ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ 1 Αναλυτική προσέγγιση του αστικού χώρου Σπουδάστριες Ηλιάκη Νεκταρία Πετρίδου Βασιλεια Καθηγήτρια κ Μάρκου 5ο εξάμηνο Ακ εξάμηνο 2017

Transcript

1 ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ 1 Αναλυτική προσέγγιση του αστικού χώρου Σπουδάστριες Ηλιάκη Νεκταρία Πετρίδου Βασιλεια Καθηγήτρια κ Μάρκου 5ο εξάμηνο Ακ εξάμηνο

2 Ιστορική εξέλιξη του Πειραιά Ο Πειραιάς σύμφωνα ήταν κάποτε νησί το οποίο ενώθηκε με την Αττική.μετά τις αποθέσεις του Κηφισού αλλά και άλλων ρεμάτων της περιοχής.ονομάστηκε Πειραιάς από το «πέραν», το πέρασμα Η περιοχή του Πειραιά φαίνεται να κατοικείται ήδη από τη νεολιθική.περίοδο(1300π.χ). Πρώτοι κάτοικοι του θεωρούνται οι Μινύες Οι κάτοικοι έχουν για λιμάνι το Τουρκολίμανο που ονόμαζαν «Μουνιχία». Μέσα 5ου αιώνα είναι γνωστά δημόσια λουτρά και λουτρά χτισμένα στον βράχο. Εκτός από την ισοπέδωση του λόφου της Μουνιχίας και τα λαξευτά, μέσα σε βράχους κατασκευάσματα, που ο λαός ονόμαζε παλαιότερα "Θεόσπιτα", δύο σημαντικά, για την εποχή τους, τεχνικά έργα μαρτυρούν το πέρασμά τους από τον τόπο : Η γνωστή ως "Σπηλιά της Αρετούσας" στον λόφο της."μουνιχίας και το "Σηράγγιο", γνωστό (παλαιότερα) ως "Σπηλιά του Παρασκευά Ο Πειραιάς αρχίζει να ακμάζει κατά το 510π.Χ. όταν ανέλαβε ο Κλεισθένης να ιδρύσει την αθηναϊκή δημοκρατία Κλασική εποχή: ανακηρύχθηκε για πρώτη φορά σε δήμο, αποτελώντας συγκεκριμένα έναν από τους δήμους του αστέως της αρχαίας Αθήνας, και επιλέχθηκε ως το επίνειο της αθηναϊκής πόλης-κράτους 493π.Χ. : ο Θεμιστοκλής αρχίζει τα πρώτα λιμενικά και οχυρωματικά έργα 490π.Χ.,: δημιουργεί στόλο με ορμητήριο τον Πειραιά και ιδιαίτερα τα 3 λιμάνια του Κάνθαρο, Ζέα, Μουνιχία Κατά τον χρυσό αιώνα του Περικλή, το επίνειο της Αθήνας εξωραΐζεται με επιβλητικά κτίρια όπως το «Εμπόριον» στο Μεγάλο Λιμάνι, το «Δείγμα», τα θέατρα, τους ναούς, τα ονομαστά ιερά και τεμένη όπως την Εστία

3 Κυρίως όμως αναθεωρείται το κέντρο της πόλης με πλατείες, φαρδείς δρόμους και δημόσια καταστήματα από τον Ιππόδαμο. Ουσιαστικά ο Πειραιάς είναι σχεδιασμένος κατά το Ιπποδάμειο σύστημα. Το 346π.Χ πλάι στο λιμάνι της Ζέα υψώθηκε τα μεγαλόπρεπο οικοδόμημα, η λίθινη σκευοθήκη από τον Φίλωνα Με την έναρξη και εξαιτίας του Πελοποννησιακού πολέμου τερματίζεται η δόξα του Πειραιά Χάρτης του λεκανοπεδίου της Αθήνας με τα τείχη του 5ου αι. π.χ Το 1778 εντοιχισμένη η Αθήνα με 7 πύλες, η 6η προς τον Πειραιά Ακολούθησε μια μακρά περίοδος παρακμής, 19 αιώνων (από το 86π.Χ 1834μ.Χ) όπου ο Πειραιάς ερημώθηκε κατά καιρούς,το1456 ο Πειραιάς και η Αθήνα υποτάσσονται στους Τούρκους κατακτητές και απελευθερώνεται το 1824 απο τον Καραϊσκάκη.Φτάνοντας στον 19ο αιώνα και την μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα (1834), ξεκίνησε μια περίοδος ανάπτυξης της πόλης. Τότε, από 300 κατοίκους, με σταδιακή αύξηση του πληθυσμού.ξεκίνησε να συγκροτείται η νεότερη φυσιογνωμία του Πειραιά

4 Επειδή μετά την επανάσταση του 1821 δεν υπήρχε συγκροτημένη ελληνική αστική τάξη με γηγενή προέλευση και με την αντίστοιχη εμπειρία και συσσώρευση, το χώρο κατέλαβαν οι επαναπατριζόμενοι Έλληνες κεφαλαιούχοι των μέχρι τότε ακμαζουσών παροικιών του εξωτερικού. Έτσι σχηματίστηκε, γύρω από το λιμάνι του Πειραιά, ο βασικός πυρήνας της ελληνικής αστικής εμπορικής τάξης που αποτελείται κυρίως από.χιώτες εμπόρους. Oι διάφοροι εμπορικοί οίκοι εγκαταστάθηκαν γύρω από το λιμάνι, από τα πρώτα χρονιά της σύγχρονης ζωής της πόλης Ο Πειραιάς προτάσεται το 1832 από τον Gutensohn, αρχιτέκτονα του Λουδοβίκου Α' της Βαυαρίας, για πρωτεύουσα της Ελλάδας η οποία θα επεκτεινόταν σταδιακά προς την Αθήνα, αλλά τελικά έγινε το αντίστροφο αφού επιλέχθηκε η Αθήνα για πρωτεύουσα και ο Πειραιάς αργότερα ενσωματώθηκε στην περιφέρεια πρωτευούσης 1850 το 93,2% του συνολικού εμπορίου που διεξαγόταν από το λιμάνι του Πειραιά ήταν εισαγωγές και το 6,8% εξαγωγές αγγλογαλική κατοχή και ανάπτυξη της πόλης και του λιμανιού 1861 ιδρύθηκε το Ναυπλιακό Απομαχικό Ταμείο με έδρα τον Πειραιά 1866 φτάνουν πολλοί πρόσφυγες από την Κρήτη λόγω της επανάστασης κατά των Τούρκων 1869 σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνας-Πειραιά με ατμοκίνητο σιδηρόδρομο, έργο της Βρετανικής Εταιρίας

5 1872 Χτίζεται το Χρηματιστήριο του Πειραιά, το επονομαζόμενο "Ρολόι". Σύμφωνα με μετρήσεις εκείνης της εποχής ο πληθυσμός του Πειραιά ανέρχεται σε περίπου κατοίκους 1876 Το φωταέριο έρχεται στον Πειραιά 1873 Ανακήρυξη Πειραιά σε Δήμο Ά τάξης 1880 Το λιμάνι του Πειραιά καταλαμβάνει την τέταρτη θέση ανάμεσα στα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου, το 1914 ανέβηκε στη δεύτερη θέση μετά την Κωνσταντινούπολη, ενώ σήμερα είναι το μεγαλύτερο λιμάνι στην Ανατολική Μεσόγειο. Το λιμάνι ασχολείτο με το εξωτερικό εμπόριο καθώς και τις ακτοπλοϊκές γραμμές της χώρας Ταυτόχρονα το 1880 παρατηρείται θεμελίωση δημόσιων έργων και εκβιομηχάνιση στους οικονομικούς κύκλους της Αθήνας. Το γεγονός αυτό αφενός είχε ολέθρια αποτελέσματα για τις αυτοδύναμες εμπορικές και βιομηχανικές αγορές και αφετέρου οδήγησε σε αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στην Αθήνα επί Τρικούπη. Έτσι και ο Πειραιάς δέχεται ένα αρκετούς μετοίκους, κυρίως νησιώτες 1883 ο Πειραιάς περιλαμβάνει το 85% των συνολικών βιομηχανικών μονάδων 1884 ξεκινάει η οικοδόμηση του Δημοτικού θεάτρου και τελειώνει το Ο Πειραιάς έχει κατοίκους 1893 Διανοίγεται η διώρυγα της Κορίνθου και αυξάνεται η κίνηση του λιμανιού του Πειραιά Τέλη 19ου ο Πειραιάς παρείχε ναυπητοεπισκευές με τα Μηχανουργεία και τις δεξαμενές Βασιλειάδη και με το Μηχανουργείο ΜακΔουαλ καθώς και με δεκάδες τεχνητών που παρείχαν εξειδικευμένες εργασίες για πλοία

6

7 παραμονές του Ά παγκοσμίου πολέμου ο κύριος όγκος των ναυτιλιακών επιχειρήσεων είχαν έδρα τον Πειραιά (μαζί και με ορισμένα νησιά του Αιγαίου). Έτσι αποτελείτο όπως και σήμερα από εφοπλιστικά γραφεία, ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες που ασχολούντο με ναυτιλιακά και μεσιτικά γραφεία πληρωμάτων Κατά τον Α παγκόσμιο εξαπλώθηκε πέρα από τα χωρικά ύδατα της Ευρώπης και εξασφάλισε σημαντικό μερίδιο του θαλάσσιου εμπορίου. Έδρευαν 283 ναυτιλιακές εταιρίες που διαχειρίζονταν το 96% του στόλου Παρατηρείται ραγδαία αύξηση στον Πειραιά κατά 85% λόγω Μικρασιατικής καταστροφής. Φτάνει τους κατοίκους 1930 τις παραμονές του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου οι Έλληνες μετέφεραν το μεγαλύτερο μέρος των χύδην φορτίων (όπως τα σιτηρά) από την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα προς τη Δυτική Μεσόγειο και Βόρειο Ευρώπη,.ανάλογα με την προσφορά της Ανατολής και τη ζήτηση της Δύσης Κατά τον Β Παγκόσμιο καταστράφηκε περίπου το 75% των οικοδομών του Το ανθρώπινο δυναμικό έφυγε κυρίως για την Αθήνα. Στη συνέχεια ο Πειραιάς πέρασε σε κρίση απομάκρυνση της μεγάλης ελληνικής ναυτιλίας 1944 το λιμάνι του Πειραιά στις 11 ιανουαρίου 1944 βομβαρδίζεται 3 φορές την ίδια μέρα από συμμαχικές δυνάμεις.οι απώλειες για την πόλη είναι τεράστιες και πλησιάζουν στα επίπεδα της ολοκληρωτικής καταστροφής Αρχίζει η κατασκευή του Επιβατικού Σταθμού Αγίου Νικολάου και παραχωρούνται οι. λιμενίσκοι Ζέας - Φρεαττύδας στον Ε.Ο.Τ

8 2007 Ο Πειραιάς κατατάσσεται στα πρώτα 10 λιμάνια στην Ευρώπη στον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων 2011 Σύμφωνα με την Απογραφή έχει έκταση 10,9 τ. χμ. και πληθυσμό κατοίκους, κάτι που τον καθιστά τον πέμπτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό δήμο της χώρας Ανάπλαση παρόδιας περιοχής του νέου οδικού άξονα μεταξύ επιβατικού λιμανιού Πειραιά-Σχιστού μήκος 5χλμ στα όρια Δήμων Δραπετσώνας και Κερατσινίου (πλακοστρώσεις, φωτισμός, νησίδες φυτεύσεις πρασίνου): ΜΑ ευρω Ανάπλαση σταθμών μέσων μαζικής μεταφοράς Ανάπλαση κεντρικού λιμένα Πειραιά (δημιουργία πλατειών, χώρων στάθμευσης, αναβάθμιση κοινόχρηστων χώρων, βελτίωση εξοπλισμού: ΜΑ, ευρώ Σχετικά με τη πολιτική προοπτική Δύο μεγάλα συγκοινωνιακά έργα πραγματοποιούνται ήδη στο Πειραιά: η επέκταση του μετρό και το τραμ. Η επέκταση του τραμ επηρεάζει άμεσα τη περιοχή μελέτης μας αφού η νέα γραμμή τραμ την διασχίζει. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του τραμ οι καθυστερήσεις έχουν επιφέρει δυσμενείς επιπτώσεις στη λειτουργία της πόλης. Παρ όλα αυτά, υπολογίζουν δοκιμαστικό δρομολόγιο να γίνει το Φλεβάρη του 2018 και το 1ο από τον Αύγουστο του 2018 να είναι σε πλήρη λειτουργία. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε πως γίνονται έργα και παρεμβάσεις σε σχολεία, παιδικές χαρές, δημοτικά οδικά δίκτυα, αθλητικές εγκαταστάσεις, έργα πολιτισμού, νοσοκομεία. Παράλληλα, εξελίσσονται μεγάλες αναπλάσεις υπερτοπικού.χαρακτήρα στην περιοχή που θα αλλάξουν την περιοχή του Πειραιά Επέκταση γραμμής τραμ Επέκταση γραμμής τραμ επι Βασιλεώς Γεωργίου Α Το μήκος του έργου είναι 5,4χλμ, αφορά μονή κυκλική γραμμή που ξεκινά από το Στάδιο Καραϊσκάκη και περνώντας από Μ. Ασίας, στρίβει στην Γ. Λαμπράκη, μετά περνά όλη τη Β. Γεωργίου και τερματίζει στην Λ. Ποσειδώνος. 11 στάσεις

9 Πολεοδομική εξέλιξη του Πειραιά Όπως αναφέρθηκε οτι το 1832 γίνεται πρόταση από τον Gutensohn, αρχιτέκτονα του Λουδοβίκου Α', να γίνει ο Πειραιάς πρωτεύουσα της Ελλάδας 1834 ο Σταμάτης Κλεάνθης και ο Eduart Schaubert, κατόπιν σχετικής εντολής του Όθωνα,συντάσσουν το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της πόλεως 1835 μετά από προσπάθειες και σχετική επιστολή 40 οικιστώνκατοίκων ο Πειραιάς ανακυρήσσεται κατ εξαίρεση Δήμος Γ τάξεως 1836 ο Πειραιάς ξεπερνάει τους μόνιμους κατοίκους και αποπερατώνεται η αμαξιτή οδός Αθηνών-Πειραιώς 1847 αποπερατώνεται το πρώτο σχολικό κτίριο της πόλης, επί της πλατείας Κοραή 1852 η πόλη διέθετε 5 πλατείες, εκ των οποίων η σπουδαιότερες ήταν η πλατεία Όθωνος και η πλατεία Θεμιστοκλέους 1860 αριθμεί περί τους κατοίκους 1863 ανεγείρεται η Κεντρική Δημοτική Αγορά της Πόλης, το κτίριο της οποίας κατεδαφίζεται το 1968 και τη θέση του παίρνει ο Εμπορικός Πύργος (ουρανοξύστης) του Πειραιά 1869 αποπερατώνεται η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιώς-Αθηνών 1873 ο δήμος Πειραιά προβιβάζεται σε Α Τάξη των Δήμων και έχει πληθυσμό πάνω από κατοίκους 1882 αποπερτώνονται η εγκαταστάσεις του σταθμού Σ.Α.Π 1895 αρχίζει να λειτουργεί το Δημοτικό Θέατρο της Πόλης Καταστροφές κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου και άναρχη ανοικοδόμηση Δεκαετίες του 1960 και του 1970 ανέργεση επιβλητικών κτιρίων γραφείων κατά μήκος του λιμανιού και τη μετεγκατάσταση δεκάδων ναυτιλιακών εταιρειών ελληνικών συμφερόντων από το εξωτερικό με αποτέλεσμα την μετατροπή του σε διεθνές ναυτιλιακό και παραναυτιλιακό κέντρο Σήμερα αποτελεί πύλη εισόδου σημαντικού μέρους των ασιατικών εισαγωγών στην Ευρώπη αάρη στην εγγύτητά του με τη διώρυγα του Σουέζ και τη διασύνδεσή του με το εθνικό και το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο

10 Γνωρίζουμε οτι το σχέδιο της πόλης της Αθήνας βασίστηκε σε τριγωνικές χαράξεις που συγκλίνουν σε ένα κέντρο. Αυτές οι χαράξεις έπειτα πέρασαν παράλληλα και στον σχεδιασμό του Πειραιά επηρεάζονταςτον σχεδιασμό του. Η περιοχή μας φαίνεται να ορίζεται απο 2 τριγωνικές χαράξεις που συγκλίνουν στην βόρεια πλευρά. Αυτές ενδεχομένως να είναι επηρεσμένες απο την ιδέα αυτη που εφαρμοστηκε. Ο υπόλοιπος χώρος φαίνεται να είναι δομημενος με ορθογώνιο σύστημα που μοιάζει με το Ιπποδάμειο

11 Σήμερα Ο Πειραιάς συμπεριλαμβάνεται στον Δήμο Πειραιώς, ο οποίος σύμφωνα με την Απογραφή του 2011 έχει έκταση 10,9 τ. χμ. και πληθυσμό κατοίκους. Έτσι συνιστά τον πέμπτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό δήμο της χώρας, μετά τις συγχωνεύσεις που επέφερε το Πρόγραμμα Καλλικράτης Η Περιφερειακή Ενότητα Πειραιώς αποτελείται από τον ομώνυμο δήμο και τέσσερις δήμους (Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κορυδαλλού, Κερατσινίου-Δραπετσώνας και Περάματος), με συνολικό πληθυσμό κατοίκους Το κέντρο του Πειραιά απέχει περίπου 10 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας Ο Πειραιάς στη σύγχρονη εποχή είναι σημαντικό βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της χώρας, ενώ διαθέτει το μεγαλύτερο (σε επιβατική κίνηση) λιμένα της Ευρώπης Το λιμάνι του Πειραιά, το μεγαλύτερο της Ελλάδας και της ανατολικής Μεσογείου, έχει τέσσερις τερματικούς σταθμούς. Ο πρώτος είναι ο επιβατικός, ο οποίος δέχεται πλοία και καράβια από την Κρήτη και απο τις άλλες περιοχες του Αιγαίου Ο τρίτος, είναι ο εμπορικός τερματικός. Δύο προβλήτες ενώ υπάρχει και η τρίτη υπό κατασκευή. Ο τέταρτος είναι ο τερματικός για. φορτίο

12 Προσβάσεις Η εθνική οδός 56, που συνδέει τον Πειραιά με την Αθήνα Η πόλη εξυπηρετείται συγκοινωνιακά από λεωφορεία, τρόλεϊ, τη γραμμή 1 του μετρό, τον προαστιακό, το τραμ Αθήνας, το υπεραστικό ΚΤΕΛ Υπό κατασκευή βρίσκεται η επέκταση του τραμ της Αθήνας προς τον Πειραιά και η επέκταση της γραμμής 3 του μετρό Στάσεις λεωφορείων Νέες στάσεις τραμ

13 Βασικοί δρόμοι 1Βασιλέως Γεωργίου Α : κεντρικός δρόμος με έντονη κυκλοφορία. Λεωφόρος. Φαρδύς δρόμος και πεζοδρόμιο με αποτέλεσμα τα ψηλά κτίρια να μην είναι αποπνικτικά. Γίνονται έργα για την νέα γραμμή τραμ. Η εκκλησία στην αρχή του δρόμου δημιουργεί μια τεράστια πλατεία 1 9 2Βασιλέως Γεωργίου Β : ξεκινά από το ύψος της οδού Λαμπράκη. Η αγορά μειώνεται αισθητά και γίνεται πιο «οικία». Πεζοδρόμηση στους κόμβους. Αλλάζει χαρακτήρα και αποκτά χαρακτήρα γειτονιάς. Ακούγονται περισσότεροι ήχοι (άνθρωποι, πουλιά, άνεμος). Από το ύψος της οδού Ζέας η αγορά σταματά τελείως. Παράλληλα μειώνεται εξαιρετικά η κίνηση. Ανηφόρα και έπειτα ξανά κατηφόρα με οπτική φυγή στη θάλασσα 3Παπαναστασίου Α : Από την μεριά της πόλης εμφανίζονται ξανά κάποια καταστήματα ενώ από την μεριά της θάλασσας επικρατούν σύγχρονα κτίρια. Επίσης υπάρχουν γήπεδα 5 4Ακτή Κουντουριώτου: Παραλιακή όπου υπάρχει διαμόρφωση με παγκάκια. Πολυκατοικίες, κυρίως σπίτια, όχι αποπνιχτικά εξαιτίας της θάλασσας. Νοσοκομείο Ακτή Μουτσουπούλου: πλατεία Αλεξάνδρας. Πολλές καφετέριες κοντά 4 στην θάλασσα. Γενικά αυξημένοι χώροι αναψυχής. Υπάρχει το κενό της παιδικής χαράς όπου από πίσω φαίνεται πολύ έντονα η πόλη και η αγορά. Πολλά σταθμευμένα αυτοκίνητα. Αρχαιολογικό Μουσείο. Μαρίνα Ζέας. Μετά την Μαρίνα Ζέας κυριαρχούν τα καταστήματα φαγητού. Έντονη κίνηση, μιας κατεύθυνσης. Συγκοινωνία. Ναυτικό Νοσοκομείο 6 Ακτή Θεμιστοκλέους: Πιο μικρό πεζοδρόμιο. Επίσης πιο μικρή αγορά. Μειώνεται ελάχιστα η κίνηση. Μετάβαση σε περιοχή με άλλο χαρακτήρα, 6 Ακτή ΜΙαούλη

14 Σαχτούρη: Εκκλησία με μικρή πλατεία. Απέναντι υπουργείο οικονομικών. Γενικά πιο χαμηλά κτίρια (3-όροφα). Το εκθεσιακό κέντρο είναι μεγάλο κτίριο. Ανηφορίζει και στενεύει με φορά προς την θάλασσα. Προχωρώντας τα κτίρια γίνονται πιο ψηλά και πολλά ισόγεια χρησιμοποιούνται ως καταστήματα. Πλατιά πεζοδρόμια. Σαχτούρη 18 και 20, εγκαταλελειμμένο κτίριο. 22ο Δημοτικό σχολείο Πειραιά. Προχωρώντας στενεύει το πεζοδρόμιο. Συνύπαρξη παλιών και νέων κτιρίων. 50ο Δημοτικό Σχολείο Πειραιά. Μετά την Σαχτούρη 68 πιο πλατύς ο δρόμος και βελτιώνεται το πρόβλημα στάθμευσης. Λιγότεροι ήχοι, περισσότερη ησυχία. Μετά το νοσοκομείο τα κτίρια γίνονται πιο ψηλά, αίσθηση γειτονιάς, πιλοτές και στενοί δρόμοι Ηρώων Πολυτεχνείου: κεντρικός με έντονη κίνηση και πολλά καταστήματα, με πλατώματα/πλατείες που αλλάζουν την αίσθηση του χώρου σε πιο ανοιχτή Ακτή Μιαούλη: Δρόμος με έντονη κίνηση. Πολυώροφα κτίρια, κυρίως γραφεία και μαγαζιά, από τη μια πλευρά και από την άλλη το λιμάνι και μια λωρίδα πρασίνου να τα χωρίζει. Πλατιά πεζοδρόμια που πολλές φορές γίνονται προέκταση καφετεριών 2ας Μεραρχίας: Δρόμος με έντονη κυκλοφορία. Στο ύψος της Ακτής Μιαούλη πλαισιώνεται από πολυώροφα γραφεία και μερικές πολυκατοικίες. Συναντά τις τέσσερις πλατείες στη διασταύρωση της με την Ηρώων Πολυτεχνείου. Στο υπόλοιπο κομμάτι έχει πολυκατοικίες με μερικά μικρότερα μαγαζιά και γραφεία στα ισόγεια τους. Πλατιά πεζοδρόμια σε μεγάλο βαθμό. Καταλήγει και στα δύο της άκρα σε θάλασσα Χαριλάου Τρικούπη: Μεσαίας κυκλοφορίας. Πολλά σταθμευμένα οχήματα καταργούν τη δεύτερη λωρίδα. Από τη διασταύρωση με την Ηρώων Πολυτεχνείου μέχρι την Ακτή.Μουτσοπούλου, ο δρόμος χωρίζεται από νησίδα με φύτευση. Κυρίως πολυκατοικίες Λαμπράκη: Πλατιά πεζοδρόμια. Δρόμος με πολλές καφετέριες/ φαγάδικα και μαγαζιά, ως αποτέλεσμα, πολλοί περαστικοί. Μιχτή χρήση: γραφεία, σπίτια, μαγαζιά κ.α. Συναντά το πεζόδρομο Σωτήρος Διός στα μισά και τις πλατείες Κανάρη και Λυρικού Θεάτρου. Καταλήγει στην ακτή Μουτσοπούλου και στο γνωστό ρολόι Χαρακτηριστικές είναι οι στοές που ανοίγονται κυρίως σε εμπορικούς δρόμους και πεζόδρομους Ακτή Μουτσουπούλου

15 Τοπόσημα 1Πλατεία Θεμιστοκλέους 2Δημοτικό Θέατρο 3Πλατεία Κορραή 4Πλατεία Τερψιθέας 5Δημαρχείο 6Ελληνική ευαγγελιστική εκκλησία 7Το ρολόι στο αυγό 8ϊδρυμα Αικ. Λασκαρίδη 9ϊδρυμα Δαμαλά 10Αρχαιολογικό μουσείο Πειριαιά 11Τ ζανειο νοσοκομείο 12Αγία Αικατερίνη 13Ιδρυμα Αικ. Λασκαρίδη 14Πλατεία Αλεξάνδρας 15Ναυτικό Μουσείο 15 Εμπορικοί δρόμοι Τοπόσημα Πλατείες Νοσοκομεία

16 Πλατεία Αλεξάνδρας Δημιουργήθηκε γεωφυσικά από την παράκτια ακτή δίχως ανθρώπινη παρέμβαση. Μέχρι τα μέσα του 19ου ήταν απλά βραχώδες ακρωτήρι. Το 1873 το οικοδομικό τετράγωνο υαλουργείου των Τσίλλερ και Οριγώνη εντάσσεται στο Σχέδιο Πόλεως. Το 1875 η οικοδομική δραστηριότητα εντείνεται με αρχ/να τον Τσιλλερ ο οποίος κατασκευάζει μια σειρά από επαύλεις. Το Πασαλιμάνι ήταν μια εξοχική τοποθεσία. Το 1892 ξεκινά η ισοπέδωση και η επίστρωση του χώρου της πλατείας που θα ονομαστεί «πλατεία βασιλόπαιδος Αλεξάνδρας λόγο του ατυχούς θανάτου της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας, κόρη του Γεωργίου Α, σε ηλικία 21 ετών. Σήμερα η πλατεία φιλοξενεί το εμβληματικό Μνημείο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, «Πυρρίχιο.)Πέταγμα» (έργο του κ. Παναγιώτη Τανιμανίδη

17 Χάρτης Πρασίνου Παρατηρούμε πως οι χώροι πρασινου δεν είναι πολλοι αλλα πρόκειται για μια πυκνωκατοιμένη περιοχή. Ωστόσο υπάρχει μια προσπάθεια για την δημιουργηέεία πλατεείων και παιδικών χαρών. Ακόμη υπάρχει παρόδια φύτευση Κυρίαρχη φύτευση στην περιοχή οι νερατζιές

18 Χάρτης Νεοκλασικών Φαίνεται πως η πόλη έχει διατηρήσει πολλά απο τα νεοκλασικά της κτίρια τα οποία βρίσκονται σε ποικίλες καταστάσεις. Μερικά χρησιμοποιύνται ως καταστήματα και βρίσκονται σε πολυ καλή κατάσταση, άλλα είναι κατοικίες και λοιπές χρήσεις όπως γραφεία ενώ δεν λείπουν και αυτά που είναι ερειπωμένα Έτσι ενώ πρόκειται για μια πυκνοδομημένη περιοχή, ο χαρακτήρας της αποκτά ένα πιο ποικίλο, ιστορικό και ρομαντικό χαρακτήρα Γωνία πραξιτέλους και Σωτήρος Διός Νεοκλασικά

19 Χάρτης χρήσεων όπως τις διαπιστώσαμε απο την επίσκεψη μας Από την επίσκεψη μας στην περιοχή φάνηκε αρκετά ξεκάθαρα μια στοιχειώδης χωρική διάταξη των χρήσεων. Βόρεια διαπιστώσαμε μια πύκνωση γραφείων και εμπορίου ενώ συγκέντρωση εμποριού παρουσιάζεται και επί Βασιλέως Γεωργίου Α. Προχωρόντας προς την Μαρίνα συναντάμε κατοικίες όπως και συνέχεια της Βασιλεώς Γεωργιού. Τέλος στην ακτή της μαρίνας συγκεντρώνονται λειτουργίες αναψυχής οι οποίες αραιώνουν προς την ανατολική πλευρά Το Ίδρυμα Δαμαλά μοιράζεται το ισόγειο με ένα κατάστημα ρούχων Γραφεία Κατοικίες Εμπόριο Αναψυ Τοπικό εμπόριο

20 Σχετικά με τη κυκλοφορία Στην ευρύτερη αλλά και στη μικρότερη περιοχή μελέτης που αναλάβαμε παρατηρούμε αυξημένη χρήση του αυτοκινήτου με κύριο πρόβλημα τους χώρους στάθμευσης. Στην ευρύτερη περιοχή παρατηρούμε έντονη κίνηση στους μεγάλους, κεντρικούς δρόμους, ομοίως στο κομμάτι που μελετούμε,αν και οι δρόμοι είναι μιας κατεύθυνσης και σχετικά στενοί, η κίνηση αυτοκινήτων είναι αυξημένη. Αποτέλεσμα αυτού αποτελεί το παράνομο παρκάρισμα σε σχεδόν κάθε πεζοδρόμιο της περιοχής, κατάσταση που γεννά νέα προβλήματα κυρίως για τους πεζούς. Παρ όλο που η ευρύτερη περιοχή μελέτης μοιάζει να είναι παντού πεζοδρομημένη, τα σταθμευμένα οχήματα εμποδίζουν τους πεζούς να κινηθούν με ευκολία, πόσο μάλλον τους κατοίκους με κινητικά προβλήματα. Σε γενικά όμως πλαίσια, ο πολεοδομικός της σχεδιασμός παρέχει άνεση στον πεζό και προνοεί για τη δημιουργία πεζόδρομων. Στους στενούς και κατά μήκος φυτεμένους δρόμους, που χαρακτηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος του Πειραιά, οι οδηγοί τείνουν να οδηγούν πιο αργά, άρα και οι πεζοί νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Επιπλέον, στα σημεία που μεγαλώνει ο δρόμος παρατηρούμε πως μεγαλώνουν και τα πεζοδρόμια, πιθανώς για τον ίδιο λόγο. Τέλος, τα οικοδομικά τετράγωνα μικρής κλίμακας.καθιστούν τη περιοχή προσβάσιμη από τους πεζούς, σε αντίθεση με πόλης σαν τη Νέα Υόρκη Σωτήρος Διος πεζόδρομος και εμπορικος δρόμος Σχετικά με τις δραστηριότητες Καφετέρεια στην Αλκιβιάδου Με μια πρώτη ματιά, μοιάζει η κοινωνική ζωή της περιοχής να συγκεντρώνεται κατά μήκος των κεντρικών δρόμων, αφήνοντας τα στενά σοκάκια αποκλείστηκα για κατοίκηση. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται οι εμπορικές δραστηριότητες, που συνήθως συνοδεύονται από διαδρομές βόλτας, να συγκεντρώνονται στις οδό Γρ. Λαμπράκη, λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου Α και λεωφόρο Ηρώων Πολυτεχνείου. Από την άλλη, οι 2ας Μεραρχίας και ακτή Μιαούλη φιλοξενούν κυρίως κτίρια γραφείων. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση δραστηριοτήτων γίνεται στην ακτή Μουτσοπούλου, που τρέχει κατά μήκος της Μαρίνας Ζέας. Πιθανόν λόγο της προνομιακής της σχέσης είχε τη δυνατότητα να υποστηρίξει μια πιο δραστήρια ζωή. Ο κόσμος μαζεύεται στην ακτή για την απογευματινή του βόλτα, για τις εγκαταστάσεις της Μαρίνας ή απλά για να απολαύσουν ένα καφέ με θέα τη θάλασσα. Περπατώντας όμως στα στενά της περιοχής παρατηρούμε, διστακτικές μεν, προσπάθειες δε για δημιουργία κόμβων δραστηριοτήτων, όπως μικρά πάρκα, αυτοσχέδια γήπεδα ή και καφέ της γειτονιάς. Εν κατακλείδι, σε κάθε δρομάκι μπορείς να βρεις διάφορες δραστηριότητες, μεγάλες ή μικρές οι οποίες καθιστούν τη περιοχή ενδιαφέρουσα για τον καθένα

21 Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ οικοδομικά τετράγωνα

22

23 Πρίν το 1920 Απο 1920 μεχρι 1950 Από 1950 μέχρι 1985 Μετά το 1985

24 Οπλισμένο σκυρόδεμα Λιθόκτιστο

25 Ισόγειο Διώροφο Τριώροφο Τετραώροφο και πλέον

26 Καλή Μέτρια Κακή Ερείπιο

27 Κατοικία Βιοτεχνία, εργαστήρια, συνεργεία Χονδρεμπόριο, αποθήκες, μεταφορές Λιανικό υπερτοπικό εμπόριο Λιανικό τοπικό εμπόριο Εστίαση, αναψυχή, τουρισμός Αθλητικές εγκαταστάσεις Προσωπικές υπηρεσίες Διοίκηση, υπηρεσίες Εκπαίδευση Περιθαλψη, πρόνοια, υγεία Πολιτισμός, σύλλογοι Χωρίς χρήση

28 Κατοικία Βιοτεχνία, εργαστήρια, συνεργεία Χονδρεμπόριο, αποθήκες, μεταφορές Λιανικό υπερτοπικό εμπόριο Λιανικό τοπικό εμπόριο Εστίαση, αναψυχή, τουρισμός Αθλητικές εγκαταστάσεις Προσωπικές υπηρεσίες Διοίκηση, υπηρεσίες Εκπαίδευση Περιθαλψη, πρόνοια, υγεία Πολιτισμός, σύλλογοι Χωρίς χρήση

29 Κατοικία Βιοτεχνία, εργαστήρια, συνεργεία Χονδρεμπόριο, αποθήκες, μεταφορές Λιανικό υπερτοπικό εμπόριο Λιανικό τοπικό εμπόριο Εστίαση, αναψυχή, τουρισμός Αθλητικές εγκαταστάσεις Προσωπικές υπηρεσίες Διοίκηση, υπηρεσίες Εκπαίδευση Περιθαλψη, πρόνοια, υγεία Πολιτισμός, σύλλογοι Χωρίς χρήση

30 Κατοικία Βιοτεχνία, εργαστήρια, συνεργεία Χονδρεμπόριο, αποθήκες, μεταφορές Λιανικό υπερτοπικό εμπόριο Λιανικό τοπικό εμπόριο Εστίαση, αναψυχή, τουρισμός Αθλητικές εγκαταστάσεις Προσωπικές υπηρεσίες Διοίκηση, υπηρεσίες Εκπαίδευση Περιθαλψη, πρόνοια, υγεία Πολιτισμός, σύλλογοι Χωρίς χρήση

31 Συμπεράσματα Περίοδος Κατασκευής Από τον χάρτη παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των κτισμάτων της ευρύτερης περιοχής μας έχουν κτιστεί την χρονική περόδο 1950 με 1985 γενονός που δικαιλογείται πλήρως αν αναλογιστεί κανείς την ιστορική εξέλιξη του Πειραιά. Οπως αναφέρθηκε και στην σύντομη ιστορική διήγηση το 1944 η πόλη βομβαρδίζεται στα πλαίσια του Β παγκοσμίου πολέμου φτάνοντας τα όρια ολοκληρωτικής καταστροφής. Συνεπώς κτίρια καταστράφηκαν ολοσχερώς και μετέτρεψαν τα επακόλουθα χρόνια σε περίοδο ανοικοδόμησης για την πόλη Έτσι βλέπουμε ότι τότε έγινε μαζίκη ανοικοδόμηση κτιρίων τα οποία πορφανώς έχουν διατηρηθεί και συνιστούν τον χαρακτήρα της περιοχής Έπειτα αυξημένα είναι τα κτίσματα που οικοδομήθηκαν μετά το 1985 δείχνοντας την συνέχιση της ανάπτυξης τηε πόλης, που έρχεται παράλληλα με την αναπτυξη που έφερε η διάνθξη της διώρυγας του Σουεζ και την ένωσης με το ευρωπαικό δίκτυο Τέλος τα κτίσματα της περιόδου 1920 με 1950 πιθανότερο είναι να συνδέονται με την υποδοχή των μεταναστών εκείνη την περίοδο

32 Κατάσταση Παρατηρώντας τον χάρτη καταλαβαίνουμε πως τα περισσότερα κτίρια βρίσκοται σε καλή κατάσταση επομένως πληρεί μια προυπόθεση για καλή κατοίκη και συνεπώς απο αυτή την οπτική προσδίδει ανεβάζει το επίπεδο βιωσιμότητας της περιοχής

33 Κατασκευή Το μεγαλύτερο ποσοστό των κτισμάτων ειναι κατασκευασμένα αναδεικνύοντας το συνηθέστερη κατασκευή που επιτκρατεί στην περιοχή και κατ επέκταση στην Ελλάδα.Όσα διαφοροποιούνται ενδεχομένως να πρόκειται για νεοκλασικά ή άλλου είδους κτίρια

34 Κατασκευή Είναι φανερό οτι υπάρχει ένα βασικός διαχωρισμός σε επιμέρους περιοχές με βάση την κυρίαρχη χρήση. Πράγματι το βόρειο και το δυτικό κομμάτι χαρακτηρίζονται κυρίως απο κατοικίες ενω το στο νοτιοδυτικό επικρατούν.αυτό συμβαίνει καθώς στην βόρεια πλευρά είναι συγκεντρωμένη η λειτουργία του εμπορικού λιμανιού και συνεπώς ολα τα γραφεία που συνδέονται καθώς και καταστήματα που θέλουν να εποφεληθούν απο αυτή τη συγκέντρωση είναι τοποθετημένα εκεί.ταυτόχρονα προς την Μαρίνα Ζέας οπου επικρατεί μια πιο ήσυχη και ήπια κίνηση βρίσκοντα χρήσεις αναψυχής. Τα υπόλοιπα τετράγωνα επικρατεί η χρήση κατοικίας με λίγες χρήσεις τοπικού εμπορίου εκπαιδευσης κλπ που τις εξυπηρετούν

35 Βιβλιογραφία Παρατηρώντας τον Πειραιά Ι», Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο«Παρατηρώντας τον Πειραιά ΙΙ», Εθνικό Μετσόβιο ΠολυτεχνείοΙστορική πορεία Πειραιά» Εφημερίδα «Καθημερινή«Αι Αθήναι» Κ. Μπίρη«Το Δίπτυχο της Αθήνας», Δ.Ν. Καρύδης«