ΠΠρΑθ 216/2010 [Πτώχευση. Διαδικασία συνδιαλλαγής]

Transcript

1 ΠΠρΑθ 216/2010 [Πτώχευση. Διαδικασία συνδιαλλαγής] Πρόεδρος Γ. Καραναστάση, Πρόεδρος Πρωτοδικών Εισηγητής Α. Αναστασίου Δικηγόρος Γ. Ζαχαρόπουλος Διατάξεις: άρθρα 99, 100 Ν 3588/2907 (ΠτΚ), 696 επ. ΚΠολΔ ΠΤΩΧΕΥΣΗ. Διαδικασία συνδιαλλαγής. Λήψη προληπτικών μέτρων, κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, που ισχύουν μέχρι την έκδοση απόφασης που επικυρώνει τη συμφωνία συνδιαλλαγής. Έχουν χαρακτήρα μη γνήσιων ασφαλιστικών μέτρων, στα οποία όμως έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 696 και 697 ΚΠολΔ, αφού η απόφαση που τα διέταξε είναι απρόσβλητη με ένδικα μέσα. Σύμφωνα με το άρθρο 99 του Ν 3588/2007 «Πτωχευτικός Κώδικας» (ΠτΚ), κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί εμπορική δραστηριότητα, το οποίο αποδεικνύει οικονομική αδυναμία, παρούσα ή προβλέψιμη, μπορεί να ζητήσει το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής με αίτησή του από το πτωχευτικό δικαστήριο, το οποίο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 100 του ΠτΚ, εφόσον πιθανολογεί το βάσιμο της αίτησης και τη σκοπιμότητα της αιτούμενης συνδιαλλαγής, αποφασίζει το άνοιγμά της, ορίζοντας μεσολαβητή, ο οποίος κατά τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 101 του ΠτΚ, έχει ως αποστολή να επιτύχει τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών του που εκπροσωπούν τουλάχιστον την πλειοψηφία των απαιτήσεων κατ αυτού, όπως αυτές προκύπτουν από τα εμπορικά βιβλία του οφειλέτη, με σκοπό την άρση των οικονομικών δυσκολιών του οφειλέτη, τη συνέχιση της δραστηριότητάς του και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, καθώς και να προτείνει λύσεις για τη διάσωση της επιχείρησης, ιδίως με μείωση των απαιτήσεων, παράταση του ληξιπρόθεσμου αυτών, αναδιάρθρωση της επιχείρησης, μετοχοποίηση των απαιτήσεων, εκποίηση της επιχείρησης ή κάθε άλλο πρόσφορο μέτρο. Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 10 και 100 παρ. 2 ΠτΚ προκύπτει ότι το αρμόδιο δικαιοδοτικό όργανο μπορεί δικάζοντας κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων των άρθρων 682 επ. ΚΠολΔ να λάβει προληπτικά μέτρα που ισχύουν μέχρι την έκδοση επικυρωτικής της συμφωνίας συνδιαλλαγής απόφασης μετά από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον. Τα λαμβανόμενα προληπτικά μέτρα νοούνται κατά την αντίληψη του νομοθέτη ως εξασφαλιστικά των (περιουσιακών) δικαιωμάτων των πιστωτών, που τίθενται σε κίνδυνο από την 1/9

2 επιδείνωση της περιουσιακής κατάστασης του οφειλέτη εμπόρου, στην περίπτωση κατά την οποία ζητείται η κήρυξή του σε πτώχευση με αίτηση δανειστή του. Αντίστοιχα, στην περίπτωση της αίτησης συνδιαλλαγής, που υποβάλει ο σε οικονομική αδυναμία ευρισκόμενος έμπορος, ως ασφαλιστέο δικαίωμα νοείται εκείνο της διάσωσης της βιώσιμης εμπορικής του επιχείρησης μέσω της εξυγίανσής της. Για το λόγο αυτό το αρμόδιο δικαιοδοτικό όργανο δύναται στην περίπτωση αυτή κατ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 10 ΠτΚ να λάβει, αν τα πιθανολογήσει πρόσφορα και μέτρα αντιτιθέμενα καταρχήν στο συμφέρον των πιστωτών, μεταξύ των οποίων κατά την ενδεικτική απαρίθμηση του νόμου και την αναστολή των ατομικών διώξεων των πιστωτών. Τα εξασφαλιστικά αυτά μέτρα δύνανται αυτεπαγγέλτως ή κατ αίτηση να διαταχθούν και προσωρινά, δηλαδή για το χρονικό διάστημα από την υποβολή της αιτήσεως περί λήψεως των προληπτικών μέτρων έως το χρόνο συζητήσεώς της ή της εκδόσεως αποφάσεως επ αυτής, κατ εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 691 παρ. 2 ΚΠολΔ, εφόσον τούτο πιθανολογηθεί αναγκαίο για την αποτροπή κάθε επιζήμιας συνέπειας ως προς τη βιωσιμότητα της επιχείρησης του αιτούντος. Τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνονται τόσο γενικότερα κατά την εξέλιξη της πτωχευτικής διαδικασίας σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 10 ΠτΚ όσο και ειδικότερα ενόψει του ανοίγματος της διαδικασίας συνδιαλλαγής, δεν είναι γνήσια ασφαλιστικά μέτρα, καθόσον δεν υφίσταται εδώ ορισμένο δικαίωμα, το οποίο καλείται να προστατέψει προσωρινά το συγκεκριμένο μέτρο μέχρι την οριστική του διάγνωση. Για το λόγο αυτό υποστηρίζεται ότι το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής ή η επικύρωση της σχετικής συμφωνίας οφειλέτη και πιστωτών εισάγουν γνήσια ρυθμιστικά μέτρα της εκούσιας δικαιοδοσίας, που αποσκοπούν στη διατήρηση της επιχειρήσεως του οφειλέτη σε υγιείς βάσεις, ώστε να συνεχίσει ομαλά την οικονομική της πορεία (βλ. σχετ. Λ. Κοτσίρη - Π. Αρβανιτάκη, Προληπτικά μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας συνδιαλλαγής κατά τον νέο ΠτΚ, γνμδ σε ΝοΒ 56,805 επ. [ ]). Από την άποψη αυτή θα μπορούσε να υποστηριχθεί περαιτέρω ότι και η προσωρινή διαταγή που εκδίδεται κατά τα ανωτέρω για το χρονικό διάστημα από την υποβολή της αιτήσεως περί λήψεως των προληπτικών μέτρων έως το χρόνο συζητήσεώς της ή της εκδόσεως αποφάσεως επ αυτής αποτελεί προσωρινή διαταγή του άρθρου 781 παρ. 1 ΚΠολΔ. Όσον αφορά, όμως, στην αίτηση περί λήψεως προληπτικών μέτρων επικειμένου του ανοίγματος της διαδικασίας συνδιαλλαγής, που κατ άρθρο 100 παρ. 1 εδ. γ' ΠτΚ εκδικάζεται από το πτωχευτικό δικαστήριο «κατ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 10», ο νομοθέτης με σαφήνεια επέλεξε για την εκδίκασή της την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων των άρθρων 682 επ. ΚΠολΔ, προκειμένου αφενός να εξασφαλίσει την απαιτούμενη ταχύτητα της οριστικής επίλυσης του ζητήματος και αφετέρου το πτωχευτικό δικαστήριο να αρκεστεί στην πιθανολόγηση του βασίμου της αιτήσεως. Η νομοθετική αυτή επιλογή όμως έχει δύο κρίσιμες συνέπειες. Αφενός μεν ότι ενδεχόμενη αίτηση περί ανακλήσεως ή μεταρρυθμίσεως αυτών δεν μπορεί να ανεύρει νόμιμα έρεισμα στις διατάξεις του άρθρου 758 ΚΠολΔ, οι οποίες 2/9

3 εφαρμόζονται μόνο επί αποφάσεων που εκδίδονται είτε σε γνήσιες υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας (των άρθρων 782 επ. ΚΠολΔ) είτε σε υποθέσεις η εκδίκαση των οποίων κατά νομοθετική παραπομπή λαμβάνει χώρα με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (βλ. σχετ. Β. Βαθρακοκοίλη, ΚΠολΔ, τόμος Δ, άρθρο 758, αριθμ. 3) και αφετέρου ότι η νομοθετική, για λόγους ταχύτητας της διαδικασίας, παραπομπή στην διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων καθιστά τη λήψη των προληπτικών μέτρων μη γνήσιο ασφαλιστικό μέτρο, αφού η αναγκαιότητα λήψης ενός απλώς ρυθμιστικού μέτρου, εξομοιούμενου προς ασφαλιστικό, δεν προσδίδει σ αυτό την ιδιότητα του ασφαλιστικού μέτρου (βλ. σχετ. αντί πολλών Β. Βαθρακοκοίλη, ό.π., άρθρο 682, αριθμ. 2). Σε αντίθεση, όμως, προς ό,τι συμβαίνει στα μη γνήσια ασφαλιστικά μέτρα, στα οποία εφαρμόζονται μόνον όσες διατάξεις των άρθρων ΚΠολΔ, συμβιβάζονται προς τη φύση της εκάστοτε δικαζομένης υποθέσεως και, ως εκ τούτου, δεν ισχύουν οι περιορισμοί των γνησίων ασφαλιστικών μέτρων (πρβλ. Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, ΕρμΚΠολΔ ΙΙ, εισαγ. παρατ. άρθρα , αριθμ. 14), μεταξύ των οποίων και οι περί μεταρρυθμίσεως ή ανακλήσεως της πρωτόδικης αποφάσεως που τα διατάσσει (Κράνης, Λειτουργικές δομές των ασφαλιστικών μέτρων, σε ΕλλΔνη 44,1225 [ ]), γεγονός που δικαιολογείται, ενόψει της, παρά την αντίθετη πρόβλεψη στο άρθρο 699 ΚΠολΔ, δυνατότητας ασκήσεως ενδίκων μέτρων κατ αυτής, που, άλλωστε, τέμνει οριστικά τη διαφορά, χωρίς να εμποδίζεται από τη διάταξη του άρθρου 692 παρ. 4 ΚΠολΔ (ΑΠ Ολ 754/1986 ΝοΒ 35,380 = ΕλλΔνη 27,1124 = Δ 1986,664, πρβλ. ΑΠ Ολ 21-22/2002 ΕλλΔνη 43,1016, βλ. και Χ. Απαλαγάκη, Η εφαρμογή της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων στις ιδιωτικού δικαίου διαφορές, που δεν συνιστούν ασφαλιστικό μέτρο προδημοσίευση από τον Τιμητικό Τόμο του Καθηγητή Κ. Μπέη, σε ΕΣΔΙ, Η προσωρινή δικαστική κρίση στην πολιτική, τη διοικητική και την ποινική διαδικασία, 2003, σελ. 145), στην περίπτωση των προληπτικών μέτρων που λαμβάνονται από το πτωχευτικό δικαστήριο κατά την εκδίκαση της αιτήσεως περί ανοίγματος της διαδικασίας συνδιαλλαγής, η σχετική απόφαση που διατάσσει το άνοιγμα αυτής και ταυτόχρονα λαμβάνει τα κατά την κρίση του δικαστηρίου αρμόζοντα προληπτικά μέτρα, τέμνοντας τη διαφορά, μέχρι την έκδοση της επικυρωτικής της συμφωνίας συνδιαλλαγής αποφάσεως, δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα κατά την αδιάστικτη διατύπωση της διατάξεως της παρ. 4 του άρθρου 100 ΠτΚ, γεγονός που διαφοροποιεί τα πράγματα. Συγκεκριμένα, η έλλειψη του δικονομικού αντίβαρου της δυνατότητας ασκήσεως εφέσεως κατά της αποφάσεως αυτής, δικαιολογεί εν προκειμένω πλήρως την εφαρμογή των περί ανακλήσεως ή μεταρρυθμίσεως της αποφάσεως που διατάσσει τη λήψη ασφαλιστικού μέτρου συναφών διατάξεων των άρθρων 696 και 697 ΚΠολΔ. Με βάση όλα όσα προαναφέρθηκαν και ενόψει της διατάξεως του άρθρου 591 παρ. 2 του ιδίου Κώδικα, από την οποία συνάγεται ότι αν η υπόθεση δεν υπάγεται στη διαδικασία, κατά την οποία έχει εισαχθεί, το δικαστήριο αποφαίνεται γι αυτό αυτεπαγγέλτως και διατάσσει την εκδίκαση της υπόθεσης κατά την προσήκουσα διαδικασία, με εξαίρεση την περίπτωση, κατά την οποία η 3/9

4 τήρηση της αρμόζουσας διαδικασίας συνοδεύεται και από την υπαγωγή της διαφοράς σε ιεραρχικώς ανώτερο δικαστήριο και της οποίας η εφαρμογή δεν αποκλείεται και όταν μία υπόθεση, που εκδικάζεται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων έχει εισαχθεί, παρά το νόμο, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (ΕφΑθ 147/1980 ΕΕμπΔ 31,664), προκύπτει ότι στην περίπτωση αιτήσεως, με την οποία ζητείται η κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας σύμφωνα με το άρθρο 758 ΚΠολΔ μεταρρύθμιση αποφάσεως που διέταξε το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής και έλαβε προληπτικά μέτρα για το χρονικό διάστημα μέχρι την επικύρωση της συμφωνίας οφειλέτη και πιστωτών του, μόνο όμως ως προς το σχετικό με τη λήψη των προληπτικών μέτρων σκέλος της, το επιλαμβανόμενο δικαστήριο, αφού διαπιστώσει το μη σύννομο της εισαγωγής της κατά την πιο πάνω διαδικασία δύναται να εφαρμόσει την προσήκουσα διαδικασία εκτιμώντας την καταχθείσα προς κρίση του αίτηση ως τοιαύτη εκ των άρθρων 696 και 697 ΚΠολΔ, με την οποία επιδιώκεται όμοιος κατά περιεχόμενο σκοπός του αιτούντος (πρβλ. την αδημοσίευτη, προσκομιζόμενη υπ αριθμ. 9/2009 απόφαση του ΠΠρΚορινθ, η οποία εφαρμόζοντας τη διάταξη του άρθρου 758 ΚΠολΔ μεταρρύθμισε προηγούμενη περί ανοίγματος διαδικασίας συνδιαλλαγής απόφασή του και κατά το σκέλος της, με το οποίο ελήφθησαν προληπτικά μέτρα, κρίνοντας, όμως, επί αιτήσεως, με την οποία ζητήθηκε κυρίως ο διορισμός νέου μεσολαβητή, δηλαδή επί ζητήματος που κρίνεται κατά την [εφαρμοσθείσα] διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας κατ άρθρα 54 παρ. 1 και 100 παρ. 1 ΠτΚ). Η εφαρμογή, βέβαια, των πιο πάνω διατάξεων προϋποθέτει πρωτίστως έλεγχο της υλικής αρμοδιότητας του δικάζοντος δικαστηρίου. Πράγματι, ενώ από την διάταξη του άρθρου 10 παρ. 1 ΠτΚ αρμόδιο όργανο για τη λήψη των προληπτικών μέτρων της πτωχευτικής διαδικασίας ορίζεται ο Πρόεδρος του πτωχευτικού δικαστηρίου, το άρθρο 100 παρ. 1 εδ. γ' ΠτΚ ορίζει ότι τα προληπτικά μέτρα στο στάδιο της διαδικασίας συνδιαλλαγής λαμβάνονται από το πτωχευτικό δικαστήριο «κατ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 10». Με δεδομένο ότι ως πτωχευτικό δικαστήριο ορίζεται κατ άρθρα 4 παρ. 1 και 53 εδ. α' ΠτΚ το πολυμελές πρωτοδικείο, το οποίο επιλαμβάνεται το πρώτον κατά τη συζήτηση της κατ άρθρο 99 ΠτΚ αιτήσεως, η διαφοροποίηση που εισάγει η διάταξη του άρθρου 100 παρ. 1 εδ. γ' του ιδίου Κώδικα συμπορεύεται προς την κατανομή της υλικής αρμοδιότητας για τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων των άρθρων 684 και 686 παρ. 5 εδ. β' του ΚΠολΔ, κατά τις οποίες «αν η κύρια υπόθεση είναι εκκρεμής σε πολυμελές δικαστήριο, τα ασφαλιστικά μέτρα διατάσσονται και από το δικαστήριο αυτό» (άρθρο 684) και «το πολυμελές πρωτοδικείο δικάζει αίτηση ασφαλιστικών μέτρων μόνο κατά τη συζήτηση της κύριας υπόθεσης» (άρθρο 686 παρ. 5 εδ. β). Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται αφενός μεν ότι μόνον όταν η αίτηση για τη λήψη προληπτικών μέτρων υποβάλλεται μαζί με την αίτηση για το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής ή όταν υποβάλλεται (ενδεχομένως με τις προτάσεις) το πρώτον ενώπιον του δικάζοντος την αίτηση συνδιαλλαγής πτωχευτικού δικαστηρίου, υφίσταται αρμοδιότητα αυτού του τελευταίου για τη λήψη 4/9

5 των προληπτικών μέτρων (βλ. σχετ. Λ. Κοτσίρη - Π. Αρβανιτάκη, ό.π., σελ ) και αφετέρου ότι η εισαγωγή της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων, όπως η αίτηση λήψεως προληπτικών μέτρων, σε πολυμελές δικαστήριο, όπως το πτωχευτικό δικαστήριο, για να συζητηθεί ανεξάρτητα από την κύρια υπόθεση, δηλαδή την αίτηση για το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής και σε χωριστή στάση δίκης, πριν ή μετά τη συζήτηση αυτής, συνεπάγεται την απόρριψή της ως απαράδεκτης (ΕφΑθ 733/1983, ΕλλΔνη 24,1008, ΕφΛαρ 601/1983 ΝοΒ 1984,31, ΠΠΠ 2525/2009 ΕλλΔνη 50,896, ΠΠΠ 835/1989 Δ 1989,250, Π. Τζίφρας, Ασφαλιστικά Μέτρα, 1976, σελ. 12 επ., Β. Βαθρακοκοίλης, ΚΠολΔ, τόμος Δ, άρθρο 684, αριθμ. 15, Κράνης, σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, ΕρμΚΠολΔ ΙΙ, άρθρο 684, αριθμ. 3). Αντιστοίχως, επί ανακλήσεως ή μεταρρυθμίσεως αποφάσεως που κατά τη διαδικασία των άρθρων 682 επ. ΚΠολΔ διέταξε τη λήψη ασφαλιστικού μέτρου, από τη διάταξη του άρθρου 697 εδ. α' του Κώδικα αυτού, η οποία ορίζει ότι «Το αρμόδιο για την κύρια υπόθεση δικαστήριο όσο διαρκεί η εκκρεμοδικία μπορεί με αίτηση του διαδίκου που έχει έννομο συμφέρον, η οποία υποβάλλεται και αυτοτελώς, να μεταρρυθμίσει ή να ανακαλέσει ολικά ή εν μέρει, την απόφαση που διατάζει ασφαλιστικά μέτρα», συνάγεται, πρώτον, ότι η σχετική αίτηση ανάκλησης ή μεταρρύθμισης, η οποία λειτουργεί ουσιαστικώς ως υποκατάστατο των ενδίκων μέσων, υποβάλλεται στο αρμόδιο για την κύρια υπόθεση δικαστήριο, ανεξάρτητα μάλιστα από την ύπαρξη ή μη στάσης δίκης ενώπιόν του και με αυτοτελή ακόμη αίτηση και όχι αναγκαία κατά τη συζήτηση της κύριας υπόθεσης, όπως απαιτείται μόνο στην περίπτωση, κατά την οποία πρόκειται να διαταχθούν ασφαλιστικά μέτρα από το δικαστήριο αυτό (ΠΠρΑθ 108/1999 ΕλλΔνη 41,539), διαρκούσης, όμως, της εκκρεμοδικίας της κύριας υπόθεσης, δηλαδή εκείνης της διαγνωστικής δίκης, της οποίας αντικείμενο είναι το ουσιαστικό δικαίωμα, για τη διασφάλιση ή τη διατήρηση του οποίου έχει διαταχθεί το ασφαλιστικό μέτρο (ΕφΑθ 3962/2009 ΕλλΔνη 50,1448, ΕφΑθ 7217/2007 (/journals/3/volumes/201/issues/922/lemmas/ ) ΕλλΔνη 49,237), η οποία (εκκρεμοδικία) αίρεται με την έκδοση οριστικής αποφάσεως επ αυτής (ΕφΑθ 5962/1997 ΕλλΔνη 39,1627), όπως εν προκειμένω συμβαίνει με την έκδοση από το πτωχευτικό δικαστήριο της οριστικής αποφάσεως, με την οποία διατάσσεται το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής και ταυτόχρονα λαμβάνονται προληπτικά μέτρα και, δεύτερον, ότι στην υποβολή της αιτήσεως αυτής νομιμοποιείται μόνον ο διάδικος της κύριας δίκης, ο οποίος είχε την ιδιότητα αυτή και στην δίκη, κατά την οποία εκδόθηκε η απόφαση, της οποίας ζητείται η ανάκληση ή μεταρρύθμιση (βλ. σχετ. αντί πολλών Ι. Χαμηλοθώρη, Ανάκληση αποφάσεων ασφαλιστικών μέτρων, σε ΕΣΔΙ, Η προσωρινή δικαστική κρίση... ό.π., σελ. 65 επ. [72 επ.]), όχι όμως και τρίτος σε βάρος του οποίου δεν διατάχθηκε το ασφαλιστικό μέτρο, αφού αυτός προστατεύεται αρκούντως με βάση τις διατάξεις του άρθρου 696 ΚΠολΔ. Συγκεκριμένα, με την διάταξη της παρ. 3 του άρθρου αυτού, η οποία ορίζει ότι «το δικαστήριο που διέταξε ασφαλιστικά μέτρα, έως τη συζήτηση της αγωγής που αφορά την κύρια υπόθεση, έχει δικαίωμα, με αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον, να μεταρρυθμίσει ή να ανακαλέσει ολικά ή εν μέρει την απόφασή του, εφόσον επήλθε μεταβολή 5/9

6 των πραγμάτων που δικαιολογεί την ανάκληση ή τη μεταρρύθμισή της», παρέχεται η δυνατότητα στο διάδικο, που είτε κλητεύθηκε νομίμως και εμπροθέσμως είτε, αν και δεν κλητεύθηκε, συμμετέσχε, πάντως, στη δίκη και σε βάρος του οποίου διατάχθηκε το ασφαλιστικό μέτρο και για το λόγο αυτό διατηρεί αντίστοιχο έννομο συμφέρον, να υποβάλει ανακλητική αίτηση, επικαλούμενος μεταβολή των πραγμάτων, μέχρι, όμως, τη συζήτηση του ενδίκου βοηθήματος που αφορά την κύρια υπόθεση, κατά την έννοια που προεκτέθηκε. Από την ίδια διάταξη σε συνδυασμό προς εκείνη του άρθρου 100 παρ. 4 ΠτΚ, κατά την οποία η επί αιτήσεως περί ανοίγματος της διαδικασίας συνδιαλλαγής οριστική απόφαση είναι ανέκκλητη, προκύπτει ότι μετά την έκδοση της (τελεσίδικης αυτής) απόφασης δεν υφίσταται αρμοδιότητα του εκδόσαντος αυτήν δικαστηρίου να την ανακαλέσει, έστω και αν εν τω μεταξύ προέκυψαν πραγματικά περιστατικά, από τα οποία μπορεί να πιθανολογηθεί η αναγκαιότητα λήψεως προσθέτων προληπτικών μέτρων. Εξάλλου, με τη διάταξη της παρ. 1 του ιδίου άρθρου 696 ΚΠολΔ, η οποία ορίζει ότι «αν κάποιος δεν έλαβε μέρος ή δεν κλήθηκε κατά τη συζήτηση αίτησης στην οποία εκδόθηκε απόφαση που διέταξε ασφαλιστικά μέτρα ή μεταρρύθμισε ή ανακάλεσε απόφαση ασφαλιστικών μέτρων και έχει έννομο συμφέρον, δικαιούται να ζητήσει την ανάκληση ή τη μεταρρύθμιση της απόφασης από το δικαστήριο που την εξέδωσε» και η οποία προσομοιάζει με την αιτιολογημένη ανακοπή ερημοδικίας, παρέχεται η δυνατότητα μόνο στο διάδικο που στερήθηκε το δικαίωμα ακρόασης, επειδή δεν κλητεύθηκε καθόλου ή νομότυπα ή εμπρόθεσμα στη συζήτηση της αίτησης για τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων και δεν έλαβε μέρος στη δίκη εκείνη, να επικαλεστεί διαδικαστικά ή ουσιαστικά σφάλματα της απόφασης ή μεταβολή των πραγμάτων και να ζητήσει την ανάκληση ή τη μεταρρύθμισή της από το δικαστήριο που την εξέδωσε, όχι όμως και σε τρίτο που δεν υπήρξε διάδικος στη δίκη επί της οποίας εκδόθηκε η απόφαση της οποίας ζητείται η ανάκληση. Με την ένδικη από αίτησή τους (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως 1.685/ ) οι αιτούντες εκθέτουν ότι, μετά την εκ μέρους της πρώτης αυτών υποβολή ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου της από αιτήσεώς της (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως.../ ) και συζητήσεως γενομένης στις , εκδόθηκε η με αριθμό 227/2009 οριστική του απόφαση, με την οποία διατάχθηκε κατά παραδοχή της αιτήσεως εκείνης αφενός το άνοιγμα διαδικασίας συνδιαλλαγής της τότε αιτούσας και αφετέρου η αναστολή των ατομικών διώξεων των πιστωτών της, με την απαγόρευση λήψεως μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης κατ αυτής από τους πιστωτές της μέχρι την έκδοση της επικυρωτικής της συμφωνίας συνδιαλλαγής απόφασής του και, σε περίπτωση μη επιτεύξεως τέτοιας συμφωνίας, μέχρι την έκδοση απόφασης που θα κηρύσσει τη λύση της διαδικασίας συνδιαλλαγής. Ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη της συμφωνίας συνδιαλλαγής μεταβλήθηκαν οι συνθήκες υπό τις οποίες η ως άνω απόφαση εκδόθηκε, ενώ προέκυψαν νέα πραγματικά περιστατικά, που καθιστούν αναγκαία την μεταρρύθμισή της, μόνο κατά το σκέλος της, με το οποίο διατάχθηκαν τα ανωτέρω προληπτικά μέτρα. 6/9

7 Συγκεκριμένα, οι αιτούντες εκθέτουν ότι ανέκυψε για τους ειδικότερα αναφερόμενους λόγους κίνδυνος κατάπτωσης των με αριθμούς.../ και.../ δύο (2) εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης, τις οποίες είχε εκδώσει υπέρ της πρώτης αιτούσας η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα για το συνολικό ποσό των πεντακοσίων τριάντα επτά χιλιάδων διακοσίων εβδομήντα πέντε ευρώ ( ), απευθυνόμενες προς το Δήμο Μοσχάτου Αττικής, με τον οποίο η πρώτη αιτούσα είχε καταρτίσει την από εργολαβική σύμβαση για την ανέγερση κτιρίου πολλαπλών χρήσεων και πολιτιστικού κέντρου του Δήμου. Ότι η κατάπτωση των εγγυητικών αυτών επιστολών θα οδηγήσει την εκδότρια τράπεζα σε αναντίρρητη καταβολή του ποσού της αξίας τους και θα αυξήσει κατά το ισόποσο τις χρηματικές απαιτήσεις της κατά της πρώτης αιτούσας, με αποτέλεσμα να τίθεται σε αμφιβολία η αποδοχή εκ μέρους της ως άνω εκδότριας των επιστολών Τράπεζας, ήδη δανείστριας της πρώτης αιτούσας, του προτεινομένου σχεδίου αποπληρωμής της, που έχει εκπονηθεί στα πλαίσια της διαδικασίας συνδιαλλαγής. Ότι, επιπλέον, η αναφερόμενη έτερη πιστώτρια της πρώτης αιτούσας προβαίνει σε λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων που διατηρεί κατ αυτής με την επίσπευση εκτελεστικής διαδικασίας σε βάρος της ακίνητης περιουσίας του δευτέρου αιτούντος, εγγυητή των οφειλών της πρώτης αυτών. Με βάση τα περιστατικά αυτά και επικαλούμενοι περαιτέρω ρητώς τη διάταξη του άρθρου 758 ΚΠολΔ, ζητούν οι αιτούντες την μεταρρύθμιση της ως άνω υπ αριθμ. 227/2009 αποφάσεως και τη λήψη νέων προληπτικών μέτρων, συγκεκριμένα δε την απαγόρευση κατάπτωσης των πιο πάνω εγγυητικών επιστολών της Παγκρήτιας Συνεταιριστικής Τράπεζας και την απαγόρευση λήψεως μέτρων συλλογικής ή αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του δευτέρου αυτών, εγγυητή της πρώτης, μέχρι την έκδοση της απόφασης αυτού του Δικαστηρίου που θα επικυρώνει τη συμφωνία συνδιαλλαγής ή θα λύνει τη σχετική διαδικασία. Η ένδικη αίτηση, με την οποία ζητείται η μεταρρύθμιση της υπ αριθμ. 227/2009 αποφάσεως αυτού του Δικαστηρίου, που διέταξε το άνοιγμα της διαδικασίας συνδιαλλαγής της αιτούσας και έλαβε προληπτικά μέτρα για το χρονικό διάστημα μέχρι την επικύρωση της συμφωνίας οφειλέτη και πιστωτών του, μόνο όμως ως προς το σχετικό με τη λήψη των προληπτικών μέτρων σκέλος της, έχει εσφαλμένα εισαχθεί προς συζήτηση κατά την προκείμενη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, καθόσον οι διατάξεις του άρθρου 758 ΚΠολΔ, στις οποίες επιχειρείται να θεμελιωθεί, έχουν εφαρμογή μόνο επί αποφάσεων, που εκδίδονται είτε σε γνήσιες υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας (των άρθρων 782 επ. ΚΠολΔ) είτε σε υποθέσεις, η εκδίκαση των οποίων κατά νομοθετική παραπομπή λαμβάνει χώρα με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, όπως δεν συμβαίνει εν προκειμένω, με δεδομένο ότι τα επίμαχα προληπτικά μέτρα διατάχθηκαν κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Επειδή, όμως, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν τα προληπτικά αυτά μέτρα, έχουν χαρακτήρα μη γνησίων ασφαλιστικών μέτρων, στα οποία, όμως, παρά ταύτα, εξακολουθούν να έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 696 και 697 ΚΠολΔ, αφού η απόφαση που τα διέταξε είναι απρόσβλητη 7/9

8 με ένδικα μέσα, το Δικαστήριο, εκτιμώντας την ένδικη αίτηση ως διώκουσα την ανάκληση ή μεταρρύθμιση αποφάσεως που διέταξε ασφαλιστικό μέτρο, πρέπει, αφού διατάξει, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 591 παρ. 2 ΚΠολΔ, την εφαρμογή εφεξής της προσήκουσας διαδικασίας των άρθρων 682 επ. του ιδίου Κώδικα, να ερευνήσει ακολούθως την υλική αρμοδιότητά του και εντεύθεν το παραδεκτό της υπό κρίση αιτήσεως. Σχετικώς πρέπει καταρχάς να παρατηρηθεί αφενός μεν ότι μετά την έκδοση της υπ αριθμ. 227/2009 αποφάσεως αυτού του Δικαστηρίου, με την οποία πιθανολογήθηκε ήδη για το χρονικό διάστημα μέχρι την έκδοση απόφασης επικυρωτικής της ενδεχομένως καταρτισθησομένης συμφωνίας συνδιαλλαγής της πρώτης αιτούσας με τους πιστωτές της είτε μέχρι την λύση της διαδικασίας συνδιαλλαγής το ασφαλιστέο δικαίωμα, δηλαδή η βιωσιμότητα της εμπορικής επιχείρησης της πρώτης αιτούσας, έπαυσε η εκκρεμοδικία για την κύρια υπόθεση και αφετέρου ότι ο δεύτερος αιτών δεν υπήρξε διάδικος στη δίκη, μετά την οποία εκδόθηκε η ως άνω απόφαση, της οποίας ζητείται η ανάκληση ή η μεταρρύθμιση. Κατόπιν των ανωτέρω διαπιστώσεων το παρόν Δικαστήριο στερείται υλικής αρμοδιότητας προς εκδίκαση της κατά τούτο απαράδεκτης ένδικης αίτησης είτε αυτή εκτιμηθεί ως αίτηση του άρθρου 697 ΚΠολΔ, για την υποβολή της οποίας δεν απαιτείται ύπαρξη στάσης δίκης είτε ως αίτηση του άρθρου 696 παρ. 3 ΚΠολΔ, καθόσον, σε κάθε περίπτωση ασκείται όχι μόνο μετά τη συζήτηση αλλά και μετά την λήξη της εκκρεμοδικίας της κύριας υπόθεσης. Επιπλέον, ως προς το δεύτερο καθ ου το εν λόγω απαράδεκτο θεμελιώνεται και στην έλλειψη ενεργητικής νομιμοποίησής του, δεδομένης της μη συμμετοχής του στη δίκη μετά την οποία εκδόθηκε η απόφαση της οποίας ζητείται η ανάκληση. Περαιτέρω, ακόμη και αν η υπό κρίση αίτηση εκτιμάτο ως τοιαύτη από το άρθρο 696 παρ. 1 ΚΠολΔ, θα ήταν, ομοίως, απαράδεκτη, για το λόγο ότι η μεν πρώτη αιτούσα έλαβε μέρος στη δίκη μετά την οποία εκδόθηκε η ανακλητέα απόφαση, ενώ ο δεύτερος αιτών δεν στερήθηκε το δικαίωμα ακρόασής του στην ίδια εκείνη δίκη, αφού δεν ήταν διάδικος κατ αυτήν. Για την πληρότητα της αιτιολογίας της παρούσας και ανεξαρτήτως των ανωτέρω, κατά το δεύτερο αίτημά της, περί απαγορεύσεως μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του δευτέρου αιτούντος, η ένδικη αίτηση δεν είναι νόμιμη και πρέπει να απορριφθεί, για το λόγο ότι, όπως το Δικαστήριο διαπιστώνει μετά από αυτεπάγγελτη έρευνα, στα πλαίσια ευχέρειας που του παρέχεται από τη διάταξη του άρθρου 691 παρ. 1 ΚΠολΔ, με την με αριθμό 227/2009 απόφασή του είχε απορριφθεί παρόμοιο κατά περιεχόμενο αίτημα, με αποτέλεσμα διά της υπό κρίση αιτήσεως να επιδιώκεται κατ ουσία η ανάκληση απορριπτικής ασφαλιστικού μέτρου απόφασης. Όμως, κατά τα παγίως γενόμενα δεκτά στη θεωρία και τη νομολογία, σε κατ άρθρο 696 παρ. 1, 3 ΚΠολΔ ανάκληση υπόκειται μόνον η απόφαση που διέταξε ασφαλιστικό μέτρο και όχι η απορριπτική αυτού (ΠΠΑ 2090/2004 ΕΕμπΔ 2004,761 = Δ 2004,651, όπου και περαιτέρω παραπομπές, Νίκας, γνμδ, σε ΕλλΔνη 46,682 επ.). Επομένως, πρέπει η ένδικη αίτηση να απορριφθεί στο σύνολό της. [...] (Απορρίπτει την αίτηση.) 8/9

9 Σχόλια / Παρατηρήσεις Γράψτε εδώ τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας για το συγκεκριμένο άρθρο Αποστολή 9/9