ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ν. ΔΡΑΜΑΣ. συνδιοργάνωση με το ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. ημερίδα

Transcript

1 συνδιοργάνωση με το ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ημερίδα Εκπαιδευτικά Σενάρια για τα Αρχαία Ελληνικά Θεόδωρος Στάμος α. «Ηγέτες του χθες και του σήμερα» β. Σκέψεις από την εφαρμογή σεναρίων και τη συμμετοχή στην ψηφιακή κοινότητα «Διάλογος» Βασιλική Γιαρίμπαπα «Οἵα ἡ μορφή, (οὐ) τοιάδε καὶ ἡ ψυχή;» Λάμπρος Πόλκας «Ιστορίες και Αναπαραστάσεις για την αυτοχθονία των Αθηναίων» Κοσμάς Τουλούμης Ανανέωση της διδασκαλίας των αρχαίων και σενάρια με χρήση ΤΠΕ Τάσος Μάτος Ψηφιακές κοινότητες μάθησης Δημοτικό Ωδείο Δράμας Σάββατο, 13 Δεκεμβρίου 2014

2 Θόδωρος Στάμος Γυμνάσιο Βυρώνειας Σερρών Εκπαιδευτικό σενάριο, «Ηγέτες του χθες και του σήμερα» Το σενάριο που παρουσιάζεται βασίζεται στο κείμενο της Ενότητας 7, της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, Β Γυμνασίου. Παρατίθεται παρακάτω το κείμενο. Ενότητα 7: Ένας στοργικός ηγέτης Ἅπαντες ἐπιστάμεθα ὅτι Ἀγησίλαος, ὅπου ᾤετο τήν πατρίδα τι ὠφελήσειν, οὐ πόνων ὑφίετο, οὐ κινδύνων ἀφίστατο, οὐ χρημάτων ἐφείδετο, οὐ σῶμα, οὐ γῆρας προὐφασίζετο, ἀλλά καί βασιλέως ἀγαθοῦ τοῦτο ἔργον ἐνόμιζε, τό τούς ἀρχομένους ὡς πλεῖστα ἀγαθά ποιεῖν. Ἐν τοῖς μεγίστοις δέ ὠφελήμασι τῆς πατρίδος καί τόδε ἐγώ τίθημι αὐτοῦ, ὅτι δυνατώτατος ὤν ἐν τῇ πόλει φανερός ἦν μάλιστα τοῖς νόμοις λατρεύων. Τίς γάρ ἄν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὁρῶν τόν βασιλέα πειθόμενον; [...] Ὅς καί πρός τούς διαφόρους ἐν τῇ πόλει ὥσπερ πατήρ πρός παῖδας προσεφέρετο. Ἐλοιδορεῖτο μέν γάρ ἐπί τοῖς ἁμαρτήμασιν, ἐτίμα δ εἴ τι καλόν πράττοιεν, παρίστατο δ εἴ τις συμφορά συμβαίνοι, ἐχθρόν μέν οὐδένα ἡγούμενος πολίτην, ἐπαινεῖν δέ πάντας ἐθέλων, σῲζεσθαι δέ πάντας κέρδος νομίζων, ζημίαν δέ τιθείς εἰ καί ὁ μικροῦ ἄξιος ἀπόλοιτο. Ξενοφῶν, Ἀγησίλαος Με το συγκεκριμένο σενάριο γίνεται προσπάθεια ώστε οι μαθητές, έχοντας ως αφετηρία το κείμενο της ενότητας του σχολικού βιβλίου, να φτάσουν στο παρόν. Συγκεκριμένα, ακολουθούν την εξής πορεία: 1. Νοηματική προσπέλαση του κειμένου. 2. Αξιοποίηση του λεξιλογίου της ενότητας (ρ. πράττω). 3. Ένταξη του κειμένου στο ευρύτερο πλαίσιο παραγωγής του. 4. Γνωριμία με τη λέξη ηγέτης στην «Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα» (Λεξικά, Σώματα κειμένων). 5. Παρουσίαση ενός προσώπου, από οποιονδήποτε χώρο, που θεωρείται ηγέτης. 6. Αποστολή σε κάποιον ηγέτη της εποχής μας. Η δομή του συγκεκριμένου σεναρίου στηρίζεται στο παρακάτω σχήμα: Έτσι, με το συγκεκριμένο σενάριο: 1. Οι ΤΠΕ χρησιμοποιούνται ως μέσα πρακτικής γραμματισμού (μέσα για διάβασμα, γράψιμο, επικοινωνία). Δεκέμβριος 2014 σ. 2

3 2. Αξιοποιούνται ψηφιακά περιβάλλοντα που καλλιεργούν τον νέο γραμματισμό (προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, παρουσιάσεων, ιστολόγιο κ.ά.) 3. Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την καλλιέργεια της πρωτοβουλίας, της αυτενέργειας των μαθητών και της συνεργατικής αναζήτησης της γνώσης. Δεκέμβριος 2014 σ. 3

4 Βίκη Γιαρίμπαπα, Γενικό Λύκειο Χρυσούπολης Σενάριο, «Οἵα ἡ μορφή, (οὐ) τοιάδε καὶ ἡ ψυχή;» για το λόγο του Λυσία, «Ὑπὲρ Μαντιθέου», παρ Επιδιώξεις των νέων διδακτικών πρακτικών 1. Οι μαθητές να αντιληφθούν πως η γνώση προκύπτει, πολλαπλασιάζεται και παγιώνεται μέσα από την προσωπική τους ενασχόληση και δράση. 2. Όλοι οι εμπλεκόμενοι να αναγνωρίσουν την ανάγκη να αλλάξουν οι παραδοσιακοί ρόλοι τους και οι ταυτότητές τους. 3. Να γίνει βίωμα η δραστηριοποίηση και η πρόσκτηση της γνώσης μέσα από τη συνεργασία. 4. Να επιδιωχθούν κριτικοί γραμματισμοί σύμφωνα με τις νέες διδακτικές φιλοσοφίες. Λυσίου, «Ὑπὲρ Μαντιθέου», παρ Κριτήριο αξιολόγησης του πολίτη Αφόρμηση σεναρίου: το πρότυπο του «καλοῦ κἀγαθοῦ» ενεργού πολίτη Ερωτήματα και προβληματισμοί : 1. η ταυτότητα του πολιτευόμενου στην εποχή του Μαντίθεου. 2. η ευκταία ταυτότητα του πολιτευόμενου σήμερα. 3. η ταύτιση της εικόνας με την ουσία. Στόχοι του σεναρίου 1. Η αποτελεσματική χρήση των ανοιχτών περιβαλλόντων μάθησης 2. Η αναζήτηση και κατανόηση του πραγματολογικού πλούτου 3. Η κριτική ματιά ως προς τις συμπεριφορές που περιγράφονται ή υπονοούνται και η αναγωγή τους στο σήμερα 4. Η κριτική αξιολόγηση των μεθόδων και του ύφους του λογογράφου α) Λεξιλογική και μορφο-συντακτική προσέγγιση 1. Σύγκριση μεταφράσεων του αποσπάσματος 2. Ερμηνεία λέξεων με τη βοήθεια ψηφιακών λεξικών 3. Ετυμολογική συγγένεια με νεοελληνικές λέξεις. 4. Η χρήση του σχήματος αντίθεσης ως εργαλείο πειθούς. β) Πραγματολογική προσέγγιση Η γνωριμία με πτυχές της ιδιωτικής και της δημόσιας ζωής των πολιτών της αρχαίας Ελλάδας και η συσχέτισή τους με τα πολιτειακά δεδομένα της εποχής. Τι ρόλο παίζει η εξωτερική εμφάνιση για το πολιτικό χαρακτηρισμό και τη συμπεριφορά των πολιτών της εποχής του Μαντίθεου; Η διάκριση ή και αντίθεση ανάμεσα στο «φαίνεσθαι» και το «είναι». στερεότυπα και προκαταλήψεις σημασία σε εξωτερικά στοιχεία των σύγχρονων πολιτικών image makers Σχεδιαγραμματική αποτύπωση του προτύπου του πολιτευόμενου βουλευτή της αρχαίας Αθήνας. «μετρίως βεβιωκώς» «φιλοτίμως και κοσμίως πολιτεύεσθαι» Ἰσοκράτης, Πρὸς Νικοκλέα, 2, Ἰσοκράτης, Ἀρχίδαμος, 6, 59 Θουκυδίδης, 2,65,1-2,65,13 Θουκυδίδης, 2,42,3 γ) Δύναμη πειθούς Δεκέμβριος 2014 σ. 4

5 Προβληματισμός σχετικά με την πειστική ικανότητα του ρήτορα και τα μέσα που αξιοποιεί. καταγραφή επιχειρημάτων και αξιολόγησή τους τεχνικές του ρητορικού λόγου ηθοποιία (σκιαγράφηση προσώπων) παθοποιία (εντοπισμός παθών) ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ Αγάπη-ενδιαφέρον για την πατρίδα Αγνότητα-αθωότητα Αδικία Μίσος (προς του κατηγόρους) Θαυμασμός (προς τις πράξεις και το πρόσωπο του Μαντίθεου) Αγανάκτηση ΧΡΩΜΑ κόκκινο γαλάζιο Γκρι Κίτρινο Φούξια πορτοκαλί Δεκέμβριος 2014 σ. 5

6 Λάμπρος Πόλκας, 1 ο Π.Π. ΓΕΛ Αθηνών, «Γεννάδειο» «Ιστορίες και Αναπαραστάσεις για την αυτοχθονία των Αθηναίων» Στην εισήγησή μου θα παρουσιάσω αντιπροσωπευτικά στοιχεία ενός σεναρίου διδασκαλίας με τις ΤΠΕ για το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών στο Λύκειο, με αφορμή τον «Περικλέους επιτάφιο» του Θουκυδίδη (Κεφ ). Το σενάριο συντάχθηκε στο πλαίσιο Έργου που εκπονείται εδώ και καιρό από εκπαιδευτικούς φιλολόγους της Μέσης στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Η παρουσίαση του σεναρίου χωρίζεται σε δύο μέρη: στο πρώτο μέρος, το θεωρητικό, εκθέτω τους προβληματισμούς (φιλολογικούς και παιδαγωγικούς), που έλαβα υπόψη στον σχεδιασμό και τη σύνταξη του σεναρίου, υπολογίζοντας σε στοιχεία της έρευνας όσον αφορά το ρευστό ζήτημα της αθηναϊκής αυτοχθονίας στα λεξικά, τα αρχαιοελληνικά κείμενα και τις εικονογραφικές, μυθολογικές αναπαραστάσεις. Στο δεύτερο μέρος, της εφαρμογής, θα παρουσιάσω πρώτα, με διαγράμματα, τις δραστηριότητες που εκτελούν οι ομάδες των μαθητών, αξιοποιώντας πόρους του διαδικτύου, τα προδοκώμενα αποτελέσματα μάθησης και την αξιολόγηση των σχετικών εργασιών. Στη συνέχεια, μέσα από το συνεργατικό περιβάλλον εργασίας των εγγράφων google/drive, θα αναλύσω την οργάνωση και το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων, των ψηφιακών φύλλων εργασίας και των ψηφιακών πόρων (κειμένων, εικόνων, βίντεο), που αξιοποιούν για να εκτελέσουν τις δραστηριότητες οι ομάδες των μαθητών. Στις προθέσεις σύνταξης του διδακτικού αυτού σεναρίου ήταν να κατανοήσουν οι μαθητές ότι η αυτοχθονία, από τα κλασικά χρόνια μέχρι σήμερα, δεν στηρίζεται σε βιολογικές σχέσεις συγγένειας αλλά ότι είναι μια, λίγο πολύ, επινοημένη έννοια, που ορίζει και διαφοροποιεί ταυτότητες των ανθρώπων. Προϋποθέτει την «επινόηση της παράδοσης», στον βαθμό που αποδίδει στα πολιτισμικά κριτήρια (τη γλώσσα, λ.χ., τη θρησκεία, την τέχνη και την παιδεία) ιδιότητες φυσικές, νομιμοποιώντας σχέσεις πολιτικών και ιδεολογικών δακρίσεων μεταξύ ανθρώπων, κοινωνικών ομάδων και εθνοτήτων. Το παράδειγμα της αθηναϊκής αυτοχθονίας στα κλασικά χρόνια δείχνει ότι το «ρίζωμα» των πολιτών στη γη τους λειτούργησε ως όχημα νομιμοποίησης της αθηναϊκής ηγεμονίας, παρέχοντας συνάμα στην ιδεολογία για την ιδιότητα του πολίτη μια χωρίς χρονικό περιορισμό θεμελίωση. Οι αθηναίοι πολίτες, καταγόμενοι από την τροφό και μητέρα γη τους, γίνοντουσαν όλοι «αδέλφια», και η «ισογονία» αυτή τους εξασφάλιζε την «ισονομία», διαγράφοντας τις κοινωνικές ανισότητες που υπήρχαν ανάμεσά τους. Η διαμόρφωση αυτής της ιδεολογίας αυτής στα αρχαία χρόνια είχε δύο κύριες όψεις: α) την «ομοιογενοποιητική», που αποσκοπούσε στο «δέσιμο» των αθηναίων πολιτών με τη γη τους, μέσω της θεάς Αθηνάς (στην εικονογραφία) και της αποθεωμένης πόλης τους Αθήνας (στα κείμενα), και β) τη «διαφοροποιητική», με την οποία (μετά κυρίως τους Περσικούς πολέμους) οι Αθηναίοι διακρίνονταν από τους Σπαρτιάτες και τους «άλλους» Έλληνες («επήλυδες», «μετανάστες» και «επείσακτους»), διεκδικώντας προοδευτικά την ηγεμονία σε πανελλήνιο επίπεδο. Η μετάβαση από τον «τοπικισμό» στον «Πανελληνισμό» ανακλάται στις εικονογραφικές αναπασταστάσεις, όπου στο μυθολογικό τρίγωνο «Γαία - Εριχθόνιος / Ερεχθέας και Αθηνά» εμπλέκονται σταδιακά οι ολύμπιοι θεοί. Η διερεύνηση της αυτοχθονίας των αρχαίων Αθηναίων δεν γίνεται μόνο για να εμπλουτίσουν οι μαθητές την αρχαιογνωσία τους, αλλά και για να προβληματιστούν τόσο για την ιστορική της εξέλιξη όσο και για τη διαχρονική της εμβέλεια, ως ιδεολογίας που συνετέλεσε και συντελεί στη διαμόρφωση και της δικής τους ταυτότητας, όπως και των άλλων, ανθρώπων, λαών, κρατών και εθνών. Αν το σχολείο, μεταξύ άλλων, αποτελεί έναν από τους βασικούς μηχανισμούς πολιτισμικής «ομοιογενοποίησης», κείμενα όπως ο «Επιτάφιος» του Θουκυδίδη, χρησιμοποιούνται ως πρόσφορο μέσο για τη διαμόρφωση κοινής Δεκέμβριος 2014 σ. 6

7 ταυτότητας στους σημερινούς μαθητές. Έτσι, στη διδασκαλία τα αυτόχθονα χαρακτηριστικά του αθηναίου πολίτη επενδύονται συχνά με ιδιότητες και λειτουργίες σχεδόν «φυσικές», που είναι ενιαίες, διαχρονικές και αναλλοίωτες οντότητες, ενταγμένες συνήθως μέσα σ έναν «άχρονο χρόνο», εκτός ιστορίας. Και η ιδεολογία της αθηναϊκής αυτοχθονίας μπορεί και να λέει χοντρά ότι, από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, οι σημερινοί Έλληνες έχουν γεννηθεί από γονείς, και εκείνοι από γονείς και προγόνους, με τα ίδια ανά τους αιώνες αυτόχθονα χαρακτηριστικά, που σημαίνει ότι είχαν και έχουν από τη γέννησή τους σχέση φυσική ανάμεσά τους. Η μετακίνηση ωστόσο της αυτοχθονίας από την ιστορία στη φύση εμποδίζει τόσο τη σχέση των μαθητών με τον σύγχρονο, δικό τους κόσμο όσο και τη γνωριμία τους με το κλασικό παρελθόν, αφού και οι δύο κόσμοι τούς παρουσιάζονται στατικοί, εξιδανικευμένοι και αμετακίνητοι. Εργογραφία: Chapoutot, J Ο εθνικοσοσιαλισμός και η αρχαιότητα, μτφρ. Γ. Καράμπελας. Αθήνα: Πόλις. Dettienne, M Ποιοι είναι αυτόχθονες; Από το καθαρόαιμο αρχαίο Αθηναίο στον ριζωμένο στη γη Γάλλο. Αθήνα: Μεταίχμιο. Hobsbawm, E. J., & T. Ranger (επιμ.) Η επινόηση της παράδοσης, μτφρ. Θ. Αθανασίου. Αθήνα: εκδ. Θεμέλιο. Λέκκας, Π Η εθνικιστική ιδεολογία. Πέντε υποθέσεις εργασίας στην ιστορική κοινωνιολογία. Αθήνα: ΕΜΝΕ-Μνήμων. Loraux, N Τα τέκνα της Αθηνάς, μτφρ. Γ. Ανδρεάδης. Αθήνα: εκδ. Λιβάνη. Σταμουλάκης, Ι. Π Η αυτοχθονία των Αθηναίων και τα ιδεολογικά της παρεπόμενα στον Επιτάφιο του Θουκυδίδη. Στο Α. Στέφος & Μ. Στεργιούλης (επιμ.), Θουκυδίδης. Ο κορυφαίος ιστορικός της αρχαιότητας και η επίδρασή του μέχρι σήμερα. Σεμινάριο 13, ΠΕΦ. Αθήνα: εκδ. Κοράλι, Δεκέμβριος 2014 σ. 7

8 Κοσμάς Τουλούμης, Πειραματικό Γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ανανέωση της διδασκαλίας των αρχαίων και σενάρια με χρήση ΤΠΕ «Η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας από το πρωτότυπο στο Γυμνάσιο είναι ένα ζήτημα που έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις (βλ. Μαρωνίτης, 2002), τόσο για τη χρησιμότητά της στις γυμνασιακές σπουδές, όσο και για τα Αναλυτικά και τα Διαθεματικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ και ΔΕΠΠΣ) που τη διέπουν. Ο ιδεολογικός επικαθορισμός που προκύπτει από την ισχυρή σύνδεση του μαθήματος με την ελληνική αρχαιότητα και τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας οδηγεί σε μια, σχεδόν, «καθαγιασμένη», αντιμετώπιση της διδασκαλίας του από μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι εκπαιδευτικοί. Τα Ανθολόγια Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας αποτελούν τα βασικά σχολικά εγχειρίδια των τριών τάξεων του Γυμνασίου μέσω των οποίων οι μαθητές καλούνται να προσεγγίσουν τα Αρχαία Ελληνικά. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ώστε τα εγχειρίδια αυτά να γίνουν κειμενοκεντρικά και να ασχοληθούν με θέματα που μπορεί και να απασχολούν τους μαθητές η τυπική διδασκαλία κυριαρχεί. Η έμφαση στη διδασκαλία αυτής καθαυτής της γλώσσας στο επίπεδο της συντακτικής και γραμματικής ανάλυσης και, μάλιστα, σε προτασιακό επίπεδο οδηγεί στο να εξετάζονται τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα αυτόνομα, έξω από οποιοδήποτε κειμενικό και νοηματικό πλαίσιο. Είναι δυνατόν, άραγε, να μετατραπούν τα Αρχαία Ελληνικά από διδασκαλία μιας «νεκρής» γλώσσας σ ένα ζωντανό και διαρκώς; ανανεωνόμενο μάθημα που να έχει σχέση τόσο με τους δασκάλους όσο και με τους μαθητές τους και τη σύγχρονη εποχή; Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών μπορεί να συμβάλουν προς αυτήν την κατεύθυνση όχι ως παντοδύναμο μέσο, που αρκεί από μόνο του για να πραγματοποιηθούν όλα τα διδακτικά ζητούμενα, αλλά ως νέα πρακτική γραμματισμού που θα ενισχύει σύγχρονους γραμματισμούς και θα αποκαλύπτει νέους «κόσμους» στους μαθητές και τις μαθήτριες. Μπορούν τα σενάρια διδασκαλίας, με χρήση ΤΠΕ, να ανανεώσουν τη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και να της προσδώσουν μια νέα προοπτική, συμβάλλοντας στην κριτική πρόσληψη και ερμηνεία του σύγχρονου κόσμου από τους μαθητές;» Απόσπασμα από Κ. Τουλούμης, Κριτικός Γραμματισμός και διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας από το πρωτότυπο: εμπειρίες από το Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Πρακτικά 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου ΠΠΣ Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης, Θεσσαλονίκη 2014 Δεκέμβριος 2014 σ. 8

9 Θόδωρος Στάμος, Γυμνάσιο Βυρώνειας Σερρών Α. Σκέψεις από τον σχεδιασμό και την εφαρμογή σεναρίων Με τον σχεδιασμό των σεναρίων ο εκπαιδευτικός πρέπει: Να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ενεργητική προσέγγιση της γνώσης. Να ωθεί τους μαθητές στη συνεργασία και στην ανάληψη πρωτοβουλίας. Να συντονίζει τις ομάδες των μαθητών. Να συμβάλλει στην κριτική αποτίμηση της δραστηριότητας των μαθητών. Με την εφαρμογή σεναρίων οι μαθητές μπορούν: Να φτάσουν με ενεργό τρόπο στη γνώση. Να αναπτύξουν τη συνεργασία. Να είναι πιο δημιουργικοί. Να βρουν εναλλακτικές οδούς για την επίτευξη των στόχων. Να χαρούν με την κατάκτηση της γνώσης. Β. Προβληματισμοί από την εφαρμογή των σεναρίων ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΘΗΤΗ Δε γνωρίζει τόσο καλά τις νέες τεχνολογίες, όσο πιθανόν νομίζουμε (ηλικίες ετών). Δυσκολίες στη συγγραφή κειμένων. Βιάζεται μπροστά στην οθόνη, δεν έχει την υπομονή να κατανοήσει ένα κείμενο. Συχνά ζητά την επεξήγηση της δραστηριότητας, χωρίς πρώτα να σκεφτεί, κάτι ανάλογο με το μάθημα στη σχολική τάξη. Συχνή καταφυγή στην επιλογή «Αντιγραφή-Επικόλληση». Δυσκολεύεται να στραφεί σε σημειώσεις και σε κριτική ανάγνωση ενός κειμένου. Συνεργάζεται, αλλά υπάρχουν περιθώρια για καλύτερα αποτελέσματα. ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ Είναι πολύ απαιτητική η οργάνωση του μαθήματος στο εργαστήριο της πληροφορικής. Πρέπει όχι μόνο να έχει θετική στάση για την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία αλλά και γνώσεις στη διαχείριση ομάδας. Το στάδιο της παρουσίασης των εργασιών στην ολομέλεια και της σύνθεσης είναι πολύ σημαντικό για τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι μαθητές. Υπάρχει έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής (φορητοί υπολογιστές, πρόσβαση στο διαδίκτυο, βιντεοπροβολείς κ.ά.) Δεν είναι εύκολη η πρόσβαση στο εργαστήριο της πληροφορικής σε εκπαιδευτικούς, εκτός της ειδικότητας πληροφορικής. Πόσο εύκολο είναι να προσαρμοστεί το ωρολόγιο πρόγραμμα στις ανάγκες ενός σεναρίου π.χ. συνεχόμενο δίωρο στο εργαστήριο πληροφορικής; Γ. Η συμμετοχή στην ψηφιακή κοινότητα «Διάλογος» Χώρος για μια άλλη θέαση της οργάνωσης και διεξαγωγής του μαθήματος. Ευνοϊκό κλίμα και ώθηση για δημιουργία. Δημιουργική συζήτηση. Γόνιμοι προβληματισμοί. Ανταλλαγή γνώσης. Συνεργασία. Λύσεις σε προβλήματα και υποστήριξη. «Διάλογος» ανθρώπινη σχέση. Δεκέμβριος 2014 σ. 9

10 Τάσος Μάτος, Μουσικό Σχολείο Λάρισας/ 1 ο ΣΔΕ Λάρισας Ψηφιακές κοινότητες μάθησης Το περιεχόμενο της συζήτησής μας θα περιστραφεί γύρω από τον τρόπο με τον οποίο στήνεται, κατά την γνώμη μας, μια ψηφιακή κοινότητα φιλολόγων οι οποίοι έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν διδακτικούς πόρους (σενάρια) για τα Αρχαία Ελληνικά με πρόσθετη μαθησιακή αξία. Όπως θα φανεί τα ζητήματα που σχετίζονται με ένα τέτοιο εγχείρημα έχουν να κάνουν: (α) με τα χαρακτηριστικά του ψηφιακού περιβάλλοντος (κατά πόσο προωθούν δηλαδή την δικτύωση των συμμετεχόντων στην κοινότητα), (β) με τις παιδαγωγικές και άλλες ταυτότητες που πραγματώνουν οι συμμετέχοντες και οι οποίες συντονίζονται ή όχι με τους στόχους της συγκεκριμένης κοινότητας και (γ) με συγκειμενικούς παράγοντες (που συνήθως είναι ενδεχομενικοί και απρόβλεπτοι). Θα γίνει μια σύντομη αναφορά στην ιστορία και την τροχιά της κοινότητας των διδασκόντων τα Αρχαία Ελληνικά στον Διάλογο, θα μιλήσουμε για τις ταυτότητες των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών και για τις τυχόν αλλαγές τους και θα κάνουμε έναν αναστοχασμό για το αν η κοινότητα συνέβαλε στην πρόκληση κάποιων ρήξεων στα ισχύοντα αναφορικά με την συνεργασία των εκπαιδευτικών που διδάσκουν το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών. Με συνειδητή των επιδίωξη να αποφύγουμε διά μακρών αναφορά σε ακαδημαϊκές έννοιες, η συζήτησή μας θα εμπλέξει τους εξής θεωρητικούς χώρους: (α) «κουλτούρα της ειδικότητας των φιλολόγων» και «κοινωνικοποίηση σε αυτήν» - «κουλτούρα του διδακτικού αντικειμένου», «τοποθέτησή της στα ελληνικά ιστορικά κοινωνικά συμφραζόμενα», «εξέλιξή της με βάση τις αλλαγές του επίσημου Προγράμματος Σπουδών», (β) «κυρίαρχη / ηγεμονική και περιθωριακή κουλτούρα για την ενσωμάτωση των ψηφιακών μέσων στη διδασκαλία», (γ) «διασταύρωση της υποκειμενικότητας φιλόλογος με διαφορετικές διδακτικές κουλτούρες από τις κυρίαρχες». Συζήτηση - συμπεράσματα Δεκέμβριος 2014 σ. 10