Σερβία: Κυριότερες Οικονομικές Εξελίξεις (16-30 Απριλίου 2014)

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Strahinjica Bana 76, Belgrade Τηλ.: , Fax: (16-30 Απριλίου 2014) Πίνακας Περιεχομένων Οικονομία Προγραμματικές δηλώσεις του νέου Πρωθυπουργού της χώρας 1 Νέος Υπουργός Οικονομίας 2 Λήγει η προθεσμία κρατικής στήριξης των υπό αναδιάρθρωση επιχειρήσεων 3 Η παρα-οικονομία ευθύνεται για την απώλεια 250 εκ. 4 Ευρωπαϊκή Ένωση: Η αύξηση του σερβικού Α.Ε.Π. ξεπέρασε τις προσδοκίες 4 Τηλεπικοινωνίες Τηλεπικοινωνίες: Πόλος οικονομικής ανάπτυξης 3 Μεταφορές Χορήγηση κινεζικής πίστωσης στου Σερβικούς Σιδηροδρόμους 3

2 (16-30 Απριλίου 2014) Προγραμματικές δηλώσεις νέου Πρωθυπουργού της χώρας Στις 28 Απριλίου, ο νέος Πρωθυπουργός της Σερβίας, κ. Aleksandar Vucic, ανακοίνωσε τη σύσταση της νέας κυβέρνησης της χώρας. Επικεφαλής Υπουργείων οικονομικού ενδιαφέροντος αναλαμβάνουν οι: κα Zorana Mihajlovic, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Κατασκευών, Μεταφορών & Υποδομών κ. Rasim Ljajic, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εμπορίου, Τηλεπικοινωνιών & Τουρισμού, κ. Lazar Krstic, Υπουργός Οικονομικών, κ. Dusan Vuhovic, Υπουργός Οικονομίας, κα Snezana Bogosavljevic Boskovic, Υπουργός Γεωργίας & Προστασίας του Περιβάλλοντος, κ. Aleksandar Antic, Υπουργός Ενέργειας & Ορυχείων, κ. Srdjan Verbic, Υπουργός Παιδείας, Επιστημών & Τεχνολογικής Ανάπτυξης, κ. Aleksandar Valin, Υπουργός Εργασίας, Απασχόλησης & Κοινωνικών Υποθέσεων Κατά τις προγραμματικές του δηλώσεις, ενώπιον του σερβικού κοινοβουλίου, ο Σέρβος Πρωθυπουργός καθόρισε με σαφήνεια τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησής του, σε όλο το πλέγμα δράσεων. Ειδικότερα για την οικονομία της χώρας, τόνισε ότι κύριοι στόχοι της νέας κυβέρνησης είναι, μεταξύ άλλων, η υλοποίηση των απαραίτητων οικονομικών μεταρρυθμίσεων, η συνέχιση της πορείας της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Οι μεταρρυθμίσεις καθαρά οικονομικού χαρακτήρα θα αποσκοπούν στην ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα και στη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας, με στόχο τη διαμόρφωση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού σε 3-4% του Α.Ε.Π., έως το Μάλιστα, ένα μεγάλο μέρος της σχετικής νομοθεσίας αναμένεται να έχει υιοθετηθεί από το σερβικό κοινοβούλιο, έως τα μέσα του προσεχούς Ιουνίου. Ορισμένα από τα συγκεκριμένα μέτρα που ανακοίνωσε ο κ. Vucic είναι τα εξής: Περικοπή των μισθών των Δημοσίων Υπαλλήλων κατά 10%. Κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Μείωση του κόστους προμήθειας και συντήρησης οχημάτων Δημοσίας Χρήσης, ελάττωση των ημερήσιων αποζημιώσεων αξιωματούχων της χώρας, άρση των φορολογικών διευκολύνσεων προς αθλητικά σωματεία. Πάταξη της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής. Επανεξέταση του αριθμού των απασχολούμενων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Επιτάχυνση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης των περισσότερων δημοσίων επιχειρήσεων. Ειδικότερα, ανακοινώθηκε ότι η διαδικασία ιδιωτικοποίησης της κρατικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών, «Telekom Srbija», αναμένεται να ξεκινήσει εντός των πρώτων εκατό (100) ημερών της νέας κυβέρνησης ενώ, όσον αφορά στην επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας «Elektroprivredna Srbija EPS», η νέα κυβέρνηση θα αναζητήσει κατ αρχάς την είσοδο μειοψηφικού εταίρου στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, με τελικό στόχο την πώληση των μετοχών της στο χρηματιστήριο, το Επίσης, προγραμματίζεται η ιδιωτικοποίηση των εμπορευματικών μεταφορών των Σερβικών Σιδηροδρόμων, καθώς επίσης και της κρατικής επιχείρησης τυχερών παιγνίων «Lutrija Srbije», η ιδιωτικοποίηση της οποίας εκτιμάται ότι θα μπορούσε να αποφέρει έως και 100 εκ., στο σερβικό Δημόσιο. Τέλος, σχεδιάζεται η αναδιάρθρωση της δημόσιας επιχείρησης φυσικού αερίου «Sbijagas» και της 1

3 μεταλλευτικής-μεταλλουργικής επιχείρησης «RTB Bor», καθώς επίσης και η άμεση ιδιωτικοποίηση της ασφαλιστικής «Dunav Osiguranje» και των υπό κρατική διοίκηση Τραπεζων. Θα δοθεί οριστική λύση στο πρόβλημα των 153 υπό αναδιάρθρωση επιχειρήσεων κοινωνικού κεφαλαίου, ενώ θα διευθετηθούν οι εκκρεμότητες της χαλυβουργίας στο Smederevo και της εταιρείας παραγωγής επίπλων «Simpo». Προχωρά άμεσα η υλοποίηση του Έργου «Παραλία του Βελιγραδίου», με στόχο την αναζωογόνηση του κατασκευαστικού τομέα της χώρας, όπως επίσης και η κατασκευή του Αυτοκινητοδρόμου Βελιγραδίου-Μαυροβουνίου. Νέος Υπουργός Οικονομίας Ένα από τα νέα πρόσωπα της προσφάτως ορισθείσας σερβικής κυβέρνησης είναι ο Υπουργός Οικονομίας, κ. Dusan Vujovic, ο οποίος είναι εξωκοινοβουλευτικό στέλεχος και διαθέτει πείρα άνω των είκοσι (20) ετών ως εμπειρογνώμονας στην Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά την εκεί απασχόλησή του, ασχολήθηκε με τις οικονομίες χωρών υπό μετάβαση, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τομείς όπως η Έρευνα & Ανάπτυξη, η Καινοτομία, η Μακρο- Οικονομική Πολιτική και οι Δημοσιονομικές Μεταρρυθμίσεις. Το 2011, επέστρεψε στο Βελιγράδι, όπου και εργάζεται ως Σύμβουλος της USAID και τακτικός Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών, Διοίκησης & Οικονομίας ιδιωτικού Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Κατά το παρελθόν, ο κ. Vujovic έχει υποστηρίξει ότι απαιτείται η άμεση μεταρρύθμιση της σερβικής οικονομίας, η εισαγωγή και τήρηση της αρχής της δημοσιονομικής πειθαρχίας και η αποφυγή κάθε είδους λαϊκισμού. Πρώτη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει, ως Υπουργός Οικονομίας, είναι η ολοκλήρωση των διαδικασιών αναδιάρθρωσης και ιδιωτικοποίησης των 153 επιχειρήσεων κοινωνικού κεφαλαίου, η πλειοψηφία των οποίων αντιμετωπίζει άμεσα τον κίνδυνο της χρεωκοπίας. Επίσης, ως αρμόδιος πλέον για την επίβλεψη της λειτουργίας των δημόσιων επιχειρήσεων, ο κ. Vujovic θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην αναδιάρθρωση των περισσοτέρων, εισάγοντας νέα μοντέλα διοίκησης και εφαρμόζοντας ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια στη λειτουργία τους, ώστε να καταστεί ευκολότερη η μελλοντική τους ιδιωτικοποίηση. Θερμός υποστηρικτής της επαναβιομηχανοποίησης της Σερβίας, ο κ. Vujovic έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι η στροφή της σερβικής οικονομίας προς την παραγωγή και τις εξαγωγές αποτελεί τη μοναδική ελπίδα οικονομικής ανάκαμψης και καταπολέμησης της ανεργίας. Σε παλαιότερη συνέντευξή του, έχει αναφέρει ότι το σερβικό κράτος δρα ως ο μεγαλύτερος εργοδότης της χώρας, δίνοντας υπέρογκες αμοιβές σε εργαζόμενους που παράγουν ουσιαστικά ελάχιστα και δρώντας ως παράγοντας στρέβλωσης της οικονομίας. Εξάλλου, ο νέος Υπουργός Οικονομίας είναι αντίθετος στην οριζόντια χορήγηση κρατικών επιδοτήσεων σε επιχειρήσεις και αγρότες, ενώ έχει ήδη ανακοινωθεί η σταδιακή, εντός διετίας, αποδυνάμωση των επενδυτικών κινήτρων και η αντικατάστασή τους από κίνητρα για την απασχόληση. Σε δηλώσεις του, αμέσως μετά τον διορισμό του, ο κ. Vujovic τόνισε ότι η κατάσταση της σερβικής οικονομίας είναι πιο «επισφαλής» παρά ποτέ, δεδομένου ότι το δημόσιο χρέος έχει υπερβεί το 60% του Α.Ε.Π., ενώ οι πιέσεις και οι προσδοκίες της κοινωνίας επιβάλλουν την άμεση υλοποίηση των απαραίτητων αλλαγών. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «το κράτος δεν θα συμπεριφέρεται πλέον ως μεθυσμένος εκατομμυριούχος, όπως γινόταν συχνά, στο παρελθόν. Το προηγούμενο έτος έγινε ένα σημαντικό πολιτικό βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Είναι πλέον καιρός να λύσουμε τα οικονομικά μας προβλήματα. Δεν υπάρχει χρόνος για μηχανορραφίες, για διορθωτικές κινήσεις, για ωραιοποίηση της κατάστασης». 2

4 Τέλος, ο κ. Vujovic δεσμεύτηκε ότι, εφεξής, η λειτουργία των δημόσιων επιχειρήσεων θα καταστεί πιο υπεύθυνη και διαφανής και θα υπόκειται στο συνεχή έλεγχο του κοινοβουλίου και της κυβέρνησης. Χορήγηση κινεζικής πίστωσης στους Σερβικούς Σιδηροδρόμους Ο Διαχειριστικός Διευθυντής των Σερβικών Σιδηροδρόμων, κ. Dragoljub Simonovic, ανακοίνωσε, στις , ότι κατά τη διάρκεια συνάντησής του με αντιπροσώπους της κινεζικής κρατικής επιχείρησης «China Machinery Engineering Corporation CMEC», διαπιστώθηκε κατ αρχάς κοινό ενδιαφέρον των δύο πλευρών, για τη χορήγηση πίστωσης ύψους περί τα 400 εκ., από την κινεζική προς τη σερβική επιχείρηση, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών υποδομών της χώρας. Η αποπληρωμή του ποσού θα γίνει μέσω εξαγωγών σερβικών προϊόντων στην Κίνα, ενώ το τελικό ποσό της πίστωσης θα εξαρτηθεί από το είδος και τον όγκο των εξαγόμενων προϊόντων. Υπενθυμίζεται ότι, η CMEC έχει ήδη επενδύσει $ 1 δις στον Θερμοηλεκτρικό Σταθμό Kostolac. Λήγει η προθεσμία κρατικής στήριξης των υπό αναδιάρθρωση επιχειρήσεων Συνολικά 153 επιχειρήσεις βρίσκονται σε διαδικασία αναδιάρθρωσης, η οποία, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, λήγει τον προσεχή Ιούνιο. Προφανώς, η νέα κυβέρνηση θα αναγκαστεί να την παρατείνει, ενώ θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε, με το νέο Πτωχευτικό Νόμο, να διασωθούν ορισμένες επιχειρησιακές μονάδες, οι οποίες είναι ενεργές και προσοδοφόρες, σε εταιρείες όπως π.χ. η μεταλλευτική-μεταλλουργική «RTB Bor», η επιπλοποιία «Simpo», η πετρελαϊκή «Petrohemija», η φαρμακευτική «Galenika», η κλωστοϋφαντουργία «Jumco», ο εκδοτικός οίκος «Politika», η κατασκευαστική «Mostogradnje», η βιομηχανία καλωδίων «Fabrika Kablova» κ.α. Το κράτος δαπανά περίπου 750 εκ., ετησίως, για τη στήριξη των επιχειρήσεων αυτών, ενώ έχει θεσπιστεί και η νομική προστασία τους έναντι της αναγκαστικής συλλογής φόρων και/ή οφειλών. Σημειώνεται ότι, οι συνολικές οφειλές τους για για φόρους, εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και άλλα λειτουργικά έξοδα εκτιμάται σε περίπου 1,5 δις. Σημειώνεται ότι, πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Σερβίας, εφαρμοστέα από , έκρινε αντισυνταγματική την προαναφερθείσα προστασία των επιχειρήσεων αυτών. Συνεπώς, εάν δε μεταβληθεί κάτι, η συντριπτική πλειοψηφία τους πρόκειται να ενταχθεί σε καθεστώς ρευστοποίησης, άμα τη εφαρμογή της ως άνω απόφασης. Σε μία προσπάθεια να καθυσηχάσει τους εργαζόμενους των επιχειρήσεων, ο απερχόμενος Υπουργός Οικονομίας, κ. Igor Mirovic, είχε ανακοινώσει τη σύσταση Ομάδας Εργασίας για την εξέταση των εναλλακτικών που μπορούν να ακολουθηθούν, μετά την 15 η Μαΐου, με επικρατέστερη κατά τον ίδιο εκείνη της πτώχευσης όλων των επιχειρήσεων, ώστε να διαγραφούν τα χρέη και να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους, από μηδενική βάση Τηλεπικοινωνίες: Πόλος οικονομικής ανάπτυξης Κατά την παρέμβασή του σε εκδήλωση για την απελευθέρωση των τηλεπικοινωνιών στη Σερβία, στις , ο Κρατικός Γραμματέας του Υπουργείου Εμπορίου και Τηλεπικοινωνιών, κ. Stevan Lazarevic, ανέφερε ότι ο τομέας των τηλεπικοινωνιών είναι ένας από τους πιο υγιείς της σερβικής οικονομίας και θα μπορούσε να αξιοποηθεί για 3

5 την ανάπτυξη και άλλων κλάδων, όπως π.χ. η εκπαίδευση, η ιατρική, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι κατασκευές, ο χωροταξικός σχεδιασμός κλπ. Στην ίδια εκδήλωση, ο εκπρόσωπος της εδώ Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), κ. Freek Janmaat, ανακοίνωσε ότι, τον Μάιο, η ΕΕ θα διενεργήσει την πρώτη φάση ελέγχου της σερβικής νομοθεσίας για τις τηλεπικοινωνίες και την Κοινωνία της Πληροφορίας, οπότε και θα δοθούν όλες οι απαραίτητες εξηγήσεις και διευκρινήσεις. Επίσης, τόνισε ότι η βασική πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσει η σερβική κυβέρνηση στον τομέα των τηλεπικοινωνιών είναι η ψηφιοποίηση των τηλεοπτικών εκπομπών, διαδικασία την οποία στηρίζει η ΕΕ, μέσω της χορήγησης 10,5 εκ. Τέλος, ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας τηλεπικοινωνιών «Orion Telekom», κ. Slobodan Djinovic, εκτίμησε ότι δεν έχει προχωρήσει επαρκώς η απελευθέρωση της σερβικής αγοράς τηλεπικοινωνιών, δεδομένου ότι άνω του 50% αυτής εξαιρείται από την εφαρμογή των σχετικών ρυθμίσεων. Ειδικότερα, ο κ. Djinovic ανέφερε ότι περίπου συνδρομητές σταθερής τηλεφωνίας δεν μπορούν να αλλάξουν πάροχο, έστω και εάν το επιθυμούν, επειδή συνδέονται μέσω απαρχαιωμένων τηλεφωνικών συνδέσεων. Σημειώνεται ότι, βάσει των στοιχείων της Ανεξάρτητης Αρχής Τηλεπικοινωνιών, το 2013 υπήρχαν συνδρομητές σταθερής τηλεφωνίας, στη Σερβία, ήτοι μόλις το 42,22% του συνολικού πληθυσμού. Η παρα-οικονομία ευθύνεται για την απώλεια 250 εκ. Σε εκδήλωση που διοργανώθηκε από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο των Η.Π.Α., στις , επί τη ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ανακοινώθηκε ότι, η παρα-οικονομία προκαλεί ζημία ύψους 250 εκ. ετησίως, στη σερβική οικονομία, ενώ εκτιμάται ότι, εάν η ζημία αυτή περιοριστεί κατά μόλις 1%, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Κατά τους συμμετέχοντες, παρόλο που απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση των σερβικών προσπαθειών για την πάταξη της παραοικονομίας, η Σερβία έχει σημειώσει πολύ ικανοποιητικά βήματα προόδου στην καταπολέμηση της πειρατείας προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, η οποία, το 2000, ανερχόταν σε 99%, το 2011, σε 72%, και το 2014, αναμένεται να διαμορφωθεί σε 65%. Μάλιστα, ο Πρέσβυς των Η.Π.Α. στη Σερβία, κ. Michael Kirby, ανέφερε ότι, εάν το προαναφερθέν ποσοστό προσέγγιζε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (35%), θα δημιουργούνταν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Σχετικά αναφέρεται ότι, ο Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων & Επικοινωνίας της ιαπωνικών συμφερόντων καπνοβιομηχανίας «Japan International Tobacco», κ. Goran Pekez, δήλωσε ότι η λαθρεμπορία καπνού ευθύνεται για την απώλεια κρατικών εσόδων συνολικού ύψους 200 εκ., κατά τη διάρκεια των τελευταίων είκοσι (20) μηνών. Για τον ίδιο λόγο, η αγορά προϊόντων καπνού συρρικνώθηκε κατά 20%, το 2013, ενώ η αξία του εμπορίου προϊόντων καπνού μειώθηκε κατά 22,5 δις δηνάρια (~ 200 εκ.).. Ευρωπαϊκή Ένωση: Η αύξηση του σερβικού Α.Ε.Π. ξεπέρασε τις προσδοκίες Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η αύξηση του Α.Ε.Π. στη Σερβία και τις υπόλοιπες υποψήφιες προς ένταξη χώρες ήταν υψηλότερη από την αναμενόμενη, με μόνη εξαίρεση την Αλβανία, όπου παρατηρήθηκε πτώση. Ειδικότερα, στην έρευνα αναφέρεται ότι, το 2013, το σερβικό Α.Ε.Π. παρουσίασε συνολική αύξηση ύψους 2,5%, ενώ το 2014, αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,3%, και το 2015, κατά 2,2%. 4