Το βαθυκόκκινο χρώμα του ήλιου των βορείων

Transcript

1 «timor mortis conturbat me, quia in inferno nulla est redemptio «Ο φόβος του θανάτου με βασανίζει, γιατί στην κόλαση δεν υπάρχει λύτρωση». Καθολική Λειτουργική Προσευχή Το βαθυκόκκινο χρώμα του ήλιου των βορείων χωρών του σοβιετικού κολοσσού σηματοδότησε για μία ακόμα φορά το πέρας μιας εξοντωτικής μέρας. Σε λίγη ώρα η νύχτα θ απλωνόταν για τα καλά πάνω απ τη Λευκορωσία. Η ζώνη του λυκόφωτος ήταν γεμάτη μηνύματα και οιωνούς για κείνους που για μήνες, ίσως και παραπάνω, στέκονταν στο μεταίχμιο της ζωής και του θανάτου. Τα τοπία μοίραζαν υποσχέσεις και ελπίδες για την επόμενη μέρα, καθώς βάφονταν πορφυρά. Ήταν εκείνη η ώρα, όμως, που ούτε η ζωή ούτε ο θάνατος μπορούσαν ν αγγίξουν τους μύστες αυτής της μεταφυσικής τελετουργίας. Ο Γκεόργκι Ζούκοφ, Διοικητής του 6 ου σώματος Κοζάκων, είχε κάθε λόγο ν αναζητά την απόδραση, την ώρα αυτήν. Ο οργασμός χρωμάτων του ηλιοβασιλέματος μπορούσε ν αποσπάσει το μυαλό του απ την τραγική μοίρα που του είχαν επιφυλάξει οι ακρογωνιαίοι λίθοι του κόμματος. Σύντομα η νύχτα θα έδινε την πρέπουσα κάλυψη στο βασίλειο των σκιών, αυτή ήταν η ώρα της NKVD, της μυστικής αστυνομίας του κόμματος, το μακρύ χέρι του ηγέτη Στάλιν. Για περισσότερο από δύο χρόνια, ο ηγέτης επιδιδόταν στον σταδιακό αποκεφαλισμό των χαρισματικών προσωπικοτή- 7

2 Αλέξανδρος Μπούφεσης Οι Θεοί του πολέμου το χρονικό δύο ηρώων και μιας εισβολής των του Κόκκινου Στρατού. Μέχρι τώρα είχε επιδείξει όλες τις ανασφάλειες ενός αιμοσταγή Δικτάτορα, ο οποίος κυβερνά με τη σιδερένια πυγμή του φόβου. Τα εγκλήματα που διέπραττε, εξαγνίζονταν μέσα απ την αγάπη για τη Μάνα Ρωσία και συνάμα εδραίωναν ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα που σαν αρχή είχε το: «Σκότωσε έναν και σε λένε δολοφόνο, σκότωσε χιλιάδες και σε λένε ηγέτη». Οι ψίθυροι που έρχονταν μέσα απ το ατέλειωτο βαλτικό δάσος έμοιαζαν με τους ψιθύρους που άκουγε ο Ζούκοφ κάθε μέρα. Κατηγορίες, συκοφαντίες, κουτσομπολιά των σκοτεινών διαδρόμων, που τόσους είχαν στείλει στο εκτελεστικό απόσπασμα μετά από ανηλεή βασανισμό. Τα μπουντρούμια της NKVD, μπορούσε κάποιος μόνο να τα φανταστεί τις νύχτες που περίμενε τη σειρά του κρατώντας σφιχτά κάτω απ το μαξιλάρι του το κομπόδεμα που του είχε ετοιμάσει η γυναίκα του για κείνη την ώρα, εσώρουχα και φανέλες. Μπορούσε μόνο να τα φανταστεί κανείς το βράδυ, όταν φιλούσε τα παιδιά του και δεν ήξερε αν θα τα ξαναδεί το επόμενο πρωί ή όταν ξαγρυπνούσε στο πλευρό μιας γυναίκας, που έκλαιγε κρυφά, γιατί έπρεπε να δείχνει δύναμη πραγματικής Ρωσίδας. Ο Ζούκοφ είχε δει με τα μάτια του τις υπογεγραμμένες δηλώσεις των Αξιωματικών που είχαν βασανιστεί. Ως εχθροί του λαού είχαν εκδιωχθεί πρώτα απ το κόμμα και στη συνέχεια είχαν δεχθεί στα μαύρα μεσάνυχτα την επίσκεψη της NKVD. Στα φρικτά υπόγεια μπουντρούμια, οι άλλοτε τιμημένοι ήρωες και εμπνευστές επαναστατικών θεωριών πολέμου, είχαν υπογράψει κυριολεκτικά με το ίδιο τους το αίμα την εξευτελιστική ομολογία μιας έσχατης προδοσίας, που ποτέ δεν είχαν διαπράξει. Οι κηλίδες που ίσα-ίσα φαίνονταν στο χαρτί ήταν μαύρες από αίμα φλεβικό κι αυτή ήταν η επικύρωση της φαουστικής συμφωνίας με τον ίδιο τον Σατανά που είχε όντως πολλά πρόσωπα και ονόματα: Στάλιν, Βοροσίλοφ, Μέκλις, Μπέρια. 8

3 Γιακίρ, Ουμπόρεβιτς, Μπέλοφ, Ορλόφ, Βικτόροφ, Ντυμπένκο, Λεβανόφσκυ, Φέντκο, Κορκ, Κασίριν και φυσικά ο θρυλικός Στρατάρχης Μιχαήλ Τουκατσέφσκυ, όλοι έπεσαν θύματα βασανισμού και στο τέλος εκτελέστηκαν. Ο Ζούκοφ θυμόταν τον ενθουσιασμό και την πίστη που απέπνεε η φιγούρα του Μιχαήλ Τουκατσέφσκι, ο οποίος παρά τις έντονες διαφωνίες του με τον Στάλιν κατάφερε να γίνει Στρατάρχης του Κόκκινου Στρατού μόλις στα 42 του. Ο Τουκατσέφσκι όμως δεν πρόσεχε. Ο ίδιος ο Ζούκοφ ήταν παρών όταν λογομάχησε με τον Βοροσίλοφ, ο οποίος ήταν ανώτερός του. Ο Τουκατσέφσκι, τότε, είχε δηλώσει με το γνωστό γαλήνιο, εντούτοις εξαιρετικά υποτιμητικό ύφος του, πως οι αλλαγές που ο Βοροσίλοφ πρότεινε για ένα εγχειρίδιο στρατού, σε καμία περίπτωση δεν θα γίνονταν δεκτές, όντας προϊόντα δουλειάς ενός ανίκανου. Ο Τουκατσέφσκι, φυσικά, γνώριζε πως το εγχειρίδιο είχε γραφτεί απ τον Βοροσίλοφ. Η απώλεια του Στρατάρχη Τουκατσέφσκι ήταν οδυνηρή για τον Κόκκινο Στρατό, ήταν μια πανωλεθρία, που θα χε μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στα τιμημένα ρωσικά όπλα. Ο Μιχαήλ υπήρξε κορυφαία οργανωτική μορφή και εμπνευστής της ιδέας της βαθιάς μάχης. Σύμφωνα με τη θεωρία του, αντικειμενικός σκοπός της συνδυασμένης χρήσης όπλων και συγκεκριμένα της αεροπορίας, του πυροβολικού και των τεθωρακισμένων, ήταν η βαθιά διείσδυση στις εχθρικές γραμμές, καταστρέφοντας τα νώτα και τα πλαϊνά του εχθρικού στρατού αποκόπτοντας, έτσι, τον ανεφοδιασμό του. Ακόμα και ο Γκουντέριαν, ο Γερμανός αυτός Στρατηγός, εμπνευστής της θεωρίας του σύγχρονου κεραυνοβόλου πολέμου, θα ζήλευε τον Τουκατσέφσκι. Ο κεραυνοβόλος πόλεμος ή αλλιώς Blitzkrieg, όπως τον είχαν βαπτίσει, ανεπίσημα πάντα, οι Γερμανοί, μπορούσε να εφαρμοσθεί ιδανικά για μια εκστρατεία σχετικά μικρής διάρκειας και βασιζόταν κυρίως στον αιφνιδιασμό. 9

4 Αλέξανδρος Μπούφεσης Οι Θεοί του πολέμου το χρονικό δύο ηρώων και μιας εισβολής Η θεωρία της βαθιάς μάχης ήταν η επέκταση του Blitzkrieg, καθότι προέβλεπε ρήγματα μεν στις εχθρικές γραμμές μέσω του αιφνιδιασμού, αλλά και μια εξαιρετικά επιτυχημένη άμυνα, βασιζόμενη στα ίδια όπλα καθώς επίσης και σε πολύτιμες αμυντικές οχυρώσεις. Τι σημασία όμως είχαν όλα αυτά πλέον; Οι Γερμανοί είχαν κάτι που πλέον οι Ρώσοι δεν το είχαν. Ηγέτες! Λένε πως όλες οι δικτατορίες είναι ίδιες, αλλά στην προκειμένη περίπτωση η δικτατορία του Χίτλερ διέφερε κατά πολύ απ αυτή του μανιακού Στάλιν, αφού ο ανθός της Πρωσικής Σχολής των Αξιωματικών συνέχιζε να ναι εκεί και να εμπνέει τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις. Ο Ζούκοφ άναψε τσιγάρο και καθώς ο καπνός έτσουξε τα μάτια του, θυμήθηκε στιγμές απ τη ζωή του που ήθελε να ξεχάσει. Ναι, τη θυμόταν ακόμα. Παρόλο που η Αλεξάνδρα, η γυναίκα του τού είχε χαρίσει δύο πανέμορφες κόρες, την Έρα και την Έλα, παρόλο που είχαν περάσει 24 χρόνια από τότε που αποχωρίστηκαν, δεν σταμάτησε ποτέ να θυμάται τις ατέλειωτες ώρες που πέρναγαν μαζί και τις συζητήσεις τους. Η Μαρία ήταν πάντα η γυναίκα που ήθελε να παντρευτεί. Καταλάβαινε πως δεν μπορούσε να σταματήσει τη ροή των γεγονότων που τον έσπρωξαν στο μέτωπο, μακριά απ την αγκαλιά της. Είχε ξεσπάσει ο Μεγάλος Πόλεμος και το αστέρι του μόλις είχε αρχίσει ν ανατέλλει. Προσπαθούσε να τη δικαιολογήσει και ήξερε βαθιά μέσα του πως την είχε συγχωρήσει. Δεν υπάρχει ειρηνικός τρόπος για να χωρίσεις, υπάρχει όμως η ειρήνη, που έρχεται στην ψυχή σου πολύ καιρό αφού χωρίσεις. Στην καρδιά του πολεμιστή υπάρχει πάντα η πικρία του παρελθόντος, γιατί ο εχθρός σου πρέπει να χει πρόσωπο. Δεν ήταν όμως το πρόσωπο της Μαρίας που έβλεπε κάθε φορά που κοίταγε τους επιχειρησιακούς χάρτες. Στη δουλειά του, το φάντασμα τον άφηνε ήσυχο, ερχόταν όμως κάθε φορά που αγκάλια- 10

5 ζε τη γυναίκα του. Την είχε συγχωρήσει, όμως δεν μπορούσε να την ξεχάσει παρόλο που είχε πείσει τον εαυτό του, πως αυτό είχε συμβεί απ την πρώτη κιόλας μέρα του χωρισμού τους. Ο Ζούκοφ έβαλε το χέρι του μηχανικά στη μέσα τσέπη του χιτωνίου του και ψηλάφισε το χαρτί που υπήρχε εκεί. Έκλεισε τα μάτια του και πίεσε τις αναμνήσεις να βγουν. Αν ήταν να πεθάνει απόψε στα μπουντρούμια της NKVD, τουλάχιστον θα πέθαινε καθαρός και ειλικρινής επιτέλους: Ναι, την αγαπούσε κι αν ήταν μπροστά του θα της το έλεγε ξανά και ξανά, όπως τότε. Θυμήθηκε την πρώτη μέρα που τη γνώρισε και πόσο του είχε κάνει εντύπωση ο τρόπος που περπάταγε, το πώς μιλούσε και το πώς έδινε σημασία στις λεπτομέρειες μιας συζήτησης, πράγμα που τον προκαλούσε να της κάνει ερωτήσεις. «Καλημέρα, το τρένο που περνάει απ το Μαλογιαροσλάβετς έχει φύγει;» «Όχι, κι εγώ αυτό περιμένω» απάντησε η Μαρία. «Πού πάτε; Αν μου επιτρέπετε φυσικά». «Είστε πολύ ευθύς στις ερωτήσεις σας, μήπως είστε στρατιωτικός;» ρώτησε η Μαρία, με ύφος μισοναζιάρικο, μισοθιγμένο. «Όχι, καμία σχέση, ασχολούμαι με γούνες, εσείς;» Η Μαρία του χαμογέλασε. Λένε πως ωραία είναι εκείνη η γυναίκα που επιλέγει το πότε να δείχνει ωραία. Σ αυτή την περίπτωση, η Μαρία με την απαστράπτουσα αύρα, είχε μετατραπεί σε μία καλλονή μόνο για τον Γκεόργκι Ζούκοφ. Σ όλη τη διαδρομή δεν σταμάτησαν να μιλούν. Ο Ζούκοφ πήγαινε να δει τους γονείς και την αδελφή του στη Στρελκόφκα, ενώ η Μαρία πήγαινε στο Μαλογιαροσλάβετς να επισκεφθεί τον πατέρα της που ήταν άρρωστος. Στη Μόσχα, όπως έμαθε στη συνέχεια ο Ζούκοφ, η κοπέλα εργαζόταν στη βιοτεχνία ενός μακρινού θείου της, ζώντας 11

6 Αλέξανδρος Μπούφεσης Οι Θεοί του πολέμου το χρονικό δύο ηρώων και μιας εισβολής κάτω από απίστευτα δύσκολες συνθήκες. Αυτό του άρεσε ιδιαίτερα. Ποτέ δεν συμπαθούσε τους μαλακούς και καλομαθημένους ανθρώπους. Πίστευε πως δεν ήταν σε θέση ν ανταπεξέλθουν στην πίεση της ανατροφής των παιδιών. Μια βδομάδα αργότερα ξαναβρέθηκαν, τυχαία πάλι στον σταθμό. Είχαν επιστρέψει και οι δύο. Από τότε δεν πέρασε μέρα που να μην την περάσουν μαζί. Την αγαπούσε πολύ, της είχε πει απόψεις του και πράγματα απ τη ζωή του που δεν τα είχε πει σε κανέναν. Την μέρα που τον κάλεσαν στο μέτωπο εκείνη έκλαιγε συνέχεια. «Αν πεθάνεις τι θα κάνω;» ρώτησε η Μαρία. «Δεν είσαι πολλή ενθαρρυντική σήμερα, έτσι;» αστειεύτηκε ο Ζούκοφ. «Δεν είναι αστείο, ακόμα δεν με χεις μάθει, δεν καταλαβαίνεις πόσο μου στοιχίζει που φεύγεις, άσχετα αν πεθάνεις». Ο Ζούκοφ γέλασε δυνατά, ήξερε πως το παραπάνω είχε βγει πολύ αυθόρμητα. Οι Ρώσοι εξέφραζαν τα συναισθήματά τους με εντελώς διαφορετικό τρόπο απ άλλους λαούς. Ειδικά σε στιγμές έντονης συναισθηματικής φόρτισης άλλα λένε κι άλλα εννοούν. «Θα σου γράφω συνέχεια, δεν θα σαι ποτέ μόνη σου, θα δεις. Δεν θα καταλάβεις για πότε θα τελειώσει ο πόλεμος και θα μαστε και πάλι μαζί». «Μακάρι, να ξέρεις πως εγώ θα σε περιμένω όσο και να λείψεις, ό,τι κι αν συμβεί, υποσχέσου μου όμως πως αν εσύ κουραστείς θα μου το πεις και δεν θα σκεφτείς πως θα με πονέσεις». «Εντάξει, στο υπόσχομαι» απάντησε ο Ζούκοφ, έτοιμος και να πεθάνει ακόμα για την αγάπη και την τιμή των όπλων. Στο τέλος μιας συζήτησης μαζί της δεν υπήρχε περίπτωση να μην την ερωτευτεί κάποιος πάλι απ την αρχή. Χαμογέλασε, την ίδια στιγμή όμως, το πρόσωπό του σκο- 12

7 τείνιασε, καθώς σκέφτηκε πως οι τακτικές της «βαθιάς μάχης» της Μαρίας είχαν κατά πάσα πιθανότητα εφαρμοσθεί επιτυχώς και στον νυν σύζυγό της. Δεν είναι κάτι προσωπικό τελικά, είναι θεωρία πολέμου και όπως φαίνεται, υπάρχει ελάχιστη τιμή τόσο στον έρωτα όσο και στον πόλεμο. Ούτε που κατάλαβε πώς έβγαλε το γράμμα απ την τσέπη του, πώς φόρεσε τα γυαλιά του και πώς πριν καν σταματήσει να σκέφτεται τις στιγμές του με τη Μαρία, είχε ήδη αρχίσει να διαβάζει το τελευταίο γράμμα της. Μόσχα 02/07/1920 Πολυαγαπημένε μου Γκεόργκι, συγγνώμη που άργησα να σου απαντήσω, αλλά απ την τελευταία φορά που μου έγραψες και μου είπες πως έρχεσαι στη Μόσχα, πολλά πράγματα στη ζωή μου έχουν αλλάξει. Πάνε τώρα πέντε χρόνια από τότε που κατατάχτηκες στον στρατό και ενώ ο πόλεμος τελείωσε, εσύ συνεχίζεις να σαι μακριά μου. Κάθε μέρα τρέμω για τη ζωή σου, ενώ εσύ έχεις μπλεχτεί σε μία σταυροφορία που δεν έχει τέλος. Κυνηγάς το δικό σου όνειρο, το οποίο μέρα με τη μέρα απομακρύνεται απ το δικό μου. Θέλω να παντρευτώ, να κάνω παιδιά και οικογένεια. Δεν μπορώ, Γκεόργκι, να βλέπω τον άντρα μου μια φορά στους 6 μήνες για μία εβδομάδα το πολύ, και τον υπόλοιπο καιρό να καρδιοχτυπάω για το αν είναι ζωντανός. Πέρυσι, όταν τραυματίστηκες, παραλίγο να πεθάνω. Κλείστηκα στο δωμάτιό μου και έκλαιγα συνέχεια, ήμουν σίγουρη πως δεν θα τα κατάφερνες να ζήσεις. Το ότι έζησες με έβαλε σε σκέψεις. Λυπάμαι Γκεόργκι δεν είμαι τόσο δυνατή όσο φαίνομαι τελικά και δεν έχω το ίδιο αίσθημα αγάπης και τιμής για τα όπλα, που έχεις εσύ. Τα όνειρά μου είναι απλά, κοριτσίστικα. Δεν θ αγαπήσω κανέναν όπως αγάπησα εσένα, στο υπόσχομαι, αλλά άφησέ με σε παρακαλώ να ζήσω μια ήσυχη ζωή μακριά από τέτοιες έγνοιες. 13

8 Αλέξανδρος Μπούφεσης Οι Θεοί του πολέμου το χρονικό δύο ηρώων και μιας εισβολής Έτσι γεννήθηκα, ίσως να μην αξίζω σ έναν παρασημοφορημένο ήρωα της Ρωσίας. Με αγάπη για πάντα, Μαρία Η ώρα ήταν πλέον περασμένη και η νύχτα είχε προχωρήσει για τα καλά. Έκανε ακόμα κρύο, παρόλο που ήταν Μάιος, έτσι αποφάσισε ν αφήσει τον λοφίσκο απ τον οποίο παρατηρούσε το καθρέφτισμα της δύσης πάνω στη λίμνη και να ξαναμπεί στο γραφείο του. Είχε ξαναβάλει το γράμμα στη μέσα τσέπη και τώρα σκεφτόταν την κόρη και τη γυναίκα του. Αγαπούσε την οικογένειά του και ανησυχούσε για την τύχη τους. Δεν ήταν λίγες οι οικογένειες στρατιωτικών που μετά την εκτέλεσή τους, είχαν καταλήξει στα Γκούλαγκ, τα διαβόητα στρατόπεδα συγκεντρώσεως των «εχθρών του λαού». Για την οικογένειά του θα πολεμούσε μέχρι τέλους, θα στεκόταν και πάλι, αν χρειαζόταν, μπροστά στην επιτροπή του κόμματος, όπως είχε κάνει πριν δύο χρόνια. Έκλεισε ξανά τα μάτια και θυμήθηκε το δωμάτιο που του έριξαν όλη τη λάσπη που είχε απομείνει στους κουβάδες τους, όση περίσσεψε από κείνη που έριξαν στον Ουμπόρεβιτς και στους ήρωες του Σοβιέτ. Εκεί μέσα τον περίμεναν όλα τα εναπομείναντα αποστήματα, οι τελευταίοι λακέδες του Στάλιν. Του ήρθε να κάνει εμετό. Συγκρατήθηκε. Γι αυτούς ήταν σκληρός και άδικος Διοικητής, κυρίως απέναντι στους εργάτες του κόμματος, που υπηρετούσαν υπό τις διαταγές του. «Μα καλά» είχε απαντήσει ο Ζούκοφ, «γιατί μου απαγγέλλονται αυτές οι κατηγορίες τώρα, μετά από τόσο καιρό;» «Σε φοβόμασταν, αλλά τώρα οι καιροί έχουν αλλάξει», δήλωσε ένα απ τα κομματόσκυλα, προφανώς ο έχων και τα μεγαλύτερα απωθημένα. 14

9 «Σύντροφε Ζούκοφ, γνωρίζουμε αρκετά καλά τις στενές σου σχέσεις με τον Ουμπόρεβιτς. Όπως θα γνωρίζεις κι εσύ άλλωστε, υπήρξε προδότης και εχθρός του λαού!» Η επόμενη ερώτηση, του απευθύνθηκε απ τον πρόεδρο της επιτροπής. Απ την απάντησή του θα κρινόταν η συνέχεια της παρωδίας. «Πόσοι από σας γνωρίζατε τότε, πως ο Ουμπόρεβιτς ήταν εχθρός του λαού; Σύντροφοι, πρέπει να ξεκαθαρίσετε επιτέλους τι εννοείτε ακριβώς μ αυτό το εχθρός του λαού διαφορετικά κινδυνεύουμε όλοι να προδώσουμε, με τον ίδιο τρόπο, τη Μάνα Ρωσία και τον Πατέρα Στάλιν» απάντησε: «Κύριοι, όσον αφορά στην κακομεταχείριση των πολιτικών εργατών, το παραδέχομαι, συχνά πυκνά είμαι αυστηρός, ενώ ξέρω πως δεν θα πρέπει να μαι έτσι. Καμιά φορά αρκούν ήρεμες κουβέντες με σύνεση, ώστε να διδάξεις στον υφιστάμενό σου αυτά που οφείλει ν ακολουθεί. Όσον αφορά στις καλές μου σχέσεις με τον Ουμπόρεβιτς κι άλλους που εκτελέστηκαν ως εχθροί του λαού, γι αυτό δεν πρέπει να με κρίνετε, σύντροφοι. Κανείς δεν γνώριζε τότε πως αυτοί οι ήρωες πολέμου και πατέρες του στρατού μας, θα μπορούσαν να χουν υποπέσει σε παραπτώματα άξια των ποινών, που εν τέλει τους επιβλήθηκαν. Και στο κάτω-κάτω, εμείς πρώτα θα πρέπει να προάγουμε τέτοιου είδους εξέχουσες σχέσεις μεταξύ προϊσταμένων και υφισταμένων. Συγχωρήστε μου σύντροφοι, την πολιτική μου αυτή μυωπία» είπε συνεχίζοντας στον ίδιο τόνο, «για έναν πολεμιστή, που έχει δεθεί με όρκους άρρηκτους με το Σοβιέτ, τα πράγματα δείχνουν πιο απλά. Πάντα νόμιζα πως όλοι υπηρετούσαμε τον λαό και μέσα απ την ιερότητα του σκοπού ακόμα και οι μεγαλύτεροι προδότες μοιάζουν πατριώτες» Κλείνοντας, στρεφόμενος προς τους μεγαλύτερους πολέμιούς του, δήλωσε με ύφος απογοητευμένο: «Απ την άλλη, βλέπω ανθρώπους, οι οποίοι δεν βοήθησαν στο 15

10 Αλέξανδρος Μπούφεσης Οι Θεοί του πολέμου το χρονικό δύο ηρώων και μιας εισβολής έργο μου, όχι μόνο να επιβιώνουν, αλλά να γίνονται και κριτές μου, να στέκονται σ αυτό το δωμάτιο και να με εκθέτουν στα μάτια σας σύντροφοι, να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή μου και τη ζωή της οικογένειάς μου. Σύντροφοι, ακόμα και στους ταραγμένους καιρούς που ζούμε, ένας άντρας που κάνει το καθήκον του, ένας πραγματικός Μπολσεβίκος πρέπει να προστατεύεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να μη φοβάται μιάσματα και λασπολόγους». Προς το παρόν τους είχε πείσει, αλλά ήξερε πως η υπόθεσή του θα ξαναρχόταν στο προσκήνιο. Έναν χρόνο όμως τώρα το είχε σχεδόν ξεχάσει. Έτσι δεν περίμενε το τηλεφώνημα απ το Γενικό Επιτελείο που τον προειδοποίησε, το μεσημέρι της μέρας που πέρασε, πως αργά το βράδυ θα δεχόταν τηλεφώνημα της NKVD. «Θα πιω κι εγώ το ίδιο δηλητήριο που ήπιε και ο Τουκατσέφσκι και ο Σωκράτης πριν απ τον Τουκατσέφσκι, γιατί ένα πολιτικό σύστημα, το οποίο εμβαπτίστηκε στο αίμα της επανάστασης δεν μπορεί να κριθεί από περιστασιακούς αριβίστες. Ας με κρίνει η ιστορία και μένα και όλους τους αδικοχαμένους πολεμιστές, που τους καταράστηκαν να μην πεθάνουν από μάχη, αλλά απ τα χέρια αυτών που τους παρασημοφόρησαν». Ο Ζούκοφ δεν πήρε είδηση το τηλέφωνο που τόση ώρα χτυπούσε. Δεν είχε χρόνο πλέον να χαθεί στις αναμνήσεις και στους φόβους του. Είχε γλιτώσει πολλές φορές απ τον θάνατο μόνο και μόνο για να πεθάνει βασανιστικά απ τους χασάπηδες της NKVD ή στην καλύτερη περίπτωση εξορισμένος στη Σιβηρία. Ήταν πολεμιστής και εξοικειωμένος με την ιδέα του θανάτου, αλλά αισθανόταν ότι το ακουστικό θα ήταν πιο βαρύ απ οποιοδήποτε όπλο είχε σηκώσει μέχρι τώρα. Ένιωθε τον φόβο ν ασκεί τη δική του θεωρία πολέμου πάνω του, βομβαρδίζοντάς τον πρώτα με το πυροβολικό και μετά πατώντας στο στήθος του με τα βαριά τεθωρακισμένα. Το κουδούνισμα συνεχίστηκε 7,8,9,10 16

11 φορές. «Τουκατσέφσκι, τελικά η μοίρα μάς ήθελε Στρατάρχες στην κόλαση, έστω, τιμή μου να σε υπηρετώ ακόμα κι εκεί!» είπε καθώς άπλωνε το χέρι του για να σηκώσει το ακουστικό. «Σε δύο μέρες παρουσιάζεσαι στη Μόσχα» ακούστηκε η φωνή του πράκτορα της NKVD μεταλλική, απρόσωπη σχεδόν διψασμένη για αίμα συμπατριώτη του. «Να φέρω και το σπαθί μου;» ρώτησε ο Ζούκοφ. «Δεν χρειάζεται, ο Στρατάρχης Βοροσίλοφ θέλει να σου μιλήσει. Κάτι μαγειρεύεται στη Μογγολία και θέλει τη γνώμη σου». Πριν προλάβει να ζητήσει εξηγήσεις η γραμμή είχε κλείσει. Αναστέναξε ανακουφισμένος και έγειρε πίσω στην καρέκλα. Γι άλλη μία φορά ο Θεός τον είχε κοιτάξει με την άκρη του ματιού του. 17