ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ Οκτώβριος

2 Πίνακας περιεχομένων Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 4 Γενικά χαρακτηριστικά χώρας 4 Δημογραφικά στοιχεία 4 Βασικά μακροοικονομικά μεγέθη 4 Β. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 8 Θεσμικό πλαίσιο 8 I. Νομικές μορφές εταιρειών 8 II. Διαδικασία ίδρυσης εταιρείας 8 III. Τελωνειακή νομοθεσία 9 IV. Διαδικασίες εισαγωγής / περιορισμοί εισαγωγών 10 Απαιτήσεις εισαγωγής 10 Διαδικασία εκτελωνισμού 12 Ειδικά τελωνειακά καθεστώτα 13 Στρατηγική εισόδου 16 I. Απευθείας πωλήσεις 16 II. Συνεργασία με αντιπροσώπους / διανομείς 16 III. Ίδρυση γραφείου αντιπροσωπείας ή υποκαταστήματος 16 IV. Ίδρυση θυγατρικής εταιρείας 17 Ανώνυμη εταιρεία Joint Stock Company (JSC): 17 Οικονομική εταιρική σχέση (economic partnership): 19 V. Πρακτικές οδηγίες 20 Γ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ - ΔΑΣΜΟΛΟΓΗΣΗ 23 Συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολογίας 23 Φορολογία Φυσικών Προσώπων 23 Φορολόγηση Επιχειρήσεων 23 Ειδικότεροι φόροι 25 I. Φόρος ακίνητης περιουσίας 25 II. Φόρος Προστιθέμενης Αξίας 25 III. Φόρος γης 26 IV. Φόρος μεταφορών 26 2

3 V. Φόρος νερού 26 VI. Κρατικό τέλος 27 VII. Ειδικά φορολογικά καθεστώτα 27 Ενοποιημένος φόρος επί του τεκμαρτού εισοδήματος 27 Απλοποιημένο φορολογικό σύστημα 27 Ενιαίος αγροτικός φόρος 28 VIII. Εισφορές κοινωνικής ασφάλισης 28 Δασμοί 29 Δ. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 31 Αναπτυξιακός Νόμος Κίνητρα Επενδύσεων 31 Ειδικές Οικονομικές Ζώνες 34 Ε. ΚΛΑΔΟΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 36 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 38 Ρωσική απαγόρευση εισαγωγών αγροτικών προϊόντων από χώρες της ΕΕ, ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Νορβηγία, Ισλανδία, Αλβανία, Ουκρανία, Μαυροβούνιο και Λιχτενστάιν 38 3

4 Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Γενικά χαρακτηριστικά χώρας Επίσημη ονομασία Ρωσική Ομοσπονδία (Российская Федерация) Πρωτεύουσα Μόσχα Έκταση 17 εκατομμύρια τ.χλμ. Πολίτευμα Ομοσπονδιακή (Ημι)Προεδρική Δημοκρατία Πρόεδρος Vladimir Putin (2012 -) Πρωθυπουργός Dmitry Medvedev (2012 -) Κοινοβούλιο (Ομοσπονδιακή Συνέλευση) αποτελούμενο από δύο σώματα (Κρατική Δούμα και Συμβούλιο της Ομοσπονδίας). Ο Διακυβέρνηση Πρόεδρος εκλέγεται άμεσα από τον λαό και διορίζει τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς. Υπάρχουν 85 ομόσπονδες οντότητες (Δημοκρατίες, Περιφέρειες, Πόλεις, Επαρχίες κλπ.). Νόμισμα Ρούβλι (RUB, ) Γεωγραφία Φυσικοί πόροι Μεγαλύτερη σε έκταση στον κόσμο, περιβάλλεται από 12 θάλασσες και συνορεύει με 16 χώρες (Νορβηγία, Φινλανδία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Λευκορωσία, Ουκρανία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κίνα, Μογγολία, Βόρεια Κορέα, Ιαπωνία, ΗΠΑ). Μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου, ποάνθρακα (τύρφη), ξυλείας, αλατιού, πόσιμου νερού, κασσίτερου, τιτανίου, ψευδαργύρου, νιοβίου, νικελίου, διαμαντιών, σιδηρομεταλλεύματος και αργύρου. 1 η παραγωγός πετρελαίου και 2 η παραγωγός φυσικού αερίου διεθνώς. Δημογραφικά στοιχεία Πληθυσμός Αστικοποίηση Μεγαλύτερες πόλεις Εθνοτικές ομάδες Ενεργός πληθυσμός 146,8 εκ. Τα ¾ των Ρώσων ζουν σε αστικά κέντρα. Μόσχα (12 εκ.), Αγία Πετρούπολη (5 εκ.), Νοβοσιμπίρσκ (1,6 εκ.), Αικατερινούπολη (1,5 εκ.), Νίζνι Νόβγκοροντ (1,2 εκ.). Δώδεκα πόλεις με πληθυσμό άνω του 1 εκ.. Ρώσοι 80%, Τάταροι 3,8%, Ουκρανοί 2% και πολλές μικρότερες ομάδες. 68,4 εκ. Βασικά μακροοικονομικά μεγέθη Α.Ε.Π. (ονομαστική αξία) 86,04 τρισ. $ 1,3 τρισ. 83,2 τρισ. $ 1,3 τρισ. Α.Ε.Π. (κατά κεφαλή) Μεταβολή Α.Ε.Π. -0,2% -2,8% Πληθωρισμός 5,4% 12,9% Συναλλαγματική Ισοτιμία 1 = 74,06 1 = 67,4 $ 1 = 66,9 $ 1 = 60,6 Ανεργία 5,5% 5,6% Μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα

5 Μέσος ονομαστικός μισθός Μέση ονομαστική σύνταξη Εξωτερικό Χρέος $ 513,5 δισ. $ 519,1 δισ. Χρέος ευρύτερου δημόσιου τομέα $ 51,4 δισ. $ 41,6 δισ. Χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης $ 39,2 δισ. $ 30,5 δισ. Χρέος Ιδιωτικού Τομέα $ 462,0 δισ. $ 476,8 δισ. Αποθεματικό Ταμείο $ 16,03 δισ. $ 49,95 δισ. Ταμείο Εθνικής Πρόνοιας $ 71,87 δισ. $ 71,71 δισ. Διεθνή συναλλαγματικά αποθέματα $ 377,7 δισ. $ 368,4 δισ. Μέσο βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης των τραπεζών 10% Εκτέλεση Προϋπολογισμού Έσοδα 28,2 τρισ. (32,8% ΑΕΠ) 26,9 τρισ. (32,3% ΑΕΠ) Δαπάνες 31,3 τρισ. (36,4% ΑΕΠ) 29,7 τρισ. (35,7% ΑΕΠ) Έλλειμμα 3,1 τρισ. (3,7% ΑΕΠ) 2,8 τρισ. (3,4% ΑΕΠ) Διεθνείς Οικονομικές Συναλλαγές Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών $ 25 δισ. $ 69 δισ. Ισοζύγιο εμπορίου $ 90 δισ. $ 148,5 δισ. αγαθών Εξαγωγές αγαθών $ 281,7 δισ. $ 341,5 δισ. Αργό πετρέλαιο $ 73,7 δισ. $ 89,6 δισ. Προϊόντα πετρελαίου $ 46,1 δισ. $ 67,4 δισ. Φυσικό αέριο $ 31,3 δισ. $ 41,8 δισ. Εισαγωγές αγαθών $ 191,8 δισ. $ 193,0 δισ. Ισοζύγιο εμπορίου αγαθών πλην ενεργειακών προϊόντων $ -61,1 δισ. $ -50,4 δισ. Όγκος Εξωτερικού $ 473,4 δισ. $ 534,4 δισ. Εμπορίου Κυριότεροι Εμπορικοί Εταίροι (όγκος διμερούς εμπορίου): Κίνα 14,1%, Γερμανία 8,7%, Ολλανδία 6,9%, Λευκορωσία 5%, ΗΠΑ 4,3%, Ιταλία 4,2%, Ιαπωνία 3,4%, Τουρκία 3,4%. Κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα: Καύσιμα και ενεργειακά προϊόντα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), μέταλλα και τεχνουργήματά τους, μηχανήματα, εξοπλισμός και οχήματα, χημικά προϊόντα και καουτσούκ. Κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα: Προϊόντα μέσης έως υψηλής μεταποίησης, (μηχανές / συσκευές αυτοκίνητα και άλλες συσκευές), χημικά προϊόντα (φαρμακευτικά), τρόφιμα και γεωργικές πρώτες ύλες. Ισοζύγιο εμπορίου υπηρεσιών $ -23,9 δισ. $ -36,9 δισ. 5

6 Εξαγωγές υπηρεσιών $ 50,5 δισ. $ 51,7 δισ. Εισαγωγές υπηρεσιών $ 74,4 δισ. $ 88,6 δισ. Συνολική δαπάνη για τουριστικές υπηρεσίες $ 24 δισ. $ 35 δισ. Κυριότερες χώρες- προορισμοί Ρώσων τουριστών: Αμπχαζία* 13,4%, Φινλανδία 9,1%, Καζακστάν 9%, Ουκρανία 5,7%, Κίνα 5,3%, Εσθονία 4,8%, Πολωνία 3,5%, Γερμανία 3,3%...Ελλάδα 2,5% Επενδυτικές Ροές Εισροές ξένων $ 32,9 δισ. $ 6,8 δισ. επενδύσεων στη Ρωσία Εκροές ξένων επενδύσεων $ 22,6 δισ. $ 22,1 δισ. από τη Ρωσία Απόθεμα ΞΑΕ στη Ρωσία: $ 462,7 δισ. Απόθεμα ρωσικών ΞΑΕ στο εξωτερικό: $ 335,8 δισ. Σημαντικότερες χώρες προέλευσης επενδύσεων στη Ρωσία: Κύπρος 31,3%, Ολλανδία 10%, Λουξεμβούργο 9,6%, Μπαχάμες 7,2%, Ιρλανδία 6,5%, Βερμούδες 4,8%, Γερμανία 3,6% Σημαντικότερες χώρες προορισμού ρωσικών επενδύσεων: Κύπρος 42,3%, Ολλανδία 16%, Βρετανικές Παρθένες Νήσοι 11,5%, Αυστρία 6,5%, Ελβετία 5,3%, Τουρκία 2,6%, Ην. Βασίλειο 2,6%, Γερμανία 2,3%. ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΡΩΣΙΑΣ (ΕΛΣΤΑΤ) Όγκος διμερούς εμπορίου αγαθών 3,0 δισ. 3,6 δισ. Εξαγωγές αγαθών 215,5 εκ. 213,1 εκ. Εισαγωγές αγαθών 2,8 δισ. 3,4 δισ. Εμπορικό Ισοζύγιο -2,6 δις. -3,2 δισ. Κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα της Ελλάδας Ενδύματα από γούνα, Λάδια και παρασκευάσματα από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά, Ακατέργαστα καπνά, Φύλλα και ταινίες από αργίλιο, Ανελκυστήρες, Σωλήνες από χαλκό. Κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα της Ελλάδας Πρώτες ύλες (Φυσικό αέριο, πετρέλαιο, κλπ.) Επισκέψεις Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα (ΤτΕ) * Η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας. Η πορεία της ρωσικής οικονομίας κατά τα έτη θα μπορούσε να συνοψιστεί ως ακολούθως: Οι δύο πρώτες θητείες του Προέδρου Πούτιν ( ) ολοκληρώθηκαν σε ένα περιβάλλον ταχείας οικονομικής μεγέθυνσης, που στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στις υψηλές τιμές των βασικών προϊόντων (commodities) και συνοδεύτηκε από αξιοσημείωτη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού. Η υποτίμηση του Ρουβλίου κατά την χρηματοοικονομική κρίση του 1998 ευνόησε τους εγχώριους παραγωγούς και η εσωτερική κατανάλωση ενισχύθηκε από τη χορήγηση καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων. Στο διάστημα το ΑΕΠ μεγεθυνόταν με μέσο ρυθμό 6,8% ετησίως, οι πραγματικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξάνονταν κατά 10% και τα πραγματικά εισοδήματα κατά 12% ετησίως. Τη συγκεκριμένη περίοδο η Ρωσία αποπλήρωσε σημαντικό μέρος του εξωτερικού χρέους της και κατόρθωσε να 6

7 συσσωρεύσει τα τρίτα μεγαλύτερα συναλλαγματικά διαθέσιμα μετά από την Κίνα και την Ιαπωνία. Η εμπιστοσύνη επιχειρήσεων και επενδυτών ενισχύθηκε από παράγοντες όπως τα προαναφερθέντα επιτεύγματα, η άσκηση συνετής μακροοικονομικής πολιτικής και οι προσπάθειες της κυβέρνησης να προωθήσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αξιοσημείωτες επιχειρηματικές ευκαιρίες εμφανίστηκαν στους τομείς των τηλεπικοινωνιών, του λιανεμπορίου, των φαρμακευτικών και της ενέργειας. Η Ρωσία δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τη διεθνή οικονομική κρίση κατά τη διετία Η πτωτική πορεία των τιμών των βασικών αγαθών, η κατάρρευση των χρηματοοικονομικών αγορών, ο περιορισμός της πρόσβασης σε εξωτερική χρηματοδότηση, η αύξηση της ανεργίας και η υποχώρηση της εσωτερικής κατανάλωσης κλόνισαν τα θεμέλια της οικονομίας. Το 2009 το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 7,9% και η βιομηχανική παραγωγή κατά 10,8%. Μετά από το ξέσπασμα της κρίσης, η κυβέρνηση έλαβε μέτρα θωράκισης της οικονομίας, παρέσχε φορολογικά κίνητρα για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και έδωσε διέξοδο σε μεγάλες επιχειρήσεις που αντιμετώπιζαν δυσχέρειες, έτσι ώστε οι τελευταίες να μη δρομολογήσουν μαζικές απολύσεις. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας προχώρησε σε σταδιακή υποτίμηση του Ρουβλίου, καταφέρνοντας να μην προκληθεί πανικός και μαζική απόσυρση καταθέσεων. Ορισμένες τράπεζες και εταιρείες παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών πέρασαν στον έλεγχο οργανισμών που ελέγχονταν με τη σειρά τους από το Δημόσιο. Η συνεχιζόμενη χρηματοοικονομική κρίση οφείλεται στην κατάρρευση του Ρουβλίου που ξεκίνησε το β εξάμηνο του 2014 και αποδίδεται στη μείωση της τιμής του πετρελαίου και στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων από τις χώρες της Δύσης στη Ρωσία. Παρ όλα αυτά, οι περισσότεροι διεθνείς αναλυτές θεωρούν ότι οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές της ρωσικής οικονομίας διαγράφονται ευνοϊκές. 7

8 Β. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η επιτυχής δραστηριοποίηση στην αγορά της Ρωσίας συναρτάται, μεταξύ άλλων, με την επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής από τις ελληνικές επιχειρήσεις (εξαγωγές, ίδρυση γραφείου αντιπροσωπείας, αξιοποίηση δικτύων διανομής, κοινοπραξίες, κλπ.). Λαμβανομένου υπ όψιν του μεγέθους της αγοράς, οι προμηθευτές θα πρέπει να είναι έτοιμοι να παρέχουν στους πελάτες τους τις απαιτούμενες ποσότητες ώστε να εξασφαλίζουν τη σταθερή ροή των προϊόντων τους. Οι περισσότεροι επιχειρηματίες προσπαθούν να εισέλθουν στην αγορά σε περιφερειακή βάση, υπό το φως της μεγάλης έκτασης της χώρας. Συνηθέστερες πύλες εισόδου είναι η Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη, πόλεις με τον μεγαλύτερο πληθυσμό και εθνικά επιχειρηματικά κέντρα. Τα καλά οργανωμένα κανάλια διανομής που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια σε αυτές τις δύο πόλεις επεκτείνονται σταδιακά σε άλλα σημεία της χώρας: Νότια Ρωσία, Περιοχή του Βόλγα, Σιβηρία κ.ά.. Η εξεύρεση εισαγωγέα αποτελεί το πρώτο και κυριότερο βήμα για την είσοδο στην αγορά. Θεσμικό πλαίσιο I. Νομικές μορφές εταιρειών Στον Αστικό Κώδικα της Ρωσικής Ομοσπονδίας αναγνωρίζονται οι ακόλουθοι τύποι επιχειρηματικών (εμπορικών) οντοτήτων: Εταιρείες γενικών και περιορισμένων εταιρικών σχέσεων, Εταιρειες επιχειρηματικών εταιρικών σχέσεων, παραγωγικοί συνεταιρισμοί, Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ), Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΕ). Οι δύο τελευταίες μορφές (ΕΠΕ και ΑΕ) είναι και οι πιο συνηθισμένες. Ζητήματα ίδρυσης και λειτουργίας εταιρειών ρυθμίζονται από: τον ρωσικό Αστικό Κώδικα, τον ομοσπονδιακό Νόμο 14-FZ περί Ε.Π.Ε. της (όπως τροποποιήθηκε), τον ομοσπονδιακό Νόμο 208-FZ περί Α.Ε. της (όπως τροποποιήθηκε), τον ομοσπονδιακό Νόμο 129-FZ περί καταχώρισης νομικών προσώπων και ατομικών επιχειρήσεων στα κρατικά μητρώα της (όπως τροποποιήθηκε). Οι ρωσικές εταιρείες διακρίνονται σε «δημόσιες» (public) και «μη δημόσιες» (non-public). Οι εταιρείες της πρώτης κατηγορίας χαρακτηρίζονται από μετοχές ή άλλα χρεόγραφα (μετατρέψιμα σε μετοχές) που προσφέρθηκαν με δημόσια εγγραφή ή αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο. Εναλλακτικά, «δημόσιες» είναι εταιρείες που προσδιορίζονται ως τέτοιες στο καταστατικό τους. Όσες εταιρείες δεν πληρούν τα προαναφερθέντα κριτήρια θεωρούνται «μη δημόσιες». II. Διαδικασία ίδρυσης εταιρείας Μια ΕΠΕ ή μια ΑΕ θεωρείται συσταθείσα από τη στιγμή της καταχώρησής της στα μητρώα των ρωσικών φορολογικών αρχών. Οι διαδικασίες εγγραφής στα μητρώα είναι παρόμοιες στις δύο περιπτώσεις. Χρειάζονται συνήθως δύο εβδομάδες για την ίδρυση μιας ΑΕ ή μιας ΕΠΕ και άλλες δύο εβδομάδες για το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών και την ολοκλήρωση άλλων συναφών διαδικασιών. Στην περίπτωση της ΑΕ χρειάζονται 1,5 έως 2 μήνες ακόμη, για την καταχώριση των μετοχών της στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας, πριν από την οποία οι μετοχές δε μπορούν να μεταβιβαστούν σε τρίτους. 8

9 III. Τελωνειακή νομοθεσία Η Ρωσία ως το 156 ο μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) από τον Αύγουστο του 2012 δεσμεύεται από τους κανόνες του. Συνεπεία των δεσμεύσεων που ανελήφθησαν από τη Ρωσική Ομοσπονδία, το ανώτατο δασμολογικό κατώφλι το 2017 ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 7,8%, έναντι 10% κατά μέσο όρο το Ειδικότερα, το μέσο ανώτατο όριο των δασμών είναι 10,8% για τα γεωργικά προϊόντα και 7,3% για τα βιομηχανικά προϊόντα, έναντι 13,2% και 9,5% αντίστοιχα κατά τον χρόνο προσχώρησης. Η Ρωσία είναι, επίσης, μέλος της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΕ), η συνθήκη συγκρότησης της οποίας τέθηκε σε ισχύ το 2015 και η οποία περιλαμβάνει τη Λευκορωσία, το Καζακστάν, την Αρμενία και την Κιργιζία. Η ΕΟΕ αποτελεί συνέχεια της Τελωνειακής Ένωσης Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζακστάν, που ξεκίνησε να λειτουργεί το Τα κράτη-μέλη έχουν υιοθετήσει κοινή ονοματολογία για τα αγαθά, το Εναρμονισμένο Σύστημα της ΕΟΕ (με βάση το Διεθνές Εναρμονισμένο Σύστημα) και κοινό δασμολόγιο για τα εμπορεύματα που εισάγονται από τρίτες χώρες. Τον Σεπτέμβριο του 2015 η ΕΟΕ προχώρησε σε περαιτέρω μείωση των ποσοστών των εισαγωγικών δασμών για προϊόντα (κυρίως ηλεκτρονικές συσκευές, έπιπλα, οικιακές συσκευές, υφάσματα), σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ρωσίας στον ΠΟΕ. Για την προσαρμογή συντελεστών που δεν «κλείδωσαν» κατά την προσχώρηση της Ρωσίας στον ΠΟΕ, έχει δοθεί μεταβατική περίοδος τριών έως οκτώ ετών (π.χ. έως το 2019 για αυτοκίνητα, ελικόπτερα και αεροσκάφη και έως το 2020 για τα πουλερικά). Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι το 90% των συντελεστών των εισαγωγικών δασμών του ενοποιημένου δασμολογίου της ΕΟΕ που εφαρμόζονταν από την ημερομηνία προσχώρησης ήταν χαμηλότερο από τα ποσοστά των εισαγωγικών δασμών που προβλέπονταν στο πρωτόκολλο προσχώρησης στον ΠΟΕ. Αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία διατηρεί το δικαίωμα να αυξήσει τους εισαγωγικούς δασμούς για ορισμένα είδη εμπορευμάτων. Το 2015 τα μέλη της ΕΟΕ αποφάσισαν να υιοθετήσουν τον νέο Τελωνειακό Κώδικα της ΕΟΕ (ΤΚ/ΕΟΕ), ο οποίος θα αντικαταστήσει τον Τελωνειακό Κώδικα της Τελωνειακής Ένωσης (σε ισχύ από το 2010) και πρόκειται να τεθεί σε ισχύ την Ο νέος ΤΚ/ΕΟΕ αναμένεται να απλοποιήσει τις διαδικασίες εκτελωνισμού για εισαγωγείς και εξαγωγείς και να ικανοποιήσει απαιτήσεις της επιχειρηματικής κοινότητας, εισάγοντας καινοτομίες όπως οι ακόλουθες: ηλεκτρονικές διαδικασίες εκτελωνισμού (έντυπα θα επιτρέπονται μόνο κατ εξαίρεση), αυτόματη απελευθέρωση εμπορευμάτων, χωρίς συμμετοχή τελωνειακών επιθεωρητών, απελευθέρωση εμπορευμάτων από τις τελωνειακές αρχές εντός 4 ωρών από την καταχώρηση της τελωνειακής διασάφησης (σήμερα χρειάζεται μία ημέρα), δυνατότητα του διασαφιστή να υποβάλει τελωνειακή διασάφηση εισαγωγής/εξαγωγής χωρίς συνοδευτικά δικαιολογητικά, επέκταση των δικαιωμάτων και απλουστεύσεων που ισχύουν για τους εγκεκριμένους οικονομικούς φορείς (ΑΕΟ: Authorized Economic Operators), καθορισμός νέων τελωνειακών κανονισμών κατά κύριο λόγο σε υπερεθνικό επίπεδο (ΕΟΕ) και λιγότερες παραπομπές του ΤΚ/ΕΟΕ στην εθνική νομοθεσία των κρατών-μελών σε σύγκριση με τον τελωνειακό κώδικα της Τελωνειακής Ένωσης, ειδική διαδικασία προκαταρκτικής ενημέρωσης των τελωνειακών αρχών από τους εισαγωγείς σχετικά με την εισαγωγή εμπορευμάτων, καθιέρωση ενιαίου σημείου επαφής μεταξύ εισαγωγέων και τελωνειακών αρχών, μέσω του οποίου θα ολοκληρώνονται όλες οι διαδικασίες και διατυπώσεις. 9

10 IV. Διαδικασίες εισαγωγής / περιορισμοί εισαγωγών Απαιτήσεις εισαγωγής Υγειονομικά και επιδημιολογικά μέτρα Εφαρμόζονται τα ενιαία υγειονομικά μέτρα της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΕ) προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι τα αγαθά που εισάγονται και διανέμονται στην επικράτεια της ΕΟΕ συμμορφώνονται με όλες τις απαιτήσεις ασφάλειας και δεν αποτελούν απειλή για τη ζωή και την υγεία. Οι ενιαίοι υγειονομικοί κανόνες εφαρμόζονται στα εξωτερικά σύνορα και σε ολόκληρο το έδαφος της ΕΟΕ και αφορούν τρεις κατηγορίες προϊόντων: Κατάλογος προϊόντων που υπόκεινται σε υγειονομικό-επιδημιολογικό έλεγχο (σχεδόν όλα τα τρόφιμα και καταναλωτικά αγαθά). Εμπορεύματα αυτής της λίστας πρέπει να συμμορφώνονται με τις καθιερωμένες απαιτήσεις υγιεινής και ασφάλειας. Κατάλογος εμπορευμάτων που υπόκεινται σε κρατική καταχώρηση (state registration), η οποία απαιτείται προκειμένου να επιβεβαιωθεί η συμμόρφωση με τις υγειονομικές - επιδημιολογικές απαιτήσεις και απαιτήσεις υγιεινής και ισχύει για διατροφικά προϊόντα, καλλυντικά και οικιακά χημικά προϊόντα, ορισμένα είδη ένδυσης, μεταλλικό νερό, οινοπνευματώδη ποτά κλπ.. Η κρατική καταχώριση πρέπει να γίνεται πριν από την εισαγωγή των εμπορευμάτων στην ΕΟΕ. Κατάλογος αγαθών απαλλαγμένων από την υποχρέωση κρατικής καταχώρισης (π.χ. αγαθά εισαγόμενα ως εκθέματα εμπορικής έκθεσης). Ο υγειονομικός - επιδημιολογικός έλεγχος γίνεται στα τελωνειακά σημεία εισόδου της ΕΟΕ όταν τα εμπορεύματα διασχίζουν τα τελωνειακά σύνορα της ΕΟΕ, καθώς και στην επικράτεια της ΕΟΕ. Το πιστοποιητικό κρατικής καταχώρισης για τα ελεγχόμενα προϊόντα θα πρέπει να εκδοθεί πριν από την εισαγωγή των εμπορευμάτων στην επικράτεια της ΕΟΕ. Τεχνικοί Κανονισμοί (επιβεβαίωση της συμμόρφωσης) Η επιβεβαίωση της συμμόρφωσης των προϊόντων με τις κανονιστικές απαιτήσεις ποιότητας και τις απαιτήσεις των καταναλωτών βασίζεται στους ρωσικούς εθνικούς κανονισμούς και στη νομοθεσία της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΕ). Από τους τεχνικούς κανόνες της ΕΟΕ προκύπτουν: ενιαίος κατάλογος προϊόντων για τα οποία η επιβεβαίωση της συμμόρφωσης είναι υποχρεωτική (με τη μορφή της πιστοποίησης ή της δήλωσης συμμόρφωσης), ενιαία μορφή εντύπων (πιστοποίησης και δήλωσης συμμόρφωσης) που εκδίδονται από τους πιστοποιημένους οργανισμούς και τα εργαστήρια των κρατών-μελών της ΕΟΕ και ισχύουν σε ολόκληρη την ΕΟΕ, τεχνικοί κανονισμοί με προδιαγραφές για τα αγαθά του ενοποιημένου καταλόγου, συμπεριλαμβανομένων 47 τεχνικών κανονισμών προτεραιότητας της Τελωνειακής Ένωσης. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016 είχαν εκδοθεί 38 τεχνικοί κανονισμοί της ΕΟΕ, μεταξύ των οποίων κανονισμοί για την ασφάλεια μηχανημάτων και εξοπλισμού, ανελκυστήρων, εξοπλισμού χαμηλής τάσης, ενδυμάτων, σιτηρών, τροφίμων, χυμών, αρωμάτων και καλλυντικών, παιχνιδιών, πυροτεχνημάτων, συσκευασίας, ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας κ.ά.. Το 2016 τέθηκαν σε ισχύ τεχνικοί κανονισμοί της ΕΟΕ για τα προϊόντα καπνού και εγκρίθηκαν άλλοι που θα τεθούν σε ισχύ το 2018 (υγραέριο, μέσα ψυχαγωγίας, επικίνδυνες ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ηλεκτροτεχνικού εξοπλισμού). 18 τεχνικοί κανονισμοί (π.χ. σχετικά με τον εξοπλισμό υψηλής τάσης, την ασφάλεια οινοπνευματωδών προϊόντων, τα κτήρια και τις κατασκευές, τα δομικά 10

11 υλικά, τα πουλερικά και τα ιχθυηρά) προγραμματίζεται να είναι έτοιμοι πριν από το τέλος του Μόλις τεθούν σε ισχύ οι τεχνικοί κανονισμοί της ΕΟΕ, θα πρέπει να καταργηθούν οι ρωσικές εθνικές προδιαγραφές που αφορούν τα ίδια προϊόντα. Από την 1 η Ιανουαρίου 2015, τα κράτημέλη της ΕΟΕ δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν, σε εθνικό επίπεδο, πρόσθετες τεχνικές προδιαγραφές για προϊόντα που δεν περιλαμβάνονται στον ενοποιημένο κατάλογο (προϊόντων για τα οποία η επιβεβαίωση της συμμόρφωσης είναι υποχρεωτική). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, επί του παρόντος, εξακολουθούν να εφαρμόζονται στις χώρες της ΕΟΕ τόσο οι τεχνικοί κανόνες της ΕΟΕ όσο και εθνικά πρότυπα και εθνικοί κατάλογοι προϊόντων που υπόκεινται σε υποχρεωτική επιβεβαίωση συμμόρφωσης. Συνυπάρχουν, δηλαδή, δύο διαφορετικά συστήματα επιβεβαίωσης συμμόρφωσης: το ενοποιημένο σύστημα της ΕΟΕ και οι εθνικοί τεχνικοί κανόνες της Ρωσίας, της Λευκορωσίας, του Καζακστάν, της Αρμενίας και της Κιργιζίας. Είναι σημαντικό οι ενδιαφερόμενοι να μεριμνούν για τη συμμόρφωση των αγαθών και με τα δύο συστήματα, πριν από την εισαγωγή σε οποιοδήποτε μέλος της ΕΟΕ. Προκειμένου να διευκολυνθεί και να βελτιωθεί το ρωσικό σύστημα τεχνικών κανονισμών, στα τέλη του 2011 ιδρύθηκε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πιστοποίησης, φορέας αρμόδιος για την έγκριση των φορέων πιστοποίησης και των εργαστηρίων δοκιμών, την τήρηση μητρώων και την κρατική εποπτεία ( Βάσει των υποχρεωτικών τεχνικών κανονισμών Ρωσίας και ΕΟΕ και της ρωσικής νομοθεσίας για την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών, εφαρμόζονται οι ακόλουθες απαιτήσεις σε σχέση με τα ελεγχόμενα προϊόντα: ελάχιστες απαιτήσεις τεχνικής ασφάλειας, υποχρεωτική πιστοποίηση / δήλωση συμμόρφωσης, υποχρεωτικές απαιτήσεις σήμανσης, χρήση ειδικών συμβόλων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης σήματος κυκλοφορίας στην αγορά ("EAC": Eurasian Conformity Mark). Επιπλέον, ορισμένες ειδικές απαιτήσεις πιστοποίησης μπορεί να ισχύουν όσον αφορά στα εμπορεύματα στον τομέα της πυρασφάλειας (βλ. σχετικά δομικά προϊόντα), καθώς και για τον εξοπλισμό και το λογισμικό στον τομέα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και άλλων τύπων εμπιστευτικών πληροφοριών. Από το 2014, οι ρωσικές τελωνειακές αρχές δεν απαιτούν τα πιστοποιητικά ή οι δηλώσεις συμμόρφωσης να υποβάλλονται εντύπως ή ηλεκτρονικώς κατά τον εκτελωνισμό των εισαγόμενων εμπορευμάτων. Ο εισαγωγέας χρειάζεται να αναφέρει τις σχετικές λεπτομέρειες των εν λόγω πιστοποιητικών ή δηλώσεων (εάν υπάρχουν) στην τελωνειακή διασάφηση εισαγωγής. Παρ όλα αυτά, στην πράξη ζητείται μερικές φορές από τους εισαγωγείς να προσκομίσουν πιστοποιητικά/δηλώσεις συμμόρφωσης σε έντυπη μορφή (για παράδειγμα, στην περίπτωση πρόσθετων τελωνειακών ελέγχων ορισμένων φορτίων). Φυτοϋγειονομικός και κτηνιατρικός έλεγχος Η εισαγωγή στη Ρωσία ορισμένων τύπων προϊόντων, όπως τα ζώντα ζώα, οι ζωικές τροφές, το κρέας, τα προϊόντα με βάση το κρέας, τα ιχθυηρά, τα φυτά κλπ., υπόκεινται σε ειδικούς ελέγχους, σύμφωνα με τους ενιαίους κτηνιατρικούς και φυτοϋγειονομικούς κανόνες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΕ). Έτσι, τα αγαθά αυτά μπορούν να εισάγονται στη Ρωσία, σύμφωνα με τις ενοποιημένες κτηνιατρικές απαιτήσεις της ΕΟΕ και με ειδική άδεια (κτηνιατρικό ή φυτοϋγειονομικό πιστοποιητικό) που εκδίδεται από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Κτηνιατρικής και Φυτοϋγειονομικής Εποπτείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας (Rosselkhoznadzor). Η τελευταία είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση των ελεγχόμενων αγαθών και την τήρηση μητρώου εγκεκριμένων ξένων εταιρειών που επιτρέπεται να εξάγουν ορισμένα προϊόντα στη Ρωσία, καθώς και καταλόγων προϊόντων των οποίων η εισαγωγή στη Ρωσία από τρίτες χώρες απαγορεύεται. Σημειώνεται ότι στη Ρωσία εξακολουθούν να ισχύουν ορισμένοι εθνικοί κανόνες κτηνιατρικού και 11

12 φυτοϋγειονομικού ελέγχου, πέραν των υπερεθνικών ρυθμίσεων που εφαρμόζονται στην ΕΟΕ (π.χ. απαιτήσεις κατά την εισαγωγή σπόρων). Επισημαίνεται ότι οι ενδιαφερόμενοι για την εξαγωγή προϊόντων ζωικής προέλευσης, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών, στη Ρωσία θα πρέπει να απευθύνονται στην αρμόδια Γενική Δ/νση Κτηνιατρικής του ελληνικού Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, προκειμένου να επιβεβαιωθεί από τις αρμόδιες ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες ότι πληρούνται οι προδιαγραφές της ΕΟΕ, οι οποίες διαφέρουν από εκείνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα στοιχεία της αρμόδιας ελληνικής υπηρεσίας είναι τα εξής: Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γεν. Δ/νση Κτηνιατρικής, Δ/νση Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας Βερανζέρου 46, Τηλ.: , Φαξ: , H προαναφερθείσα υπηρεσία, αφού εγκρίνει την ελληνική επιχείρηση, διαβιβάζει προς την ελληνική Πρεσβεία στη Μόσχα (Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων) σχετική αίτηση, η οποία αποστέλλεται στη Rosselkhoznadzor. Η ρωσική υπηρεσία, αφού εξετάσει την αίτηση, δύναται να ζητήσει από τις ελληνικές Αρχές τη διενέργεια επιθεώρησης των εγκαταστάσεων της ενδιαφερόμενης ελληνικής επιχείρησης, ως προϋπόθεση της χορήγησης άδειας εξαγωγής προϊόντων στη ρωσική επικράτεια. Προς τούτο, κλιμάκιο της Rosselkhoznadzor μεταβαίνει στην Ελλάδα για τη διενέργεια των σχετικών ελέγχων, σε συνεργασία με τις ελληνικές Αρχές, στις εγκαταστάσεις των ελληνικών εταιρειών. Η περιγραφείσα διαδικασία είναι εξαιρετικά χρονοβόρα. Άδειες εισαγωγής/εξαγωγής Άδεια εισαγωγής/εξαγωγής απαιτείται, βάσει της νομοθεσίας της ΕΟΕ για τα μη δασμολογικά μέτρα, για ορισμένα προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως ευαίσθητα από τα κράτη μέλη της ΕΟΕ ή από τη διεθνή κοινότητα. Έτσι, άδεια εισαγωγής/εξαγωγής απαιτείται: (i) στην περίπτωση προσωρινών ποσοτικών περιορισμών στις εισαγωγές ορισμένων τύπων εμπορευμάτων, (ii) για τη ρύθμιση των εισαγωγών ορισμένων προϊόντων για λόγους εθνικής ασφάλειας, υγείας, ασφάλειας ή προστασίας του περιβάλλοντος, (iii) για τη χορήγηση αποκλειστικού δικαιώματος εισαγωγής ή εξαγωγής ορισμένων αγαθών και (iv) για την εκπλήρωση διεθνών υποχρεώσεων. Στο επίπεδο της ΕΟΕ έχει θεσπιστεί ενοποιημένος κατάλογος προϊόντων για τα οποία ισχύουν περιορισμοί και απαγορεύσεις εισαγωγής και εξαγωγής. Βάσει του καταλόγου, σε ορισμένες κατηγορίες αγαθών (π.χ. λιπάσματα, σπάνια ζώα και φυτά, αγαθά με υψηλό επίπεδο κρυπτογραφικής προστασίας, επικίνδυνα απόβλητα, φάρμακα, αντικείμενα πολιτιστικής αξίας, πολύτιμοι λίθοι και μέταλλα κλπ.) απαιτείται άδεια εισαγωγής ή εξαγωγής για τη διέλευσή τους από τα σύνορα της ΕΟΕ. Στη Ρωσία, αυτές οι άδειες εκδίδονται από το Υπουργείο Βιομηχανίας και Εμπορίου, σύμφωνα με τους ενιαίους κανόνες αδειοδότησης της ΕΟΕ. Προϊόντα περιέχοντα κρυπτογραφικές συσκευές ή λειτουργίες, για τα οποία δεν απαιτείται άδεια εισαγωγής (δηλαδή οι περισσότερες περιπτώσεις εξοπλισμού πληροφορικής και λογισμικού, όπως ηλεκτρονικά, τηλέφωνα, υπολογιστές, modem, λογισμικό κλπ.), κοινοποιούνται υποχρεωτικά στη Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας. Ρωσική άδεια εισαγωγής συνεπάγεται τη δυνατότητα εισαγωγής εμπορευμάτων μόνο στη Ρωσία και το δικαίωμα διαμετακόμισης των εν λόγω εμπορευμάτων μέσω της επικράτειας των άλλων κρατών-μελών της ΕΟΕ. Διαδικασία εκτελωνισμού Αγαθά που εισάγονται στη Ρωσία μέσω της επικράτειας κρατών-μελών της ΕΟΕ (Καζακστάν, Λευκορωσία, Αρμενία, Κιργιζία) υπάγονται στο τελωνειακό καθεστώς διαμετακόμισης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΟΕ και τίθενται τελικώς σε ελεύθερη κυκλοφορία από τις ρωσικές τελωνειακές αρχές. Στη Ρωσία, τα εισαγόμενα προϊόντα τίθενται νόμιμα σε ελεύθερη κυκλοφορία μόνον αφότου οι ρωσικές τελωνειακές αρχές επιβεβαιώσουν ηλεκτρονικά στον διασαφιστή ότι τα εμπορεύματα έχουν απελευθερωθεί. Τα εισαγόμενα εμπορεύματα συνήθως εκκαθαρίζονται στο 12

13 τελωνείο, είτε πριν από την αποστολή τους στη Ρωσία ή όταν τα φθάνουν στο καθορισμένο τελωνείο (και τοποθετούνται σε ειδική προσωρινή τελωνειακή αποθήκη εάν είναι απαραίτητο). Ο εκτελωνισμός διεκπεραιώνεται κανονικά από τον εισαγωγέα (ή τον εκτελωνιστή που ενεργεί για λογαριασμό του) με την κατάθεση της τελωνειακής διασάφησης και των απαιτούμενων συνοδευτικών εγγράφων. Ο κατάλογος των εγγράφων που απαιτούνται για τον εκτελωνισμό σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση εξαρτάται από τον τύπο και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων και τους όρους εισαγωγής τους (π.χ. το επιλεγμένο τελωνειακό καθεστώς). Σύμφωνα με τον νέο τελωνειακό κώδικα της ΕΟΕ (θα ισχύσει από ), οι εισαγωγείς / εξαγωγείς απαλλάσσονται από την υποχρέωση επισύναψης δικαιολογητικών στην τελωνειακή διασάφηση, εφόσον αυτά τα δικαιολογητικά περιλαμβάνονται σε ενοποιημένη ηλεκτρονική βάση δεδομένων των τελωνειακών αρχών ή των δημόσιων αρχών των κρατών-μελών ΕΟΕ που συνεργάζονται για την ανταλλαγή πληροφοριών. Η κίνηση αποσκοπεί στην απλούστευση των τελωνειακών διασαφήσεων για την επιχειρηματική κοινότητα και καταργεί επαχθείς υποχρεώσεις και διατυπώσεις. Το απαιτούμενο χρονικό διάστημα για τη διαδικασία εκτελωνισμού είναι μία εργάσιμη ημέρα μετά από την ημερομηνία καταχώρισης της τελωνειακής διασάφησης από τις ρωσικές τελωνειακές αρχές, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν υποβληθεί όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Ωστόσο, στην πράξη η διαδικασία εκτελωνισμού μπορεί να διαρκέσει περισσότερο. Η νομοθεσία δίνει το δικαίωμα στον τελωνειακό επιθεωρητή να παρατείνει το διάστημα έως δέκα εργάσιμες ημέρες, κάτι που βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια του επικεφαλής του τελωνειακού σταθμού. Σύμφωνα με τον νέο τελωνειακό κώδικα της ΕΟΕ, ο χρόνος απελευθέρωσης των εμπορευμάτων από τις τελωνειακές αρχές θα μειωθεί στις 4 ώρες (υπό ορισμένες προϋποθέσεις). Ο χρόνος αυτός θα μπορεί να παραταθεί μόνο αν ο τελωνειακός επιθεωρητής απαιτήσει πρόσθετα δικαιολογητικά για τα εισαγόμενα εμπορεύματα, ή εάν ο διασαφιστής αποφασίσει να τροποποιήσει τις πληροφορίες που παρέχονται στην τελωνειακή διασάφηση κατά τον εκτελωνισμό. Από , προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία εκτελωνισμού, οι ρωσικές τελωνειακές αρχές έχουν καθιερώσει τη χρήση ηλεκτρονικών διασαφήσεων. Έτσι, ήδη από τις αρχές του 2014, σχεδόν όλες οι τελωνειακές διασαφήσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή, πλην ορισμένων εξαιρέσεων (π.χ. εμπορεύματα που αποστέλλονται μέσω διεθνούς ταχυδρομείου). Η χρήση της ηλεκτρονικής διασάφησης καθιστά δυνατές (i) την εκ των προτέρων ενημέρωση των τελωνειακών αρχών μέσω Διαδικτύου, (ii) την κατάθεση της τελωνειακής διασάφησης και άλλων δικαιολογητικών σε ηλεκτρονική μορφή και (iii) την ηλεκτρονική απελευθέρωση των εμπορευμάτων. Επιπλέον, διευκολύνει τους εισαγωγείς που βρίσκονται μακριά από τους τελωνειακούς σταθμούς, καθώς μπορούν να διεκπεραιώσουν τη διαδικασία εξ αποστάσεως και χωρίς την υποχρέωση προσκόμισης εγγράφων σε έντυπη μορφή. Ειδικά τελωνειακά καθεστώτα Υπαγωγή των εισαγομένων αγαθών στα ακόλουθα καθεστώτα (τελωνειακές διαδικασίες) συνεπάγεται πλήρη ή μερική απαλλαγή από δασμούς και ΦΠΑ. Τελωνειακό καθεστώς τελειοποίησης προς επανεξαγωγή Τα εμπορεύματα που εισάγονται στη Ρωσία για να υποβληθούν σε περαιτέρω επεξεργασία και στη συνέχεια να εξαχθούν μπορούν να απαλλαγούν πλήρως από δασμούς. Προσωρινή εισαγωγή εμπορευμάτων Η διαδικασία προσωρινής εισαγωγής επιτρέπει την πλήρη ή μερική απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και τον ΦΠΑ για ορισμένα αγαθά που εισάγονται προσωρινά στη Ρωσία. 13

14 Μόλις παρέλθει η καθορισμένη χρονική περίοδος (συνήθως δύο έτη), τα εμπορεύματα πρέπει να εξαχθούν από τη Ρωσία ή πρέπει να εφαρμοστεί διαφορετικό τελωνειακό καθεστώς. Τα προϊόντα που εισάγονται προσωρινά δεν πρέπει να παρουσιάσουν μεταβολές, εκτός από εκείνες που οφείλονται σε φυσική φθορά ή φυσική ζημία σε φυσιολογικές συνθήκες μεταφοράς, αποστολής, αποθήκευσης και χρήσης. Οι Ρώσοι εισαγωγείς επιτρέπεται να προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τη διατήρηση και συντήρηση των προσωρινώς εισαγόμενων προϊόντων. Ορισμένα προϊόντα (π.χ. παλέτες και άλλοι τύποι επιστρεφόμενων συσκευασιών για εμπορεύματα που εισάγονται προσωρινά για προαγωγή του διεθνούς εμπορίου, του τουρισμού, της επιστημονικής, πολιτιστικής και αθλητικής συνεργασίας κλπ.) μπορούν να εισάγονται προσωρινά με πλήρη απαλλαγή από εισαγωγικές τελωνειακές επιβαρύνσεις. Στην περίπτωση χορήγησης μερικής απαλλαγής από τις εισαγωγικές τελωνειακές επιβαρύνσεις, το καθεστώς προσωρινής εισαγωγής προβλέπει ότι το 3% του συνολικού ποσού των τελωνειακών πληρωμών (που θα είχε καταβληθεί αν τα εμπορεύματα είχαν εισαχθεί κανονικά) πρέπει να καταβάλλεται για κάθε μήνα που τα προϊόντα παραμένουν στη Ρωσία στο πλαίσιο του παρόντος καθεστώτος. Προκειμένου τα προϊόντα να είναι επιλέξιμα για απαλλαγή από δασμούς, πρέπει να πληρούνται ορισμένες κανονιστικές προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, τα προσωρινώς εισαγόμενα προϊόντα δεν πρέπει να πωληθούν ή να μεταβιβαστούν σε οποιονδήποτε τρίτο. Οι τελωνειακές αρχές μπορούν να ζητήσουν από τον εισαγωγέα κάποιου είδους εγγύηση (π.χ. τραπεζική εγγύηση ή κατάθεση σε μετρητά) για τις εισαγωγικές τελωνειακές επιβαρύνσεις, πριν από την εφαρμογή του καθεστώτος προσωρινής εισαγωγής. Προσωρινή εισαγωγή δειγμάτων/εκθεμάτων (ΑΤΑ) Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε εκθέσεις, επιχειρηματικές αποστολές ή δειγματισμό προϊόντων και επιθυμούν να κάνουν προσωρινή εισαγωγή των προϊόντων τους στη Ρωσική Ομοσπονδία, θα πρέπει να συνοδεύουν τα προϊόντα από παραστατικό CARNET ATA. Σε περίπτωση συνεργασίας μιας ξένης εταιρείας με ρώσο εισαγωγέα, θα πρέπει να γίνει εκ των προτέρων αποστολή δειγμάτων, με τη βοήθεια του εκτελωνιστικού γραφείου με το οποίο συνεργάζεται ο εισαγωγέας. Σε περίπτωση συμμετοχής σε Έκθεση, ενδείκνυται η συνεργασία με το εκτελωνιστικό Γραφείο του διοργανωτή της συγκεκριμένης έκθεσης για τον καλύτερο και ευκολότερο εκτελωνισμό των εκθεμάτων. Σε περίπτωση μη ύπαρξης παραστατικών CARNET ATA, ο εξαγωγέας δύναται να περάσει από την κόκκινη γραμμή του τελωνείου και να δηλώσει τα προϊόντα εκεί. Κρίνεται σκόπιμη, στην περίπτωση αυτή, η συνεργασία με εκτελωνιστή που ομιλεί τη ρωσική. Η Ρωσία εισήλθε στην Συμφωνία CARNET ATA (Συμφωνία Βρυξελλών από ) στις 15 Μαΐου Το CARNET ATA αποτελεί τελωνειακό παραστατικό, το οποίο επιτρέπει την είσοδο των προϊόντων στη Ρωσική Ομοσπονδία χωρίς την καταβολή τελωνειακών δασμών. Τα προϊόντα υπό καθεστώς CARNET ATA βρίσκονται πάντα στην κυριότητα του αποστολέα-εξαγωγέα που συνοδεύει τα προϊόντα και εισέρχονται στα ρωσικά τελωνεία χωρίς την καταβολή δασμών ή άλλων φόρων εισαγωγής. Τα προϊόντα αυτά καταμετρούνται τόσο κατά την είσοδο στον τελωνειακό χώρο της Ρωσίας όσο και κατά την έξοδο. Σε περίπτωση απώλειας, καταστροφής ή πώλησης, καταβάλλεται ο τελωνειακός δασμός και ο ΦΠΑ εισαγωγής που αντιστοιχεί στα προϊόντα που λείπουν. Στην Ελλάδα, το τελωνειακό παραστατικό CARNET ATA εκδίδεται από τα επί μέρους Επιμελητήρια σε τρία αντίτυπα διαφορετικού χρώματος (ένα σφραγίζεται από το τελωνείο εξαγωγής και πρέπει να έχει την σφραγίδα εμφανή, ένα παρακρατείται από το τελωνείο εισαγωγής και το τρίτο παραμένει με τον εισαγωγέα που συνοδεύει τα προϊόντα). Επισημαίνεται ότι για τα ρωσικά τελωνεία απαιτείται το πιστοποιητικό να είναι δακτυλογραφημένο, χωρίς τυπογραφικά λάθη, και με ιδιαίτερη προσοχή στην ορθή συμπλήρωση των μονάδων και την καταχώριση των πληροφοριών στις κατάλληλες στήλες. Επιπλέον για όλα τα CARNET ATA 14

15 απαιτείται μετάφραση στη ρωσική γλώσσα. Συνιστάται στους εξαγωγείς να συνεργάζονται με ρωσικά εκτελωνιστικά γραφεία. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο ωράριο λειτουργίας των τελωνείων εισαγωγής στη Ρωσική Ομοσπονδία. Πολλά τελωνεία έχουν ωράριο 10 πμ έως 18 μμ. Στην περίπτωση εμφάνισης προϊόντων με παραστατικό CARNET ATA εντός ωραρίου, είναι ευκολότερο να επιλυθούν πιθανά προβλήματα. Η ακριβής περιγραφή του προϊόντος (και της σύνθεσής του) καθώς και η προσκόμιση εμπορικού καταλόγου και φωτογραφιών διευκολύνουν το ελεγκτικό έργο των τελωνειακών αρχών. Αναφορικά με την ορθή συμπλήρωση του πιστοποιητικού CARNET ATA επισημαίνονται τα εξής: Οι στήλες «Αντιπρόσωπος» και «Κάτοχος» θα πρέπει να συμπληρώνονται προσεκτικά. Στην περίπτωση που ο αντιπρόσωπος του εμπορεύματος δεν είναι ο κάτοχος, απαιτείται εξουσιοδότηση. Για κάθε διόρθωση θα πρέπει να υπάρχει επικύρωση ή (καλύτερα) το πιστοποιητικό να συμπληρώνεται από την αρχή. Η πρώτη σελίδα του CARNET ATA θα πρέπει να φέρει τη σφραγίδα του ελληνικού τελωνείου. Ο κατάλογος προϊόντων θα πρέπει να είναι στα αγγλικά και μεταφρασμένος στα ρωσικά. Στο τέλος του καταλόγου των προϊόντων τα συνολικά ποσά να μεταφέρονται στην επόμενη σελίδα. Το νόμισμα υπολογισμού της αξίας των προϊόντων θα πρέπει να είναι ενιαίο. Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που τα τελωνεία κρίνουν ότι το παραστατικό CARNET ATA δε μπορεί να γίνει αποδεκτό, τα προϊόντα μεταφέρονται στις τελωνειακές αποθήκες και πληρώνονται αποθήκευτρα. Σε περίπτωση εισαγωγής τροφίμων, εάν το CARNET ATA δε συνοδεύεται από τα προβλεπόμενα πιστοποιητικά υγιεινής, τα τρόφιμα καταστρέφονται ύστερα από παρέλευση 2 εβδομάδων. Σε περίπτωση εισαγωγής όπλων, ηλεκτρονικών προϊόντων και κινητών τηλεφώνων απαιτείται προηγούμενη έγκριση αρμόδιων Υπουργείων. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις τελωνειακές διαδικασίες περιέχονται στον ιστότοπο της ρωσικής Ομοσπονδιακής Τελωνειακής Υπηρεσίας: και συγκεκριμένα στον υπερσύνδεσμο Καθεστώς ελεύθερης τελωνειακής ζώνης Το καθεστώς ελεύθερης τελωνειακής ζώνης μπορεί να εφαρμοστεί εντός ορισμένων Ειδικών Οικονομικών Ζωνών, με αποτέλεσμα την απαλλαγή εισαγόμενων πρώτων υλών, εξαρτημάτων κλπ. από εισαγωγικούς δασμούς και φόρους, μέχρι τη μεταφορά τους εκτός ζώνης. Επιπλέον, τα προϊόντα που παράγονται από ξένα αγαθά στις ειδικές οικονομικές ζώνες μπορούν να απαλλαγούν από τελωνειακούς δασμούς και ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένα από τα κριτήρια εντοπιότητας του προϊόντος (product localization). Αποθήκη τελωνειακής αποταμίευσης (bonded warehouse) Σύμφωνα με το καθεστώς αποθήκης τελωνειακής αποταμίευσης, τα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΟΕ φυλάσσονται σε ειδικούς χώρους (αποθήκες αποταμιεύσεως) υπό τελωνειακό έλεγχο, χωρίς την υποχρέωση καταβολής εισαγωγικών δασμών και φόρων και χωρίς να λαμβάνονται υπ όψιν εγχώριοι περιορισμοί ποσοστώσεων ή άλλα οικονομικά μέτρα. Η αποθήκευση υπόκειται σε καταβολή τακτικών αποθήκευτρων (που δε μπορούν να επιστραφούν), ανάλογα με τη σύμβαση που συνάπτεται με τον ιδιοκτήτη της αποθήκης. Τα εμπορεύματα που εισάγονται με αυτή τη διαδικασία και τίθενται, κατόπιν άδειας των τελωνειακών αρχών, υπό το συγκεκριμένο τελωνειακό καθεστώς, έχουν την ιδιότητα των ξένων προϊόντων. 15

16 Η μέγιστη διάρκεια της αποθήκευσης των εισαγόμενων προϊόντων σε τελωνειακή αποθήκη είναι τρία έτη, ενώ υπάρχει δυνατότητα παράτασης με την άδεια των τελωνειακών αρχών. Προϊόντα με συντομότερη ωφέλιμη ζωή ή/και όρους πώλησης θα πρέπει να υπαχθούν σε άλλα τελωνειακά καθεστώτα και να αποστέλλονται από τις εν λόγω τελωνειακές αποθήκες τουλάχιστον 180 ημέρες πριν από τη λήξη της ανωτέρω προθεσμίας. Ο εισαγωγέας ή άλλα ενδιαφερόμενα μέρη που έχουν τοποθετήσει εισαγόμενα εμπορεύματα σε αποθήκη μπορούν να τα πουλήσουν ή να τα μεταβιβάσουν σε τρίτους, με διατήρηση του ίδιου τελωνειακού καθεστώτος, αφού προηγουμένως έχουν εξασφαλίσει τη συναίνεση των τελωνειακών αρχών. Σημειώνεται ότι μια τέτοια πώληση ή μεταβίβαση μπορεί να υπόκειται σε τοπική ρωσική φορολογία, αφού, εκτός από το ειδικό τελωνειακό καθεστώς, η τελωνειακή αποθήκη δεν διαφέρει από οποιαδήποτε άλλη αποθήκη που βρίσκεται στη ρωσική επικράτεια. Στρατηγική εισόδου I. Απευθείας πωλήσεις Μία ξένη νομική οντότητα, η οποία πραγματοποιεί απευθείας πωλήσεις σε πελάτες στη Ρωσία (ή σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Τελωνειακής Ένωσης) δεν υπόκειται σε φορολογία στη Ρωσία και δεν υποχρεούται να ιδρύσει κάποιου είδους εταιρική παρουσία στη Ρωσία. Ο εκτελωνισμός των εισαγομένων προϊόντων, η καταβολή των αναλογούντων εισαγωγικών δασμών και η πληρωμή των τελωνειακών εξόδων είναι υποχρεώσεις των Ρώσων πελατών. II. Συνεργασία με αντιπροσώπους / διανομείς Αντιπρόσωπος: Δεν πρόκειται για συνήθη πρακτική, καθώς οι ξένες εταιρείες αποφεύγουν να στηριχθούν αποκλειστικά στις υπηρεσίες ενός αντιπροσώπου. Οι διανομείς και τα γραφεία αντιπροσωπείας, χρησιμοποιούν αντιπροσώπους για την περαιτέρω προώθηση προϊόντων, κυρίως στις περιφέρειες. Επιλεγμένος διανομέας: Συνηθέστερη είναι η επιλογή διανομέα ή διανομέων (ανάλογα με το προϊόν). Ένας τυπικός διανομέας διαθέτει τα προϊόντα ξένης παραγωγής στο χονδρεμπόριο και το λιανεμπόριο, αναλαμβάνοντας τη διεκπεραίωση κρίσιμων διαδικασιών logistics (τελωνειακές άδειες, αποθήκευση, μεταφορά κλπ.). Πολλοί Ρώσοι διανομείς έχουν συγκροτήσει επαρχιακά δίκτυα, τα οποία επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη διείσδυση προϊόντων αλλοδαπής προελεύσεως. III. Ίδρυση γραφείου αντιπροσωπείας ή υποκαταστήματος Μέσω της ίδρυσης Γραφείου Αντιπροσωπείας ή Υποκαταστήματος ξένης εταιρείας διευκολύνονται η συνεργασία με τους τελικούς καταναλωτές και ο έλεγχος της προώθησης και διανομής των προϊόντων. Σύμφωνα με τον ρωσικό Αστικό Κώδικα, τα γραφεία αντιπροσωπείας και τα υποκαταστήματα δε θεωρούνται νομικά πρόσωπα κατά το ρωσικό δίκαιο, αλλά γίνονται αντιληπτά ως μονάδες των ξένων νομικών οντοτήτων που τα ίδρυσαν, με αποτέλεσμα η διοίκηση της αλλοδαπής εταιρείας να ευθύνεται πλήρως για τις ενέργειες και υποχρεώσεις τους. Η διαφορά μεταξύ υποκαταστήματος και γραφείου αντιπροσωπείας έγκειται στη φύση των δραστηριοτήτων που καθένα δικαιούται να αναπτύξει. Ειδικότερα, το γραφείο αντιπροσωπείας αποτελεί μονάδα της μητρικής εταιρείας που εκπροσωπεί τα συμφέροντά της στη Ρωσία και δεν επιτρέπεται να αναπτύσσει εμπορικές δραστηριότητες, παρά μόνο προπαρασκευαστικές και 16

17 επικουρικές εργασίες για λογαριασμό της διοίκησης της εταιρείας. Αντίθετα, το υποκατάστημα επιτρέπεται να αναπτύσσει εμπορικές δραστηριότητες. Ωστόσο, οι ρωσικές τελωνειακές αρχές προσπαθούν συχνά να εντοπίσουν τους τελικούς Ρώσους αγοραστές των εισαγόμενων προϊόντων και αμφισβητούν το δικαίωμα ενός υποκαταστήματος μίας ξένης νομικής οντότητας να εκτελωνίσει τα προϊόντα. Τα Γραφεία Αντιπροσωπείας και τα Υποκαταστήματα χρειάζονται την πιστοποίηση της Ομοσπονδιακής Φορολογικής Υπηρεσίας, με την εξαίρεση κλάδων που διαθέτουν δικούς τους φορείς πιστοποίησης (π.χ. η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας για τα γραφεία αντιπροσωπείας ξένων τραπεζών και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας για τις αεροπορικές εταιρείες). Οποιαδήποτε ξένη νομική οντότητα επιθυμεί να ιδρύσει γραφείο αντιπροσωπείας ή υποκατάστημα πρέπει να πληρώσει ένα κρατικό τέλος ύψους Ρουβλίων (περίπου 1.750). Η Ομοσπονδιακή Φορολογική Υπηρεσία εξετάζει την αίτηση του ενδιαφερομένου εντός 25 εργάσιμων ημερών. Μόλις εκδοθεί το πιστοποιητικό, η ξένη νομική οντότητα πρέπει να υποβάλει αίτηση εγγραφής στις κατά τόπους φορολογικές αρχές αλλά και να καταχωρίσει το γραφείο ή υποκατάστημα στην Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία και τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης. Τραπεζικοί λογαριασμοί μπορούν να ανοιχτούν αφού έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία πιστοποίησης και εγγραφής στις φορολογικές αρχές και στη στατιστική υπηρεσία. Συνολικά, η διαδικασία διαρκεί από 6 έως 9 εβδομάδες από τη στιγμή που θα κατατεθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά στον αρμόδιο φορέα πιστοποίησης. Καθώς τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την αίτηση πρέπει να είναι θεωρημένα και επικυρωμένα (Apostille) και να συνοδεύονται από επικυρωμένες μεταφράσεις στη ρωσική, η όλη διαδικασία ενδέχεται να διαρκέσει σημαντικά περισσότερο. IV. Ίδρυση θυγατρικής εταιρείας Όπως προαναφέρθηκε, οι πιο συνηθισμένοι τύποι επιχειρηματικών (εμπορικών) οντοτήτων είναι οι Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ, στα ρωσικά ΟΟΟ) και οι Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΕ, στα ρωσικά АО ή ПАО). Τόσο οι μέτοχοι μίας ΑΕ όσο και οι συμμετέχοντες σε μία ΕΠΕ ευθύνονται για τις υποχρεώσεις της εταιρείας και φέρουν τον κίνδυνο των ζημιών κατά το ποσό της συνεισφοράς τους. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η μητρική εταιρία μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για τις υποχρεώσεις της θυγατρικής της: η μητρική εταιρία, η οποία δίνει οδηγίες δεσμευτικές για τη θυγατρική της είναι υπεύθυνη από κοινού με την θυγατρική εταιρεία για τις συναλλαγές στις οποίες έχει προβεί η τελευταία κατά την εκτέλεση των οδηγιών αυτών. Η ευθύνη υφίσταται ανεξαρτήτως της μορφής της νομικής οντότητας (ΑΕ ή ΕΠΕ). Αντίστοιχα, σε περίπτωση αφερεγγυότητας της θυγατρικής εταιρείας, είτε πρόκειται για ΑΕ είτε για ΕΠΕ, εάν η μητρική εταιρεία καθορίζει τις ενέργειες της θυγατρικής της, γνωρίζοντας ότι αυτό θα οδηγήσει σε μετέπειτα αφερεγγυότητά της, η μητρική εταιρεία φέρει την ευθύνη για τα χρέη της θυγατρικής εάν η περιουσία της θυγατρικής δεν επαρκεί για να καλύψει τις υποχρεώσεις της. Μία ρωσική εταιρεία δεν μπορεί να ανήκει 100% σε άλλη εταιρική οντότητα (όπου κι αν έχει συσταθεί), όταν αυτή η εταιρική οντότητα ανήκει κατά 100% σε άλλο μέτοχο. Με άλλα λόγια, μια 100% εταιρεία χαρτοφυλακίου (holding company) μίας ρωσικής εταιρείας πρέπει να έχει περισσότερους από έναν μέτοχο ή συμμετέχοντα. Ανώνυμη εταιρεία Joint Stock Company (JSC): Η ανώνυμη εταιρεία είναι μία νομική οντότητα που εκδίδει μετοχές προκειμένου να αντλήσει κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει τις δραστηριότητές της. Οι μέτοχοι γενικά δεν ευθύνονται για τις υποχρεώσεις της ΑΕ και οι απώλειες του κάθε μετόχου περιορίζονται στην αξία των μετοχών που κατέχει. Όπως εξηγήθηκε νωρίτερα, οι ρωσικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των ΑΕ, διακρίνονται σε «δημόσιες» (public) και «μη δημόσιες» (non-public). Οι εταιρείες της πρώτης 17

18 κατηγορίας χαρακτηρίζονται από μετοχές ή άλλα χρεόγραφα (μετατρέψιμα σε μετοχές) που προσφέρθηκαν με δημόσια εγγραφή ή αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο. Εναλλακτικά, «δημόσιες» είναι εταιρείες που προσδιορίζονται ως τέτοιες στο καταστατικό τους. Όσες εταιρείες δεν πληρούν τα προαναφερθέντα κριτήρια θεωρούνται «μη δημόσιες». Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας δημόσιας ανώνυμης εταιρείας (Publichnoe aktsyonernoye obshchestvo) είναι τα ακόλουθα: Η επωνυμία της εταιρείας πρέπει να αναφέρει ότι η οντότητα είναι δημόσια. Η εταιρεία μπορεί να διεξάγει δημόσια εγγραφή μετοχών για απεριόριστο αριθμό ατόμων. Δεν υπάρχουν περιορισμοί για τον αριθμό των μετόχων. Το ελάχιστο ιδρυτικό κεφάλαιο ορίζεται σε RUB (περίπου ευρώ). Η εταιρεία ορίζει διοικητικό συμβούλιο το οποίο αποτελείται από 5 μέλη (τουλάχιστον). Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τη γενική συνέλευση των μετόχων πρέπει να πιστοποιούνται από έναν επαγγελματία υπεύθυνο τήρησης μητρώου μετοχών (Registrar). Ο αριθμός των μετοχών και ψήφων που ανήκουν σε ένα μέτοχο καθώς και η ονομαστική αξία των μετοχών δεν μπορούν να περιορίζονται. Οι μέτοχοι δεν έχουν προτιμησιακό δικαίωμα πάνω σε μετοχές που προσφέρονται προς πώληση από μέτοχο που αποσύρεται (εκτός από τις επιπλέον εκδιδόμενες μετοχές ή άλλες αξίες που μπορούν να μετατραπούν σε μετοχές). Ο καταστατικός χάρτης της εταιρείας δε μπορεί να παραπέμπει στην αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης των μετόχων, λειτουργίες, οι οποίες δεν αναφέρονται στον Αστικό Κώδικα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τον Νόμο περί Ανωνύμων Εταιρειών. Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας μη δημόσιας ανώνυμης εταιρείας (nepublichnoe aktsyonernoye obshchestvo) είναι τα ακόλουθα: Οι μετοχές και τα χρεόγραφα της μη δημόσιας ανώνυμης εταιρείας δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο και δεν προσφέρθηκαν με δημόσια εγγραφή. Η εταιρεία δεν έχει υποχρέωση να συγκροτήσει διοικητικό συμβούλιο. Ο αριθμός των μετοχών και ψήφων που ανήκουν σε έναν μέτοχο καθώς και η ονομαστική αξία των μετοχών μπορούν να περιοριστούν. Το ελάχιστο ιδρυτικό κεφάλαιο ορίζεται σε RUB (περίπου 140). Το καταστατικό μπορεί να παραπέμπει στην αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης των μετόχων, λειτουργίες που δεν αναφέρονται στον Αστικό Κώδικα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τον Νόμο περί Ανωνύμων Εταιρειών. Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης - Limited Liability Company (LLC): Η ΕΠΕ (Limited Liability Company-LLC / Obshchestvo s ogranichennoi otvetstvennostyu - OOO) είναι το πιο ευέλικτο είδος εταιρείας, με τις λιγότερο επαχθείς εκ του νόμου υποχρεώσεις. Είναι το προτιμώμενο νομικό πρόσωπο για τις πλήρως ελεγχόμενες θυγατρικές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανήκουν σε ξένους επενδυτές. Η συμμετοχή των ιδιοκτητών στο μετοχικό κεφάλαιο καθορίζεται από τη συμβολή τους. Το κεφάλαιο μίας ΕΠΕ χωρίζεται σε «μονάδες» (τεχνικά δεν είναι μετοχές και ως τέτοιες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ρωσικού νόμου περί κινητών αξιών). Τα κύρια χαρακτηριστικά της ΕΠΕ είναι τα ακόλουθα: Δεν εκδίδει μετοχές. Οι «συμμετέχοντες» συνεισφέρουν στο κεφάλαιο της ΕΠΕ, αν και η χρηματοδότηση είναι επίσης δυνατή με τη μορφή εισφορών στην ιδιοκτησία της εταιρείας. Το ελάχιστο ιδρυτικό κεφάλαιο μιας ΕΠΕ δεν μπορεί να είναι μικρότερο από RUB (περίπου 140) και πρέπει να καταβληθεί το αργότερο εντός 4 μηνών από την ημερομηνία εγγραφής της εταιρείας. 18

19 Οι συμμετέχοντες έχουν προτιμησιακό δικαίωμα επί των «μονάδων» που προσφέρονται προς πώληση από κάποιον συμμετέχοντα που αποσύρεται. Ο αριθμός των συμμετεχόντων δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 50. Από 1ης Ιουλίου 2009 τέθηκε σε ισχύ ολοκληρωμένη νομοθεσία που αποσκοπεί στη βελτίωση του νομικού καθεστώτος και τη ρύθμιση των ΕΠΕ, καθώς και των συμμετεχόντων σε αυτή. Ειδικότερα, ο νόμος προβλέπει ως μοναδικό ιδρυτικό έγγραφο της εταιρείας το Καταστατικό της, εξαλείφοντας έτσι τις ασάφειες που προκαλούνται από τη χρήση ιδρυτικών συμφωνιών. Ο νόμος προβλέπει επίσης ότι οι συμμετέχοντες μπορούν να αποσυρθούν από την ΕΠΕ χωρίς τη συγκατάθεση των υπολοίπων συμμετεχόντων, υποβάλλοντας απλά την αίτηση απόσυρσης εάν αυτό προβλέπεται από το Καταστατικό της. ΕΠΕ που ιδρύθηκαν πριν την 1η Ιουλίου του 2009 πρέπει εναρμονίσουν τα ιδρυτικά έγγραφά τους σύμφωνα με το νόμο και τις αλλαγές στις φορολογικές αρχές του κράτους. Από το νόμο δεν προβλέπεται συγκεκριμένη προθεσμία γι αυτό, αν και στην πράξη θα πρέπει να γίνει την επόμενη φορά που θα τροποποιηθούν τα ιδρυτικά έγγραφα που έχουν καταχωρηθεί. Οικονομική εταιρική σχέση (economic partnership): Βάσει του Ομοσπονδιακού Νόμου υπ αριθ. 380 από 3 Δεκεμβρίου 2011, υπάρχει και μία νέα νομική μορφή για τις εμπορικές νομικές οντότητες, η οικονομική εταιρική σχέση. Η μορφή αυτή απευθύνεται κυρίως σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της καινοτομίας (συμπεριλαμβανομένων και των venture capital). Η εταιρική σχέση μπορεί να συναφθεί μεταξύ δύο ή περισσότερων μερών, ενώ σε αυτήν μπορούν να συμμετέχουν τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα. Ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων είναι 50 πρόσωπα, ενώ αν ο αριθμός αυτός ξεπεραστεί, τότε η εταιρική σχέση θα πρέπει να αναδιοργανωθεί ως ανώνυμη Εταιρεία εντός ενός έτους. Εκτός από το καταστατικό μίας οικονομικής εταιρικής σχέσης, οι συμμετέχοντες πρέπει να συνάψουν και συμφωνία που θα ορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμμετεχόντων, τη δραστηριότητα, τη διαχείριση κλπ. Το κεφάλαιο της εταιρικής σχέσης διαιρείται σε μετοχές. Όλοι οι μέτοχοι, ομόφωνα, πρέπει να εκλέξουν τα διοικητικά όργανα της εταιρικής σχέσης. Παρόλο που ο νόμος που προβλέπει την οικονομική εταιρική σχέση τέθηκε σε ισχύ από την 1 η Ιουλίου 2012, μέχρι σήμερα είναι πολύ μικρός ο αριθμός των σχημάτων αυτών που έχουν εγγραφεί στη Ρωσία και ως εκ τούτου ορισμένες πρακτικές πτυχές της ίδρυσης μιας τέτοιας μορφής νομικής οντότητας και της δραστηριοποίησής της παραμένουν ασαφείς. Διαδικασία εγγραφής: Για την ίδρυση μιας εταιρείας απαιτείται η εγγραφή / καταχώρησή της στο Ενιαίο Κρατικό Μητρώο, τις φορολογικές αρχές και κάποιες άλλες υπηρεσίες. Η διαδικασία εγγραφής για τα νομικά πρόσωπα περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: Εγγραφή στις κρατικές και φορολογικές αρχές Έγκριση του σχεδίου της σφραγίδας της εταιρείας Εγγραφή στην Κρατική Στατιστική Επιτροπή Εγγραφή στα ασφαλιστικά ταμεία. Λόγω του γραφειοκρατικού χαρακτήρα της εγγραφής, η όλη διαδικασία διαρκεί συνήθως τρεις έως τέσσερις εβδομάδες από την ημερομηνία υποβολής των εγγράφων αυτοπροσώπως ή από εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο της εταιρείας. Επιπλέον, ειδικά οι ανώνυμες εταιρείες απαιτείται να καταχωρούν την έκδοση μετοχών στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας, διαδικασία, η οποία αυξάνει τον απαιτούμενο χρόνο για την καταχώριση κατά 1 με 2 μήνες. Για την εγγραφή μίας ΑΕ ή ΕΠΕ απαιτείται η καταβολή τέλους ύψους ρουβλίων (περίπου 55 ευρώ). Επιπλέον, εάν η ΑΕ θέλει να προχωρήσει σε εγγραφή και των μετοχών που έχει εκδώσει, τότε πρέπει να καταβληθεί επιπλέον τέλος ύψους ρουβλίων (2.800 ευρώ). Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν και τα έξοδα μετάφρασης, θεώρησης και επικύρωσης των εγγράφων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η αμοιβή μίας συμβουλευτικής εταιρείας στη Μόσχα, η οποία θα αναλάβει την 19