Παναγία Αθηνιώτισσα 6ος αι.

Transcript

1 Παναγία Αθηνιώτισσα 6ος αι.

2 Ο Παρθενώνας ως χριστιανικός ναός, Κάτοψη. Οι αριθμοί δηλώνουν σε ποιους κίονες υπάρχουν χαράγματα και πόσα σε καθέναν από αυτούς (Ορλάνδος Α.Βρανούσης Λ., Τα χαράγματα του Παρθενώνος, Αθήνα 1973, σ. 15)

3 Παναγία Αθηνιώτισσα-Χαράγματα επικλήσεων Κίων 2: επίκληση στην Αγία Μαρία (προσαγόρευση της Θεοτόκου κατά την πρώιμη παλαιοχριστιανική περίοδο), προκειμένου να βοηθήσει τον αφιερωτή να εκδικηθεί τον εραστή της γυναίκας του! Κίων 5: αναφέρεται Ανδρέας (;) διάκονος και σκευοφύλαξ. Κίων 22: παράσταση πλοίου φέροντος σταυρό αντί ιστίου. Παράσταση συμβολική της Εκκλησίας κατά την πρώιμη παλαιοχριστιανική περίοδο

4 Παναγία Προπυλαίων 12ος-13οςαι. (μονόκλιτη βασιλική) Μικρός, μονόχωρος ναός, του ο-ποίου λείψανα ήταν ορατά μέχρι τον 19ο αι.έχει διασωθεί μέσα α- πό αποτυπώσεις και φωτογραφί- ες του γάλλου αρχιτέκτονα L.F. Boite.Βρισκόταν στην Ακρόπολη, μεταξύ του κτηρίου των Προπυ- λαίων και της Πινακοθήκης. Κατά τον καθηγητή Μπούρα, επρόκειτο για κτίσμα του 12ου αιώνα. Λόγω της απουσίας γοτθικών στοιχείων δε μπορεί να αναχθεί στους χρό- νους της φραγκοκρατίας όπως υποστηρίχθηκε ότι ο ναΐσκος θα πρέπει να ήταν ενταγμένος στο οικοδομικό πρόγραμμα των De la Roche (γάλλων δουκών της Αθή- νας από το 1204) για προσθήκες και επισκευές στα Προπύλαια κα- θώς και το ότι είναι πιθανόν να πρόκειται για παρεκκλήσιο αφιε- ρωμένο στον Άγιο Βαρθολομαίο, όπως αναφέρουν οι δυτικές πηγές.

5 Αγ.Μαρίνα 13ος (λόφος νυμφών) Αγία Μαρίνα στο λόφο των Νυμφών, Θησείο. Βόρεια ά -ποψη.διακρίνεται ο τρούλος του σπηλαιώδη ναού,τμήμα της καινούργιας εκκλησίας καθώς και το Εθνικό Αστερο- σκοπείο. Το μικρό αυτό εκκλησάκι, που σήμερα λειτουργεί ως βαπτιστήριο, βρίσκεται προσαρτημένο στη νότια πλευρά του ναού και διατηρεί σπαράγματα τοιχογραφιών, αρκετές από τις οποίες έχουν αποτοιχισθεί και εκ τίθενται σε χώρο μέσα στο ναό

6 Άγ.Ιωάννης του Μαγκούτη Χτίστηκε το 871 μ.χ., σύμφωνα με κτητορική επιγραφή που βρέθηκε στα ερείπια του ναού. Από τους παλαιότερους ναούς της Αθήνας, ο Άγιος Ιωάννης του Μαγκούτη ήταν μια μικρών διαστάσεων - τρίκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική που, δυστυχώς κατεδαφίστηκε στα Βρισκόταν στη βόρεια κλιτύ της Ακρόπολης, στη σημερινή οδό Ερεχθέως στην Πλάκα, και πολύ κοντά στον μεταβυζαντινό ναό των Αγίων Αναργύρων του Κολοκύνθη.

7 Θωράκια από τον Αγ.Ιωάννη τον Μαγκούτη Στα θωράκια αυτά (φωτό) εικονίζονται σταυροί με δύο οριζόντιες κεραίες. Ο σταυρός του πρώτου θωρακίου (στην επάνω φωτογραφία), σχηματίζεται από τριμερείς συμπλεκόμενες ταινίες και εικονίζεται κάτω από περίτεχνη κιονοστήρικτη αψίδα, ενώ ο άλλος (στο θωράκιο της κάτω φωτογραφίας) είναι πλεκτός και πλαισιώνεται από ρόδακες, παγώνια, αετούς και συμπιλήματα σε μετάλλια. Έμμετρη, καλλιγραφημένη επιγραφή, η οποία διατηρείται ελλιπής, συνεχιζόμενη στο ταινιωτό πλαίσιο των δύο θωρακίων, αναφέρεται σε ανακαίνιση του τέμπλου του ναού από μέλη της αθηναϊκής οικογένειας Σποργίτη. Η επιγραφή έχει χρονολογηθεί στον 12ο αι. μ. Χ. Με βάση το διακοσμητικό θεματολόγιο, την τεχνική και την τεχνοτροπία τους τα θωράκια μπορούν να ενταχθούν χρονολογικά στον 11ο-12ο αι. μ. Χ.

8 Αγ.Ασώματος στα σκαλιά 12ος αι. Χτίστηκε από μέλη της οικογένειας Χαλκοκονδύλη κατά τον 12ο αιώνα και αφιερώθηκε στον Αρχάγγελο Μιχαήλ (Άγιος Ασώματος) από τον ιδρυτή, Μιχαήλ Χαλκοκονδύλη. Ανακαινίστηκε κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους (1576), και κατεδαφίστηκε μετά το1843.

9 Αγ.Ασώματος στα σκαλιά 12ος αι. Από το ναό, σήμερα διασώ- ζεται μόνον ένα τμήμα τοί- χου καθώς και η τοιχογρα- φία στην πρόσοψη της Βιβλιοθήκης του Αδριανού. Πρόκειται για μια μεταβυζαντινή τοιχογραφία στην οποία απεικονίζονται η Προδοσία του Ιούδα, η Προσευχή στη Γεθσημανή καθώς και στηθαίοι άγιοι σε μετάλλια, στην κατώτερη ζώνη. Στο δάπεδο του κυρίως ναού και του νάρθηκα ανασκάφηκαν 11 κτιστοί κιβωτιόσχημοι ή καμαροσκέπαστοι τάφοι, στους οποίους συνήθως ενταφιάζονταν μέλη της οικογένειας των Χαλκοκονδύλη.

10 Θησείο (Ικτίνος πχ) (Αη Γιώργης Ακαμάτης)

11

12 Ψηφιδωτά από Αγ.Λεωνίδειο 5ος αι (Πρώην ναός Αγροτέρας Αρτέμιδας στον Ιλισσό)

13 Αγ.Ισίδωροι 15ος-16ος αι. " Η οπή που φαίνεται στο ιερό του παρεκκλησίου του Αγίου Γερασίμου, που κτίστηκε στα τέλη του 20ου αιώνα, οδηγούσε ως το Γαλάτσι και από κεί μέσα από άλλη οπή έφθανε ως την Πεντέλη. Έτσι διέφευγαν οι Έλληνες την καταδίωξη των Τούρκων Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Βελισάριος (Από πινακίδα στο εσωτερικό των Αγίων Ισιδώρων Λυκαβηττού)

14 " Η οπή που φαίνεται στο ιερό του παρεκκλησίου του Αγίου Γερασίμου, που κτίστηκε στα τέλη του 20ου αιώνα, οδηγούσε ως το Γαλάτσι και από κεί μέσα από άλλη οπή έφθανε ως την Πεντέλη. Έτσι διέφευγαν οι Έλληνες την καταδίωξη των Τούρκων Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Βελισάριος (Από πινακίδα στο εσωτερικό των Αγίων Ισιδώρων Λυκαβηττού)

15 Αγ.Γεώργιος (Λυκαβηττός) Ναός Ακραίου Διός

16 Χριστιανικά λυχνάρια του 4ου-5ου αι με παραστάσεις της αρχαίας θρησκείας

17 Ειδώλια χριστιανικών ναών του 5ου αι. με παραστάσεις του καλού ποιμένα και του Ορφέα της αρχαίας θρησκείας

18 Βασιλική Αλίμου 6ος αι (προαυλιο Ζωοδόχου Πηγής) Τα ερείπια βρίσκονται μεταξύ Καλαμακίου και Τραχώνων, στο τέλος της οδού Δεληγιώργη, στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής. Πρόκειται για μια μικρή, τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα, που ομοιάζει αρκετά με τη γειτονική βασιλική της Γλυφάδας. Χρονολογείται στον 6ο αιώνα.