ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. σύµφωνα µε το άρθρο 294 παράγραφος 6 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Transcript

1

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2011) 69 τελικό 2008/0147 (COD) ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύµφωνα µε το άρθρο 294 παράγραφος 6 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά µε τη θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση σε ό, τι αφορά πρόταση για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/62/ΕΚ περί επιβολής τελών στα βαρέα φορτηγά οχήµατα που χρησιµοποιούν ορισµένα έργα υποδοµής

3 2008/0147 (COD) ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύµφωνα µε το άρθρο 294 παράγραφος 6 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά µε τη θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση σε ό, τι αφορά πρόταση για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/62/ΕΚ περί επιβολής τελών στα βαρέα φορτηγά οχήµατα που χρησιµοποιούν ορισµένα έργα υποδοµής 1. ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) Ηµεροµηνία διαβίβασης της πρότασης στο ΕΚ και στο Συµβούλιο (έγγραφο COM(2008) 436 τελικό 2008/0147 COD): Ηµεροµηνία γνωµοδότησης της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής: Ηµεροµηνία γνωµοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση: Ηµεροµηνία έγκρισης της πολιτικής συµφωνίας του Συµβουλίου ενόψει θέσης του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση: 08/07/ /12/ /03/ /10/2010 Ηµεροµηνία έγκρισης της θέσης του Συµβουλίου: 14/02/ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Για την εξάλειψη των στρεβλώσεων του ανταγωνισµού µεταξύ επιχειρήσεων µεταφορών και την καθιέρωση δίκαιων µηχανισµών για τον καταλογισµό των δαπανών της υποδοµής στους µεταφορείς, η οδηγία 1999/62/ΕΚ καθορίζει µέγιστα όρια που τα κράτη µέλη δύναται να καταλογίσουν στα βαρέα φορτηγά οχήµατα που χρησιµοποιούν ορισµένα έργα υποδοµής. Κατά τον καθορισµό των ορίων αυτών, τα κράτη µέλη µπορεί να µην λαµβάνουν υπόψη εξωτερικά κόστη, όπως ατµοσφαιρική ρύπανση και ηχορύπανση. Με τις προτεινόµενες τροποποιήσεις της Επιτροπής επιτρέπονται τα τέλη αυτά τα οποία, αν θεσπιστούν, θα προωθήσουν αποτελεσµατικότερες και καθαρότερες εµπορευµατικές µεταφορές. Η κύρια µεταξύ των άλλων προτεινόµενων αλλαγών παρέχει µεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη µέλη να διαφοροποιούν τα τέλη διοδίων προκειµένου να προωθήσουν τη χρήση των υποδοµών εκτός των ωρών αιχµής, µε τελικό αποτέλεσµα τον περιορισµό των συµφορήσεων. Τέλος, το πρόσθετο εισόδηµα που δηµιουργείται µε τη χρέωση του εξωτερικού κόστους θα πρέπει να χρησιµοποιηθεί για τη χρηµατοδότηση έργων που καθιστούν βιώσιµες τις µεταφορές. 2

4 3. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΕ ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ 3.1 Γενικές παρατηρήσεις σχετικά µε τη θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση Κύριοι στόχοι της πρότασης της Επιτροπής είναι να µπορούν τα κράτη µέλη να καταλογίσουν το σηµαντικότερο εξωτερικό κόστος κατά την επιβολή τελών στα βαρέα φορτηγά οχήµατα και να παραταθεί το πεδίο εφαρµογής της οδηγίας και πέραν του διευρωπαϊκού δικτύου ( Ε ). Οι στόχοι αυτοί έχουν επιτευχθεί σε µεγάλο βαθµό στη θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση. 3.2 Λεπτοµερείς παρατηρήσεις της Επιτροπής σχετικά µε τη θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση Οι κύριες προβλέψεις στη θέση του Συµβουλίου και η γνώµη της Επιτροπής σχετικά µε αυτές είναι οι ακόλουθες: Θέση του Συµβουλίου Επέκταση των διατάξεων της οδηγίας για να υπαχθούν σε αυτήν οι αυτοκινητόδροµοι Ε (άρθρο 2 και 7). Επιτρέπεται στα κράτη µέλη να εσωτερικεύουν εξωτερικά κόστη, όπως κόστος της ηχορύπανσης και ατµοσφαιρικής ρύπανσης αλλά όχι της συµφόρησης (άρθρο 7γ παρ.1). Μπορούν ωστόσο να διαφοροποιούν τα τέλη της υποδοµής κατά τις ώρες αιχµής σε σταθερό εισόδηµα εντός ορίων ευρύτερων από αυτά της υφιστάµενης οδηγίας (άρθρο 7στ παρ.3) Η κλάση Euro VI απαλλάσσεται από εξωτερικά κόστη για περίοδο 4 ετών µετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας (άρθρο 7γ παρ.3). Τα κράτη µέλη δύνανται να αποφασίσουν να απαλλάξουν οχήµατα 3,5-12 τόνων από διόδια για άλλους λόγους πλην του περιβάλλοντος, της συµφόρησης και διοικητικού κόστους (άρθρο 7 παρ.5) Προτείνει ότι τα κεφάλαια που συγκεντρώνονται µε την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους θα έπρεπε να διατίθενται σε προγράµµατα που βελτιώνουν την βιωσιµότητα του συστήµατος µεταφορών, αλλά τα κράτη µέλη έχουν την τελευταία λέξη σε ό,τι αφορά τον τρόπο διάθεσης των κεφαλαίων αυτών (άρθρο 9 παρ.2). Γνώµη της Επιτροπής Απέχει από την αρχική πρόταση της Επιτροπής για επέκταση του πεδίου εφαρµογής σε όλους τους δρόµους, ωστόσο αποτελεί σηµαντική πρόοδο Η Επιτροπή θα προτιµούσε να συµπεριληφθεί η συµφόρηση ως εξωτερικό κόστος, όπως η ατµοσφαιρική ρύπανση και η ηχορύπανση Ωστόσο, η ευρύτερη διαφοροποίηση των τελών για υποδοµές αποτελεί την δεύτερη καλύτερη αποδεκτή και εφαρµοστέα λύση για τον περιορισµό των συµφορήσεων Η Επιτροπή καταρχήν υποστηρίζει την απαλλαγή των λιγότερο ρυπογόνων οχηµάτων από τα τέλη αυτά, αλλά για καθορισµένο και περιορισµένο διάστηµα. Η Επιτροπή θα προτιµούσε οι παρεκκλίσεις αυτές να βασίζονται σε στόχο και σαφώς καθορισθέντες λόγους Η Επιτροπή θα προτιµούσε να αντικατασταθεί η λέξη «θα έπρεπε» µε την λέξη «θα πρέπει» ή τουλάχιστον να απαιτείται από τα κράτη µέλη να υποβάλουν αναφορά σχετικά µε τον τρόπο διάθεσης των κεφαλαίων που συγκεντρώνονται και να εκφράζουν σταθερότερη πολιτική πρόθεση να πράξουν 3

5 τούτο στον τοµέα των µεταφορών, ιδίως στα Ε. Η Επιτροπή θα προτιµούσε επίσης να µη διαγραφεί η χρησιµοποιούµενη στην παρούσα οδηγία διατύπωση σε ό, τι αφορά τη χρήση των εσόδων από τα τέλη χρήσης υποδοµών. Αφαιρέθηκε από την πρόταση (άρθρο 9β) η αρµοδιότητα τροποποίησης των περισσοτέρων εκ των παραρτηµάτων της ισχύουσας οδηγίας µέσω πράξεων κατ εξουσιοδότηση (πρώην παλαιά κανονιστική διαδικασία επιτροπολογίας). Η Επιτροπή θα προτιµούσε να παραµείνει η αρµοδιότητα τροποποίησης των παραρτηµάτων αυτών µέσω πράξεων κατ' εξουσιοδότηση, ιδίως του παραρτήµατος ΙΙΙ και της τιµής των µελλοντικών ευρωπαϊκών προτύπων του νέου παραρτήµατος ΙΙΙβ (της θέσης του Συµβουλίου). Σηµειώνεται ότι η θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση περιλαµβάνει τις ακόλουθες τροπολογίες της πρώτης ανάγνωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που ήταν αποδεκτές από την Επιτροπή: 30, 34, 36, 46, 50 και 69. Στη θέση του Συµβουλίου περιελήφθη επίσης η τροπολογία 52. Στη θέση του Συµβουλίου ελήφθησαν εν µέρει υπόψη και άλλες τροπολογίες, όπως η τροπολογία 58 για την προσαρµογή στον πληθωρισµό, και µέρος της τροπολογίας 63. Η τροπολογία 43 έγινε επίσης εν µέρει δεκτή στη θέση του Συµβουλίου. Έτσι, αυξάνεται η επιτρεπόµενη διαφοροποίηση των τελών διοδίων µεταξύ ωρών αιχµής και εκτός αιχµής από 100% άνω του ελάχιστου ορίου σε 175% άνω του µέγιστου επιτρεπόµενου µέσου ορίου. Η προσέγγιση αυτή παρέχει στην πράξη τη δυνατότητα εφαρµογής παρόµοιων κινήτρων για την αποφυγή των ωρών αιχµής, όπως τα Κοινοβούλια που ζήτησαν διαφοροποίηση 500% αλλά µόνο άνω του ελάχιστου ορίου. Οι ακόλουθες ουσιαστικές τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ήταν δεκτές από την Επιτροπή, δεν ενσωµατώθηκαν στη θέση του Συµβουλίου (οι κυριότερες αναγράφονται µε έντονους χαρακτήρες, οι σχετικές τροπολογίες του ΕΚ αναφέρονται µε αριθµούς εντός αγκυλών): Η τροπολογία στο άρθρο 7α παρ.1 που διαγράφει τη διατύπωση σύµφωνα µε την οποία επιτρέπεται στα κράτη µέλη να εφαρµόζουν µόνο ετήσια τέλη χρήσης στα οχήµατα που είναι ταξινοµηµένα σε αυτό (31). Η τροπολογία στο άρθρο 7β παρ. 2 η οποία επιτρέπει στα κράτη µέλη να επιβάλλουν τέλος συµφόρησης, το οποίο αντιστοιχεί στο κόστος της συµφόρησης και απαιτεί από αυτά να καταρτίσουν σχέδια δράσης κατά της συµφόρησης (33). ιατύπωση που να επιτρέπει ότι, σε περίπτωση που οι οδηγοί δεν είναι σε θέση να προσκοµίσουν αποδεικτικά έγγραφα για επαλήθευση της κλάσης EURO, τυχόν πρόσθετο κόστος που συνεπάγεται η περίπτωση αυτή, θα επιστρέφεται εφόσον ο οδηγός µπορεί να προσκοµίσει µεταγενέστερα τις εν λόγω αποδείξεις (42). 4

6 Η τροπολογία στο άρθρο 7ζ (2) που επιβάλλει στην Επιτροπή να ενηµερώνει το Κοινοβούλιο και όχι µόνο την επιτροπή, σχετικά µε το αν µια ρύθµιση για είσπραξη τελών διοδίων είναι σύµφωνη µε τις απαιτήσεις της οδηγίας (44) και της τροπολογίας του άρθρου 7ζ (2) και τροπολογία στο άρθρο 7ζ (4) που επιβάλλει στην Επιτροπή να διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις αποφάσεις οι οποίες είναι διαθέσιµες στην επιτροπή που αναφέρεται στο άρθρο 47. Πρόσθετο επί µέρους σηµείο στο άρθρο 7ζ παρ. 3 σύµφωνα µε ο οποίο τα κράτη µέλη πρέπει να αναφέρουν λεπτοµερώς πώς προτίθενται να διαθέσουν τα κεφάλαια τα οποία συγκεντρώνουν µε την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους (45). Τροπολογία στο άρθρο 7θ παρ. 5 σχετικά µε τη διατύπωση για τη χρήση του συστήµατος Galileo. Ειδικότερα, χρήση του συστήµατος αυτού ως αποτελεσµατικού µέσου είσπραξης των τελών (53). ιαφορετική διατύπωση σε ό, τι αφορά τη διάθεση κεφαλαίων που σχηµατίζονται από εξωτερικά κόστη (55) και σε ό, τι αφορά τη χρήση για την οποία τα κράτη µέλη διαθέτουν τα κεφάλαια που συγκεντρώνονται από τέλη χρήσης υποδοµών (56). Τροπολογία στο άρθρο 9 παρ. 2 βάσει της οποίας απαιτείται τουλάχιστον το 15% των κεφαλαίων που συγκεντρώνονται µε τον καταλογισµό του εξωτερικού κόστους, να χρησιµοποιείται αποκλειστικά για κάλυψη δαπανών στο πλαίσιο έργων του Ε -Μ (57). Τροπολογία στο άρθρο 11 παρ. 2 σύµφωνα µε την οποία η Επιτροπή θα πρέπει να ελέγχει την βαθµιαία κατάργηση των συστηµάτων χρονοεξαρτώµενης χρέωσης (61). Τροπολογία στο άρθρο 11 παρ. 2 που ζητά από την Επιτροπή να υποβάλει νοµοθετική πρόταση για περαιτέρω αναθεώρηση της οδηγίας (δεύτερο µέρος της τροπολογίας 63). εν περιελήφθησαν στην θέση του Συµβουλίου οι ακόλουθες τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι οποίες δεν έγιναν δεκτές από την Επιτροπή: 9, 12, 13, 25, 26, 27, 28, 29, 32, 37, 38, 39, 40, 48, 49, 54, 59, 60, 62, 64, 65, 66, 67 και 68. Τέλος, έγινε εν µέρει δεκτή από το Συµβούλιο η τροπολογία 35 για την προσθήκη νέου άρθρου 7γ, το οποίο απαλλάσσει τα οχήµατα που συµµορφώνονται µε τα µελλοντικά πρότυπα EURO. Ωστόσο, το Συµβούλιο παραχώρησε µεγαλύτερη περίοδο απαλλαγής για οχήµατα EURO VI και προσέθεσε περίοδο απαλλαγής για οχήµατα EURO V. 5

7 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το Συµβούλιο ενέκρινε τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση µε ειδική πλειοψηφία κατόπιν της πολιτικής συµφωνίας που επετεύχθη στις 15 Οκτωβρίου Η Επιτροπή κρίνει ότι η θέση του Συµβουλίου αντανακλά τους κύριους στόχους της πρότασής της και, εποµένως, µπορεί να την υποστηρίξει. 6