ΣΥΝΟΨΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ (RIS) ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Transcript

1 ΣΥΝΟΨΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ (RIS) ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Σάββατο 21 Μαρτίου 2015 πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Αττικής και της αρμόδιας Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΥΔΕΠ) της Περιφέρειας Αττικής για την προγραμματική περίοδο , Ημερίδα με στόχο τη δημόσια διαβούλευση της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS) της Περιφέρειας Αττικής. Η Ημερίδα προσέλκυσε το ενδιαφέρον σημαντικού αριθμού (βλ. λίστα συμμετεχόντων) εκπροσώπων από φορείς έρευνας και καινοτομίας, επιχειρηματικότητας, πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, τοπικής αυτοδιοίκησης, υπουργείων, κ.λπ. της Αττικής. Κατά τη διάρκειά της παρουσιάστηκαν 4 βασικές εισηγήσεις από τον Προϊστάμενο της ΕΥΔΕΠ Αττικής κ. Δρόση και τα βασικά μέλη της ομάδας εκπόνησης της Στρατηγικής κκ. Στρογγυλόπουλο, Σταμπουλή και Σταύρου. Η έναρξη της Ημερίδας χαιρετίστηκε από την Αντιπεριφερειάρχη Κεντρικού Τομέα και υπεύθυνη Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής κα Κυπριανίδου και τον Γενικό Γραμματέα ΕΣΠΑ & Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου κ. Χαρίτση. Στο τέλος της Ημερίδας δόθηκε η δυνατότητα στους παρευρισκόμενους να εκφέρουν τις απόψεις / τοποθετήσεις / ερωτήσεις τους, δεδομένου ότι βασικό στοιχείο της διαβούλευσης είναι η ανταλλαγή δημιουργικών απόψεων και ιδεών και η συνδιαμόρφωση της Περιφερειακής Στρατηγικής. 2. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ Η εκπρόσωπος της Περιφέρειας Αττικής και Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα κα Ερμίνα Κυπριανίδου, στην ομιλία της, τόνισε ότι η ΕΕ μέσω της αναπτυξιακής στρατηγικής «Ευρώπη 2020» έχει θέσει 5 φιλόδοξους στόχους (σε σχέση με την απασχόληση, την καινοτομία, την εκπαίδευση, την κοινωνική ένταξη, το κλίμα/ενέργεια) για να υλοποιηθούν έως το Σε αυτό το πλαίσιο, η (RIS) της Περιφέρειας Αττικής επιχειρεί να εστιάσει τις επενδύσεις σε συγκεκριμένο αριθμό προτεραιοτήτων και συγκεκριμένα εκεί όπου εντοπίζει ότι η Αττική έχει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων Περιφερειών, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Βασικά πλεονεκτήματα της Αττικής σε αυτή την προσπάθεια είναι το πλούσιο επιστημονικό δυναμικό που διαθέτει, οι επιχειρήσεις καθώς και η γεωγραφικής της θέση, όντας πύλη εισόδου προς την Ευρώπη από ανατολικά. Ως εκ τούτου, θα - 1 -

2 επιχειρηθεί η αξιοποίηση του πλούτου της Αττικής (ανθρώπινο δυναμικό, πολιτιστική κληρονομιά, θάλασσα), η ενίσχυση της καινοτομίας με συνέργειες μεταξύ αυτοδιοίκησης ερευνητικών κέντρων επιχειρήσεων, οι συνεργασίες των μικρών επιχειρήσεων με τα clusters κ.ο.κ. με την Περιφέρεια να αναλαμβάνει τον επιτελικό ρόλο. Αντίστοιχα, ο Γενικός Γραμματέας ΕΣΠΑ & Δημοσίων Επενδύσεων κ. Χαρίτσης επεσήμανε ότι η εξειδίκευση της πολιτικής της Περιφέρειας Αττικής για την RIS θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό και την εθνική RIS, μιας και η πλειονότητα της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και της έρευνας και καινοτομίας της χώρας βρίσκεται στην Αττική, στην οποία παράλληλα εμφανίζονται πιο έντονα τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης και της παραγωγικής αναδιάρθρωσης. Τόνισε, επίσης, ότι οι στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης αποτελούν ευκαιρία για μια διαφορετική διαδρομή ανάπτυξης και ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας και αναφέρθηκε συνοπτικά στους βασικούς άξονες που διαρθρώνεται η πολιτική στόχευση και η λογική της Γενικής Γραμματείας ΕΣΠΑ & Δημοσίων Επενδύσεων: κοινωνική διάσταση της RIS, παραγωγική επιχειρηματική διάσταση της RIS, ερευνητική διάσταση της RIS, περιφερειακή διάσταση της RIS, μεταρρυθμιστική διάσταση της RIS. 3. ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΟΜΙΛΗΤΩΝ Ο Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Αττικής κ. Δρόσης, στην εισήγησή του με τίτλο «Η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης ως αιρεσιμότητα για τη νέα προγραμματική περίοδο », επεσήμανε ότι η RIS συνιστά έναν ολοκληρωμένο και προσανατολισμένο οικονομικό προσανατολισμό της Περιφέρειας με απώτερο στόχο την επιτυχή αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών συνδυάζοντας 3 βασικές πτυχές / προτεραιότητες: έξυπνη ανάπτυξη & καινοτομία, αειφόρο ανάπτυξη αποδοτική χρήση πόρων πράσινη οικονομία, ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς εξασφάλιση οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Παράλληλα, παρουσίασε τη συγκριτική κατανομή των πόρων του εγκεκριμένου ΠΕΠ Αττικής για τη RIS, τόσο σε σχέση με τους υπόλοιπους άξονες προτεραιότητας του ΠΕΠ όσο και σε σχέση με τα υπόλοιπα ΠΕΠ, και ανέλυσε τον ρόλο και τις προγραμματιζόμενες ενέργειες της ΕΥΔΕΠ Αττικής αναφορικά με την ενεργοποίηση των δράσεων της RIS: διοργάνωση ημερίδων ενημέρωσης προς ενδιαφερόμενους, μικρά workshops με στόχο την ενίσχυση προσδιορισμό της επιχειρηματικής ανακάλυψης (pilot), συγκρότηση εντός της ΕΥΔΕΠ διακριτής μονάδας που θα διαχειρίζεται τους άξονες της RIS, δημιουργία γραφείου RIS. Στο τέλος της εισήγησης οι παρευρισκόμενοι ενημερώθηκαν ότι στην ιστοσελίδα του ΠΕΠ ( έχει διαμορφωθεί ειδική φόρμα υποβολής ερωτήσεων ή/και σχολίων αποκλειστικά για θέματα της RIS από τους ενδιαφερόμενους, ενώ στο τέλος - 2 -

3 της παρουσίασης προβλήθηκε ολιγόλεπτο βίντεο με τον ορισμό της RIS3 ( Ο κ. Στρογγυλόπουλος, ως μέλος της ομάδας εκπόνησης της περιφερειακής RIS και Σύμβουλος της ΕΥΔΕΠ, στο πλαίσιο της εισήγησής του με τίτλο «Παρουσίαση της δυναμικής ανάπτυξης της Έρευνας και Τεχνολογίας στην Αττική και SWOT analysis» ανέλυσε την κατάσταση όπως ισχύει σήμερα στη χώρα μας σε ό,τι αφορά θέματα καινοτομίας και έξυπνης εξειδίκευσης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε χρήσιμα συμπεράσματα που έχουμε στη διάθεσή μας, τα οποία και θα μας οδηγήσουν στην υιοθέτηση νέων προσεγγίσεων, παρουσίασε τα κοινωνικά και δημογραφικά δεδομένα του πληθυσμού σε σχέση με την απασχόληση και τα τοποθέτησε στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης και επεσήμανε ότι αν και το ανθρώπινο δυναμικό της Αττικής βρίσκεται σε πολύ καλή θέση ως προς τη μόρφωση και την κατάρτιση δεν «διοχετεύεται» σε καινοτόμες δράσεις. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα είδη clusters που υπάρχουν και που αναδύονται στη χώρα μας και κατόπιν μπήκε στο θέμα του SWOT analysis, όπου παρουσίασε τα θετικά και τα αρνητικά, τις δυνατότητες και τα εμπόδια που βρίσκει η Ερευνα και Τεχνολογία στην Περιφέρεια Αττικής. Κλείνοντας την εισήγησή του, ο κ. Στρογγυλόπουλος υπογράμμισε ότι η καινοτομία είναι απαραίτητη για την κοινωνική ανάπτυξη και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας, διευκρινίζοντας ότι με αυτόν τον όρο εννοούμε: καινοτομία προϊόντων, καινοτομία και εφαρμογή της τεχνολογίας για όλους, ανάπτυξη και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των δεξιοτήτων του και τέλος υιοθέτηση μιας λογικής που θα στηρίζεται στην εξωστρέφεια. Ο κ. Σταμπουλής, ως μέλος της ομάδας εκπόνησης της περιφερειακής RIS, στο πλαίσιο της εισήγησής του με τίτλο «Σχέδιο δράσης για τη στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης στην Αττική» υποστήριξε ότι θα πρέπει αρχικά να οριοθετηθούν κάποιες προκλήσεις ή ακόμα και στόχοι, μεταξύ των οποίων είναι: η αύξηση της δυνατότητας δημόσιας έρευνας και ανάπτυξης, η αύξηση της αποτελεσματικής καινοτομίας, η στήριξη της νέας επιχειρηματικότητας, η σωστή αξιοποίηση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και η ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών και θεσμών και η σύνδεση με το παγκόσμιο χωριό της γνώσης και τα παγκόσμια ζητήματα. Για να επιτευχθούν όμως οι παραπάνω στόχοι θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή σε κάποια επιμέρους χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Αττικής, όπως για παράδειγμα τη σωστή αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο, αν και ιδιαιτέρως υψηλού επιπέδου, στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένει αναξιοποίητο. Από την άλλη μεριά ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στη στήριξη της Νέας Επιχειρηματικότητας μέσα από Ενδεικτικά Πεδία Εξειδίκευσης, μέσα από - 3 -

4 την δημιουργική οικονομία, τη γαλάζια οικονομία (θαλάσσιος τουρισμός, ναυπηγική κ.λπ.) και τη βιώσιμη οικονομία των αναγκών. Τέλος, επεσήμανε ότι η μετάδοση της γνώσης αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την εκπλήρωση των στόχων της περιφερειακής RIS. Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι σκόπιμο να δημιουργηθούν περισσότερες επιχειρήσεις έντασης γνώσης και παράλληλα να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός δημιουργίας επιχειρήσεων. Στην τελική εισήγηση της Ημερίδας με τίτλο «Πρόταση συστήματος διακυβέρνησης, παρακολούθησης και αξιολόγησης της RIS Αττικής», ο κ. Σταύρου παρουσίασε αναλυτικά τη Δομή διακυβέρνησης της RIS για την Αττική. Ειδικότερα, η δομή διακυβέρνησης της Περιφερειακής RIS για την Αττική προτείνεται να περιλαμβάνει δύο επίπεδα: α) το Επιτελικό Επίπεδο που αφορά τη χάραξη πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων, β) το Εκτελεστικό Επίπεδο, που αφορά την τεκμηρίωση, το συντονισμό και την εφαρμογή της διαμορφωθείσας πολιτικής. Το Επιτελικό Επίπεδο περιλαμβάνει τα όργανα διοίκησης της Περιφέρειας (Περιφερειάρχης και Περιφερειακό Συμβούλιο), που συνεπικουρούνται από ένα Συμβουλευτικό Όργανο [το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας Αττικής (ΠΣΕΚ)], που υλοποιεί σε περιφερειακό επίπεδο την Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ). Το ΠΣΕΚ Αττικής αποτελείται από 7 μέλη, εκ των οποίων 3 είναι καθηγητές ή ερευνητές, εκπρόσωποι δημόσιων ερευνητικών οργανισμών της Περιφέρειας και τα υπόλοιπα μέλη προέρχονται από την τοπική αυτοδιοίκηση, τους παραγωγικούς φορείς και τον επιχειρηματικό χώρο. Ο τρόπος επιλογής τους γίνεται από τριμελή επιτροπή που ορίζεται με απόφαση της Περιφερειάρχη, που στη συνέχεια προκηρύσσει ανοιχτή πρόσκληση, αξιολογεί και υποβάλλει τις προτάσεις στην Περιφερειάρχη, που κάνει και την τελική επιλογή. Οι εισηγήσεις που υποβάλλει προς την Περιφέρεια και τη ΓΓΕΤ, κυρίως αφορούν α) στη δικτύωση των περιφερειακών συντελεστών που ασχολούνται με την ΕΤΑΚ, β) στην από κοινού ανάλυση των στρατηγικών για την ανάπτυξη της ΕΤΑΚ στην Περιφέρεια, γ) στη διεύρυνση της πρόσβασης των δικαιούχων σε πηγές χρηματοδότησης και δ) στην πλήρη αξιοποίηση του ερευνητικού δυναμικού της Περιφέρειας. Στο Εκτελεστικό Επίπεδο εντάσσονται όλοι οι φορείς που έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης της περιφερειακής RIS, καθώς και οι φορείς διαχείρισης και οι φορείς υλοποίησης των σχετικών δράσεων. Την ευθύνη της παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης της Περιφερειακής RIS αναλαμβάνει το Συντονιστικό όργανο Παρακολούθησης της RIS3, που είναι αρμόδιο για την - 4 -

5 παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης της Περιφερειακής RIS με επαρκή εκπροσώπηση όλων των εταίρων της Περιφέρειας. Η Εκτελεστική Δομή, που έχει την ευθύνη υλοποίησης του προγράμματος δράσης είναι το Κέντρο Καινοτομίας Περιφέρειας Αττικής (ΚΕ.Κ.Π.Α.). Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία χωρικών δομών υποστήριξης για την τοπική πληροφόρηση, λειτουργίας πρώτων σημείων επαφής και επεξεργασίας προτάσεων και παρακολούθηση υλοποίησης στο χώρο αρμοδιότητάς τους. Με αντικείμενο τη σύσταση κοινών δομών ή από κοινού επεξεργασία Προγραμμάτων σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, προτείνεται η δημιουργία διαπεριφερειακών δομών. Σε ό,τι αφορά τους Φορείς διαχείρισης και υλοποίησης των σχετικών δράσεων, πρόκειται για εξωτερικούς φορείς που οι μεν πρώτοι συμμετέχουν ως διαχειριστές των δράσεων και είναι συνήθως ΕΥΔ Επιχειρησιακών Προγραμμάτων που χρηματοδοτούν την Περιφερειακή RIS ή φορείς διαχείρισης άλλων προγραμμάτων και οι δεύτεροι ως φορείς υλοποίησης των δράσεων. 4. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ / ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΑΡΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΩΝ Ο εκπρόσωπος των νεοφυών επιχειρήσεων επεσήμανε την ανάγκη οι δράσεις της RIS στην Αττική να δίνουν έμφαση στη στήριξη του προϊόντος. Υπό αυτό το πρίσμα, τόνισε ότι είναι σημαντικό να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα pilot projects που συνδέονται με την επιχειρηματική ανακάλυψη. Ένας από τους εκπροσώπους του ερευνητικού φορέα «Δημόκριτος» στην παρέμβασή του μίλησε για: αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων (proof of funding), εστίαση στους τομείς όπου υπάρχει αποδεδειγμένα συγκριτικό πλεονέκτημα, ελαστικοποίηση των ελέγχων στον τομέα της Ε&Κ και στο ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην αξιολόγηση, την εφαρμογή και τη διαχείριση. Ένας άλλος εκπρόσωπος του ίδιου φορέα (Δημόκριτος) αναφέρθηκε στις δυνατότητες που προσφέρει η αξιοποίηση των περιβαλλοντικών τεχνολογιών (π.χ. πρότυπα για περιβαλλοντικά προϊόντα και υπηρεσίες) καθώς και στην ανάγκη για υποδομές διαπεριφερειακής εμβέλειας

6 5 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ - 6 -

7 Γ.Γ. ΕΣΠΑ & Δημόσιων Επενδύσεων κ. Χαρίτσης Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα κα Κυπριανίδου - 7 -

8 Προϊστάμενος ΕΥΔΕΠ Περιφέρειας Αττικής κ. Δρόσης Επιστημονικός Συνεργάτης Περιφέρειας Αττικής κ. Στρογγυλόπουλος - 8 -

9 Επιστημονικός Συνεργάτης Περιφέρειας Αττικής κ. Σταμπουλής Επιστημονικός Συνεργάτης Περιφέρειας Αττικής κ. Σταύρου - 9 -

10 - 10 -

11 6 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ

12 - 12 -

13 - 13 -

14 - 14 -

15 - 15 -

16 - 16 -