ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ

Transcript

1

2

3

4 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ

5 ΠΟΛΙΤΙΚΑ

6 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη Η Τ Η Λ Ε Ο Π Τ ΙΚ Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Τ Η Σ Ε Λ Λ Η Ν ΙΚ Η Σ Α Κ ΡΟ Δ ΕΞΙΑ Σ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

7 Εκδόσεις Αλεξάνδρεια και Δημήτρης Τ αρράς Π ρώτη έκδοση: Απρίλιος 2010 ISBN: Διορθώσεις: Βίκυ Τάτση Στοιχειοθεσία, σελιδοποίηση: Γ. Κρούσκου, Line Art Κεντρική διάθεση: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Σόλω νος 133, Αθήνα, , fax Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.

8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ακροόεξιοί του μεσημεριού 11 I Μεταξύ δύο Κωνσταντίνων ( ) 23 II Η κασέτα που έγινε κανάλι ( ) 44 III Από την κολυμπήθρα του Σιλωάμ στο χορό της Σαλώμης ( ) 60 IV Η πολιτική της χολής ( ) 102 V Η στρατηγική του Δούρειου Ίππου ( ) 136 VI Ενός ανδρός αρχή και τέλος (Τα κομματικά ντοκουμέντα) 173 VII Όλοι οι άνθρωποι του προέδρου (Τα τηλεπρόβλητα στελέχη) 187 ΕΠΙΜΕΤΡΟ Ο ρατσισμός με το γελαστό πρόσωπο 215 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 233 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 265 ΠΗΓΕΣ 281 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 283 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 289

9

10 Στη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων που μαρτύρησαν στο Ολοκαύτωμα

11

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ακροδεξιοί του μεσημεριού Για πολλά χρόνια το πολιτικό προσωπικό στη χώρα μας ζούσε με ήσυχη τη συνείδησή του. Όλοι έβλεπαν ότι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες γιγαντώνονταν κάθε λογής ακροδεξιά, νεοφασιστικά ή μεταφασιστικά κινήματα, κι εμείς βαυκαλιζόμαστε με τη δημοκρατικότητα και τον έμφυτο αντιρατσισμό του λαού μας που δεν επιτρέπει τη γέννηση παρόμοιων φαινομένων. Ώσπου ξαφνικά μαθαίνουμε ότι υπάρχει κάποιο κόμμα (το ΛΑΟΣ) και ένας πολιτικός αρχηγός (ο Γιώργος Καρατζαφέρης) που μεταφέρουν με εξαιρετική επιτυχία στην Ελλάδα το μοντέλο της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς, μιμούμενοι με αξιοσημείωτη ευρηματικότητα τους ομοϊδεάτες τους στη Γαλλία και την Ιταλία. Σε τρεις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις (νομαρχιακές τον Οκτώβριο του 2002, βουλευτικές τον Σεπτέμβριο του 2007 και ευρωεκλογές τον Ιούνιο του 2009) το κόμμα αυτό κερδίζει περισσότερες ψήφους από όσες του έδιναν οι πιο γαλαντόμες σφυγμομετρήσεις και αναδεικνύεται σε άτυπο νικητή των εκλογών, ξεπερνώντας το πρόβλημα του «δικομματισμού» που βραχυκυκλώνει τη στρατηγική των μικρότερων πολιτικών κομμάτων. Μετά την επιτυχημένη είσοδό του στην ελληνική Βουλή το φθινόπωρο του 2007, στις βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 σταθεροποιεί την κοινοβουλευτική του παρουσία, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι δεν πρόκειται για ένα περαστικό πολιτικό σχήμα. Μάλιστα είναι το μόνο ελληνικό κόμμα που οι ψήφοι του την τελευταία δεκαετία αυξάνονται σε απόλυτους αριθμούς από τη μια εκλογική αναμέτρηση στην άλλη. Ποια είναι η αντίδραση των πολιτικών αναλυτών και των κομμάτων του συνταγματικού τόξου; Κρύβουν αμέσως το κεφάλι τους στην άμμο και σπεύδουν να δεχτούν κάθε παραπειστική δικαιολογία που τους προσφέρεται. Και πρώτα απ όλα, είναι έτοιμοι να δεχτούν τον ισχυρισμό που προβάλλουν ο αρχηγός και τα στελέχη του ΛΑΟΣ, ότι δηλαδή δεν έχουν καμιά σχέση με την Ακροδεξιά, ότι έχουν ξεπεράσει τη διάκριση Αριστεράς-Δεξιάς, και βέβαια ότι είναι πεπλανημένη αν όχι συκοφαντική κάθε συσχέτιση με τα γνωστά κινήματα της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς. Ο πρώτος λόγος που κάνει τόσο εύκολα πιστευτούς όλους αυτούς τους ισχυρισμούς είναι το γεγονός ότι η πλειοψηφία των

13 12 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ πολιτικών αντιπάλων αλλά και των δημοσιογράφων και των τηλεσχολιαστών έχουν παντελή άγνοια για την ιστορία, το περιεχόμενο και την εσωτερική πολιτική συγκρότηση του κόμματος του Γιώργου Καρατζαφέρη. Στις σελίδες που ακολουθούν θα μελετήσουμε το μόρφωμα ΛΑΟΣ ως ένα φαινόμενο που, ενώ απασχόλησε ιδιαίτερα την κοινή γνώμη και τους πολιτικούς αναλυτές επί μία σχεδόν δεκαετία, κατά βάθος παραμένει ακόμα άγνωστο. Το εκ πρώτης όψεως παράδοξο αυτό γεγονός, ότι δηλαδή αντιμετωπίζουμε ως «άγνωστο» ένα κόμμα που είναι κατεξοχήν δημιούργημα της τηλεόρασης1 και από το πρωί ώς το βράδυ κυριαρχεί σε δελτία ειδήσεων, εκπομπές λόγου, τηλεπαιχνίδια, ριάλιτι και μεσημεριανάδικα, οφείλεται στο γεγονός ότι ο αρχηγός και τα στελέχη του έχουν κατορθώσει να λειτουργούν σε δύο παράλληλους τηλεοπτικούς κόσμους: στον κόσμο των τηλεοπτικών δελτίων και των πολιτικών εκπομπών των μεγάλων καναλιών από τη μια μεριά, και στον κόσμο του δικού τους καναλιού (Telecity και στη συνέχεια Τηλεάστυ) από την άλλη. Οι δύο αυτοί τηλεοπτικοί κόσμοι τέμνονται σε ορισμένα σημεία, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν ταυτίζονται. Πρόκειται για μια ιδανική εφαρμογή της «διπλής στρατηγικής» που ακολουθούν από καιρό τα μεγαλύτερα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης. Αν, μάλιστα, ήθελε κανείς να βρει το πρότυπο αυτής της στρατηγικής, ίσως πρέπει να μελετήσει την ιταλική Εθνική Συμμαχία (Alleanza Nazionale) του Τζιανφράνκο Φίνι, η οποία παρουσιάζει άλλο επικοινωνιακό προφίλ «στους α π έξω» και άλλο «στους μέσα». Στους ευρισκόμενους εκτός κόμματος τονίζει πόσο έχει αλλάξει σε σχέση με το ανοιχτά φασιστικό MSI, ενώ «στους μέσα» τονίζει τα στοιχεία της συνέχειας μ αυτό2. Το ίδιο κάνει ο Καρατζαφέρης και τα τηλεπρόβλητα στελέχη του ΛΑΟΣ. Στο τέλος μιας διαδρομής με διακυμάνσεις, που τους οδήγησαν κάποιες στιγμές να ταυτιστούν ακόμα και με τις πιο αντιδημοκρατικές μορφές που πήρε η Ακροδεξιά στη μεταπολεμική Ελλάδα, οι ηγέτες αυτού του νέου κόμματος, μετά την επιτυχή είσοδό τους στο κοινοβούλιο το φθινόπωρο του 2007, επέλεξαν να ακολουθήσουν μια μετριοπαθή στάση όταν απευθύνονται στο εθνικό ακροατήριο και να σκληραίνουν όταν μιλούν στους «δικούς τους». Είναι η «στρατηγική του Δούρειου Ίππου», την οποία έχει επεξεργαστεί ο Γιώργος Καρατζαφέρης και την αναλύει με κάθε ευκαιρία στα στελέχη του κόμματός του και στους οπαδούς που δεν τον βλέπουν όσο «ριζοσπάστη» (δηλαδή ακραίο) θα επιθυμούσαν. 1. Ο χαρακτηρισμός «τηλεκόμμα» που του απέδωσε ο Λάκης Λαζόπουλος ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα. 2. Βασιλική Γεωργιάόου, Η Axça Δεξιά και οι συνέπειες της συναίνεσης, εκό. Καστανιώτη, Αθήνα σ. 68.

14 ΟΙ ΑΚΡΟΔΕΞΙΟΙ ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ 13 Η διπλή στρατηγική του Δούρειου Ίππου μπορεί να εφαρμοστεί με μεγαλύτερη ευχέρεια από το ελληνικό κόμμα της Ακροδεξιάς. Οι άνθρωποι του ΛΑΟΣ είχαν την τύχη να βρίσκεται στα χέρια τους ένας ιδιόκτητος τηλεοπτικός σταθμός, ένα ατού που δεν διαθέτει κανένα από τα «αδελφό» ευρωπαϊκά κόμματα. Έτσι τα πράγματα έγιναν εύκολα γ ι αυτούς. Οι βουλευτές του ΛΑΟΣ κρατούν στη Βουλή και στα τηλεοπτικά παράθυρα των μεγάλων καναλιών μια στάση μέσου συντηρητικού πολιτικού, ενώ φυλάνε για τις εκπομπές του Τηλεάστυ την ανάπτυξη όλης της ακροδεξιάς ατζέντας και τη χρήση των γνωστών ρατσιστικών, αντισημιτικών ακόμα και εθνικοσοσιαλιστικών στερεότυπων3. Το πλεονέκτημα αυτό του Καρατζαφέρη και του ΛΑΟΣ γίνεται σαφές, αν αναλογιστεί κανείς το θόρυβο που προκάλεσε τον Οκτώβριο του 2009 η παρουσία του Νικ Γκρίφιν, ηγέτη του Βρετανικού Εθνικού Κόμματος (BNP), σε εκπομπή του BBC. Ήταν η πρώτη φορά που το σοβαρό κανάλι φιλοξενούσε τον ακροδεξιό Γκρίφιν, με αποτέλεσμα, παρά την αξιοθρήνητη εμφάνισή του, να προκαλέσει το ενδιαφέρον των τηλεθεατών και η δημοτικότητά του από το 2% να ανέβει στο 22%4. Πρώτος που συνεχάρη το BBC ήταν -ποιος άλλος;- ο Γάλλος ομοϊδεάτης του Γκρίφιν, Ζαν-Μαρί Λεπέν, ο οποίος οφείλει την επιτυχία του μεταξύ άλλων και στην τηλεόραση. Η τύχη του Λεπέν άλλαξε τον Ιούνιο του 1982, όταν διαμαρτυρήθηκε στον πρόεδρο Μιτεράν για ελλιπή τηλεοπτική κάλυψη, και εκείνος πίεσε τα τρία κρατικά κανάλια να του παρέχουν περισσότερο χρόνο5. Από τότε «η λεπενική κλήση στο λαό περιλαμβάνει την εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των μέσων ενημέρωσης, ιδιαίτερα της τηλεόρασης: ο λεπενικός λαϊκισμός είναι επίσης ένας τηλελαϊκισμός»6. Αλλά και ο Φίνι δεν θα μπορούσε να αναδείξει τις ρητορικές του ικανότητες και να μεταμορφώσει το φασιστικό MSI στην πιο ήπια εκδοχή της Alleanza Nazionale, αν δεν του παρείχε τόσο χρόνο στα κανάλια του ο Μπερλουσκόνι, ο οποίος ήδη τον είχε επιλέξει για στρατηγικό εταίρο το Ακόμα και ο Σενχούμπερ των Republika- 3. Μάλιστα στην Ελλάδα δεν είναι ο Γιώργος Καρατζαφέρης ο μόνος αρχηγός κόμματος της Ακροδεξιάς που διαθέτει ιδιόκτητο τηλεοπτικό σταθμό. Το ίδιο συνέβαινε για ένα διάστημα με τον Γρηγόρη Μιχαλόπουλο, εκδότη των εφημερίδων Ελεύθερη Ώρα και Νέοι Ανθρωποι, ο οποίος κατείχε για ένα διάστημα το κανάλι Τηλετώρα, πριν το μεταβιβάσει σε άλλους ιδιοκτήτες. Την ίδια περίοδο επιχείρησε να διεκδικήσει την πολιτική έκφραση του ακροδεξιού χώρου με το σχήμα Εθνική Συμμαχία, το οποίο απέσπασε στις βουλευτικές εκλογές του ψήφους (0,21%). Η καταδίκη του Μιχαλόπουλου στις σε 18 χρόνια κάθειρξη χωρίς αναστολή για εκβιασμό μεγαλοεπιχειρηματιών διέκοψε την πολιτική του σταδιοδρομία. 4. «One in five would consider voting BNP after Nick Griffin Question Time appearance», telegraph.co.uk, Nonna Mayer, «The French National Front», erto Hans-Georg Betz και Stefan Immerfall (επιμ.), 77ie New Politics of the Right, St. Martin s Press, Νέα Υόρκη 1998, σ Πιερ-Αντρέ Ταγκυέφ, «Ο λαϊκισμός στην Ευρώπη», μτφρ. Ανδρέας Πανταζόπουλος, Νέα Εστία, τχ. 1816, Νοέμβριος 2008, σ. 866.

15 14 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ ner ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα με μια δημοφιλή εκπομπή στη βαυαρική τηλεόραση7, ενώ και ο ηγέτης της ακροδεξιάς σουηδικής Νέας Δημοκρατίας, ο Μπερντ Κάρλσον, ήταν διευθυντής ενός πάρκου ψυχαγωγίας8. Αυτός ο συνδυασμός παραδοσιακής ακροδεξιάς ρητορείας και σύγχρονου τηλεοπτικού λαϊκισμού είναι η συνταγή επιτυχίας για όλους τους ηγέτες της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς. Αλλά το ΛΑΟΣ έχει και μια άλλη εύνοια της τύχης. Ο ιδρυτής και αδιαμφισβήτητος αρχηγός του διαθέτει δυο ιδιότητες που θα ζήλευαν όλοι οι σύγχρονοι υποψήφιοι πολιτικοί αρχηγοί. Συνδυάζει την πολιτική με την επιχειρηματική του δραστηριότητα στο χώρο των μέσων ενημέρωσης (είναι κάτι σαν μικρός Μπερλουσκόνι, δηλαδή), αλλά παραμένει και ένας πεπειραμένος διαφημιστής. Μ άλλα λόγια, ο Γιώργος Καρατζαφέρης είναι από μόνος του «διαπλεκόμενος», καθώς συνδυάζει την οικονομική δύναμη με την πολιτική δράση και τον έλεγχο συγκροτήματος μέσων ενημέρωσης. Και από την άλλη, με την ιδιότητα του διαφημιστή κατανόησε πολύ γρήγορα τον τρόπο άσκησης της σύγχρονης (μετα)πολιτικής. Πολύ πριν αρχίσουν τα μεγάλα ελληνικά πολιτικά κόμματα να συνειδητοποιούν ότι πρέπει να επενδύσουν σε συμβούλους επικοινωνίας και διαφημιστικές εταιρείες, ο Καρατζαφέρης αντιλαμβανόταν την πολιτική ως προϊόν, το οποίο πρέπει να πλασαριστεί με κάθε τρόπο και τους υποψήφιους οπαδούς ή ψηφοφόρους ως συγκεκριμένα target groups, τα οποία πρέπει να προσεγγιστούν με απλά και εύληπτα συνθήματασλόγκαν. Αυτή, για παράδειγμα, η διπλή στρατηγική του Φίνι, την οποία εξελλήνισε σε Δούρειο Ίππο ο Καρατζαφέρης, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η εφαρμογή στο χώρο της πολιτικής του παλιού διαφημιστικού σλόγκαν «απ έξω εμφάνιση και από μέσα άνεση», το οποίο είχε εμπνευστεί ο ίδιος για μάρκα εσωρούχων. Το ΛΑΟΣ ακολουθεί πράγματι αυτό το δόγμα. «Απ έξω» θέλει να εμφανίζεται ευπρόσωπο καθεστωτικό κόμμα, για να μπορεί «από μέσα» να αναπτύσσει με την άνεσή του τις ακραίες θέσεις του. Σ αυτή την απόσταση των δύο παράλληλων πολιτικών λόγων και τηλεοπτικών κόσμων του ΛΑΟΣ εντοπίζεται η δυσκολία αναγνώρισης της πολιτικής ταυτότητας του κόμματος. Για να μάθει κανείς αυτά που λένε «από μέσα» πρέπει να έχει γνώση της εσωτερικής «πολιτικής διαπαιδαγώγησης» που ασκούν ο Καρατζαφέρης και οι κατά καιρούς συνεργάτες του (Γεωργιάδης, Βορίδης, Βελόπουλος, Γεωργίου, Καψιώτης, Κοντονής, Παπαδόπουλος, και παλιότερα Πλεύρης, Λιακόπουλος, Μυλωνόπουλος, Σχοινάς, Βίρλας κ.ά.). Αλλά οι εκπομπές αυτές έχουν μικρή θεαματικότητα (πράγμα φυσικό, εφόσον απευθύνονται κατά κύριο λόγο στους οπαδούς και τους ψηφοφόρους), ενώ τις ελάχιστες φο 7. Hans-Georg Betz, Radical Right-wing Populism, St. Martin's Press, Νέα Υόςκη 1994, σ Στο ίδιο. ο. 7.

16 ΟΙ ΑΚΡΟΔΕΞΙΟΙ ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ 15 ρές που προκαλούν το ενδιαφέρον άλλων ιδιωτικών καναλιών είναι όταν κάποιες σατιρικές εκπομπές αναμεταδίδουν αποσπάσματά τους για να ειρωνευτούν πότε τους αδελφούς Γεωργιάδη, πότε τον ίδιο τον Καρατζαφέρη και πότε έναν αθυρόστομο γιατρό που ασχολείται με το έντερο του Έλληνος9. Όμως αυτές οι εκπομπές της ομάδας Καρατζαφέρη δεν είναι καθόλου χιουμοριστικές. Μπορεί να μειδιά κανείς με τις καλτ φιγούρες των παρουσιαστών και την απλοϊκότητα της επιχειρηματολογίας τους ή τις υπερβολές τους, αλλά, όπως αποδείχτηκε από τις εκλογές του 2007 και στη συνέχεια, γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Και στην περίπτωση αυτή εκείνοι που γέλασαν τελευταίοι ήταν τα στελέχη του ΛΑΟΣ που τους ειρωνεύονταν ή τους αντιμετώπιζαν ως γραφικές μορφές οι σοβαροί αναλυτές των βραδινών τηλεοπτικών δελτίων, για να σπεύσουν με την ίδια ευκολία μέσα σε δύο χρόνια -μετά τις ευρωεκλογές του να τους αναγορεύσουν ρυθμιστές της πολιτικής ζωής, τιμητές της πολιτικής ορθότητας και υπόδειγμα προς μίμηση για τους υπόλοιπους πολιτικούς σχηματισμούς. Ενδεικτική για τον εφησυχασμό των πολιτικών αναλυτών μετά τη συγκρότηση του κόμματος Καρατζαφέρη το 2000, είναι η επιθετική απάντηση του Θέμου Αναστασιάδη από τις στήλες του Βήματος σε όσους διέβλεπαν τη συγκρότηση και στην Ελλάδα ενός τυπικού ακροδεξιού κόμματος, όπως αυτά που αναδείχτηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη: «Πού να τον βρούμε, αναλυταράδες μου, τον Έλληνα Λεπέν; Ο μόνος επίδοξος εκπρόσωπός του στην Ελλάδα δεν είναι παρά ο πρόσχαρος, θορυβώδης, χωρατατζής Γιώργος Καρατζαφέρης που συνιστά απειλή (ανταγωνιστική) μόνο για τον Μητσικώστα. Χέρι-χέρι με τον Καρατζαφέρη το πολύ πολύ να πας σε τίποτε χασαποταβέρνες στη Βάρη ή σε καλά μαγαζιά της Εθνικής να ταΐσεις σκυλάδες και μπαλέτα Τσετσενίας»10. Λίγα μόλις χρόνια αργότερα, εκείνος που θα βρισκόταν «χέρι χέρι με τον Καρατζαφέρη» θα ήταν ο ίδιος ο Θέμος Αναστασιάδης, ο οποίος ως εκδότης της μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδας Πρώτο Θέμα όχι μόνο θα δώσει βήμα στην επιχειρηματολογία του ΛΑΟΣ, αλλά θα πρωτοστατήσει και σε ορισμένες καμπάνιες του «εθνικού χώρου», μέσα από τις οποίες αναδείχτηκε η ατζέντα Καρατζαφέρη". Η αδυναμία των αναλυτών να εντοπίσουν εγκαίρως το χαρακτήρα του εγχειρήματος Καρατζαφέρη οφείλεται στην παντελή υποτίμηση του ρόλου της τηλεοπτικής συγκρότησης ενός κοινού πιστών οπαδών μέσω του ιδιόκτητου Telecity-Τηλεάστυ. Όμως σ αυτές τις εκπομπές του κομματικού τους καναλιού 9. Κυρίως οι εκπομπές του Λάκη Λαζόπουλου «Αλ Τσαντίρι Νιουζ» και «Όταν ο Λάκης δεν είναι εόώ» στον Alpha και η «Ελληνοφρένεια» στον τηλεοπτικό Σκάι. 10. Θέμος Αναστασιάδης, «Η χαρά του βρικόλακα», Το Βήμα, Κυρίως η κα μπάνια για την απόσυρση του βιβλίου Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού.

17 16 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ και την εσωτερική διαφώτιση που ασκούν τα στελέχη του κόμματος αυτού βρίσκεται το κλειδί της όποιας απήχησης του ΛΑΟΣ στην ελληνική κοινωνία. Αυτός είναι και ο λόγος που γράφτηκε αυτό το βιβλίο. Παρακολουθώντας από το 1990 την πολιτική πορεία του Γιώργου Καρατζαφέρη στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής ομάδας Ιός στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία12, συγκροτήσαμε ένα σημαντικό αρχείο από τις εκπομπές αυτές που απευθύνονταν στο εσωτερικό του ακροδεξιού κινήματος και δεν ταυτίζονταν πάντα με τις επίσημες δηλώσεις του αρχηγού και των στελεχών της ακροδεξιάς αυτής τάσης της Νέας Δημοκρατίας, η οποία κατέληξε να αυτονομηθεί και να συγκροτήσει το ΛΑΟΣ, σε συνεργασία με άλλα ακροδεξιά στελέχη και πολιτικά μορφώματα του χώρου της ευρύτερης Δεξιάς. Είναι κυρίως η μεσημεριανή εκπομπή του ίδιου του Καρατζαφέρη, η οποία συνεχίζεται για δύο σχεδόν δεκαετίες με αλλαγές στο ντεκόρ και τον τίτλο, αλλά και πολλές εκπομπές στελεχών του χώρου, οι οποίες με διάφορους τρόπους συμπληρώνουν το προπαγανδιστικό έργο του αρχηγού και δίνουν την «εσωτερική» δυναμική στο εγχείρημα του κόμματος, που έχει πια μεταμορφωθεί σε «κίνημα». Η εκπομπή του αρχηγού ήταν από τις αρχές της δεκαετίας του 90 και παραμένει μέχρι σήμερα το συνεκτικό στοιχείο ενός κόμματος που έχει συγκροτηθεί από ποικίλες ομάδες ή προσωπικότητες του χώρου της παραδοσιακής Ακροδεξιάς με μοναδική αναφορά στον ίδιο τον Καρατζαφέρη, ενώ -αντίθετα από όλες τις άλλες προσπάθειες δημιουργίας νέου κόμματος- δεν προκλήθηκε καμιά θεαματική διάσπαση του μητρικού κόμματος. Αλλά δεν πρέπει κανείς να υποτιμήσει και το ρόλο που έχουν οι προσωπικές εκπομπές άλλων στελεχών, στους οποίους ο αρχηγός εμπιστεύεται κατά καιρούς το ρόλο του κομματικού διαφωτιστή. Ξεχωριστή θέση σ αυτού του είδους το τηλεοπτικό πρόγραμμα καταλαμβάνουν οι καθημερινές εκπομπές τηλεπωλήσεων επιλεγμένων εθνωφελών βιβλίων από στελέχη του κόμματος. Οι εκπομπές αυτές, που συνδυάζουν την εμπορική και την πολιτική σκοπιμότητα, όχι μόνο εξασφαλίζουν την πολυπόθητη αναγνωρισιμότητα στους παρουσιαστές τους, αλλά γίνονται και όχημα επηρεασμού του τηλεοπτικού κοινού μέσω ενός πολύ απλού μηχανισμού. Προβάλλοντας, λ.χ., δίπλα σε κλασικά βιβλία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας τα βιβλία ενός Πλεύρη ή ενός Γεωργαλά, καταφέρνεις να προσδώσεις λίγο από 12. Από τον Μάιο του 1990 άρχισαν να δημοσιεύονται στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (αργότερα και στη Σαββατιάτικη) οι θεματικοί φάκελοι της ερευνητικής δημοσιογραφικής ομάδας «Ιός». Στην ομάδα αυτή, εκτός από τον συγγραφέα, συμμετέχουν από την αρχή και μέχρι σήμερα ο Τάσος Κωστόπουλος και ο Δημήτρης Τρίμης, από τον Μάρτιο του 1994 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2008 η Αγγέλικα Ψαρρά, ενώ από το 2003 η Αντα Ψαρρά. Η συγκέντρωση του υλικού, οι θεωρητικές επεξεργασίες και η πολιτική ανάλυση των ζητημάτων αποτελούν συλλογική δουλειά της δημοσιογραφικής ομάδας. Στην προκειμένη περίσταση, ο συγγραφέας βαρύνεται με την τελική καταγραφή και τη σύνταξη του βιβλίου.

18 ΟΙ ΑΚΡΟΔΕΞΙΟΙ ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ 17 το κύρος των πρώτων στους προπαγανδιστές της χούντας. Και πουλώντας έγκριτα ιστορικά βιβλία μαζί με τον «Αντίχριστο» κάποιου τηλεκαλόγερου, νομιμοποιείς τις πιο ακραίες συνωμοτικές θεωρίες και τις πιο παρανοϊκές ερμηνείες της σύγχρονης πολιτικής πραγματικότητας. Τη μέθοδο αυτή την έχει διδάξει ο ίδιος ο Καρατζαφέρης προσφέροντας το κανάλι του ως «κολυμβήθρα του Σιλωάμ» για να ξεπλένονται όλα τα παλιά (πολιτικά βέβαια) αμαρτήματα13. Για να ερμηνεύσει κανείς την επιτυχία του εγχειρήματος Καρατζαφέρη δεν πρέπει να υποτιμήσει το ρόλο των πολλών (δεκάδων) τηλεοπτικών εκπομπών σε άλλα κανάλια όλης της επικράτειας με ανάλογο περιεχόμενο14. Οι εκπομπές αυτές λειτουργούν ως δίκτυο, αλληλοτροφοδοτούνται και αναμεταδίδονται σε ιδιωτικούς σταθμούς κάθε είδους. Είναι ένα είδος «ιδιωτικοποίησης» της κομματικής προπαγάνδας με τρόπο που θυμίζει έντονα τους τηλε-ευαγγελιστές στις ΗΠΑ. Εθνική, θρησκευτική και κομματική διαπαιδαγώγηση με το αζημίωτο. Η μελέτη αυτού του υλικού αναδεικνύει τις πολιτικές βάσεις του κόμματος και την ιδεολογική συγκρότησή του με τρόπο που αποκλίνει από τα επίσημα ντοκουμέντα και τις προσεγμένες δηλώσεις των εκπροσώπων του στα μέσα ενημέρωσης. Η ανάλυση των εκπομπών αυτών δίνει την πραγματική εικόνα της πολιτικής διαδρομής του Καρατζαφέρη και περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που ο ίδιος και οι συνεργάτες του επιχειρούν κατά καιρούς να συσκοτίσουν. Ασφαλώς δεν είναι συμπτωματικό το γεγονός ότι οι αναλύσεις για το φαινόμενο ΛΑΟΣ που γίνονται από τους απολογητές της πολιτικής του κόμματος περιορίζονται στα επίσημα ντοκουμέντα και τα έντυπα του κόμματος και αποσιωπούν κάθε αναφορά στις προφορικές αναπτύξεις του προέδρου και των συνεργατών του από τις καθημερινές εκπομπές «διαφώτισης»15. Αλλά αυτή η προσέγγιση είναι εντελώς παραπλανητική, εφόσον όταν μιλούμε για ΛΑΟΣ αναφερόμαστε σε ένα κατεξοχήν τηλεοπτικό δημιούργημα Βλ. παρακάτω, Κεφ. III. 14. Οι περισσότερες απ αυτές τις εκπομπές φιλοξενούνται σε κανάλια της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης. Για τη συγκέντρωση πλούσιου υλικού απ αυτές τις εκπομπές τηλεοπτικών σταθμών της Μακεδονίας οφείλουμε ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Νίκο Σακελλάριο, ο οποίος είχε εγκαίρως διαβλέψει τη δυναμική του νέου αυτού ακροδεξιού ρεύματος. 15. Γιάννης Κολοβός, Ακρα Δεξιά και Ριζοσπαστική Δεξιά στην Ελλάδα και στην Δυτική Ευρώπη ( ), εκδ. Πελασγός, Αθήνα 2005, Χρήστος Χαρίτος, Ριζοσπαστική Δεξιά. Η απάντηση στη νεοταξική Αριστερά, εκδ. Πελασγός, Αθήνα Εξαίρεση αποτελεί μια σύνοψη των θέσεων του Καρατζαφέρη που συνέταξε ο Δημοσθένης Αλεξίου (Γιώργος Καρατζαφέρης: Η αδάμαστη θέληση, εκδ. Γεωργιάδης/Ελέπολις, Αθήνα 2004), αλλά σ αυτό το βιβλίο δεν περιέχονται αυτούσια αποσπάσματα των εκπομπών του αρχηγού, παρά ξαναδιατυπωμένες θέσεις του, και βέβαια παραλείπονται οι ακραίες τοποθετήσεις και τα ξεσπάσματά του. 16. Η μοναδική ανάλυση του τηλεοπτικού λόγου του ΛΑΟΣ αναφέρεται στη διετία , όταν είχε αρχίσει πλέον να στρογγυλεύει τα λόγια του ο Γιώργος Καρατζαφέρης (Στ. Τσιράς, «Το Τηλεάστυ και ο Καρατζαφέρης: Ο τηλεοπτικός λόγος του ΛΑΟΣ», αδημοσίευτη εργασία, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2008).

19 18 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ Τη βασιμότητα αυτής της ανάλυσης υποδεικνύει ο εκνευρισμός των στελεχών του ΛΑΟΣ όταν είδαν δημοσιευμένα αποσπάσματα απ αυτές τις εκπομπές σε άρθρα της συντακτικής ομάδας Ιός στην Ελευθεροτυπία11. Η κομματική εφημερίδα του ΛΑΟΣ, χωρίς να απαντήσει σε όσα καταμαρτυρούσε το σχετικό δημοσιογραφικό ρεπορτάζ, επιτέθηκε με πολυσέλιδα αφιερώματα στον Ιό και την Ελευθεροτυπία. Εκπροσωπώντας τον αρχηγό ανέλαβε να απαντήσει ο Χριστόδουλος Χριστοδουλίδης, τον οποίο ο Καρατζαφέρης ονόμαζε «Σουσλόφ του ΛΑΟΣ», και εκείνος έστρεψε την προσοχή των αναγνωστών του ακριβώς στο υλικό των εκπομπών του Τηλεάστυ που παρουσιάστηκε από τον Ιό: «Αλήθεια, όλο αυτό το υλικό που καταχωρήθηκε από τον Ιό στην Ελευθεροτυπία την περασμένη Κυριακή, μήπως παρελήφθη από τον ίδιο εκείνο γνωστό τυπάκο της ΚΥΠ, που συνελήφθη να μεταφέρει στη Βόρεια Ελλάδα αλβανικά καλάσνικοφ σε πράκτορες του UCK; Διότι, βέβαια, δεν κάθεται κανείς στα γραφεία της Ελευθεροτυπίας να παρακολουθεί και να καταγράφει σε 24ωρη βάση το Τηλεάστυ»18. Από τη στήλη του Ιού σχολιάσαμε τότε αυτή την ξεκαρδιστική παραδοχή: «Οι υπεύθυνοι του ΛΑΟΣ αδυνατούν να πιστέψουν ότι βλέπουν τις εκπομπές τους και κάποιοι που δεν εκστασιάζονται από τον μεγάλο αρχηγό. Και βέβαια ως μοναδική δημοσιογραφική πηγή γνωρίζουν την...κυπ. Με την απίστευτη αυτή μπούρδα ομολογούν, όμως, εμμέσως ότι πολλές από τις ιδέες που διακινούνται στο κανάλι τους έχουν τόση σχέση με τη δημοκρατική νομιμότητα όση και τα καλάσνικοφ»19. Αλλά και τέσσερα χρόνια αργότερα, για να εξηγήσει ο Άδωνις Γεωργιάδης το λόγο που πουλάει το φιλοχιτλερικό βιβλίο του Κώστα Πλεύρη χωρίς να δείχνει το εξώφυλλό του20, υποστήριζε από τη δική του εκπομπή ότι «με την προβολή του μπορούμε να θέσουμε σε κίνδυνο πολλές προσπάθειες που κάνουμε, δεχόμενοι λάσπη και συκοφαντία από ανθρώπους που δεν χάνουν ευκαιρία να εκδίδουν πιστοποιητικά ψευτοπροοδευτισμού, από ανθρώπους οι οποίοι μαγνητοφωνούν μία προς μία τις εκπομπές, τους τις δίνει μάλλον η ΚΥΠ, διότι αλλιώς δεν εξηγείται»21. Και στη συνέχεια ο πολιτευτής (ακόμα τότε) του ΛΑΟΣ αναφερόταν κι αυτός ρητά στον Ιό: «Υπάρχει μία στήλη στην Ελευθεροτυπία, η οποία σου βγάζει τι είπες το Λέει, απομαγνητοφωνημένη συνέντευξη στο Τηλεάστυ, 2 Ιουνίου Και λες πού τη βρήκε, εγώ δεν την έχω. Προφανώς την έχει η Ασφάλεια. Από εκεί την παίρνουν, για να μη νομίζουν ότι τρώμε κουτόχορτο». Παρόμοια επιχειρηματολογία ανέπτυσσε ο Καρατζαφέρης στη συζή 17. Βλ., λ.χ., Ιός, «Το λίφτινγκ της ελληνικής Ακροδεξιάς», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Άλφα Ένα, Ιός, «Δεν είμαστε φασίστες, δεν είμαστε φασίστες». Ελευθεροτυπία, Βλ. παρακάτω, Κεφ. IV. 21. «Ελλήνων Έγερσις», Τηλεάστυ,

20 ΟΙ ΑΚΡΟΔΕΞΙΟ! ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ 19 τησή του με τον Κώστα Πλεύρη για το «ρόλο των Εβραίων» κατά την επίθεση στους δίδυμους πύργους22. Από πρώτη ματιά η σκοπιμότητα αυτών των παραδοξολογιών, στις οποίες καταφεύγουν οι εκπρόσωποι του ΛΑΟΣ, είναι να απονομιμοποιήσουν στα μάτια των τηλεοπαδών τους τη χρήση των εκπομπών του Telecity-ΊΓηλεάστυ από μη μέλη ή και επικριτές του κόμματος. Όποιοι διαθέτουν το σχετικό υλικό, μας λένε, πρέπει να έχουν σχέση με την ΚΥΠ και τον UCK! Λες και χρειάζεται τίποτα άλλο για την καταγραφή τους από ένα απλό βίντεο παλιότερα ή μια κάρτα τηλεόρασης στον υπολογιστή τα τελευταία χρόνια. Αλλά μ αυτό τον τρόπο, άθελά τους, οι συνεργάτες του Καρατζαφέρη παραδέχονται ότι το περιεχόμενο αυτών των εκπομπών είναι «εσωτερικό», αφορά μόνο τους μυημένους οπαδούς, και όσοι το παρακολουθούν εκτός κόμματος παραβιάζουν την εσωκομματική ιδιωτικότητα. Αυτή η λογική καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μόνο «μυστικές υπηρεσίες», η ΚΥΠ και η Ασφάλεια είναι δυνατόν να έχουν πρόσβαση στο τηλεοπτικό άδυτο, με το οποίο εξασφαλίζεται η επικοινωνία των οπαδών με τους γκουρού του κόμματος. Για τον Καρατζαφέρη και τους συνεργάτες του η παρακολούθηση των εκπομπών αυτών από μη οπαδούς ισοδυναμεί δηλαδή με ένα μικρό Γουότεργκεϊτ, όπου κομματικοί αντίπαλοι αποκτούν πρόσβαση στις μύχιες σκέψεις και στους πραγματικούς σχεδιασμούς του κομματικού ιερατείου. Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι ο ίδιος ο αρχηγός του ΛΑΟΣ τοποθέτησε επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές του 2009 τον Ιωάννη Κοραντή, ο οποίος κατείχε μέχρι πριν από λίγες μέρες το πόστο του διευθυντή της ΕΥΠ. Μ άλλα λόγια ο αρχηγός του ΛΑΟΣ ανέδειξε στην πιο τιμητική θέση της εκλογικής του λίστας τον άνθρωπο, τον οποίο υποτίθεται ότι θεωρούσε υπεύθυνο για τις «διαρροές» των εκπομπών του σε κακόπιστους αντιπάλους! Ο παραλογισμός δεν είναι ανεξήγητος. Τα στελέχη του ΛΑΟΣ και ο Καρατζαφέρης γνωρίζουν πολύ καλά ότι για να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ της εξωτερικής μορφής ενός κόμματος «όπως τα άλλα» και της εσωτερικής μορφής ενός «κινήματος» με σαφή ακροδεξιά χαρακτηριστικά είναι απαραίτητη η παράλληλη ύπαρξη των δύο τηλεοπτικών κόσμων. Αν βγουν στην επιφάνεια όσα απευθύνονται μόνο στους μυημένους, τότε θα υπονομευτεί η προσπάθεια συγκάλυψης της ακροδεξιάς φυσιογνωμίας του κόμματος. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πολλές φορές ο Καρατζαφέρης διαψεύδει τους συνομιλητές του, όταν εκείνοι αναφέρονται σε κάποιες παλιότερες δηλώσεις ή πολιτικές του κινήσεις. «Ουδέποτε το είπα» ή «πού το βρήκατε αυ 22. «Ένα βήμα εμπρός», Τηλεάστυ Βλ. την απομαγνητοφώνηση της εκπομπής στο Παοά(ΐτημα 5.

21 20 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ τό», είναι οι συνηθισμένες του ατάκες. Και επειδή οι παλιές τηλεοπτικές εκπομπές δεν είναι προσβάσιμες στους πολίτες, όπως συμβαίνει με τα έντυπα μέσω των βιβλιοθηκών, ο καναλάρχης πολιτικός θεωρεί ότι μπορεί να διαψεύδει όποιον τολμά να αναφερθεί σε παλιότερες τηλεοπτικές του φράσεις. Γνωρίζει ότι μόνον όποιος είχε την πρόνοια να μαγνητοσκοπήσει εγκαίρως τις δημόσιες εμφανίσεις του είναι σε θέση να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει κάθε σχετικό ισχυρισμό. Μετά την εκλογή του στην Ευρωβουλή, τον Ιούνιο του 2004, θα κατακεραυνώσει με αυτοπεποίθηση όλους τους τηλεστάρ που θα διανοηθούν να τον συνδέσουν με την Ακροδεξιά23. Και όταν ρωτηθεί ο τότε εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος αν είναι αλήθεια ότι το 2002 ο Καρατζαφέρης εξυμνούσε τον Λεπέν, θα το διαψεύσει με αγανάκτηση: «Αυτό είναι ψεύδος. Αυτά τα διαβάσατε στον Ιό της Ελευθεροτυπίας και έχουν απαντηθεί. Είναι συκοφαντικά. Ο Ιός δεν είναι πρώτη φορά που συκοφαντεί»24. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν είναι ψεύδος. Μόνο που οι συνομιλητές του δεν διέθεταν τα στοιχεία για να το αποδείξουν. Μετά τις πρώτες επιτυχίες του ο Γιώργος Καρατζαφέρης επιχείρησε από το καλοκαίρι του 2004 να εξαλείψει τις πιο ακραίες διατυπώσεις του κομματικού του λόγου και απαγόρευσε τη χρήση ορισμένων εκφράσεων που είχε ο ίδιος κατά κόρον χρησιμοποιήσει στο παρελθόν. Η προσπάθεια αυτή «αποχουντοποίησης» του ΛΑΟΣ δεν στέφθηκε πάντα με επιτυχία, ωστόσο θόλωσε τη σαφή εικόνα που είχε δημιουργηθεί από όσα έλεγε ο ίδιος και οι στενοί του τηλεσυνεργάτες επί μία δεκαετία. Για το λόγο αυτό έχει μεγάλη σημασία η ανάλυση του δημόσιου λόγου του κόμματος, όπως εξελίχτηκε από την περίοδο που επωαζόταν μέχρι την πλήρη εκδίπλωση του σχεδίου Καρατζαφέρη. Χωρίς το υλικό των επίμαχων τηλεοπτικών εκπομπών αυτή η ανάλυση δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί. Τη διαφοροποίηση «εσωτερικού» και «εξωτερικού» λόγου έχουν επισημάνει πολλοί μελετητές του φαινομένου της σύγχρονης ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς. «Ορισμένα κόμματα της Ακρας Δεξιάς ακολουθούν μια στρατηγική ελαχιστοποίησης και παραμερισμού κάθε ανοιχτής αναφοράς στο φασισμό», γράφει ο Ignazi, «προκειμένου να αποφύγουν τον εξαιρετικά πιθανό και άμεσο στιγματισμό τους από την κοινή γνώμη»25. Αυτά τα κόμματα τείνουν να υιοθετούν «μια στρατηγική εσωτερικού και εξωτερικού προσκλητηρίου σε σχέση με το διαφορετικό (εσωτερικό ή εξωτερικό) ακροατήριό τους». Υπάρχει, δηλαδή, γι αυτά τα κόμματα, ένα «προσκήνιο», προσιτό σε όλους τους πολίτες και ένα 23. Βλ. παρακάτω, Κεφ. V. 24. Ειδήσεις Alter, Piero Ignazi, Extreme Right Parties in Western Europe, Oxford University Press, Νέα Υόρκη2003, σ. 31.

22 01 ΑΚΡΟΔΕΞΙΟΙ ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ 21 «παρασκήνιο», αφιερωμένο στους πραγματικούς οπαδούς. Για να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, ο Mudde δεν περιορίστηκε στα επίσημα εκλογικά προγράμματα των κομμάτων της Ακροδεξιάς που εξέτασε, αλλά ανέλυσε και τις εφημερίδες τους που απευθύνονται στο εσωτερικό του κόμματος, «έτσι ώστε να αποφύγει τον κίνδυνο να προσκολληθεί στο προσκήνιο μόνο των κομμάτων της Ακροδεξιάς»26. Ακόμα και έτσι, πάντως, ο ειδικευμένος πολιτικός επιστήμονας παραδέχεται ότι η μελέτη του περιορίζεται από το γεγονός ότι βασίζεται σε δημόσια κείμενα και αγνοεί τη «λανθάνουσα κομματική ιδεολογία». Τον αντίθετο δρόμο ακολουθεί ο συνεργάτης του Ελληνικού Μετώπου Γιάννης Κολοβός. Για να αναλύσει τα ελληνικά ακροδεξιά κόμματα περιορίζεται στο «εξωστρεφές» υλικό, δηλαδή στο επίσημο κομματικό υλικό, «που σκοπό έχει να κάνει τη θετικότερη εντύπωση τόσο στους ψηφοφόρους όσο και στους δημοσιογράφους». Ο λόγος είναι η «έλλειψη χρόνου και πόρων»27. Τα συμπεράσματά του είναι τόσο αξιόπιστα όσο και η μέθοδός του. Η έρευνά μας συγκλίνει και σε ένα άλλο συμπέρασμα που έρχεται σε αντίθεση με τις συνήθεις εκτιμήσεις για την πολιτική σταθερότητα ή την πολιτική φερεγγυότητα του Καρατζαφέρη στο χώρο της Ακροδεξιάς. Από πολλές πλευρές -και κυρίως από πρώην ή νυν συμμαχητές του- προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η ίδρυση του ΛΑΟΣ έχει τυχοδιωκτικά χαρακτηριστικά ή ότι ο ίδιος ο αρχηγός δεν διαθέτει τη συγκρότηση που θα του επέτρεπε να κινείται πάνω στις σταθερές αρχές της Ακροδεξιάς, με συνέπεια να παρεκκλίνει κάθε τόσο προς τα αριστερά ή τα δεξιά. Είναι αλήθεια ότι η πολιτική και η ευρύτερη παιδεία του αρχηγού του ΛΑΟΣ δεν του επιτρέπει να λειτουργεί ως αυτόνομος παραγωγός συνεκτικού πολιτικού λόγου. Ο Γιώργος Καρατζαφέρης είναι υποχρεωμένος να επιλέγει κατά καιρούς συνεργάτες που τον βοηθούν στον τομέα αυτό, ενώ διακρίνεται και στην επιλεκτική οικειοποίηση ιδεών ή συνθημάτων ακόμα και από πολιτικούς του αντιπάλους. Αλλά σε αντίθεση με τις παραπάνω επισημάνσεις πικραμένων παλιών συνεργατών του, και χωρίς να μπαίνουμε στον πειρασμό να αναλύσουμε την προσωπικότητα του αρχηγού, διαπιστώνουμε ότι για πάνω από τριάντα χρόνια ο Γ ιώργος Καρατζαφέρης επιχειρεί με διάφορους τρόπους να επιτύχει το ίδιο αποτέλεσμα. Αν μη τι άλλο, σε μια πολιτική σκηνή που έχει σε μεγάλο βαθμό ρευστοποιηθεί, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι ο ιδρυτής του ΛΑΟΣ είχε από πολύ νωρίς στο μυαλό του ένα συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο, όσο αποτρόπαιο κι αν μας φαίνεται αυτό. Σε ένα από τα πιο γνωστά ευφυολογήματα της δεκαετίας του 70, δικτατο 26. Cas Mudde, The Ideology of the Extreme Right, Manchester University Press, Μάντσεσιερ 2000, Γιάννης Κολοβός, Άκρα Δεξιά..., ό.π., α. 28 και 126.

23 22 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ ρία σήμαινε να χτυπά κάποιος την πόρτα σου τα χαράματα και να μην είναι ο γαλατάς. Με το ΛΑΟΣ το ευφυολόγημα καταρρέει. Γιατί, όπως μας επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία από την εκπομπή του, ο Γιώργος Καρατζαφέρης ξεκίνησε την καριέρα του ως γαλατάς. Και, σε κάθε περίπτωση, όταν χτυπά την πόρτα μας δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το κάνει για να μας φέρει το γάλα ή για να μας θυμίσει τα καλά της πολύχρονης δικτατορίας.

24 I Μεταξύ δύο Κωνσταντίνων ( ) Το Σάββατο 26 Οκτωβρίου 1974 κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο ενός εβδομαδιαίου εντύπου με τίτλο Το Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας και υπότιτλο «Εθνική Εφημερίς υπεράνω κομμάτων και παρατάξεων». Το έντυπο αυτό δεν έζησε για πολύ. Στο δεύτερο φύλλο μείωσε από 16 σε 12 τον αριθμό των σελίδων του, που έγιναν 8 στο τέταρτο φύλλο, και τελικά η έκδοση διακόπηκε. Το πρώτο φύλλο εκδόθηκε τρεις βδομάδες πριν από τις πρώτες γενικές βουλευτικές εκλογές της μεταπολίτευσης που διενεργήθηκαν στις 17 Νοεμβρίου 1974, ενώ το έκτο και τελευταίο την παραμονή του δημοψηφίσματος για το πολιτειακό που είχε οριστεί στις 8 Δεκεμβρίου Ήταν ένα ακόμα από τα πολλά αποτυχημένα εκδοτικά εγχειρήματα της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου, που επιχείρησαν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες πολιτικής πληροφόρησης του ελληνικού κοινού μετά την κατάρρευση της δικτατορίας. Ένα ακόμα θνησιγενές πείραμα ανάμεσα σε πολλά άλλα που ξεχάστηκαν. Μόνο που το Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας διατηρεί ακόμα και σήμερα ξεχωριστό πολιτικό ενδιαφέρον. Ο λόγος είναι ότι εκδότης του εντύπου αυτού δεν ήταν άλλος από τον Γεώργιο Καρατζαφέρη, τον μετέπειτα πρόεδρο του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού (ΛΑΟΣ), ο οποίος, μάλιστα, κρατούσε τη θέση του κύριου αρθρογράφου, ενώ η προσωπική του σφραγίδα είναι ορατή σε κάθε σελίδα του εντύπου. Ο Γιώργος Καρατζαφέρης την εποχή που επιχείρησε την έκδοση του φιλοβασιλικού εντύπου ήταν 27 ετών και είχε μέχρι τότε ασχοληθεί με μουσικές και «ενημερωτικές» εκπομπές στα κρατικά μέσα ενημέρωσης (ραδιόφωνο και τηλεόραση), κυρίως την περίοδο της δικτατορίας. Όπως εξηγεί ο ίδιος σε πολλές αυτοβιογραφικές συνεντεύξεις του1, η σχέση του με τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης ξεκίνησε τη δεκαετία του 60, αρχικά σαν μια προσπάθεια μίμησης και 1. Βλ χαρακτηριστικά, τη συνέντευξή του στην Τατιάνα Στεφανίδου, «Αποκάλυψη Τώςα», ΑΝΤΙ,

25 24 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ αντιγραφής του πιο επιτυχημένου μουσικού παραγωγού εκείνης της περιόδου, του Νίκου Μαστοράκη. Η σύγκριση μεταξύ των δύο αυτών περιπτώσεων έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για την κατάρρευση της καριέρας του Μαστοράκη άρκεσε η περιβόητη εκπομπή με κρατούμενους φοιτητές που διοργάνωσε μέσα από τα κρατητήρια της χούντας μετά την αιματηρή κατάπνιξη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβριο του Ο Καρατζαφέρης είχε την τύχη να εμπλακεί με την πολιτική μετά την πτώση της δικτατορίας και έτσι δεν εκτέθηκε σε ανοιχτές δηλώσεις ή ενέργειες υποστήριξής της. Βέβαια δεν διαθέτουμε το υλικό των εκπομπών του εκείνης της περιόδου για να μπορούμε να διαμορφώσουμε σαφή άποψη για το ζήτημα2. Ο ίδιος, πάντως, περιγράφει μετά από πολλά χρόνια τη σχέση του με τον Γκλίξμπουργκ ως αποτέλεσμα μιας τυχαίας συνάντησης: «Όταν ήμουνα πιτσιρικάς στο Φάληρο και μπόντι μπίλντερ, είχε έρθει ο Κωνσταντίνος, χωρίς το πλήρωμά του τους ολυμπιονίκες, και πήρε από τον όμιλο δύο παιδιά και ξέρεις τώρα τι τιμή που ήταν για εμάς. Από τότε είχα αποκτήσει μια επαφή. Την εποχή του δημοψηφίσματος δύο ήμασταν κοντά του, ο Κασσίμης ο Θόδωρος, που ήταν ο επίσημος στο γραφείο τύπου της Βασιλικής Ενώσεως, και εγώ, που έβγαλα εκείνη την εφημερίδα, η οποία έκλεισε την επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος»1. Δεν είναι ασφαλές κριτήριο για τον έλεγχο μιας πολιτικής διαδρομής η οποιαδήποτε νεανική αφετηρία της. Όμως η γενιά των πολιτικών που βρέθηκαν την εποχή της μεταπολίτευσης σε νεαρή ηλικία και εντάχθηκαν τότε σε κόμματα και πολιτικές κινήσεις έχει σημαδευτεί από εκείνη την ένταξη. Τα 27 χρόνια του Καρατζαφέρη μπορεί σήμερα να μας φαίνονται λίγα, αλλά εκείνη την εποχή, που άρχισε να πολιτεύεται η λεγόμενη «γενιά του Πολυτεχνείου», ο μέσος όρος της ηλικίας των νέων πολιτικών ήταν ακόμα μικρότερος. Αλλωστε είναι ο ίδιος ο Καρατζαφέρης που επικαλείται συχνά-πυκνά το πέρασμά του από αυτό το εκδοτικό εγχείρημα, άλλοτε για να αποδείξει το πόσο παλιά είναι η σχέση του με το φιλοβασιλικό κίνημα και άλλοτε για να αντικρούσει κατηγορίες για «βασιλοχουντική» τοποθέτηση. Το επίσημο βιογραφικό του, εξάλλου, περιλαμβάνει ως βασικό σταθμό της καριέρας του την έκδοση αυτού του φιλοβασιλικού εντύπου4. Η μελέτη των λίγων αυτών φύλλων του νεανικού φιλοβασιλικού εγχειρήματος του Καρατζαφέρη κρύβει πολλές εκπλήξεις για τους σημερινούς πολιτικούς αναλυτές. Γιατί αποδεικνύει ότι οι γνωστές σημερινές πολιτικές του επεξεργασίες έχουν βάθος χρόνου, ενώ και ο ίδιος, όσο κι αν παρασύρεται σε έναν διαρ 2. Για τη σχέση του Καρατζαφέρη με τη δικτατορία, βλ. παρακάτω. 3. Συνέντευξη στον Νίκο Χατζηνικολάου, Real FM, Βλ. την προσωπική του ιστοσελίδα, (τελευταία ανάκτηση ).

26 ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΩΝ 25 κή τακτικισμό που θολώνει την πολιτική του εικόνα, πολιτεύεται με ορισμένες σταθερές θέσεις και ακολουθώντας τις ίδιες μεθόδους εδώ και τρεις τουλάχιστον δεκαετίες. Ίσως πρόκειται για μια από τις βασικές διαφορές του από όλους τους άλλους πολιτικούς των δύο μεγάλων ελληνικών κομμάτων που επιχείρησαν την απόδραση από το «μαντρί» και είδαν τις προσωπικές κομματικές τους προσπάθειες να ναυαγούν, παρά το γεγονός ότι εκκινούσαν από καλύτερες θέσεις σε σχέση με τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ. Το πρωτοσέλιδο του φύλλου υπ αριθμόν 1 του Ελληνικού Στέμματος κρύβει ήδη μία έκπληξη. Ο μεγάλος τίτλος δεν σχετίζεται άμεσα με τον Γκλίξμπουργκ. Η αναφορά στον Κωνσταντίνο περιορίζεται σε μία μόνο φωτογραφία και την υπόσχεση ότι περιέχεται στο εσωτερικό της εφημερίδας «δισέλιδη αφίσα». Ο τίτλος είναι «Η χούντα πίσω από τον Γαρουφαλιά» και υπέρτιτλος «Προσοχή στους σφετεριστές5 του θεσμού». Με τον τίτλο αυτό ακυρώνεται, όπως είναι φανερό, ο ισχυρισμός ότι πρόκειται για εφημερίδα «εθνική υπεράνω κομμάτων και παρατάξεων». Όπως θα φανεί και στη συνέχεια, πρόκειται για καθαρά «κομματική» εφημερίδα που επιδιώκει να εκφράσει τη φιλοβασιλική πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας, του κόμματος που μόλις πριν από λίγο καιρό ( ) είχε ιδρύσει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Το πρώτο αυτό ρεπορτάζ της εφημερίδας του Καρατζαφέρη έχει στόχο να εμφανίσει το -ούτως ή άλλως ανυπόληπτο- κομματικό εγχείρημα της Εθνικής Δημοκρατικής Ενώσεως (ΕΔΕ) του Πέτρου Γαρουφαλιά ως συνδεόμενο με τη χούντα και μ αυτό τον τρόπο να αποσπάσει ψήφους των φιλοβασιλικών υπέρ της Νέας Δημοκρατίας. Τις προσωπικές πολιτικές συμπάθειες του εκδότη μέσα στο χώρο της Νέας Δημοκρατίας μαρτυρά μια άλλη είδηση που φιλοξενείται κι αυτή στο ίδιο πρωτοσέλιδο: «Πολιτικοστρατιωτική συνωμοσία: Η προηγούμενη Τετάρτη μπορεί να θεωρηθεί ως η πλέον έντονος ημέρα από τις 23 Ιουλίου Εκτοπίσεις, κινήματα και διαψεύσεις, συνέθεσαν ένα καυτό 24ωρο, το οποίον άφησε έντονα ερωτηματικά με την δήλωσιν του υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. Αβέρωφ ότι: - Όταν γνωσθούν οι λεπτομέρειες και τα ονόματα θα εκπλαγεί η κοινή γνώμη από την έκτασιν της πολιτικοστρατιωτικής συνωμοσίας». Η υιοθέτηση και η προβολή των γνωστών θέσεων του Ευάγγελου Αβέρωφ για συνωμοσίες και κινδύνους αποκαλύπτει και την ακριβή πολιτική τοποθέτηση του εντύπου. Αλλωστε είναι συνεχείς μέχρι σήμερα οι αναφορές του Γιώργου Καρατζαφέρη στον πολιτικό του μέντορα και δάσκαλο Αβέρωφ. Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι το έντυπο αυτό στο σύνολό του εκφράζει την προσπάθεια να γεφυρωθεί (κατά την προσφιλή πολιτική του Αβέρωφ) το χάσμα μεταξύ της παλιάς 5. Στο έντυπο γράφεται «σφαιτεριστές». Σε όλα αυτά τα παραθέματα επεμβαίνουμε στα εξόφθαλμα ορθογραφικά λάθη, γιατί δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί ποια απ' αυτά οφείλονται σε τυπογραφικό λάθος και ποια ήταν ηθελημένες «απόψεις» περί ορθογραφίας του συγγραφέα.

27 26 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ φρουράς των πολιτικών που επανέρχονταν στο προσκήνιο με ηγέτη τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και των στελεχών του κρατικού μηχανισμού που υπηρέτησαν επί μία δεκαετία (από τη συνταγματική εκτροπή του 1965 μέχρι τη μεταπολίτευση του 1974) τις πολιτικές δυνάμεις της αποστασίας και στη συνέχεια της χούντας. Από την πρώτη στιγμή επομένως της ανοιχτής ανάμειξής του με την πολιτική, ο Γιώργος Καρατζαφέρης διακρίνεται από τα στοιχεία εκείνα που παρατηρούμε μέχρι σήμερα. Αναλαμβάνει να εκφράσει στο χώρο των μέσων ενημέρωσης την πιο ακραία εκδοχή της συντηρητικής παράταξης και να συσπειρώσει γύρω της εκείνους που δεν μπορούν να ενταχθούν ευθέως στις τάξεις της είτε γιατί θεωρούν ότι έχουν προδοθεί απ αυτήν, είτε γιατί εκείνη δεν τους δέχεται εξαιτίας της ανοιχτής συμμετοχής τους σε ενέργειες ή πολιτικές ομάδες με αντιδημοκρατικό και ακραίο προσανατολισμό. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη προσωπική πολιτική «συνέπεια», την οποία θολώνει πολλές φορές ο αντιφατικός πολιτικός του λόγος και η τυχοδιωκτική εμμονή του σε τακτικούς ελιγμούς που τον εμφανίζουν σε μια διαρκή ταλάντωση μεταξύ αντιθετικών απόψεων. Όπως θα δούμε στο παράδειγμα αυτού του πρώτου πολιτικού εντύπου του, ο Γ ιώργος Καρατζαφέρης εκμεταλλεύεται αυτή τη συνεχή ταλάντωση για να αποφύγει τις πολιτικές συνέπειες που θα είχε οποιαδήποτε μονοδιάστατη τοποθέτησή του στο ακροδεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος. Και ειδικά την περίοδο της μεταπολίτευσης δεν ήταν καθόλου σοφό -εφόσον ήταν αντιδημοφιλές- να ταυτίζεται κανείς με τη δικτατορία και τους νοσταλγούς της. Το κύριο άρθρο που υπογράφει «ο εκδότης» δεν μας κάνει σοφότερους. Με τίτλο «Χωρίς περιστροφές», ο Καρατζαφέρης αναφέρεται στην επικείμενη εκλογική μάχη: «Η προεκλογική μάχη μπήκε στην τελική ευθεία. Τα επιχειρήματα των κομμάτων είναι γνωστά. Οι ψηφοφόροι, τουλάχιστον στην πλειονότητά τους, έχουν καταλήξει. Σε είκοσι ημέρες ο λαός θα πει την πρώτη του κουβέντα όχι όμως και την τελευταία. Το Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας σκοπεύει να μείνει αμέτοχο στην προεκλογική περίοδο. Η τοποθέτησίς του ευρίσκεται σ άλλο επίπεδο. Υπεράνω πολιτικών πεποιθήσεων και κομματικών δηλώσεων. Κάθε κόμμα έχει το πρόγραμμά του και τα πιστεύω του. Όλα εργάζονται ή τουλάχιστον πιστεύουν ότι εργάζονται για το καλό του Έθνους. Για την πρόοδό του. Για την διεθνή σωστή τοποθέτησή του. Και θα ήτο κακεντρεχής και ανοήτως παθιασμένος εκείνος ο οποίος δεν θα παρεδέχετο τ ανωτέρω και δεν θα συνέχαιρε όλα τ αστικά κόμματα. Εκεί που είναι εύλογες όμως οι επιφυλάξεις και οι απορίες είναι στους τρόπους και τα μέσα που μεταχειρίζεται κάθε κόμμα για τον σκοπό του. Τόσον οι καιροσκόποι, όσον και οι καλλιεργούντες το ψευδές κλίμα περί δήθεν υποστηρίξεώς των εκ μέρους του Βασιλέως είναι κατακριτέοι. Το Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας διαχωρίζει ευθέως την θέσιν του. Ουδεμία σχέσις. Ουδεμία ταυτότης. Ουδεμία επαφή με τους σφετερι

28 ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΩΝ 27 στές του πόθου της επιστροφής του Βασιλέως. Χωρίς περιστροφές. Ουδείς δύναται να ομιλεί εκ μέρους του Βασιλέως σήμερα. Και ουδείς επιτρέπεται ν αφήνεται να καλλιεργείται η φήμη αυτή. Ο ελληνικός λαός θέλει πλέον ξεκάθαρες κουβέντες για να μπορέσει να πει τη δική του σωστά στις 17 Νοεμβρίου». Αν επιχειρήσει κανείς να αποκωδικοποιήσει αυτή την τοποθέτηση θα διακρίνει την απόπειρα πολιτικού αποχρωματισμού της φιλομοναρχικής προπαγάνδας και την έμμεση διεκδίκηση του ρόλου ενός «γνήσιου» εκπροσώπου του μοναρχικού κινήματος. Σε άλλο κείμενο της σύνταξης του εντύπου αναφέρεται σχετικά: «Το Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας ενδιαφέρεται και για τα δύο χέρια. Και για το δεξιό και για το αριστερό. Ίσως μάλιστα για το δεύτερο περισσότερο, μια και το άρρωστο παιδί χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς μερικές βασικές αρχές όπως ασθενής και (συν)οδοιπόρος αμαρτίες ουχ έχουσιν». Τους νέους που αγωνίστηκαν κατά της δικτατορίας το κείμενο τους αντιμετωπίζει ως «ήρωες», αλλά «ασθενείς». Δεν είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς την αναβίωση της χουντικής επιχειρηματολογίας περί «δημοκρατίας που ασθενεί» και επομένως πρέπει «να τοποθετηθεί στο γύψο». Στο ίδιο κείμενο το έντυπο εμφανίζεται ως αντίθετο των «δύο άκρων», δηλαδή της χούντας και της Αριστεράς: «Τα συνδυασμένα πυρά της χούντας και της Αριστερός επί ικανόν χρονικόν διάστημα κατά του θεσμού βρήκαν Ασπίδα (όχι βέβαια την παλαιοχουντική) [...] Έγινε πλύσις εγκεφάλου [εις τον λαόν] κατ επανάληψιν και με δύο μάλιστα μεθόδους, μία μαύρη και μία ερυθρά». Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για να διακρίνει κανείς ότι αυτή η εξίσωση των «δύο άκρων» στη συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία ταύτιζε την εγκληματική πολιτική της δικτατορίας με την αντίσταση της Αριστεράς και τελικά έδινε συγχωροχάρτι στους χουντικούς. Στο ίδιο φύλλο τα επιχειρήματα υπέρ της επανόδου του Γκλίξμπουργκ είναι τα γνωστά: ότι υπήρξε ο μεγαλύτερος αντιστασιακός, διότι έκανε το αντιπραξικόπημα στις 13 Δεκεμβρίου 1967 (άρθρο του Χαρ. Παλαιολόγου, «Μεγαλυτέρα ημέρα της αντιστάσεως»), και ότι ανήκε στη βασιλική δυναστεία που μεγάλωσε την Ελλάδα (άρθρο του Χρ. Πύρπασου, «Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν Πανέλληνες! Ο Διάδοχος Κωνσταντίνος εισέρχεται θριαμβευτής εις Θεσσαλονίκην!»' ιστορικό αφήγημα του Τάκη Φιώτη, «Γεώργιος Α', ο βασιλιάςθρύλος που διπλασίασε την Ελλάδα»). Οι τέσσερις σελίδες από τη δεκαεξασέλιδη εφημερίδα αφιερώνονται κατά τις συνήθειες όλων των κοσμικών-πολιτικών εντύπων αυτού του είδους σε φωτογραφικά στιγμιότυπα από τη ζωή του Κωνσταντίνου Γκλίξμπουργκ και της οικογένειάς του, ενώ στο κεντρικό σαλόνι φιλοξενείται αφίσα του ίδιου με το λογότυπο «Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας» στην κορυφή. Το φωτογραφικό τετρασέλιδο επιγράφεται «Μεγαλειότατε! Αυτή είναι η ζωή σας!» Όσο για τις λεζάντες, χαρακτηριστική είναι εκείνη που συνοδεύει τρεις νεανικές φωτογραφίες του Γκλίξμπουργκ: «Ο Κωνστα

29 28 ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ ντίνος μεγάλωσε κοντά στη φύση και τα σπορ. Εδώ διακρίνεται στον κήπο των ανακτόρων του Τατοΐου να παίζει με ένα πόνεϊ και ένα σκυλάκι». Η δεύτερη έκπληξη που μας επιφυλάσσει το φιλοβασιλικό έντυπο είναι το μοναδικό κείμενο που υπογράφει με το όνομά του ο Γ ιώργος Καρατζαφέρης. Πρόκειται για το άρθρο που τιτλοφορείται «Ανοικτή επιστολή, προς τον αξιότιμον (;) πρόεδρον των ΗΠ Α» και υπογράφεται: «Ένας φίλος των Αμερικανών πολιτών. (Διά το πιστόν) Γεώργιος Καρατζαφέρης». Στην «επιστολή» συναντάμε μερικά από τα χαρακτηριστικά που θα αποδειχτούν πολύ αργότερα συστατικά στοιχεία της πολιτικής χειραφέτησης του Καρατζαφέρη: τη χοντροκομμένα ειρωνική γραφή, τον πρωτόγονο αντιαμερικανισμό, την ερμηνεία της πρόσφατης και παλαιότερης ελληνικής ιστορίας σύμφωνα με συνωμοτικές θεωρίες, την ανάδειξη ως πρωτεύοντος εθνικού και πολιτικού επιχειρήματος την απαράμιλλη «πολιτιστική μας κληρονομιά» κ.ά. Αφορμή του δημοσιεύματος ήταν το βέτο του αμερικανού προέδρου Φορντ στις αποφάσεις του Κογκρέσου κατά της Τουρκίας μετά την εισβολή στην Κύπρο. Ο συντάκτης της επιστολής σχολιάζει τη σχέση ΗΠ A-Τουρκίας με την ακόλουθη επιχειρηματολογία: «Πρέπει να μάθει ο αμερικανικός λαός ότι είναι απαραίτητος η βοήθεια και η συμμαχία με την πεπολιτισμένην Τουρκία, διότι διαφορετικά τα παιδιά τους θα στερηθούν του χασισιού, του οπίου και των άλλων ευεργετικών ναρκωτικών». Όσο για την εισβολή στην Κύπρο, «πρέπει να πείσετε τον λαό σας ότι εξ απλής και μόνον συμπτώσεως εφονεύθησαν τόσοι Ελληνοκύπριοι από αμερικανικά όπλα. Ήτο τυχαίον ότι οι βόμβες είχαν την ένδειξιν Made in USA». Το κλείσιμο της επιστολής θυμίζει έντονα τη σημερινή επιχειρηματολογία των στελεχών του ΛΑΟΣ από το ιδιωτικό κανάλι του αρχηγού τους: «Αγνοήστε τον λαόν σας, που στην πλειοψηφία του υποστηρίζουν ανοήτως την Ελλάδα ίσως επειδή έτυχε να διαβάσουν ένα Σωκράτη ή κάποιον Πλάτωνα. Αγνοήστε τους γιατί ίσως να είναι επηρεασμένοι από την επίσκεψή τους σε κάποιο βράχο που έχουμε εμείς εδώ στην Αθήνα, την Ακρόπολη, που για μερικούς τάχα συμβολίζει το φως του πολιτισμού. Αγνοήστε τους γιατί ίσως να είναι επηρεασμένοι από μία ιστορία ετών, που μερικοί δεν κατέχουν. Αγνοήστε τους, κύριε Φορντ, δεν αξίζει ένας λαός που έχει προσφέρει στο παρελθόν τόσα πολλά στον κόσμο όσο αξίζει ένας λαός που προσφέρει σήμερα τόσα πολλά κιλά ναρκωτικών. Τι αξία έχει αλήθεια ο πολιτισμός μπροστά στα ναρκωτικά κύριε Φορντ;» Η κατάληξη είναι ανάλογη: «Αυτά τα ολίγα είχα να σας γράψω κύριε Φορντ, είθε ο Θεός να σας φυλάττη τα πιστεύω σας. Για το κακό των συμμάχων σας, να σας προστατεύη την ζωή από τις αδέσποτες που κυκλοφορούν κατά κόρον στην χώραν σας, διότι για σκεφτείτε, κτυπήστε ξύλο, αν πάθετε κάτι, να παρασχεθή στέγη στην πρώτη κυρία της Αμερικής, από κάποιον μουστακαλή Μουσταφά».

30 ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΩΝ 29 Το δεύτερο φύλλο του Ελληνικού Στέμματος της Δημοκρατίας έχει ακόμα πιο εντυπωσιακό πρωτοσέλιδο: «CIA εναντίον Βασιλέως». Υπέρτιτλος: «Γιατί [ο Βασιλεύς] ήθελε την Ελλάδα στην Ευρώπη». Το ανυπόγραφο ρεπορτάζ υποτίθεται ότι στηρίζεται σε αποκλειστικές πληροφορίες: «Τον Βασιλέα Κωνσταντίνο δεν τον έδιωξαν Έλληνες. Τον έδιωξε η ΣΙΑ. Αποκλειστικές πληροφορίες επιμένουν ότι τμήμα της Αμερικανικής ΚΥΠ διέταξε τον εδώ αρχιπράκτορά της, που τον είχε κάνει δικτάτορα και Αντιβασιλέα του Ελληνικού Λαού, Γ. Παπαδόπουλο, να εκδιώξει τον Βασιλέα. Γιατί, θα υπάρξει η απορία, η ΣΙΑ ήθελε να φύγει ο Βασιλεύς; Γιατί ο Βασιλεύς των Ελλήνων είχε συμπλεύσει απολύτως μ όλους σχεδόν τους Έλληνες πολιτικούς και την απαίτηση του Λαού, ότι η θέσις της Ελλάδος ήταν στην Ευρώπη. Στα χρόνια της εξορίας του ο Βασιλεύς έμεινε στην Ευρώπη. Την έζησε και πείσθηκε ότι η Ελλάς είναι χώρα ευρωπαϊκή. Την άποψή του αυτή δεν την απέκρυψε από Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι ενθουσιάσθηκαν με το πιστεύω του Έλληνα βασιλιά. Η ΣΙΑ δεν άργησε βέβαια να το πληροφορηθή. Κι επειδή ήθελε την Ελλάδα αποικία της Αμερικής και του ΝΑΤΟ, απεφάσισε την καταδίκη του Βασιλέως. Δεν έμενε παρά η κατάλληλη στιγμή. Αλλωστε δεν βιαζόταν, αφού κυβερνούσε τους Έλληνες μ ένα έμμισθο πράκτορά της. [...] Ο Βασιλεύς κατ απολύτως έγκυρες πληροφορίες, είχε πληροφορηθή τις κινήσεις της ΣΙΑ και ενημέρωσε Ευρωπαϊκούς παράγοντες, οι οποίοι, όμως, δεν μπόρεσαν να αντιδράσουν στις μηχανορραφίες των Αμερικανών πρακτόρων». Κατά τα άλλα, συνεχίζονται τα ίδια «ιστορικά αφηγήματα» για τον Γεώργιο Α' και το οπερετικό αντικίνημα του Γκλίξμπουργκ στις 13 Δεκεμβρίου 1967, ενώ στην «αφίσα» του φύλλου εικονίζονται η Άννα-Μαρία και ο Παύλος. Τα επιχειρήματα του κύριου άρθρου υπέρ της επανόδου του Κωνσταντίνου βασίζονται στο ότι δεν το θέλουν αυτό...οι Τούρκοι: «Να επιστρέψη ο Βασιλεύς. Είναι εθνική απαίτησις υπεράνω πυροτεχνικών αντιλήψεων. Όταν ο Τούρκος, αυτός που σκοτώνει και βιάζει τον Ελληνισμόν επί πεντακόσια χρόνια, δεν θέλει βασιλιά στην Ελλάδα. Όταν ο κατακτητής της βασιλίδος επί πεντακόσια χρόνια δεν έχει αποκτήσει την πίστι της τελειωτικής νίκης και φοβάται και κάνει τις σπασμωδικές κινήσεις των διωγμών, όταν περιμένη τον Έλληνα με τον μαρμαρωμένο βασιλιά να διεκδικήση αυτό που σήμερα αυτός κατέχει. Όταν, λοιπόν, εσύ μόνος σου, αποκηρύσσεις τον βασιλιά σου, μήπως δίδεις δύναμι στον Τούρκο; Μήπως υπογράφεις σήμερα την παράδοσι της 23ης Μαΐου ». Στο ίδιο φύλλο φιλοξενείται συνέντευξη ενός από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της φιλοβασιλικής κίνησης, του στρατηγού Γεωργίου Κουρούκλη (στον εμφανιζόμενο ως «επί της ύλης» του εντύπου Ν. Νικολαΐδη). Ο Κουρού- 6. Μάλλον εννοεί «29ης».