M Y T I Λ H N H ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κων/νου Καλλινίκου: Ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου Ἀρχιµ. Χρυσ. Χρυσοπούλου: Σταυρός ὁ Ζωηφόρος Γ.Π. Σωτηρίου: Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος : Ἁγιογραφικά σωτήρια Σαλπίσµατα : Ἀναµνήσεις ἀπό τόν πόλεµο τοῦ Εὐµορφίας Σάββα: Ἱστορικό ἱ.ν. ἁγ. Γεωργίου Πολυχνίτου.232 Ἁγίου Γρηγορίου Θεολόγου: Ἡ φιλοπτωχία : Ἀπό τά ἀποµνηµονεύµατα : τοῦ στρατηγοῦ Μακρυγιάννη : Εἰδήσεις, σκέψεις, παρατηρήσεις : Χρονικά M Y T I Λ H N H ETOΣ OΒ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ APIΘ. 9-10

2 Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ.κ. ΙΑΚΩΒΟΣ πρός τόν ὁποῖον ὑποβάšονται οἱ θερμές εὐχές τοῦ Ἱ. Κλήρου καί τοῦ λαοῦ ἐπί τῇ ὀνομαστικῇ αὐτοῦ ἑορτῇ (23 Ὀκτωβρίου)

3 ΕΤΟΣ ΟΒ ΑΡΙΘ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007 ΕΟΡΤΙΑ ο σταυροσ του κυριου (Ἀποσπάσµατα) Κων/νου Καλλινίκου «... Τετραμερής ἦτο ὁ Σταυρός, πρός Ἀνατολήν καί Δύσιν καί Ἄρκτον καί Μεσημβρίαν ἀποβλέπων καί εἰς τάς τρεῖς δέ κυριωτέρας γλώσσας τοῦ καιροῦ ἐκείνου ἦτο ἡ ἐπιγραφή γεγραμμένη, εἰς τήν Ἑβραϊκήν, τήν γλῶσσαν τῆς θρησκειας, εἰς τήν Ἑλληνικήν, τήν γλῶσσαν των τεχνῶν καί ἐπιστημῶν καί εἰς τήν Ρωμαϊκήν, τήν γλῶσσαν τοῦ νόμου καί τῶν πολιτικῶν κατακτήσεων. Τί ἄλλο δέ

4 συμπεραίνεται ἐντεῦθεν εἰμή ὅτι ὁ εἷς Χριστός ὑπέρ πάντων ἀπέθανε; Τί ἄλλο εἰμή ὅτι ἡ φιλάνθρωπος θεότης πρός πάντας τείνει τούς στοργικούς βραχίονάς Της; Εὐτυχής οἱ ἀνταποκρινόμενοι εἰς τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ, οἱ πιστεύοντες εἰς τόν Υἱόν Αὐτοῦ καί μή ἀπολλύμενοι! Μακάριοι οἱ σπεύδοντες πρός τάς πηγάς τοῦ σωτηρίου καί ἀντλοῦντες ἐντεῦθεν ὄχι ὕδωρ, ἀλλά αἷμα σωστικόν, τό αἷμα τοῦ ἀπό καταβολῆς κόσμου ἐσφαγμένου ἀρνίου. Ἀλλά μακάριοι καί οἱ δι ὅλου τοῦ βίου σπουδάζοντες τά ἐν τῶ βιβλίῳ τοῦ Σταυροῦ πάμφωτα διδάγματα καί τήν διαγωγήν των συμμορφοῦντες πρός τάς συμβουλάς τοῦ Τιμίου Ξύλου. Διότι δέν ὑπάρχει παραίνεσις μή ἐκπορευομένη ἀπό τόν Σταυρόν. Ἐν τῷ Σταυρῷ ὁ ὑπερήφανος διδάσκεται τήν ταπείνωσιν, ὁ ἀγέρωχος τήν συγκατάβασιν, ὁ ἐγωπαθής τήν ἀγάπην, ὁ φιλένδικος τήν ἀνεξικακίαν, ὁ ἀνυπότακτος τήν ὑπακοήν, ὁ πλεονέκτης τήν πτωχείαν, ὁ φιλάρεσκος τό ἀληθινόν κάλλος, ὁ ἠθικολόγος τάς μέχρις ἔργων συμβουλάς, ὁ ποιμενάρχης τήν αὐτοθυσίαν, ὁ δυστυχής τήν ὑπομονήν, ὁ εὐτυχής τό ἔλεος Ἐν μέσῳ τῶν συνεχῶν ἡμῶν ἠθικῶν πτώσεων, ἐν τῷ μέσῳ τῆς περιβαλλούσης ἡμᾶς ὑλιστικῆς ἀτμοσφαίρας, ἐν τῷ μέσῳ τῶν μυρίων σκανδάλων τῶν περί ἡμᾶς τεκταινομένων, ἄς ὑψώσωμεν τούς ὀφθαλμούς καί τάς καρδίας ἡμῶν πρός τά ἄνω καί ἄς ἀναζητήσωμεν τό προπορευόμενον Σημεῖον τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ὅστις ἔδωκεν εἰς ὑμᾶς τήν ἐξουσίαν ἵνα πατῶμεν ἐπάνω ὄφεων καί σκορπίων καί ἐπί πᾶσαν τήν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ. Ἄς μή ἀποσπάσωμεν ἀπ αὐτοῦ τά ὄμματα, ἄς μή ἀποσπάσωμεν τάς καρδίας, ἀλλ αὐτό σύμβολον καί πόθον καί ἐλπίδα καί φωτισμόν καί στήριγμα ἔχοντες, καί θυρεόν προβαλλόμενοι και ἐν τούτῳ νικῶντες τούς ἐχθρούς ἡμῶν, ἄς διανύωμεν θαρραλέως τήν πρόσκαιρον ταύτην ἔρημον τῆς παρούσης ζωῆς μεθ ἥν εἴθε νά καταντήσωμεν οἱ πάντες, προπορευομένου πάντοτε τοῦ Τιμίου Ξύλου, εἰς τά μακάρια σκηνώματα ἔνθα αἱ ἔρημοι θά μεταβληθοῦν εἰς παραδείσους, οἱ στεναγμοί εἰς ἀσπασμούς καί τά δάκρυα εἰς δοξολογίας διηνεκεῖς τῆς Τρισυποστάτου θεότητος.

5 «αὐτό σύμβολον καί πόθον καί ἐλπίδα καί φωτισμόν καί στήριγμα ἔχοντες, καί θυρεόν προβαλλόμενοι και ἐν τούτῳ νικῶντες τούς ἐχθρούς ἡμῶν».

6 σταυροσ ο ζωηφοροσ Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Χρυσοπούλου Αδιαπραγμάτευτη καί ταυτόχρονα ἀναλλοίωτη πραγματικότητα εἶναι ὅτι ἡ Ἐκκλησία μόνο ἁγιάζει καί σώζει τούς χριστιανούς ἀκόμα καί διά τῶν ἀντικειμένων. Γιά τόν λόγο αὐτό προβάλλει στίς 14 Σεπτεμβρίου τόν Σταυρό τοῦ μαρτυρίου τοῦ Χριστοῦ, γιά νά μεταδώσει χάρη καί δύναμη στούς προσκυνητές του. Στήν δύσβατη πνευματικά ἐποχή μας ἐκεῖνος γίνεται φάρος πού ἀκτινοβολεῖ καί προφυλάσσει, ἐνῶ δείχνει καί τό λιμάνι τῆς σωτηρίας πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Στά σκοτάδια παραμένει ἡ ἐλπίδα γιά λύτρωση σέ ὑπήνεμο λιμάνι, ἔτσι τίς φουρτοῦνες-κακοτοπιές τίς ξεπερνᾶμε, ἀρκεῖ νά τόν ἀτενίζουμε στήν ὀρθόδοξη διάστασή του, ἀφοῦ τόν ἄλλαξε ριζικά ὁ ἱδρυτής τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὁ Σταυρός δέν εἶναι φονικό ὅπλο, ὅπως ὑποστηρίζουν οἱ αἱρετικοί χιλιαστές. Εἶναι ὁ τρόπος καί ὁ τόπος τῆς θυσίας τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, μέ τελικό σκοπό νά λυτρωθεῖ τό ὑπόδουλο στήν ἁμαρτία ἀνθρώπινο γένος. Δέν εἶναι φονικό ὅπλο γιά ἐμᾶς τούς χριστιανούς, γιατί δέν εἶναι ὁ Χριστός πεθαμένος, ὁ φονευμένος Θεός. Γιά ὅλους μας εἶναι ὁ Ἀναστημένος Λυτρωτής, πού ὑπάρχει στούς οὐρανούς καί μᾶς περιμένει. Μετά ἀπό ἕναν ἀθλητικό ἀγῶνα ἴσως ὑπάρχει νίκη ἴσως ὅμως καί ἦττα. Στήν περίπτωση ὅμως τῶν πνευματικῶν ἀγώνων, μόνο νικηφόρος πρέπει νά εἶναι αὐτός, ἀρκεῖ νά ἔχουμε ὡς λάβαρο τόν Τίμιο Σταυρό. Ἕνας ὕμνος τῆς Ἐκκλησίας μᾶς βεβαιώνει πώς καί οἱ δαίμονες ἀκόμα τρέμουν καί μόνον στήν θέα τοῦ Σταυροῦ. Συμβαίνει τοῦτο γιατί, διά τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου ἔχασε ὁ διάβολος τόν δέσμιό του, τόν ἄνθρωπο, ἀφοῦ ὁ Χριστός μέ τήν κάθοδό του στόν Ἅδη τόν «τράβηξε», τόν λύτρωσε ἀπό τόν δεσμώτη διάβολο καί τοῦ ἔδωσε τό δικαίωμα νά ζήσει αἰώνια. Μετά τήν Σταύρωση ἦρθε ἡ Ἀνάσταση, πέρασμα διά τῆς πόρτας πού λέγεται Τίμιος Σταυρός. Μετά τίς κάθε εἴδους προσωπικές δοκιμασίες ἔρχεται ἡ χαρά τῆς δικαίωσης, τῆς νίκης, τῆς θεραπείας τῶν πληγῶν πού καταφέρουν αὐτές. Ὅπως ἀναστήθηκε ὁ Χρι-

7 στός, τό αὐτό μποροῦμε νά καταφέρουμε καί ἐμεῖς δύσκολα, ὄχι ὅμως ἀκατόρθωτα. Ὁ Σταυρός ἔτσι δέν εἶναι γιά νά θανατώνει, ἀλλά γιά νά σώζει, νά δίνει κουράγιο, δύναμη καί ἐλπίδα γιά τό αὔριο. Μεγάλο παράδειγμα καί ἀδιάψευστη πραγματικότητα εἶναι οἱ Ἅγιοί μας. Μέ τό μαρτύριο πότε τοῦ αἵματος, πότε τοῦ ἱδρώτα τους, αὐτοί σήκωσαν ἀγόγγυστα τόν σταυρό πού τούς δόθηκε. Μπορεῖ νά ἔφυγαν ἀπό τούτη τήν ζωή, ἀλλά ἀναστημένοι χαίρονται τήν ποθητή αἰωνιότητα, τούς θυμόμαστε καί ὅ,τι καλό ἔπραξαν μέχρι σήμερα καί τούς τιμᾶμε γι αὐτό. Ἔμπνευσή τους ἦταν ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ, ὁ Γολγοθᾶς ἦταν σημεῖο ἀναφορᾶς γιά νά ὑπομείνουν κάθε εἴδους βασανιστήρια, μαρτυρίου ἤ συνειδήσεως, πόνου σώματος ἤ πόνου ψυχῆς. Ὁ Χριστός ἁγίασε τόν Σταυρό καί ἁγιάζει ὅσους τόν σηκώνουν στήν ζωή τους μέ καρτερία. Σάν βλέπουμε ἐπιπλέον τόν Τίμιο Σταυρό θυμόμαστε καί τήν ὑπομονή τοῦ Κυρίου. Ἄν καί Θεός, ἐπέτρεψε ἐκεῖ πάνω νά πληγωθεῖ ἀπό τά καρφιά τῶν στρατιωτῶν καί ἀπό τά καρφιά τῆς ἀχαριστίας, τῆς ἀπόρριψης, τῆς ἀμφισβήτησης, φρικτό τό μαρτύριο. Ἐκείνη τήν μοναδική στιγμή γιά τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας νά βλέπει ἕναν Θεό νά πάσχει σωματικά, Ἐκεῖνος συγχωρεῖ καί μακροθυμεῖ, κάνει κάτοικο τοῦ Παραδείσου ἕναν ληστή καί ἀνοίγει τήν ἑρμητικά κλειστή θύρα του καί μᾶς περιμένει ὅλους μας. Κλειδί ὁ Σταυρός, προϋπόθεση ἡ μετάνοιά μας. Πάντα ὑπάρχει διέξοδος στά προβλήματα πού μᾶς κυκλώνουν. Ὁ ἄνθρωπος τῆς Ἐκκλησίας, τό πιστό μέλος Της, ξέρει ποῦ θά τά βρεῖ, τά δείχνει ἄλλωστε ὁ Ἰησοῦς μέ τό ἕνα χέρι Του, ἀφοῦ μέ τό ἄλλο κρατᾶ τόν Σταυρό Του. Ζωή χωρίς Σταυρό δέν ὑπάρχει, μά καί Σταυρός χωρίς Ἀνάσταση δέν νοεῖται. Γι αὐτό καθώς πορευόμαστε στήν ζωή μας ἄς εἴμαστε σέ δρόμους ὑπομονῆς καί ἔμπρακτης πίστης στόν Θεό. Οἱ δρόμοι αὐτοί περνοῦν ἀπό τήν Ἐκκλησία ὁπωσδήποτε, οἱ αἱρέσεις μᾶς ὁδηγοῦν σέ ὕποπτους παράδρομους πού ἄν τούς ἀκολουθήσουμε θά καταλήξουμε στόν ὄλεθρο. Ὁ αὐτοσκοπός τῆς ζωῆς μας εἶναι ὅμως ἡ Ἀνάσταση, ἄν τήν ἐπιδιώξουμε, θά τήν βιώσουμε.

8 26η σεπτεµβριου Γ. Π. Σωτηρίου αγιοσ ιωαννησ ο θεολογοσ Σ άν ἄστρο πρώτου μεγέθους ἔλαμψε καί λάμπει στόν Οὐρανό τῆς Ἐκκλησίας μας. Θεία, πολυσύνθετη ἀκτινοβολία ἁγιότητος, πίστεως, ἀγάπης, δράσεως, σοφίας, ἀρετῆς, λόγων, ἔργων, θυσίας, συνοδεύει τήν μεγάλη καί πανσέβαστη μορφή τοῦ Ἰωάννου. Εἶναι ὁ «Ἠγαπημένος» παρά πάντας Μαθητής. Εἶναι ὁ Μαθητής τῆς Ἀγάπης. Εἶναι ὁ «Εὐαγγελιστής», συγγραφεύς τοῦ Θείου Εὐαγγελίου καί τριῶν Ἐπιστολῶν καί τῆς Ἀποκαλύψεως. Εἶναι ὁ «ὑψιπέτης ἀετός τῆς Θεολογίας». Ἡ ἁγνή καί διψασμένη γιά τήν ἀλήθεια ψυχή του στρέφεται στήν ἀρχή στό κήρυγμα τοῦ Προδρόμου. Γίνεται ἕνας ἀπ τούς πρώτους καί πιό θερμούς μαθητάς του τόσον, ὥστε σ αὐτόν καί στόν Ἀνδρέα, δείχνει ὁ Πρόδρομος τόν Χριστό, λέγοντας: «Ἴδε ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ». Ἀκολουθεῖ μαζί μέ τόν Ἀνδρέα τόν Χριστό καί μένουν κι οἱ δυό κοντά Του μιά ὁλόκληρη μέρα. Κι ὅταν, ἀργότερα, Τόν ξαναβλέπουν στῆς Γεννησαρέτ τά ἀκρογιάλια καί ἀκοῦνε τή θεία πρόσκλησι: «Δεῦτε ὀπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώ-

9

10 πων», ἠλεκτρίζονται οἱ πρῶτοι δυό, Πέτρος καί Ἀνδρέας, μαγνητίζονται οἱ δεύτεροι, Ἰάκωβος καί Ἰωάννης καί ἀφήνουν «πλοῖα καί δίκτυα» καί τόν γέροντα πατέρα τους, τόν Ζεβεδαῖο, κι ἀκολουθοῦν γοητευμένοι τόν Χριστό. Ἐξαιρετική θέσι κατέχει στόν κύκλο τῶν Ἀποστόλων. Σέ μεγάλες καί ἐπίσημες στιγμές τόν βλέπομε κοντά στό Χριστό. Στήν μεταμόρφωσι, στή νεκρανάσταση τῆς κόρης τοῦ Ἰαείρου, στή θερμή προσευχή τῆς Γεθσημανῆ, ἀποτελεῖ μέ τόν Πέτρο καί τόν Ἰάκωβο τήν τριάδα τῶν ἐκλεκτῶν Μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ. Στήν ἱστορική καί θλιβερή στιγμή τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, τόν βλέπομε μέ συμπόνια νά γέρνη στό στῆθος τοῦ Ἰησοῦ, «ὁ ἐπιστήθιος» μαθητής, καί νά ρωτᾶ μέ δάκρυα τόν Δάσκαλό Του, ποιός εἶναι αὐτός πού θά τόν προδώση. Λίγο ἀργότερα τόν βλέπομε στήν αὐλή τοῦ ἀρχιερέως, τήν ὥρα πού ἀνακρίνεται ὁ Κύριος, καί, ἴσως, αὐτός νά διηυκόλυνε ἐκεῖ τήν εἴσοδο τοῦ Πέτρου, γιατί, ὅπως μᾶς πληροφοροῦν τά Εὐγγέλια, «ἦν γνωστός τῷ Ἀρχιερεῖ». Στήν φρικτή ὥρα τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου, κι ἐνῶ κανείς ἀπ τούς μαθητάς δέν ἐμφανίζεται στό Γολγοθᾶ, ὁ Ἰωάννης βρίσκεται μπροστά στό Σταυρό, μαζί μέ τήν Παναγία Μητέρα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτόν δείχνοντας ὁ Χριστός ἀπ τό Σταυρό, εἶπε στήν Παναγία: «Γύναι, ἰδού ὁ υἱός σου» καί στρέφοντας μέ κόπο τό αἱματόβρεκτο κεφάλι Του στό μαθητή, δείχνοντας τήν Παναγία, λέγει: «ἰδού ἡ μήτηρ σου». Ὅσο κι ἄν εἶχαν συγγένεια ἡ μητέρα τοῦ Ἰωάννου Σαλώμη μέ τήν Παναγία εἶναι μεγάλη κι ἀνυπολόγιστη τιμή γιά τόν Ἰωάννη νά σταθῆ στή θέσι τοῦ Χριστοῦ σάν γυιός καί προστάτης τῆς Παναγίας. Ἀπό τότε ἔμενε ἡ Παναγία στό σπίτι τοῦ Ἰωάννου μαζί μέ τήν ἐξαδέλφη της Σαλώμη. Ὁ Ἰωάννης παίρνει ἀπ τούς πρώτους τό μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως. Τρέχει σάν νεώτερος, «τάχιον τοῦ Πέτρου» καί βλέπει τό ἄδειο μνῆμα τοῦ Χριστοῦ. Ἀξιώνεται νά δῆ πολλές φορές καί νά συνομιλήση μέ τό Χριστό μετά τήν Ἀνάστασι. Ἀρχίζει τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. Κάνει πλῆθος θαυμάτων μέ τή δύναμι τοῦ Χριστοῦ. Συλλαμβάνεται ἀπ τίς πρῶτες μέρες τῆς ἀποστολικῆς του δράσεως καί δηλώνει φανερά καί ξάστερα, πώς δέν μπορεῖ νά μή κηρύξη αὐτά πού εἶδαν τά μάτια του καί ἄκουσαν τά αὐτιά του καί ψηλάφησαν τά χέρια του. Χαρακτηρίζεται «στῦλος» τῆς πρώτης Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας. Γράφει τό Εὐαγγέλιο, γιά νά δείξη τήν Θεότητα τοῦ Ἐσταυρωμένου Χριστοῦ καί

11 παίρνει πρῶτος αὐτός τόν ὡραῖο τίτλο τοῦ Θεολόγου. Γράφει τίς ὡραιότερες τρεῖς Ἐπιστολές του, γιά νά δείξη τήν θεία ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί νά διδάξη τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου στόν ἄνθρωπο, καί παίρνει ἀπ τίς Ἐπιστολές αὐτές τόν μοναδικό τίτλο: «Ὁ μαθητής τῆς ἀγάπης». Ἐξορίζεται στήν Πάτμο ἐπί τοῦ Δομετιανοῦ κι ἐκεῖ στή σπηλιά τοῦ βράχου γράφει τήν «Ἀποκάλυψη», τό μοναδικό προφητικό βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης. Γι αὐτό καί ὀνομάζεται καί «Ἀποκαλυπτής». Ἀπ τή Πάτμο ξανάρχεται στήν Ἔφεσο. Ἔζησε πάνω ἀπό ἑκατό χρόνια. Στά βαθειά του γεράματα μή μπορώντας νά πῆ περισσότερα, εἶχε περιορίσει τό κήρυγμά του στίς λέξεις: «Τεκνία, ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί». Εἶχαν πιστέψει οἱ πρῶτοι Χριστιανοί πώς δέ θά πέθαινε ὁ Ἰωάννης. Κι ἀφοῦ πέθανε καί τόν ἔθαψαν στήν Ἔφεσο, δέν ξαναβρῆκαν στόν τάφο τό ἅγιο του λείψανο. Γι αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία ὡς «μετάστασι» χαρακτήρισε τόν θάνατό του. Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τήν μνήμη του τήν 8ην Μαΐου καί τήν 26ην Σεπτεμβρίου ἀφιερώνει στή μετάστασι τοῦ μεγάλου Μαθητοῦ τῆς Ἀγάπης. Δέν μποροῦν ποτέ αὐτές οἱ λίγες φτωχικές γραμμές νά δώσουν ἔστω καί τήν ἀμυδρότερη εἰκόνα τῆς μεγάλης προσωπικότητας καί τοῦ ἔργου τοῦ Ἰωάννου. Ἐκεῖ πού μποροῦμε νά τόν δοῦμε ὁλοζώντανο, εἶναι τό Εὐαγγέλιο, οἱ Ἐπιστολές καί ἡ Ἀποκάλυψις πού κατέχουν ἐξαιρετική θέσι μεταξύ τῶν 27 βιβλίων τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἀπό κεῖ μποροῦμε νά πάρουμε ζωή καί φῶς καί δύναμι. Τό Εὐαγγέλιό του κατέπληξε τά μεγαλύτερα πνεύματα τῆς γῆς. Καί οἱ ἐπιστολές του στάλαξαν τό βάλσαμο τῆς ἀγάπης σέ κουρασμένες καί θλιμμένες ψυχές. Τῆς ἀγάπης πού ἀπ ὅλα πιό πολύ ἔχομε ἀνάγκη στήν σημερινή Κοινωνία πού «ἐψύγη ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν, διά τό πληθυνθῆναι τήν ἀνομίαν ἐπί τῆς γῆς». Στή σημερινή ἐποχή, πού κι ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί ξεχάσαμε ὅτι «ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί». * * * Ἀπολυτίκιον. Ἦχος β Α πόστολε Χριστῷ τῷ Θεῷ ἠγαπημένε, ἐπιτάχυνον ρῦσαι λαόν ἀναπολόγητον δέχεταί σε προσπίπτοντα, ὁ ἐπιπεσόντα τῷ στήθει καταδεξάμενος ὅν ἱκέτευε Θεολόγε, καί ἐπίμονον νέφος ἐθνῶν διασκεδάσαι, αἰτούμενος ἡμῖν εἰρήνην, καί τό μέγα ἔλεος.

12 ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΩΤΗΡΙΑ ΣΑΛΠΙΣΜΑΤΑ * «Οὐαί τήν γῆν καί τήν θάλασσαν, ὅτι κατέβη ὁ διάβολος πρός ὑμᾶς ἔχων θυμόν μέγα, εἰδώς ὅτι ὀλίγον καιρόν ἔχει». (Ἀποκ. 12, 12) «Ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀποστήσονταί τινες τῆς πίστεως προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις καί διδασκαλίαις δαιμονίων». (Α Τιμ. 4, 1) «Καί ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀ - ναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα, τοῦ ἀποσπᾶν τούς μαθητάς ὀπίσω αὐ τῶν». (Πράξ. 20, 30) Ἀλλοίμονον στήν γῆ καί τήν θάλασσα, διότι ὁ διάβολος κατέβη πρός ἐσᾶς μέ θυμό καί ὀργή μεγάλη, ἐπειδή γνωρίζει ὅτι λίγο καιρό ἔχει ἀκόμη καί ὅτι ἡ ἐξουσία του σύντομα θά καταλυθῆ. * * * Στούς κατοπινούς χρόνους, λέγει τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, θά ἀπομακρυνθοῦν μερικοί ἀπό τήν ὀρθή πίστι καί θά δίδουν προσοχή σέ ἀνθρώπους πού θά ἐνεργοῦνται ἀπό πνεύματα πλάνης καί σέ διδασκαλίες δαιμονίων. * * * Καί ἀπό σᾶς τούς ἰδίους θά ἀναφανοῦν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι θά διδάσκουν διεστραμμένη τήν ἀλήθεια, διά νά ἀποσποῦν μαθητάς ἀπό τήν ἀλήθεια, διά νά γίνουν ὀπαδοί τους. * Ἀπό τό ἐκδοθέν βιβλίον «Γνώρισε τό μεγαλεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας», Ἐκδόσεις «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥ- ΨΕΛΗ», Θεσ/νίκη.

13 «Παραγγέλομεν δέ ὑμῖν, ἀδελφοί, ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπό παντός ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος καί μή κατά τήν παράδοσιν ἥν παρέλαβον παρ ἡμῶν» (Ἀποκ. 12, 12). «Εἴ τις ἔρχεται πρός ὑμᾶς καί ταύτην τήν διδαχήν οὐ φέρει, μή λαμβάνετε αὐτόν εἰς οἰκίαν, καί χαίρειν αὐτῷ μή λέγετε ὁ γάρ λέγων αὐτῷ χαίρειν καί κοινωνεῖ τοῖς ἔργοις αὐτοῦ τοῖς πονηροῖς» (Ἰω. 2, 10-11). «Αἱρετικόν ἄνθρωπον μετά πρώτην καί δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδώς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καί ἁμαρτάνει ὤν αὐτοκατάκριτος». (Τίτ. 3, 10-11) «Πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἤ ἀνθρώποις». (Πράξ. 5, 29) Σᾶς παραγγέλλομε δέ, ἀδελφοί, στό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, νά τηρῆτε τόν ἑαυτόν σας σέ ἀπόστασι ἀπό κάθε ἀδελφό χριστιανό, πού διάγει βίον ἄτακτο καί ὄχι σύμφωνα μέ τήν παράδοσι, πού ὅλοι ἔχουν πάρει ἀπό ἐμᾶς. * * * Ἐάν κάποιος ἔρχεται πρός ἐσᾶς σάν διδάσκαλος ἤ ἀδελφός καί δέν φέρει αὐτή τήν διδαχή, μή τόν δέχεσθε στό σπίτι σας διά νά τόν φιλοξενήσετε, καί μή ἀπευθύνετε σ αὐ - τόν κανένα χαιρετισμό διότι ἐκεῖνος πού τόν χαιρετᾶ γίνεται συμμέτοχος στά πονηρά του ἔργα. * * * Ἄνθρωπον αἱρετικόν, ἐάν μετά τήν πρώτη καί δεύτερη νουθεσία, πού θά κάμης σ αὐτόν, ἐπιμένη στήν πλάνη του, ἀπόφευγε, γνωρίζοντας ὅτι ὁ τοιοῦτος ἔχει διαστραφεῖ καί ἁμαρτάνει ἔχοντας ὑπογράψει ὁ ἴδιος τήν καταδίκη του. * * * Ὀφείλομε νά πειθαρχοῦμε περισσότερο στόν Θεό παρά στούς ἀνθρώπους.

14 «Ἐάν ἀγαπᾶτε με, τάς ἐντολάς τάς ἐμάς τηρήσατε». (Ἰωάν. 14, 15). Ἐάν μέ ἀγαπᾶτε, τηρήσατε τάς ἐντολάς μου. * * * «Προσέχετε δέ ἀπό τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρός ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες». (Ματθ. 7, 15) Προσέχετε δέ, νά μή παρασυρθῆτε στήν πλάνη ἀπό τούς ψευτοπροφήτας, πού ἔρχονται σέ σᾶς μέ τό ἐξωτερικό ἔνδυμα τοῦ προβάτου, ἐνῶ ἀπό μέσα εἶναι ἄγριοι καί ἅρπαγες σάν λύκοι. * * * «Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε, Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ ὁ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς». (Ματθ. 7, 21) «Ἐγερθήσονται γάρ ψευδόχριστοι καί ψευδοπροφῆται καί δώσουσι σημεῖα μεγάλα καί τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δύνατόν, καί τούς ἐκλεκτούς». (Ματθ. 24, 24) Πρέπει δέ νά γνωρίζετε, ὅτι στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν θά μπῆ καθένας, πού ἁπλά μέ προσφωνεῖ Κύριε, Κύριε, ἀλλά ἐκεῖνος πού ἐφαρμόζει τό θέλημα τοῦ οὐρανίου Πατέρα μου. * * * Διότι θά ἀναφανοῦν ψευδόχριστοι καί ψευδοπροφῆται καί θά δώσουν μεγάλα σημεῖα καί θαυμαστά ἔργα, ὥστε νά πλανήσουν, ἐάν εἶναι δυνατόν καί αὐτούς ἀκόμη τούς ἐκλεκτούς.

15 ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑ Εἴχαµε µπεῖ στή µάχη ἀπό τό Νοέµβρη τοῦ 40 καί ἀδιάκοπα κάναµε τό καθῆκον µας σέ κάθε βουνοκορφή καί ρε- µατιά πάνω ἐκεῖ στίς ἀφιλόξενες, κακοτράχαλες, χιονισµένες ἀλβανικές βουνοκορφές, σάν συνεχιστές τῆς ἀκριβοπληρωµένης καί αἱµατοβαµµένης προγονικῆς κληρονοµιᾶς. Μέ ἐπίγνωση τῆς ἀποστολῆς µας καί συνείδηση τοῦ προορισµοῦ µας ἀνεβαίναµε νικηφόρα κάθε κορφή, λόγγους καί φαράγγια καί πατούσαµε σίγουρα τήν ἀρβύλλα µας σέ κάθε βράχο καί πλαγιά κτυπώντας ἀλύπητα τόν ὕπουλο ἐχθρό, χωρίς ὑπολογισµό σέ κόπους, κινδύνους καί θυσίες. Περιφρονούσαµε

16 κάθε στέρηση κι ὅταν θανατηφόρα µᾶς χτύπαγε τό ἐχθρικό βόλι, αἰσιόδοξα καί καρτερικά, ἀντικρύζαµε τό θάνατο, γιατί ἦταν ἡ πόρτα γιά τήν Ἀθανασία, ἦταν ὁ δρόµος πού ὁδηγοῦσε στά Ἠλύσια τῆς όξας, ἦταν ἡ στράτα τῆς θυσίας γιά τά ἰδανικά τῆς Φυλῆς, γιά τά πεπρωµένα τοῦ Ἔθνους καί γιά τή δικαίωση τῶν ἠθικῶν Ἀξιῶν. Ἔτσι καί µέ τέτοια πανοπλία ἀγωνιζόµαστε τόν ἀγῶνα τόν καλό µέχρις ὅτου, µιά ἀστροµάτα νυχτιά, καθισµένοι µέσα στό ἀµπρί µας κάναµε οἱ ἀξιωµατικοί τοῦ λόχου, τόν ἀπολογισµό τῆς ἡµερήσιας µάχης. Καί ἔλεγε ὁ ἀνθυπολοχαγός Γ. «Τί τά θέλετε, κύριοι συνάδελφοι, σήµερα στήν ἐπιχείρηση καί στήν ἔφοδο, ἔγινε ἕνα θαῦµα. Κάποια δύνα- µη ἐσώτερη µᾶς ἔσπρωχνε πρός τά ἐµπρός καί µιά Πίστη ἀκατάλυτη µᾶς διαβεβαίωνε πώς θά κερδίσουµε τή µάχη» καί συµπληρώνει ὁ Π. «Τήν ὥρα τῆς φωτιᾶς, τήν ὥρα πού σάν βροχή ἐπάνω µας ἔπεφταν οἱ σφαῖρες ἀπό τά πολυβόλα καί πυροβόλα τά ἐχθρικά, ἕνα κουράγιο µᾶς κρατοῦσε στίς θέσεις µας τέτοιο, πού µᾶς ἔδινε ἀκράτητο ἐνθουσιασµό στήν ἐξόρµηση στήν ἐπίθεσή µας. Ἡ Πίστη πώς ἡ Ἑλλάδα ποτέ δέν πεθαίνει, ἦταν ριζωµένη στά κατάβαθά µας γιατί πάντοτε ξέρει νά ἀγωνίζεται γιά τήν ἐλευθερία καί δικαιοσύνη, γιά τήν Αἰώνια ἀλήθεια... Μά ὁ τρίτος συνάδελφος τόν διέκοψε γιά νά µᾶς διαβεβαιώση µέ ὅλη τή δύναµη τῆς ψυχῆς του, πώς «θά γυρίσουµε Νικητές, γιατί ἡ Θεϊκή Μάννα ἡ Παναγιά µας, εἶναι κοντά µας κι ἡ σκέπη Της εἶναι µαζί µας πλάϊ µας, σιµά µας, δίπλα µας. Ὅταν ὑπάρχη ἕνα Θέλω ὑπάρχει κι ἕνας ρόµος. Ἡ Θέληση µας εἶναι ἀλύγιστη κι ὁ ρόµος µας εἶναι ἕνας, τῆς Τιµῆς καί τῆς Θυσίας... Μά τήν ὄµορφη ὅµως συζήτηση, µᾶς τήν διέκοψεν ὁ ἐπιλοχίας τοῦ λόχου, ὁ ὁποῖος µετέφερε διαταγή τῆς /νσεως γιά µιά συγκέντρωση: «Κύρ Λοχαγέ, λέει ὁ ἐπιλοχίας, ὁ ἀγγελιαφόρος φέρνει µιά διαταγή ἀπό τό κ. Συνταγµατάρχη...» Βιαστικά κι ἀνυπόµονα τήν ἀνοίξαµε γιά νά διαβάσουµε πώς τά χαράµατα ὁ Στρατιωτικός Ἱερεύς σάν πολεµιστής κι αὐτός τῆς ἰδέας θά µετέφερε σέ µᾶς τούς ἀγωνιστάς, τή Χριστιανική πνοή καί τό παλµό τῆς ζωογόνας Θρησκείας µας. Ἕνα ξαλάφρωµα ψυχικό νοιώσαµε ὅλοι µας γιά τή δωρεά αὐτή, πού συγκινητικά τή δεχτήκαµε, σάν εὐγνώµονες δωρεοδόχοι, µέσα σ ὅλη µας αὐτή τήν ἀπο- µόνωση καί µοναξιά, τήν ἐρήµωση καί τήν ἰδιόρρυθµη ψυχοσύνθεσή µας. Γιατί θά νοιώθαµε ἕνα φτερούγισµα συναισθηµατικό στίς ἀπόκοσµες σφαῖρες τοῦ Οὐρανοῦ πού τόσο ἄφθονα καί ἀποτε-

17 λεσµατικά προβάλλεται στήν εὐεργετική της ἐπίδραση ἡ Χριστιανική κοσµοθεωρία. Μέ ὀδυσσιακή λαχτάρα κι ἀγωνία, κυττούσαµε ἀδιάκοπα τό ρολόϊ, τό πότε θά µᾶς ἔφερνε κοντά στόν παπᾶ, στόν ἐκπρόσωπο τῆς Θρησκείας, πού γιά λίγες ὧρες θά µᾶς ἔπαιρνε ἀπό τήν κλαγγή τῶν ὅπλων, τό βογγητό τῶν κανονιῶν καί τήν ἀντάρα τοῦ πολέµου, γιά νά µᾶς χαρίση γαλήνη, ἡσυχία, ἠρεµία, ἀλλά καί τόνωση ἐσωτερική. «Γιά δέτε, λέει τώρα µέ τή σειρά του ὁ ἀνθυπολοχαγός., ὁ Ἱερεύς εἶναι σταλµένος ἀπό τήν Παναγιά κι ἀπό τόν Μεγάλον Θεόν τῆς Ἑλλάδος, γιά νά προσφέρη τήν γιατριά τῆς ψυχῆς µας, νά µαλακώση τούς πόνους καί νά γλυκάνη τίς πληγές µας... Πᾶµε λοιπόν ὅλοι στή Λειτουργία, γιά νά γίνου- µε µῦστες τῆς Θείας Μυσταγωγίας, καί κοινωνοί τῶν λεπτῶν καί εὐγενικῶν συναισθηµάτων τῆς Θ. Λατρείας...». Ἀκόµη θυµᾶµαι τά συγκινητικά λόγια τοῦ καλοῦ ἐκείνου Λευΐτη. Ἀκόµη ἠχοῦν στ αὐτιά µου τά παρήγορα κι ἐνθαρρυντικά γλυκόλογα τοῦ εὐγενικοῦ ἐκείνου Στρατ. Ἱερέως. Τό δάκρυ τρε- µουλιάζει στά µάτια, ἡ σκέψη µουδιάζει, µά καί τά πόδια τρεµάµενα γίνονται. «... Ἦρθα ἐδῶ, παιδιά τῆς λεβεντογεννήτρας καί καλοµάνας Ἑλλάδας, γιά νά σᾶς µεταφέρω τήν εὐγνωµοσύνη ὅλου τοῦ Ἔθνους γιά τή θυσία σας, θυσία πού δέν µένει ἀπλήρωτη. Ξαργυρώνεται µέ Τιµές καί όξες, καί στεφανώνεται ἀπό τή γλυκειά µας Παναγιά, µέ Νίκες. Ναί!... γιατί εἶναι καί θἆναι πάντα ὁ Μέγας Ἐπιτελάρχης τοῦ Ἀγῶνα µας, πού ἔστω κι ἄν πληγώθηκε ἀνήµερα στή γιορτή Της στό µυροβόλο νησί Της στή Τῆνο, ὅµως, τραυµατισµένη κι ἄν εἶναι, µᾶς συντροφεύει καί µᾶς προστατεύει στίς ὑπεράνθρωπες καί τιτάνιες προσπάθειές µας. έχτηκε πρώτη τή δολοφονική τορπίλη, γιά νά µᾶς διδάξη καί νά µᾶς δώση τό παράδειγµα τοῦ ἀγῶνα τῆς Ἀλήθειας καί τῆς Ἀρετῆς... Μπολιαστεῖτε µέ τή Θεία Πίστη τοῦ Ναζωραίου, πού ἔγινε καί παραµένει τό Αἰώνιο Σύµβολο... τοῦ Λυτρωµοῦ! Συχνά θά µνηµονεύη στούς συλλογισµούς του τή πολύτιµη τούτη ἀνάµνηση ὁ Γ. Πουλᾶκος ὑπ/γός. Τί λησµονοῦν σήµερον «Στή Βουλγαρία θά µποῦ - µε τιµωροί, στή Σερβία ὡς φίλοι, εἰς δέ τήν Ἑλλάδα θά ἀποκαλυφθῶµεν». ΣΤΑΛΙΝ «Καί µία δράξ ἀνθρώπων, πού λέγεται Ἑλλάς, κατά - φερε τήν πρώτην ἧτταν κατά τοῦ Ἄξονος». ΡΟΥΣΒΕΛΤ

18 Iστορικό του Iερου Ναου του Aγίου Γεωργίου Πολιχνίτου Γ Εὐμορφίας Σάββα, φιλολόγου Ὁ ἐνταφιασμός τοῦ μάρτυρος Ἡγυναίκα εἶχε συνέλθει. Ὁ νοῦς της ξαστέρωσε. Ἔ - βαλε τό χέρι της στόν τορβά, τράβηξε τό πάλλευκο σεντόνι καί τό ἅπλωσε καταγῆς. Τά δύο παλικάρια ἀγκάλιασαν τό σῶμα τοῦ μάρτυρος καί τό ἀπόθεσαν μαλακά στό σεντόνι. Ἡ γυναίκα ἔσκυψε στή γῆ, πῆρε στά χέρια της τό κεφάλι, τό φίλησε στό μέτωπο μέ σπαραγμό καί τό ἀπίθωσε εὐλαβικά ἐπάνω στό σῶμα. Ὕστερα ἔβγαλε τό βυσσινί μαντήλι ἀπ τά μαλλιά της, τό πέρασε στά δύο βασανισμένα χέρια καί δίπλωσε προσεκτικά τίς ἄκρες τοῦ σάβανου. Ἔκανε μία ἐδαφιαία ὑπόκλιση φέρνοντας τό δεξί της χέρι στήν καρδιά της καί ἦρθε καί στάθηκε μέ συστολή κοντά στήν κεφαλή τοῦ πιστοῦ της ἄρχοντα. «Χιτῶνα μοι παράσχου φωτεινόν ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον», ψέλλισε ὁ ἱερέας τοῦ Θεοῦ συγκλονισμένος, καθώς ἔβλεπε μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς του νά ἀνοίγουν οἱ πύλες τοῦ Οὐρανοῦ γιά τήν εἴσοδο τοῦ μάρτυρα στήν αἰ - ώνια βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔβαλε εὐλογητός καί ἄρχισε τήν ἐξόδια ἀκολουθία.. Κατόπιν πέρασε μπροστά καί κίνησε κατά τό δρόμο σφίγγοντας τό σταυρό ἐπάνω στό ἐπιτραχήλι καί ψιθυρίζοντας τόν τρισάγιο ὕμνο μέ δέος καί κατάνυξη. Ἡ γυναίκα καί ὁ ἄνδρας ἅρπαξαν γρήγορα τίς δύο μπροστινές ἄκρες τοῦ σεντονιοῦ. Τίς ἄλλες δύο πίσω τά δύο νέα παιδιά. Τά δυό φανάρια ἀχνόφεγγγαν τό ἕνα ἐμπρός δεξιά καί τό ἄλλο πίσω ἀριστερά καί ἡ συνοδεία ξεκίνησε Συνέχεια στή σελ. 27

19 Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου Η Φιλοπτωχεια Δέν εἶναι καθόλου εὔκολο νά βρεῖ κανείς τήν ὑψηλότερη ἀπ ὅλες τίς ἀρετές καί νά τῆς δώσει τό πρωτεῖο καί τό βραβεῖο, ὅπως ἀκριβῶς δέν εἶναι εὔκολο νά βρεῖ μέσα σ ἕνα ὁλάνθιστο καί μοσχοβόλο λιβάδι τό πιό ὡραῖο κι εὐωδιαστό λουλούδι, καθώς πότε τό ἕνα καί πότε τό ἄλλο τοῦ τραβάει τήν προσοχή καί τόν προκαλεῖ νά τό κόψει πρῶτο. Ἔτσι, λοιπόν, σκέφτομαι ὅτι καλές ἀρετές εἶναι ἡ πίστη, ἡ ἐλπίδα καί ἡ ἀγάπη. Καί μάρτυρας γιά τήν πίστη εἶναι ὁ Ἀβραάμ, πού δικαιώθηκε ἀπό τήν πίστη του μάρτυρες γιά τήν ἐλπίδα εἶναι ὁ Ἐνῶχ, πού πρῶτος στήριξε τήν ἐλπίδα του στήν ἐπίκληση τοῦ Κυρίου, καί ὅλοι οἱ δίκαιοι, πού κακοπαθοῦν μέ τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μάρτυρες γιά τήν ἀγάπη, τέλος, εἶναι ὁ ἀπόστολος Παῦλος, πού ἔφτασε στό σημεῖο νά εὔχεται τή δική του ἀπώλεια γιά χάρη τῶν ἀδελφῶν του Ἰσραηλιτῶν, καί ὁ ἴδιος ὁ Θεός, πού ὀνομάζεται ἀγάπη (Α Ἰω. 4:8). Καλή εἶναι ἡ φιλοξενία. Καί μάρτυρες γι αὐτό εἶναι ἀπό τούς δικαίους ὁ Λώτ, ὁ Σοδομίτης στή διαμονή μά ὄχι Σοδομίτης στή διαγωγή, καί ἀπό τούς ἁμαρτωλούς ἡ Ραάβ, ἡ πόρνη στό σῶμα μά ὄχι πόρνη στήν προαίρεση, πού ἐπαινέθηκε καί σώθηκε γιά τή φιλοξενία (Ἰησ. Ναυῆ 2:1-21). Καλή εἶναι ἡ μακροθυμία. Καί μάρτυρας γι αὐτό εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, πού δέν θέλησε νά χρησιμοποιήσει τίς λεγεῶνες τῶν ἀγγέλων Του ἐναντίον τῶν βασανιστῶν Του καί ὄχι μόνο μάλωσε τόν Πέτρο, ὅταν τράβηξε τό μαχαίρι του, μά καί τό αὐτί, πού εἶχε κόψει ἐκεῖνος, τό ἔβαλε πάλι στή

20 234 O ΠOIMHN θέση του. Τό ἴδιο ἔκανε ἀργότερα καί ὁ Στέφανος, ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, πού προσευχόταν γιά κείνους πού τόν λιθοβολοῦσαν. Καλή εἶναι ἡ πραότητα. Καί μάρτυρες γι αὐτό εἶναι ὁ Μωυσῆς καί ὁ Δαβίδ, πού πάνω ἀπ ὅλα ὡς πρᾶοι μαρτυρήθηκαν ἀπ τή Γραφή, καθώς καί ὁ Διδάσκαλός τους, ὁ θεάνθρωπος Ἰησοῦς, πού οὔτε φιλονικοῦσε οὔτε κραύγαζε, οὔτε ξεφώνιζε στίς πλατεῖες οὔτε ἀντιστεκόταν σ ἐκείνους πού Τόν εἶχαν συλλάβει. Καλές εἶναι ἡ προσευχή καί ἡ ἀγρυπνία. Καί μάρτυρας γι αὐτό εἶναι ὁ Κύριος, πού πρίν τό πάθος Του ἀγρυπνοῦσε καί προσευχόταν. Καλές εἶναι ἡ ἁγνεία καί ἡ παρθενία. Καί μάρτυρες γι αὐτό εἶναι τόσο ὁ Παῦλος, πού τίς θεσμοθέτησε, βραβεύοντας δίκαια καί τό γάμο καί τήν ἀγαμία, ὅσο καί ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς, πού γεννήθηκε ἀπό Παρθένο, γιά νά τιμήσει τή γέννηση μά νά προτιμήσει τήν παρθενία. Καλή εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη. Καί μάρτυρες γι αὐτό εἶναι πολλοί, μέ κυριότερο πάλι τό Σωτήρα καί Κύριο τῶν ὅλων, πού ταπεινώθηκε, ὄχι μόνο παίρνοντας μορφή δούλου, παραδίνοντας τό πρόσωπό Του στήν ντροπή καί στά φτυσίματα καί συναριθμώντας τόν ἑαυτό Του μέ τούς παρανόμους. Ἐκεῖνος, πού καθαρίζει τόν κόσμο ἀπό τήν ἁμαρτία, ἀλλά καί πλένοντας τά πόδια τῶν μαθητῶν Του σάν ὑπηρέτης. Καλή εἶναι ἡ ἀκτημοσύνη καί ἡ περιφρόνηση τῶν χρημάτων. Καί μάρτυρες γι αὐτό εἶναι τόσο ὁ Ζακχαῖος, πού, μόλις μπῆκε ὁ Χριστός στό σπίτι του, μοίρασε σχεδόν ὅλα τά ὑπάρχοντά του, ὅσο καί πάλι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, πού, μιλώντας στόν πλούσιο ἐκεῖνο νέο, περιόρισε τήν τελειότητα σ αὐτό ἀκριβῶς τό πράγμα (Μάτθ. 19:21). Κοντολογῆς, καλή εἶναι ἡ θεωρία, καλή εἶναι καί ἡ πράξη ἡ θεωρία γιατί μᾶς ἀνυψώνει ἀπό τά γήινα, μᾶς ὁδηγεῖ στά ἅγια τῶν ἁγίων καί ἐπαναφέρει τό νοῦ στήν ἀρχική φυσική του κατάσταση, καί ἡ πράξη γιατί ὑποδέχεται τό Χριστό, Τόν ὑπηρετεῖ καί ἀποδεικνύει μέ τά ἔργα τήν ἀγάπη. Κάθε ἀρετή εἶναι κι ἕνας δρόμος πού ὁδηγεῖ στή σωτηρία, σέ κάποιον ἀπ τούς αἰώνιους καί μακάριους τόπους. Γιατί, ὅπως ὑπάρχουν πολλοί τρόποι ζωῆς ἔτσι ὑπάρχουν καί πολλοί τόποι κοντά στό Θεό, πού χωρίζονται καί μοιράζονται ἀνάλογα μέ τήν ἀξία τοῦ καθενός. Καί ἄλλος ἄς ἀσκήσει τή

21 O ΠOIMHN 235 μία ἀρετή, ἄλλος τήν ἄλλη, ἄλλος πολλές μαζί καί ἄλλος ὅλες, ἄν βέβαια τοῦτο εἶναι δυνατό. Φτάνει μόνο νά προχωράει κανείς καί νά ἐπιδιώκει τό ἀνώτερο, ἀκολουθώντας βῆμα-βῆμα Ἐκεῖνον πού τόν ὁδηγεῖ καλά καί τόν κατευθύνει καί τόν βάζει, μεσ ἀπό τήν στενή ὁδό καί πύλη, στήν ἀπέραντη οὐράνια μακαριότητα. Καί ἄν ὁ Παῦλος, πού ἀκολουθεῖ κι αὐτός τό Χριστό, θεωρεῖ τήν ἀγάπη ὡς τήν πρώτη καί μεγαλύτερη ἐντολή, ὡς τή σύνοψη τοῦ νόμου καί τῶν προφητῶν, τό καλύτερο μέρος της θεωρῶ πώς εἶναι ἡ ἀγάπη στούς φτωχούς καί, γενικότερα, ἡ εὐσπλαχνία καί ἡ συμπάθεια στούς συνανθρώπους. Γιατί τίποτ ἄλλο δέν εὐχαριστεῖ τόσο πολύ τό Θεό καί τίποτ ἄλλο δέν Τοῦ εἶναι τόσο ἀγαπητό ὅσο ἡ εὐσπλαχνία. Αὐτή, μαζί μέ τήν ἀλήθεια, πηγαίνει μπροστά Του καί αὐτή πρέπει νά Τοῦ προσφερθεῖ πρίν τήν Κρίση. Μά καί σέ τίποτ ἄλλο δέν δίνεται ὡς ἀνταπόδοση ἀπό Ἐκεῖνον, πού κρίνει μέ δικαιοσύνη καί ζυγίζει μέ ἀκρίβεια τήν εὐσπλαχνία, ὅσο στή φιλανθρωπία ἡ φιλανθρωπία. Σ ὅλους, λοιπόν, τούς φτωχούς καί σ ἐκείνους πού γιά ὁποιονδήποτε λόγο κακοπαθοῦν, ὀφείλουμε νά δείχνουμε εὐσπλαχνία, σύμφωνα μέ τήν ἐντολή: «Νά μετέχετε στή χαρά ὅσων χαίρονται καί στή λύπη ὅσων λυποῦνται» (Ρωμ. 12:15). Καί ὀφείλουμε νά προσφέρουμε στούς ἀνθρώπους, ὡς ἄνθρωποι κι ἐμεῖς, τήν ἐκδήλωση τῆς καλοσύνης μας, ὅταν τή χρειάζονται, χτυπημένοι ἀπό κάποια συμφορά, λ.χ. χηρεία ἤ ὀρφάνια ἤ ξενητιά ἤ σκληρά ἀφεντικά ἤ ἄδικους ἄρχοντες ἤ ἄσπλαχνους φοροεισπράκτορες ἤ φονικούς ληστές ἤ ἄπληστους κλέφτες ἤ δήμευση περιουσίας ἤ ναυάγιο. Ὅλοι εἶναι ἀξιολύπητοι. Ὅλοι βλέπουν τά χέρια μας, ὅπως ἐμεῖς βλέπουμε τά χέρια τοῦ Θεοῦ. Τί θά κάνουμε, λοιπόν, ἐμεῖς πού ἔχουμε τιμηθεῖ μέ τό μεγάλο ὄνομα χριστιανοί καί ἀποτελοῦμε τόν διαλεχτό καί ξεχωριστό λαό, ὁ ὁποῖος ὀφείλει νά καταγίνεται σέ καλά καί σωτήρια ἔργα; Τί θά κάνουμε ἐμεῖς οἱ μαθητές τοῦ πράου καί φιλάνθρωπου Ἰησοῦ, ποῦ σήκωσε τίς ἁμαρτίες μας, ταπεινώθηκε, παίρνοντας τήν ἀνθρώπινη φύση μας, κι ἔγινε φτωχός, γιά νά γίνουμε ἐμεῖς πλούσιοι μέ τή θεότητα; Τί θά κάνουμε, ἔχοντας μπροστά μας ἕνα τόσο μεγάλο ὑπόδειγμα εὐσπλαχνίας καί συμπάθειας; Θά παραβλέψουμε τούς συνανθρώπους μας; Θά τούς περιφρονήσουμε; Θά τούς ἐγκαταλεί-

22 236 O ΠOIMHN ψουμε; Κάθε ἄλλο, ἀδελφοί μου. Αὐτά δέν ταιριάζουν σ ἐμᾶς, τούς θρεμμένους ἀπό τό Χριστό, τόν καλό ποιμένα, πού φέρνει πίσω τό πλανεμένο πρόβατο καί ψάχνει νά βρεῖ τό χαμένο καί στηρίζει τό ἀσθενικό. Μά δέν ταιριάζουν οὔτε στήν ἀνθρώπινη φύση μας, πού ἐπιβάλλει τή συμπάθεια, ἀφοῦ ἀπό τήν ἴδια της τήν ἀδυναμία ἔμαθε τήν εὐσέβεια καί τή φιλανθρωπία. Γιατί, μολαταῦτα, δέν βοηθᾶμε τούς συνανθρώπους μας, ὅσο εἶναι ἀκόμα καιρός; Γιατί ἐμεῖς ζοῦμε μέσα στήν ἀπόλαυση, ἐνῶ οἱ ἀδελφοί μας μέσα στή δυστυχία; Ποτέ νά μήν πλουτίσω, ἄν αὐτοί στεροῦνται! Ποτέ νά μήν ἔχω ὑγεία, ἄν δέν βάλω βάλσαμο στίς πληγές τους! Ποτέ νά μή χορτάσω, ποτέ νά μήν ντυθῶ, ποτέ νά μήν ἡσυχάσω μέσα σέ σπίτι, ἄν δέν τούς δώσω ψωμί καί ροῦχα, ὅσα μπορῶ, κι ἄν δέν τούς ξεκουράσω μέσα στό σπίτι μου. Ἄς τ ἀναθέσουμε ὅλα στό Χριστό, γιά νά τόν ἀκολουθήσουμε ἀληθινά, σηκώνοντας τό σταυρό Του, γιά ν ἀνεβοῦμε στόν ἐπουράνιο κόσμο ἀνάλαφρα καί ἄνετα, χωρίς τίποτα νά μᾶς τραβάει πρός τά κάτω, καί γιά νά κερδίσουμε στή θέση ὅλων αὐτῶν τό Χριστό, ἀνεβασμένοι χάρη στήν ταπείνωσή μας καί πλουτισμένοι χάρη στή φτώχειά μας. Ἤ, τουλάχιστον, ἄς μοιραστοῦμε μέ τό Χριστό τά ὑπάρχοντά μας, γιά ν ἁγιαστοῦν κάπως μέ τή σωστή κατοχή τους καί τήν προσφορά μεριδίου τους στούς φτωχούς. Δέν θά συνέλθουμε, ἔστω καί ἀργά; Δέν θά νικήσουμε τήν ἀναισθησία μας, γιά νά μήν πῶ τήν τσιγκουνιά μας; Δέν θά σκεφτοῦμε ὡς ἄνθρωποι; Δέν θά βάλουμε νοερά στή θέση τῶν ξένων συμφορῶν τίς πιθανές δικές μας; Γιατί, στ ἀλήθεια, τίποτε ἀπό τ ἀνθρώπινα δέν εἶναι βέβαιο, τίποτε δέν εἶναι σταθερό, τίποτε δέν εἶναι ἀνεξάρτητο ἀπό ἄλλους παράγοντες, τίποτε δέν στηρίζεται σέ ἀμετάβλητες προϋποθέσεις. Ἡ ζωή μᾶς γυρίζει σέ κύκλο, ἕναν κύκλο πού φέρνει πολλές μεταβολές, συχνά μέσα σέ μία μέρα, κάποτε καί μέσα σέ μίαν ὥρα. Πιό σίγουρο εἶναι νά ἐμπιστεύεται κανείς τόν ἄνεμο, πού κινεῖται ἀκατάπαυστα, πιό σίγουρο εἶναι νά ἐμπιστεύεται τή γραμμή, πού ἀφήνει πάνω στά νερά ἕνα ποντοπόρο πλοῖο, πιό σίγουρο εἶναι νά ἐμπιστεύεται τ ἀπατηλά ὄνειρα μίας νύχτας, πού ἡ ἀπόλαυσή τους κρατάει τόσο λίγο, πιό σίγουρο εἶναι νά ἐμπιστεύεται ὅσα χαράζουν τά παιδιά πάνω στήν ἄμμο, ὅταν παίζουν, παρά τήν ἀνθρώπινη εὐτυχία. Ἀπό τά φυλλάδια «Ἡ Φωνή τῶν Πατέρων» τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου, Ὠρωποῦ Ἀττικῆς.

23 Συνέχεια ἀπό τή σελ. 22 σιωπηλή μέσα στή σκοτεινή νύχτα. Σύννεφα ταξίδευαν μελαγχολικά ἀφήνοντας νά φαίνονται μεγάλα κομμάτια τοῦ ἔναστρου καί θεϊκοῦ οὐρανοῦ. Τ ἀστέρια λαμπύριζαν παράξενα. Πέρασαν μέ προσοχή τά βοῦρλα πού ἦταν ἁπλωμένα στήν ὄχθη τοῦ ποταμοῦ καί ἀνέβηκαν στό δρόμο. Ἀκούστηκε χαμηλή ἡ φωνή τοῦ παπᾶ πού ἔψαλλε τό ἐξόδιο ἆσμα: «Μακαρία ἡ ὁδός ᾗ πορεύει σήμερον, ὅτι ἡτοιμάσθη σοι τόπος ἀναπαύσεως». Μιά μυρωδιά ἀπό λιβάνι καί ἕνα ἀχνό γαλάζιο φῶς φάνηκε νά τύλιξαν τό ἅγιο σῶμα. Ἡ συνοδεία ἀναλογίστηκε μέ φόβο. Ποῦ βρέθηκε τό λιβάνι, ποῦ τό γαλάζιο φῶς; «Κύριε, ἐλέησον», εἶπαν ὅλοι μέ ἕνα στόμα. Ὁ ἱερέας κοίταξε γύρω του ἀ - πορία γεμᾶτος καί ὕστερα στάθηκε, προσήλωσε τό βλέμμα του στόν μάρτυρα καί εὐλογώντας τον ἀναφώνησε ἐκ βάθους καρδίας: «Θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ» καί ἐκστατικός πρόσθεσε: «Τῶν Ἁγίων ὁ χορός εὗρε πηγήν τῆς ζωῆς καί θύραν παραδείσου». Τό σῶμα τοῦ μάρτυρα ἔχανε σιγά-σιγά τό βάρος του καί τώρα εἶχε γίνει ἐλαφρό σάν σῶμα νηπίου. Τό ἔνιωσαν οἱ τέσσερες καί ἕνα δέος τούς κατέλαβε. Βάδιζαν ἀνάλαφρα λές καί εἶχαν στά πόδια τους φτερά. Ἡ νυκτερινή ἱερή πομπή συνέχιζε γοργά τό δρόμο της. Ὅλη ἡ πλάση γύρω ἔμοιαζε συνεπαρμένη ἀπό ἕνα ὄνειρο θεϊκό. Ἕνας γκιώνης εἶπε τό παράπονό του, μία κουκουβάγια στάθηκε σ ἕνα βράχο καί ἔκραξε λυπητερά, ἕνα καλλικέλαδο πουλί ἀπό ἕνα πυκνό θάμνο ἔψαλε ἕνα ὑπέροχο δοξαστικό καί τό δροσερό ἀεράκι μέ τίς ριπές του ἔφερνε κάθε τόσο πρός τή συνοδεία τοῦ ἀγροῦ καί τοῦ οὐρανοῦ, τά ἅγια μύρα. Νυχτιά γεμάτη χαρμολύπη! Ἡ συνοδεία ὅλο καί προχωροῦσε γοργά μέσα στή νύχτα. Ἔπρεπε νά ἐπιτελέσει τό ἱερό χρέος, πρίν ἔρθῃ τό ξημέρωμα. Κανείς Τοῦρκος δέν ἔπρεπε νά δῇ, κανείς ἄπιστος δέν ἔπρεπε νά μάθῃ. Ἡ νύχτα ἔρριχνε πέπλα σκοτεινά ὁλόγυρα. Ὁἱερέας ἔψαλλε σιγά, κατανυκτικά ἐξόδια τροπάρια καί μυστικά δοξολογοῦσε ἐκ βαθέων τόν Κύριο γιά τή θαυμαστή καί ἅγια ἐκείνη νύχτα. Ἔξαφνα ἕνας ἀπόμακρος καλπασμός ἀλόγου ἔφθασε στά ἀφτιά του καί ἡ καρδιά του χτύπησε δυνατά. Τό ποδοβολητό ἀκουγόταν ὁλοένα καί πιό ἔντονο. Κρότος! Κανένας Τοῦρκος σπαχής; διερωτήθηκε καί πάγωσε ὁλόκληρος. Πλησίαζε ἀστραπιαῖα. Ἔφθασε τή συνοδεία τό ἄλογο

24 καί πέρασε ὁρμητικά δίπλα του. Ὁ παπᾶς ἔνιωσε τό ζεστό χνῶτο τοῦ ἀλόγου, πού τόν προσπέρασε. Μία ἀστραπή φώτισε ἄλογο καί ἀναβάτη. Πρόλαβε νά δῇ τό κατάλευκο ἄλογο, τά στολισμένα καπούλια, τήν κόκκινη χλαμύδα πού ἀνέμιζε, τά χρυσά μαλλιά τοῦ ἀναβάτη καί στή στιγμή τά πάντα χάθηκαν. «Ἁϊ-Γιώργη μου», κραύγασε κάνοντας τό σταυρό του καί στάθηκε ξέπνοος, ἐνῶ σταγόνες ἱδρῶτα κυλοῦσαν ἀπό τό μέτωπο στήν ἐβέννινη γενειάδα του. Ἡ συνοδεία πού δέν εἶδε καί δέν κατάλαβε τίποτε στάθηκε τρομαγμένη ἀκουμπώντας ἁπαλά στή γῆ τό πολύτιμο φορτίο. Μέ σβησμένη φωνή ὁ παπᾶς ἄρχισε τό ἀπολυτίκιο «Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής», τό πῆρε ἡ γυναίκα καί τό ἔψαλλε μέ πάθος, ἐνῶ οἱ ἄλλοι συνώδευαν χαμηλόφωνα. «Εὐλογημένη ἡ ζέσις τῶν Ἁγίων Σου, Κύριε» συμπλήρωσε ὁ ἱερέας τοῦ Θεοῦ εὐλογώντας τόν μάρτυρα. Μιά ἔντονη μυρωδιά ἀπό λιβάνι ξεχύθηκε ὁλόγυρα καί γέμισε τίς καρδιές τῶν καλῶν ἀνθρώπων, μέ μία πένθιμη εὐφροσύνη. Τό δροσερό ἀεράκι φύσησε ὁρμητικό καί τούς ἀναζωογόνησε. Ξεκίνησαν βιαστικά. Ὁ δρόμος τῆς Βρίσας τελείωνε. Φθάνανε τώρα στήν εἴσοδο τοῦ Πολιχνίτου καί παίρνανε τήν ἀνηφοριά πού ἔβγαζε στό χῶρο τῆς ἐκκλησιᾶς τοῦ Ἁγίου Γεωργίου μέ τά ἀνοιγμένα θεμέλια. Μπῆκαν σιγά στό δρομάκι μέ τή δενδροστοιχία τῶν κυπαρισσιῶν τοῦ παλαιοῦ νεκροταφείου. Τά κυπαρίσσια στό ἀντίκρυσμα τῆς συνοδείας λίκνισαν τά κλωνάρια τους καί ἔκλιναν εὐλαβικά τίς κορυφές τους προσκυνώντας τόν μάρτυρα. Μετά ἔστριψαν δεξιά καί ἦρθαν καί σταμάτησαν μπροστά στό μικρό βυζαντινό ναό τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Ὁ ἱερέας ἄνοιξε μέ τό κλειδί τή μικρή εἴσοδο καί ἡ συνοδεία ἔφερε μέσα τό σῶμα τοῦ μάρτυρα καί τό τοποθέτησε στό μέσον τοῦ ἱε - ροῦ ναοῦ ἐπάνω σέ ἕνα ὄμορφο, λαϊκῆς τέχνης ξύλινο νεκρικό κλινάριο, πού προοριζόταν γιά τήν ἐκφορά τῶν κεκοιμημένων πτωχῶν χριστιανῶν. Τά νυσταγμένα φαναράκια ἀκουμπισμένα στό δάπεδο δεξιά καί ἀριστερά ἔκαναν τήν ἀτμόσφαιρα θεϊκά ἁπλή. Τώρα ὁ φόβος τῶν Τούρκων πλανιόταν πιό ἔντονα πάνω ἀπό τή μικρή ἐκκλησιά πάνω ἀπό τούς λίγους ἀνθρώπους. Ὁ καλός παπᾶς ἔνιωσε τό φόβο τους καί ξανακλείδωσε τήν εἴσοδο ψιθυρίζοντας: «Ἐν ἡμέρᾳ κακῶν μου ἐσκέπασέ με ἐν ἀποκρύφῳ τῆς σκηνῆς Αὐτοῦ». «Ἐν σκέπει τῶν πτερύγων Σου σκεπάσεις με ἀπό προσώπου ἀσε - βῶν τῶν ταλαιπωρησάντων με» καί μπῆκε στό ἱερό. (συνεχίζεται)

25 1821- Σελίδες δόξας ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ (ἀποσπάσματα) Στήν ὑλιστική καί ἐγωκεντρική ἐποχή μας θά φανῆ ἀπίστευτο τό ὕψος τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης τοῦ Μακρυγιάννη πού ἐγγίζει καί πάλι τά ὅρια τῆς θυσίας. Ἡ αὐταπάρνησις πού ἐκφράζεται στό ἀκόλουθο ἀπόσπασμα σπάνια συναντᾶται μέσα στήν ἱστορία. Μᾶς συγκινεῖ καί μᾶς συγκλονίζει....εἶχα κι ἕνα μῆνα ὅπου ἄρχισα νά παίρνω μιστόν τοῦ βαθμοῦ μου, καθώς καί οἱ ἄλλοι, ἔπαιρνα τρακόσες ἑξήντα δραχμές. Εἶδα αὐτό, καί πέθαιναν οἱ ἄνθρωποι εἰς τά παλιοκλήσια, ὁπλαρχηγοί κι ἄλλοι, κι ἀπό τήν πεῖνα κι ἀπό τό κρύον, τότε στοχάστηκα: Οἱ ἀγωνισταί νά πεθαίνουν τῆς πεῖνας, κι ἐμεῖς νά πλερωνώμαστε ὀλίγοι ἄνθρωποι; Ἐμεῖς οἱ ὀλίγοι φέραμεν τήν λευτεριά; Νά κόψωμεν κι ἐμεῖς τόν μιστόν μας, εἴτε νά πάρουν καί οἱ ἀδελφοί μας συναγωνισταί! Εἰ δέ ξίκι νά γένη καί σ ἐμᾶς! Τότε φκιάνω μιάν ἀναφορά καί λέγω: Ἐπειδήτις ὅσοι ἀγωνίστηκαν πεθαίνουν ἀπό τήν πεῖνα καί τήν ταλαιπωρίαν, καθώς καί χῆρες τῶν σκοτωμένων καί τά παιδιά τους, τόν μισθόν ὅπου μοῦ δίνετε διατάξετε νά μοῦ κοπῆ ὅλος καί νά τόν δίνετε εἰς τούς ἀγωνιστας καί χῆρες κι ἀρφανά τῶν σκοτωμένων... Πρέπει νά κλείσουμε τήν δειγματοληπτική αὐτή παρουσίασι τῶν ἀπομνημονευμάτων τοῦ στρατηγοῦ Μακρυγιάννη μέ τό μνημειῶδες κείμενο τῆς διαθήκης του, πού συντάχθηκε τήν νύκτα τοῦ κινήματος τῆς 2ας πρός 3η Σεπτεμβρίου Στόν Μακρυγιάννη ὀφείλεται ἐξ ὁλοκλήρου ἡ διοργάνωσις τοῦ κινήματος αὐτοῦ, πού συνετέλεσε στήν ὁμολοποίησι τοῦ ἐλευθέρου βίου καί στήν ἐπιβολή τοῦ πρώτου ἑλληνικοῦ συντάγματος, δηλαδή στήν θεμελίωσι μιᾶς εὐνομούμενης δημοκρατικῆς πολιτείας χωρίς τίς αὐθαιρεσίες τῆς κηδεμονευόμενης ἀπό τούς Βαυαρούς μοναρχίας. Τό κίνημα ὅμως κινδύνεψε ν ἀ ποτύχη γιατί ἐν μέρει ἀποκαλύφθηκε. Τό σπίτι τοῦ Στρατηγοῦ τό βράδυ ἐκεῖνο πολιορκεῖται ἀπό στρατιῶτες (πεζούς καί ἱππεῖς). Ἡ ζωή του γιά μιά ἀκόμη φορά διατρέχει τόν ἔσχατο κίνδυνο. Σ αὐτή τή σκοτεινή ὥρα πέφτει στά γόνατα καί ζητάει «φώτισιν καί θάρρος». Σηκώνεται ἐνισχυμένος καί μέσα σ ἐκείνη τήν ἀν - τάρα γράφει τήν διαθήκη του, πού εἶναι ἕνας ἐθνικοθρησκευτικός θούριος:

26 Εἰς δόξαν τοῦ δίκιου καί μεγάλου Θεοῦ.Κύριε Παντοδύναμε! Ἐσύ, Κύριε θά σώσης αὐτό τό ἀθῶο ἔθνος. Εἴμαστε ἁμαρτωλοί, εἶσαι Θεός! Ἐλέησέ μας, φώτισέ μας καί κίνησέ μας ἐναντίον τοῦ δόλου καί τῆς ἀπάτης, τῆς συστηματικῆς τυραγνίας τῆς πατρίδος καί τῆς θρησκείας. Εἰς δόξαν Σου, Κύριε, σηκώνεται ἀπόψε ἡ σημαία τῆς λευτεριᾶς ἀναντίον τῆς τυραγνίας! Πατριῶτες! Πεθαίνω διά τήν πατρίδα. Στέκω εἰς τόν ὅρκον μου τόν πρῶτον. Δέν μπορῶ, πατρίδα, νά σέ βλέπω τοιούτως καί τῶν σκοτωμένων τά παιδιά καί οἱ γριγές νά διακονεύουν καί τίς νιές νά τίς βιάζουν διά κομμάτι ψωμί εἰς τήν τιμή τους οἱ ἀπατεῶνες τῆς πατρίδος. Γιομάτες οἱ φυλακές ἀπό ἀγωνιστές καί στά σοκάκια σου διακονεύουν αὐτεῖνοι οἱ ἀγωνισταί, ὅπου χύσανε τό αἷμα τους διά νά ξαναειπωθῆ πατρίδα Ἑλλάς. Εἴτε ἐλευτερία κατά τούς ἀγῶνες μας καί θυσίες μας, εἴτε θάνατος σ ἐμᾶς! Πεθαίνω ἐγώ πρῶτος ἀπόψε. Ἔχετε γειά, πατριῶτες, καί εἰς τήν ἄλλην ζωήν σμίγομεν. Ἐκεῖ ὁποὖναι καί οἱ ἄλλοι συναγωνισταί μας, εἰς τόν κόρφον τοῦ ἀληθινοῦ Βασιλέως, τοῦ μεγάλου Θεοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ. Πατρίδα, σ ἀφήνω ἀνήλικα παιδιά καί γυναίκα, ἄν τ ἀφήσουνε ζωντανά, τ ἀφήνω εἰς τήν προστασίαν σου. Κοίταζε ὅτ εἶναι παιδιά τοῦ τίμιου ἀγωνιστῆ Μακρυγιάννη. Ποτές αὐτός δέν σέ ψύχρανε εἰς τά δεινά σου καί τώρα πρόθυμος νά πεθάνη διά σένα γιά νά σέ ἰδοῦνε τά παιδιά του ἐλεύτερη Ελλάδα κι ὄχι παλιόψαθα τῆς τυραγνίας καί τῶν κολάκων της. Διά τά παιδιά μου ἀφήνω κηδεμόνες τόν κύριον Μιχαήλ Σκινᾶ, Μελά, Δόσιον, Καλλεφουρνᾶ, γυναικά-δελφόν μου Σκουζέ καί τήν γυναίκα μου. Καί νἀκολουθήσετε κατά τήν παλιά μου διαθήκη ὅ,τι διαλαμβάνει κι ἄν ἀμελήσετε εἰς τήν ἄλλην ζωήν θά μοῦ δώσετε λόγον. Βιαστικός γράφω μέ τήν σημαία μου στό χέρι. Ἔχετε γειά ὅλοι καί τήν τυραγνία νά μήν τήν ἀφήσετε νά φωλιάση εἰς τήν πατρίδα, νά μήν ντροπιάσετε τόσα αἵματα ὅπου χύθηκαν Σεπτεμβρίου 3* * Τό κίνημα τῆς 3ης Σεπτεμβρίου ἔγινε ἀποδεκτό ἀπό τόν λαό καί ἐκράτησε. Ἐπεβλήθη τό πρῶτον σύνταγμα. Σέ ἀνάμνησι τοῦ ἱστορικοῦ αὐτοῦ γεγονότος ἡ πλατεία πρό τῶν τότε Ἀνακτόρων (σημερινῆς Βουλῆς) ὠνομάσθηκε πλατεία Συντάγματος ἀπό τήν κραυγή τοῦ λαοῦ πρός τούς βασιλεῖς «Σύνταγμα - Σύνταγμα» καί μιά ἀπό τίς κεντρικές ὁδούς τῶν Ἀθηνῶν 3ης Σεπτεμβρίου.

27 Λόγω πληθώρας ὕλης, περιοριζόμεθα εἰς τήν στήλην ταύτην νά παρουσιάσωμεν τά πορίσματα τοῦ Θ Πανελληνίου Θεολογικοῦ Συνεδρίου. Τό Θ Πανελλήνιο Θεολογικό Συνέδριο συνῆλθε στήν Ἀθήνα ἀπό 7 ἕως 9 Σεπτεμβρίου 2007, ὑπό τήν προεδρία τοῦ Μακ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστοδούλου (ἐκπροσωπουμένου, λόγῳ ἀσθενείας, ὑπό τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Θεσ/νίκης κ. Ἀνθίμου καί Ζακύνθου κ. Χρυσοστόμου). Ὕστερα ἀπό εἴκοσι ἐμπεριστατωμένες εἰσηγήσεις ἐπί τοῦ κεντρικοῦ θέματος: «Ἡ παγκοσμιοποίηση καί ἡ Οἰκουμενικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας» καί τόν διάλογο μεταξύ τῶν Συνέδρων καί τῶν Εἰσηγητῶν, διατυπώθηκαν τά ἀκόλουθα πορίσματα: 1. Ἡ παγκοσμιοποίηση ἡ ὁποία νοεῖται ὡς μία διαδικασία διασυνδέσεως μεταξύ τῶν κοινωνιῶν, ὥστε γεγονότα οἰκονομικά, πολιτικά ἤ πολιτιστικά πού συμβαίνουν σέ ἕνα μέρος τοῦ κόσμου, νά ἐπηρεάζουν ἀνθρώπους καί κοινωνίες πού βρίσκονται σέ ἄλλα γεωγραφικά πλάτη ἔχει περισσότερες ἀρνητικές παρά θετικές πλευρές. 2. Μέ τήν παγκοσμιοποίηση ὑπάρχει ὁ κίνδυνος τῆς ἰσοπέδωσης ἀξιῶν καί πολιτισμῶν καί τῆς ἄμβλυνσης τῶν ἐθνικῶν καί θρησκευτικῶν παραδόσεων κάθε ἔθνους. Καί τοῦτο, διότι τροφοδοτεῖται ὁ κόσμος σέ μία κουλτούρα ξενόφερτη καί ὁμοιογενοποιημένη, ἡ ὁποία διαβρώνει τήν κοινωνική ζωή, διαλύει θεμελιώδη στοιχεῖα τῆ διαφορετικότητας τῶν λαῶν καί ρευστοποιεῖ τά γεωγραφικά ὅρια μεταξύ τῶν κρατῶν ἐν ὀνόματι τῆς οἰκονομικῆς ἀνάπτυξης. 3. Γιά τούς ὀρθοδόξους ἡ παγκοσμιοποίηση ἀποτελεῖ κίνδυνο ἀποδόμησης τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Πίστεως, τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως, τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καί ἀλλαγῆς τῆς παραδοσιακῆς νοοτροπίας καί συμπεριφορᾶς τους. Ἀποτελεῖ ὅμως καί πρόκληση αὐτοσυνειδησίας γιά τήν ἀποτελεσματική ἀντιμετώπισή της. Στό πλαίσιο αὐτό ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, μέ τή Θεολογία καί τήν Ποιμαντική της, προβάλλει τήν ἀληθινή παγκοσμιοποίηση μέ τήν ἀνύψωση τοῦ ἀνθρώπου ὡς προσώπου καί τήν ἐν Χριστῷ ἀνακαίνιση τῶν πάντων. Κατά συνέπεια, ἀφʼ ἑνός προωθεῖται ἡ ψευδής παγκοσμιοποίηση τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς ὡς μία σύγχρονη μορφή ἀποικιοκρατίας μέσω τῆς οἰκονομικῆς ἐπιβολῆς καί ἀφʼ ἑτέρου προβάλλεται ἡ ἀληθινή παγκοσμιοποίηση ὡς πρόταση οἰκουμενικότητας καί καθολικότητας ἡ Ὀρθόδοξος Χριστιανική πίστη καί διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. 4. Στά πλαίσια τῆς παγκοσμιοποίησης, τῆς σύγχρονης πολυπολιτισμικότητας καί τῆς ἀνάπτυξης τῶν διαχριστιανικῶν καί διαθρησκευτικῶν σχέσεων, ἡ Ὀρθόδοξη Θεολογία ὀφείλει νά τηρήσει συνετή καί σταθερή στάση, ἀπορρίπτοντας κάθε εἴδους αἵρεση Ἀνατολῆς καί Δύσεως καί προσφέροντας τήν ἀκαινοτόμητη θεολογία τῶν Πατέρων καί καθαρότητα καί πιστότητα τοῦ δόγματος, μέ - σω τῶν ὁποίων οἱ ἄνθρωποι θά κατορθώ - σουν νά προσοικειωθοῦν τή θεία ἀγάπη. 5. Ἡ παγκοσμιοποίηση, μέ τήν ἄμβλυνση τῶν θρησκευτικῶν παραδόσεων, διευκολύνει τήν ἐπικράτηση νεοφανῶν αἱρέσεων, συγκρητιστικῶν καί ἀποκρυφιστικῶν ρευμάτων καί κάθε εἴδους παραθρησκευτικῆς ὁμάδας τῆς «Νέας Ἐποχῆς». Ἔναντι αὐτῶν ἡ Ὀρθόδοξη

28 ἐκκλησία ὡς «στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας», πρέπει νά ἀντιδράσει, νά κατηχήσει τόν πιστό λαό τοῦ Θεοῦ καί νά θέσει τό θέμα τοῦτο στό κέντρο τῆς σημερινῆς ποιμαντικῆς καί Θεολογικῆς της μέριμνας. Εἶναι ἐπιβεβλημένη καί ἐπιτακτική ἀνάγκη νά ἀξιοποιήσει ἡ Ἐκκλησία τούς ἀδιορίστους θεολόγους γιά τήν ἐπιτέλεση τοῦ πνευματικοῦ της ἔργου στίς Ἐνορίες καί τίς Ἱερές Μητροπόλεις. 6. Καλύτερη ἔκφραση τῆς ἀληθινῆς παγκοσμιοποίησης, ἤ καλύτερα τῆς Οἰκουμενικότητας καί παγκοσμιότητας τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἡ ἱεραποστολή. Σήμερα τό ἱεραποστολικό ἔργο ἐπιτελοῦν μέ ἐπιτυχία σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τό Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας καί οἱ αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες. Σημαντική εἶναι ἡ οἰκονομική καί ἠθική ἐνίσχυση πού παρέχει καί ἡ Ἑλλαδική Ἐκκλησία, καθώς καί τό Ἁγιώνυμον Ὄρος. Ὡστόσο, οἱ συντελούμενες κοσμογονικές ἐξελίξεις στίς χῶρες τῆς Ἀσίας καί ἰδιαίτερα τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς ἀλλά καί στίς πρώην Σοβιετικές χῶρες τοῦ πρακτικοῦ σοσιαλισμοῦ ἐπιβάλλουν μεγαλύτερες προσπάθειες καί ὀργάνωση τῆς ἱεραποστολικῆς δράσης. Οἱ μετανάστες ἀνερχόμενοι πλέον στό 10% τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἑλλάδος, ἀνεξαρτήτως τῆς νομικῆς τους καταστάσεως καί τοῦ βαθμοῦ κοινωνικῆς καί πολιτιστικῆς τους ἔνταξης, ἀποτελοῦν συστατικό στοιχεῖο τῆς Ἑλληνικῆς κοινότητας, ἡ ὁποία σταδιακά μεταβάλλεται, ὅπως καί οἱ κοινωνίες στίς ἄλλες χῶρες τῆς Ε.Ε., σέ ἕνα μωσαϊκό γλωσσῶν, ἐθνοτήτων, πολιτισμῶν καί θρησκειῶν. Ἡ παλαιά πολιτισμική, κοινωνική καί θρησκευτική ὁμοιογένεια ὑποχωρεῖ γιά χάρη μιᾶς πολιτισμικῆς κάι θρησκευτικῆς «ἐκποίκιλσης». Ἡ διαδικασία αὐτή γίνεται ἰδιαίτερα αἰσθητή στό τοπικό ἐπίπεδο καί μάλιστα στό ἐπίπεδο τῆς γειτονιᾶς, τῆς Ἐνορίας καί τοῦ Σχολείου. Γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος αὐτοῦ ἀπαιτεῖται στενή συνεργασία Ἐκκλησίας καί Πολιτείας. 7. Ἀναφορικά μέ τόν Οἰκουμενικό λόγο τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Ἐκπαίδευση διαπιστώνεται ὅτι τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν στίς χῶρες τῆς Εὐρώπης ἀντιμετωπίζεται πολύ διαφορετικά ἀπό χώρα σέ χώρα. Ἔτσι, ἄλλες χῶρες τό ἔχουν ὡς μάθημα προαιρετικό, ἄλλες συνδιαμορφώνουν τήν ὕλη του καί τή διδασκαλία μέ τή συνδρομή τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ σέ ἄλλες ἀπουσιάζει τελείως ἀπό τά σχολικά προγράμματα. Στήν Ἑλλάδα, τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν δέχεται τά τελευταῖα χρόνια σφοδρή πολεμική, ἐνῶ ἀμφισβητεῖται ἡ ἀξία του. Ὡστόσο, εἶναι ἀνάγκη νά τονιστεῖ ὅτι ἡ διδασκαλία του καί στίς δύο βαθμίδες τῆς Ἐκπαιδεύσεως ἀποτελεῖ ἀπαίτηση καί δικαίωμα τῶν πιστῶν, ἀλλά καί συνταγματική ἐπιταγή. Καί τοῦτο, γιατί ὡς μάθημα ἐθνικῆς Παιδείας συγκροτεῖ καί διαμορφώνει τήν προσωπικότητα τοῦ μαθητῆ, τήν στηρίζει καί τήν μεταμορφώνει. Ἐπιβάλλεται ὅμως νά ἀναμορφωθοῦν τόσο τά ἐκπαιδευτικά προγράμματα ὅσο καί τά σχολικά βιβλία. Καί σʼ αὐτό τό ἔργο ὅλοι μποροῦν νά συμβάλλουν ἀπό τήν ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας, τίς Θεολογικές Σχολές, τίς Ἑνώσεις τῶν θεολόγων καί τό Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Παιδείας καί Θρησκευμάτων. 8. Τέλος, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ἀνάγκη νά μελετήσει, μέ τούς εἰδικούς φορεῖς της, τά σύγχρονα μεγάλα προβλήματα βιοηθικῆς, βιοϊατρικῆς καί κοινωνικῆς δικαιοσύνης καί νά προβεῖ σέ ἕνα ποιμαντικό σχεδιασμό ὀρθόδοξης αὐτοσυνειδησίας καί ὀρθοπραξίας, ὥστε νά πείσει τούς λαούς ὅτι ὁ Οἰκουμενικός λόγος εἶναι πάντα ἀναγκαῖος καί ἐπίκαιρος σέ κάθε ἐποχή. Ἀθήνα, 9 Σεπτεμβρίου 2007 Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

29 MHNOΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2007 Θείαι Λειτουργίαι -Χοροστασίαι Κατά τούς µήνας Αὔγουστον καί Σεπτέµβριον ὁ σεβ. Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ. Ἰάκωβος ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν ἤ ἐχοροστάτησεν εἰς ἄλλας ἱ. Ἀκολουθίας, ὡς κατωτέρω: Τήν 1η Αὐγούστου ἐχοροστάτησεν κατά τήν Ἀκολουθίαν τοῦ Ἑσπερινοῦ καί τήν Παράκλησιν εἰς τόν ἱ. ναόν τῆς Παναγίας Ἁγιάσου. Τήν 4ην ἰδίου, ὁµοίως. Τήν 5ην ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν, τό µνηµόσυνον τῶν Κτιτόρων, Μ. Εὐεργετῶν καί ἱερέων τοῦ ναοῦ ὡς καί τοῦ Γρηγ. Παπαµιχαήλ εἰς τόν ἱ. ναόν Ἁγ. Τριάδος Ἁγιάσου. Τήν 9ην ἰδίου ἐχοροστάτησεν εἰς τόν ἱ. ναόν Παναγίας Ἁγιάσου κατά τόν Ἑσπερινόν καί Παράκλησιν. Τήν 10ην ἰδίου, ἐχοροστάτησεν κατά τόν ἑσπερινόν καί Παράκλησιν εἰς τόν ἱ. ναόν Παναγίας Πυργίου. Τήν 12ην ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τόν ἱ. ναόν Ἁγ. Θεράποντος καί τό µνηµόσυνον τοῦ ἀειµν. Μητροπολίτου Κορίνθου, κυροῦ Παντελεήµονος, καί ἐψάλη Τρισάγιον ἐπί τοῦ τάφου του. Τό ἑσπέρας παρηκολούθησε τήν Παράκλησιν εἰς τήν Παναγίαν τῆς Ἁγιάσου, χοροστατοῦντος τοῦ σεβ. Μητροπολίτου Φιλίππων, συγχο ροστα τοῦντος τοῦ Μητροπολίτου Μιλήτου. Τήν 13ην ἰδίου ἐχοροστάτησεν εἰς τόν ἑσπερινόν καί Παράκλησιν τῆς Παναγίας Ἁγιάσου. Τήν 14ην ἰδίου ἐχοροστάτησεν κατά τόν πανηγυρικόν ἑσπερινόν τῆς Παναγίας εἰς Ἁγιάσον. Τήν 15ην ἰδίου ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τόν ἱ. ναόν τῆς Παναγίας Ἁγιάσου καί προέστη τῆς Λιτανείας τῆς πανσέπτου εἰκόνος. Τήν 19ην ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τό κτιτορικόν Μηµόσυνον εἰς τόν ἱ. ναόν τῆς Παναγίας Ἁγιάσου συνιερουργούντως τοῦ σεβ. Μητροπολίτου Ἰκονίου κ. Θεοκλήτου. Τήν 26ην ἰδίου ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τόν ἱ. ναόν Ταξιαρχῶν Καγιανίου καί τό 40ήµερον µνηµόσυνον τοῦ αειµν. Μιχαήλ Κωσταρᾶ, πατρός τοῦ ἱεροµ. Σεραφείµ. Τήν 29ην ἰδίου, συνελειτούργησε, µετά τοῦ σεβ. Μητροπολίτου Ἱερισσοῦ, Ἁγ. Ὄρους καί Ἀρδαµερίου κ. Νικοδήµου, εἰς τόν πανηγυρίζοντα ναόν τοῦ Τιµίου Προδρόµου Λισβορίου. Ἠκολούθησε Λιτάνευση τῆς εἰκόνος. Τήν 1ην Σεπτεµβρίου ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τόν ἱ. ναόν τοῦ Ἁγ. Συµεών εἰς Μυτιλήνην. Τήν 2αν ἰδίου εἰς τόν Ἱ.Ν. Εὐαγγελισµοῦ τῆς Θεοτόκου εἰς Λάµπου Μύλους καί ἐν συνεχείᾳ ἐτέλεσε τό µνηµόσυνον τῆς Μυρσίνης Βαµβαδλιώτου.

30 Τήν 8ην ἰδίου εἰς τόν ἱ. ναόν Γενεσ. Θεοτόκου εἰς Βασιλικά, χειροτονήσας εἰς διάκονον τόν Ἐµ. Καρωµένον. Καί εἰς τόν ἑσπερινόν ἐχοροστάτησεν καί προέστη τῆς Λιτανείας εἰς τόν ἱ. ναόν Γενεσ. Θεοτόκου εἰς Παναγιούδαν. Τήν 9ην ἰδίου ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τόν ἱ. ναόν Ἁγ. Ἰωάννου Σκάλας Πολιχνίτου. Τήν 13ην ἰδίου ἐχοροστάτησεν κατά τόν ἑσπερινόν εἰς τόν ἱ. ναόν τῆς Παναγίας Ἁγιάσου. Τήν 14ην ἰδίου ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τόν ὡς ἄνω ἱ. ναόν, προέστη τῆς Λιτανείας τοῦ Τ. Σταυροῦ καί ἐχειροτόνησεν εἰς Πρεσβύτερον τόν διάκονον Νουνέχιον, ἀδελφόν τοῦ Μετοχίου Προφήτου Ἠλιοῦ Μυτιλήνης. Τήν 16ην ἰδίου ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τόν ἱ. ναόν τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Ἀκρασίου καί τό µνη- µόσυνον τοῦ Χριστοφόρου Χατζέλλη, συνταξιούχου Θεολόγου Καθηγητοῦ καί τοῦ Ἰωάννου Χατζέλλη. Τήν 25ην ἰδίου ἐχοροστάτησεν εἰς τόν ἑσπερινόν τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Ὑψηλοῦ. Τήν 26ην ἰδίου ἐτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν εἰς τήν ὡς ἄνω Ἱ. Μονήν. Τήν 30ήν ἰδίου παρηκολούθησεν τήν θ. Λειτουργίαν ἀπό τοῦ Ἱ. Βή- µατος εἰς τόν Ἱ. Ν. Ἁγίου Ρηγίνου Λεβαδείας καί ὡµίλησε εἰς τό τέλος τῆς θ. Λειτουργίας. Τήν ἰδίαν ἡµέραν ἐτέλεσε τρισάγιον εἰς τήν Ἱ.Μ. Εὐαγγελισµοῦ Ἱ. Μητροπόλεως Θηβῶν, ἐπί τοῦ τάφου τοῦ ἀειµν. Ἐπισκόπου Κερνίτσης κυροῦ Λεοντίου, ὡς καί ἐπί τοῦ τάφου τῆς Ἡγουµένης τῆς Ἱ. Μονῆς. Βαπτίσεις Κατά τούς µῆνας Αὔγουστον-Σεπτέµβριον ὁ σεβ. Μητροπολίτης ἐβάπτισεν: Τήν 4ην Αὐγούστου εἰς τόν ἱ. ναόν Ἁγ. Πατέρων Ἄνω Χάλικος, τόν Νικόλαον, τέκνον τοῦ Στυλ. Κλύδερχη καί τῆς Ἑλένης Μυρίντζου. Τήν 26ην ἰδίου εἰς τόν ἱ. ναόν Τι- µίου Προδρόµου Λισβορίου, τήν Αἰκατερίνην, τέκνον τοῦ Εὐστρ. Ζαχαράκη καί Εὐστρατίας Μαριγλῆ, ἐγγονῆς τοῦ ἐφηµ. π. Γρηγορίου. Τήν 9ην Σεπτεµβρίου εἰς τήν Ἱ. Μονήν Ἁγ. Ραφαήλ, τήν Μαρίαν, τέκνον Ἀποστόλου καί Μαρίας Τούζου. Τήν 15ην ἰδίου, εἰς τόν Ἱ.Ν. Πληγωνίου, τήν Αἰκατερίνην, τέκνον Θεµιστοκλέους καί Ἀναστασίας εµερτζῆ. Τήν 23ην ἰδίου, εἰς τόν ἱ. ναόν Λισβορίου, τόν ηµήτριον, τέκνον Βασιλείου Σαββαδέλλη καί Σοφίας Θερµιώτου. Γάµοι Ὁ σεβ. Μητροπολίτης Μυτιλήνης ηὐλόγησε τούς γάµους τῶν: Τήν 18ην Αὐγούστου εἰς τήν Παναγίαν τῆς Ἁγιάσου, τοῦ Ἰωάννου Κουκέλλη καί τῆς Μαρίας Παπουτσῆ. Τήν 19ην εἰς Παναγιούδαν, τοῦ Παναγ. ελῆ και τῆς Μαγδαληνῆς Φύκα. Τήν ἰδίαν ἡµέραν εἰς Πάµφιλα, τοῦ Ἀντωνίου Χατζηντάνου καί τῆς Εὐγενίας Χατζηκουζῆ. Τήν 20ήν ἰδίου στό Σιγρῆ, τοῦ Κων.

31 Ἰωσηφέλλη καί ήµητρας Μπαρούτη. Τήν 26ην ἰδίου εἰς Ἀσώµατον, τοῦ Ἠλία Βούρου καί Μαρίας Μαυρουδῆ. Τήν 26ην ἰδίου εἰς τόν ἱ. ναόν Παναγίας Χρυσοµαλλούσης, τοῦ Παναγιώτου Μητρέλλου καί τῆς Εὐαγγελίας Μηνᾶ. Τήν 15ην Σεπτεµβρίου εἰς τόν ἱ. ναόν Καγιανίου, τοῦ Εὐστρατίου Κουλου- µαργέτη καί τῆς Χριστίνας Μάγου. Τήν 22αν ἰδίου, εἰς τόν ἱ. ναόν τοῦ ἁγ. Θεράποντος Μυτιλήνης, τοῦ Ἰγνατίου Μαλαµατίνα καί τῆς ήµητρας Ληµναίου. Τήν 29ην ἰδίου, εἰς τόν Μητροπολιτικόν ναόν Λεβαδειᾶς, τοῦ Βασ. Πανουργιᾶ καί τῆς Βιολέτας Μασούρα. Κηδεῖες Ὁ σεβ. Μητροπολίτης προέστη τῆς νεκρωσίµου Ἀκολουθίας τῶν κάτωθι: Τήν 26ην Αὐγούστου εἰς Κ. Χάλικα, τῆς Ἑλένης Ρούσου, µεγάλης Εὐεργέτιδος τῶν ἱ. ναῶν καί τῶν δύο Χαλίκων. Τήν 10ην Σεπτεµβρίου εἰς τόν Ἄνω Χάλικα, τοῦ ηµητρίου Γαλῆ. Τήν 29ην ἰδίου εἰ τόν Σκόπελον Γέρας, τῆς Μαρίας Χιώτου, πενθερᾶς τοῦ Γεν. Ἀρχιερ. Ἐπιτρόπου π. Γρηγορίου ουµούζη. Συνεδριάσεις Τόν µῆνα Σεπτέµβριον ὁ σεβ. Μητροπολίτης προήδρευσε τῶν κάτωθι συνεδριάσεων: Τήν 7ην Σεπτεµβρίου τῶν Φιλανθρ. Κατασηµάτων Μυτιλήνης καί τοῦ Ση- µαντηρείου Κληροδοτήµατος. Τήν 29ην ἰδίου τοῦ Μητροπολιτικοῦ Συµβουλίου. Συσκέψεις Τήν 9ην Σεπτεµβρίου, εἰς τό Πανεπιστήµιον Αἰγαίου, ὁ σεβ. Μητροπολίτης παρέστη εἰς σύσκεψιν πού πραγµατοποιήθηκε στό γραφεῖο τοῦ Πρυτάνεως, µέ θέµα, τήν ἐνίσχυση τῶν φοιτητῶν πού προέρχονται ἀπό τίς πυρόπληκτες περιοχές Πελοποννήσου καί Εὐβοίας. Στή σύσκεψη παρέστησαν ἐκπρόσωποι τῆς Νοµαρχίας, τῆς Περιφέρειας Β. Αἰγαίου καί ὁ πρόεδρος τῆς ΤΕΑΚ Λέσβου. Χειροτονίες Τήν 8ην Σεπτεµβρίου ὁ σεβ. Μητροπολίτης ἱερουργήσας εἰς τόν ἱ. ναόν Γεν. Θεοτόκου Βασιλικῶν, ἐχειροτόνησεν εἰς ιάκονον τόν Ἐµµανουήλ Καρωµένον ἐκ Παλαιοκήπου καί ἐχειροθέτησεν εἰς Πρωτοπρεσβύτερον τόν Οἰκονόµον π. Ἠλία Χαχάλην, συνταξιοῦχον Ἐφηµέριον Βασιλικῶν. Τήν 14ην ἰδίου, εἰς τόν ἱ. ναόν Παναγίας Ἁγιάσου, ἐχειροτόνησεν εἰς Πρεσβύτερον τόν ιάκονον Νουνέχιον, ἀδελφόν τοῦ Μετοχίου Πρ. Ἠλιου Μυτιλήνης. Ἱ. Μονή Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου Ὑψηλοῦ Μέ µοναστηριακήν κατάνυξιν, τῇ συµµετοχῇ ἀδελφῶν Μοναχῶν καί πολλῶν Προσκυνητῶν, ἐτελέσθησαν αἱ Ἀκολουθίαι τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου εἰς τόν ἱ. ναόν Ὑψηλοῦ, χοροστατήσαντος κατά τόν Ἑσπερινόν καί ἱερουργήσαντος καί τοῦ σεβ. Μη-