O Κόσμος του Χαλκού. Χαλκός & Τεχνολογία. Χαλκός & Υγεία. Χαλκός & Αρχιτεκτονική. ΤΕΥΧΟΣ 22

Transcript

1 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ Ε.Ι.Α.Χ. ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 ΤΕΥΧΟΣ 22 Χαλκός & Τεχνολογία O Κόσμος του Χαλκού Χαλκός & Αρχιτεκτονική Χαλκός & Υγεία

2 editorial Η ηλεκτρική ασφάλεια αποτελεί μία από τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές εταιρικής υπευθυνότητας του Ινστιτούτου πάνω στην οποία στηρίχτηκε η πρωτοβουλία μας για καθολική ενημέρωση των Ελλήνων καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας. Η δράση του Ε.Ι.Α.Χ. «Ηλεκτρολογική ασφάλεια στο σπίτι» αφορά μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία με χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ανάπτυξης Χαλκού, που στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της ΔΕΔΔΗΕ. Η πρωτοβουλία για την καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης καταναλωτών για ασφαλέστερες οικιακές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις με τίτλο «Ηλεκτρολογική ασφάλεια στο σπίτι» περιλαμβάνει την διάθεση ειδικού εντύπου σε όλα τα σημεία επικοινωνίας της ΔΕΗ / ΔΕΔΔΗΕ αλλά και ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα μας. Το Ε.Ι.Α.Χ. πιστό στις βασικές του αρχές, συνεχίζει να στοχεύει στην επιστημονικά άρτια ενημέρωση και τεχνική υποστήριξη των επαγγελματιών γύρω από τις εφαρμογές του χαλκού και των κραμάτων του, θέλοντας και να συμβάλει με τον τρόπο αυτό στην αναβάθμιση των σωστών επαγγελματιών του κλάδου. Νίκος Βεργόπουλος Γενικός Διευθυντής Ε.Ι.Α.Χ. Η ενημερωτική προσπάθεια του Ε.Ι.Α.Χ., προσβλέπει στην ενημέρωση ευαισθητοποίηση των καταναλωτών για συστηματικούς ελέγχους επανελέγχους των οικιακών ηλεκτρικών τους εγκαταστάσεων, στοχεύοντας στην μείωση ηλεκτροπληξιών και πυρκαγιών που οφείλονται κυρίως στις παλιές και μη ελεγμένες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις στις ελληνικές κατοικίες. Αναλυτικά θα διαβάσετε στο παρόν τεύχος όλους τους κινδύνους που ελλοχεύει η ηλεκτρική ενέργεια όταν δεν χρησιμοποιείται με ασφαλή τρόπο στα σπίτια μας. Η προώθηση των τελευταίων εξελίξεων με βάση έρευνες, που αποδεικνύουν το ζωτικό ρόλο του χαλκού και στην ηλεκτρική ασφάλεια, αποτελεί σημαντική προτεραιότητα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου, η οποία θα βοηθήσει ώστε, όλοι μας να γίνουμε κοινωνοί των αποφάσεων που λαμβάνονται, με γνώμονα την αναβάθμιση της ποιότητας της καθημερινής μας ζωής. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ Ε.Ι.Α.Χ. Χαλκός Μηνιαία ηλεκτρονική έκδοση του Ε.Ι.Α.Χ. Πειραιώς Ταύρος Αθήνα Τηλ.: Fax: info@copperalliance.gr Ιδιοκτησία: Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαλκού Εκδότης: Νίκος Βεργόπουλος Εκδοτικός Σύμβουλος & Επιμέλεια Έκδοσης: Action Global Communications Hellas 2

3 χαλκός & αρχιτεκτονική Χαλκός στο Περίπτερο της Όπερας στην Κοπεγχάγη της Δανίας Οι θαυμαστές της όπερας στην Κοπεγχάγη δεν χρειάζεται πλέον να στέκονται έξω στον άνεμο και τη βροχή, περιμένοντας το πλωτό λεωφορείο προς και από τις παραστάσεις. Ένα νέο κυκλικό πλωτό περίπτερο, με χωρητικότητα 200 ατόμων, παρέχει καταφύγιο από τις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες της Δανίας, τόσο για τους επισκέπτες στην όπερα όσο και για τις καθημερινές μετακινήσεις των κατοίκων του νησιού Holmen. Το ξεκάθαρο και απλό χαρακτηριστικό του πλωτού περιπτέρου, τονίζεται από το γεωμετρικό σχήμα και από τη δομή των όψεων, οι οποίες αποτελούνται από δύο λωρίδες χαλκού. Μεταξύ αυτών, εκτείνεται μια γυάλινη πρόσοψη που παρέχει θέα 360 μοιρών σε όλο το παραλιακό μέτωπο της Κοπεγχάγης. Η στέγη έχει μια ελαφριά κλίση και είναι επενδυμένη με χαλκό, με ένα στρογγυλό φεγγίτη ασύμμετρα τοποθετημένο. Η παρουσία του περίπτερου, έχει μια συνεκτική και καλά μελετημένη εμφάνιση με λεπτή οροφή, ακόμα και όταν την κοιτάζεις από το φουαγιέ της όπερας. Το περίπτερο, προσφέρει μία όμορφη θέα πλαισιωμένη στο λιμάνι της Κοπεγχάγης, καθώς και την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στη μέση των πάντων - στα όρια μεταξύ της στεριάς και του νερού. Το περίπτερο της όπερας είναι προσιτό σε όλους, νέους και ηλικιωμένους, άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα με προβλήματα όρασης ή χρήστες που υποστηρίζονται από τεχνικά μέσα όπως είναι τα Zimmer καρέ (τεχνητές αρθρώσεις), αναπηρικά καροτσάκια ή ηλεκτρικά σκούτερ. Ανθεκτικά υλικά Εκτός από την αισθητική, τα υλικά του περιπτέρου έχουν επιλεγεί για την αντοχή τους, την ευκολία συντήρησης και καθαρισμού, καθώς και την αντοχή σε βανδαλισμούς. Ο χαλκός, έχει επιλεγεί για να δημιουργήσει ένα αρχιτεκτονικό όμορφο συνδυασμό, με τους επικλινείς πύργους ελέγχου των γεφυρών της Knippelsbro, Langebro και Sjællandsbroen, και τις χαρακτηριστικές στέγες χαλκού της πόλης. Διαχρονικά, ο χαλκός παλαιώνει όμορφα και είναι ανθεκτικός στο σκληρό θαλάσσιο περιβάλλον. Ο δρυς που χρησιμοποιείται πολύ συχνά για τη ναυπηγική βιομηχανία στη Δανία, είναι ανθεκτικός στο σκληρό αλμυρό νερό και έχει τοποθετηθεί στους πάγκους, στο δάπεδο και στην οροφή. Τα κάγκελα, οι επιγραφές και τα κιγκλιδώματα, είναι κατασκευασμένα από ορείχαλκο και πατινάρεται φυσικά στο περιβάλλον του λιμανιού. Αρχιτέκτονας: C F Moller Architects Βραβείο Αρχιτεκτονικής στη κατηγορία «Κτίριο» Ολοκληρώθηκε το 2012, Χώρα Δανία, Πόλη Κοπεγχάγη Περισσότερες αρχιτεκτονικές εφαρμογές του χαλκού μπορείτε να δείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: 3

4 χαλκός & τεχνολογία Ελέγξατε την Ηλεκτρική Εγκατάσταση του Σπιτιού σας; Το Ε.Ι.Α.Χ. στο πλαίσιο της υπεύθυνης ενημέρωσης των καταναλωτών οργάνωσε την καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης τους για ασφαλέστερες οικιακές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις Πολλές ηλεκτροπληξίες και εκατοντάδες πυρκαγιές από ηλεκτρικά αίτια συμβαίνουν κάθε χρόνο στα ελληνικά σπίτια. Είναι κρίμα να χάνονται σήμερα ανθρώπινες ζωές και περιουσίες από κακή χρήση του ηλεκτρισμού. Το έντυπο αυτό προσπαθεί να συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση ενημέρωση των ιδιοκτητών για την αποφυγή αυτών των δυσάρεστων καταστάσεων. Στόχος είναι η παρουσίαση των κινδύνων που προκύπτουν από ανέλεγκτες οικιακές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και τα οφέλη που μπορούν να προέρχονται από τον συστηματικό έλεγχο επανέλεγχο τους. Η ενημερωτική αυτή προσπάθεια γίνεται από το Ε.Ι-.Α.Χ. με την αρωγή του ΔΕΔΔΗΕ (**) και με την χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ανάπτυξης Χαλκού. Οι κίνδυνοι και τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από μια ανέλεγκτη οικιακή ηλεκτρική εγκατάσταση μπορεί να είναι: Ηλεκτροπληξία (τραυματισμός ή απώλεια ζωής) σε ανθρώπους αλλά και σε ζώα. Πυρκαγιές ή εγκαύματα από ηλεκτρικά αίτια. Βλάβες ή καταστροφές σε ηλεκτρικές ή ηλεκτρονικές συσκευές. Υπερβολική κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος από διαρροές. Νομικές συνέπειες για τον ιδιοκτήτη χρήστη ή τον ηλεκτρολόγο, μετά από διαπίστωση ότι η εγκατάσταση δεν τηρεί τις απαιτήσεις της Νομοθεσίας σε περιπτώσεις βλάβης τρίτων (θανάτου, σωματικής βλάβης, ζημίας σε εγκαταστάσεις/πράγματα) αλλά και σε περιπτώσεις καταγγελίας ή αυτεπάγγελτου ελέγχου ειδικά για τον ηλεκτρολόγο. Τα οφέλη που προκύπτουν από μια σωστά ελεγμένη οικιακή ηλεκτρική εγκατάσταση: Αύξηση ασφάλειας στην χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος. Μείωση του ρίσκου για ζημιές και για κακή λειτουργία ηλεκτρικών ή ηλεκτρονικών συσκευών. Σιγουριά ότι το ηλεκτρικό ρεύμα καταναλώνεται εκεί που πρέπει, όταν πρέπει και όταν χρειάζεται. Αποφυγή συνεπειών για μη τήρηση της Νομοθεσίας. Οι ευθύνες για την ασφάλεια των οικιακών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων δεν ανήκουν στους φορείς παραγωγής και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά στους ιδιοκτήτες / χρήστες των εγκαταστάσεων και στους ηλεκτρολόγους τους: Θα πρέπει να γίνει ευρύτερα γνωστό ότι, οι φορείς παραγωγής και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος έχουν ευθύνες ασφάλειας για το δίκτυο μέχρι τον μετρητή του ηλεκτρικού ρεύματος. Δεν είναι ελεγκτές ποιότητας και ασφάλειας των εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, άρα ούτε και των οικιακών. Οι ευθύνες για την ασφάλεια και γενικά για την ηλεκτρική εγκατάσταση μετά τον μετρητή ανήκουν στους ιδιοκτήτες / χρήστες των εγκαταστάσεων και στους ηλεκτρολόγους τους. Η ασφάλεια των οικιακών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, διαπιστώνεται μόνο με συστηματικούς ελέγχους επανελέγχους: Για κάθε νέα εγκατάσταση, ή μετά από κάθε αλλαγή υφιστάμενης εγκατάστασης απαιτείται αρχικός έλεγχός της ή αντίστοιχα επανέλεγχός της, με βάση την ισχύουσα Νομοθεσία. Οι έλεγχοι αυτοί πρέπει να γίνο- 4

5 χαλκός & τεχνολογία νται με ευθύνη αδειούχου ηλεκτρολόγου που διαθέτει τα Νόμιμα προσόντα. Επίσης με βάση την ισχύουσα Νομοθεσία, για να διατηρηθεί μια εγκατάσταση ασφαλής και νομότυπη θα πρέπει να επανελέγχεται με θετικά αποτελέσματα σε χρονικά διαστήματα των οποίων τα μέγιστα όρια ορίζονται Νομοθετικά. Για τις κατοικίες ο επανέλεγχός τους έχει οριστεί να διενεργείται τουλάχιστον κάθε 14 χρόνια. Οι επανέλεγχοι θα πρέπει να παραγγέλνονται από τον ιδιοκτήτη ή χρήστη της εγκατάστασης σε αδειούχο ηλεκτρολόγο που, όπως και παραπάνω, διαθέτει τα Νόμιμα προσόντα. Τα αποτελέσματα αρχικού ελέγχου ή επανελέγχου τα οποία αποδεικνύουν ότι η εγκατάσταση είναι ασφαλής καταγράφονται από τον ηλεκτρολόγο που την έλεγξε στην Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (ΥΔΕ). Η ΥΔΕ πρέπει να υπογράφεται και από τον ιδιοκτήτη ή χρήστη της εγκατάστασης και να κατατίθεται εντός έτους στο Ενιαίο Μητρώο Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων. Το Μητρώο αυτό τηρείται στις κατά τόπους μονάδες του ΔΕΔΔΗΕ έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία συστάσεως του στη Διεύθυνση Υποστήριξης Βιομηχανιών της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας. Με την ΥΔΕ, ο ηλεκτρολόγος που την συνέταξε και ο ιδιοκτήτης ή χρήστης της εγκατάστασης που την υπέγραψε αναλαμβάνουν την ευθύνη της ασφαλούς λειτουργίας της για το χρονικό διάστημα ισχύος της ΥΔΕ. Οι νομοθετημένες απαιτήσεις που υπάρχουν σχετικά με τους ελέγχους επανελέγχους ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και οι επιπτώσεις από την μη τήρηση τους: Με τον Νόμο 4483/1965 (ΦΕΚ Ά 118/1965) η υποχρέωση και η ευθύνη για τον έλεγχο και τον επανέλεγχο των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μεταφέρθηκε από το τότε Υπουργείο Βιομηχανίας στους κατασκευαστές των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και τους ιδιοκτήτες χρήστες τους και καθιέρωσε την Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (ΥΔΕ). Εφόσον μετά από ατύχημα ή δυστύχημα από ηλεκτρικά αίτια ή μετά από καταγγελία ή αυτεπάγγελτο έλεγχο, διαπιστωθεί, κατά τον έλεγχο της εγκατάστασης, η μη τήρηση της Νομοθεσίας μπορεί να προκύψουν τα ακόλουθα αποτελέσματα: Οικονομικές αλλά και ποινικές κυρώσεις για τον ηλεκτρολόγο που την έχει ελέγξει και έχει υπογράψει την ΥΔΕ (Ν.3982, ΦΕΚ Α 143/2011). Οικονομικές αλλά και ποινικές κυρώσεις για τον ιδιοκτήτη/ χρήστη της εγκατάστασης εάν υπάρξει βλάβη τρίτων, και την μη ηλεκτροδότηση ή τη διακοπή ηλεκτροδότησης της εγκατάστασης Η βελτίωση και η πιστοποίηση της ηλεκτρικής ασφάλειας των οικιακών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων με συστηματικούς ελέγχους επανελέγχους είναι προς το συμφέρον όλων!! Πρέπει όλοι να προσπαθήσουμε για την βελτίωση της ασφάλειας και της νομιμότητας των οικιακών ηλεκτρικών μας εγκαταστάσεων. (**)ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.: Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. 5

6 χαλκός & υγεία To Ε.Ι.Α.Χ. στο 8 ο Διεθνές Συνέδριο Νοσηλευτών στo Μπέλφαστ της Ιρλανδίας Συντονίστρια του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας, Ζαχαρούλα Μανωλίδου Μεγάλο ενδιαφέρον σημείωσε στην επιστημονική κοινότητα η παρουσίαση των αποτελεσμάτων τριών ερευνητικών εργασιών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημείου Αθηνών, Αρεταίειου Νοσοκομείου στο «8 th International Neonatal Nursing Conference» (8 ο Διεθνές Συνέδριο Νοσηλευτών) που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στo Μπέλφαστ της Ιρλανδίας. Η συγκεκριμένη επιστημονική συνάντηση διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του «International Neonatal Nurses» και είχε ως κύριο στόχο την προώθηση της άριστης πρακτικής στη Νοσηλευτική φροντίδα των Νεογνών σε σχέση με ωφέλιμες δράσεις που αφορούν στην υγεία αυτών. Παρουσιάστηκαν οι ακόλουθες εργασίες: «Halo» phenomenon (phenomenon Stefanis ) in relation with antimicrobial copper implementation. Efstathiou P.1, Anagnostakou M.2, Kouskouni E.3, Petropoulou C.2, Karageorgou K.1, Gogossis K1, Manolidou Z.1, Papanikolaou S.1, Logothetis E3., Efstathiou L3., Agrafa I.1 Financial Benefits after the implementation of antimicrobial copper in Intensive Care Units (ICUs) P.Efstathiou3, E. Kouskouni1, S.Papanikolaou2, K. Karageorgou3, Z.Manolidou3, Gogossis K.3, E. Logothetis1, Efstathiou L.1, V. Karyoti3 Implementation of antimicrobial copper in Neonatal Intensive Care Unit (NICU) M. Anagnostakou1, E.Kouskouni3, C. Petropoulou1, P. Efstathiou2, K.Karageorgou2, Z. Manolidou2, S.Papanikolaou2, Logothetis3, V. Karyoti2. «Η εφαρμογή του αντιμικροβιακού χαλκού κατέδειξε σημαντική μείωση της μικροβιακής χλωρίδας, σε ποσοστό 95%, σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η ιατρός Νεογνολόγος του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία», «με σημαντικές επιπτώσεις στον περιορισμό των λοιμώξεων στο συγκεκριμένο χώρο». Σύμφωνα με την Γενική Συντονίστρια του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας, Ζαχαρούλα Μανωλίδου, R.N., M.Sc., «Κάθε προσπάθεια ενίσχυσης του αγώνα που κάνουμε καθημερινά για την παροχή φροντίδας στην ίσως πιο ευπαθή ομάδα ανθρώπων, όπως είναι τα νεογνά, αποτελεί σημαντικό γεγονός. Η εφαρμογή του αντιμικροβιακού χαλκού σε ΜΕΝΝ και ΜΕΘ πέραν της μείωσης της μικροβιακής χλωρίδας έχει και οικονομικές επιπτώσεις στη λειτουργία αυτών (μείωση του κόστους νοσηλείας)». 6

7 ο κόσμος του χαλκού Το Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαλκού και η Χαλκόρ κοντά στους Yδραυλικούς της Άνδρου Βασικοί εισηγητές σε κάθε νεότητα αντίστοιχα ήταν, ο κ. Πέτρος Σαλουφάκος, Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ και Product Manager της ΧΑΛΚΟΡ και ο Γενικός Διευθυντής του Ε.Ι.Α.Χ. κ. Νίκος Βεργόπουλος Οι Υδραυλικοί αλλά και επαγγελματίες του κλάδου, έδωσαν δυναμικό παρόν στην ημερίδα, γεγονός που αποδεικνύει ότι το ενδιαφέρον τους για ενημέρωση σχετικά με το μέταλλο, παραμένει αμείωτο. Οι παρευρισκόμενοι, είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις εφαρμογές του χαλκού στα υδραυλικά δίκτυα, για τα πλεονεκτήματα των χαλκοσωλήνων Cusmart και TALOS Solar αλλά και για τη συνεισφορά του υλικού στην αειφόρο ανάπτυξη, στην προστασία του περιβάλλοντος και τη σημασία του στην υγεία, στη ζωή και στη φύση. Ένας από τους σημαντικότερους σκοπούς του Ελληνικού Ινστιτούτου Ανάπτυξης Χαλκού είναι η διαρκής και άμεση ενημέρωση του επαγγελματιών που εφαρμόζουν το χαλκό στην πράξη. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν το σκοπό αυτό, εντάσσεται και η συνεργασία με την ΧΑΛΚΟΡ ΑΕ για την διοργάνωση σεμιναρίου για τους υδραυλικούς που πραγματοποιήθηκε στο νησί της Άνδρου. Οι παρευρισκόμενοι έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον και για το υδραυλικό μέρος αλλά και για αυτό των νέων εξελίξεων, που αφορούν στις νέες χρήσεις καθώς και στις αντιμικροβιακές ιδιότητες του χαλκού. Μεταξύ των αξιών του χαλκού, οι εισηγητές έδωσαν έμφαση στην ποιότητα και στα ιδιαίτερα χα- Τα θέματα που παρουσιάστηκαν στο σεμινάριο ήταν: Τεχνική εγκατάσταση για το χαλκό και τα σημεία ιδιαίτερης προσοχής Εμπορική παρουσίαση των χαλκοσωλήνων Cusmart και TALOS Solar Αντιμικροβιακός Χαλκός Ιδιότητες / Εφαρμογές 7

8 ο κόσμος του χαλκού ρακτηριστικά του χαλκού, όπως της μηδενικής συντήρησης, το μικρό και ανταγωνιστικό κόστος της επένδυσης στο χαλκό, ενώ τονίστηκαν και οι πιο οικονομικές λύσεις όπως οι χαλκοσωλήνες Cusmart. Επί πλέον δόθηκε μεγάλη έμφαση στην επαγγελματική αρτιότητα των σημερινών επαγγελματιών του κλάδου καθώς και στα πιστοποιημένα προϊόντα που πρέπει να χρησιμοποιούν. Ο επαγγελματισμός είναι πλέον μονόδρομος που πρέπει όλοι οι επαγγελματίες του κλάδου να ακολουθήσουν, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την σημερινή δύσκολη κατάσταση, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα στον κλάδο της οικοδομής. Στην εκδήλωση η Χαλκόρ μοίρασε ενημερωτικό υλικό για τον χαλκό στα θερμοϋδραυλικά δίκτυα, ενώ το Ε.Ι.Α.Χ. μοίρασε ενημερωτικό υλικό για τον χαλκό και τις γενικότερες εφαρμογές του. Οι εισηγητές στο τέλος της εκδήλωσης είχαν κατ ιδίαν συνομιλίες με τους παρευρισκόμενους δίνοντας περισσότερες πληροφορίες γύρω από τις εφαρμογές και τις ιδιότητες του μετάλλου. 8