ΤΑ ΩΡΑΙΑ ΤΩΝ ΟΡΕΩΝ ΜΑΣ ΤΜΗΜΑ Α4 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

Transcript

1 ΤΑ ΩΡΑΙΑ ΤΩΝ ΟΡΕΩΝ ΜΑΣ ΤΜΗΜΑ Α4 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τα ορεινά χωριά του νομού μας είναι πολλά. Φυσικά είναι πολύ δύσκολο να τα γνωρίσουμε όλα με επάρκεια, γι αυτό και επιλέξαμε ορισμένα μόνο, προσπαθώντας να τα παρουσιάσουμε όσο ποιο αναλυτικά γινόταν. Διαλέξαμε λοιπόν από την ορεινή Ναυπακτία τα χωριά: Αράχωβα, Πλάτανος, Λιβαδάκι, Άνω Χώρα, Κρυονέρι. Ορεινό Βάλτο: Άγιος Βλάσης, Πεντάκορφο, Περδικάκι. Ορεινή Τριχωνίδα: Περιστέρι. Προσπαθήσαμε να ανακαλύψουμε τις ομορφιές τους, τον τρόπο ζωής, τις δραστηριότητες των κατοίκων τους, να απεικονίσουμε τυχόν προβλήματα, προσεγγίζοντας πιθανές λύσεις. Να φτάσουμε στη ψυχή του καθενός από αυτά μέσα από τα έθιμα, τις εκδηλώσεις τα αξιοθέατα κ.α. Τα περπατήσαμε ένα ένα στη κυριολεξία ή τουλάχιστον με το νου μας. Σκοπός μας είναι μέσα από όλα τα παραπάνω να εκτιμήσουμε τη ζωή στην ύπαιθρο, να υπολογίσουμε πολύ το δώρο από την ζωή μας τη φύση. Ας απολαύσουμε λοιπόν το ταξίδι στον κόσμο των ορεινών χωριών του νομού μας στο κόσμο των <<Ωραίων των ορέων μας>>.

3 Εισαγωγή Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πλούσιο ορεινό περιβάλλον. Τα όρη αυτά κατοικήθηκαν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών ορεινών χωριών με σπουδαία ζωή. Εξάλλου είναι γνωστό πως ο πολιτισμός και η ιστορία μας γράφτηκε κυρίως στα βουνά και τα χωριά τους (απελευθερωτικοί αγώνες 1821, 1940 κλπ.) Σκοπός αυτής της εργασίας είναι, ξεκινώντας από την ιδιαίτερη πατρίδα μας την Αιτωλοακαρνανία, να συνειδητοποιήσουμε τη σημαντικότητα του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και τις διέξοδους που μπορεί να ζήσει στις διάφορες πτυχές της ζωής μας ( προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική κ.τ.λ.) Σαν Αιτωλοακαρνάνες οφείλουμε να γνωρίσουμε τη ζωή στα ορεινά χωριά μας και όχι απλά να τα ξέρουμε σαν κουκίδες στο χάρτη. Να αγαπήσουμε αυτά τα φυσικά κοσμήματα, τα ορεινά χωριά του νομού μας τα ωραία των ωραίων μας!

4 Ερευνητικά ερωτήματα Ποια είναι τα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας; Καταγράψτε τα κυριότερα ορεινά χωριά (ποιά τα κυριότερα ορεινά χωριά ;) Τι γνωρίζετε για τον πληθυσμό για το καθένα από αυτά (μόνιμοι ή μη μόνιμοι κάτοικοι;) Ποιό είναι το κλίμα, η χλωρίδα και η πανίδα; Τι γνωρίζετε για τις επαγγελματικές δραστηριότητες τους; Ποιος ο τρόπος ζωής στην ύπαιθρο; (λειτουργία σχολείων, εκκλησιών, πολιτιστικών κέντρων και δημοσίων υπηρεσιών κλπ.) Ποια τα ήθη, έθιμα, αξιοθέατα, πολιτιστικές εκδηλώσεις, πανηγύρια καθένα από αυτά; Είναι αναγκαίο η κρατική αρωγή για την επίλυση προβλημάτων π.χ. λόγω καιρικών συνθηκών;

5 ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΗΣ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ; Ο Άγιος Βλάσης βρισκόταν στην τοποθεσία Παλαιοχώρι. Από την προφορική παράδοση μαθαίνουμε ότι το χωριό κατοικήθηκε τον 16 αιώνα, από Σουλιώτες και άλλους Ηπειρώτες. Επί Τουρκοκρατίας ήταν πρωτεύουσα του Βιλαετιού (αρματολίκι) Σοβολάκου, ενός από τα 5 Βιλαέτια του γνωστού δημοτικού τραγουδιού. Το αρματολίκι αυτό εκτεινόταν στον Δήμο Παρακαμπυλίων, σε μεγάλο τμήμα της Ευρυτανίας, ανατολικά έως τον Προυσσό και βόρεια έως το Κερασοχώρι. Το χωριό απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό, το πρώτο κιόλας έτος της επανάστασης.

6 Η μάχη της Κορομηλιάς(1823) Το 1823 ο ήρωας της Ελληνικής Ιστορίας Γ. Καραϊσκάκης έδωσε μάχη με τα παλικάρια του στην θέση Κορομηλιά (Δ.Δ. Αγίου Βλασίου) ενάντια στον Ισμαήλ Πλιάσσα, Χατζή Μπέντο και Άγιο Βλασσάρη. Στο σημείο αυτό που έγινε η ηρωική μάχη υψώνεται μνημείο - προτομή του Γ. Καραϊσκάκη. ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΝΟΜΟ ΑΝΗΚΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΥΨΟΜΕΤΡΟ ΕΧΕΙ; Ο Άγιος Βλάσιος ή Άγιος Βλάσης είναι ένας μικρός οικισμός με 16 κατοίκους, που βρίσκεται στο Δημοτικό Διαμέρισμα Χαλκιόπουλων του Δήμου Ινάχου, στην επαρχία Βάλτου, στο νομό Αιτωλοακαρνανίας. Το υψόμετρο του είναι 770 μέτρα. ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΛΙΜΑ; Το κλίμα του ποικίλει από πολύ θερμά καλοκαίρια, με θερμοκρασίες που συχνά ξεπερνούν τους 40 C, με πολλή υγρασία σε ήπιους χειμώνες στις χαμηλού υψομέτρου περιοχές. Κρύοι χειμώνες κυριαρχούν στις ορεινές περιοχές, ενώ σε ακόμα μεγαλύτερα υψόμετρα, τα καλοκαίρια είναι δροσερά και χιόνια καθώς και κρύος καιρός χαρακτηρίζουν τους χειμερινούς μήνες.

7 ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ; Τα νοτιοδυτικά παράλια χαρακτηρίζονται απ' την παρουσία λιμνοθαλασσών, με γνωστότερες αυτές του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού. Ο επιμηκέστερος και κύριος ποταμός είναι ο Αχελώος ο οποίος αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία, ενώ άλλοι αξιόλογοι ποταμοί είναι ο Εύηνος κι ο Μόρνος. Στην ενδοχώρα του νομού δεσπόζει η Τριχωνίδα, η οποία είναι και η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας (96 km²). Στο Νομό υπάρχουν επίσης οι λίμνες: Αμβρακία, Λυσιμαχία, Οζερός και οι τεχνητές λίμνες του Καστρακίου, των Κρεμαστών και Στράτου. Τα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας περιλαμβάνουν το Παναιτωλικό, που είναι το ψηλότερο βουνό του νομού (1.924 μ.) στα βορειοανατολικά, Ακαρνανικά όρη στα δυτικά, Βορειοδυτικά τα Όρη Βάλτου, στα νότια το όρος Αράκυνθος, Νοτιοανατολικά τα Όρη Ναυπακτίας γνωστά και ως Κράβαρα και τέλος ανάμεσα στα Ναυπάκτια Όρη και το Παναιτωλικό Όρος και χωρίς να διακόπτεται ο ορεινός όγκος βρίσκονται τα Όρη Λιδωρικίου.

8 ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Η Χούνη, ορεινός οικισμός με βρύσες και τρεχούμενα νερά. Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής δεσπόζει σε όλη την περιοχή. Ο Οικισμός Ψηλόβραχος, χτισμένος σε απόκρημνη περιοχή, με επιβλητικούς βράχους και υπέροχη θέα. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, λημέρι του Καραϊσκάκη. Η Γέφυρα της Επισκοπής στη λίμνη Kρεμαστών. Συνδέει τους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας. Η Τεχνητή λίμνη - Φράγμα Κρεμαστών. Η λίμνη σχηματίστηκε μετά την κατασκευή του φράγματος (1965) κοντά στη συμβολή των ποταμών Αχελώου, Αγραφιώτη και Ταυρωπού (Μέγδοβα). Το γεώφραγμα έχει ύψος 160 μ., μήκος 457 μ. και πλάτος στη βάση 670 μ. Ο υδροηλεκτρικός σταθμός Κρεμαστών, από τα σπουδαιότερα τεχνικά έργα της χώρας, εξασφαλίζει σημαντικές ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας. Η δημιουργία της τεχνητής λίμνης είχε αποτέλεσμα την αύξηση της βιοποικιλότητας και τη βελτίωση των κλιματολογικών συνθηκών της περιοχής. Ο Πύργος Ακροποτάμου βρίσκεται 2 χλμ ΒΔ από τον οικισμό Αυλακιές. Στη διαδρομή προς τον πύργο έχετε θέα στο ξωκλήσι της Παναγίας της Προυσιώτισσας και την τεχνητή λίμνη. Το Πεντάκορφο, ορεινό χωριό με έντονο παραδοσιακό χρώμα, χτισμένο σε τοπίο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς. Εντυπωσιακός είναι ο καταρράκτης κοντά στο χωριό.

9 TOΠIKEΣ EKΔHΛΩΣEIΣ-ΠANHΓYPIA: Τα "Καραϊσκάκεια", πολιτιστικές εκδηλώσεις, με αναπαράσταση της μάχης στο ύψωμα της Κορομηλιάς. Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ Η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης εστιάζεται σε τρεις βασικούς άξονες: Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας Βελτίωση του περιβάλλοντος και της υπαίθρου Βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές και διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας.

10

11 ΑΝΩ ΧΩΡΑ Πρόλογος Η Αιτωλοακαρνανία είναι ένα ξεχωριστό δημιούργημα της φύσης που εξελίχθηκε, σε δημιουργό. Η Αιτωλοακαρνανία είναι ο μεγαλύτερος νομός της χώρας κατά, 80% ορεινός, με 8 λίμνες, 9 λιμνοθάλασσες και 3 ποτάμια (Αχελώος, Εύηνος, Λούρος)να διαπερνούν τα γεωγραφικά του όρια. Είναι επίσης, ο νομός με την μεγαλύτερη περιβαλλοντική ποικιλία, τόσο σε ότι αφορά την χλωρίδα όσο και την πανίδα. Εξάλλου δεν είναι υπερβολικός ο χαρακτηρισμός του νόμου ως το μεγαλύτερο <<φυσικό πάρκο της χώρας>>. Τα είδη πουλιών και οι ποσότητες των ψαριών, που αναπαράγονται στις λιμνοθάλασσες του, τις καθιστούν μοναδικούς βιότοπους.

12 Τα βουνά του βάλτου, ξεκινούν από τον νομό της Άρτας και παρακολουθούν παράλληλα τον Αχελώο ποταμό, το κατάφυτο Μακρυνόρος, το όρος Θύαμο, φυσικό σύνορο του δέλτα με τον Αμβρακικό κόλπο και τέλος ο πέτρινος όγκος του ζυγού, συνθέτουν μια πολυμορφία βλάστησης, που θρέφει πολλά είδη θηραμάτων. Οι παραλίμνιες περιοχές της Τριχωνίδας, της Λυσιμαχείας και της Αμβρακίας, είναι ακόμα τρεις ξεχωριστοί βιότοποι στους οποίους πολλαπλασιάζονται με πολλά είδη αποδημητικών πουλιών. Όπου και να κοιτάξεις η ζωή ξεπετιέται με θαυμαστή οργή και αυτή είναι η δύναμη του τόπου.

13 Η Άνω Χώρα είναι, ίσως στο σημείο αναφοράς για την ορεινή Ναυπακτία. Κατάφερε να γίνει ένας αξιοζήλευτος προορισμός αναδεικνύοντας παράλληλα την Ορεινή Ναυπακτία χάρη στην φυσική ομορφιά αλλά και την ευαισθησία των κατοίκων της που επέτρεψε το παραδοσιακό χρώμα του χωριού να μείνει αναλλοίωτο. Ο χρόνος στην Άνω Χώρα γνωστή παλαιότερα ως μεγάλη Λομποτίνα, αποκτά άλλη διάσταση και οι καθημερινοί ρυθμοί διαφέρουν από άλλους τόπους. Ξεκινώντας από την πολύβουη πρωτεύουσα, γνωρίζοντας την επαρχία Ναυπακτίας και με την σειρά τα χωριά Κάτω Δάφνη, Παλαιόπυργος, Λιμνίτσα, Τερψιθέα και Ελατού, τα 58 χιλιόμετρα του φιδωτού δρόμου θα σε προϊδεάσουν για όσα ακολουθούν στο προορισμό σου, την Άνω Χώρα. Τοπικές Γεύσεις & Προϊόντα Στην Άνω Χώρα Ναυπακτίας ξεχωρίζουν τα ντόπια κρέατα όπως κυνήγι, χωριάτικα λουκάνικα, αρνάκι και οι πίτες. Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Κατά τους Φθινοπωρινούς μήνες πραγματοποιείται η Γιορτή του Κάστανου και του Τσίπουρου. Τον Φεβρουάριο διοργανώνεται η Γιορτή της Τσιγαρίθρας από τους επαγγελματίες της Ανω Χώρας. Στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής διοργανώνεται πανηγύρι.

14 Eναλλακτικός τουρισμός Ράφτινγκ στον Εύηνο κατάβαση ποταμού με φουσκωτά σκάφη, μάθημα από έμπειρους οδηγούς, πλήρης εξοπλισμός. Δυνατότητα διανυκτέρευσης στο Χάνι Μπανιά και στον Πόρο Ριγανίου. Καγιάκ στον Εύηνο Εκπαίδευση, πλήρης εξοπλισμός. Δυνατότητα διανυκτέρευσης στο Χάνι Μπανιά και στον Πόρο Ριγανίου. Πεζοπορία στον Εύηνο, ιππασία σε παραποτάμια μονοπάτια του Εύηνου. Δυνατότητα διανυκτέρευσης στο Χάνι Μπανιά και στον Πόρο Ριγανίου. Αναρρίχηση στη Βαράσοβα Στις πλαγιές της Βαράσοβας έχουν χαραχθεί μέχρι σήμερα περίπου 90 διαδρομές αναρρίχησης κλιμακούμενης δυσκολίας και υψομετρικής διαφοράς από 25 έως 400 μέτρα. Δυνατότητα διανυκτέρευσης σε ξενοδοχεία στη Βασιλική και το Κρυονέρι. Πεζοπορία γύρω από την Aνω Χώρα. Έχει ανιχνευθεί και αποτυπωθεί ένα δίκτυο τεσσάρων πεζοπορικών διαδρομών που βασίζεται στον παλιό συνδετικό ιστό μονοπατιών ανάμεσα στα χωριά Aνω Χώρα, Κάτω Χώρα, Πόδος, Αμπελακιώτισσα και Κρυονέρια. Οι διαδρομές περνούν μέσα από δάση με έλατα, καστανιές και πλατάνια, ενώ η παραποτάμια βλάστηση εντυπωσιάζει. Αυτά τα μονοπάτια αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου δικτύου μονοπατιών που χρησιμοποιούνται από τα αρχαία χρόνια. Μολονότι ο ακριβής προσδιορισμός της ηλικίας τους δεν έχει γίνει, αρχαιολογικά ευρήματα υποδηλώνουν ότι η περιοχή κατοικείται από το 2500 π.χ. και ότι η μορφολογία του εδάφους δεν έχει διαφοροποιηθεί σε βαθμό που να δικαιολογεί την εκ νέου χάραξη μονοπατιών. Υπάρχει δυνατότητα διανυκτέρευσης σε ξενοδοχεία και ξενώνες.

15 Διαδρομές, σε χωμάτινους δασικούς δρόμους, που περνάνε μέσα από δασικά ονειρικά τοπία και διασχίζοντας ποτάμια και μικρά χωριουδάκια της ορεινής Ναυπακτίας, θα ανακαλύψετε διαδρομές που είναι φτιαγμένες για να περάσετε αξέχαστα Σαββατοκύριακα. Άλλες μορφές εναλλακτικού τουρισμού στη Ναυπακτία Υπάρχει η δυνατότητα να κάνετε πεζοπορία, ποδήλατο βουνού και ορειβασία σε εύκολες ή δύσκολες διαδρομές. Επίσης η Ναυπακτία προσφέρεται για απόλαυση της φύσης και του τοπίου, καθώς και τη συλλογή στοιχείων της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας. Ορειβασία ο καλύτερος τρόπος να αποκτήσετε μια ολοκληρωμένη αίσθηση του ορεινού όγκου της Ναυπακτίας είναι να έρθετε σε άμεση επαφή με τη φύση, να περπατήσετε στα μονοπάτια των βουνών, να μιλήσετε με τους βοσκούς, να ξεδιψάσετε στις παγωμένες πηγές, να διανυκτερεύσετε σε καταφύγια. Οι διαδρομές που αναφέρονται παρακάτω προτείνονται από τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Ναυπάκτου (τηλ.: ) και προσφέρονται για αναβάσεις ή ορεινή πεζοπορία στους φυσιολάτρες και εραστές του βουνού. Αρχίζουμε από τη Βαράσοβα (υψ. 914 μ.) το «ιερό βουνό» της Αιτωλίας. Η πρόσβαση στην κορυφή γίνεται πιο εύκολα από την Ανω Βασιλική και η πορεία διαρκεί περίπου 2,5 ώρες. Ενδιαφέροντα στοιχεία είναι η εκπληκτική θέα και η ύπαρξη ερειπωμένων ασκηταριών μοναχών σε σπήλαια με ίχνη αγιογραφιών. Από την πλευρά του Κρυονερίου υπάρχει αναρριχητικό πεδίο, από τα καλύτερα της Ευρώπης και σχεδόν καθημερινά σημειώνεται η παρουσία αναρριχητών από όλα τα μέρη του κόσμου.

16 Κλόκοβα ή Ταφιασσός των αρχαίων (υψ μ.) Η διαδρομή αρχίζει από την διασταύρωση, πριν την Άνω Καλαβρούζα και διαρκεί 1,5 ώρα περίπου. Η θέα από την κορυφή είναι όντως εκπληκτική προς τον Πατραϊκό, την Αχαΐα και την πεδιάδα του Αντιρρίου. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι η ύπαρξη συστάδων δάσους από αιωνόβιες αριές. Ριγάνι, (υψ μ.), όπου βρίσκεται εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Η ανάβαση στην κορυφή, όπου και το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, μπορεί να γίνει είτε από την πλευρά της Βομβοκούς (διάρκεια 2 ώρες), είτε από το χωριό Ριγάνι. Τσακαλάκι (με δύο κορυφές και μ.), από τα ωραιότερα βουνά της περιοχής. Η ανάβαση μπορεί να γίνει είτε από την πλευρά της Αγίας Κυριακής, όπου και η βρύση της Παπαδιάς, είτε από το χωριό Κεντρική. Η Ομάλια (υψ μ.) είναι ένα εκτεταμένο οροπέδιο. Η ανάβαση σ αυτό και από εκεί στην κορυφή του είναι αρκετά εύκολη, ακόμα και για μικρά παιδιά και προσφέρεται για μια πρώτη εμπειρία τους από την ομορφιά των ψηλών βουνών. Η ανάβαση αρχίζει από την θέση Χαρατσί και διαρκεί λιγότερο από μια ώρα. Η Τσεκούρα (υψ μ.) μεταξύ Αμπελακιώτισσας, Κρυονερίου και Περδικόβρυσης είναι ένα δύσκολο βουνό ιδιαίτερα προς την πλευρά της Κοζίτσας και η ανάβαση από το χωριό διαρκεί περίπου 3 ώρες. Λιγότερο δύσκολη ανάβαση αρχίζει από τον αυχένα, στη μέση του δρόμου Αμπελακιώτισσας - Περδικόβρυσης. Αδελφό βουνό με την Τσεκούρα είναι ο Αρδίνης (υψ μ.) Η ανάβαση για την κορυφή μπορεί να αρχίσει από το Χάνι του Λιόλιου όπου διατηρείται και το μονοπάτι που χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι. Το Τρίκορφο Δωρίδας (υψ μ.) παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί

17 είναι προσιτή η κορυφή του και σε άπειρους φυσιολάτρες. Η ανάβαση προτείνεται να αρχίσει από την τοποθεσία Άγιοι Απόστολοι της Ποτιδάνειας και η όλη διαδρομή διαρκεί μιάμιση ώρα ώρες περίπου, μέσα από πυκνό ελατοδάσος. Το Τρίκορφο με τους πολλούς δασικούς χωματόδρομους είναι ιδεώδης τόπος για ορεινή ποδηλασία. Ιατρική περίθαλψη Στην Άνω Χώρα ενώ λειτουργεί Κέντρο Υγείας, παρόλα αυτά υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις και για αυτό γίνονται συνεχώς μεγάλες προσπάθειες για καλυτέρευση των συνθηκών του κέντρου αυτού. Ο σκοπός είναι η άμεση εξυπηρέτηση των κατοίκων σε άμεσες περιπτώσεις ανάγκης.

18 ΑΡΑΧΩΒΑ Αράχωβα στις πλάτες της και την Ευηνολίμνη στα πόδια.. Μεγάλη Βρύση.

19 Το ορεινό πανέμορφο κεφαλοχώρι, η Αράχωβα της Ορεινής Ναυπακτίας, είναι το πολυπληθέστερο τοπικό διαμέρισμα στο κέντρο και προς τα βόρεια του Δήμου Πλατάνου, πάνω στον άξονα της 24ης Επαρχιακής οδού Ναυπάκτου - Καρπενησίου και σε καίρια γεωγραφική θέση όπου ο αρχαίος δρόμος οδηγούσε στο Θέρμο, στο "Κοινό των Αιτωλών". Το χωριό Αράχωβα αρχικά ήταν χτισμένο στη θέση Παναγιά και αργότερα μεταφέρθηκε στη περιοχή όπου σήμερα υπάρχει ο συνοικισμός «Παλαιοχώρι». Λόγω όμως καθίζησης πριν από τρεις (3) με τέσσερις (4) αιώνες το χωριό καταστράφηκε και μεταφέρθηκε στη θέση «Παλιαράχωβα» ώσπου να καταλήξει στη σημερινή του τοποθεσία "Φακές", που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του όρους "Κοκκινιά" κατά τον 16ο αιώνα. Το όνομα Αράχωβα κατά μια εκδοχή είναι Σλαβικό και θα πει Καρυδότοπος. Το χωριό δεσπόζει στην περιοχή, με υπέροχη θέα στην Ευηνολίμνη και στο φαράγγι του Φίδαρη και έχει μακρόχρονη ιστορική διαδρομή στο διάβα των αιώνων. Δροσίζεται από την αύρα της Κοκκινιάς και του καταπράσινου ελατοδάσους του καστανόλογγου, λούζει τα μαλλιά της στη βρύση στη Φραγγόπι και τα χτενίζει πιο ανατολικά στην Κορομηλιά, πλένει τα πόδια της στα γάργαρα νερά του Ευήνου, τα χέρια της στο ρυάκι του πλατανοΐσκιωτου Πέτρινου, ντύνεται και στολίζεται με χάρη και ομορφιά για να λάμψει καμαρωτή και

20 περήφανη στο χοροστάσι "στο Πλατανάκι", στο μεγάλο και ξακουστό τριήμερο παραδοσιακό πανηγύρι της Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο. Η Αράχωβα σήμερα είναι ένα μεγάλο χωριό του Δήμου Πλατάνου και προσελκύει πολλούς επισκέπτες ιδίως την καλοκαιρινή περίοδο. Το μέλλον της Αράχωβας είναι ευοίωνο, αφού έχει εξαίρετη νεολαία που προοδεύει στα γράμματα και στις τέχνες, με απόλυτο σεβασμό και προσήλωση στη γνήσια λαϊκή παράδοση και έμπρακτη συμμετοχή στις τοπικές γιορτές, στα ήθη και έθιμα μας, στα παραδοσιακά πανηγύρια και σε κάθε μορφής κοινωνική και πολιτιστική εκδήλωση κι έτσι συνδέεται αρμονικά και διαδοχικά η κάθε γενιά στο άρμα της προηγούμενης. ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου (Αϊ-Νικόλας) Στην Αράχωβα ο επισκέπτης σήμερα θαυμάζει τον μεγαλοπρεπή εικονογραφημένο ενοριακό ναό του πολιούχου της προς τιμή του Αγίου Νικολάου, με το ανεκτίμητης αξίας σκαλιστό ξύλινο χειροποίητο τέμπλο του, απομεινάρι του μοναστηριού του Προφήτη Ηλία (Αϊ-Λιά). Πρωτοχτίστηκε άγνωστο χρονολογικά πότε, ακριβώς μέσα στο χώρο του φυσικού κάστρου. Προτίμησαν να χτίσουν το ιερό του Αγίου Νικολάου στο μέρος αυτό (μέσα στο Κάστρο) γιατί ήταν δυσκολοπλησίαστο και έτσι εύκολα προστατευόταν από λεηλασία περαστικών. Μοναστήρι του Αϊ-Λιά. Το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία (Αϊ-Λιά) Αράχωβας κατά την παράδοση υπήρχε 300 μέτρα περίπου πιο κάτω από την σημερινή του τοποθεσία, χωρίς κανείς να ξέρει το πότε ιδρύθηκε. Οι διαστάσεις της εκκλησίας ήταν μεγαλύτερες από αυτές που έχει το καθολικό σήμερα. Αυτό διαπιστώνεται από το αρίστης τέχνης τέμπλο, που μετά την κατάργηση του μοναστηριού μεταφέρθηκε

21 και τοποθετήθηκε στην εκκλησιά του Αγίου Νικολάου, ενοριακού ναού της Αράχωβας. Εξωκλήσι του Αγίου Συμεών. Στη δυτική πλαγιά της Μεγάλης Ράχης και στο ύψος του Αγίου Νικολάου σώζεται το εξωκλήσι του Προφήτη Συμεών. Ο περίγυρος του ήταν νεκροταφείο στο διάστημα του παρελθόντος, που το χωριό βρισκόταν στην ακμή του. Ύστερα από χρόνια, μετά την καταστροφή του χωριού, ξανάγινε συνοικισμός το Παλιοχώρι. Εξωκλήσι των Αγίων Ταξιαρχών Στα βορειοδυτικά του Προφήτη Συμεών και σε απόσταση 300 μέτρων, στην άκρη του Παλιοχωριού σώζεται η τοπωνυμία «Άγιοι Ταξιάρχες». Πότε πρωτοχτίστηκε το ιερό αυτό προσκύνημα και πόσον καιρό τιμήθηκαν οι Άγιοι Ταξιάρχες από τους παλιότερους, δεν μαρτυριέται από πουθενά. Σήμερα το εξωκλήσι των Αγίων Ταξιαρχών βρίσκεται χτισμένο μέσα στο νεκροταφείο του χωριού. Εξωκλήσι της Παναγίας (Παναούλα). Ο ναός της Παναγίας που χτίστηκε στο κέντρο της αγροτικής περιφέρειας της Αράχωβας πήρε και το όνομα Παναγιές και το διατηρεί έως σήμερα. Αυτή φαίνεται ότι είναι το πρώτο χριστιανικό προσκύνημα. Είναι χτισμένο πάνω σε προχριστιανικό ιερό, όπως μαρτυρείτε από βάση βωμού, που βρέθηκε στα θεμέλια του ίδιου του ανακαινισθέντος εξωκλησιού σε ένα τόπο με πολλά θραύσματα κεραμιδιού, δείγμα παμπάλαιου οικισμού. Κάστρο Αράχωβας Ίχνη πελασγικού Κυκλώπειου τείχους σώζονται στο αρχαίο ιερό ακριβώς επάνω από την Ευηνολίμνη και στο οποίο έβρισκαν καταφύγιο οι πρόγονοι μας, όταν κινδύνευαν από επιδρομές αλλοεθνών και λοιμικές επιδημίες. Η περιοχή αμφιθεατρικά από το φυσικό δασωμένο σήμερα Κάστρο μέχρι τον παραπόταμο

22 Κλινοβίτη, νότια της Αράχωβας, αποτελούσε μια πολυάνθρωπη πόλη στα αρχαία χρόνια με άγνωστο όνομα και με ιερό στη θέση «Παναούλα». Μεγάλη Βρύση Αξίζει μια εκδρομή στην κρουσταλλένια Μεγάλη Βρύση που περικλείεται από αιωνόβια πλατάνια και μια τεράστια σπηλιά από την οποία βγαίνει το νερό. Εκεί βρίσκεται και το υδραγωγείο του χωριού. Η οικονομική κρίση δεν εμπόδισε τούς απόδημους και τούς εσωτερικούς μετανάστες Ναυπακτίους να επισκεφθούν τα πανέμορφα γραφικά χωριά τους και για να ξεκουραστούν για λίγες ημέρες. Ίσως μάλιστα να βοήθησε σε αυτό, μια και ήταν πιο δύσκολο να πάνε κάπου αλλού διακοπές.

23 Στην Αράχωβα Ναυπακτίας τελείται αρχιερατική θεία Λειτουργία, την Κυριακή 14 Αυγούστου, παραμονή τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου. Στον περικαλλή Ναό τού Αγίου Νικολάου, τον οποίο φρόντιζαν πάντοτε οι Αραχωβίτες, Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος Χριστού και Κοιμήσεως της Θεοτόκου και τον εορτάσαντα προφήτη, και να τελέσουν το μνημόσυνο των πεσόντων υπέρ τής Πατρίδος Αραχωβιτών.

24 ΚΡΥΟΝΕΡΙΑ Τα Κρυονέρια Ναυπακτίας, (παλιότερη ονομασία Κουτολίστια) είναι ένα χωριό της Ορεινής Ναυπακτίας, κτισμένο σε υψόμετρο 1160 μ., στη βόρεια πλαγιά του όρους Φτερόπυργο, συνέχεια του όρους Τσεκούρα. Ιδρύθηκε γύρω στο 1850, και πήρε το σημερινό του όνομα το 1939, λόγω της πληθώρας των υδάτινων πόρων που το περιστοιχίζουν. Μαζί με τον οικισμό Λάλικα αποτελούν μία ενιαία κοινότητα, με 122 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2001). Οι κάτοικοί του, ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, καθώς και με την κτηνοτροφία. Υπάγεται στο διευρυμένο Δήμο Ναυπακτίας ενώ παλαιότερα στο δήμο Αποδοτίας.

25 Τα Κρυονέρια ξεχωρίζουν για το ξεχωριστό, παρθένο, φυσικό τους περιβάλλον. Ψηλά έλατα με κέδρους, καστανιές και πλατάνους συνθέτουν την χλωρίδα της περιοχής, ενώ έχουν καταγραφεί εννέα είδη άγριας ορχιδέας, ένα σπάνιο είδος τουλίπας καθώς και μεγάλη ποικιλία μανιταριών, τρία εκ των οποίων αποκαλύπτονται για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Στα δάση της περιοχής ζουν αγέλες λύκων, αγριογούρουνα, ζαρκάδια, ελάφια, λίγκες ενώ έχει θεαθεί και ένα ζευγάρι καφετιάς αρκούδας. Από τα πτηνά της περιοχής ξεχωρίζουν ο χρυσαετός, ο γύπας ασπροπάρης, ο φιδαετός και ένα πολύ σπάνιο είδος δρυοκολάπτη με τροπικά χρώματα. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες οι πρώτοι κάτοικοί του χωριού, ήρθαν από το Μούστροβο (σημερινή ονομασία Περιβόλι) της Σπερχειάδας του νομού Φθιώτιδος, στις αρχές του 19ου αιώνα κυνηγημένοι από τον Τούρκο έπαρχο της περιοχής. Αρχικά κατέλυσαν κοντά στο ποταμό Εύηνο αλλά η ανάγκη εξεύρεσης πόσιμου νερού τους οδήγησε στο μέρος που βρίσκεται σήμερα το χωριό όπου και εγκαταστάθηκαν μόνιμα. Κύρια ασχολία τους είναι η γεωργία, και η κτηνοτροφία. Σιγά - σιγά το χωριό επεκτάθηκε και οι κάτοικοι και οι περιουσίες τους εξαπλώθηκαν καλύπτοντας μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή που τα σύνορα της σκιαγραφικά είναι δυτικά οι όχθες του Ευήνου, βόρεια ο συνοικισμός Λάλκας, ανατολικά το μοναστήρι του Αγ. Δημητρίου, και νότια η διασταύρωση για την Αμπελακιώτισσα.. Μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο οι κάτοικοι εξαιτίας όμως της εσωτερικής μετανάστευσης για οικονομικούς λόγους εγκατέλειπαν το χωριό. Ως τις αρχές της δεκαετίας του 1970 το χωριό είχε τους τελευταίους μόνιμους κατοίκους. Στα μέσα

26 αυτής της δεκαετίας υπήρξε μια περίοδο ύφεσης κατά την οποία ιστορικό ρόλο έπαιξαν οι συγχωριανοί μας που κατοικούσαν το χωριό από τις αρχές Μαΐου ως τα τέλη Νοεμβρίου και παρέμεινε το χωριό ζωντανό ώστε να έχει αυτή την ανοδική πορεία, όπου τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε μια διαρκή ανάπτυξη και ανοικοδόμηση. Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες της νεολαίας του χωριού γεγονός που έχει κάνει τα Κρυονέρια να είναι ο αγαπημένος προορισμός των διακοπών τους. Σημαντική είναι η προσφορά των μεγάλων δωρητών Γεωργίου Πέτσα και Κωνσταντίνου Αλεξόπουλου και των δύο Συλλόγων του χωριού ( «Ο Άγιος Γεώργιος» και «Ο Δαμιανός») που με τα έργα τους και τις πολύπτυχες εκπολιτιστικές δραστηριότητες κατάφεραν να ωθήσουν την ανάπτυξη του χωριού και να κεντρίσουν το ενδιαφέρον της νεώτερης γενιάς των Κρυονεριτών να ξαναγυρίσουν στις ρίζες τους, να αγαπήσουν το χωριό να επενδύσουν και ξαναχτίσουν όμορφες ως και πολυτελείς οικίες.

27 ΛΙΒΑΔΑΚΙ Νομός Αιτωλοακαρνανίας Δήμος Δήμος Πλατάνου Πληθυσμός 52 (2001) Υψόμετρο m Δικτυακός τόπος: Παλαιά ονομασία Αβώρανη Το Λιβαδάκι είναι ορεινό χωριό του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο μέτρων στις δυτικές πλαγιές των Βαρδουσίων και είναι ένα από τα ορεινότερα χωριά της Αιτωλοακαρνανίας. Η παλαιά ονομασία του χωριού μέχρι το 1930 ήταν Αβώρανη. Είναι κτισμένο στην ανατολική πλαγιά του όρους Κοκκινιά. Το Λιβαδάκι ανήκει στον δήμο Πλατάνου και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 52 κάτοικοι. Το αρχικό χωριό ήταν κτισμένο στη δεξιά όχθη του Ευήνου, στη σημερινή Παλιά Αβώρανη ή Αμπέλια, και μεταφέρθηκε στη σημερινή θέση λόγω της αύξησης του πληθυσμού του χωριού κατά την Τουρκοκρατία και της έλλειψης πόσιμου νερού γύρω στο Στο χωριό γίνεται πανηγύρι ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο.

28 Λιβαδάκι Αιτωλοακαρνανίας

29 Το αρχικό χωριό ήταν κτισμένο στη δεξιά όχθη του ποταμού Ευήνου περίπου δεκαπέντε (15) λεπτά μακριά της κοίτης του, σ' ένα απότομο μέρος που δεν το προσβάλλει ο βοριάς και που σήμερα σώζεται με την ονομασία Παλιά Αβώρανη ή Αμπέλια γιατί εκεί αντέχει πολύ το κλήμα. Μάλιστα σε παλαιά ερειπωμένα κτίρια στην τοποθεσία αυτή, που έχει έκταση περίπου διακόσια (200) στρέμματα, βρίσκονται πολλά θραύσματα πήλινων σταμνών. Το χωριό μεταφέρθηκε στη σημερινή ωραιότατη τοποθεσία όταν λόγω της αύξησης του πληθυσμού στην θέση Παλαιά Άβώρανη κατά την Τουρκοκρατία οι απαιτήσεις τόσο σε άφθονο, δροσερό νερό όσο και σε επίπεδη έκταση ήταν αρκετά μεγάλες, τόσο μεγάλες που αδυνατούσαν να καλυφθούν από την θέση

30 εκείνη, απαιτήσεις όμως που καλύπτονταν από τη σημερινή θέση του χωριού. Το χωρίο στην νέα του θέση πήρε το όνομα Λιβαδάκι γιατί ήταν πράγματι καλό λιβάδι πού το χρησιμοποιούσαν για παραθερισμό οι ποιμένες που ανέβαιναν από τον κάμπο. Το Λιβαδάκι είναι ένα όμορφο χωριό όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το όμορφο ορεινό τοπίο με τις ψηλές οροσειρές και τον ευρύτατο ορίζοντα..

31 Το Δασικό Χωριό Λιβαδάκι είναι ένα ολοκληρωμένο μοντέλο εναλλακτικού τουρισμού που προσφέρει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε διαμονή - διατροφή και outdoor activities. Είναι ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα ανεξάρτητων επιπλωμένων κατοικιών που λειτουργεί όλες τις εποχές του χρόνου και εκτείνεται σε μια καταπράσινη έκταση 15 στρεμμάτων, σε υψόμετρο 950 μέτρων. Χτισμένο στους πρόποδες του Βελουχιού βρίσκεται σ ένα καταπράσινο αλπικό λιβάδι, περιτριγυρισμένo από πανύψηλα έλατα και αιωνόβιες καστανιές και αποτελεί ιδανικό ορμητήριο για τις περιηγήσεις σας στα γραφικά χωριά της Ευρυτανίας και της Δυτικής Φθιώτιδας. Στο Δασικό Χωριό Λιβαδάκι προσφέρονται υπηρεσίες διαμονής σε 20 προσεγμένα ξύλινα σπιτάκια τα οποία περιλαμβάνουν 2 υπνοδωμάτια, κουζίνα - καθιστικό, μπάνιο και μεγάλη βεράντα

32 απ όπου θα έχετε τη δυνατότητα να απολαμβάνετε την καταπληκτική θέα των ορεινών όγκων της Οίτης, των Βαρδουσίων, του Βελουχιού αλλά και του Μαλιακού κόλπου. Στο εστιατόριο υπάρχει πάντα φαγητό με ιδιαίτερες βουνίσιες γεύσεις από γνήσια και παραδοσιακά προϊόντα. Μπορείτε να συμμετέχετε σε υπαίθριες δραστηριότητες τόσο στο χώρο του Δασικού Χωριού (αναρρίχηση, πεζοπορία, ιππασία, τοξοβολία, flying fox, mountain bike, κ.α.,) Επιπλέον τα παιδιά και οι έφηβοι μπορούν να συμμετέχουν στο Multi Activity Camp.

33

34

35 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Πεντάκορφο είναι χωριό του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, που βρίσκεται στους πρόποδες του Παναιτωλικού όρους και ανήκε διοικητικώς στον παλιό δήμο Παρακαμπηλίων ακουμπισμένο στο Παναιτωλικό όρος, στα σύνορα με το Νομό Ευρυτανίας και αγναντεύει το λεκανοπέδιο Αγρινίου. Το Πεντάκορφο ανήκει στον Άγιο Βλάση, έχει πλούσιο φυσικό περιβάλλον και επίσης, έχει χλωρίδα και πανίδα. Το χωριό που διαλέξαμε είναι πάντα όμορφο χειμώνα-καλοκαίρι, αλλά πιο όμορφα είναι το χειμώνα επειδή χιονίζει και οι βουνοκορφές είναι χιονισμένες. Έχει περίπου στους 800 κατοίκους μόνιμους και το καλοκαίρι κάπου στα 1000 άτομα. Το υψόμετρο που βρίσκεται το χωριό αυτό είναι 750 μέτρα.το Πεντάκορφο Τριχωνίδας είναι ένα από τα ομορφότερα ορεινά χωριά της Αιτωλοακαρνανίας. Το χωριό μας έχει ήθη και έθιμα όπως καθαρό περιβάλλον και δροσερά νερά τρέχουν όλο το χρόνο. Η φύση είναι πάντα καθαρή και απολαμβάνεις τα όμορφα βουνά τριγύρω. Σήμερα ανήκει στο διευρυμένο δήμο Αγρινίου. Στη ζώνη αυτή υπάρχει το παλιό διοικητικό κέντρο, ο Άγιος Βλάσιος, η Χούνη, η Κυπάρισσος, η Κερασιά και όλα τα χωριά που αναπτύχθηκαν παρά τον καμπύλο παραπόταμο του Αχελώου Μέγδοβα (ή Μαρδάχα ή Ταυρωπό). Το χωριό συνορεύει Βόρεια με τη Χούνη, βορειοδυτικά με τον Άγιο Βλάσιο, νότια με την Καστανούλα, με την οποία αποτελούσε μία κοινότητα (Αράχωβα), δυτικά με την Κυπάρισσο, ανατολικά με την Καταβόθρα και βορειοανατολικά με το Σταυροχώρι Ευρυτανίας

36 (χωριά και αυτά του νομού Αιτωλοακαρνανίας, όταν η Ευρυτανία αποτελούσε επαρχία του). Ιστορία Σύμφωνα με το Θουκυδίδη και το Στράβωνα, την περιοχή κατοικούσε αρχαίος Αιτωλικός λαός, οι Αγραίοι. Το αρχαίο αυτό αιτωλικό φύλο το χειμώνα κατέβαινε στο λεκανοπέδιο του Αγρινίου, στο οποίο ίσως έδωσε και το όνομα Αγρίνιο. Τετραγωνισμένοι και λαξευμένοι ογκόλιθοι αρχαίου ναού υπάρχουν στη θέση Κάλανος Πεντακόρφου και αποδεικνύουν τη χρήση αυτής της κοιλάδας του Ζέρβα-παραπόταμου του Αχελώου.

37 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Το πρόσφατο παρελθόν βρίσκει τη γεωργοκτηνοτροφική αυτή κοινωνία με ικανό και δυναμικό πληθυσμό, ο οποίος βελτίωσε τα οικονομικά, για λίγο διάστημα, από τα κατασκευαζόμενα υδροηλεκτρικά έργα στον Αχελώο ποταμό. Σήμερα οι άνθρωποι έχουν λιγοστέψει. Η κύρια απασχόληση των σημερινών κατοίκων παραμένει ο γεωργοκτηνοτροφικός τομέας αλλά και ο τουρισμός. ΧΛΩΡΙΔΑ-ΠΑΝΙΔΑ Είναι αδύνατον να βρει κανείς στη βιβλιογραφία συγκεκριμένα στοιχεία για την καταγραφή και αξιολόγηση της πανίδας και της χλωρίδας στην περιοχή της Ναυπακτίας (ορεινής και παράκτιας), γιατί δεν έχει γίνει επί τόπου καμία επιστημονικά εργασία. Εξαίρεση αποτελούν οι προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura. Επίσης στοιχεία περί πανίδας παρατίθεται στην ειδική μελέτη της Αιτωλικής στα πλαίσια του Leader, σχετική με το

38 δίκτυο μονοπατιών και τον εναλλακτικό τουρισμό στην περιοχή παρέμβασης. Πιο αναλυτικά στοιχεία βρίσκει κανείς για τα πουλιά. Περί τα 124 είδη περιγράφονται στην ημιορεινό και ορεινό χώρο, ενώ αν συνεκτιμηθούν και οι υγρότοποι, ο αριθμός ξεπερνά τα 250 είδη. Περιγράφονται επίσης 10 είδη αμφιβίων, 29 είδη ερπετών, ενώ σημαντική είναι η παρουσία στην περιοχή ειδών όπως το τσακάλι, η βίδρα, ο λύκος, η αγριόγατα, το ζαρκάδι, ο σκίουρος, ασβός, η νυφίτσα, το κουνάβι, η αλεπού, ο λαγός, το ευρωπαϊκό αγριόγιδο και περιστασιακά η αρκούδα. Για πρώτη φορά εμπεριέχεται ανάλυση του τοπίου και των οικοσυστημάτων και δίδονται πρωτογενώς πληροφορίες για την βλάστηση και την άγρια ζωή και για κάποιες ομάδες όπως οι ορχιδέες, τα πουλιά, τα ερπετά, τα αμφίβια, τα ψάρια των γλυκών νερών, για τα οποία υπάρχει σχολαστική καταγραφή. Γενικότερα, η βιοποικιλότητα της περιοχής παρέμβασης είναι ιδιαίτερα μεγάλη, λόγω της συνύπαρξης μεγάλης ποικιλίας οικοσυστημάτων. Παράκτιοι υγρότοποι, καλλιέργειες, ποταμοί, ρέματα, βραχότοποι με φρύγανα, φαράγγια και γκρεμνά, μεσογειακοί θαμνώνες μακκί, φυλλοβόλα δάση, αχανή ελατοδάση, δάση καστανιάς, δάση οξιάς, μεγάλα δρυδάση, ψευδαλπικά λιβάδια και αλπικές κορυφές, συνθέτουν όλα ένα εκπληκτικό μωσαϊκό οικοτόπων που αποτελούν ενδιαίτημα χιλιάδων ειδών άγριας ζωής. Παράλληλα, πρέπει να τονιστεί η μεγάλη φυσικότητα και έλλειψη διαταραχών που παρουσιάζουν οι ημιορεινές και ορεινές εκτάσεις ενώ σχετικά διαταραγμένες είναι οι πεδινές και παράκτιες, λόγω της συγκέντρωσης του πληθυσμού και των συνεχώς εντεινόμενων χρήσεων γης και οικονομικών δραστηριοτήτων.

39 Η μεγάλη ποικιλία μανιταριών είναι απόρροια της μεγάλης ποικιλίας τύπων δασών, εδαφών, συνθηκών υγρασίας στην περιοχή. Πολλά δάση είναι αδιατάρακτα, με μεγάλο βαθμό ωρίμανσης, πολύ νεκρό ξύλο και πλούσιο οργανικό παράγοντα στο έδαφός τους. Εκεί συναντούμε το μεγαλύτερο πλούτο μανιταριών, σε είδη και αριθμούς.

40 Σύμφωνα με μια εκτίμηση, πάνω από 200 είδη μανιταριών έχουν προσδιοριστεί στην Ορεινή Ναυπακτία. Πολλά από αυτά είναι εδώδιμα και συλλέγονται από τους έχοντες γνώση. Η καταγραφή της χλωρίδας μιας περιοχής αφορά τη συστηματική βοτανική κι έχει να κάνει με το σύνολο των ειδών φυτών που απαντούν εκεί. Πρόκειται για επώδυνη, μακρόχρονη και εξειδικευμένη εργασία η οποία σε ελάχιστες περιοχές της χώρας έχει γίνει ολοκληρωμένα. Το ενδιαφέρον για την διάκριση των οικοτόπων, της αξίας τους και την διαβάθμισή τους ως προτεραιότητας για προστασία, εστιάζεται στη «βλάστηση» κι όχι στη χλωρίδα. Η χλωρίδα λειτουργεί απλά ως μια παράμετρος αθροιστική. Σημαντικές φυτοκοινότητες ως προς την σύνθεση ειδών και την έκτασή τους στην περιοχή παρέμβασης παρατηρούμε: - Στην βλάστηση των υγρολίβαδων, των εποχικά κατακλυζόμενων εκτάσεων και των αμμοθινών στους υγρότοπους του Μόρνου και του Ευήνου. Συμμετέχουν είδη όπως Salicornia, Halimione, Scripus, Tamarix, Phragmites κλπ. - Στην ποώδη βλάστηση των κάθετων βράχων, των φαραγγιών και των αλπικών λιθώνων. Εδώ παρατηρούνται αρκετά ενδημικά είδη. Χαρακτηριστικά είναι τα Centaurea niederi στον Αράκυνθο και το Centaurea heldreichi alba στη Βαράσοβα. Στα Βαρδούσια έχουν καταγραφεί 62 ενδημικά είδη φυτών.

41 - Στην μεγάλη φυσικότητα και αντιπροσωπευτικότητα που χαρακτηρίζουν σημαντικές εκτάσεις δασών κεφαλληνιακής ελάτης και πλατύφυλλης βελανιδιάς στα ορεινά της περιοχής παρέμβασης. Συναντούμε διατάρακτα δάση που δεν έχουν υλοτομηθεί, με όλες τις κλάσεις ηλικιών των κυρίαρχων δέντρων. - Στην έντονη κάθετη ζώνωση που αναπτύσσουν οι τύποι βλάστησης, καθώς διαβαθμίζονται από τη θάλασσα ή από τα βαθιά ρέματα και τις ποταμοκοιλάδες προς τις κορυφές. Η έντονη διαβάθμιση των κλιματικών συνθηκών (και εδαφικών) στο σύνολο της περιοχής, αποτυπώνεται στην έντονη διαβάθμιση και ποικιλία της βλάστησης (και της χλωρίδας). Δημιουργούνται έτσι ποικίλοι βιοκλιματικοί τύποι, από τον ξηροθερμικό μεσογειακό του λιοκαμένου βράχου με τα φρύγανα, ως τον ορομεσογειακό ηπειρωτικό της οξυάς στη Σαράνταινα και στα αλπικά Βαρδούσια.

42 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ- ΗΘΗ- ΕΘΙΜΑ Στις 8 και 9 Αυγούστου οι φετινές εκδηλώσεις στο Πεντάκορφο. Ο Πολιτιστικός σύλλογος απανταχού Πεντακορφιωτών << Άγιοι Ταξιάρχαις>> διοργανώνει ετησία, καλοκαιρινή εκδήλωση, στις 8 και 9 Αυγούστου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εξής εκδηλώσεις: Θεατρικές παραστάσεις, Αναβίωση παλαιών εθίμων και άλλες συναφή δραστηριότητες.

43 ΠΕΡΔΙΚΑΚΙ Το χωριό Περδικάκι του Ορεινού Βάλτου. Δυστυχώς, η εν λόγω περιοχή δεν έχει αξιοποιηθεί τουριστικά ακόμη. Ευελπιστούμε ότι οι αρμόδιοι φορείς κάποια στιγμή θα λάβουν όλα εκείνα τα μέτρα προκειμένου τέτοιες γωνιές του τόπου μας να αναδειχθούν και να προβληθούν όπως τους αρμόζει. Ειλικρινά πιστεύουμε ότι ορισμένα χωριά της Αιτωλοακαρνανίας δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από άλλους αντίστοιχους χειμερινούς (και όχι μόνο) προορισμούς. Το Περδικάκι είναι ορεινό χωριό της επαρχίας Βάλτου, του νομού Αιτωλοακαρνανίας, κτισμένο σε υψόμετρο 740 μέτρα. Απέχει 110 χιλόμετρα από την πρωτεύουσα του νομού, το Μεσολόγγι, 60 χιλόμετρα από την πρωτεύουσα της επαρχίας Βάλτου, την Αμφιλοχία, 70 χιλιόμετρα από το Αγρίνιο που είναι το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο του νομού. Είναι κτισμένο σε ένα βαθούλωμα με λόφους και λίγα χωράφια και κυκλώνεται από ελατοσκέπαστα βουνά, που αποτελούν συνέχεια της Οροσειράς της Πίνδου, ενώ στα ανατολικά ριζά του, κάτω από Σάρες και κακοτράχαλες και δρυόφυτες πλαγιές, διαβαίνει ο ποταμός Αχελώος.

44 .

45 Ιστορία Το Περδικάκι υπήρξε πιθανότατα αρχαίο Ελληνικό πόλισμα, με άλλο φυσικά όνομα στη αρχαιότητα καθώς και μεσαιωνική κώμη με το όνομα Σακαρέτσι. Στο Σακαρέτσι ποτέ δεν εγκαταστάθηκε Τουρκική φρουρά στα τετρακόσια χρόνια της τουρκικής κατοχής. Οι Σακαρετσιάνοι ζούσαν στο χωριό τους πιο σίγουρα και πιο ήρεμα από τους καμπίσιους Έλληνες. Δεν είχαν τους Τούρκους πάνω από το κεφάλι τους κάθε μέρα. Είχαν την εκκλησία τους, το υποτυπώδες σχολείο τους. Μάθαιναν τη γλώσσα τους και την ιστορία τους, εκτελούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα ελεύθερα. Αρματολικές οικογένειες του Σακαρετσιού ήταν με βεβαιότητα του Μπουκουβάλα (Γιάννης Μπουκουβάλας, αρματολάρχης Αγράφων) και του Καραΐσκου ή Ίσκου. Νόθος γιος του καπετάνιου Δημητρίου Ίσκου ήταν ο πασίγνωστος ιδιοφυής στρατηγός της Ελληνικής Επανάστασης Γεώργιος Καραϊσκάκης. Στη Επανάσταση του 1821 οι Σακαρετσιάνοι δεν ήταν απόντες.

46 ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ Κάτω από ένα πυκνοφυτεμένο από έλατα, γαύρα, μηλιούς, κρανιές και κέδρα δάσος σε υψόμετρο 880 μέτρα, ο Πλάτανος, παραδοσιακό κεφαλοχώρι της Ναυπακτίας, ατενίζει το όρος «Ξεροβούνι» ύψους μέτρων του οποίου οι πλαγιές καλύπτονται από θαμνώδεις πρίνους και κέδρους και από λίγα έλατα. Έδρα του Δήμου Πλατάνου, πήρε τ όνομά του από ένα τεράστιο πλατάνι που υπήρχε στη θέση Μεγάλη Βρύση. Αιτία της πρώτης κατοίκησης της Πλατάνου, που εικάζεται ότι έγινε το 17ο αιώνα, φαίνεται ότι ήταν το δύσβατο της περιοχής που πρόσφερε ασφάλεια απ τις με πολεμικές συγκρούσεις, Τούρκων, Ενετών και αρματολών καθώς και τις επιδρομές ληστών και πειρατών που έπλητταν την ευρύτερη περιοχή. Οι κάτοικοι του Πλατάνου του περασμένου αιώνα εξασκούσαν πολλά επαγγέλματα. Παράλληλα, το πνευματικό επίπεδο του Πλατάνου ήταν υψηλό. Στην ευρύτερη περιοχή ήταν γνωστό ως το «χωριό των γραμμάτων» με καθηγητές, γιατρούς, κ.λ.π. Στην πλειοψηφία τους όμως οι κάτοικοι ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Επίσης στον Πλάτανο άνθισε η αμπελοκαλλιέργεια, η εκτροφή μεταξοσκώληκα και η μελισσοκομία. Σήμερα ο ενεργός πληθυσμός του Πλατάνου αποτελείται κυρίως από δημόσιους υπαλλήλους, ελεύθερους επαγγελματίες

47 και ελάχιστους γεωργούς και κτηνοτρόφους. Το χωριό είναι πυκνοκτισμένο και γεμάτο από λιθόστρωτα σοκάκια. Στο δημοτικό διαμέρισμα Πλατάνου ανήκει και ο οικισμός Κάτω Πλάτανος (πρώην Βονώρτα) που βρίσκεται λίγο πιο κάτω από τον Πλάτανο, περίπου δέκα λεπτά μακριά., ΧΛΩΡΙΔΑ Έντονη η βλάστηση από έλατα, γαύρα, μηλιούς, κρανιές και δάση από κέδρα. ΠΑΝΙΔΑ Τα πουλιά που ζουν στην περιοχή είναι ο Μικροτσικνιάς (5+ ζεύγη), το Όρνιο (30-40 ζεύγη, η μεγαλύτερη αποικία στην ηπειρωτική χώρα), ο Χρυσαετός (1-2 ζεύγη), ο Πετρίτης (2-4 ζεύγη), το Γελογλάρονο, ο Μπούφος Bubo bubo, η Λιοστριτσίδα και ο Γαϊδουροκεφαλάς. Τα Ακαρνανικά όρη συμπεριλαμβάνονται στις σημαντικές περιοχές για πουλιά της Ελλάδας

48 Επαγγέλματα και δραστηριότητες Οι κάτοικοι του Πλατάνου του περασμένου αιώνα εξασκούσαν πολλά επαγγέλματα. Παράλληλα, το πνευματικό επίπεδο του Πλατάνου ήταν υψηλό. Στην ευρύτερη περιοχή ήταν γνωστό ως το «χωριό των γραμμάτων» με καθηγητές, γιατρούς, κ.λ.π. Στην πλειοψηφία τους όμως οι κάτοικοι ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Επίσης στον Πλάτανο άνθισε η αμπελοκαλλιέργεια, η εκτροφή μεταξοσκώληκα και η μελισσοκομία. Χλωρίδα και πανίδα Μεγάλες προσπάθειες γίνονται συνεχώς για την διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας και την προστασία των διαφόρων ειδών, στη διατήρηση των σπάνιων και απειλούμενων ειδών της πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας, καθώς και στην προστασία και την αύξηση του πληθυσμού των θηραμάτων. Περίτρανο είναι το παράδειγμα της εγκατάστασης Αιολικού Πάρκου στο Καταφύγιο Άγριας Ζωής στο Ξεροβούνι Πλατάνου. Τα πτηνά που μπορεί να συναντήσει κάποιος είναι οι πέρδικες, τα κοτσύφια, οι κίσσες, οι φάσες,οι δρυοκολάπτες, και φυσικά βέβαια οι αετοί. Ήθη και έθιμα Το βράδυ της Μ. Παρασκευής, πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες, ακολουθούν την περιφορά του Επιταφίου, σχηματίζοντας πομπές, οι οποίες διέρχονται σ όλο το χωριό μεγαλόπρεπα.

49 Πανηγύρια Σε όλα τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Πλατάνου πραγματοποιούνται, τους καλοκαιρινούς μήνες κατά κύριο λόγο, πλήθος από πολιτιστικές εκδηλώσεις (λαϊκές μουσικές βραδιές, παραδοσιακές μουσικές βραδιές, χορευτικά συγκροτήματα, παραστάσεις καραγκιόζη, κ.λ.π.) άλλες με πρωτοβουλία του Δήμου και άλλες με πρωτοβουλία των Τοπικών Συλλόγων. Αυτές οι πολιτιστικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται σε ημέρες που αλλάζουν χρόνο με το χρόνο και μόνη αδιαφοροποίητη παραμένει η θρησκευτική πανήγυρη του κάθε Δημοτικού Διαμερίσματος. Ο Άγιος Δημήτριος, ένα μικρό γραφικό χωριό της ορεινής Ναυπακτίας και με υψόμετρο 650 μέτρα είναι πλημμυρισμένο από εξαιρετικής ποιότητας καστανιές. Εκεί από τον Οκτώβριο του 2003 (την εποχή του φθινοπώρου, όπου γίνεται η συγκομιδή του κάστανου) και κάθε χρόνο διοργανώνεται με μεγάλη επιτυχία η Γιορτή του Κάστανου. Η εκδήλωση ξεκίνησε δειλά-δειλά αλλά αγκαλιάστηκε αμέσως από τους κατοίκους τόσο του ίδιου του χωριού όσο και της ευρύτερης περιοχής. Οι επισκέπτες την ημέρα αυτή δεν έχουν παρά να απολαύσουν τα ψητά, τα γουρουνόπουλα, τα σουβλάκια και βέβαια τα υπέροχα κάστανα (βρασμένα και ψημένα) συνοδεία παραδοσιακού τσίπουρου και ντόπιου κρασιού καθώς και τα υπέροχα τοπικά εδέσματα (μηλόπιτα, χαλβά, τραχανά, μέλι, ποτό, μαρμελάδα, κ.λ.π.). Στην κεντρική πλατεία παίζουν παραδοσιακά τραγούδια που σε παρακινούν να χορέψεις, και να ξεφαντώσεις.

50 Η ΣΤΑΣΗ ΜΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ Η δουλειά στην ύπαιθρο είναι σκληρή και δύσκολη. Θα πρέπει καθένας ξεχωριστά να αποφασίσει κατά πόσον μπορεί να στηρίξει μια τέτοια επιλογή ώστε να επιλέξει να ζήσει και να δημιουργήσει προϋποθέσεις, συνδυασμένες με θετική στάση απέναντι στη ζωή και την εργασία που θα του δίνουν και τα εχέγγυα για επαγγελματική καριέρα στο χωριό. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ Τα προβλήματα που παρουσιάζονται στο χωριό είναι η έλλειψη νερού γιατί συνέχεια χαλάνε οι σωληνώσεις. Το μόνο που χρειάζεται είναι το άλλαγμα των σωληνώσεων. Αυτό δημιουργεί όλα τα προφανή προβλήματα που έχουν σχέση με την υγιεινή. ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Στη διαδρομή θα μπορούσαμε να επισκεφτούμε το Κάστρο της Ναυπάκτου είναι ένα απ τα πλέον καλοδιατηρημένα παραδείγματα φρουριακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, ίσως και στην Ευρώπη. Χτισμένο στον λόφο πάνω απ την πόλη, το Κάστρο της Ναυπάκτου δελέασε κάθε τύπου και διαθέσεων λαούς να το αποκτήσουν. Έλληνες, Τούρκοι, Ενετοί, Άγγλοι, πειρατές κ.α. το

51 χρησιμοποίησαν σαν ορμητήριό τους, βάζοντας ο καθένας και τη δική του σφραγίδα στην σημερινή εικόνα. Τη σημερινή του γενική μορφή την οφείλει στους Ενετούς που έχτισαν πάνω στην αρχαία οχύρωση, ενώ οι υπόλοιποι «ιδιοκτήτες» πρόσθεσαν τη δική τους κουλτούρα. Η δε θέα από το Κάστρο της Ναυπάκτου είναι παραπάνω από επιβλητική. Όλη η είσοδος του Κορινθιακού κόλπου στο πιάτο σου. Προσθέστε και τον εξαιρετικό νυχτερινό φωτισμό της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου και το παζλ της θέας ολοκληρώνεται αριστουργηματικά. Πάνω ακριβώς απ την πλατεία του λιμανιού βρίσκονται τα Μποτσαρέικα, μια συνοικία με πλακόστρωτα σοκάκια που πήρε το όνομά της απ τον Πύργο του Μπότσαρη. Κατασκευασμένο απ τους απ τους Βενετούς τον 15ο αιώνα, χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία απ τους διοικητές των εκάστοτε κατακτητών της πόλης (Ενετοί, Τούρκοι, Πειρατές κλπ). Μετά την απελευθέρωση απ τους Τούρκους το οίκημα περιήλθε στον Σουλιώτη στρατηγό Νότη Μπότσαρη.

52 Αθλήματα και χόμπι του Πλατάνου Αν η Ορεινή Ναυπακτία αποτελεί σήμερα έναν πραγματικά μοναδικό προορισμό διακοπών, είναι γιατί συνδυάζει με τον ιδανικότερο τρόπο την φυσική ομορφιά, τη γραφικότητα και την ηρεμία, που μόνο ένα ορεινό χωριό της ηπειρωτικής Ελλάδας μπορεί να προσφέρει. Η φύση έχει προνοήσει για έναν πλουραλισμό χρωμάτων και αρωμάτων που εναλλάσονται όλες τις εποχές του χρόνου, δίνοντας απλόχερα την αίσθηση της γαλήνης και της ηρεμίας, συναισθήματα ικανά να γοητεύσουν και τον πιο απαιτητικό ταξιδευτή. Τα κυριότερα από αυτά είναι τα εξής: Πλάτανος, Aράχοβα, Περίστα, Πέρκος, Σίμου, Άνω Xώρα, Tερψιθέα, Κρυονέρια, Kαταφύγιο, Aμπελακιώτισσα, Xρύσοβο, Eλατού και Δορβιτσά, τα οποία φημίζονται για τη φυσική ομορφιά τους.. Η Ορεινή Ναυπακτία αποτελείται από ένα σύμπλεγμα χωριών που διακρίνονται για το πλούσιο φυσικό περιβάλλον τους... Από τα πιο αξιόλογα κομμάτια της Ορεινής Ναυπακτίας είναι η περιοχή του δήμου Πλατάνου. Το άγριο και πλούσιο φυσικό περιβάλλον, η λαϊκή αρχιτεκτονική, ο λαϊκός πολιτισμός είναι ικανά να εντυπωσιάσουν τον φυσιολάτρη, τον αθλητή, τον κυνηγό τον ορειβάτη και κάθε επισκέπτη... Οι πολλοί οικισμοί που δημιουργήθηκαν στην ορεινή Ναυπακτία αναπτύχθηκαν γύρω από τα κεφαλοχώρια της, την Άνω Χώρα, την Αμπελακιώτισσα, τη Σίμο, τον Πλάτανο, την Κλεπά και άλλα. Όλα τα χωριά της ορεινής Ναυπακτίας έχουν πλούσιο φυσικό περιβάλλον, τα ενώνουν μικροί δρόμοι και δύσβατα

53 μονοπάτια που έχουν χαραχθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια, τότε που ήταν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας των χωριών μεταξύ τους. Ο Πλάτανος Ναυπακτίας είναι ένας προορισμός εξαιρετικής ομορφιάς κρυμμένος στους επιβλητικούς ορεινούς όγκους που είναι απολήξεις της οροσειράς των Βαρδουσίων, στην Ορεινή Ναυπακτία. Η γνωριμία με τα γραφικά χωριά της Ορεινής Ναυπακτίας, μένει αξέχαστη σε κάθε ταξιδιώτη. Η υπέροχη φύση, τα πυκνά καταπράσινα δάση, τα μικρά παραδοσιακά χωριουδάκια που απλώνονται στις πλάγιες της Πίνδου δημιουργούν εκπληκτικές εικόνες που αιχμαλωτίζουν τις αισθήσεις... Το ενδιαφέρον τους εκδρομέων για την Ορεινή Ναυπακτία, πηγάζει απ' την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου να επιστρέψει έστω και για λίγο στους χαλαρούς ρυθμούς που επιβάλει η φύση. Παλιά μονοπάτια μέσα σε δάση, πλούσια πανίδα, ορεινά καταφύγια, βρύσες κρυστάλλινου νερού παντού, ποτάμια παραπόταμοι καταρράκτες και λίμνες, τσίπουρο, κάστανα, κρασί, πανηγύρια, τι άλλο να ζητήσει κάποιος;...

54 Το Περιστέρι Τριχωνίδας βρίσκεται στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας 40 λεπτά οδικώς μακριά από το Αγρίνιο πάνω από τη Παραβόλα. Έχει 710μ. ύψος, θέα τη λίμνη τη Τριχωνίδα, τη λίμνη Λυσιμαχεία και απέναντι το βουνό Βλοχός.

55 Το «Περιστέρι» είναι σύγχρονη ονομασία και προήλθε από μία κοντινή περιοχή. Πολλά χρόνια πριν το ονόμαζαν «Λιγόστιανα» και σύμφωνα με αυτά που λένε οι κάτοικοι του χωριού, ονομάστηκε έτσι γιατί την περιοχή εκείνη την κυβερνούσε ένας πασάς ονόματι Λιγοστιάν. Οι άνθρωποι του χωριού συνήθως καλλιεργούν καπνό και ασχολούνται και με την κτηνοτροφία. Το Περιστέρι επικοινωνεί με πολλά χωριά, μερικά από αυτά είναι: η Αγία Βαρβάρα, το Αφράτο και η κυρά - Βγένα. Η εκκλησία(παναγία)(15 Αυγούστου) βρίσκεται στο κέντρο του χωριού ενώ υπάρχουν και 4 εξωκλήσια: ο Άγιος Γεώργιος, ο Προφήτης Ηλίας(20 Ιουλίου), η Αγία Παρασκευή(26 Ιουλίου) και ο Άγιος Ιωάννης(29 Αυγούστου). Κάθε χρόνο από τις Αυγούστου διοργανώνονται εκδηλώσεις ενώ τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε και το πανηγύρι των Βλάχων. Μύθοι του χωριού λένε ότι υπήρχαν νεράιδες και συνήθως εμφανίζονταν τα βράδια κοντά στα ποτάμια-πηγές και πλένονταν. Οι άνθρωποι του χωριού λένε ότι όταν άφηναν τα άλογά τους(συνήθως τα άσπρα άλογα)

56 στα χωράφια την άλλη μέρα έβρισκαν τη χαίτη των αλόγων πλεγμένη. Έτσι οι κάτοικοι θεωρούσαν ότι ήταν νεράιδες. ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ χλωρίδα και πανίδα Η πολύπλοκη ορεογραφία συνυπάρχει στο τοπίο με αντίστοιχα σύνθετα και δαιδαλώδη υδρογραφικά συστήματα ποταμών. Κυριαρχούν αυτά του Ευήνου και του Μόρνου. Στα δύο αυτά ποτάμια έχουν κατασκευαστεί φράγματα και μεγάλοι ταμιευτήρες (τεχνητές λίμνες χιλιάδων στρεμμάτων) για τις ανάγκες ύδρευσης της Αττικής. Οι λίμνες αυτές δεν παρουσιάζουν περιβαλλοντική αξία ως υγρότοποι. Παράλληλα, στερούν τον πολύτιμο φυσικό πόρο, το καθαρό γλυκό νερό από την περιοχή. Οπότε, μόνο ως αρνητική μπορεί να αποτιμηθεί η κατασκευή και η ως σήμερα λειτουργία τους για την περιοχή. Θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ακόμη, ότι στέρησαν πολύτιμη γεωργική γη σε ποταμοκοιλάδες, κατέκλυσαν σπίτια, μόχθο αγροτών, μνημεία του πολιτισμού και δυσκόλεψαν ή επιμήκυναν τις προσβάσεις μέσω των οδικών αξόνων στις απέναντί τους περιοχές. Διαπιστώνουμε: Έντονη συγκέντρωση ανθρώπων αύξηση του πληθυσμού, ένταση των χρήσεων γης και της τουριστικής δραστηριότητας, με αντίστοιχη όχληση και σταδιακή υποβάθμιση της ομορφιάς του τοπίου. Στην ορεινή ενδοχώρα παρατηρούμε εγκατάλειψη, δεκαετίας τώρα, των χρήσεων γης στον πρωτογεννή τομέα, δραματική μείωση του μόνιμου πληθυσμού, αύξηση τελευταία των πρόσκαιρων το θέρος κατοίκων στα χωριά τους, αύξηση της δάσωσης εις βάρος των ανοιχτών λιβαδιών και πρώην καλλιεργούμενων γαιών σε πεζούλες. Γενικότερα η ορεινή ενδοχώρα διατηρεί υψηλό δείκτη φυσικότητας στο τοπίο της. Αχανή δάση ελάτης, καστανιάς, δρυός, μεσογειακών θαμνό - δέντρων αριάς και πουρναριού, πλατάνου, γραφικά χωριά και πολλά νερά και βρύσες, συνθέτουν ένα σκηνικό

57 ελκυστικό για τους επισκέπτες των αστικών κέντρων που αναζητούν διέξοδο από το ασφυκτικό περιβάλλον των μεγαλουπόλεων. Δεν υπάρχουν στοιχεία και εδώ για την καταγραφή και αξιολόγηση της πανίδας και της χλωρίδας στην περιοχή γιατί δεν έχει γίνει επί τόπου καμία επιστημονικά εργασία. Ισχύει και εδώ όσα έχουν μελετηθεί από την ανακοινωθεί με την μελέτη που εκπονήθηκε από την Αιτωλική στα πλαίσια του Leader +. Υπάρχει η σχετική ανάλυση όπως και για τους υπόλοιπους τόπους οικοσυστημάτων και δίδονται πρωτογενώς πληροφορίες για την βλάστηση και την άγρια ζωή και για κάποιες ομάδες όπως οι ορχιδέες, τα πουλιά, τα ερπετά, τα αμφίβια, τα ψάρια των γλυκών νερών, για τα οποία υπάρχει σχολαστική καταγραφή. Γενικότερα, η βιοποικιλότητα της περιοχής παρέμβασης είναι ιδιαίτερα μεγάλη, λόγω της συνύπαρξης μεγάλης ποικιλίας οικοσυστημάτων.

58 Συμπεράσματα : Όλοι μαζί αγαπήσαμε, ήρθαμε πιο κοντά στα ορεινά χωριά του νομού μας, ανακαλύψαμε τη φύση. Γνωρίσαμε τα δικά τους έθιμα. Ευαισθητοποιηθήκαμε με βάση τοπικά προβλήματα επικοινωνίας, καιρικών συνθηκών, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας και προτείνουμε λύσεις. Αναζητήσαμε, αλλά και θα συνεχίσουμε να σκεφτόμαστε, λύση του επαγγελματικού μας προβλήματος με εγκατάσταση σε κάποιο από τα χωριά. Θα επισκεπτόμαστε με κάθε ευκαιρία τα (ωραία των ωραίων μας).

59 ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΩΓΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Π.Χ ΛΟΓΩ ΚΑΙΡΟΥ, ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Κ.Λ.Π.; Μόνιμο ιατρικό προσωπικό Άμεση ανταπόκριση σε επείγοντα ιατρικά περιστατικά Εφοδιασμός τροφίμων, ειδών πρώτης ανάγκης σε περίπτωση αποκλεισμού λόγου καιρού Άμεση αποκατάσταση δρόμων (κτλ) μετά από καταστροφικά καιρικά φαινόμενα Κοινοποίηση της κοινής γνώμης για συνδράμουν όπως μπορεί ο καθένας Παροχή επιδοτήσεων για διευκόλυνση της ζωής Παροχή παιδείας σε θέματα σχετικά με την γεωργία, κτηνοτροφία Τουριστική προώθηση

60 ΠΟΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΑΣΗ ΜΑΣ ΤΕΛΙΚΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ; ΜΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ (ΚΡΙΣΗ); Αγαπάμε τον τόπο καταγωγής μας Η φύση μπορεί να παρέχει τα πάντα Πιο φθηνή ζωή Αυτονομία στην κατανάλωση (ότι παράγεις καταναλώνεις) Η πόλεις δεν έχουν πλέον θέσεις εργασίας

61 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κλείνοντας, ελπίζουμε να καταφέραμε μέσα από αυτή μας την εργασία, να μεταλαμπαδεύουμε την αγάπη μας για τα ορεινά χωριά μας σ όσους την διαβάζουν. Η Ελλάδα μας είναι τόσο πλούσια σε ορεινούς όγκους, σε ομορφιές που μπορούν τόσο πολλά να προσφέρουν όχι τόσο σ εμάς αλλά και σε ξένους επισκέπτες, που θα τονώσουν την οικονομία της χώρας μας και θα καλυτερέψουν τη ζωή του λαού τους.

62 Την εργασία επιμελήθηκαν οι μαθητές του τμήματος Α4 του 1 ου ΕΠΑ.Λ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΕΝΤΖΙΠΑΣ ΡΑΚΑΣ ΡΑΜΑ ΡΙΚΑ ΣΑΡΑΚΗΣ ΣΑΡΔΕΛΗΣ ΣΑΡΡΑΣ ΣΒΙΓΓΟΣ ΣΒΟΛΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ ΣΚΑΛΛΑ ΣΚΟΥΡΤΑΣ ΣΤΑΘΟΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑIΚΟΣ ΣΤΑΙΚΟΣ ΣΩΛΟΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ ΤΣΟΥΦΗΣ ΦΡΑΓΚΟΣ ΦΩΤΟΔΗΜΟΣ ΦΩΤΟΣ ΧΟΡΤΑΡΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΡΙΚ ΡΕΝΑΛΝΤΟ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΙΜΟΛΕΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΑΦΑΗΛ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΤΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΒΑΝ

63 Βιβλιογραφία Χάρτης Νομού Αιτωλοακαρνανίας: Γεωφυσικός Πολιτικός) «Η Αιτωλοακαρνανία με τα μάτια των περιηγητών» Συγγραφέας : Ευθύμιος Α. Πριόβολος Εκδόσεις: Αιτωλοακαρνάνικος τύπος Εγκυκλοπαίδεια: Δομή INTERNET : ΒΙΚΠΑΙΔΕΙΑ Δήμος Αποδοτιάς Δήμος Παρακαμπυλίων Δήμος Ναυπακτίας Εφημερίδες : Agrinio news Βιβλιοθήκη Αγρινίου Εργαστήριο Η/Υ 1 ου ΕΠΑ.Λ Αγρινίου

64 Περιεχόμενα Πρόλογος Εισαγωγή Ερευνητικά ερωτήματα Άγιος Βλάσης Άνω Χώρα Αράχωβα Κρυονέρια Λιβαδάκι Πεντάλοφο Περδικάκι Πλάτανος Ναυπακτίας Περιστέρι Συμπεράσματα (Ερωτήματα) Επίλογος Παρουσίαση της Ομάδας μαθητών Βιβλιογραφία Περιεχόμενα

65