ΟΜΗ Π ΡΟΤ Ι Η Θ ησμ πθ υθκ υθ Μ γκ κζκΰέα πκ ζϋ ηα α- υηπ λϊ ηα α

Transcript

1 Έ ν ωάνν Π ν ώ ά

2 ΟΜΗ Π ΡΟΤΙ Η Θ ησμ πθ υθκ υθ Μ γκ κζκΰέα πκ ζϋ ηα α-υηπ λϊ ηα α

3 Ο Θ ΜΟ ΣΩΝ ΤΝΟ ΩΝ θϊπ υιβ κυ παΰΰϋζηα κμ πθ υθκ υθ: δμ π λδ σ λ μ ξυλ μ κ πλκ ππδεσ πκυ πλκ ζαηίϊθ αδ α ξκζ έα ΰδα θα ίκβγά δ βθ Ϊιβ κυμ ΰ θδεκτμ εαδ δ δεκτμ επαδ υ δεκτμ δμ πλκ πϊγ δ μ κυμ θα επαδ τ κυθ α παδ δϊ η αθαπβλέ μ έθαδ κδ υθκ κέ (Giangreco & Doyle, 2007). Οδ υθκ κέ ηϋ α απσ κ λσζκ κυμ υπκ βλέακυθ βθ επαέ υ β πθ παδ δυθ η αθαπβλέα β ΰ θδεά Ϊιβ ξπλέμ απκεζ δ ηκτμ (Giangreco & Doyle, 2007). Σα ζ υ αέα ξλσθδα αυιϊθκθ αδ κζκϋθα εαδ π λδ σ λκ, φσ κθ κ λσζκμ κυμ ελέθ αδ βηαθ δεσμ, απαλαέ β κμ εαδ αθαΰεαέκμ ΰδα α παδ δϊ η αθαπβλέ μ. υΰε ελδηϋθα, βθ ζ υ αέα εα έα παλα βλ έ αδ λαΰ αέα ατιβ β κυ αλδγηκτ πθ υθκ υθ α ξκζ έα ΰ θδεάμ επαέ υ βμ. (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012)

4 Ό κθ αφκλϊ κ γ ησ πθ υθκ υθ θ υπϊλξκυθ λ υθβ δεϊ κηϋθα ηϋξλδ αυ ά βθ δΰηά, α κπκέα δ λ υθκτθ δμ δϊφκλ μ π υξϋμ αυ κτ κυ γ ηκτ (Φ δϊεα & Παζητλβ, 2006). Ο λσζκμ πθ υθκ υθ θ Ϋξ δ η ζ βγ έ αλε Ϊ, η απκ Ϋζ ηα θα ηβθ υπϊλξ δ η ΰΪζβ ΰεΪηα ίδίζδκΰλαφέαμ, αζζϊ θ κτ κδμ ίζϋπκυη σ δ βθ Κτπλκ Ϋξ δ π ε αγ έ αλε Ϊ (Giangreco, Halvorsen, Doyle & Broer, 2004). γθδεσ πέπ κ κδ π λδ σ λκδ ηαγβ Ϋμ η αθαπβλέα επαδ τκθ αδ β ΰ θδεά επαέ υ β εαδ αυ σ Ϋξ δ πμ απκ Ϋζ ηα βθ Ϊθγβ β κυ παΰΰϋζηα κμ πθ υθκ υθ ευλέπμ α ξκζ έα βμ η λδεάμ (Giangreco, Halvorsen, Doyle & Broer, 2004).

5 Πσ Ϊλξδ πέ βηα κ πϊΰΰ ζηα πθ υθκ υθ βθ Κτπλκ: βθ Κτπλκ η ίϊ β κυμ θσηκυμ π λέ ΰπΰάμ εαδ επαέ υ βμ Παδ δυθ η δ δεϋμ θϊΰε μ κυ 1999 ηϋξλδ κ 2014, β παλξδαεά πδ λκπά δ δεάμ ΰπΰάμ εαδ επαέ υ βμ ( ) έθαδ κ αλησ δκ υηα πκυ γα αιδκζκΰά δ δμ αθϊΰε μ κυ εϊγ παδ δκτ, Ϋξκθ αμ σξκ βθ παλκξά δ δεάμ αΰπΰάμ εαδ επαέ υ βμ ά Ϊζζβμ ηκλφάμ άλδιβμ ΰδα βθ δεαθκπκέβ β πθ αθαΰευθ σζπθ πθ παδ δυθ αθ ιαδλϋ πμ. α πζαέ δα αυ άμ βμ θκηκγ έαμ απκφα έα δ εαδ ΰδα βθ ιυπβλϋ β β πθ αθαΰευθ κυ παδ δκτ απσ ίκβγβ δεσ πλκ ππδεσ, βζα ά απσ ξκζδεσ ίκβγσ/ υθκ σ. (Τπκυλΰ έκ Παδ έαμ εαδ Πκζδ δ ηκτ, 2017)

6 Ρσζκμ πθ υθκ υθ: βθ Κτπλκ β υθκ σμ Ϋξ δ κ λσζκ αυ κτ πκυ γα φλκθ έ δ κ παδ έ (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012). Ό αθ απκφα δ έ σ δ Ϋθαμ ηαγβ άμ η αθαπβλέα ξλ δϊα αδ υθκ σ ΰδα βθ άλδιβ σ κ βμ α εϊζαμ σ κ εαδ κυ ηαγβ ά γα ά αθ εαζσ β υθκ σμ θα αθ δη ππέα αδ πμ άλδΰηα ΰδα σζκυμ κυμ ηαγβ Ϋμ βμ Ϊιβμ. Μ αυ σ κθ λσπκ, παλϋξ αδ β υεαδλέα κ Ϊ εαζκ αζζϊ εαδ κυμ Ϊζζκυμ ηαγβ Ϋμ ΰδα πδπζϋκθ επαέ υ β εαδ άλδιβ.

7 Έθαμ υθκ σμ ηπκλ έ θα ίκβγά δ λΰα έ μ σππμ: ) Καγκ άΰβ β ηδελάμ κηα δεάμ δ α εαζέαμ πκυ ξ δϊ βε απσ κθ Ϊ εαζκ. ) ΤζδεΪ υζζκΰάμ. Γ) Παλκξά ίκάγ δαμ ΰδα βθ πλκ ππδεά φλκθ έ α εαδ Ϊζζ μ φυ δεϋμ αθϊΰε μ. ) Παλκξά ίκάγ δαμ κυμ ηαγβ Ϋμ, κτ πμ υ θα αεκζκυγά κυθ δμ κ βΰέ μ πκυ κυμ έθκθ αδ απσ κθ Ϊ εαζκ. ) δ υεκζτθ β βμ αζζβζ πέ λα βμ η αιτ πθ ηαγβ υθ. ΜΫ α απ αυ Ϊ β υθκ σμ ηπκλ έ θα ίκβγά δ βθ εαζτ λβ πκδσ β α δ α εαζέαμ ΰδα κυμ ηαγβ Ϋμ. (McVay, 1998)

8 Πλκ σθ α υθκ υθ: Γδα θα πλκ ζβφγ έ Ϋθα Ϊ κηκ πμ υθκ σμ πλϋπ δ θα πζβλκέ εϊπκδα πλκ σθ α: πκζυ άλδκ Λυε έκυ ά β π θ α άμ π έλα η παδ δϊ η αθαπβλέα αθϊζκΰκ έ λυηα ά ξκζ έκ. έπζπηα επαδ υ δευθ δ λυηϊ πθ γϋηα α δ δεάμ επαέ υ βμ, θβπδαΰπΰκτ, θκ βζ υ δεάμ, εκδθπθδεκτ ζ δ κυλΰκτ ά Ϊζζκυ υθαφκτμ δπζυηα κμ η κ πϊΰΰ ζηα βμ υθκ κτ. Πδ κπκδβ δεσ υΰ έαμ απσ ευί λθβ δεσ δα λσ. Πλσ ππα σηπμ α κπκέα έθαδ α εαδ ί ίαγηκτ υΰΰ θ έμ η α παδ έ η αθαπβλέα απκεζ έκθ αδ. (ξκζδεά φκλ έα Σ λέκυ, 2013)

9 Όλκδ λΰα έαμ Οδ υθκ κέ πζβλυθκθ αδ ζϊξδ α η ίϊ β α εαγάεκθ α πκυ ε ζκτθ εαδ υξθϊ κ πϊΰΰ ζηϊ κυμ έθαδ υπκ δηβηϋθκ (Giangreco, Edelman & Broer, 2001). Ο ηδ γσμ κυ υθκ κτ βθ Κτπλκ έθαδ 729 εαδ θ υπϊλξ δ εϊπκδα ιϋζδιβ κ υΰε ελδηϋθκ πϊΰΰ ζηα, κτ κ ηδ γσ αζζϊ κτ εαδ βθ αθϋζδιβ πθ α σηπθ πκυ λΰϊακθ αδ πμ υθκ κέ. Σκ πλϊλδκ λΰα έαμ έθαδ απσ δμ 7:15 ηϋξλδ δμ 13:35 η 20 ζ π Ϊ δϊζ δηηα εϊγ ηϋλα.

10 Μ ΘΟ ΟΛΟΓΙ εκπσμ βμ ηπ δλδεάμ Ϋλ υθαμ: παλκτ α λΰα έα απκ ζ έ ηδα Ϋλ υθα πκυ πλαΰηα κπκδά αη ΰδα κθ λσζκ πθ υθκ υθ. α δεσμ εκπσμ βμ Ϋλ υθαμ ηαμ ά αθ θα ι Ϊ κυη εα Ϊ πσ κθ κδ υθκ κέ α ξκζ έα ηαμ λκυθ πμ εα αζτ μ ΰδα βθ Ϋθ αιβ ά πμ δαξπλδ δεϊ έξβ ΰδα κυμ ηαγβ Ϋμ, κηϋθκυ κυ βη λδθκτ κυμ λσζκυ. H Ϋλ υθα αυ ά πδε θ λπθσ αθ δμ π λδπ υ δμ 6 υθκ υθ 5 δαφκλ δεϊ θβπδαΰπΰ έα β Λ υεπ έα.

11 έΰηα πκυ ξλβ δηκπκδάγβε : πδζϋΰβεαθ πϋθ θβπδαΰπΰ έα βθ παλξέα Λ υεπ έαμ, α κπκέα ίλέ εκθ αδ α δεά π λδκξά, σπκυ εαδ α πϋθ θβπδαΰπΰ έα υπϊλξ δ υθκ σμ. Ϋθα θβπδαΰπΰ έκ υπϊλξ δ δ δεά ηκθϊ α εαδ παλα βλά αη 2 υθκ κτμ. Παλα βλά αη δμ υθκ κτμ Ϊι δμ πλκ βηκ δεάμ επαέ υ βμ εαγυμ εαδ βθ δ δεά ηκθϊ α.

12 Οδ υηη Ϋξκθ μ αυ άθ β η ζϋ β ά αθ: -6 υθκ κέ -6 ΰκθ έμ πθ παδ δυθ η αθαπβλέα -6 παδ δϊ η αθαπβλέα. πσ εϊγ ξκζ έκ υηη έξαθ β δ υγτθ λδα, β δ δεά α εϊζα, β α εϊζα βμ ΰ θδεάμ Ϊιβμ, β ζκΰκγ λαπ τ λδα εαδ κδ υηηαγβ Ϋμ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ. ΚΪγ Ϊιβ π λέπκυ έξ 23 η 25 παδ δϊ. Πάλαη υθϋθ υιβ απσ Ϋθα υηηαγβ ά κυ εϊγ παδ δκτ η αθαπβλέα εϊγ ξκζ έκ.

13 Πκλ λαέ α υθκ υθ

14 ΜΫ α υζζκΰάμ κηϋθπθ εαδ αθϊζυ β κηϋθπθ Οδ πδ εϋο δμ ηαμ α ξκζ έα πλαΰηα κπκδβγάεαθ απσ α ηϋ α Μαλ έκυ ηϋξλδ α Ϋζβ πλδζέκυ. Ϋλ υθα δάλεβ 4 ί κηϊ μ, ξ σθ σπκυ εαγβη λδθϊ πδ ε π σηα αθ 2 ξκζ έα. υ σ ΰδθσ αθ ευλέπμ ΰδα θα ηπκλϋ κυη θα πδ ε φγκτη αλε Ϋμ φκλϋμ κ εϊγ ξκζ έκ αζζϊ εαδ π δ ά σζα α ξκζ έα ηαμ Ϋ δθαθ ξλκθδεσ π λδγυλδκ 2 η 3 υλ μ. Γδα β υζζκΰά πθ κηϋθπθ ξλβ δηκπκδάγβεαθ βηδ κηβηϋθ μ υθ θ τι δμ εαδ ηβ υηη κξδεϋμ παλα βλά δμ. υθ θ τι δμ ζάφγβεαθ απσ σζκυμ κυμ ηπζ εση θκυμ φκλ έμ εαδ β δϊλε δα κυμ ά αθ π λέπκυ 20 η 25 ζ π Ϊ, θυ η α παδ δϊ ά αθ ζέΰκ ηδελσ λβ δϊλε δα. Οδ υθ θ τι δμ απκ ζκτθ Ϋθα απσ α πδκ ία δεϊ λΰαζ έα βμ πκδκ δεάμ η γσ κυ (Cohen & Manion, 1992).

15 Πλδθ βθ Ϋθαλιβ πθ υθ θ τι πθ θβη λυ αη κυμ ηπζ εση θκυμ φκλ έμ σ δ γα Ϋπλ π θα κυμ βξκΰλαφά κυη, αφκτ ΰδα βθ αθϊζυ β κυ π λδ ξκηϋθκυ πθ απαθ ά πθ Ϋπλ π θα ΰέθ δ β ξλά β κυ ηαΰθβ κφυθκυ (Verma & Mallick, 2004). πδζϋιαη, πέ βμ, θα εϊθκυη παλα βλά δμ ΰδα έ η αυ σθ κθ λσπκ παλα βλκτη αελδίυμ πκδκμ έθαδ κ λσζκμ βμ υθκ κτ, πκδα έθαδ α εαγάεκθ α βμ αζζϊ εαδ αθ ζδεϊ β υθκ σμ λα πμ εα αζτ βμ ΰδα βθ Ϋθ αιβ ά πμ δαξπλδ δεσ έξκμ. ΣΫζκμ, υθ υϊ αη εαδ υΰελέθαη α κηϋθα πκυ υζζϋιαη ηϋ α απσ δμ υθ θ τι δμ, δμ παλα βλά δμ εαδ βθ αθϊζυ β πέ βηπθ ΰΰλΪφπθ ΰδα θα ηπκλϋ δ η αυ σ κθ λσπκ θα πδ υξγ έ β λδΰπθκπκέβ β. εα αΰλαφά εαδ β αθϊζυ β πθ κηϋθπθ Ϋΰδθ η πκδκ δεά ηϋγκ κ, φσ κθ γ πλά αη σ δ έθαδ β πδκ εα Ϊζζβζβ ξ δεϊ η βθ υΰεϋθ λπ β πζβλκφκλδυθ πκυ ξ έακθ αδ η δμ υθκ κτμ.

16 ΠΟΣ Λ Μ Σ -ΤΜΠ Ρ Μ Σ έθαδ βηαθ δεσμ κ λσζκμ βμ υθκ κτ ά σξδ; Ο λσζκμ βμ υθκ κτ κ ξκζ έκ γ πλ έ αδ βηαθ δεσμ σππμ κθ αθ δζαηίϊθκθ αδ κδ έ δκδ κδ υθκ κέ. ΜΫ α απσ δμ απαθ ά δμ πθ υθκ υθ, φϊθβε σ δ γ πλκτθ σ δ κ λσζκμ κυμ έθαδ βηαθ δεσμ ΰδα: - β δ υεσζυθ β κυ Ϋλΰκυ πθ ΰ θδευθ α εϊζπθ εαδ - βθ κηαζσ λβ Ϋθ αιβ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ κ ΰ θδεσ ξκζ έκ.

17 ΜΫ α απσ δμ παλα βλά δμ πκυ δ θ λΰά αη εαδ α 5 ξκζ έα δαπδ υ αη σ δ κ λσζκμ θσμ υθκ κτ έθαδ βηαθ δεσμ, ΰδα έ ίκβγϊ α παδ δϊ θα θ αξγκτθ εαζτ λα β ΰ θδεά Ϊιβ. α υΰε ελδηϋθα ξκζ έα πκυ πδ ε φγάεαη αθ θ υπάλξαθ κδ υθκ κέ, α παδ δϊ η αθαπβλέ μ γα παλαη ζκτθ αθ εαδ γα υηη έξαθ σ κ γα Ϋπλ π εα Ϊ β δϊλε δα κυ ηαγάηα κμ. Οδ απαθ ά δμ πθ υθκ υθ Ϋ διαθ πέ βμ βθ απκΰκά υ β πκυ θδυγκυθ ξ δεϊ η β βηαθ δεσ β α κυ λσζκυ κυμ, αφκτ κδ π λδ σ λκδ υπκ δηκτθ κ πϊΰΰ ζηα κυμ εαδ θ αθαΰθπλέακυθ βθ αιέα κυμ.

18 ΜΫ α απσ δμ υθ θ τι δμ πκυ δ θ λΰά αη, δαπδ υ αη σ δ εϊπκδκδ γ πλκτθ κ πϊΰΰ ζηα βμ υθκ κτ εα υ λκ εαδ γα άγ ζαθ θα κ α εά κυθ πκ Ϋ. υΰε ελδηϋθα, σ αθ λπ άγβε ηδα δ δεά α εϊζα αθ γα Ϋεαθ πκ Ϋ κ πϊΰΰ ζηα βμ υθκ κτ αθϋφ λ : «Μα π α υ υ α υ α, υ υ α α α α α π α υ ; Κα α α α α α α α α υ α α α αυ π α α α αυ π υ π υ, υ α α». πδκ πϊθπ απϊθ β β φαθ λυθ δ βθ υπκ έηβ β κυ υΰε ελδηϋθκυ παΰΰϋζηα κμ εαδ β ηβ αθαΰθυλδ β σζπθ αυ υθ πκυ εϊθκυθ κδ υθκ κέ. Οδ υθκ κέ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ υθβ δεϊ απκ δεθτκθ αδ πμ πϊλα πκζτ βηαθ δεϊ πλσ ππα ΰδα θα ηπκλ έ θα πλαΰηα κπκδβγ έ κ γ ησμ βμ Ϋθ αιβμ εαδ Ϋ δ πλϋπ δ θα αθ δη ππέακθ αδ η κθ αθϊζκΰκ λσπκ (Φ δϊεα, 2008).

19 Πκδα έθαδ α εαγάεκθ α πθ υθκ υθ; Οδ υθκ κέ σ αθ λπ άγβεαθ ξ δεϊ η α εαγάεκθ α πκυ πλϋπ δ θα Ϋξκυθ κ ξκζ έκ, άζπ αθ σ δ α εαγάεκθ Ϊ κυμ αφκλoτθ εα Ϊ ετλδκ ζσΰκ κ παδ έ εαδ υΰε ελδηϋθα: - βθ α φϊζ δα κυμ, - βθ αυ κ ιυπβλϋ β ά κυμ εαδ -ΰ θδεϊ η δμ αθϊΰε μ πκυ ηπκλ έ θα Ϋξ δ κ παδ έ εα Ϊ β δϊλε δα βμ ηϋλαμ. ΜΫ α σηπμ απσ δμ πδ εϋο δμ ηαμ, παλα βλά αη σ δ κδ υθκ κέ αθαζαηίϊθκυθ εαδ Ϊζζα εαγάεκθ α πκυ θ αφκλκτθ κ παδ έ, αζζϊ Ϋξκυθ θα εϊθκυθ ΰ θδεϊ η κ ξκζ έκ.

20 Όζ μ κδ υθκ κέ ε ζκτθ εαγάεκθ α πκυ αφκλκτθ εαδ κ ξκζ έκ έ η δεά κυμ γϋζβ β έ π δ ά κυμ α αθαγϋ κυθ β θβπδαΰπΰσμ βμ Ϊιβμ ά β δ υγτθ λδα. Γ θδεϊ, ηϋ α απσ δμ απαθ ά δμ πκυ ηαμ σγβεαθ ξ δεϊ η α εαγάεκθ α πκυ πλϋπ δ θα ε ζκτθ κδ υθκ κέ, φϊθβε σ δ πδ τκυθ σ δ κ ετλδκ ηϋζβηα πθ υθκ υθ πλϋπ δ θα έθαδ κ παδ έ εαδ αθ υπϊλξ δ ξλσθκμ γα πλϋπ δ θα ε ζκτθ εαδ α εαγάεκθ α πκυ κυμ αθαγϋ δ κ υπσζκδπκ πλκ ππδεσ. Όππμ παλα βλά αη σηπμ εϊπκδα ξκζ έα αθϊγ αθ πδπλσ γ μ κυζ έ μ βθ υθκ σ βθ υλα πκυ αυ ά γα Ϋπλ π θα έθαδ η κ παδ έ. Οδ υθκ κέ θ πλϋπ δ θα ζ δ κυλΰκτθ αθ υπκεα Ϊ α α αζζϊ πλϋπ δ θα έθαδ ηϋ α βθ Ϊιβ ΰδα πδπζϋκθ ίκάγ δα εαδ ευλέπμ Ϊι δμ πκυ Ϋξ δ δαφκλ δεϋμ π λδπ υ δμ παδ δυθ, βζα ά Ϊι δμ σπκυ ελέθ αδ αθαΰεαέκ θα υπϊλξκυθ τκ Ϊ κηα ΰδα θα εαζτοκυθ δμ αθϊΰε μ πθ παδ δυθ (ΜcVay, 1998).

21 ξϋ β υθκ κτ η κ παδ έ η αθαπβλέα Οδ υθκ κέ φαέθ αδ σ δ αΰαπκτθ α παδ δϊ αζζϊ εαδ ε έθα η β δλϊ κυμ, κυμ έξθκυθ βθ αΰϊπβ κυμ η δϊφκλκυμ λσπκυμ. ξϋ β πκυ Ϋξκυθ κδ υθκ κέ η α παδ δϊ η αθαπβλέ μ φαέθ αδ εαδ απσ αυ Ϊ πκυ ηαμ έπαθ κδ ΰκθ έμ πθ παδ δυθ, κδ κπκέκδ άζπ αθ σ δ κ παδ έ κυμ Ϋξ δ ηδα πϊλα πκζτ εαζά ξϋ β η β υθκ σ εαδ σ δ υπϊλξ δ ηδα αηκδίαέα αΰϊπβ η αιτ κυμ. ΜΫ α απσ δμ πδ εϋο δμ πκυ πλαΰηα κπκδά αη, δαπδ υ αη σ δ κδ υθκ κέ φαέθ αδ θα Ϋξκυθ ηδα γ δεά Ϊ β απϋθαθ δ κ παδ έ η αθαπβλέα αζζϊ εαδ κ έ δκ κ παδ έ απϋθαθ δ β υθκ σ.

22 Παλα βλά αη σ δ εϊπκδα απσ α παδ δϊ ά αθ ιαλ βηϋθα απσ δμ υθκ κτμ, αφκτ εϊπκδ μ φκλϋμ παλα βλκτ αη σ δ σ αθ ά αθ ησθα κυμ α παδ δϊ Ϋθδπγαθ αθα φϊζ δα. υθκ σμ θ πλϋπ δ θα έθαδ υθϋξ δα η κ παδ έ ΰδα έ αυ σ Ϋξ δ πμ απκ Ϋζ ηα βθ ιϊλ β β κυ παδ δκτ. ΠαλΪζζβζα σηπμ υπϊλξ δ εαδ β πδγαθσ β α α Ϊζζα παδ δϊ θα ηβθ πζβ δϊακυθ κ υΰε ελδηϋθκ παδ έ ζσΰπ βμ τπαλιβμ βμ υθκ κτ. Οδ ΰκθ έμ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ αθ εαδ παδθκτθ β κυζ δϊ πθ υθκ υθ εαδ υξθϊ έθαδ υΰθυηπθ μ ΰδα βθ παλκυ έα κυμ, πκζζϋμ φκλϋμ εφλϊακυθ αθβ υξέ μ ΰδα πδγαθά ιϊλ β β πθ παδ δυθ κυμ απσ αυ Ϋμ εαδ κθέακυθ σ δ κ λσζκμ κυμ πλϋπ δ θα δαφκλκπκδβγ έ. (Φ δϊεα, 2008)

23 ξϋ δμ υθκ κτ η β ΰ θδεά α εϊζα ΜΫ α απσ δμ απαθ ά δμ πκυ σγβεαθ εαγυμ εαδ απσ δμ παλα βλά δμ πκυ δ θ λΰάγβεαθ δαπδ υγβε σ δ κδ ξϋ δμ πκυ Ϋξκυθ κδ υθκ κέ η δμ ΰ θδεϋμ α εϊζ μ έθαδ αλε Ϊ εαζϋμ. Σκ εζέηα πκυ πδελα έ κ ξκζ έκ έθαδ φδζδεσ εαδ υπϊλξ δ πδεκδθπθέα η αιτ κυμ. υ υξυμ σηπμ θ υπϊλξ δ κυ δα δεά υθ λΰα έα η αιτ κυμ εαδ αυ σ θ ηπκλ έ θα πφ ζά δ κ έ δκ κ παδ έ. Kλέθ αδ απαλαέ β β β υθ λΰα έα σζπθ αφκτ σζκδ κυμ έθαδ υπ τγυθκδ ΰδα βθ φαληκΰά βμ Ϋθ αιβμ. (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012)

24 Καγ σζβ β δϊλε δα πθ πδ εϋο υθ ηαμ, θ παλα βλά αη β υθκ σ εαδ β ΰ θδεά α εϊζα θα εκυί θ δϊακυθ ΰδα κ παδ έ η αθαπβλέα εαδ θα πλκ παγκτθ θα ίλκυθ λσπκυμ ΰδα θα δ υεκζτθκυθ βθ Ϋθ αιά κυ. θά υθ λΰα έα η αιτ πθ επαδ υ δευθ, πθ δ δευθ επαδ υ δευθ αζζϊ εαδ η σζκυμ κυμ ηπζ εση θκυμ φκλ έμ έθαδ αθαΰεαέα, αζζϊ υ υξυμ α απκ ζϋ ηα α ΰ αυ ά βθ υθ λΰα έα έθαδ πκζτ φ πξϊ ( υθδκυ-δ Ϋλβ, 2006). πκηϋθπμ... Μ ίϊ β δμ παλα βλά δμ ηαμ, κ λσζκμ κυ ΰ θδεκτ α εϊζκυ υθ υα ησ η β υθκ σ έθαδ πϊλα πκζτ βηαθ δεσμ. Γδα θα Ϋξκυη ηδα πδ υξβηϋθβ Ϋθ αιβ πλϋπ δ κ Ϊ εαζκμ βμ Ϊιβμ θα δ Ϊ ε δ σζα α παδ δϊ αθ ιαδλϋ πμ ξπλέμ θα αη ζ έ βθ δ α εαζέα κυ παδ δκτ η αθαπβλέα εαδ θα ηβθ Ϋξ δ βθ ο υ αέ γβ β σ δ β υθκ σμ ηπκλ έ θα επαδ τ δ ιέ κυ κ παδ έ (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012).

25 ξϋ β υθκ κτ η βθ δ δεά α εϊζα Οδ υθκ κέ Ϋξκυθ εαζϋμ ξϋ δμ η δμ δ δεϋμ α εϊζ μ εαδ αυ σ φαέθ αδ εαδ ηϋ α απσ δμ απαθ ά δμ πκυ ηαμ Ϋ π αθ σ αθ λπ άγβεαθ ΰδα κ πκδα έθαδ β ξϋ β η αιτ κυμ. Οδ υθκ κέ εαδ κδ δ δεϋμ α εϊζ μ άζπ αθ σ δ υθ λΰϊακθ αδ η αιτ κυμ εαδ πλκ παγκτθ θα πδζτκυθ α δϊφκλα πλκίζάηα α πκυ πλκετπ κυθ ΰδα κ εαζσ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ. υΰε ελδηϋθα, βθ δ δεά ΜκθΪ α παλα βλά αη σ δ σθ πμ υθ λΰϊακθ αδ η αιτ κυμ εαδ γϋζκυθ θα ίκβγκτθ α παδ δϊ ΰδα θα πλκκ τκυθ. ΜΫ α σηπμ απσ δμ πδ εϋο δμ ηαμ δαπδ υ αη σ δ β δ δεά α εϊζα Ϋξ δ βΰ δεσ λσζκ εαδ υθ ξυμ ζϋ δ δμ υθκ κτμ δ πλϋπ δ θα εϊθκυθ εαδ κδ έ δ μ αεκζκυγκτθ δμ κ βΰέ μ βμ.

26 Γ θδεϊ, ηϋ α απσ δμ πδ εϋο δμ πκυ υζκπκδά αη ΰ θδεϊ α ξκζ έα, δαπδ υ αη σ δ κδ υθκ κέ εαδ κδ δ δεκέ Ϊ εαζκδ Ϋξκυθ αλε Ϊ εαζϋμ ξϋ δμ η αιτ κυμ αζζϊ θ υθ λΰϊακθ αδ. κ ηκθα δεσ ξκζ έκ πκυ υπϊλξ δ υθ λΰα έα η αιτ βμ δ δεάμ α εϊζαμ εαδ πθ υθκ υθ έθαδ κ θβπδαΰπΰ έκ πκυ Ϋξ δ δ δεά ΜκθΪ α. Μδα απαλαέ β β πλκςπσγ β ΰδα βθ πδ υξά Ϋθ αιβ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ β ΰ θδεά Ϊιβ, έθαδ β θά υθ λΰα έα η αιτ πθ ΰ θδευθ επαδ υ δευθ, πθ δ δευθ επαδ υ δευθ, πθ ΰκθΫπθ αζζϊ εαδ ΰ θδεϊ η σζκυμ κυμ ηπζ εση θκυμ φκλ έμ. ( υθδκυ-δ Ϋλβ, 2006)

27 ηπζκεά αζζϊ εαδ β υηη κξά σζπθ πθ ηπζ εση θπθ φκλϋπθ κ ξ δα ησ επαδ υ δεάμ εαδ θ αιδαεάμ δα δεα έαμ έθαδ απαλαέ β β. έθαδ πκζτ βηαθ δεσ θα υπϊλξ δ υθ λΰα έα βμ υθκ κτ η βθ δ δεά α εϊζα, ΰδα έ β εϊγ ηέα ηπκλ έ θα ίκβγά δ κ παδ έ η Ϋθα δαφκλ δεσ λσπκ. Έ δ, β δ δεά α εϊζα γα θβη λυθ δ β υθκ σ ΰδα βθ επαέ υ β κυ παδ δκτ, θυ β υθκ σμ γα έθ δ αθαφκλϊ ΰδα βθ πζάλβ δεσθα κυ παδ δκτ, αφκτ ε έθβ π λθϊ π λδ σ λκ ξλσθκ ηααέ κυ.

28 ξϋ δμ πθ υθκ υθ η κυμ ΰκθ έμ Oδ υθκ κέ εαδ κδ ΰκθ έμ σ αθ λπ άγβεαθ αθ Ϋξκυθ εαζϋμ ξϋ δμ η αιτ κυμ άζπ αθ σ δ Ϋξκυθ πκζτ εαζϋμ ξϋ δμ εαδ θβη λυθκυθ κ Ϋθαμ κθ Ϊζζκ ΰδα κ παδ έ. τκ υθκ κέ σηπμ σ αθ λπ άγβεαθ άζπ αθ σ δ θ Ϋλξκθ αδ εαγσζκυ παφά η κυμ ΰκθ έμ εαδ Ϋξκυθ υπδεά ξϋ β ηααέ κυμ. άζπ αθ πέ βμ σ δ θ πλϋπ δ θα Ϋξκυθ ξϋ β η κυμ ΰκθ έμ κυ παδ δκτ πκυ υθκ τκυθ π δ ά θ Ϋξκυθ δμ απαλαέ β μ ΰθυ δμ Ϋ δ υ θα ηπκλϋ κυθ θα δαξ δλδ κτθ γϋηα α αθαπβλέαμ. Μ ίϊ β α απκ ζϋ ηα α βμ Ϋλ υθϊμ ηαμ κδ Ϋ λδμ απσ δμ Ϋιδ υθκ κτμ άζπ αθ σ δ πλϋπ δ θα υπϊλξ δ πδεκδθπθέα η αιτ πθ ΰκθΫπθ εαδ πθ υθκ υθ. έθαδ βηαθ δεσ θα υπϊλξ δ παφά πθ ΰκθδυθ η κυμ υθκ κτμ έ Ϋξκυθ ΰθυ δμ έ σξδ, ΰδα έ ηϋ α απ αυ άθ γα υαβ κτθ ΰδα δϊφκλα γϋηα α πκυ αφκλκτθ α παδ δϊ εαδ η αυ σθ κθ λσπκ γα ίκβγκτθ εαδ κ έ δκ κ παδ έ θα πλκκ τ δ δϊφκλκυμ κη έμ.

29 Μέα δ υγτθ λδα άζπ σ δ πλϋπ δ θα υπϊλξ δ δ σ β α η αιτ πθ παδ δυθ εαδ β α εϊζα γα πλϋπ δ θα υαβ Ϊ η κυμ ΰκθ έμ σζπθ πθ παδ δυθ πκυ ίλέ εκθ αδ ηϋ α βθ Ϊιβ κυμ. έθαδ βηαθ δεσ θα αθ δη ππέακθ αδ σζα α παδ δϊ δ σ δηα απσ β α εϊζα βμ ΰ θδεάμ Ϊιβμ, αζζϊ γ πλκτη σ δ θ έθαδ πϊθ α π σ β υθκ σμ θα παλαπϋηπ δ κ ΰκθδσ β α εϊζα. ΜΫ α απσ δμ υθ θ τι δμ πκυ πλαΰηα κπκδάγβεαθ η κυμ ΰκθ έμ φϊθβε σ δ πδγυηκτθ θα Ϋλξκθ αδ παφά η δμ υθκ κτμ, ΰδα έ η αυ σθ κθ λσπκ υθ λΰϊακθ αδ εαζτ λα ΰδα κ έ δκ κ παδ έ. Όππμ αθαφϋλ δ β Μπκτ εκυ, κ 2008: Γδα θα Ϋξ δ θσβηα β υηη κξά πθ ΰκθΫπθ, πλϋπ δ θα ζ δ κυλΰ έ πμ ηδα υθαηδεά ξϋ β πκυ γα ι ζέ αδ, γα η ι ζέ αδ εαδ γα ξαλαε βλέα αδ απσ αηκδίαέκ ία ησ εαδ δϊγ β ΰδα δϊζκΰκ. (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012)

30 πσο δμ ΰκθΫπθ ξ δεϊ η κ λσζκ πθ υθκ υθ Οδ ΰκθ έμ πδ τκυθ σ δ έθαδ βηαθ δεσμ κ λσζκμ πθ υθκ υθ, ΰδα έ ίκβγκτθ α παδ δϊ κυμ θα αθ απ ιϋζγκυθ δϊφκλ μ εα α Ϊ δμ κ ξκζ έκ. άζπ αθ, πέ βμ, σ δ κδ υθκ κέ γα πλϋπ δ θα παλϋξκυθ α φϊζ δα, θα ίκβγκτθ βθ αυ κ ιυπβλϋ β β αζζϊ εαδ βθ εκδθπθδεκπκέβ β. Σκθέα αδ σ δ κ ετλδκμ λσζκμ πθ υθκ υθ ξ έα αδ η βθ α φϊζ δα εαδ βθ φλκθ έ α πθ παδ δυθ εαδ αυ σ Ϋξ δ πμ απκ Ϋζ ηα θα παλαΰθπλέα αδ β υηίκζά κυμ κ παδ αΰπΰδεσ Ϋλΰκ. (Φ δϊεα & Παζητλβ, κ 2006) Ό αθ λπ άγβεαθ Ϋθαμ ΰκθΫαμ εαδ ηδα ΰδαΰδΪ ΰδα κ λσζκ θσμ υθκ κτ άζπ αθ σ δ κδ υθκ κέ πλϋπ δ θα γϋ κυθ σλδα β υηπ λδφκλϊ πθ παδ δυθ, θα κυμ ζϋΰξκυθ εαγ σζβ β δϊλε δα βμ ηϋλαμ εαδ θα έθαδ δζδελδθ έμ ηααέ κυμ.

31 Γ θδεϊ... ΜΫ α απσ δμ απαθ ά δμ πκυ ηαμ σγβεαθ, φϊθβε σ δ κδ ΰκθ έμ εαδ κδ εβ ησθ μ πθ παδ δυθ γ πλκτθ σ δ έθαδ πκζτ βηαθ δεσ κδ υθκ κέ θα έξθκυθ αΰϊπβ κ παδ έ κυμ. Πδ τκυθ, αεσηβ, σ δ κδ υθκ κέ πλϋπ δ θα πλκ Ϋξκυθ κ παδ έ, θα ιϋλκυθ πυμ γα κ ξ δλέακθ αδ αζζϊ εαδ θα Ϋξκυθ παφά ηααέ κυμ ΰδα θα κυμ θβη λυθκυθ. Οδ ΰκθ έμ πκυ άζπ αθ σ δ κδ υθκ κέ, πλϋπ δ θα γϋ κυθ σλδα υηπ λδφκλϊμ α παδ δϊ κυμ, ά αθ ε έθκδ πκυ Ϋξκυθ παδ δϊ η ΠΤ εαδ πλκίζάηα α υηπ λδφκλϊμ, θυ κδ ΰκθ έμ πκυ άγ ζαθ θα παλϋξ αδ α φϊζ δα εαδ ΰ θδεϊ ίκάγ δα α παδ δϊ κυμ, ά αθ ε έθκδ πκυ Ϋξκυθ παδ δϊ η θκβ δεά αθαπβλέα, αυ δ ησ εαδ τφζπ β. πκηϋθπμ... ΜΫ α απ αυ Ϋμ δμ απαθ ά δμ φαέθ αδ σ δ κ εϊγ ΰκθδσμ αθ δζαηίϊθ αδ δαφκλ δεϊ κ λσζκ βμ υθκ κτ, αθϊζκΰα η κ δ έ κυμ αθαπβλέα Ϋξ δ κ παδ έ κυ.

32 έθαδ δεαθκπκδβ δεϊ α πλκ σθ α πθ υθκ υθ πκυ ίλέ εκθ αδ α ξκζ έα; Oδ υθκ κέ σ αθ λπ άγβεαθ ΰδα α πλκ σθ α πκυ έξαθ πλδθ ι εδθά κυθ, εϊπκδ μ έξαθ άζπ δ σ δ έ έξαθ πκυ Ϊ δ δ δεά επαέ υ β, έ σ δ έξαθ πκυ Ϊ δ εϊ δ ξ δεσ η παδ δϊ έ απζϊ άζπθαθ σ δ ά αθ ηβ Ϋλ μ. έθαδ βηαθ δεσ κδ υθκ κέ θα Ϋξκυθ πλκ σθ α, ΰδα έ κ υΰε ελδηϋθκ πϊΰΰ ζηα θ αλε έ απζϊ θα έθαδ εϊπκδκμ ΰκθδσμ ΰδα θα ηπκλϋ δ θα αθ απ ιϋζγ δ, αζζϊ γα πλϋπ δ θα Ϋξ δ δμ απαλαέ β μ ΰθυ δμ ΰδα θα ηπκλϋ δ θα α εά δ αυ σ κ πϊΰΰ ζηα η κ π σ λσπκ. Οδ υθκ κέ, πέ βμ, σ αθ λπ άγβεαθ ΰδα κ αθ α πλκ σθ α πκυ έξαθ βθ αλξά Ϊζζαιαθ η κ πϋλα ηα κυ ξλσθκυ, άζπ αθ σ δ Ϋθδπγαθ π λδ σ λκ εα αλ δ ηϋθ μ.

33 Οδ π λδ σ λκδ άζπ αθ σ δ κδ υθκ κέ πλϋπ δ θα ΰθπλέακυθ πζβλκφκλέ μ ΰδα βθ αθαπβλέα πκυ Ϋξ δ κ παδ έ εαδ ΰ θδεϊ θα έθαδ πδ βηκθδεϊ εα αλ δ ηϋθ μ, ΰδα έ η αυ σθ κθ λσπκ γα ηπκλκτθ θα αθ απ ιϋλξκθ αδ εαζτ λα δμ δϊφκλ μ εα α Ϊ δμ εαδ υ εκζέ μ πκυ πλκετπ κυθ. ΚΪπκδκδ Ϊζζκδ επαδ υ δεκέ, πέ βμ, άζπ αθ σ δ έθαδ βηαθ δεσ κδ υθκ κέ θα Ϋξκυθ υπκηκθά αζζϊ εαδ θα έθαδ υθ λΰϊ δη μ αεκζκυγυθ αμ κ βΰέ μ εαδ υπκ έι δμ απσ κυμ Ϊζζκυμ. Μέα δ δεά α εϊζα αθϋφ λ σ δ κδ υθκ κέ πλϋπ δ θα παέλθκυθ πλπ κίκυζέ μ εϊπκδκ ίαγησ, σηπμ ηϋ α απσ δμ πδ εϋο δμ ηαμ δαπδ υ αη σ δ εϊγ φκλϊ πκυ κδ υθκ κέ Ϋπαδλθαθ πλπ κίκυζέ μ, κυμ Ϋζ ΰ σ δ γα Ϋπλ π θα αεκζκυγά κυθ δμ δεϋμ βμ υπκ έι δμ. Σα πδκ πϊθπ βη έα φαθ λυθκυθ βθ υπκ έηβ β πκυ Ϋξκυθ απϋθαθ δ δμ υθκ κτμ, αφκτ γ πλκτθ σ δ πλϋπ δ θα κυμ υπκ δεθτκυθ δ πλϋπ δ θα εϊθκυθ.

34 θ εαδ κδ ΰκθ έμ βζυθκυθ σ δ έθαδ υξαλδ βηϋθκδ απσ δμ υθκ κτμ εαδ κ Ϋλΰκ πκυ πδ ζκτθ, υξθϊ φαέθ αδ θα παλκυ δϊακθ αδ πλκίζβηα δ ηϋθκδ εαδ πκζζϋμ φκλϋμ αεσηβ εαδ αθά υξκδ. υ σ σππμ ηαμ αθϋφ λαθ υηίαέθ δ π δ ά εϊπκδκδ απσ δμ υθκ κτμ πκυ πλκ ζαηίϊθκθ αδ θ Ϋξκυθ α αθϊζκΰα πλκ σθ α εαδ δμ απαλαέ β μ ΰθυ δμ πκυ πλϋπ δ θα Ϋξκυθ. Οδ ΰκθ έμ αθαΰεα δεϊ υηίδίϊακθ αδ η ηδα εα Ϊ α β πκυ θ κυμ ίλέ ε δ εαδ σ κ τηφπθκυμ, αφκτ εϊπκδκδ ΰκθ έμ πδ τκυθ σ δ ιαδ έαμ κυ ξαηβζκτ ηδ γκτ πκυ παέλθκυθ κδ υθκ κέ, θ υπϊλξ δ θ δαφϋλκθ απσ Ϊζζα Ϊ κηα η π λδ σ λα πλκ σθ α. (Φ δϊεα & Παζητλβ, 2006)

35 Πκζζκέ γ πλκτθ πμ βηαθ δεϊ πλκ σθ α πθ υθκ υθ βθ π έλα, βθ υπκηκθά, βθ γϋζβ β αζζϊ εαδ βθ δεαθσ β α κυμ θα έθκυθ πκζζά αΰϊπβ α παδ δϊ. έθαδ αλε Ϊ γ δεσ ηδα υθκ σμ θα Ϋξ δ δμ πδκ πϊθπ δ δσ β μ, αζζϊ α πλκ σθ α πκυ αβ κτθ αδ η ίϊ β κ θσηκ έθαδ ζϊξδ α εαδ ξ σθ ηβ αηδθϊ. ΜΫ α απσ δμ απαθ ά δμ πκυ σγβεαθ απσ κυμ ΰκθ έμ, φϊθβε σ δ πδ τκυθ σ δ κδ υθκ κέ θ πλϋπ δ θα έθαδ υπ τγυθ μ ησθκ ΰδα βθ α φϊζ δα εαδ β φλκθ έ α πθ παδ δυθ, αζζϊ γα πλϋπ δ θα έθαδ υπ τγυθ μ εαδ ΰδα βθ επαέ υ ά κυμ.

36 πκηϋθπμ, ηϋ α απσ δμ πδ εϋο δμ πκυ πλαΰηα κπκδά αη δαπδ υ αη σ δ: Σα πλκ σθ α πκυ Ϋξκυθ κδ υθκ κέ α ξκζ έα αφκλκτθ βθ φλκθ έ α, βθ αΰϊπβ εαδ βθ α φϊζ δα πθ παδ δυθ, θυ α πλκ σθ α πκυ αφκλκτθ βθ επαέ υ β πθ υθκ υθ, θ έθαδ εαδ σ κ δεαθκπκδβ δεϊ. πδησλφπ β έθαδ Ϋθα βηαθ δεσ εκηηϊ δ πκυ πλϋπ δ θα ΰέθ αδ σζκυμ κυμ υθκ κτμ, Ϋ δ υ θα ηπκλκτθ θα ηαγαέθκυθ θϋα πλϊΰηα α ξ δεϊ η κ ξυλκ βμ δ δεάμ επαέ υ βμ εαδ θα α φαλησακυθ κ πϊΰΰ ζηϊ κυμ. Οδ ΰ θδεϋμ α εϊζ μ έθκυθ βθ εα Ϊζζβζβ βηα έα εαδ πλκ κξά βθ επαέ υ β πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ εαδ Ϋ δ αθ κδ υθκ κέ πδηκλφυθκθ αδ γα ηπκλϋ κυθ θα α ίκβγά κυθ α παδ δϊ θα πλκκ τ κυθ κ ηαγβ δαεσ εκηηϊ δ. υθ πυμ... ηβ πδησλφπ β πθ υθκ υθ απσ κ ελϊ κμ έ πμ κ βΰά δ α αθ έγ α απκ ζϋ ηα α απσ αυ Ϊ πκυ πδ δυεκθ αδ ηϋ α απσ βθ Ϋθ αιβ. Οδ υθκ κέ έ πμ θα υηίϊζζκυθ βθ απκησθπ β κυ παδ δκτ η αθαπβλέα απσ κυμ υθκηβζέεκυμ κυ ά βθ παλαηϋζβ β κυ παδ αΰπΰδεκτ Ϋλΰκυ ΰδα ξϊλδθ βμ φλκθ έ αμ.

37 έθαδ δεαθκπκδβ δεσμ κ ηδ γσμ πθ υθκ υθ; Οδ υθκ κέ γ πλκτθ σ δ θ πλϋπ δ θα παέλθκυθ ησθκ 729 αζζϊ π λδ σ λα, ΰδα έ πδ τκυθ σ δ κ υΰε ελδηϋθκ πϊΰΰ ζηα έθαδ απαδ β δεσ εαδ τ εκζκ εαδ κδ π λδ σ λκδ κ υπκ δηκτθ. Θ πλκτθ σ δ έθαδ ξαηβζσηδ γκδ εαδ σ δ θ υπϊλξ δ εϊπκδα πλκκπ δεά θα αυιβγ έ κ ηδ γσμ κυμ. Οδ υθκ κέ πζβλυθκθ αδ ζϊξδ α η ίϊ β α εαγάεκθ α πκυ ε ζκτθ εαδ υξθϊ κ πϊΰΰ ζηα κυμ έθαδ υπκ δηβηϋθκ (Giangreco, Edelman & Broer, 2001). ΚΪπκδκδ άζπ αθ σ δ γα ηπκλκτ θα ά αθ εαζτ λκμ κ ηδ γσμ ΰδα δμ υθγάε μ απάμ πκυ πδελα κτθ β βη λδθά πκξά θυ εϊπκδκδ άζπ αθ σ δ έθαδ δεαθκπκδβ δεσμ.

38 ιαέλ β απκ Ϋζ ηδα υθκ σμ αφκτ άζπ σ δ έθαδ δεαθκπκδβηϋθβ η ίϊ β κ πλϊλδκ λΰα έαμ κυμ. Θ πλ έ σ δ έθαδ Ϋθαμ εαζσμ ηδ γσμ, η ίϊ β α κηϋθα πκυ υπϊλξκυθ β βη λδθά πκξά αζζϊ εαδ η ίϊ β δμ υλ μ πκυ λΰϊα αδ. Σκ ησθκ πκυ έ πμ γα Ϋπλ π θα αζζϊι δ έθαδ θα αυιβγκτθ α πλκθσηδα κυμ, αφκτ απ σ κ ΰθπλέακυη θ Ϋξκυθ αλε Ϊ εαδ ε σμ αυ κτ Ϋξκυθ εαδ βθ αί ίαδσ β α ΰδα κ αθ γα υθ ξέ κυθ θα λΰϊακθ αδ βθ πση θβ ξκζδεά ξλκθδϊ. Οδ έ δκδ κδ ΰκθ έμ, αεσηβ, γϋ κυθ Ϋθ κθα κ γϋηα βμ ηδ γκ κ έαμ εαδ βμ δαφκλϊμ πκυ υπϊλξ δ κ ηδ γσμ κυμ, φσ κθ έθαδ εκδθϊ παλα ε σ σ δ σ κ β δ δεά α εϊζα σ κ εαδ β υθκ σμ δμ π λδ σ λ μ φκλϋμ εϊθκυθ βθ έ δα κυζ δϊ (Φ δϊεα, 2008).

39 Η παλκυ έα βμ υθκ κτ πβλ Ϊα δ β ξϋ β κυ παδ δκτ η αθαπβλέα η α υπσζκδπα παδ δϊ; λξδεϊ, γ πλά αη βηαθ δεσ θα παλαγϋ κυη α αυ κτ δα ζσΰδα πθ υθκ υθ απσ κ ξκζ έκ κ κπκέκ π λδζαηίϊθ δ δ δεά ηκθϊ α. υΰε ελδηϋθα, ηδα υθκ σμ αθϋφ λ : «Ό. Έ π π π υ απ α α α πα α απ α α π υ υ, α α α φ α α α υ, υ α πα υ α υ, υ απ α, υ υ α πα α. α α α π φ υ α υ π α α α υπ αυ π α. α α απ π α π, υ α α α α, α υ α π α π α α α α α πα υ. Έ υ α». (Παθαΰδυ α υθκ σμ ) «Π υ α α πα, π α απ α π, υ α α α α πα υ α». (Έζ θα υθκ σμ)

40 ΜΫ α απσ δμ απαθ ά δμ φαέθ αδ αλξδεϊ κ δαξπλδ ησμ πκυ εϊθ δ β έ δα υθκ σμ α παδ δϊ αφκτ ξαλαε βλέα δ α παδ δϊ πμ α «ηπλϊ α δεϊ ηαμ». πκηϋθπμ, δαξπλέα δ α παδ δϊ βμ δ δεάμ ηκθϊ αμ η α παδ δϊ βμ ΰ θδεάμ Ϊιβμ. ΜΫ α απσ δμ πδ εϋο δμ ηαμ, δαπδ υ αη σ δ εϊ δ Ϋ κδκ υηίαέθ δ, αφκτ παλα βλά αη σ δ α παδ δϊ η αθαπβλέα δ δεϊ κ δϊζ δηηα λϋξκυθ εαδ παέακυθ ησθα κυμ εαδ θ Ϋξκυθ εϊπκδα ξϋ β η α υπσζκδπα παδ δϊ. υ σ πδί ίαδυθ αδ εαδ απσ κυμ υηηαγβ Ϋμ πθ παδ δυθ κδ κπκέκδ σ αθ λπ άγβεαθ αθ παέακυθ ηααέ κυμ ά η Ϊζζα παδ δϊ βμ δ δεάμ ηκθϊ αμ άζπ αθ σ δ α παδ δϊ έθαδ ησθα κυμ.

41 πκηϋθπμ, ηϋ α απσ δμ απαθ ά δμ πκυ σγβεαθ φϊθβε σ δ κδ υθκ κέ πδ τκυθ σ δ θ πβλ Ϊακυθ η βθ παλκυ έα κυμ β ξϋ β κυ παδ δκτ η αθαπβλέα η α υπσζκδπα παδ δϊ, θυ ηϋ α απσ δμ πδ εϋο δμ ηαμ παλα βλά αη σ δ α παδ δϊ πβλ Ϊακθ αδ απσ β υθκ σ. Έ δ, ηπκλ έ θα πλκεζβγκτθ κίαλϊ πλκίζάηα α βθ πλαΰηα δεά Ϋθ αιβ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ, φσ κθ φαέθ αδ ππμ β υπ λ ιϊλ β β πθ υθκ υθ βηδκυλΰ έ υ εκζέ μ βθ αζζβζ πέ λα β πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ η κυμ υθκηάζδεκυμ κυμ. υ σ Ϋξ δ πμ απκ Ϋζ ηα θα ξϊθ αδ ηδα εαζά υεαδλέα ΰδα κ παδ έ η αθαπβλέα θα Ϋλγ δ παφά η κυμ υηηαγβ Ϋμ κυ, ηπκ έακθ αμ Ϋ δ Ϋθα απσ κυμ πδκ ία δεκτμ εκπκτμ βμ υθ λΰα δεάμ ηϊγβ βμ πκυ έθαδ κ θα ηαγαέθ δ κ Ϋθαμ υηηαγβ άμ απσ κθ Ϊζζκ υηηαγβ ά (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012).

42 Γδ αυ σ κ ζσΰκ, πδ τκυη σ δ κδ υθκ κέ γα πλϋπ δ θα αφά κυθ α παδ δϊ η αθαπβλέ μ θα αθ ιαλ β κπκδβγκτθ πλαΰηα δεϊ εαδ θα ηβθ έθαδ υθϋξ δα ηααέ κυμ, Ϋ δ υ α παδ δϊ θα ηπκλκτθ θα εκδθπθδεκπκδκτθ αδ εαδ θα εϊθκυθ φέζδ μ. παλκυ έα βμ υθκ κτ ηπκλ έ θα κθέ δ β δαφκλϊ κυ παδ δκτ απσ α Ϊζζα παδ δϊ β δΰηά πκυ ετλδκ ηϋζβηα έθαδ θα υπκίαγηέ κυη δμ δαφκλϋμ εαδ θα κθέ κυη δμ κηκδσ β μ. εσηα, α Ϊζζα παδ δϊ πδ τκυθ σ δ α παδ δϊ η αθαπβλέα Ϋξκυθ πμ υθ λκφδϊ β υθκ σ εαδ Ϋ δ θ α πζβ δϊακυθ. υ σ έθαδ εα α λκφδεσ ΰδα βθ εκδθπθδεκπκέβ β κυ παδ δκτ (Φ δϊεα, 2008).

43 Η κπ δεά πθ υθκ υθ ΰδα β φδζκ κφέα βμ Ϋθ αιβμ Οδ υθκ κέ λπ άγβεαθ δ πδ τκυθ ΰδα β υΰε ελδηϋθβ φδζκ κφέα εαδ τκ απ αυ Ϋμ άζπ αθ σ δ σζα α παδ δϊ πλϋπ δ θα θ Ϊ κθ αδ κ ΰ θδεσ ξκζ έκ, φσ κθ πλαΰηα κπκδβγκτθ εϊπκδ μ αζζαΰϋμ. Οδ απαθ ά δμ αυ Ϋμ, έξθκυθ σ δ κδ υθκ κέ Ϋξκυθ ηδα π ά πλκ Ϋΰΰδ β π λέ Ϋθ αιβμ εαδ αυ σ έ πμ θα κφ έζ αδ κ ΰ ΰκθσμ σ δ εαδ κδ τκ υθκ κέ πκτ α αθ δ δεά επαέ υ β εαδ ΰθπλέακυθ ΰδα δμ δϊφκλ μ φδζκ κφέ μ πκυ πδελα κτθ κ ξυλκ αυ σ. Οδ υπσζκδπ μ υθκ κέ σ αθ λπ άγβεαθ ΰδα κ δ πδ τκυθ ΰδα β φδζκ κφέα βμ Ϋθ αιβμ, άζπ αθ σζ μ σ δ α παδ δϊ πκυ Ϋξκυθ κίαλά ηκλφά αθαπβλέαμ γα πλϋπ δ θα πβΰαέθκυθ κ δ δεσ ξκζ έκ, θυ α παδ δϊ πκυ Ϋξκυθ «ζαφλϊ» ηκλφά αθαπβλέαμ γα πλϋπ δ θα πβΰαέθκυθ κ ΰ θδεσ ξκζ έκ. Οδ απαθ ά δμ κυμ φαθ λυθκυθ βθ Ϊΰθκδα πκυ Ϋξκυθ κδ υθκ κέ σ κθ αφκλϊ β φδζκ κφέα βμ Ϋθ αιβμ. Φαέθ αδ σ δ δαξπλέακυθ α παδ δϊ αθϊζκΰα η κ ίαγησ αθαπβλέαμ πκυ Ϋξκυθ. Πδ τκυθ σ δ αθ θ Ϊ κθ αδ α παδ δϊ η κίαλά ηκλφά αθαπβλέαμ κ ΰ θδεσ ξκζ έκ, σ α υπσζκδπα παδ δϊ γα λβγκτθ κ δεαέπηα βμ επαέ υ βμ, αφκτ γα παλϋξ αδ π λδ σ λβ βηα έα εαδ πλκ κξά α παδ δϊ η αθαπβλέ μ.

44 Σκ ξκζ έκ πλϋπ δ θα ΰέθ δ Ϋθα ξκζ έκ κ κπκέκ γα αΰεαζδϊ δ σζα α παδ δϊ εαδ γα έθαδ ΰδα σζκυμ αθ ιαδλϋ πμ. Κλέθ αδ απαλαέ β β β αζζαΰά βμ Ϊ βμ σζπθ πθ ηπζ εση θπθ φκλϋπθ πκυ ίλέ εκθ αδ ηϋ α βθ Ϊιβ αζζϊ εαδ β πδησλφπ β κυμ, β κπκέα δα λαηα έα δ πϊλα πκζτ βηαθ δεσ λσζκ. υ σ απκ ζ έ ηδα πλκςπσγ β κυ θ αιδαεκτ υ άηα κμ. (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012)

45 Η υθκ σμ ζ δ κυλΰ έ πμ εα αζτ βμ βμ Ϋθ αιβμ ά πμ δαξπλδ δεσ έξκμ; ΚΪπκδ μ απσ δμ υθκ κτμ άζπ αθ σ δ ζ δ κυλΰκτθ πμ εα αζτ μ βμ Ϋθ αιβμ, αφκτ κδ έ δ μ γ πλκτθ σ δ ίκβγκτθ βθ κηαζσ λβ Ϋθ αιβ πθ παδ δυθ κ ΰ θδεσ ξκζ έκ. ΜΫ α απσ δμ πδ εϋο δμ ηαμ, δαπδ υ αη σ δ δ δεϊ ηϋ α δμ Ϊι δμ κδ υθκ κέ ζ δ κυλΰκτθ πμ δαξπλδ δεσ έξκμ βμ Ϋθ αιβμ, αφκτ η βθ υθ ξά παλκυ έα κυμ πέ π απσ κ παδ έ, ηπκ έακυθ βθ πδεκδθπθέα εαδ βθ αζζβζ πέ λα β πθ παδ δυθ η αιτ κυμ. ΚΪπκδ μ Ϊζζ μ υθκ κέ, πέ βμ άζπ αθ σ δ εϊπκδ μ φκλϋμ κδ υθκ κέ ζ δ κυλΰκτθ πμ εα αζτ μ βμ Ϋθ αιβμ εαδ εϊπκδ μ φκλϋμ πμ δαξπλδ δεσ έξκμ.

46 υθκ σμ φαέθ αδ θα γ πλ έ σ δ ζ δ κυλΰ έ πμ δαξπλδ δεσ έξκμ βθ π λέπ π β πκυ κ παδ έ η αθαπβλέα ίΰαέθ δ απσ βθ Ϊιβ εαδ πβΰαέθ δ ηααέ κυ ΰδα θα κθ πδίζϋπ δ. αυ άθ βθ π λέπ π β, β υθκ σμ γα πλϋπ δ θα ΰθπλέα δ πυμ γα πλϋπ δ θα δαξ δλδ έ κ υΰε ελδηϋθκ παδ έ, Ϋ δ υ η δ δεκτμ ξ δλδ ηκτμ θα κυ ε θ λέ δ κ θ δαφϋλκθ εαδ θα κθ εϊθ δ θα παλαη έθ δ βθ Ϊιβ. αυ σ κ βη έκ, φαέθ αδ β βηαθ δεσ β α βμ πδησλφπ βμ πθ υθκ υθ, κδ κπκέκδ πλϋπ δ θα ΰθπλέακυθ πυμ πλϋπ δ θα αθ δη ππέακθ αδ δϊφκλ μ υηπ λδφκλϋμ εαδ εα α Ϊ δμ πκυ πλκετπ κυθ.

47 ΠαλΪζζβζα, ελέθκυη αθαΰεαέκ εαδ β έ δα β ΰ θδεά α εϊζα θα ΰθπλέα δ πυμ γα πλκ ΰΰέ δ κ παδ έ, αφκτ ηπκλ έ θα ξ δϊα δ εαδ θα κλΰαθυθ δ α ηαγάηα α πκυ δ Ϊ ε δ η Ϋ κδκ λσπκ, Ϋ δ υ θα αθ απκελέθ αδ δμ αθϊΰε μ σζπθ πθ παδ δυθ αθ ιαδλϋ πμ. Οδ Ϊ εαζκδ βμ ΰ θδεάμ Ϊιβμ έθαδ α ηκθα δεϊ Ϊ κηα πκυ ηπκλκτθ θα πβλ Ϊ κυθ α κηδεϊ δμ υεαδλέ μ, βθ εαγκ άΰβ β εαδ α απκ ζϋ ηα α σζπθ πθ ηαγβ υθ πκυ ίλέ εκθ αδ β ΰ θδεά Ϊιβ. υθ πυμ, κδ Ϊ εαζκδ έθαδ α πλσ ππα πκυ ΰεαγδ λτκυθ κ εζέηα βμ ξκζδεάμ εκδθσ β αμ (Giangreco & Doyle, 2007).

48 Ό κθ αφκλϊ δμ ξϋ δμ πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ εαδ πθ παδ δυθ ξπλέμ αθαπβλέ μ, β υθκ σμ ζ δ κυλΰ έ πμ δαξπλδ δεσ έξκμ, αφκτ β παλκυ έα βμ ηπκ έα δ δμ π λδ σ λ μ φκλϋμ θα αθαπ υξγκτθ ξϋ δμ η αιτ πθ παδ δυθ. ζζδπάμ πδησλφπ β πθ υθκ υθ ηπκλ έ θα ζ δ κυλΰά δ πμ δαξπλδ δεσ έξκμ ΰδα α παδ δϊ η αθαπβλέ μ, αφκτ θ ηπκλκτθ θα α ίκβγά κυθ κ επαδ υ δεσ εκηηϊ δ. κ ησθκ εκηηϊ δ πκυ γ πλκτη σ δ έ πμ β υθκ σμ θα ζ δ κυλΰ έ πμ εα αζτ βμ βμ Ϋθ αιβμ, έθαδ σ δ αθ θ υπάλξαθ κδ υθκ κέ α παδ δϊ η αθαπβλέ μ γα ηπκλκτ αθ θα θ αξγκτθ β ΰ θδεά Ϊιβ. πκηϋθπμ, κδ υθκ κέ γ πλκτθ αδ πϊλα πκζτ βηαθ δεϊ Ϊ κηα ΰδα βθ υζκπκέβ β κυ γ ηκτ βμ Ϋθ αιβμ (Φ δϊεα & Παζητλβ, 2006).

49 βθ παλκτ α φϊ β κ γ ησμ βμ υθκ κτ ζ δ κυλΰ έ η ζαθγα ηϋθκ λσπκ εαδ Ϋ δ αυ σ Ϋξ δ πμ απκ Ϋζ ηα θα ηβθ ίκβγϊ δ κ θα Ϋξκυη α πδγυηβ Ϊ απκ ζϋ ηα α πκυ θ έθαδ Ϊζζα απσ βθ δ σ δηβ υηη κξά κ ΰ θδεσ ξκζ έκ η βθ πδ υξά Ϋθ αιβ κυμ. Έ δ, κ λσζκμ πθ υθκ υθ βθ Κτπλκ πλϋπ δ θα δ λ υθβγ έ ε θυμ εαδ πυμ αυ σμ πβλ Ϊα δ βθ θ αιδαεά επαέ υ β πθ παδ δυθ η αθαπβλέ μ (Κζ Ϊθγκυμ, Παπαζ ιαθ λά & Φ δϊεα, 2012). υηπ λα ηα δεϊ, ελέθ αδ αθαΰεαέα β αζζαΰά κθ λσπκ ζ δ κυλΰέαμ κυ γ ηκτ πθ υθκ υθ. υ σ πκυ πλϋπ δ θα ΰέθ δ έθαδ β πδησλφπ β πθ υθκ υθ πϊθπ κ λσζκ κυμ πμ εα αζτ μ βμ Ϋθ αιβμ εαδ σξδ πμ δαξπλδ δεϊ έξβ εαδ Ϋ δ κ γ ησμ βμ Ϋθ αιβμ αυ σμ η Ϊ απσ εα θθδϊ ξλσθδα πκυ Ϋξ δ οβφδ έ θα υζκπκδβγ έ η πδ υξέα εαδ θα κ βΰβγκτη δΰϊ- δΰϊ βθ θδαέα επαέ υ β πκυ έθαδ εαδ κ απυ λκμ εκπσμ ηαμ.

50 Ι ΛΙΟΓΡ ΦΙ ΰΰζσφπθ μ αθαφκλϋμ Cohen, L. & Manion, L. (1992). Research methods in education (3rd edition).london: Routledge. Giangreco, M. F., Edelman, S.W. & Broer, S.M. (2001). Respect, appreciation, and acknowledgement of paraprofessionals who support students with disabilities. Exceptional Children, 67 (4): Giangreco, M. F., Halvorsen, A., Doyle, M.B. & Broer, S.M. (2004). Alternatives to overreliance on paraprofessionals in inclusive schools. Journal of Special Education Leadership, 17(2): Giangreco, M. F., & Doyle, M.B. (2007). Teacher assistants in inclusive schools. In L. Florian (Ed.), The SAGE handbook of special education (pp ). London: Sage. McVay, P. (1998). Paraprofessionals in the Classroom: What Role Do They Play?.Disability Solutions, 3(1), Verma, G. K. & Mallick, K. (2004). Μ... Ε α Έ να - ω ς σ σ ς α χν ς. θ ν : Τ ωθ ω/ νός.

51 Eζζβθσφπθ μ αθαφκλϋμ υθδκυ-δ Ϋλβ,. (2006). Έθ αιβ: Μδα επαδ υ δεά πλκκπ δεά ΰδα κ βη λδθσ ξκζ έκ;. κυμ Φ δϊεα,., ΓαΰΪ βμ,., ζέα, Ι., &Μκ Ϋ κυ, Μ. ( πδη). Η Ε πα υ Έ υ α Κ π ( ), Πλαε δεϊ 9κυ υθ λέκυ Παδ αΰπΰδεάμ αδλ έαμ Κτπλκυ, 2-3 Ικυθέκυ 2006, Λ υεπ έα: Παθ πδ άηδκ Κτπλκυ. ΙπΪθθκυ, Ν. & Φ δϊεα, ζϋθβ. (2014). Ϋθ αιβ πμ δεαέπηα β πμ ηπσ δκ βθ επαέ υ β κυ παδ δκτ η δ δεϋμ αθϊΰε μ; Μδα η ζϋ β π λέπ π βμ παδ δκτ η Π-Τ κ ΰ θδεσ ξκζ έκ. κυμ Κυλδαεέ βμ, Λ.,Σ αΰΰαλέ κυ, Ν., υη πθέ κυ,., Ματλκυ, Κ., υη κτ, Λ. Φ δϊεα,., & ζέα, Ι. ( πδη). Μπ Ε πα υ Π ( ) : π α α ( ), Πλαε δεϊ 13κυ υθ λέκυ Παδ αΰπΰδεάμ αδλ έαμ Κτπλκυ, Οε πίλέκυ 2014, Λ υεπ έα: Παθ πδ άηδκ Κτπλκυ. Κζ Ϊθγκυμ,., Παπαζ ιαθ λά, Σ. & Φ δϊεα,. (2012). Ο λσζκμ βμ υθκ κτ α πζαέ δα βμ θ αιδαεάμ επαέ υ βμ. κυμ Σ αΰΰαλέ κυ, Ν., Ματλκυ, Κ., υη πθέ κυ,., Φ δϊεα,., υη κτ, Λ. & ζέα, Ι. ( πδη). Η Κ α Πα α : Θ,, Κ α ( ), Πλαε δεϊ 12κυ υθ λέκυ Παδ αΰπΰδεάμ αδλ έαμ Κτπλκυ, 8-9 Ικυθέκυ 2012, Λ υεπ έα: Παθ πδ άηδκ Κτπλκυ.

52 ξκζδεά φκλ έα Σ λέκυ. (2013). Πα α Γ - Ό α υ υ / α πα α. Λ υεπ έα Τπκυλΰ έκ Παδ έαμ εαδ Πκζδ δ ηκτ (2009). Ε Λ υεπ έα. Φ δϊεα,. & Παζητλβ, Ν. (2006). Ο λσζκμ πθ υθκ υθ πθ αθϊπβλπθ ηαγβ υθ/ λδυθ κ πζαέ δκ κυ γ ηκτ βμ Ϋθ αιβμ. κυμ Φ δϊεα,., ΓαΰΪ βμ,., ζέα, Ι. &Μκ Ϋ κυ, Μ. ( πδη). Η Ε πα υ Έ υ α Κ π ( ), Πλαε δεϊ 9κυ υθ λέκυ Παδ αΰπΰδεάμ αδλ έαμ Κτπλκυ, 2-3 Ικυθέκυ, 2006, Λ υεπ έα: Παθ πδ άηδκ Κτπλκυ. Φ δϊεα,. (2008). Ϋθ αιβ πθ παδ δυθ η δ δεϋμ αθϊΰε μ κ ΰ θδεσ ξκζ έκ ηϋ α απσ α ηϊ δα πθ ΰκθδυθ: πδ υξέ μ, πλκίζάηα α εαδ υθ λΰα έα αθϊη α βθ κδεκΰϋθ δα εαδ κ ξκζ έκ. κ. Φ δϊεα ( πδη). (2008), Π α α αφ. α α αφ α ( ). γάθα: Σαιδ υ άμ.

53