ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ

Transcript

1 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΙΔΕΕΣ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Οι νέες απαιτήσεις του Κ.Εν.Α.Κ. σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών της ενέργειας και την οικονομική ύφεση οδηγεί ιδιοκτήτες και μελετητές στην αναζήτηση νέων λύσεων για την παραγωγή του ζεστού νερού χρήσης, οι οποίες προσφέρονται από τη σύγχρονη τεχνολογία και η επιλογή της καλύτερης βασίζεται σε πολλούς παράγοντες. Άρθρο του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Κ. ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ, δρ μηχανολόγου μηχ. ΑΠΘ, Μ.Εng., M.Sc. 65

2 Συνδυασμός συστήματος αβαθούς γεωθερμίας και ηλιοθερμικού συστήματος για την παροχή θερμότητας και ζεστού νερού χρήσης. Βιοκλιματική κατοικία στη Θεσσαλονίκη. Αρχιτέκτων: Βασιλική Ασάρογλου. Σύζευξη ηλιοθερμικού συστήματος και επίτοιχου λέβητα - καυστήρα για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Ηλιοθερμικό σύστημα για την παραγωγή ζεστού νερού. Οι πρόσθετες ανάγκες καλύπτονται από την ηλεκτρική αντίσταση. 4 Συνδυασμός αντλίας θερμότητας και ηλιοθερμικού συστήματος για την παραγωγή. 5 Ο συνδυασμός ηλιοθερμικού συστήματος και επίτοιχου λέβητα εξασφαλίζει πλήρη κάλυψη αναγκών σε ζεστό νερό και χαμηλό κόστος.. Γεωεναλλάκτης.. Αντλία θερμότητας.. Δοχείο αποθήκευσης ζεστού νερού χρήσης. 4. Ενδοδαπέδια εγκατάσταση. 5. Φυσικός δροσισμός. 6. Ηλιακός συλλέκτης για ζεστό νερό χρήσης. 7. Αίθριο για ομοιόμορφο φυσικό φωτισμό. 8. Φυτεμένη οροφή του χώρου στάθμευσης ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 66 ΤΕΥΧΟΣ 7/0 Η έκδοση του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Κ.Εν.Α.Κ.) εισήγαγε νέες απαιτήσεις στο σχεδιασμό και στην επιλογή των συστημάτων παραγωγής ζεστού νερού χρήσης που εγκαθίστανται σε νέα ή ριζικώς ανακαινιζόμενα κτίρια. Σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού οι μελετητές υποχρεούνται να καλύψουν το 60% της ζήτησης σε ζεστό νερό χρήσης από ηλιοθερμικά συστήματα, εκτός εάν το ποσοστό αυτό καλύπτεται από εναλλακτικά συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας ή συστήματα τηλεθέρμανσης σε κλίμακα περιοχής ή οικοδομικού τετραγώνου ή από συστήματα αντλιών θερμότητας των οποίων ο εποχιακός βαθμός απόδοσης (SPF) είναι μεγαλύτερος από,. Εξαίρεση από αυτή την υποχρέωση μπορεί να υπάρξει μόνο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες μετά από επαρκή τεχνική και επιστημονική τεκμηρίωση ο μελετητής αποδείξει αδυναμία εφαρμογής των προαναφερθεισών τεχνολογιών. Αυτές οι νέες απαιτήσεις σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών της ενέργειας κατά την τελευταία διετία, τον περιορισμό του οικογενειακού εισοδήματος λόγω της τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας, αλλά και τη δυνατότητα χρηματοδότησης επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια κατοικιών μέσω του εθνικού προγράμματος "εξοικονομώ κατ οίκον" οδηγούν ιδιοκτήτες και μελετητές στην αναζήτηση νέων λύσεων, οικονομικών τεχνολογικά και λειτουργικά, για την παραγωγή του ζεστού νερού χρήσης. Σ' αυτήν την κατεύθυνση συχνά αντικείμενο επιπρόσθετης σκέψης αποτελεί και ο συνδυασμός του συστήματος ζεστού νερού χρήσης με το σύστημα θέρμανσης του κτιρίου, το οποίο και αναλαμβάνει την κάλυψη των ποσοτήτων ζεστού νερού χρήσης τις οποίες αδυνατεί να προσφέρει το βασικό σύστημα. Παράλληλα, σε περιοχές με σημαντική ηλιοφάνεια, κυρίως νότιες και κεντρικές περιοχές της χώρας, αντικείμενο προβληματισμού αποτελεί συχνά και η δυνατότητα της ενδεχόμενης υποβοήθησης του συστήματος θέρμανσης από ένα ηλιοθερμικό σύστημα που εγκαθίσταται για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Οι λύσεις σ' αυτά τα ερωτήματα οι οποίες προσφέρονται από τη σύγχρονη τεχνολογία είναι πολλές και η επιλογή της καλύτερης συχνά ανάγεται στην επιλογή αυτής που αξιολογείται ως καταλληλότερη με βάση, για παράδειγμα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κτιρίου, τη θέση κατασκευής του, τον προσανατολισμό του, τις α- παιτήσεις και τις συνήθειες των χρηστών κτλ. αλλά και την εμπειρία του μελετητή του. Γενικώς, τα συστήματα παραγωγής ζεστού νερού χρήσης, τα οποία δύναται να ικανοποιούν τις απαιτήσεις του Κ.Εν.Α.Κ., αλλά και να συνδυάζονται εύκολα

3 Ηλιακός συλλέκτης Δοχείο αποθήκευσης Ζεστό νερό χρήσης Ηλεκτρική αντίσταση Ζεστό νερό για την πισίνα 4 5 Ηλιακός συλλέκτης Ζεστό νερό χρήσης Σύστημα ελέγχου Επίτοιχος λέβητας Δοχείο αποθήκευσης Τροφοδοσία κρύου νερού και λειτουργικά με το σύστημα θέρμανσης του κτιρίου, είναι τα ακόλουθα: ηλιοθερμικά συστήματα, συστήματα αντλιών θερμότητας, συστήματα τηλεθέρμανσης, συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας. Ηλιοθερμικά συστήματα Τα ηλιοθερμικά συστήματα αξιοποιούν την ηλιακή ακτινοβολία για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Σ' αυτά, με τη βοήθεια μιας απορροφητικής επιφάνειας (ηλιακού συλλέκτη) η ηλιακή ε- νέργεια μετατρέπεται σε θερμική. Τα κύρια μέρη ενός ηλιοθερμικού συστήματος είναι: ο ηλιακός συλλέκτης, το δοχείο αποθήκευσης του ζεστού νερού, τα ασφαλιστικά και ενδεχομένως οι διατάξεις ελέγχου. Για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης στα κτίρια, εκτός ειδικών περιπτώσεων, χρησιμοποιούνται δύο τύποι επίπεδων ηλιακών συλλεκτών, ο απλός και ο επιλεκτικός ηλιακός συλλέκτης. Και οι δύο τύποι κατασκευάζονται κυρίως από χαλκό, ή αλουμίνιο και η διαφορά τους έ- γκειται στο είδος της βαφής που εφαρμόζεται στην απορροφητική τους επιφάνεια. Η βαφή στην περίπτωση του επιλεκτικού ηλιακού συλλέκτη περιέχει οξείδια, π.χ. οξείδια του τιτανίου, χρωμίου κτλ., τα οποία μειώνουν την εκπομπή της θερμικής ακτινοβολίας από την απορροφητική επιφάνεια με αποτέλεσμα αυτοί οι συλλέκτες να εμφανίζουν υψηλότερες αποδόσεις. Η εγκατάσταση ενός ηλιοθερμικού συστήματος συνδυάζεται πάντα με την παράλληλη ε- γκατάσταση ενός συμπληρωματικού συστήματος, το οποίο αναλαμβάνει την κάλυψη των α- παιτήσεων για ζεστό νερό τις περιόδους κατά τις οποίες το ηλιοθερμικό παρουσιάζει μειωμένη απόδοση. Η σύγχρονη κατασκευαστική πρακτική οδηγεί στο συνδυασμό του ηλιακού συστήματος με το σύστημα θέρμανσης του κτιρίου αντί της παλαιότερης λύσης με την ο- ποία γινόταν χρήση ηλεκτρικής αντίστασης για τη θέρμανση του νερού. Ο τρόπος συνδυασμού του ηλιακού συστήματος με το σύστημα θέρμανσης εξαρτάται από το είδος του συστήματος θέρμανσης που έχει επιλεγεί. Ο αποδοτικότερος συνδυασμός προκύπτει στην περίπτωση κατά την οποία το σύστημα θέρμανσης αποτελείται από επίτοιχη συσκευή καυστήρα - λέβητα. Σ' αυτήν την περίπτωση η σύνδεση των δύο συστημάτων γίνεται μέσω τρίοδης θερμοστατικής βάνας. Η βάνα στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το νερό του ηλιακού συστήματος δεν έχει την επιθυμητή θερμοκρασία επιτρέπει τη διέλευσή του από την επίτοιχη συσκευή, η 67

4 Σύζευξη συστήματος αβαθούς γεωθερμίας και ηλιοθερμικού σε κτίριο χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας στο Γουισκόνσιν των Η.Π.Α. Αρχιτέκτονες: Johnsen Schmaling Architects. Συνδυασμός συστήματος συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας με ηλιοθερμικό σύστημα για την παραγωγή ζεστού νερού. Σύζευξη ηλιοθερμικού συστήματος και συστήματος τηλεθέρμανσης σε κτίριο πολλαπλών χρήσεων στη Μινεσότα των Η.Π.Α.. Εύκαμπτα φωτοβολταϊκά φύλλα.. Ηλιακοί συλλέκτες για θέρμανση νερού.. Γεωθερμική αντλία θερμότητας. 4. Υδραυλική εγκατάσταση. 5. Δεξαμενές συλλογής όμβριωνυδάτων. 6. Περιοχή φυσικής διήθησης υδάτων. 7. Επίστρωση δαπέδου με διαπερατά υλικά. 8. Αεριζόμενη, αδιάβροχη επένδυση. 9. Σκιασμένη βεράντα. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ οποία και παρέχει την απαιτούμενη θερμότητα για τη θέρμανση του νερού στην επιθυμητή θερμοκρασία. Στην αντίθετη περίπτωση το ζεστό νερό προσάγεται με παράκαμψη της επίτοιχης συσκευής απευθείας στις θέσεις κατανάλωσης. Εναλλακτικά, όταν ως σύστημα θέρμανσης έχει επιλεγεί η εγκατάσταση επιδαπέδιου λέβητα - καυστήρα, η σύζευξη των δύο συστημάτων γίνεται στο δοχείο αποθήκευσης του ζεστού νερού χρήσης με την εγκατάσταση ενός θερμοστάτη. Ο θερμοστάτης σε περιόδους χαμηλής απόδοσης του ηλιοθερμικού ενεργοποιεί το κύκλωμα παροχής θερμότητας από τον επιδαπέδιο λέβητα - καυστήρα και διακόπτει την παροχή όταν το νερό αποκτήσει την επιθυμητή θερμοκρασία. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται η τάση εγκατάστασης αντλιών θερμότητας για την παροχή θέρμανσης στα κτίρια έναντι των συστημάτων κεντρικής ή ατομικής θέρμανσης με λέβητα - καυστήρα. Η σύζευξη αυτών των συστημάτων παρουσιάζεται στην ενότητα που ακολουθεί. 68 ΤΕΥΧΟΣ 7/0 Αντλίες θερμότητας Οι αντλίες θερμότητας αξιοποιούν (αντλούν) θερμότητα από κάποιο φυσικό θερμοδοχείο, π.χ. αέρας, έδαφος, την οποία αναβαθμίζουν θερμοκρασιακά και τη διαθέτουν για θέρμανση χώρου ή/και την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Με αντιστροφή του κύκλου λειτουργίας τους οι αντλίες θερμότητας μπορούν να παράγουν αντίστοιχα και ψύχος. Οι αντλίες θερμότητας γενικά κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες: Αερόψυκτες συσκευές. Οι συσκευές χρησιμοποιούν ως πηγή άντλησης της θερμότητας τον αέρα του περιβάλλοντος ή τον α- πορριπτόμενο αέρα από κάποιο σύστημα κλιματισμού. Υδρόψυκτες συσκευές. Οι συσκευές χρησιμοποιούν απορριπτόμενο νερό κάποιας διεργασίας ή νερό από φυσικό υδρολογικό σχηματισμό, για την παραγωγή θερμότητας, Γεωθερμικές συσκευές. Οι συσκευές α- ντλούν θερμότητα μέσω κατάλληλης διάταξης (γεωεναλλάκτη) από το έδαφος. Αυτά τα συστήματα είναι γνωστά και ως συστήματα αβαθούς γεωθερμίας. Η αξιοποίηση των αντλιών θερμότητας για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης προσφέρει υψηλή αξιοπιστία, πλήρη κάλυψη των ετήσιων αναγκών από ένα και μόνο σύστημα, καθώς ε- πίσης και υψηλή ενεργειακή απόδοση σε σχέση με τα συμβατικά συστήματα καύσης ή ηλεκτρισμού. Οι αερόψυκτες συσκευές χαρακτηρίζονται συγκριτικά με τα ομοειδή συστήματα από χαμηλό αρχικό κόστος εγκατάστασης, χαμηλότερο βαθμό απόδοσης και υψηλό κόστος λειτουργίας. Αντίστοιχα, οι υδρόψυκτες αντλίες θερμότητας παρουσιάζουν υψηλότερο βαθμό απόδοσης, αλλά απαιτούν υψηλότερο κόστος αρχικής εγκατάστασης και εμφανίζουν χαμηλότερο κόστος λειτουργίας. Τα γεωθερμικά συστήματα προσφέρουν την υψηλότερη αποδοτικότητα, χαμηλό κόστος λειτουργίας αλλά και το υψηλότερο αρχικό κόστος εγκατάστασης. Ανεξάρτητα από το μέσο άντλησης της θερμότητας, όλα τα συστήματα μπορούν να προσφέρουν συγχρόνως και θερμό νερό για τη θέρμανση του κτιρίου. Ειδικά στην περί-

5 πτωση του γεωθερμικού συστήματος, η ταυτόχρονη κάλυψη των αναγκών θέρμανσης και του ζεστού νερού χρήσης μειώνει τόσο το αρχικό μοναδιαίο κόστος εγκατάστασης, όσο και το μοναδιαίο κόστος λειτουργίας. Σε περιπτώσεις που κατά το σχεδιασμό του συστήματος επιλεγεί η κάλυψη των αναγκών της θέρμανσης και του ζεστού νερού χρήσης από κοινό σύστημα αντλιών θερμότητας, η ιδανική ε- πιλογή είναι να επιλεχθούν μηχανήματα διπλού κυκλώματος, έτσι ώστε η ίδια εγκατάσταση χωρίς πολύπλοκο σχεδιασμό να μπορεί να λειτουργήσει απρόσκοπτα και για την ψύξη του κτιρίου. Ειδικά σ' αυτήν την περίπτωση, κατά την οποία η αντλία θερμότητας λειτουργεί σε ψύξη, η παραγωγή του ζεστού νερού γίνεται με μηδαμινό κόστος, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνεται και η αποδοτικότητα της συσκευής. Τα συστήματα αντλιών θερμότητας μπορούν εύκολα να συνδυαστούν και με ηλιοθερμικό σύστημα. Αυτή η επιλογή προσφέρει τη δυνατότητα είτε το ηλιοθερμικό σύστημα να αποτελεί την κύρια πηγή παραγωγής ζεστού νερού χρήσης και να υποβοηθείται από την αντλία θερμότητας στις περιπτώσεις περιορισμένης απόδοσης είτε ακόμη το ηλιοθερμικό σύστημα να υ- ποβοηθεί τη θέρμανση του κτιρίου. Στην πρώτη περίπτωση το κύκλωμα της αντλίας θερμότητας συνδέεται με τη βοήθεια κατάλληλου αυτοματισμού με το δοχείο αποθήκευσης του ζεστού νερού του ηλιοθερμικού συστήματος. Αντιθέτως, στη δεύτερη περίπτωση απαιτείται η εγκατάσταση ενός δοχείου αδρανείας, το οποίο φορτίζεται από την αντλία θερμότητας και το ηλιοθερμικό σύστημα και τροφοδοτεί με θερμό νερό το σύστημα θέρμανσης του κτιρίου. Συστήματα τηλεθέρμανσης Η τηλεθέρμανση είναι ένα σύστημα που διανέμει θερμότητα, η οποία παράγεται σε έναν κεντρικό σταθμό (πηγή), σε ένα σύνολο από α- πομακρυσμένους καταναλωτές. Ο κεντρικός σταθμός παράγει θερμότητα από την καύση ο- ρυκτών καυσίμων, π.χ. φυσικού αερίου ή πετρελαίου, βιομάζας ή και απορριμμάτων, από τη χρήση πυρηνικής ενέργειας, καθώς επίσης και από την αξιοποίηση γεωθερμικών ρευστών ή και της ηλιακής ενέργειας. Η παραγόμενη θερμότητα διανέμεται με τη βοήθεια δικτύου διανομής στους τελικούς καταναλωτές και καλύπτει τις ανάγκες θέρμανσης αλλά και ζεστού νερού χρήσης. Τα συστήματα τηλεθέρμανσης λόγω της κεντρικής παραγωγής της θερμότητας, η οποία συχνά είναι προϊόν συστήματος συμπαραγωγής, χαρακτηρίζονται από υψηλούς βαθμούς απόδοσης και χαμηλό κόστος παραγωγής και διάθεσης, γεγονός που τα καθιστά αποδεκτά και ελκυστικά στον τελικό καταναλωτή. Το μειονέκτημα των συστημάτων αυτών είναι πως σε ορισμένες περιπτώσεις η παροχή θερμότητας διακόπτεται κατά τους θερινούς μήνες, με αποτέλεσμα κατά την περίοδο αυτή να εμφανίζεται η ανάγκη εγκατάστασης πρόσθετου συστήματος, το οποίο θα παρέχει το ζεστό νερό χρήσης. Σ' αυτήν την περίπτωση οι λύσεις οι οποίες προτιμώνται κατά σειρά οικονομικότητας είναι: (α) η εγκατάσταση ηλιοθερμικού συστήματος, (β) η εγκατάσταση ηλεκτρικού θερμοσίφωνα, (γ) η εγκατάσταση αντλίας θερμότητας. Ειδικότερα στην περίπτωση εγκατάστασης ηλιοθερμικού συστήματος είναι σκόπιμη η σύζευξη 69

6 Εγκατάσταση ηλιοθερμικού συστήματος ζεστού νερού σε κτίριο νοσοκομείου. του ηλιακού κυκλώματος με το κύκλωμα της τηλεθέρμανσης στο δίκτυο του ζεστού νερού χρήσης. Μ' αυτόν τον τρόπο και με τη χρήση μιας τρίοδης βάνας ανάμειξης και ενός θερμοστάτη δίδεται προτεραιότητα στη χρήση του ηλιακού συστήματος και μεγιστοποιείται ο χρόνος εκμετάλλευσής του. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού κόστους για την παραγωγή ζεστού νερού. Σε περιπτώσεις αδυναμίας χρήσης ηλιοθερμικού συστήματος και σε περιπτώσεις μικρής ζήτησης σε ζεστό νερό χρήσης είναι οικονομικά αποδεκτή η χρήση ηλεκτρικού θερμοσίφωνα. Αντιθέτως, ό- ταν η κατανάλωση ενέργειας του κτιρίου είναι σημαντική, π.χ. σε ξενώνα, ξενοδοχείο κτλ., η χρήση συστήματος με αντλία θερμότητας για την παραγωγή του ζεστού νερού χρήσης εξασφαλίζει το χαμηλότερο κόστος. Συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας Τα συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας αξιοποιούν τη θερμότητα που παράγεται από την καύση ενός καυσίμου για την ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Η εγκατάσταση συστημάτων συμπαραγωγής είναι εφικτή σε κτίρια κάθε μεγέθους και η παραγόμενη θερμότητα χρησιμοποιείται τόσο για τη θέρμανση του κτιρίου, όσο και για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Οι τεχνολογίες συμπαραγωγής που χρησιμοποιούνται αφορούν κυρίως στα συστήματα πολύ μικρής κλίμακας με ισχύ μικρότερη των 50 kw el ή σε περιπτώσεις κτιρίων ή κτιριακών συγκροτημάτων του τριτογενούς τομέα με σημαντική επιφάνεια, π.χ. πολυώροφα κτίρια γραφείων. Αυτές οι εγκαταστάσεις εντάσσονται στα συστήματα συμπαραγωγής μικρής κλίμακας. Σε περιπτώσεις κτιρίων, στα οποία το σύστημα συμπαραγωγής λειτουργεί μόνο κατά τη χειμερινή περίοδο (οικιακή συμπαραγωγή), απαιτείται και πάλι ο συνδυασμός του με συμπληρωματικό σύστημα για την παραγωγή του ζεστού νερού χρήσης. Σ' αυτήν την περίπτωση ακολουθούνται και πάλι οι λύσεις που αναφέρθηκαν στην αντίστοιχη περίπτωση των συστημάτων τηλεθέρμανσης. Η προώθηση των συστημάτων συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης αποτελεί βασικό άξονα προτεραιότητας της ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της ενέργειας και γι' αυτό το λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει αντίστοιχα και δύο ευρωπαϊκές οδηγίες τη 004/8/ΕΚ και πρόσφατα τη 0/7/ΕΚ. Παρ' όλα αυτά η εγκατάσταση αυτών των συστημάτων στον κτιριακό τομέα της χώρας παραμένει περιορισμένη. g ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 070-/00. Αναλυτικές προδιαγραφές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 0. Φ.Ε.Κ. Β 407/9-4-00, απόφαση Δ6/Β/οικ.585 "Έγκριση Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων", 00. Α. Μιχόπουλος, Τεχνολογίες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού & θερμότητας - ψύξης, τεχνικό περιοδικό "ΚΤΙ- ΡΙΟ", τεύχος /0, σελ , Ιανουάριος - Φεβρουάριος 0. Κ. Τ. Παπακώστας, Εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης, τεχνικό περιοδικό "ΚΤΙΡΙΟ", τεύχος 7, σελ. 9-46, 005. ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΙ ΣΤΑ ΤΕΥΧΗ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Αφιέρωμα: Εξοικονόμηση ενέργειας στην ψύξη & θέρμανση κτιρίων. Τεύχος 46, σελ. 75. Θερμό νερό χρήσης στα κτίρια. Τεύχος 8, σελ. 54. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 0 Χρήσιμα υλικά δόμησης ή επισκεφθείτε το 70 ΤΕΥΧΟΣ 7/0