ΘΕΜΑ ; ΜΕΛΕΤΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΕΠΙΠΛΩΝ - ΚΟΥΖΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΒΑΛΑΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΜΑ ; ΜΕΛΕΤΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΕΠΙΠΛΩΝ - ΚΟΥΖΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ: ΑΝΔΡΟΝΙΔΟΥ ΑΝΝΑΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΦΕΤΖΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΑΒΑΛΑ, ΜΑΙΟΣ 2008

2 J ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος Κεφάλαιο Η πρόκληση Το παγόβουνο του κόστους της ανασφάλειας Κοινή ευρωπαϊκή νομοθεσία πρόληψης Η εναρμόνιση της Ελλάδας Προεδρικά και Νομοθετικά διατάγματα που αφορούν την Υγιεινή και την Ασφάλεια στους χώρους εργασίας... 9 Κεφάλαιο Επαγγελματικός κίνδυνος - εργατικά ατυχήματα ορισμοί Αιτίες εργατικών ατυχημάτων Επιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων Ειδικές υποχρεώσεις εργοδοτών σε περίπτωση ατυχήματος Ευπαθείς κατηγορίες εργαζομένων Στατιστικά στοιχεία εργατικών ατυχημάτων Κεφάλαιο Υποχρεώσεις των εργοδοτών Αρμοδιότητες τεχνικού ασφαλείας Προσόντα τεχνικού ασφαλείας Πιθανά προβλήματα του τεχνικού εργασίας στον εργασιακό χώρο Οι υποχρεώσεις του εργοδότη έναντι του Τεχνικού Ασφαλείας Αρμοδιότητες γιατρού εργασίας Η ειδικότητα του γιατρού εργασίας στους επαγγελματικούς χώρους Οι αρμοδιότητες του σώματος Επιθεώρησης Εργασίας Κεφάλαιο 4 Σήμανση στο χώρο εργασίας Κεφάλαιο 5 Μελέτη εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου Κάτοψη βιοτεχνίας Επίλογος

3 To θέμα της παρούσας εργασίας έχει τίτλο: «Μελέτη Υγιεινής και Ασφάλειας για βιοτεχνία επίπλων - κουζινών στην περιοχή Καβάλας». Υγιεινή & Ασφάλεια στο εργασιακό περιβάλλον Σημαντικότατες ήταν τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στα θέματα υγιεινής και ασφάλειας στο εργασιακό περιβάλλον. Η ιστορία του θέματος, για την Ελλάδα, ξεκινά στα μέσα της δεκαετίας του 1910, ενώ στις αρχές της επόμενης δεκαετίας άρχισαν να μπαίνουν τα ουσιαστικά θεμέλια. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Ιδιαίτερης σημασίας θεωρείται ο Ν.2294/22 με τον οποίο κυρώθηκε η Γ Διεθνής Συνδιάσκεψη Εργασίας της Γενεύης. Το 1934 ψηφίσθηκε η πρώτη πραγματικά ολοκληρωμένη διάταξη, αυτό που σήμερα θα ονομαζόταν νόμος πλαίσιο, το ΠΔ της Περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών και υπαλλήλων των πόσης φύσεως βιομηχανικών και βιοτεχνικών εργοστασίων, εργαστηρίων κλπ.. Πρόκειται για ένα νομοθέτημα αρκετά πρωτοποριακό για την εποχή του, πρέπει δε να σημειωθεί ότι πολλές από τις διατάξεις του παραμένουν ακόμα σε ισχύ. Ο επόμενος σταθμός ήταν η ψήφιση του Ν. 1568/85 Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων. Την ψήφιση αυτού του νόμου ακολούθησε μια σειρά ΠΔ τα οποία εξειδίκευσαν, ποσοτικοποίησαν και ανέλυσαν μια σειρά παραμέτρων. Έτσι στα μέσα της δεκαετίας του 90 η κατάσταση από πλευράς νομοθετικού πλαισίου ήταν πολύ καλή, καλύτερη από αυτή αρκετών χωρών της Ε.Ε. Όμως το πρόβλημα ήταν η εφαρμογή τους. Ακολούθησε μια ριζική αναδιάρθρωση των αρμοδίων υπηρεσιών η οποία οδήγησε στο θεσμό του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) των και τις περιφερειακές υπηρεσίες του τα Κέντρα Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΚΕΠΕΚ) το Τα τελευταία 2 χρόνια έγινε η στελέχωση των ΚΕΠΕΚ τα οποία εδώ και ένα χρόνο περίπου έχουν αρχίσει να προχωρούν στους σχετικούς ελέγχους ξεκινώντας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις και προχωρώντας προς τα κάτω.

4 Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΠΕΡΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Βασικός άξονας της κρατούσας φιλοσοφίας στην οποία στηρίζεται και η ελληνική νομοθεσία είναι η εξάλειψη, ή η ελαχιστοποίηση όπου δεν είναι δυνατή η εξάλειψη, κάθε είδους κινδύνου που οφείλεται στο είδος ή το περιβάλλον κάθε μορφής εργασιακής απασχόλησης. Χαρακτηριστικό αυτής της φιλοσοφίας είναι η διακοπή λειτουργίας του Συμβουλίου Κρίσεως Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων. Εάν μια εργασία δεν τηρεί τους βασικούς κανόνες ασφαλείας τόσο σε ότι αφορά ατυχήματα, όσο και σε ότι αφορά μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων, τότε είτε πρέπει η κατάσταση αυτή να διορθωθεί είτε να διακοπεί. ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (MEEK) Από τις σχετικές διατάξεις προκύπτει ότι η κάθε επιχείρηση και ο κάθε εργοδότης πρέπει να έχει στη διάθεσή του μια γραπτή μελέτη εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου. Οι βασικοί άξονες μιας MEEK είναι: > αναγνώριση των πιθανών κινδύνων > αξιολόγηση των κινδύνων > αξιολόγηση των λαμβανομένων μέτρων προστασίας και σχετικές προτάσεις Η MEEK είναι δυνατό να εκπονηθεί είτε από άτομο εντός της επιχείρησης είτε από εξωτερικό συνεργάτη. Ουσιαστικά αποτελεί το αρχικό εργαλείο προσανατολισμού του τεχνικού ασφαλείας. Η MEEK πρέπει να ενημερώνεται ανάλογα με σημαντικές εξελίξεις-παρεμβάσεις στο χώρο και τη μεθοδολογία εργασίας (νέα μηχανήματα, νέες γραμμές παραγωγής κλπ). ΓΙΑΤΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΓΕ) & ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (ΤΑ) Ο ΓΕ και ο ΤΑ αποτελούν λειτουργίες συμβουλευτικές προς τον κάθε εργοδότη, ο οποίος εξακολουθεί να είναι ο αποκλειστικά υπεύθυνος για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων του. Πρόκειται ουσιαστικά για θεσμούς που εισήχθησαν με

5 στόχο να ωθήσουν τους εργοδότες στο να αναζητήσουν εξειδικευμένες γνώσεις και συμβουλές πάνω στα αντίστοιχα αντικείμενα. Παράλληλα το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει τη δημιουργία εταιρειών παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών ΓΕ και ΤΑ, τις λεγόμενες Εξωτερικές Υπηρεσίες Πρόληψης και Προστασίας (ΕΞΥΠΠ), στις οποίες μπορούν να απευθύνονται επιχειρήσεις για να μισθώνουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες. Άρα είναι δυνατή η χρήση ΓΕ και ΤΑ είτε μέσω μόνιμης εργασιακής θέσης (μισθωτός), είτε μέσω εξωτερικών συνεργατών, ελευθέρων επαγγελματιών, είτε μέσω των ΕΞΥΠΠ. ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΩΝ Σήμερα υπάρχουν σε ισχύ περίπου 180 νομοθετήματα που αφορούν τα θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, ενώ συνεχώς γίνονται προσθήκες που σχετίζονται κυρίως με προσθήκες ή τροποποιήσεις ορίων και τιμών έκθεσης σε διάφορους χημικούς παράγοντες. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα βασικά, γενικά νομοθετήματα τα οποία πρέπει κατ αρχήν να μελετήσει ο κάθε ενδιαφερόμενος πριν προχωρήσει σε λεπτομερέστερη ανάλυση. ΠΔ Περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών και υπαλλήλων των πάσης φύσεως βιομηχανικών και βιοτεχνικών εργοστασίων, εργαστηρίων κλπ Ν. 1568/85 Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων ΠΔ. 294/88 Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας ΥΑ /1989 Προστασία των εργαζόμενων από τους κινδύνους που διατρέχει η υγεία τους με την απαγόρευση ορισμένων ειδικών παραγόντων και/ ή ορισμένων δραστηριοτήτων ΠΔ. 85/91 Προστασία εργαζομένων από το θόρυβο ΠΔ 395/1994 ΠΔ 88/99 ΠΔ 304/2000 ΠΔ 396/1994 ΠΔ 398/1994 Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρησιμοποίηση εξοπλισμού εργασίας από τους εργαζόμενους κατά την εργασία τους σε συμμόρφωση με την οδηγία 89/655/ΕΟΚ Τροποποίηση του π.δ. 395/94 Τροποποίηση του π.δ. 395/94 Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρήση από τους εργαζόμενους εξοπλισμών ατομικής προστασίας κατά την εργασία σε συμμόρφωση προς την οδηγία του Συμβουλίου 89/656/ΕΟΚ Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας κατά την J

6 ΠΔ 186/1995 ΠΔ 174/1997 ΠΔ 15/1999 ΠΔ. 17/96 ΠΔ. 159/99 εργασία με οθόνες οπτικής απεικόνισης σε συμμόρφωση με την οδηγία του Συμβουλίου 90/270/ΕΟΚ Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας κατά την χειρωνακτική διακίνηση φορτίων που συνεπάγεται κίνδυνο ιδίως για τη ράχη και την οσφυϊκή χώρα των εργαζομένων σε συμμόρφωση προς την οδηγία του Συμβουλίου 90/269/ΕΟΚ Ελάχιστες προδιαγραφές για την σήμανση ασφάλειας ή/ και υγείας στην εργασία σε συμμόρφωση με την Οδηγία 92/58/ΕΟΚ Προστασία των εργαζομένων από κινδύνους που διατρέχουν λόγω της έκθεσής τους σε βιολογικούς παράγοντες κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες του Συμβουλίου 90/679/ΕΟΚ και 93/88/ΕΟΚ Τροποποίηση π.δ. 186/95 Τροποποίηση του π.δ. 186/95 Τροποποίηση του π.δ. 186/95 Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 89/654/ΕΟΚ Όροι ίδρυσης και λειτουργίας Ε-ΥΠΠ Μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας & υγείας των εργαζομένων Τροποποίηση του ΠΔ 17/96 Ελάχιστες προδιαγραφές για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 93/104/ΕΚ Χημικοί παράγοντες 22 ^ικοητα άγοντε^ Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Παρά τις ομολογουμένως σημαντικές προσπάθειες των κατά τόπους αρμοδίων υπηρεσιών και το πολύ καλό θεσμικό πλαίσιο, αποτελεί κοινό μυστικό το ότι η κατάσταση στα θέματα υγιεινής και ασφάλειας, κυρίως στην ελληνική βιομηχανία και τις κατασκευές είναι μέτρια έως κακή. Υπάρχει η μία όψη του νομίσματος στην οποία θα βρει κανείς πολλές μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες εδώ και αρκετά χρόνια έχουν ενσωματώσει στη λειτουργία τους τις απαιτήσεις του νόμου ή και ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης επαγγελματικού κινδύνου. Η μεγάλη πλειοψηφία όμως των μικρομεσαίων και μικρών επιχειρήσεων αποτελεί την άλλη όψη του νομίσματος. Δυστυχώς αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για την απασχόληση ΓΕ και ΤΕ.

7 J To σημαντικότερο πρόβλημα αναγνωρίζεται στις επιχειρήσεις εκείνες, κυρίως βιομηχανικές, οι οποίες αναθέτουν καθήκοντα ΤΑ σε έναν από τους εργαζομένους τους. Οι εργαζόμενοι αυτοί αντιμετωπίζουν συνήθως 4 βασικά προβλήματα: > αναγκάζονται να εκτελούν μια επιπλέον εργασία για την οποία δεν πληρώνονται συμπληρωματικά > συμπιέζουν τις σχετικές με τα καθήκοντα ΤΑ εργασίες τους λόγω πίεσης χρόνου από τις άλλες λειτουργίες τους > δεν έχουν την απαραίτητη ανεξαρτησία (όσο και αν θεωρητικά η εργασιακή τους σχέση προστατεύεται) ώστε να προβαίνουν σε καταγεγραμμένες υποδείξεις οι οποίες μπορεί να έχουν σημαντικό οικονομικό κόστος για τον εργοδότη > είναι «εθισμένοι» σε μια εικόνα της επιχείρησης και σε μεθοδολογίες εργασίας με αποτέλεσμα πολλές φορές να μη μπορούν διακρίνουν κάποιο κίνδυνο Η άλλη σημαντική παράμετρος του ζητήματος είναι ο ανθρώπινος παράγοντας από την πλευρά των εργαζομένων. Τα σημαντικότερα προβλήματα από αυτή την άποψη είναι η μη χρήση των Μέσων Ατομικής Προστασίας (μάσκες, κράνη, γυαλιά κλπ) και η παρέκκλιση από οδηγίες εργασίας για λόγους ευκολίας, ταχύτητας, ή από υπερβολική αυτοπεποίθηση. Η προσαρμογή των εργαζομένων είναι μια διαδικασία που συνήθως παίρνει χρόνο και απαιτεί τη διαμόρφωση εντός των επιχειρήσεων μιας συνολικής κουλτούρας σχετικά με την ασφάλεια και την υγιεινή, η οποία θα ξεκινά από την ιδιοκτησία και τη διοίκηση και θα φτάνει μέχρι τον τελευταίο εργαζόμενο. Βιβλιογραφικές αναφορές και σύνδεσμοι: Ευοωτταϊκόο Oovaviauoc νια την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εονασία Η σελίδα του ΤΕΕ νια την Ασαιάλεια και Υνιεινή στην Εονασία

8 k J ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ & Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, νέα συστήματα, τεχνικές και ύλες εισάγονται στην παραγωγική διαδικασία, οι οποίες συχνά οδηγούν στην αναθεώρηση παλαιότερων τεχνικών σχετικά με την Υγιεινή και την Ασφάλεια στους χώρους εργασίας. Η αλλαγή αυτή στην παραγωγική διαδικασία παράλληλα με την ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου των εργαζόμενων, απαιτεί σήμερα μια πιο ολοκληρωμένη εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου σε κάθε επιχείρηση, και ένα πλήρες σχέδιο ορθής διαχείρισης και αντιμετώπισης αυτών των κινδύνων, είτε η επιχείρηση παράγει προϊόντα είτε παράγει υπηρεσίες Η πρόκληση Η Ευρώπη πρέπει να δώσει συγκεκριμένη απάντηση σε ένα κρίσιμο πρόβλημα: Εκείνο των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών. Ο απολογισμός είναι μεγάλος: επί 150 εκατομμυρίων εργαζόμενων, που αριθμεί η Ευρωπαϊκή κοινότητα, περίπου 10 εκατομμύρια πλήττονται κάθε χρόνο από συμβάντα, ατυχήματα και ασθένειες στους τόπους εργασίας. Το αποτέλεσμα είναι μοιραίο για από αυτούς. Εκτιμώνται σε 26 δισεκατομμύρια Ecu* οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται ετησίως, χωρίς να ληφθεί υπ όψιν το έμμεσο κόστος Το παγόβουνο του κόστους της ανασφάλειας 26 δισεκατομμύρια Ecu καταβάλλονται ετησίως (το 1993 και το 1991 ήταν 20 δισεκατομμύρια) για αποζημιώσεις εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Στο ποσό αυτό προστίθεται το έμμεσο κόστος, το οποίο είναι αδύνατο να προσδιοριστεί στο σύνολο του, καθόσον καλύπτει τις δαπάνες αμοιβών που Οφείλονται στο χαμένο χρόνο, στην αύξηση των δαπανών διαχείρισης του προσωπικού στις υλικές βλάβες, κ.λ.π.

9 Οι δαπάνες σε ημερομίσθια: πρόκειται για δαπάνες που οφείλονται στο χρόνο που χάνεται από το θύμα, από τους συνάδελφους του, οποίοι διέκοψαν την εργασία τους, από το ιατρικό προσωπικό, από το τεχνικό προσωπικό, το οποίο είναι επιφορτισμένο με την επισκευή του εξοπλισμού που υπέστη βλάβη. Οι δαπάνες που οφείλονται στην αύξηση των δαπανών διαχείρισης του προσωπικού: περιλαμβάνονται οι δαπάνες που οφείλονται στην πρόσληψη προσωπικού η μόνιμου αντικαταστάτη, στα πρόσθετα ημερομίσθια, που καταβάλλονται στο θύμα, πέραν των παροχών που καταβάλλονται από την ασφάλιση, στις ώρες υπερωριακής απασχόλησης, που πληρώνονται στους συνάδελφους του θύματος για την ανάκτηση του απολεσθέντος χρόνου, στη κατάρτιση που παρέχεται στους αντικαταστάτες κ.λ.π. Οι υλικές δαπάνες: αφορούν την επισκευή και την αντικατάσταση του εξοπλισμού, που υπέστη βλάβη, την αύξηση των ασφαλίστρων «βλάβη υλικού» κ.λ.π Κοινή ευρωπαϊκή νομοθεσία πρόληψης Το 1988, η επιτροπή της Ε.Ε εξέδωσε το Τρίτο Πρόγραμμα δράσης, το οποίο το Συμβούλιο αναγνώρισε ως χρήσιμο πλαίσιο για την έναρξη εφαρμογής του άρθρου 118 A της συνθήκης ΕΟΚ (1987) και την ανάπτυξη μιας συμπληρωματικής σχέσης με τις οδηγίες, που βασίζονται στο άρθρο 100 A της Συνθήκης. Το πρόγραμμα δράσης έδωσε έμφαση στην κοινωνική διάσταση κατά την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και επομένως αφορά την εφαρμογή και του κοινωνικού χάρτη (1989). Η προσέγγιση της επιτροπής βασιζόταν σε τρεις κυρίως στόχους: > Την ανάγκη της συνεχούς βελτίωσης της προστασίας της υγείας και της ασφάλειας σε ευρύ μέτωπο, > Το καθήκον προστασίας των εργαζόμενων από τους κινδύνους εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών και > Τη συμβολή στην καλύτερη προστασία κατά την εργασία και την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς.

10 J Στη συνέχεια η επιτροπή συνέταξε Πράσινο Βιβλίο ( ) σχετικά με τις επιλογές για την κοινωνική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο περιλαμβάνονταν και τα θέματα υγείας - ασφάλειας. Προτάθηκε πλαίσιο για το σχέδιο δράσης με τίτλο: «Γενικό πλαίσιο δράσης της επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στον τομέα της ασφάλειας, υγιεινής, και της προστασίας της υγείας κατά την εργασία, ». Οοισυένα θέυατα - στόγοι είναι τα einc: Η μεταφορά στις εθνικές νομοθεσίες των οδηγιών που εκδόθηκαν Ο ειδικός ρόλος των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων Η ανάπτυξη ευρύτερου κοινωνικού διάλογου Η ολοκλήρωση πρακτικών πληροφόρησης και κατάρτισης και Η ανάπτυξη διεθνούς συνεργασίας (την παγκόσμια οργάνωση Υγείας - WHO (ΠΟΥ), το Διεθνές Γραφείο - ILO (ΔΓΕ), τη διεθνή Ένωση Κοινωνικής Ασφάλισης - ISSA κλπ) και η προώθηση της τυποποίησης (ρόλος CEN - CENELEC και ISO-CEI). Η σημαντικότερη βάση για τις κοινοτικές προσπάθειες στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας κατά την εργασία εξακολουθεί να είναι το άρθρο 118 Α, κατά το οποίο οι ρόλοι των κρατών - μελών και της επιτροπής καθορίζονται λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της επικουρικότητας. Με την καθιέρωση ελάχιστων απαιτήσεων, κοινών, σε όλα τα κράτη, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα εξασφάλισε το σεβασμό αυτής της αρχής. Η επιτροπή θα εφαρμόζει την αρχή της επικουρικότητας όταν εκτιμά την ανάγκη για νέα νομοθεσία η άλλες μορφές πρωτοβουλιών. Επομένως, η Κοινότητα δεν επεμβαίνει στις περιπτώσεις που οι στόχοι επιτυγχάνονται καλύτερα με το να επαφίενται η αρμοδιότητα δράσης στα κράτη - μέλη η στη συλλογική διαπραγμάτευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.

11 1.4. Η εναρμόνιση της Ελλάδας Στη χώρα μας ο κορμός της κοινοτικής νομοθεσίας έχει κυρωθεί με Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ), με κεντρικό ρόλο σ αυτήν την πορεία του Εθνικού Συμβουλίου Υγιεινής - Ασφάλειας (ΣΥΑΕ), ως το εθνικό όργανο διαβούλευσης. Εφεξής, η προσπάθεια είναι να αφομοιωθεί όλος αυτός ο όγκος, να αποκτηθεί η αναγκαία τεχνογνωσία, να αξιολογηθούν οι δράσεις, να υπολογιστούν οι επιβαρύνσεις, να λειτουργήσουν τα εντελώς συγκεκριμένα όργανα και οι μηχανισμοί υλοποίησης και να ενεργοποιηθεί όλος ο εργαζόμενος πληθυσμός. Εμείς θα περιοριστούμε στη δεδομένη απαίτηση προσανατολισμού του ασφαλιστικού συστήματος προς την πρόληψη, όπως και του γενικότερου συστήματος υγείας προς την προαγωγή της υγείας Προεδρικά και Νομοθετικά διατάγματα που αφορούν την Υγιεινή και την Ασφάλεια στους χώρους εργασίας Η πρώτη ουσιαστική νομοθετική ρύθμιση για την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων στην Ελλάδα πραγματοποιείται με το νόμο ΓΠΛΔ /1911, ο οποίος συστηματοποιήθηκε με το διάταγμα της 25ης Αυγούστου «περί κωδικοποιήσεως των περί υγιεινής και ασφάλειας των εργατικών διατάξεων». Με το νόμο ΓΠΛΔ τέθηκε από το κράτος η ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών εργασίας και προστασίας της ασφάλειας και υγιεινής των εργαζόμενων. Επόμενη νομοθετική εργασία έγινε το 1934, με το προεδρικό διάταγμα 34 του 1934, ένα πολύ προωθημένο Διάταγμα για την εποχή του, αφού καλύπτει ποικίλα θέματα που σχετίζονται με την υγιεινή και την ασφάλεια των επιχειρήσεων. Στη συνέχεια έγιναν πολλοί νόμοι αλλά και διατάγματα που αφορούσαν τα θέματα υγιεινής και ασφάλειας με κυριότερα τα διατάγματα που αφορούσαν τις φορητές σκάλες, τις πρέσες, τα συνεργεία αυτοκινήτων, τα ξυλουργεία τις οικοδομές και άλλα. Από το 1985 και μετά, στην Ελλάδα ψηφίσθηκαν νομοθετικά διατάγματα, για την εναρμόνιση της σχετικής ελληνικής νομοθεσίας με οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες θεσμοθετούν και υποστηρίζουν νέες δομές οργάνωσης των επιχειρήσεων για την προώθηση των θεμάτων της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων καθώς επίσης και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας. J

12 J Αυτέ οι δομές έχουν σα στόχο, τη δραστηριοποίηση των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σύσταση στις επιχειρήσεις των Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΥΑΕ). Οι επιτροπές αυτές συνεργάζονται με τους τεχνικούς ασφαλείας και το γιατρό εργασίας της κάθε επιχείρησης και παρακολουθούν τα θέματα του εργασιακού περιβάλλοντος και τις συνθήκες εργασίας. Έτσι προωθούνται τα θέματα αυτά από τους ίδιους τους εργαζόμενους στους χώρους εργασίας τους και επομένως οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να τους ενημερώνουν για τους πιθανούς κίνδυνους που θα αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισης, αλλά και για τους τρόπους μείωσης του αριθμού σοβαρότατων ατυχημάτων. Τέτοιοι τρόποι είναι για παράδειγμα, η προστασία των μηχανημάτων, η δημιουργία καθορισμένων και ασφαλέστερων διαδικασιών εργασίας, η αναγκαία χρήση ατομικών μέσων προστασίας από φυσικούς και χημικούς ή άλλους παράγοντες και άλλα. Το προεδρικό διάταγμα 1568/85, έκανε μια πολύ σημαντική αλλαγή και προσθήκη στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο. Το Π.Δ 1568/85, καθόριζε ότι οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι θα ήταν υπεύθυνοι για την πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου θα συνεργαζόταν μεταξύ τους δίνοντας παράλληλα μεγάλες αρμοδιότητες και στους εργαζόμενους για την κοινή αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών και μαζί φυσικά με την συνεργασία των αρμοδίων οργάνων της επιχείρησης τις επιστημονικές συμβουλές των τεχνικών ασφαλείας και των γιατρών εργασίας που για πρώτη φορά νομοθετικά σαν θεσμοί εφαρμόζονταν υποχρεωτικά στις επιχειρήσεις. Αρχικά αυτοί οι θεσμοί ίσχυσαν για τις μεγάλες επιχειρήσεις με προσωπικό πάνω από 150 άτομα. Ακόμη στον 1568/85 καθορίζονταν και οι υποχρεώσεις των εργοδοτών να πληροφορούν τους εργαζόμενους για πιθανούς κινδύνους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους καθώς και να τους βοηθούν στις ενέργειες που θα κάνουν για τη διερεύνηση νέων πιθανών κινδύνων και τέλος στους τρόπους βελτίωσης των συνθηκών εργασίας τους. Ο Ν. 1568/85, εισήγαγε την ανάγκη για έλεγχο των παραγόντων στους οποίους εκτίθενται οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της εργασίας, είτε αυτή έχει να κάνει με

13 χημικές ουσίες, είτε φυσικές (θερμοκρασία, θόρυβος, κ.α.) είτε ακόμη και βιολογικοί. Με τον τρόπο αυτό οι προμηθευτές χημικών ουσιών, θα πρέπει να ενημερώνουν τους πελάτες σχετικά με τα προϊόντα τους και τους και πιθανούς κινδύνους (ανάφλεξη, έκρηξη κ.α) οι δε εργοδότες πρέπει να μετρούν τους παράγοντες στο περιβάλλον του κάθε χώρου εργασίας καθώς επίσης και να μεριμνούν ώστε οι εργαζόμενοι σε τακτά χρονικά διαστήματα να κάνουν ιατρικές εξετάσεις. Επίσης με το νόμο αυτό καθορίζονται και οι κτιριολογικές απαιτήσεις των χώρων εργασίας των επιχειρήσεων, οι χώροι παροχής πρώτων βοηθειών, υγιεινής, τις συνθήκες αερισμού, φωτισμού, θερμοκρασίας και άλλα. Θέτει και την ανάγκη ύπαρξης σχεδίου διάσωσης και διαφυγής στις κτιριακές εγκαταστάσεις, με ανάλογες εξόδους κινδύνου και οδούς διάσωσης. Τέλος ο Ν.1568/85, ορίζει και το θεσμικό πλαίσιο για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας, με τη σύσταση επιτροπών σε εθνικό και νομαρχιακό επίπεδο. Επιτροπές που περιλαμβάνουν τους εργοδότες, τους εργαζόμενους την πολιτεία, τους επιστημονικούς φορείς, την τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλους με δικαίωμα έκφρασης της γνώμης τους αλλά και ψήφο. Επομένως όλοι είναι υπεύθυνοι για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας. =<Οδηγός υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας» Εκδόσεις

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔ ΥΝΟΣ - ΕΡΓΑ ΤΙΚΑ A ΤΥΧΗΜΑΤΑ ΟΡΙΣΜΟΙ Επαγγελματικός κίνδυνος είναι ο κίνδυνος πρόκλησης εργατικού ατυχήματος, επαγγελματικής ασθένειας ή συμβάντος λόγω των συνθηκών εργασίας. Σύμφωνα με τη νομοθεσία ως εργατικό ατύχημα θεωρείται το ατύχημα που επέρχεται εξ' αιτίας ή έπ ευκαιρίας της εργασίας, σε οποιονδήποτε εργαζόμενο, προϋποθέτει ένα εξωτερικό αίτιο και έχει σαν αποτέλεσμα μια φυσική βλάβη. Πρακτικά όπως ερμηνεύεται από τις αποφάσεις των δικαστηρίων ο παραπάνω νομικός όρος, εργατικό ατύχημα θεωρείται κάθε ατύχημα που συμβαίνει στο χώρο εργασίας, κατά το χρόνο της εργασίας, αλλά και κατά τη συνήθη μετάβαση από και προς την εργασία. Τα όρια ανικανότητας του τραυματισθέντα για εργασία είναι τρεις ημέρες, πάνω από τα οποία ο τραυματισμός θεωρείται εργατικό ατύχημα. Επαγγελματικές ασθένειες είναι οι ασθένειες που αποδεδειγμένα προκαλούνται από ορισμένες εργασίες ή τις συνθήκες εργασίας (χώροι, ανθυγιεινό περιβάλλον κ.α). Διάκριση υεταξ,ύ Εονατικού Awynuaroc και Επαννελυατική<: AaQiveiac Για να γίνει διάκριση μεταξύ εργατικού ατυχήματος και επαγγελματικής ασθένειας πρέπει να γνωματεύσει γιατρός. Εάν ένα πρόβλημα υγείας είναι εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια εξαρτάται από το αίτιο που το προκάλεσε, το οποίο κατά κανόνα στα ατυχήματα είναι βίαιο, απότομο και στιγμιαίο ενώ στις επαγγελματικές ασθένειες δεν είναι. Η βαρύτητα των επαγγελματικών ασθενειών ποικίλλει ανάλογα με τα συμπτώματα. Έτσι είναι δυνατό να παρουσιαστούν από: οξέα ή υποοξέα αναπνευστικά συμπτώματα του τύπου της υποξείας ή ασθματικής βρογχίτιδας μέχρι του καρκίνου.

15 2.2. Αιτίες Εργατικών Ατυχημάτων Τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων στον εργασιακό χώρο, δεν είναι εύκολο να ταξινομηθούν γιατί υπάρχει αλληλοεπικάλυψη τους. Οι κίνδυνοι μπορεί να προέρχονται από ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, πυρκαγιές - εκρήξεις, κτιριακές δομές, χημικούς παράγοντες, φυσικούς παράγοντες και επικίνδυνες ουσίες. Μπορούμε σε γενικές γραμμές να ξεχωρίσουμε τις αιτίες που σχετίζονται με τη μηχανή και τα υλικά, με το περιβάλλον εργασίας και τον άνθρωπο. Η ταξινόμηση των εργατικών ατυχημάτων μπορεί να γίνει ανάλογα με το αίτιο που προκάλεσε το ατύχημα, ανάλογα με την σχέση εργασίας του τραυματισθέντος, τη σοβαρότητα του ατυχήματος ή με το χώρο που συνέβη το ατύχημα. 1. Αίτια που σχετίζονται με τη μηχανή και τα υλικά > Ακατάλληλα και ανασφαλή εργαλεία > Κακή θέση ή σχεδιασμός της μηχανής > Βλάβη της μηχανής ή ελαττωματική λειτουργία > Χρήση και αποθήκευση επικίνδυνων υλικών > Ανασφαλής μεταφορά ή μετακίνηση υλικών και αντικειμένων 2. Αίτια που σχετίζονται με το περιβάλλον εργασίας > Απασχόληση σε θέση που υπάρχει κίνδυνος πτώσης > Κακός φωτισμός > Έντονος θόρυβος > Αταξία, έλλειψη καθαριότητας > Διάσπαση της προσοχής από ποικίλα ερεθίσματα > Ακραίες θερμοκρασίες

16 3. Αίτια που συνδέονται με τον εργαζόμενο > Άγνοια του κινδύνου λόγω ανεπαρκούς ενημέρωσης > Έλλειψη επαγγελματικής πείρας > Η ηλικία > Σωματική και ψυχική κόπωση λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας > Πλήξη λόγω επαναλαμβανόμενων εργασιών > Το φύλο, με περισσότερα ατυχήματα στους άνδρες κυρίως λόγω εργασιών υψηλού κινδύνου > Κατανάλωση οινοπνεύματος και φαρμακευτικών ουσιών > Σωματική ή ψυχική αναπηρία που μειώνει την ικανότητα του ατόμου για την εκτέλεση συγκεκριμένης εργασίας Τα ατυνήυατα επίσnc διακοίνονται: 1. Ανάλογα με τη σχέση εργασίας > Εργατικά ατυχήματα εργολάβων στο χώρο της επιχείρησης > Εργατικά ατυχήματα προσωπικού της επιχείρησης 2. Ανάλογα με τη σοβαρότητα του ατυχήματος > Μικρά ατυχήματα (διακοπή της εργασίας μέχρι 1 ώρα) > Κοινά ατυχήματα (διακοπή της εργασίας πάνω από 1 ώρα) > Σοβαρά ατυχήματα (ακρωτηριασμοί, μόνιμες αναπηρίες) > Θανατηφόρα 2.3. Επιτττώσεις Εργατικών ατυχημάτων Τα εργατικά ατυχήματα έχουν σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις και αφορούν όχι μόνο την επιχείρηση αλλά και το σύνολο της κοινωνίας. Κατατάσσονται σε:

17 J 1. Άμεσες > Νοσοκομειακές και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη > Έξοδα και δαπάνες Α Βοηθειών > Επιδοτήσεις και αποζημιώσεις > Συντάξεις > Πρόωρος θάνατος 2. Έμμεσες > Οικονομική ζημία του θύματος > Ανθρώπινος πόνος του θύματος και της οικογένειας του > Κόστος αποκατάστασης - επανένταξης > Ψυχολογικά προβλήματα του θύματος > Χαμένες εργατοώρες > Καθυστέρηση ή διακοπή της παραγωγής > Κακό ψυχολογικό κλίμα της επιχείρησης > Κακή εικόνα προς τα έξω 2.4. Ειδικές Υποχρεώσεις Εργοδοτών σε περίτπωση ατυχήματος Ο εονοδότηο ένει υπονοέωση : Να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων, όπου θα αναγράφονται τα αίτια και η περιγραφή του ατυχήματος και το οποίο θα είναι στη διάθεση των αρμόδιων Αρχών. Όσον αφορά τα ειδικά μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή επανάληψης παρόμοιων συμβάντων, καταχωρούνται στο ειδικό βιβλίο των γραπτών υποδείξεων του Τεχνικού Ασφαλείας και του Γιατρού Εργασίας. (Άρθρο 6, παρ.1 και Άρθρο 9, παρ.1 του Ν. 1568/85). > Να τηρεί κατάλογο εργατικών ατυχημάτων

18 > Να εφαρμόζει τις υποδείξεις των τεχνικών και υγειονομικών Επιθεωρητών Εργασίας και γενικά να διευκολύνει το έργο τους μέσα στην επιχείρηση κατά τους ελέγχους. Το νουικό πλαίσιο που κατοχυρώνει το θύυα εονατικού awynuaroc Νόμος - Πιλότος για τον ασφαλισμένο, που καθορίζει τις παροχές σε περίπτωση ασθένειας, την έννοια του εργατικού ατυχήματος - με νόμο θεμέλιο τον Ν. 551/1914- και την έννοια της αναπηρίας, καθώς και τη βάση υπολογισμού της σύνταξης, αποτελεί ο Α.Ν. 1846/51 (άρθρα 8,28,34) και οι μεταγενέστεροι του Ν.1902/90 (άρθρο 27) και Ν.1976/91 (άρθρο 12). Ο νόμος 1759/88 (άρθρο 11) όπως και η εγκύκλιος 104/88, ορίζει τις προϋποθέσεις για την παροχή επιδόματος σε περίπτωση ασθένειας όπως και ο Ν.2084/92 ο οποίος αναφέρεται στη συνταξιοδότηση από ατύχημα ή επαγγελματική νόσο (άρθρο 26). Ο Ν.4504/66 (άρθρο 1), ο Ν.1077/80 (άρθρο 17) και το Ν.Δ 1104/72 (άρθρο 2), αναφέρονται στα ατυχήματα μαθητών - τεχνιτών, εκπαιδευομένων και μετεκπαιδευομένων - ανέργων αντίστοιχα ενώ ο Ν.2676/99 καθορίζει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των προστατευμένων μελών λόγω θανάτου Ευπαθείς Κατηγορίες Εργαζομένων Σε κάθε επιχείρηση μπορεί να υπάρχουν ευπαθείς κατηγορίες εργαζομένων, για την ασφάλεια και την υγεία των οποίων πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα. Παρακάτω παρατίθενται ομάδες εργαζόμενων με υψηλό κίνδυνο: 1. Προσωπικό με ειδικές ανάγκες 2. Νέοι και ηλικιωμένοι εργαζόμενοι 3. Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες 4. Ανειδίκευτο ή άπειρο προσωπικό

19 5. Άτομα που εργάζονται σε κλειστούς ή ανεπαρκώς αεριζόμενους χώρους 6. Προσωπικό συντήρησης 7. Εργαζόμενοι με προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας π.χ βρογχίτιδα 8. Εργαζόμενοι που παίρνουν φάρμακα τα οποία μπορεί να αυξήσουν την ευπάθεια τους σε βλάβες Πηγή:Πανεπιστημιακές εκδόσεις ΠαντεΙου «Συνθήκες εργασίας» 2002 Κ.ΠατΓακωνσταντΙνου «Υγιεινή και ασφάλεια εργασίας» Εκδόσεις Rosili

20 J 2.6. ΣΤΑ ΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΑ ΤΙΚΩΝ A ΤΥΧΗΜΑ ΤΩΝ Οι πηγές για τα εργατικά ατυχήματα είναι συνήθως τα αρμόδια Υπουργεία τα οποία σχετίζονται με την επαγγελματική κατηγορία στην οποία συμβαίνει το ατύχημα (Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Υπουργείο Ανάπτυξης, ασφαλιστικοί φορείς των εργαζόμενων (κυρίως το ΙΚΑ), η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία και το ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των ατυχημάτων των τελευταίων ετών στην Ελλάδα περίπου το 20% του συνόλου των εργατικών ατυχημάτων, και το 45-50% των θανατηφόρων ατυχημάτων, συνέβησαν στις οικοδομές και τα δημόσια έργα. Ανάλογα υψηλά ποσοστά ατυχημάτων εμφανίζονται και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στη συνέχεια παρατίθενται κάποια στατιστικά στοιχεία και συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτά. πηγη:τμημα επιθεώρησης εργασίας

21

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔ ΥΝΟ Υ (Ν.1568/85 «ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ», Π.Δ 294/88, Ν. 2224/94 ΚΑΙ Π.Δ. 17/96 «ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗΣ ΜΕ ΟΔΗΓΙΑ 89/391/ΕΟΚ») ΑΡΧΗ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ «Ο εργοδότης είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων στην επιχείρηση του». Ο εργοδότης δεν απαλλάσσεται από αυτήν την ευθύνη του ούτε όταν οι εργαζόμενοι δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους ούτε όταν αναθέτει καθήκοντα προστασίας και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου στον τεχνικό ασφάλειας η και στο γιατρό εργασίας η και σε αρμόδιες Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης Υττοχρεώσεις εργοδοτών ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Γενικά 1. Σε όλες τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, ανεξαρτήτως κλάδου οικονομικής δραστηριότητας και αριθμού εργαζόμενων, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να παρέχει στους εργαζόμενους υπηρεσίες προστασίας και πρόληψης.

23 J Ειδικότερα: 1. Σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως αριθμού εργαζόμενων, ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες τεχνικού ασφάλειας. 2. Στις επιχειρήσεις που απασχολούν 50 και άνω εργαζόμενους, ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες γιατρού εργασίας και επιπλέον 3. Στις επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόμενους και χρησιμοποιούν: > Μόλυβδο > Αμίαντο > Καρκινογόνες ουσίες > Βιολογικούς παράγοντες 4. Από την εκτίμηση των κινδύνων καταδεικνύεται για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζόμενων, ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες γιατρού εργασίας. 5. Ο εργοδότης προκειμένου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του για παροχή υπηρεσιών προστασίας και πρόληψης δύναται να επιλέξει μεταξύ των περιπτώσεων ανάθεσης των καθηκόντων τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας: > Σε εργαζόμενους στην επιχείρηση > Σε άτομα εκτός της επιχείρησης > Σε εξωτερικές υπηρεσίες προστασίας και πρόληψης (Ε.Ξ.Υ.Π.Π) η συνδυασμό μεταξύ αυτών των δυνατοτήτων.

24 J 3.2. Αρμοδιότητες τεχνικού ασφαλείας I i 1. Ο τεχνικός ασφαλείας παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συμβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέματα σχετικά με την υγιεινή και την ασφάλεια της εργασίας και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων, 2. Ειδικότερα ο τεχνικός ασφαλείας: Συμβουλεύει σε θέματα: I > Σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής και συντήρησης των ί I εγκαταστάσεων. I I > Εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών. > Προμήθειας μέσων και εξοπλισμού. ί > Επιλογής και ελέγχου της αποτελεσματικότητας των ατομικών μέσων προστασίας. > Διαμόρφωση και διευθέτηση των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας, ί > Οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας Ελέγχει την ασφάλεια: α. Των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων, πριν από την λειτουργία τους, β. Των παραγωγικών διαδικασιών και μεθόδων εργασίας, πριν από την εφαρμογή τους Επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχημάτων Ενημερώνει σχετικά τους αρμόδιους προϊσταμένους των τμημάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης.

25 Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση: > Να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει μέτρα αντιμετώπισης τους και να επιβλέπει την εφαρμογή τους. > Να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας. > Να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, να αναλύει και να αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών του και να προτείνει μέτρα από την αποτροπή παρόμοιων ατυχημάτων. > Να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων Για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση, ο τεχνικός ασφαλείας έχει υποχρέωση: > Να μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενημερώνει και να τους καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελματικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους. > Να συμμετέχει στην κατάρτιση και εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης των εργαζόμενων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφαλείας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, το οποίο σελιδομετρείται και θεωρείται από την επιθεώρηση εργασίας Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σε αυτό το βιβλίο Η άσκηση του έργου του τεχνικού ασφαλείας δεν αποκλείει την ανάθεση σε αυτόν από τον εργοδότη και άλλων καθηκόντων, πέρα από το ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησής του ως τεχνικού ασφαλείας.

26 Ο τεχνικός ασφαλείας έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία αττέναντι στον εργοδότη και στους εργαζόμενους. Τυχόν διαφωνία του με τον εργοδότη, για θέματα της αρμοδιότητας του, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασης του. Σε κάθε περίπτωση, η απόλυση του τεχνικού ασφαλείας πρέπει να είναι αιτιολογημένη Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο Προσόντα τεχνικού ασφαλείας Τα προσόντα που πρέπει να έχει ο τεχνικός ασφαλείας ανάλογα με το είδος της επιχείρησης καθορίζονται από το Π.Δ 294/88, σύμφωνα με το οποίο ο τεχνικός ασφάλειας πρέπει να είναι: 1. Απόφοιτος Ανώτατης Εκπαίδευσης με διετή προϋπηρεσία, η οποία υπολογίζεται από την κτήση του πτυχίου με αντικείμενο σπουδών το οποίο να έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης. 2. Απόφοιτος Ανωτέρας Τεχνικής Εκπαίδευσης με πενταετή προϋπηρεσία η οποία υπολογίζεται από την κτήση του πτυχίου. 3. Απόφοιτος Μέσης Τεχνικής Σχολής με οκταετή προϋπηρεσία η οποία υπολογίζεται από την κτήση του απολυτηρίου. Στην περίπτωση που η επιχείρηση απασχολεί λιγότερα από 50 άτομα και χαρακτηρίζεται χαμηλής επικινδυνότητας, ο εργοδότης μπορεί να αναλάβει το ρόλο του τεχνικού ασφαλείας ύστερα από παρακολούθηση ειδικού επιμορφωτικού σεμιναρίου Πιθανά προβλήματα του τεχνικού ασφαλείας στον εργασιακό χώρο Οι Τεχνικοί Ασφαλείας λόγω της φύσης του επαγγέλματος πάντα θα πρέπει να υποβάλλουν γραπτά τις όποιες παρατηρήσεις στον εργοδότη στο ειδικό βιβλίο που πρέπει να τηρείται έτσι ώστε να απαλλάσσονται από αστικές και ποινικές ευθύνες.

27 Συχνά όμως παρατηρούνται αρκετά προβλήματα στον εργασιακό χώρο τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και επίλυσης. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα: 1. Η δυσπιστία στον εργασιακό χώρο από τους εργαζόμενους 2. Η απροθυμία των εργοδοτών να κάνουν επενδύσεις οι οποίες αφορούν στην ασφάλεια και στην υγιεινή της εργασίας 3. Η ύπαρξη συχνά γερασμένου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού των επιχειρήσεων 4. Η ανεπαρκής στελέχωση της βιομηχανίας με τεχνικούς όλων των βαθμίδων 5. Η ανάθεση κι άλλων καθηκόντων στον τεχνικό ασφαλείας από τον εργοδότη και το ασυμβίβαστο ουσιαστικά που δημιουργείται από αυτή την επικάλυψη ρόλων λόγω του διττού ρόλου του ελεγκτή και του ελεγχόμενου Οι υποχρεώσεις του εργοδότη έναντι του Τεχνικού Ασφαλείας Οι υποχρεώσεις τις οποίες έχουν οι εργοδότες απέναντι στον τεχνικό ασφάλειας επιβάλλονται σε αυτόν νομοθετικά και είναι οι παρακάτω: 1. Να διευκολύνουν τον τεχνικό ασφάλειας στη δουλειά του έτσι ώστε να είναι σε θέση να ασκήσει αποτελεσματικά τα καθήκοντα του. 2. Να χορηγούν άδεια με αποδοχές έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον τεχνικό ασφάλειας να παρακολουθήσει επιμορφωτικά σεμινάρια τα οποία διοργανώνονται από το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. 3. Να τηρούν τρία βιβλία θεωρημένα από τον Επιθεωρητή εργασίας: Στο πρώτο γράφονται οι υποδείξεις του τεχνικού και του γιατρού ασφαλείας τις οποίες ενημερώνεται ενυπόγραφα ο εργοδότης. Στο δεύτερο γίνεται ενημέρωση την συντήρηση μέσων ασφαλείας. Στο τρίτο γίνεται αναλυτική αναφορά των ατυχημάτων των επαγγελματικών ασθενειών που παρατηρήθηκαν.

28 i 3.6. Αρμοδιότητες γιατρού εργασίας Ο γιατρός εργασίας παρέχει υποδείξεις και συμβουλές στον εργοδότη, στους εργαζόμενους και στους εκπροσώπους τους, γραπτά η προφορικά, σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την σωματική και την ψυχική υγεία των εργαζόμενων. Τα καθήκοντα του γιατρού εργασίας η επιχείρηση μπορεί να τα αναθέσει: 1. Σε άτομο το οποίο ασχολείται μόνιμα στην επιχείρηση 2. Σε εξωτερικό συνεργάτη 3. Σε Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης 3.7. Η ειδικότητα του γιατρού εργασίας στους επαγγελματικούς χώρους Η ειδικότητα του γιατρού εργασίας είναι μια νέα ειδικότητα για την ελληνική πραγματικότητα. Μέχρι πρότινος οι γιατροί οι οποίοι είχαν ανάλογη ειδικότητα την είχαν αποκτήσει στο εξωτερικό. Για το λόγο αυτό οι γιατροί αυτής της ειδικότητας στην Ελλάδα είναι λίγοι και δυσεύρετοι στους εργασιακούς χώρους. Τα κενά τα κάλυπταν συνήθως γιατροί με παρεμφερείς ειδικότητες. Ο γιατρός που αναλαμβάνει το ρόλο του γιατρού εργασίας έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα τόσο προς τον εργοδότη όσο και προς τους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους, τόσο για την σωματική, όσο και την ψυχική υγεία των εργαζόμενων. Ειδικότερα ο ρόλος του γιατρού εργασίας είναι ο παρακάτω: 1. Να συμμετέχει στον σχεδίασμά, στον προγραμματισμό και την τροποποίηση της παραγωγικής διαδικασίας έτσι ώστε να τηρούνται οι κανόνες υγείας στον εργασιακό χώρο. 2. Να οργανώνει την παροχή πρώτων βοηθειών 3. Να λαμβάνει μέτρα προστασίας κατά την εισαγωγή νέων υλικών και εξοπλισμού. 4. Να συμβουλεύει για την εργονομία, τη φυσιολογία, τη ψυχολογία, και την υγιεινή στους χώρους εργασίας 5. Να συμβουλεύει ως προς τη διευθέτηση των θέσεων εργασίας

29 π 6. Να εντάσσει ή να επανεντάσσει άτομα με ειδικές ανάγκες 7. Να τηρεί για κάθε εργαζόμενο ατομικό ιατρικό φάκελο ο οποίος περιλαμβάνει βιβλιάριο επαγγελματικού κινδύνου, όπου αναγράφονται τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων κάθε φορά που ο εργαζόμενος υποβάλλεται σε αυτές. Σε περίπτωση παύσης εργασίας ο φάκελος δίνεται στον εργαζόμενο. 8. Να προβαίνει σε ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων μετά την πρόσληψή τους καθώς και κατά τακτά χρονικά διαστήματα ανάλογα με την κρίση του Επιθεωρητή Εργασίας. 9. Να τηρεί ιατρικό και επιχειρησιακό απόρρητο 10. Να αξιολογεί τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων των εργαζομένων και να εκδίδει σχετική βεβαίωση την οποία θα κοινοποιεί στον εργοδότη 11. Να επιθεωρεί συχνά τις θέσεις εργασίας και να αναφέρει οποιαδήποτε παράλειψη καθώς και να προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση της. 12. Να εξηγεί την αναγκαιότητα της ορθής χρήσης των ατομικών μέσων προστασίας 13. Να ενημερώνει τους εργαζόμενους για κινδύνους που μπορεί να προκύψουν στην εργασία τους 14. Να παρέχει επείγουσα θεραπεία σε περίπτωση ατυχήματος 15. Να εμβολιάζει τους εργαζόμενους ύστερα από εντολή της αρμόδιας διεύθυνσης υγιεινής της νομαρχίας 16. Να ερευνά τις αιτίες ασθενειών που παρουσιάζονται στο χώρο εργασίας 17. Να επιβλέπει τη συμμόρφωση των εργαζόμενων στους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας 18. Να αναγγέλλει μέσω της επιχείρησης στην Επιθεώρηση Εργασίας ασθένειες των εργαζόμενων, οι οποίες οφείλονται στην εργασία 19. Να εκτελεί το έργο του χωρίς να επιβαρύνεται οικονομικά ο εργαζόμενος και πάντα εντός του ωραρίου εργασίας 20. Να παραπέμπει τους εργαζόμενους σε συμπληρωματικές ιατρικές εξετάσεις αν δε διαθέτει η επιχείρηση τις κατάλληλες υποδομές

30 21. Να μεριμνά για την διενέργεια μετρήσεων διαφόρων φυσικών, χημικών, και βιολογικών τταραγόντων Οι αρμοδιότητες του σώματος Επιθεώρησης Εργασίας Με το νόμο 2639/98 συστάθηκε το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Ε.Π.Ε.) και καθορίστηκαν οι αρμοδιότητες του. Ο κύριος ρόλος του Σ.Ε.Π.Ε είναι ενημερωτικός, συμβουλευτικός, ελεγκτικός και μεσολαβητικός. Αναλυτικότερα ο Επιθεωρητής Εργασίας έχει τον εξής ρόλο: 1. Την επίβλεψη και τον έλεγχο της εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας 2. Την έρευνα και δίωξη, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, των παραβατών της εργατικής νομοθεσίας > Την παροχή πληροφοριών, συμβουλών και υποδείξεων προς τους εργοδότες και τους εργαζόμενους > Οι κύριες αρμοδιότητες του Σ.Ε.Π.Ε είναι οι παρακάτω: > Ο έλεγχος όλων των επιχειρήσεων και των χώρων εργασίας > Η πρόσβαση σε: 1. Αναγκαίες εξετάσεις 2. Έλεγχο ή έρευνα αναφορικά με την διατύπωση της τήρησης και εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας για την ασφάλεια και την υγιεινή των εργαζόμενων, όταν κρίνει αναγκαίο, χωρίς προειδοποίηση προς τον εργοδότη > Η διακοπή της λειτουργίας, της επιχείρησης ή τμήματος της, αν κριθεί ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζόμενων και εφαρμογή περαιτέρω κυρώσεων σε περίτπωση μη τήρησης των παρατηρήσεων του Σ.Ε.Π.Ε. από πλευράς της επιχείρησης > Η λήψη και επιβολή διοικητικών μέτρων και κυρώσεων > Η πρόσβαση στα αρχεία και έγγραφα της επιχείρησης, καθώς και στη δομή της παραγωγικής διαδικασίας > Η λήψη γνώσης οποιουδήποτε τηρούμενου βιβλίου, μητρώου, εγγράφων, και κάθε άλλου είδους στοιχείου της επιχείρησης

31 1 Η έρευνα των αίτιων των θανατηφόρων και σοβαρών εργατικών ατυχημάτων καθώς και επαγγελματικών νόσων και η σύνταξη σχετικών εκθέσεων Η μέτρηση φυσικών, χημικών και βιολογικών παραγόντων στο περιβάλλον εργασίας Η εξέταση κάθε καταγγελίας και αιτήματος που υποβάλλεται στην Υπηρεσία Ο μεσολαβητικός ρόλος για την επίλυση ατομικών ή συλλογικών διαφορών εργασίας Πρέπει να τονιστεί ότι το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας υποχρεούται να τηρεί το απόρρητο των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθε στη γνώση του. Επίσης τηρεί απόρρητες τις πηγές από τις οποίες περιήλθαν στη γνώση της καταγγελίας ή

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΣΗΜΑΝΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ κινδύνου. β. Τα οήματα που δείχνουν την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε οε περίπτωση κινδύνου γιο να φτάσουμε σε ασφαλή θέση είναι; 0 Οδός διοφνν'ής.

33 Πρ ώ ιε ς βοήθειες Φ ορείο θ ά λ α μ ο ς καταιω νιομοι- οοφ ολείος Π λ ά σ η μαιιώ ν Τη λίφ ο ϊυο y io 8ιάσωσπ και ηρώιες βοάβειες Όταν πρέπει να δείξουμε την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε για να φθάσουμε στα μέσα βοήθειας ή διάσοοσης τότε τα αντίστοιχα σήματα συνδυάζονται ανάλογα με τα παρακάτω σήματα κατεύθυνσης. Κοιεάθυνση ηου ηράιει να ακολουθηθεί

34 .1 ΑπανΌρεύηαι 10 K<SnviQ]ta Ano\Opi tool n χρήση γυμνι^ φλόγας KOI το κόηνισμα Aiiovopttooi η δ>έ?ΐ ίχΐη πεζών AfiosOpttooi η καιόσθεση με νερό Μη ηόσιμο νερό Απαγορενεται η είσοδος οιονς μη ε'χονιες ειδική όδειο Anoyopetoai η διί^λενσπ στα οχήμοια διακίνησης ιροριίων Μην αγγίζει ε

35 Εύφλεκτες άλες ά/κοι υψηλή θερμοκραοια Εκρηκτικές ύ?ΐ ς Ταξικές άλες ^ ^ ^ Διοβρωιικής άλες Ραδιενεργά υλικά Αιωραάμενα φορτία Οχήματα διακίυηαης φορτίων Δ Δ Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας Γενικάς κίνδυνος

36 Υποχρίωκκή ηροοιοοίο ui>v αντιιών Υποχρεωτική ηρουιασίο ιο)νονοηνεν<ηικών οδών Υποχρεωτική προσιαοια του σώματος Υποχρεωτική προσιοσια του προσώπου Θ Ο Ο Υποχρεωτική ατομική Υποχρεωτική Γε\Ίκή υποχρεωοη ηροστύοίο ένανί] ιιιώσεων διήβαση για ιιεζοϋς

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Επιχείρηση: ΚΑΛΑΙΤΖΟΓΛΟΥΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Αντικείμενο: Βιοτεχνία Επίπλων - Κουζινών

38 J Περιεχόμενα Μελέτης ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΙΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ: ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΕΠΙΠΛΩΝ - ΚΟΥΖΙΝΩΝ, α. Κίνδυνοι για την Ασφάλεια β. Κίνδυνοι για την Υγεία γ. Εγκάρσιοι κίνδυνοι ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΣΤΑ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥΡΓΕΙΟΥ α. Κίνδυνοι για την Ασφάλεια β. Κίνδυνοι για την Υγεία γ. Εγκάρσιοι κίνδυνοι ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΉΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΒΑΦΗΣ α. Κίνδυνοι για την Ασφάλεια β. Κίνδυνοι για την Υγεία γ. Εγκάρσιοι κίνδυνοι ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ - ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ α. Κίνδυνοι για την Ασφάλεια β. Κίνδυνοι για την Υγεία γ. Εγκάρσιοι κίνδυνοι ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΉΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ - ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ α. Κίνδυνοι για την Ασφάλεια β. Κίνδυνοι για την Υγεία γ. Εγκάρσιοι κίνδυνοι Διορθωτικές Παρεμβάσεις & Ιεράρχησή τους Φύλλα Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Παράρτημα I - ΦΡΑΣΕΙΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΩΝ (R-S) Παράρτημα II - ΒΔ 10 /0 9/ 'Περί ασφάλειας ασχολούμενων εργατών και τεχνιτών σε ξυλουργικές εργασίες' Παράρτημα III - ΣΧΕΔΙΑ

39 Π ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Επωνυμία Δραστηριότητα Εγκατάσταση Διεύθυνση Τηλέφωνο Εγκατάστασης Φαξ εγκατάστασης Νόμιμος Εκπρόσωπος Φορολογικά Στοιχεία Επιχείρησης ΚΑΛΑΪΤΖΟΓΛΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Κοκκινόχωμα - Καβάλα Κοκκινόχωμα - Καβάλα Καλαϊτζόγλου Χαράλαμπος Υπεύθυνα πρόσωπα σε περίπτωση επικοινωνίας για το περιεχόμενο της παρούσας μελέτης Όνομα: Καλαϊτζόγλου Χαράλαμπος Τηλέφωνο: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εταιρία ΚΑΛΑΪΤΖΟΓΛΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Βιατεχνία Επίπλων - Κουζινών, έχει έδρα στο Κοκκινόχωμα Καβάλας. Οι εγκαταστάσεις είναι ιδιόκτητες και αποτελούνται από ένα κεντρικό κτίριο. Η εταιρία απασχολεί αυτή την περίοδο 4 εργαζόμενους και ασχολείται με την κατασκευή επίπλων και κουζινών. 1. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Η μελέτη αυτή συντάχθηκε κατ' απαίτηση των νομοθετικών απαιτήσεων του άρθρου 8 του Π.Δ. 17/96 (ΦΕΚ 11/ ) με τίτλο «Μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία». Με το άρθρο αυτό εισόγεται η υποχρέωση των εργοδοτών για τη σύνταξη γραπτής εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου. Σκοπός του προεδρικού διατάγματος αυτού είναι η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας περί της ασφάλειας και υγιεινής των εργαζομένων σε συμμόρφωση με τις 89/391 /ΕΟΚ της 12ης Ιουνίου 1991 «Σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία» και 91/383/ΕΟΚ της 25ης Ιουνίου 1991 «Για τη συμπλήρωση των μέτρων που αποσκοπούν στο να προαγάγουν τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας κατά την εργασία των εργαζομένων με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου ή με σχέση πρόσκαιρης εργασίας». Το προεδρικό διάταγμα αυτό έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή μέτρων για την προαγωγή της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία. Προς το σκοπό αυτό, περιέχει γενικές αρχές σχετικά με την πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων και την προστασία της ασφάλειας και της υγείας, την εξάλειψη των συντελεστών κινδύνου των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών, την ενημέρωση, τη διαβούλευση, την ισόρροπη συμμετοχή, την κατάρτιση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, καθώς και τους κανόνες για την εφαρμογή των γενικών αυτών αρχών. Οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος εφαρμόζονται σε όλες τις επιχειρήσεις, εγκαταστάσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα (βιομηχανικές, γεωργικές, εμπορικές, διοικητικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές δραστηριότητες, δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, αναψυχής, κλπ).

40 A Με το νομοθέτημα αυτό καθώς και άλλων που κατά καιρούς θεσπίστηκαν (π.χ. Π.Δ.16/96, Ν.1568/85, Π.Δ. 294/1988) εκφράζεται η επιθυμία της κοινωνίας για την πρόληψη κινδύνων και ασθενειών που σχετίζονται με την επαγγελματική απασχόληση του εργατικού δυναμικού. 2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΑΛΑΪΤΖΟΓΛΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Βιοτεχνία Κουζινών και Επίπλων στα πλαίσια υλοποίησης ενεργειών πρόληψης επαγγελματικών κινδύνων και βελτίωσης των συνθηκών υγιεινής, καθώς και σε συμμόρφωση των απαιτήσεων του Π.Δ. 17/96 προχώρησε στην εκπόνηση της παρούσας μελέτης εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου, προκειμένου να εντοπιστούν οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει το προσωπικό της στη διάρκεια εκτέλεσης των καθηκόντων τους. Η ανάλυση των συνθηκών εργασίας ατην επιχείρηση όπως παρουσιάζεται στην μελέτη αυτή, αναμένεται να αποτελέσει το δυναμικό πληροφοριακό εργαλείο για τον σχεδίασμά και την οργάνωση παρεμβάσεων στο εργασιακό περιβάλλον με τελικό στόχο την διαφύλαξη και προαγωγή της υγείας των εργαζομένων. Παράλληλα η μελέτη αυτή θα συνδράμει το έργο του Τεχνικού Ασφαλείας της επιχείρησης στην τέλεση των καθηκόντων του. Στα αντικείμενα της μελέτης περιλαμβάνονται: ο προσδιορισμός των πηγών κινδύνου από τις κτιριακές υποδομές της επιχείρησης λόγω κατασκευής τους, > ο προσδιορισμός τ εγκαταστάσεις, I πηγών κινδύνου από τον εγκατεστημένο εξοπλισμό και τις βοηθητικές * ο προσδιορισμός τα V πηγών κινδύνου από I τροπο οργάνωσης της εργασίας,» ο προσδιορισμός τ ον πηγών κινδύνου αι φυσικούς, χημικούς, βιολογικούς παράγοντες που υπεισέρχονται στην παραγωγική διαδικασία, ο προσδιορισμός των τρόπων αντιμετώπισης των κινδύνων ο προσδιορισμός των προτεινόμενων παρεμβάσεων. η αξιολόγηση των παρεμβάσεων με κριτήριο την αναγκαιότητα υλοποίησης τους. Η εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου είναι μία συνεχής και δυναμική διαδικασία που επηρεάζεται από τις αλλαγές στο προσωπικό, τον εξοπλισμό, τις παραγωγικές διαδικασίες και την πρόοδο της επιστήμης. Συνεπώς, η διαδικασία εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου πρέπει να περιλαμβάνει και τις ενέργειες παρακολούθησης, κοταγραφής των παρεμβάσεων και να αναθεωρείται όταν προκύπτουν τροποποιήσεις στις συνθήκες και τις θέσεις εργασίας. 3. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Η Εταιρία δραστηριοποιείται κατά κύριο λόγο στην κατασκευή επίπλων - κουζινών. Σαν πρώτες ύλες χρησιμοποιούνται ξύλα διαφόρων ποιοτήτων. Στην πρώτη φάση κατεργασίας, γίνεται το κόψιμο, πλανάρισμα, τρύπημα των επιμέρους τεμαχίων. Στη συνέχεια αυτά περνάνε από διάφορα στάδια κατεργασίας έως ότου καταλήξουν στο στάδιο βοφής, εάν απαιτείται, και συναρμολόγησης. Τα τελικά προϊόντα συσκευάζονται σε τμήματα και αποθηκεύονται, μέχρι να γίνει η παράδοσή τους στους πελάτες.

41 To ωράριο εργοσίας των εργαζομένων είναι από τις 7.00 έως τις πέντε ημέρες την εβδαμάδα (Δευτέρα - Παρασκευή). Το διάλειμμα των εργαζομένων έχει προγραμματιστεί και γίνεται οπό έως Υπάρχουν τέσσερα διαφαρετικά τμήματα εργασιών: Στα πρώτο τμήμα, αυτό του ξυλουργείου, υπάρχουν μηχανές κοπής, τριβής, πρέσες κτλ που χρησιμοποιούνται στη διαμόρφωση των επιμέρους τεμαχίων. Στο δεύτερο τμήμα γίνεται βαφή και λουστράρισμα τεμαχίων, με τη χρήση πιστολιών βαφής. Στο τρίτο τμήμα γίνεται, αποθήκευση και διακίνηση των τελικών πραϊόντων. Τέλος υπάρχει το τμήμα των γραφείων (διεύθυνση, λογιστήριο). Εκτός από τα τέσσερα παραπάνω τμήματα εργασιών στην επιχείρηση, υπάρχουν και μικρότερα τμήματα παυ εξυπηρετούν κάποιες από τις ανάγκες. Υπάρχει το τμήμα των γραφείων της εταιρίας, η αποθήκη των τεμαχίων, και άλλοι μικρότεροι χώροι που εξυπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες και για τους οποίους αναφορά γίνεται κατά την περιγραφή των επιμέρους τμημάτων της επιχείρησης. 4. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 4.1. Κτιριακές εγκαταστάσεις Το Εργοστάσιο βρίσκεται στο Κοκκινόχωμα Καβάλας. Οι εγκαταστάσεις είναι ιδιόκτητες και αποτελούνται από ένα κύριο κτίριο εμβαδού 750 τμ περίπου που βρίσκονται χτισμένα σε ιδιόκτητο οικόπεδο. Στο πρώτο τμήμα του κτιρίου υπάρχουν τα γραφεία, καθώς και τα τμήματα αποθήκευσης και διακίνησης τελικών προϊόντων. Τέλος υπάρχουν τα τμήματα ταυ ξυλουργείαυ και του βαφείου. Κάποιοι μικροί κτιριακοί χώροι εξυπηρετούν τις ανάγκες του αντλιοστασίου, των αεροσυμπιεστών, των αποθηκών πρώτων υλών κτλ. 5. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Στον Πίνακα 2 παρουσιάζονται συνοπτικά τα σταιχεία και χαρακτηριστικά του προσωπικού της εταιρείας που πρέπει νο ληφθούν υπόψη κατά την εκτίμηση των επαγγελματικών κινδύνων. Πίνακας 2. Στοιχεία Προσωπικού Κατηγορία Αριθμός Άνδρες 3 Γυναίκες 1 Στις εγκαταστάσεις της Εταιρείας εργάζονται συνολικά 4 άτομα, 3 άνδρες κ< θέσεις εργασίας που υπάρχουν είναι: 1. Εργάτες μαρφοπαίησης τεμαχίων ξύλου και μονταρίσματος 2. Εργάτες βαφής 3. Υπάλληλοι γραφείου 38