Ο Παιδίατρος μπροστά στην επιλογή βρεφικού γάλακτος

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο Παιδίατρος μπροστά στην επιλογή βρεφικού γάλακτος"

Δημοσθένης Λόντος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ο Παιδίατρος μπροστά στην επιλογή βρεφικού γάλακτος Κ. Σαραφίδης Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ. Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ.

2 Μητρικό γάλα Καλύτερη πηγή τροφής για τα βρέφη τον 1 ο χρόνο ζωής Αποτελεί το «χρυσό κανόνα» προσφέροντας βέλτιστη αύξηση & ανάπτυξη, βραχυ-μακροπρόθεσμα AAP (1997), CPS (1998), WHO (2002). Αποκλειστικός μητρικός θηλασμός 6 πρώτους μήνες ζωής: 10%-46% (WHO 2003, Koosha et al., 2008) ΜΘ + κάποια γεύματα IF: 35%-50% (Bolling 2007, Shearly 2008)

3 Εναλλακτικά, ως πηγή τροφής τροφός Tintoretto National Gallery, London Γάλα άλλων θηλαστικών

4 Σύσταση ώριμου ΜΓ Πρωτεΐνες (g/100 ml) Σύνολο 1,1 α-λακταλβουμίνη 0,3 καζεΐνη 0,3 αλβουμίνη ορού 0,05 IgA 0,1 IgG 0,001 λυσοζύμη 0,05 λακτοφερίνη 65 ± 11 Kcal / 100 ml Υδατάνθρακες (g/100 ml) λακτόζη 7 ολιγοσακχαρίδες (>30 είδη) Λίπη 0,05 (g/100 ml) Σύνολο 3,9 PUFA (%) 14 Ιχνοστοιχεία (g/100 ml) ασβέστιο 0,03 φώσφορος 0,014 νάτριο 0,015 κάλιο 0,055

5 Ποσοτικές και ποιοτικές διαφορές Milk composition analysis, per 100 ml Constituents Unit Cow Goat Sheep Buffalo Water g Protein g Fat g Saturated fatty acids g Monounsaturated fatty acids g Polyunsaturated fatty acids g Carbohydrate (Lactose) g Cholesterol mg Calcium mg Energy kcal kj

6 Ιστορία του βρεφικού γάλακτος Γεγονός Το πρώτο βρεφικό γάλα, Liebig s food for infants: (αλεύρι, ΓΑ, malt flour, διττανθ. κάλιο) 1915 Βρεφικόγάλασεσκόνη (ΓΑ, λακτόζη, φυτικά έλαια) 1929 Βρεφικόγάλαμεσόγια 1935 Προστίθεται πρωτεΐνη ( g/100 kcal). Πίστευαν ότι η πρωτεΐνη στο ΓΑ ήταν λιγότερη από το ΜΓ 1959 Ενίσχυση με σίδηρο 1962 Σχέση ΟΛ:καζεΐνης παρόμοια με ΜΓ 1984 Όψιμα 1990 Πρώιμα 2000 Ενίσχυση με ταυρίνη. Τα νεογέννητα δεν μπορούν να συνθέσουν και να μεταβολίσουν την ταυρίνη Ενίσχυση με νουκλεοτίδια. Προαγωγή της άμυνας Ενίσχυση με πολύ-ακόρεστα ΛΟ DHA και ARA. Σημασίαγιατηνανάπτυξηεγκεφάλουκαι αμφιβληστροειδή

7 Το (μητρικό) γάλα είναι «βιολογικό υγρό» ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ πρωτεΐνες/υδατάνθρακες/ λίπη ΒΙΟΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ & ΖΩΝΤΑΝΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Ένζυμα: λιπάση, αμυλάση, λυσοζύμη, αλβουμίνη Αντισώματα (siga, IgE) Αυξητικοί παράγοντες (IGF-1, EPO, EGF), PUFA νουκλεοτίδια, αμινοξέα Βιταμίνες (εκτός Vit K) Κύτταρα Βακτήρια (bifidobacteria) Μη πέψιμους ΟΛΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΘΡΕΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΕΝΑΡΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

8 Πρότυπες καμπύλες αύξησης Π.Ο.Υ. 8

9 Διατροφή εμβρύου & βρέφους βραχυπρόθεσμες Αύξηση ιστών Βάρους & ύψους Σύσταση σώματος επιπτώσεις Μακροπρόθεσμες Άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες Προγραμματισμός μεταβολικών & ενδοκρινικών συστημάτων Παχυσαρκία Διαβήτης Καρδιαγγειακά νοσήματα Uauy R, et al. Ann Med. 2008;40:11-20.

10 Συνεχής βελτίωση της ποιότητας Codex Alimentarius = βιβλίο διατροφής (δημιουργήθηκε. 1963)

11 Ποιοτικά χαρακτηριστικά Ενεργειακή κάλυψη σε θερμίδες Σύσταση & είδος πρωτεΐνης Υδατάνθρακες Λίπη Βιολογικά δραστικές ουσίες Μικροστοιχεία

12 Ενέργεια EFSA (2014) Ηαύξηση(growth) και ανάπτυξη (development) των βρεφών (< 12 μ) και παιδιών (1-3 χρονών) θα πρέπει να είναι παρόμοια με των αποκλειστικά θηλαζόντων. Τα γάλατα για βρέφη (IF) και παιδιά (FOF) θα πρέπει να παρέχουν 60 (min) ως 70 (max) kcal/100 ml. ΘΕΡΜΙΔΕΣ ΣΤΟ ΜΗΤΡΙΚΟ ΓΑΛΑ

13 Πρωτεΐνη Πρωτεΐνη στο μητρικό γάλα Protein content (g/100 ml) Καζεΐνη Ελάχιστα σύνθεσης O:K 90:10 60:40 50:50 (Όψιμα) 17% Ε 7% Ε 0 Colostrum (1-5 d) Transitional (6-14 d) Mature Kunz C & Lonnrdal B, 1992

14 Επιτρεπόμενη πρωτεΐνη 1,1-1,5 g/100 ml

15 Εarly protein hypothesis Αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης στη βρεφική ηλικία & παιδική παχυσαρκία 1. Akeson K, et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 1998;26: Lucas A, et al. Lancet. 1980;2: Ong KK, et al. Am J Clin Nutr. 2009;90:

16 Τα βρέφη που τράφηκαν με φόρμουλα με χαμηλή πρωτεΐνη είχαν: βάρος σχέση βάρους/μήκους ΒΜΙ πιο κοντά σε εκείνα των βρεφών που θήλασαν

17 Ταχεία αύξηση & κίνδυνος παχυσαρκίας Ταχεία αύξηση ΒΣ Μετακίνηση προς τα πάνω των ΕΘ αύξησης σχέση βάρος/μήκος (6 μήνες) Taveras 2009, Karaolis-Danckert 2007, Stettler 2002

18 Ελάττωση του ποσού των πρωτεϊνών στα βρεφικά γάλατα: πώς ; συνόλουπρωτεΐνηςχωρίς στέρηση απαραίτητων αμινοξέων Μέθοδοι κλασματικοποίησης ορολευκωματίνης (whey) εμπλουτισμός σε α-λακταλβουμίνη

19 Πρωτεϊνικά κλάσματα του ανθρώπινου και αγελαδινού γάλατος % 4% 10% 6% Total protein (%) % 80% β-λακτοσφαιρίνη α-λακταλβουμίνη Άλλες πρωτ ορογάλ. καζεΐνη 20 29% 0 Ανθρώπινο Αγελαδινό Heine WE, et al. J Nutr. 1991

20 Σημασία α-λακταλβουμίνης πρωτεΐνη κλειδί στη σύνθεση λακτόζης περιεκτικότητα σε ορισμένα απαραίτητα αμινοξέα αντιμικροβιακές ιδιότητες απορρόφηση σιδήρου Αφαίρεση της β-λακτοσφαιρίνης από το ΓΑ: ολικής πρωτεΐνης της ποσοστιαίας αναλογίας α- λακταλβουμίνης απαραίτητων αμινοξέων cystine, tryptophan, tyrosine and phenylalanine

21 Πρωτεΐνική σύνθεση 3 τύπων φόρμουλας και μητρικού γάλατος 16,0 Χαμηλότερες ολικές πρωτεΐνες Συγκέντρωση πρωτεϊνών (g/l) 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Άλλη whey πρωτεΐνη α-λακταλβουμίνη β-λακτοσφαιρίνη Καζεΐνη Συνήθης φόρμουλα 15 g /L πρωτεΐνης Άλλη whey πρωτεΐνη 2,2 α-λακταλβουμίνη β-λακτοσφαιρίνη Καζεΐνη Φόρμουλα 14 g/l εμπλουτισμένη με άλφα-λακταλβουμίνη Παρόμοιος λόγος α-λακ:β-λακ Άλλη whey πρωτεΐνη 2,3 α 2,4 β α-λακταλβουμίνη β-λακτοσφαιρίνη Καζεΐνη Φόρμουλα 12,8 g/l εμπλουτισμένη με άλφαλακταλβουμίνη Άλλη whey πρωτεΐνη α-λακταλβουμίνη Καζεΐνη Μητρικό γάλα 11 g /L πρωτεΐνης

22 Standard S-26 Gold Experimental S-26 Gold

23 ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΚΦΡΑΖΟΜΕΝΕΣ ΩΣ Z-SCORE ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΤΟΥ Π.Ο.Υ. (2006) ΒΣ ΠΚ Απαραίτητα αμινοξέα στο πλάσμα ΜΣ Β/Μ Ενδιάμεσες τιμές

24 N= 260 υγιή τελειόμηνα Διάρκεια μελέτης: 3 μήνες Ομάδες: SF / EF / HM Δεν διαπιστώθηκε διαφορά σε 8/12 αμινοξέα του πλάσματος cyst, lys, try,tyr στο ΒΓ με α-λακταλβουμίνη vs. ΜΓ αλλά στα φυσιολογικά όρια

25 Ηφόρμουλαμεχαμηλήπρωτεΐνηκαι Συμπεράσματα εμπλουτισμένη σε α-λακταλβουμίνη Προσφέρει τις αναγκαίες ποσότητες σε απαραίτητα αμινοξέα Ελαττώνει την επιβάρυνση των μεταβολικών & απεκκριτικών συστημάτων Συνδέεται με μικρότερη συχνότητα δυσανεξίας Ευνοεί την εγκατάσταση φυσιολογικής μικροβιακής χλωρίδας Προστατεύοντας από την παιδική παχυσαρκία

26 Λίπη - βασικές έννοιες Long Chain Poly-Unsaturated Fatty Acids Λιπαρά οξέα με > 20 άτομα C και 2 διπλούς δεσμούς Σημαντικότερα LCPUFA Αραχιδονικό οξύ (ARA): C 20:4 n-6 ω-6 ΛΟ, συντίθεται από λινολεϊκό οξύ Εικοσιδιεξαενοϊκό οξύ (DHA): C 22:6 n-3 ω-3 ΛΟ, συντίθεται από α-λινολεϊκό οξύ EPA DHA Σημασία απαραίτητα ΛΟ, υπάρχουν στο ΜΓ συστατικά κυτταρικών μεμβρανών Εγκέφαλος Νευρικό σύστημα Όραση

27 RCT μελέτες, 1889 νεογνά Δεν διαπιστώθηκε ευνοϊκό αποτέλεσμα ως προς την νευροανάπτυξη (Bayley's) Οπτικήοξύτατα: όχι σταθερά ευνοϊκή επίδραση Καμία επίδραση στη σωματική αύξηση

28 Οπτική οξύτητα (VEP) 2 μηνών 4 μηνών 12 μηνών

29 Λίπη EFSA (2014) Περιεκτικότητα (g/100 Kcal) Λιπαρά οξέα (%) IF & FOF (40-55% E) Min. Max Min. Max. Ολικά λίπη 4,4 6,0 Trans λιπαρά οξέα 3 Λινολεϊκό οξύ (LA, 18:2, n-6) 0,5 1,2 A-λινολεϊκό οξύ (ALA, 18:3, n-3) 0,05 0,10 DHA 0,02 0,05 Σύνολο n-6 LCPUFA 2 Σύνολο n-3 LCPUFA DHA 1 ARA 1

30 Υδατάνθρακες Γλυκαιμικοί: γλυκόζης αίματος με πέψη-απορρόφηση μονοσακχαρίτες (γλυκόζη, φρουκτόζη) δισακχαρίτες (λακτόζη=γλυκόζη+γαλακτόζη, μαλτόζη, σακχαρόζη) πολυσακαχαρίτες (άμυλο, μαλτοδεξτρίνες: Osm) Μη γλυκαιμικοί, μη απορροφήσιμοι (διαιτητικές ίνες) φρουκτο-ολιγοσακαχρίτες (FOS) γαλακτο-ολιγοζακαρίτες (GOS)

31 Σύσταση σε υδατάνθρακες Directive 2006 vs. EFSA % E EFSA 2014 : Δεν προτείνονται FOS + GOS

32 Άλλες βιολογικά δραστικές ουσίες στο βρεφικό γάλα Ουσία Σημασία D 2006 EFSA 2014 Χολίνη Ινοσιτόλη Πρόδρομος ΦΛΠ, PAF, μεταβ. λιπών, νευροδιαβιβαστές Ωσμ. κυττάρων, διαβιβαστές, παραγωγή ΕΔΠ Υπ/κή (max 7 mg/100 Kcal) Υπ/κή (max 4 mg/100 Kcal) L-καρνιτίνη Μεταβολισμός ΛΟ Υπ/κή Ταυρίνη Απορρόφηση λιπών από ΓΕΣ, οπτική-ακουστική ανάπτυξη (1,2 mg/100 Kcal) Εθελοντική (max 12 mg/100 Kcal) Νουκλεοτίδια Συστατικά DNA, RNA, ATP Εθελοντική (max 5 mg/100 Kcal) Προσθήκη Υπ/κή Υπ/κή Μόνο σε IF Όχι ανάγκη Όχι ανάγκη Προβιοτικά λοιμώξεις ΓΕΣ Όχι αναφορά. Όχι ανάγκη Πρεβιοτικά λοιμώξεις αναπνευστικό αλλεργία/ατοπία Μόνο οξινοποίηση Όχι αναφορά Όχι ανάγκη Συμβιοτικά κολικοί-ευερεθιστότητα Όχι αναφορά Όχι ανάγκη

34 Λουτεΐνη Φυσικό καροτινοειδές, φυσικό παράγωγό της η «ζεαξανθίνη» Κίτρινο χρώμα φρούτων (καλαμπόκι) Δομή παρόμοια με βιταμίνη Α, αντιοξειδωτική δράση Ανάπτυξη όρασης & διατήρηση οπτικής οξύτητας προστασία αμφιβληστροειδούς (φίλτρο UVB)

35 Capeding R, 2010 Kon IY, 2014 S-26 (n=115) vs. S-26 Gold ενισχυμένο με λουτεΐνη (n=115) ΒΣ ΜΣ ΠΚ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΥΞΗΣΗ 23 τελειόμηνα Μη τυχαιοποιημένη μελέτη ασφαλές, επαρκής ανάπτυξη, καλή ανοχή 3 ύποπτα συμπτώματα (πόνος, εξάνθημα, κολικοί)

36 Super μωρό που πήρε super βρεφικό γάλα Σημαντικοί (ποιοτικοί) παράγοντες επιλογής βρεφικού γάλακτος - διατροφική αξία - είδος και αναλογία θρεπτικών συστατικών (βέλτιστα πρωτεΐνη) - εμπλουτισμό με (ορισμένα) συστατικά & βιο-δραστικές ουσίες Στόχος - καλύτερη αύξηση (σωματικές αναλογίες), ιδανικά παρόμοια με θηλάζοντα, και ανάπτυξη (απόκτηση νέων ικανοτήτων) - προστασία από νοσήματα φθοράς με έναρξη από την παιδική ηλικία (παχυσαρκία)

37 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

38 Σίδηρος EFSA (2014) 2 mg/l 4 mg/l USA (FDA): Iron fortified formulas ~ 12 mg Fe/L Low iron formulas ~ 2 mg Fe/L

Σχετικά έγγραφα

Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα

Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα Κεφάλαιο