«ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ»- ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΧΕΛΙΔΟΝΑΣ

Transcript

1 Αγαπητοί μας αναγνώστες, Σας καλωσορίζουμε στην εφημερίδα μας, «Τα Χελιδονίσματα» με ένα γλυκό χαμόγελο. Θελήσαμε να πλουτίσουμε την εφημερίδα μας με πολλά θέματα, αφιερώματα και δραστηριότητες που πιστεύουμε ότι θα σας ενδιαφέρουν, και θα σας ταξιδέψουν στον κόσμο της χαράς, της μάθησης και της δημιουργίας. Στόχος μας να διασκεδάσετε μαζί μας και να αγκαλιάσετε την προσπάθειά μας. Επειδή τα χελιδόνια φέρνουν χαρά, αισιοδοξία, ευτυχία, αγάπη και γενικότερα είναι προπομπός της ανανέωσης και του καινούριου, διαλέξαμε το όνομα αυτό για την εφημεριδούλα μας. Το έντυπό μας αυτό θα εκδίδεται κάθε δίμηνο και ευελπιστούμε ότι θα ανταποκριθείτε στην προσπάθεια μας. Τέλος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον Δήμο Καλαβρύτων για την συμβολή του στην έκδοση της εφημερίδας μας και να σας ευχηθούμε Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα!!! Οι μαθητές του Γ2 και η δασκάλα της τάξης «ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ»- ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΧΕΛΙΔΟΝΑΣ Χελιδόνα έρχεται απ' τη Μαύρη θάλασσα. Θάλασσα (ν) απέρασε έκατσε και λάλησε: Μώρ' καλή νοικοκυρά σέβα έβγα στο κελάρι φέρ' αυγά σαρακοστιά και σκοινιά πεντηκοστά για να δέσουμε το Μάρτη και τον τσιλιμπουρδάκη. Κι αν δεν έχετε αυγά παίρνομε την κλωσαριά να γεννάει, να κλωσάει και να σέρνει τα πουλιά «Μάρτη, Μάρτη μου καλέ, και Φλεβάρη φοβερέ κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις πάλιν άνοιξη θ' ανθίσεις! Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις καλοκαίρι θα μυρίσεις!» Το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό των χελιδονιών γιόρταζαν τα παιδιά από την αρχαιότητα με τα "χελιδονίσματα". Σε κάθε μεριά της Ελλάδας, την 1η του Μάρτη τα παιδιά, «οι χελιδονιστές», ξεχύνονταν στους δρόμους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια τους, τους αγγελιοφόρους της Άνοιξης. 1 Αριθμός φύλλου 1 Απρίλιος 2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Χελιδονίσματα σελ 2 Επίσκεψη του συγγραφέα Φίλιππου Μανδηλαρά σελ 2 ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ: Χριστουγεννιάτικο παζάρι σελ 3 Η κυρά Σαρακοστή σελ 3 25η Μαρτίου σελ 3 Το Πάσχα σελ 3 Έθιμα Πάσχα σελ 4 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: Πουλιά υπό εξαφάνιση σελ 5 ΙΣΤΟΡΙΑ: Ο Τρωικός πόλεμος σελ 6 Η ασπίδα του Αχιλλέα σελ 7 ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ: Ο Όσιος Αλέξιος σελ 7 Η ΚΥΡΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Ορθογραφία σελ 8 ΜΥΘΙ ΜΥΘΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙ Η ιστορία μας σελ 9 ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: Τα ψηλά βουνά σελ 9 ΜΑΓΕΙΡΙΚΕΣ ΑΛΧΗΜΕΙΕΣ Στην κουζίνα μάνι μάνι σελ 10 Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ Παροιμίες σελ 10 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ Ανέκδοτα, αινίγματα, σελ 11 Παιχνιδόλεξο, σταυρόλεξο σελ 12 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

2 Κρατούσαν στα χέρια τους ένα ξύλινο χελιδόνι και του κρεμούσαν στο λαιμό κουδουνάκια. Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα "χελιδονίσματα" ενώ τα κουδουνάκια συνόδευαν το τραγούδι τους. Παλαιότερα, ο Μάρτιος εθεωρείτο ο πρώτος μήνας του έτους, δηλαδή συνέπιπτε με την Πρωτοχρονιά. Μόλις το 46 π.χ. ορίσθηκε η πρώτη Ιανουαρίου να πανηγυρίζεται ιδιαίτερα, με κάλαντα, με στολισμό σπιτιών, κλπ., καθώς η αρχή κάθε χρόνου εθεωρείτο ιερή. Για πολύ καιρό όμως, εξακολουθούσε να εορτάζεται η πρώτη Μαρτίου σαν αρχή του έτους και σε πολλά μέρη ψάλλονταν κάλαντα και ευχετικά άσματα. Ο συγγραφέας Αθήναιος (2ος αιώνας μ.χ.) έχει διασώσει ένα "χελιδόνισμα" που τραγουδούσαν τα παιδιά στη Ρόδο. Κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού, τριγύριζαν στην πόλη και ζητούσαν φιλέματα. Ήλθε ήλθε χελιδών καλάς ώρας άγουσα καλούς ενιαυτούς, επί γαστέρα λευκά επί νώτα μέλαινα Παλάθαν ού προκύκλει εκ πίονος οίκου οίνου τε δέπαστρον τυρών τε κάνιστρον. Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια, το "ελληνικό" έθιμο της χελιδόνας θεωρήθηκε ειδωλολατρικό και στην αρχή απαγορεύτηκε από την εκκλησία. Παρ' όλα αυτά όμως τα παιδιά συνέχιζαν να τραγουδούν τον ερχομό της Άνοιξης και έτσι το έθιμο διατηρήθηκε όπως ακριβώς και στην αρχαιότητα. Ήρθε ήρθε χελιδόνα, ήρθε και άλλη μεληδόνα, κάθισε και λάλησε και γλυκά κελάηδησε. Θάλασσαν επέρασα και στεριάν δεν ξέχασα, κύματα κι αν έσχισα, έσπειρα, κονόμησα Έφυγα κι άφησα σύκα και σταυρό και θημωνίτσα κι ήρθα τώρα και βρήκα φύτρα, χόρτα, σπάρτα, βλίτρα, βλίτρα, βλίτρα, φύτρα, φύτρα (Χελιδόνισμα Θράκης) Λούπου Λεντιόνα ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ Ένα γράμμα στο συγγραφέα όπως το έγραψε η συμμαθήτριά μας για την επίσκεψη του συγγραφέα Φίλιππου Μανδηλαρά.. Αγαπητέ, κύριε Μανδηλαρά, Εγώ με τους συμμαθητές μου και με τη δασκάλα μου, έχουμε διαβάσει το όμορφο βιβλίο που γράψατε εσείς. Το βιβλίο λέγεται οι «Μύγες, τα χελιδόνια και εγώ». Το βιβλίο σας, μου άρεσε πολύ, γιατί μιλάει «για ένα κοριτσάκι τη Στέλλα που αγαπούσε πολύ τα χελιδόνια αλλά και τις μύγες, όλα τα ζωντανά πλάσματα γενικά. Αντίθετα, ο μπαμπάς της αντιπαθούσε τις μύγες, επειδή το καλοκαίρι βγαίνουν πολλές και ενοχλούν τους ανθρώπους και επιπλέον μεταφέρουν πολλά μικρόβια. Ο πατέρας της μάλιστα, είχε κάνει ολόκληρη συλλογή από μυγοσκοτώστρες. Η Στέλλα, λοιπόν, για να λύσει το πρόβλημα με τις μύγες, έφερε πίσω τα χελιδόνια που τρέφονται από αυτές. Ακόμα, για να διώξει την γκρίνια των ανθρώπων που δεν ήθελαν τα χελιδόνια, γιατί λέρωναν τα μπαλκόνια τους, πρότεινε να τοποθετούν γλάστρες κάτω από τις φωλιές των χελιδονιών. Έτσι οι μύγες απομακρύνονταν, και οι γλάστρες είχαν ένα υπέροχο λίπασμα που βοηθούσε τα λουλούδια τους να αναπτυχθούν. Η Στέλλα και η παρέα της, όλοι μαζί, έκαναν μια εκδήλωση για να βοηθήσουν τη μικρή τους κοινότητα, να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της και να αποκτήσει μια καλή στάση απέναντι στο περιβάλλον.» Εκτός από το βιβλίο σας που απολαύσαμε, χαρήκαμε και με την επίσκεψή σας τον περασμένο Δεκέμβριο και τη συζήτηση που είχαμε μαζί σας. Απολαύσαμε τη δραματοποίηση του βιβλίου που κάναμε με την βοήθεια σας. Τέλος, μας άρεσε πολύ και η σειρά βιβλίων σας με θέμα την ελληνική μυθολογία που επίσης διαβάσαμε. Σας περιμένουμε ξανά στο σχολείο μας. Μαρίνα Δούβου 2

3 ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΠΑΖΑΡΙ Λίγες μέρες πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, και μετά την πανέμορφη γιορτή που μας παρουσίασαν οι συμμαθητές μας της πρώτης και δευτέρας τάξης, το σχολείο μας πραγματοποίησε ένα μικρό παζάρι με δημιουργίες των μαθητών. Τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν, δόθηκαν για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Οι μαθητές όλων των τάξεων έφτιαξαν κεριά, βραχιόλια, ημερολόγια, εικόνες και κάθε είδους χριστουγεννιάτικα διακοσμητικά από χαρτόνια και ανακυκλώσιμα υλικά. Ξεδίπλωσαν τη δημιουργικότητα, την φαντασία και τις καλλιτεχνικές τους ικανότητες σε ένα υπέροχο αποτέλεσμα. Οι γονείς, με τη σειρά τους συνέβαλλαν στη μικρή γιορτή που διοργανώθηκε, με τον υπέροχο μπουφέ που μας προσέφεραν. Ήταν μια όμορφη εκδήλωση! ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ Η κυρα Σαρακοστή Σαρακοστή είναι μία μεγάλη περίοδος νηστείας της Εκκλησίας μας. Ακολουθεί μετά την περίοδο της Αποκριάς, που είναι μέρες νηστείας και διασκεδάσεων. Τη Μεγάλη Σαρακοστή έχουμε νηστεία 49 ημερών για τους χριστιανούς. Οι τρεις πρώτες μέρες είναι οι πιο αυστηρές σε όλη τη νηστεία και ονομάζονται «τριήμερο». Σε πολλά μέρη της Ελλάδας την παριστάνουν σαν μια καλόγρια, που έχει επτά πόδια, γιατί είναι επτά και οι εβδομάδες της νηστείας έως τη Μεγάλη Εβδομάδα, έχει τα χέρια σταυρωμένα, γιατί διαρκώς προσεύχεται, δεν έχει στόμα, για να μην πολυλογεί, δεν έχει αυτιά, για να μην ακούει πολλές κουβέντες ή άσχημα λόγια και στο κεφάλι έχει ένα σταυρό, αφού η περίοδος της Σαρακοστής περιλαμβάνει διαρκή προσευχή και νηστεία. Μπορείς και εσύ να ζωγραφίσεις την κυρα- Σαρακοστή, κι αν θέλεις κάθε εβδομάδα μπορείς να κόβεις ένα πόδι της, ώστε, όταν κοπούν και τα επτά, θα έχει φτάσει η Μεγάλη Εβδομάδα. Τα φαγητά της Σαρακοστής είναι: λαχανικά, (ντομάτες, ελιές, μαρούλι, λάχανο,) ρύζι, μακαρόνια, ταραμάς, θαλασσινά, (χταπόδι, μύδια, καλαμάρια, σουπιές,) όσπρια, (φασόλια, φακές, ρεβίθια, φάβα), λαδερά, (αρακάς, μπάμιες, φασολάκια), χαλβάς. Δεν επιτρέπονται το γάλα, το κρέας, τα τυριά, τα αυγά και οτιδήποτε προέρχεται από ζωική ύλη. Φένια Τζιρίτη Η 25η Μαρτίου Η ελληνική επανάσταση του 1821 υπήρξε ο αγώνας για απελευθέρωση των Ελλήνων από τους Τούρκους. Προετοιμάστηκε από τον Ρήγα Φεραίο (Θούριος), τον πατήρ Κοσμά τον Αιτωλό («σχολεία, χτίστε σχολεία») και την Φιλική Εταιρεία και σιγά σιγά εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Στις 25 Μαρτίου του 1821, ο επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός ορκίζει τους επαναστατημένους Έλληνες στη Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας, και αυτή θεωρείται η συμβολική ημερομηνία έναρξης της επανάστασης. Στον αγώνα αυτόν αναδείχθηκαν για τον ηρωισμό, την αυτοθυσία τους και την αγάπη τους για την πατρίδα και την ελευθερία, πολλοί Έλληνες αγωνιστές όπως: ο Αθανάσιος Διάκος, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας, ο Πετμεζάς, ο Μιαούλης, η Μπουμπουλίνα, η Μαντώ Μαυρογένους, οι Σουλιώτες, οι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου, ο Κανάρης, ο Καραϊσκάκης, ο Μάρκος Μπότσαρης, και αμέτρητοι άλλοι. Όλους αυτούς τιμήσαμε και φέτος στις 21 Μαρτίου με τη σχολική παρέλαση στην πλατεία της πόλης μας, και με την αναπαράσταση που κάθε χρόνο πραγματοποιείται τόσο στις 21, όσο και ανήμερα της εθνικής εορτής στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, όπου παραβρέθηκε πλήθος κόσμου. Ταυτόχρονα με την επέτειο της επανάσταση γιορτάζουμε και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Με τη λέξη Ευαγγελισμός αναφερόμαστε στην χαρμόσυνη είδηση της γέννησης του Χριστού στη Θεοτόκο Μαρία από τον αρχάγγελο Γαβριήλ. Ως έθιμο για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου καθιερώθηκε ο βακαλάος. Αυτό συμβαίνει γιατί κατά τη διάρκεια της σαρακοστής η εκκλησία επιτρέπει στους πιστούς να φάνε ψάρι δύο φορές: του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαΐων. Τζένη Τσουρουφλή ΤΟ ΠΑΣΧΑ Το Πάσχα ή αλλιώς Λαμπρή είναι η σπουδαιότερη γιορτή του Χριστιανισμού. Γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της 21ης Μαρτίου (πανσέληνο της εαρινής ισημερίας). 3

4 Το Πάσχα γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού. Αρχικά ήταν η μεγαλύτερη εβραϊκή γιορτή, που γιορταζόταν προς τιμήν της απελευθέρωσης των Ισραηλιτών από την Αιγυπτιακή αιχμαλωσία. Η ονομασία του προέρχεται από το εβραϊκό Πεσάχ που σημαίνει διάβαση, προς ανάμνηση του περάσματος του περιούσιου λαού από τη σκλαβιά στην ελευθερία. Αποτελεί την κορυφαία στιγμή της Χριστιανοσύνης, τη γιορτή των γιορτών, το πέρασμα από το θάνατο στην Ανάσταση. Τζένη Τσουρουφλή Έθιμα Λαζάρου Το Σάββατο του Λαζάρου οι γυναίκες, σε μνήμη του Λάζαρου, ζυμώνουν για τα παιδιά ειδικά κουλουράκια, στα οποία δίνουν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως παριστάνεται στις εικόνες ο Λάζαρος. Λέγονται και αυτά Λάζαροι και τα παιδιά τους αποδίδουν εξαιρετικές ιδιότητες. Τα παιδιά συγκροτούν ομάδες, επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού ή της πόλης και τραγουδούν ειδικά τραγούδια, τα λεγόμενα λαζαρικά. Συνήθως κρατούν στα χέρια εικονική παράσταση του Λαζάρου και λέγονται και αυτά Λάζαροι. Σε άλλες περιοχές κρατούν καλαθάκια στολισμένα με λουλούδια, όπου τοποθετούν τα αυγά που τους φιλεύουν οι νοικοκυρές, ως αντάλλαγμα για τα κάλαντα του Λαζάρου. Την επόμενη ημέρα την Κυριακή των Βαϊων οι πιστοί προσέρχονται στην εκκλησία για να γιορτάζουν την υποδοχή του Χριστού στα Ιεροσόλυμα με δάφνες και αποχωρούν από το ναό κρατώντας βάγια. ΕΘΙΜΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Μεγάλη Τετάρτη Ο Χριστός κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου ευλόγησε τη Θεία Κοινωνία. και έπλυνε ως ένδειξη ταπεινότητας και αγάπης τα πόδια των μαθητών του. Την μέρα αυτή οι μαμάδες φτιάχνουν πασχαλινά κουλουράκια και τσουρέκια. Μεγάλη Πέμπτη Με ένα κόκκινο πανί, που συμβολίζει το αίμα του Χριστού, απλωμένο στο μπαλκόνι ή το παράθυρο, ξεκινούν στην επαρχία τη Μεγάλη Πέμπτη οι προετοιμασίες για τη βραδιά της Ανάστασης, ενώ την ίδια ημέρα οι νοικοκυρές σε όλη τη χώρα βάφουν τα κόκκινα αυγά. Τη Μεγάλη Πέμπτη ζυμώνονται και τα τσουρέκια. Αυτήν την ημέρα οι νοικοκυρές δεν πλένουν, δεν απλώνουν ούτε κάνουν άλλες δουλειές στο σπίτι. Τη Μεγάλη Πέμπτη στην εκκλησία ψέλνεται η μακρά ακολουθία των Παθών με τα 12 Ευαγγέλια και αναπαριστάνεται ξανά η Σταύρωση. Αφού τελειώσουν τα 12 Ευαγγέλια, κοπέλες αναλαμβάνουν να στολίσουν τον Επιτάφιο με γιρλάντες από λευκά λουλούδια, έτσι ώστε το πρωί της επόμενης μέρας να είναι έτοιμος να δεχθεί το σώμα του Χριστού κατά την Αποκαθήλωση. Άρης Ντόγι Μεγάλη Παρασκευή Ακόμη και σήμερα σε κάποια χωριά οι κάτοικοι δεν στρώνουν καν τραπέζι τη Μεγάλη Παρασκευή. Δεν τρώνε γλυκά για την αγάπη του Χριστού, που τον πότισαν ξύδι. Ταχινόσουπα, μαρούλι ή φακές με ξύδι είναι τα συνήθη φαγητά. Κανείς δεν πρέπει να πιάσει στα χέρια του σφυρί ή βελόνι, γιατί θεωρείται μεγάλη αμαρτία. Το βράδυ γίνεται ο Εσπερινός και η περιφορά του Επιταφίου, ο στολισμός και η περιφορά του οποίου είναι το κυριότερο έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής. Χαρακτηριστικό των παλαιότερων ετών ήταν η ευγενής άμιλλα ανάμεσα στις ενορίες για τον ομορφότερα στολισμένο Επιτάφιο. Πρώτα πήγαιναν τα λουλούδια για το στολισμό του Επιταφίου οι ελεύθερες και ύστερα οι παντρεμένες. Από κάτω περνούσαν όλοι από μία φορά, ενώ πίστευαν πως, αν τα ζωηρά παιδιά περάσουν τρεις φορές, θα γίνουν φρόνιμα... Τρεις φορές έπρεπε να περάσουν και οι άρρωστοι για ν' αναρρώσουν. Τα λουλούδια που παίρνουν οι πιστοί από τον Επιτάφιο θεωρούνται ευλογημένα και τοποθετούνται στο εικονοστάσι του σπιτιού. Παλιότερα, οι γυναίκες έφτιαχναν με αυτά φυλαχτά για τους ναυτικούς, ενώ ορισμένοι τα χρησιμοποιούσαν και σαν γιατρικό για τον πονοκέφαλο. Στην περιφορά του Επιταφίου προπορεύεται η μπάντα ή η χορωδία και παίζει πένθιμα εμβατήρια, ακολουθούν οι ιεροψάλτες, ο κλήρος, οι μυροφόρες, τα εξαπτέρυγα, πρόσκοποι και οι πιστοί που ψέλνουν καθ όλη τη διάρκεια της λιτανείας. Σε όλη τη διαδρομή οι πιστοί 4

5 ραίνουν τον Επιτάφιο με λουλούδια και αρώματα, κρατώντας αναμμένα κεριά. Μεγάλο Σάββατο Το Μεγάλο Σάββατο οι πιστοί προετοιμάζονται για το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης. Το βράδυ της ίδιας ημέρας ο ιερέας φωνάζει το «Χριστός Ανέστη!». Ένα από τα βασικότερα τελετουργικά στοιχεία της Ανάστασης είναι το Αναστάσιμο Φως, με κορυφαία στιγμή την πρόσκληση του ιερέα «Δεύτε λάβετε Φως». Το Φως αυτό οι πιστοί το μεταφέρουν στα σπίτια τους. Σε κάποιες περιοχές μάλιστα θεωρούνταν καλοτυχία να μη σβήσει η λαμπάδα με το Άγιο Φως μέχρι να φτάσουν οι πιστοί στο σπίτι. Μπαίνοντας «σταυρώνουν» πρώτα το ανώφλι της εξώπορτας, ενώ παλαιότερα ανανέωναν και το φως του καντηλιού και μάλιστα προσπαθούσαν να το κρατήσουν αναμμένο όσο περισσότερες μέρες μπορούσαν χωρίς να σβήσει. Τα έθιμα της Ανάστασης στην Ελλάδα, περιλαμβάνουν δείπνο με κύριο φαγητό τη μαγειρίτσα, το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών, το φιλί της αγάπης την ώρα της ανάστασης. Τζένη Τσουρουφλή Το ψήσιμο του οβελία Κάθε χρόνο την Κυριακή του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα επικρατεί το έθιμο του ψησίματος του οβελία. Πιο έντονα το βλέπεις στα χωριά μας, όπου κάθε αυλή έχει και τη σούβλα της. Όλοι οι άνθρωποι εύχονται «Χριστός Ανέστη» και «Αληθώς Ανέστη» τσουγκρίζοντας τα αυγά τους, Άλλοι πάλι χορεύουν γύρω από τον οβελία παραδοσιακούς χορούς, εκφράζοντας έτσι τη χαρά τους για την Ανάσταση του Κυρίου. Παντού υπάρχουν μυρωδιές της σούβλας κι όταν μεσημεριάσει κι έχει ψηθεί το αρνί ή το κατσίκι, το βγάζουν από τη σούβλα το τοποθετούν σε μεγάλες πιατέλες και κάθονται όλοι μαζί στο πασχαλινό τραπέζι συνεχίζοντας έτσι το γλέντι τους. Κων/νος Τσεντούρος Πασχαλινά κουλούρια Τα πολύ παλιά χρόνια οι άνθρωποι έφτιαχναν κουλούρια. Τα έπλαθαν έτσι, ώστε να μοιάζουν με ζώα, πουλιά, ψάρια, ανθρωπάκια. Τους έβαζαν για μάτια και στόμα γαρίφαλα ή ξυλάκια κανέλας. Στη μέση, συχνά έβαζαν ένα κόκκινο αυγό. Χαρά Παπαβασιλοπούλου Το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Η ΑΥΛΗ ΜΑΣ Ζώα που απειλούνται με εξαφάνιση: Ο κοινός χρυσαετός ή σταυραετός Ο αετός είναι ένα μεγαλόσωμο αρπακτικό, σαρκοφάγο πτηνό. Προτιμά να φωλιάζει σε ψηλά απόκρημνα βουνά μέχρι τα 5.000μ. Το σώμα των αρσενικών φτάνει τα 95εκ., ενώ των θηλυκών ξεπερνά το 1,5 μέτρο. Έχει δύο πολύ ισχυρά πόδια, με τέσσερα δάκτυλα το καθένα και μεγάλα γυριστά νύχια. Οι φτερούγες του είναι μακριές και τελειώνουν εκεί που αρχίζει η ουρά του, και έχουν άνοιγμα 2-2,5μ. Το φτέρωμά του έχει χρώμα ξανθό, με λευκές ανταύγειες. Το ράμφος του είναι γαμψό για να μπορεί να κατασπαράζει πιο εύκολα τη λεία του. Έχει ισχυρή όραση τη μέρα και βλέπει το θήραμά του από ψηλά, ενώ τη νύχτα δεν το βοηθούν τα μάτια του να βλέπει και μένει στη φωλιά του. Ορμάει πάνω στα θηράματά του με μεγάλη ταχύτητα. Αν η λεία είναι μεγάλη, τότε την κομματιάζει και την μεταφέρει στην φωλιά του. Όταν πιάνει κότες τις μαδάει και τις χελώνες τις πετάει από μεγάλο ύψος σε βράχια για να σπάσει το καβούκι τους. Το θηλυκό γεννάει 3-4 αυγά που τα επωάζει για 5 εβδομάδες. Από τα μικρά όμως, επιζεί μονάχα ο ένας νεοσσός, ο οποίος είτε σκοτώνει τους άλλους, είτε τρώει όλο το φαΐ επειδή είναι ο πιο δυνατός. 5

6 Στην ελληνική μυθολογία ο αετός ήταν αγγελιοφόρος του Δία, βασιλιά των θεών και θεωρούνταν ιερό πουλί. Ο αετός θεωρείται σύμβολο ισχύος δύναμης και κυριαρχίας, και εικονίζεται σε πολλά εθνόσημα και σύμβολα πόλεων και κρατών. Χαλκοκουρούνα Έχει το μέγεθος της Κίσσας. Χοντρό πουλί. Ράμφος ισχυρό. Χρώμα κεφαλής-κοιλιάς-στήθους κάτω μέρος ουράς, γαλάζιο. Ράχη πυρόξανθη. Φτερούγες γαλάζιες με μαύρο στις άκρες. Ουρά πράσινη από πάνω. Η Χαλκοκουρούνα είναι είδος που έχει υποστεί σοβαρή μείωση των πληθυσμών του πανευρωπαϊκά κυρίως κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Ο αναπαραγόμενος στη χώρα μας πληθυσμός εκτιμάται ότι βρίσκεται μεταξύ 50 και 200 ζευγαριών. Αναπαραγωγή: Γεννά 3-5 αυγά. Τα κλωσά ημέρες. Ζει 9 χρόνια. Βιότοπος: Φωλιάζει σε τρύπες σε βράχους και δέντρα, ακόμα και σε εγκαταλειμμένα λατομεία, κτίρια και γέφυρες. Συχνά την βλέπει κανείς να κάθεται σε κάποιο γυμνό κλαδί ή σε σύρματα και φράκτες περιμένοντας να δει κάποιο έντομο που αποτελεί την τροφή της. Πιθανές απειλές: Πουλί προσαρμοσμένο να ζει κοντά στον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του, ωστόσο η έλλειψη κατάλληλων θέσεων για φώλιασμα (το κόψιμο παλιών δέντρων), η εντατικοποίηση της γεωργίας, οι μονοκαλλιέργειες, η καταστροφή φυτοφρακτών όπου βρίσκει έντομα για να τραφεί και η χρήση φυτοφαρμάκων συντελούν στη μείωση του πληθυσμού της Χαλκοκουρούνας. Η αύξησης της ανοικοδόμησης (βιομηχανικής και οικιστικής), επιδρούν αρνητικά και απειλούν το μέλλον της ύπαρξης της Χαλκοκουρούνας. Αβοκέτα Παρυδάτιο πτηνό με μέγεθος 43 εκατοστά όσο και του Καλαμοκανά. Το μακρύ, λεπτό και με κλίση προς τα πάνω ράμφος της την κάνει εύκολα αναγνωρίσιμη. Έχει άσπρο φτέρωμα στο λαιμό, στο στήθος και στην κοιλιά, και ασπρόμαυρα φτερά. Πολύ χαρακτηριστικές είναι επίσης και οι δύο μαύρες λωρίδες στους ώμους. Τα μακριά κυανότεφρα πόδια της είναι ένα ακόμη στοιχείο που βοηθά στην αναγνώρισή της. Η αβοκέτα περιδιαβαίνοντας τις όχθες των λιμνοθαλασσών, βυθίζει το χαρακτηριστικό κυρτό προς τα πάνω ράμφος της μέσα στο αβαθές νερό και την ιλύ αναζητώντας την τροφή της: αβγά ψαριών, μικρές αχιβάδες, σαλιγκάρια, μικρά καβούρια. Τα ανιχνεύει αποτελεσματικά κινώντας το ράμφος της δεξιά και αριστερά μέσα στο νερό. Φωλιάζει στο Μεσολόγγι, στους παράκτιους υγροτόπους του Θερμαϊκού, σε Πόρτο Λάγος, Αμβρακικό, Κεραμωτή και στους υγροτόπους της Λέσβου και Λήμνου, ενώ κατά το χειμώνα είναι πιο πολυπληθής. Ο πληθυσμός σε εθνικό επίπεδο εκτιμάται σε ζευγάρια, ενώ στη περιοχή μελέτης ο αναπαραγόμενος πληθυσμός παρουσιάζει διακυμάνσεις από χρονιά σε χρονιά (10 έως 117 ζευγάρια). Το είδος έχει αυστηρές βιοτοπικές απαιτήσεις. Φωλιάζει αποκλειστικά σε παράκτιους υγρότοπους κυρίως σε λιμνοθάλασσες και αλυκές με αλμυρό και υπεράλμυρο νερό, σε νησίδες και αναχώματα με ελάχιστη ή καθόλου βλάστηση. Τρέφεται κυρίως με υδρόβια ασπόνδυλα και έντομα, καρκινοειδή, μαλάκια και σκώληκες, καθώς και με μικρά ψάρια και φυτικό υλικό τα οποία εντοπίζει κουνώντας το ράμφος της οριζόντια πάνω από τον πυθμένα σαν να τον σκουπίζει. Χριστίνα Τοπουζίδου ΙΣΤΟΡΙΑ Ο Τρωικός πόλεμος Οι Αχαιοί πολεμούν με τους Τρώες για δέκα συνεχή χρόνια και το τέλος του πολέμου φαντάζει μακρινό. Ο πολυμήχανος Οδυσσέας λοιπόν σκέφτηκε ότι η Τροία δεν θα έπεφτε με όπλα, αλλά με πονηριά και εξυπνάδα. Για αυτό πρότεινε να φτιάξουν ένα ξύλινο άλογο, που η κοιλιά του να είναι κούφια, για να κρυφτούν μέσα εκεί ο Οδυσσέας, ο Μενέλαος, ο Διομήδης, ο Νεοπτόλεμος, που ήταν γιος του Αχιλλέα, και μερικοί γενναίοι Αχαιοί ακόμα για να μπουν εκεί μέσα οι Αχαιοί. Το ξύλινο αυτό άλογο ονομάστηκε Δούρειος Ίππος. Στη συνέχεια ακολουθώντας το σχέδιο του Οδυσσέα, έκαψαν το στρατόπεδο τους και άφησαν τον Δούρειο Ίππο με τους Αχαιούς στην κοιλιά του, στην παραλία, έξω από τα τείχη της Τροίας. Την 6

7 άλλη μέρα οι Τρώες βγήκαν έξω και δεν πίστευαν στα μάτια τους, οι Αχαιοί πουθενά, παρά μόνο ένα τεράστιο άλογο που πάνω του έγραφε «Αφιερωμένο στην θεά Αθηνά». Μάταια η Κασσάνδρα φώναζε πως δεν έπρεπε να έχουν εμπιστοσύνη στους Δαναούς. Οι Τρώες δεν κατάλαβαν την παγίδα και έσυραν το άλογο προς τα τείχη τους, και μάλιστα γκρέμισαν και ένα μέρος από αυτά για να χωρέσει. Μετά γλέντησαν, και το βράδυ, μετά το φαγοπότι έπεσαν ευτυχισμένοι να κοιμηθούν, πιστεύοντας πως ο πόλεμος είχε πια τελειώσει για αυτούς. Αμέσως οι Αχαιοί βγήκαν από την κοιλιά του αλόγου κα έβαλαν φωτιές στην πάνω μεριά του τείχους, για να έρθει ο στρατός του Αγαμέμνονα, που είχε κρυφτεί πίσω από ένα νησάκι, την Τένεδο. Τότε επικράτησε μεγάλη καταστροφή στην απόρθητη και σπουδαία αυτή πόλη. Ο Μενέλαος άρπαξε την Ελένη και μαζί οι Αχαιοί πήραν πλήθος από λάφυρα. Έτσι άδοξα τελείωσε ένας δεκαετής καταστρεπτικός και για τις δύο πλευρές πόλεμος. Άγγελος Χαλμούκης Η Ασπίδα του Αχιλλέα Μετά τον θάνατο του Πάτροκλου, ο Αχιλλέας έχασε την ασπίδα του, επειδή την είχε πάρει ο Έκτορας, από το νεκρό Πάτροκλο που τη φορούσε, προσποιούμενος τον Αχιλλέα. Αμέσως η μητέρα του η Θέτιδα πήγε στον Όλυμπο, στο εργαστήρι του Ήφαιστου, και του ζήτησε μια καινούργια ασπίδα για τον γιο της. Η νέα ασπίδα του Αχιλλέα ήταν ένα έργο τέχνης. Είχε πάνω της τον ουρανό, τη γη, τη θάλασσα, τα αστέρια, το φεγγάρι. Δύο πολιτείες απεικονίζονταν η μία με πόλεμο και η άλλη με ειρήνη. Στην πολιτεία του πολέμου οι νεκροί και οι τραυματισμένοι βρίσκονται στο έδαφος και γύρω τους η καταστροφή και οι γέροι, οι γυναίκες και τα παιδιά να θρηνούν. Στην πολιτεία που οι άνθρωποι απολαμβάνουν τα αγαθά της ειρήνης, οι γονείς παντρεύουν τα παιδιά τους, οι γεωργοί οργώνουν τα χωράφια τους, οι βοσκοί βόσκουν τα πρόβατά τους, οι εργάτες θερίζουν τα σταφύλια, οι καρποί κρέμονται, οι άνθρωποι χορεύουν και γελούν. Όλες αυτές οι εικόνες, τόσο όμορφες, προσκαλούν τον πολεμιστή σε ειρήνη και όχι σε πόλεμο. Άγγελος Χαλμούκης ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Ο Άγιος Αλέξιος Ο Άγιος Αλέξιος γεννήθηκε στη Ρώμη την εποχή του αυτοκράτορα Αρκάδιου ( ). Οι γονείς του, ο ευλαβής συγκλητικός Ευφημιανός και η Αγλαΐα, ήταν επί πολλά χρόνια άτεκνοι. Ο πατέρας του δε, ήταν ιδιαίτερα φιλόπτωχος και συμπαθής, ώστε καθημερινά παρέθετε τρεις τράπεζες στο σπίτι του για τα ορφανά, τις χήρες και τους ξένους που ήταν πτωχοί. Ο Αλέξιος έλαβε λαμπρή μόρφωση και όταν ενηλικιώθηκε, οι γονείς του τον πάντρεψαν με μια νεαρή κόρη αριστοκρατικής οικογένειας της Ρώμης. Όμως την νύκτα του γάμου τους ο Αλέξιος, αφού παρέδωσε το δακτυλίδι του, έφυγε κρυφά. Εμπιστευόμενος τη θεία Πρόνοια, επιβιβάστηκε σε πλοίο και έφθασε στη Λαοδίκεια της Συρίας και από εκεί ακολούθησε ένα καραβάνι εμπόρων που κατευθυνόταν στην Έδεσσα της Μεσοποταμίας. Εκεί σταμάτησε σε ένα ναό, αφιερωμένο στην Θεοτόκο όπου και παρέμεινε δεκαεπτά χρόνια, ντυμένος με κουρέλια και συντηρούμενος από τις ελεημοσύνες των πιστών, που έρχονταν στο ναό, να προσευχηθούν. Στο μεταξύ ο πατέρας του είχε στείλει υπηρέτες προς κάθε κατεύθυνση για να τον βρουν, ενώ η μητέρα του φόρεσε τρίχινο ένδυμα και θρηνούσε απαρηγόρητη και η νύφη του ανυπομονούσε να έχει κάποια είδηση. Κάποιοι από τους απεσταλμένους του Ευφημιανού έφθασαν στην Έδεσσα και έδωσαν ελεημοσύνη στον Αλέξιο χωρίς διόλου να υποπτευθούν, ότι επρόκειτο για τον κύριο τους. Τόσο πολύ είχε παραμορφωθεί από την άσκηση και τη σκληραγωγία που επέβαλε στο σώμα του για την αγάπη του θεού! Μετά από πολλά χρόνια κρυμμένος, η Παναγία εμφανίσθηκε στο νεωκόρο της εκκλησίας, λέγοντας του να επιτρέψει την είσοδο στον άνθρωπο του θεού. Βλέποντας ότι τον αντιλήφθηκαν και επρόκειτο να τον περιβάλλουν με τιμές, ο άγιος Αλέξιος αναχώρησε και πάλι παίρνοντας το πλοίο για την Ταρσό. Οι αντίθετοι άνεμοι όμως, ή μάλλον η θεία Πρόνοια, ώθησαν το πλοίο στο λιμάνι της Ρώμης. Ο Άγιος υποτάχθηκε σ αυτό το θείο σημείο και πήγε στο πατρικό σπίτι, όπου ζήτησε από τον πατέρα του, που έβγαινε εκείνη τη στιγμή ελεημοσύνη σαν ζητιάνος. Χωρίς να αναγνωρίσει τον πολυαγαπημένο του γιο, ο Ευφημιάνος, που είχε γίνει ακόμη πιο φιλάνθρωπος ύστερα από την τόσο επώδυνη αυτή 7

8 απώλεια, πρόσταξε τους υπηρέτες του να δώσουν κατάλυμα στον δύστυχο άνθρωπο για όσο διάστημα επιθυμούσε να μείνει και να του δίνουν να τρώει τα περισσεύματα της τραπέζης του. Ο άνθρωπος του Θεού έμεινε άλλα δεκαεπτά χρόνια σε μια γωνιά του πατρικού σπιτιού, υφιστάμενος, χωρίς να προφέρει το παραμικρό παράπονο, και μάλιστα με ευχαρίστηση, τις προσβολές των υπηρετών. Όταν έλαβε πληροφορία από τον θεό ότι επίκειται η εκδημία του, ζήτησε να του φέρουν χαρτί και μελάνι και, γράφοντας την ιστορία της ζωής του, πέθανε με την πένα στο χέρι. Την ίδια μέρα καθώς ετελείτο η θεία Λειτουργία στην βασιλική του Αγίου Πέτρου, χωροστατούντος του Πάπα, και παρουσία του αυτοκράτορα Ωνόριου ( ) και πλήθος κόσμου, φωνή ακούστηκε από το θυσιαστήριο λέγουσα: «Αναζητήστε τον άνθρωπο του θεού, θα δεηθεί για την πόλη και για όλους εσάς. Ήδη εξέρχεται του σώματος!». Η φωνή ακούστηκε και δεύτερη φορά αποκαλύπτοντας, ότι αυτός βρισκόταν στο σπίτι του Ευφημιανού. Όταν η πομπή με επικεφαλής τον Πάπα και τον αυτοκράτορα έφτασε εκεί, ο υπηρέτης που τον φρόντιζε, αποκάλυψε ότι ο ζητιάνος που στεκόταν τόσα χρόνια πλάι στην εξώθυρα μοίραζε την τροφή του στους πτωχότερους και ο ίδιος δεν τρεφόταν παρά μόνο την Κυριακή με ψωμί και νερό, μένοντας ατάραχος αν όχι και χαρούμενος όταν οι άλλοι υπηρέτες τον έβριζαν. Πήγαν στην καλύβα του και τον βρήκαν νεκρό να κρατά ένα χαρτί στο χέρι. Όταν το διάβασαν δημόσια έμειναν κατάπληκτοι από το θαυμαστό τρόπο με τον οποίον αυτός ο δούλος του Θεού είχε αγωνιστεί ενάντια στη φύση για να λάβει τα υπέρ τη φύση αγαθά. Ο αυτοκράτορας και ο Πάπας βλέποντας τα δάκρυα και τους γοερούς θρήνους των γονέων του, τους συμβούλεψαν να χαίρονται που έφεραν στον κόσμο ένα τέτοιο άγιο. Το λείψανο τίμιο του Οσίου μεταφέρθηκε στο μέσο της πόλεως και ο λαός ερχόταν να προσκυνήσει και να λάβει ευλογία. Όσοι προσέρχονταν και ασπάζονταν το τίμιο λείψανο, άλαλοι, κουφοί, τυφλοί, λεπροί, δαιμονισμένοι, όλοι θεραπεύονταν. Ήταν τόσος ο κόσμος που προσερχόταν για να δει το τίμιο λείψανο, που δεν μπορούσαν να το μεταφέρουν στο ναό του Αγίου Βονιφατίου για να το ενταφιάσουν. Έριξαν ακόμη και χρυσό και άργυρο στον κόσμο για να του αποσπάσουν την προσοχή, αλλά μάταια. Τέλος, το τίμιο λείψανο μεταφέρθηκε στο ναό σε λάρνακα φτιαγμένη από χρυσό, άργυρο και πολύτιμους λίθους. Αμέσως άρχισε να ευωδιάζει και να αναβλύζει μύρο, το οποίο έγινε ίαμα και θεραπεία για όλους. Η κάρα του Αγίου Αλεξίου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων. Ο Άγιος Αλέξιος θεωρείται προστάτης και πρόμαχος της ιστορικής πόλεως των Καλαβρύτων, αλλά και άγρυπνος φύλακας της Ιεράς Μονής της Αγίας Λαύρας. Χριστίνα Τοπουζίδου Η ΚΥΡΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Η ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΣ, ΣΕ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ!!! (με το δόρυ, δάκρυ, δίχτυ, στάχυ και οξύ) Χθες το βράδυ κύλησε από το μάτι μου ένα δάκρυ, θυμήθηκα έναν ψαρά με ένα δίχτυ, ζωγράφισα έναν γεωργό που κράταγε ένα στάχυ μετά κοιμήθηκα και είδα ένα όνειρο πως κρατούσα ένα δόρυ που το χα βουτήξει σε οξύ. Τοπουζίδου Χριστίνα Ένα βράδυ λυπημένο, ένα βράδυ βροχερό, κύλησε ένα δάκρυ, για μια σκέψη της στιγμής. Το δάκρυ πόνεσε πολύ, ήταν σα δόρυ στην ψυχή και σαν οξύ μέσα στο αίμα Μ ένα δίχτυ του μυαλού μάζεψα τις σκέψεις τις πικρές όπως ο γεωργός θερίζει το στάχυ, έτσι κι εγώ ξεκαθάρισα τις στιγμές από τις σκέψεις τις κακές. Τζούδα Μαρία Το βράδυ κοιμόμαστε, κι όλο χασμουριόμαστε, όταν κλαίμε δεν έχει σημασία μία μόνο είναι η ευκαιρία. 8

9 Με το δίχτυ πιάνουμε ψαράκια ενώ με το χέρι, όλο κι όλο, καβουράκια του θεού τα πραγματάκια. Με το δόρυ σκοτώνουμε ζωάκια, αλλά τα κακόμοιρα είναι σαν αηδονάκια. Τα πρόβατα τρώνε το στάχυ και μεγαλώνουν με αγάπη. Χαρά Παπαβασιλοπούλου Το όμορφο εκείνο βράδυ, κύλησε το θαλασσινό μου δάκρυ. Σα δόρυ με καρφώνει και με ματώνει, σαν οξύ μέσα μου βαθιά με λιώνει. Τζένη Τσουρουφλή Βράδυ, βράδυ μου καλό και συ δάκρυ μου γλυκό, με το δίχτυ και το δόρυ, με το μέλι που μελώνει, και το οξύ κακό, μα το στάχυ βοηθό. Λεντιόνα Λούπου Το βράδυ, ένα δάκρυ στάζει. Μακριά το δόρυ μα χτυπάει το δάκρυ κι επιτίθεται. Το δίχτυ τα πιάνει και τα δύο και το οξύ από πάνω σαν δηλητήριο πέφτει. Άγγελος Χαλμούκης Γιώργο ή στο Δημήτρη». Μια μέρα, ο πατέρας του του είπε : «Κάθε φορά που θα πληγώνεις κάποιο παιδί, θα βάζεις στο πεζοδρόμιο μία πρόκα». Μετά από καιρό, το παιδάκι ανακοίνωσε στον πατέρα του ό,τι τελείωσαν οι πρόκες. Τότε ο πατέρας του, του είπε : «Όταν θα γυρίζεις από το σχολείο και κάνεις μία καλή πράξη για κάθε άσχημη που έκανες προηγούμενα, να βγάζεις μία πρόκα». Μετά από λίγο καιρό το παιδί είπε στον πατέρα ότι έβγαλε όλες τις πρόκες. Ναι, παιδί μου, απάντησε ο πατέρας, αλλά στο πεζοδρόμιο έχουν μείνει οι τρύπες, τα σημάδια δηλαδή, από τις άσχημες πράξεις, που έχεις κάνει στα άλλα παιδιά και δεν έχουν ακόμα ξεχαστεί. (Το παρακάτω τέλος δόθηκε από την τάξη:) Τότε το παιδί αποφάσισε να φυτέψει σε κάθε τρύπα ένα σπόρο και περίμενε υπομονετικά ο χρόνος να γιατρέψει τις πληγές των άλλων παιδιών και τα φυτά του να αναπτυχθούν. Παράλληλα όμως κοπίαζε ιδιαίτερα, φροντίζοντας, σκαλίζοντας, ποτίζοντας και περιποιούμενος τα φυτά του. Μετά από χρόνια οι σπόροι έγιναν δέντρα, έδωσαν καρπούς και σκιά, οι πληγές επουλώθηκαν, και μια νέα ευκαιρία ανοίχτηκε σε όλη την παρέα. Τζένη Τσουρουφλή Ένα βράδυ το δάκρυ κυλάει. Το δίχτυ το πιάνει και αμέσως έρχεται το δόρυ, κόβει το δίχτυ και το δάκρυ πέφτει κάτω. Ρέντι Λίτσι Ένα βράδυ με ένα δάκρυ, που μπήκε στο δίχτυ, με το δόρυ και το οξύ και το στάχυ μαζί, γίνανε μια ξωτικοσυνταγή. Άρης Ντόγι ΜΥΘΙ ΜΥΘΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙ- ΤΟ ΚΟΥΚΙ ΚΑΙ ΤΟ ΡΕΒΙΘΙ Τα σημάδια Μία φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα παιδάκι, που συμπεριφερόταν άσχημα και πλήγωνε άλλα παιδάκια. Κάθε μέρα, μόλις γύριζε από το σχολείο έλεγε στον πατέρα του: «Πατέρα, έκανα κάτι κακό στον ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Τα ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου «Μη φοβάσαι τη νύχτα, μη σε τρομάζουν οι ίσκιοι. Όποιος κάνει εκείνο που πρέπει, δεν έχει να φοβηθεί κανένα. Εσύ κι οι σύντροφοί σου απόψε φυλάγετε το δάσος από τους εχθρούς του. Η σφυρίχτρα σου να είναι έτοιμη. Με τη βάρδια, που φυλάγετε, προστατεύετε τα δέντρα. Κι όλους τους ανθρώπους, όσοι θα δροσιστούν απ αυτά τα δέντρα είτε τώρα είτε σε πενήντα κι εκατό και διακόσια χρόνια. Όταν βρίσκονται γενναία παιδιά σαν εσάς, ένα δάσος γίνεται αιώνιο. Κι οι άνθρωποι ζουν καλύτερα τη ζωή τους». 9

10 Μια φορά κι έναν καιρό ήταν είκοσι έξι παιδιά. Όταν τελείωσαν το σχολείο τους αποφάσισαν να κατασκηνώσουν στο βουνό, με τη συμφωνία των γονιών τους, για δύο μήνες. Σ αυτό το διάστημα έπρεπε να αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες, όπως ήταν το φαγητό, το νερό, η στέγη. Επίσης είχαν να αντιμετωπίσουν το λύκο, την αλεπού, το γεράκι, τα φίδια, την καταιγίδα και τους άλλους κινδύνους του δάσους. Όλα αυτά τα ξεπέρασαν με επιτυχία, επειδή συνεργάστηκαν μεταξύ τους και έδειξαν αγάπη, εκτίμηση, σεβασμό και φιλία ο ένας για τον άλλον. Έτσι απόλαυσαν τις ομορφιές της φύσης, γνώρισαν τους ανθρώπους της υπαίθρου και διασκέδασαν με την ψυχή τους. Το σημείο που μου άρεσε περισσότερο ήταν εκεί που χάθηκε ο Φάνης και τα άλλα είκοσι πέντε παιδιά έψαχναν να τον βρουν, αλλά ο Φάνης άφαντος. Ευτυχώς ο τσαγκάρης είχε καρφώσει με έξι πρόκες τα παπούτσια του Φάνη και κατάφεραν να τον βρουν από τα αποτυπώματα του. Ο Φάνης μετά την περιπέτεια του αυτή αντιμετώπισε τον φόβο του και έγινε πιο δυνατός. 5. Γέμισε ατομικά μπολ ή μια φόρμα με την κρέμα. 6. Τοποθέτησέ τα στο ψυγείο για 3-4 ώρες τουλάχιστον. 7. Αναποδογύρισε τις ατομικές φόρμες σε πιάτο κι έτοιμο!!! Συμβουλή: μπορείς να γαρνίρεις την πανακότα σου με σος φράουλας και σιρόπι σοκολάτας ή μέλι. Καλή επιτυχία!!! Μάρω Τζούδα Κουλουράκια λαμπριάτικα με γιαούρτι Υλικά: 4 φλιτζάνια αλεύρι 1κουταλάκι μπέικιν πάουντερ 1/2κουταλάκι κοφτό σόδα 1 φλιτζάνι φρέσκο βούτυρο 1 ½ φλιτζάνι ζάχαρη 1 αυγό και 2 κροκάδια ½ φλιτζάνι γιαούρτι Ξύσμα λεμονιού Για το γαρνίρισμα: 1 αυγό Αμύγδαλα ΜΑΓΕΙΡΙΚΕΣ ΑΛΧΗΜΙΕΣ Στην κουζίνα μάνι μάνι, Αλεξία Παπασπυροπούλου νόστιμο φαί να κάνει.. Πανακότα Θα χρειαστείς: 250 μλ κρέμα γάλακτος (35% λιπαρά) 25 μλ φρέσκο γάλα 50 μλ ζάχαρη 4 φύλλα ζελατίνης 1 βανίλια Ακολούθησε τα βήματα: 1. Τοποθέτησε τα φύλλα ζελατίνης σε ένα μπολ με κρύο νερό, για να μαλακώσουν. 2. Βάλε σε μια κατσαρόλα την κρέμα γάλακτος, το γάλα, τη ζάχαρη και τη βανίλια, ανακάτεψέ τα και άφησε το μίγμα να σιγοβράσει. 3. Κατέβασε την κατσαρόλα από τη φωτιά και πρόσθεσε τη ζελατίνη. 4. Ανακάτεψε καλά την κρέμα και άφησέ τη να κρυώσει. Εκτέλεση: 1. Χτυπάτε το βούτυρο και προσθέτετε τη ζάχαρη, το αυγό, μαζί με τους κρόκους των αυγών και το ξύσμα λεμονιού. 2. Κοσκινίζετε το αλεύρι προσθέτετε το μπέικιν πάουντερ και το βάζετε σε ένα μεγάλο μπολ κάνοντας στο κέντρο μια λακουβίτσα. 3. Ρίχνετε στο αλεύρι το μίγμα του βουτύρου, τη σόδα και το γιαούρτι. 4. Ζυμώνετε τα υλικά μέχρι η ζύμη να γίνει μαλακή. 5. Πλάθετε τα κουλουράκια σε διάφορα σχήματα, τα αλείφετε με αυγό και τα ψήνετε σε μέτριο φούρνο για 20 λεπτά περίπου. Καλή επιτυχία!!! Καλό Πάσχα!!! Χαρά Παπαβασιλοπούλου Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ Του λόγου τα γυρίσματα εκφράσεις και φράσεις παροιμιώδεις Παροιμίες με ζώα: Νηστικό αρκούδι δε χορεύει. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Αυτός βαράει μύγες όλη μέρα. Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι; Αλεπού που κοιμάται, κότες δεν πιάνει. Όσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια. 10

11 Βάλαν την αλεπού να φυλάει τις κότες. Έγινε λαγός! Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα. Λείπει ο γάτος, χορεύουν τα ποντίκια. Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα, τον τρων οι κότες. Παροιμίες και εκφράσεις με την ελιά και το λάδι: Η ελιά είναι κυρά κι όποτε θέλει κάμνει. Λίγο, λίγο, το λαδάκι κι είναι ο χρόνος πηγαδάκι. Η αλήθεια και το λάδι βγαίνουν από πάνω. Έκανες τη λαδιά σου. Βγαίνει πάντα λάδι. Μου έβγαλε το λάδι. Μη ρίχνεις λάδι στη φωτιά. Αυτός χάνει λάδια. Τελείωσε το λάδι του. Οι παροιμίες της άνοιξης: Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα! Μάρτης είναι χάδια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει! Το Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια! Λείπει ο Μάρτης απ τη Σαρακοστή; O Μάης έχει το όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια! Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα! Ο Απρίλης με τα λούλουδα, ο Μάης με στεφάνια! Μάης άβρεχτος, χρονιά ευτυχισμένη! Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Μαρία Τζούδα ΜΥΓΟΕΚΦΡΑΣΕΙΣ Σαν τη μύγα μες το γάλα. Μύγα σε τσίμπησε; Όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται. Βαράει μύγες. Δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Βγάζω από τη μύγα ξύγκι. Κολλώ σαν τη μύγα μες στο μέλι. Βλέπω κάποιον σαν μύγα. ΑΣ ΓΕΛΑΣΩ ΑΝΕΚΔΟΤΑ Την γνώριζε καλύτερα! Τα δύο άτακτα αδερφάκια είχαν κάνει μία ζημιά. «Ποιος θα το πει στη μαμά;» ρωτάει ο μικρότερος; «Εσύ» του λέει ο μεγαλύτερος. «Και γιατί να το πω εγώ; Εσύ θα το πεις, γιατί εσύ την γνωρίζεις περισσότερο καιρό!» Ο τυφλός Ένας κύριος λέει σε έναν τυφλό που ζητιάνευε: «μπορείς να μου αποδείξεις πως είσαι τυφλός;» Τυφλός: «Ναι, κύριε! Βλέπεται εκείνο το κόκκινο αυτοκίνητο στη γωνία;» Κύριος : «το βλέπω». Και ο τυφλός: «Εγώ λοιπόν δεν το βλέπω». Το κρυολόγημα Γιατρέ, έχω ένα τρομερό κρυολόγημα. Ξεκίνησε από το κεφάλι, έπειτα κατέβηκε στο λαιμό μου. Τώρα έχει φτάσει στο στήθος μου. Τι να κάνω; Περίμενε και θα βγει από τα πόδια σου. Αδιάβροχη γούνα Μία πελάτισσα ρωτάει τον γουναρά: θα πάθει τίποτα αυτή η γούνα αν τη φοράω με βροχή; Και ο γουναράς: Μα γιατί ρωτάτε κυρία μου; Είδατε ποτέ κανένα κάστορα να κρατάει ομπρέλα; Το άρρωστο σαπούνι Ο Τοτός: «Μαμά! Το σαπούνι αρρώστησε!!!» Μητέρα: «πως το κατάλαβες αυτό;» Τοτός: «Μέρα με τη μέρα λιώνει!!» Οι φράουλες Περνάει κάποιος έξω από ένα τρελοκομείο κρατώντας ένα τσουβάλι στο ώμο του. «Τι κουβαλάς εκεί;» τον ρωτάει ένας τρόφιμος μέσα από τα κάγκελα. «Κοπριά, για να τη βάλω στις φράουλές μου» αποκρίνεται ο περαστικός. «Κοίτα να δεις αδικία!» λέει αγανακτισμένος ο άλλος. «Εγώ τις τρώω με ζάχαρη κι όμως εμένα θεωρούν τρελό!» Μαρίνα Δούβου ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ-ΓΡΙΦΟΙ 1. Ποια πόρτα δεν διαβαίνουμε ποτέ; 2. Τι είναι άσπρο όταν είναι λερωμένο και μαύρο όταν είναι καθαρό; 3. Σε ποιο μέρος της γης δεν μπορεί κανείς άνθρωπος να ζήσει; 11

12 4. Τι κοινό υπάρχει ανάμεσα στο ραδιόφωνο και σε μια σιδηροδρομική γραμμή; Απαντήσεις: 1.της ντουλάπας, 2. ο μαυροπίνακας, 3. κάτω από τη γη!, 4. ο σταθμός Μαρίνα Δούβου ΠΑΙΧΝΙΔΟΛΕΞΑ Οι λαγοί Σε λαγούμι δυο λαγοί παίζουνε λαγούτα. Τους ακούν λαγωνικά χαίρονται οι ουρές τους, μα οι λαγοί γίναν λαγοί και άντε, τρέχα, βρες τους Το παγόνι Άνοιξες, παγόνι τόξο, την ουρά σου ουράνιο τόξο όλο χάνδρα, κι όλο πούλια τον Αυγερινό η Πούλια, φεγγαριού κι ήλιου κομμάτια, παίζουν του Άργου φρύδια, μάτια, πλούσια, πλουμιστή ουρά, τάχα λίρα με ουρά, όμως, πλουμιστό παγόνι, η λαλιά σου με παγώνει Φωτεινή Σαμαντά ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ - ΜΑΓΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ Πάρτε ένα μολύβι και αρχίστε να μαυρίζετε τα σχήματα που έχουν μέσα κουκιδίτσα. Το αποτέλεσμα θα είναι ένας μαγικός πίνακας ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ : ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Κάθε γράμμα κι ένα τετράγωνο. Όλες οι λέξεις με καφαλαία γράμματα και με μολύβι. Για να λύσεις εύκολα θα γράψεις πρώτα την κάθετη λέξη και στη συνέχεια τις οριζόντιες. Για τη λύση θα σε βοηθήσουν οι εικόνες Κων/νος Τσεντούρος Ρέντι Λίτσι 12

13 Λ 13

14 14