώντας τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα έχει εξασφαλίσει συμφωνίες με τις κυριότερες ελληνικές και ξένες ασφαλιστικές εταιρείες οι οποίες παρέχουν σημαντική ρευστότητα μειώνοντας παράλληλα σε μεγάλο βαθμό την έκθεση του Ομίλου σε κίνδυνο ανταγωνισμού και έλλειψης ταμειακών ροών. Για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση του κινδύνου ρευστότητας, ο Όμιλος προετοιμάζει προβλέψεις ταμειακών ροών σε τακτική βάση. Η ληκτότητα των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων την 31/12/2016 για τον Όμιλο αναλύεται ως εξής: Ο ΟΜΙΛΟΣ 31/12/2016 Βραχυπρόθεσμες Μακροπρόθεσμες Εντός 6 μηνών 6 έως 12 μήνες 1 έως 5 έτη Πάνω από 5 έτη Μακροπρόθεσμος δανεισμός Υποχρεώσεις χρηματοδοτικών μισθώσεων Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμος δανεισμός Σύνολο Η αντίστοιχη ληκτότητα των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων για την 31/12/2015 είχε ως εξής: Ο ΟΜΙΛΟΣ 31/12/2015 Βραχυπρόθεσμες Μακροπρόθεσμες Εντός 6 μηνών 6 έως 12 μήνες 1 έως 5 έτη Πάνω από 5 έτη Μακροπρόθεσμος δανεισμός Υποχρεώσεις χρηματοδοτικών μισθώσεων Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμος δανεισμός Σύνολο Η ληκτότητα των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων την 31/12/2016 για την Εταιρεία αναλύεται ως εξής: 15

16 Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/2016 Βραχυπρόθεσμες Μακροπρόθεσμες Εντός 6 μηνών 6 έως 12 μήνες 1 έως 5 έτη Πάνω από 5 έτη Μακροπρόθεσμος δανεισμός Υποχρεώσεις χρηματοδοτικών μισθώσεων Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμος δανεισμός Σύνολο Η αντίστοιχη ληκτότητα των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων για την 31/12/2015 είχε ως εξής: Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/2015 Βραχυπρόθεσμες Μακροπρόθεσμες Εντός 6 μηνών 6 έως 12 μήνες 1 έως 5 έτη Πάνω από 5 έτη Μακροπρόθεσμος δανεισμός Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμος δανεισμός Σύνολο Οι ανωτέρω συμβατικές ημερομηνίες λήξης αντικατοπτρίζουν τις μικτές ταμειακές ροές, οι οποίες ενδέχεται να διαφέρουν από τις λογιστικές αξίες των υποχρεώσεων κατά την ημερομηνία της Κατάστασης Οικονομικής Θέσης. Όπως διαφαίνεται και από τους παραπάνω πίνακες, ο συνολικός δανεισμός του Ομίλου κατά την 31/12/2016 ανήλθε σε χιλ. εκ των οποίων ποσό χιλ. αφορά σε βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις. Αντίστοιχα, για την Εταιρεία, ο συνολικός δανεισμός ανήλθε σε χιλ. με ποσό χιλ. να αφορά σε βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις. Ειδικότερα και αναφορικά με τις δανειακές υποχρεώσεις της 31/12/2016 (όπως αναλυτικά περιγράφεται στη σημείωση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων) περιλαμβάνονται: δανειακές υποχρεώσεις ποσού 132,7 εκ. για τον Όμιλο και ποσού 90,9 εκ. για την Εταιρεία που αφορούν στα κοινά ομολογιακά δάνεια των ΥΓΕΙΑ και ΜΗΤΕΡΑ, για τα οποία ο Όμιλος έχει λάβει κατά την 31/12/2016 σχετικές επιστολές συναίνεσης από τις πιστώτριες τράπεζες, αναφορικά τόσο με τη μετάθεση οφειλόμενων δόσεων ποσού 26,3 εκ. εντός του 2017 όσο και αναφορικά με την άρση της υποχρέωσης τήρησης χρηματοοικονομικών δεικτών για τη χρήση Το ομολογιακό δάνειο του ΥΓΕΙΑ ποσού 90,8 εκ. καθίσταται συμβατικά πληρωτέο εντός του Το ομολογιακό δάνειο του ΜΗΤΕΡΑ ποσού 41,8 εκ. έχει ταξινομηθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΔΛΠ 1, καθώς ενώ έχει λάβει σχετική επιστολή συναίνεσης αναφορικά με τη μη τήρηση υφιστάμενων χρηματοοικονομικών δεικτών, η εν λόγω επιστολή έχει προσωρινό χαρακτήρα και δεν παρέχει ανεπιφύλακτο δικαίωμα αναβολής του διακανονισμού του για τουλάχιστον 12 μήνες μετά την ημερομηνία αναφοράς των Οικονομικών Καταστάσεων. Για τα ανωτέρω ομολογιακά δάνεια, ο Όμιλος βρίσκεται σε συζητήσεις με τις συνεργαζόμενες τράπεζες για τη συνολική τους αναδιάρθρωση και έχει ήδη ένα προσχέδιο των όρων αναδιάρθρωσης της σύμβασης (term sheet) για το δάνειο του ΥΓΕΙΑ, ενώ αναμένεται και το αντίστοιχο προσχέδιο για το δάνειο του ΜΗΤΕΡΑ. Η σχετική συμφωνία αναδιάρθρωσης με τις πιστώτριες Τράπεζες σύμφωνα με τη Διοίκηση του Ομίλου, αναμένεται να υπογραφεί εντός του 2017, με την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων των όρων αναχρηματοδότησης με τις πιστώτριες τράπεζες. Η επιτυχής ολοκλήρωση των συζητήσεων με τα πιστωτικά ιδρύματα, με σκοπό την αναδιάρθρωση των όρων των εν λόγω υφιστάμενων δανειακών συμβάσεων, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επάρκεια του κεφαλαίου κίνησης και τη διασφάλιση της απαιτούμενης ρευστότητας του Ομίλου και της Εταιρείας. δανειακές υποχρεώσεις της θυγατρικής ΗΥGEIA HOSPITAL-TIRANA Sh.A. ποσού 18,3 εκ., που έχουν ταξινομηθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΔΛΠ 1, λόγω μη συμμόρφωσης με υφιστάμενους χρηματοοικονομικούς δείκτες της μητρικής εταιρείας ως εγγυήτρια. Η Διοίκηση του Ομίλου έχει λάβει εντός του 2017, και πριν από την ημερομηνία έγκρισης των Οικονομικών Καταστάσεων, τη συναίνεση των συνεργαζόμενων τραπεζών αναφορικά με τη μη συμμόρφωση με τους συγκεκριμένους χρηματοοικονομικούς δείκτες. 16

17 Κατά την 31/12/2016, ο Όμιλος και η Εταιρεία παρουσιάζουν αρνητικό κεφάλαιο κίνησης, καθώς το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων υπερβαίνει το σύνολο των κυκλοφορούντων στοιχείων του ενεργητικού κατά το ποσό των χιλ. για τον Όμιλο και κατά το ποσό των χιλ. για την Εταιρεία (με σημαντικό μέρος των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων να αφορά σε βραχυπρόθεσμο δανεισμό). Στα πλαίσια των ανωτέρω, πέρα από τη διαδικασία συζητήσεων με τα πιστωτικά ιδρύματα, για την αναδιάρθρωση των όρων δανειακών του υποχρεώσεων, έχει ήδη προβεί σε σειρά ενεργειών για την περαιτέρω βελτίωση της ρευστότητάς του. Συγκεκριμένα, οι συμβεβλημένες με τον ΕΟΠΥΥ εταιρείες του Ομίλου έχουν ήδη μετακυλήσει σε τρίτους σημαντικό μέρος του καταχωρηθέντος επί των οικονομικών καταστάσεων κόστους claw-back και rebate ενώ εκμεταλλευόμενος την κυρίαρχη θέση που κατέχει στον κλάδο ισχυροποιεί τις εμπορικές συνεργασίες επιδιώκοντας την εξασφάλιση πρόσθετου κεφαλαίου κίνησης. Επιπλέον, ο Όμιλος Υγεία χαίρει υψηλής αξιοπιστίας τόσο έναντι των Τραπεζών, όσο και έναντι των προμηθευτών του, λόγω της δυναμικής και κυρίαρχης πορείας του στην ελληνική αγορά. Παράλληλα, παραμένουν σε ισχύ οι έλεγχοι και περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων οι οποίοι επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία και προμήθεια του απαραίτητου υγειονομικού και φαρμακευτικού υλικού για την εξυπηρέτηση των ασθενών των κλινικών και διαγνωστικών κέντρων του Ομίλου. Ο Όμιλος εκμεταλλευόμενος το μέγεθος και τη φήμη του στην αγορά έχει διατηρήσει τη διαπραγματευτική του δύναμη παρά τα υφιστάμενα μέτρα ελέγχου και περιορισμού της κίνησης κεφαλαίων, κυρίως προς το εξωτερικό, όπου δραστηριοποιούνται οι κυριότεροι προμηθευτές υγειονομικού υλικού του Ομίλου Υγεία. Ο Όμιλος ακόμη αξιοποιώντας τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα έχει εξασφαλίσει συμφωνίες με τις κυριότερες ελληνικές και ξένες ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες παρέχουν σημαντική ρευστότητα μειώνοντας παράλληλα σε μεγάλο βαθμό την έκθεση του Ομίλου σε κίνδυνο ανταγωνισμού και έλλειψης ταμειακών ροών. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω γεγονότων, αλλά και δεδομένου ότι η Διοίκηση δεν έχει λάβει καμία ένδειξη ότι οι δράσεις που έχει σχεδιάσει (και που αναλύονται ανωτέρω) δεν θα ολοκληρωθούν επιτυχώς, εκτιμάται ότι δεν θα αντιμετωπίσει θέματα χρηματοδότησης και ρευστότητας του Ομίλου και της Εταιρείας εντός των επόμενων 12 μηνών. 6. Πιστωτικός Κίνδυνος Ο Όμιλος και η Εταιρεία εφαρμόζουν συγκεκριμένη πιστωτική πολιτική που έχει ως άξονες αφενός τον έλεγχο πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών και αφετέρου την προσπάθεια αποτελεσματικής διαχείρισης των απαιτήσεων του πριν αυτές καταστούν ληξιπρόθεσμες αλλά και όταν αυτές καταστούν επισφαλείς. Για την παρακολούθηση του πιστωτικού κινδύνου, οι πελάτες ομαδοποιούνται ανάλογα με την κατηγορία που ανήκουν, τα πιστωτικά χαρακτηριστικά τους, την ενηλικίωση των απαιτήσεων τους και τα τυχόν προηγούμενα προβλήματα εισπραξιμότητας που έχουν επιδείξει. Οι πελάτες που θεωρούνται επισφαλείς, επανεκτιμώνται σε κάθε ημερομηνία κατάρτισης οικονομικών καταστάσεων και για τη ζημία που εκτιμάται ότι θα προκύψει από τις απαιτήσεις αυτές, σχηματίζεται σχετική πρόβλεψη απομείωσης. Ο Όμιλος ελέγχει διαρκώς τις απαιτήσεις του, είτε χωριστά είτε κατά κατηγορίες και ενσωματώνει τις πληροφορίες αυτές στις διαδικασίες του πιστωτικού ελέγχου. Οι απαιτήσεις του Ομίλου προέρχονται από Ασφαλιστικά Ταμεία, Ασφαλιστικούς Οργανισμούς, Ασφαλιστικές Εταιρείες και ιδιώτες πελάτες. Ο Όμιλος και η Εταιρεία εστιάζει την πολιτική του στις συνεργασίες με αξιόπιστες ασφαλιστικές εταιρείες με υψηλή πιστοληπτική ικανότητα τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά. Ο πιθανός πιστωτικός κίνδυνος σχετίζεται κυρίως με τις υψηλές οφειλές προηγουμένων ετών των δημόσιων ασφαλιστικών ταμείων καθώς επίσης και με τους ιδιώτες πελάτες χωρίς κάποια ασφάλεια ή με τους ασφαλισμένους ασθενείς για το επί πλέον ποσό που δεν καλύπτεται από την ασφάλεια τους. Κατάλληλες προβλέψεις αναγνωρίζονται για ζημιές προερχόμενες από απομείωση απαιτήσεων λόγω συγκεκριμένων πιστωτικών κινδύνων και έκτακτων γεγονότων. Η πρόβλεψη απομείωσης αφορά κυρίως ιδιώτες πελάτες και περιλαμβάνει: α) τη διενέργεια καθορισμένης και επαρκούς πρόβλεψης για όσους πελάτες έχουν χαρακτηριστεί επισφαλείς, β) τη διενέργεια απομείωσης για όσους πελάτες έχουν ληξιπρόθεσμα υπόλοιπα με βάση την ενηλικίωση των υπολοίπων τους και 17

18 γ) τη διενέργεια πρόβλεψης, βάσει αυξημένου συντελεστή κινδύνου επισφάλειας εξαιτίας των συνθηκών του ευρύτερου περιβάλλοντος, λαμβάνοντας υπ όψη τη μειωμένη ρευστότητα και τη δυσχέρεια πρόσβασής τους σε τραπεζική χρηματοδότηση. Για τα ταμειακά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα, ο Όμιλος συναλλάσσεται μόνο με αναγνωρισμένα για την πιστωτική διαβάθμιση χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. H έκθεση του Ομίλου όσον αφορά τον πιστωτικό κίνδυνο περιορίζεται στα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία την ημερομηνία της Κατάστασης Οικονομικής Θέσης αναλύονται ως εξής: Ο ΟΜΙΛΟΣ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ Κατηγορίες χρημ/κών στοιχείων 31/12/ /12/ /12/ /12/2015 Ταμιακά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις Σύνολο Η ληκτότητα των χρηματοοικονομικών απαιτήσεων για τον Όμιλο και την Εταιρεία κατά την 31/12/2016 και την 31/12/2015, αναλύεται ως εξής: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε καθυστέρηση που δεν έχουν απομειωθεί Ο ΟΜΙΛΟΣ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/ /12/ /12/ /12/2015 Εντός 3 μηνών Από 3 έως 6 μήνες Από 6 μήνες έως 1 έτος Πάνω από 1 έτoς Σύνολο Διαχείριση Κεφαλαίου Πρωταρχικός στόχος του Ομίλου και της Εταιρείας σχετικά με την διαχείριση του κεφαλαίου είναι η διασφάλιση και διατήρηση ισχυρής πιστοληπτικής ικανότητας και υγιών κεφαλαιακών δεικτών με σκοπό την υποστήριξη της λειτουργίας του και τη συνέχιση της δραστηριότητάς του (going-concern) εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ικανοποιητικές αποδόσεις για τους μετόχους. Ο Όμιλος παρακολουθεί το κεφάλαιο στη βάση του ποσού των Ιδίων Κεφαλαίων πλέον των δανείων μειωμένης εξασφάλισης, μείον τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα, όπως αυτά απεικονίζονται στην Κατάσταση Οικονομικής Θέσης. Το κεφάλαιο για τις χρήσεις 2016 και 2015 αναλύεται ως εξής: Ο ΟΜΙΛΟΣ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/ /12/ /12/ /12/2015 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Μείον: Ταμειακά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα (14.854) (14.241) (2.503) (8.690) Κεφάλαιο Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Πλέον: Δάνεια Σύνολο κεφαλαίων Κεφάλαιο προς Σύνολο Κεφαλαίων 0,38 0,38 0,59 0,56 Ο Όμιλος ορίζει το ποσό του κεφαλαίου σε σχέση με την συνολική κεφαλαιακή διάρθρωση, π.χ. ίδια κεφάλαια και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις. Ο Όμιλος διαχειρίζεται την κεφαλαιακή διάρθρωση και κάνει τις προσαρμογές κατά το χρόνο που η οικονομική κατάσταση και τα χαρακτηριστικά των κινδύνων των υπαρχόντων περιουσιακών στοιχείων αλλάζουν. Με στόχο τη διατήρηση ή την προσαρμογή της κεφαλαιακής διάρθρωσης, ο Όμιλος μπορεί να προσαρμόσει το ποσό των πληρωτέων μερισμάτων, να επιστρέψει κεφάλαιο στους μετόχους, να εκδώσει μετοχικό κεφάλαιο ή να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία για να μειώσει το δανεισμό. 18

19 8. Συνεργασία με ΕΟΠΥΥ-Υποχρεώσεις άρθρου 100 του Ν.4172/2013 Σημαντική αλλαγή που επήλθε στον κλάδο Υγείας είναι η λειτουργία από 1/1/2012 του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), που αποτελεί το νέο ταμείο υπό την «ομπρέλα» του οποίου έχει βρεθεί η πλειονότητα των ασφαλισμένων, οι οποίοι μέχρι το τέλος του 2011 καλύπτονταν από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τον ΟΓΑ, το Ταμείο των Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και το ταμείο του Δημοσίου (ΟΠΑΔ-ΤΥΔΚΥ), το ΤΣΑΥ και λοιπά ταμεία. Βασικό συστατικό της νέας νομοθεσίας βάσει της οποίας λειτουργεί ο νέος Οργανισμός αποτελεί η σύσταση των Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλειών (ΚΕΝ) που διαμορφώνει μια νέα διαδικασία τιμολόγησης και διαχείρισης νοσοκομειακών νοσηλειών ασθενών, η οποία βασίζεται στα διεθνώς καθιερωμένα DRGs (Diagnosis Related Groups). Στα πλαίσια της συγκεκριμένης διαδικασίας, το νοσοκομείο λαμβάνει ένα προϋπολογισμένο και εγκεκριμένο μικτό ποσό για την κάλυψη του κόστους περίθαλψης (εκτός από την αμοιβή ιατρού) και των υπηρεσιών που προσφέρει στους ασθενείς των δημοσίων και ιδιωτικών φορέων ασφάλισης υγείας. Βάσει του Ν. 4238/2014 (ΦΕΚ Α /38/ ) στο Εθνικό Σύστημα Υγείας συνίσταται το Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.) το οποίο στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.Πε.) της χώρας. Μέσω του Π.Ε.Δ.Υ. οι υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας παρέχονται ισότιμα σε κάθε πολίτη, ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική, επαγγελματική και ασφαλιστική του κατάσταση και τον τόπο κατοικίας του. Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο (άρθρο 8), ο ΕΟΠΥΥ θα λειτουργεί ως ασφαλιστικός οργανισμός Υγείας ο οποίος θα «αγοράζει» υπηρεσίες για λογαριασμό των ασφαλισμένων του από τους παρόχους υγείας (ιατρούς - κλινικές - διαγνωστικά κέντρα). Η έναρξη συνεργασίας των ιδιωτικών νοσοκομείων με τον ΕΟΠΥΥ αντιμετωπίσθηκε θετικά από τον κλάδο των ιδιωτικών κλινικών, διευρύνοντας την πελατειακή βάση τους και αυξάνοντας τον αριθμό των περιστατικών. Παράλληλα όμως τα ελλείμματα και η αστοχία των προϋπολογισμών προκάλεσαν μεγάλες καθυστερήσεις στην καταβολή των οφειλόμενων νοσηλειών ταυτόχρονα με τη λήψη μέτρων μονομερών από πλευράς Δημοσίου περικοπών (Rebate και Claw-back), που οδηγούν σε συμψηφισμό και ματαίωση είσπραξης των οφειλομένων ποσών προς τον ιδιωτικό τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας. Από τον Ιούλιο 2013 τέθηκαν σε εφαρμογή, σύμφωνα με το άρθρο 100 του ν.4172/2013, τα εξής: α) ο μηχανισμός αυτόματης επιστροφής (Claw-back) δαπανών νοσηλείας, διαγνωστικών εξετάσεων και φυσικοθεραπείας. Βάσει του συγκεκριμένου μηχανισμού, η μηνιαία δαπάνη του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) για διαγνωστικές εξετάσεις, νοσηλεία και φυσικοθεραπείες που παρέχονται από συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/12 των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ. Το υπερβάλλον ποσό, το οποίο αναζητείται εκ μέρους του ΕΟΠΥΥ από τους συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους των ανωτέρω υπηρεσιών υγείας, υπολογίζεται σε εξαμηνιαία βάση και καταβάλλεται εντός μηνός από την έγγραφη ατομική ειδοποίηση σε λογαριασμό τραπέζης που θα υποδείξει ο ΕΟΠΥΥ. Σε περίπτωση απράκτου παρελεύσεως της ως άνω προθεσμίας, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΠΥΥ αναστέλλει αυτοδικαίως και αζημίως ως προς αυτόν, τη σύμβαση του συμβεβλημένου παρόχου με τον ΕΟΠΥΥ, για το χρονικό διάστημα μέχρι την καταβολή του συνολικού οφειλομένου ποσού εντόκως από αυτόν (πάροχο) του ποσού ή την είσπραξη του κατά τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.). Ως βάση υπολογισμού του ποσού επιστροφής που αντιστοιχεί, ανά μήνα, σε κάθε συμβαλλόμενο πάροχο χρησιμοποιείται ο μηνιαίος λογαριασμός που αυτός υποβάλλει στον ΕΟΠΥΥ, έναντι των παρεχόμενων για τον αντίστοιχο χρονικό διάστημα υπηρεσιών υγείας στους ασφαλισμένους του. Δεν αναγνωρίζονται και δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ δαπάνες που υποβάλλονται σε αυτόν μετά την πάροδο είκοσι (20) ημερών από τη λήξη εκάστου ημερολογιακού μήνα. Το συνολικό ποσό της επιστροφής (claw-back) υπολογίζεται σε εξαμηνιαία βάση, υπολογίζοντας τη διαφορά ανάμεσα στην προϋπολογισμένη και την πραγματική δαπάνη, που προκύπτει από την αιτούμενη από τους παρόχους δαπάνη, αφού αφαιρεθούν τυχόν επιστροφές rebate και λοιπές μη αποδεκτές δαπάνες κατά το χρόνο υπολογισμού. β) η καθιέρωση ποσοστού επί των οφειλών του ΕΟΠΥΥ για νοσηλεία, διαγνωστικές εξετάσεις και φυσικοθεραπείες των ασφαλισμένων του προς τους συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ ιδιώτες παρόχους των ως άνω υπηρεσιών υγείας, υπέρ του Οργανισμού ως έκπτωση (Rebate) για κάθε μήνα. 19

20 Το ποσό έκπτωσης (rebate) υπολογίζεται σε μηνιαία βάση και ενσωματώνεται από 1/1/2016 στα εκδοθέντα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών προς τον ΕΟΠΥΥ. Οι διατάξεις των αναφερόμενων περιπτώσεων (α) και (β) έχουν αναδρομική ισχύ από 1/1/2013 και διάρκεια έως 31/12/2018 σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση οικ.γ5/63587/ Ο ΕΟΠΥΥ την 28 η Μαΐου 2014, την 18 η Νοεμβρίου 2014, την 9 η Δεκεμβρίου 2015, την 11 η Φεβρουαρίου 2016 την 6 η Απριλίου 2016, την 7 η Μαρτίου 2017, την 24 η και την 27 η Μαρτίου 2017 κοινοποίησε με την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων στις κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα του Ομίλου ΥΓΕΙΑ τα ποσά του rebate και claw-back που αντιστοιχούν στη χρήση 2013, στο πρώτο εξάμηνο του 2014, στη χρήση του 2015, στον Ιανουάριο του 2016 (rebate) και το claw-back του πρώτου εξαμήνου του 2016 συνολικού ύψους 68,2 εκ. περίπου συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Οι συνεργαζόμενες με τον ΕΟΠΥΥ εταιρείες του Ομίλου προχώρησαν σε κατάθεση προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών κατά των από 28/5/2014, 18/11/2014, 22/5/2015, 9/12/2015, 11/2/2016 και 6/4/2016 πράξεων έκδοσης από τον ΕΟΠΥΥ αναφορικά με τα ποσά αυτόματης επιστροφής (claw-back) και ποσά έκπτωσης (rebate) που αντιστοιχούν στις χρήσεις 2013 και 2014 και Μέχρι στιγμής, με εξαίρεση τη χρήση 2013, είναι αδύνατη η ακριβής ποσοτικοποίηση του προϋπολογισμού και του claw-back που αντιστοιχεί σε κάθε κλινική του Ομίλου λόγω μη γνωστοποίησης, από πλευράς ΕΟΠΥΥ, όλων των παραμέτρων (κλάδου και κλινικών ξεχωριστά), οι οποίες μπορούν αξιόπιστα να οδηγήσουν σε ακριβή προσδιορισμό των αντίστοιχων ποσών. Επίσης, θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι τα τελικά ποσά του claw-back για το 2014 και 2015 θα προκύψουν εφόσον ελεγχθούν και οι υποβολές του συνόλου των αναφερόμενων ετών και τελικώς επικυρωθούν από τον ΕΟΠΥΥ. Σε κάθε περίπτωση η Διοίκηση εκτιμά ότι με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, τα αποτελέσματα της Εταιρείας και του Ομίλου έχουν ήδη επιβαρυνθεί με επαρκή ποσά καθ όλη την περίοδο εφαρμογής του Claw-back και του Rebate και δεν αναμένεται περαιτέρω αρνητική μεταβολή τους. Ο Όμιλος και η Εταιρεία έχουν προβεί σε υπολογισμό του Claw-back και του Rebate από την έναρξη ισχύος των αποφάσεων επιβαρύνοντας αντίστοιχα τα οικονομικά τους αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, ο Όμιλος έχει απομειώσει τις απαιτήσεις από τον ΕΟΠΥΥ περιόδου 1/1/ /12/2016 με το ποσό των 85,4 εκ. περίπου ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του άρθρου 100 παρ.5 του Ν.4172/2013 (ΦΕΚ Α 167/ ) και των μεταγενέστερων σχετικών υπουργικών αποφάσεων. Για την Εταιρεία το αντίστοιχο ποσό διαμορφώνεται σε 43,9 εκ. Οι συνεργαζόμενες με τον ΕΟΠΥΥ εταιρείες του Ομίλου, με βάση τα κοινοποιούμενα από τον ΕΟΠΥΥ ενημερωτικά, για claw-back και rebate, σημειώματα, προχώρησαν αποκλειστικά και μόνο για λόγους φορολογικής συμμόρφωσης σύμφωνα με την ΠΟΛ.1191/ και την ΠΟΛ 1113/ , στην έκδοση των αντίστοιχων τιμολογίων επιστροφών για τις περιόδους 1/1/ /6/2014 και 1/1/ /12/2015. Για τη χρήση 2016, οι εκπτώσεις (rebates) του άρθρου 100 του Ν. 4172/2013, ενσωματώθηκαν στις μηνιαίες υποβεβλημένες τιμολογήσεις των εταιρειών του Ομίλου προς τον Οργανισμό ενώ εκκρεμούν οι σχετικές κοινοποιήσεις αναφορικά με τον τελικό προσδιορισμό του clawback δεδομένου ότι οι μηνιαίοι έλεγχοι της συγκεκριμένης χρήσης, ως ορίζονται στο άρθρο 90 του υπ αρ. 4368/2016 Νόμου «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις» (αρ. ΦΕΚ 21/ ), δεν έχουν ολοκληρωθεί. Επιπλέον, την 18η Μαρτίου 2015 κοινοποιήθηκαν με βάση την ισχύουσα σύμβαση από τη συμβαλλόμενη Ελεγκτική Εταιρεία στις κλινικές του Ομίλου ΥΓΕΙΑ, ΜΗΤΕΡΑ και ΛΗΤΩ τα αποτελέσματα του διοικητικού και ιατρικού ελέγχου των υποβληθέντων λογαριασμών προς τον ΕΟΠΥΥ για την περίοδο 1/1/ /12/2013. Με βάση τα γνωστοποιηθέντα πορίσματα, οι μη αποδεκτές δαπάνες ανέρχονται περίπου στα 5,8 εκ. Οι συμβαλλόμενες με τον ΕΟΠΥΥ κλινικές του Ομίλου προχώρησαν, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, σε υποβολή ένστασης επί των σχετικών ευρημάτων, η οποία ολοκληρώθηκε με την επιφύλαξη περί της νομιμότητας της απόφασης του Διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΠΥΥ Νο 593 σχετικά με τις διευκρινήσεις και οδηγίες για την αναδρομική εφαρμογή των ΚΕΝ, σύμφωνα με τον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ). Για τον ανωτέρω λόγο, ήτοι την αναδρομικότητα, οι συνεργαζόμενες με τον ΕΟΠΥΥ κλινικές έχουν προσφύγει στο ΣτΕ. Ο ΕΟΠΥΥ την 7 η Μαρτίου 2017 κοινοποίησε με την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων στις κλινικές του Ομίλου ΥΓΕΙΑ τα ποσά του Claw-back που αντιστοιχούν στη χρήση 2013 μετά και την κοινοποίηση του 20

21 σχετικού ελέγχου από ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές και την εκκαθάριση των σχετικών υποβολών της περιόδου συνολικού ύψους 13,2 εκ. περίπου συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Μετά και την οριστικοποίηση των ποσών περικοπών, τα αποτελέσματα της Εταιρείας και του Ομίλου δεν επιβαρύνθηκαν περαιτέρω καθώς ήταν επαρκή τα αρχικά ποσά των σχετικών προς αυτές περικοπών. Επισημαίνεται, ότι ο διοικητικός και ιατρικός έλεγχος των υποβολών όλων των κλινικών του κλάδου προς τον ΕΟΠΠΥ των χρήσεων 2012, 2014 και 2015 δεν έχει, μέχρι στιγμής, ξεκινήσει. Με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), (ΦΕΚ Α ) αποφασίσθηκε ότι η ισχύς των υφισταμένων κατά τη δημοσίευση του παρόντος συμβάσεων μεταξύ των ιατρών, διαγνωστικών εργαστηρίων, πολυϊατρείων, κλινικών και λοιπών παρόχων και του ΕΟΠΥΥ, είτε αυτές είναι αρχικές είτε έχουν ήδη παραταθεί, να παραταθεί έως τις 30/6/2016. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 52 του υπ αριθ. 4410/2016 Νόμου (αρ. ΦΕΚ 141/ ) παρατείνεται η ισχύς των ανωτέρω συμβάσεων μεταξύ του ΕΟΠΥΥ και όλων των παρόχων υγείας μέχρι την ολοκλήρωση των νέων συμβάσεων. Ακόμα, σύμφωνα με το άρθρο 90 του υπ αρ. 4368/2016 Νόμου «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις» (αρ. ΦΕΚ 21/ ), οι δαπάνες των παρόχων υγείας, πλην φαρμακοποιών, που πραγματοποιήθηκαν από την 1/1/2016 και υποβάλλονται στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ εκκαθαρίζονται με δειγματοληψία, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να αφορά ποσοστό μικρότερο του πέντε τοις εκατό (5%) του συνολικού αριθμού των υποβαλλομένων δικαιολογητικών δαπανών ασφαλισμένων εκάστου παρόχου και κατ ελάχιστο αριθμό 10 δικαιολογητικών δαπάνης. Ο ΕΟΠΥΥ δύναται να ελέγξει οριστικά και να εκκαθαρίσει τις μη εκκαθαρισθείσες οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς τους παρόχους του, πλην φαρμακοποιών και νοσοκομείων Ε.Σ.Υ., που αφορούν τα έτη , σύμφωνα με τα ανωτέρω. Από την εφαρμογή του παρόντος εξαιρούνται οι συμβεβλημένοι πάροχοι που έχουν υπαχθεί στη διαδικασία του άρθρου 100 παρ. 6 του ν. 4172/2013 (Α 167). Τέλος, τον Οκτώβριο 2016, σύμφωνα με το αρ. 52 του Ν. 4430/2016, προσδιορίστηκαν οι όροι για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του ΕΟΠΥΥ, οι οποίες γεννήθηκαν πριν και μετά τη λειτουργία του, προς τους συμβεβλημένους παρόχους υγείας. Ειδικότερα, με βάση τις διατάξεις του συγκεκριμένου άρθρου, προσδιορίστηκαν περαιτέρω εκπτώσεις προκειμένου ο Οργανισμός να προβεί, εντός του 2017, στην ολοσχερή εξόφληση των οφειλών του, που γεννήθηκαν έως και τη χρήση 2015 (συμπεριλαμβανομένων των οφειλών πριν το 2012). Επισημαίνεται ότι οι συμβεβλημένες εταιρείες του Ομίλου έχουν ήδη διενεργήσει επαρκείς προβλέψεις έναντι των διατάξεων του συγκεκριμένου άρθρου και, ως εκ τούτου, δεν προβλέπεται περαιτέρω επιβάρυνση των αποτελεσμάτων τους. (Δ) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ & ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Η οικονομική κατάσταση της χώρας τα τελευταία χρόνια έχει επηρεάσει σε μέγιστο βαθμό το επιχειρηματικό τοπίο. Η ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας και η αποκατάσταση ομαλών ρυθμών λειτουργίας της αγοράς, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την προσδοκώμενη ανάκαμψή της. Επιπλέον, οι πρόσφατες αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα σε συνδυασμό με τις ενδεχόμενες αναθεωρήσεις στην φορολογία εισοδήματος και της ακίνητης περιουσίας θα επηρεάσουν σημαντικά την καταναλωτική συμπεριφορά των νοικοκυριών. Πρόσθετα νέα φορολογικά μέτρα θα οδηγήσουν εκ νέου σε περιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος τους και των κεφαλαίων των επιχειρήσεων, οξύνοντας περαιτέρω την ανάγκη άντλησης ρευστότητας. Κομβικό σημείο για τον κλάδο υπηρεσιών υγείας όπου δραστηριοποιείται ο Όμιλος αποτελεί η αναδιοργάνωση και οικονομική στήριξη του ΕΟΠΥΥ ώστε να λειτουργεί αποδοτικά σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα προς όφελος των ασθενών. Κρίνεται αναγκαίος ο καθορισμός του θεσμικού πλαισίου υλοποίησης ή μη νέας σύμβασης συνεργασίας μεταξύ ΕΟΠΥΥ και ιδιωτικών κλινικών, με ταυτόχρονη παροχή δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος αποπληρωμών των συσσωρευμένων οφειλομένων ποσών προς τους ιδιώτες παρόχους υγείας. Σύμφωνα με την πολιτική του Ομίλου, διενεργείται αξιολόγηση των κινδύνων που σχετίζονται με τις δραστηριότητες και τις λειτουργίες του, σχεδιασμός της μεθοδολογίας και επιλογή των κατάλληλων ενεργειών για τη μείωση των κινδύνων με ταυτόχρονη εκτέλεση/εφαρμογή σύμφωνα με τη διαδικασία που έχει εγκριθεί από τη Διοίκηση. 21

22 Η Διοίκηση του Ομίλου ΥΓΕΙΑ παρακολουθεί τις εξελίξεις χρησιμοποιώντας την εμπειρία της επιτυχούς διαχείρισης της παρατεταμένης κρίσης, αξιολογεί τις υφιστάμενες συνθήκες με πρόβλεψη και συνεχή αξιολόγηση των μελλοντικών επενδυτικών και λειτουργικών αναγκών και άμεση προσαρμογή όπου απαιτείται του Επιχειρηματικού Σχεδιασμού (business plan), με στόχο τη διατήρηση και αύξηση της λειτουργικής αποδοτικότητας των εταιρειών του Ομίλου με περιορισμό του λειτουργικού κόστους, την επέκταση του πελατολογίου και τη μεγιστοποίηση των συνεργιών εντός του Ομίλου. Σε αντίθεση με τη δυσλειτουργία του ΕΟΠΥΥ, ο Όμιλος Υγεία προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνεχή αναπτυξιακή του πορεία έχει διευρύνει τις στρατηγικές συνεργασίες του με τις ισχυρότερες ελληνικές και ξένες ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες παρέχοντας ιατρικές πράξεις υψηλής τεχνολογίας διασφαλίζοντας παράλληλα μεγάλο όγκο ασθενών και την απαιτούμενη ταμειακή ρευστότητα. Για την αντιμετώπιση της κρίσης οι προτεραιότητες της Διοίκησης εστιάζονται στη διασφάλιση της υγιούς χρηματοοικονομικής διάρθρωσης του Ομίλου, στη βέλτιστη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης, στην εναρμόνιση της κοστολογικής δομής με τα αναμενόμενα έσοδα καθώς και στη μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης των συνεργιών εντός του Ομίλου, με σκοπό την περαιτέρω ισχυροποίηση της οικονομικής του θέσης. Παράλληλα, ο Όμιλος συνεχίζει να κινείται με γνώμονα το μακροπρόθεσμο συμφέρον των συμμετεχόντων (stakeholders) της επιχείρησης, επικεντρώνοντας στην εισαγωγή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας (added value services), την επένδυση σε τεχνολογία αιχμής (cutting edge technology), τη διάθεση καινοτόμων υπηρεσιών σε εξειδικευμένες αγορές (niche markets) έχοντας πάντα στο επίκεντρο την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας με σεβασμό στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. (Ε) ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Στην παρούσα ενότητα περιλαμβάνονται οι σημαντικότερες συναλλαγές και υπόλοιπα μεταξύ της Εταιρείας και των συνδεδεμένων μερών, όπως αυτά ορίζονται στο Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 24 (βλ. σημείωση 11.33). Οι ενδοεταιρικές συναλλαγές του Ν.3016 (Άρθρο 2, Παρ.4) εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο στις 3/4/2017. Σημαντικές συναλλαγές Εταιρείας με συνδεδεμένες εταιρείες Κατά τη διάρκεια της χρήσης οι σημαντικότερες συναλλαγές που έλαβαν χώρα μεταξύ της Εταιρείας και συνδεδεμένων με αυτήν μερών είναι οι ακόλουθες: Οι αγορές του Υγεία Α.Ε. που αφορούν σε προμήθεια υγειονομικού υλικού και ειδικών υλικών από την θυγατρική της εταιρεία Y Logimed ύψους 17,5 εκ., έναντι 17 εκ. τη χρήση Οι πωλήσεις του Υγεία Α.Ε. που αφορούν παροχή υπηρεσιών και κυρίως διενέργεια μικροβιολογικών εξετάσεων προς την θυγατρική Μητέρα Α.Ε. ύψους 2,1εκ. έναντι 2,2 εκ. τη χρήση Ο Όμιλος MIG αποτελεί συνδεδεμένο μέρος με την Εταιρεία, καθώς υφίσταται συμμετοχική σχέση και επιπλέον υπάρχουν κοινά μέλη στα Διοικητικά Συμβούλια των εταιρειών. Συναλλαγές και υπόλοιπα με βασικά διοικητικά και διευθυντικά στελέχη Ο ΟΜΙΛΟΣ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31/12/ /12/ /12/ /12/2015 Μισθοί & άλλες βραχυπρόθεσμες εργασιακές παροχές Κόστος κοινωνικής ασφάλισης Αμοιβές Δ.Σ Αποζημιώσεις λόγω εξόδου από την υπηρεσία Σύνολο Δεν έχουν χορηγηθεί δάνεια σε μέλη του Δ.Σ. ή σε λοιπά διευθυντικά στελέχη του Ομίλου (και τις οικογένειές τους). 22

23 (ΣΤ) ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Για τη χρήση του 2016, η Εταιρεία λόγω ύπαρξης ζημιών δεν προβαίνει σε διανομή μερίσματος. (Ζ) Πληροφορίες και Επεξηγηματική έκθεση του άρθρου 4 παρ. 7 & 8 του Ν. 3556/2007 Με το νόμο 3556/2007 (ΦΕΚ 91/Α / ) «Προϋποθέσεις διαφάνειας για την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά και άλλες διατάξεις», προσαρμόστηκε το Εθνικό Δίκαιο προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2004/109/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15 ης Δεκεμβρίου 2004, για την εναρμόνιση των προϋποθέσεων διαφάνειας αναφορικά με την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά και για την τροποποίηση της Οδηγίας 2001/34/ΕΚ (ΕΕΕΚ L. 390/38/ ). Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 7 & 8 του Ν. 3556/2007 το Διοικητικό Συμβούλιο υποβάλλει προς την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων αναλυτικές πληροφορίες της παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν. 3556/2007 και την επεξηγηματική έκθεση της παρ. 8 του ιδίου άρθρου και νόμου, οι οποίες ενσωματώνονται στην έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου. 1. Διάρθρωση Μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας Το καταβεβλημένο μετοχικό Κεφάλαιο της Εταιρείας ανέρχεται κατά την 31 η Δεκεμβρίου 2016 σε εκατόν είκοσι πέντε εκατομμύρια τριακόσιες πενήντα χιλιάδες διακόσια ενενήντα οκτώ ευρώ και εβδομήντα έξι λεπτά (Ευρώ ,76) διαιρούμενο σε τριακόσια πέντε εκατομμύρια επτακόσιες τριάντα δύο χιλιάδες τετρακόσιες τριάντα έξι ( ) κοινές ονομαστικές μετοχές ονομαστικής αξίας σαράντα ενός λεπτών του ευρώ (Ευρώ 0,41) η καθεμία. Οι μετοχές της Εταιρείας είναι εισηγμένες προς διαπραγμάτευση στην Αγορά Αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Έναντι της Εταιρείας θεωρείται μέτοχος ο εγγεγραμμένος στα αρχεία της «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ Α.Ε.» (πρώην «ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ Α.Ε.») κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 8β του Κ.Ν. 2190/1920. Τα δικαιώματα των μετόχων της Εταιρείας που πηγάζουν από τη μετοχή της είναι ανάλογα με το ποσοστό του κεφαλαίου στο οποίο αντιστοιχεί η καταβεβλημένη αξία της μετοχής. Κάθε μετοχή παρέχει όλα τα δικαιώματα που προβλέπει ο Νόμος και το Καταστατικό της και ειδικότερα : Το δικαίωμα επί του μερίσματος από τα ετήσια ή τα κατά την εκκαθάριση κέρδη της Εταιρείας. Η Εταιρεία διαθέτει στους μετόχους το ποσό που προβλέπεται από το άρθρο 3 του Α.Ν. 148/1967 για την καταβολή του μερίσματος. Το ποσό αυτό διανέμεται από την Εταιρεία ως πρώτο μέρισμα, ενώ η χορήγηση πρόσθετου μερίσματος αποφασίζεται από τη Γενική Συνέλευση. Μέρισμα δικαιούται κάθε μέτοχος, εγγεγραμμένος στα αρχεία της «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ Α.Ε.» (πρώην «ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ Α.Ε.») κατά την ημερομηνία προσδιορισμού δικαιούχων μερίσματος. Το μέρισμα καταβάλλεται στο μέτοχο εντός 2 μηνών από την ημερομηνία της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης που ενέκρινε τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Ο τρόπος και ο τόπος καταβολής του μερίσματος ανακοινώνεται μέσω του Τύπου. Το δικαίωμα είσπραξης παραγράφεται και το αντίστοιχο ποσό περιέρχεται στο Δημόσιο μετά την παρέλευση 5 ετών από το τέλος του έτους κατά το οποίο ενέκρινε τη διανομή η Γενική Συνέλευση. Το δικαίωμα ανάληψης της εισφοράς κατά την εκκαθάριση ή αντίστοιχα της απόσβεσης κεφαλαίου που αντιστοιχεί στη μετοχή, εφόσον αποφασιστεί από τη Γενική Συνέλευση. Το δικαίωμα προτίμησης σε κάθε αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου της Εταιρείας με μετρητά και την ανάληψη νέων μετοχών. Το δικαίωμα λήψης αντιγράφου των οικονομικών καταστάσεων, των εκθέσεων των ορκωτών ελεγκτών και του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας. Η Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρείας διατηρεί όλα τα δικαιώματά της κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης σύμφωνα με το Καταστατικό της. Η ευθύνη των μετόχων της Εταιρείας περιορίζεται στην ονομαστική αξία των μετοχών που κατέχουν. 23

24 2. Περιορισμοί στη μεταβίβαση των μετοχών της Εταιρείας Η μεταβίβαση των μετοχών της Εταιρείας πραγματοποιείται όπως ορίζεται από τον Νόμο και δεν υφίστανται εκ του Καταστατικού της περιορισμοί στη μεταβίβασή τους, καθώς πρόκειται για άυλες ονομαστικές μετοχές εισηγμένες σε Χρηματιστηριακή αγορά. 3. Σημαντικές άμεσες ή έμμεσες συμμετοχές κατά τον Ν.3556/2007 Οι μέτοχοι, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που κατέχουν άμεσα ή έμμεσα ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου μεγαλύτερο από το 5% είναι οι εξής: Μέτοχος Ποσοστό επί του συνόλου του Μετοχικού Κεφαλαίου MARFIN CAPITAL* 37,62% MARFIN INVESTMENT GROUP 32,76% Λοιποί Μέτοχοι με <5% 29,62% Σύνολο 100,00% * H MARFIN CAPITAL είναι 100% θυγατρική της MARFIN INVESTMENT GROUP S.A. 4. Μετοχές παρέχουσες ειδικά δικαιώματα ελέγχου Δεν υφίστανται. 5. Περιορισμοί στο δικαίωμα ψήφου Δεν προβλέπονται από το Καταστατικό. 6. Συμφωνίες μετόχων της Εταιρείας Δεν είναι γνωστή στην Εταιρεία η ύπαρξη συμφωνιών μεταξύ των μετόχων της, οι οποίες συνεπάγονται περιορισμούς στη μεταβίβαση των μετοχών της ή στην άσκηση των δικαιωμάτων ψήφου που απορρέουν από τις μετοχές της. 7. Κανόνες διορισμού και αντικατάστασης μελών Δ.Σ. και τροποποίησης Καταστατικού Οι κανόνες που προβλέπει το καταστατικό της Εταιρείας για το διορισμό και την αντικατάσταση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου δεν διαφοροποιούνται από τα όσα προβλέπει ο Κ.Ν. 2190/ Αρμοδιότητα του Δ.Σ. για την έκδοση νέων μετοχών ή για την αγορά ιδίων μετοχών Α. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 παρ.1 στοιχ. β & γ του Κ.Ν. 2190/1920 και σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Καταστατικού της, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας έχει το δικαίωμα, κατόπιν σχετικής αποφάσεως της Γενικής Συνέλευσης, να αυξάνει το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας με την έκδοση νέων μετοχών, με απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία τουλάχιστον των 2/3 του συνόλου των μελών του. Στην περίπτωση αυτή το Μετοχικό Κεφάλαιο μπορεί να αυξηθεί μέχρι το ποσό του κεφαλαίου που είναι καταβεβλημένο κατά την ημερομηνία που χορηγήθηκε στο Δ.Σ. η εν λόγω εξουσία από τη Γενική Συνέλευση. Η εξουσία αυτή μπορεί να ανανεωθεί από τη Γενική Συνέλευση για χρονικό διάστημα που δεν ξεπερνά την πενταετία για κάθε ανανέωση. Β. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 παρ. 13 του Κ.Ν. 2190/1920, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης μπορεί να θεσπιστεί πρόγραμμα διάθεσης μετοχών στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και το προσωπικό, καθώς και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών κατά την έννοια της παραγράφου 5 του άρθρου 42ε, με τη μορφή δικαιώματος προαίρεσης (option) απόκτησης μετοχών κατά τους ειδικότερους όρους της απόφασης αυτής. Ως δικαιούχοι μπορούν να ορισθούν και πρόσωπα που παρέχουν στην Εταιρεία υπηρεσίες σε σταθερή βάση. Η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης ορίζει τον ανώτατο αριθμό των μετοχών που μπορεί να εκδοθούν, την τιμή και τους όρους διάθεσης των μετοχών στους δικαιούχους, τους δικαιούχους ή τις κατηγορίες αυτών και την μέθοδο προσδιορισμού της τιμής απόκτησης, την διάρκεια του προγράμματος, καθώς και κάθε άλλο συναφή όρο. Η ονομαστική αξία των μετοχών αυτών δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει, συνολικά, βάσει του Νόμου το 1/10 του κεφαλαίου που είναι καταβεβλημένο κατά την ημερομηνία της απόφασης της Γενικής Συνέλευσης. 24

25 9. Σημαντικές συμφωνίες που τίθενται σε ισχύ, τροποποιούνται ή λήγουν σε περίπτωση αλλαγής ελέγχου κατόπιν δημόσιας πρότασης Δεν υφίστανται τέτοιες συμφωνίες 10. Συμφωνίες με μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ή το προσωπικό της Εταιρείας Δεν υπάρχουν συμφωνίες της Εταιρείας με μέλη του Δ.Σ. ή με το προσωπικό της, οι οποίες να προβλέπουν την καταβολή αποζημίωσης ειδικά σε περίπτωση παραίτησης ή απόλυσης, χωρίς βάσιμο λόγο ή τερματισμού της θητείας ή της απασχόλησής τους εξαιτίας δημόσιας πρότασης. (Η) ΔΗΛΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Ι. Εισαγωγή Το ΥΓΕΙΑ έχει αυτοβούλως υιοθετήσει και εφαρμόζει τον Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης (Κ.Ε.Δ.) κατά την κατάρτιση του οποίου λήφθηκε υπόψη το σχέδιο Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης για τις Εισηγμένες Εταιρίες που κυκλοφόρησε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (Σ.Ε.Β.) καθώς και οι γενικώς παραδεδεγμένες αρχές εταιρικής διακυβέρνησης που εφαρμόζονται εντός των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Κ.Ε.Δ. βρίσκεται ανηρτημένος στον ιστότοπο της Εταιρείας ΙΙ. Πρακτικές Εταιρικής Διακυβέρνησης που εφαρμόζει η Εταιρεία πλέον των προβλέψεων του Νόμου Η υιοθέτηση και εφαρμογή από την Εταιρεία του Κ.Ε.Δ. έχει σαν συνέπεια την εφαρμογή πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης επιπλέον εκείνων που προβλέπονται από τις διατάξεις της οικείας Νομοθεσίας οι οποίες είναι οι εξής: Α. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται κατά πλειοψηφία από Μη Εκτελεστικά Μέλη. B. Έχει συγκροτηθεί Εκτελεστική Επιτροπή ως Όργανο υποβοηθητικό του Διοικητικού Συμβουλίου. Γ. Έχει συγκροτηθεί Κεντρική Επιτροπή Προμηθειών προς το σκοπό της αποτελεσματικής, κεντροποιημένης διαχείρισης των προμηθειών. Δ. Λαμβάνει χώρα ανά δύο (2) έτη η αξιολόγηση του Διοικητικού Συμβουλίου. Οι κανονισμοί των υπό Β. και Γ. επιτροπών βρίσκονται ανηρτημένοι στον ιστότοπο της εταιρείας IΙΙ. Περιγραφή των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου (internal controls) και διαχείρισης κινδύνων (risk management) Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας παρακολουθεί και διασφαλίζει την επάρκεια των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων σε διαρκή βάση. Αυτό επιτυγχάνεται με τις ακόλουθες δράσεις και διαδικασίες: Εντοπισμός, Αξιολόγηση και Διαχείριση κινδύνων Η Εταιρεία έχει αναπτύξει και θέσει σε εφαρμογή Σύστημα Διαχείρισης Κινδύνων προκειμένου να εντοπίζει, αξιολογεί και διαχειρίζεται τους κινδύνους τους οποίους ενδέχεται να αντιμετωπίσει κατά την λειτουργία της και έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις οικονομικές καταστάσεις. Το σύστημα προβλέπει τη συστηματική καταγραφή και αξιολόγηση των κινδύνων ανά περιοχή λειτουργίας, αλλά και την βαθμολόγηση της επάρκειας κάλυψης της εταιρείας απέναντι σε αυτούς. Σύμφωνα με το Σύστημα Διαχείρισης Κινδύνων τα συμπεράσματα της αξιολόγησης συζητούνται σε επίπεδο Διοίκησης, ενώ για τα σημαντικότερα εξ αυτών ενημερώνεται η Επιτροπή Ελέγχου και το Διοικητικό Συμβούλιο. 25

26 1. Προϋπολογισμοί / Σχεδιασμός Η Εταιρεία εφαρμόζει ένα πλήρες και επαρκές σύστημα για τη σύνταξη και παρακολούθηση του ετήσιου τακτικού αναλυτικού προϋπολογισμού που υπόκειται σε απολογισμό σε μηνιαία βάση. Η σύγκριση γίνεται με τα αντίστοιχα πραγματικά αλλά και ιστορικά μεγέθη, με λεπτομερή επεξήγηση όλων των αποκλίσεων. Η παράλληλη αξιολόγηση έκτακτων προβλέψεων (rolling forecasts) που καταρτίζονται σε τρίμηνη βάση, συντελεί στη λήψη αποφάσεων για περαιτέρω ενέργειες προκειμένου να επιτευχθούν οι εταιρικοί στόχοι που έχουν τεθεί. 2. Αρμοδιότητες Διοικητικού Συμβουλίου Το Διοικητικό Συμβούλιο μέσα από τις εξουσίες που καθορίζονται από το Καταστατικό της Εταιρείας αλλά και το πλαίσιο κανόνων και διαδικασιών που προβλέπονται από τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας, αποφασίζει με την υποστήριξη των επιτροπών του για κάθε θέμα που αφορά τη διοίκηση της Εταιρείας, τη διαχείριση της περιουσίας της και την επίτευξη της εταιρικής πολιτικής και των στρατηγικών στόχων. 3. Αρμοδιότητες Εξουσιοδοτήσεις Διευθυντικών Στελεχών Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου έχουν καθοριστεί τα εξουσιοδοτημένα πρόσωπα καθώς και τα όρια και ο τρόπος εκπροσώπησης και δέσμευσης της Εταιρείας για τη διενέργεια όλων των πράξεων που σχετίζονται με τη διαχείριση των στοιχείων του ενεργητικού της. 4. Πολιτική ποικιλομορφίας Διευθυντικών Στελεχών Στο πλαίσιο της πολιτικής ίσων ευκαιριών και υιοθέτησης των αρχών ισότητας των φύλων, ως προς τη σύνθεση των ανωτάτων διευθυντικών στελεχών του, το Υγεία δεσμεύεται για την εφαρμογή πολιτικής ποικιλομορφίας ως προς το φύλο συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της ομαδικής σκέψης. 5. Στρατηγικές Επενδύσεις - Εξαγορές Οι στρατηγικές επενδύσεις και ενδεχόμενες εξαγορές προϋποθέτουν απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας (ή οργάνων που το Διοικητικό Συμβούλιο έχει εξουσιοδοτήσει), λαμβανομένης μετά από εισήγηση που περιλαμβάνει τη μελέτη σκοπιμότητας, το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) καθώς και ένα επαρκές σχέδιο υλοποίησης και παρακολούθησης της επένδυσης ή εξαγοράς. 6. Διαδικασίες και πολιτικές πρόληψης χρηματοοικονομικής απάτης Η Εταιρεία προκειμένου να αποφύγει τον κίνδυνο ύπαρξης φαινομένων χρηματοοικονομικής απάτης έχει θεσπίσει και εφαρμόζει ένα αυστηρό πλαίσιο διαδικασιών και πολιτικών οι οποίες διέπουν το σύνολο των λειτουργιών της Εταιρείας και ιδιαίτερα εκείνων που χαρακτηρίζονται ως υψηλού κινδύνου όπως ενδεικτικά οι πολιτικές και διαδικασίες προμηθειών, πληρωμών, διαχείρισης διαθεσίμων κλπ. 7. Πληροφοριακά Συστήματα Η Εταιρεία έχει αναπτύξει σύγχρονα συστήματα πληροφορικής που καλύπτουν όλους τους τομείς δραστηριότητας και υποστηρίζουν τη Διοίκηση στην επίτευξη των μακροπρόθεσμων εταιρικών στόχων. Η ασφάλεια των πληροφορικών συστημάτων εξασφαλίζεται από ένα αυστηρό πλαίσιο διαδικασιών οι κυριότερες από τις οποίες είναι: Διαδικασίες αποκατάστασης Διαδικασίες τήρησης εφεδρικών αρχείων ασφαλείας (back ups) Σχέδιο έκτακτης ανάγκης και επαναλειτουργίας μετά από καταστροφή (Disaster recovery plan) Διαδικασίες προστασίας από ιούς, εξωτερικές παρεμβάσεις και κακόβουλες ενέργειες Διαδικασίες διασφάλισης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ) 8. Διαδικασίες σχετικές με τη σύνταξη των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων Η Εταιρεία έχει αναπτύξει και εφαρμόζει συγκεκριμένες διαδικασίες και συστήματα τα οποία διασφαλίζουν την αξιοπιστία και εγκυρότητα των εταιρικών και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, καθώς και την 26

27 εναρμόνιση με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Οι κυριότερες από αυτές τις διαδικασίες είναι: Η Εταιρεία, καθώς και οι Θυγατρικές εταιρείες του Ομίλου ακολουθούν και εφαρμόζουν κοινές λογιστικές αρχές και πολιτικές σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (IFRS). Οι λογιστικές εργασίες, που ακολουθούνται βασίζονται στις αρχές Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (IFRS), η εφαρμογή των οποίων έχει υιοθετηθεί από όλες τις εταιρείες του Ομίλου. Οι καταχωρίσεις λογιστικών εγγραφών πραγματοποιούνται και ελέγχονται βάσει συγκεκριμένων διαδικασιών που περιλαμβάνουν τον καθορισμό των απαιτούμενων παραστατικών και εγκρίσεων ανά περίπτωση. Οι αποσβέσεις των ενσώματων και άυλων παγίων στοιχείων παρακολουθούνται και καταγράφονται στο μητρώο παγίων υπολογίζονται δε τόσο βάσει των συντελεστών που προβλέπονται από τη φορολογική νομοθεσία όσο και βάσει των αρχών που προβλέπονται από τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Η ενοποίηση των οικονομικών καταστάσεων του Ομίλου γίνεται από την Οικονομική Διεύθυνση του Ομίλου βάσει των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς και σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από τη μητρική εταιρεία και τις θυγατρικές εταιρείες. Για τη διασφάλιση της αξιόπιστης απεικόνισης των αποθεμάτων στις εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, διενεργούνται μηνιαίες απογραφές. Οι απογραφές διενεργούνται βάσει σαφών και επαρκών γραπτών οδηγιών ενώ τυχόν διαφορές που προκύπτουν ελέγχονται, αιτιολογούνται, εγκρίνονται και καταχωρούνται στα βιβλία της Εταιρείας και των Θυγατρικών εταιρειών ώστε να υφίσταται πλήρης συμφωνία μεταξύ λογιστικών βιβλίων και φυσικού αποθέματος. Για τη διασφάλιση της σωστής απεικόνισης των απαιτήσεων και υποχρεώσεων της Εταιρείας και των θυγατρικών εταιρειών διενεργούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα συμφωνίες υπολοίπων με τους πελάτες και προμηθευτές. Ομοίως μηνιαίες συμφωνίες λογαριασμών διενεργούνται όσον αφορά το ταμείο, τις τράπεζες και τις φορολογικές υποχρεώσεις/απαιτήσεις. Το κλείσιμο και η οριστικοποίηση των οικονομικών καταστάσεων πραγματοποιείται βάσει σαφών διαδικασιών μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται προθεσμίες ολοκλήρωσης και υποβολής, αρμοδιότητες και οι απαιτούμενες γνωστοποιήσεις. Για τη διενέργεια εγγραφών πρόβλεψης απομείωσης ή διαγραφής στοιχείων του ενεργητικού εφαρμόζονται σαφείς διαδικασίες και επίπεδα εγκρίσεων σε εναρμόνιση με την πολιτική της Εταιρείας. Υπάρχει συγκεκριμένη στρατηγική πρόσβασης στα λογισμικά προγράμματα ανάλογα με τις αρμοδιότητες και εξουσιοδοτήσεις κάθε χρήστη. 9. Εσωτερικός Έλεγχος Η μονάδα εσωτερικού ελέγχου λειτουργεί στη βάση των διεθνών προτύπων και γενικά παραδεκτών ελεγκτικών αρχών και σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας της. Η μονάδα εσωτερικού ελέγχου αναφέρεται και παρουσιάζει τα ευρήματα του ελεγκτικού της έργου στην επιτροπή ελέγχου. Η μονάδα του Εσωτερικού Ελέγχου πραγματοποιεί τακτικές συναντήσεις με την Επιτροπή Ελέγχου κατά τις οποίες επιθεωρούνται οι πραγματοποιηθέντες έλεγχοι, εξετάζεται η αποτελεσματικότητα του συστήματος εσωτερικού ελέγχου, συζητούνται και αξιολογούνται τα ευρήματα και οι σχετικές εισηγήσεις. Η μονάδα εσωτερικού ελέγχου υποβάλει το συνολικό πρόγραμμα ελέγχων για κάθε χρήση, το οποίο εγκρίνεται από την επιτροπή ελέγχου. Το πρόγραμμα αναθεωρείται εφόσον είναι αναγκαίο μετά από ενημέρωση και έγκριση της Επιτροπής. 10. Διαφάνεια και καταπολέμηση της διαφθοράς Στην Εταιρεία και στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην υλοποίηση προληπτικών ενεργειών αναφορικά με θέματα διαφάνειας και διαφθοράς με στόχο την ανταπόκριση στις ανάγκες των συμμετόχων μας. 27

28 Σε αυτό το πλαίσιο, ο Όμιλος έχει αναπτύξει και εφαρμόζει Κώδικα Ηθικής Συμπεριφοράς και Δεοντολογίας, ο οποίος έχει καταρτισθεί αφού ελήφθη υπόψη ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας και η κείμενη Ελληνική Νομοθεσία. Μέσω αυτού, δίνονται σαφείς κατευθύνσεις για την τήρηση των κανόνων ηθικής εντός και εκτός του οργανισμού, ενδεικτικά στις σχέσεις με τους ασθενείς, τους προμηθευτές και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη του Ομίλου. Ο Κώδικας Ηθικής Συμπεριφοράς και Δεοντολογίας υπερκαλύπτει ουσιαστικά τα θέματα που άπτονται μιας αυτόνομης πολιτικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Παράλληλα, ο Όμιλος έχει αναπτύξει και εφαρμόζει Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης, προάγοντας τη διαφάνεια μέσω της οργανωτικής του δομής ενώ πρόσθετα, έχει θέσει συγκεκριμένα εγκριτικά όρια ευθύνης κάθε στελέχους αλλά και δικλείδες ασφαλείας, που ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα στο πλαίσιο των διενεργούμενων εσωτερικών ελέγχων. ΙV. Πληροφοριακά στοιχεία για το Διοικητικό Συμβούλιο 1. Βασικές αρμοδιότητες Οι αρμοδιότητες του Δ.Σ. προσδιορίζονται με σαφήνεια τόσο στο καταστατικό όσο και στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της εταιρείας ή άλλα εσωτερικά έγγραφα της εταιρείας. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε θέμα που αφορά τη διοίκηση της Εταιρείας, τη διαχείριση της περιουσίας της και γενικά την επιδίωξη του σκοπού της και λαμβάνει όλα τα μέτρα και αποφάσεις που απαιτούνται, διενεργεί όλες τις αναγκαίες πράξεις χωρίς κανέναν περιορισμό (με εξαίρεση τα θέματα που υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης) και εκπροσωπεί την εταιρεία επί δικαστηρίου και εξωδίκως. Ενδεικτικά οι αρμοδιότητες του Δ.Σ. περιλαμβάνουν: την έγκριση της μακροπρόθεσμης στρατηγικής και των λειτουργικών στόχων της εταιρείας, την έγκριση του ετήσιου προϋπολογισμού και του επιχειρησιακού σχεδίου, καθώς και τη λήψη αποφάσεων για τις μείζονες κεφαλαιουχικές δαπάνες, εξαγορές και εκποιήσεις, την επιλογή και όποτε χρειάζεται, την αντικατάσταση της εκτελεστικής ηγεσίας της εταιρείας, όπως και την εποπτεία του σχεδιασμού της διαδοχής, τον έλεγχο απόδοσης της ανώτατης Διοίκησης και την εναρμόνιση των αμοιβών των ανώτατων στελεχών με τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της εταιρείας και των μετόχων της, τη διασφάλιση της αξιοπιστίας των οικονομικών καταστάσεων και στοιχείων της εταιρείας, των συστημάτων χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και των στοιχείων και πληροφοριών που λαμβάνουν δημοσιότητα, καθώς και τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων, την επαγρύπνηση, όσον αφορά υπάρχουσες και πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ αφενός της εταιρείας και αφετέρου της Διοίκησής της, των μελών του Δ.Σ. ή των κύριων μετόχων (συμπεριλαμβανομένων των μετόχων με άμεση ή έμμεση εξουσία να διαμορφώνουν ή να επηρεάζουν τη σύνθεση και τη συμπεριφορά του Δ.Σ.), καθώς και την κατάλληλη αντιμετώπιση τέτοιων συγκρούσεων για το σκοπό αυτό, το Δ.Σ. θα πρέπει να υιοθετήσει διαδικασία εποπτείας των συναλλαγών όλων των εμπλεκόμενων μερών, τη διασφάλιση ύπαρξης αποτελεσματικής διαδικασίας συμμόρφωσης της εταιρείας με τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς, την ευθύνη λήψης σχετικών αποφάσεων και την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας του συστήματος Διοίκησης της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και ανάθεσης εξουσιών και καθηκόντων σε άλλα στελέχη, και τη διατύπωση, διάδοση και εφαρμογή των βασικών αξιών και αρχών της εταιρείας που διέπουν τις σχέσεις της με όλα τα μέρη, των οποίων τα συμφέροντα συνδέονται με αυτά της εταιρείας. Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει αναθέσει την άσκηση του συνόλου ή μέρους των εξουσιών του αναφορικά με τη διαχείριση και την εκπροσώπηση σε περισσότερα πρόσωπα, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ή μη, υπαλλήλους της εταιρείας ή τρίτους, καθορίζοντας και την έκταση των ανατιθέμενων εξουσιών. Τα πρόσωπα, στα οποία ανατίθενται οι ανωτέρω εξουσίες δεσμεύουν την εταιρεία, ως όργανα αυτής, σε όλη την έκταση των εξουσιών που τους ανατέθηκαν. 28

29 Το Δ.Σ. έχει συστήσει επιτροπές που στηρίζουν την προετοιμασία των αποφάσεών του και διασφαλίζουν την αποτελεσματική διαχείριση των ενδεχόμενων συγκρούσεων συμφερόντων κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. 2. Σύνθεση και τρόπος λειτουργίας του Διοικητικού Συμβουλίου Σύμφωνα με το καταστατικό της εταιρείας το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από εννέα (9) έως δέκα τρία (13) Μέλη, τα οποία εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση, η οποία ορίζει και τη διάρκεια της θητείας τους. Στην τρέχουσα σύνθεση το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από δέκα τρία (13) Μέλη εκ των οποίων η πλειοψηφία είναι μη Εκτελεστικά και δύο (2) είναι Ανεξάρτητα Μη Εκτελεστικά. Η τρέχουσα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου είναι η εξής: 1 Αθανάσιος Παπανικολάου Πρόεδρος Μη Εκτελεστικό Μέλος 2 Γεώργιος Ευστρατιάδης Αντιπρόεδρος -Μη Εκτελεστικό Μέλος 3 Γεώργιος Πολίτης Αντιπρόεδρος -Μη Εκτελεστικό Μέλος 4 Ανδρέας Καρταπάνης Διευθύνων Σύμβουλος - Εκτελεστικό Μέλος 5 Δημήτριος - Ελευθέριος Μαντζαβίνος Εκτελεστικό Μέλος 6 Κωνσταντίνα Ψώνη Εκτελεστικό Μέλος 7 Φώτιος Καρατζένης Μη Εκτελεστικό Μέλος 8 Αναστάσιος Κυπριανίδης Μη Εκτελεστικό Μέλος 9 Σπυρίδων Καλακώνας Μη Εκτελεστικό Μέλος 10 Ιωάννης Ανδρέου Μη Εκτελεστικό Μέλος 11 Γεώργιος Ζαχαρόπουλος Μη Εκτελεστικό Μέλος 12 Αθανάσιος Χριστόπουλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Μέλος 13 Νικόλαος Δαμασκόπουλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Μέλος Η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου είναι διετής και λήγει την 26/5/2018, παρατείνεται δε έως την συνεδρίαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκλέγονται από τους μετόχους για τη θητεία που προβλέπεται από τα καταστατικό χωρίς να αποκλείεται η επανεκλογή τους. Τα Ανεξάρτητα Μη Εκτελεστικά Μέλη δεν κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 0,5% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, δεν έχουν σχέση εξάρτησης με την εταιρεία ή με πρόσωπα που συνδέονται με την εταιρεία. Τα Ανεξάρτητα Μέλη διορίζονται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων. Το Διοικητικό Συμβούλιο καθορίζει εάν ένας υποψήφιος πληροί τις προϋποθέσεις ανεξαρτησίας, πριν προταθεί η εκλογή του από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων. Το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδριάζει και λαμβάνει αποφάσεις με την απαραίτητη συχνότητα που εξασφαλίζει την αποτελεσματική επιτέλεση των καθηκόντων του. Κατά τη χρήση του έτους 2016 το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδρίασε 12 φορές και έλαβε επιπλέον αποφάσεις μέσω σύνταξης 37 γραπτών πρακτικών σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 5 του Κ.Ν. 2190/1920 και το άρθρο 18 παρ. 3 του Καταστατικού της Εταιρίας. Το Διοικητικό Συμβούλιο εναλλακτικά, εκτός από την έδρα της εταιρείας, δύναται να συνεδριάζει έγκυρα σε άλλο τόπο εκτός της έδρας είτε στην ημεδαπή, είτε στην αλλοδαπή σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις του καταστατικού, ενώ δύναται να συνεδριάζει και μέσω τηλεδιάσκεψης. Κατά την παρελθούσα οικονομική χρήση (2016) καταβλήθηκαν στα μέλη ΔΣ, για τις υπηρεσίες τους υπό την ιδιότητά τους αυτή, οι αμοιβές που εγκρίθηκαν από την Τακτική Γενική Συνέλευση της 21/5/

30 V. Άλλα Διαχειριστικά και Εποπτικά Όργανα 1. Επιτροπή Ελέγχου Αποστολή της Επιτροπής Ελέγχου είναι η υποστήριξη του Διοικητικού Συμβουλίου στην εκπλήρωση της αποστολής του αναφορικά με τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των ελεγκτικών μηχανισμών, τη λογιστική αποτύπωση των οικονομικών αποτελεσμάτων, τη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, τη συμμόρφωση με το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και την αποτελεσματική εφαρμογή των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης. Τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου ορίζονται από την Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρείας κατόπιν σχετικής πρότασης του Δ.Σ, και η παρούσα σύνθεσή της είναι η εξής: 1. Αθανάσιος Χριστόπουλος, Πρόεδρος 2. Γεώργιος Ευστρατιάδης, Μέλος 3. Νικόλαος Δαμασκόπουλος, Μέλος Η Επιτροπή Ελέγχου συνεδριάζει όσες φορές κρίνεται αναγκαίο, τουλάχιστον όμως τέσσερις φορές το χρόνο μετά από πρόσκληση του Προέδρου και συναντά τον τακτικό ελεγκτή της εταιρείας χωρίς την παρουσία των μελών της Διοίκησης της εταιρείας τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο. 2. Εκτελεστική Επιτροπή Η Εκτελεστική Επιτροπή απαρτίζεται από τρία (3) έως επτά (7) μέλη. Η θητεία των μελών της Επιτροπής είναι διετής, με δυνατότητα επαναδιορισμού. Η παρούσα σύνθεση της Επιτροπής είναι η εξής: 1. Αθανάσιος Παπανικολάου, Πρόεδρος 2. Ανδρέας Καρταπάνης, Μέλος 3. Δημήτριος-Ελευθέριος Μαντζαβίνος, Μέλος Κύριος σκοπός της Εκτελεστικής Επιτροπής είναι η υποβοήθηση του έργου του Διοικητικού Συμβουλίου με την εκχώρηση αρμοδιοτήτων του, σύμφωνα με τον κανονισμό της που βρίσκεται ανηρτημένος στον ιστότοπο της εταιρείας 3. Επιτροπή Προμηθειών Η Επιτροπή είναι τριμελής και τα μέλη της ορίζονται από την Εκτελεστική Επιτροπή της Εταιρείας, η οποία και ορίζει έναν εκ των μελών Πρόεδρο. Η θητεία των μελών της Επιτροπής είναι ετήσια, με δυνατότητα επαναδιορισμού το δε έργο της Επιτροπής ασκείται εντός του πλαισίου αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με τον κανονισμό της που βρίσκεται ανηρτημένος στον ιστότοπο της εταιρείας Η παρούσα σύνθεση της Επιτροπής είναι η εξής: 1. Ιωάννης Ανδρέου 2. Γεώργιος Πολίτης 3. Δημήτριος-Ελευθέριος Μαντζαβίνος VI. Γενική Συνέλευση των μετόχων 1. Βασικές εξουσίες Η Γενική Συνέλευση είναι το ανώτατο όργανο της εταιρείας, συγκαλούμενο από το Διοικητικό Συμβούλιο και δικαιούμενο να αποφασίζει για κάθε υπόθεση που αφορά την εταιρεία και στο οποίο δικαιούνται να συμμετέχουν οι μέτοχοι, είτε αυτοπροσώπως είτε δια νομίμως εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου, σύμφωνα με την εκάστοτε προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία. 30

31 2. Τρόπος λειτουργίας της Γενικής Συνέλευσης/Δικαιώματα Μετόχων και άσκησή τους. Το Διοικητικό Συμβούλιο διασφαλίζει ότι η προετοιμασία και η διεξαγωγή της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων διευκολύνουν την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων των μετόχων, οι οποίοι θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένοι για όλα τα θέματα που σχετίζονται με τη συμμετοχή τους στη Γενική Συνέλευση, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων ημερήσιας διάταξης, και των δικαιωμάτων τους κατά τη Γενική Συνέλευση. Σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Νόμου 3884/2010, η Εταιρεία πρέπει να αναρτά στον ιστότοπο της είκοσι (20) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη Γενική Συνέλευση, τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα, πληροφορίες σχετικά με: την ημερομηνία, την ώρα και τον τόπο σύγκλησης της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, τους βασικούς κανόνες και τις πρακτικές συμμετοχής, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προσθήκης θεμάτων στην ημερήσια διάταξη και υποβολής ερωτήσεων, καθώς και τις προθεσμίες εντός των οποίων τα δικαιώματα αυτά μπορούν να ασκηθούν, τις διαδικασίες ψηφοφορίας, τους όρους αντιπροσώπευσης μέσω πληρεξουσίου και τα χρησιμοποιούμενα έντυπα για ψηφοφορία μέσω πληρεξουσίου, την προτεινόμενη ημερήσια διάταξη της συνέλευσης, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων των αποφάσεων προς συζήτηση και ψήφιση, αλλά και τυχόν συνοδευτικών εγγράφων, τον προτεινόμενο κατάλογο υποψήφιων μελών του Δ.Σ., και το συνολικό αριθμό των μετοχών και των δικαιωμάτων ψήφου κατά την ημερομηνία της σύγκλησης. H Εταιρεία δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της, με ευθύνη του Διοικητικού της Συμβουλίου, τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας, εντός πέντε (5) ημερών το αργότερο από την ημερομηνία της Γενικής Συνέλευσης, προσδιορίζοντας για κάθε απόφαση τουλάχιστον τον αριθμό των μετοχών για τις οποίες δόθηκαν έγκυρες ψήφοι, την αναλογία του μετοχικού κεφαλαίου που εκπροσωπούν αυτές οι ψήφοι, το συνολικό αριθμό έγκυρων ψήφων, καθώς και τον αριθμό ψήφων υπέρ και κατά κάθε απόφασης και τον αριθμό των αποχών. (Θ) ΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ 1. Η Εταιρική Υπευθυνότητα στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ Στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ, η επιχειρηματική πορεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις αρχές της εταιρικής υπευθυνότητας και βιώσιμης ανάπτυξης και καθορίζεται από τα υψηλά ηθικά πρότυπα και τις αξίες μας. Σταθερή προτεραιότητα της Διοίκησης είναι, οι παρεχόμενες υπηρεσίες των κλινικών του Ομίλου να παραμείνουν εφάμιλλες της υψηλότερης παγκοσμίως ποιότητας, καθιστώντας τον Όμιλο ΥΓΕΙΑ κέντρο αναφοράς σε Ελλάδα και Ευρώπη, διατηρώντας την υψηλή θέση που κατέχει στον τομέα της υγείας διεθνώς. Ο Όμιλος διαβλέπει εγκαίρως τις εξελίξεις και τυχόν προκλήσεις στον κλάδο υγείας, ενώ παράλληλα εξετάζει κάθε επενδυτική ευκαιρία που προκύπτει και μπορεί να ταυτιστεί με το όραμά του. Ο Όμιλος δημιουργεί σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τους συμ-μετόχους μας και στοχεύει στην ανάπτυξη αμφίδρομης επικοινωνίας μαζί τους, καθώς η γνώμη τους αποτελεί τη βάση για την εξέλιξη των προγραμμάτων του. Η δέσμευση και οι προτεραιότητες του Ομίλου αποτυπώνονται στην πολιτική που έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει: 31

32 Απόσπασμα Πολιτικής Εταιρικής Υπευθυνότητας o o o o o o Εστιάζει στους ασθενείς και τις οικογένειές τους, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες, στις επιθυμίες και στις προσδοκίες τους, παρέχοντας υψηλής ποιότητας φροντίδα και εξασφαλίζοντας τους απαραίτητους πόρους, άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό και τεχνολογία αιχμής. Εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΑΣΘΕΝΩΝ, που καλύπτει τις κλινικές και διοικητικές λειτουργίες των εταιρειών του Ομίλου, συμπεριλαμβανομένων και των υπηρεσιών κλινικών εργαστηρίων, καθώς και των διαγνωστικών ή θεραπευτικών απεικονιστικών υπηρεσιών, την εργασιακή υγεία και ασφάλεια, την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών, την προστασία και την πρόληψη της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Παρέχει περιβάλλον εμπιστοσύνης και κουλτούρα ασφάλειας στο προσωπικό, που προάγει την ενεργό συμμετοχή, την ποικιλία απόψεων, την προάσπιση των δικαιωμάτων, την ανοικτή επικοινωνία, την ανάληψη ευθυνών, την ασφάλεια, την περιβαλλοντική υπευθυνότητα, την ομαδική εργασία, την εκπαίδευση και προσωπική ανάπτυξη, την επίτευξη στόχων και την αναγνώριση, όταν επιτυγχάνονται οι προσδοκίες. Συμμορφώνεται προς την ισχύουσα Νομοθεσία, τους κανονισμούς, τα διαχειριστικά πρότυπα (JOINT COMMISSION INTERNATIONAL, ISO 9001, ISO 14001, OHSAS και ISO 15189) και τους κανόνες Επαγγελματικής Πρακτικής που διέπουν τη λειτουργία των εταιρειών του Ομίλου. Προσπαθεί για συνεχή βελτίωση όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών και των λειτουργιών μέσω στοχοθέτησης, κατάλληλων μηχανισμών εποπτείας προγραμμάτων και διεργασιών και συλλογικής προσπάθειας, με στόχο την επίτευξη των στρατηγικών προτεραιοτήτων για επιχειρηματική αριστεία και ανάπτυξη εργασιών. Δημοσιοποιεί την Πολιτική στους ασθενείς και τους οικείους τους, στους εργαζόμενους των εταιρειών του Ομίλου, στους συνεργάτες, στους προμηθευτές και σε όλους τους υπόλοιπους κοινωνικούς εταίρους και τους ενθαρρύνει να την υποστηρίζουν. Ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ δραστηριοποιείται στο σημαντικότερο τομέα για τον άνθρωπο, αυτόν της υγείας. Ο σεβασμός, η αξιοπρέπεια, η αγάπη, η φροντίδα, είναι έννοιες που αποτελούν θεμέλιο λίθο για κάθε υπηρεσία που παρέχεται μέσα από τις Κλινικές, τα Διαγνωστικά Κέντρα και τις Εταιρείες του. Σκοπός του πλαισίου Εταιρικής Υπευθυνότητας που εφαρμόζεται, είναι η ανάπτυξη του Ομίλου να συνυπάρχει αρμονικά με τις δραστηριότητές του για την κοινωνία, το περιβάλλον και την αγορά, κρατώντας πάντα στο επίκεντρο, με ευαισθησία και ευθύνη, τον άνθρωπο. Το πλαίσιο Εταιρικής Υπευθυνότητας του Ομίλου ΥΓΕΙΑ, στηρίζεται σε 4 άξονες: Οικονομία Εργαζόμενοι Κοινωνία Περιβάλλον Σε κάθε άξονα η Διοίκηση του Ομίλου έχει αναγνωρίσει τα πιο σημαντικά ζητήματα που τον αφορούν, βάσει των ειδικών χαρακτηριστικών που προκύπτουν από τη δραστηριοποίησή του. Ενόψει της ανάπτυξης του Απολογισμού Εταιρικής Υπευθυνότητας 2016, η Ομάδα ΕΚΕ του Ομίλου προχώρησε στην αναλυτική καταγραφή και προτεραιοποίηση των σημαντικότερων θεμάτων ανά άξονα Εταιρικής Υπευθυνότητας. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε (materiality analysis) βασίστηκε στις κατευθυντήριες οδηγίες του Global Reporting Initiative, GRI-G4 και στο πρότυπο ΑΑ1000 του διεθνούς οργανισμού AccountAbility. Πραγματοποιήθηκε, με τη μορφή ομάδων εργασίας (workshop), πλήρης καταγραφή και αξιολόγηση των σημαντικότερων θεματικών ομάδες ζητημάτων του Ομίλου ΥΓΕΙΑ και λήφθηκαν υπόψη ως σημαντικά θέματα/ζητήματα εκείνα τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλου εύρους μεταβολές στην επίδοση του Ομίλου. Για τον Όμιλο, η συγκέντρωση και αποτύπωση των σημαντικών θεμάτων συμβάλλει: 32

33 Στον προσδιορισμό και αξιολόγηση των ενδεχόμενων κινδύνων που αφορούν στους άξονες της Εταιρικής Υπευθυνότητας. Στην αναγνώριση πλεονεκτημάτων, αδυναμιών, καθώς και ευκαιριών. Στον εντοπισμό των σημαντικότερων ζητημάτων τα οποία σχετίζονται με μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους του Ομίλου. Ο χάρτης σημαντικών ζητημάτων του Ομίλου ΥΓΕΙΑ, απεικονίζει τη βαρύτητα που έχει κάθε θέμα στην ανάπτυξη του Ομίλου και ταυτόχρονα πόσο σημαντικό είναι για τους συμ-μετόχους του. Η αξιολόγηση των σημαντικών ζητημάτων που πραγματοποιήθηκε για τη σύνταξη του παρόντα Απολογισμού, οδήγησε στην ανάπτυξη του ακόλουθου χάρτη: Ο Όμιλος δεν παραμένει απλώς μέσα στο πλαίσιο των Ηθικών και Κοινωνικών Αξιών που διέπουν μια εταιρεία, αλλά εφαρμόζει την Εταιρική Υπευθυνότητα στην πρακτική της σύγχρονης Εταιρικής Διακυβέρνησης, λαμβάνοντας υπόψη πως λειτουργεί ως αναπόσπαστο μέλος μιας κοινωνίας που συνεχώς εξελίσσεται και αλλάζει. Η ορθή εφαρμογή των αρχών του Ομίλου πιστεύεται ότι διασφαλίζει και την υπεύθυνη λειτουργία των εταιρειών του Ομίλου. 33

34 Ο Όμιλος εδραιώνει την Εταιρική Υπευθυνότητα με: Εφαρμογή συστημάτων και διαδικασιών, με σκοπό τη συνεχή βελτίωση και ανάπτυξη στους σημαντικότερους τομείς των δραστηριοτήτων του (υγεία και ασφάλεια, περιβάλλον, ποιότητα υπηρεσιών). Δημιουργία κεντρικής υποδοχής και διαχείρισης αιτημάτων από τα ενδιαφερόμενα μέρη, σε επίπεδο Ομίλου, με σκοπό τόσο την έγκαιρη λήψη μηνυμάτων, όσο και την ενδελεχή επεξεργασία και αποτελεσματική διαχείριση αυτών. Δημοσίευση Ετησίων Οικονομικών Απολογισμών και Απολογισμών Εταιρικής Υπευθυνότητας. Δημιουργία Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης. Ενημέρωση των ενδιαφερόμενων μερών για τις δράσεις του, σε ξεχωριστή ενότητα στις ιστοσελίδες των Εταιρειών του Ομίλου. Συγκρότηση Ομάδας Εταιρικής Υπευθυνότητας: αποτελείται από στελέχη όλων των εταιρειών με σκοπό να συμμετέχουν, να ενημερώνονται και να εκπροσωπούνται όλες οι λειτουργίες και το φάσμα των υπηρεσιών του Ομίλου. Η Ομάδα συνεδριάζει τακτικά, με στόχο μεταξύ άλλων το συντονισμό και την ανάπτυξη νέων δράσεων και πρωτοβουλιών σχετικά με το κοινωνικό έργο του Ομίλου, τη συστηματική καταγραφή των ενεργειών του και την εκπόνηση του Κοινωνικού Απολογισμού του Ομίλου. Η Ομάδα Εταιρικής Υπευθυνότητας αποτελείται από εκπροσώπους όλων των τμημάτων του Ομίλου. 2. Ο διάλογος και η δέσμευση με τους συμ-μετόχους Ο Όμιλος έχει αναγνωρίσει ως ενδιαφερόμενα μέρη τις ομάδες αυτές οι οποίες επηρεάζονται, άμεσα ή έμμεσα, από τις δραστηριότητές του και φυσικά όλες εκείνες τις ομάδες, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν με οποιοδήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτε χρόνο, τη λειτουργία του. Η διαδικασία αναγνώρισης και στη συνέχεια προτεραιοποίησης των συμ-μετόχων, έχει βασιστεί στη μεθοδολογία του διεθνούς οργανισμού GRI (Global Reporting Initiative) και λαμβάνει υπόψη, αφενός το βαθμό της επίδρασης που ασκεί η κάθε ομάδα συμ-μετόχων στον Όμιλο, ανά άξονα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, και αφετέρου το βαθμό της επίδρασης που ασκείται από τον Όμιλο στην κάθε ομάδα συμ-μετόχων. Καθώς υπάρχουν παράγοντες όπως το εύρος και η φύση των δραστηριοτήτων του Ομίλου, που καθορίζουν το χαρακτήρα των ομάδων αυτών, δίνεται διαφορετική βαρύτητα σε κάθε μία από αυτές. Όμιλος ΥΓΕΙΑ Ομάδες ενδιαφερομένων μερών (κατά αλφαβητική σειρά): ασθενείς ασφαλιστικές εταιρείες ασφαλιστικοί οργανισμοί Δημοσίου εργαζόμενοι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και οι ΜΚΟ ιατρική και επιστημονική κοινότητα ιδιώτες πελάτες κοινωνία κράτος και ρυθμιστικές αρχές Μ.Μ.Ε. μέτοχοι οικογένειες των ασθενών και οι επισκέπτες προμηθευτές συνεργάτες ιατροί τράπεζες υπεργολαβικές υπηρεσίες 34

35 Η εμπιστοσύνη των συμ-μετόχων του Ομίλου είναι ουσιώδης για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία του. Γι αυτό δεσμεύεται να καλλιεργεί τον ανοικτό διάλογο με τους ασθενείς, εργαζόμενους, πελάτες, μετόχους και όλες τις ομάδες συμμέτοχων, προκειμένου να υπάρχει συνεχής επικοινωνία και καταγραφή των αναγκών τους. 3. Η Υπευθυνότητα για τους Εργαζόμενους Η στρατηγική για το 2016, στον πυλώνα του Ανθρωπίνου Δυναμικού, για όλες τις Εταιρείες του Ομίλου είναι: η διατήρηση θέσεων εργασίας η διατήρηση μισθών η διατήρηση των παροχών η έμφαση στην εκπαίδευση Η Διοίκηση του Όμιλο πιστεύει, ότι οι άνθρωποί του είναι το σημαντικότερο περιουσιακό κεφάλαιο. To ανθρώπινο δυναμικό του Ομίλου ΥΓΕΙΑ, με κοινό όραμα, υλοποιεί τους επιχειρηματικούς στόχους και τον φέρνει πάντα στην κορυφή των εξελίξεων. Η προσέγγιση του Ομίλου είναι πάντα ανθρωποκεντρική, όπως και τα συστήματα και οι διαδικασίες που εφαρμόζει. Η συνεχής μέριμνα για το προσωπικό του αλλά και τις οικογένειές τους, έχει δημιουργήσει ένα βραβευμένο εργασιακό περιβάλλον, σε έναν αντικειμενικά δύσκολο κλάδο δραστηριότητας. Επενδύει στους ανθρώπους όλου του Ομίλου προσφέροντας τους εργασιακή ασφάλεια, εκπαίδευση, αξιολόγηση και πρόσθετες παροχές. Κώδικας Δεοντολογίας Οι ηθικές αξίες αποτελούν τη βάση λειτουργίας του Ομίλου ΥΓΕΙΑ. Όλοι ανεξαρτήτως οι εργαζόμενοι, όλων των Εταιρειών εργάζονται με: Ακεραιότητα, Υπευθυνότητα, Σεβασμό, Συμμόρφωση στα επαγγελματικά πρότυπα και την τήρηση νόμων και κανονισμών, Αξιοπιστία, Εμπιστοσύνη, Αριστεία, Διαφάνεια, Βιωσιμότητα. Στον Όμιλο η διαχείριση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού βασίζεται σε τέσσερις (4) άξονες δράσεων: 1. Εκπαίδευση και ανάπτυξη Ο Όμιλος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη εκπαίδευση των εργαζομένων. Με στόχο την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών που έχουν εκφράσει οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, καταρτίζεται σε ετήσια βάση συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πλάνο. Βάσει αυτού, υλοποιούνται ποικίλα προγράμματα και εκπαιδεύσεις, προκειμένου οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται για όλες τις εξελίξεις στον τομέα της υγείας και να ανταποκρίνονται επιτυχώς στις απαιτήσεις της σύγχρονης τεχνολογίας που εφαρμόζεται στον Όμιλο. 2. Αξιολόγηση και ανέλιξη Για τον Όμιλο, η αξιολόγηση της απόδοσης των εργαζομένων αποτελεί μία εξαιρετικά σημαντική διαδικασία. Εφαρμόζεται ένα κοινό Σύστημα Διαχείρισης της Απόδοσης για όλες τις Εταιρείες του Ομίλου, το οποίο αποτελεί τη βάση ενός ενιαίου προγράμματος ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και εκφράζει τη βούληση του Ομίλου για δίκαιη, αντικειμενική και αξιοκρατική διαχείριση όλων των εργαζομένων. 3. Παροχές Ο Όμιλος, με βάση τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται εφαρμόζει πρόγραμμα βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων παροχών προς όλους τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης. Οι εν λόγω παροχές ποικίλουν ανά εταιρεία και κλινική. Ενδεικτικά κάποιες παροχές αποτελούν: Δωρεάν νοσηλεία και εξετάσεις για όλους τους εργαζόμενους. Πρόγραμμα ασφάλειας ζωής για τους ίδιους τους εργαζόμενους, απώλειας εισοδήματος και επιδόματος σοβαρών ασθενειών. 35

36 Πρόγραμμα συνταξιοδοτικό με την καταβολή εφ άπαξ ποσού στη συνταξιοδότησή τους. Παροχή φύλαξης και φροντίδας των παιδιών σε συνεργασία με ιδ. Βρεφονηπιακό σταθμό Δυνατότητα παροχής άτοκων δανείων, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. Μετακίνηση από και προς το χώρο εργασίας για όλες τις βάρδιες λειτουργίας του Νοσοκομείου. Οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων για την κάλυψη σοβαρών οικογενειακών αναγκών τους. Εορταστικές εκδηλώσεις. Δωρεάν δεκατιανό και πλήρες γεύμα με συμβολικό ποσό. Αριστεία σε παιδιά των εργαζομένων που αρίστευσαν στο σχολείο ή εισήχθησαν στις πρώτες θέσεις στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ίσες Ευκαιρίες και Ανθρώπινα Δικαιώματα Ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ έχει δεσμευτεί στην παροχή Ίσων Ευκαιριών σε όλα τα άτομα ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, αναπηρίας, χρώματος, φυλής, εθνικής καταγωγής, κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου, θρησκείας ή πολιτικών πεποιθήσεων. Η ανέλιξη σε διοικητικές θέσεις εξαρτάται κυρίως από τις ανάγκες των εταιρειών και την ικανότητα των ατόμων στη διοίκηση ανθρώπων. Το επίπεδο βασικού μισθού για άνδρες και γυναίκες στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ καθορίζεται με βάση την τοπική νομοθεσία και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών για την ίδια εργασία. Επιπλέον, στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ απασχολούνται Άτομα με Αναπηρία (ΑΜΕΑ) όταν αυτό είναι εφικτό. Τα άτομα αυτά απασχολούνται σε θέσεις κατάλληλες ανάλογα με τις δυνατότητές τους. 70% της συνολικής δύναμης του Ομίλου ΥΓΕΙΑ είναι γυναίκες, ενώ σε κάποιες κατηγορίες προσωπικού, όπως το νοσηλευτικό & παραϊατρικό προσωπικό, το ποσοστό αυτό αγγίζει το 80%. 3. Φροντίδα για το Περιβάλλον Ο Όμιλος αναπτύσσει με συνέπεια και συνέχεια, δράσεις περιβαλλοντικής φροντίδας προκειμένου να επιτύχει συνεχή βελτίωση στη μείωση της περιβαλλοντικής του επίπτωσης. Σκοπός είναι το μοντέλο λειτουργίας μας μέσω της συνεχούς βελτίωσης της οργάνωσης των εταιρειών του, να προάγει την υγεία με αποτελεσματικούς και φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους. Βασικές περιβαλλοντικές επιδόσεις για οργανισμούς παροχής υπηρεσιών υγείας, αποτελούν η ορθή διαχείριση επικίνδυνων ουσιών και αποβλήτων, η ορθολογική κατανάλωση των φυσικών πόρων, της ηλεκτρικής ενέργειας και του νερού και οι μειωμένες εκπομπές αέριων ρύπων στην ατμόσφαιρα. Αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της σωστής διαχείρισης των αποβλήτων που προέρχονται από τις κλινικές του Ομίλου, εφαρμόζουμε ειδικό Πλάνο Διαχείρισης Επικίνδυνων Ουσιών και Αποβλήτων. Το πλάνο έχει διαμορφωθεί ανά κλινική του Ομίλου και περιλαμβάνει τις διαδικασίες που εφαρμόζονται για το χειρισμό, αποθήκευση, μεταφορά και απόρριψη των επικίνδυνων ουσιών και των αποβλήτων που παράγονται κατά την παροχή των υπηρεσιών και λειτουργία των τμημάτων των κλινικών. Οι κλινικές του Ομίλου ΥΓΕΙΑ συμμορφώνονται πλήρως με την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία. Κατά τη χρήση του έτους 2016 η διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων ήταν ως ακολούθως: Μέθοδος διαχείρισης % ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ 10% ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ 74% ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ 16% Οι ποσότητες που προκύπτουν από τις διαδικασίες της αποτέφρωσης και αποστείρωσης προωθούνται από κατάλληλα αδειδοτημένους διαχειριστές σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής, ως ορίζεται από τη νομοθεσία. 36