Editorial. Δπηκέιεηα θεηκέλσλ Πξάηζαο Νηθόιανο. Δπηκέιεηα ζρεδηαζκνύ Παηεξάθεο Φίιηππαο

Transcript

1

2 Editorial Και έτσι πέρασε άλλο ένα καλοκαίρι. Για άλλη μία φορά, μετά από τρεις ολόκληρους μήνες, σας καλωσορίζω στην ηλεκτρονική εφημερίδα της Κοινότητας Νεφροπαθών και Μεταμοσχευμένων Community Voice. ΚΟΙΝΟΣΗΣΑ ΝΕΦΡΟΠΑΘΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΑΜΟΥΕΤΜΕΝΩΝ website: blog: Αριθμός υύλλοσ σντονιστική σντακτική Ομάδα Δπηκέιεηα θεηκέλσλ Πξάηζαο Νηθόιανο Δπηκέιεηα ζρεδηαζκνύ Παηεξάθεο Φίιηππαο Βαζηθνί αξζξνγξάθνη Εέππνπ Γηαζεκή Ησζεθίδνπ Μαξγαξίηα Κνξαθηαλίηεο Γεώξγηνο (Ηαηξόο) Καηζαξνύ Βηβή (Γηαηξνθνιόγνο) Τζένη Κοντοσθένους (Ψυχολόγος) Τζίνα Μετσίνη, Ανδρέας Καψάσκης (ποιήματα) Ίδξπζε Κνηλόηεηαο 15 Ηαλνπαξίνπ 2009 Έθδνζε 1νπ θύιινπ 12 Φεβξνπαξίνπ 2009 Φύιιν Μαΐνπ - Ηνπλίνπ 2013 Τα άξζξα δελ εθθξάδνπλ ππνρξεσηηθά ηηο απόςεηο ηεο Κνηλόηεηαο Νεθξνπαζώλ θαη Μεηακνζρεπκέλσλ epnm. Σε αυτό το EDITORIAL θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας όλα όσα αποκόμισα από την εμπειρία μου στο Durban της Νοτίου Αφρικής όπου επισκέφθηκα για να λάβω μέρος ως αθλητής στους Παγκόσμιους Αγώνες Μεταμοσχευμένων. Εκεί, με την Ελληνική Αθλητική Ομάδα, ήρθαμε σε επαφή με πολλούς ανθρώπους από διάφορες χώρες με το ίδιο θέμα υγείας. Η ψυχική δύναμη και η θέληση για ζωή ήταν ολοφάνερη μέσα από τα διάφορα αθλήματα που έλαβαν χώρα στους αγώνες. Ο συναγωνισμός, βέβαια, ήταν τεράστιος και υγιής. Οι αθλητές αγωνίζονταν με πάθος, χωρίς όμως να υπερβάλλουν, για τη διάδοση της Δωρεάς Οργάνων αλλά και για την κατάκτηση του πολυπόθητου μεταλλίου. Η Ελληνική Αθλητική Ομάδα είχε την χαρά και την τιμή να δειπνήσει με την Ελληνική Κοινότητα της Νοτίου Αφρικής. Στη μικρή εκδήλωση που είχαν ετοιμάσει οι Έλληνες της Κοινότητας μίλησε η κ. Μπότσα Αθανασία για την ιστορία των Αγώνων και έπειτα εορτάστηκαν τα 56 γενέθλια του κύριου Ιωάννη Αρκά, πρόεδρου του Πανελλήνιου Αθλητικού Συλλόγου Μεταμοσχευμένων «ΔΡΟΜΕΑΣ». Την επόμενη ακριβώς ημέρα, αγωνίζονταν ο υποφαινόμενος και ο κ. Λεοντόπουλος Ηλίας στο βάδην 5 χιλιόμετρα. Η αγωνία ήταν μεγάλη όπως, βέβαια, και η κούραση, οπότε κατάφερα να κοιμηθώ αμέσως. Την επόμενη μέρα ξύπνησα με τον συναθλητή μου, και ετοιμαστήκαμε για τους αγώνες. Ήρθε το λεωφορείο των αγώνων και μας μετέφερε στο στάδιο. Εκεί, παραταχθήκαμε μεικτά, όλες οι κατηγορίες. Όταν, μετά από αρκετή αναμονή, ακούστηκε το χαρακτηριστικό "μπανγκ" της εκκίνησης, άγχος και φόβος εξαφανίστηκαν δαμιάς. Το βάδην ξεκίνησε κανονικά δωδεκάμιση γύρους. Ο κ. Λεοντόπουλος είχε ήδη χαθεί στο βάθος, ενώ ο Πολωνός, χρυσός πρωταθλητής της κατηγορίας μου εκείνη τη μέρα, κολλημένος πίσω μου. Αυτή η ευγενής και όμορφη 'μάχη' ήταν πλέον σώμα με σώμα στην τελική ευθεία των 100 μέτρων. Πέρασμα τελικής λευκής γραμμής λήξης του βάδην.

3 Διαφορά χρόνου του Πολωνού και δικού μου, τέσσερα κλάσματα του δευτερολέπτου αυτός, εγώ. Το δώρο μου σε αυτόν μετά το τέλος των αγώνων μία ελληνική σημαία και μία ζεστή αγωναθλητική αγκαλιά (Ας με συγχωρέσουν οι φιλόλογοι για την λεξιπλασία μου). Στο τέλος της ημέρας, συναντήθηκα με μία οικογένεια Ελληνοκυπρίων, όπου με φιλοξένησε με περισσή ζέση για δύο ολόκληρα βράδυα. Η πρότασή τους για φιλοξενία στο σπίτι τους με εξέπληξε ευχάριστα όσο και η υποστήριξή τους στο στάδιο κατά τη διάρκεια των αγώνων. Χωρίς να θέλω να μακρυγορίσω, η παρουσία τους κατά τη διάρκεια του αθλήματός μου, μου έδωσε δύναμη και επιμονή. Την ίδια θέρμη και υποστήριξη έλαβα και από τους συναθλητές μου κ. Καραντάκο Νικόλαο και κ. Ματσκίδη Ισήδωρο, όπου με εμψύχωναν σε κάθε ξεχωριστό γύρω που διένυα. Ευχαριστώ και θα συνεχίσω να ευχαριστώ τον προπονητή μου κ. Πετράκο Μιχάλη όπου με υπομονή και αισιοδοξία με προπονούσε υπεύθυνα, κουράζοντάς με όσο χρειαζόταν. Η συμβολή του χορηγού μου, ΑΡΗΤΗ ήταν καταλυτική για τη μετάβασή μου στην τρίτη μεγαλύτερη ήπειρο της γης. Χωρίς την υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρείας ΑΡΗΤΗ, η μετάβασή μου στη Νότιο Αφρική ίσως να ήταν αδύνατη. Έτσι, για την "τιμή των όπλων", στο τέλος του δεκαήμερου ταξιδιού μου, βούτηξα τα πόδια μου στον Ινδικό Ωκεανό. Σας ευχαριστώ όλους για την ανάγνωση του Editorial μου, και για την ανάγνωση και υποστήριξη σε προσωπικό αλλά και Κοινοτικό επίπεδο. Σας εύχομαι ο Θεός να σας δίνει πάντοτε Υγεία, Δύναμη και Αγάπη. Νικόλαος Πράτσας Εκδότης Community Voice

4 Ιππότες μιας άλλης εποχής... Σε αυτό το φύλλο σκέφτηκα να ασχοληθώ με ένα τελείως διαφορετικό θέμα, πιο ανάλαφρο... χάριν και του καλοκαιριού που μας άφησε πριν από λίγες ημέρες αλλά ταυτόχρονα και χάριν κάποιων συμπεριφορών που με έκαναν να απορήσω για άλλη μία φορά... Ένα θέμα που με προβληματίζει τελευταία, κι απ' ότι αντιλήφθηκα όχι μόνο εμένα προσωπικά αλλά και αρκετές φίλες μου. Είναι η έλλειψη ευγένειας, ιπποτισμού ή παιδείας από ορισμένους ανθρώπους. Ίσως κάποιοι κύριοι ή και κυρίες παρεξηγήσουν κάποια από τα λεγόμενά μου που θα ακολουθήσουν αλλά φύσιν ρομαντική ήθελα από καιρό να καταγράψω τις σκέψεις μου για αυτό το θέμα και να τις μοιραστώ μαζί σας. Να μου επιτρέψετε για άλλη μία φορά να παραθέσω κάποιους προβληματισμούς μου και σε αυτό το φύλλο της εφημερίδας. Γράφει η Μαργαρίτα Ιωσηφίδου Οιπποτισμός ή αν θέλετε η ευγένεια, η παιδεία στις μέρες μας, αρχίζει να εκλείπει τελευταία σε μεγάλο βαθμό! Δυστυχώς αυτή η έλλειψη παιδείας αποτελεί ένα φαινόμενο που παίρνει σιγά-σιγά τεράστιες διαστάσεις. Σε σημείο να χάνονται κάποιοι ρόλοι ή και να αντιστρέφονται και κάποιοι άλλοι ανάμεσα στα δύο φύλα κυρίως κι ενίοτε στις λοιπές διαπροσωπικές μας σχέσεις και συναναστροφές. Φυσικά η παιδεία που έχει λάβει κάποιος από την ίδια του την οικογένεια, η ανατροφή, οι αξίες, τα ήθη και τα έθιμα που έχει διδαχτεί από τους γονείς του, αποτελούν βασικοί και καταλυτικοί παράγοντες στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και στην μετέπειτα συμπεριφορά του απέναντι στο άλλο φύλο και στον συνάνθρωπο γενικότερα. Πριν συνεχίσω όμως να σας εξιστορώ τις σκέψεις μου και τους όποιους προβληματισμούς μου πάνω σε αυτό το θέμα, θα ήθελα να δηλώσω εξ αρχής πως δεν είναι αυτοσκοπός μου να παραδώσω μαθήματα ιπποτισμού είτε ευγένειας ή αλλιώς γαλλιστί, μαθήματα Savoir Vivre στους αναγνώστες αυτής της εφημερίδας. Απλά παραθέτω κάποιες δικές μου σκέψεις κι απορίες που απορρέουν κι από προσωπικές εμπειρίες και μαρτυρίες οι πιο πολλές. Όπως... που χάθηκε όλος εκείνος ο ιπποτισμός; Γιατί όλη αυτή η αδιαφορία κι η αγένεια από το αντίθετο φύλο; Είναι τόσο δύσκολο ή χρονοβόρο να δείξεις λίγο ιπποτισμό και αίσθηση ασφάλειας σε μία γυναίκα; Ή είναι και πολυέξοδο για μερικούς; Γιατί διαισθάνομαι τελευταία, ότι κάποιοι έχουν συνδέσει τον ιπποτισμό και την ευγένεια γενικότερα με κάτι που κοστίζει πολύ, έστω και σε συναισθήματα. Λόγω κρίσης,

5 λόγω έλλειψης χρόνου, λόγω αδιαφορίας, λόγω τσιγγουνιάς...; Εκείνοι ξέρουν... Θα μου πείτε, ότι σε όλη αυτή την αλλαγή και μεταστροφή έπαιξε το ρόλο του και το γυναικείο φύλο από την άλλη πλευρά, στο μεγαλύτερο τουλάχιστον συνολό του, με την πλήρη ανεξαρτησία του, τη διεκδίκηση των ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων, με τις υπερβολικές απαιτήσεις που μπορεί να έχει κατά καιρούς από τους άλλους. Σαφέστατα, οι εξελίξεις κι ο αγώνας για επιβίωση αλλά και ανέλιξη έχουν συμβάλει καταλυτικά στην διαμόρφωση της προσωπικότητας μιας γυναίκας. Όμως αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να ξεχνάμε τις αξίες μας και το ποιοι είμαστε σαν άνθρωποι, σαν προσωπικότητες. Και αν σκεφτείτε με πόσους ρόλους έχει επωμιστεί στη ζωή της μία γυναίκα, αναλογιστείτε πόσο δύσκολο μπορεί να είναι για εκείνη να τους φέρει όλους εις πέρας, ακόμη κι αν αρκετοί από αυτούς τους ρόλους αποτελούν ρόλοι ζωής και υψίστης σημασίας και εξέλιξης για την ύπαρξή της, όπως ο ρόλος της μητέρας για παράδειγμα. Πολύ φοβάμαι πως έχει χαθεί κι ο ελάχιστος ρομαντισμός... Μια απλή καλημέρα, ένα λουλούδι, μια αγκαλιά, ένα φιλί, ένα βιβλίο, μία αφιέρωση τραγουδιού, ένα δείπνο μαγειρεμένο με αγάπη υπό το φως των κεριών, ένα αγαπημένο άρωμα, μια βόλτα στο πάρκο ή στο λιμάνι ή μια απλή συντροφιά μέχρι να φτάσει ασφαλής εκείνη στο σπίτι της. Όλα αυτά μάλλον κοστίζουν πολύ για κάποιους... έτσι δεν είναι; Όμως τα πιο απλά και πιο όμορφα πράγματα στη ζωή είναι αυτές οι απλές στιγμές... οι στιγμές συντροφιάς, οι στιγμές ανεμελιάς, οι στιγμές χαράς κι αγάπης. Το να είσαι ευγενής ή ιππότης απέναντι σε μία γυναίκα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι σε ελκύει ή μπορεί να νομίσει εκείνη ότι είσαι γοητευμένος κι ερωτευμένος μαζί της. Είναι θέμα συμπεριφοράς και καλών τρόπων απέναντι στο άλλο φύλο, θέμα σεβασμού κι ευγένειας απέναντι στο γυναικείο φύλο. Αλλά και γοητεία να υπάρχει εξ αιτίας της ευγένειας ή των καλών τρόπων ενός άνδρα απέναντι σε μία γυναίκα συμβαίνει επειδή σπανίζουν στις μέρες μας οι σωστοί κατά τα άλλα gentlemen. Κι όταν βρεθεί έστω και ένας πέφτουν στην παγίδα της γοητείας του ακόμη κι αν εκείνος δεν αποσκοπούσε σε κάτι τέτοιο. Υπάρχουν γυναίκες που μπορεί να γοητεύονται ακόμη και με τα πιο απλά πράγματα και τις πιο μικρές κινήσεις σαν κι αυτές που προανέφερα. Αν είναι τόσο τραγικό ή δύσκολο να γοητεύεις ή να δείχνεις μια πιο ώριμη αλλά παράλληλα ευαίσθητη πλευρά του εαυτού σου επειδή φοβάσαι τι θα σκεφτούν κάποιοι ή μήπως παρεξηγηθείς από τις κινήσεις σου τότε να παραιτηθούμε από τις αληθινές σχέσεις κι από το κυνήγι μιας πραγματικής και ουσιαστικής σχέσης με το άλλο φύλο. Να είμαστε συνέχεια σε μία αντιπαλότητα ή διαρκούς αδιαφορίας και συνεχούς διεκδίκησης των δικών μας απαιτήσεων και της ικανοποίησης των δικών μας εγωισμών! Γιατί να πρέπει να είναι όλα τόσο περίπλοκα κι αινιγματικά; Να ψάχνουμε απαντήσεις ο καθένας από μόνος του; Μα γιατί μου φέρθηκε έτσι; Τι συμπεριφορά είναι αυτή; Αξίζω κάτι τέτοιο; Τι έχω κάνει; Κι άπειρες αναλύσεις του μυαλού, σκόρπιες κι άσκοπες πολλές φορές. Μήπως δεν έχουμε μάθει να εκτιμάμε κάποια πράγματα στη ζωή; Ή δε μας έμαθαν να τα εκτιμάμε; Μήπως δε μάθαμε να εκτιμάμε την αγάπη,

6 την αφοσίωση, τον χρόνο που μας χαρίζει ο άλλος για να είναι δίπλα μας; Αφήστε τα δώρα... Άλλωστε τα δώρα δίνονται πάντα από αγάπη κι όχι επειδή περιμένουμε να πάρουμε πίσω κάτι, σαν αντάλλαγμα ή ευχαριστώ. Τουλάχιστον, όσον αφορά την υποφαινόμενη, δεν κάνω δώρα στους άλλους για να πάρω πίσω κάτι... Το κάνω επειδή το νιώθω κι επειδή μου αρέσει να τους ευχαριστώ. Αλλά η αλήθεια είναι ότι περιμένω κι εκείνοι να είναι δίπλα μου όταν τους χρειάζομαι, να με ακούν, να με κατανοούν, να με στηρίζουν και να αναγνωρίζουν το πόσο τους νοιάζομαι ή τους αγαπώ... Τουλάχιστον όταν είναι μαζί μου να είναι πραγματικά εκεί, ή μάλλον εδώ μαζί μου... Κι όχι να ασχολούνται είτε με το κινητό είτε χαζεύοντας στο άπειρο. Δεν υπάρχει πιο ενοχλητικό πράγμα από το να είσαι με κάποιον, είτε είναι κάποιος φίλος είτε το έτερον ήμιση... και να ασχολείται όλη την ώρα με το κινητό ή κάθε είδους ηλεκτρονική κατασκευή! Το θεωρώ αγένεια κι ασέβεια ως προς το πρόσωπο που έχεις απέναντί σου! Εκτός κι αν πρόκειται για ζήτημα ζωής και θανάτου. Άλλο αυτό... Όπως επίσης θεωρώ αγένεια το να αφήνεις μια κοπέλα να γυρίσει μόνη της στο σπίτι. Κι επειδή κατανοώ ότι οι καιροί είναι δύσκολοι, αν δεν έχεις μαζί σου αμάξι... ή αν δεν έχεις καθόλου αμάξι... τουλάχιστον αγαπητέ μου περίμενε μέχρι να πάρει το επόμενο λεωφορείο ή ταξί αν δε μπορείς να τη συνοδεύσεις ο ίδιος σπίτι της. Εκτός του ότι οι καιροί είναι επικίνδυνοι είναι ίσως από τις πιο ευγενείς κινήσεις που μπορεί να κάνει κάποιος για μία γυναίκα... Όσο για τα ονομαστά κεράσματα... Είμαι κατά του να πληρώνει ένας άντρας πάντα και για όλα. Αλλά... παρά τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες που διανύουμε πιστεύω ότι κάποια πράγματα θεωρούνται αυτονόητα όπως και οι άντρες θεωρούν κάποια άλλα αυτονόητα σε εμάς τις γυναίκες. Για παράδειγμα, στην αρχή τουλάχιστον μιας γνωριμίας, ένας άρρεν οφείλει να είναι συνεπής σε κάποιες υποχρεώσεις απέναντι στην κυρία που συνοδεύει. Η πρωτοβουλία και η ευγένεια θεωρώ ότι είναι αυτονόητες σε πολλές από αυτές τις μικρές έστω περιπτώσεις. Δεν αναφέρομαι στο σύνολο των περιπτώσεων-συναντήσεων αλλά τουλάχιστον κάποιες περιπτώσεις είναι αυτονόητες και δείχνουν ιπποτισμό, εκτίμηση κι ασφάλεια απέναντι στο γυναικείο φύλο. Δείχνουν προστατευτικότητα και αποφασιστικότητα. Αρκετοί εκ των αναγνωστών ίσως να με θεωρήσετε υπερβολική, ότι ζητάω πολλά, ειδικά σε τέτοιες εποχές, όπου η καθημερινότητα μας εγκλωβίζει μέσα της και δεν έχουμε την διάθεση να ευχαριστήσουμε κανέναν άλλο παρά μόνο τον εαυτό μας. Μας ενδιαφέρει πρωτίστως να νιώσουμε εμείς οι ίδιοι ασφαλείς πάνω απ' όλα και μετέπειτα αν υπάρχει χρόνος και διάθεση να ασχοληθούμε και με τους άλλους. Ίσως το ότι σκέφτομαι κατά αυτόν τον τρόπο ή είμαι και θέλω να νιώθω σημαντική και να ζω τη κάθε στιγμή με έναν ανεπιτήδευτο ρομαντισμό να φταίει το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσα. Μεγάλωσα μέσα σε μία μεγάλη οικογένεια αποτελούμενη από 3 γυναίκες και 4 άντρες. Οι άντρες αυτής της οικογένειας, της οικογένειάς μου, μου πέρασαν όλη αυτή την νοοτροπία, τον ιπποτισμό και το σεβασμό απέναντι σε μία γυναίκα αλλά και απέναντι στον συνάνθρωπο γενικότερα. Ήταν και είναι οι δικοί μου ιππότες της ζωής ακόμη κι αν ο ένας εξ αυτών αποτελεί πια εδώ και χρόνια φύλακας άγγελός μου... και με προσέχει από κάπου εκεί ψηλά. Οι άντρες της οικογένειάς μου, μου δίδαξαν πως θα έπρεπε να μου συμπεριφέρεται κάποιος, είτε είναι άντρας είτε είναι γυναίκα. Δεν έχει σημασία. Επειδή απλά και μόνο μου αξίζει να με σέβονται και να με εκτιμούν. Όχι επειδή είμαι γυναίκα, αλλά επειδή είμαι η Μαργαρίτα, επειδή είμαι η κόρη τους, η αδελφή τους, η εγγονή τους, ο άνθρωπός τους. Όπως επίσης μου δίδαξαν πόσο ευγενής και συνεπής πρέπει να είμαι κι εγώ απέναντι στους άλλους. Πως να είμαι ευγνώμων κι αυτάρκης με όσα έχω στη ζωή μου και να σέβομαι τον διπλανό μου. Και να είμαι γενναιόδωρη... γενναιόδωρη με όλους, κυρίως σε συναισθήματα κι όχι μόνο στην τσέπη!

7 Όνειρό μου... να γίνομαι κάθε μέρα καλύτερος άνθρωπος ΗΑναστασία είναι μία δυνατή κι ανεξάρτητη γυναίκα με πολλές ευαισθησίες κι αγάπη για τον πλησίον της. Δοτική και φιλότιμη απέναντι σε όλους, κι όχι μόνο σε οικεία, αγαπημένα της πρόσωπα. Το μεγαλείο της ψυχής της είναι τεράστιο παρά τις δυσκολίες που πέρασε στη ζωή της, ως νεφροπαθής τελικού σταδίου. Δυσκολίες που θα μπορούσαν να την κλείσουν στον εαυτό της.. να την κάνουν σκληρή κι απόμακρη... ή να παραιτηθεί κι από την ίδια τη ζωή. Όμως αντιθέτως, αυτές οι δυσκολίες την έκαναν ακόμη πιο δυνατή και περισσότερο αισιόδοξη. Της έδωσαν κίνητρο για ζωή, κίνητρο για να κυνηγήσει τα δικά της όνειρα, με μεγαλύτερο χαμόγελο, αγάπη κι ελπίδα. Αυτό που θα θυμάμαι πάντα από τη συνάντησή μας είναι το λαμπερό της βλέμμα και το ζεστό χαμόγελό της. Θα μπορούσαν να είναι ο δικός της θησαυρός, τα πιο πολύτιμα δώρα που μπορεί να χαρίσει σε κάποιον. Γιατί τα πιο ωραία πράγματα στη ζωή δεν είναι πράγματα... αλλά στιγμές. Μαργαρίτα Ιωσηφίδου.: Πόσα χρόνια είσαι νεφροπαθής; Και πόσα χρόνια μεταμοσχευμένη; Αναστασία: Έχω νεφροπάθεια από το 1995 και είμαι μεταμοσχευμένη από το Σύνολο 18 χρόνια νεφροπαθής. Μ.Ι.: Πότε πρωτο-παρουσιάστηκε το πρόβλημα της υγείας σου; Ποια ήταν η διάγνωση/αιτία; Α.: Το πρόβλημα της υγείας μου, η νεφροπάθεια, παρουσιάστηκε για 1η φορά όπως ανέφερα και πριν, Συνέντευξη Αναστασίας το 1995, συγκεκριμένα τον Αύγουστο του '95, στην εφηβεία. στην Μαργαρίτα Ιωσηφίδου Δεν υπήρχε κάποια συγκεκριμένη αιτία που οδήγησε στη νεφροπάθεια. Οι βιοψίες που έκανα τότε δεν έδειξαν κάτι συγκεκριμένο. Μ.Ι.: Πώς ένιωσες όταν έμαθες ότι πάσχεις από νεφροπάθεια τελικού σταδίου; Ποιές ήταν οι αντιδράσεις σου; Γνώριζες τότε κάτι για τη ΧΝΑ (Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια); Α.: Καταρχάς ήμουν σε αρκετά νεαρή ηλικία, στην εφηβεία. Ήμουν 14 στα 15 χρονών. Ένιωσα κυρίως άρνηση. Δε γνώριζα τίποτε απολύτως για τη ΧΝΑ τότε κι επειδή ήμουν έφηβη κι έβλεπα τους ηλικιωμένους να κάνουν αιμοκάθαρση στο νοσοκομείο δεν ήθελα να μπω να κάνω. Ήμουν έξω από τα νερά μου... Μ.Ι.: Ποιά θεραπεία ακολούθησες πριν τη μεταμόσχευση νεφρού; Και για πόσο χρονικό διάστημα; Α.: Όπως ανέφερα και πριν έπρεπε να κάνω αιμοκάθαρση πριν μπω σε διαδικασία μεταμόσχευσης όποτε κρινόταν ότι είμαι έτοιμη για μεταμόσχευση. Έκανα αιμοκάθαρση για 5,5 μήνες περίπου. Μ.Ι.: Η οικογένειά σου και οι φίλοι σου πως αντέδρασαν όταν έμαθαν για την πάθησή σου;

8 Α.: Η οικογένειά μου στην αρχή αναστατώθηκε λίγο κι επόμενο ήταν αλλά με αντιμετώπισαν πολύ ζεστά και φυσιολογικά σαν να μην ήμουν νεφροπαθής. Οι φίλοι μου επίσης με αντιμετώπισαν μια χαρά, χωρίς προκαταλήψεις και ταμπού. Το γνωρίζουν όλοι ότι είμαι νεφροπαθής. Το δήλωνα κατευθείαν σε όποιον γνώριζα. Και το εκμηστηρεύομαι ακόμη και σήμερα σε όποιον γνωρίζω. Δεν το κρύβω ούτε κρύβομαι πίσω από το πρόβλημά μου. Μ.Ι.: Μου είχες αναφέρει κάποια στιγμή ότι είχες υποβληθεί σε 2 μεταμοσχεύσεις νεφρού. Μετά την 1η μεταμόσχευση με δότρια τη μητέρα σου, οι σχέσεις σας πως ήταν μεταξύ σας; Άλλαξαν καθόλου; Α.: Για ένα διάστημα έγινε περισσότερο προστατευτική. Τώρα όμως, είναι πιο χαλαρή και σέβεται την ανεξαρτησία μου και την προσωπική μου ζωή Μ.Ι.: Πώς ένιωσες εσύ ή η μητέρα σου όταν απέρριψε ο οργανισμός σου το 1ο μόσχευμα; Α.: Απογοητεύτηκα πολύ, δεν ήθελα για μέρες να δω τους γονείς μου αλλά και γενικά καθόλου κόσμο. Ο οργανισμός μου ήταν χάλια, είχα πολλές στομαχικές διαταραχές, δεν ήμουν καλά... Η μητέρα μου ένιωσε επίσης χάλια, απογοητεύτηκε κι εκείνη και ήτανε για καιρό σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Μ.Ι.: Πόσο χρονικό διάστημα κράτησε η 2η θεραπεία; Πώς ένιωθες που ξαναγύρισες σε αυτήν την κατάσταση; Και πάλι πίσω στην αιμοκάθαρση; Α.: Η 2η αιμοκάθαρση κράτησε 8 χρόνια. Στις αρχές δε μπορούσα να το συνειδητοποιήσω... μετά το 2ο χρόνο το συνήθισα πια... ότι η ζωή μου είναι αυτή, η αιμοκάθαρση και οι συνεχείς επισκέψεις στα νοσοκομεία, η ζωή μου στο νοσοκομείο... Μ.Ι.: Στη 2η μεταμόσχευσή σου, από πτωματικό δότη, πώς ένιωσες; Α.: Δεν το πίστευα! Δε μπορούσα να το πιστέψω, να το συνειδητοποιήσω... Έκλαιγα από χαρά αλλά κι από λύπη. Από λύπη γιατί έμαθα ότι ο 2ος δότης μου ήταν ένα νέο παιδί που έχασε τη ζωή του έτσι ξαφνικά κι εγώ έτυχε να λάβω κάποιο από τα μοσχεύματα που δώρισαν οι γονείς του σε συνανθρώπους τους, το ένα του νεφρό. Μ.Ι.: Γνώρισες ποτέ την οικογένεια αυτού του δότη; Επιδίωξες ποτέ να τους συναντήσεις;

9 Α.: Επεδίωξα κάποια στιγμή να τους γνωρίσω αλλά είχα μόνο ένα τους γράμμα. Τους έστειλα κι άλλα γράμματα στην πορεία αλλά δεν έλαβα κάποια άλλη απάντηση από την πλευρά τους. Μ.Ι.: Πώς είσαι σήμερα στην υγεία σου; Έχεις αγωνία για το μέλλον σου; Α.: Δόξα τω Θεώ είμαι καλά. Έχω κάποια μικρά θέματα υγείας όπως όλοι μας αλλά το μόσχευμα είναι μια χαρά όπως δείχνουν και τα τσεκαπ που κάνω ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Όσο για το μέλλον μου... φυσικά και φοβάμαι. Είμαι μεταμοσχευμένη, στο 2ο, 7,5 χρόνια και επόμενο είναι να φοβάμαι για το αύριο με όλα όσα τράβηξα στο παρελθόν. Μ.Ι.: Είσαι ικανοποιημένη από την περίθαλψη που σου παρέχουν οι γιατροί σου ή το νοσηλευτικό προσωπικό στα νοσοκομεία; Α.: Και ναι και όχι. Υπάρχουν κάποιοι γιατροί που είναι πολύ καλοί και κάποιοι άλλοι που είναι απότομοι. Κάποιοι που δίνουν τη ζωή τους, τα πάντα για τον ασθενή και κάποιοι άλλοι που είναι αδιάφοροι για τον ασθενή, δεν τους ενδιαφέρει. Μ.Ι.: Ποιά είναι η γνώμη σου για το τρέχον σύστημα υγείας; Θα άλλαζες κάτι; Εάν ναι, τι θα άλλαζες και σε ποιους τομείς; Ο.Α.: Με συγχωρείς, το θεωρείς σύστημα υγείας αυτό που έχουμε; Μας ταλαιπωρούν συνεχώς παρά το γεγονός ότι έχουμε τόσα πολλά προβλήματα υγείας εξ' αιτίας της χρόνιας πάθησής μας. Θα άλλαζα τα πάντα σε όλους τους τομείς φυσικά! Έχουμε κράτος πρόνοιας; Όχι! ΕΣΥ; Και πάλι όχι! Μ.Ι.: Από που παίρνεις δύναμη; Α.: Από τον Θεό. Ο Θεός μας δίνει δύναμη αλλά και όλες τις δοκιμασίες... Είμαστε όλοι πλάσματα του Θεού κι εκείνος γνωρίζει τα πάντα για εμάς και μας ορίζει. Μ.Ι.: Ποιοί είναι οι στόχοι σου και τα όνειρά σου; Α.: Παλεύω για ένα καλύτερο αύριο. Το να έρχομαι όλο και πιο κοντά στον Θεό. Να γίνομαι όλο και καλύτερος άνθρωπος, για να μοιράζω αγάπη και δύναμη στον κόσμο. Μ.Ι.: Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θα ήθελες να δώσεις σε όσους νεφροπαθείς και μη περιμένουν κάποιο μόσχευμα εδώ και χρόνια; Α.: Αυτό που θα ήθελα να τους πω είναι να μην το βάζουν κάτω ποτέ και να μη χάνουν την ελπίδα τους. Ο Θεός δεν αφήνει κανέναν. Όλα είναι δοκιμασίες της ζωής που μας τις στέλνει για να έρθουμε πιο κοντά του. Μ.Ι.: Σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου και που μας μίλησες με τόση ειλικρίνεια Αναστασία. Εύχομαι ότι καλύτερο στη ζωή σου και να είσαι πάντα τόσο αισιόδοξη. Να μεταδίδεις όσο πιο συχνά μπορείς τόσο όμορφα μηνύματα πίστης κι ελπίδας στον κόσμο γιατί το έχουμε πραγματικά ανάγκη.

10 Ταξίδι Κατά τη γνώμη μου, τα ταξίδια είναι ένας υπέροχος τρόπος να ξεφύγει κανείς από την καθημερινότητα, να συνδυάσει διακοπές και εμπειρίες και φυσικά να γεμίσει τις μπαταρίες του για την επιστροφή στην πραγματικότητα. Αν και είναι λίγο νωρίς να μιλήσουμε για διακοπές αφού μόλις μπήκε το καλοκαίρι, λέω να γράψω για αυτές γιατί πολλοί από εμάς πιθανότατα δεν θα πάνε (ούτε) φέτος διακοπές και ούτως ή άλλως όλοι έχουμε ανάγκη από ένα ταξίδι, έστω και νοερό! Πολλοί θεωρούν τις διακοπές πολυτέλεια ειδικά στις μέρες μας που τα οικονομικά όλων είναι κάπως, φαντάζομαι πολύ λίγοι είναι αυτοί που έχουν τις διακοπές τους ως προτεραιότητα. Στην πραγματικότητα όμως οι διακοπές είναι απαραίτητες. Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι όλο το χρόνο το μυαλό και το σώμα Γράφει η Tζένη Κοντοσθένους Ψυχολόγος Υγείας μας δουλεύουν ασταμάτητα, σκέφτονται, διαβάζουν, αντιμετωπίζουν προβλήματα, βρίσκουν λύσεις έρχεται λοιπόν κάποια στιγμή που όλα αυτά πρέπει για λίγο να τα αφήσουμε πίσω μας και να κάνουμε αυτό που θεωρείται κλισέ: να χαλαρώσουμε. Είτε μιλάμε για μια απόδραση του σαββατοκύριακου είτε για κάποιους τυχερούς πιο μεγάλες διακοπές, η «παύση» που πατάμε στα αγχωτικά ζητήματα της καθημερινότητας έχει τεράστια σημασία για την υγεία μας, και την ψυχική και τη σωματική. Η Susan Krauss Whitbourne, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, τονίζει το ζωτικό ρόλο που παίζουν οι διακοπές στη ζωή μας. Η συντριπτική πλειοψηφία των ενηλίκων, είτε είναι εργαζόμενοι είτε άνεργοι, υποφέρει από στρες, όπως λέει χαρακτηριστικά. Το χρόνιο στρες έχει πολύ αρνητικές συνέπειες για το κάθε άτομο, μιας και όταν είμαστε στρεσαρισμένοι είναι πολύ πιο πιθανό να αρρωστήσουμε, ξυπνάμε κουρασμένοι και δεν κάνουμε σωστές διατροφικές επιλογές. Σε ψυχολογικό επίπεδο, νιώθουμε εξαντλημένοι, πιο ευέξαπτοι και έχουμε μια συνεχόμενη ένταση. Ένα ταξίδι είναι ικανό να μας βγάλει από τον κύκλο του συνεχόμενου στρες, να μας βοηθήσει να πάρουμε μια απόσταση από τα προβλήματα μας, να χαλαρώσουμε με την οικογένεια ή την παρέα μας και να νιώσουμε για λίγο ξέγνοιαστοι. Το πού δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία τελικά Η Ελλάδα έχει άπειρα νησιά, δεν είναι απαραίτητο να είναι ακριβές διακοπές σε ένα εξωτικό μέρος μέσα στην πολυτέλεια. Αρκεί να είναι ένα μέρος που θα περιλαμβάνει ξεκούραση, κλειστό κινητό και σβηστό laptop. Αρκεί να μαζέψουμε μερικά χρήματα, να διαλέξουμε έναν ήσυχο προορισμό, να το πάρουμε απόφαση και να βγούμε από τη ρουτίνα!

11 Ομιλείτε (μόνο) ελληνικά? Από μικρή ηλικία πλέον τα παιδιά αρχίζουν να μπαίνουν στον κόσμο των ξένων γλωσσών. Είτε γιατί το απαιτεί το σχολικό πρόγραμμα είτε γιατί οι γονείς θέλουν να εμπλουτίσουν τα μελλοντικά εφόδια των παιδιών τους για την ανεύρεση εργασίας. Η γλωσσομάθεια αποτελεί ένα ζήτημα πολυσυζητημένο και κυρίως ένα ζήτημα αντικρουόμενων απόψεων. Συγκεκριμένα, οι πολέμιοι της υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει τα παιδιά να επιφορτίζονται με την εκμάθηση ξένων γλωσσών ενώ ακόμα δεν έχουν μάθει την μητρική τους. Οι υπέρμαχοι της αντίθετα, διατείνονται ότι όχι μόνο βοηθά τα παιδιά να γνωρίσουν την κουλτούρα άλλων κρατών αλλά συμβάλλει και στην οξυδέρκειά τους! Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που πιστεύουν ότι η απάντηση βρίσκεται κάπου ενδιάμεσα. Εγώ θα ταχθώ στην πλευρά των υπέρμαχων διότι έχοντας βιώσει την εμπειρία της εκμάθησης της ιταλικής γλώσσας δε κατάφερα μόνο να βελτιώσω τις γλωσσικές μου ικανότητες αλλά αποκόμισα και έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης όχι μακρινό- από τον ελληνικό. Γι αυτό πριν κρίνουμε αβίαστα ας ζυγίσουμε τα οφέλη και τα μειονεκτήματα της γλωσσομάθειας! Θεοδώρα Κοντοσθένους Φοιτήτρια Νομικής

12 ΤΟ ΚΑΛΟ ΠΑΝΤΑ ΑΝΤΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ Απαράβατος νόμος του σύμπαντος. Ελλάδα Φθινόπωρο. Σε ένα προσφυγικό χωριό κάπου στη Χαλκιδική γεννιέται ένα παιδί. Έχουν προηγηθεί ήδη επτά παιδιά, από τα οποία ζουν και μεγαλώνουν με πολλές στερήσεις τα πέντε. Η οικογένεια πολύ φτωχιά, το ζευγάρι παντρεύτηκε μέσα στον πόλεμο του 40. Το νεογέννητο κλαίει καθημερινά. Βάρος δεν παίρνει. Η μητέρα το θηλάζει, δεν υπάρχει κάτι άλλο να το ταΐσει έτσι κι αλλιώς. Παρόλο το θηλασμό, το μωρό εξασθενεί μέρα με τη μέρα. Καλούν τον γιατρό του χωριού να το κοιτάξει. Δεν του βρίσκει κάτι, αλλά η κατάσταση του μωρού χειροτερεύει. Μεταφορά στη Θεσσαλονίκη δεν συζητείται καν. Μόνο καΐκι πιάνει στο λιμάνι του χωριού αραιά και πού, ανάλογα με τον καιρό. Μετά από λίγες εβδομάδες ξανακαλούν το γιατρό, ο οποίος συμβουλεύει τη μητέρα να αλείψει το μωρό με λίπος για να το ζεστάνει. Το μέγεθος του μωρού είναι τέτοιο, ώστε για να αλειφτεί όλο το κορμάκι του έφτανε να ζεστάνουν λίπος μέσα σε ένα κουτάλι του φαγητού... Μια μέρα, φτάνει το καΐκι και ξεφορτώνει κόσμο. Ήταν μεγάλο γεγονός τότε να πιάνει το καΐκι λιμάνι στο χωριό, και όλα τα παιδιά κατέβαιναν να δουν αυτούς που κατέφταναν, και να μάθουν γιατί ήρθαν και πόσο θα μείνουν. Ανάμεσα στα παιδιά που κατεβαίνουν στο λιμάνι είναι και οι δίδυμες κόρες του ζευγαριού. Παιδιά δέκα χρονών, πάνε να δουν κι αυτά τους καινούριους ανθρώπους. Ακούνε ότι ανάμεσά τους έχει έρθει και μια νοσοκόμα. Τρέχουν γρήγορα στη μητέρα τους. «Μάνα, μάνα με το καΐκι ήρθε και η κόρη της.... Μας είπαν ότι είναι νοσοκόμα. Να πάμε να της πούμε να έρθει να δει το μωρό μας;» Σκέφτονται ότι είναι πιθανό, νοσοκόμα από την Αθήνα, να γνωρίζει κάτι περισσότερο από τον ντόπιο γιατρό. Γράφει η Γιασεμή Ζέππου «Μαρ παιδάκια μου, πού θα πάτε τέτοια ώρα να χτυπήσετε ξένη πόρτα; Τώρα ήρθαν κουρασμένοι. Δεν θα σας ανοίξουν.» Τα δεκάχρονα κορίτσια δεν πτοούνται. «Εμείς θα πάμε και θα την παρακαλέσουμε. Μας δίνεις την άδεια;» Μετά από σκέψη πολύ η μητέρα το επέτρεψε. Μέσα στο σούρουπο, χτυπάνε την πόρτα του σπιτιού της νοσοκόμας. Η κοπέλα παντρεμένη με ένα μωρό, έμεινε ο άντρας της από δουλειά στην Αθήνα, και πήραν τη μεγάλη απόφαση να γυρίσουν στο πατρικό σπίτι των γονιών και να εργαστεί ο άντρας στο Άγιο Όρος. Η κοπέλα, ας την ονομάσουμε κυρία Μαίρη, ανοίγει και βλέπει μπροστά της δυο μικρά κορίτσια. Αυτά της εξηγούν ότι έχουν ένα μωρό αδελφάκι, το οποίο δεν τρώει, δεν κλαίει, δεν σαλεύει πολλές φορές. Η κοπέλα διστάζει. Δεν γνωρίζει από ιατρική, μια απλή νοσοκόμα ήταν όλα της τα χρόνια. Μόλις έφτασε στο χωριό και δεν γνωρίζει ουσιαστικά κανέναν. Πώς να πάει νύχτα σε ένα ξένο σπίτι; Και πού να αφήσει το δικό της μωρό;

13 Τα κορίτσια κάνουν τη δική τους πρόταση. «Η μία μας θα μείνει με το μωρό σου να το προσέχει και η άλλη θα σε πάει στο σπίτι μας να δεις το μωρό μας και θα σε φέρει γρήγορα πίσω.» Η αντίστασή της κάμπτεται. Ξεκινά και φτάνει στο ξένο σπίτι. Ζητά από τη μητέρα να το θηλάσει. Βλέποντάς το, καταλαβαίνει ότι το γάλα δεν είναι καλό. Το παιδί δεν αντιδρά. Φτιάχνει λίγο τσάι και μόλις βουτάει μια γάζα και βρέχει τα χείλη του μωρού, αυτό γλείφεται! Σημάδι ότι το παιδί πεινάει. Της δίνει οδηγία, όλη νύχτα το παιδί με ένα κουταλάκι του γλυκού να έχει πιει το φλυτζάνι το τσάι. Την άλλη μέρα το πρωί η νοσοκόμα ξαναπηγαίνει στο σπίτι και βλέπει το μωρό. Η μόνη λύση που προτείνει και μπορεί να σώσει το μωρό είναι να βρεθεί γυναίκα λεχώνα να το θηλάσει. Ποια γυναίκα με νεογέννητο μέσα σε μια εποχή που ζουν όλοι στην ανέχεια θα δώσει το γάλα της σε ξένο μωρό; Βρίσκεται μία, της οποίας το μωρό είναι ήδη 7 μηνών. Μια και δυο πηγαίνει η μάνα και της ζητά να θηλάσει και το δικό της για να μην πεθάνει από πείνα. Ο δισταγμός είναι ολοφάνερος. Πώς θα θηλάσει δύο παιδιά; «Θα θηλάζω πρώτα το δικό μου και ότι γάλα μένει θα δίνω στο δικό σου.» Το παιδί της όμως είναι ήδη αρκετά μεγάλο. Θα καταναλώνει σχεδόν όλο το γάλα. Τι θα φτάνει για να πίνει και το μικρούτσικο; «Το δικό σου είναι ξεπεταγμένο. Θα πίνει όλο το γάλα. Τι θα φτάνει να πίνει το δικό μου που είναι μια σταλιά και δεν έχει δύναμη να ρουφήξει; Να δίναμε στο δικό σου παιδί συμπλήρωμα ριζάλευρο;» Η μητέρα του μεγάλου παιδιού δέχεται. Αναλαμβάνει η μία δίδυμη να αλέθει ρύζι για να φτιάχνουν ριζάλευρο. Μεγάλος αγώνας. Δεν είναι εύκολο να μαζευτεί σκόνη για να φτιαχτεί ικανή ποσότητα ριζάλευρου να φάει το παιδί. Δεν το βάζει κανένας κάτω. Το έχουν σκοπό να μην αφήσουν άλλο παιδί της οικογένειας να πεθάνει στα χέρια τους! Προκύπτει και άλλο πρόβλημα. Χειμώνας. Πώς θα πηγαινοέρχεται η λεχώνα να θηλάζει; Βρίσκεται λύση. Η μάνα με το μωρό μετακομίζουν στο σπίτι της. Κοιμούνται σε ένα στρώμα στο πάτωμα σε μια γωνιά. Ο πατέρας των παιδιών μαζεύει τα καλύτερα φρούτα να τα δώσει στη γυναίκα που θηλάζει το παιδί του. Βγάζει ψάρια με τη βάρκα, διαλέγει τα καλύτερα για την ψαρόσουπα που θα μαγειρέψουν στο

14 σπίτι τους και θα την πάνε στη λεχώνα να τρώει για να βγάζει γάλα. Σφάζει ζώο, ξεχωρίζει το καλύτερο κομμάτι κρέατος να το ετοιμάσουν και να το πάνε στη λεχώνα. Φυσικά, δεν τρώει μόνο αυτή, αλλά όλη η οικογένειά της. Τα πιο φρέσκα λαχανικά, τα στερεί από τα δικά του παιδιά. Κανένα δεν παραπονιέται. Όλοι ζουν και δουλεύουν και νοιάζονται για το μωρό... Την άνοιξη, το μωρό έχει δυναμώσει. Η μητέρα πια με το μωρό γυρνά στο σπίτι της και στα υπόλοιπα παιδιά της. Δεν το φασκιώνουν γιατί τα κοκκαλάκια του δεν είναι δυνατά. Του συμπεριφέρονται σα να κρατάνε στα χέρια τους μια πορσελάνινη κούκλα. Για όλους είναι θαύμα που το παιδί αυτό κατάφερε να παλέψει με το θάνατο και να νικήσει. Η νοσοκόμα έμεινε στο χωριό σχεδόν δύο χρόνια και συνεχώς παρακολουθούσε την πορεία της υγείας του παιδιού. Όταν άρχισε πια να περπατά, τα πόδια του ήταν στραβά. Όλα τα παιδιά το κορόιδευαν. Είπε στους γονείς να μην στεναχωριούνται. Τα ποδαράκια θα έφτιαχναν με τον καιρό. Για άλλη μια φορά είχε δίκιο. Όταν αποφάσισαν να το βαφτίσουν, το μόνο πρόσωπο που θα μπορούσε να γίνει πνευματικός γονιός αυτού του παιδιού ήταν η νοσοκόμα η κυρία Μαίρη. Οι παλιοί λένε, και έχουν δίκιο, ότι το καλό ανταποδίδεται με καλό. Βοήθησε όπου και όπως μπορείς και δεν θα χάσεις. Δώσε και θα σου δοθεί στο δεκαπλάσιο... Το παιδί μεγάλωσε, παντρεύτηκε, έκανε μια υπέροχη οικογένεια και μέχρι σήμερα παραμένει το χαϊδεμένο και αγαπημένο της οικογένειας. Η νοσοκόμα - νονά έχει γεράσει πια. Η ζωή της ήρθε βολική. Δούλεψε σκληρά ο άντρας της στο Άγιο Όρος, έβγαλε καλά χρήματα, κάποια στιγμή του χαμογέλασε η τύχη. Επέστρεψαν στην Αθήνα, έκανε ένα παιδί ακόμα. Τακτοποίησαν οικονομικά τα δυο τους παιδιά και είναι μια ευτυχισμένη γιαγιά. Μέχρι σήμερα θυμάται το βαφτιστήρι της με αγάπη... Η γυναίκα που θήλασε αυτό το μωρό, ζει στο χωριό, γριά πια. Έζησε μια ζωή όχι εύκολη, αλλά τουλάχιστον πιο καλή από πολλές άλλες γυναίκες της γενιά της. Το μωρό που τώρα είναι σχεδόν πενηντάρης, κάθε χρόνο την τιμά με δώρα στη γιορτή της, την επισκέπτεται τακτικά, και την αγαπά σα μάνα του...

15 19οι ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΩΝ στο Durban Οι αγώνες των παγκόσμιων ρεκόρ, των χαμόγελων και της χαράς στην εθνική αποστολή. Όπως τα είδε και τα έζησε ο Νίκος Κων. ΚΑΡΑΝΤΑΚΟΣ Το πρόσταγμα και το κοινωνικό μήνυμα των 19ων Παγκόσμιων Αγώνων Μεταμοσχευμένων του 2013,στο μακρυνό Durban, δείχνει ο μεταμοσχευμένος Νίκος ΚΑΡΑΝΤΑΚΟΣ: «Δώσε ζωή γίνε δότης οργάνων». Η πρόκληση εντυπωσιακή και το μήνυμα ισχυρό. Αυτά ήταν τα κίνητρα για την συμμετοχή των Ελλήνων μεταμοσχευμένων αθλητών, στους 19ους Παγκόσμιους Αγώνες μεταμοσχευμένων που ολοκληρώθηκαν με πολύ μεγάλη επιτυχία, στις 4 Αυγούστου 2013 στο Durban της Νοτίου Αφρικής. Η πρόκληση εντυπωσιακή λόγω της ευκαιρίας να ικανοποιήσουμε μία δυσεκπλήρωτη επιθυμία, να κάνουμε ένα άπιαστο όνειρο πραγματικότητα και μετά από τόσο κουραστικό και πολύωρο ταξίδι για να φθάσουμε στην όμορφη Αφρικανική Ήπειρο και συγκεκριμένα στο μακρυνό Durban. Να συναντήσουμε ανθρώπους από όλο τον πλανήτη με τους οποίους μοιραζόμαστε αγωνίες και δυσκολίες στην καθημερινότητά μας, αλλά και χαρές και συγκινήσεις στους αγωνιστικούς στίβους. Το μήνυμα δεν είναι άλλο από την δυνατότητα να προβάλλουμε μέσα από τον αθλητισμό τη μοναδική ποιότητα ζωής που προσφέρει η μεταμόσχευση. Μπορούν η επιστήμη και η ιατρική να καυχιόνται για πολλά πράγματα που προσφέρουν στον άνθρωπο, αλλά τόσο αποτελεσματική ανακούφιση για τον ανθρώπινο πόνο, μόνο στην μεταμόσχευση με την αντικατάσταση ζωτικών οργάνων το επιτυγχάνουν. Αυτό το θαύμα της επιστήμης αλλά και το μεγαλείο της ανθρώπινης αλληλεγγύης, με την προσφορά οργάνων, επιδιώκουν να αναδείξουν και να προβάλλουν οι Παγκόσμιοι Αγώνες Μεταμοσχευμένων. Και βέβαια τα φυσικά και αυθεντικά μέσα που διατίθενται για αυτή την προβολή του μηνύματος, δεν είναι άλλα από τους ίδιους τους μεταμοσχευμένους αθλητές, που συμμετέχουν στην γιορτή της χαράς και της ελπίδας όπως είναι αυτοί οι αγώνες. Στους αγώνες συμμετείχαν 900 μεταμοσχευμένα άτομα από 47 χώρες. Τα μεταμοσχευμένα άτομα έχουν δεχθεί συμπαγές μόσχευμα ζωτικού οργάνου,

16 Ο πολυνίκης μεταμοσχευμέν ος αθλητής από το Αιγίνιο, ΜΑ- ΤΣΚΙΔΗΣ Ισίδωρος πανευτυχής στο βάθρο, με το ασημένιο μετάλλιο στη δισκοβολία. (καρδιάς, νεφρού, πνεύμονα, ήπατος, παγκρέατος, αλλά και μυελού των οστών) και λαμβάνουν δια βίου ανοσοκατασταλτική αγωγή. Συμμετείχουν άνδρες, γυναίκες και παιδιά σε ξεχωριστές ηλικιακές κατηγορίες και σε όλα σχεδόν τα ατομικά αγωνίσματα-αθλήματα των Ολυμπιακών Αγώνων και όχι μόνο. Οι αγώνες καθιερώθηκαν από το 1980 και διεξάγονται κάθε 2 χρόνια. Οι Έλληνες μεταμοσχευμένοι είμαστε πρωτοπόροι στην καθιέρωση αυτών των αγώνων και από τα ιδρυτικά μέλη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αγώνων Μεταμοσχευμένων, (WTGF-World Transplant Games Federation). Συμμετέχουμε ανελλιπώς, με πολυάριθμες αποστολές και εντυπωσιακές διακρίσεις. Όλα αυτά τα χρόνια είναι καθοριστική η οικονομική συμβολή της πολιτείας και της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, χωρίς την βοήθεια της οποίας δεν θα μπορούσαμε να συμμετέχουμε. Τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης τα ποσά έχουν μειωθεί κατά πολύ και είμαστε υποχρεωμένοι να αναλάβουμε εξ ιδίων ένα σημαντικό κόστος αυτής της συμμετοχής. Ωστόσο η εθνική αποστολή, που την αποτελούσαν 15 αθλητές/τριες, ο προπονητής επιτραπέζιας αντισφαίρισης κος Λάζαρος Μπαλάφας και ο νεφρολόγος κος Αρβανίτης Δημήτρης, συγκροτήθηκε με καθαρά αγωνιστικά κριτήρια και όρια πρόκρισης, μετά την συμμετοχή των αθλητών, στους 25ους Πανελλήνιους Αγώνες Μεταμοσχευμένων και Αιμοκαθαιρόμενων. Αγωνιστικά το επίπεδο των αγώνων ήταν πολύ υψηλό και τα αγωνίσματα διεξάγονται σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς της παγκόσμιας ομοσπονδίας του κάθε αγωνίσματος. Ιδιαίτερη όμως είναι η σημασία και η αξία της διοργάνωσης σε επίπεδο επικοινωνίας των μεταμοσχευμένων ατόμων μεταξύ τους. Παρουσιάζεται η ευκαιρία να γνωριστούμε με μεταμοσχευμένους άλλων χωρών με διαφορετικό τρόπο ζωής και διαφορετικές συνήθειες. Είναι συγκινητικό να συναντιέσαι με ανθρώπους που ζείς τις ίδιες δυσκολίες και αγωνίες και να μοιράζεσαι τις ίδιες εμπειρίες στην καθημερινότητά μας. Όπως επίσης είναι εντυπωσιακό να αντιλαμβάνεσαι ότι δεν διαφέρεις σε ποιότητα ζωής από τους άλλους μεταμοσχευμένους και σε πολλές περιπτώσεις συνειδητοποιείς ότι η φυσική σου κατάσταση είναι εφάμιλλη ή και καλύτερη από άλλους μεταμοσχευμένους. Η αγωνιστική συμμετοχή από μόνη της προϋποθέτει υψηλού επιπέδου επιτυχημένη μεταμόσχευση, αλλά και γενικώτερα για να ανταποκριθεί κάποιος στις ανάγκες ενός τόσο μακρινού ταξιδιού, θα πρέπει να διαθέτει περίσσευμα αυτοπεποίθησης, αυτοεκτίμησης και αυτονομίας στην καθημερινότητά του. Έχω την ξεχωριστή ευλογία να απολαμβάνω απρόσμενα, πρωτόγνωρη ποιότητα μεταμόσχευσης νεφρού από το 1994, που μου επιτρέπει να

17 Οι μεταμοσχευμένοι αθλητές της Ελληνικής αποστολής επέστρεψαν με σημαντική και αξιοπρεπή αγωνιστική παρουσία. Χαρακτηριστικό των αγώνων ιδιαίτερα στα αθλήματα του στίβου, είναι τα πάρα πολλά παγκόσμια ρεκόρ που σημειώθηκαν. Συγκεκριμένα σε όλες τις κατηγορίες ανδρών και γυναικών σημειώθηκαν 73 νέα Παγκόσμια Ρεκόρ στα αθλήματα του στίβου. Στην τελική κατάταξη η χώρα μας κατετάγη 24η σε σύνολο 47 χωρών. ΤΕΛΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ. Η τελική συγκομιδή των μεταλλίων των μεταμοσχευμένων αθλητών, της εθνικής αποστολής που πήραν μέρος στους 19ους Παγκόσμιους Αγώνες έχει ως εξής: ΧΡΥΣΑ: ΧΑΡΙΤΩΝΙΔΗΣ Απόστολος, χρυσό μετάλλιο, κολύμβηση, 50 μ. Πεταλούδα. ΜΑΝΟΥΛΑΚΗΣ Εμμανουήλ, χρυσό μετάλλιο στο Bowling. Η Ελληνική αποστολή με τους μεταμοσχευμένους αθλητές που πήραν μέρος στους 19ους Παγκόσμιους Αγώνες στη Νότιο Αφρική. συμμετέχω στην γιορτή της μεταμόσχευσης και του πεντακάθαρου αθλητισμού, για 9η φορά, με εντυπωσιακές διακρίσεις. Σκοπός και επιδίωξη της παρέμβασής μου αυτής είναι, να ενημερωθεί πρώτα η κοινωνία για τους Αγώνες και τα πολυσήμαντα μηνύματά τους, καθώς και να ενημερωθούν και άλλοι μεταμοσχευμένοι, ώστε να ζήσουν και αυτοί παρόμοιες χαρές και συγκινήσεις. Το προσωπικό μου μήνυμα μετά την πολύχρονη ενασχόλησή μου με την αθλητική δραστηριότητα, είναι: «Οι καλύτεροι πρεσβευτές της Ιδέας της Δωρεάς Οργάνων, είμαστε οι μεταμοσχευμένοι αθλητές.» ΑΣΗΜΕΝΙΑ: ΜΑΤΣΚΙΔΗΣ Ισίδωρος, 2 ασημένια μετάλλια, στο άλμα εις ύψος και στον δίσκο. ΧΑΡΙΤΩΝΙΔΗΣ Απόστολος, 2 ασημένια μετάλλια, στα 100 μ. Πεταλούδα και ελαστική σφαίρα. ΞΕΝΟΣ Χρήστος, ασημένιο μετάλλιο στην επιτραπέζια αντισφαίριση. ΠΡΑΤΣΑΣ Νίκος ασημένιο μετάλιο στα 5 χιλ. βάδην. ΚΑΜΑΡΑΤΟΣ Νίκος, ασημένιο μετάλλιο στο Bowling. ΧΑΛΚΙΝΑ:

18 ΑΡΚΑΣ Γιάννης, 2 χάλκινα μετάλλια, Bowling διπλό και επιτραπέζια αντισφαίριση διπλό. ΚΑΜΑΡΑΤΟΣ Νίκος, χάλκινο μετάλλιο Bowling διπλό. ΜΑΤΣΚΙΔΗΣ Ισίδωρος, χάλκινο μετάλλιο στον ακοντισμό. ΞΕΝΟΣ Χρήστος, χάλκινο μετάλλιο στην επιτραπέζια αντισφαίριση διπλό. ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ηλίας, χάλκινο μετάλλιο στα 5 χιλ. Βάδην. ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ Δημήτριος, χάλκινο μετάλλιο, στην επιτραπέζια αντισφαίριση, σύνθετο διπλό. ΜΠΟΤΣΑ Αθανασία, χάλκινο μετάλλιο, στην επιτραπέζια αντισφαίριση, σύνθετο διπλό. ΚΤΕΝΑ Σπυριδούλα, χάλκινο μετάλλιο, στο Bowling. ΚΑΡΑΝΤΑΚΟΣ Νίκος, χάλκινο μετάλλιο, στο άλμα εις ύψος. Αγωνιστικά όλοι οι αθλητές και οι αθλήτριες πρέπει να είναι ικανοποιημένοι από την συμμετοχή τους. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα περιέγραψε ο Ισίδωρος Ματσκίδης: «Άλλη μία αγωνιστική συμετοχή μου στους Παγκόσμιους Αγώνες Μεταμοσχευμένων τελείωσε, άλλη μία Εθνική αποστολή ολοκληρώθηκε με επιτυχία για την χώρα μας, αναφέρομαι στους αγώνες στο μακρυνό Durban, της Νότιας Αφρικής. Ήταν η 9η φορά που συμμετείχα σε αγώνες μεταμοσχευμένων και θεωρώ ότι ήταν μία από τις καλύτερες διοργανώσεις, μέχρι... την επόμενη διοργάνωση... Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό και ευλογημένο, καθώς αξιώθηκα να είμαι εκεί μαζί με όλους τους άλλους μεταμοσχευμένους συναθλητές από την Ελλάδα μα και από όλο τον κόσμο, για να «αγωνιστούμε ευγενικά», να πετύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα των κόπων της προετοιμασίας που κάναμε όλο το προηγούμενο διάστημα. Πέρα όμως από την επίδοση και το ρεκόρ, με τους αγώνες αυτούς μας δόθηκε άλλη μια ευκαιρία να προβάλλουμε την ποιότητα Η Ελληνική αποστολή με τους μεταμοσχευμένους αθλητές που πήραν μέρος της μεταμόσχευσης που απολαμβάνουμε. Έχουμε την δυνατότητα να συμμετέχουμε ισότιμα στο κοινωνικό αγαθό του αγωνιστικού αθλητισμού». Συμπληρώνοντας τις σκέψεις του Ισίδωρου θα πρόσθετα: «Οι 19οι Παγκόσμιοι Αγώνες Μετμοσχευμένων στο Durban, όπως προανέφερα ήταν οι αγώνες των παγκοσμίων ρεκόρ, τουλάχιστον στα αθλήματα του στίβου. Συνολικά σημειώθηκαν 73 παγκόσμια ρεκόρ, κάτι που δείχνει την αγωνιστική ανανέωση και αναβάθμιση των αγώνων. Παρουσιάσθηκαν πολλά νέα πρό-

19 Νίκος ΠΡΑΤΣΑΣ και Νίκος ΚΑΡΑΝΤΑΚΟΣ με την πρόεδρο της Πανευρωπαϊκής Αθλητικής Ομοσπονδίας Μεταμοσχευμένων & Αιμοκαθαιρόμενω κα Judit BERENTE. σωπα με εντυπωσιακές σωματικές αξίες και αρετές. Ενδεικτικά αναφέρω στη ηλικιακή μου κατηγορία, όπου εμφανίσθηκε ένας Αμερικάνος μεταμοσχευμένος ήπατος, πρώην παίκτης του NBA o Dell Howard, ο οποίος κατέκτησε 5 χρυσά μετάλλια με 2 παγκόσμια ρεκόρ στα αγωνίσματα που πήρε μέρος, 100, 200, ελαστική σφαίρα, δίσκο, ακόντιο. Όλα αυτά θα πρέπει να προβληματίσουν και να απασχολήσουν τους παράγοντες που ασχολούνται με τα διοικητικά μας, να επαναπροσδιορίσουν τα όρια πρόκρισης, ώστε να καταστούν εφικτά και προσιτά στους αθλητές του στίβου. Πρέπει από μόνοι μας να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και να μην βγάζουμε τα μάτια μας συνέχεια. Στο σημείο αυτό θέλω να δικαιολογήσω και τον τίτλο σχετικά με την εθνική αποστολή των χαμόγελων και της χαράς. Είχαμε για πολλά χρόνια να ζήσουμε στιγμές χαράς και τα χαμόγελα επανήλθαν στα μέλη της εθνικής αποστολής. Πλήν ελαχίστων εξαιρέσεων υπήρξε μία ειλικρινής εγκαρδιότητα και φιλική διάθεση μεταξύ των αθλητών, ανεξάρτητα του σωματείου και όλοι συνέβαλαν κατά την παραμονή μας, να δημιουργηθεί ένα πολύ ευχάριστο κλίμα. Θέλω ιδιαίτερα να σταθώ στην συνάντησή μας με τους ομογενείς ΕλληνοΚυπρίους του Durban και να τους ευχαριστήσω για το δείπνο που μας παρέθεσαν. Ήταν πολύ όμορφα δομημένη η ενημέρωση της κας Μπότσα Αθανασίας προς τους ομογενείς, σχετικά με τους αγώνες, αλλά και τις μεταμοσχεύσεις γενικώτερα, οι οποίοι την άκουσαν με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και προσοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται και ο εθνικός και πρεσβευτικός χαρακτήρας της εθνικής αποστολής των μεταμοσχευμένων και για ακόμα έναν επιπλέον λόγο είμαστε πολύ υπερήφανοι, που ανταποκρινόμαστε με επιτυχία και σε αυτή την ιδιαίτερη αποστολή. Δώσαμε και πήραμε χαρά, ελπίδα και αισιοδοξία στην συναντησή μας με τους ομογενείς στην μακρυνή Ήπειρο.» Θα ήταν μεγάλη παράλειψη εάν δεν γινόταν κάποια ειδική αναφορά στους αθλητές που διακρίθηκαν στους αγώνες. Οφείλω να ομολογήσω ότι πολύ με παρηγορεί και με ενθαρύνει με τον ενθουσιασμό και το παθος του, ο αειθαλής προέδρος του «ΔΡΟΜΕΑ» κος Γιάννης Αρκάς, ο οποίος παρά το ότι στο Durban γιόρτασε τα 64α γενέθλιά του, εν τούτοις καταφέρνει κάθε φορά στους αγώνες, να αποσπά τουλάχιστον ένα-δύο μετάλλια. Εκείνο που με ανησυχεί είναι ότι μετά από 10 χρόνια που θα φθάσω τα χρόνια του θα μπορώ να κάνω έστω τα μισά από όσα αγωνιστικά επιτυγχάνει ο Αρκάς; Επίσης χωρίς ιδιοτέλεια, υστεροβουλία ή δουλοπρέπεια, για να προλάβω και τους μικρόψυχους που δυστυχώς υπάρχουν, νομίζω του οφείλουμε πολλά και για

20 την διοίκηση που ασκεί αποτελεσματικά με το ίδιο πάθος και την ίδια διάθεση. Ήταν ευφυής και γενναιόδωρη η απόφασή του να ορίσει αρχηγό απόστολής και σημαιοφόρο, τον νεαρό αθλητή του «ΔΡΟΜΕΑ» Νίκο Πράτσα. Άλλοι σε άλλες εποχές ούτε που τους πέρναγε από το μυαλό να δείξουν τέτοια εμπιστοσύνη σε νεώτερους. Η παρατήρησή μου είναι ότι, ίσως λίγο περισσότερο θα έπρεπε να προστατεύσει και να βοηθήσει τους αθλητές της αποστολής και να μην επιβαρυνθούμε οικονομικά τόσο πολύ. Ο νεοφώτιστος Νίκος Πράτσας, νομίζω ότι πετάει σε πελάγη ευτυχίας με την αγωνιστική του παρουσία, ασημένιο μετάλλιο και ατομικό ρεκόρ στα 5 χιλιόμετρα βάδην, με το καλημέρα σας. Εκείνο όμως πιστεύω που θα του μείνει αξέχαστο, είναι η πρώτη του συμμετοχή σε ένα τόσο μακρυνό ταξίδι και σε τόσο δύσκολα καθήκοντα που δεν είχε ανάλογη εμπειρία. Εκτιμώ ότι τα κίνητρα είναι πολύ ησχυρά και η εμπειρία πάρα, πάρα, πολύ χρήσιμη και διδακτική. Χάρηκα πάρα πολύ με τις νίκες των αθλητών του Bowling, Μανουλάκη Μανώλη και Καμαράτου Νίκου, οι οποίοι διατήρησαν την παράδοση της αποστολής στο άθλημά τους για παγκόσμιες πρώτες νίκες. Ο Απόστολος Χαριτωνίδης με πολύ άνεση κατάκτησε τις πρώτες θέσεις, αλλά οι σωματικές του αξίες είναι για πολύ μεγαλύτερα ρεκόρ, αρκεί να έχει βοήθεια και σωστή στρατηγική και διαχείριση στην επιλογή των αγωνιασμάτων. Ο Χρήστος Ξένος στην επιτραπέζια αντισφαίριση και ο Σιδέρης Ματσκίδης στον στίβο, παραμένουν για πολλά χρόνια σταθερές αξίες στον παγκόσμιο αθλητισμό των μεταμοσχευμένων και απολαμβάνουν ανάλογο σεβασμό από τους συναθλητές των, παρά το ότι ο πρώτος δεν κατάφερε να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο, χάνοντας στον τελικό από τον ανώτερό του Ιρανό, όπως και ο Σιδέρης που μετά από 7 χρόνια κατέβηκε από το βάθρο του παγκοσμίου ρεκόρ στο άλμα εις ύψος. Η Μπότσα Αθανασία, η Σπυριδούλα Κτενά, ο Δημήτρης Ανδρεάδης και ο Καραντάκος Νίκος - Ματσκίδης Ισίδωρος, λίγο μετά την απονομή των μεταλλίων τους. Ηλίας Λεοντόπουλος, προσπάθησαν για το καλύτερο και θα πρέπει να είναι ευχαριστημένοι και χαρούμενοι από τις διακρίσεις τους. Ο Ιωσήφ Τζουγανάκης και ο Νίκος Γρυδάκης, παρά την καλή προετοιμασία και την φυσική τους κατάσταση. δεν κατόρθωσαν να μπούν στα μετάλλια.

21 Είμαι από πάστα αλλιώτικη που είσαι μαθημένος? Εγώ είμαι που πολέμησα όλους αυτούς που τώρα, ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ Αν το ζυγό επέλεξες για να με κυβερνήσεις Αν βρήκες χώμα πρόσφορο για να με τυραννήσεις Θυμήσου τα ιστορικά κι αθάνατά μας έπη Το μένος μου να σέβεσαι και να τρομάζεις πρέπει!!! Είμαι λαός ελεύθερος δεν δέχομαι δεσμεύσεις Όσο πολύ κι αν προσπαθείς, λίγο θα με παιδέψεις Θα πέσω μα θα σηκωθώ κι ας φαίνομαι ηττημένος Θέλουν με την υποταγή να πάρουνε την Χώρα Ξανάρθε χούντα γύρω μου υπόγεια σαν το φίδι Μα έχουν γνώση οι φύλακες θα πάρουν ένα αρχίδι!!! Στείλε λοιπόν στους φίλους σου, ντόπιους ναζί και ξένους Πως μια ελπίδα έχετε γι αποφυγή του μένους Μαζέψτε τα και φύγετε λίγος καιρός σας μένει Άνοιξε πόρτα η κόλαση κι όλους μας περιμένει. ΑΝΤΡΕΑΣ 02/04/2013

22 Τούτος ο κόσμος ψέμματα είναι όλος και φοβάμαι κι οι άνθρωποι παράξενοι,σαν τους κοιτώ λυπάμαι Ψευτικά λόγια δεν μπορώ,ούτε ξέρω να γράφω Μονάχα αλήθειες μ έμαθαν πάντα να υπογράφω. που την Ελλάδα βάλθηκαν ν αφήσουν πεθαμένη. ΨΕΥΤΙΚΑ ΛΟΓΙΑ Ψεύτικα λόγια εγώ ποτέ δεν έμαθα να λέω με την αλήθεια πολεμώ και όμως συνέχεια κλαίω. Μα είναι και κάποιοι άνθρωποι στο ψέμα γεννημένοι ΜΕΤΣΙΝΗ ΤΖΙΝΑ

23 Οι βιταμίνες στη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Στη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να εμφανιστούν ελλείψεις σε κάποιες βιταμίνες. Οι πιο ευάλωτες, για τις οποίες και συστήνεται λήψη συμπληρωμάτων, είναι οι υδατοδιαλυτές, δηλαδή αυτές του συμπλέγματος B και η C. Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες συνήθως δεν επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη νόσο και δεν χρειάζεται συμπληρωματική χορήγηση, με εξαίρεση τη βιταμίνη D. Υδατοδιαλυτές βιταμίνες: Στην ουραιμία, απαιτείται χαμηλή πρόσληψη τροφίμων πλούσιων σε φώσφορο και κάλιο. Τα τρόφιμα αυτά όμως, είναι ταυτόχρονα και υψηλά σε υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Σε ασθενείς που κάνουν περιτοναϊκή διάλυση, οι βιταμίνες στις οποίες μπορεί να εμφανιστεί ανεπάρκεια είναι το φολικό οξύ (B9), η Β6, η νιασίνη (B3) και η B2. Επίσης, κατά τη διάρκεια της διάλυσης έχουμε απώλειες των περισσότερων από τις βιταμίνες του συμπλέγματος B και της βιταμίνης C. Εξαίρεση αποτελεί η Β12 καθώς οι απώλειές της είναι ελάχιστες. Η κάθε μία από τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β παίζει διαφορετικό ρόλο στην υγεία. Γενικά, είναι απαραίτητες για το μεταβολισμό των τροφών και τη μετατροπή τους σε ενέργεια, και για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Η Β6 με τη Β12 και το φολικό οξύ βοηθούν στην πρόληψη της αναιμίας. Η βιταμίνη C έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και χρειάζεται για να διατηρεί τους ιστούς υγιείς, να επουλώνει πληγές γρηγορότερα, να επιταχύνει την ανάρρωση, να προστατεύει από διάφορες ασθένειες. Λιποδιαλυτές βιταμίνες: Ένας μεγάλος αριθμός ασθενών ΧΝΑ εμφανίζουν ανεπάρκεια στη βιταμίνη D, που επιδεινώνεται περισσότερο εξαιτίας της μειωμένης ικανότητας μετατροπής της 25-υδροξυ-βιταμίνης D στην ενεργή μορφή της, από τα νεφρά. Γράφει η Βιβή Κατσαρού Κλινικός Διατροφολόγος Διαιτολόγος Η βιταμίνη D χρειάζεται για την απορρόφηση του ασβεστίου και του φώσφορου από το έντερο, τα οποία με τη σειρά τους είναι σημαντικά για την υγεία των οστών. Ανεπάρκεια στη βιταμίνη αυτή μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως πόνος στους μύες και στα οστά, σπασμούς μυών, αδύναμα οστά, σπασίματα, ραχίτιδα και οστεομαλακία. Νέα δεδομένα στο χώρο της έρευνας υποστηρίζουν ότι η εξέλιξη της νόσου και πολλών καρδιαγγειακών επιπλοκών της, μπορεί να σχετίζονται με ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Επίσης, ασθενείς ΧΝΑ με ανεπάρκεια βιταμίνης D βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη, αντίσταση στην ινσουλίνη, υπέρταση και αυξημένα τριγλυκερίδια. Αν και η σχετική έρευνα βρίσκεται ακόμα στο ξεκίνημά της, φαίνεται πως η βιταμίνη D έχει θετική επίδραση στην πρωτεϊνουρία, στην αρτηριακή πίεση, στη φλεγμονή και στα καρδιαγγειακά προβλήματα. Ιδιαίτερα όσον αφορά τα παιδιά με ΧΝΑ, εφόσον τα αποτελέσματα των ερευνών επιβεβαιωθούν, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίτευξη καλύτερης ανάπτυξης, αλλά και στην εξέλιξη της νόσου και των καρδιαγγειακών επιπτώσεών της. Βιβλιογραφία Williams, S., Malatesta, K., & Norris, K. (2009). Vitamin D and chronic kidney disease. Ethnicity & disease, 19(4 Suppl 5), S5. Chau, Y. Y., & Kumar, J. (2012). Vitamin D in Chronic Kidney Disease. The Indian Journal of Pediatrics, 79(8), National Kidney foundation (2013). Vitamins and Minerals in Kidney Disease. Retrieved October 3, 2013 from LIVE STRONG Foundation (2013) Kidney Disease & Vitamin D Deficiency. Retrieved October 4, 2013 from

24 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Τα περισσότερα παιδιά με ΔΑΔ ( διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή ) έχουν ανάγκη βελτίωσης στους τομείς της κατανόησης και έκφρασης του λόγου, στην κοινωνική συμπεριφορά, στην αυτοαπασχόληση, στην αυτοεξυπηρέτηση και στον αυτοέλεγχο, έτσι ώστε να αποφεύγεται η μη αποδεκτή συμπεριφορά. Η επιλογή των συγκεκριμένων τομέων και στόχων που περιλαμβάνει το αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας, πρέπει να έχει ως αρχή την εκπαίδευση του παιδιού με ΔΑΔ. Η επιδίωξη αυτή αφορά στο να βοηθήσουμε το παιδί να βρει νόημα στη ζωή του, διευρύνοντας τις επιλογές του. Ένα πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής: sκοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες: sνα μοιράζεται αντικείμενα, παιχνίδια, φαγητό και γενικότερα ότι έχει να κάνει με τα ενδιαφέροντά του sνα αναπτύξει συντροφικό παιχνίδι sνα αναπτύξει συνεργατικό παιχνίδι sνα μάθει κοινωνικούς κανόνες sνα εκφράζει κατάλληλο συναίσθημα σε κάθε κοινωνική περίσταση sνα συμμετέχει με κατάλληλο τρόπο στις δραστηριότητες του σχολείου sνα δέχεται αλλαγές σε κανόνες και ρουτίνες sνα αποδέχεται τη διαφορετική γνώμη του άλλου sνα σέβεται τον προσωπικό χώρο των άλλων. Δεξιότητες επικοινωνίας. Λεκτικές δεξιότητες συζήτησης: sνα ακούει προσεκτικά ιστορίες, παραμύθια, ποιήματα, τραγούδια sνα αφηγείται μια ιστορία sνα παίρνει πρωτοβουλία στη συζήτηση sνα συνεχίζει μια συνομιλία κάνοντας αυθόρμητα σχόλια sνα συνεχίζει μια συνομιλία παρέχοντας πληροφορίες sνα συνεχίζει μια συνομιλία απαντώντας σε ερωτήσεις sνα κλείνει μια συζήτηση sνα ζητά διευκρινίσεις. Μη λεκτικές δεξιότητες: sνα κοιτάζει το συνομιλητή sνα αλλάζει την ένταση της φωνής ανάλογα με την περίσταση sνα περιμένει τη σειρά του στη συζήτηση. (στο επόμενο φύλλο θα αναφερθούμε στη γλώσσα και τον γραπτό λόγο) Β.Γ. Δασκάλα σε παιδιά με ειδικές ανάγκες