Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Κεφάλαιο 7 - Διαβούλευση με Ενδιαφερόμενα Μέρη

Transcript

1 Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας

2 Έργου: Σελίδα 2 από 72 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 7 ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Εισαγωγή Φάσεις της Διαβούλευσης Δυτικό Τμήμα του αγωγού ΤΑΡ Ελλάδας Επισκόπηση Φάση 1: Προκαταρκτική Οριοθέτηση Φάση 2: Βελτιστοποίηση της όδευσης Φάση 3: Οριοθέτηση του περιεχομένου της ΜΠΚΕ Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα του ΤΑΡ Επισκόπηση Φάση 1 & 2: Επιβεβαίωση Όδευσης Φάση 3: Οριοθέτηση Περιεχομένου της ΜΠΚΕ Κύριες δραστηριότητες διαβούλευσης στη ΜΠΚΕ Στόχοι Προσδιορισμός ενδιαφερόμενων μερών Δραστηριότητες διαβούλευσης Ελληνικό Δυτικό τμήμα του ΤΑΡ Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα του ΤΑΡ Μορφή των συναντήσεων διαβούλευσης κατά τη διάρκεια της κύριας φάσης της προετοιμασίας της ΜΠΚΕ Αποτελέσματα της κύριας φάσης διαβούλευσης στη ΜΠΚΕ Βασικά θέματα που τέθηκαν Ποικιλομορφία των θεμάτων προβληματισμού κατά μήκος της όδευσης του αγωγού Ελληνικό Δυτικό τμήμα του ΤΑΡ TAP Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα Απόκριση Έργου στα βασικά θέματα Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των διαβουλεύσεων ΤΑΡ Ελληνικό Δυτικό Τμήμα Μέθοδος και Αποτελέσματα αξιολόγησης Περιορισμοί ΤΑΡ Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα Μέθοδος και Αποτελέσματα αξιολόγησης Περιορισμοί Μηχανισμός Διατύπωσης Παραπόνων Παρακολούθηση και Πληροφόρηση Επόμενα στάδια 71

3 Έργου: Σελίδα 3 από 72 ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας Φάση 3: Αποτελέσματα 12 Πίνακας Φάση 2: Αποτελέσματα 19 Πίνακας Ομάδες ενδιαφερόμενων μερών 21 Πίνακας Σύνοψη συναντήσεων 24 Πίνακας Σύνοψη συναντήσεων 27 Πίνακας Επικοινωνιακό υλικό 28 Πίνακας Θέματα που τέθηκαν ανά Ζήτημα και Δήμο (Πραγματικός Αριθμός και (%)) στο Δυτικό τμήμα του ΤΑΡ Ελλάδας 32 Πίνακας Θέματα που τέθηκαν ανά Ζήτημα και Δήμο (Πραγματικός Αριθμός και (%)) στο 40 Πίνακας Αποτελέσματα Αξιολόγησης Αφισών (Πραγματικός Αριθμός & (%)) 60 Πίνακας Αποτελέσματα Φορμών Αξιολόγησης 67 ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήμα Φάσεις Διαβούλευσης 7 Σχήμα Φάσεις Διαβούλευσης 14 Σχήμα Φωτογραφίες από τις συναντήσεις 24 Σχήμα Φωτογραφίες από τις συναντήσεις 26 Σχήμα Θέματα που τέθηκαν 31 Σχήμα Χάρτης Θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών Κεντρική Μακεδονία 35 Σχήμα Χάρτης Θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών Δυτική Μακεδονία 37 Σχήμα Θέματα που τέθηκαν 39 Σχήμα Χάρτης θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών - Ανατολική Μακεδονία Θράκη (Αλεξανδρούπολη Μαρώνεια Σάπες) 44 Σχήμα Χάρτης θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών - Ανατολική Μακεδονία Θράκη (Κομοτηνή - Άβδηρα) 46 Σχήμα Χάρτης θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών - Ανατολική Μακεδονία Θράκη (Τοπείρος - Καβάλα) 48 Σχήμα Χάρτης θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών - Ανατολική Μακεδονία Θράκη (Παγγαίο -Αμφίπολη) 50 Σχήμα Χάρτης θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών Κεντρική Μακεδονία (Νέα Ζίχνη Σέρρες) 52 Σχήμα Χάρτης θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών Κεντρική Μακεδονία (Ηράκλεια Λαγκαδάς) 54 Σχήμα Χάρτης θεμάτων των ενδιαφερόμενων μερών Κεντρική Μακεδονία (Ωραιόκαστρο - Χαλκηδόνα) 56 ΛΙΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΩΝ Πλαίσιο Προοπτική της ΕΤΑΑ (EBRD) για τη Συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων 4 Πλαίσιο Φάση 1: Αποτελέσματα 9 Πλαίσιο Φάση 2: Αποτελέσματα της Διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς στη βελτιστοποίηση της όδευσης 10 Πλαίσιο Φάση 1: Στάδιο 1 Αποτελέσματα 17 Πλαίσιο Κύρια διαβούλευση κατά την ΜΠΚΕ: Διαφημιστική εκστρατεία 25 Πλαίσιο Κύρια διαβούλευση κατά την ΜΠΚΕ: Διαφημιστική εκστρατεία 27 Πλαίσιο Μη διεξαχθείσα συνάντηση 58 Πλαίσιο Ερωτήσεις Αξιολόγησης Αφίσας 60 Πλαίσιο Τροποποιήσεις στο Πρόγραμμα των Συναντήσεων 64 Πλαίσιο Ερωτήσεις Αξιολόγησης Αφίσας 65

4 Έργου: Σελίδα 4 από 72 7 ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ 7.1 Εισαγωγή Η διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη 1 αποτελεί βασικό στοιχείο της διαδικασίας ΜΠΚΕ 2. Σκοπός της διαβούλευσης με ενδιαφερόμενα μέρη είναι να επιτραπεί σε αυτά να αλληλεπιδρούν με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, να εκφράζουν τις απόψεις τους και να επηρεάζουν τον τρόπο αντιμετώπισης και τις τεχνικές λύσεις που προτείνονται σχετικά με τις ανησυχίες που εκφράζονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Η διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι μια συνολική και πολιτισμικά ενδεδειγμένη διαδικασία που περιλαμβάνει ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσεων, με σκοπό την κατανόηση των ανησυχιών των άλλων και την οικοδόμηση σχέσεων που βασίζονται στη συνεργασία. Επιτρέπει στα ενδιαφερόμενα μέρη να κατανοήσουν τους κινδύνους, τις επιπτώσεις και τις ευκαιρίες ενός έργου προκειμένου να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα. Πλαίσιο 7-1 Προοπτική της ΕΤΑΑ (EBRD) για τη Συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων «Η ETAA θεωρεί τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών ως σημαντικό τμήμα των καλών επιχειρηματικών πρακτικών και της κοινωνικής ευθύνης των εταιρειών, καθώς επίσης και έναν τρόπο βελτίωσης της ποιότητας των έργων. Πιο συγκεκριμένα, η αποτελεσματική συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών είναι βασικό στοιχείο για την επιτυχημένη διαχείριση των κινδύνων και των επιπτώσεων στις κοινότητες που επηρεάζονται από τα έργα, καθώς επίσης και βασικό στοιχείο για την επίτευξη μεγαλύτερου οφέλους για την κοινότητα.» 3 Πηγή: ETAA (2010) Οι βασικοί στόχοι της διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι: i) να διασφαλιστεί το ότι παρέχονται επαρκείς και έγκαιρες πληροφορίες σε αυτούς που επηρεάζονται από το έργο, ii) να δοθεί σε αυτές τις ομάδες επαρκής δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις και τις ανησυχίες τους (βλ. Κεφάλαιο 0) και 1 Το Σχέδιο Διαβούλευσης με Ενδιαφερόμενα Μέρη (ΣΔΕΜ) ορίζει τους εμπλεκόμενους φορείς ως άτομα ή ομάδες που επηρεάζονται ή είναι πιθανό να επηρεαστούν (άμεσα ή έμμεσα) από το έργο (επηρεαζόμενα μέρη) ή ενδέχεται να έχουν κάποιο συμφέρον σε σχέση με το έργο (λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη). 2 Ενώ το Ελληνικό θεσμικό πλαίσιο αναφέρεται μόνο στην Εκτίμηση και Αξιολόγηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων μέσω της εκπόνησης ΜΠΕ, η Εταιρεία TAP ΑG εξέτασε και τις κοινωνικές επιπτώσεις του Έργου κατά τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Μέσω της διαδικασίας Εκτίμησης και Αξιολόγησης των Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (εκπόνηση ΜΠΚΕ), η Εταιρεία TAP ΑG προσδιορίζει, αντιμετωπίζει και διαχειρίζεται όλες τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τις επιπτώσεις στην πολιτιστική κληρονομιά, τους κινδύνους και τις ευκαιρίες με ένα συστηματικό και ολοκληρωμένο τρόπο. 3 ETAA (2010) PR 10: Γνωστοποίηση πληροφοριών και συμμετοχή ενδιαφερομένων μερών. Περιβαλλοντική και Κοινωνική Πολιτική.

5 Έργου: Σελίδα 5 από 72 iii) να διασφαλιστεί το ότι τα σχόλια λαμβάνονται εγκαίρως ώστε να μπορούν να ληφθούν υπόψη στις αποφάσεις που αφορούν το έργο. Η εταιρεία TAP AG διαβουλεύεται με τα ενδιαφερόμενα μέρη στην Ελλάδα από το 2008 για το Δυτικό Τμήμα του αγωγού. Ενεπλάκησαν όλα τα επίπεδα αρχών, μη κυβερνητικών οργανισμών, τοπικών κοινοτήτων και άλλων ενδιαφερομένων μερών όπου παρουσιάστηκε το Έργο, συλλέχθηκαν πληροφορίες σχετικές με τη διαδικασία επιλογής όδευσης, διευκρινίστηκαν συγκεκριμένες απαιτήσεις, προσδοκίες και προτιμήσεις βασικών ενδιαφερόμενων μερών περιλαμβανομένων προτάσεων σχετικών με οποιαδήποτε συμπληρωματικά ή βελτιωτικά μέτρα σε όλα τα επίπεδα εθνικών αρχών, σε μη κυβερνητικούς οργανισμούς και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Η διαβούλευση συνεχίστηκε για το Ανατολικό Τμήμα του αγωγού χρησιμοποιώντας την ίδια προσέγγιση και σε όλες τις περιοχές έγινε σύμφωνα με τις παρακάτω εθνικές και διεθνείς απαιτήσεις: Διατάξεις για τη Δημόσια Διαβούλευση κατά την διαδικασία της Ελληνικής ΜΠΚΕ βάσει του Νόμου 3010/2002 περί εναρμόνισης του Ν. 1650/1986 με τις οδηγίες 97/11/ΕΚ και 96/61/ΕΚ, Απαιτήσεις Επίδοσης (PR) της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης ΕΤΑΑ (EBRD), Άρθρο 6 της Σύμβασης Άαρχους της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/ΗΕ): Πρόσβαση στην πληροφόρηση, συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, Σύμβαση Espoo της ΟΕΕ/ΗΕ για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο και Εταιρικά πρότυπα του TAP, συμπεριλαμβανομένου του Κώδικα Δεοντολογίας του. Το πλήρες Σχέδιο Διαβούλευσης με Ενδιαφερόμενα Μέρη (ΣΔΕΜ) καθώς και αναλυτική περιγραφή των ανωτέρω απαιτήσεων βρίσκονται σε ένα μεμονωμένο έγγραφο(tap-feed-gr- EIA-REP-7018 για το δυτικό τμήμα και 642-Y-TAE-0007 για το ανατολικό τμήμα του αγωγού TAP στην Ελλάδα). Το ΣΔΕΜ είναι ένα «ζωντανό έγγραφο» που επικαιροποιείται και προσαρμόζεται κατά την εκπόνηση της ΜΠΚΕ και την εξέλιξη του σχεδιασμού του έργου.

6 Έργου: Σελίδα 6 από 72 Το παρόν κεφάλαιο της ΜΠΚΕ συνοψίζει τη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε με ενδιαφερόμενα μέρη, ως υποστηρικτική ενέργεια κατά τη φάση ΜΠΚΕ. Διαιρείται στις παρακάτω ενότητες: Μεθοδολογία διαδικασίας διαβούλευσης και αποτελέσματα των προηγούμενων φάσεων Δραστηριότητες διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη της κύριας φάσης ΜΠΚΕ Αποτελέσματα της κύριας φάσης ΜΠΚΕ Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της διαβούλευσης που πραγματοποιήθηκε Μηχανισμός διατύπωσης παραπόνων Παρακολούθηση και Πληροφόρηση, και Επόμενα στάδια Με δεδομένο ότι η εταιρεία αρχικά ενεπλάκη με τα ενδιαφερόμενα μέρη του Ελληνικού Δυτικού Τμήματος του ΤΑΡ, το παρόν Κεφάλαιο θα ακολουθήσει τη χρονική αλληλουχία, με τη Διαβούλευση για το Ελληνικό Δυτικό Τμήμα του ΤΑΡ να αναλύεται πρώτα, ακολουθούμενη από την Διαβούλευση για το Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα. 7.2 Φάσεις της Διαβούλευσης Δυτικό Τμήμα του αγωγού ΤΑΡ Ελλάδας Επισκόπηση Η διαδικασία της διαβούλευσης με ενδιαφερόμενα μέρη για την υποστήριξη της ΜΠΚΕ του TAP περιλαμβάνει 6 φάσεις ώστε να διασφαλίσει ότι μία συνεχής, κατανοητή, και πολιτισμικά κατάλληλη προσέγγιση ακολουθείται για τη διαβούλευση και τη δημοσιοποίηση του έργου βλ Σχήμα 7-1. Όπως φαίνεται στο σχήμα, οι Φάσεις 1-4 έχουν ολοκληρωθεί και οι Φάσεις 5-6 έχουν προγραμματιστεί. Τα αποτελέσματα των Φάσεων 1-3 συνοψίζονται στις ενότητες έως Περισσότερες λεπτομέρειες για τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν και τα αποτελέσματα της κάθε φάσης παρατίθενται στο ΣΔΕΜ Ελλάδας (TAP-FEED-GR-EIA-REP- 7018).

7 Έργου: Σελίδα 7 από 72 Σχήμα 7-1 Φάσεις Διαβούλευσης Φάση 1 Προκαταρκτική Οριοθέτηση Στρατηγική διαβούλευση με την κυβέρνηση και με ανθρώπους κλειδιά προκειμένου να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με το έργο, να εκτιμηθεί η βιωσιμότητά του και να εντοπιστούν τυχόν βασικά θέματα σε αρχικό στάδιο. Φάση 2 Βελτιστοποίηση Όδευσης Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, το έργο παρουσιάζεται στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές και στις ενδεχομένως επηρεαζόμενες κοινότητες, προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν βασικά θέματα και ευαίσθητα σημεία, όπως τοποθεσίες ενδιαφέροντος, που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την επιλογή της όδευσης παρουσία ευπαθών ομάδων καθώς επίσης και με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση. Φάση 3 Οριοθέτηση του περιοχομένου της ΜΠΚΕ Νέα επαφή με τα ενδιαφερόμενα μέρη με τα οποία υπήρξε επικοινωνία κατά τη φάση βελτιστοποίησηςόδευσης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και επίσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη που βρίσκονται κατά μήκος της όδευσης που επιλέχθηκε. Σκοπός της παρούσας φάσης είναι η παροχή περαιτέρω λεπτομερειών αναφορικά με το έργο και η συλλογή πληροφόριών σχετικά με το πεδίο, την προσέγγιση, τα βασικά θέματα και τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη με τα οποία πρέπει να πραγματοποιηθούν διαβουλεύσεις. Ολοκληρώθηκαν Φάση 4 Κύρια Φάση Προετοιμασίας της ΜΠΚΕ Διατήρηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν κατά τις προηγούμενες φάσεις και διασφάλιση του εντοπισμού όλων των θεμάτων που αφορούν τα ενδιαφερόμενα μέρη. Εκ νέου επαφή με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές και τις επηρεαζόμενες κοινότητες κατά μήκος της διαδρομής του αγωγού που έχει επιλεγεί. Με στόχο την ενημέρωση για την εξέλιξη του έργου και τη δυνατότητα να σχολιάσουν, να εκφράσουν τυχόν ανησυχίες και να συζητήσουν θέματα. Εξοικείωση των ενδιαφερομένων μερών με τον μηχανισμό διατύπωσης παραπόνων και ενημέρωση σχετικά με τις επόμενες φάσεις του έργου. Φάση 5 Οριστικοποίηση & Δημοσιοποίηση Η τελική έκθεση ΜΠΚΕ θα παρουσιαστεί στα ενδιαφερόμενα μέρη στο τέλος της διαδικασίας ΜΠΚΕ. Θα παρουσιαστούν πληροφορίες για τις επιπτώσεις του έργου, καθώς επίσης και τα μέτρα αντιμετώπισης που έχουν σχεδιαστεί για την ελαχιστοποίησή τους, ή, εφόσον οι επιπτώσεις είναι θετικές, για τη ενίσχυσή τους. Φάση 6 Συνεχής Διαβούλευση Συνεχής διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη καθ όλη τη διάρκεια ζωής του έργου, με στόχο τη διατήρηση της σχέσης μεταξύ της εταιρείας ΤΑΡ AG και των ενδιαφερομένων μερών. Προγραμματίστηκαν Πηγή: ERM (2012) Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία την περίοδο εφαρμογής των μελετών της ΜΠΚΕ για το Δυτικό Τμήμα του Αγωγού ΤΑΡ Ελλάδας, η διαδικασία της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) στην Ελλάδα απαιτούσε τις παρακάτω δύο φάσεις: Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ) και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)

8 Έργου: Σελίδα 8 από 72 Η Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ) ήταν υπεύθυνη και για τις δύο φάσεις της διαδικασίας ΜΠΕ. Οι διαβουλεύσεις κατά τη διάρκεια της φάσης της ΠΠΕ περιοριζόταν στις εθνικές δημόσιες αρχές και η ΠΠΕ υποβάλλεται στην Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ) για εξέταση. Κατά τη διάρκεια της φάσης της ΠΠΕ, όταν η ΠΠΕ είχε ολοκληρωθεί αλλά πριν από την έγκρισή της, η μελέτη υποβαλλόταν στις εμπλεκόμενες περιφέρειες και υπόκειντο σε δημόσια κοινοποίηση. Σε κάθε περιφέρεια οργανώνονταν μία δημόσια διαβούλευση. Η ΠΠΕ για το Δυτικό Τμήμα του ΤΑΡ Ελλάδας καταρτίστηκε μετά την Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ, διαδραματίζοντας παρεμφερή ρόλο στη διαδικασία ΜΠΚΕ αλλά εκπληρώνοντας τις ειδικές απαιτήσεις της ελληνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας εκείνη την περίοδο. Επομένως, δεν κρίθηκε σκόπιμο να υπάρξει επιπρόσθετη φάση διαβουλεύσεων της ΠΠΕ, καθώς δεν θα παρείχε πρόσθετη αξία στα ενδιαφερόμενα μέρη ή στο Έργο και θα μπορούσε να συμβάλει στην 'κόπωση των ενδιαφερόμενων μερών' Φάση 1: Προκαταρκτική Οριοθέτηση Η Φάση 1 ήταν το αρχικό στάδιο για την έναρξη του Έργου TAP, το οποίο συνίστατο υψηλού επιπέδου στρατηγική διαβούλευση με τον διευθυντή και τον αναπληρωτή διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), προκειμένου να παρασχεθούν πληροφορίες αναφορικά με το έργο, να εκτιμηθεί η βιωσιμότητά του και να εντοπιστούν έγκαιρα οποιαδήποτε βασικά ζητήματα. Αυτές οι συναντήσεις ήταν σημαντικές προκειμένου να διασφαλιστεί η τρέχουσα και μελλοντική υποστήριξη για το Έργο. Η αρχική συνάντηση επικεντρώθηκε στη διαδικασία εκπόνησης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, στις απαιτήσεις του υπουργείου και στα πρότυπα του έργου. Κατά τη δεύτερη συνάντηση πραγματοποιήθηκαν αναλυτικότερες συζητήσεις όσον αφορά το Έργο. Οι βασικοί άξονες της συζήτησης κατά τη διάρκειας αυτής της συνάντησης συνοψίζονται παρακάτω στο Πλαίσιο 7-2.

9 Έργου: Σελίδα 9 από 72 Πλαίσιο 7-2 Φάση 1: Αποτελέσματα Παρουσίαση της προόδου του TAP στην Ελλάδα, την Ιταλία & την Αλβανία Πρόταση επικοινωνίας με την αρχαιολογική υπηρεσία του Υπουργείου Άμυνας & του Υπουργείου Εξωτερικών Διαδικασία για την μελέτη της ΜΠΕ & περιβαλλοντικές απαιτήσεις Διασυνοριακά περιβαλλοντικά θέματα Σταθμοί Συμπίεσης (Σημείωση: Για το Ελληνικό Δυτικό Τμήμα δεν θεωρούνται πλέον Σταθμοί Συμπίεσης) Πηγή: ERM (2012) Φάση 2: Βελτιστοποίηση της όδευσης Η διαδικασία της επιλογής της όδευσης του αγωγού ολοκληρώθηκε σε διάφορα επαναληπτικά στάδια στα πλαίσια της διαδικασίας βελτιστοποίησης της όδευσης. Αρχικά, δύο βασικοί διάδρομοι του αγωγού, οι οποίοι αναφέρονται ως Βόρειος Διάδρομος και Νότιος Διάδρομος εντοπίστηκαν εντός περιοχής έρευνας πλάτους 50 χλμ ανάμεσα στη Νέα Μεσημβρία και το σύνορο με την Αλβανία. Ο καθορισμός έγινε λαμβάνοντας υπόψη τη γενική τοπογραφία της περιοχής και τους βασικούς περιορισμούς όπως προστατευόμενες περιοχές, δυνατότητα παραλληλίας με υφιστάμενες υποδομές, άλλα τεχνικά θέματα και θέματα εφοδιαστικής. Για κάθε κύριο διάδρομο αναπτύχθηκαν μια σειρά από οδεύσεις και τοπικές εναλλακτικές με στόχο την αποφυγή ή την ελαχιστοποίηση των αλληλεπιδράσεων με τους κύριους περιβαλλοντικούς, κοινωνικοοικονομικούς και πολιτισμικούς περιορισμούς, δηλαδή: περιοχές προστασίας, οικισμοί, υφιστάμενες χρήσεις γης και γνωστοί αρχαιολογικοί χώροι 4. Ως αποτέλεσμα, καθορίστηκε ένα σύνολο από εναλλακτικές οδεύσεις. Μετά από συγκριτική αξιολόγηση αυτών των επιλογών όδευσης, δύο οδεύσεις εντοπίστηκαν ως οι κύριες εναλλακτικές οδεύσεις: Η Βόρεια Όδευση Ν 1 (προτεινόμενη όδευση), και Η Νότια Όδευση S 0. Η διαβούλευση στη Φάση 2 αρχικά αποτελείτο από 2 στάδια: Στάδιο 1: Κοινοποίηση στις Αρχές και Διαβούλευση με τους Βασικούς Εμπλεκόμενους Φορείς (Νοέμβριος 2010 Φεβρουάριος 2011). Το στάδιο αυτό 4 Η μελέτη αξιολόγησης των εναλλακτικών οδεύσεων διεξήχθη μέσω ενός συνδυασμού μελετών γραφείου και επιθεωρήσεων πεδίου από το Φθινόπωρο του 2010 μέχρι την Άνοιξη του 2011.

10 Έργου: Σελίδα 10 από 72 περιελάμβανε την παρουσίαση του Έργου στις εθνικές, περιφερειακές και νομαρχιακές αρχές, πριν από την επέκταση της διαβούλευσης σε επίπεδο δήμων και οικισμών των δύο διαδρόμων της όδευσης 5. Στάδιο 2: Δραστηριότητες επαλήθευσης (Ιούνιος - Ιούλιος 2011). Το στάδιο αυτό περιελάμβανε την πληροφόρηση των εμπλεκόμενων φορέων αναφορικά με την προτεινόμενη όδευση και τη συζήτηση τυχόν ανησυχιών τους. Το στάδιο αυτό πραγματοποιήθηκε από κοινού με τη φάση οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ και ως εκ τούτου τα αποτελέσματα αναφέρονται στη φάση 3 της διαβούλευσης (Κεφάλαιο ). Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις με 12 εθνικές αρχές, 8 περιφερειακές αρχές, 14 δήμους, 20 οικισμούς και 3 ΜΚΟ. Τα κύρια αποτελέσματα συνοψίζονται στο Πλαίσιο 7-3 παρακάτω. Λεπτομερής ανάλυση των εναλλακτικών οδεύσεων παρατίθεται στην Αξιολόγηση εναλλακτικών οδεύσεων στην Ελλάδα (GPL00-ILF-100-F-TRP-0001). Πλαίσιο 7-3 Φάση 2: Αποτελέσματα της Διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς στη βελτιστοποίηση της όδευσης Γενικά, οι δήμοι που συμμετείχαν δήλωσαν ότι ήταν ευπρόσδεκτη η διέλευση του αγωγού από τον δήμο τους προκειμένου να υλοποιηθούν πιθανά οφέλη που συνδέονταν με το Έργο. Ειδικότερα, εκφράστηκαν προσδοκίες για αποζημιώσεις για τη χρήση και την κτήση γης καθώς και τη μελλοντική δυνατότητα πρόσβασης στο αέριο. Ωστόσο, εκπρόσωποι της πόλης της Πτολεμαΐδας (δήμαρχος και πολεοδομικό τμήμα) έδειξαν σκεπτικισμό προς το Έργο, ο οποίος οφειλόταν σε παλαιότερες εμπειρίες που συνδέονταν με άλλες μεγάλες δραστηριότητες ανάπτυξης στην περιοχή, ειδικά όσο αφορά θέματα αποζημίωσης γης και απασχόλησης. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου του Έργου, επιβεβαιώθηκε, μέσω της διαδικασίας αξιολόγησης των εναλλακτικών οδεύσεων, ότι η βόρεια βασική όδευση αντιμετώπιζε ενδεχομένως λιγότερες δυσκολίες όσον αφορά τις επιπτώσεις σε επίπεδο πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά μεγαλύτερες δυσκολίες ως προς τις αλληλεπιδράσεις με τις περιοχές εξόρυξης λιγνίτη που έχουν παραχωρηθεί στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ). Ως εκ τούτου, πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις με τη ΔΕΗ αναφορικά με την όδευση του αγωγού, ώστε να μην επηρεαστεί η περιοχή εξόρυξης. Στη συνέχεια, η εταιρεία TAP AG επέλεξε την πιο άμεση βόρεια εναλλακτική όδευση του αγωγού ως τη βέλτιστη όδευση για να προωθηθεί για περαιτέρω σχεδιασμό. Πηγή: ERM (2012) Συνάντηση με τους εμπλεκόμενους φορείς στον οικισμό Μολόχα 5 Μετά από μια διοικητική ρύθμιση που τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2011 και αναφέρεται ως Καλλικράτης, η ελληνική δημόσια διοίκηση αναδιοργανώθηκε σε δύο κύρια επίπεδα: περιφέρειες και δήμους. Το ενδιάμεσο διοικητικό επίπεδο μεταξύ περιφερειών και δήμων, το οποίο ονομαζόταν νομαρχίες, καταργήθηκε από τη μεταρρύθμιση.

11 Έργου: Σελίδα 11 από Φάση 3: Οριοθέτηση του περιεχομένου της ΜΠΚΕ Δημοσιοποίηση της οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ και διαβούλευση πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο και Ιούλιο του Περιελάμβανε νέα επίσκεψη των εμπλεκόμενων φορέων της κυβέρνησης και των ΜΚΟ, οι οποίοι συμμετείχαν προηγουμένως, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επιλογής της όδευσης, σε εθνικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο, καθώς και με εκπροσώπους των τοπικών κοινοτήτων από τους 11 δήμους από όπου διέρχεται διάδρομος των 2 χλμ της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού (Βόρεια Όδευση). Σκοπός αυτής της φάσης της διαβούλευσης ήταν η παροχή επιπλέον πληροφοριών αναφορικά με το Έργο στους εμπλεκόμενους φορείς και η λήψη πληροφόρησης σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της μελέτης, την μεθοδολογία, τα βασικά θέματα και τα άλλα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη με τα οποία πρέπει να πραγματοποιηθούν διαβουλεύσεις κατά τη διάρκεια εκπόνησης της ΜΠΚΕ. Συνολικά, 79 άτομα παρευρέθηκαν σε συναντήσεις που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της φάσης οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ. Διεξήχθησαν συναντήσεις με 10 εκπροσώπους από εθνικές αρχές με έδρα στην Αθήνα, συμπεριλαμβανομένων των υπουργείων, των κυβερνητικών υπηρεσιών και των ρυθμιστικών αρχών. Επιπλέον, διεξήχθη μια συνάντηση στην Αθήνα με 3 εκπροσώπους από ΜΚΟ εθνικού επιπέδου, πανεπιστήμια και ερευνητικούς οργανισμούς. Επιπλέον συναντήσεις διεξήχθησαν με 66 εκπροσώπους από 11 Δήμους και 39 τοπικές κοινότητες, των οποίων την επικράτεια διασχίζει ο διάδρομος των 2 χλμ του αγωγού, καθώς επίσης και με περιφερειακές και τοπικές ΜΚΟ. Οι πέντε συναντήσεις οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ οργανώθηκαν από την εταιρεία TAP AG στη Θεσσαλονίκη, στα Κουφάλια, στην Πτολεμαΐδα, στην Καστοριά και στην Κοζάνη. Σε αυτή τη φάση διαβούλευσης, παρουσιάστηκε μια νέα εναλλακτική όδευση στη Δυτική Μακεδονία, η οποία διερχόταν νοτίως της περιοχής του ορυχείου νικελίου της ΛΑΡΚΟ. Αυτή η εναλλακτική όδευση υιοθετήθηκε έκτοτε έτσι ώστε να συνδεθεί με μια τοπική εναλλακτική όδευση στην Αλβανία προκειμένου να αποφευχθούν κάποιες ορεινές περιοχές στην Αλβανία. Οι λεπτομέρειες αυτής της τοπικής εναλλακτικής όδευσης περιγράφονται στο Κεφάλαιο Στις συναντήσεις, έγινε παρουσίαση του Έργου και της έκθεσης οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ πριν από την έναρξη υποβολής ερωτήσεων και σχολίων. Οι συμμετέχοντες είχαν επίσης τη δυνατότητα να υποβάλουν ερωτήσεις και σχόλια μέσω γραπτών εντύπων ή να τις αποστείλουν στη συνέχεια ταχυδρομικώς ή μέσω της ιστοσελίδας του Έργου. Επιπλέον, στους

12 Έργου: Σελίδα 12 από 72 προέδρους των τοπικών κοινοτήτων παρασχέθηκε υλικό προκειμένου να πληροφορήσουν τις κοινότητές τους αναφορικά με τη διαδικασία οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ καθώς και να παρέχουν ενημέρωση για το δίαυλο επικοινωνίας με το Έργο. Δημοσιεύτηκαν επίσης διαφημίσεις σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς με σκοπό την πληροφόρηση των μελών των κοινοτήτων και άλλων τοπικών ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με το Έργο και τη διαδικασία οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ καθώς και την παροχή πληροφοριών σχετικά με τον μηχανισμό για την υποβολή των σχολίων τους. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης διαβούλευσης, το Έργο έγινε σε γενικές γραμμές δεκτό από τους εμπλεκόμενους φορείς. Η πιθανότητα επίτευξης οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και ιδιαίτερα η προοπτική ευκαιριών απασχόλησης για τις κοινότητες που βρίσκονται κατά μήκος της όδευσης εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα. Αρκετοί εκπρόσωποι από κυβερνητικά τμήματα προσέφεραν την υποστήριξη και την εμπειρία τους στην παροχή βασικών δεδομένων αναφορικά με την υφιστάμενη κατάσταση της περιοχής και του περιβάλλοντος για να διευκολύνουν τυχόν αξιολογήσεις επιπτώσεων ή για να πληροφορήσουν καλύτερα τον λεπτομερή σχεδιασμό της όδευσης σε μεταγενέστερο στάδιο. Τα κύρια σχόλια που εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια των συναντήσεων της οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ συνοψίζονται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 7-1). Πίνακας 7-1 Θέμα που τέθηκε Φάση 3: Αποτελέσματα Ανησυχίες αναφορικά με την απόκτηση γης: Λεπτομερείς ερωτήσεις σχετικά με τις διαδικασίες για την απόκτηση γης, τις διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες γης και υποθετικά σενάρια ήταν τα βασικά θέματα που τέθηκαν σε όλες τις δημοτικές συναντήσεις. Η κύρια ανησυχία ήταν πώς η εταιρεία TAP AG θα αποκτήσει τη γη αν οι διαπραγματεύσεις καλής πίστεως αποτύχουν και ποιο θα είναι το νομικό πλαίσιο για την εν λόγω απόκτηση, δεδομένου ότι πρόκειται για ιδιωτικό έργο (δηλαδή ο κύριος του Έργου δεν είναι το Ελληνικό κράτος). Ανησυχίες αναφορικά με την άντληση υδάτων για υδραυλικές δοκιμές: Στην περιφερειακή συνάντηση στη Θεσσαλονίκη, η εκπρόσωπος της Διεύθυνσης Υδάτων εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με την άντληση υδάτων για τις υδραυλικές δοκιμές. Υπογράμμισε ότι πρέπει να οριστούν οι ποσότητες, οι πηγές, η διαδικασία και η διαχείριση του ύδατος που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί στις υδραυλικές δοκιμές του αγωγού. Επιπλέον, οι εκπρόσωποι της Αρχής Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα εξέφρασαν την άποψη ότι η άντληση υδάτων θα πρέπει να πραγματοποιηθεί από και προς ισότιμα οικοσυστήματα - π.χ. δεν μπορεί να αντληθεί νερό από τον Ποταμό Αξιό και στη συνέχεια να απελευθερωθεί στη Λίμνη Καστοριάς. Το χρονοδιάγραμμα της άντλησης υδάτων είναι αποφασιστικής σημασίας. Η Αρχή Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Αξιού-Λουδία πρότεινε ως καλύτερο χρονοδιάγραμμα τον χειμώνα, γιατί ο Αξιός Ποταμός μπορεί να παρέχει τις ποσότητες που απαιτούνται για τις υδραυλικές δοκιμές..

13 Έργου: Σελίδα 13 από 72 Θέμα που τέθηκε Ανησυχίες αναφορικά με τους φυσικούς πόρους και τα δάση: Στην περιφερειακή συνάντηση στη Θεσσαλονίκη, ο εκπρόσωπος της Αρχής Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα εξέφρασε την ανησυχία του για τη διέλευση του Αξιού Ποταμού. Οι τεχνικές λεπτομέρειες και οι διελεύσεις από τα ποτάμια θα πρέπει να σχεδιαστούν προσεκτικά για να ελαχιστοποιηθούν τυχόν επιπτώσεις στην παραποτάμια βλάστηση. Εκπρόσωποι από τη Διεύθυνση Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης της Κεντρικής Μακεδονίας πρότειναν να αποφευχθούν χώροι φιλοξενίας εργαζομένων ή χώροι αποθήκευσης σωλήνων σε δασικές εκτάσεις. Συμβατότητα με άλλες υποδομές: Ένας συμμετέχων ρώτησε αν η παρουσία ενός αγωγού σε ένα χωράφι είναι συμβατή με φωτοβολταϊκά πάνελ. Πολλοί αγρότες στην περιοχή έχουν κάνει αίτηση για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα χωράφια τους. Στη συνάντηση των Κουφαλίων (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας), ένας εκπρόσωπος των τεχνικών τμημάτων εξέφρασε την ανησυχία του για το πιθανό υψηλότερο κόστος ανάπτυξης υπόγειων δικτύων αγωγών (π.χ. υδαταγωγών) στο μέλλον, καθώς θα πρέπει να εγκατασταθούν βαθύτερα υπογείως λόγω της παρουσίας του Έργου TAP. Επιλογές για σταθμούς συμπίεσης και ρύπανση: Ένας συμμετέχων στη δημοτική συνάντηση της Καστοριάς εξέφρασε την άποψη ότι η εταιρεία TAP AG θα πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα εγκατάστασης του σταθμού συμπίεσης κοντά στην Καστοριά ώστε να αυξηθούν οι ευκαιρίες απασχόλησης κατά τη διάρκεια ζωής του Έργου (σημειώνεται ότι αυτός ο σταθμός συμπίεσης δεν εξετάζεται πλέον στον σχεδιασμό του Δυτικού Τμήματος του Έργου στην Ελλάδα). Επιπλέον, εκφράστηκε ανησυχία για την πιθανή ρύπανση του αέρα από τον σταθμό συμπίεσης που βρίσκεται στην Αλβανία και για το πώς ο TAP AG αξιολογεί τις διασυνοριακές επιπτώσεις. Ευκαιρίες απασχόλησης για τις τοπικές κοινότητες κατά τη διάρκεια της περιόδου κατασκευής: Σε όλες τις δημοτικές συναντήσεις, το θέμα των ευκαιριών απασχόλησης για τον τοπικό πληθυσμό κατά τη διάρκεια της κατασκευής και λεπτομέρειες σχετικά με το πώς η εταιρεία TAP AG πρόκειται να διασφαλίσει το ότι ο ανάδοχος προσλαμβάνει άτομα από τις τοπικές κοινότητες ήταν βασική ανησυχία. Ένας πρόεδρος τοπικής κοινότητας πρότεινε επίσης να μην εμπλακούν μόνο οι δήμοι αλλά και οι τοπικές κοινότητες σε τυχόν μηχανισμούς που θα χρησιμοποιηθούν για την επιλογή εργατικού δυναμικού, καθώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον εντοπισμό των ατόμων που έχουν ανάγκη να εργαστούν. Άλλα οφέλη στις τοπικές κοινότητες: Εκφράστηκε η άποψη ότι τα χρήματα από τα τέλη διέλευσης δεν θα φτάσουν ποτέ στους δήμους και τις τοπικές κοινότητες. Ένας εκπρόσωπος από τον δήμο Πτολεμαΐδας παρουσίασε την περίπτωση των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων της ΔΕΗ. Η τοπική αντίληψη είναι ότι η ΔΕΗ δεν υποστήριξε τις τοπικές κοινότητες και τους δήμους, παρά την πολύχρονη παρουσία της στην περιοχή. Ο ίδιος εκπρόσωπος εξέφρασε την ιδέα ότι η εταιρεία TAP AG θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι χορηγός ορισμένων δημοτικών δραστηριοτήτων. Κατά την άποψή του, ο τρόπος διασφάλισης οφελών για τις τοπικές κοινότητες θα πρέπει να περιγραφεί με σαφήνεια και να προσδιοριστεί στο αρχικό στάδιο του έργου. Περιφερειακά πλαίσια για τον χωροταξικό σχεδιασμό και τη βιώσιμη ανάπτυξη: Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων με τις περιφερειακές αρχές τόσο από την Κεντρική όσο και από τη Δυτική Μακεδονία, υπογραμμίστηκε το γεγονός ότι τα περιφερειακά πλαίσια είναι αυτή τη στιγμή υπό αναθεώρηση από το Υπουργείο. Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και 3 χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί και να οριστικοποιηθεί. Αν η διαδικασία διαρκέσει τόσο πολύ, ο Διαδριατικός αγωγός θα έχει ήδη λάβει περιβαλλοντική άδεια και επομένως θα έχει περιληφθεί στα περιφερειακά πλαίσια. Διαφορετικά, θα πρέπει να καθοριστεί ένας τρόπος προκειμένου το Έργο του TAP να περιληφθεί στα περιφερειακά πλαίσια. Οι αρχές πρότειναν παρακολούθηση του θέματος με τη διεύθυνση σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος για να οριστούν οι κατάλληλες διαδικασίες και να παρακολουθούνται τυχόν εξελίξεις αναφορικά με τον περιφερειακό σχεδιασμό. Πηγή: ERM (2012)

14 Έργου: Σελίδα 14 από Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα του ΤΑΡ Επισκόπηση Η προσέγγιση του ΤΑΡ για τη Διαβούλευση με τα Ενδιαφερόμενα Μέρη για το Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα του ΤΑΡ ευθυγραμμίζεται με τη διαδικασία που ήδη έχει αναπτυχθεί για το Δυτικό Τμήμα του αγωγού με κάποιες τροποποιήσεις βλ. Σχήμα 7-2. Η φάση πριν από την Οριοθέτηση Περιεχομένου της ΜΠΚΕ και η φάση Βελτιστοποίησης της Όδευσης έχουν συγχωνευθεί στην επονομαζόμενη Φάση Επιβεβαίωσης Όδευσης, εξαιτίας της αρχής της ομαδοποίησης που υπαγορεύει την ακολουθία με τον υφιστάμενο αγωγό της ΔΕΣΦΑ κατά το δυνατόν περισσότερο. Σχήμα 7-2 Φάσεις Διαβούλευσης Φάση 1 & 2 Επιβεβαίωση Όδευσης Στρατηγική διαβούλευση υψηλού επιπέδου με την κυβέρνηση και βασικές ομάδες πληροφοριοδοτών προκειμένου να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με το έργο, να εκτιμηθεί η βιωσιμότητά του και να εντοπιστούν τυχόν βασικά θέματα σε αρχικό στάδιο. Φάση 3 Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ Παρουσίαση του Έργου σε βασικούς εμπλεκόμενους φορείς περιλαμβανομένων των εθνικών, περιφερειακών και δημοτικών αρχών, καθώς και ΜΚΟ και λοιπών ενδιαφερομένων μερών, προκειμένου να ενημερωθούν για την επιλογή της όδευσης και για να παρέχουν σχόλια για το πεδίο εφαρμογής, την προσέγγιση και τα βασικά θέματα. Φάση 4 Κύρια Φάση ΜΠΚΕ Ολοκληρώθηκαν Διατήρηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν κατά τις προηγούμενες φάσεις με τη συνέχιση της συμμετοχής των εθνικών, περιφερειακών και δημοτικών εμπλεκόμενων μερών καθώς και των τοπικά επηρεαζόμενων κοινοτήτων κατά μήκος της επιλεγμένης όδευσης του αγωγού με στόχο την παροχή ενημέρωσης σχετικά με το Έργο και τον σχολιασμό και έκφραση οποιασδήποτε ανησυχίας και συζήτηση των θεμάτων. Εξοικείωση των εμπλεκόμενων μερών με τον μηχανισμό παραπόνων και την παροχή πληροφοριών για τα επόμενα στάδια του σχεδίου. Φάση 5 Οριστικοποίηση της Ενοποιημένης ΜΠΚΕ & Δημοσιοποίηση Η τελική έκθεση ΜΠΚΕ θα παρουσιαστεί στα ενδιαφερόμενα μέρη στο τέλος της διαδικασίας ΜΠΚΕ. Θα παρουσιαστούν πληροφορίες για τις επιπτώσεις του έργου, καθώς επίσης και τα μέτρα αντιμετώπισης που έχουν σχεδιαστεί για την ελαχιστοποίησή τους, ή, εφόσον οι επιπτώσεις είναι θετικές, για τη ενίσχυσή τους. Φάση 6 Συνεχής Διαβούλευση Συνεχής διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη καθ όλη τη διάρκεια ζωής του έργου με στόχο τη διατήρηση των σχέσεων μεταξύ του ΤΑΡ και των ενδιαφερομένων μερών Προγραμματίστηκαν Πηγή: ASPROFOS (2012)

15 Έργου: Σελίδα 15 από 72 Όπως φαίνεται στο Σχήμα 7-2, οι Φάσεις 1-4 έχουν ολοκληρωθεί και οι Φάσεις 5-6 έχουν προγραμματιστεί. Τα αποτελέσματα των πρώτων τριών Φάσεων συνοψίζονται στις Ενότητες έως Περισσότερες λεπτομέρειες για τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν και τα αποτελέσματα της κάθε φάσης παρατίθενται στο ΣΔΕΜ Ελλάδας (GPL00-ASP-642-Y-TAE-0007). Σύμφωνα με το νέο Εθνικό Νόμο 4014/2011, η Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ) δεν εφαρμόζεται πλέον και η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) πρέπει να υποβάλλεται στην Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ). Η Υπηρεσία αυτή είναι υπεύθυνη για την διαδικασία ΜΠΕ. Ο Νόμος 4014/2011, άρθρο 19 θεσμοθετεί την έκδοση μιας νέας ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) για την ανάλυση των διαδικασιών δημοσίων διαβουλεύσεων και δημοσιοποιήσεων όλων των Έργων. Πριν την επιβολή της νέας απόφασης, εφαρμόζεται η προηγούμενη νομοθεσία. Με βάση την προηγούμενη νομοθεσία, η δημόσια διαβούλευση κατά τη διαδικασία ΜΠΚΕ στην Ελλάδα βασίζεται στην ΚΥΑ 37111/200 που θεσμοθετείται με το Νόμο 3010/2002 σε εναρμόνιση του Ν. 1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11/EC και 96/61/EC. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Νόμος 4014/2011 εισάγει ένα εθελοντικό στάδιο Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (το οποίο είναι ισοδύναμο με την Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου). Σύμφωνα με το Άρθρο 2, ο ιδιοκτήτης του Έργου μπορεί να διεξάγει δημόσια διαβούλευση και δημοσίευση για την παρουσίαση των βασικών τεχνικών χαρακτηριστικών του έργου και των κυριότερων περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο στόχος του ΠΠΠΑ είναι η διευκόλυνση της Αρμόδιας Υπηρεσίας για την παροχή κατευθυντήριων γραμμών / οδηγιών σε διάφορα θέματα της ΜΠΚΕ, μετά την λήψη σχολίων και προτάσεων από τους σχετικούς εμπλεκόμενους φορείς. Αυτές οι οδηγίες αναφέρονται σε (α) οποιεσδήποτε επιπλέον εναλλακτικές, (β) οποιαδήποτε ειδική μελέτη που οι εμπλεκόμενοι φορείς κρίνουν αναγκαίο να διεξαχθεί και τη μεθοδολογία για αυτές τις μελέτες, (γ) οποιαδήποτε θέματα απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, (δ) έναν κατάλογο των εμπλεκόμενων φορέων που θα συμμετέχουν στη διαβούλευση και (ε) οποιεσδήποτε άλλες ειδικές οδηγίες που πρέπει να ακολουθηθούν για την πλήρη ΜΠΚΕ. Για τα έργα που κατατάσσονται στην κατηγορία Α1 (σύμφωνα με την ΥΑ 1958/2012), όπως το Έργο του ΤΑΡ, η διαδικασία καθορίζεται από το Άρθρο 3 του Ν. 4014/2011. Εν συντομία, τα στάδια της διαδικασίας του ΠΠΠΑ συνοψίζονται παρακάτω:

16 Έργου: Σελίδα 16 από Έλεγχος πληρότητας από την Αρμόδια Αρχή (ΥΠΕΚΑ/ΕΥΠΕ) 2. Εξέταση της μελέτης από τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς της Διοίκησης, όπως καθορίζονται από την Αρμόδια Υπηρεσία 3. Αξιολόγηση των γνωμοδοτήσεων των υπηρεσιών και φορέων και 4. Έκδοση της απόφασης θετικής γνωμοδότησης ΠΠΠΑ. Ο νόμος απαιτεί διαβούλευση κατά τη διάρκεια της Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ να γίνεται με εθνικές, περιφερειακές και δημοτικές δημόσιες υπηρεσίες. Η Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ θα πρέπει να υποβάλλεται στην Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ/ΕΥΠΕ) για εξέταση. Κατά τη διάρκεια της φάσης ΜΠΕ, όταν έχει ολοκληρωθεί η ΜΠΕ αλλά πριν από την έγκριση η μελέτη υποβάλλεται στις αντίστοιχες περιφέρειες και υπόκειται σε δημόσια διαβούλευση. Μία συνάντηση δημόσιας διαβούλευσης διοργανώνεται σε κάθε περιφέρεια Φάση 1 & 2: Επιβεβαίωση Όδευσης Όπως ήδη αναφέρθηκε στο Κεφάλαιο 7.1, η ΤΑΡ AG βρίσκεται σε συνεχή διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς από το 2008 για το Δυτικό τμήμα του αγωγού. Η προσέγγιση της διαδικασίας διαβούλευσης για το Ανατολικό τμήμα του Έργου είναι παρόμοιο με το Δυτικό τμήμα με ορισμένες προσαρμογές. Η φάση πριν από την Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου και η φάση Βελτιστοποίησης της Όδευσης έχουν συγχωνευθεί σε αυτό που τώρα αποκαλείται φάση Επιβεβαίωσης της Όδευσης σε ότι αφορά τη διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, εξαιτίας της αρχής της ομαδοποίησης η οποία υπαγορεύει ότι ο υφιστάμενος αγωγός της ΔΕΣΦΑ πρέπει να ακολουθείται κατά το δυνατόν περισσότερο. Σκοπός της φάσης Επιβεβαίωσης της Όδευσης για το Ανατολικό τμήμα του ΤΑΡ Ελλάδας ήταν η επιβεβαίωση της δυνατότητας ομαδοποίησης του διαδρόμου της προτεινόμενης όδευσης με τον υφιστάμενο αγωγό φυσικού αερίου κατά μήκος του ανατολικού τμήματος της Βόρειας Ελλάδας, ξεκινώντας από την περιοχή των Κήπων (κοντά στα σύνορα με την Τουρκία) και εκτεινόμενος μέχρι την περιοχή της Θεσσαλονίκης, Νέα Μεσημβρία. Επιπροσθέτως, πέντε (5) τοπικές εναλλακτικές οδεύσεις 6 έχουν εξεταστεί, κυρίως για τη διερεύνηση της βελτίωσης της 6 Η μελέτη των τοπικών εναλλακτικών οδεύσεων διεξήχθη μέσω ενός συνδυασμού έρευνας γραφείου και έρευνας πεδίου μεταξύ Αυγούστο και Νοέμβριο 2012.

17 Έργου: Σελίδα 17 από 72 προτεινόμενης όδευσης, την αποφυγή τοπικών περιορισμών και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Η εφαρμογή της Αρχής της Ομαδοποίησης των Υποδομών προσδιόρισε ότι η διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς κατά τη διάρκεια της Επιβεβαίωσης Όδευσης περιελάμβανε δύο στάδια: α) Στάδιο τεχνικών θεμάτων που σχετίζονται με την ΜΠΚΕ το οποίο περιελάμβανε την παρουσίαση του Ανατολικού τμήματος του Έργου σε δύο βασικούς εμπλεκόμενους φορείς, την ΕΥΠΕ του ΥΠΕΚΑ και τον ΔΕΣΦΑ, για την διευκρίνιση θεμάτων σχετικών με την υποδομή της ενοποιημένης ΜΠΚΕ, την εκτίμηση των εναλλακτικών και της τεχνικής εφικτότητας της αρχής της ομαδοποίησης. Τα κύρια θέματα συζήτησης αυτών των συναντήσεων συνοψίζονται στο Πλαίσιο 7-4. Πλαίσιο 7-4 Φάση 1: Στάδιο 1 Αποτελέσματα Πληροφόρηση σχετικά με την απόφαση των μετόχων του ΤΑΡ να επεκτείνουν το Έργο προς τα Ανατολικά Διευκρίνιση για μία μόνη Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου για το Ανατολικό τμήμα του ΤΑΡ αντί για μία ενοποιημένη Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου Δυτικού και Ανατολικού τμήματος Απαιτήσεις και διευκρινήσεις για την Ενοποιημένη ΜΠΚΕ (Δυτικό και Ανατολικό τμήμα) Διευκρινήσεις για τις τοπικές εναλλακτικές Νομικές υποχρεώσεις για τη διαφύλαξη της όδευσης του ITGI (Αγωγού Διασύνδεσης Τουρκία Ελλάδα Ιταλία) δεν υπάρχει τέτοια υποχρέωση μέχρι την έκδοση της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων σύμφωνα με το νόμο 4014/2011 Διασταυρώσεις με ποτάμια Περιορισμοί αποστάσεων ασφαλείας μεταξύ των αγωγών ή/και των εγκαταστάσεων για τη φάση κατασκευής και λειτουργίας Σταθμοί συμπίεσης Πηγή: ASPROFOS (2012) β) Στάδιο συλλογής στοιχείων περιορισμών, το οποίο περιελάμβανε παρουσίαση του συνολικού Έργου ΤΑΡ, διαβούλευση με εμπλεκόμενους φορείς της προτεινόμενης όδευσης και προσδιορισμός των περιβαλλοντικών, κοινωνικών δεδομένων και των ευαισθησιών πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό το στάδιο αποτελείτο από μια διαδοχική αλληλογραφία και συναντήσεις συλλογής στοιχείων σε εθνικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο. Η διαβούλευση περιελάμβανε έξι (6) υπηρεσίες εθνικού επιπέδου, εξήντα επτά (67) υπηρεσίες περιφερειακού επιπέδου και τρεις (3) υπηρεσίες δημοτικού επιπέδου 7. Τα συλλεχθέντα στοιχεία περιελήφθησαν στη βάση 7 Μετά από τη διοικητική μεταρρύθμιση η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2011 και αναφέρεται με το όνομα Καλλικράτης, η Ελληνική δημόσια διοίκηση αναδιοργανώθηκε σε δύο κύρια επίπεδα: τις περιφέρειες και τους δήμους. Το ενδιάμεσο επίπεδο διοίκησης μεταξύ των περιφερειών και των δήμων, το οποίο ονομαζόταν νομαρχίες, καταργήθηκε με τη μεταρρύθμιση αυτή.

18 Έργου: Σελίδα 18 από 72 δεδομένων των χαρτών περιορισμών οι οποίοι στη συνέχεια συνέβαλλαν στη διαδικασία επιβεβαίωσης της προτεινόμενης όδευσης και των τοπικών εναλλακτικών. Μία λεπτομερής ανάλυση της διαδικασίας επιβεβαίωσης όδευσης περιγράφεται στη Έκθεση Επιβεβαίωσης Όδευσης του Ανατολικού Ελληνικού Τμήματος (GPL00-ENT-100-F-TRP-0004) Φάση 3: Οριοθέτηση Περιεχομένου της ΜΠΚΕ Δημοσιοποίηση της οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ και διαβούλευση για το ανατολικό τμήμα του αγωγού πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του Περιελάμβανε εκ νέου συνάντηση με εθνικές, περιφερειακές και δημοτικές αρχές καθώς και με εκπροσώπους των τοπικών κοινοτήτων των 23 δήμων τους οποίους διασχίζει ο διάδρομος του 1 χλμ ή των 2 χλμ 8 της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού, καθώς και με ΜΚΟ και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Σκοπός αυτής της φάσης της διαβούλευσης ήταν η παροχή επιπλέον πληροφοριών αναφορικά με το Έργο στους εμπλεκόμενους φορείς και η λήψη πληροφόρησης σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της μελέτης, την μεθοδολογία, τα βασικά θέματα και τα άλλα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη με τα οποία πρέπει να πραγματοποιηθούν διαβουλεύσεις κατά τη διάρκεια εκπόνησης της ΜΠΚΕ. Συνολικά, 111 άτομα παρευρέθηκαν σε συναντήσεις που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της φάσης οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ. Διεξήχθησαν συναντήσεις με 13 εκπροσώπους από εθνικές αρχές με έδρα στην Αθήνα, συμπεριλαμβανομένων των υπουργείων, των κυβερνητικών υπηρεσιών και των ρυθμιστικών αρχών. Επιπλέον, διεξήχθη μια συνάντηση στην Αθήνα με εκπροσώπους από ΜΚΟ εθνικού επιπέδου, πανεπιστήμια και ερευνητικούς οργανισμούς. Τέλος, 95 εκπρόσωποι από 23 Δήμους και 65 τοπικές κοινότητες, των οποίων την επικράτεια διασχίζει ο διάδρομος του 1 ή των 2 χλμ του αγωγού, καθώς επίσης και περιφερειακές και τοπικές ΜΚΟ παρευρέθησαν στις επτά (7) συναντήσεις οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ που οργανώθηκαν από την εταιρεία TAP AG στη Θεσσαλονίκη, στις Σέρρες, στην Καβάλα και στην Αλεξανδρούπολη. Στις συναντήσεις, έγινε παρουσίαση του Έργου και της έκθεσης οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ πριν από την έναρξη υποβολής ερωτήσεων και σχολίων. Οι συμμετέχοντες είχαν επίσης τη δυνατότητα να υποβάλουν ερωτήσεις και σχόλια μέσω γραπτών εντύπων ή να τις αποστείλουν στη συνέχεια ταχυδρομικώς ή μέσω της ιστοσελίδας του Έργου. Επιπλέον, στους 8 Διάδρομος 1 χλμ για το τμήμα του αγωγού όπου πηγαίνει παράλληλα με τον υφιστάμενο αγωγό και 2 χλμ για το τμήμα του αγωγού που αποκλίνει από το υφιστάμενο Ελληνικό αγωγό.

19 Έργου: Σελίδα 19 από 72 προέδρους των τοπικών κοινοτήτων παρασχέθηκε υλικό προκειμένου να πληροφορήσουν τις κοινότητές τους αναφορικά με τη διαδικασία οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ καθώς και να παρέχουν δίαυλο επικοινωνίας με το Έργο. Δημοσιεύτηκαν επίσης διαφημίσεις σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς με σκοπό την πληροφόρηση των μελών των κοινοτήτων και άλλων τοπικών ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με το Έργο και τη διαδικασία οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ καθώς και την παροχή πληροφοριών σχετικά με τον μηχανισμό για την υποβολή σχολίων. Αξιολόγηση της διαβούλευσης διεξήχθη στο τέλος κάθε συνάντησης. Από τις αρχικές φάσεις της διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της φάσης δημοσιοποίησης της έκθεσης οριοθέτησης περιεχομένου της ΜΠΚΕ, το Έργο έγινε σε γενικές γραμμές αποδεκτό από τους ενδιαφερόμενους φορείς. Οι κάτοικοι κυρίως αναμένουν και ανυπομονούν για την πιθανότητα επίτευξης οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και εκτιμήθηκε ιδιαίτερα η προοπτική ευκαιριών απασχόλησης. Ωστόσο, ένας αριθμός εκπροσώπων από περιφερειακές και δημοτικές αρχές, περιλαμβανομένων και των τοπικών κοινοτήτων εξέφρασαν τον σκεπτικισμό τους απέναντι στο Έργο, ως αποτέλεσμα της λιγότερο εκτεταμένης διαβούλευσης σε παρόμοια έργα υποδομών στο παρελθόν. Τα κύρια σχόλια που εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια των συναντήσεων συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα (Πίνακας 7-2). Πίνακας 7-2 Θέμα που τέθηκε Φάση 2: Αποτελέσματα Αποδοχή του προτεινόμενου Έργου: το Έργο έγινε σε γενικές γραμμές δεκτό από τους εμπλεκόμενους φορείς. Η πιθανότητα επίτευξης οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και ιδιαίτερα η προοπτική ευκαιριών απασχόλησης για τις κοινότητες που βρίσκονται κατά μήκος της όδευσης εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα. Ανησυχίες αναφορικά με την απόκτηση γης και τις αποζημιώσεις: Στην πλειονότητα των συναντήσεων τέθηκαν ερωτήσεις για τη διαδικασία απαλλοτριώσεων ειδικά σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων και την αποζημίωση ιδιαίτερα σε περίπτωση απώλειας της εγγενούς αξίας της γης εξαιτίας του περιορισμού στην ανάπτυξη (τα παραδείγματα περιελάμβαναν κτίρια και φωτοβολταϊκά). Η εταιρεία ΤΑΡ τόνισε ότι όλες οι απώλειες θα εκτιμηθούν και ότι οι αποζημιώσεις θα καθοριστούν με διαφανή τρόπο και σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Ανησυχίες σχετικά με τους φυσικούς πόρους και τις προστατευόμενες περιοχές: Η διασταύρωση με το Στρυμόνα ποταμό πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή της παρόχθιας βλάστησης. Επιπλέον πρέπει να αποφευχθεί η τοποθέτηση εργοταξίων και χώρων προσωρινής αποθήκευσης σωλήνων σε δασικές περιοχές. Ζητήθηκαν διευκρινήσεις σχετικά με την τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί από την TAP AG για να αποφευχθούν επιπτώσεις στο παρόχθιο περιβάλλον και το τοπίο. Ευκαιρίες απασχόλησης για τις τοπικές κοινότητες κατά τη διάρκεια της περιόδου κατασκευής: Η TAP AG πρέπει να αναπτύξει μηχανισμούς για τη διασφάλιση της απασχόλησης του τοπικού εργατικού δυναμικού από τους αναδόχους για το Έργο.

20 Έργου: Σελίδα 20 από 72 Θέμα που τέθηκε Άλλα οφέλη στις τοπικές κοινότητες: Εκφράστηκε η άποψη ότι τα χρήματα από τα τέλη διέλευσης δεν θα φτάσουν ποτέ στους δήμους και τις τοπικές κοινότητες. Οι εκπρόσωποι των κοινοτήτων ζήτησαν αντισταθμιστικά οφέλη τα οποία θα είναι μέρος του προγράμματος κοινωνικών επενδύσεων του Έργου. Απόσταση ασφαλείας μεταξύ των δύο αγωγών: Ένας αριθμός αντιπροσώπων έθεσε το θέμα των αποστάσεων ασφαλείας και των μέτρων που πρέπει να ληφθούν όπου οι δύο αγωγοί τοποθετούνται παράλληλα. Ανησυχίες σχετικά με χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος: Τα ενδιαφερόμενα μέρη αναφέρθηκαν σε έναν αριθμό αρχαιολογικών χώρων σε εγγύτητα με την όδευση του αγωγού που πρέπει να ληφθούν υπόψη ως χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς και ειδικού ενδιαφέροντος Ανησυχίες αναφορικά με την άντληση υδάτων για υδραυλικές δοκιμές: Διατυπώθηκαν ανησυχίες σχετικά με την άντληση υδάτων για την υδραυλική δοκιμή. Οι πηγές, η διαδικασία και η διαχείριση του νερού που θα χρησιμοποιηθεί στην υδραυλική δοκιμή πρέπει να προσδιοριστούν, ώστε αν αποφευχθεί η άντληση και απορροή υδάτων σε ορισμένους υδάτινους όγκους. Αποκατάσταση του τοπίου: Ανησυχίες εκφράστηκαν σχετικά με τους τρόπους και το απαραίτητο χρονικό διάστημα για πλήρη αποκατάσταση του τοπίου, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών κατασκευής. Πηγή: ASPROFOS (2013) 7.3 Κύριες δραστηριότητες διαβούλευσης στη ΜΠΚΕ Στόχοι Ο στόχος αυτής της φάσης διαβούλευσης με ενδιαφερόμενα μέρη ήταν να συμπληρωθεί η διαβούλευση της οριοθέτησης του περιεχομένου της ΜΠΚΕ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2011 για το Δυτικό τμήμα και το Δεκέμβριο του 2012 για το Ανατολικό τμήμα του αγωγού στην Ελλάδα προκειμένου να διασφαλιστεί το ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη είχαν την ευκαιρία να μάθουν για το Έργο, να υποβάλουν ερωτήσεις και να εκφράσουν ανησυχίες. Η διαβούλευση χρησιμοποιήθηκε επίσης για να αντληθούν πληροφορίες που ήταν σημαντικές για την αξιολόγηση των επιπτώσεων και την ανάπτυξη των μέτρων αντιμετώπισης. Επιπλέον η ομάδα του έργου διασφάλισε πως τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι εξοικειωμένα με το Μηχανισμό Διατύπωσης Παραπόνων και έχουν πληροφορίες αναφορικά με τα επόμενα στάδια του Έργου. Αυτή η φάση διαβούλευσης επικεντρώθηκε μόνο στο τοπικό επίπεδο, σε διαβουλεύσεις με εκπροσώπους στους δήμους, επικεφαλής κοινοτήτων και το κοινό οικισμών που ενδέχεται να υποστούν επιπτώσεις.

21 Έργου: Σελίδα 21 από Προσδιορισμός ενδιαφερόμενων μερών Το ΣΔΕΜ (Έγγραφο TAP-FEED-GR-EIA-REP-7018 για το ΤΑΡ Ελληνικό Δυτικό Τμήμα και GPL00-ASP-642-Y-TAE-0007 για το ΤΑΡ Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα) ορίζει τα ενδιαφερόμενα μέρη ως άτομα ή ομάδες που επηρεάζονται ή είναι πιθανό να επηρεαστούν (άμεσα ή έμμεσα) από το έργο (τα επονομαζόμενα «επηρεαζόμενα μέρη») ή ενδέχεται να έχουν κάποιο συμφέρον σε σχέση με το έργο («λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη») 9. Η διαδικασία αποσκοπεί επίσης στον προσδιορισμό του ποιοι εμπλεκόμενοι φορείς ενδέχεται να έχουν θετική ή αρνητική επίπτωση ή επιρροή στο έργο. Ο προσδιορισμός των ενδιαφερόμενων μερών υπήρξε συνεχιζόμενη διαδικασία που εξελίχθηκε κατά τη βελτιστοποίηση της όδευσης και τον εντοπισμό των οικισμών. Διαφορετικά θέματα ενδέχεται να απασχολούν το κάθε ενδιαφερόμενο μέρος. Ως εκ τούτου, τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν ομαδοποιηθεί βάσει των συνδέσεών τους με το Έργο. Η κατανόηση των συνδέσεων μιας ομάδας ενδιαφερόμενων μερών με το Έργο βοηθά στον εντοπισμό των βασικών στόχων της συμμετοχής τους. Ο Πίνακας 7-3 παρουσιάζει ενδιαφερόμενα μέρη που εντοπίστηκαν ως συναφή για την κύρια φάση της ΜΠΚΕ και για τα δύο τμήματα του Έργου. Πλήρης λίστα των ενδιαφερόμενων μερών με τους οποίους πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις και συναντήσεις κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης παρέχεται στο Παράρτημα 7.1. Πίνακας 7-3 Ομάδα ενδιαφερόμενων μερών Ομάδες ενδιαφερόμενων μερών Σύνδεση με το Έργο Επηρεαζόμενα Μέρη ΤΑΡ Ελληνικό Δυτικό Τμήμα Οικισμοί, συμπεριλαμβανομένων των προέδρων των κοινοτήτων εντός του διαδρόμου 2 χλμ 37. Οικισμοί που έχουν γη εντός του διαδρόμου 2 χλμ αλλά η βάση τους είναι εκτός αυτού και οικισμοί που ενδέχεται να επηρεαστούν από τις εγκαταστάσεις του Έργου (π.χ. χώρους φιλοξενίας, χώρους αποθήκευσης κ.λπ.) 15. Πιθανές επιπτώσεις (θετικές ή αρνητικές) ως αποτέλεσμα του Έργου. Ενδέχεται να έχουν προσδοκίες όσον αφορά την ανάπτυξη και τα οφέλη στην τοπική περιοχή. Παρέχουν πληροφορίες αναφορικά με την τοπική 9 Ορισμός σύμφωνα με τις Απαιτήσεις Επίδοσης (PR) 10 της ΕΤΑΑ(EBRD) Δημοσιοποίηση πληροφοριών και συμμετοχή ενδιαφερόμενων μερών (σημείο 8)

22 Έργου: Σελίδα 22 από 72 Ομάδα ενδιαφερόμενων μερών Σύνδεση με το Έργο Ομάδες ειδικού ενδιαφέροντος (συμπεριλαμβανομένου των ευπαθών ομάδων 10 ) εντός του διαδρόμου 2 χλμ: Γυναίκες* κοινότητα, οι οποίες θα διευκολύνουν τον εντοπισμό πιθανών επιπτώσεων και μέτρων αντιμετώπισης καθώς επίσης και τον εντοπισμό των αναγκών της κοινότητας. Ηλικιωμένοι* Αγρότες* Οικονομικοί μετανάστες Άτομα Αλβανικής καταγωγής* Τοπική βιομηχανία Ρομά ΤΑΡ Ελληνικό Ανατολικό Τμήμα Οικισμοί, συμπεριλαμβανομένων των προέδρων των κοινοτήτων που βρίσκονται στο διάδρομο του 1 χλμ, όπου ο αγωγός κινείται παράλληλα με τον υφιστάμενο -42 Οικισμοί, συμπεριλαμβανομένων των προέδρων των κοινοτήτων που βρίσκονται στο διάδρομο των 2 χλμ, όπου ο αγωγός δεν κινείται παράλληλα με τον υφιστάμενο -21 Ομάδες ειδικού ενδιαφέροντος (συμπεριλαμβανομένου των ευπαθών ομάδων*) εντός του διαδρόμου του 1χλμ ή των 2 χλμ Γυναίκες* Ηλικιωμένοι* Αγρότες Τοπική Βιομηχανία Πομάκοι Ρομά* Επαναπατριζόμενοι Έλληνες Έλληνες Μουσουλμάνοι Λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη Αρχές και θεσμικά όργανα: Επικεφαλής δήμων Επικεφαλής τοπικών κοινοτήτων Βασικές ομάδες παροχής πληροφοριών (άτομα κλειδιά): Φορείς που είναι υπεύθυνοι για την παροχή υπηρεσιών (υγεία & εκπαίδευση) Φορείς που είναι υπεύθυνοι για οικονομικούς τομείς (πολεοδομία / τοπική ανάπτυξη, κυνήγι, αλιεία, εργασία, δασοπονία) Πηγή: ERM (2012) & ASPROFOS (2013) Εκπρόσωποι των χωριών/δήμων με τους οποίους πραγματοποιούνται διαβουλεύσεις. Ενδέχεται να έχουν προσδοκίες όσον αφορά την ανάπτυξη και τα οφέλη για τη χώρα ή για την τοπική περιοχή. Ενδέχεται να έχουν προσδοκίες όσον αφορά την ανάπτυξη και τα οφέλη για τη χώρα ή για την τοπική περιοχή. Παρέχουν πληροφορίες αναφορικά με την τοπική κοινότητα, οι οποίες θα διευκολύνουν τον εντοπισμό πιθανών επιπτώσεων και μέτρων μετριασμού καθώς επίσης και τον εντοπισμό των αναγκών της κοινότητας. 10 Οι ευπαθείς ομάδες επισημαίνονται με αστερίσκο.