ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΘΑΝΑΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ Μαρία Χάννα Λεμεσός 2012

2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΘΑΝΑΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ Ονοματεπώνυμο: Μαρία Χάννα Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας: Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Νίκος Μίτλεττον Λεμεσός 2012

3 Πνευματικά δικαιώματα Copyright Μαρία Χάννα, Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. All rights reserved. Η έγκριση της πτυχιακής διατριβής από το Τμήμα Νοσηλευτικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου δεν υποδηλώνει απαραιτήτως και αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα εκ μέρους του Τμήματος. ii

4 Ευχαριστίες Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε όσους με βοήθησαν και μου συμπαραστάθηκαν στην εκπόνηση αυτής της πτυχιακής εργασίας. Ιδιαίτερα τον επιβλέποντα καθηγητή μου, Δρ. Νίκο Μίτλεττον, για τη πολύτιμη βοήθεια και τη συνεχή καθοδήγηση του, καθώς επίσης και για τον πολύτιμο χρόνο που διέθεσε στη συγγραφή της παρούσας πτυχιακής εργασίας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα άτομα από το στενό οικογενειακό και φιλικό μου περιβάλλον που με στήριζαν καθ ολή τη διάρκεια των σπουδών μου αλλά και το προσωπικό του τμήματος νοσηλευτικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου για τις πολύτιμες γνώσεις που μου πρόσφεραν. Η παρούσα πτυχιακή εργασία είναι αφιερωμένη στην οικογένεια μου και κυρίως στο θείο μου Κώστα και την γιαγιά μου... iii

5 Περίληψη Εισαγωγή: Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων αποτελούν μια αλματώδη εξέλιξη των βιοϊατρικών επιστημών η οποία συμβάλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών στον άνθρωπο. Η δωρεά οργάνων αποτελεί την πλέον ιερή ιατρική πράξη και επιβάλλει απόλυτο σεβασμό τόσο στο δότη όσο και στην οικογένεια του. Περιγράφεται συχνά ως μια πράξη αλτρουισμού και ως μια εθελοντική πράξη παροχής δωρεάς. Το δώρο ενός οργάνου είναι πολύτιμο και επέρχεται συχνά μέσω ενός ξαφνικού και τραγικού θανάτου, ενώ το φορτίο λήψης απόφασης για την αφαίρεση ενός οργάνου πλέον εναπόκειται στην οικογένεια του δότη. Η δωρεά οργάνων από εγκεφαλικά νεκρούς ασθενείς αποτελεί ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Έτσι, είναι απαραίτητο να μελετηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τις στάσεις τους. Σκοπός: Σκοπός, της παρούσας κριτικής ανασκόπησης είναι να διερευνηθούν οι στάσεις και οι γνώσεις των νοσηλευτών έναντι του εγκεφαλικού θανάτου και της δωρεάς οργάνων. Υλικό και μέθοδος: Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό του υλικού στη συστηματική ανασκόπηση ήταν η αναζήτηση της σχετικής Ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων Pubmed και Google Scholar με λέξεις κλειδιά «attitudes», «knowledge», «nurses», «brain death» και «organ donation». Αποτελέσματα: Μέσα από την αναζήτηση της βιβλιογραφίας εντοπίστηκαν 10 έρευνες. Φάνηκε ότι η δωρεά οργάνων αποτελεί ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο ζήτημα, λόγω του ότι κάποιοι νοσηλευτές είναι υπέρ της δωρεάς οργάνων και κάποιοι νοσηλευτές είναι κατά της δωρεάς οργάνων. Δεν μπορούσαμε να έχουμε ακριβή και ισοδύναμα αποτελέσματα λόγω του ότι συμπεριλήφθηκαν τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές μελέτες. Στις ποσοτικές μελέτες χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια, ενώ στις ποιοτικές μελέτες χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος των συνεντεύξεων. Συμπεράσματα: Η δωρεά οργάνων παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα αφού ο κάθε νοσηλευτής υποστηρίζει τη δική του άποψη σύμφωνα με το τμήμα που εργάζεται, τις δικές του στάσεις, γνώσεις και πεποιθήσεις. iv

6 Abstract Introduction: Organ transplant is a part of a rapid development of biomedical sciences which contributes significantly when dealing with various human diseases. Organ donation is therefore the most sacred medical act which imposes the outmost respect in both the donor as well as his family. It is often described as an act of altruism and as a volunteering act of giving-donating. The gift of donating an organ is valuable which often occurs from a sudden and sometimes tragic death, whereas the burden of taking such an important decision, meaning to have an organ removed lies solely on the donor s family. An organ donation from brain dead patients is a particularly ambiguous matter. Therefore, it is necessary to study the factors which influence attitudes either positively or negatively. Aim: The main purpose of this review is to investigate the attitudes and knowledge of nurses regarding the issues of brain death as well as organ donation. Material and Methods: The method used in order to track the material for this systematic review was to perform research in both the relevant Greek and international bibliography in electronic data bases such as Pubmed and Google Scholar using keywords «attitudes», «knowledge», «nurses», «brain death» and «organ donation». Results: Through the bibliography research 10 kinds of studies were found. It appears that organ donation is in fact an ambiguous matter due to the fact that some nurses are in favor of organ donations where others were against it. Having accurate and equal results was impossible because of the fact that information was collected during quantitative as well as qualitative research. During the quantitative studies, questionnaires were used, where as in the qualitative studies interviews were performed. Conclusion: Organ donation still remains an ambiguous matter since each nurse will support their own view and opinion on the matter, according to which section they are working in. That means that each nurse will have his own attitude, knowledge and beliefs. Key Words: attitudes, knowledge, nurses, brain death and organ donation. v