Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Transcript

1 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Ἱστορίης Ἐπίσκεψις Μάθημα: Βυζαντινή Ιστορία ιδάσκουσα: Ειρήνη Χρήστου

2 Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

3 Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

4 Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

5 Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

6 Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

7 Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

8

9

10

11 Καθημερινή ζωή Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

12 Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού: Βυζαντινή Εποχή Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

13 Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου Αγία Σοφία

14 Βyzantium1200

15 Βυζαντινές Σπουδές στο ιαδίκτυο

16 Oι βυζαντινές σπουδές στο Ίδρυμα Dumbarton Oaks της Ουάσιγκτον

17 Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου Ίδρυση Κωνσταντινούπολης Στις 11 Μαΐου του 330 τελούνται τα εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης, της Νέας Ρώμης, του χριστιανικού κέντρου της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, που θα μείνει στην ιστορία ως βυζαντινή αυτοκρατορία Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

18 Βιβλιογραφία για την Κωνσταντινούπολη G. Dagron, Η γέννηση μιας πρωτεύουσας. Η Κωνσταντινούπολη και οι θεσμοί της, , Αθήνα Τζ. Φρίλι, Κωνσταντινούπολη. Από τον Χριστιανισμό στο Ισλάμ, Αθήνα Albrecht Berger, Κωνσταντινούπολη. Ιστορία, Τοπογραφία, Θρησκεία, Αθήνα http//: ΜιααφήγησηγιατησύγχρονηΠόληκαιτους κατοίκους της: Αλ. Μασσαβέτας, Κωνσταντινούπολη, ηπόλητωναπόντων, Αθήνα Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

19 ορυφορική λήψη Κωνσταντινούπολης Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

20 Χάρτης της Κωνσταντινούπολης

21 Αναπαράσταση της Κωνσταντινούπολης (11 ος αι.)

22 Αναπαράσταση Ιερού Παλατιού 1 Αγία Σοφία 7 Αυγουσταίον 3 Ιππόδρομος 2 Χαλκή πύλη 12 Κτήρια του παλατιού και Αίθουσα του θρόνου (Χρυσοτρίκλινον) 17 Τζυκανιστήριον Το παλάτι του Βουκολέοντος Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

23 Αναπαράσταση εσωτερικού του Ιπποδρόμου

24 Ιππόδρομος (ο Θεοδόσιος Α στο Κάθισμα) Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ.ζ, σ.81.

25 Χερσαία τείχη

26 Θαλάσσια τείχη

27 Οι πλατείες

28 Το υδραγωγείο

29 Αναπαράσταση κινστέρνας

30 Οι όροι Βυζάντιο-Βυζαντινός Καθιέρωση του όρου το 16ο αι. από τον Ιερώνυμο Wolf και ίδρυση της σειράς Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae 1680, Κάρολος Du Cange Βυζάντιο=το όνομα της αρχαίας πόλης Imperium Romanum Βυζάντιο συνέχεια της Ρώμης. Το κράτος ονομαζόταν ρωμαϊκή αυτοκρατορία, οι κάτοικοι ρωμαίοι πολίτες Ρωμανία-Ρωμιός-Ρωμιοσύνη. Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

31 Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία Ελληνική Ιστορία, τ.25,σ.169.

32 Περίοδοι Βυζαντινής Ιστορίας ( ) Α Πρωτοβυζαντινή εποχή, (ή -641). Σπανιότερα Β Μεσοβυζαντινή εποχή, 610 (ή 641)-1081 ή Γ Υστεροβυζαντινή εποχή, 1081 (ή 1204) Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

33 Κύρια χαρακτηριστικά της πρώιμης βυζαντινής εποχής Μεταβατική εποχή από τη ρωμαϊκή εποχή σε αυτήν που ονομάστηκε βυζαντινή Η αυτοκρατορία έχασε εδάφη, ενώ νέοι εχθροί εμφανίστηκαν στον ορίζοντα Αλλαγή προσανατολισμού στον πολιτικό, πολιτιστικό, οικονομικό και εμπορικό τομέα. Βυζαντινή Ιστορία Ειρήνη Χρήστου

34 Ο 7 ος αιώνας: εποχή τομής στην ιστορία του Βυζαντίου 1) αναδιοργάνωση στρατού και διοίκησης 2) ολοκληρωτική νίκη κατά των Περσών 3) επικράτηση της ελληνικής γλώσσας ως επίσημης γλώσσας του κράτους 4) τέθηκαν οι βάσεις της κληρονομικής διαδοχής 5) εμφάνιση νέας θρησκείας, του Ισλάμ, και κατακτήσεις των Αράβων. Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

35 Μεσοβυζαντινή εποχή (610 ή 641)-1081 Από την άνοδο του Ηρακλείου στο θρόνο (610) Μέχρι την άνοδο της δυναστείας των Κομνηνών (1081). Ηράκλειος και οι διάδοχοί του υναστεία των Ισαύρων ή Συριακή δυναστεία υναστεία του Αμορίου ή Φρυγική δυναστεία Μακεδονική υναστεία Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

36 Κύρια χαρακτηριστικά Νέοι θεσμοί εισάγονται από τον Ηράκλειο και αναπτύσσονται από τους διαδόχους του Μεταβολές στη διοικητική και στρατιωτική οργάνωση Καθιέρωση της κληρονομικής διαδοχής Ανατρέπεται η ισορροπία στη Μεσόγειο με την εμφάνιση και τις κατακτήσεις των Αράβων Ολοκληρώνεται ο εξελληνισμός του κράτους.

37 Γ Ύστερη βυζαντινή εποχή ΑπότηνάνοδοτωνΚομνηνώνστοθρόνο(1081) Μέχρι την άλωση της Κων/πολης από τους Οθωμανούς ( ) Άνοδος δυναστείας των Kομνηνών Μεταβολές στη διοίκηση, στην οικονομική πολιτική, στον στρατό Εμπορική διείσδυση των υτικών (Bενετών και Γενουατών) Σταυροφορίες Εμφάνιση των Σελτζούκων και αργότερα των Oθωμανών Tούρκων με παράλληλη απώλεια δυτικών και ανατολικών εδαφών. Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

38 Χαρακτηριστικά της βυζαντινής αυτοκρατορίας Οι συντελεστές που άσκησαν επίδραση στη διαμόρφωση του βυζαντινού κράτους 1. Η παλαιά κρατική οργάνωση (ρωμαϊκή) 2. Το ελληνικό πολιτιστικό υπόβαθρο (ελληνική παιδεία και γλώσσα) 3. Η νέαθρησκεία(χριστιανισμός) Ειρήνη Χρήστου Βυζαντινή Ιστορία

39 Πολιτική ιδεολογία Ένα κράτος στην Οικουμένη, το ρωμαϊκό, που είχε ως πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη (παγκόσμιο Imperium). ΗΟικουμένηαποτελούσε μία ιεραρχημένη οικογένεια λαών και ηγεμόνων με επικεφαλής τον βασιλέα και αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Κύρια χαρακτηριστικά: ρωμαϊκή κρατική οργάνωση, ρωμαϊκό δίκαιο, Χριστιανισμός, ελληνική πνευματική παράδοση. Καθήκοντα: Απόκρουση των βαρβάρων, επιβολή κράτους δικαίου και ενότητα δόγματος, διάδοση του Χριστιανισμού.

40 Ο αυτοκράτορας Εκπρόσωπος του Θεού επί της γης. Συγκέντρωνε και τις τρεις εξουσίες: α) νομοθετική, β) δικαστική, γ) διοικητική

41 ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ Αυτοκράτορας Σύγκλητος ήμοι Στρατός Ο ρόλος της Εκκλησίας Βυζαντινή Ιστορία

42 Αυτοκράτορας Ηθικοί παράγοντες που έθεταν φραγμό στην απολυταρχία του: α) φιλανθρωπία β) δικαιοσύνη ιάκριση αυτοκράτορα - τυράννου Καθήκοντα αυτοκράτορα Βασιλέως μέν εστι τρόπος ὁ νόμος τυράννου δὲ ὁ τρόπος νόμος (Συνέσιος, επισκ. Κυρήνης, Περί βασιλείας) Μήτε πένητας καταφρονεῖν μήτε δυνάστην ἐᾶν ἀνεξέλεγκτον (νομοθεσία Ισαύρων) Πολιτειακοί παράγοντες που έθεταν φραγμό στην απόλυτη εξουσία του: α) Σύγκλητος β) ήμοι γ) Στρατός

43

44 Σύγκλητος Μετείχαν ανώτατοι υπάλληλοι του κράτους καιανώτατοιαξιωματούχοιτηςαυλής Καθοριστική η επέμβασή της στο θέμα της εκλογής του αυτοκράτορα ( ) Ισχυρή στην περίπτωση ανήλικου ηγεμόνα και μετά το 610 Βυζαντινή Ιστορία Μετά τον 8 ο αι. υποβαθμίζεται ο ρόλος της

45 Αναπαράσταση της εισόδου στη Σύγκλητο

46 Οι δήμοι Πράσινοι Βένετοι Ρούσιοι Λευκοί Μετείχαν στην αναγόρευση του αυτοκράτορα, συμμετείχαν στην καθαίρεσή του Κατά τον 5 ο και 6 ο αι. έρχονταν συχνά σε έντονη αντίθεση με τον εκάστοτε αυτοκράτορα (ιδιαίτερα οι Πράσινοι)- Στάση του Νίκα (532) Αποδυνάμωση από την εποχή του Ηρακλείου Βυζαντινή Ιστορία

47 Ύψωση αυτοκράτορα σε ασπίδα

48 Ο ρόλος της Εκκλησίας 381 Ίδρυση πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ενδημούσας συνόδου Χριστιανισμός και κρατική εξουσία συμπληρώνονται και αλληλοβοηθούνται

49 Κατά εποχές ανάμειξη κρατικής εξουσίας στην Εκκλησία Οικουμενικές σύνοδοι Εκλογή και προαγωγή επισκόπων ακόμη και του ίδιου του πατριάρχη, τιμωρία, καθαίρεση και αλλαγή πατριάρχη

50 Επέμβαση Εκκλησίας στις κρατικές υποθέσεις Εικονομαχία Μοιχικό σχίσμα Φώτιος Εισαγωγή Γάμοι Λέοντα ΣΤ