TO BHMA ΓΙΑ ΠΆΝΤΑ ΣΤΗ ΜΝΉΜΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΈΣ ΜΑΣ ΑΡΧΙΕΠΊΣΚΟΠΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΊΑΣ ΚΥΡΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΌΣ ÔÇÓ ÅÊÊËÇÓÉÁÓ

Transcript

1 TO BHMA ÔÇÓ ÅÊÊËÇÓÉÁÓ THE FIRST HELLENIC NEWSPAPER IN AUSTRALIA (ESTABLISHED 1913) - APRIL ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 Tel. (02) Fax: (02) vema@bigpond.net.au Áñ. Ö PRICE $1.70 (GST incl.) ΓΙΑ ΠΆΝΤΑ ΣΤΗ ΜΝΉΜΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΈΣ ΜΑΣ ΑΡΧΙΕΠΊΣΚΟΠΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΊΑΣ ΚΥΡΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΌΣ Ἡ Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Αὐστραλίας ἐπιθυμεῖ νὰ ἐκφράσῃ τὰς θερμὰς εὐχαριστίας Αὐτῆς πρὸς τὴν Ὁμογένειαν καὶ ὅλους ὅσους, γραπτῶς καὶ προφορικῶς ἢ καθ οἱονδήποτε ἄλλον τρόπον, ἐξέφρασαν τὰ συλλυπητήριὰ των καὶ συμμετεῖχαν εἰς τὸ πένθος τῆς Ἐκκλησίας μας διὰ τὴν κοίμησιν τοῦ ἀειμνήστου Πατρὸς καὶ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν κυροῦ Στυλιανοῦ. Προσευχόμεθα ὅπως ὁ Κύριος ὁ Θεὸς ἀναπαύσῃ τὴν μακαρίαν ψυχὴν του μετὰ τῶν Δικαίων καὶ Ἁγίων Του.

2 Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός. Από το Ρέθυμνο στο θρόνο της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας O Μακαριστός Aρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός, ο οποίος είχε θητεία άνω των 40 ετών στην Αυστραλία, εκοιμήθη, την 25ην Μαρτίου στις 5:45 το απόγευμα. Εδώ και μήνες, ο Αρχιεπίσκοπος ασθενούσε και οι δημόσιες εμφανίσεις του είχαν περιοριστεί σημαντικά. Άφησε ένα σημαντικό ποιμαντικό, φιλανθρωπικό και λογοτεχνικό έργο καθώς και ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Ο Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός γεννήθηκε στο Ρέθυμνο της Κρήτης στις 29 Δεκεμβρίου Σπούδασε θεολογία στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από όπου αποφοίτησε το Χειροτονήθηκε διάκονος το 1957 και ιερέας το Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη συστηματική θεολογία και τη φιλοσοφία της θρησκείας στη Βόννη της Γερμανίας, από το 1958 έως το Στους διδασκάλους του συμπεριλαμβανόταν ο Καρδινάλιος Γιόζεφ Ράτσινγκερ, ο οποίος αργότερα έγινε ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ. Έγραψε τη διατριβή του στην ιδέα πως η Ορθόδοξη Εκκλησία κατείχε το αλάθητο όταν ενεργούσε από κοινού με συνοδικότητα (π.χ. τα Οικουμενικά Συμβούλια). Τη περίοδο αυτή, η ιδέα του αλάθητου φαινόταν πως ανήκε αποκλειστικά στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, και ήταν εντελώς ξένη στην Ορθόδοξη. «Ο Σεβασμιώτατος με τον Μητροπολίτη Ρόδου κυρό Σπυρίδωνα» ST ANDREW S ORTHODOX PRESS PTY LTD A.C.N.: A.B.N.: TAYTOTHTA Registered Office: 201 Livingstone Road, Marrickville NSW 2204 POSTAL ADDRESS: PO BOX 6059 Phone: (02) Facimile: (02) vema@bigpond.net.au Distribution: Wrapaway Transport Pty Ltd 36a/1 Fitzroy St., Marrickville NSW 2204 Ph: (02) Printed by: Spotpress Pty Ltd Tel: (02) (c) 2002 St Andrew s Othodox Press Pty Ltd ΣΕΛΙΔΑ 2 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

3 Το 1965, ενώ ολοκλήρωνε τις μεταπτυχιακές του σπουδές, ανακυρήχθηκε καθηγητής Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επιστρέφοντας από τη Γερμανία το 1966, διορίστηκε Ηγούμενος στη Μονή Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη λαμβάνοντας την εντολή από την Ιερά Σύνοδο του Οικ. Πατριαρχείου να συνεργασθεί με άλλους επιστήμονες της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, για την ίδρυση εντός της Ιστορικής Μονής τoυ γνωστού σήμερα «Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών». Σύντομα, κατέστη αντιπρόεδρος του ερευνητικού αυτού Κέντρου, και μετά λίγους μήνες πρόεδρος. Με την αποπεράτωση της Διατριβής του, «Το περί Εκκλησίας Σύνταγμα Της Β Βατικανής Συνόδου» (Θεσσαλονίκη, 1969), ανεκηρύχθη υφηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στα αμέσως επόμενα χρόνια, δίδαξε σέ διάφορες Θεολογικές Σχολές και Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, εντός και εκτός Ελλάδος, ιδιαιτέρως στη Ρωμαιοκαθολική Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Regensburg Δ. Γερμανίας (1973). Περί το τέλος του 1970 είχε εκλεγεί παμψηφεί από την Αγία και Ιερά Σύνοδο Κωνσταντινούπολης, Τιτουλάριος Μητροπολίτης Μιλητουπόλεως και Έξαρχος του Οικ. Πατριαρχείου για το Άγιον Όρος. Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός όταν πήρε την αυστραλιανή υπηκοότητα. Πέντε χρόνια αργότερα, και πάλι παμψηφεί, εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας και Έξαρχος Ωκεανίας. Δημοσίευσε πολλά θέματα Συστηματικής Θεολογίας, ιδίως δε Εκκλησιολογίας, σε διεθνή θεολογικά περιοδικά, και εκπροσώπησε το Οικ. Πατριαρχείο σε Συνελεύσεις του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και σε Διμερείς Θεολογικούς Διαλόγους. Από το 1975 δίδαξε αρκετά χρόνια Ορθόδοξη Θεολογία και Πνευματικότητα στο Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ. Εξελέγη παμψηφεί από όλους τούς εκπροσώπους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, ως ο μόνιμος Πρόεδρος, στον Επίσημο Θεολογικό Διάλογο με τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία (Πάτμος-Ρόδος, 1980), έχοντας συμπρόεδρο, εκ μέρους των Ρωμαιοκαθολικών, τον υπό του Βατικανού ορισθέντα Καρδινάλιο Johannes Willebrands. Σε αυτή τη θέση υπηρέτησε για δύο δεκαετίες μέχρι που παραιτήθηκε. Προηγουμένως είχε υποβάλει την παραίτησή του άλλες δύο φορές χωρίς αυτή να γίνει δεκτή από το Φανάρι. Συγχρόνως, με την οριστική παραίτησή του, δημοσίευσε εκτενή Έκθεση εις την Επιστημονικήν Επετηρίδα της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Περί την Κακοδαιμονίαν του Επίσημου Θεολογικού Διαλόγου Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών» (τομ. 13, Θεσσαλονίκη 2003). Ήταν επίσης ανεγνωρισμένος δοκιμιογράφος και ποιητής, έχοντας δημοσιεύσει 45 αυτοτελείς Ποιητικές Συλλογές (όλες εις τα ελληνικά, και μερικές σε δίγλωσση έκδοση με αγγλική μετάφραση). Για την ουσιαστική συμβολή του στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, έλαβε από την αρμόδια Ελλανόδικο Επιτροπή το υψηλού κύρους Βραβείο «Gottfried von Herder Prize» από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης (1973), με κύ- Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός στο Άγιο Όρος ριο εισηγητή τον διεθνή, διαπρεπή Κλασσικό Φιλόλογο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Βιέννης Albin Lesky. Λίγα χρόνια αργότερα, με κύριο εισηγητή τον διεθνώς γνωστό συγγραφέα Παντελή Πρεβελάκη, ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός έλαβε το Βραβείο Ποιήσεως από την Ακαδημία Αθηνών, για το έτος Το Πανεπιστήμιο Lublin Πολωνίας τον ανακήρυξε Επίτιμο Διδάκτορα (1985), ενώ το Συλλογικό Σώμα των εν Σύδνεϋ Θεολογικών Σχολών (Sydney College of Divinity), τον ανακήρυξε πρώτον Επίτιμο Διδάκτορά του (2001). Από το ίδιο Συλλογικό Ακαδημαϊκό Σώμα, και με αξιολόγηση από ανεξάρτητη Ακαδημαϊκή Επιτροπή διαφόρων Σχολών, αναγνωρίστηκε επισήμως ως Καθηγητής. Λόγω πληθώρας ύλης, επιστολές και συλλυπητήρια για τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Στυλιανό θα δημοσιευθούν στην επόμενη έκδοση. Κυριακή της Ορθοδοξίας στη Θεσσαλονίκη ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 3

4 Συλλυπητήρια από την Αυστραλιανή Πολιτική Ηγεσία Τα συλλυπητήρια της για την κοίμηση του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού εξέφρασε η ανώτατη πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της Αυστραλίας. PRIME MINISTER Ο πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον, σε ανακοίνωσή του, εξέφρασε τα βαθύτατα συλλυπητήρια του στο ελληνορθόδοξο ποίμνιο της Αυστραλίας για τον χαμό του Αρχιεπισκόπου Στυλιανού Χαρκιανάκη, όπως τον κατονόμασε, εξαίροντας την μεγάλη του προσφορά στην Αυστραλία, από το 1975 όταν και ανέλαβε τα ηνία της Αρχιεπισκοπής. Ο κ. Μόρισον, ανέφερε ότι ο Αρχιεπίσκοπος ηγήθηκε του οικουμενικού διαλόγου μεταξύ της ελληνορθόδοξης πίστης και άλλων δογμάτων και αφήνει παρακαταθήκη, μεταξύ άλλων την Θεολογική Σχολή του Αποστόλου Ανδρέου, που δημιουργήθηκε επί των ημερών του. Η πρωθυπουργός της ΝNO, Γκλάντις Μπερετζίκλιαν, εξέφρασε την βαθύτατη λύπη της για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου τον οποίο χαρακτήρισε ηγέτη ολκής. Ο πρωθυπουργός της Βικτώριας, Ντάνιελ Άντριους, χαρακτήρισε διανοούμενο τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο, επαινώντας το ακέραιο του χαρακτήρα του. Ο κ. Άντριους, ανέφερε επίσης ότι ο εκλιπών διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην προώθηση της πολυπολιτισμικής και πολυθρησκευτικής ταυτότητας του αυστραλιανού έθνους. Η μεταβατική αρχηγός των Εργατικών στη ΝΝΟ, Πένι Σάρπ εξήρε ανάμεσα σε άλλα το έργο του Αρχιεπισκόπου υπέρ της ελληνορθόδοξης παιδείας στην Αυστραλία. Συλλυπητήρια επίσης εξέφρασαν και άλλοι ηγέτες από την ομοσπονδιακή και πολιτειακές ηγεσίες, όπως ο ομοσπονδιακός υπουργός Μετανάστευσης, Ντέιβιντ Κόλμαν, η υπουργός υγείας της Βικτώριας, Τζένι Μικάκου και ο πρώην πρωθυπουργός της Νότιας Αυστραλίας, Μάικ Ράν. MESSAGE FROM THE PRIME MINISTER ARCHBISHOP STYLIANOS HARKIANAKIS The passing of the Greek Orthodox Primate in Australia is a great loss for the Greek Orthodox community in Australia. His Eminence Archbishop Stylianos Harkianakis led the Greek Orthodox community in Australia for forty four years. It is a lifetime of service that I honour. It is a sad day for Australians who adhere to the Greek Orthodox faith. The Archbishop was a leader in ecumenical dialogue between the Greek Orthodox Church and other faiths. In so doing, he enriched the lives of not only the Greek Australian community but also those from other faiths and backgrounds. Archbishop Harkianakis leaves a lasting legacy through his establishment and stewardship of St Andrew s Greek Orthodox Theological College. I know the Archbishop was a much loved and greatly respected leader of the Greek Orthodox community and on behalf of all Australians I extend my sympathies. My thoughts and prayers are with His Eminence s family and the Greek Australian Orthodox community at this difficult time. The Hon Scott Morrison MP Prime Minister of Australia ΣΕΛΙΔΑ 4 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

5 Επίσκοπος Σεραφείμ για Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο: «Του οφείλω ευγνωμοσύνη δια βίου» Την ευγνωμοσύνη του για όσα έμαθε κοντά του στην 28χρονη κοινή του πορεία με τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας, Στυλιανό, εξέφρασε σε συνέντευξη μιλώντας στο ραδιόφωνο SBS και στον δημοσιογράφο Θέμη Καλό, ο βοηθός Επίσκοπος Απολλωνιάδος Σεραφείμ. «Τον έζησα σαν πατέρα, τον έζησα ως προϊστάμενο, τον έζησα σαν θεολόγο και δάσκαλο. Οφείλω να πω πως ήταν εργασιομανής. Ο Αρχιεπίσκοπος μπορεί να ήταν αυστηρός, όμως αγαπούσε τους ανθρώπους. Μαζί συνεργαστήκαμε και σε δύσκολες στιγμές και σε ευχάριστες. Εγώ έμαθα πολλά από τον Αρχιεπίσκοπο. Του οφείλω ευγνωμοσύνη δια βίου, διότι κοντά του τα 28 αυτά χρόνια μπορώ να πω ότι ανδρώθηκα εκκλησιαστικά και πνευματικά», ανέφερε σε συνέντευξή του στο Ελληνικό Πρόγραμμα της Κρατικής Ραδιοφωνίας SBS, ο βοηθός Επίσκοπος Απολλωνιάδος Σεραφείμ. Μιλώντας για το έργο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου ο κ. Σεραφείμ ανέφερε: «Παρακαταθήκη του είναι το έργο που άφησε. Τα ιδρύματα, οι ενορίες, τα ευ διοικούμενα γηροκομεία μας και η Θεολογική Σχολή που ήταν η αγάπη του η μεγάλη και για την οποία έδωσε τα πάντα. Και τον ίδιο του τον εαυτό. Aυτό είναι πιστεύω για το μέλλον της Εκκλησίας της Αυστραλίας το σπουδαιότερο έργο που έχει γίνει». Πηγή: SBS Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός υποδέχεται τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Απολλωνιάδος κ. Σεραφείμ κατά την άφιξή του στην Αυστραλία ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 Στα εγκαίνια του γηροκομείου της Βασιλειάδας στο Lakemba ΣΕΛΙΔΑ 5

6 Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος για τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας Το Γραφείο Τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου δημοσιοποίησε δήλωση του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας Στυλιανό. Η δήλωση έγινε από την Κοινοτική Αίθουσα του πανηγυρίζοντα Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας της Θεοτόκου Βαφεοχωρίου, μετά τη Θεία Λειτουργία, στην οποία χοροστάτησε. «Σήμερα στην ώρα της Λειτουργίας πληροφορηθήκαμε την κοίμησιν εν Κυρίω του μακαριστού πλέον Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού. Ο Άγιος Αυστραλίας ήταν από την Κρήτη, ένας πάρα πολύ μορφωμένος Ιεράρχης του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, απόφοιτος της Χάλκης, με πολλά χρόνια ανωτέρων σπουδών εις την Γερμανία, γλωσσομαθής, συγγραφεύς πολλών βιβλίων και σαράντα χρόνια και πλέον, δεν θυμούμαι ακριβώς, ήταν στην Αυστραλία ως Αρχιεπίσκοπος. Νέες Συνθήκες Εκεί έχουμε περίπου ένα εκατομμύριο πιστούς. Ο Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός είχε γύρω του τέσσερις βοηθούς Επισκόπους, δύο εις την Μελβούρνη, έναν εις το Σύδνεϋ και έναν εις την Αδελαΐδα και με πολλούς άλλους κληρικούς, φυσικά, προσπαθούσε να εξοικονομήσει τα πράγματα, διότι όταν μετέβη εκεί βρήκε ένα σχίσμα, τους λεγομένους κοινοτικούς. Ευτυχώς, αυτό το σχίσμα εξέλειπε στην Μελβούρνη και στο Σύδνεϋ, όμως εξακολουθεί δυστυχώς να υπάρχει εις την Αδελαΐδα όπου ο αδελφός Άγιος Δορυλαίου κ. Νίκανδρος αγωνίζεται να επουλώσει αυτήν τη πληγήν του σχίσματος. Τώρα, με την κοίμησιν του Αρχιεπισκόπου Στυλιανού δημιουργούνται νέες συνθήκες, η Μητέρα Εκκλησία, η Αγία και Ιερά Σύνοδος, θα προσπαθήσει να λάβει τας καλυτέρας αποφάσεις. Ομολογώ και δημοσία ότι μας προβληματίζει το εάν θα πρέπει να συνεχίσει η Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας να είναι και εις το μέλλον μία ενιαία εκκλησιαστική οργάνωσις, μία Αρχιεπισκοπή, με έναν Αρχιεπίσκοπο και με βοηθούς Επισκόπους, φυσικά, ή αν πρέπει να κατατμηθεί σε επιμέρους ανεξάρτητες Μητροπόλεις. Αυτό θα το αποφασίσει τελικώς η Αγία και Ιερά Σύνοδος, αφού προηγουμένως θα ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά εκατέρας των δύο πιθανών εναλλακτικών λύσεων. Αποφάσεις Εμείς ευχόμεθα για την ανάπαυσιν της ψυχής του αδελφού Στυλιανού, ο οποίος πέραν των άλλων προσόντων και της λιπαράς θεολογικής μορφώσεώς του είχε και το λογοτεχνικόν τάλαντον, ήταν σπουδαίος ποιητής, έχουν εκδοθεί πολλές ποιητικής συλλογές του, και προχθές ακόμη έγινε στην Αθήνα μία εκδήλωσις από έναν καθηγητή της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Πατριαρχικής Ακαδημίας του Ηρακλείου για την ποίησιν του Αρχιεπισκόπου Στυλιανού. Διάβασα τα σχετικά σε ένα δελτίο που περιήλθε εις χείρας μου με πολλήν συγκίνησιν, αλλά και πολλήν υπερηφάνεια για έναν άξιο Ιεράρχην του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου. Ας είναι αιωνία η μνήμη του, ας έχουμε την ευχή του όλοι, από το υπερπέραν πλέον, και ας φωτίσει ο Άγιος Θεός τον ομιλούντα και την Αγία και Ιερά Σύνοδο να πάρουμε τις καλύτερες και σωστότερες αποφάσεις για την εκκλησιαστικήν πρόοδον και τη σταθερότητα και άνοδον του ποιμνίου μας, αυτού του πολυαρίθμου ποιμνίου μας, εις τους αντίποδες, εις την πέμπτην ήπειρον. Χρόνια πολλά σε όλους». ΣΕΛΙΔΑ 6 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

7 ΙΕΡΏΝΥΜΟΣ: «Ο ΑΡΧΙΕΠΊΣΚΟΠΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΌΣ ΉΤΑΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΊΟΥ ΚΎΡΟΥΣ» Δήλωση για την εκδημία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού έκανε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος κι αναφέρθηκε στη σημαντική προσωπικότητα του Ιεράρχη. Πληροφορήθηκα με ιδιαίτερη συγκίνηση την εκδημία του μακαριστού εν Χριστώ αδελφού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού, τον οποίον εγνώριζα από πολλών ετών και μας συνέδεε μία ειλικρινής αδελφική σχέση. Επρόκειτο για έναν ιδιαίτερα χαρισματικό Ιεράρχη, δεινό θεολόγο, πολυγραφότατο επιστήμονα, ρηξικέλευθο ποιμένα, τολμηρό οιακοστρόφο της Εκκλησίας της Αυστραλίας, Ήταν μία προσωπικότητα οικουμενικής εμβέλειας και παγκοσμίου κύρους. Μία παρουσία πολλαπλώς ωφέλιμη για όλο τον ορθόδοξο και όχι μόνο κόσμο. Η απώλειά του είναι ιδιαίτερα σημαντική και ο χρόνος θα δώσει δυνατότητες να αποτιμηθεί έτι περισσότερο το σπουδαίο του έργο και η συμβολή του στη ζωή της Εκκλησίας μας. Εκφράζω τα καρδιακά μου συλλυπητήρια στο Οικουμενικό μας Πατριαρχείο και στον Ιερό Κλήρο και στο ευσεβές πλήρωμα της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας. Να είναι η μνήμη του αιωνία». Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΊΤΗΣ ΒΕΛΓΊΟΥ ΑΘΗΝΑΓΌΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΜΊΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΌΠΟΥ ΑΥΣΤΡΑΛΊΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΎ Η Ιερά Μητρόπολη Βελγίου και Εξαρχία Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου εξέδωσε ανακοίνωση για την εκδημία του Σεβασμιότατου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού στην οποία μεταξύ άλλων ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βελγίου κ. Αθηναγόρας μιλά για την προσωπική γνωριμία που είχε με τον Μακαριστό. Ακολουθεί αναλυτικά η ανακοίνωση: Η Ιερά Μητρόπολη Βελγίου και Εξαρχία Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου με την πληροφορία της εις Κύριον εκδημίας του Σεβασμιότατου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού επιθυμεί να εκφράσει τα συλλυπητήρια αισθήματά της τόσο προς την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας, τον κλήρο και τον λαό της, όσο και εν γένει στο Οικουμενικό μας Πατριαρχείο. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός υπήρξε ένας φωτισμένος ιεράρχης της Μητρός Εκκλησίας, γνήσιος εκφραστής του πνεύματος και της παράδοσης του Φαναρίου, ακραιφνής θεολόγος και διακεκριμένος ποιητής, ο οποίος δαπάνησε την ζωή του στην διακονία της ομογένειας στην μακρινή Αυστραλία για τεσσεράμισι δεκαετίες, με ζήλο και όραμα. Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βελγίου κ. Αθηναγόρας έτυχε της αβραμιαίας φιλοξενίας του μακαριστού Αρχιεπισκόπου, όταν το 2012 ως Επίσκοπος Σινώπης βρέθηκε στην Αυστραλία για λόγους υπηρεσιακούς, γεγονός το οποίο του χάρισε την δυνατότητα να τον συναναστραφεί περισσότερο και να γνωρίσει εκ του σύνεγγυς την ευρύτητα του πνεύματος και της καρδίας του, καθώς και την θεολογική του δεινότητα. Στυλιανού του μακαρία τη λήξει γενομένου ιεράρχου διαπρεπούς του Πανσέπτου Οικουμενικού Θρόνου αιωνία η μνήμη! ìå ÔÏ ôï ßäéï ÍÅÏÍ èüññïò êáé ÅÔÏÓ áíôéêå ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 7

8 Κύριοι Ποιμαντορικοί Σταθμοί καί Ἐκκλησιαστικές Πρωτοβουλίες τοῦ Μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Αὐστραλίας κυροῦ Στυλιανοῦ Ὁ Μακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος Αὐστραλίας, ὑπέρτιµος καί Ἔξαρχος πάσης Ὠκεανίας, κυρός Στυλιανός (Χαρκιανάκης), γεννήθηκε στό Ρέθυμνο Κρήτης τό Σπούδασε στήν Ἱ. Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, ἀποφοιτήσας τό Ὡς μετέπειτα Ἡγούμενος τῆς Μονῆς Βλατάδων καί Ὑφηγητής τῆς Συστηµατικῆς Θεολογίας στό Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τό 1970 ἐξελέγη παµψηφεί Μητροπολίτης Μιλητουπόλεως καί Ἔξαρχος Ἁγίου Ὂρους. Στίς 3 Φεβρουαρίου 1975, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου τον ἐκλέγει παµψηφεί ὡς Ἀρχιεπίσκοπο Αὐστραλίας. Ὁ νέος Ποιµενάρχης ἔφθασε στό Σύδνεϋ στίς 15 Ἀπριλίου 1975 καί ἐνθρονίσθηκε ἐπισήµως τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου, στίς 26 τοῦ ἰδίου µηνός καί ἔτους. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Στυλιανός, ἐκτιµῶντας ἰδιαίτερα τό ἔργο τῶν προκατόχων του σχετικά µέ τήν ἀνέγερση Ἱερῶν Ναῶν, τήν ἵδρυση Εὐαγῶν Ἱδρυµάτων, τήν κοινωνική καί πολιτιστική πρόοδο τοῦ ποιµνίου του, τό συνεχίζει ἐντατικά. Παραλλήλως ἐργάζεται συστηµατικά γιά τήν καλλιέργεια καί προβολή τῶν πνευµατικῶν θησαυρῶν τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεως. Τό 1976 τελεῖται µέ διετῆ καθυστέρηση, ὁ πανηγυρικός ἑορτασµός τῆς Πεντηκονταετηρίδος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς, µέ πλουσιότατο πρόγραµµα, πού εἶχε εὐρύτατη ἀπήχηση ὄχι µόνο ἀνάµεσα στήν Ὁµογένεια, ἀλλά καί γενικά µέσα στόν Αὐστραλιανό χῶρο. Ὁ νέος Ἀρχιεπίσκοπος ἐνεθάρρυνε τήν ραγδαία ἐπέκταση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ συγκροτήματος Γηροκομείων καί Γηριατρείων «Ἡ Βασιλειάς» γιά τήν παροχή ὑπηρεσιῶν πρός τούς ἡλικιωμένους σέ ὅλες τίς Πολιτεῖες. Σταθµό γιά τά ἐκκλησιαστικά πράγµατα τῆς Αὐστραλίας, ἀπετέλεσε ἡ Δ Κληρικολαϊκή Συνέλευση, πού συγκλήθηκε τόν Ἰανουάριο τοῦ 1981 στό Σύδνεϋ. Τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν της κήρυξε ὁ Γενικός Κυβερνήτης τῆς χώρας, ἔλαβε δέ µέρος ἐπίσηµη Πατριαρχική Ἀντιπροσωπεία καί ἔκτακτος ἀπεσταλµένος τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως. Ἀνάλογης σηµασίας καί ἐπιτυχίας ἔτυχον καί αἱ ἑπόµεναι Κληρικολαϊκαί Συνελεύσεις, πού συγκλήθηκαν ἡ Ε στή Βρισβάνη τό 1985, ἡ Στ στή Μελβούρνη τόν Ἰανουάριο τοῦ 1989, ἡ Ζ στό Σύδνεϋ τόν Ἰανουάριο τοῦ 1993, ἡ Η στό Σύδνεϋ τόν Ἰανουάριο τοῦ 1998, καθώς καί ἡ Θ καί Ι ἐπίσης στό Σύδνεϋ τόν Ἰανουάριο τοῦ 2003 καί 2008 ἀντίστοιχα. Μέ καθυστέρηση ἑνός ἔτους τό 2013 συνεκλήθη καί πάλιν ἐν Σύδνεϋ ἡ ΙΑ Κληρικολαϊκή εἰς τήν νεόδµητον αἴθουσα πολλαπλῶν χρήσεων τοῦ Διγλώσσου Κολλεγίου τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος. Εἰς τήν ἐν λόγῳ Κληρικολαϊκήν διά πρώτην φοράν ἡ Α.Θ. Παναγιότης ἀπηύθυνε ζωντανό µήνυµα πρός τούς συνέδρους µέσω Skype. ΣΕΛΙΔΑ 8 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

9 Κατά τή νέα αὐτή περίοδο, χειροτονήθηκαν πολλοί νέοι Ἱερεῖς, ἐνῶ κάθε χρόνο µετακαλοῦνται Ἐξοµολόγοι ἀπό το Ἅγιον Ὄρος, οἱ ὁποῖοι περιέρχονται ὅλη τήν Ἤπειρο στηρίζοντας πνευµατικά τους πιστούς καί δεχόµενοι τίς ἐξοµολογήσεις τους. Κατά καιρούς µετακαλοῦνται ἐπίσης ἄνθρωποι τοῦ πνεύµατος ἀπό τήν Ἑλλάδα, πού ἔρχονται ἀρωγοί στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας µέ διαλέξεις, ὁµιλίες κ.λ.π. καί διοργανώνεται προσκύνηµα ἐνηλίκων στή Γενέτειρα, τούς Ἁγίους Τόπους καί τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο. Ἡ ἵδρυση Ἑλληνικοῦ Κέντρου Προνοίας, Παιδικῶν Σταθµῶν καί Γηροκοµείων σέ κάθε Πολιτεία, καθώς ἐπίσης καί ἡ συγκρότηση τοῦ Μονίµου Συµβουλίου Κανονικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν Αὐστραλίας (SCCOCA), ἀποτέλεσαν µερικές ἀπό τίς πρῶτες φροντίδες τοῦ νέου Ἀρχιεπισκόπου. Θεολογική Σχολή Ἡ κορύφωση ὅµως τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀναπτύξεως τῶν τελευταίων ἐτῶν, εἶναι ἡ ἵδρυση καί λειτουργία τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἡ ὁποία καί εἶναι ἐπισήµως ἀναγνωρισµένη ὡς ἰσότιµη τῶν ἄλλων Πανεπιστηµιακῶν Σχολῶν τῆς Αὐστραλίας καί τῆς Ἑλλάδος. Πρωτοποριακή ἐνέργεια ἦταν ἡ ἵδρυση τό 1983 τοῦ συστήματος Ἡμερησίων Ἑλληνικῶν Ὀρθοδόξων Κολλεγίων στίς μεγαλύτερες Πολιτεῖες γιά τά παιδιά καί τή νεολαία. Ὁ Ὀργανισμός «Ἑστία», πρωτοβουλία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Στυλιανοῦ, ἱδρύθηκε τό 1994 ὡς ἱεραποστολή τῆς Ἐνορίας Ἁγίου Ἀνδρέου Gladesville γιά ἄτομα μέ ἀναπηρίες καί εἰδικές ἀνάγκες. Ἡ πρωτοβουλία αὐτή ἀναπτύχθηκε ἀργότερα στήν Ἐνορία Ἁγίου Ἰωάννου στὀ Cairns τῆς Κουηνσλάνδης μέ τήν ἵδρυση τοῦ St John s Community Care Ltd γιά ἡλικιωμένους καί νέους μέ ἀναπηρίες. Ἄξια πολλοῦ λόγου ὑπῆρξαν καί τά δέκα Παναυστραλιανά Συνέδρια Νεολαίας, πού πραγµατοποιήθηκαν ἀπό τό 1982, σέ Μελβούρνη, Σύδνεϋ, Ἀδελαΐδα καί Βρισβάνη καθώς καί τά ἀντίστοιχα σέ κάθε Πολιτεία Τοπικά. Λαµπρό σταθµό γιά τήν ζωή τῆς ἐν Αὐστραλίᾳ Ἐκκλησίας καί Ὁµογενείας ἀπετέλεσεν, ὡς ἦτο φυσικόν, ἡ ἱστορική Ἐπίσκεψις εἰς τούς Ἀντίποδες τῆς Α.Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολοµαίου, κατά τόν Νοέµβριον τοῦ Μέ τούς ἐπετειακούς ἑορτασµούς διά τό 2000, ἡ Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή, στήν ὅλη πνευµατική ἀναπτυξιακή της προσπάθεια, προέβη σέ κάποια µείζονα βήµατα καί τήν ἵδρυση ἀναλόγων Θεσµῶν, Συµβουλίων καί Ἐπιτροπῶν. Πρωτίστως συγκροτήθηκε µέ ἐκπροσώπους ἀµφοτέρων τῶν φύλων, ἀπ ὅλες τίς Πολιτεῖες τῆς Αὐστραλίας, το «Millennium Heritage Council». Ἀπ αὐτό ἐπήγασαν ὀργανικῶς: α) Ἡ 200µελής Μικτή Χορωδία τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς (The Millennium Choir), ἡ ὁποία µαζί µέ µαθητικές Χορωδίες τῶν ἐν Σύδνεϋ Κολλεγίων, ἐδόξασαν τήν Ὁµογένεια παγκοσµίως, διά τῆς λαµπρῆς συµµετοχῆς εἰς τούς µνηµειώδεις Ὀλυµπιακούς Ἀγῶνες τοῦ «Σύδνεϋ 2000». β) Ὁ πρωτοποριακός Ὀργανισµός «ProviCare» (ἀπό σύντµηση τοῦ Providence καί Care, τοῦ πρώτου νοουµένου ἐκ τοῦ θείου καί τοῦ δευτέρου ἐκ τοῦ ἀνθρωπίνου παράγοντος, ὥστε νά ἐκτιµᾶται Ὀρθοδόξως ἡ «θεανδρική» σέ ὅλα δράση τῆς Ἐκκλησίας). Μέληµα ἄκρως ἐπώδυνο καί ὑπεύθυνο τοῦ ἐν λόγῳ Ὀργανισµοῦ, εἶναι νά παρασχεθεῖ εἰς τά συνεχῶςαὐξανόµενα θύµατα τοῦ ἀλκοολισµοῦ καί τῶν ναρκωτικῶν, κάθε δυνατή βοήθεια. Στίς φιλοδοξίες τοῦ Ὀργανισµοῦ, εἶναι καί ἡ ἵδρυση στίς µεγαλύτερες πόλεις τῆς Αὐστραλίας, Κέντρων ἀποτοξινώσεως καί ἐπανεντάξεως τῶν ἐν λόγῳ θυµάτων, καθώς καί Ἐπιστηµονικῶν Τµηµάτων Ἐρεύνης εἰς τά σχετικά προβλήµατα. γ) Ἡ Ἐκδοτική ἑταιρία τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς «St. Andrew s Orthodox Press», γιά ἐκδόσεις τῆς Θεολογικῆς µας Σχολῆς, καί γιά Ἐκκλησιαστική Ἐφηµερίδα, πού θά ἀποτελεῖ τόν καθρέπτη ὁλοκλήρου τῆς Ὁµογενείας στήν Ε Ἤπειρο, σέ ὅλες τίς δραστηριότητες, τά προβλήµατα καί τούς ἀγῶνες της, γι αὐτό καί διανέµεται εἰς τούς ἀνά τήν Αὐστραλίαν Ἱερούς Ναούς µας. Ἐπί τοῦ παρόντος ἡ ἐν λόγῳ Ἐφηµερίδα θά εἶναι µηνιαία, τήν προσέφερε δέ τελείως δωρεάν ὁ λαµπρός Ὁµογενής καί δραστήριος Ἐπιχειρηµατίας κ. Γρηγόρης Γαβριηλίδης, µέ τό νά δωρήσει εἰς τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν τήν ἀπό τοῦ 1913 ἐκδιδοµένη στό Σύδνεϋ Ἐφηµερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», τήν ἀρχαιότερη Ἑλληνική Ἐφηµερίδα τῶν Ἀντιπόδων. Ἕνα ἄλλο καθαρῶς ἐκκλησιολογικό γεγονός, ἦτο ἡ διά πρώτη φορά τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2010 σύγκλησις τῆς λεγοµένης «Ἐπισκοπικῆς Συνελεύσεως», δηλαδή τῶν Κανονικῶν Ἀρχιερέων τῆς περιοχῆς Ὠκεανίας, πρός ἐνίσχυσιν τῆς διορθοδόξου συνεργασίας καί µαρτυρίας µεταξύ τῶν διαφόρων Ὀρθοδόξων Δικαιοδοσιῶν. Εορτασμοί Σταθµό γιά τήν Ἐκκλησία καί τήν Ὁµογένεια, ἀπετέλεσαν οἱ Ἑορτασµοί τόν Φεβρουάριο τοῦ 2011, γιά τά 25 χρόνια ἀπό τήν ἵδρυση καί λειτουργία τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, µέ ἐπίσηµο Δεῖπνο και συνάντηση (reunion) ὅλων τῶν ἀποφοίτων τῆς Σχολῆς, Κληρικῶν καί λαϊκῶν. Ἀποκορύφωµα ὅµως τῶν ἑορτασµῶν, ἦτο ἡ παµψηφεί ἐκλογή, κατόπιν εἰσηγήσεως τοῦ Σεβασµιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου κ.κ. Στυλιανοῦ πρός τήν Α.Θ. Παναγιότητα καί τήν Ἱ. Σύνοδον τοῦ Οἰκουµενικοῦ µας Πατριαρχείου, καί χειροτονία τοῦ πρώτου Αὐστραλογεννηµένου καί ἐκ τῶν Ἀποφοίτων αὐτῆς Ἀρχιµ. Ἰακώβου Τσιγκούνη εἰς Ἐπίσκοπον Μιλητουπόλεως. Ἐξ ἴσου σηµαντικό γεγονός ἀπετέλεσε διά τήν Ἀρχιεπισκοπή µας καί τό διοργανωθέν ἐν Σύδνεϋ Παναυστραλιανό Ἐπίσηµο Δεῖπνον, τόν Μάιο τοῦ 2015, διά νά ἑορτασθεῖ ἡ συµπλήρωσις 40 ἐτῶν Ποιµαντορίας ἐν Αὐστραλίᾳ τοῦ Σεβασµιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου κ.κ. Στυλιανοῦ. Εἰς τό Δεῖπνον παρεκάθησαν πολλοί ἐπίσηµοι καί ὑπέρ τῶν 850 συνδαιτυµόνων, ἀπεστάλη δέ ὑπό τῆς Α.Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολοµαίου, ὡς Ἀντιπρόσωπος Αὐτοῦ, ὁ Μητροπολίτης Κορέας κ. Ἀµβρόσιος ὁ ὁποῖος καί ἀνέγνωσε Μήνυµα τοῦ Πατριάρχου. Ὡς Ἀρχιεπίσκοπος Αὐστραλίας ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ ἀνήμερα τῆς κοσμοσωτηρίου Ἐορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, τήν Δευτέρα, 25η Μαρτίου 2019, εἰς ἡλικίαν 83 ἐτῶν. ΣΥΛΛΥΠΗΤΉΡΙΑ ΑΠΌ ΤΟΝ ΠΡΌΕΔΡΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣ ΠΡΟΚΌΠΗ ΠΑΥΛΌΠΟΥΛΟ Συλλυπητήριο μήνυμα απέστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο για τον θάνατο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας & Έξαρχου Ωκεανίας Κύρου Στυλιανού που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 83ετών, έχοντας προσφέρει σημαντικό έργο για τους ορθόδοξους της μακρινής ηπείρου. Αναλυτικά το συλλυπητήριο μήνυμα του ΠτΔ: «Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο Εκφράζω την βαθειά θλίψη μου για την εκδημία του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Υπέρτιμου και Εξάρχου πάσης Ωκεανίας Κυρού Στυλιανού, εξόχου Ποιμενάρχου με χαρισματικές ικανότητες, άμεμπτο ήθος, σεμνότητα και υποδειγματική αφοσίωση εις την Εκκλησία και το Ποίμνιο, το φιλανθρωπικό έργο και η εν γένει προσφορά του οποίου τον έχουν καταξιώσει εις την συνείδηση του Λαού και Κλήρου. Απευθύνω τα θερμά μου συλλυπητήρια εις το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Χριστεπώνυμο πλήρωμα και τους οικείους του. Ας είναι αιωνία η μνήμη του.» ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 9

10 ΣΕΛΙΔΑ 10 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

11 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 11

12 Οι ανθρώπινες σχέσεις στην ποίηση του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού Στην κατάμεστη αίθουσα της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (Π.Ε.Λ.), στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε ομιλία με θέμα: «Ανθρώπινες σχέσεις και θρησκευτικότητα σε πτυχές του ποιητικού έργου του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κ. Στυλιανού Χαρκιανάκη».Ομιλητής ήταν ο Εμμανουήλ Δουνδουλάκης, Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής στην Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης και μέλος της Π.Ε.Λ. από το Ο ομιλητής παρουσίασε σφαιρικά και με γλαφυρότητα το θέμα του, προσελκύοντας το ενδιαφέρον του ακροατηρίου. Ο κ. Δουνδουλάκης συνέδεσε αρχικά την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή με την ποίηση υπογραμμίζοντας ότι η πρώτη, ως περίοδος περισυλλογής, συντριβής και σιωπής, έχει σημεία επαφής με την ποίηση. Γενεσιουργός αιτία της τελευταίας είναι η εσωτερική συντριβή, η οποία γαλουχείται με την περισυλλογή και ανδρώνεται στη σιωπή. Ακολούθως παρουσίασε τη σχέση, τα κοινά σημεία, μεταξύ ενός Αγίου και ενός ποιητή, όπως καταγράφονται σε ποίημα του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας. Μίλησε με συντομία για το βίο και την πολιτεία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας και έδωσε στοιχεία για την ποίησή του και τον τρόπο αποκωδικοποίησής της. Ο άνθρωπος ως εικόνα του Θεού Όσον αφορά στο ζήτημα των ανθρωπίνων σχέσεων, ο ομιλητής υπογράμμισε ότι ο, εκ Κρήτης ορμώμενος, Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κ. Στυλιανός αναγάγει τις ανθρώπινες σχέσεις στο πλαίσιο της ορθοδόξου Θεολογίας και πνευματικότητας, θεωρώντας το συνάνθρωπο, -ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, ηλικίας και παραβατικής Ο Σεβασμιώτατος κυρός Στυλιανός, μετά του Σέρβου επισκόπου Ειρηναίου και τον αείμνηστο Βασίλειο Τόλιο, γενικό πρόξενο της Ελλάδας. ΣΕΛΙΔΑ 12 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

13 διάθεσης-, ως εικόνα του Θεού και κάτοπτρο δικό μας, ο οποίος πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντοτε με αγάπη και διάκριση. Υπογράμμισε επίσης ότι, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία αλλά και την ποίηση του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου, η αγαπητική διάθεση στις μετ αλλήλων σχέσεις, κορυφώνεται με το κατ εξοχήν Μυστήριο της κοινωνίας των προσώπων, τη Θεία Ευχαριστία. Μετά το πέρας της ομιλίας, το λόγο έλαβαν ο Πρόεδρος της ΠΕΛ, Καθηγητής κ. Τάσος Λέρτας, όπως και άλλοι εκ των διακεκριμένων ακροατών, υπογραμμίζοντας την ευχάριστη έκπληξή τους για όσα σημαντικά σημειώθηκαν στο πλαίσιο αυτής, υποβάλλοντας σχετικά ερωτήματα. Αποσπάσματα από την ως άνω ομιλία του κ. Εμμανουήλ Δουνδουλάκη: «Για να αποκωδικοποιήσουμε και να κατανοήσουμε την ποίηση του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κ. Στυλιανού, κυρίως τις θέσεις του ως προς τις ανθρώπινες σχέσεις, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας τους ακόλουθους τρεις παράγοντες: α. Την ορφάνια, φυσική δηλαδή κυριολεκτική και μεταφορική που βίωσε στη ζωή του Ένας άνθρωπος ορφανός, «εξόριστος», «αιχμάλωτος», «περιθωριακός» και «ανυπολόγιστος» - όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει τους ξενιτεμένους, -κατ επέκτασιν και τον εαυτό του-, «γυμνάζει την ψυχή του στη σιωπή» και είναι εύκολο να διαισθανθεί την απώλεια, να αποτιμήσει τον πόνο, να βρει σημεία επαφής με τον πάσχοντα και να αποτυπώσει τις σκέψεις του στον παρθένο καμβά μιας σελίδας. Γι αυτό αντιλαμβάνεται τις λεγόμενες «περιθωριακές ομάδες», τους πάσχοντες, όπως τους κλέφτες, τους ζητιάνους, τους τυφλούς, τους πληγωμένους, τους μοναχικούς, κ.ά., και μιλά καταλλήλως. β. Την ευαισθησία, η οποία αποδεικνύεται κεφαλαιώδους σημασίας για τον Μακαριστό Πρωθιεράρχη. Σε αυτήν έγκειται ο δυναμισμός ενός ανθρώπου, όπως ενυλώνεται μέσω της παραιτήσεως του θελήματός του. Σημειώνει χαρακτηριστικά: «το μπόι του ανθρώπου/ το μετρά η ευαισθησία/όπως εκφράζεται σε διαδοχικές παραιτήσεις». (Ποίημα: «Ο τρωτός Δον Κιχώτης») Η ευαισθησία, αποτελεί τη γενεσιουργό αιτία της ποίησής του και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διάκριση των διαθέσεων των άλλων, στην κατανόηση των πραγμάτων γύρω του. Η κινητήρια αυτή δύναμη λειτουργεί σαν τον σεισμογράφο που καταγράφει τις ανεπαίσθητες δονήσεις, έστω κι αν αυτές δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές από τον κόσμο, εφόσον δεν είναι συγκεκριμένης έντασης γ. Τη θεολογική παιδεία και την Αρχιερατική του ιδιότητα. Κάθε ευσυνείδητος θεολόγος έχει μια δεδομένη θεώρηση ως προς την κτίση γενικότερα και αγαπητική διάθεση προς όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, η οποία συνδέεται με τη Σάρκωση του Λόγου. Ο Μακαριστός Στυλιανός ως κραταιός θεολόγος, ως γνήσιος εκφραστής της Παράδοσης αυτής, πάσχει και οδυνάται για την αμαυρωθείσα εικόνα, τις ανθρώπινες σχέσεις που διασαλεύονται και θρηνεί για τη φθορά της κτίσης που συμπαρασύρεται εξαιτίας της ανθρώπινης πτώσης και αμετροέπειας. Όταν ο Αρχιεπίσκοπος ποιητής ομιλεί για το συνάνθρωπο, τον κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, φυλής, πτώσης και παραβατικής διάθεσης, αυτό το πράττει με αγάπη και διάκριση, με συστολή και πόνο ψυχής. Θεωρεί αδιανόητο να εκλάβει το συνάνθρωπο και αδελφό του ανεξάρτητα από τη «χριστιανική ανθρωπολογία», γι αυτό υπογραμμίζει ότι ο πλησίον λειτουργεί ως κάτοπτρο του εαυτού μας, ως μέσο ολοκλήρωσης, ενώ για τα προβλήματα, τις δικές του πτώσεις, μερίδιο ευθύνης αναλογεί και σ εμάς, όχι μόνο σε εκείνον Σε ένα ποίημα, λυρικό και συνάμα βαθύτατα θεολογικό, σημειώνεται: «Εκείνες οι πατημασιές στην άμμο/δεν σου έδωσαν άλλα σημάδια/για ηλικία, φύλο ή φυλή./αυτό θα πει πως έχεις τ απαραίτητα/να προσκυνήσεις την εικόνα σου/δηλαδή την εικόνα του Θεού/ακόμη και το πέλμα του αδελφού σου.» (Ποίημα: «Των φρονίμων ολίγα») Οι σχέσεις με τον συνάνθρωπο Η σχέση μας με το συνάνθρωπο είναι εκείνη που νοηματοδοτεί και μας επηρεάζει, θετικά ή αρνητικά, διότι όπως θα σημειώσει ο ποιητής- δεν είμαστε μονάδα. Πρέπει διαρκώς να μετρούμε την κάθε απόφασή μας και να υπολογίζουμε σε συνάρτηση με εκείνον την κάθε μας πράξη. Η μη επίδειξη αγάπης προς το συνάνθρωπο καταδεικνύει όχι μόνο την εσφαλμένη πορεία μας ως έλλογα ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 Ο Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής στην Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης και μέλος της Π.Ε.Λ Εμμανουήλ Δουνδουλάκης, μίλησε πρόσφατα στην αίθουσα της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (Π.Ε.Λ.), στην Αθήνα, για το ποιητικό έργο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού. όντα, αλλά και φανερώνει τον κρυμμένο εγωισμό μας Ο ποιητής μιλά για τις ανθρώπινες σχέσεις στο χθες και το σήμερα και εντοπίζει σημαντικές αλλαγές που ξεκινούν από το πρόσωπο, τα μάτια, τα οποία είναι ο καμβάς της ψυχής, αλλά και από τη χειραψία, την επικοινωνία. Στο βλέμμα του άλλου, στις κινήσεις του, στη συνομιλία, ανιχνεύει πλέον η συλλογική συνείδηση την αγριάδα, την καχυποψία, την επιβουλή, την αποξένωση και την ενοχή. Οι χειραψίες, τα χαμόγελα, και η συνομιλία που άλλοτε θεωρούνταν δεδομένα στη συναναστροφή των ανθρώπων, σήμερα αποτελούν ζητούμενα και φαντάζουν φοβισμένα πουλιά που δεν ξεμυτίζουν από τη φωλιά τους, στη θέα της καταιγίδας, θυμίζοντας ιδιοπαθή ψυχοπάθεια, σε γενικευμένο σύνολο Όσα σημειώθηκαν παραπάνω, η αντιπαλότητα στις μεταξύ μας σχέσεις, είναι δυνατόν να γεφυρωθούν κατά τον Μακαριστό Πρωθιεράρχη- μόνο εφόσον θεωρηθούν στη θεολογική διάσταση και πραγματικότητα, με αναγωγή στο Ποτήριο της Θείας Ευχαριστίας, το κατεξοχήν Μυστήριο της ενότητας. Όπως υπενθυμίζει, ακόμη και στη μεγαλύτερη αντιπαλότητα με το συνάνθρωπο, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι: «κοινωνία προσώπων θα πει/μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε.» (Ποίημα: «Αυτοτιμωρία») Το παιδί, ο έφηβος, καταλαμβάνουν καίρια θέση στη σκέψη και την ποίησή του. Υποκλίνεται μπροστά στην αθωότητα, το κατεξοχήν γνώρισμα του παιδιού, την οποία τοποθετεί και πάλι στη θεολογική της διάσταση Σε αρκετά ποιήματά του υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, το ρόλο του παιδικού φρονήματος, ως παράδειγμα προς μίμηση όχι μονάχα για την πνευματική προκοπή, αλλά και στις μετ αλλήλων σχέσεις. «Τα παιδιά προηγούνται των ενηλίκων/στη Βασιλεία των Ουρανών/γιατί δεν μνησικακούν ολόκληρη ώρα,/αγκαλιάζουν τον άγνωστο σα συγγενή/και όλος ο κόσμος δικός τους/χωρίς να χουν δεκάρα.» (Ποίημα: «Τα τέκνα της Ερήμου») Οι έφηβοι με τον αυθορμητισμό, την επαναστατικότητα και «την άγνοια των κινδύνων» που τους διακρίνει, προσελκύουν το ενδιαφέρον του ποιητή και αιχμαλωτίζουν το λόγο και τη σιωπή του. Οι μεσήλικες και οι γέροι βρίσκουν επίσης ανάπαυση στην ποίηση του Μακαριστού. Οι τελευταίοι μάλιστα παραλληλίζονται με τα παιδιά και υπογραμμίζεται ότι «έχουν μια περίεργη ευαισθησία και μια αξιοπρέπεια τραυματισμένη», γι αυτό πρέπει να είμαστε διακριτικοί μαζί τους, να τους αφήνουμε «να σέρνουν την κουβέντα», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά.οι σχέσεις των δύο φύλων, ανδρών και γυναικών, δεν διαφεύγουν της προσοχής του. Με αφορμή την κοινωνία Unisex των νέων, θα σημειώσει ότι η εξίσωση αυτή ισχύει και για την τρίτη ηλικία. Η συγκεκριμένη πραγματικότητα δεν είναι, βέβαια, άμοιρη τιμήματος. Ενδεικτικοί είναι οι ακόλουθοι στίχοι από το ομότιτλο ποίημα: «Unisex είναι κι εξίσωση των γέρων/με τις γριές των/που έγιναν απ την ταπείνωση του χρόνου τρυφερότεροι/ενώ αυτές τραχύτερες για ν αντέξουν!» Μετανάστες, ξενιτιά, αναξιοπαθούντες Ο ξένος, ο πρόσφυγας και ο μετανάστης, δεν θα μπορούσαν να απουσιάσουν από την ποίηση του Μακαριστού Στυλιανού, με δεδομένο ότι και ο ίδιος είναι μετανάστης, έχοντας βιώσει την ξενιτιά για δεκαετίες. Τα ποιήματά του δεν εστιάζουν στα κίνητρα ή στις καταστάσεις που οδηγούν στη μετοικεσία, αλλά θέτουν τα πράγματα στη σωστή τους βάση και παράγουν ήθος φιλαδελφείας και φιλανθρωπίας. Ο ζητιάνος, αλλά και ο τυφλός, αντιμετωπίζονται με διάκριση και εξαιρετική λεπτότητα από τον Πρωθιεράρχη ποιητή. Σε ένα ποίημά του μας παροτρύνει όταν προσφέρουμε ελεημοσύνη σε ένα τυφλό να αποφεύγουμε να τον αγγίζουμε, διότι επιτείνουμε το αίσθημα του φόβου που έχει. Στην περίπτωση του ζητιάνου ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος βρίσκει ευκαιρία να δηλώσει το σθένος της ψυχής εκείνου που προβαίνει στη συγκεκριμένη ενέργεια, αλλά και να ελέγξει την ανθρώπινη αναλγησία, κατά το πρότυπο της παραβολής του «Καλού Σαμαρείτη». ΣΕΛΙΔΑ 13

14 Ως προς το ζήτημα της μοναξιάς, υπογραμμίζει τα ακόλουθα: «Οι μοναχικοί /κουράζονται διπλά από τους άλλους/γιατί στον κάθε διαλογισμό τους πρέπει οι ίδιοι να απαντούν/μη έχοντας του συνομιλητή τη βοήθεια./ Γι αυτό αν κουβεντιάσεις μ άνθρωπο μοναχικό/μην προσπαθήσεις να τον πείσεις/είναι αρκετό αν καταλάβεις σωπαίνοντας/σε ποιο πρόσωπο διατυπώνει τον χρησμό του.» (Ποίημα: «Υπερωρίες αθέατες») Η αποξένωση, η αφιλία και η περιθωριοποίηση, βρίσκουν χώρο στα ποιήματα του Μακαριστού Αυστραλίας και ελέγχονται ως «αποσιωπημένη αδελφοσύνη». Ο ποιητής μιλά με σκεπτικισμό και συνάμα σκωπτικά για τη σημερινή κοινωνία η οποία: «πολλαπλασιάζει δειλούς και τεμπέληδες/κουράζει τους γενναίους/προκαλεί τους μάταιους να γίνουν πιο μάταιοι/και τελικά όλοι βρισκόμαστε να καλλιεργούμε ποικιλίες εγκλήματος» (Ποίημα: «Σύγχρονη κοινωνία»). Κάτω από το πνεύμα αυτό προτρέπει το συνάνθρωπο, εάν δεν μπορεί να μιμηθεί το γενναίο, τουλάχιστον να μη συνεργήσει με άλλους εναντίον του, κινούμενος από μικροψυχία, φθόνο ή ντροπή. Σύμφωνα με τον Μακαριστό Στυλιανό, πραγματικά ελεύθερος στη σημερινή κοινωνία είναι εκείνος που προσεύχεται. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ελευθερία προϋποθέτει τον όλο άνθρωπο και αφορά και την τελευταία του τρίχα. Την προσευχή προτείνει ως το μόνο μέσο άμυνας, σε κάθε μορφή ασωτίας των λόγων και χειρονομιών, εάν δεν έχει κάποιος να αντιτάξει κάτι διαφορετικό στο συνομιλητή του. Η προσευχή είναι επίσης επιβεβλημένη και στις περιπτώσεις που η καθημερινότητα, οι δυσκολίες της ζωής κάνουν τον κόσμο δυσβάστακτο. Αξίζει, τέλος να σημειωθεί, ότι ο Μακαριστός Πρωθιεράρχης ποιητής, ως ακριβής θεολόγος και στοργικός ποιμενάρχης, που αναγνωρίζει την ισοτιμία των δύο φύλων, επιφυλάσσει τιμητική θέση στην ιερότερη στιγμή της Θείας Λειτουργίας, στα νιάτα, τα κορίτσια, τις ηλικιωμένες και ασθενείς γυναίκες, τις υπομονετικές ξενοδουλεύτρες, τις καρτερικές νοσοκόμες και τόσες άλλες ομάδες του γυναικείου φύλου. Ενδεικτικοί είναι οι ακόλουθοι στίχοι: «Για όλες αυτές και για τόσες άλλες/ που μένουν αμνημόνευτες/από την αφιλάνθρωπη μεροληψία των ποιητών/-την τόσο ανθρώπινη άλλωστε-/ κρατώ πάντα μια θέση στη Λειτουργία,/αμέσως πριν από το εξαιρέτως /της Παναγίας Αχράντου» (Ποίημα: «Συναξάρι παραλειπομένων»). Καθημερινή ζωή Ο μεστός σε περιεχόμενο, καλλιεπής σε εκφράσεις, αποκαλυπτικός και αφυπνιστικός ποιητικός λόγος του μας δίνει αφορμή να στρέψουμε τη σκέψη και την προσοχή μας «στα καθ ημάς». Να βάλουμε «το δάκτυλο εις τον τύπον των ήλων», να ψηλαφίσουμε διαθέσεις και ίσως να αναθεωρήσουμε πρακτικές ως προς τη διαπροσωπική επικοινωνία, σε σχέση με το θρησκευτικό στοιχείο. Η θέαση της καθημερινότητας υπό το πρίσμα της ορθόδοξης Θεολογίας και πνευματικότητας, αποτελεί κατά τον ποιητή- το ασφαλέστερο κριτήριο για την ορθή θεώρηση των ανθρωπίνων σχέσεων και τη διαχείριση των όποιων καταστάσεων βιώνουμε σήμερα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο πλησίον είναι εικόνα του Θεού και, ως μόνο κριτήριο στις μετ αλλήλων σχέσεις, θεωρείται η αγάπη, όπως κορυφώνεται με το κατεξοχήν Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Επιτρέψτε μου να κλείσω την ομιλία με ένα απόσπασμα ποιήματος του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κ. Στυλιανού Χαρκιανάκη, το οποίο φέρει τον τίτλο «Πρέπει». «Πρέπει ν αγαπάς τους ανθρώπους./βέβαια ξέρω πως η αγάπη δεν υπαγορεύεται/γι αυτό είναι εξωπραγματικό το να λέω «πρέπει»/σ αυτή την περίπτωση,/αλλ ακριβώς αυτό δίνει το μέτρο της εκπτώσεως/από τα απερίγραπτα δικαιώματα της καρδιάς./ Ας αγαπούμε λοιπόν όσο αναπνέουμε όλα τα κτίσματα του Θεού/ και στο κάτω κάτω ας μην λησμονούμε/πως αν τα πιο πολλά εγκλήματα έγιναν/από έλλειψη αγάπης,/από περίσσεια αγάπη δεν έγινε έγκλημα κανένα.» (Ποίημα: «Πρέπει»). ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ (19/3/2019) ΣΕΛΙΔΑ 14 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

15 IEPA APXIEÐéòêïðç Üàòôñáëéëò ΕΝΟΡΊΑ ΑΓΊΩΝ ΠΆΝΤΩΝ Η Ενορία Κοινότητα των Αγίων Πάντων εκφράζει τη συλλυπητήριά της για την κοίμηση του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού. Σας ευχόμαστε καλή Ανάσταση και καλό Πάσχα. Το πρόγραμμα της Μεγάλης Εβδομάδας στον Ιερό Ναό έχει ως εξής: Κυριακή ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ. Πρωί: Όρθρος και Θεία Λειτουργία Εσπέρας: Ακολουθία του Νυμφίου π.μ μ.μ. Μεγάλη Πέμπτη Ο Μυστικός Δείπνος. Πρωί: Θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου. Εσπέρας: ΤΑ ΔΩΔΕΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ π.μ μ.μ. Μεγάλη Δευτέρα Ιωσήφ του Παγκάλου. Πρωί: Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία. Εσπέρας: Ακολουθία του Νυμφίου. Μεγάλη Τρίτη Των Δέκα Παρθένων. Πρωί: Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία Εσπέρας: Ακολουθία του Νυμφίου. Μεγάλη Τετάρτη Της αλειψάσης τον Κύριον μύρω. Πρωί: Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία Απόγευμα: Ευχέλαιο Εσπέρας: Ακολουθία του Νιπτήρος π.μ μ.μ π.μ μ.μ π.μ μ.μ μ.μ. Μεγάλη Παρασκευή Τα Άγια Πάθη του Κυρίου. Πρωί: Ακολουθία Μεγάλων Ωρών Απόγευμα: Ακολουθία Αποκαθηλώσεως Εσπέρας: Ακολουθία του Επιταφίου. Μέγα Σάββατο Πρωί: Θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία π.μ μ.μ μ.μ π.μ μ.μ π.μ. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ: Η Ενορία και Κοινότητα των Αγίων Πάντων διοργανώνει ΓΕΥΜΑ την Κυριακή των Βαΐων, 21 Απριλίου 2019 και από ώρα μ.μ., στην Μεγάλη Αίθουσα Εκδηλώσεων (GYMNASIUM) όπισθεν του Ιερού Ναού των Αγίων Πάντων. Είσοδος μετά φαγητού και ποτού για μεγάλους $50 και παιδιά κάτω των 12 ετών $20. Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να απευθυνθούν στα Γραφεία του Ιερού μας Ναού, τηλ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 15

16 Στυλιανός Χαρκιανάκης: Ο Αρχιεπίσκοπος Ποιητής Χριστούγεννα. Μέρες οικογενειακές. Μέρες περίσκεψης και περισυλλογής. Αναδρομές, επανεκτιμήσεις, προβολές για το μέλλον στο πνεύμα των ημερών. Και μέσα στο ζεστό οικογενειακό περιβάλλον, ένα βιβλίο στο χέρι συμπληρώνει την θαλπωρή του σπιτιού. Κάτι διαφορετικό από τα βιβλία της «επαγγελματικής» απασχόλησης αυτή τη φορά. Κάτι πιο ζεστό, πιο ανθρώπινο. Και τώρα τελευταία όταν αποζητώ κάτι που με τέρπει και με στρέφει σε εσωτερικές αναζητήσεις και προσμονές, προστρέχω συχνά στον μεγάλο Κρητικό ποιητή, τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας, Στυλιανό Χαρκιανάκη, έναν από του μεγαλύτερους νεοέλληνες ποιητές κατά την κρίση μου. Πλούσιος ο αμητός. Πάνω από τριάντα οι ποιητικές συλλογές, στο ενεργητικό του Αρχιεπισκόπου. Και βέβαια δεν είναι μόνον η ποσότητα. Αυτό που μετρά είναι η ποιότητα. Έχω στα χέρια μου την ποιητική συλλογή «Ο Βαθμός της Εκπλήξεως» (Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, 2001). Και είναι όντως μέγας ο βαθμός της εκπλήξεως που αισθάνομαι συλλαβίζοντας προσεκτικά με όλες μου τις αισθήσεις την ποίηση του ιερωμένου ποιητή από τη μια σελίδα στην άλλη, από το ένα ποίημα στο άλλο. Ύψιστη η τελειότητα. Ένας βαθιά ερωτικός ποιητής με έναν καθολικό Παπαδιαμαντικό ερωτισμό που, όπως και στον κυρ-αλέξανδρο, διαχέεται παντού και διαπερνά τα έμψυχα και τα άψυχα αυτού του κόσμου και συνθέτει ποιήματα μοναδικά, για τα πάντα. Γιατί στην ψυχή του ιερωμένου ποιητή δεν φαίνεται να υπάρχουν μικρά και μεγάλα, σημαντικά και ασήμαντα. Μέσα στον δικό του κόσμο, κόσμος το κάθε πράγμα. Ένας μικρόκοσμος το κάθε πλάσμα, καθόλου υποδεέστερος του άλλου κόσμου, του κόσμου του άπειρου. Ποιος θα μπορούσε για παράδειγμα να φανταστεί ένα ποίημα γραμ- TΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΠΥΡΓΙΩΤΆΚΗ* ΣΕΛΙΔΑ 16 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

17 μένο για «το σκοτωμένο σκυλί πάνω στην άσφαλτο» (σελ. 169), για «μια κατσαρίδα σκοτωμένη στο πάτωμα» (σελ. 73) ή για ένα παπούτσι τρύπιο, πεταμένο στο δρόμο; Κι όμως, το καθένα από αυτά είναι μια ιστορία ολόκληρη. Έτσι και το τρύπιο παπούτσι κουβαλάει μια ιστορία, έναν ολόκληρο κόσμο. Και η ευαισθησία του ποιητή μπορεί να διεισδύσει σ αυτόν τον κόσμο και να τον αναπλάσει, να του δώσει πνοή. Και μέσα σ αυτόν τον κόσμο το τρύπιο παπούτσι, αυτό το ευτελές (για μας τους άλλους) αντικείμενο κι αυτό τόσο σύνηθες θέαμα, που έπαυσε να προκαλεί (σε μας τους άλλους) μια οποιαδήποτε αίσθηση, παίρνει τις δικές του διαστάσεις, αξίζει να γίνει ποίημα και γίνεται από τον Αρχιεπίσκοπο Ποιητή: Το αειπάρθενο της ζωής Ένα παπούτσι τρύπιο έχει μια ιστορία το ειδύλλιο με το δρόμο οι καθημερινοί αποχαιρετισμοί και οι εκ νέου συναντήσεις με το πόδι μα πάνω απ όλα η μακρυνή ανάμνηση σχεδόν διαλυμένη στα υγρά της βυρσοδεψίας πως κάποτε το δέρμα αυτό το βαμμένο ήταν επιδερμίδα που πονούσε και κρύωνε (σελ. 31). Πηγαίνοντας στο Άγιο Όρος με τον ανιψιό του Νίκο Καλιούρη Έτσι το τρύπιο παπούτσι μας οδηγεί στις πρωταρχικές του ρίζες, σ αυτό το μακρινό ζώο, που κάποτε είχε επιδερμίδα που πονούσε και κρύωνε. Και τώρα πονάει ο ίδιος και προκαλεί και σ όλους εμάς αυτή την περισυλλογή για το ζώο που χάθηκε. Εκεί λοιπόν που τα πράγματα παύουν να προκαλούν τη δική μας αίσθηση, λειτουργεί η ευαισθησία του ποιητή, ανακαλύπτει τις λειτουργικές σχέσεις, τις συνέχειες και τις ασυνέχειες μεταξύ των πλασμάτων και συνθέτει ποιήματα για τα χαμένα, τα ματαιωμένα και τα απρόσμενα. Κι όποιος διαβάζει την «Δεντρόμορφη Παναγία», δεν μπορεί παρά να αισθανθεί πως για τον ποιητή φαίνεται να κατοικεί μέσα στο κάθε πλάσμα ο ίδιος ο Δημιουργός. Αντιλαμβάνεται ο προσεκτικός αναγνώστης πως στην εσώτερη αντίληψη του ιερωμένου ποιητή Δημιουργός και δημιούργημα συμπίπτουν, γι αυτό δεν υπάρχουν μικρά και μεγάλα, υπάρχουν μόνο δημιουργήματα. Γιατί «οι χυμοί της ζωής κυκλοφορούνε συγχρόνως/ αλληλέγγυα σ όλο το σώμα της δημιουργίας» (σελ. 150). Γι αυτό και ο Αρχιεπίσκοπος θρηνεί για το δέντρο που κόψανε άξαφνα κι απροσδόκητα μπροστά από το παράθυρό του. Θρηνεί την καστανιά «που για τόσα χρόνια ήταν η φυσική κουρτίνα στο πλατύ μεγάλο παράθυρο ακουμπισμένη κατάσαρκα στα τζάμια» (σελ. 48). Κι όταν ο δεσμός τους ο ιερός κόπηκε μαζί με το δέντρο που βίαια κι απροσδόκητα κόψανε είναι ως να αφαίρεσαν ένα κομμάτι από τον ίδιο τον εαυτό του, ως να σταμάτησαν οι χυμοί της ζωής του ποιητή να επικοινωνούν με τους χυμούς του δένδρου. Δημιουργείται κενό και τότε δικαίως εκείνος διαμαρτύρεται, υψώνει τη φωνή του, πλέκει τον δικό του ύμνο για την «Δεντρόμορφη Παναγία»: «Το κόψανε το δέντρο το ιερό ημέρα Σάββατο δώδεκα Μαϊου.. Θα βάλω λοιπόν να σημάνουν αργά δεκαπέντε χτυπήματα του καθεδρικού οι καμπάνες όσα τα χρόνια που ζήσαμε μυστικά η Καστανιά Παντάνασσα κι εγώ χωρίς ανάσα. Θα βάλω ακόμη τ άλλα δένδρα της αυλής να χαμηλώσουν τα κλαδιά -μεσίστιες σημαίες και τα πτηνά να βουβαθούνε ομοθυμαδόν ενός λεπτού σιγή για τη δεντρόμορφη Παναγία» (σελ. 50). Αυτή η σχέση δημιουργήματος και Δημιουργού κι αυτή η οριζόντια διασύνδεση των πλασμάτων, είναι σαν να μεταφέρει ξανά τον ποιητή Αρχιεπίσκοπο στο ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 17

18 αρχικό εκείνο παιδικό στάδιο του «ανθρωπομορφισμού» και τον κάνει να δίνει ανθρώπινη μορφή και να επικοινωνεί με τα πάντα. Έτσι, με μια παιδική/παπαδιαμαντικήν αγνότητα, μπορεί να συνομιλεί με κάθε πλάσμα και να γίνεται ένα μαζί του, μπορεί να κατανοεί τις λειτουργικές σχέσεις μεταξύ των στοιχείων της φύσης και να περιπλέκει χαριτωμένα παιχνιδίσματα. Παραθέτω ένα μικρό μόνο τέτοιο ποίημα-παιχνίδισμα: Διαψεύσεις «Νομίζαμε πως φεύγοντας ο ήλιος Θα παιρνε μαζί του τις σκιές. Μα κείνες ενωθήκαν σαν βασίλεψε Και κάμανε τη νύχτα» (σελ. 165) Συναντούμε συχνά στην ποίηση του Αρχιεπισκόπου αυτήν την μοναδική ευρηματικότητα, που πηγάζει από τις αρχέγονες σχέσεις των πραγμάτων και το αειπάρθενο της ζωής. Κι αυτά είναι συνήθως μικρά ποιήματα, σύντομα επιγράμματα με μεγάλη σημασία και βαθύ νόημα. Γιατί θα ήταν αστείο να περιορίσει κανείς το νόημα του ποιήματος μόνο στις σκιές με την κυριολεκτική τους σημασία. Υπάρχουν σκιές και σκιές που προκαλούν νύχτες και νύχτες. Κι όποιος υποτιμήσει τις σκιές, βρίσκεται συχνά μακριά νυχτωμένος. Και η αλληγορία δεν είναι σπάνια στην ποίηση του Αρχιεπισκόπου. Φτάνει μόνο να την αναζητήσει κανείς ανάμεσα στις γραμμές και μέσα στις αποσιωπήσεις του. Η ίδια αλληγορία υποκρύπτεται και σε πολλά άλλα τέτοια μικρά, επιγραμματικά σχεδόν, ποιήματα μεγάλης σημασίας. Ένα ακόμη: Προσανατολισμός «Όλα τα ποτάμια που κυλούν ορμητικά ή ράθυμα έχουνε μια μονάχα νοσταλγία: τη θάλασσα» (σελ. 67). Εκεί όμως που ευαισθησία του ποιητή υπερβαίνει τα όριά της είναι η βαθιά θλίψη για τα ανθρώπινα. Και καθώς μοιάζει να πλημμυρίζει το είναι του από εσωτερική μοναξιά, αλλά και μεγάλη πληρότητα, μπορεί να διεισδύει στα εσώτερα της ανθρώπινης ψυχής και της ανθρώπινης ύπαρξης σε όλες της σχεδόν τις εκδοχές και σε όλες τις ψυχικές της διακυμάνσεις και μεταπτώσεις. Δεσπόζει βέβαια η βαθιά κατανόηση του ανθρώπου και κυρίως του μοναχικού και του πονεμένου. Ο άνθρωπος της μοναξιάς βρίσκει καταφύγιο μέσα του. Γιατί «Αν δεν είδες άνθρωπο σε μπαλκόνι να θαυμάζει το κενό θα πει πως δεν εγνώρισες τα στοιχειώδη της ζωής: την πλήξη την απόγνωση τη νοσταλγία» (σελ. 171). Και περικλείει πολλή συμπάθεια και μεγάλη αγάπη για τον μοναχικό άνθρωπο η ψυχή του: «Δεν υπάρχει πιο πένθιμο θέαμα από το να δεις άνθρωπο να τρώει μόνος του» θα πει (σελ. 150). Κι αυτό το αίσθημα της μοναξιάς φαίνεται να είναι το φρικτότερο των αισθημάτων. «Η μοναξιά είναι μια αρρώστια που παραμορφώνει όχι μονάχα πρόσωπα αλλά και τα έπιπλα και τα σπίτια» (σελ. 167). Και ιδού η απόδειξη από το ποίημα Καστελλόριζο: «Τα ερειπωμένα τώρα σπίτια δεν αναπνέουν μήτε τολμάς να ψάξεις για πορτοπαράθυρα όμως ολόλευκοι όγκοι σιωπής με προτεταμένα μπαλκόνια στο πέλαγο σαν στήθη που δεν ολοκλήρωσαν το θηλασμό επικαλούνται τα ναυαγισμένα καΐκια» (σελ. 141) Κρυφή επιθυμία να εξοντωθεί αυτό το απεχθές αίσθημα που εξοντώνει τα πάντα. Γι αυτό ο καπνιστής καθώς στρίβει το τσιγάρο του καθισμένος μόνος του στο παγκάκι «Κάποια στιγμή τα δάχτυλα ξεχάστηκαν κι άρχισαν να πιέζουν ασφυκτικά το τσιγάρο λες και ο ταλαίπωρος νόμιζε ασυναίσθητα πως έσφιγγε της μοναξιάς το λαρύγγι» (σελ. 191). Αυτόν λοιπόν τον άνθρωπο της μοναξιάς και της απόγνωσης προσπαθεί να περιθάλψει και ως ιερωμένος και ως ποιητής. Τον δικό του πόνο κάνει τραγούδι, σ αυτόν αφιερώνει μεγάλο μέρος της ζωής και της ποίησής του. Ωστόσο όταν μιλάει για θάνατο, μιλά με τον ήρεμο λόγο του αυτονόητου, του αναμενόμενου, του βέβαιου που δεν προκαλεί αρνητικά συναισθήματα, αφού «όσο συχνότερα πεθαίνεις τόσο βαθύτερα ζεις» (σελ. 156). Και, συχνά, όταν μιλάει για το θάνατο -«τη μόνη απροσποίητη χειρονομία μας»- ο λόγος του είναι λόγος για τη ζωή. Συχνά δηλαδή ζωή και θάνατος συμπλέκονται σε μια υπερβατική κατάσταση. Και φαίνεται πως αυτοί οι άνθρωποι που δεν ενδίδουν σε τέτοιες διακρίσεις είναι ακριβώς αυτοί που θαυμάζει ο ποιητής. Έτσι μιλάει με πολύ θαυμασμό για τον καπετάνιο που πίνει απ την ίδια κούπα κρασί (δηλαδή ζωή) και θάνατο: «Ο καπετάνιος που πεθαίνει στη στεριά με την ψυχή λησμονημένη στο καϊκι ήξερε να μεθά και να κινδυνεύει πίνοντας απ την ίδια κούπα κρασί και θάνατο» (σελ. 207). Επιφυλάξεις διατηρεί μόνο όταν ο θάνατος απειλεί αυτούς που δεν γνώρισαν ακόμη τη ζωή, τα παιδιά και τους έφηβους. Κι είναι κι αυτό ακόμη μια ένδειξη της εγγύτητας του ενός με το άλλο, της ταυτότητας και της διάκρισης των εννοιών της ζωής και του θανάτου. Έτσι συμβουλεύει: «Μην πείτε στα παιδιά πως οι μεγάλοι πεθαίνουν γιατί θα φοβηθούν να μεγαλώσουν» (σελ. 175). Κι όταν ο θάνατος αναφέρεται στο στον έφηβο, δηλαδή τον «νέο άνθρωπο που δεν πρόλαβε να σταθεί και να ριζώσει έστω για λίγο στον ρέοντα κόσμο», ο ποιητής θέλει απλώς να εκφράσει τη θλίψη του γιατί «ο έφηβος κεραυνοβολήθηκεκαθώς βρισκόταν εν καλπασμώ προς το φως» (σελ ). Με την ίδια άνεση τραγουδά, έστω και σπανιότερα, τις χάρες και τις χαρές της ζωής. Έτσι μιλά με τη λεβεντιά του δεξιοτέχνη χορευτή για τον «πεντοζάλη άνεμο που τρώει/ τα σωθικά του Κρητικού στην ξενιτιά» (σελ. 56). Κι ακόμη εκφράζεται με κάποια περιφρόνηση, για τους δειλούς και τους άτολμους, γι αυτούς που στην κρίσιμη ώρα αντί να πάρουν θέση ξεκάθαρη, κάνουν αυτό που βολεύει κάθε φορά, δηλαδή κοινώς «κάνουν την πάπια», θέλοντας να διδάξει πως πρέπει να τολμάς, να παραμένεις αταλάντευτος. «Αλίμονο σ αυτούς που δεν αμφισβητήθηκαν γιατί θα πει πως ταυτιστήκαν μ όλους τους ανθρώπους Αλίμονο σ αυτούς που δεν διώχτηκαν γιατί θα πει πως δεν πολέμησαν μήτε με σκιές.» (σελ. 117). Μάνα και Παναγιά φαίνεται να συγκινούν ιδιαίτερα τον ιερωμένο ποιητή και αποτελεί αυτό ένα ακόμη κοινό ΣΕΛΙΔΑ 18 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

19 σημείο με τον Μεγάλο Αλλοδαπό της Αθήνας, τον Άγιο των Ελληνικών Γραμμάτων, Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Οι δυο τους χωρίς να ταυτίζονται φαίνεται να έχουν πολλά κοινά σημεία. Κι αυτή η αδυναμία προς τη μάνα γίνεται και για τον ιερωμένο ποιητή συχνά λόγος ποιητικός. Πολλά τα ποιήματα που μιλάνε για Κείνη την φτωχιά και περήφανη μάνα, αυτήν που ήξερε να θυσιάζεται για «να θρέψει τα λιμώττοντα ορφανά Της». Τη μάνα που «Ήτανε μαραμένα τα χέρια Της σαν άνθη που τα κόψαν την αυγή και τα λησμόνησαν χωρίς νερό στο ανθογυάλι» (σελ. 37). Ακόμη κι όταν αυτή πια δεν υπάρχει, εκείνος προσπαθεί καρτερικά μια μάταιη επικοινωνία μαζί της. «Αν και ξέρω πως λείπεις και το τηλέφωνό σου δεν θ απαντήσει σχηματίζω αργά, τελετουργικά τον αριθμό που μεσίτευε άλλοτε τη φωνή σου έχοντας την ικανοποίηση του τυφλού που χτυπά το ραβδί και νομίζει πως βλέπει το δρόμο. Παρόλο που έφυγες και ξέρω πως δεν θα γυρίσεις μιλώ στο κενό χωρίς να φοβούμαι πως τα λόγια μου πάνε χαμένα γιατί γνωρίζω πως συλλαβίζοντας τ όνομά σου σου εξασφαλίζω μια μορφή αθανασίας παράλληλα στη θλίψη και στο θάνατο» (σελ. 23). Και σε ένα άλλο ποίημα ανοίγει μαζί της άλλο διάλογο: Επιμνημόσυνο «Γιατί νομίζεις σου βαλα το κάδρο; απλούστατα για να μην απλωθεί η μορφή Σου σ ολόκληρο τον τοίχο για να μην εκταθεί η μορφή Σου μέσα κι έξω απ το σπίτι και δεν μπορούν πια να Σ αγκαλιάζουν τα δακρυσμένα μάτια μου» (σελ. 40). Ας μου επιτρέψει ο Αρχιεπίσκοπος τη δική μου έμμετρη απάντηση στο πρόσωπό του: Στον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας ΣΤΥΛΙΑΝΟ Και νομίζεις θα βρεθεί στ αλήθεια κάδρο να θέσει όρια στη μορφή Σου; Απλούστατα και με χίλια κάδρα η μορφή Σου θ απλώνεται απεριόριστα στους τοίχους. Με χίλια κι άλλα χίλια κάδρα η μορφή Σου θα εκτείνεται μέσα κι έξω απ το σπίτι και θ αγκαλιάζει τους ουρανούς και το Σύμπαν. Και χίλια κι άλλα χίλια μάτια θα Σ ατενίζουν βουρκωμένα αναζητώντας ταπεινά το έλεος και την ελπίδα στο πρόσωπό Σου. Θα μπορούσε κανείς να πει χίλια κι άλλα χίλια λόγια για τον μεγάλο νεοέλληνα ποιητή. Και είναι μεγάλος γιατί έχει τη δική του ταυτότητα. Μπορεί κάποιοι στίχοι του να θυμίζουν καμιά φορά Καβάφη ή Βρεττάκο, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος είναι ο εαυτός του. Έχει τη δική του ποίηση, τη δική του ποιητική ταυτότητα, όπως διαμορφώθηκε από τη μακροχρόνια ποιητική του δημιουργία. Αυτήν την ποιητική του ταυτότητα υπηρετεί με συνέπεια και συνέχεια. Έτσι ο ιερωμένος ποιητής δεν περιορίζεται μόνο να ιερουργεί από το Άγιο Βήμα, Άξιος και Πανάξιος λειτουργός του Κυρίου, αλλά το ίδιο άξια και πανάξια ιερουργεί την Τέχνη από την ωραία πύλη της ποιήσεως, γιατί όπως θα ομολογήσει ο ίδιος το ποίημα είναι οδύνη, το ποίημα είναι πάθημα. «Το ποίημα συλλέγεται με χούφτες τρεμάμενες όπως τα δάκρυα στο μαντήλι το μαργαριτάρι από πληγωμένο κοχύλι» (σελ. 204). Greek Orthodox Community Box Hill and Districts Inc. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΠΟΞ ΧΙΛ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ Registered Trust No. 686 under Part II of the Religious Successory and Charitable Trust Act 6357 A C ABN HEAD OFFICE: 3 Hopetoun Parade, Box Hill, 3128, Postal Address: PO. Box 250, Box Hill,3128 Phone / Fax: gocbhd@gmail.com Συλλυπητήρια CHURCH HOLY CROSS 1 Hopetoun Parade, Box Hill, 3128 Phone: Fax: Office Hours: Monday Wednesday Friday: 4:00pm - 6:00pm Rector: Father Dionysios Rallis Mob: Ο ιερατικώς προϊστάμενος πατέρας Διονύσιος Ράλλης, ο πρόεδρος της Κοινότητας κ. Ν. Φαρλέκας, το Διοικητικό Συμβούλιο, η Κηδεμονία, το τμήμα κυριών, το τμήμα ηλικιωμένων, η Σχολική επιτροπή και το διδακτικό προσωπικό, εκφράζουμε τη θλίψη μας, για την κοίμηση του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου κ.κ. Στυλιανού. Υπήρξε μια σημαντική μορφή της Ορθοδοξίας με πλούσιο Θεολογικό και λογοτεχνικό έργο, με θητεία άνω των 40 χρονών στην Αυστραλία Ας είναι ελαφρύ το χώμα του Παραδείσου που θα τον σκεπάσει. Με Σεβασμό Ν. Φαρλέκας Π. Ντάρμος Πρόεδρος Γραμματέας * O Γιάννης Πυργιωτάκης είναι καθηγητής και πρ. Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Κρήτης **Το κείμενο πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Πατρίς» Ηρακλείου τον Δεκέμβριο του 2007 ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΗ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΑΓΙΑ ΓΗ - ΣΙΝΑ 26 ΜΑΪΟΥ - 8 IOYNIOY ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΕΝΟΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΤΑ ΑΓΙΟΥ ΡΑΦΑΗΛ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΣ ΛΙΒΕΡΠΟΥΛ, ΝΝΟ 29 Forbes St, Liverpool, NSW ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΨΑΛΤΗΣ Κάνουμε γνωστό σε όλους ότι ζητείτε ιεροψάλτης. Για πληροφορίες επικοινωνήστε με τον Π. Δημήτρη στο Γραφείο της εκκλησίας Tηλέφωνο: straphaelsliverpool@bigpond.com ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΡΩΣΙΑ ΙΟΥΝΙΟΥ ΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ - 4 ΙΟΥΛΙΟΥ Κρατήσεις - Πληροφορίες Ορθόδοξα Προσκυνήματα info@proskinimata.gr ΣΕΛΙΔΑ 19

20 Τήν ὥρα αὐτή τήν μεγάλη τῆς ἀπολύτου σιγῆς καί τῆς προσευχητικῆς ἱκεσίας γιά τόν μεγάλο ἐκκλησιαστικό ἡγέτη, τόν πολιό Ἱεράρχη, τόν λαμπρό Ποιμένα, τόν περίφημο Ὀρθόδοξο θεολόγο, τόν γλαφυρό ποιητή, τόν χαλκέντερο συγγραφέα, τό καύχημα τῆς Μητρός μας Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τήν ὑπερηφάνεια τῆς Ἁγιοτόκου μεγαλονήσου Κρήτης, τόν πιστό φίλο καί ἐκλεκτό πρεσβύτερο ἀδελφό ἐν Χριστῷ, τόν Ἀρχιεπίσκοπο Αὐστραλίας Στυλιανό Χαρκιανάκι, ὅστις ἐγκατέλειψε μόλις πρό ὀλίγου τά γήϊνα καί μετέβη ἀπό τῶν λυπηροτέρων ἐπί τά χρηστότερα καί θυμηδέστερα, καταθέτω αὐτά τά ὀλίγα ψελλίσματα εὐγνωμοσύνης. Ἀπευθύνομαι ἐκ βαθέων καί ἐκ καρδίας στήν πολυσέβαστη καί πολυτίμητη Μορφή του, προκειμένου νά προσθέσω ἄσημη, καρδιακή ὅμως, ψηφίδα στήν εἰκόνα του, τήν ὁποίαν ἔζησα ἐμπειρικά καί βιωματικά κατά τήν μακρά περίοδο τῆς γνωριμίας μας, ἀπό τά φοιτητικά μου χρόνια καί ἀργότερα κατά τήν εἰλικρινῆ, ἀνιδιοτελῆ, καί μόνον πρός τό συμφέρον τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ἀποβλέπουσα πολυετῆ νυχθήμερο συνεργασία μου μαζί του, ἐκ τῆς ὁποίας ὄχι μόνον ἐμορφώθην καί ἐδιδάχθην προσωπικῶς τό ἦθος καί τό φρόνημά του, ὡς σοφοῦ Ἱεράρχου τῆς Κωνσταντινουπολίτιδος Ἐκκλησίας μας, ἀλλά κυρίως ἐμαθήτευσα κυριολεκτικά εἰς τήν μαρτυρία καί τήν ἀφειδώλευτη κενωτική ἀγαπητική προσφορά του πρός τόν πολύπλαγκτο Θεσμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μας. Βεβαίως, οὐδεμίαν σημασίαν θά ἔχουν ἀσφαλῶς τά ἐκφραζόμενα πηγαῖα αἰσθήματα αὐτά στήν ἰδική του εἰκόνα παγκοσμίου ἀκτινοβολίας καί ἀφωσιωμένης καί πιστῆς διακονίας καί προσφορᾶς του στήν Μητέρα Ἐκκλησία, στήν Ὀρθοδοξία εὐρύτερα, στήν Θεολογία της - μέ τήν συγγραφή περισπουδάστων μελετῶν καί ἄρθρων, ἀλλά καί μέ τό ἐκλεκτό καί παραμόνιμο «παιδί» του, τήν Θεολογική Σχολή τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Σύδνεϋ-, στήν ἀνασύστασι ἐκ τῶν «ἐρειπίων» σχεδόν τῆς Ἐπαρχίας του, στά ἑλληνικά γράμματα, καί ἰδιαιτέρως στόν σοφό καί διδακτικό του πάντοτε ποιητικό λόγο, Ὅμως θεωρῶ ὀφειλετικό χρέος καί ἀδελφική εὐθύνη εὐγνωμοσύνης καί εὐχαριστίας πρός τό ἱερόν πρόσωπόν τοῦ ἀποιχομένου μακαριστοῦ Ἱεράρχου νά ἐκφράσω ἐν ἀδραῖς γραμμαῖς -θά ἀπητοῦντο, ἄλλωστε, τόμοι ὁλόκληροι διά νά λεχθοῦν ὅσα θά ἔδει-, αὐτά πού ἔζησα καί πού μέχρι σήμερα αἰσθάνομαι βιωματικά γιά τήν σεπτή Προσωπικότητά του, νά τά ἐκφράσω μάλιστα αὐτή τήν ἱερά στιγμή καί νά καταθέσω τήν καρδιακή μου ἐκτίμησι γιά τήν ποιμαντική, ἐκκλησιαστική καί εὐρυτέρα δραστηριότητα καί προσφορά στήν ἐν Αὐστραλίᾳ Ἐπαρχία Ανήρ αληθώς Μέγας κεκοίμηται εν Κυρίω Ὀφειλετική ἀναφορά μνήμης Μητροπολίτου Φιλαδελφείας κ. Μελίτωνος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τοῦ ἀπό Μιλητουπόλεως Ἀρχιεπισκόπου Στυλιανοῦ, ἐν μέσῳ σκοπέλων καί ὑφάλων πολλῶν, προσφορά πού προκαλεῖ καί μᾶλλον ἐπιβάλλει τόν πάγκοινο θαυμασμό. Ὁ Ἀρχιεπἰσκοπος Στυλιανός, ὡς δόκιμος ποιητής, καίριος καί ἀκριβής, ἔχων ἰδίαν καλήν γνῶσιν τῶν ἀνθρωπείων ἔγραφε: «Ἀλλοίμονο σ αὐτούς πού δέν ἀμφισβητήθηκαν, γιατί θά πῆ πῶς ταυτίστηκαν μ ὅλους τούς ἀνθρώπους». Ἡ βιωματική ποιητική ρῆσις αὐτή καί ἡ εὐγνωμοσύνη, ὡς προσωπικῶς χάριτι ἀπολαύσας πολλά ἐκ τῆς ἀγαθοδώρου ροπῆς του, ἐπιβάλλει νά ἀπευθύνω τήν γραφή αὐτή εὐχαριστίας ἐκ βαθέων, διότι ἔσχον τήν εὐλογία νά γνωρίζω καί νά βιώσω μέρος τοῦ τιτανίου εὐρυτέρου, ἐκκλησιαστικοῦ καί ἀκαδημαϊκοῦ, ἔργου του. Ἡ χειμαζομένη Ἐπαρχία πού παρἐλαβε τόν Φεβρουάριο τοῦ 1975, ἀποτελεῖ σήμερα κυψέλη θαυμαστή ἀπό κάθε πλευρά καί ὑπόδειγμα ὀργανωμένης καλῶς καί θεοπρεπῶς Ἐπαρχίας τοῦ Θρόνου, χάρις εἰς τούς ἀτρύτους κόπους καί τάς προσωπικάς θυσίας του. Ἐπάλαιψε, χωρίς ὑπερβολή, μέ ὅλα τά «στοιχεῖα» τοῦ κόσμου, δῆθεν φίλια, ἀλλά καί τά ἀλλότρια, καί ὑπερέβη «προσκόμματα» καί «τειχίσματα» ἀχαριστίας καί «ὑπονομεύσεων» πού ὑψώνοντο καθημερινά μπροστά του, καί παραδίδει σήμερον μίαν κατά πάντα ὠργανωμένην καί εὐθυδρομοῦσαν Ἐπαρχίαν. Διά τῶν ἀρετῶν καί τῆς ἐν γένει κενωτικῆς καί θυσιαστικῆς προσφορᾶς εἰς πάντας τούς τομεῖς, κατέκτησε ἀμέριστον τήν ἐκτίμησιν, τήν ἀναγνώρισιν καί τόν σεβασμόν τῆς πανορθοδόξου, ἀλλά καί τῆς εὐρυτέρας διαχριστιανικῆς συνειδήσεως, καί κατέστη μία πεφωτισμένη ἱερά προσωπικότης, ἕνας ἄριστος ἰδεολόγος καί ὁραματιστής, δεξιοτέχνης τοῦ λόγου, καί μάλιστα καί τοῦ ποιητικοῦ. Θά περιορισθῶ προσωπικά στήν ἀναφορά μόνο, κατά τήν ἱερά αὐτή στιγμή τῆς ἀποτιμήσεως ἔργων καί λόγων: ἤτοι στήν πρόθυμη πάντοτε, ἐν ἀφανείᾳ, σύνταξι πληθύος -τόμων ὀλοκλήρων- Πατριαρχικῶν κειμένων, διά τῶν ὁποίων διηκόνησε τόν μακαριστόν Πατριάρχην τῆς ἀγάπης Δημήτριον, ἀλλά καί μετά τήν κοίμησίν του τόν νῦν Πατριάρχην μας. Ἀκόμη νά ἐνθυμηθῶ καί νά προσθέσω, ὅτι τά δίκαια τοῦ Πατριαρχείου ὑπεστηρίχθησαν, ἐν παντί καί πάντοτε, στερρῶς καί δυναμικῶς καί μέ προσωπικάς του θυσίας καί ἡ ἐν Αὐστραλίᾳ Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή ὑπερέβη δυσκολίας ἀνθρωπίνως ἀνυπερβλήτους, χάρις εἰς τούς ἰδικούς του χειρισμούς καί εἰς τήν σοφίαν καί ἐμπειρίαν του. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Στυλιανός τήν κατέστησε ἀσφαλῆ και ἀληθῶς μεγάλην Ἐπαρχίαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου. Τέλος, νά μνημονεύσω ἁπλῶς ἐνεός καί ἐν θαυμασμῷ τήν ἰδικήν του προσωπικήν πρωτοβουλίαν νά συγκληθῇ ὑπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριάρχου Βαρθολομαίου ἡ γνωστή Μείζων καί Ὑπερτελής ἐκείνη Σύνοδος, διά τῶν ἀποφάσεων τῆς ὁποίας περιεφρουρήθησαν τά ἀπαράγραπτα κανονικά δίκαια τοῦ Πατριαρχείου μας ἐπί τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς, ἀπό γνωστάς ἐπιβουλάς «ἡμετέρων» καί τρίτων. Ἔγραψεν ὁ ἀοίδιμος καί ἐν τούτῳ ἱστορίαν. Ἡ συμβολή τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Στυλιανοῦ ὑπῆρξε μοναδική καί ἴσως ἀνεπανάληπτος, ὅπως τήν ἐβίωσα καί πάλιν προσωπικά εἰς ὅλας τάς φάσεις, πρό καί κατά τήν σύγκλησιν τῆς Μείζονος ἐκείνης Συνόδου. ΣΕΛΙΔΑ 20 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

21 Ἡ προσφορά του, τό ἦθος, τό φρόνημά του, προσωπικά ἀπό τήν ταπεινότητά μου ἀξέχαστα, ἐφώτιζαν καί φωτίζουν τόν ἐκκλησιαστικό καί ἐν γένει βίο μας καί εἶναι διαρκῆ καί πολύτιμα διαχρονικά ἐφόδια. Κυρίως μοῦ δίδει δύναμι τό γεγονός, ὅτι ὁ μακαριστός οὐδέποτε ἐκάμφθη καί τό ἔργο του ἀνθοφορεῖ συνεχῶς καί ἀναγνωρίζεται ὑπό τῶν εὖ βεβαίως εἰδότων. Τρεῖς στοχαστικοί στίχοι του ἐνδυναμώνουν τούς ἀδυνάτους καί ἐμψυχώνουν τούς λιποψύχους, ὅπως τήν ἐλαχιστότητά μου: «Μιά μοναχή σταγόνα ἦταν τό λάδι, πού ἁπλώθηκε στήν ἐπιφάνεια τοῦ νεροῦ, καί δέν συμβιβάστηκε». Αὐτή τήν μοναδική στιγμή τῆς προπομπῆς σου, μετά δακρύων καί κλαυθμῶν, Γέροντά μου, εἰς τήν αἰωνιότητα, ἐπαναλαμβάνω προσωπικά τήν ἰδικήν σου ἐλεγεία στόν πολυφίλητο Πατριάρχη Δημήτριο, μεταφέροντάς την σήμερα στό ἰδικό σου πρόσωπο καί ἔργο: «Σαράντα τέσσαρα (43 τά ἰδικά σου μακαριστέ Γέροντα) χρόνια ὄρθιος στή γέφυρα σκάφους σεπτοῦ, μά δυσκολοκυβέρνητου πού τήν πορεία του ἀνακόπτουν ἀδιαλείπτως χωρίς εὐτυχῶς νά μποροῦν νά τή ματαιώσουν κάθε τόσο αἰφνίδιοι ἄνεμοι, δέν βαρυγκόμησες μιά μέραμήτε λιποψύχησες γιατί δύναμή σου ἦταν ἡ ἀγάπη» «ὁ βαθμός τῆς ἐκπλήξεως», σελ. 136). Τό ἐπιτελεσθέν, λοιπόν, ἔργο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Στυλιανοῦ στήν πέμπτη ἤπειρο παραμένει εἰς τόν αἰῶνα ὑπόδειγμα «δημιουργίας ἔξω ἀπό τήν πατρίδα», καθότι ὅσοι δημιουργοῦν ὑπερόριοι «ἔχουν διαλέξει δυό φορές τό περιθώριο» («Ὑπερόριοι», σελ. 229). Σέ ὅλο αὐτό τό μακρό διάστημα, ἄς ἐπιτραπῇ ἡ ἐπανάληψις, «εὐηργετήσατε, μακαριστέ Γέροντα, σχεδόν ἀνώνυμα, ὅπως τό φῶς, ὁ ὕπνος, ὁ ἀέρας» καί τήν Μητέρα Ἐκκλησία καί τό Γἐνος μας καί τά Ἑλληνικά Γράμματα. Γιά ὅλα αὐτά προσωπικά, ἀοίδιμε Γέροντα, σοῦ εἶμαι καί προσωπικά πάντοτε εὐγνώμων. «Ἀεί εὐχαριστῶ» (Ἱερός Χρυσόστομος) παρά τίς ὅποιες «σκιές» πού ἀτυχῶς παρεισέφρυσαν στήν ἀνέφελη μέχρι πρό τινων ἐτῶν σχέσι μας. Εἶμαι, λοιπόν, βέβαιος ὅτι ἡ ἀένναος πορεία προσφορᾶς σου πρός τό Ὡραῖο, τό Μεγάλο, τό Ἀληθινό συνεχίζεται, ἀκόμη καί τώρα πού καί γιά σένα «κλείνει ἡ σκηνή τοῦ κόσμου τούτου καί ρυθμίζονται ὅλες οἱ ἐκκρεμμότητες μέ μιά γαλήνια δικαιοσύνη, ἐκεῖ ὅπου ὁ Θεός θά εἶναι «τά πάντα ἐν πᾶσι». («Εἰς ὦτα ἀκουόντων», ποίημα «Δικαιοσύνη», σελ. 32). Ἔκανα μιά προσπάθεια, πολυτίμητε Ἀδελφέ καί Φίλε, μακαριστέ Ἀρχιεπίσκοπε, νά ἐκφράσω διά μέλανος καί χάρτου τά ἀνέκφραστα καί ἀνεξομολόγητα βιώματά μου. Ὅσα, δηλαδή, αἰσθάνομαι γιά τήν σεπτή Προσωπικότητά Σου, ἀλλά καί γιά τήν μακρόχρονη καταλυτική συμπαράστασή Σου σέ ἄπειρα θέματα στό μαρτυρικό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο. Ἴσως καποτε νά δυνηθῶ νά Σέ σκιαγραφήσω πραγματικά, ὅπως γνωρίζω ἐν χάριτι καί ὄχι ἐν ἀ-χαριστίᾳ νά κάνω πρός ὅσους μ εὐεργέτησαν. Προσωπικά, τέλος, ὡς ὑπέρ πάντας εὐεργετηθείς ὑπό σοῦ ἀείμνηστε μεγάλε Στυλιανέ, ὁμολογῶ τήν Χάριν, κηρύττω τόν Ἔλεον, οὐ κρύπτω τήν Εὐεργεσίαν, μέ τήν θερμή προσευχή καί ἱκεσία νά ἀπολαύσης, Γέροντα, τήν «ἀμοιβή», κατά τόν πορσφιλῆ σοι ποιητή Πριγκηποννήσων Δωρόθεο -πού τόσο ἀδρά τόν περιγράφης στό Ποίημά σου «Πορτραῖτο Ἐπισκόπου»-, «ἀπό τούς κόλπους τῆς σιωπῆς τήν ἐντέλεια τοῦ Ἄρρητου»!, Σύ ὁ Γενναῖος, ὅπως ἐσημείωνες κατά τήν συνεργασία μας ἐδῶ στό Φανάρι, τήν δύσκολη νύκτα τῆς 1ης Αὐγούστου 1993: «πού δέν λογάριασες ποτέ, ποιοί σοῦ χρωστοῦν καί πόσα. Σύ πού καθώς ξυπνοῦσες κάθε πρωϊ, δέν ἔψαχνες γι ἀπομεινάρια τῆς προηγούμενης μέρας, ἀλλά προκαλοῦσες ἐκ νέου τόν ἥλιο σέ μονομαχία χωρίς προηγούμενα» (Ποίημα «Ὁ Γενναῖος», Ὑγρά Τοπία σελ. 84). Μακαρία ἡ ὁδός ἧ πορεύει σήμερον, ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, Γέροντα, ὅτι ἡτοιμάσθη σοι τόπος ἀναπαύσεως, τόπος εὐαγγελισμοῦ καί τόπος σαββατισμοῦ. Στυλιανός ὁ Αὐστραλίας, ὁ γενναῖος και ρηξικέλευθος Κρής, ὁ μέγας ἐν τοῖς Ἱεράρχαις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ὁ δεινός ρἠτωρ, ὁ εὐαίσθητος ποιητής, κεκοίμηται ἐν Κυρίῳ. Ἀληθῶς μυριώνυμον εὖχος σεβασμοῦ, ἀγάπης, τιμῆς, φιλίας, αἰωνίου προσευχητικῆς μνήμης. Αἰωνία σου ἡ μνήμη, ἀείμνηστε Γέροντα! Πηγή: Ρομφαία 26 Μαρτίου 2019 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 21

22 GREEK ORTHODOX ARCHDIOCESE Tuesday, 9 April 2019 Αγαπητοί, Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου, της Φιλοπτώχου αδελφότητος, και όλων των ενοριτών Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου, της Φιλοπτώχου αδελφότητος, και όλων των ενοριτών του Ι. Ναού Αγίου του Ι. Ναού ΑγίουΙωάννου Parramatta, εκφράζουμε σε όλους τους Έλληνες της Αυστραλίας τα Ιωάννου Parramatta, εκφράζουμε σε όλους τους Έλληνες της Αυστραλίας τα βαθιά μας συλλυπητήρια για την εις βαθιά μας συλλυπητήρια για την εις Κύριον εκδημίας του Σεβασμιωτάτου και Ποιμενάρχου Κύριον εκδημίας του Σεβασμιωτάτου και Ποιμενάρχου υμών Κυρού Στυλιανού. Η Ενορία και Κοινότητά μας, και ημών Κυρού Στυλιανού. Η Ενορία και Κοινότητά μας, και εγώ ο ίδιος, έχουμε πολλούς λόγους εγώ ο ίδιος, έχει πολλούς λόγους να ευγνωμονεί τον αείμνηστο Ποιμενάρχη μας. να ευγνωμονούμε τον αείμνηστο Ποιμενάρχη μας. Εν Κυρίω, of AUSTRALIA Church of St John the Baptist (St Ioannis) Parish and Community of Parramatta and Districts Parish Priest: Fr Dimitri Kokkinos MOBILE: HOME PHONE: ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Ενορία και Κοινότης Παρραμάττας και Περιχώρων Ιερατικώς Προϊστάμενος: π Δημήτριος Κόκκινος ΚΙΝΗΤΟ: ΟΙΚΙΑ: George St, PARRAMATTA, NSW 2150 (corner of Purchase St and George St, Parramatta) P.O. Box 99 Parramatta NSW 2124 TEL: FAX: ; church@stioannis.org; Προσφορά υπηρεσιών στη παροικία από το 1975 Κεντρικό Γραφείο 378A King Street (PO Box 784) Newtown NSW 2042 T: (02) F: (02) E: admin@gwccs.org.au Εκ μέρους της Διοικητικής Επιτροπής, των στελεχών και εθελοντών του Ελληνικού Κέντρου Προνοίας, θα επιθυμούσαμε να εκφράσουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια για την απώλεια του μακαριστού Αρχιεπισκόπου κυρού Στυλιανού, της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας. Ο μακαριστός Σεβασμιώτατος Στυλιανός δεν ήταν απλά και μόνο ο πνευματικός μας πατέρας. Υπήρξε πάντοτε ένθερμος υποστηρικτής της Πρόνοιας και του έργου της, καθ όλη την περίοδο των σαράντα και πλέον χρόνων λειτουργίας της. Η απώλειά του θα αφήσει ένα ανεκπλήρωτο κενό, καθώς μετουσίωνε το ρόλο τόσο του ηγέτη όσο και του οραματιστή για όλους μας. π. Δημήτριος Κόκκινος Είχε χαρακτηριστικά δηλώσει ότι: Πρώτα απ όλα να θυμηθούμε και να θυμήσουμε εις αλλήλους. Η Πρόνοια η κοινωνική, σημαίνει να λάβεις πρόληψη των αναγκών του πλησίον και προλαμβάνοντάς τες, να τις εξυπηρετήσεις, να τις διακονήσεις, δημιουργικά. Τα λόγια του θα αποτελούν ένα φωτεινό φάρο που πάντοτε θα μας καθοδηγεί στην υλοποίηση του κοινωνικού μας έργου. Αίωνία του η μνήμη! ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ 2019 Τετάρτες 13, 20, 27 Μαρτίου Παρασκευή 15, 22, 29 Μαρτιου Δευτέρα 25/03/2019 Τετάρτη 3 Απριλίου Παρασκευή 5 Απριλίου Τετάρτη 10 Απριλίου Παρασκευή 12/04/2019 Σάββατο 20/04/2019 πρωϊ Σάββατο20/04/2019 εσπέρας Κυριακή 21/04/2019 πρωϊ Κυριακή 21/04/2019 εσπέρας Μεγάλη Δευτέρα 22/04/2019 εσπέρας Μεγάλη Τρίτη 23/04/2019 εσπέρας Μεγάλη Τετάρτη 24/04/2019 εσπέρας Μεγάλη Πέμπτη 25/04/2019 πρωϊ Μεγάλη Πέμπτη 25/04/2019 εσπέρας Μεγάλη Παρασκευή 26/04/2019 πρωϊ Μεγάλη Παρασκευή 26/04/2019 απόγευμα Μεγάλο Σάββατο 27/04/2019 πρωϊ Μεγάλο Σάββατο 27/04/2019 εσπέρας Κυριακή του Πάσχα 28/04/2019 Δευτέρα Διακαινησίμου 29/04/2019 Τρίτη Διακαινησίμου 30/04/2019 Παρασκευή Διακαινησίμου 3/05/2019 Κυριακή του Αντίπασχα 5/05/2019 Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία 8,00πμ. Α, Β, Γ Χαιρετισμοί Υπεραγίας Θεοτόκου 6,00μμ. Ευαγγελισμός της Υπεραγίας ημών Θεοτόκου Θεία Λειτουργία 8,00 πμ. Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία 8,00πμ. Δ Χαιρετισμοί Υπεραγίας Θεοτόκου Χοροστατούντος Επισκόπου Μιλητουπόλεως 6,00μμ. Μέγας Κανών 6,μμ. Ακάθιστος Ύμνος 6,00μμ. Του Λαζάρου, Θεία Λειτουργία 8,00 πμ. Μεγάλος Εσπερινός των Βαΐων 6,00 μμ. Των Βαΐων, Θεία Λειτουργία 8,00 πμ. Η Ακολουθία του Νυμφίου 6,00 μμ. Η Ακολουθία του Νυμφίου 6,00 μμ. Η Ακολουθία του Νυμφίου 6,00 μμ. O Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης και εν συνεχεία Το Άγιον Ευχέλαιον 6,00 μμ. Θεία Λειτουργία 7,00 πμ. και εν συνεχεία Θεία Κοινωνία μέχρι 8,30 πμ. Η Ακολουθία των Αγίων Παθών - Τα 12 Ευαγγέλια και εν συνεχεία ο στολισμός του Επιταφίου. 6,00 μμ. Αι Μεγάλαι Ωραι 9,00 πμ. Η Αποκαθήλωσις 3,00 μμ. Μεγάλη Παρασκευή 26/04/2019 εσπέρας Ο Επιτάφιος Θρήνος 7,00 μμ. Θεία Λειτουργία και η τελετή της πρώτης Αναστάσεως 7,00πμ και εν συνεχεία, Θεία Κοινωνία μέχρι 8,30 πμ. Η Τελετή και η Θεία Λειτουργία της ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 11,00μμ. μέχρι 1,30πμ. Μέγας Εσπερινός της Αγάπης 11,00 πμ. Γεωργιου Μεγαλομ. - Θεία Λειτουργία 8,00πμ Αγίων Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης Θεία Λειτουργία 8,00πμ. Της Ζωοδόχου Πηγής - Θεία Λειτουργία 8,00 πμ. Τού Θωμά, Θεία Λειτουργία 8,00πμ. Ο Ιερατικός Προϊστάμενος π. Ελευθέριος Τάτσης, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Ηλικιωμένων και η Νεολαία εκφράζουν τα συλλυπητήρια τους για την εις Κύριον εκδημία του Σεβασμιωτάτου και Ποιμενάρχου η μών Κυρού Στυλιανού Σας ευχόμαστε Καλή Μεγάλη Εβδομάδα. Με υγεία και χαρά το Άγιο Πάσχα. ΣΕΛΙΔΑ 22 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

23 Ιερά Αρχιεπισκοπή Αὐστραλίας ΕΝΟΡΙΑ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ Πρόγραµµα Ιερῶν Ακολουθιῶν ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ 2019 ΚΥΡΙΑΚΗ TΩΝ ΒΑΪΩΝ Πρωΐ. Ὄρθρος καί Θεία Λειτουργία π.µ. 21 η Ἀπριλίου (ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ καί διανοµή πλεκτῶν Σταυρῶν) Βράδυ. Ἀκολουθία τοῦ ΝΥΜΦΙΟΥ µ.µ. (Περιφορά τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος τοῦ ΝΥΜΦΙΟΥ) ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ Πρωΐ. Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασµένων Δώρων π.µ. 22 α Ἀπριλίου (ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ) Βράδυ Ἀκολουθία τοῦ ΝΥΜΦΙΟΥ µ.µ. ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ Πρωΐ. Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασµένων Δώρων π.µ 23 η Ἀπριλίου (ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ) Βράδυ.. Ἀκολουθία τοῦ ΝΥΜΦΙΟΥ µ.µ. (Τροπάριον τῆς ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ) ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ Πρωΐ. Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασµένων Δώρων π.µ. 24 η Ἀπριλίου (ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ) Ἀπόγευµα Τό ΙΕΡΟΝ ΕΥΧΕΛΑΙΟΝ µ.µ. Βράδυ Ἀκολουθία τοῦ ΝΙΠΤΗΡΟΣ µ.µ. ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ Πρωΐ. Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ - Ἑσπερινός καί Θεία Λειτουργία 25 η Ἀπριλίου τοῦ Μεγάλου Βασιλείου π.µ. (ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ) Βράδυ Ἀκολουθία τῶν ΑΓΙΩΝ ΠΑΘΩΝ µ.µ. (12 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ καί Περιφορά ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΥ) ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Πρωΐ Ἀκολουθία τῶν Μεγάλων καί Βασιλικῶν Ὡρῶν π.µ. 26 η Ἀπριλίου (Στολισµός τοῦ Ἐπιταφίου) Ἀπόγευµα... Η ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΙΣ - Μέγας Ἑσπερινός µ.µ. Βράδυ... Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ µ.µ. (Tά Ἐγκώµια καί Περιφορά τοῦ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ) ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟΝ Πρωΐ.. Η ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΣ - Μέγας Ἑσπερινός καί Θεία Λειτουργία 27 η Ἀπριλίου τοῦ Μεγάλου Βασιλείου π.µ. (ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ µέ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΕΙΣ) Βράδυ Τά προκαταρκτικά τῆς Ἀναστάσεως µ.µ. (Mετάδοσις τοῦ ΑΓΙΟΥ ΦΩΤΟΣ) ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ Μεσάνυχτα..Ἀκολουθία τῆς ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ καί ἀκολούθως ὁ Ὄρθρος καί ἡ 28 η Ἀπριλίου Θεία Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Ιωάννου τοῦ Χρυσοστόµου π.µ (ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ καί διανοµή τῶν Πασχαλινῶν Αὐγῶν) Πρωΐ.. Ὁ Ἑσπερινός τῆς ΑΓΑΠΗΣ (κατά τόν ὁποῖον ἀναγινώσκεται τό Ἱερόν Εὐαγγέλιον εἰς διαφόρους γλώσσας) θά τελεσθῆ εἰς τόν Ἱερόν Καθεδρικόν Ναόν τοῦ Εὐαγγελισµοῦ τῆς Θεοτόκου, 242 Cleveland Street, Redfern, Xοροστατοῦντος τοῦ Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Απολλωνιάδος κ. Σεραφείµ, τῇ συµµετοχῇ ὅλου τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου τοῦ Σύδνεϋ π.µ. Παρακαλούνται οἱ εὐσεβεῖς πιστοί τῆς Ἐνορίας µας ὅπως προσέλθουν εἰς τήν Λαµπράν ταύτην Ἀκολουθίαν. Η Θεία Κοινωνία µεταδίδεται πάντοτε ὁλίγον πρό τοῦ τέλους τῆς Θείας Λειτουργίας. Προτρέπονται θερµῶς οἱ πιστοί ὅπως προσέλθωσιν ἐνωρίτερον διά τήν πνευµατικήν των κατάρτησιν, πρό τῆς Θείας Κοινωνίας. Ὑπενθυµίζεται ὅτι ἡ συνεισφορά µας πρός τήν Εκκλησίαν καθ ὅλας τάς Ἀκολουθίας προσφέρεται εἰς τόν Δίσκον ὁ ὁποῖος ὑπάρχει εἰς τήν Εἴσοδον τοῦ Ναοῦ. Καί ἡ Εκκλησία βοηθεῖ ὅπου ὑπάρχει ἀνάγκη. Θερµή παράκλησις γίνεται ὅπως πάντοτε σεβόµεθα τούς γείτονες κατά τήν στάθµευσιν τοῦ αὐτοκινήτου µας εἰς τήν περιοχήν τῆς Ἐκκλησίας. Διά τήν ὀπτικήν συµµετοχήν εἰς τήν λατρείαν, τῶν δέκα χιλιάδων καί πλέον πιστῶν οἱ ὁποίοι θά συγκεντρωθούν ἔµπροσθεν τοῦ Ἱεροῦ µας Ναοῦ κατά τήν Μεγάλην Παρασκευήν καί τό Μέγα Σάββατον, θά ἀναρτηθῆ σχετική ἐξωτερική ὀθώνη. Ἡ σύγχρονος τεχνολογία τό καταστᾶ δυνατόν. Καί ἡ Ἐκκλησία τό ἐπευλογεῖ. Ἡ Ἀκολουθία διά τήν Ηµέρα τῶν ΑΝΖΑΚ θά τελεσθῇ τό ΣΑΒΒΑΤΟΝ 4 ην Mαΐου 8.30 τό πρωΐ, εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀφιερωµένος καί ὡς µνηµεῖον πρός τιµήν τῶν Πεσόντων. Ο ΣΕΒΑΣΜΙΏΤΑΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΊΤΗΣ ΒΡΥΟΎΛΩΝ, Κ.ΠΑΝΤΕΛΕΉΜΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΚΈΝΤΡΟ ΠΡΟΝΟΊΑΣ Σας συγχαίρω διότι απαλύνεται τον ανθρώπινο πόνο Τα κεντρικά γραφεία της Ελληνικού Κέντρου Προνοίας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, στο προάστιο Νewtown, επισκέφτηκε ο Μητροπολίτης Βρυούλων κ.παντελεήμων, την Δευτέρα, 1ή Απριλίου Ο Σεβασμιώτατος, παρευρέθηκε στην εξώδιο ακουλουθία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου κ. Στυλιανού, ώς ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατρειαρχίου Κωνσταντινουπόλεως. Κατά την διάρκεια της σύντομης παραμονής του στα γραφεία της Πρόνοιας έγινε δεκτός τόσο από το διευθυντή του Οργανισμού όσο και από το σύνολο των στελεχών και υπαλλήλων. Είμαι ενθουσιασμένος από αυτό που είδα να έχει υλοποιηθεί καθώς πριν από περισσότερα από σαράντα χρόνια ξεκινούσαμε την ίδρυση της Πρόνοιας δήλωσε. Είμαι έκθαμβος, σας συγχαίρω, γιατί είσαστε κοντά στον ανθρώπινο πόνο δήλωσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης λίγο πριν ολοκληρώσει την σύντομη επίσκεψή του. Μπέλμορ: Ημερίδα στη μνήμη του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού ΤοΣάββατο 6 Απριλίου 2019, παρουσία του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Απολλωνιάδος κ. Σεραφείμ, έλαβε χώρα, στην Ενορία Κοινότητα των ΑγίωνΠάντων Μπέλμορ, Ημερίδα Νεολαίας στη μνήμη του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού. Στον χαιρετισμό του, ο Θεοφιλέστατος εξήρε την αγάπη που έτρεφε για τη Νεολαία ο μακαριστός Ποιμενάρχης, γεγονός που βάρυνε και στην απόφαση να πραγματοποιηθεί η εν λόγω εκδήλωση, παρά το πένθος για την εν Κυρίω κοίμησή του. Η Ημερίδα ξεκίνησε με Όρθρο και Θεία Λειτουργία, ενώ ακολούθησε η εισηγήση του Δρος Δημήτρη Κυπριώτη, με θέμα Μεγάλη Σαρακοστή: Πρόκληση, Πρόσκληση, Ανάπαυση. Τη σκυτάλη πήρε ο π. Απόστολος Τριφύλλης, ο οποίος μίλησε περί των Δρώμενων και Ορωμένων της Μεγάλης Σαρακοστής. Η Ημερίδα διανθίστηκε με συζητήσεις, δραστηριότητες και κοινό γεύμα, για να ολοκληρωθεί με την Ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου. Θερμές ευχαριστίες απευθύνονται προς τις κυρίες της Φιλοπτώχου Αδελφότητος των Αγίων Πάντων Μπέλμορ, οι οποίες και κάλυψαν όλα τα έξοδα της Ημερίδας. ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 23

24 Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός έχαιρε εκτίμησης Θρησκευτικών και πολιτικών ηγετών Από τους Πατριάρχες άλλων Εκκλησιών μέχρι Πάπες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, και από Προέδρους της Δημοκρατίας μέχρι πολιτικούς από όλο τον κόσμο ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός υποδέχθηκε κατά τη διάρκεια της αρχιεπισκοπικής του διακονίας στην Αυστραλία, εκατοντάδες πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες. Από το πλούσιο φωτογραφικό αρχείο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου δημοσιεύουμε σήμερα ένα μικρό δείγμα από τις ιστορικές συναντήσεις που είχε από την άφιξή του στην Αυστραλία μέχρι την κοίμησή του. Ιεράρχης, ιδιαίτερα αγαπητός αλλά και με κύρος, συναντιόνταν πάντα με θρησκευτικούς ή πολιτικούς ηγέτες εντός ή εκτός Αυστραλίας. Ο Σεβασμιώτατος με τον Πατριάρχη Ρωσίας, κυρό Αλέξιο Ο Σεβασμιώτατος με τον πρώην πρωθυπουργό της Αυστραλίας Τζον Χάουαρντ και τον premier της Πολιτείας Μπομπ Καρ. Με τον πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας Κώστα Καραμανλή και τη σύζυγό του Νατάσα Μαζί με τον πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας Μάλκομ Φρέιζερ Ο Σεβασμιώτατος με τον πρώην πρωθυπουργό Edward Gough Whitlam ΣΕΛΙΔΑ 24 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

25 Με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αυστραλία Με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο τον δεύτερο Στα εγκαίνια του γηρειατρείου της Βασιλειάδας με τον κυβερνήτη David Hurley Με τον πρώην πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο Με τον πατριάρχη της Κοπτικής Εκκλησίας, Σενούδα τον τρίτο Με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Μάλκομ Φρέιζερ Με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 Με την πρώην υπουργό τουρισμού της Ελλάδας Όλγα Κεφαλογιάννη ΣΕΛΙΔΑ 37

26 Η λιτή ζωή του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός ήταν ζούσε ένα λιτό βίο χωρίς πολυτέλειες και περιττές ανέσεις. Για πρώτη φορά δημοσιεύουμε φωτογραφίες από τον ιδιωτικό του χώρο όπως τον είχε ο ίδιος διαμορφώσει και όπως τον άφησε. Το γραφείο του στην Αρχιεπισκοπή ήταν στην ουσία το σπίτι του και πίσω από τις μεγάλες βιβλιοθήκες βρισκόταν ένα μικρό δωματιάκι με ένα κρεβάτι και μερικά απλά έπιπλα. Το γραφείο του ήταν γεμάτο βιβλία. Στο κέντρο δέσποζε ένα σκαλιστό γραφείο που είχε κατασκευάσει και του είχε κάνει δώρο o θείος του, το οποίο το έπαιρνε πάντα μαζί του όπου εγκαθίστατο. Κάτω από το γραφείο του είχε τα αγαπημένα του κρητικά στιβάνια και στη βιβλιοθήκη του οικογενειακές φωτογραφίες. Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός δεν άφησε περιουσία. Δεν είχε ούτε ένα ακίνητο στο όνομά του και από τα λιγοστά χρήματα που άφησε έδωσε εντολή να πληρωθούν με αυτά τα έξοδα της κηδείας του. Τα βιβλία του τα δώρισε στη θεολογική σχολή του Αγίου Ανδρέα ενώ τα προσωπικά του αντικείμενα τα άφησε στον αγαπημένο του ανιψιό. Παρασκευή, 19η Απριλίου IEPA APXIEÐéòêïðç Üàòôñáëéëò ΕΝΟΡΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΡΙΣΒΑΝΗΣ Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΣΤΑΥΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ Ο ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ Σαββάτο, 20η Απριλίου Κυριακή, 21η Απριλίου Δευτέρα, 22α Απριλίου Τρίτη, 23η Απριλίου Τετάρτη, 24η Απριλίου ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ Όρθρος και η Θεία Λειτουργία Θεία Λειτουργία στην Αγγλική ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ Όρθρος και η Θεία Λειτουργία Ακολουθία του Νυμφίου ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Εξομολόγηση Ακολουθία του Νυμφίου ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Εξομολόγηση Ακολουθία του Νυμφίου ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Μυστήριον του Ιερού Ευχελαίου πμ 10πμ-3μμ 3μμ-4μμ πμ μμ 8-11πμ μμ πμ 3-6μμ μμ πμ 3-6μμ μμ πμ μμ Όσοι δεν προλάβουν να χρισθούν στην απογευματινή ακολουθία, μπορούν να έλθουν μετά το τέλος της βραδινής ακολουθίας. Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης μμ Πέμπτη, 25η Απριλίου ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ Εσπερινός & Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου Επιμνημόσυνο τρισάγιον για των πεσόντων του ANZAC Ακολουθία των Αγίων Παθών Παρασκευή, 26η Απριλίου ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Βασιλικές Ώρες, Εσπερινός μετά της Αποκαθηλώσεως Στολισμός του Επιταφίου Ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου Σαββάτο, 27η Απριλίου ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟ Εσπερινός και Θεία Λειτουργία Μ. Βασιλείου πμ 7.30πμ μμ πμ 11.30πμ-4.30μμ μμ ΣΕΛΙΔΑ 38 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ πμ Κυριακή, 28η Απριλίου ΠΑΣΧΑ Η Ακολουθία θ αρχίσει στις 11μμ του Μεγάλου Σαββάτου. Η Ανάσταση θα γίνει στις τα μεσάνυκτα και στη συνέχεια θα ψαλλεί ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία που θα τελειώσει περίπου στις 2.30πμ. Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός της Αγάπης και του Άγίου Γεωργίου Μεγαλομάρτυρος 11πμ-12μ Δευτέρα, 29η Απριλίου ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΗΣ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ / ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΤΟΥ ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΥ Πανηγυρικός Όρθρος και η Θεία Λειτουργία πμ Τρίτη, 30η Απριλίου ΑΓΙΩΝ ΡΑΦΑΗΛ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΣ Όρθρος και η Θεία Λειτουργία πμ Παρασκευή, 3η Μαΐου ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ Όρθρος και η Θεία Λειτουργία πμ Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΜΑΣ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Η φετινή μας εορτή του Αγίου Γεωργίου θα αρχίσει την Κυριακή του Πάσχα 28η Απριλίου με τον Μεγάλο Πανηγυρικό Εσπερινό της Αγάπης στις 11.00πμ. Η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία θα τελεσθεί την Δευτέρα 29η Απριλίου από τις 8.00πμ έως 11.00πμ. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας θα ακολουθήσει γεύμα εις την αίθουσα του Ελληνικού Κοινοτικού Κέντρου. Όλοι ευπρόσδεκτοι. Ο π. Δημήτριος και o π. Σταύρος, μαζί με τον Πρόεδρο και το Συμβούλιο της ενορίας και κοινότητος μας εκφράζουν τα συλλυπητήριά τους για την κοίμηση του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!

27 Ἡ Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Αὐστραλίας διὰ τῆς παρούσης ἐπιθυμεῖ νὰ ἐκφράσῃ τὰς ολοθέρμους εὐχαριστίας Αὐτῆς πρὸς ὅλους ὅσους καθ οἱονδήποτε τρόπον συνέδραμον εἰς τὴν διοργάνωσιν τῶν πρακτικῶν θεμάτων τῆς ἐξοδίου Ἀκολουθίας τοῦ προσφιλεστάτου Πατρὸς καὶ Ποιμενάρχου ἡμῶν ἀειμνήστου Ἀρχιεπισκόπου κυροῦ Στυλιανοῦ. Κατ ἀρχάς, εὐχαριστοῦμεν θερμῶς τοὺς Ἱερεῖς τῆς Α Ἀρχιεπισκοπικῆς Περιφερείας, πολλοὶ ἐκ τῶν ὁποίων ἐργάσθηκαν μετὰ πολλῆς ἀγάπης, καθὼς καὶ τοὺς Ἱερεῖς ἐκ τῶν ἄλλων Πολιτειῶν αἱ ὁποῖοι προσῆλθαν διὰ νὰ ἀποτίσουν φόρον τιμῆς καὶ σεβασμοῦ εἰς τὸν Ποιμενάρχη των. Εὐχαριστοῦμεν τὰ Μέλη τοῦ Ἀρχιεπισκοπικοῦ Συμβουλίου καὶ τῆς Διακοινοτικῆς ΕὐΧΑΡΙΣΤΉΡΙΟΝ Ἐπιτροπῆς διὰ τὴν συμβολὴν των εἰς τὴν ὑποδοχὴν τῶν Πολιτικῶν καὶ ἄλλων προσωπικοτήτων κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς κηδείας. Ἐπίσης, εἰς τὴν ὑπὸ τὸν Πρωτοψάλτην κ.ἀστέριο Ζουριάκα Βυζαντινὴ Χορωδία καθὼς καὶ ὅλους τοὺς Ἱεροψάλτας οἱ ὁποῖοι συμμετεῖχαν εἰς αὐτὴν καὶ ἔψαλλαν κατὰ τὴ Θ. λειτουργία καὶ τὴν ἐξόδιον Ἀκολουθίαν. Εὐχαριστίας εἰς τὰ Ἀστυνομικὰ τμήματα τῶν Περιοχῶν City, Surry Hills καὶ Redfern διὰ τὰς διευκολύνσεις τῆς κυκλοφορίας κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς κηδείας ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν ἐπιτήρησιν τῶν χώρων τῆς Ἱ.Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ τοῦ Ἱ. Ναοῦ. Τὰ τηλεοπτικὰ συνεργεῖα καὶ τοὺς φωτογράφους οἱ ὁποῖοι μὲ σεβασμὸ πρὸς τὸν ἀείμνηστον Ἀρχιεπίσκοπον ἐκάλυψαν τηλεοπτικῶς τὰς Ἱερὰς Ἀκολουθίας. Τοὺς συνεργάτας τῆς Ἐφημερίδος «ΤΟ ΒΗΜΑ» τῆς Ἐκκλησίας. Τὰ Ἡμερήσια Δίγλωσσα Κολλέγια τοῦ Σύδνεϋ καὶ τοὺς Διευθυντὰς αὐτῶν. Τὰ Κρητικὰ Σωματεῖα Σύδνεϋ καὶ Μελβούρνης καὶ τὸ Λύκειο Ἑλληνίδων Σύδνεϋ. Τοὺς Αὐστραλοὺς ἐργαζομένους εἰς τὸ Κοιμητήριον τοῦ Rookwood οἱ ὁποῖοι μὲ ὑποδειγματικὸ σεβασμὸ ἐξετέλεσαν τὰς ἐργασίας τῆς ταφῆς. Προσευχόμεθα ὁ Κύριος νὰ ἀναπαύσῃ τὴν ψυχὴν τοῦ μακαριστοῦ Πρωθιεράρχου ἡμῶν κυροῦ Στυλιανοῦ καὶ χαρίζῃ εἰς πάντας ἡμᾶς, ζωήν, ὑγείαν καὶ πᾶν ἀγαθὸν. Σύδνεϋ Ἐκ τῶν Κεντρικῶν Γραφείων GREEK ORTHODOX ARCHDIOCESE OF AUSTRALIA PARISH & COMMUNITY OF STS CONSTANTINE & HELENE PERTH W.A HOLY WEEK AND EASTER PROGRAMME Σάββατο 20 Απριλίου Κυριακή 21 Απριλίου Very Rev. Archimandrite Elpidios Karalis (Church) (Mobile) Rev. Evangelos Battalis (Mobile) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ 2019 Έγερσις του Λαζάρου π.μ. Όρθρος και Θ.Λειτουργία Των Βαΐων Θ.Λειτουργία π.μ. Ακολουθία του Νυμφίου μ.μ Μ. Δευτέρα 22 Απριλίου Θ.Λειτουργία των Προηγιασμένων π.μ. Ακολουθία του Νυμφίου μ.μ. Συλλυπητήρια από τον ιερό ναό των Αγίων Θεοφανείων Frankston Η Ελληνική εκκλησία των Αγίων Θεοφανείων Fran kston Vic. εκφράζει τα θερμά της Συλλυπητήρια σε ολόκληρη την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αυστραλίας για την απώλεια του Προκαθημένου Αρχιεπισκόπου κ.κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ. Χάσαμε τον ποιμενάρχη μας τον αγωνιστή της Ορθοδοξίας,τον ιδρυτή πάρα πολλών ιδρυμάτων. Ο χαμός του αφήνει μεγάλο κενό πίσω του. Ελαφρύ το χώμα που σε σκέπασε Αγιε πατέρα μας. Ο πάτερ Δούκας Γεωργαλάς, το Διοικητικό Συμβούλιο,οι κυρίες της φιλοπτώχου,ο σύλλογος ηλικιωμένων,ο σύλλογος κυριών και ο σύλλογος των νέων. Μ.Τρίτη 23 Απριλίου Μ.Τετάρτη 24 Απριλίου Θ.Λειτουργία των Προηγιασμένων π.μ. Ακολουθία του Νυμφίου μ.μ. Θ.Λειτουργία των Προηγιασμένων π.μ. Το Μυστήριο του Αγ. Ευχελαίου μ.μ. Όρθρος της Μ.Πέμπτης μ.μ. Μ. Πέμπτη 25 Απριλίου Θ.Λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου π.μ. Ακολουθία των Παθών μ.μ. Μ.Παρασκευή 26 Απριλίου Μ.Σάββατο 27 Απριλίου ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ Κυριακή 28 Απριλίου Δευτέρα 29 Απριλίου Διακαινησίμου Μεγ.Ώραι και Αποκαθήλωσις π.μ. Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ π.μ. Θ.Λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου π.μ. Παννυχίς της Αναστάσεως 10.45μ.μ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ (Μεσάνυχτα) Όρθρος και Θ.Λειτουργία π.μ. Εσπερινός της Αγάπης εις τον του Πάσχα Ι.Ν. των Αγ. Κων/νου και Ελένης μ.μ. Όρθρος και Θ.Λειτουργία (Αγίου Γεωργίου) π.μ. Τρίτη 30 Απριλίου Διακαινησίμου Παρασκευή Διακαινησίμου 3 Μαΐου Όρθρος και Θ.Λειτουργία π.μ. Αγ. Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης Όρθρος και Θ.Λειτουργία π.μ. Της Ζωοδόχου Πηγής ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 39

28 Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης η κηδεία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού Μέσα σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης και πένθους πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 30 Μαρτίου η κηδεία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού, ο οποίος εκοιμήθη σε ηλικία 83 ετών ανήμερα του Ευαγγελισμού και της εθνικής μας εορτής της 25 ης Μαρτίου. Από το απόγευμα της Παρασκευής το σκήνωμα του Αρχιεπισκόπου είχε τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο προάστιο Redfern. Μέχρι και την έναρξη της εξόδιου ακολουθίας, χιλιάδες ελληνορθόδοξοι πιστοί ήρθαν στην εκκλησία για να αποχαιρετίσουν τον αρχιερέα που για 44 χρόνια ήταν ποιμενάρχης τους. Στο Σύδνεϋ ήρθαν επίσης εκπρόσωποι Ενοριών-Κοινοτήτων, πολιτικοί, παράγοντες της ομογένειας και πιστοί από διάφορα σημεία της χώρας, προκειμένου να παραστούν στην κηδεία του Αρχιεπισκόπου. Η ταφή έγινε τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου στο Κοιμητήριο του Rookwood. Εκπροσωπώντας τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο Μητροπολίτης Βρυούλων κ. Παντελεήμων, μετέφερε τις ευχές και προσευχές όλων για την ανάπαυση της μακαρίας ψυχής του Αρχιεπισκόπου Στυλιανού Χαρκιανάκη, τον οποίο χαρακτήρισε άνθρωπο του Θεού, άνθρωπο της πνευματικής και μυστηριακής ζωής και επαίνεσε στο ακέραιο την προσφορά του ως αρχιποιμένα και ως λογοτέχνη. Ο κ. Παντελέημων, που πολλοί τον θυμούνται στην Αυστραλία καθώς είχε υπηρετήσει εδώ ως Επίσκοπος Θεουπόλεως στην δεκαετία του 70, προεξήρχε της εξοδίου ακολουθίας. Μαζί του συγχοροστάτησαν ο Μητροπολίτης Νέας Ζηλανδίας κ. Μύρων, οι τέσσερις βοηθοί Επίσκοποι στην Αυστραλία, Δέρβης Ιεζεκιήλ, Απολλωνιάδος Σεραφείμ, Δορυλαίου Νίκανδρος, Μιλητουπόλεως Ιάκωβος, ενώ παρέστησαν και ιεράρχες από άλλες ορθόδοξες εκκλησίες και άλλα χριστιανικά δόγματα, μεταξύ των οποίων ο Μητροπολίτης Βασίλειος της Αντιοχιανής Εκκλησίας. Όλους αυτούς πλαισίωνε μια πλειάδα από Ελληνορθόδοξους αρχιμανδρίτες και άλλους κληρικούς από το Σύδνεϋ και τις άλλες αυστραλιανές πόλεις. Ο βοηθός Επίσκοπος Δέρβης, που αυτές τις ημέρες λειτουργεί και ως τοποτηρητής της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας ο κ. Ιεζεκιήλ εκφώνησε επικήδειο όπως επίσης και ο Δρ Φίλιππος Καριατλής, εκ μέρους της Θεολογικής Σχολής του Αποστόλου Ανδρέου, έργο το οποίο δημιουργήθηκε επί ημερών ποιμαντορίας του Στυλιανού Χαρκιανάκη. Επίσης μίλησε εκ μέρους του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, ο δικηγόρος Μάικλ Ντάιμοντ, που επί σειρά ετών είχε συνεργαστεί για νομικά θέματα με τον Αρχιεπίσκοπο και την Αρχιεπισκοπή. Τέλος, ο πατέρας Στυλιανός Σκούτας, ανέγνωσε τα ονόματα όλων των επισήμων που παρέστησαν στην εξόδιο ακολουθία. ΣΕΛΙΔΑ 40 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

29 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 41

30 ΣΕΛΙΔΑ 42 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

31 Την αυστραλιανή κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Σκοτ Μόρισον εκπροσώπησε ο γερουσιαστής και πρώην υπουργός Αθανάσιος Συνοδινός. Την αξιωματική αντιπολίτευση και τον αρχηγό της Μπιλ Σόρτεν εκπροσώπησε η βουλευτής Linda Burney. Παρέστησαν ακόμη η πρωθυπουργός της ΝΝΟ, Gladys Berejiklian και από την πολιτειακή αντιπολίτευση η μεταβατική αρχηγός Penny Sharpe. Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε η πρέσβης Αικατερίνη Ξαγοράρη με παρόντες τους γενικούς προξένους και επίτιμους προξένους από τις διάφορες πόλεις, και από την κυπριακή κυβέρνηση η Ύπατη Αρμοστής Μάρθα Μαυρομάτη. Παρέστησαν ακόμη οι ομογενείς βουλευτές της ΝΝΟ, Σοφία Κώτση, Στηβ Κάμπερ, Ελένη Πετεινού, ο πρώην ομοσπονδιακός υπουργός Φίλιπ Ράντοκ, ο πρώην πρωθυπουργός της ΝΝΟ, Νικ Γκρέινερ, ο πρώην ομοσπονδιακός υπουργός επί Εργατικών κυβερνήσεων, Λόρι Μπρέρετον, ο εν ενεργεία βουλευτής και σκιώδης υπουργός, Άνθονι Αλμπανήζι, ο συνταγματάρχης Μάικλ Μίλλερ, ως εκπρόσωπος του πολιτειακού κυβερνήτη, ο ομοσπονδιακός γερουσιαστής Τζιμ Νόλαν, ο πρώην υπουργός της ΝΝΟ και πρώην αρχηγός του Εθνικού Κόμματος της πολιτείας, Γιώργος Σουρής, ο δικαστής και πρώην Γενικός Εισαγγελέας της πολιτείας Γιάννης Χατζηστέργος, ο πρώην υπουργός Οικονομίας της πολιτείας Μάικλ Κώστα, και άλλοι από τον ομογενειακό χώρο και ευρύτερα. Στο κοιμητήριο σχηματίστηκε πομπή από κληρικούς, ψάλτες και μπάντα που παιάνιζε πένθιμα. Δεξιά και αριστερά της πομπής υπήρχαν μαθητές και μαθήτριες από τα ελληνορθόδοξα σχολεία που έραιναν με λουλούδια το διερχόμενο φέρετρο. Ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος, ετάφη όπισθεν του Κοιμητηριακού ναού του Αγίου Αθανασίου, και έτσι πραγματοποιήθηκε η επιθυμία του όπως αναπαυθεί οριστικά στο χώμα της αυστραλιανής γης, όπου και ανάλωσε το μέγιστο διάστημα του εκκλησιαστικού του βίου, διακονώντας το ελληνορθόδοξο ποίμνιο. ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 43

32 ΟΙ ΚΡΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΗΣΑΝ ΤΟΝ ΑΞΙΟ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΗ ΤΟΥΣ «Έσβησ ο φάρος πούφεγγε εις την Ωκεανία κι ορφάνεψε ο Ελληνισμός σ όλη την Αυστραλία» Με την παραπάνω μαντινάδα και πολλές άλλες του Σωκράτη Τσουρδαλάκη αποχαιρέτησαν οι Κρήτες της Αυστραλίας τον μακαριστό Ιεράρχη και πνευματικό ηγέτη στην Αυστραλία τον Αρχιεπίσκοπο Στυλιανό. Τα Κρητικά Σωματεία της Αυστραλίας υπό την αιγίδα της Κρητικής Ομοσπονδίας Αυστραλίας & Νέας Ζηλανδίας τον τίμησαν δεόντως με την μεγαλοπρέπεια που του αρμόζει. Προέδροι και μέλη των Κρητικών Σωματείων ταξίδεψαν στο Σύδνεϋ για το αρχιερατικό τρισάγιο και την εξόδιο ακολουθία του Κρητικού Ιεράρχη ενώ κάποια παιδιά ντυμένοι βρακοφόροι κατάφεραν να προσκυνήσουν την σωρό στον Καθεδρικό ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Νεαρά Κρητικόπουλα της Κρητικής Αδελφότητας του Σύδνεϋ άνοιξαν την πομπή κατά την νεκρώσιμη ακολουθία ενώ μια ομάδα 8 επίλεκτων βρακοφόρων από την Παγκρήτια Ένωση Μελβούρνης, την Κρητική Αδελφότητα Μελβούρνης και την Κρητική Αδελφότητα Σύδνεϋ ντυμένοι για την περίσταση με μαύρα στιβάνια, μαύρο κουμπωμένο πουκάμισο και το ασημένιο μαχαίρι να κοιτάζει κάτω συνόδεψαν την σωρό στην νεκροφόρα του αθάνατου ποιμενάρχη στην τελευταία του κατοικία. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το παραδοσιακό ριζίτικο τραγούδι «Μάνα και αν έρθουν οι φίλοι μου» του τραγούδησε ο καλός του φίλος Γιώργος Χαιρέτης συνοδευόμενος από τον Αντώνη Πετραντωνακη στην Λύρα και τον Άγγελο Γκούτσιο στο Λαούτο ενώ ακολούθησαν και οι παρακάτω μαντινάδες από τον Αντώνη Τσουρδαλάκη. Ειδικό ποίημα απήγγειλε και ο συμπάροικος από το Σύδνεϋ κ. Νίκος Ξανθουδάκης «Η Κρήτη θα σε ευγνωμονεί μαζί με τα παιδιά της, που φύγαν μα εδόξασαν τα άγια χώματα της Το μισεμό σου τραγουδούν με λύρες και δοξάρια, τα αδέλφια σου οι Κρητικοί με δάκρυα και στεφάνια. Χαιρέτα μας τσι Κρητικούς που δόξασαν την Κρήτη, Γιατί αυτοί εκάνανε αθάνατη την Κρήτη. Άνοιξε πόρτα τ ουρανού, πόρτα του Παραδείσου, Να κατεβούν οι Άγγελοι να τον προϋπαντήσουν» Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός ήταν για τον Ελληνισμό της Αυστραλίας ένας άξιος αρχηγός που κράτησε του ποίμνιο του ενωμένο. Ήταν ο πνευματικός ηγέτης, μπροστάρης στα Ελληνορθόδοξα ιδεώδη και χριστιανικά του πιστεύω, και δεν δίστασε ποτέ με φάρο την Κρητική του καταγωγή να τα βάλει με τους μεγάλους του κόσμου. θα είναι όλοι υπερήφανοι για σένα. Για αυτά που δίδαξες, για αυτά που πρόσφερες αλλα και για την μεγάλη Ορθόδοξη παρακαταθήκη που μας αφήνεις. Τίμησες την καταγωγή σου και ειδικά το Ρέθυμνο. Θα μείνεις αθάνατος για πάντα, Δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ. Μαρία Λαγουδάκη Πρόεδρος ΚΡΗΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ & ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ ΣΕΛΙΔΑ 44 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

33 Μια Δραστηριότητα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας Γνωρίζετε ότι ίσως δικαιούστε φροντίδα στο σπίτι χωρίς να χρειάζεται να πληρώσετε; Το φιλικό και έμπειρο προσωπικό μας έχει τη δυνατότητα να σας ενημερώσει αν δικαιούστε να σας παρέχουμε μέσω της Αυστραλιανής Κυβέρνησης υπηρεσίες φροντίδας στο σπίτι, χωρίς να χρειάζετε να πληρώσετε. Επίσης, θα σας βοηθήσει με όλες τις απαραίτητες διαδικασίες. Στη Βασιλειάδα, κατανοούμε πόσο σημαντική είναι η ανεξαρτησία σας. Σας στηρίζουμε για να παραμείνετε ενεργό μέλος της κοινωνίας, ενώ παράλληλα μπορείτε να συνεχίσετε να απολαμβάνετε την άνεση του σπιτιού σας. Για περισσότερες πληροφορίες, τηλεφωνείστε στο (02)

34 Πάντα κοντά μας με τα έργα, τα λόγια και τη στάση ζωής του ο Mακαριστός Αρχιεπίσκοπός μας! ΤΗΣ ΒΆΣΩΣ Ε. ΜΏΡΑΛΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΆΦΟΥ - ΝΟΜΙΚΟΎ (ΠΡΏΗΝ ΕΠΙΚΕΦΑΛΉΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΟΣ SBS) Στιγμιότυπο από τα ονομαστήρια του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού το 2014, στο Σίδνεϊ, με τον Αρχιεπίσκοπο να ευχαριστεί τον εκφωνήσαντα τον επίσημο λόγο της βραδιάς Δρ Φίλιππο Καριατλή (απόφοιτο και πλέον- διδάσκοντα της Θεολογικής Σχολής). Αριστερά ο Βοηθ. Επίσκοπος Απολλωνιάδος κ. Σεραφείμ. (Φωτογραφία: Κώστας Γιωτάκης) Η εκδημία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού, ανήμερα της 25ης Μαρτίου φέτος, θρηνείται ακόμα από τη συντριπτική πλειονότητα του Ελληνισμού της πέμπτης ηπείρου. Και θα θρηνείται για πολύν καιρό απ όσους έχουν επίγνωση του πνευματικού μεγέθους και της ανεκτίμητης προσφοράς του -επί 44 χρόνια- Ορθοδόξου Ποιμενάρχη της αυστραλιανής Ομογένειας. Η απώλεια της φυσικής παρουσίας του δεν βαραίνει μόνο τα στελέχη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, τους άμεσους συνεργάτες του στον Ορθόδοξο Κλήρο της Αυστραλίας και τους λαϊκούς που συστρατεύθηκαν στο πλευρό του στις δεκάδες των φορέων, των ιδρυμάτων και των άλλων κέντρων προσφοράς προς την Ομογένεια και την αυστραλιανή κοινωνία Αλλά βαραίνει και κάθε έναν Ελληνορθόδοξο αυτής της χώρας που έτυχε να γνωρίσει τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπό μας από κοντά, να συνομιλήσει μαζί του τακτικά ή σε μια έκτακτη περίσταση, που τον παρακολούθησε να τελεί με ανυπόκριτη ευλάβεια μια Θεία Λειτουργία, τον άκουσε να κηρύττει σ έναν ναό, να ομιλεί σε κάποιαν εκδήλωση ή από ραδιοφώνου, που διάβασε ένα θεολογικό κείμενό του ή μερικούς από τους εμπνευσμένους στίχους των ποιημάτων του, που έτυχε να του σφίξει σιωπηλά το χέρι, ή απλώς να συναντήσει την αστραποβόλα ματιά του και να πάρει θάρρος, κουράγιο, δύναμη από τον Ποιμενάρχη του Όσοι είχαμε την ευλογία να τον γνωρίσουμε από πιο κοντά για πολλά χρόνια πονάμε πολύ και για την κοίμησή του και για όσα υπέφερε την τελευταία δεκαετία, που μαχόταν -όπως και κάθε απλός άνθρωπος- με την αρρώστια: τον καρκίνο, την κατάθλιψη (όπως δημόσια και θαρραλέα είχε ο ίδιος παραδεχθεί) Κι όμως, η ακλόνητη πίστη του στον Θεό, η φυσική του γενναιότητα και η ενσυναίσθηση της θρησκευτικής κι εθνικής αποστολής του τον κρατούσαν όρθιο κι έδινε τον αδυσώπητο αγώνα μέχρι τέλους «ζωντανό» παράδειγμα αγωνιστικότητας και καθήκοντος. Με συμπονετικούς κι ακάματους συμπαραστάτες του τους Επισκόπους του κι άλλους πιστούς «συνοδοιπόρους» του, κληρικούς και λαϊκούς. Μπορεί η φυσική απουσία του να μας λυγίζει, όμως την ίδια ώρα μας στυλώνει, μας ενδυναμώνει ό,τι άφησε πίσω του: έργα και λόγια. Η πολύτιμη κληρονομιά του στην Αυστραλία, στον Ελληνισμό, στην Ορθοδοξία. Το πολυετές πέρασμά του από την Αυστραλία θα το μαρτυρούν για πολλές δεκαετίες ακόμη όσα οραματίστηκε, θεμελίωσε και υλοποίησε μαζί μ εκατοντάδες φιλότιμους κι ευσυνείδητους συνεργάτες του, κληρικούς και λαϊκούς- σ όλη τη χώρα: δεκάδες ελληνορθόδοξοι ναοί, μοναστήρια, σχολεία (τα πρότυπα δίγλωσσα Κολλέγια), η Θεολογική Σχολή, κατηχητικά, γηροκομεία και κέντρα φροντίδας, κέντρα Προνοίας, οι κατασκηνώσεις και οι θεσμοί για τη νεολαία, η πλήρης αναδιοργάνωση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής κ.α. Όσα ο ίδιος ο Μακαριστός Στυλιανός ξενιτεμένος κι ο ίδιος, όπως ακριβώς το ποίμνιό του- πίστευε πως θα στερεώσουν και θα εξυπηρετήσουν τον Ελληνισμό σ αυτή τη χώρα για πολλές γενιές στο μέλλον. Κι όλ αυτά υπό συνθήκες αντίξοες και κάποιες φορές εχθρικές, λόγω κακοήθειας και υπονόμευσής του από «συνασπισμένους νάνους» εντός κι εκτός Αυστραλίας (όπως εύστοχα είχε ο ίδιος χαρακτηρίσει μερικούς απ όσους τον αντιμάχονταν μοχθηρά κι ανέντιμα). Το αλησμόνητο πέρασμά του απ αυτόν τον κόσμο το σηματοδοτούν επίσης η απαράμιλλη προσφορά του στην Χριστιανοσύνη (ως ένας εκ των κορυφαίων Ιεραρχών και Θεολόγων της σύγχρονης Ορθοδοξίας) και στον Ελληνισμό (με καίριες παρεμβάσεις στα εθνικά θέματα, αλλά και με την ιδιότητά του ως αναγνωρισμένου ποιητή και άγρυπνου θεματοφύλακα της ελληνικής γλώσσας). Δυο ιδιότητες (Θεολόγος/Κληρικός και Ποιητής) αξεχώριστες για τον ίδιο όπως το είχε εκφράσει στην γράφουσα, στην πρώτη πρώτη συνέντευξη που μου έδωσε τον Μάιο του 1990 στο Σίδνεϊ: «Η ποίηση είναι μια κορυφαία πνευματική ασχολία του ανθρώπου και αν κάποιος θα έπρεπε ν ασχολείται με την ποίηση, πρωτίστως είναι ο κληρικός Το γεγονός ότι και οι δυο αυτές λειτουργίες (Θρησκεία και Τέχνη) απαιτούν ολόκληρο τον άνθρωπο όχι μόνο το μυαλό του και τη φαντασία του, αλλά και τις πέντε αισθήσεις του (και πέρα από τις αισθήσεις του)- κι αυτό είναι δηλωτικό του πόσο δίδυμες αδελφές είναι οι δυο λειτουργίες, Θρησκεία και Τέχνη. Επομένως, η ποίηση είναι άρρηκτα δεμένη με το έργο μου ως κληρικού και με την ψυχοσύνθεσή μου ως Θεολόγου Και ο ασκητισμός και η προσευχή βγάζουν τον άνθρωπο πέρα από τα περιορισμένα καθημερινά του κοινόχρηστα όρια Τον κάνουν να νιώθει κάποιες στιγμές, όχι μόνο υπέρβασης, θα έλεγα κυριακάτικες! Γι αυτό είπα κάποτε, προσπαθώντας να ορίσω την ποίηση μονολεκτικά: το να μετατρέπεις τις καθημερινές σε Κυριακή! Αυτό είναι ποίηση Ποιος δεν θέλει να χει όλη του τη ζωή Κυριακή;..» (Ελληνικό περιοδικό «ΕΝΑ», 11/7/1990). Πραγματικά πιστεύω πως ο αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός δεν θα μας λείψει ποτέ! Τα λόγια και τα έργα του, η ταπεινόφρονη αλλά και γενναία στάση ζωής του, θα είναι πάντα μέσα μας και γύρω μας για να μας εμπνέουν, να μας στηρίζουν και να μας παρηγορούν. Η κυρία Βάσω Μώραλη ΣΕΛΙΔΑ 46 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

35 Ως έναν άνθρωπο που διακόνησε με τη δύναμη της ψυχής του και την Εκκλησία και την ομογένεια, χαρακτήρισε ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ Ευγένιος τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας Στυλιανό. Στην είδηση της εκδημίας του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού ο κ.κ. Ευγένιος δήλωσε: «Η σημερινή ημέρα για εμάς είναι μέρα πένθους, αλλά μέσα στο πλαίσιο της χαρμολύπης της Αγίας μας Εκκλησίας, ευχαριστούμε το Θεό που τον χάρισε σε όλους εμάς τον άνθρωπο αυτόν, και τώρα πλέον πρεσβευτή στο ουράνιο θυσιαστήριο για την τοπική μας Εκκλησία. Πριν μερικά χρόνια με δική του πρόσκληση είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ και προσωπικά να δω ο ίδιος το μεγάλο έργο που επιτέλεσε στην αχανή ήπειρο της Αυστραλίας, κατά τα χρόνια της διακονίας του και πραγματικά τα θαύμασα δοξάζοντας το Θεό για τον άνθρωπο αυτό που κουβαλούσε την Κρήτη μέσα του και το χώμα της Κρήτης το σκόρπισε παντού σε αυτή την αχανή επαναλαμβάνω ήπειρο. Ο Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός υπήρξε Μέγας άνθρωπος, Μέγας παιδαγωγός, Μέγας δάσκαλος για όλους εμάς». Η Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου απέδωσε τον οφειλόμενο φόρο τιμής και σεβασμού κατά την προς Κύριον εκδημία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού, του Ρεθυμνίου. Το εσπέρας της Παρασκευής 29ης Μαρτίου 2019, μετά το πέρας της Ακολουθίας των Γ Χαιρετισμῶν στον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονος της Ενορίας Άδελε, από όπου καταγόταν ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος τέλεσε Τρισάγιο και αναφέρθηκε στη σεπτή μορφή του μεγάλου Ιεράρχου. Ο δε Εφημέριος της Ενορίας, Αιδεσ. Πρωτ. Παντελεήμων Σακελλαρίδης, ανέγνωσε ψήφισμα του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και του Πολιτιστικού Συλλόγου. Το πρωΐ του Σαββάτου 30ης Μαρτίου 2019, ημέρα της εξοδίου ακολουθίας του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού στο Σίδνεϋ, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου της πόλεως Ρεθύμνης, τελέσθηκε Αρχιερατικό Τρισάγιο από τον Σεβ. Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ειρηναίο, το Σεβ. Μητροπολίτη Λάμπης, Ο Μητροπολίτης Ρεθύμνου Ευγένιος για τον θάνατο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού Συβρίτου και Σφακίων κ. Ειρηναίο και τον οικείο Επίσκοπο, Σεβ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιο, με την παρουσία των τοπικών Αρχών, των οικείων του μακαριστού και πολλών ανθρώπων από το Ρέθυμνο και την Κρήτη ολόκληρη. Μετά το Ιερό Τρισάγιο, για την θυσιαστική προσφορά και τη διακονία στην Εκκλησία του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού, και έπειτα από την ανάγνωση του συλλυπητηρίου μηνύματος του Πρωθυπουργού της Αυστραλίας από τον Προϊστάμενο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού, Αιδεσ. Πρωτ. Χαράλαμπο Καμηλάκη, ομίλησαν κατά σειρά ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος, ο κ. Δημήτριος Αρχοντάκης, πρώην Δήμαρχος Ρεθύμνης, ο κ. Ιωάννης Παλλήκαρης, πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, και ανέγνωσαν ψηφίσματα η κ. Φέφη Βαλαρή, Πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων Ρεθύμνου, και ο Εφημέριος της Ενορίας Άδελε. Τέλος, τον λόγο έλαβε ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ειρηναίος, ο οποίος μίλησε για την προσωπική σχέση που τον συνέδεε, από τα παιδικά χρόνια και τα χρόνια των σπουδών στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, με το μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Στυλιανό. Κατά την ώρα του Τρισαγίου οι κώδωνες των Ιερών Ναών του Ρεθύμνου έκρουαν πένθιμα, ενώ στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό είχε ανοιχθεί Βιβλίο Συλλυπητηρίων, το οποίο και θα παραδοθεί στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας. Ακόμη, κατ εντολήν της Ιεράς Μητροπόλεως, τελέσθηκαν Τρισάγια, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως, 31ης Μαρτίου 2019, σε όλους τους Ναούς της. Ο Επίσκοπος κ. Ευγένιος, από μέρους της Ιεράς Μητροπόλεως, σε όλα τα ανωτέρω επαναλάμβανε ότι η τιμή και η ευγνωμοσύνη, η αγάπη και ο σεβασμός όλων μας στη μνήμη του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρού Στυλιανού θα παραμείνουν αιώνια και ευχήθηκε να έχομε πάντοτε συνοδοιπόρους στον πνευματικό αγώνα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής της ζωής μας, που έχει σκοπό τον προσωπικό μας αγιασμό, την Ευχή και την Ευλογία του μεγάλου αυτού εκκλησιαστικού άνδρα, ο οποίος αποτελεί καύχημα του γενέθλιου τόπου του και της Εκκλησίας μας. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Άρχων της Ορθοδοξίας ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΚΥΡΙΛΟΥ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΥ 2 YANN STREET, PRESTON ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ Γνωστοποιούμε προς τούς ευσεβείς Χριστιανούς της Παροικίας μας ότι, Το Σάββατο, 11η Μαΐου 2019, πανηγυρίζει ο φερώνυμος Ιερός Ναός των Αγίων ενδόξων Ισαποστόλων και Φωτιστών των Σλαύων, Μεθοδίου και Κυρίλλου, της Ενορίας Πρέστον. Την Παρασκευή, 10η Μαΐου 2019, και ώρα 7.00 βραδυνή, θα τελεσθεί Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός, μετ Αρτοκλασίας, Χοροστατούντος τον Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Δέρβης κ. ΙΕΖΕΚΙΗΛ, βοηθουμένου υπό του Ιερού Κλήρου Μελβούρνης. Το Σάββατο, 11η Μαΐου 2019, κυριώνυμον ημέρα της εορτής και ώρα 7.30 πρωινή, θα τελεσθεί Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, μετ Αρτοκλασίας, Ιερουργούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Μιλητουπόλεως κ. ΙΑΚΩΒΟΥ, βοηθουμένου υπό του Ιερατικώς Προϊσταμένου, Οικονόμου πατρός Βασιλείου Κουρτέση και Ιερέων της Πόλεώς μας. Προσκαλούμε τους ευσεβείς Χριστιανούς της Πόλεώς μας, όπως προσέλθουν στις Ιερές Ακολουθίες και συμπροσευχηθούν μαζί μας και λάβουν την ευλογία και χάρη των εορταζόντων Αγίων Ισαποστόλων, Μεθοδίου και Κυρίλλου. Ο Ιερατικώς Προϊστάμενος Οικονόμος π. Βασίλειος Κουτρέσης Τα μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής Και της Φιλοπτώχου Αδερφότητος Εύχονται στους Ενορίτες και σε όλους τους συμπάροικους ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟ ΠΑΣΧΑ ΧΟΡΗΓΟΊ ΠΑΝΗΓΎΡΕΩΣ: A.A.HOLDINGS ΡΤΥ LTD, Εταιρεία Υγρών Καυσίμων, της Οικογενείας Ανδρέου Ανδριανοπούλου WIΝDSOR ΜΑΝΑGΕΜΕΝΤ ΙΝSURΑΝCΕ ΒRΟΚΕR5, της Οικογενείας Τσαλικίδη ΤΟΒΙΝ ΒRΟΤΗΕRS GREEK FUNERALS, Ελληνικό Γραφείο Κηδειών, τον Νίκου Κουρτέση BRUNSWICK FAMILY DENTAL, της Οδοντιάτρου Ελένης Αραμπατζή GOUMAS SMASH REPAIRS, της Οικογενείας Δημητρίου Γκούρα ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 47

36 ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΜΕΓΆΛΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ ΚΑΙ ΠΆΣΧΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΙΕΡΌ ΝΑΌ ΑΓΊΟΥ ΙΩΆΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΌΜΟΥ, ΓΩΝΊΑ PURCHASE ST ΚΑΙ GEORGE ST, PARRAMATTA ΤΗΛ ΣΑΒΒΑΤΟ 20 Απριλίου ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ Όρθρος - Θ. Λειτουργία πμ και μετά ετοιμασία σταυρών και βαΐων ΚΥΡΙΑΚΗ 21 Απριλίου ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ Όρθρος - Θ. Λειτουργία πμ μετά γεύμα στο χωλ Ακολουθία του Νυμφίου μμ ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 22 Απριλίου Ιωσήφ του Παγκάλου 9η Ώρα - Θ. Λειτουργία Προηγιασμένων 8-10πμ Ακολουθία του Νυμφίου μμ ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ 23 Απριλίου Των 10 Παρθένων 9η Ώρα - Θ. Λειτουργία Προηγιασμένων 8-10πμ Ακολουθία του Νυμφίου μμ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 24 Απριλίου Της αλειψάσης τον Κύριον μύρω 9η Ώρα - Θ. Λειτουργία Προηγιασμένων 8-10πμ Ιερόν Ευχέλαιο 4-6μμ Όρθρος Μ. Πέμπτης μμ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ 25 Απριλίου Ο Μυστικός Δείπνος Εσπερινός Θ. Λειτουργία Μεγ. Βασιλείου 6-8πμ Ακολουθία των Παθών μμ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26 Απριλίου Τα Άγια Πάθη του Κυρίου Μεγάλες Ώρες 8-10πμ μετά στολισμός του Επιταφίου Μέγας Εσπερινός Αποκαθήλωση μμ Ακολουθία Επιταφίου 7-10μμ ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 27 Απριλίου Η εις Άδου κάθοδος του Κυρίου Εσπερινός Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου πμ ΤΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ - ΟΡΘΡΟΣ - ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 11μμ πμ Εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας για την κοίμηση του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού. Σας ευχόμαστε καλή Ανάσταση και καλό Πάσχα. ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ GREEK ORTHODOX COMMUNITY OF MELBOURNE ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ THORNBURY 66 ST.DAVID STREET.,THORNBURY,VICTORIA.3071 Τηλεφ.Ι.Ναού π.χαράλαμπος ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΓ.ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ & ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ /4 ΚΥΡΙΑΚΗ ΒΑΪΩΝ 7.30 π.μ Όρθρος Θ.Λειτουργία Ακολουθία Νυμφίου, Όρθρος της Μεγ.Δευτέρας 7.00 μ.μ 22/4 ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ Ακολουθία Νυμφίου, Όρθρος της Μεγ.Τρίτης 7.00 μ.μ 23/4 ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ Προηγιασμένη Θ.Λειτουργία 8.00 π.μ, Ακολουθία Νυμφίου, Όρθρος της Μεγ.Τετάρτης 7.00 μ.μ 24/4 ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ Προηγιασμένη Θ.Λειτουργία 8.00 π.μ, Μυστήριο Ιερού Ευχελαίου 4.00 μ.μ 6.00 μ.μ, Ακολουθία Ιερού Νιπτήρος 7.00 μ.μ 25/4 ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ Εσπερινός με Θ.Λειτουργία του Μεγ.Βασιλείου 6.00 π.μ π.μ Ο Όρθρος των Αγίων Παθών του Κυρίου 6.30 μ.μ 26/4 ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ακολουθία Μεγάλων Ωρών 7.30 π.μ, Ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως 3.00 μ.μ, «Επιτάφιος Θρήνος» Ο Όρθρος του Μεγ.Σαββάτου 7.00 μ.μ 27/4 ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ Εσπερινός με Θ.Λειτουργία του Μεγ.Βασιλείου 6.00 π.μ π.μ. Παννυχίδος- Τελετή Αναστάσεως Θ.Λειτουργία μ.μ μ.μ 28/4 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΓ.ΠΑΣΧΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΓ.ΠΑΣΧΑ Εσπερινός της Αγάπης π.μ στον Ι.Ναό Αγ.Ευσταθίου στο South Melbourne.Xοροστασία αμφοτέρων των Θεοφ. Επισκόπων Δέρβης κ.ιεζεκιήλ & Μιλητουπόλεως κ.ιακώβου με τη συμμετοχή του Ιερού κλήρου της Μελβούρνης μ.μ Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός μετ αρτοκλασίας επί της Εορτής του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου χοροστατούντος του Θεοφ.Επισκόπου Δέρβης κ.ιεζεκιήλ βοηθουμένου υπό του Ιερού Κλήρου. Μετά το πέρας του Εσπερινού θα ψαλεί η παράκληση του Αγίου. 29/4 ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 7.30 π.μ Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου Όρθρος και Αρχιερατική Θ.Λειτουργία, Ιερουργούντος του Θεοφ.Επισκόπου Μιλητουπόλεως κ.ιακώβου. 30/4 ΤΡΙΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 8.00 π.μ Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου & Ειρήνης Θ.Λειτουργία 03/5 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 8.00 π.μ Ζωοδόχου Πηγής Θ.Λειτουργία 05/5 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ 7.30 Όρθρος Θ.Λειτουργία Ο Ιερατικός Πρoϊστάμενος τα μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, τα μέλη της Φιλοπτώχου και το Δ.Σ της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητας Μελβούρνης. Σας εύχονται με την ευχή η Χάρη του Σταυρωθέντος και Αναστάντος Ιησού Χριστού να σκεπάζει τη ζωή σας. ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Εκφράζουμε τα Θερμά και ειλικρινή συλλυπητηριά μας στην Εκκλησία μας και στους οικείους του για την κοίμηση του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου μας Κυρού Στυλιανού. Η πλούσια δράση και προσφορά του θα μας εμπνέουν για πάντα. Ο Ιερατικός Προΐστάμενος τα μέλη της Εκκλησιαστική Επιτροπής της Φιλοπτώχου και οι ενορίτες του Ι.Ν Αγ.Γεωργίου Τhornbury καθώς και το Δ.Σ της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Μελβούρνης. ΣΕΛΙΔΑ 48 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

37 Ο Ἱερατ. Προϊστάμενος του ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, QUEANBEYAN, NSW Οἰκον. κ. Κων/νος Κωστᾶκος μετά της οικογενείας αυτού, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και η Φιλόπτωχος Αδελφότης θέλουν να εκφράσουν τα θερμά τους συλλυπητήρια για την κοίμηση του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού. ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΑ Η Ενορία των Νοτιοανατολικών Προστείων Σύδνεϋ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ» πιστή και αφοσιωμένη προς την Εκκλησία του Χριστού και προς κάθε Ποιμενάρχη εκλεγέντα υπό της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου και της περί Αυτόν Αγίας και της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Θρόνου Κωνσταντίνουπόλεως, τήρησε τίμια και αλησμόνητη σχέση αγάπης κατά τα 44 χρόνια της Ποιμαντορίας του μακαριστού πλέον και αειμνήστου ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΚΥΡΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ επ Αγαθώ της «Εκκλησίας των Αντιπόδων». ECUMENICAL PATRIARCHATE GREEK ORTHODOX ARCHDIOCESE OF AUSTRALIA Parish-Community of Saints Theodore, Townsville 654 Sturt Street, Townsville, QLD 4810 P.O. Box 5486, Townsville, QLD 4810 p: e: 20 Σ Έγερσις Λαζάρου, Θεοδώρου Οσίου Ζακχαίου Αποστόλου 21 Κ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ, Αλεξάνδρας Ιανουαρίου Ιερομάρτυρος 22 Δ Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ, Ιωσήφ του Παγκάλου, Γρηγορίου Ε Μεγάλη Εβδομάδα Όρθρος Θεία Λειτουργεία 7:00-9:10 π.μ. Home Hill Εσπερινός 5:00μ.μ. 5:50μ.μ. Τάουνσβιλ Όρθρος Θεία Λειτουργεία 07:30-10:30πμ Ακολουθία Νυμφίου 18:00-19:15μ.μ Προηγιασμένη Θεία Λειτουργεία 7:00-8:30 πμ Ακολουθία Νυμφίου 18:00-19:15μ.μ. Μετέχοντες στο πένθος της Μητρός Εκκλησίας εκφράζουμε προς τήν οικογένεια του μακαριστού Ποιμενάρχου μας και προς τους οικείους και συγγενείς αυτού στην Ελλάδα και την Αυστραλία τα θερμότατα και ειλικρινή ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΑ του Ιερού Κλήρου, του Προέδρου και του Διοικητικού Συμβουλίου της Ενορίας μας, της Προέδρου και του Διοικητικού Συμβουλίου της Φιλοπτώχου Αδελφότητος, της Γενικής Διευθύντριας, των Διευθυντών, του Προσωπικού, των Μαθητών και Μαθητριών του Ημερησίου Ελληνορθοδόξου Κολλεγίου Αγίου Σπυρίδωνος, της Νεολαίας, της Τρίτης Ηλικίας και των αφοσιωμένων και πιστών Ενοριτών του αναπόσπαστου τούτου τμήματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας. ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΚΥΡΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ 23 Τ Μ. ΤΡΙΤΗ, Των Δέκα Παρθένων,Αντύπα επ. Περγάμου 24 Τ Μ. Τετάρτη,Της αλειψάσης τον Κύριον μύρω, Βασιλείου 25 Π Μ. Πέμπτη, Ο Μυστικός Δείπνος, Μαρτίνου Πάπα Ρώμης. 26 Π Μ. Παρασκευή, Τα Άγια Πάθη του Κυρίου,Αριστάρχου 27 Σ Μ. Σάββατον, Η είς Άδου Κάθοδος του Κυρίου 28 Κ ΆΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, Ανάστασις του Σωτήρος, Προηγιασμένη Θεία Λειτουργεία 7:00-8:30 πμ Ακολουθία Νυμφίου 18:00-19:15μ.μ. Προηγιασμένη Θεία Λειτουργεία 7:00-8:30 πμ Ιερό Ευχελαίο 8:30π.μ.-9:30π.μ Home Hill Εσπέρας Ακολουθία Νιπτήρος & Μυστήριο Ευχελαίου 18:00-20:30 μ.μ. Εσπερινός Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου 7:00π.μ.-9:45π.μ. Εσπέρας Τα Άγια Πάθη 18:00-21:00 μ.μ. Μεγάλες Ωρες 7:00-9:00πμ 9:00 πμ. Στολισμός Επιταφίου Αποκαθήλωση 15:00-16:30μμ Ακολουθία Επιταφίου 19:30-21:45μμ Εξοδος Επιταφίου 9:00 μ.μ. Όρθρος Θεία Λειτουργεία 7:00-9:30 π.μ. Home Hill Εναρκτήρια Ακολουθία 18:00-19:15μ.μ. Εναρκτήρια Ακολουθία. 11:00μμ Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία 00:00-1:45π.μ. Εσπερινός της Αγάπης 10:00 π.μ. Ο Κύριος να τον αναπαύει «όπου επισκοπεί το Φως του Προσώπου Του» Η Ενορία Κοινότητα των Άγίων Θεοδώρων εκφράζει τη συλλυπητήριά της για την κοίμηση του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού. Σας ευχόμαστε καλή Ανάσταση και καλό Πάσχα. ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 49

38 ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΕ ΚΆΘΕ ΛΑΜΠΡΌΤΗΤΑ ΓΙΟΡΤΆΣΤΗΚΕ Η 25 Η ΜΑΡΤΊΟΥ Για μια ακόμη χρονιά ο ελληνισμός της Νέας Νότιας Ουαλίας τίμησε την μνήμη των Ελλήνων που αγωνίστηκαν για την ελευθερία στην επανάσταση του 1821, στο Σίδνεϊ, με κατάθεση στεφάνων στο κενοτάφιο του Martin Place, και παρέλαση μαθητών-μαθητριών, ενοριών και φορέων που κατέληξε στο προαύλιο του Opera House. Την ευθύνη και τον συντονισμό των εορταστικών εκδηλώσεων είχε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας και η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Νέας Νότιας Ουαλίας. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το πρωί της Κυριακής με δοξολογία στον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Redfern και συνεχίστηκαν στις 1:30 το μεσημέρι με την κατάθεση στεφάνων από τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας κ. Χρήστο Καρρά, πολιτικούς που εκπροσωπούσαν την Ομοσπονδιακή και Πολιτειακή Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση και τους εκπροσώπους φορέων, οργανισμών και σχολείων. Ακολούθησε η παρέλαση των σχολείων που κατέληξε στο προαύλιο της Όπερας όπου έγιναν οι ομιλίες των επισήμων και το καλλιτεχνικό πρόγραμμα που περιλάμβανε ποιήματα, τραγούδια και παραδοσιακούς χορούς από ομογενειακούς χορευτικούς ομίλους. Οι ομιλίες ξεκίνησαν με τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Απολλωνιάδος Σεραφείμ. Στην ομιλία του ο κ. Σεραφείμ μίλησε για «διπλή γιορτή, της ορθοδοξίας και της πατρίδος και για χαρά μεγάλη για την απολύτρωσή από την τυραννία του διαβόλου καθώς η γιορτή η σημερινή αναγγέλλει τον ερχομό του Θεανθρώπου.» ΣΕΛΙΔΑ 50 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

39 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Και συνέχισε ο κ. Σεραφείμ: «Η 25η Μαρτίου είναι θύμηση γεγονότος μοναδικού θάρρους και σήμερα τιμούμε τους αγωνιστές που κήρυξαν την επανάσταση του 1821, που πολέμησαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία. Η επανάσταση του 1821 είναι το σπουδαιότερο γεγονός της ιστορίας μας αφού σήμαινε την αναγέννηση του ελληνικού κράτους, είναι γεγονός παγκόσμιας σημασίας διότι υπήρξε η πρώτη εθνική επανάσταση για ανεξαρτησία του έθνους. Το έργο των Ελλήνων το 1821 ήταν έργο όλου του ελληνικού λαού. Όλοι οι έλληνες ενώθηκαν για τον κοινό σκοπό και ο σκοπός των αγωνιστών του 21 ήταν εθνικός και θρησκευτικός. Οι Έλληνες πολέμησαν για του Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδος την ελευθερία. Τα δύο αυτά ιδανικά τους ένωσαν. Ο Μπαρμπαγιάννης Μακρυγιάννης έλεγε: «Τι κι αν πεθάνουμε, για την πατρίδα και την θρησκεία μας αυτός ο θάνατος είναι γλυκός» Γι αυτό κι εμείς σήμερα οι ευλαβείς προσκυνητές στους τάφους των αθανάτων ηρώων μας, υψώνουμε με ευγνωμοσύνη το νου και την καρδιά μας στους ελευθερωτές, τους ήρωες και στους μάρτυρες των αγώνων και τους διαβεβαιώνουμε ότι θα πορευτούμε και θα πορευόμαστε πάντοτε μαζί, Ορθοδοξία και Ελληνισμός Τα δύο ανοιχτά αυτά μεγέθη για τα οποία οι ήρωες του 21 θυσιάστηκαν. Ζήτω το έθνος ζήτω το 1821.» Ακολούθησε η ομιλία του Γραμματέα της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας κ. Μιχάλη Τσιλίμου και του Γενικού Προξένου της Ελλάδας, κ. Χρήστου Καρρά. Την ομοσπονδιακή κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Αθανάσιος Συνοδινός, ενώ την ομοσπονδιακή αντιπολίτευση ο βουλευτής Ματ Θισελγουέιτ. Την Πολιτειακή Κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υπουργός Υποθέσεων Βετεράνων Νταίηβιντ Έλιοτ, και την Πολιτειακή Αντιπολίτευση ο βουλευτής του Ροκντέιλ, Στηβ Κάμπερ. ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 51

40 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Διορθόδοξος Εσπερινός Κυριακής της Ορθοδοξίας Χοροστατούντος του Θεοφιλέστατου επισκόπου Απολλωνιάδος κ. Σεραφείμ, συμπαραστατούμενου από τον σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αυστραλίας του Πατριαρχείου Αντιοχείας κ. Βασίλειο, εκπροσώπων της Σερβικής και της Ρουμανκής Ορθόδοξης εκκλησίας εν Αυστραλία καθώς και με τη συμμετοχή του ιερού κλήρου της πόλεως του Σύδνεϋ, τελέστηκε την Κυριακή 17 Μαρτίου ο διορθόδοξος εσπερινός της Κυριακής της ορθοδοξίας στον ιερό ναό Αγίου Νικολάου στο Marrickville (Ν.Ν.Ο) Ο κύριος Σεραφείμ μετέφερε στους πιστούς τις ευλογίες του Σεβασμιότατου Aρχιεπισκόπου Αυστραλίας κυρίου κυρίου Στυλιανού καθώς και τις ευχαριστίες του προς τον Μητροπολίτη κ. Βασίλειο και προς τους ιερείς των άλλων ορθοδόξων εκκλησιών, οι οποίοι συνπροσευχήθηκαν για να διακηρύξουν, την ενότητα της ορθόδοξης πίστης και τη βούλησή τους ότι παρά τα προβλήματα θα προσπαθήσουν και θα προσεύχονται να παραμείνει η ορθόδοξη εκκλησία ενωμένη. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας κάθε χρόνο διοργανώνεται υπό των Κανονικών Ορθόδοξων Δικαιοδοσιών στην Αυστραλία, Εσπερινή Ακολουθία κατά την οποία όλοι οι Ορθόδοξοι της περιφέρειας τους Σύδνεϋ διατρανώνουν από κοινού την Ορθόδοξη πίστη τους και λιτανεύουν τις Εικόνες εις ανάμνηση της Ιεράς Αναστηλώσεως των στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας. ΣΕΛΙΔΑ 52 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

41 Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας Ελληνικό Κέντρο Προνοίας Υπηρεσίες και Προγράμματα στη παροικία από το 1975 Υπηρεσίες Φροντίδας Ηλικιωμένων Το Ελληνικό Κέντρο Προνοίας είναι το υπεύθυνο τμήμα της Ιεράς Aρχιεπισκοπής Αυστραλίας για θέματα και προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας και κοινοτικών υπηρεσιών. Το Ελληνικό Κέντρο Προνοίας παρέχει Υπηρεσίες Ηλικιωμένων στις περιοχές του Sydney, Illawarra και Hunter. Για Πληροφορίες και Συμβουλές για Υπηρεσίες Ηλικιωμένων Τηλεφωνήστε στο Δωρεάν Νούμερο Προγράμματα Ηλικιωμένων Προγράμματα Φροντίδας στο Σπίτι Κέντρα Φροντίδας Ευπαθών και Ατόμων με Άνοια Ομάδες Κοινωνικής Υποστήριξης Υπηρεσίες για Φροντιστές Ευπαθών και Ατόμων με Άνοια Πολυπολιτισμικά Προγράμματα για Φροντιστές Ευπαθών Κέντρα για Εργαζόμενους Φροντιστές Ευπαθών Α-ΦΡΟΝΤΙΔΑ Ιδιωτική Υπηρεσία Φροντίδα στο Σπίτι Κοινοτικοί Επισκέπτες σε Γηροκομεία και σε Σπίτια Εκπαίδευση Εθελοντών Ομάδες Ηλικιωμένων σε όλες τις περιοχές Πακέτα Φροντίδας στο Σπίτι Ποια βοήθεια μπορεί να μου προσφέρει το Ελληνικό Κέντρο Προνοίας για να λάβω Πακέτο Φροντίδας στο Σπίτι; Καλώντας την δωρεάν γραμμή το προσωπικό του Ελληνικού Κέντρου Προνοίας μπορεί να σας βοηθήσει με πληροφορίες και συμβουλές για το Πακέτο Φροντίδας στο Σπίτι και πώς να ακολουθήσετε τα 5 βασικά βήματα. Υπηρεσίες Κοινωνικής Πρόνοιας Υπηρεσίες Ηλικιωμένων Υπηρεσίες για Οικογένειες Α-Φροντίδα Υπηρεσία Ιδιωτικής Φροντίδας gwccs.org.au I referrals@gwccs.org.au I facebook.com/gwccservices

42 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Χάλμαρ Τορπ στην «Κ»: Το μεγαλείο της Ροτόντας ΓΡΆΦΕΙ Η ΓΙΏΤΑ ΜΥΡΤΣΙΏΤΗ «Στη Θεσσαλονίκη αισθάνομαι σαν να βρίσκομαι στο σπίτι μου. Εχω τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις από την πόλη, από ανθρώπους της, από τα θαυμάσια βυζαντινά της μνημεία. Γι αυτό, το 2014, συγκέντρωσα την οικογένειά μου και γιορτάσαμε εκεί τα ενενηκοστά (90ά) μου γενέθλια». Για τον Χάλμαρ Τορπ (Hjalmar Torp), ομότιμο καθηγητή του πανεπιστημίου του Οσλο και μέλος της νορβηγικής Ακαδημίας Επιστημών, το «σπίτι» του ήταν η Ροτόντα. Μέσα στο αριστουργηματικό μνημείο παγκόσμιας εμβέλειας έκανε τα πρώτα του ερευνητικά βήματα. Νεαρός αρχαιολόγος ακόμη, το 1953, ανεβασμένος στις σκαλωσιές επί μήνες, κι αργότερα σε πολυήμερες επισκέψεις, αποτύπωνε νυχθημερόν τον αυτοκρατορικό ναό, την πολύπλοκη ψηφιδωτή του διακόσμηση. Σήμερα, στα 94 του χρόνια, ευχαριστώντας την πόλη και τους Ελληνες συναδέλφους του που του έδωσαν τα κλειδιά, κυριολεκτικά και μεταφορικά, να ολοκληρώσει τη μακροχρόνια έρευνά του, μας επιστρέφει την ευγνωμοσύνη του με μια ενδελεχή μονογραφία. Η δίτομη έκδοση «Η Ροτόντα στη Θεσσαλονίκη Αρχιτεκτονική και Ψηφιδωτά» (La Rotonde Palatine a Thessal onique - Architecture et Mosaiques) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν στα γαλλικά, είναι έργο ζωής. Στον πρώτο τόμο, ο συγγραφέας καταγράφει τα αρχαιολογικά δεδομένα, τις αρχιτεκτονικές φάσεις και τα χρονολογικά προβλήματα του μνημείου. Αναλύει τις παραστάσεις των ψηφιδωτών, των χρωμάτων και της τεχνικής και ερμηνεύει με βάση τις ιστορικές και θεολογικές πηγές την εικονογραφία της διακόσμησης. Περισσότερες από 500 εικόνες (σχέδια, αποτυπώσεις, φωτογραφίες κ.ά.) τεκμηριώνουν τα συμπεράσματα στον δεύτερο τόμο που αποτελεί μοναδική μαρτυρία για τη Ροτόντα. Είχε προηγηθεί ένα μικρότερο συνοπτικό βιβλίο «Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης και τα ψηφιδωτά της» (2016, εκδόσεις Καπόν) στα ελληνικά, το οποίο συνυπογράφει με την αρχαιολόγο Μπέντε Κίλεριχ. «Η Ροτόντα είναι ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά και καλλιτεχνικά μνημεία», λίγες μέρες πριν αναχωρήσει από το Οσλο για την Αθήνα όπου θα παρουσιάσει τη δίτομη έκδοσή του στο πλαίσιο εκδήλωσης (13 Μαρτίου) για τα 30 χρόνια παρουσίας και επιστημονικής δραστηριότητας του Νορβηγικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα. «Δεν έχουν διατηρηθεί άλλα ψηφιδωτά τόσο υψηλής ποιότητας από την ύστερη αρχαιότητα και την πρωτοβυζαντινή περίοδο. Είναι κατά πολύ ωραιότερα από όλα τα ψηφιδωτά που υπάρχουν όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, αλλά γενικότερα σε περιοχές του τότε ρωμαϊκού κόσμου. Χρειάζεται χρόνος για να κατανοήσει κανείς όλες τις τεχνικές, αισθητικές και εικονογραφικές πτυχές της πλούσιας και πολύπλοκης εικονογραφίας του». Ο Χάλμαρ Τορπ στη Ροτόντα το 2014, όταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη για να γιορτάσει τα 90ά του γενέθλια. Τα κλειδιά του μνημείου Στην πρώτη του αποστολή, το 1953, είχε την τύχη να δουλέψει δίπλα στον σπουδαίο ζωγράφο Φώτη Ζαχαρίου που διηύθυνε τις εργασίες αποκατάστασης και καθαρισμού των ψηφιδωτών ενόψει του Διεθνούς Συνεδρίου Βυζαντινών Σπουδών (Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 1935). «Εξαρχής είχα την πλήρη υποστήριξη των εφόρων αρχαιοτήτων (Στυλιανού Πελεκανίδη και Χαράλαμπου Μακαρόνα). Μου εμπιστεύθηκαν τα κλειδιά του μνημείου. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς, οι σκαλωσιές ήταν το αγαπημένο μου μέρος. Επί ώρες σχεδίαζα, κρατούσα σημειώσεις, φωτογράφιζα, συζητούσα με τον Φώτη Ζαχαρίου. Συνδέθηκα μαζί του με βαθιά φιλία, ήταν για μένα δάσκαλος πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τα υλικά και την τεχνική της ψηφιδωτής τέχνης». Σε ποια βασικά συμπεράσματα καταλήγει η 65χρονη έρευνα και πού διαφοροποιούνται με τα αποτελέσματα άλλων ερευνητών; «Ενα βασικό συμπέρασμα είναι ότι η Ροτόντα του Γαλερίου μετατράπηκε σε ναό και διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά την εποχή του Θεοδοσίου Α ( ). Ορισμένοι Ελληνες ερευνητές (Χαράλαμπος Μπακιρτζής) εκτιμούν ότι η Ροτόντα χτίστηκε και διακοσμήθηκε υπό τη βασιλεία του Μεγάλου Κωνσταντίνου, περίπου το 325 μ.χ., και ότι το κτίριο προοριζόταν να χρησιμεύσει ως μαυσωλείο του». Αυτές και πολλές άλλες πολύτιμες πληροφορίες παραδίδει στους ερευνητές το ογκώδες έργο του Νορβηγού αρχαιολόγου που είχε την τύχη να δει το πολύπαθο μνημείο ενσωματωμένο στον πολεοδομικό ιστό της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης, πληγωμένο από τον σεισμό του 1978 αλλά και αναστηλωμένο. «Περιηγήθηκα το μνημείο τον Δεκέμβριο του 2015, απελευθερωμένο από τις σκαλωσιές έπειτα από τέσσερις δεκαετίες. Τώρα είναι εύκολο να διακρίνει κανείς όλες τις ζώνες των ψηφιδωτών στους τρούλους και να έχει μια ολοκληρωμένη αίσθηση του υποβλητικά μεγάλου εσωτερικού χώρου. Η αποκατάστασή του είναι υψηλών προδιαγραφών. Μια σημαντική πτυχή της επιτυχίας, ήταν ότι τα ψηφιδωτά δεν αποκολληθήκαν από τους τοίχους αλλά συντηρήθηκαν επιτόπου. Αυτό που βιώνουμε πλέον στη Ροτόντα είναι το αυθεντικό μεγαλείο ενός από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία του κόσμου». Η Καθημερινή ΣΕΛΙΔΑ 54 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

43 ΘΕΣΕΙΣ Εκχυδαϊσμός χωρίς αντιπρόταση «Ο νόμος δεν μπορεί να στηρίξει το πνεύμα, ούτε να γεννήσει την επιθυμία της αρετής. Αυτή είναι δουλειά του ποιητή ή του φιλοσόφου, που πείθουν επειδή ακριβώς δεν έχουν τη δύναμη να επιβάλουν. Η δύναμη που έχει η εξουσία δεν μπορεί να νομοθετήσει ενάντια στα πάθη της ανθρώπινης καρδιάς, όσο κι αν τα πάθη αυτά απειλούν να καταλύσουν την τάξη». Το απόσπασμα είναι από τον αριστουργηματικό «Αύγουστο» του John Williams, στην πολύτιμη μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου («Gutenberg»). Μας προκαλεί να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορεί, σε μια κοινωνία, να υπάρξει κάτι χειρότερο από την ανομία: Η απουσία ή η παράκαμψη του ποιητικού και του φιλόσοφου λόγου. Ο νόμος δεν μπορεί να γεννήσει δυναμική σχέσεων κοινωνίας ούτε οι αετονύχηδες opinion makers μέτρα που να εκτιμούν την ποιότητα. Γι αυτό και μια κοινωνία που θέλει να σωθεί από τον εφιάλτη του εκχυδαϊσμού, τη λοιμική του αμοραλισμού και μηδενισμού, τιμά και φροντίζει τον δάσκαλο περισσότερο από τον δικαστή ή τον αστυνόμο, τον μεγάλο ποιητή περισσότερο από τον βουλευτή. Στη σημερινή ελλαδική μας πραγματικότητα ο εκχυδαϊσμός έχει φτάσει στο καταληκτικό του στάδιο, τον μιθριδατισμό. Εχει γίνει αυτονόητο να μην υπάρχει πια πολιτική, μόνο εμπορία εντυπώσεων. Για να εμπορευθούν τις εντυπώσεις οι άνθρωποι της εξουσίας δέχονται και ανέχονται να γίνονται μαριονέτες των ανθρώπων του πλούτου. Δεν το θεωρούν διαφθορά, είναι ο κατεστημένος τρόπος για να κερδηθεί και ασκηθεί η εξουσία. Κατεστημένη παντού η απόλυτη προτεραιότητα των εντυπώσεων, αποκλείει την επαφή με την πραγματικότητα. Την υποκαθιστούν τα ΜΜΕ με στρατιές από αναγκεμένους, στα όρια της λιμοκτονίας, δημοσιογράφους και ρομαντικούς (ακόμα) ή «εξαρτημένους» από το αλκοολίκι της δημοσιότητας «λογίους». Τα περιθώρια ασυδοσίας έντυπου και ραδιοτηλεοπτικού λογου απεριόριστα, αφού στόχος σχέσεων κοινωνίας δεν υπάρχει. Και ο δάσκαλος; Ο δικαστής; Ο αυθεντικός ποιητής; Φυσικά στο κοινωνικό περιθώριο, διακοσμητικές φιοριτούρες ενός δήθεν σχολειού και μιας δήθεν δικαιονομίας ή ο ποιητής, της φτηνιάρικης μελοποιημένης λαϊκομαγκιάς. Ολα στο δήθεν, και ρεαλισμός μόνο η «κονόμα». Υποδειγματική κρατική αναίδεια, το εφεύρημα των «αναπληρωτών» στα σχολειά: Χιλιάδες δασκάλων που μισθοδοτούνται μόνο εφήμερα, για κάποιους μήνες κάθε χρόνο, καθηλωμένοι στο μαρτύριο της σαδιστικής αβεβαιότητας. Οποιο κόμμα κι αν κυβερνάει, το σχολειό είναι στεγανά χρηστικό, δηλαδή ενεργά ψυχοκτόνο, συμφιλιωμένο με την προτεραιότητα του «φροντιστήριου». Μέσα σε σαράντα μόλις χρόνια, η ελλαδική κοινωνία βεβαιώνεται πρωτόγονα άγλωσση, θλιβερά ανιστόρητη, κωμικά ασυνάρτητη, μικρονοϊκά εύπιστη, εξευτελιστικά ασόβαρη. Οριστικά αποκομμένος ο Νεοέλληνας από τη σύνολη προγενέστερη ελληνική γραμματεία από τον Όμηρο ώς και τον Παπαδιαμάντη. Στη ρεαλιστική ορολογία της ψυχοπαθολογίας αυτό λέγεται συλλογική παράνοια ή συλλογική μονομανής θανατολαγνεία. Κομματική διαφοροποίηση της εκπαιδευτικής πολιτικής δεν υπήρξε στα σαράντα πέντε χρόνια της μεταπολίτευσης. Καραμανλισμός, παπανδρεϊσμός και «προοδευτικός» μηδενισμός υπηρέτησαν με εκπλήσσουσα σύμπνοια τον μεθοδικό αφελληνισμό της εκπαίδευσης, συνδυασμένον ΓΡΆΦΕΙ Ο ΧΡΉΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΆΣ με την απροκάλυπτα τεχνουργημένη υποβάθμιση και απαξίωσή της. Ωσάν να έπρεπε να πεισθούν οι πάντες ότι η ελληνική κοινωνία είναι προφανώς ανίκανη να παιδαγωγήσει τους φορείς του μέλλοντός της, και μόνο η εμπορευματοποιημένη, «ιδιωτική» παιδεία (σχολειά και πανεπιστήμια) θα το κατορθώσουν. Η μόνη πολιτική εξαίρεση σε αυτόν τον εκβιαστικό αφιονισμό ήταν, ως υπουργός Παιδείας, η Άννα Διαμαντοπούλου. Πάλεψε να ξαναστήσει, με στέρεη ραχοκοκαλιά και αξιοπρέπεια, το κατασπαραγμένο από τις κομματικές σκοπιμότητες ελληνικό σχολειό και πανεπιστήμιο. Για λίγο. Μόλις γεύθηκε πρωθυπουργία ο Αντώνης Σαμαράς, ανέθεσε στον Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο να υπουργήσει την Παιδεία ξεριζώνοντας, μεθοδικά και βάναυσα, κάθε επίτευγμα της Διαμαντοπούλου. Η καταγραφή των κακουργημάτων του ΣΥΡΙΖΑ στην Παιδεία θα απαιτήσει πολύ χρόνο και χαλκέντερο εισαγγελέα. Η Ν.Δ. έχει τολμήσει, για τα θέματα Παιδείας, πειραματισμό: Παραμέρισε το χιλιοφθαρμένο και δωσίλογο πολιτικό της προσωπικό και τοποθέτησε στον τομέα Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων τη Νίκη Κεραμέως. Το οικογενειακό της όνομα προκαλεί σέβας και δέος, θα δικαιολογούσε ελπίδες για ριζοσπαστικές αλλαγές στοχοθεσίας και κριτηρίων ποιότητας. Δυστυχώς ώς σήμερα οι ελπίδες έχουν μείνει χωρίς αντίκρισμα έργου. Η Ν.Κ. έδωσε εντυπωσιακά δείγματα ικανότητας δημόσιων σχέσεων και διαφημιστικής αυτοπροβολής, αλλά ούτε ίχνος σοβαρής μελέτης και προτάσεων για τα προβλήματα της Παιδείας, μεταρρυθμιστικής τόλμης και κριτηρίων ποιότητας. Αρκείται στην εξομοίωση με τον πολτό της αδράνειας, της απουσίας κάθε κοινωνικού οράματος, που χαρακτηρίζει το άνευρο αυτό κόμμα. Η Καθημερινή ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 55

44 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Διαβήτης και έλεγχος βάρους εξαρτώνται από το πότε... τρώτε πρωινό Έχετε διαβήτη και ταυτόχρονα αντιμετωπίζετε και προβλήματα ελέγχου του βάρους σας; Μία νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι αυτό, πιθανώς να οφείλεται στο ημερήσιο πρόγραμμα σας και στο πότε λαμβάνεται τα γεύματά σας. Μπορεί να φαίνεται περίεργο αλλά οι ερευνητές έχουν άλλη άποψη... Τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας, συνοπτικά, σας τα παρουσιάζουμε σήμερα με την ευγενική στήριξη της Βασιλειάδας. Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει εξελιχθεί σε κάτι περισσότερο από μια ασθένεια που αφορά κυρίως την τρίτη ηλικία. Θεωρείται πλέον μια παγκόσμια επιδημία και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει ότι προσβάλει πάνω από 415 εκατομμύρια στον κόσμο, ήτοι, το 8,5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Στην Αυστραλία, θεωρείται ως η μεγαλύτερη πρόκληση για το σύστημα υγείας της χώρας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του diabetes Australia, καθημερινά διαγιγνώσκονται με διαβήτη 280 πολίτες της Αυστραλίας, δηλαδή ένας κάθε πέντε λεπτά. Περίπου 1,7 εκατομμύρια Αυστραλοί πάσχουν από διαβήτη όλων των τύπων ενώ εκτιμάται ότι περίπου πάσχουν από διαβήτη τύπου 2, χωρίς να έχουν διαγνωστεί, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για την υγεία τους και την ίδια τους τη ζωή. Τι σημαίνει αυτό ως κόστος για το σύστημα υγείας της χώρας; Περίπου 14,6 εκατομμύρια δολάρια. Η παχυσαρκία και γενικότερα ο έλεγχος του βάρους, είναι κάτι που σχετίζεται με τον διαβήτη τύπου 2. Η επιδημία της παχυσαρκίας παγκοσμίως, θεωρείται μάλιστα ότι είναι ο βασικός λόγος για το ότι η ασθένεια έχει εξελιχθεί σε επιδημία όπως είπαμε και παραπάνω. Μια νέα μελέτη που ήρθε πρόσφατα στο φως, συμπεραίνει ότι το να πηγαίνει αργά για ύπνο κάποιος που πάσχει από διαβήτη τύπου 2, οδηγεί σε αύξηση του βάρους του και ο βασικός παράγοντας γι αυτή την εξέλιξη είναι ότι παίρνει το πρωινό του σχετικά αργά. Η έρευνα διεξήχθη από τον καθηγητή Σίριμον Ρόιτρακουλ, με ειδικότητα στην ενδοκρινολογία, στο διαβήτη και στον μεταβολισμό, στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Ιλινόις στο Σικάγο. Ο καθηγητής Ρόιτρακουλ, εν ολίγοις συμπεραίνει ότι η λήψη προγεύματος αργά, επηρεάζει το βιολογικό ρολόι του ασθενή που ρυθμίζει τις ισορροπίες μέρας και νύχτας. Άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι με αυτό τον τρόπο επηρεάζεται και ο μεταβολισμός. Οι ερευνητές μελέτησαν τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής 210 ασθενών με διαβήτη τύπου 2 και είδαν ότι όσοι προγευματίζουν αργά, συνηθίζουν ναμεταφέρουν αργότερα και τα υπόλοιπα γεύματα της ημέρας και έχουν μεγαλύτερο Δείκτη Μάζας Σώματος -περίπου κατά 0,37% -, σε σχέση με όσους προγευματίζουν νωρίς. Παράλληλα φάνηκε ότι η λήψη θερμίδων δεν σχετίζεται με τις μεταβολές στο Δείκτη Μάζας Σώματος. Ο καθηγητής Ρόιτρακουλ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το να τρώει κανείς αργότερα το πρωινό του, αποτελεί αρνητικό παράγοντα που σχετίζεται με υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2. Αυτό που μένει να ερευνηθεί τώρα είναι κατά πόσο το πρωινό νωρίς το πρωί, μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του βάρους στην συγκεκριμένη ομάδα πληθυσμού Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη τονίζει ότι το 2040 θα υπάρχουν 642 εκατομμύρια άνθρωποι με διαβήτη και οι μισοί θα είναι άνω των 65 ετών. Ο μεγάλος αριθμός ηλικιωμένων ατόμων με διαβήτη αντανακλά τη γενική αύξηση του διαβήτη που παρατηρείται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες σε διάστημα τριών δεκαετιών και αναμένεται να διπλασιαστεί τις επόμενες δύο δεκαετίες. ΤΟ ΆΡΘΡΟ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΕΥΓΕΝΙΚΉ ΧΟΡΗΓΊΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΆΔΑΣ ΣΑΣ ΦΡΟΝΤΊΖΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΠΊΤΙ! (02) ΣΕΛΙΔΑ 56 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

45 ΘΕΣΕΙΣ Η γλώσσα τους; «Νοτιοσλαβική», όχι «Μακεδονική» Το είπαν και οι ίδιοι οι γείτονές μας οι Σκοπιανοί στη ρηματική τους διακοίνωση, η γλώσσα τους «is within the group of South-Slavic languages», δηλ. «ανήκει στην ομάδα των Νότιων-Σλαβικών γλωσσών». Συμπληρώνω για μια ακόμη φορά αυτή την αλήθεια επιστημονικά: η γλώσσα που ομιλείται στην ΠΓΔΜ είναι μια βουλγαρική γλώσσα με σερβικά στοιχεία. Ο εκσερβισμός επιχειρήθηκε επί Τίτο για τη γιουγκοσλαβική ενότητα και άλλες πιθανές προοπτικές και εφαρμόστηκε συστηματικά στην πράξη από τον πρωθυπουργό της γιουγκοσλαβικής τότε Μακεδονίας, τον στενό συνεργάτη τού Τίτο Λάζαρ Κολισέφσκι (Οι Βούλγαροι αποκαλούσαν ειρωνικά τη γλώσσα των Σκοπίων «κολισεφσκική»!). Άρα, η γλώσσα της ΠΓΔΜ είναι μια βουλγαροσερβική γλώσσα που ως βουλγαρική ανήκει στις νότιες σλαβικές γλώσσες, μια γλώσσα που γράφεται φυσικά με το σλαβικό κυριλλικό αλφάβητο, μια γλώσσα που οι ειδικοί γλωσσολόγοι την κατατάσσουν ως υποκατηγορία της Βουλγαρικής. Αφού το δέχονται, λοιπόν, οι πολίτες της ΠΓΔΜ και το διατρανώνει ρητά η πολιτική τους ηγεσία στην πρόσφατη ρηματική διακοίνωσή της, γιατί αυτή τη βουλγαροσερβική νοτιοσλαβική γλώσσα την αποκαλούν ψευδώς Μακεδονική και όχι (τουλάχιστον) Σλαβομακεδονική ή Μακεδονοσλαβική, αν όχι Βουλγαροσερβική; Γιατί επιλέγουν συνειδητά, συστηματικά και πολιτικά, μια ψευδώνυμη ονομασία, χρησιμοποιώντας ένα όνομα (το Μακεδονική) που εθνικά, ιστορικά, πολιτισμικά, γλωσσικά δηλώνει την ελληνική Μακεδονία; Προφανής, νομίζω, η απάντηση: γιατί η ονομασία αποτελεί καίριο στοιχείο ταυτότητας ενός έθνους. Άρα, μέσα από το όνομα οι Σκοπιανοί επιχειρούν να συνδεθούν με την ιστορία και τον πολιτισμό της ελληνικής Μακεδονίας, αντλώντας αίγλη αλλά (έμμεσα και σε μελλοντικό χρόνο με πιθανές ανακατατάξεις) και άγνωστες σήμερα διεκδικήσεις. Τα ονόματα χωρών δεν είναι αθώα! Φεύγουμε τώρα από την αλήθεια της παραδοχής (στη ρηματική διακοίνωση) ότι η γλώσσα των Σκοπίων «ανήκει στην ομάδα των νοτιο-σλαβικών γλωσσών», συνδυασμένης όμως στην πράξη αντιφατικά με ένα ψέμα, την ψευδή ονομασία της Βουλγαροσερβικής γλώσσας σαν «Μακεδονικής», και περνάμε σε ένα δεύτερο εξίσου χοντρό και κατασκευασμένο ψέμα. Πρόκειται για τον ισχυρισμό των Σκοπιανών πολιτικών (που αλίμονο υιοθέτησε η ελληνική διπλωματία για να δικαιολογήσει την αδικαιολόγητη υποχώρησή της στο θέμα της αναγνώρισης της γλώσσας των Σκοπίων ως Μακεδονικής) ότι τάχα το 1977 αναγνωρίστηκε η Βουλγαροσερβική γλώσσα που μιλούσαν στα Σκόπια ως Μακεδονική! Τόσο απλά, απλοϊκά και κουτοπόνηρα! Σε μια άσχετη δηλαδή πολιτικά και διπλωματικά διάσκεψη εμπειρογνωμόνων (γλωσσολόγων, γεωγράφων, υπηρεσιακών παραγόντων) για τη χρήση του λατινικού αλφαβήτου στη γραφή των ΓΡΆΦΕΙ Ο ΓΙΏΡΓΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΏΤΗΣ γεωγραφικών ονομάτων όλων των χωρών του ΟΗΕ που διοργανώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού (υπουργός ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τρυπάνης). Μια τεχνική Διάσκεψη χωρίς διπλωματική αντιπροσωπία του Υπουργείου Εξωτερικών, χωρίς καμιά συζήτηση θέματος γλωσσών και βεβαίως θέματος επίσημης αναγνώρισης γλωσσών, η οποία θα απαιτούσε άλλη σύνθεση και άλλη διαδικασία (παρουσία Υπουργού Εξωτερικών, διπλωματικής αντιπροσωπίας, ρητής εγγραφής ειδικού θέματος συζήτησης στην Ημερήσια Διάταξη κ.λπ.). Τότε και έτσι αναγνωρίστηκε, κατά τη ρηματική διακοίνωση, η Βουλγαροσερβική γλώσσα των Σκοπίων ως Μακεδονική! Με έναν Γιουγκοσλάβο αντιπρόσωπο που μετέφερε απλώς πώς προτείνεται από τη Γιουγκοσλαβία να γίνει η μεταγραφή των γραμμάτων τού σλαβικού κυριλλικού αλφαβήτου με λατινικό αλφάβητο! Δεν υπήρξε βεβαίως (γιατί δεν θα συνεζητείτο ανάλογο θέμα) κανένας εκπρόσωπος της ΠΓΔΜ, παρά μόνον ένας εκπρόσωπος (αξιωματικός) για όλη τη Γιουγκοσλαβία και για όλο το κυριλλικό αλφάβητο! Αυτή, λοιπόν, την απολύτως ειδική και τεχνική διαδικασία της μεταγραφής μη λατινικών αλφαβήτων, την Romanisation of Geographical Names (κινεζικού, ινδικού, εβραϊκού, ελληνικού, αλφαβήτων Σοβιετικής Ένωσης, αφρικανικών κ.λπ.) την ονομάζουν ψευδώς και πονηρά οι συνεργάτες του Ζάεφ επίσημη αναγνώριση της γλώσσας των Σκοπίων (τότε Γιουγκοσλαβίας) από τον ΟΗΕ και μάλιστα στην Αθήνα και μάλιστα το 1977 και μάλιστα με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή! Και θα γινόταν η επίσημη αναγνώριση επί Καραμανλή έτσι σιωπηρά, χωρίς καμιά συζήτηση ή πολιτικό και διπλωματικό σάλο! Αστειότητες για μικρά παιδιά, που δείχνουν με πόσο σαθρά επιχειρήματα (ακόμη και σε ρηματική διακοίνωση) αντιμετωπίζονται τόσο μεγάλα θέματα όπως η ονομασία μιας επίσημης εθνικής γλώσσας με σφετερισμό του ονόματος της δικής μας Μακεδονίας. Και το επιχείρημα των Σκοπιανών αντί να απορριφθεί ως απαράδεκτο και προκλητικό από τους Έλληνες διαπραγματευτές, υιοθετείται άκριτα και χρησιμοποιείται εναντίον της αλήθειας των ελληνικών θέσεων και της ίδιας της πραγματικότητας. Γιατί; Απλώς και μόνο για να δικαιολογηθεί εκ των υστέρων μια ελληνική κυβερνητική υποχώρηση σε ένα θέμα ουσίας, ιστορικής αλήθειας και εθνικής ταυτότητας όπως είναι η γλώσσα. Καταληκτήρια «ερώτηση κρίσεως»: Αν η γλώσσα είχε επισήμως αναγνωρισθεί σε Διάσκεψη του ΟΗΕ από το 1977 και αυτό είχε ευρύτερα γίνει αποδεκτό, τότε γιατί αυτή η πρεμούρα και ένα από τα δύο κύρια διαπραγματευτικά αιτήματα της ΠΓΔΜ να είναι η αναγνώριση της ονομασίας της νοτιοσλαβικής γλώσσας των Σκοπίων ως «Μακεδονικής»; Για να αναγνωρισθεί ξανά ; Και γιατί γίνονται όλες αυτές οι συζητήσεις από το 1991, μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας; Και μια τελευταία αλήθεια: Σε όλες τις συζητήσεις που κατά καιρούς έγιναν ακόμη και για «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό όνομα» ποτέ δεν έγινε δεκτό από όλους τους προηγούμενους πολιτικούς διαπραγματευτές θέμα αναγνώρισης μακεδονικής γλώσσας και μακεδονικής εθνότητας. Υ.Γ.: Και επειδή «οι καιροί είναι πονηροί» και όποιος μιλάει για αυτά τα θέματα χαρακτηρίζεται από μερικούς «εθνικιστής» (το ζούμε έντονα αυτές τις μέρες), παρακαλώ τους χρησιμοποιούντες τέτοιους χαρακτηρισμούς να δουν στο Λεξικό μου τις σημασιολογικές διαφορές ανάμεσα στις λέξεις πατριωτισμός και φιλοπατρία από τη μια και εθνικισμός και σοβινισμός από την άλλη. Επί τού θέματος οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν τα άρθρα μου στο Protagon, Τα Νέα, Ελεύθερος Τύπος, την τηλεοπτική συνέντευξή μου στον Γ. Παπαδάκη κ.ά. Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας, πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Protagon.gr (22/1/2019) ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 57

46 ΤΑΞΙΔΙ Ο Μυστράς ξανανιώνει Την πρώτη ευεργετική επίδραση του Μυστρά τη νιώθεις περπατώντας στον αρχαιολογικό χώρο ιδίως την άνοιξη, με τα αγριολούλουδα και το τιτίβισμα των πουλιών να προσθέτουν τις ευχάριστες νότες τους. Η βυζαντινή πολιτεία αποτελείται από παλάτια, αρχοντικά, οχυρώσεις, εκκλησίες, μονές και κατοικίες. Η ίδρυσή της συνδέεται με την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους και τον κατακερματισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στις αρχές του 13ου αιώνα. Άρχισε να παρακμάζει στα τέλη του 18ου αιώνα και οι τελευταίοι κάτοικοι του Μυστρά έφυγαν για τη Σπάρτη το Στην πλατεία του ομώνυμου χωριού, λιγοστά καφενεία και ταβέρνες εξυπηρετούν τους περαστικούς. Όμως, τον τελευταίο χρόνο ο Μυστράς γίνεται αυτόνομος προορισμός. Τη διαφορά κάνουν καινούργια ξενοδοχειακά συγκροτήματα, που δίνουν έμφαση στις υπηρεσίες περιποίησης σώματος και ψυχής. Το νέο ταξιδιωτικό προφίλ του συνδυάζει την περιήγηση στα βυζαντινά καλντερίμια με ποιοτική διαμονή και υψηλές υπηρεσίες ευεξίας. ΓΡΆΦΕΙ Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΕΡΑΣΤΑ ΤΟ ΚΟΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΚΟΣΜΟ Ο αρχαιολογικός χώρος απλώνεται στους πρόποδες του Ταϋγέτου, σε εναν λόφο με έντονη κλίση και φυσικό οχυρωματικό χαρακτήρα. Από τις δύο εισόδους του, η πρώτη στα νότια μοιάζει η πιο δημοφιλής. Όποιος θέλει, όμως, να ακολουθήσει τη χρονολογική του εξέλιξη είναι καλύτερα να προτιμήσει τη δεύτερη, που είναι και πιο ξεκούραστη ως κατηφορική. Στο ψηλότερο σημείο χτίστηκε το Κάστρο του Μυζηθρά, το 1249 (έτος ίδρυσης του Μυστρά) από τον Φράγκο πρίγκιπα Γουλιέλμο Β Βιλλεαρδουίνο, που ήθελε να ελέγχει από αυτό όλη την κοιλάδα του Ευρώτα. Η θέα στην εύφορη κοιλάδα είνα πολύ όμορφη από κάθε σημείο της καστροπολιτείας. Επόμενη σημαντική στάση είναι η Αγία Σοφία, στη συνοικία των Παλατιών, που ίδρυσε στα μέσα του 14ου αιώνα ο Μανουήλ Καντακουζηνός, πρώτος δεσπότης του Μυστρά. Λίγο πιο κάτω, τα παλάτια θυμίζουν το γεφύρι της Άρτας, λόγω των εργασιών αναστήλωσης, που ποτέ δεν ολοκληρώνονται ώστε να ανοίξουν για το κοινό. Σε αυτά έζησαν οι Καντακουζηνοί και οι Παλαιολόγοι. Να θυμίσουμε εδώ πως στον Μυστρά το 1448 στέφθηκε ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ο δεσπότης Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος. Το μονοπάτι συνεχίζει, περνώντας από την Πύλη της Μονεμβασίας. Φτάνοντας στη Μονή Παντάνασσας, διαπιστώνεις πως ο Μυστράς δεν είναι απόλυτα εγκαταλελειμμένος. Η μονή επανακατοικήθηκε το 1885 και σήμερα ζουν σε αυτήν έξι μοναχές. «Είμαι πολύ ευτυχισμένη», μου λέει η 72χρονη αδελφή Ακακία, με ένα απαλό μειδίαμα. Την κουβέντα μας συνοδεύει το κλασικό κέρασμα: τσάι του βουνού, γλυκό κουταλιού και λικέρ βύσσινο. Αρκετά νεότερή της, η αδελφή Αγνή μοιράζεται μαζί μας το δικό της μότο: «Μυστράς, κοσμικός απόκοσμος». Προφανώς η ζωή εκεί περιλαμβάνει και τα δύο: την κοσμικότητα της καθημερινής συναναστροφής με τουρίστες κατά τις ώρες λειτουργίας του μνημείου και την απόκοσμα γοητευτική κατοίκησή του από έξι γυναίκες μόλις κλείσουν οι πύλες. Συνεχίζοντας κατηφορικά, τα δρομάκια οδηγούν στη Μητρόπολη, με τον ναό του Αγίου Δημητρίου, του οποίου η ίδρυση τοποθετείται γύρω στο Πέρασε από διάφορα στάδια και πήρε τη σημερινή του μορφή κατά το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Στη δυτική πτέρυγα της Μητρόπολης στεγάζεται και το Μουσείο του Μυστρά (τηλ ). Αρκετοί ακόμα ναοί σώζονται σε καλή κατάσταση ανάμεσα στα ερείπια κατοικιών και άλλων κτιρίων. Εδώ, εκτός από τουρίστες, κυκλοφορούν οι πιο καλοζωισμένες γάτες που έχω συναντήσει ποτέ στην ύπαιθρο. Τη φροντίδα τους επιμελούνται οι φύλακες και οι απαλές τους γούνες θυμίζουν γάτες σαλονιού. Μία από αυτές μας συνοδεύει έως την Περίβλεπτο, ένα πολύ αξιόλογο μνημείο στο νοτιοδυτικότερο άκρο του Μυστρά. Η πέτρινη είσοδος με το μονόγραμμα, η αυλή με τον αμυντικό πύργο της μονής και το αφιερωμένο στην Παναγία καθολικό (μέσα 14ου αιώνα) είναι γεμάτα διακοσμητικές λεπτομέρειες. Οι τοιχογραφίες του καθολικού ανήκουν σε τέσσερις διαφορετικούς αγιογράφους και θεωρούνται από τα σημαντικότερα ΣΕΛΙΔΑ 58 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

47 ΘΕΣΕΙΣ ζωγραφικά σύνολα της υστεροβυζαντινής τέχνης. Ρωτήστε στην είσοδο αν η Μονή Περιβλέπτου είναι επισκέψιμη την ημέρα που σας ενδιαφέρει. Είναι πολλά και σημαντικά τα μνημεία του Μυστρά και οι φύλακες δεν επαρκούν πάντα. Ενημερωθείτε για τα ωράρια λειτουργίας, ανάλογα με την εποχή (τον Μάρτιο , τηλ , 6 ευρώ). Αν διανυκτερεύσετε σε κάποιον από τους ξενώνες της περιοχής, έχετε υπόψη τον τοπικό Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Σπάρτης (τηλ ) καθώς και ότι ο Ταΰγετος έχει ομορφα μοναπάτια με καλή σήμανση. Όλες οι παραπάνω μονάδες προσφέρουν και ημερήσια πακέτα ευεξίας για επισκέπτες που διανυκτερεύουν αλλού. Στο Μουσείο Φωτογραφικών Μηχανών Τάκη Αϊβαλή (τηλ ) θα δείτε μια μεγάλη συλλογή και σπάνια παλιά μοντέλα μηχανών. Γύρω από τον Μυστρά, μπορείτε να εξερευνήσετε μικρά χωριά με μία ή δύο μόλις ταβέρνες το καθένα, όπως η Ταϋγέτη και η Αναβρυτή. Λίγο πιο ζωντανά τουριστικά είναι τα Πικουλιάνικα. «Μας έχουν κάνει πολύ καλό τα νέα ξενοδοχεία», λέει η Νατάσσα Ηλιάδη, που εργάζεται στην υποδοχή των Κατοικιών Μαζαράκη. «Δεν τους βλέπουμε ανταγωνιστικά, ο ένας φέρνει τον άλλο. Έχουν βοηθήσει βέβαια πολύ ο καινούργιος δρόμος και το νέο αεροδρόμιο της Καλαμάτας». Το γλυκό πορτοκάλι που ψήνει στον φούρνο έχει ήδη αφήσει τα αρώματά του να ξεχυθούν στον χώρο και η σόμπα σιγοκαίει. Από τις ταβέρνες της περιοχής ξεχωρίζουν τα Χρώματα (τηλ ), επίσης στα Πικουλιάνικα, για τις γεύσεις και τα τοπικά προϊόντα, που είναι στο επίκεντρο των πιάτων, αλλά και για την πηγαία ευγένεια των ανθρώπων τους. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (22/3/2019) «ΔΕΚΟποίηση» ΓΡΆΦΕΙ Ο ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Το εκκρεμές πάει συνήθως από το ένα άκρο στο άλλο σε αυτόν τον τόπο. Με μεγάλο κόστος. Οταν έπεσε η δικτατορία, ήταν απολύτως αναγκαίο και ορθό να εκδημοκρατιστούν τα Σώματα Ασφαλείας και οι Ενοπλες Δυνάμεις. Ο εκδημοκρατισμός εκφυλίστηκε όμως με τα χρόνια σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Τη διοίκηση άρχισαν να την ασκούν κομματικά και συνδικαλιστικά παράκεντρα. Η πειθαρχία και ο σεβασμός στην ιεραρχία, που είχαν ήδη πληγεί ανεπανόρθωτα από τη χούντα, καταργήθηκαν. Η αξιολόγηση και η απόδοση πειθαρχικών ευθυνών επίσης. Το πόρισμα για το Μάτι δείχνει πόσο τραγικά είναι τα αποτελέσματα αυτού του φαινομένου. Ενα σημαντικό τμήμα των Σωμάτων Ασφαλείας αλλά και των Ενόπλων Δυνάμεων έχει «ΔΕΚΟποιηθεί». Ανάξιοι αξιωματικοί μπαίνουν σε θέσεις ευθύνης και λιώνουν πραγματικά μόλις κληθούν να χειρισθούν μια κρίση. Νέοι αξιωματικοί που εκπαιδεύθηκαν σε ειδικούς τομείς μετατίθενται από άλλους, επειδή η αριστεία τούς είναι απεχθής. Η έλλειψη πειθαρχίας διαλύει την έννοια της αλυσίδας διοίκησης, που είναι κρίσιμη όταν αρχίζει να επικρατεί το ομιχλώδες χάος μιας κρίσης σε εξέλιξη. Και πολλά ακόμη. Τα φαινόμενα της «ΔΕΚΟποίησης» δεν περιορίζονται δυστυχώς στην Πυροσβεστική. Η αξιολόγηση στο Ναυτικό, για παράδειγμα, ήταν μια παλιά παράδοση που τηρείτο ευλαβικά. Κάποια στιγμή άρχισε και αυτή να εκφυλίζεται μέσω διαφόρων μεθοδεύσεων. Αρχισε με άλλα λόγια να μπολιάζεται η κουλτούρα του από το «δεν βαριέσαι, καλό παιδί είναι» ή το «μη βρούμε και κανέναν μπελά αν τους γράψουμε κακό φύλλο ποιότητας». Άνθρωποι που γνωρίζουν ισχυρίζονται ότι αυτή ακριβώς η νοοτροπία κρύβεται πίσω από ένα ή δύο ανεξήγητα ατυχήματα που απασχόλησαν τον Τύπο. Στην υπόθεση της βόμβας που τραυμάτισε τον πρώην πρωθυπουργό Λ. Παπαδήμο, υπήρξε συστηματική προσπάθεια να μην αποδοθούν ευθύνες σε όποιους δεν έλεγξαν το δέμα που έλαβε. Πρόκειται για μια ολόκληρη κουλτούρα πλέον, που καταργεί στην πράξη τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λειτουργούν οι υπηρεσίες στον ζωτικό πυρήνα του κράτους, σε κάθε χώρα. Ολα έχουν γίνει ελαστικά, χύμα που θα λέγαμε σε απλά ελληνικά. Στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ το φαινόμενο διογκώθηκε πολύ γιατί επικράτησε το δόγμα του χαμηλότερου κοινού παρονομαστή και της πλέριας δημοκρατίας ή μπαχαλοποίησης. Γεννήθηκε όμως πολύ πριν! Ο κίνδυνος είναι, στον δρόμο πριν από τις εκλογές, να εκδηλωθούν προσπάθειες περαιτέρω εσκεμμένης διάλυσης και αποδόμησης κάθε έννοιας πειθαρχίας. Ηδη ακούγονται πολλά για ένα σχετικό νομοσχέδιο για το υπουργείο Αμυνας, που θα ωθήσει το στράτευμα στον δρόμο των αμαρτωλών ΔΕΚΟ. Και αυτό να μην περάσει, θα χρειασθεί τιτάνια προσπάθεια και προσήλωση προκειμένου να πάει το εκκρεμές στη μέση. Γιατί αλλιώς κινδυνεύουμε να τηλεφωνούμε σε ένα Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων και να μας βάζουν στην αναμονή όπως γινόταν όταν καλούσαμε τις βλάβες ΟΤΕ και ΔΕΗ πριν από είκοσι χρόνια. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 ΣΕΛΙΔΑ 59

48 Enriching People s Lives