ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΝΕΚΡΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Όνομα φοιτήτριας: Παναγιώτα Κουλουτέρη Φοιτητική ταυτότητα: Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Μαρία Χατζημπαλάση ΛΕΜΕΣΟΣ 2012 i

2 Πνευματικά δικαιώματα Παναγιώτα Κουλουτέρη (2012) Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. All rights reserved. Η έγκριση της πτυχιακής διατριβής από το Τμήμα Νοσηλευτικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου δεν υποδηλώνει απαραιτήτως και αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα εκ μέρους του Τμήματος. 2

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε όσους με βοήθησαν και μου συμπαραστάθηκαν στην εκπόνηση αυτής της πτυχιακής εργασίας. Ιδιαίτερα την καθηγήτριά μου κ. Μαρία Χατζημπαλάση, για τη στήριξη και βοήθεια που μου προσέφερε καθ όλη τη διάρκεια της συγγραφής της πτυχιακής μου εργασίας. 3

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Περίληψη... iv 2. Εισαγωγή Σκοπός Υλικό και Μέθοδος Θεωρητικό Υπόβαθρο Αποτελέσματα Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Ανάλυση Αποτελεσμάτων Συζήτηση Συμπεράσματα Βιβλιογραφικές Αναφορές Παράρτημα...36 Κατάλογος Πινάκων Και Διαγραμμάτων Διάγραμμα Διαδικασίας Επιλογής Άρθρων...37 Πίνακας

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή: Η μεταμόσχευση είναι η τοποθέτηση με ειδική χειρουργική επέμβαση ενός οργάνου ή ιστού στο σώμα άλλου ατόμου ή ζώου, με στόχο την αντικατάσταση του αρχικού που δε λειτουργεί σωστά ή έχει καταστραφεί (Roels et al., 2009). Η αλματώδης πρόοδος της ιατρικής υιοθέτησε την πρακτική της μεταμόσχευσης οργάνων κι έτσι έδωσε ελπίδες ζωής σε άτομα που είχαν ελλείψεις οργάνων και υποβαστάζονταν στη ζωή με μηχανικές μεθόδους. Για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της δωρεάς οργάνων χρειάζεται περαιτέρω κατάρτιση και εκπαίδευση του νοσηλευτικού προσωπικού, ώστε με επαρκείς γνώσεις και αξιόπιστες στάσεις να είναι σε θέση να επηρεάζουν θετικά τους ανθρώπους να αποδέχονται τις δωρεές οργάνων. Υλικό και μέθοδος: Έγινε αναζήτηση σε βάσεις δεδομένων (MEDLINE, GOOGLE SCHOLAR, WEB OF KNOWLEDGE, EMBASE) με τη χρήση λέξεων-κλειδιά (organ donation, critical care nurses, attitudes and knowledge, brain death) σε όλους τους πιθανούς συνδυασμούς. Αποτελέσματα: Μέσα από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε πως η πλειοψηφία των επαγγελματιών υγείας συμφωνεί με τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων από εγκεφαλικά νεκρό ασθενή. Ωστόσο, οι πλείστοι νοσηλευτές των μονάδων εντατικής θεραπείας φάνηκε ότι δεν έχουν επαρκείς γνώσεις ως προς την έννοια του εγκεφαλικού θανάτου και τη διαδικασία μεταμόσχευσης οργάνων, γεγονός που εμποδίζει την ανάπτυξη των απαιτούμενων στάσεων στην αντιμετώπιση του θέματος. Συμπεράσματα: Με κατάλληλη επιμόρφωση, σχετικά εκπαιδευτικά σεμινάρια, απόκτηση εμπειριών και δια βίου ενημέρωση, οι νοσηλευτές μπορούν να καταστούν τα άτομα εκείνα που θα επηρεάσουν θετικά και θα στηρίξουν τις οικογένειες των συγγενών των δοτών βοηθώντας με τον τρόπο αυτό άλλους ασθενείς να ανταπεξέλθουν και να κερδίσουν τη μάχη με τη ζωή. Λέξεις κλειδιά: δωρεά οργάνων, εγκεφαλικός θάνατος, γνώσεις, στάσεις, εντατική μονάδα θεραπείας (ΜΕΘ), νοσηλευτικό προσωπικό. 5

6 ABSTRACT Introduction: Transplantation is a special surgery method whereby an organ or a tissue that is not working properly or has been damaged is being replaced with another (Roels et al., 2009). The rapid progress of medicine has adopted the practice of organ transplantation and thus has given hope to people who have had organ failures in life and have therefore been supported by mechanical means. Nonetheless, for the effective management of organ donation, the Nursing Staff needs further training and education on the matter, so that with sufficient knowledge and a reliable understanding one will be able to positively influence people to accept organ donation. Material and methods: Searching through databases (MEDLINE, GOOGLE SCHOLAR, WEB OF KNOWLEDGE, EMBASE) using keywords such as organ donation, critical care nurses, attitudes and knowledge, brain death) in all possible combinations. Results: Going through the literature review what is found is that the majority of health professionals agree with the donation and transplantation of organs on behalf of brain dead patients. However, what was found is that most nurses working at the intensive care units did not have sufficient knowledge of what the concept of brain death and the organ transplant procedure included, which in its own turn prevented the development of the necessary approach in tackling the issue. Conclusions: With the proper training taking place, the occurrence of relevant educational seminars, as well as acquiring experience and lifelong learning on the matter, nurses can positively influence and support the families of relatives of the donors, helping in this way other patients through transplantation to cope and win the battle with life. Keywords: organ donation, brain death, knowledge, perception, intensive care unit, nursing staff. 6