Παράρτημα 1 Η εξ Αταλάντης οικογένεια Βέλλου και η σύγκλισή της με την οικογένεια Μπέσκου

Transcript

1 Σταύρου Ν. Μπέσκου Οι οικογένειες Μπέσκου Καράκωστα & Καρασταμάτη, η πορεία τους στην Εύβοια Καλαμάτα Κεφαλονιά & Αθήνα, κατά το διάστημα , και οι συγκλίσεις τους Παράρτημα 1 Η εξ Αταλάντης οικογένεια Βέλλου και η σύγκλισή της με την οικογένεια Μπέσκου Αθήνα, Ιανουάριος 2013

2 2

3 Στη μνήμη της μητέρας μου Ελένης Κ. Καράκωστα-Μπέσκου 3

4 4

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 7 Η ΕΥΒΟΙΑ ΤΟ ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ 13 Α ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΥΜΗΣ 13 Β ΠΕΡΙΟΧΗ ΨΑΧΝΩΝ 22 Γ Η ΣΥΓΚΛΙΣΗ 28 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΡΑΣΤΑΜΑΤΗ 35 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΑΥΡΟΥ & ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΠΕΣΚΟΥ 50 ΕΠΙΛΟΓΟΣ 1 53 ΕΠΙΛΟΓΟΣ 2 54 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΕΣ 56 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ 76 5

6 6

7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Όπως κάθε άνθρωπος έτσι και εγώ, κουβαλάμε στην ψυχή και στη συνείδησή μας ένα πλήθος άλλων ατόμων συγγενών προαπελθόντων και εν ζωή, ανιόντων και κατιόντων. Όλοι μαζί συγκροτούμε τη λεγόμενη Οικογένεια και αλληλεπιδρούμε είτε στη βάση αναμνήσεων και ιστοριών είτε στη βάση της πραγματικής ζώσης επικοινωνίας. Για μένα οι οικογένειες αυτές είναι τρεις: εκείνη από την πλευρά του πατέρα μου, η παράλληλη από την πλευρά της μητέρας μου και η μεταγενεστέρως συγκλίνασα και συγχωνευθείσα από την πλευρά της γυναίκας μου. Κουβαλώ στα χαρτιά μου αλλά και μέσα μου ένα πολύτιμο οικογενειακό υλικό. Και θεωρώ πως θα ήταν μεγάλο λάθος μου αν αφηνόμουνα να το πάρω μαζί μου. Γιατί όχι μόνον οι σύγχρονοι, αλλά κυρίως οι απόγονοι των οικογενειών αυτών ελάχιστα και θολά γνωρίζουν και συνεπώς ένας ολόκληρος κόσμος θα εξαφανιζότανε. Το μεγαλύτερο δε τμήμα του για δεύτερη φορά Το μικρό αυτό βιβλιαράκι που κρατάτε στα χέρια σας δεν φιλοδοξεί να διεκδικήσει δόξα ιστορήματος, ούτε χαρακτήρα αυτοβιογραφίας, ούτε να φωτογραφήσει σε βάση λαογραφική μια εποχή. Διότι και το υλικό μου στερείται του χαρακτήρα της ιστορικής αντικειμενικότητας και πληρότητας και ο γράφων ουδέν έχει να παρουσιάσει για 7

8 λόγου του που να ενδιαφέρει κάποια ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Θα γράψω για πολύ λίγα και συγκεκριμένα συγγενικά μου πρόσωπα, που θα αναφερθούν στις επόμενες σελίδες, και στο καθένα τους θα προσφέρω, με πολλή αγάπη, από ένα αριθμημένο αντίτυπο. Και κάτι άλλο. Σποραδικά μέσα στο κείμενο, η αναφορά σε κάποιο πρόσωπο ενδεχομένως να περιλαμβάνει και έναν κολακευτικό χαρακτηρισμό. Θα σας παρακαλούσα να με πιστέψετε πως αυτό ουδεμία πρόθεση αγιοποίησης θα υποκρύπτει. Απλώς για όποια πρόσωπα νοιώσω αυθόρμητα τη σχετική ανάγκη, είτε τα γνώρισα άμεσα είτε εκ διηγήσεων, και θελήσω να εμφυσήσω κάποια πνοή στα άψυχα γενεαλογικά δένδρα, θα το κάνω άνευ ενοχών. Και ας με κρίνετε εσείς οι αναγνώστες. Επίσης θα παρακαλούσα κάθε σημερινό αναγνώστη που νιώσει κάποια πλήξη από αναφορές σε ήδη γνωστά του πρόσωπα και σε πληροφορίες και γεγονότα που του είναι ήδη οικεία, να σκεφθεί πως το βιβλιαράκι αυτό γράφτηκε κυρίως για όσους θα υπάρχουν μετά από εμάς. Και επίσης παρακαλώ να μην αιφνιδιαστείτε και σπεύσετε να με κατηγορήσετε για τη μίξη της γλώσσας. Έγινε ενσυνείδητα με υιοθετημένες τις εκφράσεις της καθαρεύουσας εκεί όπου η διήγηση, κατά την κρίση μου, το άξιζε και το καλούσε. Και φυσικά πάντα υπάρχει και η άψυχη δημοτική για να αποτυπώσει το κυρίως πληροφοριακό υλικό. 8

9 Τελειώνοντας, θέλω να δηλώσω το πόσο ευτυχής είμαι που αφιερώνω το βιβλιαράκι αυτό στη μητέρα μου. Και τούτο γιατί στις τρεις προηγηθείσες συγγραφικές πρωτοβουλίες μου, προτεραιότητα έδωσα στον παππού μου τον Σταύρο, στον πατέρα μου, στη γυναίκα μου και στα παιδιά μου. Και επιτέλους ήρθε τώρα η ώρα και για εκείνη. Αλλά και για κάτι άλλο. Η μητέρα μου ήταν μια βασική και πληθωρική πηγή μου για το υλικό που περιλαμβάνεται εδώ, με τις ατελείωτες και ζωντανές διηγήσεις της και τις περιγραφές της. Που προήρχοντο από το πνεύμα της το κριτικό αλλά και δίκαιο, και από τη σταθερή επιλογή της να απονέμει πάντα και προς κάθε κατεύθυνση τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Σταύρος Μπέσκος Ιανουάριος

10 10

11 Η ΕΥΒΟΙΑ ΤΟ 1821 Η Εύβοια κατακτήθηκε από τον ίδιο τον Μωάμεθ τον Β τον Πορθητή το 1470 όταν δε κηρύχτηκε η επανάσταση το 1821 δεν ήταν κάτι ιδιαίτερα διαφορετικό από την υπόλοιπη Ελλάδα 1. Ό λαός βασανιζόμενος κάτω από τη στυγνή τουρκική κατοχή και διοίκηση υπέφερε τα πάνδεινα και για τούτο έσπευσε να επαναστατήσει από τις πρώτες ημέρες του αγώνα. Η επανάσταση ξεκίνησε από την Ιστιαία στις 8 Μαΐου και γρήγορα επεκτάθηκε στη Λίμνη, την Κύμη και την Κάρυστο. ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΠΕΤΡΩΦ 1843 Διήρκεσε περίπου δύο χρόνια και παρόλες τις ηρωικές προσπάθειες των αγωνιστών και της δυναμικής ηγεσίας τους, με προεξάρχοντες τους Νικόλαο Κριεζώτη και Αγγελή Γοβιό, δεν ευοδώθηκε αμέσως. Η απελευθέρωσή της, στη βάση διεθνών συμφωνιών, καθυστέρησε μέχρι το 1830, και χρειάστηκε να περάσουν άλλα τρία χρόνια μέχρι να αναγνωρισθεί επίσημα ως μέρος της ελληνικής επικράτειας και να ακολουθήσει η ανταλλαγή των πληθυσμών

12 12

13 ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ Α ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΥΜΗΣ Στο απελευθερωμένο πια μεγάλο νησί, δύο τόποι κυρίως σχετίζονται με τις ρίζες των οικογενειών μας. Η Κύμη και τα Ψαχνά. Η Κύμη, όμορφη και καμαρωτή αλλά με περιορισμένες δυνατότητες από πλευράς γαιών, επέζησε και μπόρεσε να αναπτυχθεί κυρίως με τη ναυτιλία. Τα Ψαχνά, άσχημα αλλά γόνιμα, χάρις τον τεράστιο κάμπο τους που τον διασχίζει ο ορμητικός Μεσσάπιος, βάσισαν την εξέλιξή τους στη γεωργία. Κάπου στην ευρύτερη περιοχή της Κύμης, στα λεγόμενα χωριά της Κύμης, συναντάμε τον Κωνσταντίνο Νικολάου Καράκωστα ( ). Είναι γνωστοί στην οικογένεια οι προηγηθέντες αυτού πατέρας, παππούς και προπάππος του, αντίστοιχα οι Νικόλαος Καράκωστας ( ), Κωνσταντίνος Καράκωστας ( ;) και Νικόλαος Κόλλιας (γεννημένος μεταξύ του 1680 και του 1700) 2. 2 Πηγή για το πλήρες γενεαλογικό δένδρο της οικογένειας Καράκωστα αλλά και για έναν τεράστιο όγκο άλλων οικογενειακών πληροφοριών αποτελεί το βιβλίο του καθηγητή Γιάννη Καράκωστα Έργα και Ημέρες που όλοι, πιστεύω, έχουμε διαβάσει και απολαύσει. 13

14 Ο Κωνσταντίνος Ν. Καράκωστας έχει τιμηθεί από τον Όθωνα για τη συμμετοχή και την προσφορά του στον αγώνα του 1821 με το χαλκούν 3 Αριστείο του Αγώνα 4. Ο Κωνσταντίνος Καράκωστας και η γυναίκα του Αμυγδαλιά απέκτησαν τέσσερα παιδιά και μεταξύ αυτών τον Ιωάννη Καράκωστα, γεννημένο το 1837, τον προπάππο μου. Ο παπα-ιωάννης Κ. Καράκωστας Ο Ιωάννης, που έμεινε γνωστός στην οικογένεια ως Παπαγιάννης 5, λόγω της ιδιότητάς του ως ιερέως, αφού στα νιάτα του γύρισε και αυτός τον κόσμο ολόκληρο ως ναυτικός, εν τέλει νοικοκυρεύτηκε, παντρεύτηκε τη Χρύσα Αντωνιάδη και πέρασε την ώριμη ζωή του ως ιερεύς και εφημέριος στο χωριό Καλημεριάνοι 6. 3 Εξ ου τεκμαίρεται ότι θα ήταν υπαξιωματικός και όχι απλός οπλίτης. 4 Αριστείο του Αγώνα : Συστήθηκε το 1843 και απονεμήθηκε σε όλους όσοι έλαβαν μέρος στον αγώνα υπέρ της Ανεξαρτησίας. Περιλάμβανε τρεις τάξεις, το Αργυρούν, το Χαλκούν και το Σιδηρούν και απονεμόταν αντίστοιχα σε αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και στρατιώτες. Όσοι τιμήθηκαν με αυτό απολάμβαναν ορισμένα προνόμια, όπως να τους παραχωρούνται τα πρωτεία στις εκλογές, να οπλοφορούν χωρίς άδεια, να κατέχουν την πρώτη θέση μετά τις Αρχές και να απαλλάσσονται από κάθε σωματική εργασία στις γενικές υπηρεσίες του Κράτους. Βρίσκεται συνημμένο στη σελίδα Η παραπλεύρως εικόνα αποτελεί καλλιτεχνική εντύπωση (artist s impression κατά την ακριβή αγγλική έκφραση). 6 Για τη ζωή και τα έργα του Παπαγιάννη και του γιου του και παππού μου Κώστα έχουμε τα προσωπικά χειρόγραφα ημερολόγιά τους που επίσης ο Γιάννης Καράκωστας μερίμνησε στο να ψηφιοποιηθούν, τυπωθούν και κυκλοφορήσουν στις οικογένειές μας. Έχω προτείνει στα ξαδέρφια μου να αναζητήσουν ευήκοον ους στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας για την μέσω της 14

15 Ο Παπαγιάννης και η παπαδιά του απέκτησαν έξη παιδιά. Φανταστείτε να είχαν αρχίσει και πιο νέοι. Μεταξύ αυτών και ο Κωνσταντίνος Ιωάννη Καράκωστας ( ), ο παππούς μου που δεν γνώρισα και που πάντα ένοιωθα γι αυτό μια πίκρα και ένα παράπονο στην ψυχή μου. Ο Κωνσταντίνος Ι. Καράκωστας Ο παππούς Κώστας, ανήσυχο πνευματικά και παραγωγικά άτομο σε όλη του τη ζωή, προκειμένου να μορφωθεί σωστά πήγε στην Αίγυπτο όπου σπούδασε λογιστικά και γλώσσες. Μετά από μία αρχικά υποτονική επίδοση και αφού υπέστη την επιτίμηση και τις επιπλήξεις του γυμνασιάρχη του, εξελίχθηκε τελικά σε αστέρι. Στη συνέχεια επέστρεψε στην πατρίδα, εργάστηκε στην Κύμη ως υπάλληλος και λογιστής, και τελικά κατέληξε, πού αλλού, στη Χαλκίδα 7. Εκεί τον συναντάμε, μετά από διάφορες μικρότερης εμβέλειας επαγγελματικές πρωτοβουλίες του, να είναι ο βασικός μέτοχος, ο πρόεδρος και ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΕΝΑ, της Ανωνύμου Βιομηχανικής Εταιρείας Νημάτων και Αλεύρων. επιστημονικής και ερευνητικής οδού αναγνώριση των σπουδαίων αυτών κειμένων, στα πλαίσια της νεώτερης ελληνικής γραμματείας. 7 Εδώ θα πρότεινα να επιχειρήσουν τα ξαδέρφια μου και επίσης εγγονοί του Βελισσάριος και Γιάννης μια πιο λεπτομερή βιογραφική απεικόνιση για τον παππού γιατί δεν εμπιστεύομαι τις δικές μου γνώσεις και πληροφορίες. 15

16 Ο Κωνσταντίνος & η Μαρίκα Καράκωστα Η ΑΒΕΝΑ επέζησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του εξήντα, πριν πωληθεί από τους κληρονόμους του. Ο Κωνσταντίνος Ι. Καράκωστας υπήρξε μεγάλη φυσιογνωμία για την εποχή του και την πόλη του, με έντονη ανάμειξη στα κοινά, αλλά και κοσμοπολίτης 8. Παντρεύτηκε 9, με τη Μαρία (Μαρίκα) Π. Καλλιμάνη κόρη του ευπόρου εμπόρου της Χαλκίδας Προκόπη Κ. Καλλιμάνη. Δια του περί ευπορίας λόγου το αληθές, αξίζει να σημειωθεί πως και οι άλλες τέσσερις αδελφές της αποκαταστάθηκαν ευπρεπώς στην Χαλκίδα, η Βαγγελιώ με τον συμβολαιογράφο Τριαντάφυλλο Ακριώτη, η Κάκια με τον επίσης μεγαλέμπορο Γιάννη Αίσωπο, η Λούλα με τον δικηγόρο Σοφοκλή Διαμαντίδη και η Πιπή με τον γιατρό Γιώργο Κωστάκη. Τις γνώρισα, τις έζησα και τις χάρηκα όλες μου αυτές τις μεγαλοθείες. Η Χρυσάνθη (δεξιά) & η Ελένη (αριστερά) Κ. Καράκωστα Η γιαγιά Μαρίκα (που επίσης δεν γνώρισα) είχε και έναν αδελφό, τον Κωστάκη Π. Καλλιμάνη, που μάλλον θυσιάστηκε για τις αδελφές του και δεν έκανε οικογένεια. 8 Υπάρχει φωτογραφία του στο St Moritz της Ελβετίας την εποχή του μεσοπολέμου. 9 Σε δεύτερο δικό του γάμο. Για την πρώτη του γυναίκα, με την οποία δεν απέκτησαν παιδιά, δεν γνωρίζω απολύτως τίποτα μια και η μητέρα μου απέφευγε κάθε σχετική συζήτηση. 16

17 Ο παππούς Κώστας ήταν γραφτό να χάσει, από αιφνίδιο θάνατο, και τη δεύτερη γυναίκα του, όχι όμως πριν του χαρίσει δύο κορούλες, τη Χρυσάνθη το 1916 και τη μητέρα μου Ελένη στις 18 Φεβρουαρίου του Το κενό που άφησε η γιαγιά Μαρίκα το συμπλήρωσαν από την πρώτη ημέρα η μητέρα της, η Ελένη Λ. Παύλου- Καλλιμάνη 10 και οι αδερφές της, που κατάφεραν να τις αναθρέψουν, να τις παρακολουθήσουν στο Δημοτικό και το Σχολαρχείο και να τους δώσουν μια απαράμιλλη αγωγή. Πάντοτε, φυσικά, κάτω από το τρυφερό βλέμμα του πατέρα τους και τη γενναιόδωρη οικονομική του υποστήριξη. Όταν ήρθε η ώρα για το γυμνάσιο, ο παππούς μου πήρε μια γενναία απόφαση. Να τις στείλει εσωτερικές στη Σχολή των Ουρσουλινών στα Λουτρά της Τήνου, τόσο για το υποχρεωτικό ελληνόγλωσσο Η Σχολή των Ουρσουλινών στα Λουτρά της Τήνου γυμνασιακό τετραετές πρόγραμμα όσο και για την εκμάθηση γλωσσών. Βασικά της Γαλλικής, της επισήμου και βασικής γλώσσας του συγκροτήματος των γυναικών μοναχών της ομωνύμου μονής, όσο και, συμπληρωματικώς, της Αγγλικής. 10 Κόρης του Λυκούργου Ν. Παύλου (και της Αγγέρως Θαλασσινού), γιου του Νικολάου Παύλου, γεννηθέντος περί το 1830, επίσης και αυτού καταγωγής εκ Καλημεριάνων Ευβοίας 17

18 ΝΗΣΟΣ ΤΗΝΟΣ Ο ίδιος ταξίδευε εκεί δύο φορές το χρόνο, στην αρχή κάθε σχολικού έτους, για να τις πάει, και στο τέλος, για να τις φέρει πίσω στη Χαλκίδα. Αμέτρητες οι διηγήσεις της μητέρας μου για τα χρόνια εκείνα. Όλες διαπνεόμενες από γλυκιά νοσταλγία και τεράστια εκτίμηση για τις επιλογές του πατέρα τους. Δεν είναι δυνατόν να τις ανασυνθέσω και αναπαραγάγω γιατί πώς μπορώ να ζωντανέψω τα λεπτά αισθήματα και την ευαισθησία τα πηγής μου χωρίς να τα κακοποιήσω. Θα περιορισθώ σε μία μόνον διήγηση για το πιπεράτο του περιεχομένου της. Μια Κυριακή που είχε επισκεφθεί τη Σχολή ο ιερέας για να λειτουργήσει, και έτυχε ο παππούς μου να είναι εκεί, ο πρώτος βάζοντας το χέρι του κάτω από το ράσο έβγαλε και του προσέφερε ένα πορτοκάλι. Για να εισπράξει αμέσως την ατάκα 11 του παππού: «a mon prêtre, qu est-ce qui peut se casher sous la soutane! 11 Περίπου: «Α παπά μου, τι μπορεί να κρυφτεί κάτω από το ράσο!». 18

19 Ο Βελισσάριος Κ. Καράκωστας Ο Ιωάννης Κ. Καράκωστας Ο Κωνσταντίνος Β. Καράκωστας και ή Χρυσάνθη Κ. Καράκωστα Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους απολυτήριο γυμνασίου και δίπλωμα Γαλλικής γλώσσας Χρυσάνθη και Ελένη επιστρέφουν στη Χαλκίδα, συνεχίζουν την ανάπτυξη της μόρφωσής τους με τα αγγλικά και το πιάνο και ξεκινάει η ώριμη πια αυτή φάση της ζωής τους και μαζί και τα προξενιά. Πριν όμως αλέκτωρ λαλήσει, τη Χρυσάνθη την κεραυνοβολεί ο έρωτας 12. Για τον δεύτερό της εξάδελφο και εφάμιλλο του Rodolfo Valentino σε χολιγουντιανή ομορφιά οικονομολόγο Κώστα Β. Καράκωστα 13, με τον οποίον και παντρεύεται. 12 Σφόδρα αμοιβαίος 13 Δισεγγονού και αυτού του Κωνσταντίνου Ν. Καράκωστα μέσω του Νικολάου Κ. Καράκωστα (αδερφού του Παπαγιάννη) και του γιου του Βελισσάριου Ν. Καράκωστα. 19

20 Ο οποίος έκτοτε συνεργάζεται δια βίου με τον πεθερό του στην ΑΒΕΝΑ μέχρι και την αναστολή των δραστηριοτήτων της εταιρείας το Ο γάμος του θείου Κώστα και της θείας Χρυσάνθης απέδωσε τον πρωτότοκο σημερινό Βελισσάριο 14, και, με κάποια καθυστέρηση, πιθανώς λόγω γερμανικής κατοχής, τον δευτερότοκο Γιάννη 15. Αξίζει να σημειωθεί στο σημείο αυτό πως και οι δυο τους επέλεξαν ως συντρόφους της ζωής τους εξαιρετικές συζύγους. Ο πρώτος τη φαρμακοποιό Μαίρη Καμπούρογλου (σε πρώτο γάμο, και απέκτησε μαζί της την κόρη τους Ιωάννα- Νίνα) και την καθηγήτρια αγγλικής Στρατηγούλα Γιαννακοπούλου (σε δεύτερο γάμο, και απέκτησε μαζί της τους γιους τους Κωστή, που είναι και φίλος μου, και Δημήτρη). Ο δεύτερος τη συνάδελφό του στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, καθηγήτρια Ιουλία (Γιούλη) Βελισσαροπούλου. Πίσω στο παππού Κώστα τώρα. Πέθανε πρόωρα το 1942 και, όπως ήδη έχω πει, ΔΥΣΤΥΧΩΣ δεν τον γνώρισα. Όμως κάπου μέσα μου κουβαλούσα σ όλη μου την επαγγελματική ζωή μια διδαχή του, όπως μου την είχε μεταφέρει η μητέρα μου: «Διοίκηση σημαίνει να έχεις οράματα και ιδέες, να τις μετουσιώνεις σε έργα και να προχωρείς αδιστάκτως 16!» 14 Επίτιμο Πρόεδρο Εφετών και Επίτιμο Πρόεδρο του ΑΣΕΠ. 15 Ομ. Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Αντιπρύτανή του. 16 Μέσα σ αυτή τη λέξη χωρούν όλοι οι ήρωες και οι ηγέτες της ιστορίας. 20

21 Οι δε θείος Κώστας και θεία Χρυσάνθη προχώρησαν στη ζωή τους, όχι χωρίς δυσκολίες, όπως όλοι μας άλλωστε. Και οι δυο τους υπήρξαν θείοι που ήξεραν να υπεραγαπούν τα ανίψια τους και όλους τους λοιπούς συγγενείς τους και έτσι έγκαιρα να τους υποχρεώνουν να ανταποδίδουν την αγάπη και να τιμούν την μνήμη τους. Και η Ελένη Κ. Καράκωστα τι απέγινε; Πώς πορεύτηκε στη ζωή της; Με ποιον; Η Ελένη Κ. Καράκωστα Για να συνεχίσω τη διήγηση πρέπει να κάνω μια στάση και να σας πάω πάλι πίσω στα Ψαχνά της Εύβοιας του Για να συναντήσουμε εκεί την οικογένεια του έτερου γενάρχη των σημερινών απογόνων, του Νικολού Μπέσκου. 21

22 Β ΠΕΡΙΟΧΗ ΨΑΧΝΩΝ Ο Νικολός 17 Μπέσκος 18 κατήγετο από τη Μορένη της Βλαχίας, περιοχή της Ρουμανίας, όπου και γεννήθηκε γύρω στο Έλαβε μέρος σε όλη την Ελληνική Επανάσταση και πολέμησε στο Δραγατσάνι 19 όπου και πληγώθηκε, αποθανών βραδύτερον από τα πολλαπλά τραύματά του σε ηλικία τριανταεπτά ετών. Ο Νικολός Μπέσκος έχει τιμηθεί και αυτός από τον Όθωνα για τη συμμετοχή και την προσφορά του στον αγώνα του 1821 με το ίδιο Αριστείο του Αγώνα 20, 21 που προαναφέρθηκε για τον Κωνσταντίνο Ν. Καράκωστα. Ο Στάμος Ν. Μπέσκος Μετά την αποτυχία της μάχης στο Δραγατσάνι κατέφυγε στη Σάμο όπου και παντρεύτηκε την Παρασκευή, αγνώστων λοιπών στοιχείων. 17 Ή Κολιός. 18 Ή κατά το Ρουμανικό Μπέσκο. 19 Όπου στις 7/19 Ιουνίου 1821 δόθηκε μια από τις μεγαλύτερες μάχες της Επανάστασης ανάμεσα στον Τουρκικό στρατό και στον Ελληνικό στρατό του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ο οποίος αποτελούνταν ουσιαστικά από 500 περίπου Έλληνες σπουδαστές, τον γνωστό ως "Ιερό Λόχο". 20 Φοριόταν στο αριστερό μέρος του στήθους και στηριζόταν σε κυανή ταινία. Το έγγραφο δίπλωμα από το οποίο συνοδευόταν υπέγραφε ο βασιλιάς για τους αξιωματικούς και ο γραμματέας του Υπουργού της Επικρατείας για τους λοιπούς. 21 Βρίσκεται συνημμένο στη σελίδα

23 Αργότερα, κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών Σάμου και Ευβοίας, τα επιζήσαντα μετά την επανάσταση μέλη της οικογένειάς του κατέφυγαν στα Ψαχνά. Ο Νικολός Μπέσκος είχε γιο τον γεννηθέντα περί το 1840 Σταμάτιο (Στάμο) Μπέσκο 22, μεγαλοκτηματία των Ψαχνών, προφανώς αποκτήσαντα την ακίνητη κτηματική του περιουσία από γαίες που παρέλαβε η οικογένειά του Ο Σταύρος Σ. Μπέσκος στα νιάτα του από Τούρκους κατακτητές, όταν αυτοί την έκαναν για τη Σάμο κατά το Και θυγατέρα την Παγώνα Ν. Μπέσκου- Κωνσταντάρα. Ο Στάμος Ν. Μπέσκος παντρεμένος με την Ευθαλία Ματράκα, απέκτησε γιο, τον παππού μου Σταύρο Σ. Μπέσκο ( ), και δύο θυγατέρες, τη Φωτεινή (Φώτω) Μπαρσάκη και τη Μαρία (Μάρω) Δούδαλη. Από την πρώτη εξ αυτών προέκυψαν οι οικογένειες Μπαρσάκη 23, Μπουρνάζου 24 και Περγάμαλη 25 που τα επόμενα χρόνια διαχύθηκαν στη Χαλκίδα και στην Αθήνα. Ο Σταύρος Σ. Μπέσκος πολύ αργότερα 22 Που άλλοτε φορούσε την παραδοσιακή στολή και άλλοτε κουστούμι, ανάλογα με το αν δρούσε στα Ψαχνά ή στην Χαλκίδα. 23 Και αυτή η οικογένεια έβγαλε δικηγόρο στη Χαλκίδα 24 Ομοίως αλλά στην Αθήνα 25 Τις γνωστής δυναστείας των βιβλιοπωλών της Χαλκίδας 23

24 Είχα προσπαθήσει στο παρελθόν να μάθω πώς δεν βάπτισαν τον παππού μου Νικόλαο, όπως θα ήταν φυσικό, ειδικά τα χρόνια εκείνα, και αν θυμάμαι καλά η ιστορία έλεγε πως τον έταξαν στον Τίμιο Σταυρό γιατί ως νεογέννητο είχε κινδυνέψει να πεθάνει μια 14 η Σεπτεμβρίου και σώθηκε.. Ο Στάμος, προφανώς φιλόδοξο άτομο, έστειλε τον Σταύρο στη Χαλκίδα να βγάλει το γυμνάσιο και αμέσως μετά τον ενέγραψε στην Νομική Σχολή για να τον κάνει δικηγόρο. Θυμάμαι επίσης την άλλη οικογενειακή διήγηση πως κάποια φορά ο Στάμος έκανε αιφνιδιαστική έφοδο στην Αθήνα για να δει πώς πάει ο γιος του και τα λοιπά συναφή. Στο δωμάτιο λοιπόν του Σταύρου βρήκε ένα βιολί. Μπροστά του το ποδοπάτησε, κάποιος έντονος διάλογος (διάλογος;) θα έγινε και η σκηνή έκλεισε με την περίφημη ατάκα του προπάππου Στάμου: «Όποιος έμαθε βιολί δίπλωμα δεν πήρε!». Οπότε προφανώς ο παππούς μου πήρε το δίπλωμά του 26 και επέστρεψε καμαρωτός στο χωριό του. Αμέσως μετά τον συναντάμε να εγκαθίσταται στη Χαλκίδα και να ασκεί μαχόμενη 27 δικηγορία Και μάλιστα του Διδάκτορος της Νομικής και όχι απλώς του τελειοδίδακτου που προέβλεπε εξετάσεις πολύ απλούστερες. Για την ορθή τεκμηρίωση του όλου θέματος μπορούμε να επισκεφθούμε την ιστοσελίδα: academia.lis.upatras.gr/index.php/academia/.../ Πολλές οι σχετικές ιστορίες. Μια θα αναφέρω μόνον. Κάποια μέρα εν ακροατηρίω, αντιδικών με εκ Χαλκίδος έλκοντα την καταγωγή συνάδελφό του, όχι ιδιαιτέρως αρρενωπών προδιαγραφών, υπέστη από εκείνον φραστική επίθεση με περιεχόμενο την εκ χωρίου καταγωγή του. Και ο παππούς του απάντησε: «εγώ μεν χωριάτης αλλά τίμιος εσύ δε πρωτευουσιάνος αλλά π ς!» ή κατά την εκδοχή του ξαδέρφου μου Θεμιστοκλή «Εμού μεν όνειδος η πατρίς εσύ δε όνειδος τη πατρίδι». Η ουσία παραμένει η ίδια. Δεν γνωρίζω αν 24

25 Πρέπει ως φέρελπις νέος να προσήλκυσε το ενδιαφέρον πολλών οικογενειών για να γίνει γαμπρός τους. Εξ όλων ενέδωσε στην οικογένεια του Αριστοτέλους Ζαχαρίου, αρχηγουμένης από την Θεανώ (το γένος Μαρμαρά) λόγω προώρου θανάτου του άντρα της, και παντρεύτηκε τη μία εκ των τριών θυγατέρων, την καλή μου γιαγιά Ελένη που ήταν σπάνιο για την εποχή της σε μόρφωση και πνεύμα άτομο. Όπως και σήμερα ακόμα Η Ελένη Α. Ζαχαρίου- Μπέσκου θυμούνται και βεβαιώνουν τα ξαδέρφια μου Βελισσάριος και Γιάννης, αν και μη εξ αίματος απόγονοί της. Και κατάφερε, εκτός των άλλων 29, το σπουδαίο έργο τού να τιθασεύει τον ορμητικό παππού μου. Η Ευθαλία και ο Νίκος Μπέσκος Η Ευθαλία Σ. Μπέσκου, ο Κωνσταντίνος Θ. Βέλλος και ο Θεμιστοκλής Κ. Βέλλος όταν έγινε το επεισόδιο αυτό υπήρχε ο Δικ. Σύλλογος Χαλκίδας (ιδρύθηκε το 1909), αν προβλέπονταν πειθαρχικές διαδικασίες και τα τοιαύτα. 28 Διετέλεσε και εκλεγμένος Πρόεδρος του Δ.Σ.Χ για δύο θητείες. 29 Όταν χήρεψε η Θεανώ και κάλεσε το δικηγόρο της να την βοηθήσει με τα κληρονομικά, του προώθησε ως συνεργάτη την έφηβο τότε γιαγιά μου. Εκείνος πρότεινε αμέσως να την στείλουν στο Αρσάκειο στην Αθήνα και στις οικονομικού χαρακτήρα αντιρρήσεις της μητέρας της εκείνος είπε: «Μα μια εγγραφή μόνον θα χρειασθεί να πληρώσεις Θεανώ μου και μετά σίγουρα η Ελένη θα μπορέσει να συνεχίσει με υποτροφία». Ευτυχώς ή δυστυχώς η Θεανώ και πάλι αρνήθηκε να ενδώσει. 25

26 Εκ των άλλων δύο η μεν Ευτυχία παντρεύτηκε τον Κ. Παπανδρέου και δεν έχει σήμερα εν ζωή απογόνους, η δε Αγγελική παντρεύτηκε τον Ι. Παπαδόπουλο και η καλλονή μοναχοκόρη τους Δανάη (η θεία η Δανάη) τον αξιωματικό του Ελληνικού στρατού Δημήτριο Γαλάνη. Δι αυτού δημιουργήθηκε η πολυμελής και σήμερα ακόμη οικογένεια Γαλάνη 30 Η οικογένεια του Σταύρου Σ. Ο Νίκος Σ. Μπέσκος Μπέσκου και της Ελένης Α. Ζαχαρίου γρήγορα εμπλουτίστηκε με τον γιο τους και πατέρα μου Νικόλαο 31 ( ) και με την κόρη τους, θεία και νονά μου Ευθαλία (Λιλή, ) 32. Ο πατέρας μου έγινε επίσης δικηγόρος στη Χαλκίδα όμως υπήρξε, ως προσωπικότητα, το άκρως αντίθετο του παππού μου. 30 Ο εξ αυτών στη Χαλκίδα ζων με τη γυναίκα του Μαίρη, Κώστας Δ. Γαλάνης, είναι όλων μας καλός φίλος. 31 Εδώ έχουμε δεύτερο οικογενειακό πραξικόπημα. Ο πατέρας μου ονομάστηκε Νικόλαος στη μνήμη του αδικοχαμένου αδελφού της γιαγιάς μου, Νικολάου Αρ. Ζαχαρίου. Ο δε κατά τα άλλα σκληρός παππούς το απεδέχθη, ίσως και για να επαναφέρει το όνομα αυτό στην οικογένεια, τιμώντας τη μνήμη του γενάρχη μας. 32 Που αργότερα παντρεύτηκε τον εξ Αταλάντης Κωνσταντίνο Θεμ. Βέλλο, φαρμακοποιό, χημικό και οινολόγο και αργότερα καθηγητή στο ΕΜΠ. Έζησε μαζί του στην Αθήνα όπου και απέκτησαν τον μοναχογιό τους και πρωτεξάδελφό μου Θεμιστοκλή Κ. Βέλλο, επίσης σταδιοδρομήσαντα στο ΕΜΠ. 26

27 Ήπιος και συγκαταβατικός 33, συγκέντρωνε σε όλη του τη ζωή την εκτίμηση 34 και τη συμπάθεια του περιβάλλοντός του. Παράλληλα με τα επαγγελματικά του ενδιαφέροντα είχε πολλά hobbies, από τη συλλογή των γραμματοσήμων και των νομισμάτων μέχρι και τη με τα χέρια του συντήρηση και επισκευή του εκάστοτε αυτοκινήτου του. Έπαιζε δε και βιολί, τόσο μόνος του τα βράδια στο σπίτι, όσο και κατά τις παραδοσιακές φιλικές συγκεντρώσεις (βεγγέρες), συνοδεύων τον στενό του φίλο Αλέξανδρο Χαρισιάδη, που έπαιζε μαντολίνο και μπάντζο! Προφανώς ο πληγωμένος πατέρας του πήρε την εκδίκησή του υποστηρίζοντας τις καλλιτεχνικές ανησυχίες του δικού του γιου. Είχε και μια κακή συνήθεια. Να αρχίζει καθημερινά από το σπίτι στις έξη το πρωί τη δακτυλογράφηση των δικογράφων του στη θορυβώδη Adler του και να μας ξυπνάει όλους χειμώνα καλοκαίρι. Αφού, εννοείται, είχε προηγουμένως ανοίξει τα πατζούρια όλων των παραθύρων. Στο σημείο αυτό πρέπει να κάνω τη δεύτερη κρίσιμη στάση και να επιχειρήσω τη σύνδεση του τρέχοντος θέματος για τον Νίκο Σ. Μπέσκο με την εκκρεμότητα που έχουμε για την Ελένη Κ. Καράκωστα. 33 Προφανώς εκ του DNA της μητέρας του. 34 Στην κηδεία του το 1994 με πλησίασε για να με συλλυπηθεί ο γιατρός Αθανάσιος Τσάλας, πατέρας του αδελφικού μου φίλου Γιάννη Τσάλα, ο οποίος κατέληξε με την φράση «και σου εύχομαι Σταύρο μου να του ομοιάσεις στην εντιμότητα». Του απήντησα: «Μα γιατρέ είμαι 48 ετών, ως πότε θα κρίνομαι». Και μου ανταπάντησε: «Σταύρο μου, ο θάνατος τιμάει τη ζωή!» 27

28 Γ Η ΣΥΓΚΛΙΣΗ Ο Αριστοτέλης Ν. Ζαχαρίου Συναντήσαμε νωρίτερα τον έτερο προπάππο μου, τον Αριστοτέλη N. Ζαχαρίου. Με καταγωγή από το Άστρος της Κυνουρίας, υπήρξε αξιωματικός του ελληνικού στρατού και μετά την αποστρατεία του εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα. Ειδικότητας εν τω στρατεύματι οπλουργού, ίδρυσε στη νέα του πατρίδα Οπλουργείο και Οπλοπωλείο και φαίνεται πως τα πήγε καλά, αν κρίνουμε και από την ακίνητη περιουσία που δημιούργησε. Με σημαντικό εκφραστή της το οικοδομικό τετράγωνο Αβάντων-Αποστόλη-Νεοφύτου-Γιαννίτση, απ όπου προικοδοτήθηκαν και οι τρεις θυγατέρες του.. Στη γωνία Αβάντων και Αποστόλη έκτισε το οικογενειακό του σπίτι 35, κάποτε προς στο τέλος του 19 ου αιώνα. Φαίνεται όμως πως τον πρόλαβε ο θάνατος πριν το ολοκληρώσει γι αυτό και η χήρα του, προγιαγιά μου Θεανώ, ταλαιπωρήθηκε πολύ πριν καταφέρει να του δώσει την τελική του μορφή. Προκειμένου να αποφασισθεί ο γάμος της κόρης της Ελένης με τον Σταύρο Σ. Μπέσκο το σπίτι αυτό συμπεριελήφθη στην προίκα προκειμένου να ξεκινήσει τη ζωή του σ αυτό το νέο ζευγάρι. 35 Το εικονιζόμενο στο μέσον του εξωφύλλου. 28

29 Οποία αγαθή συγκυρία, το 1918, συναντάμε την οικογένεια του εκ μητρός παππού μου Κωνσταντίνου Ι. Καράκωστα να έχει ενοικιάσει και να κατοικεί σε έναν εκ των δύο κυρίως ορόφων του σπιτιού. Εκεί γεννήθηκε η μητέρα μου!!! Μόλις επετράπησαν οι επισκέψεις τρίτων στην εκ των υστέρων γιαγιά μου Μαρίκα και στο νεογέννητο, η εκ των υστέρων γιαγιά μου Ελένη πήρε τα μικρά της Νίκο και Λιλή να δουν το μωρό και να το ασπασθούν 36. Όπερ και εγένετο Αργότερα η οικογένεια της μητέρας μου μετοίκισε στο δικό τους νέο σπίτι και ακολούθησαν τα όσα γράφω σε προηγούμενα σημεία της μικρής αυτής οικογενειακής ιστορίας. Επιτρέψτε μου όμως να αναφερθώ και σε μια άλλη μικρή, αλλά επικίνδυνη, και προσωρινή σύγκλιση των δύο οικογενειών, που προηγήθηκε της κυρίως Σύγκλισης του 1938, αλλά ευτυχώς δεν οδήγησε σε διαχρονική κρίση. Μετά την καταστροφή του 1922 και της έλευσης πλήθους προσφύγων στη Χαλκίδα, ο Κωνσταντίνος Καράκωστας, ακραιφνών φιλοβενιζελικών φρονημάτων, προήδρευε της επιτροπής αποκαταστάσεως προσφύγων και μεριμνούσε και για τη στέγασή τους. Είχε δε και δικαίωμα επίταξης σχετικών χώρων. 36 Εκ της δεούσης αποστάσεως ελπίζω αν και στην ιατρική αθωότητα της εποχής θα μπορούσαν να επιτρέπονται και τα εξ επαφής φιλιά στα βρέφη. 29

30 Έτσι προώθησε και στους κενούς χώρους της οικίας Μπέσκου κάποια άτομα, μάλλον χωρίς την πλήρη συγκατάνευση του μέλλοντος συμπεθέρου του. Αυτό πλήγωσε πολύ τον Σταύρο Μπέσκο, που διεκρίθη στη ζωή του για τις φιλοβασιλικές απόψεις του, και συντέλεσε στην ψύχρανση των σχέσεων των δύο εξ ίσου αυταρχικών και ισχυρογνωμόνων ανδρών. Μέχρι και το 1938, οπότε ο πάγος έσπασε, μια και οι δύο τους είχαν παιδιά που έχαιραν της ίδιας εκτίμησης και από τις οικογένειες αμφοτέρων. Αλλά και μεταξύ τους (τα παιδιά) είχαν εγκαίρως ανταλλάξει βλέμματα 37 αμοιβαίας προτίμησης. Ο Νίκος Σταύρου-Στάμου-Νικολού Μπέσκος και η Ελένη Κωνσταντίνου-Ιωάννου-Κωνσταντίνου Καράκωστα παντρεύτηκαν το 1938 και έκτοτε έζησαν αδιαλείπτως στο σπίτι της Αβάντων. Δεδομένου πως η προγενεστέρως παντρεφθείσα Χρυσάνθη με τον θείο Κώστα, ήδη συγκατοικούσαν με τον χήρο πατέρα της στο σπίτι του. Ο Κόκορας το πατρικό σπίτι της μητέρας μου και μετέπειτα της οικογένειας του θείου Κώστα και της θείας Χρυσάνθης Το πρώτο παιδί του Νίκου και της Ελένης, η αδελφή μου Μαρία γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου του Πέρασε όλα τα σχολικά 38 της χρόνια στη Χαλκίδα όπου η οικογένεια την εξόπλισε και με τα επιπλέον απαραίτητα εφόδια των γαλλικών, των αγγλικών και του πιάνου. 37 Και μόνον! 38 Δημοτικό και Γυμνάσιο 30

31 Την έζησα από πολύ μικρός να με οδηγεί κεφάτη στις ανάγκες μου για παιχνίδι και μετά για πολλά χρόνια ως ομοδωμάτιός της και συνομιλητής της και σε κάποια φάση της ζωής της ως ο εξ απορρήτων της 39. Μέχρι και το 1959 οπότε μπήκε στη ζωή της και στη ζωή όλων μας ο Ο Απόστολος & Η Μαρία Γιώτη τις ημέρες των αρραβώνων τους Απόστολος (Τόλης) Χρήστου Γιώτης, γκάγκαρος Αθηναίος, με απώτατη καταγωγή από το Σούλι και από επώνυμους αγωνιστές του Ήδη διδάκτωρ 41 Πολιτικός Μηχανικός 42 και γλωσσομαθής 43, ο Απόστολος 44, 45 γνωρίστηκε με την αδελφή μου, το μανούλι των δεκαοκτώ Μαΐων, μέσω των ενεργειών δύο σπουδαίων συνωμοτριών της εποχής της γιαγιάς μου και γιαγιάς της, Ελένης, και της φίλης της Τασίας Τσαμούρα, θείας του, που ζούσε στη Χαλκίδα. 39 Δεν σας λέω, δεν σας λέω! 40 Εδώ μπορεί να κάνει το θαύμα του ο αγαπημένος μου ανιψιός και βαφτιστικός Χρίστος Α. Γιώτης και να παραλάβει τις διάφορες υψηλής αντικειμενικότητας και ακρίβειας πηγές, που ήδη έχει οργανώσει και αποτυπώσει έγκαιρα ο πατέρας του, και να τις συγχωνεύσει ψηφιακά με το παρόν κείμενο. 41 Του Πανεπιστημίου του Μονάχου 42 Του ΕΜΠ. 43 Εγώ ο γράφων μαρτυρώ πόσο εντυπωσιαζόμουνα να τον ακούω να συνομιλεί με Ευρωπαίους φίλους του σε άψογη Γερμανική, Αγγλική και Γαλλική. Αργότερα, ήδη οικογενειάρχης, πήγαινε και στη Scuola Italiana της οδού Πατησίων για να προχωρήσει και τα Ιταλικά του. Βλέπετε, όλοι είμαστε άπληστοι για κάτι. 44 Γεννημένος το Αργότερα καθηγητής στο ΕΜΠ και αυτός. 31

32 Και αμέσως την επέλεξε ως σύζυγο. Αλλά και η αδερφή μου συμφώνησε να τον ακολουθήσει και να ζήσουν μαζί στην Αθήνα, προς μεγάλη χαρά και ικανοποίηση αμφοτέρων των οικογενειών τους 46, 47. Παντρεύτηκαν στην Αθήνα στις 17 Σεπτεμβρίου του Η Ελένη Α. Γιώτη- Ευστρατιάδη Έκαναν πολύ κοσμική ζωή, απέκτησαν πολλούς ταιριαστούς και στενούς φίλους και γύρισαν όλο τον κόσμο μαζί. Ο Χρήστος Α. Γιώτης Απέκτησαν δύο αξιόλογα και επιτυχημένα παιδιά την Ελένη Α. Γιώτη-Ευστρατιάδη (το 1961), Πολιτικό Μηχανικό και Πολεοδόμο, και τον Χρίστο Α. Γιώτη (το 1966), Μηχανολόγο Μηχανικό με εξειδίκευση στο Μάρκετινγκ. Η Ελένη με τον άντρα της Μιλτιάδη Αγαμέμνονα Ευστρατιάδη, επίσης Πολιτικό Μηχανικό, έχουν και αυτοί δύο παιδιά, τη Μαρία Αλίκη (Μαρίλη) και τον Αγαμέμνονα (Μέμο). Ο Χρήστος πρόσφατα παντρεύτηκε με την αγαπητή Χρυσούλα (Σίσυ) Π. Μενεμενλή, ανώτατο στέλεχος στην εταιρεία Philips Ελλάδας. 46 Για να κατανοήσει κανείς σε τι πνευματικά επίπεδα εκινείτο ο Απόστολος Γιώτης αρκεί να αναφέρω πως από τις πρώτες ημέρες του γάμου τους ώθησε την αδελφή μου Μαρία να συνεχίσει τις σπουδές της στο πιάνο προς απόκτηση και του Διπλώματος του Εθνικού Ωδείου. Όπερ και εγένετο. 47 Όσο για μένα, που συνέπεσε εκείνη τη χρονιά να μένω μαζί τους στην Αθήνα και να μελετώ για τις εισαγωγικές, ακόμη μπορώ να μουρμουρίσω την υπό το σεληνόφως που άκουγα περίπου δέκα φορές την ημέρα να παίζεται στο πιάνο. 32

33 Διαρκούσης της Γερμανικής κατοχής οι γονείς μου απέφυγαν να προχωρήσουν σε δεύτερο παιδί όμως ο πατέρας μου εκαυχάτο πως εφάρμοσε για έξη ολόκληρα χρόνια μια ειδική καταγραφική συνταγή, συνδυάζουσα χρονικά κριτήρια με νυκτερινές διαπιστώσεις και αταξίες προκειμένου, όποτε το αποφάσιζαν ως ζεύγος, να εξασφαλίσουν σύλληψη άρρενος. Φαίνεται πως το αποτέλεσμα επιβεβαίωσε την επιτυχία της μεθόδου και έτσι προέκυψα, εγώ ο γράφων, στις 16 Σεπτεμβρίου του Το 1963 ακολούθησα το παράδειγμα της αδερφής μου, αλλά για άλλους βέβαια λόγους, και την έκανα και εγώ από τη Χαλκίδα με μικρά πηδηματάκια, για σπουδές και σταδιοδρομία 48. Τον Νοέμβριο του 1973 γνωριστήκαμε με τη γυναίκα μου Ιωάννα Γεωργίου Καρασταμάτη και παντρευτήκαμε στις 11 Μαΐου του επόμενου έτους. Επιτρέψτε μου να σας πω πώς έγινε η γνωριμία. Κάποια εκ των ημερών εκείνων η πολυαγαπημένη μου ανιψιά Ελένη Α Γιώτη χρειάστηκε φυσικοθεραπεία και ο ορθοπεδικός γιατρός τους τούς έστειλε την Ιωάννα. Η αδελφή μου με παίρνει αμέσως Η Ιωάννα Γ. Καρασταμάτη-Μπέσκου κατενθουσιασμένη και με παροτρύνει να σπεύσω να την γνωρίσω και εγώ, ουχί βεβαίως για φυσικοθεραπευτικούς 49 λόγους. 48 Το βιογραφικό μου περιλαμβάνεται στις σελ του παρόντος. 49 Αλλά οπωσδήποτε θεραπευτικούς, της ήδη διαγνωσμένης νόσου μου που με ωθούσε στο να ερωτευθώ και να παντρευτώ το ταχύτερο. 33

34 Στην επομένη επίσκεψη της Ιωάννας έσπευσα να είμαι εκεί εγκαίρως ώστε να κρυφτώ στο παρακείμενο δωμάτιο και διά της κλειδαρότρυπας να διαπιστώσω κατά πόσον τα περί γυναικείας εμφανίσεως κριτήρια της Μαρίας θα συμφωνούσαν με τα δικά μου. Επειδή δε ήμουν με τη στολή του ναύτη 50 κουβαλούσα και ένα μικρό βαλιτσάκι με τα πολιτικά μου.μόλις η κλειδαρότρυπα μου επιβεβαίωσε κατά εκατό τοις εκατό το ορθόν της εκτίμησης της αδελφής μου έσπευσα να αλλάξω εμφάνιση και να βρεθώ στο χωλ του σπιτιού, δήθεν κατά σύμπτωση. Και με το που βγαίνει η Ιωάννα, η Μαρία σπεύδει να της προτείνει να την πάει λίγο πιο κάτω ο αδελφός της με το αυτοκίνητο... Και επειδή και η αδελφή μου αλλά και εγώ δεν τα πάμε και πολύ καλά με τις αντιρρήσεις, όταν ανάβουμε για κάτι, πολύ γρήγορα βρεθήκαμε με την Ιωάννα στο φιατάκι, στο δρόμο για το κέντρο. Και μετά τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. Και πιστέψτε με, χρόνια παρά ένα τεσσαράκοντα αργότερα, εγώ ο γράφων νοιώθω ακόμα όπως τότε. Για τρίτη φορά στη διήγηση αυτή χρειάζεται να κάνω μία στάση και να ανοίξω το τρίτο κεντρικό κεφάλαιο, για την πλευρά της γυναίκας μου αυτή τη φορά, την οικογένεια Καρασταμάτη. 50 Υπηρετούσα ακόμα τη θητεία μου στο πλησίον Πεντάγωνο από όπου και την κοπάνησα για την περίσταση 34

35 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΡΑΣΤΑΜΑΤΗ Οι γονείς της Ιωάννας, Γεώργιος Ν. Καρασταμάτης και Αργυρώ (Ρούλα) Ν. Λαζάρου πέθαναν δυστυχώς πολύ νέοι. Ήταν, ο καθένας τους μόλις 58 ετών όταν μας άφησαν, με δύο χρόνια διαφορά ο ένας από την άλλη. Όση και η ηλικιακή τους διαφορά. Λάτρευαν το μοναχοπαίδι τους την Ιωάννα, χάρηκαν ιδιαίτερα με το γάμο της και ευτυχώς πρόλαβαν να γνωρίσουν και να υπεραγαπήσουν τα δύο εγγόνια τους, την Ελένη και τον Νίκο. Από την πλευρά του πεθερού μου Γιώργου θα ήθελα να ξεκινήσω την ιστορία 51 με την αναφορά στην οικογένειά του που περιλαμβάνεται σε δημοσιογραφικό ρεπορτάζ από τον εορτασμό της πρωτοχρονιάς του Ο Γιώργος και η Ρούλα Καρασταμάτη και η μικρή Ιωάννα Η Αργυρώ (Ρούλα) Ν. Λαζάρου- Καρασταμάτη 51 Τις καλύτερες πηγές για όλη την οικογένεια Καρασταμάτη τις εντόπισα σχετικά πρόσφατα στο διαδίκτυο. Δημοσιευμένες από τρίτους! 52 Δείτε την ιστοσελίδα

36 Την πιο βαρύτιμη εθνική ενδυμασία τη φορούσε η βασίλισσα Όλγα κατά την τελετή του χειροφιλήματος ανήμερα την Πρωτοχρονιά. Είχε ήδη γίνει μεγάλη συζήτηση γι αυτή τη θαυμάσια φορεσιά. Όσες Αθηναίες είχαν την τύχη να τη δουν την περιέγραφαν στις άλλες. Όπως έγινε γνωστό ήταν κατασκευασμένη στο φημισμένο υφαντουργείο της Σπάρτης Καρασταμάτη από λεπτοϋφασμένο ύφασμα, στολισμένο με χρυσοΰφαντα άνθη. Η βασίλισσα και οι πριγκίπισσες προμηθεύονταν τα μεταξωτά υφάσματα πάντοτε από το εργοστάσιο Καρασταμάτη, υποστηρίζοντας την εγχώρια βιομηχανία. και να συνεχίσω με το ακόλουθο δημοσίευμα 53 : «Η βιομήχανος από την Καλαμάτα Η Σπάρτη Καρασταμάτη 54, που ξεκίνησε κάποτε από την Καλαμάτα, θεωρείται η πρώτη Ελληνίδα βιομήχανος. Σε προχθεσινό δημοσίευμα του «Ελεύθερου Τύπου», όπου παρουσιαζόταν το λεύκωμα ημερολόγιο του 2008 «Η επιχείρηση είναι γένους θηλυκού» (εκδόσεις Κέρκυρα), διαβάσαμε: «Από τις πρώτες γυναίκες επιχειρηματίες ήταν η δυναμική Σπάρτη Καρασταμάτη, που μπορεί να θεωρηθεί η πρώτη Ελληνίδα βιομήχανος εν έτει 1898, η οποία συναγωνίστηκε με επιτυχία τις ανδροκρατούμενες μονάδες μεταξοβιομηχανίας της εποχής. Όπως λέει η κυρία Καρασταμάτη Σπάρτη Έγγραφα, απόκομμα (σ. 9)Έκθεση Υφαντικής στο Αγρίνιο, εργοστάσιο Σ. Καρασταμάτη Βιομήχανος

37 Πανσεληνά: Πρώτη βιομήχανος ήταν η Σπάρτη Καρασταμάτη, που είχε μία στιβαρή παρουσία με το τσεμπέρι. Ξεκίνησε από το τίποτα από την Καλαμάτα, ήλθε στην Αθήνα και πήγαινε με ένα ταγάρι και πούλαγε τα μεταξωτά της. Κάποια στιγμή πρέπει να πήρε μία καλή χρηματοδότηση από την Τράπεζα και έφτιαξε το περίφημο εργοστάσιο στη Βεΐκου, στο οποίο αργότερα άρχισε να δραστηριοποιείται η κόρη της και στη συνέχεια ο γιος της». Το λεύκωμα ανιχνεύει το «άρωμα γυναίκας» στο πρώιμο επιχειρηματικό τοπίο της χώρας. Η συγγραφή και η επιμέλεια ανήκουν στην ιστορικό, διευθύντρια του Αρχείου Βοβολίνη, Γεωργία Μ. Πανσεληνά». Αλλά ποια ήταν αυτή η Σπάρτη 55 Καρασταμάτη που, περισσότερο από έναν αιώνα πριν, κατείχε τέτοια σημαντική θέση στην αθηναϊκή κοινωνία και στη βιομηχανική κουλτούρα και υποδομή της χώρας; Και που τοποθετούσε μάλιστα τρίγλωσσες πρωτοποριακές διαφημιστικές καταχωρίσεις σε έντυπα των αρχών του 20 ου αιώνα; Για να διαφημίσει τα προϊόντα της όχι μόνο προς το τοπικό κοινό αλλά και προς το επισκεπτόμενο τη χώρα μας 56. Μας ενημερώνει το ακόλουθο εμπεριστατωμένο δημοσίευμα: 55 Την εγγονή της και αδερφή του πεθερού μου Σπάρτη Ν. Καρασταμάτη, την οποία και εγνώρισα, την φωνάζαμε όλοι Τούλα. 56 Βλ. διαφημιστική καταχώριση της σελίδας

38 Η "Μπουμπουλίνα" της Ελληνικής Βιομηχανίας 57 Η κλωστοϋφαντουργία Καρασταμάτη μπορεί να μην υπάρχει πια, αλλά η ιστορία της ιδρύτριάς της παραμένει ζωντανή στο πέρασμα του χρόνου για τη μοναδικότητά της, και ως παράδειγμα γυναικείας επιχειρηματικότητας σε καιρούς που μόνο οι άνδρες διοικούσαν εργοστάσια και επιχειρήσεις. Ο λόγος για τη Σπάρτη Καρασταμάτη, την πρώτη Ελληνίδα βιομήχανο με χρόνο δράσης από τη δεκαετία του 1860 έως περίπου το Η Σπάρτη Καρασταμάτη γεννήθηκε στην Καλαμάτα, αλλά από νεαρή ηλικία κατάλαβε ότι οι ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης εκεί ήταν περιορισμένες. Το 1870 μετοίκισε στην Αθήνα, όπου με τις 500 δρχ που είχε στο λογαριασμό της δημιούργησε το πρώτο της εργαστήριο με 3 χειροκίνητους αργαλειούς. Στο μικρό αυτό χώρο διέθετε τα υφάσματα που έφτιαχνε, και ενίοτε επισκεπτόταν κι άλλες πόλεις πουλώντας τα

39 δημιουργήματά της μέσα από ένα σάκο. Η ταπεινή της αρχή, όμως, δεν τη σταμάτησε από το να μεγαλουργήσει. Με σκληρή δουλειά και εφευρετικότητα, το 1889, όταν ακόμα η ελληνική βιομηχανία βρισκόταν σε νηπιακό στάδιο, η Σπάρτη Καρασταμάτη ταξίδεψε στο Παρίσι όπου και βραβεύτηκε με το χρυσό μεταλλείο σε παγκόσμιο διαγωνισμό κλωστοϋφαντουργικής! Αυτό ήταν κι η αρχή για την καταξίωσή της στο χώρο των υφασμάτων. Τη δεκαετία του 1890, ιδρύει το πρώτο της ατμοκίνητο μεταξοϋφαντουργικό εργοστάσιο το οποίο θεωρούταν το καλύτερο της εποχής. Ο λόγος ήταν ότι ακόμα και τα μηχανήματα παραγωγής ήταν σχεδιασμένα από την ίδια τη Σπάρτη Καρασταμάτη και τα υφάσματα που παρήγαν ήταν μοναδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έτσι, υφάσματα τα οποία άλλοι ανδροκρατούμενοι οίκοι δε μπορούσαν να συναγωνιστούν άρχισαν να διατίθενται στην αγορά μέσω των πρατηρίων Καρασταμάτη που άνοιξαν σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας. Το 1893, το εργοστάσιο αριθμούσε ήδη 60 εργάτριες, και η Σπάρτη ήταν η αποκλειστική προμηθεύτρια υφασμάτων της τότε βασιλικής οικογένειας. Οι διακρίσεις και η άνοδός της στο χώρο της κλωστοϋφαντουργίας, όμως, δε σταμάτησαν εκεί. Μέχρι τη δεκαετία του 1920, όταν πια αποσύρθηκε αφήνοντας την επιχείρηση στο γιό της, η Σπάρτη Καρασταμάτη είχε αποσπάσει κι άλλα βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς, καθώς προμήθευε τις βασιλικές οικογένειες της Ουαλίας, της Πρωσίας, και 39

40 ευρωπαίους πρίγκιπες. Ενημερωμένη για τις ανάγκες της αγοράς, ήταν η πρώτη στην Ελλάδα που δημιούργησε τομέα ομπρελοποιίας, προμηθεύοντας όλες τις Ελληνίδες με καλαίσθητα και μοναδικά παρασόλ. Ο προαναφερθείς γιος της πρωτοπόρου Σπάρτης Ο Νικόλαος Καρασταμάτη, δικηγόρος Γ.Καρασταμάτης Νικόλαος Γ. Καρασταμάτης, γιος που απέκτησε με τον εκ Κονιστρών 58 Ευβοίας (νάσου ξανά η Εύβοια μπροστά μας) ορμώμενο Γεώργιο Καρασταμάτη, συνέχισε τη δραστηριότητα της μητέρας του υποστηριζόμενος και από τη γυναίκα του Ιωάννα Δ. Σβορώνου. 58 Όπου και κατείχε σημαντική ακίνητη περιουσία προοδευτικώς λησμονηθείσα και απωλεσθείσα. Σε επανάληψη ανάλογων μελαγχολικών οικογενειακών διηγήσεων όπως εκείνες των Μπεσκαίων για τα Ψαχνά και τα Πολιτικά, των Καλλιμαναίων για την κεντρική Εύβοια και των Τσουταίων για τη Νότιο Εύβοια. 40

41 Ήδη από την εποχή εκείνη εργοστάσιο και κατοικία της οικογένειας συνυπάρχουν στο ιδιόκτητο ευρύτερο και ευρύχωρο συγκρότημα της οδού Βεΐκου Πρόσθετη δραστηριότητα της επιχείρησης συναντάμε και στο επίπεδο της λιανικής πώλησης με το κατάστημα Το σπίτι της οικογένειας Καρασταμάτη στην οδό Βεΐκου αρ. 30, στο Κουκάκι επίλεκτων ανδρικών ειδών Esquire, στη γωνία Σταδίου και Εδουάρδου Λω, που κάποιοι πολύ παλιοί ακόμη θυμούνται. Μεταξύ αυτών και εγώ που έχω ακόμα ζωντανή την ανάμνηση να μου αγοράζει από εκεί ο νονός μου Κωνσταντίνος Βέλλος στη δεκαετία του 60 την πρώτη μου γραβάτα, και μάλιστα από τι άλλο υλικό παρά από μεταξωτό. Οι Νικόλαος και Ιωάννα Καρασταμάτη δημιούργησαν μεγάλη οικογένεια αποτελεσθείσα από τις πέντε κόρες Σπάρτη (Τούλα), Αικατερίνη (Καίτη), Βασιλική (Κική), Μαρίνα και Αρετή και τον μοναχογιό της υπόθεσης Γεώργιο Ν. Καρασταμάτη, τον πεθερό μου. Ο Νικόλαος Γ. Καρασταμάτης πέθανε πρόωρα και τη διεύθυνση του εργοστασίου και της λοιπής επιχείρησης ανέλαβε η γυναίκα του Ιωάννα Δ. Σβορώνου-Καρασταμάτη, γεννημένη το 1890 στα Σβορωνάτα Κεφαλληνίας, παράλληλα με το δυσχερές έργο της ανατροφής και μόρφωσης των έξη παιδιών της. 59 Όπου το 1951 γεννήθηκε και η γυναίκα μου Ιωάννα Γ. Καρασταμάτη 41

42 Ας τη γνωρίσουμε. Τις ρίζες της συναντάμε στην Κεφαλονιά και γνωρίζουμε τους γονείς της Διονύσιο Σβορώνο και τη μητέρα της Αικατερίνη (Σιόρα 60 Κάτε) Χαριτάτη. Η προγιαγιά Σιόρα Κάτε, οι κόρες της Ιωάννα και Αγλαΐα και ο γιος της Παναγής Όπως υποδηλοί ο τίτλος της Αικατερίνης Σβορώνου υπάρχει κάτι το μυθιστορηματικό στη ζωή της 61 που πέραν της Κεφαλονιάς ακούμπησε και την Κέρκυρα την εποχή της Βασιλείας. Ας ακούσουμε μια χαριτωμένη μικρή σχετική ιστορία, δημοσιευμένη σε ιστοσελίδα της Κεφαλονιάς: 60 Στα επτανησιακά η Κυρία, επίσης Σιόρα (η): Κυρία (Ital. Signora ). 61 Ακόμα και σήμερα η δισέγγονή της, και πρωτεξαδέλφη της γυναίκας μου, Ιωάννα Α. Τόμπρου, αναφέρεται με δέος στην προγιαγιά τους αυτή ως κάτι το εξωτικό. 42

43 «Το δαχτυλίδι της Σιόρα Κάτες 62 25/03/ Κεφαλονίτικες ιστορίες Ο καπιτά Θεμιστοκλής είχε, τα χρόνια εκείνα καϊκι δικό του και με δαύτο έκανε καθημερινά τη συγκοινωνία μεταξύ των πόλεων Αργοστολίου - Ληξουρίου. Ένα βράδυ, την ώρα που σαλπάριζε από το Αργοστόλι, άρχισε να μπήγει φωνές απελπισίας, να χτυπιέται και να τραβά τα μαλλιά του, κοιτώντας κόστα-κόστα τον προ του Τελωνείου τ' Αργοστολιού βυθό της θάλασσας, όπου ήτανε το καΐκι αραγμένο. Οι επιβάτες του, ο κόσμος που διάβαινε, οι βαρκάρηδες και άλλοι περίεργοι, μαζευτήκανε γύρω του κι άρχισαν να τον ρωτούνε τι έπαθε. Σ' όσες όμως ερωτήσεις κι αν του κάνανε, ο καπιτά- Μαρέντος δεν αποκρινότανε, αλλά συνέχιζε να σκούζει και να χτυπιέται. Έπειτα όμως από αμέτρητες ερωτήσεις των περίεργων και των γνωστών του, αναγκάστηκε να τους αφηγηθεί επιτέλους τι του συνέβηκε. - Ω, συφορά που με βρήκε, το μαγκούφη!...μου 'δωσε η Σιόρα -Κάτε η Χαριτάτη, η πρώτη αρχόντισσα του Ληξουριού, το ολόχρυσο της βενέτικο δαχτυλίδι, πού χε απάνου για πέτρα, ένα μπριλλάντι μεγάλο σαν καρύδι, αν το φέρω στο Γροστόλι να τση το κολλήσουνε, και μούπεσε από τον κόρφο μου, που το φύλαξα μόλις το πήρα εδώ και μία 62 &articles 43

44 ώρα έτοιμο από το χρυσικό... Μούπεσε εδώ, όπως έκανα να μπω στο καΐκι μου για να σαλπάρω... Ω, τι θα γίνω, ο φουκαράς, τώρα;... Όλοι τότε αρχίσανε να κοιτάζουνε σκύβοντας στο βυθό της θάλασσας, ως που σουρούπωσε για καλά, κι ο καπιτά- Θεμιστοκλής, βογκώντας και με δάκρυα σχεδόν στα μάτια του, σαλπάρισε επιτέλους για το Ληξούρι. Όντες το καϊκι του έφτασε μισοκάναλα, ο Θεμιστοκλής, που σ' όλο το διάστημα του ταξιδιού ήταν περίλυπος και με το κεφάλι του σκυμμένο, γυρίζει και λεει στους επιβάτες του: -Θέλετε αύριο τα χαράματα ναρθείτε στ' Αργοστόλι, να γουδέρετε μακροβούτι που θα κάνουνε οι Γροστολιώτες, τα κορόϊδα;... Και πραγματικά, την άλλη μέρα, πριν φανεί ο ήλιος στον ορίζοντα, καμιά εικοσαριά βαρκάρηδες, που χάψανε τη φάρσα του Μιστροκλή, βουτούσανε σαν παπιά στ' αγκυροβόλιο του Μαρέντου, για να βρούνε στον πάτο τση θάλασσας το βενέτικο δαχτυλίδι τση Σιόρα-Κάτες, με το μεγάλο μπριλάντι. Το δακτυλίδι, που ούτε ποτές του είχε ιδεί στα μάτια του ο Μιστροκλής, ούτε και οι βαρκάρηδες του Αργοστολιού με τις ατέλειωτες βουτιές τους... το βρήκαν.» Ας γνωρίσουμε όμως και τη δράση της γιαγιάς Ιωάννας Δ. Σβορώνου-Καρασταμάτη. Νωρίς την έστειλαν στην Πάτρα, στο Αρσάκειο, και αμέσως μετά στην Αθήνα, όπου τελείωσε και το εξωτερικό διδασκαλείο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας με άριστα και βραβείο. 44

45 Αποφασισμένη να δώσει προτεραιότητα στην επαγγελματική της σταδιοδρομία επέτυχε να προσληφθεί ως υπάλληλος στο Μεταξουργείο Νικολάου Καρασταμάτη και να διακριθεί για το έργο της, στη προώθηση των προϊόντων, στην οργάνωση του δικτύου διανομής και στην οργάνωση της συμμετοχής της εταιρείας στις διάφορες Διεθνείς Εκθέσεις 63. Η Ιωάννα Δ. Σβορώνου- Καρασταμάτη Με αποτέλεσμα το αφεντικό, ο Νικόλαος Γ. Καρασταμάτης, να την κάνει, τι άλλο, και σύζυγό του. Τώρα, στο νέο ρόλο που της επεφύλαξε η ζωή, της χήρας με μια ιστορική επιχείρηση στην πλάτη της και έξη ορφανά, η γιαγιά Ιωάννα τα πήγε περίφημα. Όλες της οι κόρες τελείωσαν το Αρσάκειο και δεδομένου ότι τις γνώρισα όλες, είχα προσωπικά την ευκαιρία να διαπιστώσω τα εντυπωσιακά αποτελέσματα που, παλαιόθεν, η από το σχολείο αυτό παρεχόμενη παιδεία είχε επί του πνεύματος και της προσωπικότητας των αποφοίτων του. Η θεία Αικατερίνη (Καίτη) έκανε πλήρη διευθυντική καριέρα στο Υπουργείο Εργασίας, παντρεύτηκε τον Ανδρέα Τόμπρο και απέκτησε μαζί του δύο κόρες, με σήμερα εν ζωή τη νεωτέρα της, δικηγόρο Ιωάννα Α. Τόμπρου. 63 Υπήρξε, ας πούμε, κάτι σαν ο Μάρκετινγκ Μάνατζερ της εταιρείας 45

46 Η θεία Μαρίνα παντρεύτηκε τον έμπορο Ανδρέα Παρασκευόπουλο και απέκτησε μαζί του τον γιο τους Νικόλαο Α. Παρασκευόπουλο, καθηγητή του Ποινικού Δικαίου στο ΑΠΘ και Κοσμήτορα της Νομικής Σχολής, και την κόρη τους Μαρία Παρασκευοπούλου, γλωσσολόγο και μεταφράστρια. Ο Γεώργιος Ν. Καρασταμάτης Η θεία Αρετή παντρεύτηκε τον άγγλο Victor Sprott, έζησαν όλα τους τα κοινά χρόνια στο Λονδίνο, σταδιοδρόμησαν και οι δύο στην British Airways, δεν απέκτησαν όμως παιδιά. Η άγαμη θεία Σπάρτη (Τούλα) σταδιοδρόμησε στη ΔΕΗ και η επίσης άγαμη θεία Βασιλική (Κική) αφού εργάστηκε για πολλά χρόνια στο Esquire εκλήθη στη συνέχεια να υποστηρίξει τις οικογένειες των αδελφών της ως προς την ανατροφή των παιδιών τους και εγγονιών τους. Ως αποτέλεσμα του αιφνιδιασμού που γνώρισε η οικογένεια από τον πρώιμο θάνατο του αρχηγού της Νικολάου Γ. Καρασταμάτη, ο γιος της Ιωάννας και πεθερός μου Γιώργος Ν. Καρασταμάτης, αναγκάστηκε να σηκώσει στους νεανικούς του ώμους, μαζί με την μητέρα του, το βάρος της διοίκησης της επιχείρησής τους, και πιο ειδικά του εργοστασίου. Ο πεθερός μου στις μάχες Γράμμου - Βιτσίου 46

47 Όντας τεχνολογικό και μηχανολογικό ταλέντο μπόρεσε, για ένα μεγάλο διάστημα, να φέρει σε πέρας το έργο αυτό με επιτυχία, παράλληλα βέβαια με τα ποικίλα εφηβικά και νεανικά του ενδιαφέροντα Με το ξεκίνημα της γερμανικής κατοχής, ο Γιώργος Καρασταμάτης, αμούστακο αγόρι ακόμη, προσκολλήθηκε εθελοντικά, μαζί με άλλους νέους της Αθήνας, στον λόχο της Σχολής Ευελπίδων κατά τη φυγή του στην Αίγυπτο όπου παρέμεινε περίπου για έξη μήνες και προσέφερε τις υπηρεσίες του ως τραυματιοφορεύς 64. Τη συμμετοχή του στους αγώνες της πατρίδος τη διαπιστώνουμε εκ νέου κατά τον εμφύλιο όπου ως κανονικός φαντάρος πια, έλαβε μέρος στις μάχες στο Γράμμο και στο Βίτσι και στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που ακολούθησαν 65. Δυστυχώς ο πρόωρος θάνατος του πατέρα του, η κατοχή και ο εμφύλιος δεν μπόρεσαν να ξεπερασθούν μακροπρόθεσμα και το Μεταξουργείο Καρασταμάτη οδηγήθηκε σε αναστολή της λειτουργίας του το Τα χρόνια που ακολούθησαν ο αγωνιστής πεθερός μου ασχολήθηκε με την παραγωγή μηχανημάτων για εργοστάσια φαρμάκων 66 μέχρι και του προώρου θανάτου του το Ήδη εκπαιδευμένος από τον Ερυθρό Σταυρό. Βλ. και συνημμένο έγραφο στη σελ Βλ. συνημμένο έγγραφο στη σελ ΕΜΦΚΑ Ελληνικά Μηχανήματα Φαρμάκων Καρασταμάτη 47

48 Η γιαγιά Βασιλική Δ. Τσούτη-Λαζάρου Επιστρέφουμε στα της δημιουργίας της οικογενείας του. Το 1948, ύστερα από φλογερό δεσμό, παντρεύτηκε με την Αργυρώ Ν. Λαζάρου. Είκοσι-δύο ετών εκείνος, δεκαεννέα εκείνη Μαζί απέκτησαν το 1951 την κόρη τους και μετέπειτα γυναίκα μου Ιωάννα. Η Αργυρώ (Ρούλα) ήταν στα τρυφερά της νιάτα μια κουκλίτσα. Δέθηκε με τον άντρα της σε μια σχέση σπάνιας αφοσίωσης, γλέντησε και τραγούδησε μαζί του τα πρώτα χρόνια της κοινής τους ζωής και βουβάθηκε, επίσης μαζί του, μετά την απότομη προσβολή της ευτυχίας τους που προκλήθηκε από το κλείσιμο του εργοστασίου. Ευτυχώς γι αυτούς είχαν ήδη αποκτήσει τη μικρή Ιωάννα και μπόρεσαν από αυτήν να αντλήσουν και να διατηρήσουν μια ικανοποιητική ποιότητα ζωής. Ο παππούς Νικόλαος Α. Λαζάρου Εύβοιας 68. Η Αργυρώ, από μεν της πλευράς του πατέρα της Νικολάου Α. Λαζάρου 67, επιχειρηματία και φανατικού κυνηγού, ήταν και αυτή Αθηναία, από δε την πλευρά της μητέρας της Βασιλικής Δ. Τσούτη είχε καταγωγή από την περιοχή των Τσακαίων της νότιας 67 Οικογενείας τσιφλικάδων στην περιοχή Αγ Δημητρίου Αττικής (Μπραχαμίου). 68 Εύβοια και πάλι Εύβοια 48

49 Τον Νικόλαο Λαζάρου δεν τον γνώρισα. Μπορώ όμως κάτι να διακρίνω για τον χαρακτήρα του από το ότι η Ιωάννα και σήμερα ακόμη τον αναφέρει τρυφερά ως παππουλάκο. Η Βασιλική Τσούτη-Λαζάρου όμως, που τα εγγόνια της, προεξαρχούσης της Ιωάννας, την φώναζαν Καλιλική, υπήρξε πρώτη αυτή άτομο της αυταπάρνησης, όπως και η κόρη της Ρούλα, και αναλώθηκε σε όλη της τη ζωή για την οικογένειά 69 της. 69 Μη παραλείπουσα στα τραπέζια που μας έκανε να συμπεριλαμβάνει και μια ευρεία ποικιλία τυριών, προς μεγάλη μου τέρψη. 49

50 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΑΥΡΟΥ & ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΠΕΣΚΟΥ Φέτος κλείνει τριανταεννέα χρόνια συνεχούς κοινής πορείας. Ο γράφων, ήδη συνταξιούχος όσον αφορά την παραδοσιακή του μάχιμη δράση, ασχολείται με όσα περιγράφει στον Επίλογο Β αυτού του τεύχους και με τις εγγονές του. Η Ιωάννα, σπούδασε στα νιάτα της Φυσικοθεραπεία στην Ανωτέρα Σχολή Φυσικοθεραπείας 70. Αρχικά δούλεψε πολύ ως ελεύθερος επαγγελματίας και μετά και από μία 25ετή σταδιοδρομία 71 στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Νοσοκομείου Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, μπορεί πια, μεταξύ άλλων, να χαίρεται και αυτή τις εγγονές της και να βυθίζεται στα αμέτρητα βιβλία της. 70 Αριστούχος και βραβευμένη με το βραβείο Γαρουφαλλίδη 71 Όπου διακρίθηκε όχι μόνον για τον επαγγελματισμό της αλλά και για την τρυφερότητα με την οποία αντιμετώπιζε τα δυστυχή βαρέως ασθενούντα παιδάκια και την ηθική και συμβουλευτική υποστήριξη που παρείχε στις οικογένειές τους. 50

51 Αρτέμης Σ. Βρεττός Ελένη Σ. Μπέσκου- Βρεττού Νίκος Σ. Μπέσκος Εν τω μεταξύ, φυσικά, αποκτήσαμε και αναθρέψαμε τα παιδιά μας Ελένη 72 και Νίκο 73. Η οποία Ελένη το 2008 γνώρισε και παντρεύτηκε τον ήδη στέρεα συνδεδεμένο με την οικογένειά μας πολύ αγαπητό Αρτέμη Βρεττό, Τεχνολόγο Μηχανικό Επιχειρηματία, με τον οποίον έχουν αποκτήσει τις κουκλίτσες τους, και Ιωάννα & Στυλιανή Α. Βρεττού 72 Δικηγόρο, με μεταπτυχιακό (M.Sc.) στο Μάρκετινγκ 73 Γυμναστή, Πτυχιούχο του ΤΕΦΑΑ, με μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Ψυχολογία του Αθλητισμού 51

52 κουκλίτσες μας, Ιωάννα (Μπεμπίτσα, ) και Στυλιανή (Στελλίτσα, ). Και εδώ, προς το παρόν τελειώνει η ιστορία μας. Στις φλέβες της Ιωάννας και της Στέλλας κυλάει κεντρικά το αίμα των τριών οικογενειών που την πορεία τους παρακολουθήσαμε από το 1821 μέχρι και σήμερα. Τους εύχομαι να κρατήσουν ό,τι καλύτερο από αυτό μπορέσουν για την υποστήριξη των αγώνων που θα χρειασθεί να δώσουν στη ζωή, ταυτόχρονα τιμώντας την προσφορά των προγόνων τους στην πατρίδα και την πίστη τους στις αξίες της εντιμότητας, της μόρφωσης, της εργατικότητας και της προς τα παιδιά τους αγωγής. 52

53 ΕΠΙΛΟΓΟΣ 1 Λοιπόν, αυτό ήταν. Τελείωσα. Και, πιστέψτε με νοιώθω ιδιαίτερα ευτυχής που, μόλις δυο μήνες πριν, συνέλαβα τη σχετική ιδέα και την υλοποίησα αμέσως. Όμως πόσο ωραίο θα ήταν να υπάρξει και συνέχεια. Να θελήσει δηλαδή κάποιος εκ των συμπεριλαμβανομένων στη διήγηση αυτή να προσθέσει νέες σελίδες με νέες αναφορές σε νεώτερα κατιόντα ή παράπλευρα πρόσωπα και γεγονότα και να εμπλουτίσει το δένδρο των οικογενειών μας με νέα ονόματα και νέα στοιχεία. Να το δούμε δηλαδή να λειτουργεί στο μέλλον κάπως σαν τη Βικιπαίδεια. Επιπλέον, επειδή μακριά από μένα τα χαρακτηριστικά του αλάθητου και της πληρότητας, θα είχε πολύ ενδιαφέρον, αν κάποιος ή κάποιοι εκ των αναγνωστών εντόπιζαν σημεία για άμεση συμπλήρωση ή διόρθωση, να μου τα έθεταν υπόψη και, από πλευράς μου, θα προχωρούσα αμέσως σε μια νέα βελτιωμένη έκδοση. Άλλωστε το βιβλιαράκι αυτό είναι ηλεκτρονικό και επομένως κάθε διόρθωση και επανεκτύπωσή του είναι μια ιδιαίτερα απλή εργασία. Συνεπώς καθένας που έχει να προτείνει νέο υλικό μπορεί και μόνος του να το χειρισθεί απ ευθείας. 53

54 ΕΠΙΛΟΓΟΣ 2 Και τώρα τι; Πώς προχωρώ; Τι μπορώ να κάνω ακόμα; Σας θυμίζω πως έχω ήδη ολοκληρώσει τα τρία μου βιβλία για το Μάρκετινγκ, τη Διοίκηση των Επιχειρήσεων και το Μάρκετινγκ των Νομικών Υπηρεσιών. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΘΕΣΜΟΙ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΜΠΕΣΚΟ ΚΑΘΕ ΕΒΔΟΜΑΔΑ Αντιπαράθεση ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ Αυτή η ιστορία της συνεχούς αντιπαράθεσης μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ με εκνευρίζει, και στο πολιτικό επίπεδο, στο οποίο λαμβάνει χώρα, αλλά και (και κυρίως) στο επίπεδο της τεχνογνωσίας του Μάρκετινγκ που είναι το αγαπημένο μου αντικείμενο. Δεν εννοώ πως πρέπει να καμφθεί ο πολιτικός διάλογος αλλά οφείλει να συνεχισθεί σε άλλη βάση, τουλάχιστον από πλευράς Νέας Δημοκρατίας 1. Στις τελευταίες εκλογές η ΝΔ βγήκε πρώτο κόμμα και ως αποτέλεσμα της συνεργασίας της με ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Αριστερά σχημάτισε κυβέρνηση με πρόεδρο τον κο Σαμαρά, πήρε ψήφο εμπιστοσύνης και κυβερνά. Ουδένα λόγο έχει συνεπώς να κοιτάζει κάτω και πίσω της, αναφερόμενη Beskos Cola ονομαστικά σε άλλα κόμματα, στον ανταγωνισμό της δηλαδή. Εκείνο που θα της εισηγείτο και ο πρωτοετής φοιτητής του Μάρκετινγκ θα ήταν να επικεντρώνει την προσοχή της στο δικό της πρόγραμμα και στις δικές της επιτυχίες και να προσπαθεί να μεγιστοποιεί τα οφέλη που αποκομίζει ο πολίτης από αυτά. 1 Βλέπε και ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ 5 της , σημείωμα περί ΕΡΤ και BBC. ΑΡ. 9 ΔΕΥΤΕΡΑ Φαντάζεσθε να έφτιαχνα εγώ μια Beskos Cola και να έμπαινα στην ωραία περιπέτεια του εμπορικού ανταγωνισμού με την Coca Cola. Θα μπορούσε ποτέ η πρώτη αυτή μάρκα να αρχίσει να λέει: τι αίσχος είναι αυτή η Beskos Cola, σας κοροϊδεύει η Beskos Cola, μην αγοράζεται την Beskos Cola; Αλλά και αν ακόμη τρελαινόταν και το έκανε, φαντάζεσθε την ευτυχία τη δική μου από την απροσδόκητη αυτή ευρεία και δωρεάν δημοσιότητα για την ύπαρξή μου στην αγορά και το όνομά μου; Και όσο για τα αρνητικά σχόλια, ο καταναλωτής δεν θα σκεφτότανε ότι τα λέει αυτά η Coca Cola γιατί φοβάται αυτό το νέο προϊόν; Φυσικά, η Coca Cola δεν θα άφηνε την πρωτοβουλία μου ατιμώρητη. Θα με εδίωκε για αντιποίηση του σήματος, θα επεδίωκε να με περιορίσει μέχρι ασφυξίας στα ράφια των καταστημάτων και γενικά θα έκανε τα πάντα για να απαξιώσει την κακόμοιρη την Beskos Cola. Χωρίς όμως να επενεργεί στην ακοή του καταναλωτή, την αίσθηση που τον κάνει να σκέπτεται και να επεξεργάζεται πράγματα που αλλιώς θα παρέβλεπε. Λέτε να μην έχω δίκαιο; Για αναλογισθείτε τι έχει πάθει η ΝΔ τους τελευταίους μήνες; Που υποσκελίσθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στις σφυγμομετρήσεις; Λέτε να το άξιζε λόγω της σκληρότητας των μέτρων που παίρνει και μόνον; Ο πλεονάζων ή ο ανεπαρκής υπάλληλος Και μια και μιλάμε για σκληρά μέτρα. Ασφαλώς οι αιφνιδιαστικές και αυθαίρετες απολύσεις είναι από τα πιο απάνθρωπα. Όμως η λύση δεν είναι η διαιώνιση της απάθειας απέναντι στον υπερπληθυσμό των πλεοναζόντων. Η λύση μπορεί να έρθει (και εδώ) μέσα από τα διδάγματα της Διοικητικής των Επιχειρήσεων και όχι από την ανεύθυνη πολιτική πρακτική. Ας φαντασθούμε ένα εργασιακό περιβάλλον περιλαμβάνον ένα αριθμό εργαζομένων. Είναι πολύ πιθανό μέσα στο περιβάλλον αυτό να υπάρχουν άτομα μερικώς ή ουδόλως απαραίτητα για την ανάπτυξη των εργασιών ή/και άτομα ανεπαρκή, είτε από άποψη τυπικών προσόντων είτε από άποψη ουσιαστικών. Η διατήρηση των ατόμων αυτών εν ενεργεία συνήθως αποδεικνύεται ως πράξη ζημιογόνος μέχρι εξωτερικές λίστες αγνώστων. Επίσης πως συντάσσω και διανέμω ένα πολιτικοοικονομικό ψηφιακό newsletter, το ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ, που ήδη βρίσκεται στη δωδέκατη εβδομάδα του. Η λίστα διανομής του περιλαμβάνει περίπου πεντακόσιους αποδέκτες γνωστούς, συγγενείς, φίλους, συναδέλφους και επαγγελματικούς συνεργάτες. Σύντομα θα ξεκινήσω την επέκταση και προς 54

55 Παράλληλα ολοκληρώνω την πρώτη φάση μιας σειράς μικρών βιβλίων για παιδιά δημοτικού αλλά και για τους γονείς τους. Σε τρία προς το παρόν τεύχη για τη Γη, τον Ουρανό και την Οικονομία προσπαθώ να διεισδύσω στον βομβαρδισμό που υφίστανται τα παιδιά από τα διάφορα ασήμαντου περιεχομένου αλλά πολυτελώς εκτυπωμένα κλασσικά παιδικά βιβλία. Και να τον προκαλέσω. Βασανίζομαι όμως και από προκλήσεις που προέρχονται από την αγάπη μου και το εκτενές διάβασμά μου για το Σύμπαν. Και έχω συλλάβει το σενάριο για ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, το έχω τεκμηριώσει επιστημονικά και έχω δημιουργήσει τους χαρακτήρες. Όλα αυτά όμως μας κάνουν μόνον πενήντα σελίδες. Οι υπόλοιπες που απαιτούν οι εκδότες, ώστε να αναδειχθεί μια ουσιαστική μυθοπλασία, χρειάζονται γέμισμα με διαλόγους και ποικίλες περιγραφές. Και δυστυχώς δεν είμαι επαγγελματίας συγγραφέας. Άρα το βλέπω πολύ χλωμό το όνειρό μου αυτό. Ευτυχώς για μένα όμως, πολύ λιγότερο χλωμό είναι ένα άλλο υποψήφιο εγχείρημα που αφορά την ευρύτερη περιοχή της Χαλκίδας. Και αποτελεί μια ενοραματική προσπάθεια σύλληψης των αναγκών του νέου τεράστιου Καλλικρατικού Δήμου Χαλκιδέων, αποτύπωσής τους και χρονοπρογραμματισμού τους. Φέρει ήδη τον τίτλο: «Ευριπιάς ». Γιατί αν δεν μπει από τώρα ορίζοντας πεντηκονταετίας, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα. Και σε πενήντα χρόνια ακόμη η μεγάλη, πια, πολιτεία μας θα είναι μόνον οι Εκκλησίες της, το Λούση, οι δύο Γέφυρες και γύρω τους το χάος. 74 Όπου το ιστορικό όνομα Χαλκίδα περιορίζεται στις κλασσικές γεωγραφικές του διαστάσεις 55

56 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ Ιωάννη Κ. Καράκωστα, Γενεαλογικόν Βιβλίον, 1 Μαΐου 1902 Κωνσταντίνου Ι. Καράκωστα, Σημειώσεις, Ιωάννη Κ. Καράκωστα, Έργα και ημέρες, Ανοικτή Βιβλιοθήκη, 2011 Σταύρου Ν. Μπέσκου, Γενεαλογικό Δένδρο Οικ. Νικολού Μπέσκου, 2005 Αποστόλου Χ. Γιώτη, Γενεαλογικό Δένδρο Οικ. Ν. Παύλου, Μάρτιος 2007 Δημόσιο Έγγραφο της σελ. 57 Σημείωμα Σταύρου Σ. Μπέσκου για ρίζες οικογένειάς του της σελ. 58 Δημόσιο Έγγραφο της σελ. 59 Φωτοτυπία Διαφημιστικής Καταχώρισης της σελ. 60 Βασιλική Επιστολή της σελ. 61 Ιδιωτική Επιστολή της σελ. 62 Δημόσιο Έγγραφο της σελ. 63 Παλέτα χρωμάτων Υφαντουργείου Καρασταμάτη της σελ. 64 Αναφορές στο διαδίκτυο για την Σπάρτη Καρασταμάτη των σελ Βιογραφικό σημείωμα Σταύρου Νικολάου Μπέσκου των σελ Σταύρου Ν. Μπέσκου, Γενεαλογικό δένδρο οικ. Νικολού Μπέσκου, σελ. 75 Οι διηγήσεις της γιαγιάς μου Ελένης Α. Ζαχαρίου-Μπέσκου Οι διηγήσεις της μητέρας μου Ελένης Κ. Καράκωστα-Μπέσκου Οι διηγήσεις του πεθερού μου Γεωργίου Ν. Καρασταμάτη Οι διηγήσεις της γυναίκας μου Ιωάννας Καρασταμάτη-Μπέσκου Οι προσωπικές μου εμπειρίες και αναμνήσεις 56

57 57

58 58

59 59

60 60

61 61

62 62

63 63

64 Παλέτα χρωμάτων μεταξωτών υφασμάτων. Ένα από τα σπαράγματα του Υφαντουργείου Καρασταμάτη 64

65 Από την πηγή της υποσημείωσης για το ΙΑΕΝ Ιστορικό Αρχείο της Ελληνικής Νεολαίας Η ιδιοκτήτρια του μεταξοϋφαντήριου Καρασταμάτη διευκρινίζει τι ακριβώς θεωρείται πολυτέλεια για τη νέα εργάτρια και αποκαλύπτει τις ανησυχίες της: "Η ελληνίς εργάτις ουδέν άλλο ιδανικόν έχει, δι' ουδέν άλλο φροντίζει η πως να αμείβεται καλώς, να έχη μεταξωτόν φόρεμα, ωρολόγιον της χειρός, να φορή την καλυτέραν κάλτσαν, να περιποιήται τους όνυχας, το πρόσωπον και την κόμην της, και να φροντίζη πως να εύρη ένα σύζυγον, όστις θα εξασφάλιση εις αυτήν άνετον βίον και αποχήν από πάσης εργασίας εν τω μέλλοντι". Ας ερμηνεύσουμε τον λόγο της: Για την εμφάνισηπρότυπο της εργάτριας έχει δημιουργηθεί ένα ηθικό, οπτικό και αισθητικό σύστημα αναπαραστάσεων, το οποίο βασίζεται στη διαφοροποίηση της από τα κυρίαρχα αστικά στρώματα. Γι' αυτό η κατάκτηση της καθαριότητας από τις νέες εργάτριες θα είναι πάντοτε μισή αρχοντιά και ποτέ ολόκληρη. oi_hronoi_tis_istoria s_gia_mia_istoria_tis_paidikis_ilikias_kai_tis_neotitas -b-51*97.html Σ.Σ.: Τα πιο πάνω λόγια της Σπάρτης Καρασταμάτη και η ερμηνία τους είναι δηλωτικά της προσωπικότητας της πρωτοπόρου αυτής γυναίκας. 65

66 Ακολουθούν δημοσιεύματα του 1892 και του 1893 στην ιστορική εφημερίδα της εποχής: &p=%ce%ba%ce%b1%cf%81%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%c E%BC%CE%AC%CF%84%CE%B7+%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%81 %CF%84%CE%B7&f=&action_search=%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE% B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7&c=Kyriazopoulos+Photo graphic+archive&c=politis+collection&c=chatzimichail&c=florou+collectio n&c=mantakas+collection&c=proceedings+of+the+senate+meetings+%28of +AUTH%29&c=Theatrical+Programs&c=Theatrical+Reviews&c=Manuscripts &c=leaflets+collection&c=greek+newspapers+% %29&c=kalliga+collection&c=triantafyllidis+collection&c=readers+c ollection&c=modern+greek+literature+archive&c=trikoglou+collection&c =Other 66

67 67

68 68

69 69

70 Άλλη δημοσίευση ιστορικού ενδιαφέροντος για την Σπάρτη Καρασταμάτη: ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Μετὰ πόσης σπουδῆς καὶ προθυμίας ζητοῦσι νὰ μάθωσιν αἱ καλαὶ μας ἀναγνώστριαι τὰς νέας τοῦ συρμοῦ ἰδιοτροπίας. Σπεύδουσι τόσον, ἐπιθυμοῦσαι νὰ προηγηθῶσιν, εἰ δυνατὸν αὐτοῦ, νὰ φέρωσιν ἐσθῆτα τοῦ συρμοῦ πρὶν ἤ οὗτος γενικευθῇ. Δὲν συμβουλεύομεν ἐν τούτοις αὐτὰς νὰ σπεύδωσι, διότι συνήθως ἡ πρώτη φέρουσα νέον φόρεμα ἤ νέου σχήματος πῖλον ἑλκύει τὰ βλέμματα καὶ τὴν προσοχὴν πάντων, πολλάκις δὲ τὸ ἀσύνηθες καὶ πρωτοφανὲς τῆς περιβολῆς προκαλεῖ μειδιάματα, ἔσθ ὅτε δὲ καὶ τὸν γέλωτα τῶν ἁπλουστέρων. Οὐχ ἧττον παραθέτομεν ἐνταῦθα γενικοὺς τοῦ συρμοῦ τῆς ἀνοίξεως ὁρισμοὺς χάριν τῶν ἀνυπομόνων. Τὸ ἔτος τοῦτο ἔσται πλούσιον εἰς παντὸς εἴδους τρίχαπτα καὶ ἀραχνοειδὴ ὑφάσματα. Τὰ πρῶτα στοιχίζουσιν, ἐνῷ τὰ δεύτερα εὑρίσκονται ἀνθηρότατα, ἀφροειδῆ, ἐλαφρότατα παρὰ τῇ καλῇ ὑφαντρίᾳ κ. Σπάρτη Καρασταμάτη. Τοῦτο ἐνθυμοῦνται πρὸ ἡμῶν αἱ ἡγεμονίδες καὶ αἱ βασίλισσαι. Ἡ πριγκίπισσα Ἀλεξάνδρα παραγγέλλει ὡραίαν κυανὴν ἐσθῆτα καὶ ἡ τοῦ ἀναδόχου μνηστὴ πριγκήπισσα Σοφία, ἀραδωτόν κυανοῦν σχεδὸν ἄχρουν. Ἀλλ οἱ χρωματισμοὶ τοῦ συρμοῦ δὲν εἶναι μόνον κυανοῦς καὶ ρόδινος : πράσινον τοῦ κισσοῦ, φαιὸν ἀνοικτόν, κυανοῦν τοῦ Δουνάβεως, κυανοπράσινον, χαλκοπράσινον καὶ λευκὸν εἶναι οἱ νέοι χρωματισμοί. Τὸ ἰσόμηκες καὶ ἰσοϋψὲς τῆς ἐσθῆτος μένει καὶ κατὰ τὴν ἄνοιξιν μὲ μόνην τὴν διαφοράν, ὅτι ἐφοδιάζεται αὕτη πρὸς τὸ ἔμπροσθεν καὶ ἄνω αὑτῆς μέρος, ἀκριβῶς ὑπὸ τὸ περιθωράκιον μὲ δύο μικρὰς ἀνεστραμμένας, δίκην συμπεπιεσμένων καλάθων, ἐμπροσθέλας. 70

71 Τὸν λαιμὸν περιβάλλουσιν ὡραιότατα περιτραχήλια, ἅτινα κατασκευάζουσι διὰ λωρίδων ὑφάσματος, κεκομμένον εἰς ἄκρα ὀδοντωτὰ καὶ τριχάπτων ὀδοντωτῶν. Ἐν γένει δὲ τα ὀδοντωτὰ ἐξαρτήματα, ἅτινα εἶχον ἐντελῶς διαγραφῇ τοῦ καταλόγου τοῦ συρμοῦ ἀναφαίνονται καὶ πάλιν ἐπιβλητικώτατα, ἀφοῦ στολίζουσι τὸν τράχηλον καὶ χρησιμεύουσιν ὡς πολυτελὲς τοῦ προσώπου ὑποπλαίσιον. Ὡς βεβαία δὲ θεωρεῖται ἀπὸ σήμερον ἡ ἐντελὴς κατάργησις τῆς τουρνύρ (tournure) ὡς καὶ ὁ περιορισμὸς τοῦ στηθοδέσμου εἰς πλατείας λωρίδας ἤ ζώνας καὶ οὐδὲν πλέον. Οἱ πῖλοι εἶνε ἐπίσης λεπτοί, ἐλαφροί, ἀραχνοειδεὶς σχεδόν. Ἡ ψάθα τοῦ συρμοὺ εἶνε διαφανὴς τριχαπτοειδής, τὰ δὲ σχήματα ὡς προείπομεν ἤ πολὺ μεγάλα ἤ πολὺ μικρά. Ἀπό τοὺς φοβεροὺς ἐκείνους πύργους οὕς ἐσυνειθίσαμεν νὰ καθηλώνωμεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς, καὶ ὧν ἀπαλλαττόμεναι ἐτηροῦμεν τὴν γλυκείαν ἀνάμνησιν διὰ τρομεροῦ κεφαλοπόνου, μεταβαίνομεν εἰς πίλους πλατυστεφάνους μέν, ἀλλ ἐλαφροτάτους μετὰ ἐλαχίστης κορυφῆς καὶ μὲ ἐλάχιστα ἐξαρτήματα, ἤ εἰς τοὺς μικροσκοπικοὺς ἐκείνους, περὶ ὧν ἤδη ἐγράψαμεν. Ὁ συρμὸς καθ ὅλα τὰ φαινόμενα ἀπεφάσισε κατὰ τὸ ἔτος τοῦτο νὰ συμβαδίσῃ μὲ τοὺς ὑπὸ τῆς ὑγιεινῆς ἐπιβαλλομένους κανόνας, ἐάν δ ἐπιτευχθῇ καὶ οἰκονομικῶς νὰ ἀνταποκριθῇ πρὸς τὴν ἐπικρατοῦσαν οἰκονομικὴν κρίσιν δύναται νὰ λατρευθῇ ὑπέρ ποτε ἄλλοτε ὑπὸ πάσης φιλοκάλου γυναικός. [πηγή: Εφημερίς των Κυριών, 26/3/1889, σελ. 5 - Ψηφιοθήκη Α.Π.Θ.] A110/246/1824,5882/extras/activities/indexc_3_moda_periodika/gynaikeios_k osmos.html 71

72 SKreferences Similarly, Sparti Karastamati s silk weavings were awarded prizes at the 1889 Paris International Exhibition as well as at the 1893 Chicago International Exhibition. Some of them, such as Sparti Karastamati, famous for her hand-woven silk textiles, relocated from the provinces, where traditional crafts were preserved, to Athens. Πηγή: An Attempt to Reform Greek Bourgeois Dress in the Turn from the Nineteenth to the Twentieth Century by Euphrosyne Roupa, M.A. Historian of Visual, Applied Arts and Design Revised version translated from Greek published in Thessalonikeon Polis, vol. 9, December 2002, pp

73 Πληροφορίες για την τσιγκογραφία της Σπάρτης Καρασταμάτη απ όπου προέρχεται η δημοσιευμένη στο διαδίκτυο εικόνα της: Explore Europe's cultural collections View item at National Documentation Centre (EKT) Identifier: handle/10442/67959 Καρασταμάτη Σπάρτη Type:Πρωτότυπο έργο τέχνης Subject:τσιγκογραφία Καρασταμάτη Σπάρτη Βιομήχανος Industrialist Karastamati Sparti Description:Απεικόνιση: τσιγκογραφία Data provider:national Documentation Centre (EKT) Provider:Hellenic Aggregator at Veria Public Library Greece A42C5A9C8E5C60FB.html?start=7 73

74 74

75 ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΠΕΣΚΟΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ. Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΥΤΉ, ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΠΕΛΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ, ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΕΝΤΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΕΥΒΟΙΑΣ, ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΚΑΙ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΟΠΟΥ ΤΟ ΠΕΛΑΤΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΠΛΕΟΝ ΤΩΝ 200 ΠΕΛΑΤΩΝ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΩΝ, ΧΟΝΔΡΕΜΠΟ- ΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. EΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕ- ΣΕΙΣ, ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΜΗ, Ο ΒΙΟΓΡΑΦΟΥΜΕΝΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕ ΕΝΑΝ ΟΓΚΟ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΤ' ΑΡΧΗΝ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ MARKETING, ΤΟΣΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΩ- ΡΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΑΝΟ- ΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ. ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ, ΤΟΣΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΗΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗ- ΣΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ. ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕ- ΔΟΜΕΝΩΝ, ΣΤΟ RELATIONSHIP MARKETING ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ FRANCHISING ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ. KΑΙ Ο ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΑΥΤΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΚΛΕΙΝΕΙ ΜΕ ΤΟ BUSINESS REENGINEERING, ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΩΝ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΡΓΟ ΜΕ TO OΠΟΙΟ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΕ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ B & A ΚΑΙ ΜΕ ΚΥΡΙΟ ΠΕΛΑΤΗ ΤΗΝ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ΑΒΕΣ. OI KΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΞΟΙΚΙΩΘΗΚΕ Ο ΣΜ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΕΝΑ ΕΥΡΥ ΦΑΣΜΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑ- ΝΕΙ, ΚΑΤΑ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΣΕΙΡΑ, 75

76 ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ, ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ, ΤΡΟΦΙΜΑ, ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ, ΦΑΡΜΑΚΑ, ΧΗΜΙΚΑ, ΧΑΡΤΙΚΑ, ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΔΑΝΕΙΑ, ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ, ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΩΝ, ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ, ΣΙΓΑΡΕΤΤΑ, ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΡΕΠΕΙ, ΤΕΛΟΣ, ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ Η ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΟΥ ΣΜ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΤΟΣΟ ΩΣ ΛΗ- ΠΤΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΩΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΕΝΔΟ- ΚΑΙ ΕΞΩ-ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΙΔΙΟΤΗΤΑ Ο ΣΜ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΚΕ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΟΠΩΣ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ, Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ, Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ, Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ- ΩΝ, Η ΗΓΕΤΙΚΟΤΗΤΑ Κ.Α. ΜΕ ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΙΔΙΟΤΗΤΑ Ο ΣΜ ΗΤΑΝ(ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ) ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΘΕΜΑ- ΤΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, ΠΩΛΗΣΕΩΝ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΜΑΝΑΤΖ- ΜΕΝΤ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΩΣ ΜΕ- ΛΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΟΠΩΣ Η ΕΛΛ. ΕΤ. ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΕΛΛ. ΕΤ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ. ΓΛΩΣΣΕΣ Ο ΣΜ ΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΤΑΙΣΤΑ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΚΑΙ ΣΕ ΒΑΘΜΟ ΑΠΛΗΣ ΣΥΝ- ΕΝΝΟΗΣΗΣ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΚΗ. ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ 2011 Ο ΣΜ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΡΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΕΚΟΜΙΣΕ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΤΟΥ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ο ΒΙΟΓΡΑΦΟΥΜΕΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ "ΠΝΟΗ - ΦΙΛΟΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΑΙΔΙΟΥ", ΗΤΑΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΑ ETH ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΣ. 76

77 77

78 78 ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΟΥ ΜΠΕΣΚΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1821 ΠΟΥ ΑΠΟ ΑΠΟΓΟΝΟ ΣΕ ΑΠΟΓΟΝΟ ΕΦΘΑΣΑΝ ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΦΥΛΑΣΣΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ

79 ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕΛΙΔΑΣ Για πάρα πολλά χρόνια σχεδόν εξήντα πίστευα, πως ο εικονιζόμενος οπλισμός του Νικολού Μπέσκου, σύμφωνα με την οικογενειακή παράδοση, σχετιζότανε με την όλη στρατιωτική του ένδυση και τον εξοπλισμό του ως ιερολοχίτου για τη συμμετοχή του στη μάχη στο Δραγατσάνι το Κατά την πρόσφατη όμως έρευνά μου σχετικά με τον Ιερό Λόχο και τα στελέχη του, μου προέκυψε πως και η στολή και ο εξοπλισμός των ιερολοχιτών ήταν τελείως άλλης σχεδιαστικής κατεύθυνσης, ευρωπαϊκού επηρεασμού. Η παραπλεύρως εικόνα από πίνακα του Peter von Hess, μαρτυρά του λόγου το αληθές. Δικαιούμαι λοιπόν, νομίζω, να αναθεωρήσω την πλάνη μου αυτή και φυσικά, όχι με λιγότερη αυθαιρεσία, να προτείνω πως τα συγκεκριμένα όπλα θα πρέπει να ήταν προϊόν αντίστροφης λαφυραγωγίας από νεκρούς των αντιπάλων Τούρκων μαχητών.. 79

80 Πίνακας Διανομής των 19 αντιτύπων 1, Βελισσάριος Κ Καράκωστας 2. Νίνα Β. Καράκωστα 3. Κωστής Β. Καράκωστας 4. Δημήτρης Β. Καράκωστας.. 5. Γιάννης Κ. Καράκωστας,.. 6. Θεμιστοκλής Κ. Βέλλος Μαρία Ν. Μπέσκου-Γιώτη 8. Ελένη Α. Γιώτη-Ευστρατιάδη 9. Χρίστος Α. Γιώτης Σταύρος Ν. Μπέσκος 11. Ιωάννα Γ. Καρασταμάτη-Μπέσκου 12. Ελένη Σ. Μπέσκου-Βρεττού 13. Ιωάννα Α. Βρεττού 14. Στέλλα Α. Βρεττού 15. Νίκος Σ. Μπέσκος 16. Ιωάννα Α. Τόμπρου 17. Μαρίνα Ν. Καρασταμάτη-Παρασκευοπούλου 18. Νίκος Α. Παρασκευόπουλος 19. Μαρία Α. Παρασκευοπούλου 80

81 ΕΞΕΛΙΞΗ [Σε διάφορα σημεία του οικογενειακού αυτού βιβλίου είχα εκφράσει την ευχή, εκεί που η πέννα η δική μου όφειλε να περιοριστεί, ελλείψει περισσοτέρων πληροφοριών και στοιχείων, κάποιοι άλλοι εκ των συγγενών να αναλάβουν την πρωτοβουλία να αναπτύξουν περαιτέρω το θέμα, εμπλουτίζοντες τοιουτοτρόπως την καταγεγραμμένη οικογενειακή μνήμη. Πρώτος έσπευσε να το κάνει ο πρωτεξάδερφός μου Θεμιστοκλής και τον συγχαίρω και τον ευχαριστώ γι αυτό. Και στις επόμενες σελίδες παραθέτω ψηφιοποιημένα τα τρία, προφανώς πολυτονικά, κείμενα που μου παρέδωσε, γραμμένα με τον θαυμάσιο και γι αυτό αξιοζήλευτο γραφικό του χαρακτήρα.] 81

82 82

83 ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ Κ. ΒΕΛΛΟΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΜΟΥ ΕΞΑΔΕΛΦΟΣ, ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ ΕΥΘΑΛΙΑΣ (ΛΙΛΗΣ) ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Θ. ΒΕΛΛΟΥ ΕΓΡΑΨΕ ΚΑΤΑ ΜΗΝΑ ΙΟΥΛΙΟ ΤΟΥ

84 84

85 Πρώτο κείμενο Η Οικογένεια Βέλλου Κατ, αρχάς θέλω να ευχαριστήσω τον εξάδελφό μου Σταύρο Ν. Μπέσκο γιατί μου έδωσε βήμα στο βιβλίο του να γράψω και για τη δική μου οικογένεια και να εξιστορήσω πως κατέληξε στη σύγκλιση και ουσιαστική συγχώνευση με την οικογένεια Μπέσκου. Η ιστορία αρχίζει πολύ παλιά. Η πρώτη ιστορική εμφάνιση της οικογένειας Βέλλου τοποθετείται χρονικά την ίδια εποχή της εμφάνισης της οικογένειας Μπέσκου. Ο πρώτος γνωστός γενάρχης Ευστάθιος Βέλλος, υπογράφει την επαναστατική προκήρυξη της Δημογεροντίας Αταλάντης Φθιώτιδας με επικεφαλής τον Νεόφυτο Μεταξά, τότε Επίσκοπο Ταλαντίου και μετέπειτα πρώτο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Ο αδελφός του Δημήτριος είχε (μεταξύ των άλλων ένα γιο τον Κωνσταντίνο. Αυτός ήταν πατέρας πέντε παιδιών (με χρονική σειρά) του Βασίλη, του Δημήτρη, της Ασπασίας, του Γιάννη και του Θεμιστοκλή. Ο Θεμιστοκλής σπούδασε στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών απ όπου αποφοίτησε με τον βαθμό άριστα. Κατά σύμπτωση με τον ίδιο βαθμό αποφοίτησε και ο συμφοιτητής του Αλέξανδρος Βουρνάζος ο οποίος έγινε καθηγητής Χημείας στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο, ιδρυτής της Σχολής Χημικών Μηχανικών και Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. 85

86 Ο Θεμιστοκλής κατά την αξίωση του πρωτότοκου αδελφού του και μετέπειτα στρατηγού Βασίλη Κ. Βέλλου (με έξοδα του οποίου και σπούδασε) επέστρεψε στη γενέτειρά του Αταλάντη για να ανοίξει φαρμακείο και να φροντίσει την Οικογένεια. Τις γυμνασιακές του σπουδές ο Θεμιστοκλής Βέλος τις έκανε στο Γυμνάσιο Χαλκίδας διαμένοντας στο σπίτι του αδελφού του Βασίλη. Εκεί είχε συμμαθητή τον Σταύρο Μπέικο και τον Νίκο Ζάχαρου αδελφό της Ελένης Ζάχαρου- Μπέσκου (της γιαγιάς μου). Αυτή ήταν η πρώτη επαφή των δύο οικογενειών. Ο Θεμιστοκλής Βέλλος είχε δύο παιδιά, τον Κωστάκη (τον πατέρα μου) και την Πίπισα (Πηνελόπη). Ο Κωστάκης πήγε στη Χαλκίδα και αυτός για το Γυμνάσιο (υπήρχε πάντα το σπίτι του θείου του Βασίλη). Τα σπίτια τότε είχανε και αυτά τον ακάλυπτο χώρο τους, δηλαδή, μιαν ακάλυπτη ταρατσούλα στο πίσω μέρος του σπιτιού, προς τον κήπο, που στηριζόταν στον πρώτο όροφο και καλυπτόταν από κληματαριά ή κισσό, για να δροσίζονται οι ένοικοι του δευτέρου ορόφου. Από εκεί είχε ο Κωστάκης Βέλλος την πρώτη οπτική επαφή με τα παιδιά του Σταύρου Σ. Μπέσκου (του άλλου παππού μου) τον Νίκο και τη Λιλή, την μετέπειτα γυναίκα του. Αργότερα, τη δεκαετία του 30 συναντήθηκαν μια μέρα στην οδό Αβάντων οι δύο παππούδες μου, ο Θεμιστοκλής και ο Σταύρος. Αφού είπαν διάφορα λέει ο Θεμιστοκλής (κατά την αφήγηση της μητέρας μου Ευθαλίας Μπέσκου-Βέλλου): «Σταύρο έχω έναν γιο τον Κωστάκη, που τον ξέρεις, και εσύ έχεις μια κόρη τη Λιλή. Τι λες, συμπεθερεύουμε;» 86

87 Οι γονείς μου Κωστάκης και Λιλή σε διαφορετικές περιόδους της μακράς κοινής τους ζωής. Ο Σταύρος, αφού σκέφτηκε λίγο, είπε: «Ευχάριστο θα μου ήταν, αλλά ξέρεις Θεμιστοκλή, την κόρη μου δεν την έχω για την Αταλάντη. «Ούτε εγώ έχω τον γιο μου για την Αταλάντη» είπε ο Θεμιστοκλής. «Θα του ανοίξω φαρμακείο στην Αθήνα.» «Αν είναι έτσι και θέλουν και τα παιδιά να το συζητήσουμε!» είπε ο Σταύρος. Έτσι άρχισε το συνοικέσιο που κατέληξε στον γάμο του Κωστάκη Θ. Βέλλου και της Λιλής Σ. Μπέσκου και από τον οποίο προέκυψα εγώ Ο γάμος έγινε το

88 Κουμπάρος στον γάμο (και μετέπειτα νονός μου) ήταν ο Λάμπρος Ευταξίας. Ο πατέρας μου μού είχε αναφέρει το εξής χαριτωμένο περιστατικό: Ο κουμπάρος πήγε στη Χαλκίδα όπου ο γάμος θα γινότανε στο σπίτι της νύφης (έτσι ήταν τότε) παίρνοντας μαζί και τον θείο του Γ. Βούρο, γόνο παλιάς αθηναϊκής οικογένειας με μεγάλα πλούτη. Αναφέρω μόνον το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, έργο του Ιδρύματος Βούρου, στην Πλατεία Κλαυθμώνος. Ο Βούρος νόμισε ότι πηγαίνει σε έναν από εκείνους τους χωριάτικους γάμους που ο ανεψιός του γινόταν κουμπάρος για λόγους ψηφοθηρίας. Φόρεσε λοιπόν ένα απλό σκούρο κουστούμι και βέβαια πήρε μαζί του τη λιμουζίνα του μάρκας Μερσεντές με τον οδηγό της που δεν την αποχωριζότανε ποτέ. Η έκπληξή του άρχισε όταν αντίκρισε το σπίτι της οικογένειας Μπέσκου (ημιτριώροφη μονοκατοικία γνήσιου νεοκλασικού ρυθμού που το είχε κτίσει ο προπάππος μου Αριστοτέλης Ζαχαρίου. Η έκπληξή του δε αυξήθηκε όταν μπήκε μέσα και αντίκρισε τα ζωγραφιστά ταβάνια και κορυφώθηκε όταν είδε να κυκλοφορούν στο σπίτι άνθρωποι με φράκο, με σμόκιν, με το ένδυμα του γάμου της επαρχίας, το ζακέ. Στην Αταλάντη σώζεται ακόμα το ζακέ του παππού του Θεμιστοκλή. Είδε επίσης εκεί τον Νικόλαο Κριεζώτη, απόγονο του οπλαρχηγού του 21 και μεγάλο άρχοντα της Εύβοιας, κουμπάρο του Σταύρου Σ. Μπέσκου και νονού και κουμπάρου του γιου του Νίκου Σ. Μπέσκου που τον ήξερε από την Αθηναϊκή Λέσχη και ένοιωσε να βρίσκεται σε δύσκολη θέση. 88

89 Είπε λοιπόν στον ανιψιό του: «Πού με έφερες εδώ με αυτούς τους ανθρώπους; Εγώ νόμιζα πως πάμε σε ένα χωριάτικο γάμο από αυτούς που κάνεις για την πολιτική! Και αμέσως έδωσε εντολή στον οδηγό του να πάει σε ανθοπωλείο και να παραγγείλει στολισμό του σπιτιού με άνθη. Πράγματι σε λίγο ο οδηγός επέστρεψε ακολουθούμενος από ένα μικρό φορτηγό γεμάτο γλάστρες γαρδένιας που στόλισαν τη σκάλα και το διάδρομο του σπιτιού. Οι νεόνυμφοι εγκαταστάθηκαν στην Αταλάντη για να συμπαρασταθούν στους γονείς του Κωστάκη που είχαν χάσει την κόρη τους πριν από λίγα χρόνια. Το πατρικό μου σπίτι στην Αταλάντη Αργότερα, το 1936, αγοράστηκε ένα σπίτι στην Αθήνα, στην οδό Θερμοπυλών 23, όπου εγκαταστάθηκε οριστικά το ζευγάρι. Ό Κωστάκης που είχε εν τω μεταξύ πάρει και Δίπλωμα Χημικού, διορίστηκε στο Κέντρο Χημικού Πολέμου, όπου ο πόλεμος του 40 τον βρήκε διευθυντή των εργαστηρίων. Το πατρικό μου σπίτι στην Αθήνα 89

90 Ζήτησε να πάει στο μέτωπο αλλά ο Διοικητής του Κέντρου, Συνταγματάρχης Γ. Αναγνωστόπουλος δεν συμφώνησε και έτσι ο Κωστάκης έμεινε στο Κέντρο μέχρι και την είσοδο των γερμανών στην Αθήνα. Εν τω μεταξύ, δύο περίπου χρόνια πριν ( ) είχα κάνει τη θριαμβευτική μου είσοδο εις τα εγκόσμια! Επί κατοχής ο πρώην Διοικητής του Κωστάκη έγινε Καθηγητής στο ΕΜΠ, όπως άλλωστε πολλοί ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, και του ζήτησε να πάει Επιμελητής στην Έδρα του, όπως και έγινε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διαλυθεί η οικογένεια του Κωστάκη αυτός στην Αθήνα, η μητέρα μου και εγώ στη Χαλκίδα ή στην Αταλάντη όπου δεν υπήρχε πείνα. Ενωμένους στην Αθήνα μας θυμάμαι για πρώτη φορά το 1942 όπου περάσαμε την υπόλοιπη κατοχή. Το πρώτο τραγούδι που θυμάμαι είναι το «Τα μάτια, τα δικά σου τα μάτια.» Νομίζω το τραγουδούσε η Τζένη Χαρίτου. Τα χρόνια που ακολούθησαν (υπόλοιπη κατοχή εμφύλιος) ήταν δύσκολα, ακόμα και γι αυτούς που δεν πολεμούσαν. Πολλοί θα έχετε ακούσει την έκφραση «και δύο αυγά Τουρκίας», έκφραση σαφώς απαξιωτική. Γεννήθηκε την εποχή του αντάρτικου οπότε βέβαια ήταν αδύνατον να φθάσουν αυγά στην Αθήνα. Μόνος τρόπος να φάει κανείς αυγά ήταν να περιμένει να ξεφορτώσει στον Πειραιά το φορτηγό καράβι από την Τουρκία. 90

91 Η απαξία που φαίνεται στην έκφραση οφείλεται στο ότι αφού η Ελλάδα είναι η καλύτερη χώρα του κόσμου, που κατοικείται από τον καλύτερο λαό, βγαίνει ως συμπέρασμα πως οι κότες της Τουρκίας γεννάνε αυγά χειρότερα από τα δικά μας. Ο ΣΥΓΚΕΡΑΣΜΟΣ Η βαθμιαία σύγκλιση των οικογενειών Μπέσκου-Βέλλου έχει τη ρίζα της, όπως είπαμε, στο ότι οι Σ. Μπέσκος και Θ. Βέλλος ήταν συμμαθητές στο Γυμνάσιο της Χαλκίδας. Συνεχίστηκε με τη γειτονία των σπιτιών του Σ. Μπέσκου και του στρατηγού Βασίλη Βέλλου. Αλλά η βάση της οριστικής σύγκλισης βρίσκεται αλλού. Θεμιστοκλής και Σταύρος στη χειμωνιάτικη οδό Αβάντων της Χαλκίδας Ο Κωστάκης Βέλλος, όταν έγινε γαμπρός στην οικογένεια Μπέσκου, είχε χάσει την αδελφή του πριν λίγα χρόνια. Έτσι βρήκε αδελφό στο πρόσωπο του κουνιάδου του Ν. Μπέσκου. Το ίδιο και η θεία μου η Ελένη. Έχοντας μεγαλώσει ορφανή από μητέρα, βρήκε μια καινούρια στο πρόσωπο της γιαγιάς μου Ελένης Στ. Μπέσκου και μια αδελφή στο πρόσωπο της μητέρας μου Ευθαλίας Κ. Βέλλου. 91